________________
બજારેને
અંગ્રેજી ભણેલ હોવાથી તેને દુકાનમાં જોડવામાં આવે તો કેટની પેઢીઓ સાથે કામકાજની સગવડ રહે તેવી ઈછા તેમણે મુનીમ રાયચંદ શેઠ પાસે વ્યક્ત કરી.
ભાઈ પ્રેમચંનું દિલ ધંધા તરફ વળવા લાગ્યું હતું તેમાં આ તક મળતાં શેઠની વાતને રાયચંદ શેઠે વધાવી લીધી ને પિતાપુત્ર બંનેએ રસપૂર્વક કોટની પેઢીઓ સાથે સંબંધ વધારતાં, પ્રેમચંદ બેંકોના નકટ પરિચયમાં આવવાથી ઓફિસોમાં તેમની પ્રતિષ્ઠા જામવા લાગી.
શેઠ રતનચંદ અને રાયચંદ વચ્ચે ભાચારો એટલો બધે વધી ગયે હતું કે તેઓ ધંધા ઉપરાંત ઘરપરીયાણું પણ એક દિલથી કરતા. ભાઈ પ્રેમચંદે ટૂંક વખતમાં પેઢીની વધારેલી પ્રતિષ્ઠા અને લાગવગથી ખુશી થઈ રતનચંદ શેઠે પેઢીની લગામ પ્રેમચંદને સોંપીને પિતે નિવૃત થવાની ઈચ્છા રાયચંદ પાસે વ્યક્ત કરી. રાયચંદ શેઠને તે પિતાના પુત્રને ઉત્કર્ષ વધતે જઈ હર્ષથી હદય ઉભરાય તે સ્વાભાવિક હતું. તેમણે શેઠની આ વાત વધાવી લીધી ને પ્રેમચંદે પિતાના નામથી વહીવટ શરૂ કર્યો.
બડભાગી પ્રેમચંદને દલાલીના કામને અંગે ઓફીસોમાં અને બે કેમાં સારો પરિચય થયો હતો, તેથી દલાલીનું કામ શરૂ રાખવા ઉપરાંત અંગત જોખમે હુંડીઓ ખરીદવા–વેચવાનું તેમણે શરૂ કર્યું અને આગળ વધીને બેંકના શેરેનું પણ રૂખ જોઇને લેવાણ-વેચાણ કરવા લાગ્યા.
“રૂઉ” એ બજારને રાજા ગણાય છે. હિંદમાં રૂઉનું ઉત્પન્ન વધવા લાગ્યું હતું અને તેને પરદેશના બજારોમાં પગપેસારો થવા માંડ્યો હતો તે જોઈને પ્રેમચંદે રૂહના ધંધામાં પણ ઝંપલાવ્યું. '
