________________
૫૪ -
- આચારાંગસૂત્રનાં વ્યાખ્યાનો - ૩
માટેની તમારે તૈયારી કરવી પડશેને ! આવ્યું અને ગયું એમ તો ન જ થાયને! પર્વમાં મોટી કાર્યવાહી શુદ્ધિ પણ છે ને ? આત્માની શુદ્ધિ એ પણ એક કાર્ય છે. આ આઠે દિવસો એવા મજાના છે કે ન પૂછો વાત. આ પર્વમાં દરેક કાંઈ ને કાંઈ કરે. છેવટ દર્શન, વ્યાખ્યાનશ્રવણ, પૂજન, સંવત્સરી પ્રતિક્રમણ, ક્ષમાપનાદિ કરે. આ પર્વનું આરાધન એવું કરવું જોઈએ કે ઓછામાં ઓછી બાર મહિના સુધી તો એની અસર અંતરમાં રહે. શાસ્ત્ર કહ્યું છે કે શ્રી કલ્પસૂત્ર એકવીસ વાર સાંભળે તો તે સાત-આઠ ભવમાં મોક્ષે જાય, પણ તે કઈ રીતે સાંભળે તો ? એકાગ્રતાપૂર્વક, વિધિવિધાનપૂર્વક અને હૃદયના ઉલ્લાસથી સાંભળે તો જ ! પણ આડીઅવળી બીજીબીજી ભાવના આવે તો નહિ જ.
આ ભાઈ કહે છે કે રતિના સ્થાનમાં જ્ઞાનીને પણ વિરક્તિ રહી ક્યાંથી ? એનો ઉત્તર હું આપી ગયો છું તે જ છે કે “એ રતિ માગી મેળવી નથી માટે !' રતિ મળે એના ભોગમાં સમ્યક્ત્વ ન જાય, પણ માગવામાં જાય. મગાય શું ? “ભવનિબૅઓ.” જે રતિને માગે છે તે વિરક્તિને વેચે છે. વિરક્તિનું મૂલ્ય આપી માલમાં રતિ ખરીદાય છે. એરાવણના બદલામાં રાસની ખરીદી થાય છે. કિંમતમાં ચિંતામણિ આપી માલમાં કાચનો ટુકડો લેવાય છે. વિરક્તિ વેચી રતિ માગવામાં સમ્યકત્વ ટકે ?
સમ્યગ્દષ્ટિને વિરક્તિને બદલે રતિ માગવાની ભાવના કેમ થાય ? રતિ ન માગવી એમાં દીક્ષા આવે છે ? ધર્મના ફળ તરીકે પૌગલિક રતિ ન માગો એમ કહું, એમાં દીક્ષા ક્યાં આવે છે ? “ધર્મના ફળ તરીકે પૌગલિક રતિ ન માગવી' - એ શું કઠિન છે ? કોઈ નહિ બોલે મને ખાતરી છે. એ ભાવના ઊડી જાય તો રતિના ભોગવટાની લહેજત ઊડી જાય. લહેર ન આવે, કેમ? પણ જ્યારે એ તરફથી મોટું ફરશે ત્યારે જ ઉદયની તૈયારી થશે ! તમે ક્યાં જાગો છો અને ક્યાં ઊંઘો છો?
દ્વાદશાંગીના સાર તરીકે જે વસ્તુને સૂત્રકાર કહે છે, તે હૃદયમાં કોતરી રાખવી જોઈએ. આ જ દ્વાદશાંગી પામીને અનંતા તરી ગયા, સંખ્યાબંધ તરે છે અને અનંતા તરશે, તેવી જ રીતે જે પૌગલિક રતિના રસિયા હતા, તે આ જ દ્વાદશાંગીને પામીને અનંતા ડૂબી ગયા, સંખ્યાબંધ ડૂબે છે અને અનંતા ડૂબશે. યોગ્યતા ન કેળવાય તો જે તારે તે જ ડુબાડે. ચલાવતાં ન આવડે તો પોતાનું હથિયાર પોતાને જ મારે. વ્યવહારમાં પણ કહેવત છે કે “સોનાની છરી પેટમાં ન મરાય.'
Jain Education International
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org
