Book Title: Agam 05 Ang 05 Bhagvati Vyakhya Prajnapti Sutra Part 04
Author(s): Bechardas Doshi
Publisher: Dadar Aradhana Bhavan Jain Poshadhshala Trust
View full book text
________________
शतक १९.-उद्देशक ९. भगवत्सुधर्मस्वामिप्रणीत भगवतीसूत्र.
९३ २३. [प्र०] कइविहाणं भंते ! जोगनिवत्ती पन्नत्ता ? [उ०] गोयमा ! तिविहा जोगनिवत्ती पन्नत्ता, तं जहा--मणजोगनिष्पत्ती, वयजोगनिवत्ती, कायजोगनिवत्ती । एवं जाव-चेमाणियाणं जस्स जइविहो जोगो।।
२४. प्रि०] कइविहा णं भंते ! उवओगनिवत्ती पन्नत्ता ? [उ०] गोयमा ! दुविहा उवओगनिधत्ती पन्नत्ता, तं जहासागारोवओगनिष्पत्ती, अणागारोवोगनिच्चत्ती । एवं जाव-वेमाणियागं । [अत्र सहगीगाथे वाचनान्तरे-]
"जीवाणं निवत्ती कम्मप्पगडी सरीरनिवत्ती । सविंदियनिवत्ती भासा य मणे कसाया य ॥ वन्ने गंधे रसे फासे संठाणविही य होइ बोद्धयो । लेसा दिट्टी णाणे उवओगे चेव जोगे य" ॥ 'सेवं भंते ! 'सेवं भंते ! त्ति ।
_____एगूणवीसइमे सए अट्ठमो उद्देसो समत्तो। २३. प्र०] हे भगवन् ! योगनिवृत्ति केटला प्रकारे कही छे ? [उ०] हे गौतम ! योगनिवृत्ति त्रण प्रकारे कही छे, ते आ प्रमाणे- १ मनोयोगनिवृत्ति, २ वचनयोगनिर्वृत्ति अने ३ काययोगनिवृत्ति. ए रीते यावत्-वैमानिको सुधी जेने जेटला योगो होय तेने तेटली योगनिर्वृत्ति कहेवी.
२४. प्र०] हे भगवन् ! उपयोगनिर्वृत्ति केटला प्रकारे कही छे ? [उ०] हे गौतम ! उपयोगनिर्वृत्ति बे प्रकारनी कही छे, ते आ प्रमाणे-साकारोपयोगनिर्वृत्ति अने निराकारोपयोगनिर्वृत्ति. ए प्रमाणे यावत्-वैमानिको सुधी जाण. अहिं बीजी वाचनामां बे संग्रहगाथाओ छे.-"१ जीव, २ कर्मप्रकृति, ३ शरीर, ४ सर्वेन्द्रिय, ५ भाषा, ६ मन, ७ कषाय, ८ वर्ण, ९ गंध, १० रस, ११ स्पर्श, १२ संस्थान, १३ लेश्या, १४ दृष्टि, १५ ज्ञान, १६ उपयोग अने योग ए बधानी निर्वृत्ति आ उद्देशकमा कही छे." हे भगवन ! ते एमज छे, हे भगवन् ! ते एमज छे'.
ओगणीशमा शतकमां अष्टम उद्देशक समाप्त.
योगनिर्वृत्ति.
उपयोगनिर्वृत्ति,
नवमो उद्देसो । १. [प्र०] काविहे णं भंते ! करणे पण्णते ? [उ०] गोयमा ! पंचविहे करणे पन्नत्ते, तं जहा-१ दधकरणे, २ खेत्तकरणे, ३ कालकरणे ४ भवकरणे, ५ भावकरणे।
२. [प्र०] नेरइयाणं भंते ! कतिविहे करणे पन्नत्ते ? [उ०] गोयमा ! पंचविहे करणे पन्नत्ते, तं जहा-दधकरणे, जावभावकरणे । एवं जाव-वेमाणियाणं ।
३. [प्र०] कतिविहे णं भंते ! सरीरकरणे पन्नत्ते ? [उ०] गोयमा! पंचविहे सरीरकरणे पन्नत्ते, तं जहा-१ ओरालियसरीरकरणे, जाव-कम्मगसरीरकरणे । एवं जाव-वेमाणियाणं जस्स जइ सरीराणि । ४. [प्र०] कइविहे णं भंते ! इंदियकरणे पन्नत्ते ? [उ०] गोयमा ! पंचविहे इंदियकरणे पन्नत्ते, तंजहा-सोईदियक
नवम उद्देशक. १. [प्र०] हे भगवन् ! "करण केटला प्रकारे कर्तुं छे ? [उ०] हे गौतम ! करण पांच प्रकारे कर्तुं छे, ते आ प्रमाणे-१ द्रव्यकरण, २ क्षेत्रकरण, ३ कालकरण, ४ भवकरण अने ५ भावकरण.
२. [प्र०] हे भगवन् ! नैरयिकोने केटला प्रकारचें करण कयुं छे ! [उ०] हे गौतम ! तेओने पांचे प्रकारनं करण आ प्रमाणे-१ द्रव्यकरण, यावत्-भावकरण. ए प्रमाणे यावत्-वैमानिको सुधी जाणवू.
३. [अ०] हे भगवन् ! शरीरकरण केटला प्रकारचें कयुं छे ! [उ०] हे गौतम! शरीरकरण पांच प्रकारचं कडं छे, ते आ प्रमाणे- १ औदारिकशरीरकरण, यावत् ५ कार्मणशरीरकरण. ए प्रमाणे यावत्-वैमानिको सुधी जाणवं. जेने जेटलां शरीरो होय तेने तेटलां शरीरकरणो कहेवा.
४. [प्र०] हे भगवन् ! इंद्रियकरण केटला प्रकारचें कह्यु छे ? [उ०] हे गौतम! इंद्रियकरण पांच प्रकारचें कर्तुं छे, ते आ
१* जे वडे कराय ते करण-क्रियानुं साधन, अथवा करवू ते करण, आ बीजी व्युत्पत्ति प्रमाणे करण अने निष्पत्ति एक ज थई जशे एम न जाणवू. कारण के करण ए आरंभक्रियारूप छे अने निवृत्ति कार्यनी समाप्तिरूप छे. तेना पांच प्रकार ठे-१ द्रव्यरूप दातरडा वगेरे करण ते द्रव्यकरण, अथवा शलाकादि द्रव्यवडे कटादि द्रव्यर्नु करवू ते द्रव्यकरण, २ क्षेत्ररूप करण, अथवा शालिक्षेत्रादिनुं करण, अथवा क्षेत्रद्वारा स्वाध्याय, कर ते क्षेत्रकरण, ३ कालरूम करण, अथवा काळजें, काळवडे अथवा काळमां करवू ते काळकरण. ४ नारकादि भवरूप करण ते भवकरण. ए प्रमाणे ५ भावकरण संवन्धे पण जाणवू.-टीका. ___ * अहिं छ पुस्तकमा करणसंबन्धे बे संग्रहणी गाथा आपेली छे, तेनो अर्थः-१ द्रव्य, २ क्षेत्र, ३ काल, ४ भव, ५ भाव, ६ शरीर, ७ इन्द्रिय, ८ भाषा, ९ मन, १० कपाय, ११ समुद्धात, १२ संज्ञा, १३ लेश्या, १४ दृष्टि, १५ वेद, १६ प्राणातिपात, १७ पुद्गल, १८ वर्ण, १९ गंध, २० रस, २१ स्पर्श अने २२ संस्थान-ए बावीश करण छे.
कार करण कयुं छे, ते
शरीरकरण
इन्द्रियकरण,
For Private & Personal Use Only
Jain Education International
www.jainelibrary.org
