________________
મુનિજીવનની બાળપોથીશાસ્ત્રકારે કહે છે કે, “ઉત્કૃષ્ટ કેટિની તે નહિ પરંતુ જે જઘન્ય કોટિની સાધુધર્મની આરાધના એક ભવ પૂરતી બરોબર કરી લેવામાં આવે તે પણ તે આત્મા વધુમાં વધુ આઠ ભવની અંદર તેવી આરાધના સતત કરતે રહીને મેક્ષ પામી જાય છે.”
પણ સબૂર! મુનિ થવું સહેલું છે, પરંતુ મુનિજીવન પાળવું અત્યંત મુશ્કેલ છે. એક છે “ખાવાને ખેલ; બીજે છે “ખાંડાને ખેલ'. એટલે મુનિશને સ્વીકાર કર્યા બાદ કઈ મોટી હોનારત સર્જાઈ ન જાય તે માટે ધર્મસંગ્રહકાર ફરમાવે છે કે પ્રથમ ગૃહસ્થ જીવનમાં મુનિજીવન અંગેની તાલીમરૂપે શક્ય તેટલું ઉત્કૃષ્ઠ શ્રાવક જીવન તે મુમુક્ષુ આત્માએ આરાધવું જોઈએ. આ આરાધનાથી તેના ચારિત્ર્યમેહનીય કર્મને ઘણે મોટો ક્ષોપશમ થાય છે. આથી તે આત્મા દીક્ષિત થાય ત્યાર પછી તે ચારિત્ર્યમહનીય કર્મ ઉદયમાં આવીને તેનું પતન કરી નાખવાની તાકાત ગુમાવી બેસે છે. સાધુ કેણ થઈ શકે? દીક્ષા એટલે શું? પૂ. હરિભદ્રસૂરિજી મહારાજાએ કહ્યું છે કે, દી એટલે દાન, અને ક્ષિ એટલે ક્ષય
અર્થાત્ જગતને જે કલ્યાણનું દાન કરે તથા જાતના અને સર્વના અશિને જે ક્ષય કરે તે દીક્ષા કહેવાય.”
આવી દીક્ષા તે જ લઈ શકે કે ૧. જેને આર્યદેશમાં જન્મ થયો હોય.