Agam 16 Upang 05 Surya Pragnapti Sutra Part 01 Sthanakvasi Gujarati

Author(s): Ghasilal Maharaj
Publisher: A B Shwetambar Sthanakwasi Jain Shastroddhar Samiti

Page 271

પર્યન્ત ચંદ્રની સાથે એગ કરે છે, એવા એ છ નક્ષત્રો હોય છે. તેના નામે આ પ્રમાણે છે.–શતભિષા, ભરણું, આદ્ર, અશ્લેષા, સ્વાતી અને જયેષ્ઠા પ્રમાણે આ છે નક્ષત્રો ચંદ્રની સાથે પંદર મુહૂર્ત સુધી યાવત્ ગ કરે છે. આ છએ નક્ષત્રોન દરેકના સડસઠ અંડરૂપ અહોરાત્ર વૃત્ત સંબંધી સાડા તેત્રીસ ભાગ યાવત્ ચંદ્રની સાથે યોગ કરે છે, તે પછી મુહૂર્તના સડસઠ ભાગ કરવા માટે પહેલા કહ્યા પ્રમાણે અનુપાતથી તેત્રીસથી ગુણવામાં આવે છે, ૩૦૪૩૩=૯૦ એ રીતે ગુણતાં નવસે નેવું થાય છે. જો કે સાર્ધ ભાગ કહેલ છે તેથી તેને પણ ત્રીસથી ગુણીને બેથી ભાગવામાં આવે તે પંદર મુહર્તના સડસઠ ભાગ મળી આવે છે. તેને પૂર્વ રાશી જે નવસો નેવું છે તેમાં મેળવવામાં આવે તો ૯૯૦+૧૫=૧૦૦૫ એક હજાર ને પાંચ થાય છે, આ રીતે દરેકને કાળની સાથે અધિકૃત કરીને અર્થાત્ કાળની સાથે મેળવવાથી સીમા વિસ્તાર મુહૂર્તને સડસઠિયા ભાગના પંચોતેર હજાર થાય છે, બીજે કહ્યું પણ છે, (મરચા, મળી ચ, ગદ્દા, શહેર ના નિદ્રાણા પંડ્યોત્તરં સહસં માળે લીવિકમો) આ ૧૦૦૫ એક હજાર પાંચને સડસઠથી ભાગવામાં આવે તે ૧૦૦૫૬૭=૧૫ પંદર મુહૂર્ત થાય છે. અન્યત્ર ગ્રન્થાતરમાં કહ્યું પણ છે-(સમા માળો બા, ગણેશ સારૂ નિ ચ | gg ggવત્તા ઉપર કુદુત્તસંકોચ ર તથા આ અઠયાવીસ નક્ષત્રોમાં જે નક્ષત્ર મીસ મુહૂર્ત પર્યન્ત યાવત્ ચંદ્રની સાથે ગ કરે છે. એવા નક્ષત્રો પંદર છે. તે આ પ્રમાણે છે. (તાથ ને તે બાવા ને of तीसं मुहुत्तं चंदेण सद्धिं जोयं जोएंति ते पण्णस्स, तं जहा-सवणे धणिटा पुवाभवया, रेवई अस्सिणी कत्तिया, मग्गसिर पुस्सो, महा, पुवाफारगुणी इत्थो चित्ता अणुराहा मूलो જુદા આસાઢ) એ અઠ્યાવીસ નક્ષત્રમાં જે નક્ષત્ર ત્રીસ મુહૂર્ત પર્યન્ત ચંદ્રની સાથે ચોગ કરે છે, એવા પંદર નક્ષત્રો હોય છે તેના નામે જે આ પ્રમાણે છે-શ્રવણ, ઘનિષ્ઠા, પૂર્વાભાદ્રપદા, રેવતી અશ્વિની, કૃતિકા, મૃગશિરા, પુષ્ય, મધા, પૂર્વાફાલ્ગની, હસ્ત, ચિત્રા અનુરાધા, મૂળ, પૂર્વષાઢા, આ પ્રમાણે પંદર થાય છે. જે પોતાના ભાગકાળમાં ચંદ્રની સાથે ત્રીસ મુહૂર્ત સુધી ઉપભોગ કરે છે. તથા આ પંદર મુહૂર્તના કાળને અધિકૃત કરીને દરેકને સીમાવિષ્ઠભ મુહૂર્તના રાસઠ ભાગના પૂર્વોક્ત પ્રકારના કામથી જ ગણિત દૃષ્ટિથી ૨૦૧૦ બે હજાર દસ થાય છે. તેને સડસડથી ભાગવાથી ત્રીસ મુહૂર્ત લબ્ધ થાય છે. ૨૦૧૦-૬૭=૩૦ મુહૂર્ત અહીંયા ગણિત પ્રક્રિયા પહેલાં કહ્યા પ્રમાણે જ છે. (તરણ जे ते णक्खत्ता जे णं पणयालीसं मुहुत्ते चंदेण सद्धिं जोयं जोएंति, ते णं छ, तं जहाવત્તરમવા, રોળી, પુor@q ઉત્ત૨Tarળી વિસા ઉત્તરાષાઢા) એ અઠયાવીસ નક્ષત્રમાં જે નક્ષત્ર એવા છે કે જે પોતાના ભંગ કાળમાં ચંદ્રની સાથે પિસ્તાલીસ મુહૂર્ત પર્યત યાવત પેગ પ્રાપ્ત કરે છે, એ નક્ષત્રોના નામ નીચે જણાવ્યા પ્રમાણ છ થાય છે.
શ્રી સુર્યપ્રજ્ઞમિ સૂત્રઃ ૧