________________
૧૪
- આચારાંગસૂત્રનાં વ્યાખ્યાનો - ૩
-
542
જ કે, અજ્ઞાન આત્માઓ ખોટો મોહ ન પામે. વિષયાંધ આત્માઓને “રાસભ' અને “શૂકર' આદિની ઉપમાઓ ઉપકારી પુરુષોએ આપી છે. સભા: પણ એ તો અઢારમી સદીમાને
અરે, પાંચમા આરાના છેડે પણ કહેવાય. ભલાની ભાવનાએ કટુ વચન પણ કહેવાય. ભાવના ભલાની હોવી જોઈએ.
સભા ચૂકરનો અર્થ સમજાવો. શ્કર એટલે ભૂંડ. એનું સ્વરૂપ :
“કણનું શું પરહરી, વિષ્ટાશું તસ રાગ.' - આ ભૂંડની જેમ વિષયાધીન આત્માને પણ સારી વસ્તુમાં રસ ન આવે. એ તો મલિનતારૂપ કીચડમાં જ ચોંટે. જિતેન્દ્રિયતાનો પ્રગટ પ્રભાવ:
જિતેન્દ્રિય આત્મા સ્વપરનું રક્ષણ કેવી રીતે કરી શકે છે, એનું એક ટૂંકું દૃષ્ટાંત સમજવા જેવું છે.
એક રાજા હતો. એને એક મોદી હતો. એ રાજમોદી કહેવાતો. એ મોદીના અંતઃપુરમાં સ્ત્રીરત્ન હતું, અર્થાત્ મોદીની સ્ત્રી અત્યંત રૂપાળી હતી. સગુણસંપન્ન પણ હતી. સુસંસ્કારાન્વિતા હતી. આ જોઈ વિઘ્નસંતોષીઓને ઇર્ષા થઈ. એમણે જઈને રાજાને કહ્યું કે “રાજન્ ! આપની પાસે બધું છે, કંઈ કમી નથી, પણ આપના એક અદના સેવક પાસે જે સ્ત્રીરત્ન છે, તેવું આપ પાસે જ્યાં સુધી ન હોય, ત્યાં સુધી આ બધી રિદ્ધિસિદ્ધિમાં ધૂળ પડી હોય એવું છે. આ સાંભળી રાજાએ તરત મોદીને બોલાવીને કહ્યું કે “કાલે મારે તારે ત્યાં જમવા આવવું છે.' મોદી તો ગભરાયો, પણ કરે શું ? કબૂલ્યું. ઘેર આવી સ્ત્રીને વાત કરી. સ્ત્રી પણ પામી ગઈ કે રાજાનું મન બગડ્યું છે. બીજે દિવસે રાજા આવ્યો. જમવા બેઠો. પિરસાયું. એ ક્યાં જમવા આવ્યો હતો ? એ તો જમે કે જુએ ? તે દિવસે તો રાજા જમીને ગયો. બીજે દિવસે રાજાએ કોઈ કામના બહાને મોદીને બહારગામ જવાનો હુકમ સંભળાવી દીધો. પોતે તો નોકર. શું કરે ? સ્ત્રીએ કહ્યું કે “તમે જાઓ, જરા પણ મારી ફિકર ન કરતા. રાજાનું હૃદય હું પામી ગઈ છું, પણ પુણ્યપ્રભાવે પોતાપણું સાચવવાની તાકાત મારામાં છે.”
Jain Education International
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org
