Book Title: Agam 05 Ang 05 Bhagvati Vyakhya Prajnapti Sutra Part 15 Sthanakvasi
Author(s): Ghasilal Maharaj
Publisher: A B Shwetambar Sthanakwasi Jain Shastroddhar Samiti
View full book text
________________
भगवतीसूत्र 'जाव' यावत् इति कायसंवेधद्वारात्पूर्वगतानुबन्धद्वारपर्यन्तमित्यर्थः । अथ कायसंवेधद्वारमाह-'भवादे सेणं' इत्यादि, 'भवादेसेणं' भवादेशेनभवापेक्षया कायसंवेध, 'जहन्नेणं दो भवग्गहणाई' जघन्येन द्वे भवग्रहणे परिमाणादारभ्य यावद्भवादेशान्तः सर्वोऽपि वक्तव्यः तत्र कायसंवेधो भवापेक्षया जघन्येन भवद्वयग्रहणात्मकः। 'कालादेसेणं' कालादेशेन कालापेक्षयेत्यर्थः कायसंवेधः 'जहन्नेणं बावीस वाससहस्साई अंतोमुत्तमम्महियाई जघन्येन द्वाविंशतिवर्ष सहस्राणि अन्तर्मुहूर्ताभ्यधिकानि, 'उक्कोसेणं अट्ठासीइं वाससहस्साई चउहि अंतोमुहुत्तेहिं अमहियाई' उत्कर्षेणाऽष्टाशीतिवर्ष सहस्राणि चतुनिरन्तर्मुहूर्तरभ्यधिकानि चतुर्भिरन्तर्मुहूर्ते रधिकाष्टाशीतिवर्ष सहस्राणि काला. ऽपेक्षया कायसंवेधो भवतीति तत्र जघन्यस्थितिकस्योत्कृष्टस्थितिकस्य च चतु. कृत्व उत्पन्नत्वात् द्वाविंशतिवर्ष सहस्राणि चतुर्गुणितानि अष्टाशीतिर्भवन्ति चत्वारि चान्तर्मुहूर्तानीति । 'एवइयं जाव करेज्जा' एतावन्तं कालं सेवेत तथा के जैसा कथन यहां अनुषन्ध द्वार तक ही लेना चाहिये। आगे का जो कायसंवेध द्वार है वहां तक नहीं, यही बात सूत्रकारने 'भवादेसेणं जहन्नेणं दो भवग्गहणाई० कालादेसेणं जहन्नेणं बावीस वाससहस्साई अंतोमुहुत्तमभहियाई' इस सूत्र पाठ द्वारा प्रकट की है। इसमें यह समझाया गया है-कि यहां कायसंवेध भव की अपेक्षा दो भवों को ग्रहण करने रूप जघन्य से है और काल की अपेक्षा वह कायसंवेध जघन्य से अन्तर्मुहूर्त अधिक २२ हजार वर्ष का है और उत्कृष्ट से वह चार अन्तर्मुहूर्त अधिक ८८ हजार वर्ष का है। इतने काल तक वह जीव उस पृथिवी कायिक रूप गति का सेवन करता है, और इतने ही
પહેલા ગમ પ્રમાણેનું કથન અહિયાં અનુબંધ દ્વાર સુધીનું જ ગ્રહણ કરવું જોઈએ. તે પછીનું જે કાયસંધ દ્વાર છે, ત્યાં સુધીનું કથન લેવાનું નથી.
२४ पात सूत्रधारे 'भवादेसेणं जहन्नेणं दो भवगाहणाई कालादेसेणं जहन्ने बावीसं वाससहस्साई अंतोमुहुत्तमब्भहियाई' मा सूत्र५४थी प्रगट ४२ छे. આ સૂત્રપાઠથી એ સમજાવવામાં આવ્યું છે કે અહિયાં કાયસંવેધ ભવની અપેક્ષાથી બે ભને ગ્રહણ કરવા રૂપ જઘન્યથી છે. અને કાળની અપેક્ષાથી તે કાયસંવેધ જઘન્યથી અંતર્મુહૂર્ત અધિક ૨૨ બાવીસ હજાર વર્ષ છે. અને ઉત્કૃષ્ટથી તે ચાર અંતર્મુહૂર્ત અધિક ૮૮ હજાર વર્ષને છે. આટલા કાળ સુધી તે જીવ તે પૃવિકાવિક રૂપ ગતિનું સેવન કરે છે, અને એટલા
શ્રી ભગવતી સૂત્ર : ૧૫
