________________
૧૧૮
————— આચારાંગસૂત્રનાં વ્યાખ્યાનો - ૩ ––––
ઉ4
આત્મા મર્યાદા મૂકી દુનિયાની કાર્યવાહીમાં નિઃશુકપરિણામી થઈ જાય છે, તે તો મિથ્યાષ્ટિપણાને જ પામે છે. એ પામર શ્રી જૈનશાસનમાં નથી રહી શકતો. શ્રી જૈનશાસનમાં રહેનાર આત્મા તો દુનિયાદારીની કાર્યવાહીઓથી કંપે અને એથી એનું તો હૃદય મૂંઝાય. વધુમાં તમો જે દુનિયાના સુખ માટે ફાંફાં મારો છો, તે પણ મળે છે તો ધર્મના સેવનથી જ ! તો પછી ધર્મનો સભાવ જાય અને ધર્મમાં આનંદ ન રહે, તો તે દુનિયાનાં સુખો પણ કયાંથી જ મળશે? માટે કહેવું પડે છે કે અનુકૂળ ઉપસર્ગોથી ધર્મ ન ભૂલો. અનુકૂળ ઉપસર્ગોથી સાવધ રહો.
મુનિ માટે અનુકૂળ ઉપસર્ગો બહુ જ ભયંકર છે. ગૃહસ્થને પણ એ ઉપસર્ગ મારી નાખનાર છે - દુનિયાના સ્નેહીનો જેના પર બહુ પ્રેમ હોય તેને વાંધો ક્યાં આવે ? જે છોકરા ઉપર માબાપનો કે સગા સંબંધીનો બહુ પ્રેમ હોય, એને વાંધો કયાં આવે ? ખાવાપીવામાં વાંધો આવે ? નહિ, પણ ધર્મમાં જ વાંધો આવે. વહાલામાં વહાલા દીકરાને માબાપ એકાસણું-ઉપવાસ ન કરવા દે. શરદીમાં, ગરમીમાં કે વરસાદમાં તીર્થયાત્રાએ ન જવા દે, પણ ખાવાપીવામાં, ઊંધવામાં, રંગરાગમાં, મોજમજામાં કે નાટકચેટકમાં ના ન પાડે. દુનિયાદારીની અનુકૂળતા આત્માને કઈ ક્રિયાથી પાછા પાડે છે, એ વિચારો. આ રીતે વસ્તુસ્વરૂપ વિચારતાં આપોઆપ સમજી શકાશે કે દુનિયાદારીનો પ્રેમ દશમા “રાગ' નામના પાપસ્થાનકમાં જ ચાલ્યો જાય છે. હા, જો તત્ત્વજ્ઞ પુત્રને એમ થાય કે “માતાપિતાને હું કોઈ પણ રીતે ધર્મમાં જોડું તો ઘણું સારું - તો ઉપકારી પ્રત્યેનો આવો પ્રેમ એ પ્રશસ્ત પ્રેમ છે : અને હિતચિંતક માબાપને પણ જો એમ થાય કે પુત્રને મોક્ષમાર્ગનો મુસાફર બનાવવો' - તો એ પ્રેમ પણ પ્રશસ્ત જ. સાથે સાથે એ પણ વિચારો કે અંતિમ સમયે સારી ગતિમાં જવું હોય, શુભ આયુષ્યનો બંધ કરવો હોય, તો શું કરવું જોઈએ ? હાય મા, હાય બાપ, કરે તો આત્મા મરીને ક્યાં જાય? કઈ ભાવના યાદ આવે તો સદ્ગતિએ જવાય ? કહેવું જ પડશે કે ધર્મની ભાવના આવે તો જ ! તો પછી જે ભાવના અંતિમ સમયે આવવી જોઈએ, તે વચ્ચે ન આવવી જોઈએ એમ ? જિંદગી સુધી “મારું-મારું' કરનારને અંતિમ વખતે ઉત્તમ ભાવના આવે ખરી ? તમે તમારી જાતે વિચાર નથી
Jain Education International
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org
