Agam 16 Upang 05 Surya Pragnapti Sutra Part 01 Sthanakvasi Gujarati

Author(s): Ghasilal Maharaj
Publisher: A B Shwetambar Sthanakwasi Jain Shastroddhar Samiti

Page 235

પણ અઢાર મુહુર્તાનન્તરનો દિવસ હોય છે. અને જ્યારે ઉત્તરાર્ધમાં અઢાર મુહર્તાનંતરનો દિવસ હોય છે ત્યારે દક્ષિણાર્ધ માં પણ અઢાર મુહર્તાનંતરનો દિવસ હોય છે, આ પ્રમાણે એક એક મુહૂર્તની ન્યૂનતાના ક્રમથી કથન કરી લેવું.
હવે એ પરિહાનિ એટલે કે ન્યૂનતાના પ્રકારનું સૂત્રકાર કથન કરે છે. સત્તા मुहुत्ताणंतरे दिवसे भवइ, सोलसमुहुत्ताणंतरे दिवसे भवइ, पण्णरसमुहुत्ताणतरे दिवसे भवइ, વરલકુદુત્તાવંતરે વિરે મવ૬) જ્યારે જંબુદ્વીપ નામના દ્વીપના દક્ષિણાર્ધમાં સત્તર મુહૂ તનંતરનો દિવસ હોય છે ત્યારે ઉત્તરાર્ધમાં પણ સત્તર મુહૂર્તાનંતરને દિવસ હોય છે. આ પ્રમાણે એક એક મુહૂર્તની ન્યૂનતાથી બેઉ ગોલાઈમાં એટલે કે જંબુદ્વીપના દક્ષિણ ગોલાઈમાં અને ઉત્તર ગોળાર્ધના ક્રમથી સોળ મુહૂર્તાનતરનો દિવસ કહેવો જોઈએ તે પછી પંદર મુહૂર્તાનંતરનો દિવસ કહે તે પછી તેર મુહૂર્તાનંતરે દિવસ કહી લેવો. પૂરેપૂરા અઢાર મુહૂર્તને દિવસ હોતે નથી, તથા પૂરેપૂરા સત્તર મુહૂર્તને પણ દિવસ હેતું નથી. અથવા પૂરેપૂરા સોળ મુહૂર્તનો પણ દિવસ હોતો નથી. આ રીતે બાર મુહૂર્ત પ્રમાણવાળા દિવસના કથન સુધી કથન કરી લેવું. આ મતાન્તરવાદીના મતથી કયારેય પરિપૂર્ણ મુહૂર્તવાળો દિવસ હોતો નથી, કારણ કે સર્વત્ર અનંતર શબ્દનો પ્રયોગ કરેલ છે. તેથી કંઈક ન્યૂન એ પ્રમાણે જ સમજવાનું છે.
હવે બાર મુહૂર્તાનંતર સૂત્રનું કથન કરવામાં આવે છે.-(તા નવા vi iદીવે વીરે दाहिणड्ढे बारसमुहुत्ताणंतरे दिवसे भवइ, तया णं उत्तरेड्ढे वि बारसमुहुत्ताणंतरे दिवसे भवइ, जया णं उत्तरड्ढे बारसमुहुत्तागंतरे दिवसे भवइ दाहिणड्ढे वि बारसमुहुत्ताणंतरे दिवसे भवइ, तया णं जंबुद्दीवे दीवे मंदरस्स पव्वयस्स पुरथिमपच्चत्थिमेणं णो सदा पण्णरसमुहुन दिवसे મવરૂ, Tો સર TUરતમુહૂત્તા મવરૂ) જબૂદ્વીપ નામના દ્વીપના દક્ષિણા ધર્મમાં જ્યારે બાર મુહૂર્તાનંતરને દિવસ હોય છે, ત્યારે ઉત્તરાર્ધમાં પણ બાર મુહૂર્તાનંતરને દિવસ હોય છે. અને જ્યારે ઉત્તરાર્ધમાં બાર મુહૂર્તાનંતરનો દિવસ હોય છે અર્થાત્ બાર મુહૂર્તમાં કંઈક એ છે અને અગ્યાર મુહૂર્તથી વધારે પ્રમાણને દિવસ હોય છે ત્યારે દક્ષિણાર્ધમાં પણ એજ પ્રમાણેને દિવસ હોય છે. અઢાર મુહૂર્તાદિપ્રમાણના દિવસકાળમાં જંબુદ્વીપના મંદરપર્વતના પૂર્વ અને પશ્ચિમ દિશામાં સદાકાળ પંદર મુહૂર્ત પ્રમાણનો દિવસ હેતો નથી. તથા સદાકાળ પંદર મુહૂર્ત પ્રમાણની રાત્રી પણ નથી હતી આ પ્રમાણે કેમ થાય છે? એ શંકાની નિવૃત્તિ માટે કહે છે કે-(બળવાિ ાં તથ રારંuિr ળ સમra um gવાહંદુ) ૨ મંદર પર્વતની પૂર્વ પશ્ચિમદિશામાં રાત દિવસનું પ્રમાણ અનિચત પ્રકારનું હોય છે. હવે કથનને ઉપસંહાર કરતાં કહે છે, હે શ્રમણ આયુષ્યન્ ' કે એક આ પ્રમાણે પોતાને મત જણાવે છે. જે
શ્રી સુર્યપ્રજ્ઞમિ સૂત્રઃ ૧
૨૨૫