Book Title: Agam 16 Upang 05 Surya Pragnapti Sutra Part 01 Sthanakvasi Gujarati
Author(s): Ghasilal Maharaj
Publisher: A B Shwetambar Sthanakwasi Jain Shastroddhar Samiti
View full book text
________________
સંબંધમાં વયમાણ પ્રકારની ત્રણ પ્રતિપત્તિ અર્થાત્ પરમત રૂપ વિચાર ભેદ કહેલ છે. તે આ પ્રમાણે છે-(ત€ u gaમાણુ) એ ત્રણ પ્રકારના પરમતવાદીયામાં કોઈ એક પહેલે પરમતવાદી આ નીચે જણાવવામાં આવેલ પ્રકારથી પિતાના મતના સંબંધમાં કથન કરે છે. જેમ કે-(તા સગા વિ જ મંઢવચા ગોળ વાળં ગોયણ vi च तेत्तीसं जोयणसयं आयामविक्खंभेणं तिन्नि जोयणसहस्साई तिन्नि य णवणउए जोयणसए રિકવેof gum) એ તમામ મંડળપદે બાહલ્યથી એક જન તથા એક હજાર એક તેત્રીસ પેજન આયામવિખંભથી તથા ત્રણ હજાર ત્રણ નવાણું એજન પરિક્ષેપથી કહેલ છે, કહેવાને ભાવ એ છે કે બધા જ સૂર્યમંડળ સ્થાને એક એક હજાર એકસે તેત્રીસ યેજન આયામ વિખંભથી એટલે કે દીર્ઘપણથી ત્રણ હજાર ત્રણસે નવાણુ ૩૩૯૯ યોજન પરિધિવાળા કહેલ છે. એ તીર્થાન્તરીયના આચાર્યોના કથનાનુસાર આ પ્રમાણે મંડળના આયામવિષ્કભનું પ્રમાણ ત્રણ હજાર નવસે નવ
જન થાય છે. આયામવિખંભથી પરિધિનું પ્રમાણ વૃત્ત. વર્તલ પરીમાણ નથી પરંતુ વૃત્ત પરિમાણથી ત્રણ ગણું પરિપૂર્ણ કહેલ છે. જૂનાધિક નહીં તેથી ત્રણ હજાર ત્રણ આ પ્રમાણે તેઓએ કહેલ છે. જેમ કે એક હજારના ત્રણ હજાર અને એકસોના ત્રણસો અને તેત્રીસ આ રીતે તેમણે કહેલ છે. પરંતુ આ પરિચય પરિમાણ પરિયના ગણિત પ્રમાણથી જુદા પ્રકારનું છે, તે ગણિત સૂત્ર આ પ્રમાણે છે. (વિજમવાદળવાળી at ifઓ હો) વિષ્કભના વર્ગને દસગણું કરવાથી વૃત્તને પરિચય થાય છે, (વળ વર નુ રજ) આ નિયમાનુસાર ત્રણનો વર્ગ નવ થાય છે. કંઈક વધારે ત્રણને વર્ગ દસ થાય છે. અવયવાળાને વર્ગ પૂણક થતો નથી પરંતુ સાવયવ જ થાય છે. તેથી સાત વિખંભની સ્થૂલ પરિધિ બાવીસ થાય છે. તથા સૂક્ષમ પરિધિ ૨૧૪૨૩૬ થાય છે આ પ્રમાણે બધે સમજી લેવું (દશાહે માહિત્તે વિમત્તે સવવાળખૂ. iff:
q) તથા (થાણે વંત્તિને વિદ્રતેરસે) ઈત્યાદિ પ્રકારના નિયમથી પહેલા તીથ. તરીયના પરિમાણનું ગણિત વ્યભિચરિત છે, તેથી પરિરય પરિમાણ લાવવા ત્રણ હજાર પાંચ વ્યાશીથી કંઈક વધારે થાય છે, જેમકે-એક હજાર એકસો તેત્રીસ જન અર્થાત્ ૧૧૩૩ અગીય રસે તેત્રીસ પેજન થાય છે, અને જે વર્ગ કરવામાં આવે તે નવ, આઠ, છે, ત્રણ, આઠ અને બાર આ પ્રમાણે અંકે થાય છે, અર્થાત્ ૧૨૮૩૬૮૯ બાર લાખ ચાશી હજાર છસે નિવાસી થાય છે, અને દસથી ગુણવાથી ૧૧૮૮૩૬૯૦ એક કરોડ અઢાર લાખ છત્રીસ હજાર સાતસો નેવું આ પ્રમાણે યક્ત પરિચય પરિમાણ થઈ જાય છે. તેથી પૂર્વોક્ત પરતીથિકે કહેલ પરિચય પરિમાણુ સંગત થતું નથી. આ પ્રમાણે બીજા અને ત્રીજા પરમતવાદીના મતની ભાવના કરી લેવી (p garg) આ પૂર્વોક્ત પ્રકારથી
શ્રી સુર્યપ્રજ્ઞતિ સૂત્રઃ ૧
