Book Title: Sansarna Dukhona Karno 18 Paapsthanak
Author(s): Purnanandvijay
Publisher: Khushalbhai Jagjivandas
Catalog link: https://jainqq.org/explore/032712/1

JAIN EDUCATION INTERNATIONAL FOR PRIVATE AND PERSONAL USE ONLY
Page #1 -------------------------------------------------------------------------- ________________ saMsAra nA du:khonA kAraNo 185ApasthAnaka paca corI bhng krodha Page #2 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zAsanapati zrI mahAvIrasvAmine nama: namo namaH zrI prabhudharmasUraye saMsAra nA duHkho nA kAraNo 18 pApasthAnaka lekhaka: sva. zAsanadIpaka munirAja zrI vidyAvijyajI mahArAjanA ziSyaratna nyAya vyAkaraNa kAvyatIrtha panyAsa zrI pUrNAnaMdavijyajI mahArAja (kumAra jImaNa) Page #3 -------------------------------------------------------------------------- ________________ prakAzaka: zrI khuzAlabhAI gajIvanadAsa mazAlAvAlA bIlDIMgana. 1 mugalalena mAhIma muMbaI 40016 phonaH 422 484 dRvya sahAyaka: zrI vetAmbara jaina averI saMgha isTa averI muMbaI zrImatI guNIbena caMdrakAna gAMdhI prathama AvRtti 200 i.sa. 1993 vi.sa. 2048 vIrasa. 2518 dharma.sa. 71 yazavana ema zAha pITapeka 215hemarasmItha zItalAdevI Tempala roDa, mAhIma, muMbaI 40016 phena 454230-620454 Page #4 -------------------------------------------------------------------------- ________________ mULa nAyaka zrI zaMkhezvara pArzvanAtha derAsara no | , zrI zaMkhezvara pArzvanAtha derAsarajUnA nAgaradAsa roDa adherI isTa muMbai - 400 059 Page #5 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vikrama sa. 2048 amArI AgrahabharI vinaMti no svIkAra karIne pa. pUjya panyAsa zrI pUrNAnaMda vijyajI mahArAja sAheba Adi amArA zrI andherI isTa mAM cArtumAsArtha padhAryA te yAdagAra cA pIsa nI smRtI banI rahe te mATe amArA saMgha nA kSAnakhAtA mAMthI 18 pApasthAnaka pustaka prakAzita thatA s ame AnaMda anubhavI chIe zrI andherI pUrva zve. mU.pU. saMgha daH zrI zaMkhezvara pArzvanAtha jaina saMgha Page #6 -------------------------------------------------------------------------- ________________ mbhUja, zAstravizArada, jainAcArya, sva. zrI zrImadvijya dharmasurIzvarajI mahArAja ma. sA. janma : saM. 1924 dIkSA : saM. 1943 | svarga gamana : saM. 1978 mahuvA (saurASTra) bhAvanagara zivapurI (ma.) Page #7 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pUjya gurUvarya 108 zrI vidyAvijayajI ma.sA ne samarpaNa saMsAranI corAzI lAkha zerIomAM rakhaDanAro moharAjAnA sainikone jhapaTamAM jhapaDAelo mATe ja sarvathA anAtha banelo evo huM zikSita thavA mATe ApazrInA caraNomAM dIkSIta thayo ane zilpInA hAthe paDelo patthara TaMkANA tathA hathoDAne mAra khAIne pUjyatama AkArane pAme tema huM paNa kaMika banavA pAmyo chuM ApazrInA anaMta upakArano lAbha meLavIne kRtakRtya thayelo evo huM aDhAra pApasthAnaka pustaka ApazrInA karakamaLomAM AdarabhAve arpaNa karIne huM dhanya banuM chuM. AgamajJAnaDhavArA jeo pravRttizIla hovA chatA paNa potAnA AtmAmAM suvyavasthita hatA, jemanA jIvanamAM ahiMsAne pracAra saMyamanuM sthApana, ane tapanuM ArAdhana mukhya hatuM te pa.pu. gurudeva 1008 zrI vidyA vijyajI ma. ne mArI bhAvabharI vaMdanA deje Page #8 -------------------------------------------------------------------------- ________________ lekhakanA gurUvarTe zAsanadIpaka sva. munirAja zrI 1008 zrImad vidyAvijyajI mahArAja sAheba svarga gamana saM. 2011 mAgazara vadi 12, zivapurI (ma,5) Page #9 -------------------------------------------------------------------------- ________________ prakAzakIya nivedana zasa visArada jainAcArya zrI vijayadharmasUrIzvarAya namaH vAcakonA karakamaLamAM mUkatA atyanta AnaMdano anubhava thAya che. 75 varSanI umare svAthya tabIyata ThIka na hovA bA paNa jooe khubaja parizrama karIne papU. paMnyAsapravara pUrNanandavijayajI ma. sA. (kumAra zramaNa) 18 pApasthAnaka zuM che? tenAM kaTuphaLa zuM hoya che? enuM suMdara ane vistRta varNana "18 pApasthAnaka pustakamAM karyuM che. A pustakanuM vAMcana, manana, ane nididayAsana karI samyajJAna meLave ane saMsAramAM paribhramaNa karAvanAra 18 pApasthAnothI bacavAno prayatna karI devadurlabha mAnavajanmane saphaLa karI paraMparAe mokSasukhane prApta karo eja abhyarthanA. presanA mAlika zrI yazavantabhAI tathA khUbaja udAratApUrvaka A pustakamAM dravya sahAyaka bananAra zrI aMdherI saMgha pUrva, temaja zrImatI guNIbena caMdrakAMta gAMdhInA ame sadeva RNI rahIzuM. pa. pU. paMnyAsajI ma. sA. ne prabhu dirdhAyu base ane teo zAsanasevA kare eja zubheccha. lI. khuzAlabhAI Page #10 -------------------------------------------------------------------------- ________________ kAntha lekhaka :nyA. vyA. kA. tIrtha paMnyAsazrI zrImat pUrNAnavijyajI ma. (kumAra zramaNa) dIkSA vi. saM. 194 mAgazara zudi 10, karAMcI (siMdha Page #11 -------------------------------------------------------------------------- Page #12 -------------------------------------------------------------------------- ________________ che ahai nama: zAstra vizArada jenAcArya 1008 zrI vijyadharmasUrIzvara gurudevobhyo nama: Amukha bhUtakALamAM karelI puNyAtmaka zubha kriyAone smRtimAM lAvI khuza thavAnA svabhAvavALo mAnavamAtra tatkALa karelI pApAtmaka azubha kriyAone ekAda kSaNa mATe paNa jo smRtipathamAM rAkhI zakato na hoya to 25-30 varSo pahelA karelA pApakarmo kyAMthI yAda rAkhI zake? ane jyAre meM A khoTuM karyuM che mArAthI pApo sevAi gayA che ItyAdi prasaMgomAM pApone pAparUpe samaLyA jeTalI yogyatA keLavAI na hoya tyAre pAponI svIkRti ane micchAmi dukkaDa' (mithyA me duSkRtam) ApavAne bhAva paNa kevI rIte thaze? ane jo A pramANe na thayuM to, puNyakarmanI rAzi (Dhagalo) sAthe laIne janmelo manuSya, mAnavabhavane prApta karIne paNa, AjIvana (jIvana paryanta) aviratapaNe pApa vyApAra (pApakriyA) karI, pApakarmono bhAro mastaka para laIne 84 lAkha jIvAyonimAMthI duHkhamaya azubha naraka tiryaMcayonimAM paTakAI jaze. vI paristhitimAM huM mArA svayaMne mATe ja vicAravAno hakadAra hovAthI mAro AtmA kyA pApothI gherAyelo che? teno nirNaya karavo e mArA dIkSita ane zikSita jIvanano phalAdeza che. kemake, manuSyajIvanamAM sAvadhAna ke asAvadhAna AtmA, je kAMI zubhAzubha karmo kare che, tene bhogavavA mATe, devagati tiryaMcagati ane naragati vidyamAna che, jyAM, upArjita karelA karmo bhogavavA, sarvathA anivArya che. A traNe gatimAM samyakatva mRta AtmAo, kaMipaNa zubhAtmaka vicAro karavA mATe paNa samartha nathI, to pachI samakapravRtti temanA bhAgyamAM kyAMthI raheze? mATe ja dravyopArjana ane viSayavilAsanI mojhathI anAsakata banI kevaLajJAna meLavavAnA mArga prati prasthAna karavAmAM devadurlabha ane sarvotkRSTa manuSyajIvanane upayogamAM lenAra bhAgyazALI banaze; parantu te mArgane jANavo e dhArIe teTalo saraLa nathI. mATe ja sAmAyikAdi vratadharme jANI zakyA ane AdarI paNa zakyAM paNa vratadharmone 11 ' Page #13 -------------------------------------------------------------------------- ________________ malIna karanArA doSonuM jANavApUrvaka varjana karavuM e ati Avazyaka hatuM, paNa bhavabhavAntaramAM karelA, karAvelA ane anumodelA pApa saMskAronI jhaTilatAnA kAraNe te te doSone jANavAmAM ane tyAgavAmAM sAdhaka, game tyAM bhula khAi jAya che jenA pariNAmarUpe karelA zubhAnuSThAnono camatkAra AtmAmAM sarjAi vAnA badale pApabhAvanA ane rAgadveSanI bahulatA vadhI jAya che. puNyakarmo samajjA saraLa che ane AdaravA kaThina che. to paNa tethI adhikrama kAThinya pApakarmone samavAmAM ane tyAgavAmAM che. to paNa huMDA avarpiNInA pAMcamA ArAmAM amUlya mAnavabhavane prApta karI dhIme dhIme yathAzakita yathAzakaya ane yathA paristhiti ekAda moTA pApane pratimAse prativarSe ane ante pAMca varSe paNa gheDavA mATe prayatnazIla rahenAra, avazya bhAgyazALI banaze. A sarva vAtone dhyAnamAM rAkhI, jIvanamAM sarvaprathama pApaddArone samavA mATenI tatparatA ja, muniveSamAM ke gRhasthaveSamAM rahelA AtmAne, mokSa tarapha AgaLa vadhavAmAM pUrNa sahAyaka banaze, AmAM koine paNa lezamAtra zaMkA nathI. iSmasthatAnA kAraNe pramAdAdhIna banIne mArA AtmAe paNa, anekavidha aghaTita azubha pApakAryo AcaryA haze, tethI ja gADhatama pApasaMskArothI malIna banelo mAro AtmA nirmaLa bane, ane A bhavamAM kRtaalpa paNa ArAdhanA, AgAmI bhavomAM pUrNa karI, huM zAzvata sukhane (mokSane) prApta karavA samartha banI zakuM,tevA pavitratama AzayathI ja, A prakaraNa lakhavA meM prayata karyo che, jethI pratyeka pAponuM, tathA tenA phaLAdezanuM samapUrvaka varjana karato rahuM to, arihaMta paramAtmAnA zAsananA, tathA mArA jIvananA ghaDavaiyA banelA, parama upakArI mArA gurudevanA upakAranA baLathI AvatA bhavamAM paNa huM dhanya banavA pAmIza. A kAraNe 18 pApasthAnakonI vistRta carcA karavAno A prayata, mArA mATe to avazya upakArI banaze ja, sAthe sAthe mArA jevA anya AtmAone mATe paNa upakArI banaze ja, tevI mane zraddha che. AjanA bhautikavAdamAM gaLADuba thayelA mAnavone, pApakAryo khoTA che, ghAtaka che, mAraka che, durgatidAyaka che, mATe cheDavA lAyaka che. ATaluM paNa samajjA jeTalI lAyakAta prApta thaze to, te bhAgyazALio paNa, bhavAntaramAM bahu ja zIghratAthI jyavaMtA jainazAsanane prApta karI, vartamAna bhavanI adhurI rahelI ArAdhanA, 12 Page #14 -------------------------------------------------------------------------- ________________ anyabhavomAM pUrNa karI, kevaLajJAnanI keDI (mArga) para caDavA mATe hakadAra banaze. mArI mAnyatA che ke, prANAtipAta, mRSAvAda, adattAdAnamaithuna ane parigraha A pAMca moTAmAM moTA pApo che, to paNa, pachanA 13 pApo tenA karatAM paNa vadhAre khataranAka che mATe temane bhAvapApo kahevAyA che tethI temanI vistRta carcA karavAmAM mane khUba ja Ananda Avyo che, ene yathAzaya zAstronA sUkato mUkIne paNa viSayanI carcA vizada banavA pAmI che. chadmastha evA ApaNe sau bhAvapApone samajIe, vicArie ane mAnasika jIvanamAMthI tene tyAgI devAno Agraha rAkhIe. ghaNA prakaraNo vizeSa sundara lakhAyAM che, jeno khyAla, vAMcana karavAthI Avaze. mananazIla AtmAno svAnubhava paNa hoya che. jethI teno upayoga, lekhomAM utare te nirdanIya nathI, paNa prazaMsanIya che kemake saMsAravartA jIvo, eka ja koTinA nathI paNa aneka koTinA che. tema sarvenuM matijJAna ane matijJAnavaraNIya karma paNa samAna nathI. tema ja bhavabhavAntaronAM saMskAro paNa, jIvamAtranA pRthaka pRthaka che te sarve vAtone lakSyamAM rAkhIne ja viSayo carcAyA che. svahitamAM parahita samAviSTa che to paNa A prakaraNo sva tathA parane ladAyI banaze, mATe vistRta carcA doSAspada nathI, tethI mArA pratye kalyANakArI zubhabhAvanA rAkhIne vAMcavA mATeno Agraha karuM chuM. anuyoglAra sUtranA vivecana pacha, AgamIya grantha upara vivecana karavA aMgeno, ghaNA prazaMsakone Agraha hato paNa umranA kAraNe samartha banI zakyo nathI. chamAM paNa vAMcavA lakhavAnI laganI hovAnA kAraNe, vartamAna zArIrika zakita ane samayano, yathAzakita, samyaka pravRtti mAM sadupayoga karavA mATe, pApasthAnakano viSaya pasanda karyo che. have pachI pU. gurudevanA AzirvAda ane zAsanadevanI kRpA prApta thaze to "jaina pAribhASika zabdakoSa" upara TUMkamAM vivecana karavAnI bhAvanA pUrNa thaze. jo ke ghaNA sthaLonuM lakhANa sudharAvI lIdhuM che, chatAM paNa bAlyakALamAM hindI gujarAtI bhASAno khAsa abhyAsa na hovAthI, kaMyAca paNa bhASAdoSa ke vAyadoSa dekhAya to huM kSantavya chuM. Page #15 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vayasthavira (vayovRddha) ane saMyamasthavira mArA ziSya, muni devavijyajI ma. je mArA sAthIdAra banyA hatAM te, 25 varSa sudhA cAritra paryAyamAM rahIne bhivaMDI mukAme kAladharma pAmyA, ane bhivaMDImAM ja sAdhupadane prApta mArA anya ziSya muni gautamavijyajI je mahAtapasvI hatAM te aDhi (211) varSanA antare, ghATakopara sAMdhANI esTeTanA upAzrayamAM kAladharma pAmyA, A kAraNe thoDI hatAzA thAya, te svAbhAvika che. chatAM pU.gurudevanI ane zAsanamAtAnI kRpAdaSTithI, AsudhI pratyeka lekhana kAryamAM saphaLa banyo chuM. ati Agraha ane vinaMtIthI aMdherI (isTa) - jUnA nAgaradAsa roDa, zrI zaMkhezvara pArzvanAtha jaina saMgha, vikrama saM. 2048nuM karAvela cAturmAsa harSollAsapUrvaka nAnA moTA ArAdhaka bhAI bahenonA sahayogathI Ananda sAthe pUrNa thayuM che. temAM paNa jIvanaparyanta smRtimAM rahe tevo AnandadAyI, viziSTatama prazaMsanIya, 45 AgamonI ArAdhanAno mahotsava thatAM, te pavitra samaye ja zrI saMdhe, A prastuta pustaka aMge sundaramAM sundara Arthika lAbha levAno nirNaya karI mane kRtakRtya banAvyo che. te mATe A saMgha dhanyavAda ane prazaMsAne pAtra che. lI. paM. pUrNAnaMda 14 Page #16 -------------------------------------------------------------------------- Page #17 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zAsanapati bhagavAna mahAvIra svAmIne nama: zAstravizArada jainAcArya zrI vijyadharmasUrigurudevebhyo namaH zrI padmAvartI nama: (1) prANAtipAta (hiMsA) saMsAranI gahanatA kevaLajJAna prApta devAdhideva, zrI arihaMta paramAtmAone, paramapUjya gurudevone tathA padmAvatImAtAne dravya tathA bhAvavaMdana karIne mArI mati, zruti ane anubhUti pramANe, 18 pApasthAnakonI vistRta vyAkhyA karavAno prayAsa karIza. atigahana A saMsAracakramA devadAnava ke mAnava hoya, jagadambA svarupe prasidhdhi prApta devIo hoya ke paMDita mahApaMDita hoya, RSimahARSi ke AkAzamAM uDanArA vidyAdharo hoya te badhAya ramatagamatanA medAnamAM (plegrAunDa) pahelA phuTabaoNlanI mAphaka karelAM karmo nI okara khAi ne saMsAranI 84 lAkha zerIomAM rakhaDatA hoyache, zA mATe rakhaDatA haze? zA mATe apunarAvartanIya mukti (mokSa) meLavI zakyA nathI ke zakatA nathI. tathA AtyaMtika ane aikAntika sukhazAnti ane samAdhi meLavI zakavA mATe bhAgyazALI banI zakyA nathA? AmAM khaM kAraNa zuM che ?Ano nirNaya karavA mATe jaMkazana jevA manuSyAvatAra sivAya bIjo ekeya avatAra nathI. sadguddhi, sadvicAra ane sadviveka. manuSyAvatAranA sarvazreSTha phaLAdezo che, je devo ke devo pAse paNa nathI, kema ke prAye karI te pUrNa karmonA bhogavaTAmAM sImAtIta masta banelA hovAthI jvana saphaLa banAvavA mATeno ekeya vicAra temanA bhAgyamAM hoto nathI. A kAraNeja manuSyAvatArane devadurlabha mAnavAmAM Avyo che. anAdikALanA saMsAramAM 84 lAkha jIvAyonimAM anaMta bhavo pUrNa karyA. temAM manuSya avatAro paNa karoDo vAra prApta karI cUkayA. jemAM rAjA mahArAjA zeTha sAhukAro nAM bhavo paNa meLavI lIdhA che. paNa te badhAye avatAro mohamAyAnI akATya jALamAM viSayavAsanAnI durbhedya agnijvALAmA, krodha, mAna, mAyA ane 16 Page #18 -------------------------------------------------------------------------- ________________ lobhanAM zetAnI sakaMjAmAM, putraparivArAdinA nAzavaMta snehasAgaramAM ane mithyA pratiSThAnAM bhrAmaka khayAlAtomAM pApAnuMbaMdhI puNyakarmone upArjana karavAmAMja pUrNa kayA che. mAM paNa rAdhAvedha nI samAna eka vAra pharIthI manuSyAvatAra meLavavA bhAgyazALI banI cUkyA chIe. jyAre cAra divasanI cAMdanI jevo mAnavAvatAra prApta thaIja gayo che tyAre tene hara hAlata mAM paNa saphaLa banAvavA eja sAco puruSArtha che. tathA bhaNatara-gaNatara ane khAnadAnInu phaLa che. mohamAyAnA gADha aMdhakAra mAM athaDAto AtmA ananta zaktiono mAlika hovA bA paNa ASADha zrAvaNa mahinAnA ghanaghora vAdaLAo mA chupAI gayelA sUryanArAyaNanI jema potAnI ekeya zaktino vikAsa sAdhI zakyo nathI. tenuM kAraNa ekaja che ke sUryane hajAronI saMkhyAmAM kiraNo che tema AtmAne paNa asaMkhya pradezo che ane te badhAya karmonA ananta paramANuo tathA temanA skaMdhothI evI rIte AvRta thayelA che jenA kAraNe AtmA potAnA puruSArthane caritrArtha karI zakato nathI. sipAIo nA hAthamAM sapaDAI gayelA aparAdhI nA hAtha, paga, kamara ane chatI daDhatama doraDAthI baMdhAI gayA hoya to tenA hAthamAM talavAra ke AsurI zakti paNa zA kAmanA? tevI rIte karmarAjAnI beDImAM jakaDAI gayelA AtmAne mATe paNa jANI levuM. AtmA para lAgelA, coMTelA karmo baoNya azubha ja hoya tevuM mAnavAnuM nathI. paNa zubhakarmo paNa hoya che. jenAthI ananta AkAzanA eka eka pradezamAM rakhaDato koIka samaye pAchuM manuSyajIvana meLavavA mATe bhAgyazALI bane che. paNa azubhakarmono bharamAra, (prAcurya) eTalo badho sazakata hoya che jenAlIdhe AcAravicAra ane uccAra thI bhraSTa thayelA mAtApitA, putraparivAra, mitro tathA bhaNatara-gaNatara paNa tevuja prApta thAya che. jenA lIdhe durbuddhi gaMdA vicAro ane asaddhikanI prApti sulabhatama bane che phaLasvarUpe tevA tevA prakAranA pApavicAro ane pApa pravRttioja jIvAtmAnA bhAgyamAM zeSa rahe che. eTale ke pApavyavahAra karavAnI mudA icchA na hovA chamAM paNa pApavRttio ne pApapravRttio karavI anivArya banI jAya che. pariNAme madhanA vATakAmAM paDelI mAkhInI jema mohamithyAtva, viSayavAsanA ane mAyAprapaMca mAM pUrNa rUpe lapaTAIgayelA AtmAne pAchuM pharIpharIthI) 84 lAkha yonioma bhaTakavAnuM anivArya bane che. tevA samaye puNyathI meLavelI zubhasAdhana sAmagrI ne paNa saphaLa karavA jeTalI puruSArtha zakti temanI pAse rahetI 17. Page #19 -------------------------------------------------------------------------- ________________ nathI. bhIMta para vArnIzanI cikAza jyAM sudhI raheze tyAMsudhI vinA rokaToka tenA para kacaro lAgyA vinA raheto nathI tevI rIte AtmA para ananta bhavonA ananta jIvo sAthe upArjana karelA, poSelA vadhArelA rAgadveSanA lobhaprapaMcanA, viSayavAsanAnA ke mArakUTanA saMbaMdho tathA levaDadevaDamA karelA goTALA, durAcAra, kukarmanAM atikurAcaraNo, jIbhanA asatyAcaraNo, haiyAnAM mAyAcaraNo ane pazuone paNa zaramAve tevA zarIranAM duSTAcaraNo, AdinA kAraNe bAMdhelA baMdhAyelA pApakarmo ane vairakarmonI paraMparA paNa pratyeka bhavomAM AtmAnI sAtheja rahevAnI che . bezaka! ananta jIvo sAthe baMdhAyelA RNAnubaMdho ekaja avatAramAM udayamAM AvavAnA nathI paNa jyAre te pratipakSI je bhavamAM haze tyAM ApaNA AtmAne paNa janma levAnuM sarvathA anivArya che ane amuka samaya puratAte RNAnubaMdhonA hisAba (levaDadevaDa) bharapAI thaI jaze tyAre tatkALa ja tyAMthI marIne bIjo avatAra levo bhAgyamAM rahezaH sArAMza ke A pramANe ApaNe badhA ananta bhavomAM rakhaDI cukayA chIe ane rakhaDI rahayA die.. caitanya ane jaDanuM mizraNa ja saMsAra che AnAthI atirikata trIjo ekeya padArtha saMsAramAM gotavA chatAM maLe tema nathI. jemA caitanya, jJAna, ajJAna, bhaya, krodha ane mohAdi tathA dhAraNa karelA zarIranuM ghaTavuM vadhavuM dekhAya, anubhavAya te sarve caitanya saMpanna jIva che. ane tenAthI viparIta jaDa tatva che. pRthvI- pANIvAyu- vanaspati- kIDA- maMkoDA- hAthI- ghoDA- deva - nAraka ane manuSyAdi jIvone janma levAno AdhAraja jaDa tattva che. A kAraNe potapotAnAM zubhAzubha karmone bhogavavA mATe eka kSaNano paNa vilaMba karyA vinA jaDa padArthono Azraya levo anivArya che. ane jaDa tattvathI racAyelA zarIra, indriyo, mana tathA mati jJAnAvaraNIya karmanA kAraNe prApta thayelI durbuddhi paNa jDa ja che mATe zarIra bhADAnA makAna jevuM che tenI aMdara birAjmAna AtmA paNa anAdikALathI zarIra sAthe jakaDAyelo hovAthI tene jaDa taraphanuM AkarSaNa hoya te svAbhAvika cheprANAtipAtAdi karmo paNa jDa che kema ke teonI utpatti karmajanya che, eTale ke bhavabhavAntaronA karelA karmo janaka che, kAraNa che ane prANAtipAtAdi janya che, koIka samaye dravya - kSetra - kALa ane bhAvane laIne prANatipAtAdi kAraNa paNa bane che ane tenAthI upArjita karmo kAryarupe paNa banavA pAme che. A pramANe karmacakramAM phasAyelA AtmAne sabuddhi (samyag jJAnodaya) no 18 Page #20 -------------------------------------------------------------------------- ________________ abhAva hovAthI durbuddhi (ajJAnodaya) ja bhAgyamAM rahelo hovAthI prANAtipAtAdi asatkAryo tarapha ja AtmAno jhukAva hovAthI te pApo koThe paDI gayAM che. pratiminiTa, pratisekaMDa ane pratisamaya AtmAnI leyAo, adhyavasAyo pariNAme ane vicAradhArAo sthira nahI rahetA hovAthI jeTalIvAra lezyAdi badalAya. teTalAja karmo nuM upArjana anubhavagamya che paNa saMsArabharamAM jeTalI saMkhyAmAM pApa hoI zake te badhAono samAveza 18 nI saMkhyAmAM zAstramAnya che. koIne paNa kahevAno avasara prApta thaI zake che ke anAdikALanA saMsAramAM prANAtipAta (hiMsA), mRSAvAda (Tha), adattAdAna (caurya), maithuna durAcAra) ane parigraha tathA krodha - mAna - mAyA ane lobhAdi tatvo paNa anAdikALanA che. mATe mAnavamAtrano sahaja svabhAvaja hiMsAdino che ane te te karmo jIvamAtrane karyA vinA chuTako nathI. AnA javAbamAM prANAtipAtAdi bhAvo sAhajika nathI paNa vaikArIka, vaivAbhika, hovAthI AtmAno sahaja dharma hoI zake nahI kema ke je kAryo karavAthI mAnavane pAchaLa thI pastAvo thAya, dukha-mahAdukha, glAni ke plAni thAya tevA karmo AtmAnA dharmo zI rIte hoI zakaze? jema ke parajIvonI hatyA karyA pI ke japrapaMca karI bIjAnI sAthe chetarapIMDI karyA pachI sahadaya mAnavane thoDe ghaNeaMze paNa aphasosa thayA vinA raheto nathI. tema adhArmika maithuna sevyA pachI "patanAnta zova tati zu A nyAye vayanAza thayA pacha ghaNAmAnavone hataprabha thayelA ane zokasaMtApa karatA joyA che. sImAnIta parigraha no paramabhakata kayAreya, svapnAmAM paNa, sukhazAnti tathA samAdhi meLavI zakato nathI. paisAnI mAyAmAM gadheDUba thayelAone tame jANo che? te dayApAtra bicArA dharmapatI ke putraparivAra sAthe besIne khAI paNa zakatA nathI sukhadukha ke temanA paThanapAThana mATe samaya paNa ApI zakatA nathI. thoDA AgaLa vadhIe. potAno lADakavAyo putra maraNapathArIe hoya to paNa DAkaTarane bolAvavA jeTalo samaya paNa temanI pAse nathI hoto. pratizvAse vyApAra, copaDA, grAhaka, tijori cekabuka, Adi kAmakAjamAMthI ucuM mAthuM paNa karI zakatA nathI. kodhamAM dhamadhamatA mAnavane paradayALu paramAtmA paNa zAnti ApI zakatA nathI. maMtrajapa, jaMtrataMtra dorAdhAgA ke jamaNA zAMkho paNa krodhAnyane zAnta karI zakatA nathI abhimAna nA phUMphADA mAratA mAnavano jyAre tenAthI savAyo mANasa tiraskAra kare che tyAre tevA ghamaMDIrAmone dhuMApUMA thatAM sau koI jaI zake che ane lobhAnya mAnava pache cAhe viSayavAsanAno lobhI hoya, paisA TakAno lobhI hoya, mithyApratiSThA ke Ijjata AbarUno lobhI hoya, 19 Page #21 -------------------------------------------------------------------------- ________________ temane koIe paNa kyAreya zAntipUrvaka besatAM uThatAM ke bolatAM paNa nahIM joyA hoya. hadabahAra rAgAnya ane dveSAnyothI sukhazAnti ane samAdhi hajAro mAIla dUra bhAge che. kalezakaMkAsa karanAra, bIjAnI cADI khAnAra, kalaMkita ane apamAnita karanAra ane savAre ne savAre rati ane aratimAM gaLe DUba thayelA mAnavone paNa ArtadhyAna ane raudradhyAna karatA ja joyA che. ItyAdi prasaMgone pratyakSa joyA pache ke anubhavyA pacha ApaNo AtmA ja kabUla karaze ke prANAtipAtAdi pApo AtmAno svabhAva hoI zake nahI. to pache dharma zI rIte hoI zakaze? mATe vaikArika bhAva AtmAno dharma nathI ja. uttarAdhyayana sUtra mAM paramAtmA mahAvIra svAmIe vatthasahAvo dhammo eTale ke vastu (padArtha) no je maulika svabhAva hoya te teno dharma che. jema ke agnino mULa svabhAva uSNatA che pANI no zItalatA che yadyapi agninA prayoga pANImAM uSNatA dekhAya che paNa te agninA vaikArika prayogathI dekhAya che ane jyAre jema jema agni bujhAto jAya che tema tema ugatA o thatA pANI potAnA mULa svabhAvamAM AvI jAya che. A pramANe janmajanmanAM upArjita karmonA kAraNe jIvAtmAnA maulika svabhAvo ahisA - saMyama ane tapodharmanA sthAne hiMsA, durAcAra ane bhogavilAsI utpanna thAya che , vadhe che , vadhArAya che ane eka samaye sadgatidAyaka pAlezyA tejo vezyA ane zukalezyA nA sthAne durgatidAyaka kRSNa nIla ane kayotalezyA vRddhigata thatAja AtmA potAnI saMpUrNa zakitanI sAthe hisAdi karmomAM vyApArita thAya che. te mATe prayatavizeSa kare che. jema ke tIrakAmaThA, chA, baMduka, ThaMDA Adi zastrone meLave che . zikAra mATe bhADutI mANaso ne rAkhe che, jaMgalamAM jAya che zikAra mATenA khAsa makAno baMdhAve che. AvI rIte jUTha, corI, maithuna ane parigraha Adi pApone vadhAravA mATe mana vacana ke zarIrathI krodha - mAna - mAyA ane lobha thI paNa kaMIka karavuM paDe te sarvadharma nathI paNa paradharma che. mATe ja prANAtipAtAdimAM jIvamAtrane vizeSa pravRtti karavAnI pharaja paDe che. te vinA koI paNa jIvano ghAta - hanana - mAraNa - tADana - dakhotpAdana - pIDana - tarjana ke AkramaNa Adi thatuM nathI. mATe ja te pApo - pApamArgo svadharma (AtmAno dharma) nathI, paraMtu paradharma che ane "macAva" eTale ke prANAtipAta jUTha prapaMca, durAcAra (badacalana) ane parigraha AdimAM Asakata banI maravuM te atyaMta bhayAvaha che, kema ke mohamAyAmAM mastAna banIne bIjA jIvone mAranAra ja potAnA bIjA bhavamAM yamadUtono mAra khAya che. bhUkhe mAranAra ja 20 Page #22 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bhUkhe mare che. rovaDAvanAra ja jIMdagInA chellA zvAsa sudhI roto rahe che. bIjAnA hAthapaga toDanAra tathA AMkha phoDanAra, kAna ke cAmaDI chedanAranA ja paga kapAya che, hAtha chedAya che, AMkhathI kamajora hoya che, kAne bahero, page laMgaDo ane hAthe ThuMTho thAya che, chevaTe budhdhi vinAno magajano pharelo thAya che. saMsAravartI jIvonA upara pramANe- nA phaLAdezone pratyakSa joyA pachI nirNaya karavAno raheze ke prANAtipAtAdi dharma nathI sadAcAra ke ziSTAcAra paNa nathI paraMtu mahAbhayaMkara pApa ja che durAcAra ane bhraSTAcAra che. "pApAnAM sthAnakamiti pApasthAnakam pApAnyeva sthIyante'sminniti pApasthAnakam" eTale ke game te kAraNe jenA sevanathI - AcaraNathI pApabhAvanAnuM ja poSaNa thAya te pApasthAnaka che. AjanA saMsArano, pachI cAhe te sAkSara ke nirakSara hoya, paMDita - mahApaMDita hoya, sAdhu ke gRhastha hoya, nAno ke mhoTo hoya, strI ke puruSa hoya te badhA vAre ke tahevAre cAritrAcAra, sadAcAra, pavitrAcAra Adi zabdonuM uccAraNa rura kare che paraMtu temanuM maulika rahasya jyAM sudI jANavAmAM na Ave ane jANelA artho jIvananAM aNu aNumAM Acarita na thAya tyAM sudhI mAMsa bhojana, zarAbapAna jIvahatyA, parastrI ke vezyAgamana, jugAra, zikAra ke abhakSya bhakSaNa, aphiNa, bhAMga, carasa Adi jIvanadhanane barabAda karIne mAnavane dAnava banAvanArA durguNonI kyAreya samApti thAya tema nathI. kemake hRdaya maMdira mAM kAM to ziSTAcAra (ahiMsAcAra) raheze anyathA bhraSTAcAra (mAMsabhojanAdi) raheze. temA cAritrAcAra ahiMsaka, saMyamI ane tapobhAvanuM lakSaNa che. jyAre mAMsabhojanAdi hiMsaka bhAvanuM lakSaNa che jaMkazana jevA devadurlabha mAnavAvatAramAM ja Ano nirNaya karavAno raheze ke mAre ahiMsaka banavuM che ke hiMsaka? yadi ahiMsaka banavAno bhAva hoya to prANAtipAtAdIne pApasvarupe ja mAnyAvinA chUTako nathI. pApasthAnakonA nAmo - prANAtipAta, mRSAvAda, adattAdAna, maithuna, parigraha, krodha, mAna, mAryA, lobha, rAga, dveSa, kalaha, abhyAkhyAna, vaizunya, rati arati, paraparivAda, mAyAmRSAvAda ane mithyAtva Adi 18 pApasthAnakomAM saMsArabharanAM badhAya pApo samAI jAya 21 Page #23 -------------------------------------------------------------------------- ________________ che. have ApaNe A pApone vistAra thI samajIe ane yathAzakya cheDI devAno Agraha karIe athavA tenA mATe dhIme dhIme TreniMga laIe to jeTalA aMzomAM pApamukata thavAze teTalA aMze AtmA zuddha banato jaze, bhAramukata thato jaze, tyAra pachI te sAdhakanA Izvara praNidhAna, yogasAdhanA, padmAsana pUrvakano prANAyAma, paMcAgnitapa, haThayoga, drAkSamALAno jApa Adi zubhAnukAno saphaLa banaze, mana - vacana ane kayAnI ekAgratApUrvaka zanaiH zanaiH adhyAtmano raMga lAgato jaze, vadhato jaze. phaLasvarupe eka divasa evo paNa AvI jaze, jenA kAraNe te pApone sarvathA cheDI devAnI prabaleccha thatAM beDI paNa devAze. ane tema thayuM to temanuM mauna, dhyAna, prANAyAma, sAmAyika, pauSadha paNa zuddha banatAM kuMDaLInI paNa jAgRta thaze. anyathA tenI carcAvicAraNA, tarko, vitarko karatAM karatAM AkhI jiMdagAnI hIro vecIne kAcanA TukaDA kharIdavA jevI bekAra jaze. prANAtipAta (hisA) (1) eTale ke ekeMdriya thI laI paMcendriya jIvonA prANono atipAta, hanana, mAraNa, tADana, tarjana ane tiraskAra Adi karavA te prANAtipAta eTale hiMsA che. "prANAnAmatipAta: prANAtipAta: " "mogAyatane zarIra potAnA zubhAzubha karmone bhogavavAne mATe zarIra dhArI banavu te jIvavizeSane mATe paNa sarvathA anivArya che, pache cAhe te tIrthakara, cakravartI, vAsudeva, prativAsudeva, baladeva, deva, devendra ke brahmA hoya zarIra svIkAryA vinA bIja mArga nathI. niraMjana, nirAkAra, arihaMta paramAtmA banatA pahelAM te bhAgyavatI paNa zarIradhArIja hatA. AtmA pote zarIranA mAdhyamathI potAnA prArabdha karmono bhogavaTo kare che ane sukhadukha, saMyoga, viyogAdi no anubhava kare che. ane jyAre zarIra che to daza prakAra nA prANo paNa tene dhAraNa karavAnI pharaja paDe che. mATeja "prApa: sati thI sa Ate prANI kahevAya che. zvAsozvAsanI kriyA paNa anivArya hovAthI jIva kahevAya che. mokSamAM paNa tenI vidyamAnatA hovAthI sarva kahevAya che. bhavAntara ane bhAvAttaramAM satatuM eTale eka samayanI paNa rokaToka vinA gati karato hovAthI AtmA kahevAya che. potAnA maulika svabhAvane kyAreya paNa cheDato na hovAthI te bhUta kahevAya che. ane anAdikALathI pudgalono saMgI 22 Page #24 -------------------------------------------------------------------------- ________________ hovAthI te AtmAne pudgala paNa kahevAmAM zAsrabAdha nathI, ityAdi paryAyone dharAvato hovAthI jIva saMsArI paNa kahevAya che. jenI saMkhyA 10 nI che te A pramANe prANo mATenI vaktavyatA - 1) sparzendriya- paganA taLiyAthI laI mastakanI coTI sudhInI cAmaDI ne sperzendriya kahe che jemAM hAtha, paga, guteMdriya, gudA, peTa Adino samAveza thaI jAya che. 2) rasaneMdriya- khArA, mIThArasonuM AsvAdana jIbha kare che. 3) ghrANendriya sugandha-durgandhane pArakhanAra nAka che 4) cakSurindrIya- kALA dhoLA raMgone jANanAra cakSu che. 5) karNe indraya- nidAstutinA zabdonu jJAna kAna ne AbhArI che. 6) manoyoga- jenAthI mAnasika vicAro thAya te manoyoga che. 7) vacanayoga- bolavAnI zakti AnAthI maLe che 8) kAyayoga- nAnAmoTA, rUpALA zarIronI prAptimAM kAyayoga kAma kare che. 9) zvAsozvAsa- jenAthI zvAsa nizvAsa levAya che. 10)AyuSya- hajAro prakAre maravAnA nimitto maLavA chatAM paNa AyuSya karmanA kAraNe jIva marato nathI. - uparokata 10 prANo taratamabhAve jIvamAtrane hoya che. AmAMthI kaniSThatama pApodayanA udayavartI, pRthvI, pANI, agni, vAyu ane vanaspati kAcika ekendriya jIvone sparzendriya, zarIrayoga, zvAsozvAsa ane AyuSya nAme cAra prANaja hoya che. beIndriya jIvone rasanendriya ane vacanayoga vadhAre hovAthI cha prANa hoya che. teIndriya ne dhrANendriya (nAka) vadhAre hovAthI sAta prANa cakSurindriya jIvone cakSu vadhAre hovAthI ATha prANa jyAre asaMjJI paMcendriya tIrya ane manuSyane manoyogano abhAva hovAthI nava prANa che. tathA garbhathI utpanna thayelA saMjJI paMcendriya manuSyone tathA tiyone manoyoganI prApti hovAthI daze daza prANa hoya che. jIvamAtranA karmo, 23 Page #25 -------------------------------------------------------------------------- ________________ gatio, Agatio judAjudA hovAthI prANonI saMkhyA paNa sau jIvone eka samAna hotI nathI. ekaja vRkSanA pAMdaDAo paNa jyAre eka samAna hotA nathI. tevI rIte sau koInA prANonI saMkhyAmAM paNa jANavuM zubhaazubha karmonAM kAraNe ochAvattA sAdhano prApta karelA jIvAtmAo jyAre pratyakSa dekhAtA hoya, tyAre punarjanmano niSedha karavo hAsyAspada lAgyA vinA raheto nathI. paMcendritva prApta badhAya garbhaja jIvo saMpradhAraNa saMjJAvALA na hovAthI AgaLa pAchaLa, manoyoga no upayoga karI zakatA nathI, jema ke gAya, bheMsa Adi pazuo tathA kIDA maMkoDA Adi kSudra jaMtuone DaMDAthI mAro ke bhagADe to paNa temane tevuM jJAna (bhaviSya mATe nirNaya karavAno) hotuM nathI ke aAMthI bhaya saMjJAnA kAraNe bhAgyA pachI paNa bIje sthaLe pakaDAI javAnI sapaDAI javAnI, pAI javAnI mAnasika vicAraNA temane nathI. jyAre garbhathI utpanna thayelo manuSya saMpradhAraNa saMjJAnA kAraNe potAno bacAva karavA samartha bane che mAM temanAM paNa karmo vAMkAcUMkA hoya ane bIjAonA hAthe sapaDAI jAya te vAta judA che. bhavabhavAntaranA potapotAnAM puNyakamI ke pApakarmanA kAraNe je prANIne jeTalA prANo maLyA che, temAMthI ekeya prANane hAni pahoMce tevuM ekeya jIva iccho nathI. vanaspati no koi paNa jIva nathI cAhato ke. mane koI kuhADA thI kApe, mArI chala utAre mArA pAMdaDA-puSpo ke DALa kApe tevI rIte pRthvI pANI agni ke vAyu nA jIvo paNa vinA mauna maravA mAMgatA nathI, jyAre jIbha, nAka, AMkha ane kAna vinA nA ekendriya jIvo paNa maravAnuM icchatA nathI, to pachI puNyayoge meLavelI pAMce Indriyo nA mAlika jIvo jevAke bakarA, gheTA, gAyo, baLado, vAcharaDAo, hAthIo, mAchalAo, magaro, vAnarAo, deDakAo, sApanolIyA, kUtarA, kabutarA bhaMDe, vAgho, dIpaDAo Adine koI mAre, baMduka ke chAthI mAre, cAre paga bAMdhI ne mAre, temanI khAla (cAmaDI) utAre, mazIna thI kApe Adi game tevI rIte maravAnuM koI paNa. pazu-pakSI na icche te sau koI nA gaLe utarI jAya tevI vAta che. ApaNe sau koI pratyakSa ke parokSa rUpe paNa joIe chIe, vAMcIe chIe ane sAMbhaLIe. kasAI nA hAthe maranAro bakaro, gAya bheMDa Adi mUka pazuo nI te samaye - hatyA thavAnA samaye bicArAonI jIbha bahAra nIkaLI jAya che, AMkho nA oLAo dayAlu mANasonI pAse dayAnI mAMgaNI karatA hoya tema AMsuo karatA hoya che. paravaza banelA te pazuone DaMDAthI mArI mArIne vadha-sthAne lAve che ane yamarAja nI jIbha karatAM paNa bhaMDI chI te pazunI garadana para pharI jAya che. AvI rItanA 24 Page #26 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bemote marelA pazuonA mAMsa khAnArA grejyueTa hoya ke Dabala grejyueTa hoya temanI mAnavatA marI paravArI hovAthI temanuM bhaNatara-gaNatara-caturAI-cAlAkI ke bhASaNa ane lekhanAdi kriyAo kevaLa peTa bharavA sivAya zA kAme AvavAnI hatI? ItihAsa paNa sAkSI Ape che ke bhArata dezanI durdazA thavAmAM mAMsAhAra mukhya kAraNa che ane jyAM mAMsAhAra che tyAM zarAbapAna ke parastrIgamana jevA pApo ne koNa rokI zakaze? AvI rItanA prANAtipAta (hisA) nA kaDavA phaLo ne batalAvanArA kathAnako pratyeka dharma nA pustakomAM jevA ane vAMcavA maLaze, jemake - mahAbhArata nA samaya mAM duryodhanAdi so putro nA pitA dhRtarASTra janmatAM ja AMdhaLA zA kAraNe thayA? ekaja sapATe tenA so putra zA mATe maryA? javAba mAM jANavAnuM ke janma janma nA pherA pharato dhRtarASTra vartamAna bhava thI. 50 mAM bhave bAdha (zikArI) nA avatAra mAM janmelo hovAthI tIrakAmAdi zastro laIne jaMgalamAM gayo. eka vRkSa para pota potAnA mALA mAM mojamajA karatAM ane gADha nidra mAM AvelA pakSIo hatAM. temane mAravA mATe, tene bAdha (dhRtarASTra) aMgArAjharatuM cakra te jhADa para pheM. keTalAka paMkhIo jAna bacAvavA mATe uDayA parantu Agana jhapATA mAM AMdhaLA thayA ane bIjA paMkhIo marI gayAM. saMcita karela. 50 bhavapahelAnuM A karma je sTokamAM hatuM te dhRtarASTra nA bhave udayamAM AvyuM. jenAthI dhRtarASTra aMdhatvane pAmyA, so putro ekI sAthe maryA ane pote saMtApamAM maraNa pAmyo. "na smarAmyAtmanaH kiMcit purA saMjaya duSkRtam / ya nava mayA mUna mukyate || bIjAjIvonI hatyA mATe zikAra ramavAnA bhAre zokhIna dazaratha rAjAe eka bANa thI. zravaNane yamasadana pahoMcADayo ane tenA zApe dazaratha rAjA paNa putravirahamAM yamarAjano atithi banyo che (vAlmikI rAmAyaNanA mate). devAdhideva bhagavAna mahAvIra svAmInI eka bhavanI aNamAnatI rANIe bantarI banIne 27 mAM bhave sarvathA asahyA zItopasarga bhagavAna mahAvIra svAmIne karyo che. ItyAdi agaNita kathAnako saunI jIbha para ramI rahayAM che. sArAMza ke - mazkarImAM kutUhalamAM, svArthamAM, viSayavAsanAmAM, jANIbujhIno je jIvone mAryA che, te maranAra 25 Page #27 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jIvo mAranArane zApa dIdhA vinA maratA nathI ane te zApa koIka bhavamAM game te rIte paNa mAryA vinA raheto nathI. pache cAhe te eka ja jhaTake mAre, bhUkhe mAre, ijjata AbarU vinAno kare, ke gALo bhAMDIbhAMDIne rovaDAve. sArAMza ke jene tame mArazo tenA zApa mAthApara AvyA vinA rahetA nathI. bhagavAna mahAvIra svAmIe paNa kahayuM ke je rIte je Azaye je sAdhanothI hasatAM hasatAM ke tAlIo pADatAM pADatAM jIvone mArazo rovaDAvazo, bhUkhe mArazo, rIbAvazo, hADakA bhaMgAvazo ke zvAsozvAsa vinAno karazo to AvanArA bhavomAM tamAre paNa DaMDA khAdhA vinA, gALo khAdhA sivAya. dayAmaNI avasthAne bhogavyA sivAya bIjo mArga tamArA bhAgyamAM rahevarano nathI. rAjasattAnA 108 DigrIe pahoMcelA mahAvIra svAmInA AtmAe 18 mAM bhave vAsudevanA avatAramAM zavyApAlakanA kAnamAM garama sIsuM reDavyuM hatuM. ane pariNAme tIrthaMkaranA avatAramAM chapAsthika jIvananA antima samadbhAM paNa pUrva bhavanA vairI banelA zavyApAlake ane A bhavamAM govAliyAnA avatAre avatarita thayelA zatrue kAnamAM khIlA ThakyAM tyAre karmamukata thayelA paramAtmAe kevaLajJAna meLavyuM che. A kAraNe ja dharmanA nAme, devIdevatAonA nAme mAtApitAnA zrAddhanA nimitte ke putraparivAranI prAptinA nAme paNa AcarelI hiMsA dharma nathI ja paNa pApa che, mahApApa che. banmA ane amara AtmAne hiMsA zA mATe lAge? koIne paNa zaMkA karavAnuM mana thai zake che ke jainazAsanamAM AtmAne ajanmA ajara ane amara mAnavAmAM Avyo hovAthI. AtmA jyAre janmato nathI, marato nathI ane vRddhatvane paNa prApta thato nathI to pache hatyA konI ? hatyAro koNa? javAba mAM jANavAnuM ke, jainazAsane AtmAne - "jJAtivADa tUTavaoNjIye eTale ke, ajara, amara, niraMjana, nirAkAra, zarvazakita sampanna Adi AtmAnA vizeSaNo atyAre kevaLa sattAmAM ja paDelA hovAthI, ananta bhavomAM karelA, karAvelA ane anumodelA karmonA AvaraNomAM DhaMkAI gayelo AtmA chapasthika arthAt - jJAnAvaraNIyAdi karmo nA ananta ananta paramANuothI tathA skandhothI AvRta hovAnA kAraNe, AtmAne paNa amuka apekSAe paudgalika mAnavAmAM Avyo hovAthI. "vi kartA bhojaa" A sUtrathI karmone kartA ane bhokatA paNa mAnavAmAM zAstrabAdha nathI ja. saLekhamanI pIDA nAkane thatI nathI paNa AtmAne thAya che mAthuM dukhavAnI pIDA paNa mastiSakane nahIM paNa AtmAne thAya che. dhRtarASTranA adhatvanI ane so putranA maraNanI bhayaMkara pIDA ane ro bAmaNa dhRtarASTranA 26 Page #28 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zarIrane nathI thai paNa tenA antarAtmAne thai che. dharaNendranI tejo lezyAthI maraNane zaraNa banelA, 60 hajAra putronA viyogamAM sagaracakravartI dhrusake dhrusake royo che, bhayaMkara jaMgalamAMthI sItAjInuM apaharaNa thayA pachI viyoganI bhayaMkara vedanA ane vAraMvAra mUrchA (khehozI) rAmacandrajI nA AtmAne thavA pAmI che. AvA prakAranA asaMkhya sthAnakothI jANavuM saraLa raheze ane mAnavAnuM paNa raheze ke, viyoga, duHkha, dAridraya Adi pIDAone bhogavanAra zarIra nathI, AMkho nathI paNa AtmA pote che je pUrvabhavanA tevA prakAranA hiMsaka karmonuM pariNAma che . "mozAyatana rI" zarIra to karelAM karmone bhogavavA mATenuM mAdhyama che. mATe pUrva bhavanA ke bhavabhavAntaranAM karelAM karmo adRSTa che. mATe karmo ne karanAra jyAre AtmA che, tyAre teno bhokatA bIjo zI rIte hoi zakaze .A adRSTa karmo apaudgalika nathI paNa pauli ja che. AtmA kevaLa draSTA che arthAt karmono kartA ke bhokatA nathI tyAre karmone koNe upArjayA? kemake, vedAntIonI mAyA ane sAMkhyonI prakRti svayaM jaDAtmaka hovAthI caitanya svarUpI AtmAnA saMketa vinA jaDAtmaka prakRti ke mAyA kaMi paNa pravRti karavAne mATe sarvathA azakata che. mATe ja zarIranA krodha paNa bhAgamAM thatI pIDA zarIrane thatI nathI paNa AtmAne thAya che ane zarIranuM maraNa pudgalasahacArI hovAthI apekSAe AtmAnuM maraNa paNa kahI zakAya che vyavahAramAM paNa saMsAranA pratyeka mAnavo jemAM tArkiko vitaMDavAdIo, mAyAvAdIo ane nAstiko paNa che te badhAya eka ja avAje bole paNa che A bicArA jIvane zA mATe mAro che? zarIrane kema mAro che? ema koi paNa kahetuM nathI. A bicArA AtmAne kema raDAvo che? ityAdi bhASAprayogone vitaMDAvAda nI udhI vaitaraNamAM phasAvA karatAM. "asatyA mRSA" bhASAmAM samAvIne sAco ane yathArtha artha bUla karIe to saMsArane kaMi paNa vAMdho Ave tema nathI. hiMsaka svabhAvanA jIvo jemAM vAgha, varU, sarpa ane virdIno samAveza thAyache temane mAravAmAM kayo vAMdho? javAbamAM jANavAnuM ke potAnI chatI para hAtha mUkIne satbuddhi nA nyAya (jamenTa) sAMbhaLIe to khabara paDI jaze ke - saMsAramAM vakarelA vAghavaDuM ke phaNa caDAvelA ane krodhamAM dhamadhamatA nAgarAja (sarpa) karatAM vakarelo ane durbuddhi mAM phasAyelo mAnava vadhAre hiMsaka che. mAnavatAnI, sadguddhinI, sadvivekanI ane bhAvadayAnI ghora khodanAra mAnava che. vAgha, varUM nathI. pUrA saMsArane 27 Page #29 -------------------------------------------------------------------------- ________________ mRtyunA mukhamAM dhakelI devA vALA ANuzastrono sarjaka vAghanI khopaDI nathI paNa mAnavanI khopaDI che. jAtivAda, bhASAvAda, saMpradAyavAda, prAntavAda ane dharmavAdanI ADamAM Ajano mAnava bIjA mAnavanA hADavairI banyo che. eka prAntanA pradhAnamaMtrI bIjA prAntanA pradhAnamaMtrI nA mULIyAM khodI rahayo che. eka zrImaMta ke sattAdhArI bIjA zrImaMta ke sattAdhArIne mULamAMthI ukheDI devA mATe taiyAra thai ne beTho che. mATe ja Ajano mAnava nathI panIno, putrono, mAvaDIno, pitAno ke svajanono ATaluM nirmIta thayA pacha javAba devAnuM saraLa raheze ke - vAgha varU ke sarpone to vazamAM karI zakIe chIe paNa vakarelA mAnavane vaza karavAmAM devone paNa hADakAmAMthI parasevo AvyA vinA nahI rahe. AvA prakAranI hiMsA (prANAtipAta) no sarvAze tyAga karanAra muni saMsthA che, jeoe mana-vacana, kAyAthI, kRtakArita ane anumodanathI tathA krodha-mAna, mAyA ane lobhathI paNa hiMsAno tyAga karyo che. jyAre jemanI pAse dharmapatnI che, putraparivAra che, vyApAra-vyavahAra che, teone mATe anivAryarUpe kaMIka karavuM paDe che, mATe tenI maryAdA boMdhI levI ane sarvathA nirarthaka, niraparAdhI trasa jIvone saMkalpapUrvaka mAravAnI buddhie na mAravA, ATalI maryAdAmAM rahelo gRhastha paNa hiMsAnA tyAganI maryAdAmAM AvI jAya che. Aje thoDI maryAdAmAM Avaze to AvatI kAle athavA 5-25 varSe paNa jenA vinA cAlI zake che. calAvI zake che tevI hiMsAno paNa tyAga karato jaze. tema mAM samAja nI rakSA mATe, dezane mATe, athavA bena, beTI luMTAtI hoya tyAre mahAvIra svAmIno zrAvaka hAthamAM DaMDo paNa leze ane potAnuM tathA paranuM rakSaNa karaze, je gAIe jIvananuM phaLa che. prANAtipAta (hiMsA) cAra prakAre che (1) paradravyahiMsA (2) parabhAvahiMsA 3) sva-ahiMsA 4) sva-bhAvahiMsA A cAre bhedonuM nuM spaSTIkaraNa A pramANe che. (1) prathama prakAramAM phodha-mAna-mAyA ane lobhapUrvaka, mana-vacana ane kAyAthI, 28 Page #30 -------------------------------------------------------------------------- ________________ kRtikArita ane anumodita je kriyAo thAya che, tenAthI sAmevALA jIvanA hAtha - paga- nAka - AMkha - kAna, athavA tevA prakAranA jaTha vacanothI sAkSI, kalaMka, gALa ane corI karavAthI, ane puruSavedanI tIvratamatAne lai tevA prakAranA baLAtkAra AdinA kAraNe sAme vALAne kerosIna, peTrola baMTIne ke viSaprayogathI maravuM paDe te paradravyahiMsA che. 2) bIjA bhedamAM sAme vALo mRtyune prApta na thAya to paNa ghaNI vastuo tenI corAI gayelI hovAthI, athavA tenI sAthe vizvAsaghAta karavAthI. tenA bALabaccAone bhUkhe maravA jevI sthitimAM lAvI mUkavA athavA havasakhora puruSanA balAtkArane lai, te kanyAnuM sagapaNa tUTI jAya athavA jIndagIbhara sagapaNa vinAnI rahevA pAme athavA samAja mAM apamAnita jIndagI pasAra karavI paDe Adi kAryo paranI eTale bIjA jIvone tevI dazAmAM mUkI devA te parathI bhAvahiMsA che. (3) trIjA bhedamAM, potAnA kaSAyamaya jIvananA kAraNe potAnA hAthe ja potAnA zarIra ne hAni pahoMcADavI te svadravyahiMsA che. kaSAyAdhIna jIvone joie chae tyAre maryAdAthI bahAra gayelA krodhanA pApe, hAthamAM rahelI lAkaDI, DI AdithI potAnuM mAthuM athavA hAthapaga bhAMgI nAkhe che ane AjIvana khoDakhAMpaNavALA banIne jIvanayApana kare che (4) cothA bhedamAM, potAnA jIvanamAM saMgrahAyelI, vadhArelI avaLacaMDAi, asahiSaSNutA, ata paNu Adi geravartuNakothI pote potAnI meLe ja rIbAi, rIbAi, chatIkuTA karatAM, AMkhomAMthI AMsuonI dhAra kADhatAM, ArtadhyAna maya jIvanane pUrNa karI durgatinA mahemAna bane che. upara pramANenI cAre prakAranI hiMsAno tyAga karavo, dhIme dhIme tyAga karavo te mokSamAM javA mATenuM paheluM pagathiyuM che. manuSyajAti mAM vargIkaraNanuM kAraNa zuM? kRtakarmono udayakALa vaicipUrNa hovAthI, sarve mAnavo eka vargamAM AvI zakatA nathI. vyavahAramAM paNa ekanI cAla manda hoya to bIjAnI teja hoya che, tevI rIte AdhyAtmika mArge paNa cAlanArA badhAya eka samAna hotA nathI pUrva bhavanI ArAdhanA virAdhanA ane A cAlubhavanI puruSArtha zakitano tAratamyabhAva pRthaka pRthapha hovAthI paNa cAlamAM pharaka paDe che. jemake - 29 Page #31 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 1 kRtakArita ane anumodita hiMsakarmano sarvathA eTale mana, vacana ane kAyAthI paNa tyAga karanAra sAdhakane potAnA zarIra ane AhAra para paNa mAyA rahetI nathI. vRkSa nA ThuMThAnI jema potAnA zarIranA aMgopAMgo paNa sthira karyA hoya te mahApuruSo nirprantha kahevAya che (nirjAtA meLAM granthi: sa nigranthaH / / ) eTale cAritranI caramasImA jevA yathAkhyAta cAritra tarapha jemanuM prasthAna rnibodha cAlu che, mATe ja temanA jIvanamAM dravyahiMsA ane bhAvahiMsA paNa hotI nathI, rahetI nathI. AkAraNeja kevaLajJAna nI bhUmikAmAM padArpaNa karelA devAdhideva bhagavAna mahAvIra svAmIne nAgarAja caMDakauzike ke saMgamadeve jIvaleNa upasarga karyA, surAdhama kamaThe. potAnA devatvanI sampUrNa zakita lagADIne paNa pArzvanAtha prabhune herAna karavAmAM kacAsa rAkhI nathI. chtAM paNa temanA jIvananA aNu aNumAMthI bhAvadayAnuM jharaNu vahayuM che. (2) ATalI kakSA sudhI pahoMcavAnI bhAvanA hovA chtAM paNa zarIra, mana ane indriyo mAM tevA prakAranuM svairya, dhairya ane gAMbhIrya Adi prApta thayelu na hovAthI, navakoTika pUrNa ahiMsAnI maryAdA prApta karI zakAtI nathI. mATe tevA sAdhakono varga bIjA naMbare che. jemanuM sampUrNa jIvana saMyamalakSI che. chamAM jIvanadhAraNa mATenA prazno jyAre upasthita thAya che tyAre ahiMsAnI ArAdhanAmAM utsarga ane apavAda, tathA dravya ahiMsA ane bhAva-ahiMsAnA vikalpo ubhA thayA vinA rahetA nathI. (3) pUrNa saMyamI banavA jeTalI mAnasika icchA chatAM paNa gRhasthAzrama svIkAravAnI pharaja paDe che. pUrvabhavanI alpa ke vadhu ArAdhanAnA kAraNe mAnasika saMkalpapUrvakanI, niraparAdhI, trasa jIvonI hiMsAne cheDI devA mATe zraddhaLu che. tema chamAM pRthvI, pANI, agni vAyu ane vanaspatinA jIvo pratye upayogapUrvakano vartAva kare che ane jema bane tema maryAdita hiMsAthI potAnuM jIvana pUrNa kare che. (4) jaina zAsana prarUpita naLatatttatrenA abhiruci krmAM paNa potepotAnA jIvanamAMthI ekapaNa pApanuM dvAra baMdha karavA mATe saMyamita ke maryAdita karavA mATe paNa taiyArI karI zakatA nathI. kevaLa vratonI maryAdA vinAnI vAMjhaNI zraddhAnA baLe potAnI nAva calAvanAra game tyAre paNa moTA ke nAnA pAye AraMbha samAraMbha tathA parigraha ane maithuna karmanI maryAdAne ullaMdhI avaLe mArge jai zake che kemake temanA jIvanamAM vratonI maryAdA che ja nahIM. to pachI vratonI maryAdA vinAnI 30 Page #32 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zraddhArUpI divAdAMDano prakAza zI rIte meLavAze? keTalo meLavAze? kyAre meLavAze? (5) ahisA - saMyama - sadAcAra ane tapodharma pratye sarvathA durlakSya, bedhyAna tathA zraddhArahita thaIne game tyAre, game tyAM, ane game te prakAre paNa artha-ane kamane upArjana karavA mATe ane tene bhogavavA mATe paNa kudeva, kugurU ane hisApUrNa dharmamAM phasAI, mAMsa bhojana, zarAbapAna, vezyA ke parastrIgamana, jugAra ane zikAra Adi pApAcAra mAM pagapesAro karI potAnI mAnavayAtrAne vikRta banAve che. ityAdi prakAromAMthI pAMcame naMbara je pUrNa hiMsaka ja che. temane mATe kaMI paNa kahevAnuM che nahI, jyAre 1-2-3-4 naMbaranA bhAgyazALIonI sAdhanA baLanI tAratamyatAne lakSyamAM rAkhIne ahiMsA dharmanI vicAraNA punarvicAraNA thatI rahI che. jemake - prathama naMbara mAM birAjamAna, vandanIya mahApuruSo potAnI saMyamasAdhanAmAM eTalA badhA AgaLa vadhI gayA hoya che, jethI temanA mATe utsarga ke apavAda mAganI carcA ke dravya tathA bhAvanI vicAraNA mATe avasara raheto ja nathI. mATe 2-3-4 naMbaranA sAdhakone laI nIce pramANe vicAravAnuM che. ahiMsA dharmane utpanna thavAnuM kAraNa zuM? potAne tathA bIjAne duHkha ane bhaya utpanna karAvanAra hiMsA che. hiMsakarma - hiMsaka bhASA ane hiMsaka vyavahAra che je jIvamAtrane paNa gamatA nathI mATe hisAkarma saune mATe sarvathA, sarvadA ane sarvatra varjaya che. tyAjya che. AvI lAgaNImAMthI ahiMsAnI utpatti samajavI. sArAMza ke, svArthavaza bIjAne duHkha tathA bhaya utpana thAya tevI pravRttimAtra hiMsA che. te paNa hiMsA che tathA Asana bhavyatAnA paripAke je vRtti ke pravRttithI potAne aphsosa, pazcAtApa ane duHkhanI lAgaNI thAya te paNa hiMsA che. potAnI vyavahAra paddhatithI game tene duHkha tathA bhaya thAya athavA bIjAnA vyavahArathI ApaNane duHkha tathA bhayanI lAgaNI sAthe zoka-saMtApa, mAnasika pIDA ane vyAdhi thAya te hiMsA che. matalaba ke sva ke parane duHkha tathA bhayanI lAgaNI thAya te hiMsA ja che. je sarvathA tyAja che. cheDavA lAyaka che. A pramANe ahiMsA dharma nI utpattinuM mULa kAraNa tapAsyA pachI paNa karelA karmono udayakALa sau jIvone eka samAna na hovAthI uparanI vAtonuM vizleSaNa karavAnI jarUra che. te A pramANe - - 31 Page #33 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (2) ahiMsAnuM vizleSaNa - hiMsAne artha prANanAza tathA duHkha che tathApi hiMsA janya doSano AdhAra to pramAda ane rAgadveSa ja che. yadi jIvanamAM pramAda ane rAgadveSa janya Asakita na hoya to kevaLa prANanAza hiMsAnI koTimAM AvI zakato nathI. kemake - mana - vacana ane kAyAnI zraddhathI saMyama svIkArelo sAdhaka saMyamalakSI ja che. mAM jIvana dhAraNa karavAnA prazno jyAre upasthita thayA haze tyAre gocarI, pANI, vihAra vyAkhyAna Adi nA prazno paNa sAme AvyA haze. mATe saMyamalakSI badhI pravRttio karavA chatAM paNa jIvanamAM yadI apramata avasthA che, kaSAya ane viSaya vinAnuM jIvana che. to apramata avasthAnI te kriyAo hisAjanaka banatI nathI. kemake jJAna tathA cAritranA upayogavaMta AtmAne koI paNa jIvane mAravAnI vRtti samApta thaI gayelI hoya che. mATe ja kiyA e karma ane pariNAme baMdha kahevAya che. tatvArtha sUtramAM paNa pramattayoti prAivyaparopa hiMsA " tema chamAM ziSyanI sAme jyAre "jale jantuH sthale janturAkAze janturevaca / nanumAne to fmakSuriMjhi: " A zloka Avyo haze? tyAre bhayabhIta banI gurUne pUchyuM che ke - "kahaM care kahaM ciTThe, kaha mAse kahaM saye / (dazavaikAlika) kahaM bhujaMto bhAsaMto pAvaM kammaM na bandhai // " mAre kaMI rIte cAlavuM, UbhA rahevuM, besavuM, suvuM, khAvuM, ane bolavuM jethI hisAjanya pApa lAgavA na pAme, kemake - saMyamalakSI sAdhakane paNa kriyAo karyA vinA cAle tema nathI. ane jyAM kriyAo che tyAM karmo to lAgatA ja haze. paNa mAnasika pariNAmomAM jyAM sudhI kaSAyabhAva nahI haze, to rasabaMdha ane sthitibaMdhano abhAva raheze. mATe javAbamAM gurUjIe kahayuM ke - "garva re vike na mAre nAM sathe ! jayaM bhuMjato, bhAMsato pAvaM kammaM na bandhai / / (dazavaikAlika)" matalaba ke - mAnasika, vAcika tathA kAyika pravRti mAM pramAda, rAgadveSa. 3ra. Page #34 -------------------------------------------------------------------------- ________________ IrSyA, asUyA nathI. tevA upayogapUrvaka karAtI kriyAmAM hiMsA nathI. AgamamAM paNa "azubha pariNAma heka nIvAvIratitomaryAsi | jassa u na so nimitta saMtovi na tassa sA hiMsA ||" jIvane mAravAnA azubha pariNAma na hoya to te kriyAo hisAjanaka nathI. mATe ja pramAda pApa che, mRtyu che, rAgadveSa pApa che ane temAM maravuM bhayaMkara pApa che. pariNAme baMdha eTale ke zarIra dvArA karAtI kriyAmAM karmabandha pariNAmonA AdhAre hoya chejemake - (1) mAravAnI buddhithI prerAIne eka mANasa hAthamAM DaMDo athavA thI lai bIjAnI pAchaLa doDI rahayo che, yadyapi baMnenI vacce hajI aMtara che to paNa vacce tene polIsa pakaDI leze ane kArAvAsamAM dhakelI deze. hajI koIne mAryo nathI to paNa mAravAnI buddhithI ja DaMDo laI doDI rahayo che. ahIM mAravAnI kriyA nahI karavA chatAM vezyA to mAravAnI ja che. mATe saMsAra tene hiMsaka mAne che. (2) jyAre 8-10 mahinAnA bALakane hiMcako denAra je sarvathA nirdoSa che apramAdI che mAM akasmAta hiMcako tUTI jAya, bAluDe marI jAya to paNa nokarane ekapaNa phejadArI kalama lAgu paDatI nathI. kemake nokaranA eka paNa romamAM hiMsaka bhAvanuM astitva nathI. mATe saMsAra tene ahiMsaka mAne che. sArAMza ke apramatta sAdhakanI jIvana dhAraNa karAtI pratyeka kriyA hiMsaka banI zake tema nathI. tenA bhojanapANI ane vicAra Adi kriyAo saMyamalakSI hovAthI. hiMsakabhAva vinAnI che. kRta karmone nirjarita karavAne mATe paNa zarIra dhAraNa karavuM jema sarvathA anivArya che. tema - saMyamanI guNasthAnaka zreNInuM ArohaNa karanAra sAdhakane sarvathA parimita ane virasa bhojana karavAnuM paNa anivArya che. te kAraNe gRhasthAzramIne tyAM temanA mATe ja baneluM bhojana saMyamIne svIkAravAnuM hoya che je vanaspatijanya ja hoya che nahIM ke paMcendriya prANIjanya. kAraNa ke ekendriyatna ane paMcayitva prApta jIvomAM puNya karmonI uttarottara vRddhi spaSTa dekhAtI hovAthI gRhastha ne tyAMthI sarvathAnirdoSa - eTale ke sAdhune mATe kaMI paNa baneluM nahI. tevA bhojana thI udarapUrti thai jatI hoya to paMcendriya prANIjanya bhojana sarvathA sarvadA ane sarvatra pApa che, mahApApa che. 22 Page #35 -------------------------------------------------------------------------- ________________ hastItApasanA anuyAyIonuM kahevuM che ke, ekaja hAthIne mArI tenuM bhojana karavAmAM Ave to aneka jIvonI hatyAthI bacI zakAya che. javAbamAM jANavAnuM ke tamArI AvA prakAranI mAnyatA harahAlatamAM paNa Dhaka nathI. kemake - vyavahAramAM dekhAya che ke - eka kasAI, gAya ane kUtarAne mAravA mATe taiyAra thayo che. chatAM dayALunA kahevAthI, bemAMthI ekane bacAvavA cAhe che. tyAre sau koinuM daya gAyane bacAvavAnuM kaheze, kemake - kutarA karatAM gAyanuM pUNya vadhAre che. vacce samajI levuM jarUrI che ke, dayALu ne kUtarA pratye ratimAtra roSa nathI ja. tevI rIte gAya ane mANasamAM mANasane bacAvaze. rAjA ane mANasanI vacce rAjAne tevI rIte rAjA ane muni, muni tathA AcArya mATe samajavuM ityAdi kAraNo ne laI paMcendriya jIvonI hatyAthI udarapUrti karavA mAM potAne saMyamI kalpI levo te ajJAna che. kemake jyAM AhAra lolupatA athavA indriyonI tuSTi puSTi mATe prANIjanya AhAra levAto hoya tyAM ahiMsAnI kalpanA kevaLa ajJAna che pUrvagraha che. ane sAmpradAyika rAga athavA gatAnugatika vyavahAra che. (3) vadhya jIvonuM zarIra parimANa, (kada) temanI saMkhyA ane indriyo AdinI saMpatti nA tAratamyanI dRSTithI hiMsAnA doSanuM tAratama avalaMbita nathI. parantu eka jIvane ke aneka jIvone mAranAranA pariNAma athavA temanA mAnasika jIvananI tIvratA, maMdatA, sajJAnatA, ajJAnatA, ane baLaprayoganI nyUnatA ke adhikatA para avalaMbita che. tatvArtha sUtra mAM paNa kahayuM che ke "tamajJAti jJAtimAvavIfdhaUvizaTkhyapnaviSe ..." matalaba ke vadhya jIvanuM zarIra kIDI jeTaluM nAnuM hoya ke hAthI nA zarIra jeTaluM moTu hoya, jIva eka hoya ke aneka hoya, ekendriya hoya ke paMcendriya hoya, temane mAravAnA samaye jIvaghAtaka AtmA, tIvra ke manda bhAvamAM, jJAta ke ajJAtabhAvamAM AvIne zarIranI ke zastranI zakitano jeTalA pramANamAM upayoga karaze teTalA pramANamAM jIva hatyAnuM pApa bAMdhaze. AnAthI samajI levAnuM saraLa banaze ke - nAnA kadanA jIvano vadha nAnuM pApa ane moTA kadanA prANInA vadha nuM pApa moTuM hoya che. tevI bhrAntino viccheda thaI jAya che. jIvonI hiMsA paNa keTalI bhayaMkara hoya che? mAMDavya RSi sthira citta, satyavAdI ane zAstronA pAragAmI hatAM. atyanta vRddhAvasthAnA kAraNe ekadA potAnI kuTIra (jhuMpaDI)nI bahAranA oTalA para dhyAnamagna Page #36 -------------------------------------------------------------------------- ________________ hatAM. paramAtmAnA dhyAnamAM ekAgra banelA maharSi hiMsA, asatya, cauryakarma, abrahma ane parigrahanI mAyAthI lagabhaga mukata hovAnA kAraNa, mana-vacana ane kAyAthI nirbhaya hatAM, tema chatAM koI bhavanA karelA karmo citra-vicitra hovAthI sarvathA nirdoSa vyakita paNa kalaMkita banavA pAme che. anAdikALathI pratyeka jIvonA karmo pRthak pRthak hovAthI, hiMsA ane ahiMsA satya ane asatya, corI ane sAhukArI, maithuna ane brahmacarya tathA parigraha ane saMtoSa AdinA dvandvo paNa AtmAnI sAthe ja rahenArA hovAthI game teTalA satyugomAM paNa ahiMsAdi ke hiMsAdi tatvonuM astitva ke nAstitva sarvAMze na hatuM. matalaba ke dharma ane adharmanA ddo paNa anAdi kALanA che mATe, karmANuothI sarvathA mukata banelA arihaMta paramAtmAone gheDIne, jIvAtmAmAM. A baMne tatvo sa~vAMze ke alpAMze tAratamya bhAve vidyamAna ja hoya che. A kAraNe ja eka divase gAmanA rAjAjInoM khajAno luMTAyo, je hAthe AvyuM tenA poTalA bAMdhIne coro bhAgavA mAMDayA. sainikone khabara paDI ane corone pakaDavA mATe cAre dizAomAM ghoDesavAro doDayA. coronI hiMmata tUTavA lAgI ane pAse rahelA mAMDavya RSinA jhuMpaDAmAM poTalAone mUkI bIjI dizA mAM coro bhAgI gayA. sainiko paNa jhuMpaDI pAse AvI gayA hatAM. ane tapAsa karatAM coroyelo mAla (khajAno) tyAM maLI javAthI. thoDI pUchaparacha karatAM jvAba na maLavAnA kAraNe rAjAjIne phariyAda karI ane kAcAkAnanA rAjAe zULI para caDhAvI devAnI AjJA karI ane AjJA pramANe maharSi ne zULI para lai gayA ane caDhAvI dIdhA. parantu devAvitaM narmasati ja dhamme sayA maNo' eTale ke jemanuM mana ahiMsAdi tatvonA raMgamAM raMgAyelu haze devo paNa temanI surakSA karyA vinA rahetA nathI. phLasvarUpe zailInI asara maharSine nathI thai, sainiko vismaya pAmI rAjAne saMdezo ApavA gayA, ane rAjA ne bhAna tathA zAna AvyuM, RSine cUlIthI nIce utAravAmAM AvyA, rAjAjI namI paDayA, mAphI mAMgI, RSijI AzramamAM AvyA. rAjAjI mahelamAM gayA. ahiMsAdi tatvo no ArAdhaka mAMDavya RSi vicAre che ke, 'zUlI para caDhAvavAnI lAyakAtavALA karmo meM kyAre karyA hatAM? vartamAna jIvanamAM meM ekapaNa pApa karyu hoya tenI mane khabara nathI to pachI zULInI sajA mane zA mATe thai? AvuM vicArIne mAMDavya RSi sIdhA dharmarAjA pAse AvyA ane pUchyuM ke AvI bhayaMkara sajA mane zA kAraNe maLavA pAmI che? jvAbamAM dharmarAjA eM kahayuM ke RSijI tame jyAre bAlyakALamAM hatAM tyAre nAnA kadanA kSudra jantuo jevA ke tIDa, mAkhI, macchara, kIDI, mAMkaDa, ju 35 Page #37 -------------------------------------------------------------------------- ________________ lIkha Adine pakaDI pakaDI ne satAvatA hatA mATe laghumAM laghu puNya karmano phaLAdeza jema moTo hoya che tema nAnA mAM nAnuM pApakarma paNa moTA phaLane devAvALuM hoya che. munijI ! maranAra pANInuM zarIra nhAnuM hoya ke moTu te mahatvanuM nathI paNa mAranAra, jIvahatyA karanArano Azaya ja mahatvano che. bAlyAvasthA nirdoSa hoya to prazaMsanIya che. parantu ajJAnAvasthAmAM DhaMkAyelI bAlyAvasthA nirdoSa nahI paNa sadoSa ja hoya che, puNya karmone kAraNe janma lenAro jAtaka suvarNanA pAraNA mAM jhulI zake che paNa sAthe sAthe pApakarmo no bhAra hoya tyAre ghuMTaNathI ke pagathI cAlanAro bAlaka paNa jIvone mArato, cagadhato jAya che ane jema jema moTu thatuM jAya che tema tema kalpanA mAM paNa na Ave tevI gaMdAmAM gaMdI pApaceSTAo paNa karato hoya che. mATe ja "vajJAnenADaDavRtti jJAne tene mukti nava: sArAMza ke ajJAna avasthA pApapUrNa ja hoya che. trISajI! prapaMca, jUTha, corI maithuna, Adi pApa samajadArIthI karAya ke asamajadArIthI karAya. phaLAdezamAM antara paDatuM nathI. uttejita thayelA zreSajI e dharmarAjAne zApa Apyo ke - tame manuSya yonimAM avatarajo ane temaja thayuM. devayonino tyAga karI manuSyAvatArane pAmelA te vidura nA nAme prasiddha thayA je zarIrathI kauravonA pakSamAM rahayAM ane AtmAthI pAMDavonA pakSamAM. (zAbdika pheraphAra sAthe rAngopAlAcAryanuM mahAbhArata) mAnasika hiMsA paNa keTalI bhayaMkara hoya che? dvAdazAMgImAM agyAramu aMga vipAka sUtra che, jenA ddhA adhyAyamAM cArajJAna nA dhArI, ane bhAvadayAnI caramasImAmAM praviNa, bhagavAna gautama svAmInA pUchavvAthI. bhagavAna mahAvIra svAmIe nIce pramANenI vAta kahI che. mathurA nagarImAM siridAsa nAme rAjA hato, badhu siri nAme tene bhAryA hatI, naMdIvardhana putra yuvarAja pade hato. subadhu amAtya hato ane rAjAne vizvAsapAtra citraka nAme hajAma (nApita) pratidina rAjAnA hajAmata karanAro hato. rAjArANInA khoLAmAM lADapUrvaka poSAyelo rAjakumAra paNa moTo thato gayo. janma lenArA mAnavamAtranI pAchaLa pUrvabhavanA saMcita eTale sTokamAM paDelA karmono udaya paNa nizcita hoya che. tenA kAraNe ja vairI ke mitra jyAM janmelo hoya tyAM ja arthAt tenI phemIlI mAM ja janma levo lagabhaga anivArya 36 Page #38 -------------------------------------------------------------------------- ________________ che. mAtA-pitA tathA janma lenArA putranA karmo sarvathA bhinna hovAthI ja saune tevA prakAranA ja bhAva ane ceSTAo karyA vinA bIjo mArga nathI. te kRtakarmo rAganA ke dveSanA doraDA mAM baMdhAyelA hovAthI. yathAsamaye teno udayakALa paNa nizcita che. A kAraNe ja potAnA lADakavAyA putra pratye, mAtA pitA game teTalI mAyA rAkhe to paNa janma janmanA vairI, putrarUpe paNa avatarita thaine atyuTa vairabhAvamAM AvI game tyAre paNa potAnA pitAno hADavairI banI zake che. A kAraNe pUrvabhavanA vairI rAjakumAra nA manamAM potAnA pitAne mArIne paNa rAjgAdIne potAne svAdhIna (kabaje) karavAnI bhAvanAno udbhava thAya che vadhe che ane Te citraka nAmanA hajAmane dravya tathA sattAno lobha ApIne taiyAra kare che. lobhAnya hajAma rAjakumAranI vAtane mAnya kare che. eka divase rAjAnI hajAmata karatAM karatAM teno hAtha dhrujvA lAgyo. catura rAjA samajI gayo, sainikone saMdvaita karyo ane te pramANe nApitane bAMdhI lIdho. rAjAnI pAse lAvyo, mRtyudaMDano bhaya batAvyo ane hajAme sarva vRtAnta kahayo. rAjA ne krodha no pAra na rahayo. pUrvabhavanA dhRta karmomAM keTalAka ekapakSI hoya che ane keTalAka dvipakSI hoya che. pitAputranuM vaira dvipakSI hovAthI. krodha nI maryAdAthI bahAra gayelA rAjAe vicitra prakAre rAjakumArane rAjgAdI ApavAno nirNaya karyo. te anusAre hajAro mANaso besI zake tevo maMDapa taiyAra karAvyo, moTA ThAThamAThathI. hAthI, ghoDA ane uTa savAro paNa hoya. vAMjitro ane hajAro mANaso paNa sAthe hoya te rarIte zaNagArelA rAjakumAra ne maMDapamAM lAvavAmAM ane taiyAra karelI lokhaMDanI khurazI para besADavAmAM Avyo. cAre tarapha tArathI bAMdhI levAmAM Avyo. tevA samaye bhagavAna mahAvIra svAmInI AjJA lai gotama svAmIjI gocarI mATe pharatAM hatAM. AvA varaghoDAne joi kutUhalavaza banI, teo paNa maMDapa sudhI sAthe AvyA. rAjAe sainikone AjJA karI ane moTI moTI bhaThThIo mAM lokhaMDa, tAMbA ane sIsAne ukALI devAmAM AvyA hatA. temAMthI kamaMDala nA kamaMDala bharI rAjaputrano abhiSeka karatAM hatAM. te pachI hAthI, ghoDA ane gadheDAnuM mUtra tenI para DhoLavAmAM Ave che. te samaye azrAvya ane adarzanIya te rAjakumAra nI dayAmaNI avasthAne joi hajAronI saMkhyAmAM rahelA mAnavo paNa cIcIArI karI rahayAM hatAM. tyAra pachI garamAgarama lokhaMDanA saLIyA tenA zarIra para pharI rahayAM hatAM. A joi gautamasvAmIjI vicAre che ke - "na me diTThA narayA vA neraiyA ayaM puNa purie nirayapaDirupitaM veyaNaM veyera // " (vipAnasUtra) 37 Page #39 -------------------------------------------------------------------------- ________________ meM narakabhUmi joI nathI. tyAnAM jIvonI bhayaMkaratama vedanAo paNa joI nathI, paNa mArI AMkha sAme A puruSa narakabhUminI vedanA karatAM paNa bhayaMkaratama vedanA bhogavI rahayo che. ane atyanta kaMpita thayelA gautamasvAmI samavasaraNamAM AvI bhagavaMtane pUche che ke he prabho ! jene meM pratyakSa karyo che, te ATalo badho rUpALo mANasa kyAM bhavanA karmo bhogavI rahayo che. javAba mAM bhagavaMte kahayuM ke he gautama! siMhapura nagara mAM siharatha rAjAne duryodhana nAme koTavAla hato. vizvAsu hovAnA kAraNe rAjAe eka gAmanA koTavAla tarIke sthApita karyo. jema jema samaya vyatIta thato gayo tema tema sattAna ane zrImaMtAIno nazo caDhato gayo. Aje A sattA mArA hAthamAM che AvatI kAle bIjAnA hAthamAM jaze mATe zrImaMtAi jeTalA pramANamAM bhegI thAya, tevI rIte sattAno upayoga karavo joie. AvuM vicArIne praznanA hitane hAni pahoMcADI te paNa Tekso vadhAravAmAM, sipAio dvArA Tekso ne udharAvavAmAM moTA vyApAro potAnA hAthamAM lai te dvArA lakhalUTa dravyanI vRddhi karato gayo. dareka prasaMga para tame Ave tevA guMDAo - dAdAo ane badamAzone potAnA pakSamAM laI. prajAne herAna-parezAna uparAMta benabeTIonA zIyalarakSaNanI paNa paravAha karI nathI. pazuhatyA, pakSIhatyAno vadhAro karyo. matalaba ke - je rIte potAnA gajavAmAM, tijorImAM chevaTe potAnA gharanA AMgaNA paNa suvarNa, cAMdI, hIrA, motI, pukharAja thI bharAI jAya tevI rIte bIjAo para julma gujArIne paNa dravyane vadhArato gayo. ane eka divase rAjAjIne mArIne paNa temanuM rAjya kabaje karavAnA manasubA karyA. chevaTe rAjAnA sainikethI pakaDAI gayo, ane kUtarAnA mota marato te duryodhana chaThThI narakabhUmIno atithi banavA pAmyo. tyAM bhayaMkaratama vedanAone bhogavato te duryodhana pApI-saMskArone laI A rAjAno putra banyo che. mATe bApane mArI temanuM rAjya svAdhIna karavA hajAmane sAdhyo. paNa A bhave paNa tenI icchA pUrNa thaI nahI,ane jevo Avyo hato te manuSya bhavano tyAga karIne durgatino mAlika banyo. mATe ja tIrthaMkara paramAtmAoe dravyahiMsA ane bhAvahiMsAno pApa svarUpe kahI che. (vipAka sUtra 6 adhyAya) "pANAtipAta pApa samApta 38 Page #40 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (2) mRSAvAda (asatya) mRSA eTale jUTha ane vAda eTaleM bolavuM padArthamAtranuM svarUpa jJAnI bhagavaMtone je rUpe cakSugocara che teno apalApa karavo, ane padArtha jevA svarUpe che ja nahIM tene tevA svarUpe svIkAra karavo tene mRSAvAda kahevAya che. je hiMsA (pANatipAta) no paryAya che anAdikALanA saMsAramAM mohamithyAtvanA nazAmAM AtmA pramAdI banelo hovAthI tenI bolavAnI bhASA, vyavahAra, vyApAra tathA mana-vacana ane zarIranI kriyAomAM koika samaye ke koika sthaLe parajIvonI ane koika samaye ke koika sthaLe svajIvananI hiMsA rahelI hovAnA kAraNe AtmAnA pratipradeze hiMsAnA kusaMskAro rahelA hovAthI jIvAtmAne mRSAvAdI banatA vAra lAgatI nathI. mATe ja mRSAvAda hiMsAno paryAya kahevAyo che. sArAMza ke je hiMsaka che te mRSAvAdI che ane je mRSAvAdI che te hiMsaka che pachI cAhe dravyahiMsaka hoya ke bhAvahiMsaka hoya. mRSAvAda (asatya) eTale zuM? adamya puruSArtha vaDe je bhAgyazALIe potAnA AcAra-vicAra ane uccAra para bhAvaadhyAtmano raMga lagAvI dIdho haze, zAstrakAroe temane sajjana (ziSTa) yAM che temanI vacce je bhASA bolAya te satyabhASA che. tenAthI viparIta asatyabhASA che. yukitayukata dharma bhASA samIcIna bhASA che. je bhASA bolavAthI zrotAmAtrane vizrvAsa Ave te R bhASA che tenAthI viparIta anRta bhASA che. je padArtha (tattva) jevA svarUpe che tene te rIte bolavuM te yathAtatha bhASA che tenAthI viparIta ayathAtathabhASA jANavI. sArAMza ke, svArthava, viSaya-vAsanA ke lobhavaza, athavA khoTI paMDitAi ke mAyAmRSAvAdane poSanArA kriyAkAMDonI mAyAjALamAM lokone kiMkartavyamUDha banAvavA te asatyabhASA che, alIka bhASA che. "annati vAti sAtttiAMta alI" jenAthI sadgati, sadvicAra ane sadbhivekano nAza thAya te alIka jUThabhASA che. - haiyAnA maMdiramAM hiMsAdevInuM sAmrAjya jAmeluM hoya tyAreja mAnavanI bhASA dharmanA nAme, tatvonA nAma paNa asatyapUrNa hoya che. A kAraNa ja tatvArthasUtramAM "asamidhAnamRtRta" sada eTale vidyamAnatA ane prazaMsA, A baMne arthono tyAga karI asa bolavuM te amRta (jUTha) bhASA che. yogazAstramAM tenA cAra prakAra kahayA che. 39 Page #41 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (1) bhUtanibava (2) abhUtAvana (3) arthAntara (4) gardI A cAre prakArone kaMika vistArathI jANIe. (1) bhUtanibava - . AtmA che, saMsAra che, cAre gatio che, temAM paribhramaNa karanAra jIvo paNa che. karmonuM upArjana ane nAza paNa che je sarve jIvone svasaMvidita che. AvA anAdikALanA vidyamAna AtmAno niSedha karavo te bhUtanidanava nAmanuM asatya bhASaNa che. (2) abhUtodbhAvana bIjA prakAranuM asatya bolanArA bhAgyazALI AtmAno svIkAra kare che. parantu ajJAnagranthio, pUrvagraha, matAgraha athavA saMpradAyavAdamAM phasAyelA hovAthI. AtmA kevo che tyAre javAbamAM te kaheze ke cokhAnA dANA jevaDo, aMgUThA jevaDo tathA zyAma ane paMca bhUtothI utpanna thaI temAMja pAche vilIna thanAro che. AnA javAbamAM jainazAsananuM kahevuM che ke - "AtmA cokhA ke aMgUThA jevo nathI paNa zarIravyApI che. kemake-paganA taLIe kAMTo ke kAMkaro vAgyo hoya to tenI asara zarIravyApI AtmAne te ja samaye pahoMcI jAya che. dUdhamAM vyApIne rahelA dhInI jema AtmAne paNa zarIravyApI mAnavAthI ja sukha-duHkhano anubhava saraLatAthI thai zake che. pRthvI - pANI - a - vAyu ane AkAza A pAMce bhUto svayaM jaDa hovAthI caitanyasvarUpI AtmA te jaDa tatvomAM thI utpanna thAya te sarvathA azakya che. anyathA AjanA vaijJAniko pAMcabhUtone bhegA karIne agaNita AtmAone utpanna karI zakyA hota? pANIne parapoTo pANImAMthI utpanna thAya, phUTe ane pAche pANImAM maLI jAya che. AvI rIte AtmAne mAnavA jatAM tenuM saMsArI vizeSaNa nirarthaka jaze. je koIne paNa ISTa nathI. A viSayano vistAra mArA lakhelA "bhagavatIsUtrasArasaMgraha" -prazna vyAkaraNa ane anuyoga dvAra sUtromAMthI jANI levo. pratizarIra - jUdA jUdA AtmAone nahIM mAnavAnA kAraNeja jagatamAM akiriyAvAdanI utpatti thatI hiMsA, durAcAra, bhogavilAsa Adi pApa vadhavA lAgyA che. ane ItihAsa paNa sAkSI Ape che ke kathita dharmonI ADamAM gupta nAstikatA, zarAbapAna Adi guma ke agupta pApo vRddhigata thayA che. 40 Page #42 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (3) arthAntara bhASA eTale ke - ekavAtane, eka dravyane ane dharmane anyarUpe eTale ke artha no anartha thAya tevI rIte kahevo te arthAtara che, jemake - AtmAnuM satyasvarUpa ahiMsAdidharma che. kemake ahiMsAnA pAlana mATe, satya bolavA mATe, acauryane mATe, brahmacarya mATe ke saMtoSavRtti mATe koine kaMipaNa prayatna karavo paDato nathI. AvA prakAranA AtmAnA svadharmane yajJayAgAdimAM parivartita karavo te arthAntara che. mRtyune pAmyA vinAnA zarIra mAtramAM Atmatatva raheluM hovAthI jIvatA pazuone, yajJayAganA nAme mArI nAkhavA, kApInAkhavA te AtmAno svadharma kyAre paNa thai zakato nathI. mATeja jainazAsane arthAntara vacanane asatyasvarUpe svIkAryu hovAthI sadAne mATe pApabhIrU AtmAoe tevI bhASA cheDI devA mATeja Agraha rAkhavo. hitAvaha che. pratyeka zabdano artha rUDha tathA vyutpatti janma yaugika paNa hoya che. jema "chatIti go" A vyutpattine mAnya rAkhIe to mAnava paNa cAle che ane gAya paNa cAle che. paNa ahiM rUDha artha levAno hovAthI go eTale gAya (cow) artha levoM iSTa che. tevI rIte badhA zabdonA artho rUDha mAnavA jaie to pUro saMsAra saune visaMvAda rUpe banI jatAM aniSTa thaze. mATe yathAzakya yaugika artha ThIka raheze. "na khAyate kRti ana:" traNa varSanI jUnI DAMgara ugatI nathI mATe te DAMgara aja kahevAya che. vaidikamate brahmAjI paNa janmatA nathI. mATe aja kahevAya che. AvI satyasvarUpa paristhitimAM aja no artha bakaro koNe karyo? zA mATe karyo? tyAre mAnavAnuM saraLa raheze ke, vaidika dhamiomAM mAMsAhAre jyAre maryAdA mUkI dIdhI haze tyAre ajano artha bakaro manAyo hovo joie. sayyidAnanda, ajaraamara, paramAtmasvarupa Adi AtmAnA vizeSaNone sArthaka banAvavAne mATe AtmAne zAkAhArI, dugdhAnupAna ane sAdhu ho. to pUrNa ane gRhasthAzramI hoya to tenI maryAdAmAM sthira rahevuM joie. Aryadeza ane AryakhAnadAnano A dharma anAdikALano che. chaThThAM "na mAMsamakSaLe topo na malena na = maithune" AvA prakAranI sUkitao, vedomAM. smRtiomAM praveza zA rIte pAmI ? A kAraNeja arthano arthAntara karanAra vacano satyasvarUpe nathI paNa asatya svarUpe ja che. (4) garhA eTale aprazasta, asabhya ane nidAtmaka bhASA asatya bhASA che, mohamAyAmAM phasAyelA jIvone potAnI jIbha para kaMTrola hoto nathI, mATe jyAre 41 Page #43 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ne tyAre amukane mArI nAkha, tenA paga bhAMgI nAkha, A cora che, badamAza che, kurkamI che ItyAdi bhASAomAM hiMsakatA rahelI hovAthI niMdanIya che. paramAtmAnI prApti kevI rIte thAya? saMkaTa ane saMtApapUrNa saMsAramAM potAnI bagaDelI paristhitimAM paramAtmAnuM nAmasmaraNa karavAnuM sau koIne thAya temAM vAMdho nathI, paNa vicAravAnuM raheze ke tevAo zuM paramAtmAno sAkSAtkAra karI zakavAnA che? athavA temane paramAtmA zuM maLI gayA haze? A badhA praznono javAba svArthI, paMDitamUrkha paMDito game te ApI zake. parantu tevA javAbomAM satyArtha keTalo? mAyAvI saMsAranI mAyAjALamAM phaksAyelAone svarUAomAM game te dRzyo dekhAtA hoya, tethI niraMjana, nirAkAra paramAtmA zuM meIne paNa svapnamAM AvI zakatA haze? AnA jevA bIjA praznonA javAbamAM jaina zAstro kahe che ke, jemanuM jIvana dravya ane bhAvanI mAyAthI, 5TI, hiMsaka ane luccAi bhareluM hoya temane paramAtmAno sAkSAtkAra thato nathI. potAnI baDAI mAravA khAtara tevI vAto karI zake che paNa temAM talma jarA paNa hotuM nathI. hiMsaka mANasamAM pratyakSa ke parokSa Aje ke kAle jUTha vacana, caurya karma, maithunaparigraha ane dhAdi pApo nuM AvAgamana zakaya bane che tethI mAnavanuM mana ja tevA prakAre ghaDAI gayeluM hovAthI potAne phAyado thAya ke - na thAya athavA nukazAna sAme dekhAtuM hoya to paNa Adatano lAcAra banelo te jUTha bhASAne bolyA vinA rahevAno nathI. pache cAhe tenuM kAraNa 18 pApasthAnakomAMthI game te hoi zake che. "mAyAmAM mithyAtvare prANI - A nyAye paNa asatyAdi jIvanamAM mithyAtvano adhikAra joradAra hovAthI athavA tene dabAvI devA mATe Atmika puruSArtha marI paravAryo hovAthI prAyaH karI anannAnubadhI kaSAyonI hAjarI paNa nakArI zakAtI nathI. mATe asatyajIvananA mAlika ne bhAI. (1) amRta - eTale jemAM saccAi nathI tevI bhASA. (2) paruSa - dhinA AvezamAM kaThora bhASA. (3) pizuna - bIjAnI cADI khAtI bhASA. (4) asabhya - pAMca mANasonI vacce na bolAya tevI bhASA 42 Page #44 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (5) caMcala - mana-vacana ane kayAmAM pravezelI vakatApUrvakanI bhASA (6) malIna - AtmA ane mananI malInatAthI bolAtI bhASA. (7) virala - kaMIka chupAvIne maratAM maratAM bolAtI bhASA. uparAnta bIjAne bhramamAM nAkhe, zrotAne kaDavI lAge, spaSTatA vinAnI saMdigdha bhASA, nicitArtha vinAnI bhASA, tUTatA zabdavALI bhASA, udAratA vinAnI bhASA, tuccha zabdhavALA bhASA, gandI bhASA, bIjAnA marmone bhedanArI bhASA, azlIla bhASA, rAga-dveSa ane ISyapUrNa bhASA, vairavirodhane okatI bhASA, vAcAla bhASA, samaya vItyA pachI bhASA, garviSTa bhASA Adi bolAtI bhASAmAM kayAMya prANAtipAta, kyAya mRSAvAda, kaMyAMya maithuna to kyAca parigraha AdinA pApo rahelA che. rAjyaviruddha, dezaviddha, samAja, dharma tathA mAnavatAnI viruddha karma karanArA zuM satyabhASA bolatA haze? mATe AvI bhASA game tevI madhurI hoya to paNa mahAjanane paMDitane, mahApaMDitane paNa bolavA lAyaka nathI. have ApaNe samajI zakIe e ke - juThI bhASA juTha jIvana ane juTho vyApAra potAnA AtmAne mATe keTalo badho nukazAnakAraka che. saMkhya, asaMkhya jIvo sAthe asatya vyavahAranA mULamAM hiMsAdi rahelA hovAthI te jyAre bIjAone mATe jaTha bolaze, jaThI sAkSI deze athavA bIjAnI vastune, AbhUSaNone jamIna ke jora (parastrI) ne pacAvI devAnA bhAva rAkhaze tyAre nizcita che ke sAmevALAnA guma ke aguma zApa lAgyA vinA rahevAnA nathI. phaLasvarUpe devadurlabha mAnavAvatAra, suMdaratama rUparAzi meLavyA pachI paNa mUMgApaNa, buddhimAM jaDatA, magajanI vikRtio, indriyonI kamajorI, bolI zakavAnI asamarthatA, halkI gaMdI bhASA, mukha tathA dUtonI durgadhatA, Adi pUrvabhavIya asatyabhASAnA phaLo che. kanyA, gAya, bhUmi, pArakAnI thApaNa ane judI sAkSI AdithI saMbaMdhita - asatya bhASA paNa cheDavI. lagnanI bhUmikAne prApta thayelI kanyAne mATe asatya bolavAthI tenI jIndagI bagaDaze, sagapaNa tUTaze athavA tene raDI raDIne jIndagI pUrNa karavAno avasara Avaze. bIjAnuM dravya, makAna, AbhUSaNanuM nyAsApaharaNa karavuM eTale ke - ApaNI khAnadAnI ke bApadAdAonA vizvAse koIe ApaNe tyAM dravyamakAnAdi paNa mUkI tene lobhamAM AvIne pacAvI levAnI bhAvanAthI sAmevALAne maravA jevI avasthA prApta thaze. A kAraNe saunuM ahita karanAruM. vizvAsaghAta 43 Page #45 -------------------------------------------------------------------------- ________________ karanAruM ane pUrvabhavIya puNya kamInuM devALuM kaDhAvanAruM asatyabhASaNa hovAthI dhIme dhIme paNa cheDI devAno Agraha rAkhavo. zAstrakAro to tyAM sudhI kahe che ke, pAradArika ane caurya karmane pratikAra hoI zake che paNa. asatya jIvana jIvIne vadhArelA pApono pratikAra nathI. Who Is God? Where Is God? paramAtmA koNa? ane kyAM rahe che? javAbamAM jANavAnuM ke "sarca vastu mayad" AcArAMga sUtramAM paramAtmA mahAvIra svAmIe kahyuM ke " jyAM satya bhASA vaparAtI hoya, satyapUrNa vyavahAra hoya, tyAM paramAtmA che ane temano vAsa paNa satyavacanamAM che. matalaba ke 'dayanA maMdiramAM yadi paramAtmAne birAjamAna karavAnI. bhAvanA ja hoya to jIvanane satyapUrNa banAvavA mATe ja prayatna karavo hitAvaha che. 'Truth is GOD' matalaba ke saccAimAM paramAtmA che ane samyatva, samyagadarzanano vAsa paNa saccAipUrNa jIvanamAM che mATe ja kahevAyuM che ke -"sAcAmAM samakita vase - mAyAmAM mithyAtvare prANI mATe satya ane samyakatvamAM kAryakAraNa bhAva che. matalaba ke, satyamAM samyakatva nakArI zakAtuM nathI, ane samyakatva prAptino phaLAdeza satya bhASaNa che. mRSAvAdanA kaTuphaLo ahiMsA - saMyama ane tapodharma pratye pUrNa zraddhA kSIrakadaMbaka upAdhyAya (paMDita) nA AzramamAM judA judA dezanA vidyAdhio abhyAsa karatAM hatAM temAM paMDitaputra parvataka, rAjaputra vasukumAra ane nArada Adi paNa vidyAdhio mukhya hatAM vidyAvyAsaMgitvamAM pUrNa masta banelA traNa vidyArthio zAMta, nirdoSa ane nirmama hatAM. tathApi artha ane kAmanA lakSyavALI vidyAnA mAdhyamathI samagajJAnanI prAptimAM zaMkA rahe che. kemake "jJAnI B virati jenAthI zarIra Indriyo ane manamAM virati (pAponAM dvAra baMdha karI devAnI manA) nA pariNAmo utpanna thAya te samyajJAna che. jyAre vidyA vivAhAtha ane peTAtha paNa hoi zake che, jemAM pApamArgone baMdha thavAnI tathA vicArazakitane sanmArge vALavAnI zakyatA tathA samarthatA paNa rahetI nathI. eka divase upAdhyAya nA kAne adRzya zabdo athaDAyA ke A traNe 44 Page #46 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vidyArthiomAM be vidyArthi narakagAmI che ane eka ja urdhvagAmI che. te koNa haze? tenI parIkSA mATe potAnA janmadivase traNe vidyArthione eka eka kUkaDo ApI kahayuM ke jyAM koi joi zake nahIM tevA sthAne jai mArI nAkhavA. traNe jaMgala tarapha gayA, temAMthI eka vidyArthie vicAryuM ke - ahIM eTale A jaMgalamAM koi mANasa jonAra nathI, ane gurUAjJAne phaLitArtha karavA mATe kUkaDAne mArI nAkhyo. sarvathA akATyavidvAna ane tarka-karkaza A vidyArthi ne ATalI paNa khabara na rahI ke - saMsAra nA cogAnamAM mAnavasRSTi karatAM bIjA jIvonI sRSTio paNa dhaNI mAtrAmAM che. parantu AtmAne korAdhAkora cakhAvanArI vidyAnA mAlikane ATaluM vicAravA mATe paNa kSamatA hotI nathI. bIjo vidyArthi jaMgala uMDANamAM gayoM tyAM pazupakSI paNa hatAM nahI eTale kUkaDAne mArI nAkhyo ane bAhyadaSTie gurunI AjJA mAnya karavAno saMtoSa meLavyo. samyAnanA abhAvamAM, vidyAno saMbaMdha kevaLa pothI pAnAmAM lakhelA zabdo pUsto ja hovAthI teno AtmA zabda, zabdArtha ane tenI carcAmAM aTavAi jvAthI koi paNa sUtranuM rahasyArtha, tAtparyArtha. ane aidaMparyArtha meLavI zakavA mATe samartha banI zakato nathI. Ajano bhAratadeza ja ApaNane sAkSI Ape che ke, bhUtapUrvanI ghaNI zatAbdIothI. paMDito-mahApaMDito uparAMta artha ane kAmanI mAyAjALamAM guptarUpe sapaDAyelA RSi-maharSio paNa samaye samaye veda-vedAntanI, AtmA ane paramAtmAnI, tathA AstikatA ane nAstikatA AdinI sUkSmamAM sUkSma carcAo karI che. parantu bhAratadezanA bhAgyamAM vAgyuddha, DaMDAThaMDI, mArAmArI, uparAnta, saMpradAyavAda, dharmavAda, prAntavAda ane jAtivAda AdinA agaNita akhADAo zeSa rahayAM che. jyAM eka akhADAne bIjA akhADA sAthe, eka dharmAcAryane bIjA dharmAcArya sAthe koi paNa jAtanuM snAnasUtaka rahayuM nathI. phaLAdeze mAMsAhAra, zarAbapAna, anyAyopAti zrImaMtAi, vezyA ane parasrIgamana tathA juTha prapaMca Adi pApothI mAnava behAla banavA pAmyo che. vAte vAte dharmazAstrone carcAmAM utAravA karatAM jIvananA aNu aNumAM dharmane utArI dIdho hota to dezanI dazA judI ja rahevA pAmata. trIjo vidyArthi, satyasvarUpe vidyArthi, jJAnArthI ane cAritrArthI hovAthI bhayaMkaratama jaMgala mAM, jaine paNa vicArato thayo ke - 'jIvahatyAnA ane mAMsAhAranA svayaM kaTTara vairI upAdhyAyajI kUkaDAne mAravAno Adeza kadAca mArI parIkSA mATe hoi zake che. caklA, kabUtarA tathA vRkSanA pAna AdimAM mArA AtmAnI samAna ja AtmA 45 Page #47 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vidyamAna che. te uparAnta adRzya paramAtmAo potAnI jJAnadRSTithI saMsAranA carAcara jIvone pratyakSa karI rahayAM che mATe kukaDAne mAravA pApa che. A pramANe vicAra karI potAnA ane gurujInA AtmA ne pApathI bacAvavA, jIvahatyAthI virAma pAmyo ane guAjJA pUrNa karavAno saMtoSa pAmI gusamIpe Avyo. teTalAmAM pahelAnA baja vidyArthio paNa AvI gayA hatA. potapotAnI vAta raju karI. paMDite traNenI vAto sAMbhaLIne pahelAnA be vidyArthio narakagAmI Avo nirNaya thatAM ja upAdhyAyajInuM mana bhAMgI gayuM, AvuM vidyAdAna paNa zA kAmanuM ? jene laI mAre pAse bhaNanAra sAdhakane narakabhUmi tarapha javAno avasara Ave. A baMnemAMthI eka putra potAno ane bIjo rAjakumAra vasu hato. vidyA zuM narakagati ApI zake che? javAbamAM jANavAnuM ke vidyA pote koIne paNa naraka ApatI nathI, kemake vidyAnuM mULa samyajJAna che ane tenuM phaLa virati arthAt pAponA bharelA mana-vacana ane kAyAne pApamArgothI aTakAve te samyajJAnanuM phaLa che. jemaNe pApamArgo baMdha karyA che temane naraka tarapha javAnuM hotuM nathI. parantu samyaga jJAna vinAnI vidyA kadAca narakagati tarapha javA mATe nimitta banI zake che. tethI kupAtronA hAthe paDelI vidyA, kupAtrone maLelI zrImaMtAi ane sattA tenA mAlikone naraka tarapha laI javA mATe nimitta banavA pAme che. zreSThatama dAna karyuM? abhayadAnane cheDIne bIjA dAno jevA ke, vidyAdAna, annadAna, vastradAna, auSadhaghana, putradAna, ziSyadAna, suvarNaghana ane maMtradAna Adino niSedha jainazAsane karyo ja nathI. kevaLa te dAnone karatI vakhate " viveka " no upayoga karavo Avazyaka eTalA mATe che ke jenAthI dAna lenAra mANasa tathA samAja saMsthA ane dharma saMsthAo paNa vadhAre paDatI, pApamaya, durAcAramaya, kukarmI, ALasu ane niMdanIya banavA na pAme, thoDA AgaLa vadhIne vAta karavAnI hoya to "ttine zani yuvA hatA nara vareta "arthAt je bhAgyazALIoe saMsAranI mAyAno tyAga karI pravRtti thayA che, tevA tyAgI mahAtmAone noTonA baMDalo, suvarNa, cAMdI Adi dravyo ApavA, athavA temanI sIdhesIdhI dekharekha nIce saMsthAo, maMdiro, upAzraya karavA sAmAjika daSTie hAnikartA che. te saukoIne anubhavamAM Ave tevI vAta che. mATe dravyadAna lenAra karatAM paNa denAra vadhAre aparAdhI che. 46 Page #48 -------------------------------------------------------------------------- ________________ mukita meLavavAne mATe dAna, ziyaLa, tapa ane bhAva Adine dvArasamA kahayAM che. tema chatAM mAnyA vinA chuTako paNa nathI ke, A cAre dharmomAMthI pahelAnA traNa zabdo svayaM napuMsakaliMganA che. jyAre bhAvazabda puliMga che mATe bhAvapUrvaka karAMtA, sevAtAM dAna, ziyaLa ane tapa, karmo nI nirjarAnA kAraNa banavA pAme che. matalaba ke, je dAnathI garIbonI garIbI maTe. rogionA roga maTe, bhUkhyA peTamAM anAja paDe, te dAna kahevAya che, ane bethI nava lAkha sudhInA paMcendriya jIvone tathA agaNita saMmUrchima jIvone abhayadAnaM devA mATe ja karAtI ArAdhanA ziyaLa dharma kahevAya che. ane navA pApone rokavA tathA jUnA pApo ne kSaya karavA mATe karAtI ArAdhanA tapodharma kahevAya che. ityAdi kAraNe ja bhAvane sarvazreSTha kahayo che. je bhAgyazALI potAnA bhAvane adhyavasAyone, lezyAone pavitra banAvavAno prayAsa karaze te urdhvagAmI banavA pAmaze. anyathA devadurlabha manuSyAvatAramAM bhAvanI zuddhi mATe TreniMga na lai zakyA to mithyAtvanA jore kamajora banelo AtmA vadhAre paDato kamajora thaze. te samaye ane jIvonA karelA, karAvelA pApasaMskArone bhaDake baLatA rokavAnI zakita paNa samApta thaze. kAlakrame rAjaputra vasurAjAgAdInau vArasadAra bane che ane paMDitaputra parvata potAnA pitAno vArasadAra banI Azrama saMbhALe che ane Azrama mAM Ava.nArA vidyArthione veda-vedAnta no abhyAsa karAve che. puNya pavitra vasurAjAnuM siMhAsana sphaTika zilA para sthita ane sthira hovAthI rAjAnI khyAti satyavAdI svarUpe hatI. ane nyAya paddhati paNa satyapUrNa hatI. jyAre paMDita parvataka "gaMgA gaye gaMgAdAsa, jamanA gaye jamanAdAsa " nA svabhAva vALo hovAthI potAnA pitAno vAraso barAbabara saMbhALI zakyo nahI. tathA ahiMsaka bhAvanA nA abhAve mAnasika sthitine ekapaNa dharma pratye sthira rAkhI zakyo nathI, pariNAme indriyonA ghoDAonuM tophAna vadhI gayuM. khAnapAnanA saMskAro paNa bagaDavA lAgyA, mitro ane hajuriyAo paNa paMDitane saMskAra bhraSTakaravA mATenA nimitto gotavA lAgyA. ane saMsAranI mAyA paNa eTalI badhI vicitra che ke teno tAga meLavavA mATe brahmajJAnionuM brahmajJAna paNa sakULa panatuM nathI, vasiSThanA jevA muhurtadAtA hoya, dazaratharAjA jevo dakSiNA ApanAra hoya ane rAmacandrajI jevA puNyapanotA hoya tA paNa rAjgAdI para besavAnA muhurteja vanavAsa svIkAravAnI ja paDe che. mATe kayAMya pUrvabhavano puNya pakAra hoya ane kaMyAya pApa prakAra hoya. baMnene potapotAnA bhAgyAnusAre nimitto maLI jAya che, jyAre keTalAka 47 Page #49 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jIvo jANI ne pApamArge vAnI utkaMThA dharAvanArA hoya to tene salAha devA tenI hAmAM hA meLavavAvALA paNa tevAja maLI Ave che. , Azrama mAM keTalAya vidyArthionI sAme tathA prekSakonI sAme paMditanA veda vedAntanI carcA karI rahayAM che. tyAre 'aja zabda sAme AvatAM ja bagaDelI Atmika vicAradhArAnA kAraNe ajanA artha bakaro thAya che je zAstra sammata che. tenA para carcA thavA lAgI kemake. vidyamAna paMDitajInA pitA je akADhya vidvAna hovA uparAnta pUrNa ahiMsaka hatAM temanI paramaparAthI ajano artha traNa varSanI DAMgara thAya che tema sau nA khyAlamAM hatuM. mATe virodhanuM vaMToLa ubhuM thayuM. temanI mAtAjIe paNa aja no artha babakaro nathI paNa DAMgara che. tevI rIte ahiMsaka saMskArothI paripUta thayelA jUnA vidyArthIo ane zrotAoe paNa virodha karyo. parantu paMDitajInA kAna Aje koIne paNa sAMbhaLavA taiyAra na hatAM. chevaTe pratijJA para utarelA paMDitajI e jorazorathI kahayuM ke - aja no artha bakaro na thato hoya to mArI jIbha capu paDe kApI nAkhavA taiyAra chu Ano nyAya karAvavA mATe mAmalo vasurAjAnI korTamAM Avyo. pakSapAta, AMkhonI zarama ane mizra pratiSThAnI lAlasA A traNe tatvo eTalA badhA tAkAtavALA che ke jenAthI bhalabhalA mahAyogi, tapasvio paNa sasaThuddhimAM sthira rahI zakatA nathI. to pacha vasurAjAnI vAta zuM karavAnI hoya? te paNa nyAyamAM sthira rahI zakayA nahI ane paDitajI je potAno laMgATio mitra hato tenA pakSamAM taNAI gayA ane phesalo ApatA kahayuM ke, aja no artha bakaro che. vasurAjAnA nyAya para saune zraddhA hatI ke AkAzapAtAla eka thAya to paNa vasurAjA juTha bolatA nathI ane ghaNAoe nyAyane mAthA para caDhAvI lIdho; tyArathI mUka pazuonA yajJa cAlu thayA ane Aja sudhI sarvathA agaNita mUMgA prANione balI para caDhavuM paDayuM che. A bAju juTha ane prapaMca bharelA nyAyathI devo nArAja thayA ane nyAyAsana thI paTakAvI dIdhA. mRtyuvaza banelo te rAjA narakano atithi banyokathAnuM hArda ATaluM ja che ke pakSAnya, lobhAdha ane mahAdha banIne rAjAe AkhI jIndagImAM eka ja vAra asatya bhASaNa karyuM che. to pachI 24 kalAkamAM 24 hajAra vAra jUTha bolanArAonI dazA kaMI? mRSAvAda pApa samApta 48 Page #50 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (3) adattAdAna (cauryakarma - corI karavI) 18 pApasthAnakomAM trIjuM pApa adattAdAna che. AmAM a +datta + AdAna A traNa padono samAsa che. datta eTale ApeluM, A zabda niSedhamAM hovAthI nahIM ApeluM AdAna arthAt grahaNa karavuM - upADI levuM corI levuM, sArAMza ke, vastunA mAlika dvArA nahIM ApeluM levuM tene adattAdAna kahevAya che. cAra prakAre adattAdyana tIrthakara adatta, guadatta, svAmI adatta ane jIva adatta bhede adattAdAna nA cAra prakAra che. A vAtane vistArathI samajI levI Avazyaka che. (1) tIrthakara adatta - eTale tIrthaMkara paramAtmAonI corI karavI - kaMI rIte? kemake sapUrNa karmono kSaya karIne paramAtmAo siddhazIlAmAM birAjamAna che. ane "siddhavi natyi ho" A sUtrathI temane zarIra paNa nathI. to pacha temanI pAse paulika mAyA kayAMthI hoya? tyAre Ano bhAva A pramANe che. bhAva dayAnI caramasImAne prApta thayelA te paramezvaroe "Disiddha vakara" arthAta je je akAryo no, pApono niSedha karyo che tenuM AcaraNa karavuM tene tIrthaMkara adatta kahevAya che. A pApa munirAjone tathA sAdhvI mahArAjane sarvathAtyAjya che. jyAre gRhasthAzrama mAMDIne beThelAone savA vIsAnI dayAmAM rahIne je kaMI karavuM paDe te sarvathA anivArya hovIthI karyA vinA bIja mArga nathI. tema chamAM saMsArabharanI badhI vanaspatio, zAko, phaLo tathA kapaDAo, bhogavilAso, sugaMdhI padArtho, zarIra zRMgAranA sAdhanone ekI sAthe bhogavavA jeTalI ane pacAvavA jeTalI zakita paNa nathI, te vastu one meLavavA mATe paisA paNa nathI, AvI paristhitimAM, gRhasthAzramano bhogI AtmA thoDe ghaNe aMze yoganI, yogI jIvananI ArAdhanA karI zake te mATe tIrthaMkara paramAtmAoe. bhayaMkaratama pAponA karAvanAra vyApAro, asaMkhyAtA jIvo ekI sAthe maraNa pAme tevA udyogo, abhakSyabhojano, jenAthI tana-mana ane buddhimAM vikRtio Ave tevA kokAkolA, zarabata, bhAMga, zarAba Adi pIvAnA peya padArtho. thoDIvAra mATe gaNikAnI veSabhUSA yAda karAve tevA prakAranI leTesTa phezanAlITI eTale veSabhUSA Adino tyAga karI zake te mATe bhogapabhoga viramaNa ane anartha daMDa viramaNa vratono upadeza karyo che. to samajIbujhIne jIvanamAM dhIme dhIme paNa Treniga levAze to bhogI hovA chatAM yogI banaze, kemake - 49 Page #51 -------------------------------------------------------------------------- ________________ samyajJAnapUrvaka hajAro - lAkho pApamArgomAMthI ekAda pApanuM paNa varjana (tyAga) karanAro vratadhArI kahevAya che. viramaNa no artha sarvathA tyAga karavAno nathI. paNa zarIra, kuTuMba, putraparivAra mATe upayoga mAM AvatA padArthonI maryAdA karavI. te tIrthaMkara paramAtmAnI AjJA che teno jANIbujhI ne athavA Alasya ane pramAdathI bhaMga karavo te paNa tIrthaMkara paramAtmAonI corI kahevAze. mAnavanI mAnavatAno vikAsa kaI rIte thaze? manuSya jIvananI saphaLatAno phaLAdeza sambuddhi ane sadviveka, zAstramAnya che kemake A ja * tatvo manuSyatara prANI pAse hotA nathI. hoya to upayogamAM laI zakAtA nathI. A kAraNe ja devadurlabha mAnavAvatArane meLavelA bhAgyazALIne ja vicAravAnuM raheze ke - prANa vinAnA maDadAnI jema, mAnavatA vinAnuM mAnava zarIra, game teTaluM suMdara hoya, sudRDha hoya to paNa zA kAmanuM? rAvaNa, duryodhana, duzAsana, zurpaNakhA mammaNa ke dhavalazeTha o rUpALA na hatAM? paNa teoe mAnavatA keLavavAno prayatna karyo nathI. mATe ja bIjAonA hAthe kamote mAryA gayA ane itihAsanA pAne harahAlatamAM paNa amara thai zakayA nathI. anantAnanta jIvarAzimAM sarvazreSTha mAnavAvatAra manAyo che. je maryA pachI jIvananI suvAsa ane sukRtyonI smRti koine na thAya tevuM jIvana zA kAmanuM , AnA karatAM pazuo lAkhavAra sArAM manAyA che je maryA pachI paNa potAnA vALa, hADakA, cAmaDA, mAMsa, carabI, lohI ane ziMgaDA tathA pUchanA vALa AdithI paNa mAnavonI sevA kare che. jyAre maryA pachano mAnava zAkAmano? eTalA mATe ja tIrthaMkara paramAtmAonI AjJA ane upadeza sau koIne upAdeya che. jenAthI mAnava sAcAarthamAM mAnava banavA pAme che, anyathA viparIta jJAna ane viparIta bhramaNA ne laI tenuM mana "murati vacce mowvya " matalaba ke - paramAtmAe jyAre moTuM, dAMta ane dADhA ApI che to je khavAya, jeTaluM khavAya, je rIte khavAya, je bolAya, jeTaluM bolAya ane je rIte bolAya A pramANe khAvuM-pIvuM, bolavuM, cAlavuM Adi mojamajA karI jIvanano Ananda luMTavo" parantu AvA prakAranI mAnyatA kharAbamAM kharAba eTalA mATe che ke - viveka vinAnI khAvApIvA AdinI kriyAo to pazuo ane pakSIo paNa kare che parantu temanI khAvApIvA ane bhogavilAsanI kriyAomAM vivekanI maryAdA hotI nathI. mATe te pazuo kahevAya che. parantu mAnava, mAnava che, pazu nathI. Avo mAnava pazutulya potAnuM jIvana rAkhe to khAnadAna bhaNatara gaNatara paNa zA kAmanA? pazuomAM viveka nathI mATe temanA saMtAno pazuja hoya che, to 50 Page #52 -------------------------------------------------------------------------- ________________ paNa kudarate temanA jIvanamAM garbhAdhAna thayA pachI koI paNa pazumAdA pazunara pAse jatI hoya ke pazunara potAnI mAdA pAse jato hoya tevuM kyAreya jovAmAM AvyuM nathI. to pacha tIrthaMcone mATe paNa kudaratI maryAdA che. to mAnava tIrthaMkara paramAtmAnI AjJA mAne AnAthI zreSThatama mArga bIjo kayo? gRhasthAzramamAM rahelA gRhasthIone bAravratanI maryAdAmAM rahevuM zreyaskara che yadyapi paramAtmAnI badhI AjJAo jIvanamAM utarI jAya ke utArI devAya tevuM saMghayaNa baLa, buddhi baLa, jJAna baLa ke gurUbaLa paNa ApaNA bhAgyamAM nathI mAM paNa tIrthaMkara paramAtmA paramotkRSTa dayALu hovAthI ApaNA mATe paramopakArI che. tevI zraddhA rAkhIne yathAzaya, yathAparisthiti jIvana banAvavuM, tane mAnavatA che. ANAMga sUtramAM " nipaje na vidyatte hiMsA, asatya, caurya, maithuna, parigraha, krodha, mAna, mAyA, lobhAdi vastUni yasmin sa mAnava: " arthAta jemAM hiMsAdi navapApa nathI te mAnava che. ane te mAtva jyAre hiMsAdino tyAga kare che tene mAnavatA kahevAya che. eTale ke mAnava nA zarIramAM mAnavatAno prAdurbhAva thAya che. (2) guruadatta mahAvratadhArI, gurudevanA caraNomAM mana-vacana ane kAyAthI samarpita thavuM, jethI zvAsozvAsa levA mUkavAnI kriyAne cheDI bIjI eka paNa kriyAne guruothI chupAvavAno avasara na AvavA pAme. gRhasthone yathAzaya, yathAparisthiti, gurunI AjJA mAnavI eTalA mATe jarUrI che ke, koika agamya samaye bhayaMkaratama pApakarmothI nivRtti levAno ane mAnasika-vAcika tathA kAyika pAponI mAphI mAMgavAno bhAva jAgaze. gRhastha mAtra potAnA peTa, vyavahAra ke pojhIzanane mATe, solisTara, berisTara, kalekTara, mAsTara, heDamAsTara Adi padavIone meLavI zakyo haze. zrImaMtAI ke sattA paNa sArAmAM sArI meLavI lIdhI haze. vyApAranI vRddhi mATe lAyasansa meLavavAnI pAchaLa game tevA abhakSya bhojano paNa rAjasattAdhArionI sAthe hoTalomAM kya haze to paNa te bhAgyazALIne samajavAnI jarUra che ke, A badhA bhautikavAdanA nATako che je vijaLI nA camakArA jevA osanA bida jevA, kAcanI baMgaDI jevA ke hAthInA kAnanI jema caMcala che ane eka divase te bhautijvAda hAthatALI daIne samApta thaze tyAre tamAro rakSaka koNa? tamane AzrvAsana ApavAvALo koNa? A kAraNe ja bhautikavAda karatAM AdhyAtmika vAda lAkho vAra zreSTha ane cirasthAyI che. paraMtu Avo AdhyAtmika vAda meLavazo kevI rIte? javAbamAM jANavAnuM ke - hiMsA - jUTha - corI - maithuna ane parigraha no sarvathA 51 Page #53 -------------------------------------------------------------------------- ________________ tyAga karanAra paMca mahAvratadhArI gurudevothI atirikata kayAMya thI paNa maLI zake tema nathI. tamArI chatI para hAtha mUkIne pratyakSa karazo to gNAi Avaze ke saMsArabharanA sarva dharmaguruo karatAM Ajano jaina muni AcaraNa mAM, vicAramAM ane uccAraNamAM sauthI judo dekhAi Ave che kAraNa ke te AcAra-vicAra nI vAtomAM prekaTIkala (vyavahArU) che. AvA saMtonA caraNomAM besIne jJAnasaMpAdana karavuM, temanI sevA karavI. vaiyAvaccano bhAva rAkhavo, zreyaskara che. AnAthI viparIta, temanI sAthe gappA mAravA, maMtrataMtranI vAto karavI, temanA svAdhyAyamAM aMtarAya thAya tevA samaye upAzrayamAM AvavuM. Adi kriyAo cheDI devAno bhAva rAkhavo. AvA guruo gRhasthone je kaMi upadeza karaze te kalyANane mATe hovAthI teno svIkAra karavo. AvA guruothI viruddha kaMi paNa karavuM te guru adatta kahevAze. (3) svAmI adatta je padArthano je mAlika hoya arthAt padArtha para atyAre jemano haka hoya, temane tene pUchyAvinA kaMi paNa na levuM. kemake, pratyeka vyakitane potAnI vastu para moha-mAyA hoya te svAbhAvika che. AvI sthitimAM, jenA mAlikane krodha Ave, akaLAmaNa thAya, ane corane pakaDavA ke pakaDAvavA mATe prayata kare ane kadAca cora pakaDAi jAya to mArI kUTIne hADakA toDayA vinA ke toDAvyAvinA rahe tema nathI. AvI sthitimAM corI karanAra nA kALAmoDhA thAya, ijjata AbarUnA kAMkarA thAya. mATe pUchyA vinA koinI vastu na levI te adattAdAna kahevAya che. (4) jIva adatta jemAM cittatA hoya, bIja rahelA hoya, tevI vastu munisaMsthA mATe sarvathA tyAjya che. jyAre gRhasthone mATe jIva adatta sarvathA aparihArya hovA htAM paNa viveka rAkhavo jarUrI che. jIbhaindriyane vazamAM rAkhIe to ghaNI vastuono tyAga sulabha banatAM. agaNita jIvonI nirarthaka hatyA rokI zakAze jIva adattano sIdhosAdo artha A pramANe che potAnI mAlikInI eka mosaMbIne rAmajIbhAie cAMpasIbhAine ApI che, have te lenAra cAMpasIbhAine svAmI adatta na lAge paNa jIva adatta corI evI rIte lAgaze ke mosaMbImAM rahelA jIvo "sapne nIvavi icchanti jIviraM / " A nyAye maravA mAMgatA nathI. mATe rasa kADhanAra ane pInAra cAMpasIbhAine jIva adatta lAgaze. anAdikALathI A jIvAtmA, jaDAtmaka pAMce indriyono vazavartI che. bhogaiSaNA para Page #54 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ane rasagAravano paNa gulAma hovAthI gata bhavonA saMskAro A cAlu bhavamAM sAthe laine Avyo hovAthI. khAgha ane (caTakedAra masAledAra bhojanIyA) peya (sugandhI ane svAdu pIvAnA padArtho) padArthone khAvApIvAnI iccha karaze. AvI paristhitimAM sUkSmAtisUkSma jaina zAsana jIvAtmAone samajAve che ke - devadurlabha mAnavAvatAramAM indriyonA gulAma banavA karatAM tenA mAlika banajo. jethI khAvApIvAnI vastuonA tyAga karavAnI iccha thaze. kAraNa ke zAka mArkeTa mAM AvanArA sarva prakAranA zAko, bhAjIo ane phaLone tame ekI sAthe kharIdavAnA nathI - khAvAnA nathI mATe jenAthI tamane saMtoSa ane tRpti thAya teno upabhoga ane bIjI hajAro vastuone samajadArI ane jJAnapUrvaka tyAga karavAnI bhAvanAthI tyAgI dejo corI karavAnA phaLo kevAM bhayaMkara hoya che. zrAvaka zrAvikAone saMyamanI doraDImAM bAMdhavAnA irAde tIrthaMkara prarUpita bAra vratanI pUjAnI DhALamAM paMDitapravara, kavizreSTha, vIravijyajI mahArAja corInuM karma keTaluM bhayaMkara hoya che, tene batAvatAM kahayuM ke "" svAmI adatta kadApina lIje bheda aDhAre paririyere - cittacokhe corI navI karIe navI karIe to bhavajaLa tariyere ..cittacokhe ... - sAtaprakAre cora kahayAM che tRNa tuSamAtra kara na dhariyere ..cita cokhe rAjadaMDa upaje te corI, nAnuM paDayuM vaLI visariyare ..cit phUDe tole kUDe mApe, aticAre navi ati cariyere ..citta A bhava para bhava corI karatA, vadhu baMdhana jIvita hariyere..citta corInuM dhana na Thare ghara mAM, cora sadA bhUMkha mariyere ..citta corano koi dhaNI niva hove, pAse beThA paNa Dariyere ...citta paradhana letA prANaja lIdhA, paMcendriya hatyA variyare ...citta A cAre prakAranI corImAMthI gRhasthone tIrthaMkara adatta, gurU adatta ane jIva adattano tyAga kadAca azakaya hoi zake che. paNa svAmI adattano tyAga karavo jarUrI che. kemake temA vyavahAra saMbaMdhI, kuTuMba saMbaMdhI, zrAvakadharma saMbaMdhI keTalAya dUSaNone pratyakSa joi zakAya che. polIsonA hAthe sapaDAyelA corane jyAre DhoramAra paDato hoya ke AjIvananI athavA amuka samayanI jela bhogavavI paDatI hoya tyAre 53 Page #55 -------------------------------------------------------------------------- ________________ tenA dharmapatnI, bALabaccA raDI raDIne adhamuA thaI jAya che. kArAvAsamAMthI chuTyA pachI paNa tene vizrvAsa koI karatA nathI. tenI pAse besavAmAM paNa bhaya lAge che. ItyAdi doSone dhyAnamAM rAkhI pArakAnI vastu levAnI Adata cheDI devI joie. * bhavabhavAntaramAM AcarelI vadhArelI corInA saMskAronA kAraNe, pArakAnuM dravya pacAvI levAnA kAraNe, vizvAsu sAthe vizvAsaghAta karavAnA kAraNe paNa keTalAya jIvonA zApa mAthA para lIdhelA hovAthI te bhAgyazALI mAnavAvatAramAM paNa sukhI banato nathI, zAnta raheto nathI, samAdhi tenAthI hajAro mAIla dUra ja rahevA pAme che. ghaNA jIvone ApaNe jANIe chIe ke, teo parizrama karavAmAM, bhAgadauDa karavAmAM, parasevo utAravAmAM, kaMyAya paNa pAchA paDatA nathI. mAM paNa be paisAnI mAyAne bhegI karI zakatA nathI, gharamAM traNa sAMdhe tyAM tera tUTatA hoya che, koika samaye 5-25 hajAranI mattA bhegI karI hoya. tyAre pote, dharmapatI ke mAvaDI bImAra paDe che ane bhegI karelI mAyA te bImArImAM svAhA thaI jatAM pALa jyAM hatAM tyAne tyAMja. tyAre mAnavAnuM rahayuM ke A badhI vAtomAM pUrvabhavIya koI adaSTa karma naDatuM hoya che. A kAraNe ja hajAro prayatna karyo chene paristhiti sudharavA pAmatI nathI. bhavAnaramAM karelA cauryakarmanA phaLo ... daubhaMga. - bhavitavyatA kharAba hovAnA kAraNe ghaNA mAnavo, dharmanA mArge AvI zakatA nathI tyAre temanA jIvanamAM dharma nathI, dharmanA saMskAro nathI, dharmAtmAone sahavAsa nathI. tyAre temanA jIvanamAM adharma zeSa rahe che. tenA kAraNe pApI peTa bharavAne mATe corI karavAnI preraNA thatAM. ghaNAonuM traNa temanA bhAgyamAM zeSa rahe che. AvAonI janmapatrikAmAM paNa navamo, dazamo, bIjo, agyAramo ane pAMcamo bhAva paNa dUSita banavA pAme che. athavA kendrasthAnomAM pApagraho paDe che, jenA kAraNe uThayAM tyArathI sUvAnA samaya sudhI paNa bhayanI bhUtAvaLo temane satAvatI hoya che, ane cAre tarapha bhayanAM mAryA AMkhanA DoLA pheravatAM jIvana pUrNa kare che. (2) preSya - arthAt bhAgyamAM nokarI ja lakhAyelI hovAthI, kyAreya paNa A bhAisAbo, zeTha-banI zakatA nathI. anubhavIe chIe ke, buddhithI ke caturAithI zeThane lAkho karoDanI kamANI karI zakAve che, paNa potAnuM bhAgya ajamAvavA mATe pote dukAna kare to - kAM to dukAna cAlatI nathI. grAhako AvatA nathI, udharANI DubI jAya 54 Page #56 -------------------------------------------------------------------------- ________________ che, ane Akhare " le karavatIA karavata Akhare mocIDAno mocIDodha nyAye pharIthI nokarI ja karavAnI rahe che. - || gharanA (3) dAsya AnA kAraNe zeThonA ghare potAnA hAthapaga baMdhAi gayA hovAthI vAsaNo mAMjavA .. kapaDA dhovA ane chevaTe saMDAso tathA bAtharUmo paNa sApha karI jIndagI pasAra kare che. A (4) aMgada - gunAhita kAryo karavAthI athavA tevA prakAranA kAranAmA majjUrI karatAM. hAthapaganA AgaLA paNa kapAi jatA hoya che. (5) daridratA - lakSmadivInI maherabAnI meLavavA mATe bhinna bhinna prakAre zubhAnuSThAno karavA chtAM pAMca paisAnI mAyA paNa bhegI karI na zakatA hovAthI, temanA bALa baccA ke patIo AMkhomAMthI bora bora jevA AMsuo TapakAvI jIndagI pUrNa kare che. A phaLAdeza cauryakarmarUpI vRkSanA che. eTaluM ja nahI, maryA pacha paNa narakagati ke tiryaMcagati bhAgyamAM zeSa rahe che. uparanA lakhelA gatabhAva ane A bhavanI corI karavAnA phaLo jANI lIdhA pI, te bhAgyazALI haze. je corInA vyApAra, coranI bhASA, corasAthe levaDadevaDa, corAyelI milkatane kharIdavI, corane jgyA ApavI, temane gharamAM saMtADI rAkhavA, roTalA pANI khavaDAvavA, Adi pApajanaka, pApavardhaka ane pApaparaMparaka corI karavAnA pApakAryano mana-vacana tathA kAyAthI tyAga karI potAnA mAnava jIvanane saphaLa banAvavA mATe puruSArthI banI sanmArge Avaze. 55 puNya karmonI ane pApa karmonI beMkamAM je ane jeTaluM jamA karAvyuM haze temAM rAi ke methI ghaTavAnI nathI ane vadhavAnI paNa nathI cAhe jyotiSI pAse janmapatrikA nA bIjA, pAMcamAM, navamAM ane dazamAM bhAvane jovaDAvI thAkI jaise to paNa nazIbamAM lakhAine AvelA sukA roTalA, kayAre paNa dhImAM taraboLa thavAnA nathI. ane dhI keLA khAvAnA nazIbavALAne lukhA roTalA maLavAnA nathI. gatabhavo bagaDayA che, bagADayA che mATe A bhavamAM kaMi paNa maLyuM nathI, to pachI A bhavane ja bagADaze. te AvatA bhavomAM paNa kaMi rIte sukhI banaze. Page #57 -------------------------------------------------------------------------- ________________ adattAdAna no kaTuphaLo potAnI paulikI ane AdhyAtmikI saMpadAothI, devonI amarAvatI nagarI ne jhAMkhI karanAra magadhadezanI rAjadhAnI rAgRhI nagarImAM zreNika nAmano rAjA hato. temane cAra buddhino dhAraka, nIti-nyAya tathA prAmANikatAno sthApaka ane pAMcaso maMtriono agresara maMtrI abhayakumAra nAmano putra hato. devAdhideva bhagavAna mahAvIra svAmInA 14 cAturmAso A nagarImAM thayelA hovAthI. pavitratama banelI A nagarI mAM, kevaLa jJAnIo, gaNadharo, caturdaza pUrvadhArIo, tathA aneka labdhisaMpanna munirAjo zIyaLadharmanI sAkSAt mUrti sadaza sAdhvIjI mahArAjonA caraNa kamaLothI A nagarInI Antarika ane AdhyAtmika zobhAmAM cAra cAMda lAgI cUkayA hatAM. A kAraNe ja pUrA brahmAMDamAM rAgRhI nagarI saunI jIbha para potAno vAsa jamAvIne beThI hatI. tIrthaMkara paramAtmAonI hAjarI je samayamAM hoya che, te satyuga kahevAya che. tathApi saMsAranI gati citravicitra hovAthI puNya pApa, dharma-adharma, sukha-duHkha, saMpatti-vipatti AdinA dvandvo paNa sadAkALane mATe saMsAramAM koinI rokaToka vinA paNa vidyamAna ja hoya che. sUrya-candra nakSatra, tArA vinAno saMsAra kyAreca hato nathI ane bhaviSya mAM paNa haze nahI tevI rIte - hiMsA ahiMsA, satya-asatya, sneya-asteya, maithuna-brahma, parigraha ane saMtoSa AdinA ddo paNa cAre tIrthaMkaronI sattA hoya athavA cakravartio nA, ke vAsudevonA hAthanI AMgaLI para cakra pharato hoya to paNa vidyamAna ja hoya che. A nyAye rAgRhI nagarInI pAse Avela vaibhAragiri parvatanI guphAmAM raudra rasanI mUrti samo, lohakhura nAmano cora paNa raheto hato. jenA zarIranI ceSTA, bolavAnI bhASA ane AMkhonA lAla khuNA ja saune sAkSI ApatA hatAM ke, janmajanmanA cauryakarmanA pApa saMskAro laine ja A cora janmelo hato. jIvatA jAgatA pizAca nI jema zrImaMtonA ghare thatAM utsavAdi prasaMgomAM gupta vedhamAM hAjara rahIne potAnI coradaSTithI, te zrImaMtonA drione joto raheto hato ane prasaMga Avye temanA gharone bhinna bhinna prakAre upadrave paNa karato raheto hato. A pramANe pArakAnI saMpatti, mAla milkata ane temanI yione lUMTI levAmAM ja potAnI khAnadAnIno dharma samajato hato. rAkSaso kAcA mAMsane cheDIne bhIjA game tevA khAdya padArthono sparza paNa karatA nathI. tema lohakhura cora gAmane, zrImaMtone luTavAmAM ja temana temanI putrio ne upADI jvA 56 Page #58 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sivAya bIjI ekeca dharmane mAnanAro na hato. tene rohiNI nAmanI dharmapatnI thaI auhiNeya nAmano putra hato. jemAM potAnA pitAnA badhA durguNo ja utarI AvyA hatA. vaya (umra) nA paripAkane lai mRtyu zayyA para chellA dvAsa ne pUrNa karatA lohakhure potAnA putra rohiNeyane pAse bolAvI ane paDakhe besADI ne kahayuM ke he putra! tuM mAro sAco ja putra hoya to maravAnI aNI para AvelA bApa ne vacana Apa, jethI mArA chellA zvAsane ArAmathI lai mAnava jIvananI yAtrAne pUrNa karI zakuM. mithyAtva, ajJAna ane aviratinA ghora aMdhakAramAM viSTanA kIDAnI jema pUrNa rUpe phasAyelA putre kahayuM ke - pUjya pitAjI! maravA mATe chellA zvAsane letA potAnA pitAnA vacanane huM prANa karatAM paNa adhika mAnanAro chuM. mATe tamArI chellI AjJA zuM che? te huM samajI zakuM ane pALI zakuM. pitAe kahayuM, putra! ApaNI peDhI dara peDhIthI cAlyo Avato dhaMdho, jemake - zrImaMtone luMTavA, ApaNA dhaMdhAnI ADe Ave temane sArI rIte sajA karavI. rUDIrUpALI chokarIo tathA putravadhuone upADI jhI, gAmamAM hAhAkAra macAvI devo Adi ApaNA dharmane mahAvIra svAmIno upadeza baMdha karAvI denAra hovAthI. beTA ! tuM mahAvIranI mAyAjALamAM phasAiza nahI. temanA samavasaraNanA pagathiye paNa paga mUkaza nahI. rohiNeye potAnA pitAne vacana ApyuM ane lohakhure chello zvAsa puro karyo." jemanI khAnadAnImAM hiMsA, jUTha, corI tathA maithunAdi pApa kAryo sevAtA AvyA che. te pApo temanA putraparivArAdi paramparAmAM paNa utarI Ave che vadhe che. A nyAye saihiNeya cora paNa dinapratidina caurya karmamAM judI judI rIto apanAvo gayo, ane ajamAvato gayo, pariNAme, pApakarmo paNa bhaDakatA gayA, jenA kAraNe coranuM mastiSka, hRya, AMkho, kAna, paga, hAtho ane mana-vacana tathA kAyAnuM taMtra paNa cauryakarmamAM pUrNa rUpe phasAI gayuM. dharma-artha-kAma ane mokSanA cAre puruSArthone mATe paNa vidhividhAnonA AvazyakatA rahelI che. tevI rIte cauryakarma, corI karavI, khAtara pADavuM ghara toDavuM, tijorI toDavI, banAvaTI cAvI (kuMcI) thI game tevA tALAone kholI nAkhavA Adi mATe paNa zAstra che. vidhividhAna che. A pramANe, khAtara pADavA mATenI sarve kaLAo rauhiNeya corane hastagata hatI. pUrvabhavano puNyakarmI AtmA jema A bhavamAM paNa sArA saMskAro sAthe laIne avatare che. tema pUrvabhavomAM caurya pApanI Adata laI avatarelo jIva paNa A bhavamAM janme tyArathI hAnI nyAnI corIo 57. Page #59 -------------------------------------------------------------------------- ________________ karato jAya che ane eka divase corI karavAmAM prAvINya kauzalya, cAturya, zaurya ane hiMsaka bhAvanI paNa pUrNatA meLavI le che. rauhiNeya coramAM kaLa, baLa ane avasara Abe krUratA paNa pUrNarUpe vikasita thayelI hatI. phaLasvarUpe, zreNika jevo rAjA ane abhayakumAra jevo buddhinadhAna maMtrI hovA mAM, Aje to rAgRhI nagarI sarvathA anAtha jevI hatI. prajA kiMkartavyamUDha hatI rAjA zreNika ajJAta hato. abhayakumAra sarasenApationA vizvAsa hato. mATe ja cora rAgRhImAM kyAre Avato? konuM ghara luMTAtuM, tenI khabara kAma patI gayA pachI prajAne rAjAne thatI hatI. rAjA zreNikanA rAjyamAM rauhiNeya jema khyAtiprApta thayo tevI rIte bIjA rAjyamAM aMgulImAla cora khyAtipAta hato. AmAM hiMsakavRtino vadhAro hovAthI zrImaMto nA AMgaLA kApI tenI mALA potAnA gaLAmAM paherIne pharato hato. baMnene pakaDavA mATe rAjAonI rAjasattA ane buddhivaibhava maMtrionI buddhi paNa acitkara hatI. mAM rauhiNeya bhagavAna mahAvIranA vacanathI ane aMgulImAla buddhanA vacanothI, cauryakarmano tyAga karIne sAdhunA vezamAM AvI gayA hatAM. je mArge rAgRhI nagarImAM rauhiNeya Avato jato hato, te mArganA nAke ja bhagavAna mahAvIra svAmI ekadA samavasaraNamAM birAjamAna thaI dezanA ApI rahayAM hatAM. jyAre corane AvavAno samaya thavA Avyo te samaye paramAtmAnI dezanAmAM devalokanA devAnuM varNana cAlatuM hatuM. parantu Aje karmanA saMjogo haze. athavA bhavitavyatAno paripAka thavAno samaya pAkI gayo haze. jethI gAmamAMthI bahAra nIkaLatA ja bAvaLano joradAra kAMTo coranA page vAgI gayo. ane potAnA pitAnI AjJA ne yAda karI core potAnA kAnamAM eka paNa zabda paDavA na pAme tevA irAdAthI baMne kAnamAM baMne aMguTha nAkhI dIdhA hatAM ane te jorathI bhAgI rahayo hato. parantu kAMTAnI vedanA bhayaMkara hatI mATe teNe eka kAnamAMthI aMgUTho kADhIne kAMTAne kADhavAno prayAsa karyo. barAbara te ja samaye tenA kAnamAM cAra zabdo paDI gayAte A pramANe (1) devo ane devIonA paga bhUmi para paDatA nathI. (2) temane parasevo Avato nathI. (3) puSpamALA karamAtI nathI. 58 Page #60 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (4) AMkhanI pAMpaNa baMdhaughADa thatI nathI. ApaNe jANIe chIe ke, atyAra nA samaye uparanA cAre zabdo corane mATe koi paNa kAmanA che ja nahI. kadAca koi ne thAya ke, cora jyAre A mArge AvavAno hato, tyAre paramAtmAne paNa tene anukULa ja zabdo kahevA joitA hatAM. jvAbamAM jANavAnuM ke, saMsAranI sTeja citravicitra hovAthI, karmonI mAyAjALamAM phasAyelo koi paNa mANasa bIjAkoinI sIdhesIdhI vAta paNa sAMbhaLavA taiyAra nathI hoto, jyAre ahIM to paramAtmA sAkSAt che. bhAvI dhaTanAo je rIte banavAnI che te pratyakSa jonAra che. tethI mAnavanI jIvanayAtrAmAM kayo samaya kaMI rIte Avaze tenI khabara kevaLajJAnIne hovAnA kAraNe, bhaviSyamAM corane mATe je ghaTanA je rIte ghaTavAnI che. te samaye Aja nA sAMbhaLelA cAra zabdo ja coranA bhAgyane palaTAvI devAmAM samartha banavA pAmaze. kemake koi paNa jIvanA adhyavasAyo, lezyAo ane paristhatio eka sarakhI rahI nathI. mATe jIvanamAM ghaTanArI ghaTanAono nirNaya dmastha karI zake tema nathI. trAhimAM trAhimAMnI prajA dvArA karAyelI phariyAdathI sAvadhAna banelA zreNika rAjAe abhayakumArane kaDaka zabdothI corane pakaDI pADavAnI AjJA ApI, ane maMtrIe rAgRhImAM praveza karavAnA badhA mArgone kavara karyA tathA pote paNa sAdA veSamAM mukhyadvAra pAse cokI karatAM ubhA rahayAM karma saMjoge Aje maMtrInA hAthamAM rauhiNeya cora AbAda sapaDAi gayo ane rAjA pAse lAvyo ane rAjAe paNa zULI para caDAvI devAnI AjJA ApI, parantu saMsAramAM ghaTanArA ghaNA prasaMgo eka samAna hovA chtAM. saunI paristhiti judI judI hoya che. pradhAnamaMtrI abhayakumAra custa ahiMsaka hovAthI mRtyunA mukhamAM AvI gayelA aparAdhIne paNa yathAzakya yathAbuddhi mRtyumAMthI bacAvI le che kemake - hradaya parivartana karAvIne, aparAdhIne pazcAtApa ane prAyazcita nA mArge lAvI mUkvAmAM ja ahiMsAdharmanI yathArthatA che. A kAraNe aparAdhI potAnI meLe ja vicAra karato thAya. te mATe devatulya prAsAda ane temAM rahevAvALAo paNa devadevIo jevA ja hatAM, cora ne atyutkaTa dhenamAMsa sapaDAI devAmAM Avyo. 8-10 kalAke nidramukata thayelo cora cAre tarapha najara pheMke che ane vicAre che ke - Avo devaloka maryA vinA zI rIte maLavAno hato? mane bImArI AvI nathI, to pachI maryo kayAre? eTalAmAM ya jyArapUrvaka nRtya karatAM devadevIo hAjara thayA. sarvathA vicAramUDha banelA coranA manamAM eka ja vAta 59 Page #61 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ghoLAtI hatI ke - mArA jevA cora ane badamAzane mATe devaloka kyAMthI hoya? ane najara sAme anubhavAto devaloka che. A devo che, A devIo che. AvI rIte vicAratAM ja tenA mastiSkamAM bhavitavyatAnA paripAkane laI vicArambharyo ke - A devaloka che ke abhayakumAranI mAyAjAla? mahAvIra ja kahayuM hatuM tenAthI sarvathA viparIta A devo bhUmi para paga mUkIne UbhA che, AMkho palakArA mAre che, parasevAthI taraboLa che. mALA paNa karamAI gayelI che, mATe A devo paNa nathI, devaloka paNa nathI. tyAre mAre zuM abhayakumAranA kArAvAsamAM kUtarAnI jema vinA mote maravuM ke paramAtmA nA vacano para zraddhAnvita thaI urdhvagAmI banavAnuM? atyAra sudhI mArA pitAne huM bhagavAna samajato hato ane tema samajIne maryAdAthI bahAra jaI ne paNa azobhanIya sarvathA niMdanIya, pApakarmo, cauryakrarmo, durAcAro, zarAbapAna ane parastriyonA apaharaNo karyA che. mATe mArA pitA, mArI khAnadAnanI ane mArA mitro, paNa atyAre to kaTTara duzmana jevA lAgI rahyAM che. mahAvIra svAmIne meM joyA nathI sAMbhalyA nathI, to paNa karoDonI saMkhyA mAM indra, IndrANIo, devadevIo, rAjArANI, zeThazeThANI ane temanI apsarAtulya pUtrio paNa eka ja avAje karI rahI che ke - A brahmAMDamAM mahAvIra svAmI jevo yathArthavAdI, satyavAdI ane dayAno avatAra bIjo koI nathI ja to mAre paNa bApadAdAonA batAvelA pApa mArgo cheDI devA ja zreyaskara che. nRtya karatAM devo pUche che ke, tame manuSyalokamAM pApa ane puNya zA zA ryA hatAM? hozamAM AvelA core kahyuM ke - zarAbapAna karanAra, mAMsAhArI, durAcArI ane hiMsaka mAnavone mATe devaloka nathI, tema samajI meM to jina maMdiro upAzrayo uparAnta dayAdAna karyA che mATe devaloka meLavI zakyo chuM. abhayakumAranI buddhi niSphaLa gaI ane corane cheDI mUkayo mAM cAre tarapha gupta sainiko goThavI dIdhA hatAM. parantu have to coranuM hRdaya parivartita thai gayuM hatuM tethI pote ekAkI ja zreNika rAjA pAse Avyo. badhI hakIkata kahI, ane rAjAe paNa te vAta maMjura karI. corAyeluM dravya strIo parata karI ane bhagavAna mahAvIra svAmInA caraNomAM pravrajita thayo. sArAMza ke, rauhiNeya core cauryakarmanA phaLo paNa joyA ane tenA tyAganA phaLono paNa sAkSAtkAra karI jIvanane dhanyatam banAvatA paNa vAra lAgI nathI. adattAdAna pApa samAsa Page #62 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 4 maithuna karma (abrahmacarya) 18, pApasthAnakomAM maithuna karma cothA naMbare che. mithuna eTale joDaluM (yugala) cAhe ajAtIya hoya ke vijAtIya, gaMdIbhAvanAthI, liSTatama pApavAsanAthI kukarma karAya tene maithuna kahevAya che. vyavahAramAM jenA mATe eka zabda paNa bolAtA zarama Ave tevuM A karma che, puruSa puruSa sAthe ane strI strI sAthe banAvaTI sAdhanonA mAdhyamathI karma karAya te sajAtIya, ane puruSa strI sAthe ke strI puruSa sAthe ramaNa kare te vijAtIya che. puNya ane pavitra kAryomAM kartavyabuddhi kAma karatI hovAthI tyAM rAgadveSanI saMbhAvanA nathI. jayAre 18 pApasthAnakomAM cAhe te sajAtIya hoya yA vijAtIya hoya baMnemAM rAgadveSanI hAjarI avazya rahelI hoya che. strInA sparza ane AliMganAdimAM rAganI mAtrA hoya che ane maithuna samaye rAganI ADamAM dviSa hoya che, kAraNake strImAtranuM avAcya sthAna (yonipradeza) mUtra ane rakatamizrita hovAthI temAM jaghanya, madhyama ane tIvra zakitavALA kRmionI utpattine kAmazAstranA pAraMgata vAtsyAyana munie paNa nakArI nathI, ane maithunAddha puruSanA vIrya sAthe strInA ramizraNamAM be lAkhathI navalAkha sudhInA paMcendriya jIvonI utpattine tIrthaMkara paramAtmA zrI arihaMta devoe nakArI nathI. eka ja samayanA maithunamAM baMne prakAranA agaNita jIvo mRtyune zaraNa thAya che. A kAraNe ja jIvahatyAnA karmamAM vaiSanI hAjarI rahelI hoya che. yadyapi navatatvAdi prakaraNa graMthonuM jJAna pratyeka jIvane na hovAthI "maithuna karmama" 'huM jIvahatyA karuM chuM teno khyAla hoto nathI. mATe ja ajJAna jevuM mahApApa bIjuM ekeya nathI. dazavaikAlika sUtramAM kahayuM che ke - "annA &i#AdI eTale ke jIvAdijJAna vinAnA ajJAnI jIvone abhayadAnanA rahasyArtha no khyAla kyAMthI rahe? " jJAnenADAvRtaM jJAna tena mukti santava: ajJAna (kutsitajJAna) thI AvRta thayelA jIvo mohakarmanA kAraNe muDha banelA hovAthI samya dayAdharma ane samyagU dAnAdi dharmane oLakhI zakatA nathI. mUDha mAnava be prakAranA hoya che. eka magajano mUDha ane bIjo haiyAno mUDha. temAM haiyAnA mUDhanI mUDhatAno pratikAra lagabhaga azakya che, apratikArya che. maithunakarmone corI, mRSAvAda ane prANAtipAtAdi pApa paNa lAgyA vinA rahetA nathI. sajjana, ziSTa, khAnadAna, vidvAna, paMDita, vakatA ane lekhakano dharma sarva zAstromAM eka ja kahevAyo che, ane te -ka vivAhita strIne cheDI bIjI strIne mAtAnI jema samanvI tulasIdAsajI paNa rAmAyaNamAM kahI gayA che ke - "gananI 61 Page #63 -------------------------------------------------------------------------- ________________ saja gAnadi paranArI rAmacandrajIe paNa rAjagAdI para besatAM bharatane "parastrI mAteva" Adi DhagalAbaMdha sUkitaono artha thAya che. 'parastrI no tyAga" have samajavAnuM saraLa raheze ke 'parastrIno tyAga jene na ryo hoya tene adattAdAnAdi pApo nIce pramANe lAgaze. (1) hastamilApa vinAnI kumArI kanyA, sahapAThanI, vidyArthinI ziSyA uparAnta ophisamAM, kebInamAM, peDhImAM athavA gharamAM kAma karanAra strI hoya, temanA pitAnI, tenAM saMrakSakanI, AjJA meLavyA vinA teonI sAthe mana melA karavAvALAone svAmI adatta nAmanI corIno doSa lAgaze ja. (2) temanI ratimAtra paNa iccha na hoya mAM phesalAvIne, baLabarIthI athavA bhaya batAvIne paNa baLAtkAra karanArane jIva adatta lAgyA vinA rahetuM nathI. (3) potAnA mAthA para rahelAM vaDIlanI, gurUnI, zikSakanI ke prinsIpAlanI AjJA meLavyA vinA potAnI pAse bhaNanArI, dharmacarcA karanArI ke potAnA peTane mATe nokarI karavAvALInA manane, tanane coranArane gurU adatta lAgaze. (4) pAMce IndriyonA zabda, rasa, gabdha, rUpa ane sparzarUpa viSayone bhogavavAmAM mazagula banavAvALAne tIrthaMkara adatta lAgaze ja, kemake - paramadayALu paramAtmAoe, IndriyonA atizaya gulAma banavA mATenI AjJA ApI ja nathI kAraNake sImAnIta indriyonI gulAmI bhAvamaithuna che. A pramANe cAre prakAranI corI karanAra nirNayAtmaka rUpe mRSAvAdI che, ane je mRSAvAdI che te hiMsaka che. zarAba Adino nazo thoDuM ghaNuM nukasAna karAvIne 2-4 kalAke paNa samAsa thaze. parantu mohamAyAmAM mUDha banelAne, kevaLa jJAna, teno mArga ke saMta samAgama paNa gamato na hovAthI tenA bhAgyamAM Azrava ane kaSAcano mArga ja ughADo rahetA game te pApa, game tevA pApa, ane game te sthAne te pApomAM rao paraheze. pariNAme Azrava ane kaSAyanI udIraNA karIne paNa mohakarmanA nazAne bhaDakAvI mAraze, tyAre IndriyonA ghoDAone bekAbu banatAM koNa rokI zakaze? temAM paNa sparzendriyanA telana mArge paga mUkatAM ja puruSane strIne sparza ane strIne puruSane sparza gamaze ane pache to AMkha, kAna ane jIbhane nazo caDatAM dhIme dhIme te vyakita (cAhe puruSa ke strI) nA jIvanamAMthI khAnadAnI, dharma, mAtApitA, vaDIla dara Page #64 -------------------------------------------------------------------------- ________________ puruSonI zarama paNa rahevA pAmaze nahIM. vyavahArane rAjI rAkhavA mATe kadAya te bhAi rAmacandra-lakSmaNanA maMdire jaze, Arita utAraze, mAthuM jhukAvaze parantu potAnA jIvanamAM paramAtmAne prasanna rAkhanAra ekapatI vrata svIkAravA mATe taiyAra nathI. hanumAna cAlIsAno pATha karaze, zanivAre tela caDAvaze, mALA gaNaze paNa laMgoTabaMdha rahevAmAM tene zraddhA nathI. maMgaLa kalyANa karanAra, mukitabhakita denAra gaNapati (gautamasvAmI) nI pUjA karaze, rAsa sAMbhaLaze paNa potAnuM jIvana pArakAne mATe maMgaLamaya banAvI zake tema nathI. sarvathA nispRhI devAdhideva bhagavAna mahAvIra svAmIne sonAcAMdInA varakhathI pUjaze, Arita maMgaLadIvo utAraze, parantu parastrIno tyAga karIne zrAvakadharmanI maryAdAmAM AvavA mATe tenA manamAM utsAha nathI. ityAdi kAraNe ja paramAtmA karatAM temanI AjJA sarvazreSTha upAdeya mArga che. mATe pUrvabhavanA puNyakarmone barabAda karAvanArA zarIranA rUparaMga, oja, teja ane lAlimAne samApta karAvanAra, sarvathA asAdhya, kaSTasAdhya, jIvaleNa rogonI bakSIsa apAvanAra, dharmapatnI ane putra-putrIyo pratye bekALajI rakhAvanAra, yazakIti tathA khAnadAnIne dezavaTo apAvanAra ane Te potAnA AtmAno tathA paramadayALu paramAtmAno hADavairI banAvanAra adhArmika maithunakarmane cheDI devAmAM ja mAnavatA rahelI che. A pApamAM lohacuMbakIya AkarSaNa eTaluM joradAra hoya che ke mAnava hevAna banaze, pazu karatAM paNa naphAvaTa banaze, paNa tenAmAM A pApane cheDI devAno puruSArtha utpanna karavA jeTalI zakyatA paNa marI paravArI gai hoya che. phaLasvarUpe zeraDImAMthI rasa nIkaLI gayA pachI jema kucA zeSa rahe che, tema atizaya kAmuka vRddhAvasthAmAM maDadAla, asAdhya, kaSTasAdhya rogothI AkrAnta banI paramAtmAne ghera rotAM rotAM, rIbAtAM rIbAtAM jvA jevI sthiti sarjAi jaze. tenA hAthapaganA AMgaLAomAM, mAthAmAM ane zarIranA bIjA bhAgomAM kaMpArI-dhrujArI, parizrama vinA paNa vadhAre paDato parasevo, hAthapagamAM thakAvaTa ane thoDuM kAma karyAM pachI paNa zarIra sAva thAkI gayelA jevuM, mohu, mUrccha, phITa, vismRti, kamara, sAthaLa tathA paganI piDiomAM zakitano abhAva uparAnta, kSayaroga, TI.bI., blaDaprezara, hArTa eTeka, udharasa, dama ane chevaTe kensara jevA maraNa pathArIye lai jvAvALA rogo vadhI jaze. "veyumaithunosthitA" maryAdAtIta maithunakarmanA kAraNe uparanA rogo lAgu paDe che. zarIramAM vIrya ke rajanI boTala bharIne koi vyApArI beThelo nathI. paraMtu mukha dvArA je kaMi khavAya che te jaTharAzayamAM ekatra thAya che. pIttAzayanI thelImAMthI < 5 Page #65 -------------------------------------------------------------------------- ________________ garamAgarama pItta cavAi gayelA khorAka para paDatAM, khorAkanuM vibhAjana thAya che. jemAMthI lohI-mAMsa-meda-majjA hADakA ane chevaTe vIrya ke raja banavAnI lAyakAta nathI hotI te cAhe badAma, mAvo, miSTAnna, dUdha, ghI ke malAi hoya te badhAya rasa rUpe vibhAjita thai viSTA, mUtra, parasevo, AMkha kAnanA mela, vALa, nakha Adi rUpe bahAra pheMkAi gayA pachI, zeSa rahelA khorAkamAMthI lohI mAMsa cAvat vIryAdi rUpe banavA pAmaze. have ApaNe jANI zakIe Ie ke vIryanI utpattimAM keTalAya divasono khorAka kAme Ave che. zarIramAM je kAMi zakita, teja, oja ke camakatI cAmaDI dekhAya che te badhAyamAM puruSanA vIryanI ane strInA rajanI karAmata che. AvI sthitimAM vIryano aprAkRtika nAza jema jema thato jaze tema tema uparanI ghAtuo kamajora paDatAM zarIramAM kamajorI vadhaze ane cAmaDI zarIranA mAMsathI chuTI paDatAM navajuvAna paNa vRddha samAna lAgaze. nasIbathI jyAre mAnavAvatAra prApta thai ja gayo che, tyAre temAM devatAi guNone meLavavAno, vadhAravAno ane chellA zvAsa sudhI TakAvavAno prayata karanAra mAnava dhIme dhIme potAnA jIvanamAM krAMti-mahAkrAMtine utpanna karavA samartha banaze. temAM yadi pUrvabhavanA puNyakarmono sathavAro maLI jAya to potAnuM, kuTuMbanuM, samAjanuM ane dezanuM hita karavA jeTalI kSamatA prApta karI zakAze. anyathA AsurI tathA rAkSasI zakitaono praveza thatAM te vyakita potAnuM, kuTuMbanuM, dharmapatnInuM, mAtApitAnuM chevaTe dezanuM paNa ahita karaze temAM zaMkA nathI ja. zarIra indriyo ane manano AnaMda yuvAvasthA sudhI ja rahevAno hovAthI kSaNasthAyI che. temAM paNa puNya karmanI beMka samApta thai gai haze to ghaNA yuvAnone tathA kumArIkA, sadhavA ane vidhavAone atyanta rogiSTa avasthAnI behAla avasthAmAM sapaDAi jatAM lamaNe hAtha dai AMkhomAMthI bora jevA AMsuo TapakAvatI joie chae. A badhAye phLo, avikasita, ardha vikasita avasthAnA maithuna sevananA che. zarAbapAnanI pAspiSTa Adatano prAraMbha sAva nAnI pyAlIthI thAya che. paNa te vadhatAM vadhatAM boTala sudhI paNa pahoMcI jAya che. tevI rIte sajAtIya ke vijAtIya maithuna pApano prAraMbhamAM ekabIjAne sparza, AliMgana, hAthamAM hAtha meLavIne hasAhasa pUrato ja hoyache, paNa nazo te nazo ja hoya che. anne vadhatAM vadhatAM tIvrAnurAga ane anaMgakrIDA sudhI paNa pahoMcI jAya che. gArhasthya jIvanane tathA kaumArya jIvanane sarvathA barabAda karAvanAra tathA mAnavanI mAnavatAne, 64 Page #66 -------------------------------------------------------------------------- ________________ khAnadAnanI, khAnadAnIne, vidyArthInA vidyArthI jIvanane A baMne tIvrAnurAga ane anaMgakaDA nAmanA pApo zakitahIna banAvI puruSane ke strIne tevI avasthAmAM lAvI mUkaze jethI kensaranA dardInI jema rIbAI rIbAIne maravAnA vAMke jIvana pUrNa karaze. (1) tIvrAnurAgaH bhavaparaMparAothI sevita puruSaveda (maithuneccha) jIvamAtrane sattAmAM paDelo hovAthI, jJAna ane vairAgyapUrNa, munirAje tapa-japa-dhyAna, gurukuLavAsa ane svAdhyAya baLe dADha vinAnA sarpanI jema kAmadeva (puruSaveda) ne vazamAM karI zakavA samartha bane che, tevI rIte vratadhArI zrAvaka, potAnI strI sAthe paNa atyanta AsakitapUrvaka kAmakrIDA ke pApaceSTA karato nathI. kemake - temanA jIvanamAM pApabhIrutA prApta thayelI hoya che. jyAre vrata niyama vinAnA yuvAno ane yuvationuM jIvana saMyamanI maryAdAthI sarvathA bahAra nIkaLI gayuM hovAthI zarAbapAna karAvelA vAMdarAnI jema pratidina sevAtI kAmalIlAmAM zarIra ane IndriyonuM taMtra , ratikriDAmAM zakita ane saMkhyA vadhAravAmAM ja kendrita thai gayeluM hoya che ane tema thatAM saMtAnonI saMkhyA vadhavA na pAme, strInI juvAnI samApta thavA na pAme te mATe nirodha" Adi saMtAna nirodhaka sAdhanone upayogamAM leze. A rIte pUrNarUpe kAmAnya banelA strIpuruSanI jJAnasaMjJA lagabhaga khatama thai jvAthI, vicArI paNa zakavAnA nathI ke - nirodhAdi banAvaTI sAdhano mArA zarIramAM ke mArI strInA zarIramAM kevA kevA bhayaMkara asAdhya rogo utpanna karaze ane vRddhAvasthAnA bhUMDA hAla karI deze, temanI khabara sudhdhA paNa temane hotI nathI, tevI rIte maithunakarmamAM jyAre tIvrAnurAga tIvratama bane che, tyAre garbhavatI strI sAthe paNa kAmaceSTA eTale bhogavilAso mANavAmAM abdha banelA strIpuruSone khyAla paNa nathI hoto ke, te samayanI kAmalIlA kukSimAM rahelA saMtAnanI kevI bhayaMkara durdazA karavAmAM kAraNa banaze? dvAdazAMgImAM sarvazreSTha bhagavatI sUtranA eka praznanA javAbamAM devAdhideva mahAvIra svAmI pharamAve che ke, he gautama! kukSigata saMtAna narakzatimAM ane devalokamAM paNa jaI zake che. kAraNa ApatAM bhagavaMte kahayuM ke, garbhavatI strI krodhamAM hoya, cIDIyA svabhAvamAM hoya, kuTumbIo sAthe laDAI jhaghaDAmAM hoya athavA kuTumbIonA abhizApe garbhiNI strI ArtadhyAnamAM hoya tyAre tenI asara kukSigata jIva para paDe che ane te saMtAna paNa tevA ja svabhAvamAM parivartita thatAM te samaye 65 Page #67 -------------------------------------------------------------------------- ________________ mRtyu pAme to naragati sivAya bIjI gati tenA bhAgyamAM kyAMthI hoya? kemake - pAMca ke cha mahinA sudhI saMtAnanuM skraya ane mAtAnuM hRdaya paraspara saMbaMdhita hovAthI mAtAnA raheNI-karaNI Adi saMskAro saMtAna para paDyA vinA rahetA nathI, to pachI garbhavatI strI sAthe kAmakrIDAmAM masta banelo puruSa ke masta banelI strInA mahApApI saMskAro saMtAna para paDe te mAnavAmAM Ave tevI vAta che. te samaye tevA prakAranI mazkarIo ane saMketika zabdo sAthe bhogavilAsamAM masta banelA dampatInA saMskAro ja jyAre pAparpaNa hoya che to saMtAnane sArA saMskAro kyAMthI maLavAnA hatA? strInA krodhAdi saMskArono anubhava saMtAna karato hoya to, te samaye bhogavilAsamAM masta banelo bApa ka mAtA kukSistha potAnA lADakA saMtAnane ja bhogavilAsano rasAsvAda karAvato hoya che ane te samaye marI jAya to durgati ja tenA nasIbamAM rahelI hoya che ane kadAca jIvato rahevA pAme to te saMtAna mAtApitA nI rAiTa kopI jevo ja thaze. sAva nAnI umramAM saMtAnone (putra putrIone) mAtA pitAnI jema maithunasevananI kuceSTAo karatAM jyAre joie chae tyAre sau koIne Azcarya thAya che. paNa samajavuM saraLa raheze ke te saMtAnanA A pApI saMskAromAM tenA mAtApitA ja zatapratizata doSane pAtra che. te yadi krodha kare, koine mAre, asabhya ceSTA kare ityAdi prasaMgomAM mAtApitAnuM gaMdu jIvana, gaMdIbhASA ja javAbadAra che. AvI sthitimAM dampatI hajI paNa samajavA taiyAra nathI ke - kabUtarone dANA nAkhavA, kUtarAone roTalA nAkhavA ke pazuone ghAsa khavaDAvavAthI je puNya baMdhAtuM haze tenA karatAM, kAmakrIDAmAM masta banIne, pAgala banIne garbhavata jIva je potAnuM ja saMtAna che, paMcendriya jIva che. tene mRtyunuM dvAra dekhADavAnuM, khoDakhAMpaNavALo athavA atyanta durAcArI, kukarmI banAvavAnuM pApa hajAroghaNuM vadhAre che. garbhavatI strI sAthe karelA kAmAcaraNonA pApe - dharmapatIne rogiSTa banAvavI athavA tIvrAnurAganA pApe zarAba, bhAga, aphINa Adi nazIlA padArthonA nazAmAM karAtI bhogakriyAmAM strIne mRtyunA mukhe dhakelI devA jevuM bhayaMkaramAM bhayaMkara pApa bIjuM kayuM? bhUMDa, gadheDa ke bhAdaravA mAsanA kUtarAone zaramAve tevA keTalAka mAnavonI eka pachI bIjI patnI, trIjI patnI ane tenA pachI cothIne maravAnA divaso jovA paDe. tevA mAnavo pazu karatAM paNa nIcI kakSAnA sAbIta thatAM, temanA mATe bhUMDa, gadheDA ke kUtarAnA avatAra sivAya bIjo avatAra kayo hoI zake? (2) anaMga krIDA pratikramaNanA vaMditu sUtramAM "rUra vAhiyA tIvyAnurAgoDasaMkrA " 66 Page #68 -------------------------------------------------------------------------- ________________ je kahevAyuM che te lAkhomAM ekAda viziSTa vratadhArI vizeSane cheDI bIjAone mATe tIvrAnurAga ane anaMgaphIDA bhayaMkaratama anAcAra che, mahApApa che te sahaja rIte jANI zakAya che. strInA bhogya aMga (yoni) ne cheDI sImAnIta kAmAnya banelo, athavA gaMdAmAM gaMdA, bIjA puruSa ke bIjI strInI sAme joI paNa na zakAya tevA gaMdA citro, kAvyo, kathAnako dvArA maithunakarma maryAdAthI bahAra bhaDakAvI denAra mAnava puruSanA ke strInA bIjA aMgo sAthe bAhaya manane rAjI rAkhato vIryano nAza kare che. tenA traNa bheda che. 1. sRSTi viruddha (gudA maithuna) 2. hasta maithuna ane trIjo mukha maithuna che. mAnavayonine prApta karanArA jAtake, sAdhake yadi pUrvabhavanI viziSTa, viziSTatara ke viziSTatama brahmavratanI ArAdhanA karI haze tevA bhAgyazALIne ja dravya ane bhAva nikSepe satyavAdI ane sadAcArI mAtApitA maLavA pAmaze. jenA kAraNe tenA jIvanamAM koI paNa jAtanI eka paNa gaMdI kuTeva paDavA pAmatI nathI. Aje paNa hajAro vidyArthIo ke vidyArthIone joyA pacha, anubhavamAM lIdhA pachI khyAla Avaze ke temAMthI ekAda vidyArthI ke vidyArthinI paNa potAnA jIvana vastrane vagha lAgavA detA nathI. boyaphrenDa ke garlaphrenDanA pApI vicAro temanA jIvanamAM praveza pAmatA nathI. ane atireka thavAno prasaMga Ubho thaze tyAre tarata ja koleja ke skUlane cheDI devA taiyAra raheze. parantu AvA jIvAtmAo hajAro lAkhomAM ekAda ja hoya che. anyathA, jANatA ke ajANatAM, bhoLapaNamAM ke nAdAnImAM, pralobhanamAM ke sAmevALAnI zarIra suMdaratA ane bolavA-cAlavAnI cAlAkImAM phasAI gayA pachI, anaMgakrIDAnA traNe ke ekAda prakArano casko lAgI gayA vinA raheto nathI. rAkSasa jema rAkSasa ja hoya che tema, traNamAMthI traNa, be ke eka paNa Adata jIvanadhanane mATe jIvatI jAgatI vakaNa jevI hovAthI temAMthI chuTakAro meLavavo duSkaratama che. 1. gudAmaithuna atyamAM atyanta kharAba eTalA mATe che ke teno upayoga karanAra ane upayoga karAvanAro dhIme dhIme napuMsaka, nisteja uparAMta jananendriyanI kamajorI (zaithilya) kharAbI ane prameha, patharI, aMDakoSanI vRddhi, udaravRddhi uparAnta moDhA para kALAza vadhatI jaze. 2. hastamaithuna jANIbujhIne bhaDakAvI dIdhelA kAmAvegane sahana nahI karato mAnava, sajAtiya ke vijAtiya sAdhana jyAre meLavI zakato nathI tyAre hastamaithunanA mArge caDIne potAnA jIvananuM potAnI meLe ja satyAnAza kare che. AnAthI zarIramAM kamajorI AvatA, mastiSka 67 Page #69 -------------------------------------------------------------------------- ________________ tathA jJAnagraMthio kamajora paDe che, vicArazakita ane smaraNazakita dhIme dhIme gacchantI thavA mAMDe che. mAthAmAM cakakara, kamarano duHkhAvo, hAthapaganI kLatara, AMkhonI kharAbI ane chevaTe potAnI vivAhita patnI sAme behada zaramAvuM paDe tevA prakAre jananendriyanI kamajorI, vIryanuM zIghrapatana Adi asAdhya, kaSTasAdhya rogonI bakSIsa maLe che. 3. mukhamaithuna rAkSasI karatAM paNa bhayaMkara A kuTeva lAgu paDayA pachI chUTaze ke kema? koNa gheDAvaze ? kevI rIte cheDAvaze? te bhagavAna jANe !UparanI traNe kuTevo lAgu paDayAM pI tathA bekALajI rAkhyA pachI sarvAMze maTatI haze?teno jvAba, chatI para hAtha mUkIne potAno jvAba pote ja meLavI zake che. chevaTe vRddhAvasthAmAM paNa A gaMdI ane mAnavasamAjanI vacce atyanta zaramAvA jevI Tevo hAjara ja rahevA pAmaze. A badhA vAtomAM juvAnImAM paga mAMDatA chekarAone ke chekarIone doSI mAnavA karatAM temanA mAtApitA vadhAre doSane pAtra che. zayanasaMga meLavatA pahelA ja strI puruSanA pApAtmaka vicAro utAvaLa ane krUratA AdinA svabhAvonI tasvIra ja saMtAna che. mATe ja kahevAyuM haze ke mAtAnI kukSi ja moTAmAM moTI yunivarsiTi che. kukSimAM ja kAmAcArAdi jevA kusaMskArone prApta thavAnA kAraNe putra ke putrI behAla na mare to paNa te - (1) zrImaMta banaze paNa mahAjana banI zake tema nathI. (2) ejyukeTeDa (paMDita) thaze paNa jIvanamAM sadAcAra ane gAMbhIrya, dhairya Adi Atmika guNo prApta karI zake tema nathI. (3) rUpALo banaze paNa haiyAno krUra, ghAtakI ane bezarama banavA pAmaze. (4) bolavAmAM cAlAka ane catura banaze paNa, bhAvadayAno pujArI banI zake tema nathI. ' (5) svArthIndha banaze paNa paramArthano sparza paNa karI zakaze nahI. dharma, samAja ane khAnadAnIthI bezarama banelo maithunakarmI mAnava kAya devalokane prAma karaze to paNa devAvatAramAM te pApI saMskAro tenI sAthe rahevAthI tyAM paNa bhogAsakata banIne, pAche marIne ekendriyAvatArane prApta karaze. te sivAya anya mArga tenI pAse nathI. ApaNe sAmAnya devadevIonI vAtane jvA daie 68 Page #70 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ane lokavyavahAramAM atyanta prazaMsita thayelA devonI vAta karIe to - (1) mahAdeva zaMkarajIne pArvatI nAmanI devI che. (2) saMsAranA sarjana karanArA brahmAjIne sAvitrI nAmanI devI che. (3) zaMkhacakra dharanArA jagatanA saMrakSaka viSNune mahAlakSmI nAme rANI che. (4) karoDo devonA svAmI indra mahArAjane zacI IndrANI che. (5) sUryanArAyaNane rannAdevI, candrane dakSaputrI, devonA gurU mahArAja bRhaspatine tArA nAmanI rANI che. agnidevane svAhA, kAmadevane rati, zrAddhavane moNAdevI che, A pramANe saune devIono parigraha chatAM paNa kAmAvezanA kAraNe zaMkarajI bhIlaDI para, brahmAjI potAnI putrI para, indra mahArAje to ghAsapANI khAnArI sukalaDI ahalyA tApasIne paNa cheDI nathI, ityAdi vAtone purANothI jANavAnuM saraLa raheze. mATeja kAmAveganuM upazamana kaThina che. jIvahatyA be prakAre che. 1. svahatyA 2. parahatyA yadyapi devadevIonA vaikriya zarIra hovAthI temanAM vIrya ane rajanuM mizraNa thaye cho jIvonI utpAtti thatI nathI. jyAre mAnava zarIra audArika hovAthI temanA vIrya ane raja audArika che. tethI tenA mizraNamAM bIjA jIvonI utpatti zAstramAnya che. parantu kAmasevananA samaye deva ke manuSyanA Atma pariNAmo gaMdA thatAM vAra lAgatI nathI mATe mAnava sva ane parahatyAno mAlika banaze. jyAre devo, kevaLa adhyavasAyo temanA te samaye kharAba hovAthI, bhAvahiMsAnA mAlika banaze. parantu gurUonA caraNe Avelo pApabhIrU AtmA samyakatva prApta hovAthI temanA vilAsomAM gaMdApaNa nathI hotuM. mATe ja "nAsakatyA sevanIyA hi svadArA'pi upAsakaiH" arthAt dharmanurAgI mAnave AsakitapUrvaka svasrInuM paNa sevana karavuM na joie. aMte ATaluM to jarUra dhyAnamAM rAkhavuM joie ke, mAMDelA gRhasthAzramanuM phaLa kupAtra saMtAna nathI paraMtu satyavAdI, sadAcArI, supAtra saMtAna ja gRhasthAzramanuM sucArU phaLa che. AjanI juvAnI AvatI kAle samApta thavAnI che. mATe vRddhAvasthAmAM hasatAM hasatAM ane prabhunuM smaraNa karatAM karatAM pUrNa thAya AvuM jIvana ja mAnavIya 69 Page #71 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jIvana kahevAya che, anyathA manuSyarUpe janmIne pazutulya jIvana pUrNa karavAnuM ane paramAtmAnA zApa laine jIvana samApta karavAnuM bhAgyamAM raheze. mATe ja potAnI dharmapatnI sAthenA sahavAsamAM tIvrAnurAga ane anaMgakrIDA nAmanA be pApone praveza karavA dezo nahIM ane garbhagata jIvane viSayAnandano anubhava karavo paDe tevA rAkSasIya jIvanane gheDI devA mATeno prayatna karazo. janma lIdhA pachI paNa tamAruM saMtAna aMdha, mUMgu, baherU, khoDakhAMpaNavALuM, polIo ane lakavA jevA rogomAM sapaDAya temAM mAtApitAnuM apakRtya jANavuM. chevaTe adhArmika ane aprAkRta maithunakarma jIvanadhanane barabAda karAvI mAnavabhavanI yAtrAne niSphaLa banAvI de che. maithunakarma mATe jeTalA prakAro che te badhAyane ekI sAthe cheDI devA jeTalI AtmAnI zakita ane paristhiti tamArA bhAgyamAM na hoya, to samadArIpUrvaka dhIme dhIme tathA potAnA pAtrane samajAvIne paNa eka eka prakAra cheDavAno saMkalpa karazo to vRddhAvasthA sudhImAM tame ATalA badhA rUDA rUpALA saMskAronA mAlika banI zakazo jethI koika bhave vijyazeTha ke vijjAzeThANI jeTalI zakitanA vArasadAra paNa banI zakAze. atikrama, vyatikrama, aticAra ane anAcAramAMthI svasrIno paNa maryAdita tyAga karavAvALAne prAraMbhanA traNa aticAra rUpe ja raheze. temano pratikramaNa dvArA zuddhikaraNa no avakAza raheze. mATe keTaluM cheDavuM ane keTaluM rAkhavuM teno nirNaya karI je rIte AtmarUpI vasra DAgha vinAnuM bane ane bhogI avasthAmAM paNa yogI jIvanano abhyAsa karI zakIe. A lakSyamAM rAkhIne kharAba nimitto, prasaMgo, ceSTAo tathA saMketono paNa tyAga karavo. gautamasvAmInA praznano jvAba bhagavatI sUtramAM A pramANe ApavAmAM Avyo che. he gautama! anantAnanta jIvothI paripUrNa A saMsAramAM sauthI vadhAre jIvo sUkSma nigodanA che ane ochamAM ocha jIvo manuSya yonine prApta karanArA che. AthI ApaNe jANI zakIe chae ke 84 lAkha vAyonimAM rahelA anaMta asaMkhya jIvo karatAM manuSyAvatAra atyanta durlabha che. jene meLavavAne mATe keTalAca bhavonI tapazcarcA, dAna, damana, Atma-saMyama, dayAlu jIvana uparAMta lAkho karoDo bhukhyA mAnavone anna, pANI, auSadha, vastra AdinA dAna dvArA prApta karelA puNyakarmone lai koika samaye manuSyajIvana sulabha bane che. ATaluM badhuM svArtha 70 Page #72 -------------------------------------------------------------------------- ________________ balidAna ApyA pachI prApta karelA vartamAna mAnavAvatArane pavitra banAvavo zreyaskara che. mohakarmano nazo game teTalo caDayo hoya to paNa ananta zakita sampanna AtmA potAno puruSArtha pherave to mohakarmane dabAvI paNa zake che, mArI paNa zake che. hAthamAM talavAra, bhAlA, baMdUka rivolvara chevaTe aNuprayogathI lAkho mAnavone mRtyunA ghATa utAravA atyanta saraLa che, paNa tophAne caDelA AtmAne, manane, Indriyone, zarIra ane AsurI zakitaone sammacAritra vaDe svAdhIna karavA atyanta kaThina che. ApaNe sau AtmavijetA banIne svakalyANa sAdhIe. AnAthI zreSTha bIjo puruSArtha kayo? maithunakarmanA kahuphaLo hiMsA ane ahiMsA, satya ane jUTha Adi dvando jema anAdikALanA che, tevI rIte maithunakarma ane brahmacarya paNa anAdikAlIna che. jIvamAtrane ane Aryadeza ane Arya khAnadAnane prApta karelA bhAgyazALIne vicAravAnuM raheze ke, mAre kyA mArge javuM? jenA jIvanamAM vicAra ane viveka haze, teo potAnA jIvanane pavitra banAvavAne mATe brahmacarya mArgano Azraya leze. anyathA, maithunakarmanA pApa saMskAro bhAgyamAM zeSa rahevA pAmaze. jenA kaDavA phaLo A bhave ke parabhave bhogavavAnA raheze, cAre saMjJAomAM saMjJA zabdano artha saMskAra thAya che. bhavabhavAntarothI moha mithyAtvanA kAraNe pApI saMskAro prati pradeze paDelA hovAthI lAlasA ane atyutkaTa vAsanAne laIne AhAra karavAnI icchA thAya te AhArasaMjJA, parigraha vadhAravAnI iccha thAya te parigraha saMjJA saMsAramAM cAre dizAomAMthI bhayagrasta thavAmAM bhayasaMjJA, ane pAMce IndriyonA bhogomAM tIvraccha thAya tene maithunasaMjJA kahevAya che. vItarAga ke upazamita sthAnamAM rahelA pUjanIya mahAtmAone javA daie. zeSa vyakitaone mATe A cAre saMjJAo jIvatI jAgatI vakaNa karatAM bhUMDI che. jenAthI devadurlabha mAnavAvatArane prApta karelA mAnavanI mAnavatA, dayALutA, samatA, nirabhimAnitA Adi sadguNo paNa rIsAIne cAlyA jAya che. ane je bhAgyazALIoe tapa-tyAganA saMskArothI maithunasaMjJAne maryAdAmAM karI haze teo A saMsAranI sTeja para Atmonnati karavA mATe hakadAra bane che jyAre maithunasaMjJAnA 71 Page #73 -------------------------------------------------------------------------- ________________ gulAma banelAo pAse game teTalAM pothApAnAM hoya mahAvidyAlayonI game teTalI DigrIo hoya, vakatA hoya, paMDita hoya ke itihAsa bhUgoLanA pUrNa jJAtA hoya teo paNa avasare ekAnta ane nirAbAda sthAna maLye, AMkhanA palakAre calita thAya chekoi AMkhathI, koI kAnathI, koI jIbhathI, sparzathI paNa calAyamAna thayA vinA raheze nahIM. ane calacitta mAnavone badhI kriyAkalApa vAMjhIyo rahevA pAme temAM zuM Azcarya? amuka dezano rAjA saraLa, svaccha ane jJAnapipAsu hato. tenA aMtaHpuramAM pAMcaso rANIo hatI. eka divasa kAzIthI bhaNIne navayuvAna paMDita pharato pharato rAjAnA darabAramAM Avyo. rAjAe hArdika svAgata karyuM, ane pUchyuM ke, ApazrI kyAMthI padhAryA che? kyAM javAnA che? zuM bhaNyA che? keTaluM bhaNyA che? ane temAM paNa tamAro khAsa viSaya karyo ? javAbamAM paMDite kahayuM ke huM kAzIthI bhaNIne Avyo chuM ane ghaNI DigrI meLavI che. khAsa viSaya mAro strIcaritrano che. pUrvabhavanA sArA saMskArone laIne avatarelo rAjA, kALI nAgaNa jevI pAMcaso strIonA sahavAsathI kaMika udAsIna banI gayo hato. te mATe pharIthI pUchayuM ke AvA strIcaritro tamane keTalA AvaDe che? javAbamAM paMDitajIe kahayuM ke ochAmAM ochA be lAkha strIcaritro AvaDe che. ane nokarInI cAhanAthI tamArA caraNe Avyo chuM. khuza thayelA rAjAe paMDitanI vAta mAnI lIdhI ane vadhArAmAM kahayuM ke, pratidina rAjadarabAramAM AvIne eka klAkane mATe mane dharmopadeza Apavo. ema kahIne potAnA mahelanI pAse ja eka kamaro soMpI dIdho jethI jyAre ne tyAre paMDitajI sAthe dharmacarcAno avasara sulabha banavA pAme. bharajuvAnI avasthAmAM praveza karI cUkelA paMDitajI zarIre gauravarNo hatAM,AMkho mArakaNI chatAM paNa paMDitAIne zobhe tevI hatI, kathA ane dharmalApa karavAmAM vacce paMDitAInI camaka hatI. rAjAjI sAthe beThelA chamAM temanI cakora daSTine cAre tarapha pheravI zakatA hatAM, miThThI bhASA" hatI, kezakalApa zyAma hato. hoThomAM lAlaza hatI ane kathA karavAnI ane teno bhAvArtha samajAvavAnI sArI AvaData hatI. jenA zravaNathI rAjAthI laI saune Ananda Avato hato. phaLasvarUpe eka eka patIno tyAga karavA lAgelA rAjAne khAvAmAM, pIvAmAM, haravApharavAmAM, bolavAcAlavAmAM, sarvatra vairAgyanI chAyA lAgavA lAgI. sabhAnA meMbaro vadhavA lAgyA. ane paMDitajInI ghera ghera prazaMsA vadhavA lAgI. 72 Page #74 -------------------------------------------------------------------------- ________________ mAnavajIvanamAM ane khAsa karI paMDitanA jIvanamAM upara kahelI sArAmAM sArI AvaData hovA mAM, pote vairAgyanI lagAma vinAnA hatAM. saMyamathI Indriyo aniyaMtrita hatI, mananA tophAnone dabAvI devA jeTalI zakitano abhAva hato. mATe ja zAstrakAroe kahayuM ke - jJAna vinAnI vidyA, paulika saMpatti ApI zakaze paNa AdhyAtmika saMpatti ApI zake tema nathI. divase divase paMDitajInI kathA kahevAnI kaLA vadhavA lAgI. zarIra paNa mAlamasAlA khAvAthI bharAvadAra thavA AvyuM. AMkhomAM camaka, hoThomAM lAlAza, phulagulAbI cahero, bolavAnI cAlAkI ane maraka maraka hasavAnI Adato paNa vadhavA lAgI temanA bhASaNamAM, upadezamAM eka ja lalakAra hato ke, "strImAtra narakanI khANa che" kALI nAgaNanI jema game tyAre paNa DaMkha mAre che, adiThuM kalyANI che, tenuM mAdaka zarIra ane mAdaka hAsya ja narakano mArga che. tenA bharAvadAra stano ane lacakatI kamara puruSane ghAyala karavA mATe samartha che. A pramANe upadezanI asara rAjA para thatI gaI ane saMsAra pratyeno rAga paNa ghaTato gayo.. eka divase upara pramANenI badhI vAto rAjAnI mukhya paTTarANInA kAnamAM AvI gaI. dAsIne pUchyuM ane jANyuM ke, rAjadarabAramAM eka paMDitajI AvyA che, temanI strI caritra saMbaMdhInI vAtothI rAjAjI eka pachI eka strIne cheDI rahayA che. A vAta sAMbhaLIne pANInA manamAM thayuM ke A rIte to eka divasa mArA tyAga mATeno paNa AvI jAya te pahelAM AkarAmAM AkarI davA karI levI joie. tema vicArIne potAnI saMgata ane vizvAsu dAsIne bolAvI ane vATakAmAM sonAmahoro bharIne kahayuM ke, paMDitajI jyAM bese che tyAM temanI sAme vATakI mUkI deje. tuM AdhI raheje. sonAmahorone joIne bahAra ubhelI dAsIne kahayuM ke - koNa che? kyAMthI AvI che? vairAgya rAjAnI chAvaNImAM tAruM zuM kAma che? AdhI khasa ane jyAMthI AvI che tyAM cAlI jA. huM strIonuM mukha jovAmAM narakagatine mAnanAro chuM. vATako tyAM ja mUkIne gabharAyelI dAsI rANI pAse AvI. hakIkata kahI. cAlAka ane cabarAka rANIjI samajI gayA ke, zikArane mArA sakaMjAmAM phasAI javAmAM vAra lAge tema nathI. puruSanI cAla, bolavAnI bhASA uparathI puruSajAtanI nabaLI kIne pakaDI pADavAmAM strIone kudaratI bakSIsa maLelI che. ra-4 divasa pache thALa bharIne sonAmahoro dAsIne ApI ane kahayuM ke paMDitajInA kamarAmAM thALane tevA sthAne 73. Page #75 -------------------------------------------------------------------------- ________________ mUkaje jyAM sUrajanA kiraNo mahoro para paDe ane tyAMthI pratibimbita thayelI kiraNo paMDitajInA moDhA para paDe. tu AdhI UbhI raheje. rANIjInI zikhAmaNa pramANe dAsIe karyuM. sUrajanAM kiraNo mahoro para ane mahoronAM kiraNo paMDitajI para paDatAM ja moTuM UMcuM karI pUchyuM, koNa che? kyAM raho che? zA mATe AvyA che? javAbamAM dasIe kahayuM ke - huM mahArANInI mAnIti dAsI chuM. tamArI khyAtI saMbhaLIne rANIjIe kahevaDAvyuM che ke - mArA jevI tuccha strIne paNa dharmopadeza karavA Apa rANIjInA mahelamAM padhArazo to dhaNo ja AnaMda Avaze. tyAM ApazrInA satkArane mATe be thALa bharI sonAmahoro taiyAra rAkhI che. paMDite vicAryuM ke AkhI jIndagI kathAo karIne marI jaiza to paNa ATaluM dravya bheguM thavAnuM nathI ane atyAre rAjA paNa traNa klAkane mATe zikAra karavA jaMgalamAM gayA che. ATalA samayamAM mahelamAM jaI AvuM ane je kaMi maLe teno svIkAra karUM. asUryamparayA rANIjI rAjI thaze. be zabda sAMbhaLaze to bicArIne strI avatAra paNa sudharaze. tema vicArI pothIpAnAM bagalamAM nAkhIne kahayuM - tuM AgaLa cAla, huM tArI pAchaLa pAchaLa AvuM chuM. ane paMDita rANIjInA mahelamAM pahoMcI gayA. sasvAgata sArA sthAne paMDitane besADIne rANIjI sanmukha beThA. dharmakarmanI vArtAo sAthe cAlAka rANIjIe paMDitanI vigato jANyA pachI kahyuM ke sAva nAnI umaramAM lagnagranthimAM joDAIne tame paradezamAM raho... ane te bicArI dharmapatnInuM zuM thatuM haze? tenI khabara levA jeTalo paNa khyAla puruSajAtane na rahe tenA jevI bIjI karUNatA kaMI? A vAta cAlatI hatI te samaye ja zikAre gayelo rAjA, zikAra na maLavAnA kAraNe dhusAMpuMsA thai mahelamAM Avyo. magajane zAnti devAne mATe paMDitane bolAvI lAvavA mANasane AjJA ApI. cAre tarapha paMDitanI tapAsa thaI, chevaTe khabara maLI ke rANIbAnI dAsI AvI hatI, tenI pAchaLa paMDitajI mahelamAM gayA che. ATaluM sAMbhaLatAM ja rAjAno mijAja gayo ane tIvragatithI rANInA mahela tarapha gayA, vacce vacce bolatA gayA ke mAro beTo bhAmaTo (paMDita) amane to upadeza ApatA kahe che ke, strIonuM moTuM jovuM narakagatine mATe thAya che. tenI chAyAmAM UbhA rahevuM paNa pApa che. tyAre tene mahelamAM rahelI rANIne upadeza devAnI zI jarUra paDI? lAkaDAnA dAdare krodhanA mAryA dhamadhama karatAM caDatA gayA. dvAra pAse AvIne dvAra kholavA mATe ghATo pADayo. gabharAI gayelA paMDite rANIne pUchyuM, tyAre javAbamAM rANIe kahayuM ke, A to mArA prANanAtha rAjA sAheba che. zikArathI AvI gayA lAge che. paMDite kahayuM ke, rAjA AvIne tamArI pAse mane joze to mane motanA ghATa utAryA vinA raheze nahIM. mATe '74 Page #76 -------------------------------------------------------------------------- ________________ brahmahatyAnA pApamAMthI bacavA sArUM mane kyAMya chupAvI lo. rANIe kahayuM ke A rAjamahela che, ahIM mojazokhanA sAdhano sivAya bIju kaMi paNa nathI. rotAM rotAM paMDite kahayuM ke mArI mAM mane bacAva mArA jevA pothApaMDitane bacAva, dhArmikatA prApta karyA vinAnA mArA jevA peTa bharavAnI vighAvALAne bacAva, dharmanA khoTA ADaMbaromAM zradhdhALuone phasAvI nAkhanAra mArA jevA kubrAhmaNane bacAva, devadevonA mAyAcakra ubhA karI duniyAne dhutI khAnAra mArA jevAne bacAva, gomAMsa khAnAra ane bahArathI pazuhatyAno jorazorathI virodha karanAra mArA jevA dhUrtane bacAva ityAdi zabdothI dayAlu banelA rANIjIe eka lAkaDAnI peTImAM paMDitane nAkhI, tAlu mArI cAvIno jhumakho potAnI kamare laTakAvI dvAra ughADavAno Adeza dAsIne Ape che. dvAra ughaDatAM ja hAthamAM talavArane macAvatA rAjAjI praveza kare che ane rANI sAthe lAla AMkha karatAM pUche che ke - bola ! ahIM paMDita Avyo che. rANIe hAM mAM jvAba Apyo kyAM che ? A peTImAM lAva cAvI ane rANIe cAvIno jhumako rAjAne Apyo, krodhanI mAtra to 108 DigrI para caDhI gai hatI, tethI eka cAvI, bIjI cAvI A pramANe dhaNI cAvIone lagADavAno prayatna karyo. rIsAi paNa gayelA mAnavanI jema rIsAyeluM tAluM na ughaDayuM te na ja ughaDayuM, mAvaDInI kukSimAM pUrAyelA garbhagata jIvanI jema peTImAM pUrAyelA paMDitajI paNa bhayagrasta banyA ane gabharATamAM ne gabharATamAM paMDitane pezAba (meka voTara) AvI gayuM. ane peTInI tirADamAMthI bahAra AvavA lAgyuM A joine rANInA manamAM thayuM ke bicAro pothIpAnAno paMDita, dharmanA nAme duniyAne dhutI khAnAra paMDita marI jaze ane mane brahmahatyAnuM pApa lAgaze. AvI sthitimAM vANIyAbhAinI mAphaka pAghaDIne pheravatI ane srI caritranI sahaja abhyAsinI rANIjIe paNa bAjI pheravatAM kahayuM ke - rAjAjI! saMsAra kahe che ke rAjAvAjA ane vAMdarA eka samAna ja hoya che. moTA mANasone sAna nathI, bhAna nathI tema kAna paNa hotA nathI. Apa zrImAn ATaluM paNa na vicArI zakyA ke - paMDita ahI Avyo hota to huM zA mATe tamane kahevAnI hatI. peTImAM hota to cAvIo tamane zI rIte ApI devAnI hatI. tyAre A zuM thayuM? rANIe kahayuM ke, zrAvaNa suda - 15, rAkhaDI pUnamanA divase bhAine rAkhaDI bAMdhavA gai, tyAre temane mane bahuM ja UMcI jAtanA gulAba, mogarA, hInA, kevaDA, caMpA, camelAnA attaranA bATalA ApyA hatA. te tamArI aNaAvaDatathI peTImAM bhAMgI gayA che. A badhu attara che. digamUDha thayelA rAjAnA kapaDA dAsIoe utAryA ane attaranI mAlIza karI. thoDuM caracara thayuM. ane rAjAne bAtharUmamAM lai - 75 Page #77 -------------------------------------------------------------------------- ________________ gayA. rANIe peTI ughADI paMDitane bahAra kADhayo ane pUchyuM ke paMDitajI mahArAja tame keTalI saMkhyAmAM srI caritrA zIkhyA che ane je zIkhyA che temAM mAruM laveluM strI carItra ApyuM ke na ApyuM? paMDitajInI dazA kharAba thaI. ane rANIe kahayuM ke paMDita pUrA saMsAranA pothIpAnAnA paMDIta thavuM saraLa che - khagoLa ane bhUgoLa, itihAsa ane zAstrone kaMThastha karavA ane tenI carcA karavI paNa saraLa che. vyAkhyAno dvArA hajAro lAkho mANasone caraNadAsa banAvavA ane temanA gharanAM mAla masAlA khAvA ghaNA ja saraLa che. paNa, potAnA manane, indriyone zarIrane tathA kubuddhine pApamArgothI bahAra kADhI pavitra mArga para lAvavA AnAthI bIjo dharma eka paNa nathI. padhArI jAo, paMDita sIdhA tamArA gharanI vATe jo. anyathA rAjAnI najare caDhayA to yamasadanamAM pahoMcI jatAM vAra lAgaze nahI. basa...sAcA dhArmika bano ane bIjAone dhArmika banAvo e ja mArI salAha che. maithuna pApa samApta 76 Page #78 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 5 parigraha pApa badhAya pAponA bApa, durguNonuM mULa kAraNa, Apatti ane vipattino sarjaka parigraha che. je pAMcamAM naMbare birAjamAna che. janmajanmanA pherA pharatAM A jIvAtmAe moha ane mithyAtvanA gADha aMdhakAramAM bebhAna, behAla ane bedarakAra banIne maithuna saMjJAno vadhAro behada karyo hato, jenA pariNAme A bhave paNa te karmano udayakAla joradAra rahevA pAmyo che. A saMjJAnI atyanta lADakI, dilojAna, ane pUrNa vaphAdAra sahIcara-sakhI parigraha saMjJA che, jenA udaye mAnavamAtrane parigrahanI iccha, tenI prApti mATe bhinna bhinna prayatna vadhAravA ane surakSita rAkhavA mATe tanatoDa parizrama karavAmAM ja jIndagIno dhaNo moTo bhAga pUrNa thavA pAmyo che. marI gayelI ke maravAnI taiyArI karavAvALI maithunasaMjJAne jIvatadAna devAvALI, tophAne caDAvAvALI ane jIvananA sarvasvane barabAda karAvanArI parigraha saMjJA AtmAnI ananta zakitaone dabAvI devAvALI che. matalaba ke, A saMjJAne vaza thayelA mAnavanI dharma ane mokSanI saMjJA-bhAvanA paNa maravAnI taiyArImAM AvI gai hoya che. "risamannata tmine FUAti parizrada AtmAne cAre bAjuthI potAne vazamAM karI kaThaputaLInI jema nacAvanArI parigraha saMjJA che. AkAzamAM paribhramaNa karanArA sUrya - candra- maMgaLa - budha - gurU - zukra - zani, rAhu, ketu Adi graho to tala, mamarA ane caNAnA lADavAthI, ekAda sopArI, badAma, ilAyacI, laviMga ane ekatanA lAlapIlA kapaDAthI prasanna thaI zake che. jyAre parigraha nAmano dazamo graha duniyAbharanA sonA - cAMdI - hIrA - motI Adi padArthothI paNa kayAreya tuma thanAro nathI. A saMjJAmAMthI lobha nAmano rAkSasa janme che. rAkSasano artha rAkSasa ja hoya che. AnA cakakaramAM phasAyelA mAnavanA zarIramAM lohI-mAMsa-hADakAM tathA rUparaMga Adi dhIme dhIme cUsAtA jAya che. tevI rIte lobhanA vazamAM paDelA mAnavanI parigraha saMjJA, baLatI agnimAM kerosIna ke peTrolanA chaMTA nAkhyA pachI jema te sagaDI koinI paNa zarama rAkhatI nathI, tevI rIte, vakarelI lobha dazAthI bhaDake baLatI parigraha saMjJA bhavabhavAntaranA karelA puNyakarmone, satkarmone tathA saMtasamAgama dvArA prApta thayelA dAna - zIyaLa - tapodharmAdinI ArAdhanAthI paripuSTa banelA AtmAnI sapUrNa traddhi samRddhine barabAda karAvI de che, jenA kAraNe maryA pache paNa dukhapUrNa jIvAyonimAM paTakAI jAya che. jenA abhizApe lAkho karoDo bhavo pache paNa mAnavAvatAra tathA khAnadAna parivAranI prapti prAya karI buddhadevanA 77 Page #79 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zunyavAda jevI banI jAya che. lAbhAr lobho vadhate.... uttarAdhyayana sUtranuM A TaMkazALI vacana kahe che ke, saTTA bajAramAM AvelAne prathamanA dAvamAM lAbha thato haze, parantu pAchaLathI sapUrNa pAyamAlI na thAya tyAM sudhI te bhAine saTTA bajAranI mAyA chaTatI nathI, tevI rIte 5-25 bhavonI thoDI ghaNI puNyakarmanI beMka mabUta karI mAnavAvatArane meLavelA bhAgyazALIone paNa avasara AvyuM parigraha nAmanI jIvatI jAgatI vakaNa saMpUrNa rIte barabAda karyA vinA cheDe tema nathI. nATaka maMDaLImAM eka ja naTa judA judA veSone dhAraNa kare che. tema lobha rAkSasa paNa bahurUpI hovAthI koika samaye viSayavAsanAno lobha, zrImaMtAIne vadhAravAno lobha, rAjasattA, samAjasattA ane saMghasattA prApta karavAno lobha, putralobha, yazakItino lobha, yuvAnInI madamastIno lobha ane anne mizra pratiSThA prApta karavAno lobha paNa bhaDake baLavA lAge che. tyAre AvA mAnavone saMtasamAgama tathA dharmakarmanA saMskAro paNa gamatA nathI. vyavahArane rAjI rAkhavA ke pUrvajanmanI karelI AIpAtaLI ArAdhanAnI saMjJAnA kAraNe pratikramaNa karavA Avaze to paNa "vahabaMdha chavicchee sahasA rahassadAre tenA haDappaoge itvara pariggahiyA, ghaTdharvavattha Adi vaMditunA sUtro jyAre bolAze tyAre tene A sidhdhAnto mazkarI jevA lAgaze kemake, parigraha saMjJAnA pApe tenA ajJAna AtmAe , pUrvagraha bAMdhelo hoya che ke game tema game te prakAre paNa zrImaMtAI vadhAravI ja joIe, pachI te "jIvatA Dherone mAryA pachanA mulAyama cAmaDA, zarAbanA Theka, mAMsa peka karelA DabbA, kolasA pADavAno ThekA, bilDiMgo bAMdhavAnA ThekA, tela pIlavAnI, mIlo jaMgalo kapAvavAnA ThekA, bheLaseLa AdinA vyApAro karavA mATe, vadhAravA mATe 24 kalAka prayatazIla raheze. AvI paristhitimAM arthI banelo te mAnava avasara Avye potAnA kuTumba, putra, parivAra ane anne dharmapatIne paNa saMrakSaka banato nathI. athavA parigraha vadhAravAmAM sarvathA abdha banelA te bhAIne putraparivAra sAthe, dharmapatnI sAthe ke mAtApitA sAthe paNa bhojana pANI karavAno ke ghaDI, Adha ghaDI sukhaduHkhanI vAto karavA jeTalo paNa samaya temanI pAse hoto nathI. A kAraNe ja bhUta-bhaviSya ane vartamAna tIrthaMkara paramAtmAoe parigrahane pApa kahayuM che mahApApa kahayuM che. mAnavAvatArane prApta karela mAnava, bhavabhavAntaranA karelA puNyakarmone jema 78 Page #80 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sAthe laIne Ave che. tevI rIte sudhAvedanIya karma, asAtavedanIya karma ane attarAya karmo paNa sAthe ja leto Ave che. have puNyakarma kevuM che? ane keTaluM che? te to cAcara saMsAranA mAnavone ke pazuone joyA pachI ja ApaNe sau pratyakSa anubhava karI rahayAM chae. sudhAvedanIya karmanA kAraNe jIvamAtrane bhUkhanI sUya, asahya vedanA asAtavedanIya karmanA kAraNe ThaMDI-garamI, sahaya asahaya vedanA, kaSTa sAdhya ane asAdhya bimArIo che vatte aMze paNa satAvatI hoya che. tyAre tenA nivAraNa mATe bhojana pANI, garama sutarAu vastro,gAdalA-rajAI, Tebala, sophA pharnIcara ane auSadhAdi padArthone vasAvyA vinA bIjo mArga puruSa vizeSane mATe paNa nathI ja. have jANavAnuM eTaluM ja che ke A sarve padArtho AkAzamAMthI, kuvA, vAvaDImAMthI ke lAla jAdugara pAsethI TapakatA nathI tyAre A padArtho kayAMthI AvyA? dvAdazAMgImAM sarvazreSTha ane agamanigamanI jJAtavya vAtonA khajAnA svarUpa zrI bhagavatIsUtranA pAMcamA zatakanA bIjA udezAmAM gautamasvAmInA praznanA jvAbamAM bhagavaMte kahyuM ke : odana,(cokhA) gehu, kulmASa (aDada) Adi sarve prakAranI dhAnya pUrvabhavanI prajJApanAnI apekSAe vanaspatikAyanA zarIra che. jenAthI mAnavamAtra STapuSTa thaI sukhapUrvaka jIvato rahe che. kaTTaramAM kaTTara zUnyavAdIone, "jJAnAmRta moga" mAM masta rahelA tyAgI, tapasvIone paNa dhAnya ane kaThoLa vinA harahAlatamAM paNa cAlatuM nathI. suvarNa, rajata, hIrA, pukharAja, lokhaMDa, pItaLa Adi dhAtuo pRthvIkAyanA zarIro che. jenA vyApAra karavA mAtrathI lAkho karoDo rUpiAo upAjita thAya che. hIrAmotInA AbhUSaNothI puruSa ane strInA zarIro devadevI samAna bane che. asahya yAtanAone bhogavatI ane mRtyuzaraNa thatI mAchalIonA zarIramAMthI motIo nIkaLe che. lAkho karoDonI kamANI sAthe motInI mALA ane baMgaDIothI strI zobhI uThe che. hADakuM, cAmaDuM, rUvATI, kharI Adi trasajIvonA zarIra che. jaMgalonA jaMgalo kapAvI tenA kolasA paDAvIne vyApAra dvArA dhAkelA khAvAvALAone jJAnano sarvathA abhAva hovAthI temane sayAre paNa khabara paDavAnI nathI ke - AvA prakAranA dhI keLAnA mULamAtra asaMkhyAta jIvonI hatyA mArA mastaka para rahelI che. tevI rIte bilDIMgonA upayogamAM AvatI mATI, sImeMTa, cunAmAM pRthvIkAyika jIvo ane lAkho Tana pANImAM, pANIkAyanA jIvo marI rahayAM che. mAtAnI kukSimAMthI vaitIyuM zarIra laI AvyA pachI jema jema ghAnya paTamAM paDatuM gayuM tema tema zarIra, lohI- hADakAM- mAMsa Adi vadhavA lAgyAM, khAtAM khAtAM koika samaye moDhuM bagaDyuM to variyALI sopArI, lavaMga, ilAyacI, dhANAnI dALa, Adi 79 Page #81 -------------------------------------------------------------------------- ________________ padArtho paNa vanaspati kayika jIvonA zarIro che. kadAca pArakA ghare jamavA jatAM ra-4 lADavA ke ane 5 - 25 lADavA vadhAre khavAI gayA to isabagola haraDe Adi pardAthI taiyAra che ane vadhAre paDatAM jalAba lAgatAM zarIramAM azakita Ave to mosaMbI saMtarA, lIMbu, kelA, anAnasa, dADama, ane kerI AdinA phaLo taiyAra che. tene paNa pacAvavA mATe suMTha, marI, pIpara, pIparAmULa ane ane maryA pache paNa lAkaDA taiyAra che. uparokata sarvavAtomAM jANavAnuM ke tenA mULadravyo sacitta hovA mAM, zastraghAta thayA pachI acitta (nirjIva) banI jAya che. samyajJAnanI ekAda dhArA jemane maLI haze to, mAnyA vinA chuTako nathI ke, te badhAca pUrvabhavanI prajJApanAnI apekSAe jIvonA zarIro che. tema chatAM pharajIyAta ke marajIyAta te padArthono saMgraha anivArya rUpe paNa karavo paDe che. mATe ja saMgraha-parigraha prAyaH karIne pApotpAdaka che. ane pApane pAparUpa mAnavuM sahuddhinuM lakSaNa che. pApI peTa bharAya ane kuTuMba nirvahi nirvadine thAya te uparAnta parigraha vadhAravAno Agraha rAkhavo te bhavAnsarone bagaDavA mATe thaze. kemake - lobhane rAkSasanI jema AkAzanI paNa upamA uttarAdhyayana sUtramAM ApavAmAM AvI che. ane AkAzano jema anta nathI tema, lobharAkSasano ane tenI celI cApaTI AzA tRSNAno paNa anna nathI. vikRta thayelI parigraha saMjJAnA pApe - (1) AtmAnA zAnti- samAdhine nAza karanAro parigraha che. (2) mAnavanI mAnavatAno upAdeya ane prazaMsanIya vairya-gAMbhIrya-audArya Adi guNono samULa nAza karanAro parigraha manAyo che. tathA A guNo vinA Aha dharmanI ArAdhanA duSkaratama manAI che. (3) mohanIyakarmane vizrAnti levA mATenuM sthAna parigraha che. matalaba ke jyAM jyAM parigraha maryAdAtIta che tyAM tyAM mohakarmanI tIvratA paNa jANavI. (4) aDhAre pApane ane pApabhAvanAone bhaDakAvI mUkanAra parigraha che. (5) Adi-vyAdhi ane upAdhino laMgoTiyo mitra parigraha che. | (6) AdhyAna ane raudradhyAnanuM mULasthAna parigraha che. (7) mAnasika jIvanamAM caMcaLatA (adhairya vadhAranAra parigraha che. ane caMcalatA - kAmadevanI sahacAriNI che. Page #82 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (8) ahaMkArano poSaka, vardhaka parigraha che kemake parigrahanI hAjarImAM ja ahaMkArano nazo samApta thavo azakaya che. (9) zoka-saMtApane karAvanAra parigraha che. kemake - parigrahano parama pUjArI mare tyAM sudhI raDato ja rahe che. (10) kaleza-kaMkAsa-vaira ane ataDA rahevAnA mULamAM parigraha che. (11)tyAgIone mATe sarvathA tyAjya parigraha che. } uparanA kAraNone anubhavyA pachI khayAla Avaze ke, tIrthaMkara paramAtmAono (niSparigraha dharma ja deza, samAja, saMpradAya, kuTuMbane tAranAra che. jyAre parigraha ane parigrahI AtmA potAnA vyakitatvane, vakatRtvane, ijjata ane AbarUne tathA kuTuMba, samAja ane dezane paNa DubADI denAra che. cAra Tana vajananI maryAdAvALI nAvaDImAM cAlIsa Tana mAla bharI lIdhA pachI tene jaLa samAdhi svIkAravI paDe temAM kono doSa? mATe ja parigrahanI paNa maryAdA atyAvazaka che. pUrvajanmanA puNyakarmono sathavAro sArAmAM sAro maLI gayo hoya ane janmapatrikAmAM 2-5, 9-10 ane 11 mAM bhAvanA mAliko rAzibaLa, sthAnabaLa, uccabaLa, mULatrikoNabaLa AdithI paripuSTa thai gayA hoya to tenAthI puNyakarmone vadhAravA karatAM pApavyApArone, khoTA vyAvaTAne, khoTA tolamApane, hisAba ke copaDAnA goTALAone cheDI devAmAM ja arihaMta paramAtmAnA zAsananI zreSThatama ArAdhanA che. kemakeH te paramAtmAnuM zAsana sadhapAvapaNAsaNo' eTale ke pApakarmone baMdha karavAnuM pharamAna kareche. bAhay ane abhyantararUpe parigraha be prakAre che. ' bAhay eTale zarIra ane tenI mAyA sAthe saMbaMdhita hoya tene parigraha kahevAya che tathA abhyantarane AtmA sAthe saMbaMdha hoya che. je AtmAne zaktihIna hovAthI te bhAgyazALIne Avo vicAra paNa kayAreca Avato nathI ke - "huM pote ananta zakitano mAlika chuM, mAro AtmA arihaMta svarUpe che. mArI zakitanI AgaLa deva - devI - indra - indrANInI zakita akiMcitkara che." bakarA dheTAonA TolAmAM phasAi gayelA siMhanA baccAnI jema potAnI jindagAnI AEra mAyAmAM pUrNa karI saMsAranA ananta bhavomAM eka mIMDu vadhArI de che. A baMne parigraho ekabIjAnA pUraka che. mATe hada vagaranAM bAhay parigraha 81 Page #83 -------------------------------------------------------------------------- ________________ paNa abhyattara parigrahano pUraka che. ApaNe anubhavIe chIe ke mAnava pAse parigraha jyAre ochuM hoya che tyAre te sAdhaka devapUjA, gurUsevA, svAdhyAya, tapa, japa Adi dharmanI ArAdhanA karato hoya che, ane jyAre puNyodayano sathavAro maLe che tyAre tenI jIbha para 'sAheba! mArI pAse thoDo paNa samaya nathI baMne TAimanA TIphIna ophIsamAM ja maMgAvavA paDe che, vyApAranI dhamAlamAM eTalo badho phasAI gayo chuM ke na pUche vAta, chevaTe potAnI prANapyArI dharmapatnI ane lADakavAI putrI maraNa ane jIvana vacce elA khAtI hoya tyAre te parigrahIne samayano abhAva hovAthI nokarane ke munImane kAma soMpI, bhAi-sAba! noTIne bhegA karavAmAM, beMka beleMsa vadhAravAmAM masta banI jAya che. bAhaya parigraha dhana-dhAnya-vastra-hATa-havelI-ghaDAyelA na ghaDAyelA AbhUSaNo, hIrA-motInA paDikAo, tAMbA-pItala, sTIla, jaramana silvara sonAcAMdInA vAsaNo, moTarasAyakala, gAyabheMsa, khetara Adi sthAvara jaMgama milakata bAham parigraha che jyAre AmAM maryAdA hotI nathI, tyAre suvarNAdi ane noTonA bharelA thelAone lai parigrahI potAnA vatanamAM jaI makAnanA amuka sthaLe khADAkhoDI temAM dATI de che. ane jyAre tyAre sAMbhaLe che ke - reDa pADavAvALA inkamaTekSa AdinA ophisaro deza tarapha jai rahayAM che tyAre plenamAM jaIne paNa tyAMnI mAyA pAchI muMbaimAM lAve che. ane potAnA putra-putrIo, dharmapatnI tathA mAtA AdinA judA judA nAme judI judI beMkomAM jamA karAvI de che. ane Amane Ama devadurlabha mAnavAvatArane ne hIro vecIne kAca kharIdavAnI jema pUrNa karI AvatA bhave sApa, uMdaraDa, noLIyA, vAgha, dIpaDA athavA khajara, nAriyala vaDa, pIpalo,AMbalI tathA AkaDA AdinA kanitama avatAramAM paTakAi jAya che. tyAM paNa paraspara athavA ekabIjAnA hAthe mRtyunA mukhe dhakelAI jAya che. A pramANe parigrahane ja potAnA ArAdhya deva samajI, vijaLInA camakArA jevI nadIno pravAha ane kAcanI baMgaDI jevA saMsAranI sarvathA nazvara mAyAmAM aTavAI puNyakarmonuM devALuM ane pApakarmono bhAro mAthA para laI cAre gatinA, corAsI lAkha jIvAyonimAM pheMkAI gayelo jIvAtmA pAche mAnavAvatAra kyAre meLavaze? koNa meLavI Apaze? A badhI vAto kevaLI bhagavaMta sivAya bIjo koNa jANe? Page #84 -------------------------------------------------------------------------- ________________ abhyantara parigraha: jemAM rAgadveSanuM mizraNa che tevA viSayakaSAcAdi abhyantara parigraha kahevAya che. AnA kAraNe kuTuMbanA meMbaro sAthe kaleza, kaMkAsa, verajhera, jIbhAjoDA ane aMte potAnA mukhamAMthI nIkaLI paDelA zabdone game te prakAre sAcA karavAnI mAyAmAM mAnava gaLeDuba thai jAya che. jenAthI sAmevALAno pratispardhi banIne gharamAM, samAjamAM, kuTuMbamAM yAvat pUrA dezane vibhAjita karavAmAM potAnA dhanano, zakitano, vATAno, durUpayoga karI saunA zApa mAthA para lai marIne durgatinuM bhAjana bane che. AvI rItanA ananta kALacakro nirarthaka, sarvathA nirarthaka, barabAda karyA che. sarvazreSTha mAnavabhavamAM potAnA AtmAnI ane paramAtmAnI sAdhanA karavI jauitI hatI tene badale kSaNabhaMgura, vizvAsaghAtinI, saMsAranI khaTapaTomAM puNya kamAine samApta karI deche. "sattvapAvapaLAsaka "micchattaMveyatigaM hAsaichakkaM ca nAyavvaM / kohAiNa caukkaM caudasaM abhitarA gaMchI // " mithyAtva ane juThApaNuM, ghorAtighora andhakAra svarUpa, AtmAne sarva prakAre zaktihIna banAvanAra, nitva ane nitvano hADavairI - eTale ke potAnA asalI svarUpa pratye ane zuddhikaraNa pratye sarvathA bedarakAra mithyAtva che. AnA udayakALamAM dharmanI, ahiMsAnI ane saMyama AdinI eka paNa dhArA (niyama) mAnavA mATe mithyAtvI taiyAra nathI. yadyapi ahiMsAdi pratye thoDIghaNI khoTIkharI zraddhA hoya che. parantu ekalI ane sarvathA laMgaDI zraddhA AtmAne ananta zakitao tarapha AgaLa vadhavA mATe zI rIte sahAyaka banaze? AvI sthitimAM nUtana pAponA dvAra baMdha zI rIte thaze? viveka ane samyajJAna vinAnI zraddhA, andhazraddhA kahevAya che. jenA kAraNe paMDito-mahApaMDito tArkiko vitaMDavAdIo ane janmathI ja laMgoTabaMdha rahenArAo paNa, nIce lakhelA dvandemAMthI eka patye paNa pUrNa zraddhAlu banI zakyA nathI, jemake - sItalAdevI ke padmAvatImAtA, pAlItANAno vaDa ke gAmanA mahAdevanA maMdiramAM raheluM pIpalAnuM vRkSa, mahAdeva ke pArzvanAtha, jaina maMdira ke anya devadevIonA maMdira, mAMsAhAra ke zAkAhAra, dugdhapAna ke zarAbapAna, svasrI ke parI, musalamAnonA jAjIyA ke mahAvIra svAmIno varaghoDo, bhagavA vastradhArI sAdhuo ke sapheda vasranA 83 Page #85 -------------------------------------------------------------------------- ________________ munirAjo AdimAM temanI zraddhA eka samAna "gaMgA gayo gaMgAdAsa ane jamanA gaye manAdAsa" jevI hoya che. jenI AMkhano eka eka paramANu kAmavikArathI pUrNa che evA rahanemi sAme svasaMyamanI maryAdAthI ratimAtra calita na thanAra saMyamanI mUrtisamA rAjImatI zatazaH vandanane pAtra che. sAcAkhoTAno nirNaya na karI zakavAnA kAraNe game te prakAre ane game tyAre game te sthAne. potAnI pAMce indriyo tuSTapuSTa thAya, be paisAnI mAyA maLe, athavA mithyA pratiSThA sacavAya tevA prakAranA pApapaMthe paNa jatA vAra lagADatA nathI. A kAraNe ja mithyAtva ghora andhakAra che. AtmAno pAko zatru che. samyajJAnarUpI cakSune mATe lokhaMDanA pATA jevuM che, anyathA jaMgalamAM rahenArA ghAsapAna khAnArA, veda-vedAnta zAstronA pAragAmI ane vRddhAvasthAnA kinAre AvavAnI taiyArIvALA vizvAmitra, pArAzara, ane jamadagni jevA keTalAya tApasonA jIvanamAM menakA Adi apasarAo kaMyAthI AvI? vidvAna, tapasvI ane bAlyakALamAM ja laMgoTa bAMdhatI vakhate madagnane "putrasvAtirrApti" nI dhI vetaraNamAM zAmATe phasAvuM paDayuM? te samaye temanuM brahmajJAna yAda kemana AvyuM? vRddhAvasthAmAM tapobhraSTa zAmATe thayA? lAkha varSa paryanta mAsakhamaNane pAraNe mAsakhamaNa karanAra agnizarmA krodhAvezamAM zI rIte ApyA? ityAdi agaNita dAntone joyA pachI, sAMLyA pI ja samajaNa Avaze ke - AtmAne, indriyone, manane tathA zarIranA guptAMgone kaMTrolamAM karavAnI zakita mithyAtvI pAse che ja nahIM, kemake - gADha mithyAtvanA udaye anantAnubaMdhI kaSAyone jaina zAsane mAnya rAkhyA che. jyAre AtmAnA prabala puruSArtha vaDe prApta thayelA samyagdarzananA prakAzamAM samyAnapUrvaka svIkArelA samyAritranA kAraNe - (1) ghANImAM pIlAtA baMdhakasUrinA 50 ziSyo. (2) haste moDhe cAmaDI utarAvI deto jaina muni. (3) lonca karAvelA mastaka para kheranA aMgArathI cAmaDI taDa taDa thai rahI che to paNa sahanazakti dhAraka gasukumAla muni. (4) varSARtunI mosama che, viLInA camakArA che, gRhasthAzramamAM, 12 varSothI bhuta 84 Page #86 -------------------------------------------------------------------------- ________________ kozA vezyAnuM AlizAna makAna che to paNa muninA veSamAM rahelA yUlibhadranI AMkhamAM paNa vikAra koie joyo nathI. ityAdi agaNita dAntothI khabara paDaze ke, AtmasaMyama ja jIvaMta che. je game tevA prasaMgomAM paNa calita thatuM nathI. jyAre mithyAtvanA raMgamAM pUrNarUpe raMgAyelAone AyArAma gayArAma thatA vAra lAgatI nathI. A kAraNe ja AtmAnA svarUpanuM ane tenA zuddhikaraNamAM mithyAtva ja kAmakArI hovAthI abhyattara parigraha (2) veItraka vedano artha maithuneska che. ane trika eTale traNa puruSane maithuneccha thAya te puruSaveda karahevAya che. veti motamUDIkaroti gAtmAne ti puruSaveH" AvI rIte strIne maithunestha thAya te strIveda ane strI tathA puruSa baMnenI sAthe pApaceSTa karavAnI bhAvanA jAge te napuMsaka veda che ananta bhavonA upArjita gADhAtigADha A traNe vedo 13-14 guNasthAnake rahelA kevaLI bhagavaMto tathA siddha bhagavaMtone varjIne, cAre gatinA jIvamAtranI sattAmAM paDelA che. temaja navamAM guNasthAnaka sudhI teno udayakALa siddhAnta mAnya che. tema mAM jAgRta AtmAne jyAre paNa potAnI ananta zakitaono khyAla Ave che tyAre tevA bhAgyazALIo vedodayane - maithunecchaone upazAnta karavA mATe eTale ke. maithuneska - bhogaiSaNAne utpanna ja nahI thavA devA mATe samartha bane che. ghoDAnA moDhAmAM lagAma nAkhavI anivArya che tema lAla basa, khaTAro Traka, moTara sAyakala ke rIkSAnA DrAivaro paNa breka hAthamAM rAkhe che. jethI koIne paNa ekSIDanTamAM letA nathI. tevI rIte, saMyamadhArI munirAja bAhaya abhyattara tapadharmane svIkArI, guskuLavAsamAM rahIne vedadharmanuM upazamana karavA sarmatha bane che. paraMtu yogAbhyAsanI A prakriyA sau koinA bhAgyamAM nathI A traNe vedomAM jyAre anantAnubaMdhIno rasa lAge che tyAre maithunasaMjJAno atireka thatA vAra lAgatI nathI. te samaye temanI bhASA kaMIka AvI hoya che ke, "bhale marIne huM narakamAM jAuM to paNa bhogavilAsono tyAga mArA mATe azakya che. badhA vinA calAvI laiza paNa strI vinA koI kALe cAle ja nahIM. ityAdi prasaMgo ja kahI Ape che ke - AvA bhAgyazALIonI Atmazakti ja sarvathA 85 Page #87 -------------------------------------------------------------------------- ________________ khatama thaI gaI hoya che. samyajJAnano prakAza teo meLavI zakyA nathI mATe udIraNA vaDe tophAne caDhAvelI maithunecchane abhayantara parigraha rUpe svIkAravAmAM AvI che. uparokta baMne prakAranA parigrahane maryAdita karavA athavA cheDI devA e zreyaskara sAdhanA che. paramAtmAnI sAthe tAdAtma saMbaMdha joDavA mATe AnAthI bIjA prakAranA yogasAdhanA kevaLa AtmavaMcanA chebezaka ! gRhasthAzramamAM rahelAone parigraha rAkhyA vinA bIjo mArga nathI. te mATe vyApAra, rojagAra karavA jarUrI che. to paNa vivekano dIpaka bujhAI na jAya te dhyAnamAM rAkhIne vyApArAdi karavAmAM Ave to mADalA gRhasthAzramane kaMyAcathI paNa vAMdho Avato nathI jenAthI buddhi,Atmika baLa, satkarmo Adi bagaDavA na pAme tevA vyApAro karavA ane je maLe temAM saMtoSa rAkhavo. kemake - A vartamAna bhava, gatabhavone phaLAdeza (rIjhalTa) che. tema samajIne tathA potAnA bhAgya para vizvAsa rAkhI jIvanavyavahAra sundaratama banAvavAno prayatna karavo A bhavane sudhAravA karatAM AvanArA bhavo bagaDavA na pAme tenI kALajI rAkhavI. 15 karmAdAnonA vyApAro je sImAnIta AraMbha samAraMbhothI paripUrNa che tene cheDI devA. AvI rIte gRhasthAzramamAM rahIne jainatvanI jainadarzananI prApti sulabha raheze. parigrahamAM ArtadhyAnane vadhAravAnA traNa doSo che. 1) asaMtoSa, 2) avizvAsa ane 3) AraMbha A traNe doSothI dUSita banelA AtmAne dharmadhyAna sAthe zatrutA sadhAI hoya che. kAraNake che guNasthAnake birAjamAna paMcamahAvratadhArI munirAjanA jIvanamAM yadi bAhaya ane abhyattara parigrahano praveza thaI gayo hoya che tyAre temane paNa ArtadhyAnanI mukhyatA sidhdhAMte nakArI nathI. ane jyAM ArtadhyAna raheluM hoya tyAM dharmadhyAnani eTalA mATe rahelI che ke A baMne dhyAnone lagabaga zatrutA hoya che. ArtadhyAnanuM nimitta parigraha che ke ane mUDjhayukata parigrahadhArIne dharmadhyAna sAthe snAnasUtaka lagabhaga hotuM nathI. jyAre munirAjonI A vAta che tyAre gRhasthAzramIonI zI vAta karavAnI hoya? jIvanamAM duHkhotpAdaka, duHkhavardhaka ane paramparaka parigraha che, je sukha-zAMti ane samAdhino nAzaka che. thoDI vAra mATe kadAca vinaya-viveka-ahiMsA ane satyAdi guNo tyAM dekhAya parantu te aupacArika vyavahAra pUratA ja che. mATe parigraha kAraNa che ane asaMtoSa kArya che. je amerikAnuM suvarNa enI pAse AvI jAya to paNa tene tRpti thaI zake tema nathI. saMtoSAmRta 86 Page #88 -------------------------------------------------------------------------- ________________ samyagdarzananuM phaLa che jyAre asaMtoSa parigrahanuM phaLa che. cAhe te dravya parigraha hoya yA abhyattara parigraha hoya. maryAdAtIta A baMnemAM thoDe ghaNe aMze paNa anantAnubaMdhI mithyAtvanuM jora hoya che. 2) avizvAsa eTale sva thI atirikata koinA pratye paNa vizrvAsa na hoya athavA ApaNI vyakitagata jIvananI parigrahanI mAyAne laI bIjA koIno paNa vizvAsa prApta thaI zakato na hoya to samajI levAnuM ke parigrahanI mAyAno ja A camatkAra che. devone paNa durlabha A mAnavAvatArane vizvasanIya banAvavo joIto hato. paraMtu parigrahanI mAyAnA cakkaramAM phrAI avaLe mArge gayelAone sIdho mArga prApta thavAmAM ghaNI ja vAra lAge che. zrImaMtAi, sattA ke rUpALA zarIramAMthI bIjAone mATe vizvasanIyatA prApta thatI nathI. kemake - A bhautika padArtho to anAryone, mithyAtvIone paNa maLelA hoya che. A kAraNe ja vizvasanIyatA AtmAno guNa che je aparigrahI jIvanane AbhArI che. dravyaparigrahanA mAlikane bIjAono vizvAsa meLavavo jema kaThina che tema abhyattara parigrahonA mAliko luSita jIvana, vAsanAmaya jIvanane laI eka ja gharamAM rahenArI sALI-bhAbhI ke ADoza-pADozanI kanyAo paNa temanA pratye vizvAsa rAkhatI nathI. AvI sthitimAM dravya parigraha karatAM paNa abhyattara parigraha vadhAre kharAba hoya che, jenA maNe temanA pratye koIne paNa vizvAsa besato nathI. AvI paristhitimAM karoDonI mAyA paNa zA kAmanI? DA-rUpALA zarIro paNa zA kAmanA? madamasta yauvana paNa zA kAmanuM? ane vadhArelI kuTuMbanI mAyA paNa zA kAmanI? 3) AraMbha "yatra yatra parika tatra tatra gArama" matalaba ke AraMbha samAraMbhanI pravRtti parigrahane hoya che. kemake peTa ane paTArA bharAi gayA pache paNa parigrahane vadhAravAvALAnA jIvanamAM AraMbhano praveza sulabha bane che. te samaye te bhAgyazALIne bhagavAna mahAvIra svAmIne niSparigrahI dharma ke parigraha parimANavrata khyAlamAM rahetA haze ke kema? te bhagavAna jANe. Azrava tatvamAM saMraMbha, samAraMbha ane AraMbha traNa prakAra kahevAyA che. koinA pratye zatrubhAva rAkhI krodhamAM dhuMsApuMsA thaI javuM te saMraMbha che. je hiMsAdi kAryonuM mULa kAraNa che. ApaNA krodhI svabhAvane laI samAjamAM vibhAgIkaraNa karavuM, judA judA maMDaLo sthApavA, maMdiro ane upAzrayo paNa judA karavA ane mAnI lIdhelA pratispaddhine khatama karavA mATe zastrasAmagrI Adi bhegI karavI te samAraMbha che ane pratispaddhine mRtyune zaraNa banAvavuM te AraMbha che. A rIte parigraha, AraMbha, samAraMbhanuM mULa kAraNa banavA 87. Page #89 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pAme che. je svadhAtaka ke paraghAtaka pApa che. kemake - parigrahI AtmAnuM mana sthira rahetuM nathI Aje ghaNAonI phariyAda che ke pUjA-pATha, sAmAyika, kAyotsarga, chelle bhagavAnanA gabhArAmAM paNa amArUM mana sthira thatuM nathI. zA mATe thatuM nathI ? tyAre zAsrakAroe jvAbamAM kahayuM ke - parigraha ja temAM moTuM kAraNa che. A pApathI azuddha banelA AtmAmAM svairya, dhairya, gAMbhIrya, sneha, dayA, sahiSNutA hotI nathI. tema te koino bhAvamitra paNa banI zakato nathI. tevI rIte prANAtipAta, mRSAvAda, adattAdAna ane maithunakarmo paNa cheDI zakavA mATe samartha nathI. mATe ananta bhavomAM rakhaDyA pachI, thAkayA pachI meLavelA mAnava jIvanane barabAda karavA karatAM parigrahane ja maryAdita karavo, saMyamita karavo kalyANakArI dharma che. saMsAramAM khAvAnI, pIvAnI, paheravAnI, bhogavavAnI cIjo paNa ananta che. te badhI tame prApta karI zakavAnA nathI, khAi pI zakavAnA nathI. temaja te vastuono bhogavaTo paNa karI zakavAnA nathI to pachI vAMdarA jevA manane tophAne caDAvavA karatAM saMyamanI lagAmathI bAMdhI levAmAM Avaze to mAnavajIvanamAM samyaktvano prakAza maLaze; je mokSa meLavavA mATe adhikAraNa che. parigrahanA kaTakaLo dvAdazAMgImAM sarvazreSTha bhagavatI sUtramAM bhagavaMte kahayuM ke - he gautama ! eka ja vRkSanA pAMdaDAo paNa judA judA karmonA kAraNe eka samAna nathI hotA tevI rIte karelA karmonA kAraNe mAnavasRSTinA mAnavonA zarIra svabhAva, rUparaMga Adi eka samAna hotA nathI. A kAraNe ja keTalAka jIvo moha, mAyA, lobha, prapaMca Adi svarUpa mithyAtvanA ghorAtighora andhakAramAM tevI rIte phasAi gayelA hovAthI temanuM jJAna paNa mithyAtvavAsita bane che. mATe ja temanI vicAradhArAo paNa kaMika AvI banavA pAme che. jemake * 1) ApaNe gRhasthAzramI hovAnA kAraNe, vyApAra rojgAra karavAnA hoya che. temAM jIvahiMsAne jovA jaie to, jamIna para paga mukavAnI paNa jgyA rahevA pAmatI nathI. 2) jUTha, prapaMca karyA vinA zrImaMta zI rIte thavAze? ane te vinA ijjata AbarU meLavI zakAya tema nathI, ekAda saMsthAnA TrasTI, meMbara Adi banavA na pAmIe to koi bhAva paNa pUchanAra nathI, mATe jUThabhASAno tyAga lagabhaga AtmavaMcanA che. 88 Page #90 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 3) khoTA tolamApa, vyAjavaTAnA goTALA, ane vyApAramAM seLabheLa karavA ja paDe che, te vinA lAkho karoDo rUpIA zI rIte kamAvI zakvAnA hatAM. 4) umramAM AvatA maithunakarmanI mastI jIvamAtrane Ave ja che, kemake te prAkRtika dharma che. zarIra-mana ane indriyonI prasannatA paNa AnA kAraNe ja che tathA maryA pacha piMDadAna denAra na hoya to sadgati paNa thatI nathI. 5) strI ane zarIra jyAre laIne beThA chae to pachI parigrahanI mAyA vadhAravI e gRhasthAzramanuM phaLa che. krodha na karIe to sau koI dhamakAvanAra ja maLaze, mAnano kuMphADo rAkhavo ja paDe che. mAyA prapaMca vinA saMsArano vyavahAra barAbara cAle tema nathI. ItyAdi bhASA ja mithyAtvanA ghora andhakAramAM phasAI gayelA jIvonI che. AnA kAraNe saMsAravartI jIvonI lezyAo ja tevI ghaDAI gayelI hoya che. jethI sArA mAnavono sahavAsa, saMta-samAgama Adi satkAryo temane mula gamatA nathI. devAdhideva bhagavAna mahAvIra svAmInI, gaNadharonI, labdhisampanna munionI, AkAzamAMthI AvatA ane pAchA jatAM karoDonI saMkhyAmAM deva-devIonI hAjarI saune mATe pratyakSa hatI, to paNa viSTAno kiDo jema viSTamAM ja Ananda mAne che, tema pApakarmanA rasiyA jIvo potAnA pApamArgone cheDI zakatA nathI ane dharmamArgane haMbaka mAnI tene svIkArI zakatA nathI. nikAcita karmonI ati nibaDa granthi arthAt bAMdhelA atyanta cIkaNA karmonuM jora eTaluM badhuM hoya che jenAthI durgatidAyaka bhaviSyakALano khyAla paNa hoto nathI game tevo satyuga hoya paNa, abhavyAtmAo ane jAtibhavyAtmAonI vAta javA daie, to paNa dUrbhavya jIvo paNa prakAramAM AvavA mATe taiyAra hotA nathI. kadAca AvyA hoya to te prakAzane TakAvI levA mATenI zradhdhA paNa temane nathI. bhUta-bhaviSya ane vartamAna kALanA kaDavA phaLo kevA hatA, kevA haze ane kevA che tenI vicAraNA temanA mastiSkamAM hotI nathI. pUrvabhavanA puNyakarmonA ane pApakarmonA atinikAcita niyANA karmone laIne mAnavabhavamAM avatarit thayelA mammaNa zeThanA, mana-vacana ane kAyAnA taMtramAM dhana upArjana-vardhana atirikata bIjuM lakSya hatuM nahIM. A rIte temanuM jIvana pApAcaraNa mAyAcaraNa, mithyAcaraNa, asatyAcaraNa, ane duSTAcaraNamAM, AgaLane AgaLa vadhatuM gayuM. keTalIka vAra zarAbanA nazA karatAM paNa pApAcaraNano nazo 89 Page #91 -------------------------------------------------------------------------- ________________ tIvratama hovAthI sparzana, nayanAdi pAMce indriyo, tana ane mana paNa pApakarmo tarapha ja gati karanArA hoya che. mammaNa zeThanI pravRtti ane vRtti paNa eka samAna hatI. vastra paraprasveda (parasevA) tela ke kaDAino mela lAgyo hoya, to alpa parizrama karIne paNa, vajrane ujju (svaccha) nirmaLa ke pavitra karI zakIe, paNa DAmarano DAgha kADhavo saraLa nathI. tevI rIte amuka jIvonA pApakarmo ja bhayaMkaratama ane apavartanIya hoya che, jenAthI temanA AtmAnuM, ahiMsAdi mArga para AvavuM lagabhaga azakaya che. mammaNa zeThane eka ja dhuna lAgelI hatI ke je kAma saMsAranA mAnavo na karI zake, tevA "suvarNanA be baLada mAre taiyAra karavA". dhuna e dhuna ja hoya che jemAM koinuM paNa sAMbhaLavAnuM hotuM nathI, koinI salAha paNa levAnI ke devAnI hotI nathI A pramANenI dhunamAM te zeTha lAkaDA ghaNA vINIne paNa je rIte be paisA meLavAya te rIte dravya bhegu karavuM, vyApAra rogAramAM zarama zAmATe joie? gaNikAonA caMpala ane paherelI sADI paNa gire rAkhI 2-4 rUpIyA bAmAM Ave ane avasara Avye Dabala vyAjamAMthI 100-200 rUpIyA dhArI laie to paNa vAMdho kaMi nathI, anAjanA vyApAramAM iyaLo ane dhanerA jevA jIvo janma ke mare temAM huM zuM karI zakavAno hato. kemake jIvamAtranuM janmavuM ane maravuM te prakRtino dharma che. matalaba ke A pramANe paiso bhego karavo e ja eka lakSya rAkhIne mammaNa zeThe baLadIyA taiyAra karavAmAM "Tipe Tipe samudra bharAya" A nyAye avilaMbapaNe satata parizrama karatAM eka baLada prApta karyo ane bIjA baLada mATe thoDuM khuTatuM suvarNa meLavavA ThaMDI garamInI paravA karyA vagara, bhojana cheDIne paNa rAtadivasa (nizadina) paiso, paiso, hAya mAro paiso... eka divasanI vAta che, cellaNA rANI sAthe zreNika mahArAjA jharUkhAMmAM besIne nagaracarcA joi rahayAM hatAM. te samaya aMdhArI rAtano hato. AkAzamAM viLInA camakArA ane vAdaLAonI gaDagaDATa joradAra hatI. nadImAM baMne kAMThe pUra hatuM. tevA samaye mammaNa zeTha nadImAM utarIne taNAine AvatA lAkaDA bahAra kAThe che. vijJInA prakAzamAM rAjAnI najara makSNa zeTha para paDI be divasanAM bhUkhyA bhikhArIne paNa atyAre sUi jvAno samaya che. tyAre A mANasa atyanta bIhAmaNI rAtamAM paNa lAkaDA vINIne bhegA karI rahayo che. mANasane pUchyA pI jANavA maLe che ke A mammaNa zeTha che. jenI pAse zrImaMtAino pAra nathI. vyApAra rojgArano pAra nathI. chatAM paNa suvarNanA be baLadIyA banAvI rahayo che. te mATe - 90 Page #92 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bhUkhyA mANasane paNa zaramAve tevo parizrama karI rahayo che. karoDAdhipati mAM tenA tana para kyAre paNa, ujaLA vastro koie joyA nathI. khorAkamAM paNa mevA-miSTAnna joIne paNa vamana thAya che. kerI, jAmaphaLAdi uttama phaLane joIne paNa nAkanuM TeravuM caDhe che. kevaLa baphAI gayelA caNA ke coLAne telamAM vaghArIne khAya tyAre ja tRpti thAya che. koinI sAthe paNa uThavA-besavA bolavA ke vAto karavAno paNa samaya AnI pAse nathI. kemake - jindagInA nakazAmAM paiso-paiso bacAvavAno che. AvA prakAre dharma ane dhArmikatA sAthe saMbaMdha nahi rAkhanAra parigrahanAmanA pApanA paramapUjArIne, sAdhusaMto sAthe ke vaDIlo sAthe, kalAka ardho kalAka besavAnI levAdevI kaMipaNa nathI. mArA bApadAdAno dharma kayo? ane huM parigraha nAmanA mahApApanI pAchaLa pAgala banIne zuM karI rahayo chuM? AvA vicAro paNa parigrahanA parama bhakatone AvatA haze ke kema? te bhagavAna jANe! 15 prakAranA karmAdAnonA, vyAjavaTAnA goTALAnA, sAro mAla batAvI kharAba mAla devAnA, zarIrane puSTa banAvavA mATe game tevA abhakSyo apeyone peTamAM nAkhavAnA, ityAdi dhaMdhAomAM pApa lAgatuM haze ke kema? tenI vicAraNA karavA mATe paNa temane samaya nathI, athavA taiyAra nathI. mammaNa zeThanI AvA prakAranI vigato jANIne rAjAjIne dhaNuM ja duHkha thayuM. kemake - jyAM devAdhideva bhagavAna mahAvIra svAmInA 14 cAturmAso thayA che tevI mArI rAjagRhI nagarImAM ekabAju dharmonA avatAra samA, chamAM aDhaLaka zrImaMtAimAM mahAlatAM zAlIbhadrajI, dhannAjI, dharmanA raMgamAM raMgAyelI mArI dharmapatI celaNA, dhAriNI, kAlikA, mahAkAlikA Adi strIo rAjagharANAmAM rahevA chatAM temano tyAga, khAnapAnanI maryAdA, rahevAkaravAnI tathA oDhavA paheravAnI maryAdA tathA pAMcaso maMtrIonA agraNI mAro lADako abhayakumAra kayAM? ane parigrahanI mAyA sivAya, dharmanI mudata lezyA nathI tevo mammaNa zeTha kyAM? karmasattAnI keTalI balihArI? manuSyarUpe pratyeka manuSya samAna hovA mAM paNa ekane dharmanI vezyA, bIjAne pApanI zyA, ekane svarganI jhaMkhanA to anyane mokSanI jhaMkhanA, ane vaLI, bIjAne naraka tarapha prasthAna karavAnI taiyArI. ane eka divase mammaNa zeTha jANe maravAno samaya pAse AvI rahayo hoya tema - 'hAya mArA suvarNanA baLadIyA, mArA copaDA, mArI beMka, beMkanuM belensa, mArA baMgalA, mArI tijorI, mArI cAvIo mATe hAya-hAya karatAM karatAM zeThajInI AMkho sadAne mATe baMdha thaI gaI ane marIne narakagatinA mahemAna banI gayA. bhegI karelI mAyA jyAM hatI tyAMne tyAM paDI rahI. bhagavAna jANe te zeThanA taiyAra karelA suvarNanA baLadIyA atyAre kayAM haze? 91 Page #93 -------------------------------------------------------------------------- ________________ A rIte puNyakarmonuM devALuM kADhI mahAbhayaMkara pApakarmonA poTalA mastaka para mukIne parigrahano paramapUjArI, sonAcAMdI, hIrAmotIno parama bhakata, lakSmIdevIne parama lADakavAyo; mammaNa zeTha sadAne mATe itihAsamAMthI samApta thayo. A kAraNe ja bhagavAna mahAvIra svAmIe kahayuM ke - parigraha, parigrahanI saMjJA ane tenI mAyA, chevaTe teno paDaghayo paNa pApa che, mahApApa che. parigraha pApa samApta moTAM pApa samApta Page #94 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dravya pApa traNa saMtAno rUDAM rUpALA, hasIhasIne khelanArA, saMsAranI sTenpara AvyA hoya tyAre cothuM saMtAna raMge zyAma, mUMgu, bobaDuM, ThuMThuM, poliyAno roga, hADakA tathA lohInuM kensara laine Ave che. athavA be-cAra varSe kensaramAM rIbAine mare che temAM kAraNa zuM? viSayavAsanAnA raMgamAM raMgAyelI dharmapatnI ja jyAre patidevane mRtyunA ghATe utAratI hoya ane pati paNa potAnI prANapyArIne viSapAna karAvato hoya tyAre dIvA jevI spaSTa vAta che ke - koika bhave pati-patnI mArya ane mAraka rUpe hovAthI te bhavamAM paDelA hiMsaka bhAvanA saMskAronuM phaLa hajI paNa marIne ke mArIne bhogavavuM paDe che, mAImAranI jALamAM amuka ja mAdlA pakaDAya che ane bIjAM TakI jAya che, mAMsa vecanAranA hAthamAM eka bhUMDa AvyuM ane bIjuM bhAgI gayuM. ityAdi prasaMgomAM kAraNa eka ja che ke karmono bhogya kALa ekane kadAya Aje Avyo ane bIjAne be - cAra divase Ave athavA baMneno saMbaMdha nahI haze to pakaDAyA vinAnuM bhUMDa evA sthAne bhAgI jaze jyAMthI kasAinA hAthamAM to zuM paNa STimAM paNa na Ave. ApaNA potAnA jIvanamAM mArakATa, gALonuM AdAna-pradAna ane karmono vipAka joradAra udayamAM AvI jAya to eka ja jhATake bIjAnuM gaLuM dabAvatA vAra lAge tema nathI ityAdi prasaMgomAM karmarAjAnI sattA ja spaSTa dekhAya che. dravya pApone paraspara ja bhogavavAnA raheze. uparanA vivecanamAM mArya maravAvALo ane mAraka eTale mAravAvALo. A rIte eka gALo denAra bIjo sahana karanAra, eka DaMDAthI mAre bIjo sahana kare. parasparamAM koika karma beAnI, koika cAra AnI, ATha AnI ane koika karma eka ja jhATake bIjAnA motane mATe thAya che. matalaba ke bAMdhelA karmonA phaLa anubhavyA vinA anya mArga nathI. bhAvapApa (kaSAyabhAva) zeSa rahelA krodha, mAna, mAyA, lobha, rAga-dveSa, rita-ati, vaizunya abhyAkhyAna, paraparivAda, mAyA-mRSAvAda ane mithyAtva nAmanA 13 pApasthAnakone bhAvapApa kahevAyA che je vyapApo karatAM vadhAre kharAba che, kemake - be vyakitaonA pApane pragaTa karAvanAra, samAjane laDAvanAra, dezamAM bhAgalA paDAvanAra, sAsuvahune laDAvanAra, pati-patnIne rovaDAvanAra, naNaMda-bhAbhIne janma janmanI vairaNa banAvanAra kaSAya nAmanuM pApa che. jenI vidyamAnatAmAM vyakitamAtrane teTalA samaya pUratI dharmanI ane khAnadAnanI ane vratavizeSanI paNa maryAdA rahetI nathI. uttamottama vakatavyatvane 93 Page #95 -------------------------------------------------------------------------- ________________ tathA vakatRtvane kalaMkita karAvanAra, sAdhutA ane vairAgyano hADavairI ane chelle gurUno paNa oha karAvanAra kaSAya che. kaSAyano mAlika ajJAna granthimAM jakaDAyelo che. pUrvagrahanI mAyAmAM lapaTAyelo che. upara kahayA pramANe - prANAtipAta mRSAvAda, adattAdAna, maithuna ane parigraha A pAMce moTakA pApo hovA chadhmAM dravyarUpe svIkArAyelA che. kemake A pApone paraspara be vyaktio sAthe ja saMbaMdha hoya che, jemake eka mAraka, hiMsaka, ghAtaka che tyAre bIjo mArya, hisya ane ghAtya hovAthI bhavAntaromAM A baMne jIvAtmAone ja vairAnubandha ane tenA vipAka (phaLAdeza) no anubhava karanAro raheze ! trIjo mAnava vacce na hovAnA kAraNe temane temanAthI baMne jIvone apavAda sivAya khAsa hAni hotI nathI. AvI rIte jenA mATe asatya bhASA bolAya, jenI corI karAya, jenI sAthe adhArmika maithuna saMbaMdha baMdhAya ane parigrahavaza je je jIvo sAthe levAmAM, devA mAM, vyAjavaTAmAM khoTA tolamApamAM bheLaselamAM athavA udyogo yadvArA je jIvone mAryA che, ityAdi arthamAM pApanA phaLo paraspara ja bhogavavAnA raheze. mATe prANAtipAtAdi dravya pApa kahevAya che. bezaka ! mananA pariNAmomAM krUratamatA, krUrataratA ke, krUratA jeTalA pramANamAM rahI haze teTalA pramANe ja karmonuM baMdhana thaze. keTalIka vAra AvuM paNa baMne che ke - kRSNalezyAnA krUratama pariNAme eka strI kaDavI tuMbaDInA zAkanA kAraNe muninI hatyAmAM bhAgIdAra bane che. munirAja to zuklatama lezyAnA mAlika hovAthI kevaLajJAna meLavIne mokSamAM gayA che, jyAre te strI munihatyAnA pApe pratyeka narakabhUmimAM be be vAra e rIte 14 vAra narakamAM gai che. uparAnta bIjA paNa keTalAya avatAromAM sImAtIta bhUkha, tarasa, ThaMDI-garamIne bhogavatI vinA mote marI che. pAMcaso munirAjo ghANImAM pIlAtAM kevaLajJAnI bane che tyAre pIlAvanAra pAlaka nAmano narAdhama kayAreya samyaktvano prakAza meLavI zake tema nathI. nAnA moTA mAlA hajI prANamukata thayA nathI to paNa kasAi karma karanArAo te mAllAonI jIvatI khAla ja utArI le che dIpaDAnA cArapaga lokhaMDanI sAMkaLathI bAMdhIne garamAgarama lAla surakha loDhAno saLIyo tenI gudA para mUke che ane mazInathI mukha dvArA bahAra kADhe che. te uparAnta pArzvakumAra ane kamaTha, guNasena ane agnizarmA, zayyApAlaka ane tripRSTha vAsudeva, ityAdi agaNita dAntomAM eka bhavano mAraka bIje bhave mArya bane che. ane AvI rIte bhavabhavAntaramAM vinA mote maratAM karmone bhogave che. matalaba ke apavAda sivAya bIjA mANaso bhAgye ja vacce AvatA hoya che. - 94 Page #96 -------------------------------------------------------------------------- ________________ eka bhavanuM kareluM, karAyeluM ane anumodeluM pApa keTalA bhavo sudhI sAthe Avaze? kyAre chuTaze? kevI rIte chuTaze? A ane AnA jevI badhI vAtone ApaNe bhale na jANI zakIe to paNa karmonA vipAko (phaLo) jyAre bhogavIe chIe tyAre karmabaMdhana kevI rIte karyuM haze? tenA thoDo ghaNo anubhava to jIvamAtrane thayA vinA raheto nathI. yadyapi A anubhava spaSTa hoto nathI. mAtAnI kukSimAMthI janma lenArA mAnavamAtrane hiMsAmAM, jUThamAM, corImAM, maithunamAM ane parigrahamAM kvacita pApa dekhAya che. paNa kaSAyabhAva tenA karatAM paNa bhayaMkara pApa che. AvuM samajJAna prApta nahI thayeluM hovAnA kAraNe khAnapAnamAM, raheNIkaraNImAM, tyAga dekhAze chelle nirAgabhAvamAM AvI saMsArano tyAga karaze, paraMtu kaSAyabhAva tathA kaSAya vyavahArano tyAga karavA jeTalI kSamatA keLavI zakAtI nathI, pauSadha tathA sAmAyikamAM kAjo letA marelA kIDI AdinA mATe pazcAtApa ke prAyazcita karaze paNa pauSadha sAmAyika daramyAna kaSAya karyo hoya, temAM dhamadhamyA hoIe ke dhuMsApuMsA thai gayA hoie topaNa teone samyaga jJAnanA abhAve athavA samyajJAnanA ajIrNanA kAraNe "kaSAya karavAmAM me pApa karyuM che" athavA arihaMta paramAtmAnI ANA lopI che teno khyAla paNa temane hoto nathI, athavA kaSAyabhAvamAM rahevuM, tenI pravRttine dhImI paNa paDavA na devI te bhayaMkara pApa che. AvI samajatI paNa temane hotI nathI. svIkArelA gRhasthAzramamAM dIvALInA dIvAnA sthAne hoLInA bhaDakA thaze to paNa kaSAyabhAvane kaMTrolamAM levAnI TreniMga laI zakatA nathI. kemake - temanA magajamAM eka jAtanuM ajJAna, mithyAjJAna bharAI gayuM hoya che ke - kaSAyo karavAthI ja kuTumbanA sabhyo mArI ANamAM rahe che, parantu Avo kaSAyabhAva AtmAne, manane, indriyone zarIramAM rahelA lohIne, zarIranA rUparaMgane, svopArjita puNyakarmone tathA matijJAnane paNa barabAda karAvI de che. tevuM samajavA jeTalI kSamatA paNa teo keLavI zakatA nathI. kaSAyamAM kaSa ane Aya A be zabdone samAsa che. "khyatve hiMyane prakhina: yari 4 : saMsAra: " ane Aya eTale jenAthI saMsAranA mULanI mammutI, bhavabhramaNanI vRddhi ane durgatigAmI thavAya te kaSAya che. tenA krodha-mAna-mAyA ane lobha nAme cAra bheda che. 95 Page #97 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 6 krodhapApa - 18 pApasthAnakomAM chuM pApa krodha che, sAtamuM mAna, AThamuM mAyA ane navamuM lobha che. rasAnubaMdhane lai koimAM anantAnubaMdhI, beimAM apratyAkhyAnI, koImAM pratyAkhyAnI ane koimAM saMjvalana hoya che. sArAMza ke - 4, anantAnubaMdhI krodha, mAna, mAyA, lobha 4, apratyAkhyAnI, krodha, mAna, mAyA, lobha. 4, pratyAkhyAnI kSedha, mAna, mAyA, lobha. 4, saMjvalana krodha, mAna, mAyA, lobha AvI rIte kaSAyanA avAjora bheda 16 nI saMkhyAmAM thAya che. A cAre krodha, mAna, mAyA ane lobha uttarottara baLavAna che. arthAta, krodha karatAM abhimAna kaSAya, mAna karatAM mAyA kaSAya, ane mAyA karatAM lobha kaSAya vadhAre sazakata che. game te kAraNe utpanna thayelA anantAnubaMdhI kaSAya jIndagInA chellA zvAsa sudhI paNa TakI rahe che. AnA kAraNe samyakatva utpanna thai zakatuM nathI, thayuM haze to TakI rahevAnI zakayatA nathI. ane Ano mAlika marIne narakzatimAM jAya che. apratyAkhyAna kaSAyamAM rasanI mandatA hovAthI eka varSe paNa teno AtmA jAgRta thAya che. jenI sAthe kaSAyo thayA hoya tene 'micchamidukkaDama' ApI AtmAne kaSAya mukata karaze. AmAM samyakatva prApta thatAM pahelA AyuSyakarma baMdhAI gayuM haze to tiryaMcagatimAM jaze. pratyAkhyAna kaSAyamAM rasanI mandataratA hovAthI AvaraNIya karmone khasI javuM paDe che. pariNAme bhAvI kALamAM pharIthI samyakatva bhraSTa thavuM na paDe te mATe sthala prANAtipAtAdinuM viramaNa (tyAga) karavAnI bhAvollAsa utpanna thaze. cAra mahine paNa jIvone kSamApanA karI AtmajAgRtimAM AgaLa vadhaze. jenA kAraNe AyuSya pUrNa karIne manuSyagati prApta karaze. saMjavalana kaSAyamAM rasanI madatamatA hovAthI kaSAyonuM zamana thatAM vAra lAgatI nathI. saMsAranI mAyAne pApotpAdaka, pApavardhaka ane pApaparamparaka samajIne teno tyAga karIne mahAvratone svIkAravA jeTalI kSamatA prApta karaze ane svIkArelA mahAvrato ne yathAzakya, niraticAra pALIne, tathA sarve jIvone khamatakhAmaNA karI Page #98 -------------------------------------------------------------------------- ________________ devalokane prApta karanAra banavA pAmaze. ane vaimAnika deva banaze jyAM tIrthaMkara paramAtmAonA paMcakalyANakanI ArAdhanA karI bhaviSyamAM kevaLajJAnanI bhUmikA prApta karavAnI yogyatA bhAgyamAM raheze. AvA prakAranA rasAnubandhImAM pUrvabhavanI ArAdhanA ane virAdhanA, puNya ke pApanA kAraNe athavA AvanArA bhavo bagaDavAnA ke sudharavAnA hoya tyAre rasAnubandhanI lezyAomAM parivartana thatuM rahe che, jemake -, janmatAM ja anantAnubaMdhI kaSAyanA mAlika caMDakauzika nAgarAjane, dayAnA mahAsAgara zrI mahAvIra svAmInA darzana thatAM ja, jIvana nA aNu aNumAM rahela anantAnubaMdhI kaSAyanuM vamana thatAM ja samyagdarzananI prApti thAya che. phaLasvarUpe pAMcamI narake jvAnI lAyakAtanA badale AThamo devaloka prApta kare che. yadyapi anantAnubaMdhI kaSAyamAM to samyagdarzana thatuM nathI paNa deva-guru ane dharma nuM nimitta pAmI thoDIvArane mATe paNa anantAnubandhImAM, apratyAkhyAna, pratyAkhyAna athavA saMjvalanano rasodaya thatA samyaktvanI prApti karI dezavirati paNa prApta kare che. eTale ke - havethI mArI phaNA bIlamAMthI bahAra kADhIza ja nahI. AvI rItanA dezivaratidharma ne prApta kare che. kemake A deza viratidharma tiMryacone tathA nArakone mATe paNa khullo che. tenAthI viparIta zukala lezyAnA mAlika vaimAnika saMgama devane, mahAvIrasvAmIne joyA pachI saMjvalana kaSAyamAM anantAnubandhIno rasa mizrita thatAM ja krodhanI mAtrA vadhavA lAgI ane devAdhidevane AmaraNAta upasargo karIne hamezAne mATe potAnI lAyakAta gumAvI dIdhI che. rAvaNa ane lakSmaNano jIva atyAre cothI narake che. tyAM acyutendra (sItAnojIvAtmA) jAya che ane pratibodha kare che. tathA samyaktva meLavIne dezavaratidharma eTale ke 'have ame koine mArIzuM nahIM, laDIzuM nahI' AnuM nAma ja dezivarita che. tAkAta hovA mAM laDAi jhagaDA ane jIbhAjoDA na karavA tenuM nAma vrata che ane A vratanA kAraNe ja rAvaNe hamezAne mATe durgatinA dvAra baMdha karyo che. - kaSAyonI bhayaMkaratA pUrvabhavanI alpAMze paNa karelI ArAdhanAnA kAraNe, sukha-zAnti ane samAdhinI kalpanAo sAthe manuSyAvatAranI sTeja para avatarita thayelA mAnavano bAlyakALa pUrNa thayA pachI, pUrvakRta virAdhanA paNa sAtheja AvatI hovAthI, A cAlu jIvanamAM, mAtA-pitA, bhAi bhAbhI, phaibA uparAnta sAthe ramanArA gaMdA mitro, 62 Page #99 -------------------------------------------------------------------------- ________________ tathA AcAra-vicAra ane uccAra thI bhraSTa thayelA skUlanA mAsTaro, tathA prophesaronA karaNe jIvananA bAlyakALamAM paDI gayelA, kharAbamAM kharAba, akathanIya, gopanIya, ane lajjAspada saMskAro paNa sAthIdAra banavA pAme che. umra jema jema vadhatI jAya che tema tema vAtAvaraNanI pratikULatA paNa sarjAtI jAya che ane AtmAnA pratipradeze krodha - mAna - mAyA tathA lobha paNa vadhatAM jAya chepuNyakarmanI kamANI sAthIdAra banavA pAme to te sArAmAM sAro zrImaMta paNa bane che, keTalIka saMsthAonI sattA paNa meLavI le che. parantu kaSAyAdhI banIne potAnA vyakitatvamAM, kuTuMba-parivAramAM, samAja ane saMghamAM, gAmaane dezamAM bhAgalA paDAvavA ane eka bIjAne eka bIjA sAthe laDAvavAmAM, potAnI zrImaMtAi ane sattAno durupayoga karI potAnA puNyakarmone barabAda kare che ane jIvanayAtrA kaluSita karI maryA pachI paNa apasano bhAgIdAra banavA pAme che. atyuttama mAnavAvatAramAM satya ane zIyaLanI ArAdhanA sAthe maitrI bhAva tathA pramodabhAvanA rUDArUpALA saMskAro meLavavA joItA hatAM tenA badale saunI sAthe vaira-virodha vadhArIne jIvana dhanane khatama kare paraspara raNamedAna zA mATe ramAtA haze? pratyeka dezano ane khAsa karI bhArata dezano ItihAsa sAkSI Ape che ke - rAjA, mahArAjA, zrImaMto ane sattAdhArIo e vAte raNamedAna khelI dezane pAyamAla, zakitahIna, ane nirmAlya banAvyA che. temAM koika samaye eka rAjAne bIjArAjA sAthe sarvathA mAmulI vAtamAM asahiSatA sAthe kodhanI mAtrA vadhatI gai. cAraNabhATo ane vacce rahelA dalAlo (nArado) temAM vadhAro karatA gayA pariNAme hajAro lAkho nirdoSa mAnavone yamarAjanA darabAra mAM pahoMcADI dIdhA. koIka rAjAne eka vezyA ke parastrI vacce AvI. koikane sarahada vacce AvI ane yuddhano prAraMbha thayo, AvI rIte abhimAna kaSAya thI kaSAyita thai potAno mithyAvaTa batAvavA sArUM paNa yuddhanA medAnamAM utarI AvelA rAjAonA itihAsa ocha nathI. mAyA prapaMcamAM, mithyA pratiSThAmAM ane sarahado vadhAravAnA lobhamAM ramAyelA yuddhamAM mAryA gayelAonI mAtAo, ane temanI vidhavA banelI strIonA garamAgarama AMsuonI bakSIsa ja bhAratadezanA bhAgyamAM zeSa rahevA pAmI che. ane je dezamAM samAja mAM, sampradAyamAM, vidhavA, kumArikAonA Asuo paDatA haze. te deza, samAja ke kuTuMba kyAre unnati karaze? te bhagavAna jANe? AvA kAraNe ja bhAratIya prajA dina pratidina zAririka ane Atmika baLamAM kamajora thatI gaI. lohImAM rahelI zurAtana 98 Page #100 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zakita marI paravArI, AMkhonA oja kapALanuM teja gayuM ane maravAnA vAMke jIvatI prajA Aje saune mATe pratyakSa che. mATe ja kaSAya bhAva ane kaSAyothI dhamadhamatuM jIvana koine mATe paNa hitakAraka banatuM nathI. je pravRttinA mULamAM kaSAya bhAva rahayo haze te dharma, sampradAya athavA game tevA sAtvika anuSThAno paNa svane, parane, dezane, sampradAyane hitakArI banavA pAmyA nathI. A kAraNeja kaSAyo AtmAnA hADavairI manAyA che. kevaLajJAna meLavavAne mATe bAdhaka tatva karyuM ? kevaLajJAnarUpI AtmAnI jyota prAptimAM bAdhaka tatva koi hoya to kaSAya bhAva ane kASAyika pravRtti che, tenA mAlika AtmAne parigraha vinA cAlI zake tema nathI pI cAhe bAhaya hoya ke abhyantara athavA kaSAyoja Abhyantara parigraha ja che. nagnAvasthA svIkAravI, bhUkhyA rahevuM ke maravuM, malIna gaMdA vastro paheravA, kevaLa pANI sAthe bhojanAdi kAryo karavA, saraLa che, parantu Atma saMyama karavo dhaNo ja adharo che, matalaba ke kaSAyoja saMsAra che ane te vinAnuM jIvana mokSa che. zAstromAM paNa kahevAyuM che ke - (1)"SAyamutti: jina muoireva," arthAt kaSAyothI mukata thavuM eja kevaLajJAna che (2) "motyAo hi mumukSutva" saMsAranI mohamAyAno tyAgIja mumukSu kahevAya che. (3) "nirmamatva vairAzyAya" parigrahanI lAlasA ane murdAnA tyAga mAMthI ja vairAgyano janma thAya che. (4) "yatra yaMtra vairAgyuM tatra tatra SAyAmAvo Dasceva" - arthAt kaSAyone tathA AtmAne hADavaira che. (5) rAvInAmutpatideva hiMsA," mAnasika jIvana paNa rAgadveSamaya rAkhavuM te hiMsA che, ane jyAM hiMsA che tyAM kaSAyabhAvo nI hAjarI nakArI zakAtI nathI. krodhAyane utpanna thavAmAM mukhya kAraNa zuM? sAmevALA cAre pratispardhi hoya, zeTha hoya, bhAgIdAra hoya, teomAM rahelA rUpa saundarya ujjvaLa vastra paridhAna sArA ane huziyAra putraputrIo, zrImaMtAi moTara, vyApAra, rojgAramAM rahelI kuzalatA, sundara srI, samAmAM AgevAnI, 99 Page #101 -------------------------------------------------------------------------- ________________ rAjadarabAramAM bahumAni to, dayALutA, dAnezvarItA Adi sAdhAraNa ke asAdhAraNa guNone joI mAnavanA manamAM sauthI prathama asahiSaSNutA tathA baLatarA thAya che. te mAMthI dhIme dhIme kALI nAgaNa ane jIvatI jAgatI DAkaNa karatAM vadhAre khataranAka ISyano janma thAya che. nAgaNane eka prasutimAM 10 iDA nI utpatti manAi che. kuMDALuM karIne nAgaNa vacce bese che ane potAnA eka eka iMDone moDhAmAM laI AkAza tarapha pheke che. yadI te iDa phaDALAnI bahAra paDe te jIvatuM rahe che, anyathA nAgaNa (iDAonI mAtA) ja khAI jAya che mATe jIvasRSTimAM tene putraghAtinI kahevAmAM AvI che. tevI rIte vyavahAra ke Atma kalyANane mATe athavA sAdhusaMtonI vacce besI thoDA ghaNA guNo upArjana karyA hoya te sarve IrSyAnI jvALAmAM eka pI eka bhasmasAt thAya che mATe "juuthatinI rUM" arthAta guNo ne utpanna karAvanArI lajjA che to guNono samULa nAza karAvanArI IrSyA che. tene yadi samyajJAna dvArA vazamAM na karI zakayA to temAMthI kodha, mahAkrodha nAmanuM bhUta dekhADo deze ane eka divase tamArA mAnava jIvanane potAnA sakaMjAmAM lai janma janmanI tapazcaryAone tathA satkarmone samULa khatama karI deze. jainAgama konA viSayamAM zuM kahe che? judA judA AgamUzAstronI sAkSIe kodhanI vyAkhyA karIe chae. (1) kAraNe vAra vA ti zradhyavasAya: zodha: (jhAvAra sUtra 262) sAmevALA tarapha thI ekAda kAraNa maLe athavA na maLe to paNa bhUtakALanI vAto ne jyAre smRtimAM lAvavAmAM Ave che tyAre mAnasika jIvanamAM krUra adhyavasAyo, pariNAmo, vezyAo thayAja kare che. temAM krodhano camatkAra anubhavamAM Avato hoya che. ane A kura adhyavasAyo ja AtmAne kRSNa-nIla ane kApAta lezyAomAM vadhAro karanArA bane che. kalAka ke ardhA kalAka pahelA sAdhaka pavitrabhAvone mAlika banyo haze. paNa krodhano udaya thatAMja teTalA samaya pUratI zubha lezyAonA sthAne azubha lezyAo hAjara thaI jAya che. ane te samayeja zvAsa baMdha paDI jAya to durgati sivAya bIjI gati nathI. (2) tatra zAstrIyApadhAtI, dharma vipAzcAt : (mAvAra 270) AtmA eTale pote ane indriyo, mana tathA zarIrane svavaza karI sAdhelA %, aThThama, AyaMbIla, ekAsaNa, pUjA, jApa, pauSadha, pratikramaNa AdithI upArjana 10 Page #102 -------------------------------------------------------------------------- ________________ karelA guNe potAnA kahevAya che. te guNono upaghAta karanAra, dabAvI denAra tathA durguNomAM parivartita karanAra krodha che. yogazAstramAM hemacandracAryajI kahe che pha - "zno: puna: kSaNenA pi pUrva Tyati tapa: hati " eTale ke lAkho- karoDo ane abajo varSo paryata karelI tapazcaryA, saMyama ArAdhanA, sAdhelI vakatRtvatA, pheLaveluM vyakitatva Adi guNone ejja kSaNamAM khatama karanAra krodha che. "odha karoDa pUrva taNa saMyamaphaLa jAya - krodha sahita je tapa kare te to lekhe na thAya" matalaba ke, khubaja puruSArtha dvArA sAdhita sarve svasatkAryo Adino ghAtaka phodha che. samyakatvanI prAptinA samaye upazamita thayelA mithyAtvamAM krodha karma paNa sattAmAM paDeluM hovAthI. teno vipAkodayaja krodha kahevAya che. saMyamanI sArAmAM sArI sAdhanAthI prApta karelA guNa sthAnakonA mAlika munirAjane paNa "adhArtha munauDAnopArtitA" yogazAstramAM caMDAlasamAM kahayAM che to anyanI vAta zuM karavI? (3) "krodhanaM krudhyati vA yena sa krodhaH krodhamohasampAdyo jIvasya pariNAmavizeSaH ghogha: aftha: mohanIyarna parva che" (TANAM sUtra 183) eTale ke, zarAbapAna vaDe bebhAna banelA mAnavane matijJAna ke mAnavatA sAthe jema leNAdeNI rahetI nathI. tema zarAbapAna jevA mohakarmanA udaya mAM koI nA pariNAmo paNa zAnta-upazAnta ke dAnta thatA nathI.te kAraNe saMsAranA koI paNa cetana ke acetana padArthonA nimitte krodhano udaya mAnavane sadaiva banyo rahe che. zarAbapAnano nazo sauthI pahelA mAnavanI indriyomAM uttejanA lAvyA che tenA dila ane dimAgane sarvathA behoza karI mUke che. tevI rIte, mohakarmano udaya athavA tenI udIrNothI mAnavanI pAMce IndriyomAM, manamAM, mAdakatA Ave che ane teTalA samaya pUrato te sAdhaka pragADha ke pracchanna paNa indriyo no gulAma banyA vinA raheto nathI. tevI sthiti mAM krodhano udaya paNa nakArI zakAto nathI. _ "yatra yatra indriyANAM vazavartitvaM tatra tatra krodhodayo 'styeva" yogazAstranI sAkSI paNa A vAtane puSTa karatAM kare che ke - "SAyA viiikrayA vijetRtvamavizyameva" eTaleke - kaSAyone jItavA ja hoya to sarva prathama IndriyonA vijetA banavuM jarUrI che. kemake - pAMce IndriyomAM zabda 101 Page #103 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ane rUpa kAmasvarUpe che. ane gaMdha-rasa tathA sparza bhogasvarUpe che. paMcendriyajAtinAmakarmanA kAraNe pAMce Indriyone prApta thayelA jIvAtmAne pAMce kAmabhogano udaya hoya ja che. AMkha ane kAnathI jovAyelA padArtho ane sAMbhaLelA zabdothI te viSayone prApta karavAnI mAyA lAge che. ane tene bhogavavAne mATe zeSa Indriyo mukha kholIne taiyAra ja beThI che. have icchiA ke vAMnti kAmabhAgomAM jyAre nyUnatA rahe. aMtarAya AvI paDe tyAre atRmamAnavane krodha utpanna thayA vinA raheto nathI. gItAjI mAM paNa "Amata afmanA eTale ke, kodhanI utpatti kamabhogonI atRptinA kAraNe thAya che. tethI uttarAdhyayana sUtramAM kAmabhogone zalya ane viSa samAna kahayAM che. zalya eTale kAMTo krodhanI mAtrA jyAre vadhe che tyAre mahAvasthA ane mUDhAvasthA paNa vadhe ja che. ane mAnava vivekazunya bane che. vadhAre paDatAM nazAmAM smRti no nAza thAya che. ane tema thatAM potAnI avasthA, sTeja, pojhIzana, lIdhelA vrato niyamo. khAnadAnanI maryAdA tathA arihaMtadeva AdinI paNa smRti rahevA pAmatI nathI. aprItigakSaNa: krodhaH (uttarAdhyayana sUtra - 261) lakSaNathI lakSyanI siddhi thAya che, jemake "dhUmAt nisya tevI rIte cetana ke acetana padArtha pratye rahelI aprIti - saprema aNagamo - napharata ane udAsInatAmAM kAraNa rUpe krodhanI hAjarI zAstrakAroe nakArI nathI. chupAi gayelA coranI jema mAnavatA jIvana mAM rahelI krodhanA kAraNe bIjA mAnava sAthe prItidharma, premadharma, maitrIdharma, vairAgyadharma ke samyakatvadharma paNa teTalA pUratAM, athavA jIvananA chellawAsa sudhI paNa samApta thAya che. mATe aprIti Adi lakSaNo vaDe mAnavanA jIvanamAM rahelo koI zIrIte nakArI zakAze? saMjvalana Aje kadAca saMjvalana koI haze paNa rojane roja hAjara rahelo krodha, bhUta hovAnA kAraNe kadAca AvatI kAle nimitto maLatA anantAnubaMdhI mAM kUdako mArI deze. tyAre grahaNa karelA vrato paNa mazkarIne lAyaka banI jaze. bezaka! aprIti AdimAM nirmama lakSaNathI lakSita vairAgya paNa hoI zake che. parantu nizcayAtmaka daSTie nirmama mAnavanA jIvanamAM 'SAtmaka aprIti hotI nathI. paNa dayApUrNa prIti-prema ane mitratAno sAgara uchaLato hoya che, jemake mahAvIra svAmIne caMDakauzika ke saMgama upara, pArzvanAthano kamaThaupara gajasukamAlano sasarA upara, metArajano sonI upara, candanabALA no mUlAzeThANI upara, rAjImatI no diyara muni rahomI upara aprIti ke dveSa na hato. parantu adbhuta karUNA hatI. maitrIbhAva hato, dayAnI caramasImAM hatI. mATe ja 102 Page #104 -------------------------------------------------------------------------- ________________ samyaktva raMganA ghUMTaNA jene lAgyA che, tene koinA pratye napharata hotI nathI, ataDA paNa hotuM nathI. (5) RoghaH aprItipariNAma: (nIbhigama sUtra ) avyApti, ativyApti ane asaMbhavAdi doSa rahita lakSaNa vaDe lakSyanI siddhi asaMbhavita nathI. parantu lakSyamAM lakSaNanI vidyamAnatA hovI ja joie tevuM nathI lokhaMDanA goLAmAM ke sagaDAmAM agnirUpa lakSya to che paNa dhUmADArUpa lakSaNanI gerahAjarI spaSTa dekhAya che. tevI rIte svArthapUrNa ane samayanA gaNatarIbAja ghaNAmAnavone joi zakIe Ie ke, teo teTalA samaya pUratA ThAvakA gaMbhIra hasamukhA ane prema bharelI vAto karanArA spaSTa dadekhAya che, paNa ... paNa.. temanA haiyAmAM roSano agni bharelo hoya che, mATe ja bahAranA ThAvakA ane andaranA mAyAvI, bahAranA gaMbhIra parantu haiyAmAM cUlA para khadabadatI khIcaDInI jema krodha ane irSyAthI jalatA hoya che. bahAranA hasamukhA ane andaranA kAtila viSa jevA AtmAo samayane joine 'ghA' karanArA hoya che. bahArathI premapUrNa vArtAlApa kare che. paNa haiyAmAM vaira-virodhano vaMToLa caDhI gayo hovAthI samayanI pratIkSA karanArA hoya che. A kAraNeja, AvA prakAranA vartana ane kthanamAM pheraphAravALA mAnavonA caherA upara tatkALamAM aprItirUpa lakSaNa na dekhAtuM hoya to paNa AtmAnA prati pradeze krodhano jvAlAmukhI bhaDakeloja hoya che. mATe A sUtra pharamAve che ke - krodhI mAnavonA jIvana aprItyayAtmaka pariNAmavALAja hoya che. aprIti eTale AtmAnI pariNati, lezyA, vicAradhArA ke tenA parispaMdo samajavA,ityAdi kAraNe bhUta, caMDAla ke kALAnAganI upamAne sArthaka karato krodha sauthI pahelA tyAjya che. kAraNa ke, krodhAndha mAMNasa hiMsaka hovAthI game tyAre bIjA pApomAM sarakI jatAM vAra karato nathI. bhayaMkaratama krodhano tyAga zI rIte karavo? bhagavatI sUtra pharamAve che ke "koho vivegeruvIjavI micchAdaMsaNa sallavigvevevA" matalaba ke, krodhAdi bIjA pApono tyAga vivekapUrvaka karayo, viveka (tyAga)no bIjo artha pRthakkaraNa che. mATe krodhI banatA pahelA vicAravuM ke - (1) krodha karavAthI hAni thaze ke lAbha? (2) lAbha kadAca thAya to cirasthAyI ke kSaNasthAyI ? 103 Page #105 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (3) cirasthAyI lAbha paNa AtmAne mATe ke vyavahArane mATe? (4) AtmAne mATe hoya to satidAyaka ke durgatidAyaka? (5) kadAca sadgatizayaka hoya to eka bhavane mATe ke paramparAnA bhavone mATe? (6) yadi A bhava pUrato ja lAbha hoya to lAkhanA bAra hajAra karavA jevuM thaze. saMsAramAM pratyakSa joie e ke, rogiSTa-mahArogiSTa mANaso jeTalA duHkhI nathI, tenA karatAM hajAro guNA krodhAnya mANasa duHkhI che, mahAduHkhI che. ane jeno eka bhava bagaDaze tenA AvanArA bhavo zI rIte sudharaze? koNa sudhAraze? mATeja koI pApa che, mahApApa che, caMDAlatamAM che. jAtithI caMDAlane to kevaLajJAna koNa prApta karAvI zakaze? AvA krodhI mANaso garvamAM paNa vadhAre hoya che. koMdhapApa nA kaTapho "DhorakuMDe manamuMDe mAyAmuMDe norakuMDe samuDe" A pAMca prakAranuM muMDana ThANAMga sUtramAM bhagavAna mahAvIra svAmIe kahayuM che - saMsAranI asAratA jANI lIdhA pacha jJAna tathAvairAgya pUrvaka levAyelI dIkSAmAM, sauthI prathama krodhanuM, mAnanuM, mAyAnuM, lobhanuM ane dezanuM muMDana zAstrakArone sammata che. muMDanano artha thAya che ke - "vIttarAga prabhunI, gurumahArAjanI ane saMghanI samakSa tevI pratijJA levAmAM Ave che ke, he prabho ! AthI ledhanuM muMDana eTalA ke krodhanA paramANuone jIvanamAM AvavA daIza nahIM, krodhano bhaDako thAya tevA sthAnamAM rahIza nahIM, ane phodhI mANasa nA sahavAsa mAM paNa rahIza nahIM. te pramANe abhimAna, mAyA ane lobhanA paramANuono mArA AtmAne sparza thAya nahI tenI kALajI rAkhIza ane tevA vAtAvaraNanuM sarjana thavA na pAme tevI badhI jAta nI pravRttiono tyAga karIza. tyAra pachI cAre kaSAyonI vaLagaNa pharIthI na thAya te hetuthI mAthAnA vALonuM paNa muMDana (laMcana) karAvIza. abhUtapUrva Atmika zakitane prApta karAvavAnI kSamatA dharAvanAra loca che jemAM dADhI, mUcha tathA mAthAnA vALanuM luMcana thAya che. saMsAra bharamAM Azcarya pamADe tevI zakitaone dharAvanAra mANasone joyA che parantu te zakitao karatAM paNa 104 Page #106 -------------------------------------------------------------------------- ________________ caDhiyAtI zakita kezonA locanI che, kAraNa ke - loca thayA pachI AtmAnI vairAgyazakita vadhe che. phaLasvarUpe krodhanuM mAraNa, mAyAnuM tyAjana, mAnanuM nirAsana ane lobharAkSasanuM hanana sulabha bane che. parantu kevaLajJAnasudhI pahoMcavA mATenI Atmika taiyArI adhurI hoya athavA pramAdavaza pUrNa karavAmAM udAsInatA AvI hoya,athavA rAgavaUkatA ane dravyamahatvAkAMkSAne tophAne caDhAvI mAre tevA prakAranI prAraMbhamAM nirdoSa dekhAtIpravRtti AgaLa jyAM duSita bane che tyAre samyajJAnanI pakaDa paNa DhIlI paDatI jAya che. ghoDAgADI nA cAlaka nA hAtha mAMthI lagAma paDI jAya athavA nidravaza DhIlI paDe che tyAre ghoDAne tophAne caDhatAM vAra keTalI? A pramANe, yathAkhyAta saMyama no nakazo jyAre AtmAmAM hoto nathI, athavA lokaiSaNA, bhogaiSaNA (rasagArava, RddhigArava ane sAtAgArava)nI mAyA prapaMcamAM te nakazo AtmAnA pradezomAMthI khasI jAya che tyAre anAdikALanI indriyonI gulAmI nA phaLasvarUpe kaSAyorUpI cAre ghoDAo potAnA mULasvabhAvamAM AvyA vinA rahetA nathI. bhagavAna mahAvIra svAmInA chadmAsthika kALanI apekSAe, lAkho, karoDo ane abajo varSo pahelAnI A vAta che. utkRSTatama vairAgyathI nigrantha avasthAne prApta karavAmATe dIkSita thayelA A munirAja samyagdarzana pUrvaka potAnI tapazcaryA, kriyA ane ArAdhanAmAM pUrNa masta hatAM. temanA mATe sau koine mAna hatuM. parantu pote mAnane yogya che ke nahI? teno nirNaya mAnake mAnapatra devAvALAne karavAno nathI paNa mAna meLavavA vALAne karavAno che. kemake - vyakitanA bhAva pariNAmone jANavAnI kSamatAM jJAnI puruSone hoya che. chadmasthAne nahI. samayagdarzanamAM bhale kSAyika bhAva pariNamI jAya to paNa kSAyika samyAna ane cAritranI prApti beu dUra che. kemake - sammAnanI caramasImA terameM guNasthAnake thAya che. te pahelA, te sAdhaka dmastha eTale AvaraNIya karmonI sattAmAM sakaMjAmAM, paDelo hoya che jemake - matijJAnanA kAraNe sAdhune khyAla Ave che ke, sAdhuveSa svIkAryA pacha krodha karavo na joie, parantu A jJAna kSAyopathamika hovAthI tarataja matijJAnAvaraNIyakarmano udaya AvatA ja AtmAnI mULakita para paDo AvavAthI. krodhane kaMTrolamAM karavAnI buddhi ane zakita paNa te sAdhakanI marI paravAre che. mATe sattAmAM paDelo krodha nimitta maLatAja bhaDakI jAya che. tyAre temanA zabdo kaMika AvA hoya che. (1) huM kaMi ocha bApano beTo nathI ke tAruM sahana karI lauM? 105 Page #107 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (2) krodhano javAba kodhathI na daIe to saMsAramAM bAyalAnI mAphaka jIvavAno artha zo? (3) sarpa paNa phaNA na caDAve to tene mArI nAkhanArA ghaNA che. tema mAre paNa thoDe phUphADo to rAkhavo joIe. (4) ane dhaNA kharA saMsAranA kAryo krodhathI ja sameTAya che. ItyAdi bhASA ja kahI Ape che ke tevA sAdhakone bhAvasAdhutA prApta karavAmAM hajIvAra che. ghaNI vAra che. prastuta kathAnA muni paNa tapasvI, tyAgI ane sArAmAM sArA kriyAkAMDI hovA chatAM bAhayanimitte maLatAja vAre tahevAre krodhAnya thaI jatAM hatAM. sAdhakanA karmo bhArI hoya hajI bhavAntara karavAnA hoya to mokSarUpI mahela temane mATe dUrano dUra ja rahe che. kSAyopathamika jJAna ane cAritra bAhaya dRSTie game teTalA sArA hoya to paNa iSTa siddhine mATe to kSAyika jJAna ane cAritra ja kAme Ave che. jenI prApti bArame, terame guNasthAnake hoya che. eTalA ke cothA guNasthAnathI AgaLa vadhavAne mATe hajI. 8- 8 pagathiyA pasAra karavAnA hoya che. je anantAnubaMdhI, apratyAkhyAnI, pratyAkhyAnI ane saMjvalana krodha, mAna, mAyA ane lobhanA samULa nAzane AbhArI che. eka divase potAnA ziSya sAthe gocarI jatAM paganIce deDakIcagadAI gaI, je mAnasika jIvanamAM rahelA krodhanuM phaLa che. kemake - kaluSita thayeluM mAnasika jIvana kyAreya, zarIra, Indriyo, mana ane AtmAne paNa apramAdI banAvI zake tema nathI. tathA apramAdI avasthAne AMzikarUpe paNa prApta karelA sAdhakane sAtamuM guNasthAnaka prApta thavAnI zakayatA che. sAyaMkAlanA pratikramaNa mAM aticAranI ATha gAthAonA kayotsarga samaye ziSya gurujIne marI gayelI deDakInI yAda devaDAvI. parantu, prAyazcita karavAnA badale gurUjIne krodha Avyo ane DaMDAsanathI ziSyane mAravAno vicAra udbhavatA ja ubhA thayA. juvAna ziSya bhAgI gayo ane krodhAnya gurUjInuM mastiSka thAMbhalA sAthe bhaTakAI gayuM ane dravya, kSetra, kAla ane bhAvathI kodhamAM AgaLa AgaLa vadhatAM, gurUjI no dehotsarga thayo. trIjA avatAre kulapati rUpe avataryA, pUrvabhavathI ArAdhita ane vadhata krodhano tyAga muzkela banyo, bagIcAmAMthI phaLAdine toDavA gAmanA ekarAo Ave ane kulapati teone bhagADI mAre che. parantu ekadA 106 Page #108 -------------------------------------------------------------------------- ________________ kuhADe uMco karI mAravAnA irAde doDayA bekarIo kAMTAnI vADane kUdI gAma tarapha cAlyA gayAM. parantu atizaya krodhanA kAraNe AgaLa AvatA kuvAno khyAla na rahetA. sIdhe sIdhA kuvAmAM paDI gayA ane vadhI gayelA krodhanA kAraNe marI caMDakauzika nAme nAgarAjanA avatArane pAmyA che. kSedhamAM dhamadhamato mAnava bIjA avatAre paNa krodhanA paramANuo sAthe lai janmato hoya che. jenA kAraNe nAgarAjanuM zarIra AMkha ane lohInuM buMda buMda krodhanA AvegamAM dhamadhamI rahayuM hatuM, tenI AMkhomAM kAtIla viSa hatuM. jenAthI tenI daSTi jenA para paDe temane mRtyunA dvAra jovAnA rahe che. krodhane mATe jenAgama paNa kahe che, kodhanA AvegamAM dudha pIdhuM hoya ane te samaye ja tenuM vamana thAya to dUdha kaMIka nIlA raMganuM haze. viSano raMga paNa nIlo hoya che. ghaNA mANaso nI AMkho mAM jhera hovA thI temanI sAme khAvA pIvA besIe to paNa khAdheluM ane pIdheluM vamanamAM nIlI jaze. AvA mAnavo paNa daSTi viSa kahevAya che. kadAca A kAraNe ja karAtAM bhojana pANI ekAntamAM karAya che. je jaMgalamAM nAgarAja caMDakauzika janmyo hato, te bhayaMkaratama jaMgala hatuM. nAgarAjanA kAraNe ja ujaDa banI gayuM hatuM. cakalA caklI paNa temAM na jai zake. to pachI mAnavonI vAta ja kyAM karavAnI? dravya, kSetra, kAla ane bhAvanI apekSAthI vRddhigata thayelI krodhanI caramasImAnA kAraNe hajAro, lAkho prANiono ghAtaka banelo hovA chamAM paNa tenA jIvananA ekakhuNAmAM pUrvabhavanI saMyama tathA tapanI ArAdhanA paNa paripakava thavAnI taiyArImAM hatI. kevaLa zubha, zubhatara ane zubhatama nimittAnI prAptinI AvazyakatA hatI. jemane potAnI ArAdhanAmAM zuklatama vezyAnI ArAdhanA karI haze. tevA jIvoja narakamAM jatAM jIvone uddharI zake che. chadmastha avasthAmAM eka gAma thI bIjA gAma vihAra karatAM, dayAnA mahAsAgara bhagavAna mahAvIrasvAmI te jaMgalamAM thI pasAra thaI rahayAM hatAM.yadyapi ghaNA bhAvuko prabhune A mArge nahI javA mATe vinavI rahayAM hatAM. temane ATalI khabara na hatI ke saMsAramAM nikRstama pApanA mAliko paNa hoya che ane utkRSTatama puNyanA mAliko paNa vidyamAna hoya che. dvandothI paripUrNa saMsAranI Aja vicitratA che ke puNya ane pApa tatvo tathA tenA mAliko potapotAnA karmonA vaza banIne potAnI ceSTAo karatAM hoya che. nirmAnI, nirmohI ane jAtanAM jIvone pApanA khADA mAMthI bahAra lAvavAnI bhAvadayAthI paripUrNa paramAtmA mahAvIrasvAmI te nAgarAjanI guphA pAseja karyotsarga mudrAmAM sthira thaI gayA. te samaye jaMgalamAM caravA gayelo sarpa Avyo.. krodhamAM dhamadhamatA sarSe bhagavAna para viSadaSTino upayoga karyo, parantu 107 Page #109 -------------------------------------------------------------------------- ________________ tenI asara bhagavAna para na thai tyAre potAnuM chelluM zastra upayogamAM lAve che. arthAt kodhanI caramasImAmAM pravezelA nAgarAje bhagavAnanA aMguThA para sapUrNa zakita thI DaMkha dIdho. nikRSTatama krodhanA mahAsAgaramAM jIvonuM chelluM zastra paNa jyAre niSphaLa jAya che, tyAre sarvathA hataprabha thaI jAya che. kemake - sAme dekhAtA zatrune mAravA mATe have temanI pAse ekeya zastra zeSa nathI. cakravartInuM chelluM zastra caka che, je sarvathA amogha che. parantu tenI gati paNa jyAre amuka vyakita mATe kAme nathI AvatI tyAre dhuAM puA thatAM temanI vicAra zakita badalAI jAya che. tevA samaye sadguddhinA vArasadArone buddhi ane vivekanI prApti sulabha bane che. nAgarAjane paNa vivekanI prApti thatAM jAtismaraNa jJAnanI prApti thAya che. tyAre prabhunI AMkhonI sAme potAnI AMkho meLavIne kaMIka vicAra karatA hoya che. kiMkartavyamUDha banelA nAgarAjane paramAtmAe kahayuM ke - nAgarAja! have vicArI levAno samaya tamArA hAthamAM che. kAraNa ke, A cAlubhavanA tame nAgarAja che tyAre AnAthI pUrvabhavamAM, muniSamAM mahAna tapasvI, saMyamI, kriyAkAMDI ane dhyAnI hovA mAM tame vicArI paNa na zakyA ke - saMyamane tathA krodha ne bAramo candramAM che. vidhividhAno, tapazcaryAo je karAya che te kaSAyonA zamana mATe ja karAya che. ahiMsaka banavAnI sAdhanA karAvanAra, pratikramaNa, pratilekhanA karavA mAM, - krodha karavA mArA AtmAne saMyamane ane tapasvI jIvanane paNa hAnikAraka che. ATaluM paNa tame samajI zakyA nathI ke kaSAyonA upazamana, viSayavAsanAnA mAraNa ane aindrIya bhogonA damana A saMyamI jIvananuM phaLa che. ane tame krodhanA AvegamAM taNAtA ja gayA. pariNAme tamArA AtmAne hAni thai che. have samyagbodha, darzana ane cAritranI bhUmikAne prApta karo. caMDakauzika samajyo, samajelIvAta sAva sAcI che. mATe jIvana mAM utAravI Aja samyajJAnanuM phaLa che. Avo nirNaya thatAM ja saune bhaya utpanna karAvanArI potAnI phaNAne bIlamAM sthira karIne nakakI karyuM ke gayAbhavanA prAyazcitarUpe ane bhavAntaramAM pharIthI mAre kaSAyonA mArge javuM na paDe AvA hetu thI phaNAne bahAra kADhIza nahI. cAhe game teTalI kIDIo mArA zarIra para Ave eNTe ane caTakA bhare to paNa huM dhyAnastha rahIza. AnuM nAma che deza virati cAritra jemAM navA pAponA dvAra baMdha thAya che ane, pariSahone sahana karatAM junA pAponA kSaya thAya che. bhagavaMte kahayuM ke A kAraNeja krodha mahApApa che. krodhapApa samApta 108 Page #110 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 7 mAna pApa 18 pApasthAnakomAM mAna nAmanuM pApa sAtamuM che. mAna, abhimAna, mada, ghamaMDa, garva, ahaMkAra, darpa Adi zabdo mAnanA paryAyavAcI che. AtmA yadi AdhyAtmika bane, puruSArthI bane ane sarva zreSTha mAnavAvatAramAM sukha-zAnti ane samAdhi prApta karavAnI bhAvanA rAkhe to krodha kaSAya ne svAdhIna karavA mATe samartha banI zake che. to paNa mAna kaSAyane vaza karavo saraLa nathI. Ane ajjaranI upamA siddhAnta mAnya che. algara, e ajjara ja hoya che. tene ATha phaNA che. je eka ekathI bhayaMkaratama che. bhAMga ke zarAbano nazo caDhayAM pachI mAnavane potAnI jAtano, khAnadAnIno, tema pote kaMi DayuTI para che teno khyAla paNa raheto nathI. mATe jyAM sudhI nazo rahe che tyAM sudhI bephAma varte che, bakavAda kare che, gALo bhAMDe che, gAMDAnI jema hase che, rove che ane ghaNI vAra mArAmArI paNa karavA lAgI jAya che. luMTAi gayA pachuM ke polIsanA be cAra DaMDA khAdhA pachI nazo jyAre utarI jAya che tyAre tenA DAcApaNa besI gayA hoya che. chtAM bIjIvAra pharIthI nazo karavA taiyAra thAya che. nazebAja mANasono A krama AmaraNAMta prAyaH karI anapavartanIya hoya che. tevI rIte mAna-abhimAna kaSAyanA mAlikane paNa jyAre abhimAnano nazo caDhe che, tyAre potAnI jAtane khAnadAnane lobhane rUpane, jJAnavijJAnane, zArIrika baLane, tapazcaryA ane aizrvaryane lai saMsAranI raMga bhUmi para bephAma kUdakA mAratAM, mUMcha para vaTa deto, saune potAnAthI kamIna (nIco) mAnato, sAme Ave teno tiraskAra karato. jIvana dhanane barabAda karI hajAro lAkho mAnavonA - saMtonA, sajjanonA, satIsrIonA, ane dIna-duHkhI anAthonA zApa mastaka para laine jIvana pUrNa kare che, matalaba ke abhimAnI mANasone koino paNa AzIrvAda maLavo, meLavavo atiduSkara che. AvAone kayAreya vicAra karavA jeTalo samaya paNa maLato nathI, athavA sadguruo pAse besIne sammAnano prakAza prApta karavA mATenI kSamatA paNa temanI pAse hotI nathI. mATe teo nirNaya karI zakatA nathI ke A mAnavano avatAra mane malyo zI rIte? dhana-daulata, zarIranI rUpa sampattino mAlika huM kaI rIte banyo? ijjata AbaruM ane pAMca AdamI onI vacce besavAM jeTaluM puNya mArI pAse kaMi rIte AvyuM? ityAdi vicAronA abhAvamAM kevaLa saMsAranA sagAonI mAyAne ja potAnI samajI jIndagIno ghaNo moTo bhAga nirarthaka banAve che. ane jIvanarata koDInA mUlyamAM samApta kare che. 109 Page #111 -------------------------------------------------------------------------- ________________ anya mANasa jema kaMI paNa joI zakato nathI, tema abhimAnI mAnava potAnA sivAya bIjA koIne joI levA ke samajI levA jeTalI kSamatA paNa gumAvI de che. to pachI AtmAne, paramAtmAne ahiMsApUrNa jaina zAsanane zI rIte oLakhI zakaze? ananta saMsAramAM ananta bhavo karyA pachI, rAdhAvedhanI samAna meLavelA mAnavAvatAra mAM sarvathA advitIya bhautika padArtho mane zI rIte malyA? maLavAnuM kAraNa zuM? AvA prakAranuM jJAna na hovAnA kAraNe saMsAranI mojamajAmAM ja AyuSyane pUrNa karI pAche ananta saMsAramAM rakhaDI paDe che. AtmA ane karmo anAdikALanA che. mATe mAnavane je kaMI tRNathI laI rAjA mahArAjA sudhInA padArtho maLe che. temAM potAnI AvaData, buddhi, puSArtha, sAhasa Adi kAme nathI AvatA. kemake, A padArthonA mAliko to hajAro lAkhonI saMkhyAmAM sagI najare jovAi rahayAM che. jeo potAnA bALa baccAo ke strI parivAranuM peTa paNa bharI zakatA nathI. bajhAramAM thI uThI gayelA oTalA paNa pAchA meLavI zakyA nathI. hajAra prayatna karyA pacha paNa gayelI saMpatti, rUpa, yaza, kaLA Adi pAba na maLyA te na ja malyA. candrazekhara ke vI.pI.siha pALa pradhAnamaMtrI banI zakyA nathI. morArajIbhAI desAI grahonI zakita sArI maLelI bA pharIthI pradhAnamaMtrInuM pada meLavavA asamartha ja rahayAM che. indirA gAMdhI, saMjya ke rAjIva gAMdhI akALamRtyue samApta thayA. bhegAM karelA dhana mAMthI eka paiso paNa sAthe lai gayA nathI. rakSA mATe rAkhelI sevA paNa temane bacAvI zakI nathI. dhavalazeTha, mammaNazeTha marIne nake gayo. Aja sudhI paNa kAMi khabara nathI paDatI ke - temanA suvarNanA be baLadonuM zuM thayuM? pracaMDa zakita sampanna rAvaNa duryodhana, kaMsa, karNa ane rAvaNanI sagI bhaginI zurpaNakhA kyAM gayA? kevaLa apayaza sivAya temanI pAse zuM rahayuM? ityAdi kAraNejayauvana, pANInA parapoTA jevuM, mAnavAvatAra vijaLInA camakArA jevo, saMsAranI mAyA kALI nAgaNa jevI, zrImaMtAI ane sattA kAcanI baMgaDI jevI, yaza ane AbarU pIpaLanA pAna jevI, 110 Page #112 -------------------------------------------------------------------------- ________________ caMcala che, kyAre Avaze ane yAre jaze tenI khabara koine paDavAnI nathI. gata bhavonA upAti puNya ane pApakarmo A bhavamAM paNa sAthe ja Ave che, puNyakarmo jyAre udayamAM vartatA hoya che tyAre badhuye barAbara hoya che. ane pAponA udaya samaye grejyuyeTa thayelA brekarAone buTa pAlIsa karavAnI pharaja paDe che ane brekarIone kaoNlagarlanA pApI dhaMdhA karI behAla banI jIvana pUrNa kare che. sthAnathI bhraSTa thayelA dAMta, keza ane nakhanI jema sArAmAM sArA DokaTaro, jo, vakIlo, meyaro ane kendra ke prAntanA maMtrIonI hakAla paDI thavAthI ghara besIne bagAsA khAtA thai gayA che. A pramANe karelA karmone bhogavatA jIvothI paripUrNa saMsAra sau koine pratyakSa che. anAdikALathI AtmA moha mithyAtvanA kAraNe sukAi gayelA cAmaDA jevo kaThaNa banelo che, temAM mULa kAraNa mAna kaSAya che. kemake - garviSTha mANasa, Dilo pUchyo, guruo, ane mAtA pitAono paNa bhakata banI zakato nathI. to pachI temanI sArAmAMsArI zikSAone zA mATe sAMbhaLaze? ane na sAMbhaLanArA tevA AtmAone narama karavA mATe eka paNa mArga nathI. phaLasvarUpe duniyA bharanA badhAya mAnavo karatAM A ghamaMDIrAmo khAvAmAM, pIvAmAM, cAlavAmAM, bolavAmAM ane game tevAonI sAthe taDa ane phaDa karavAmAM sarvathA alaga paDI jAya che. nazIlI vastuono istemAla karanAranA hAtha, paga, AMkhamAM jema jema nazAnI garamI vadhe che, tevI rIte pUrvabhavanA kRta AcarIta, vadhita ane nikAcita baMdhane bAMdhelA cAritra mohanIya karmanA kAraNe, jAti, lAbha, kula, aizvarya, baLa, rUpa, tapa ane zrutano mada (garva) jema jema vadhato jAya che, tema tema mAna rUpI kaSAya potAnA mULarUpa mAM AvI ne jAtakane sarvathA uMdhe mArge caDAvI, behAla, bedhyAna, bekarAra, beimAna ane bedarakAra banAvI de che tevA samaye te bhAine ATaluM paNa khyAlamAM nathI rahetuM ke koika bhavanI ATalI badhI puNaya sAmagrI meLavIne Avyo chuM to te puNyane eka jhATake samApta karAvanAra madasthAnone jIvanamAM lAvavA na joie. kemake (1) saMsAra paribhramaNamAM anantIvAra anArya, asabhya Adi jAtiyomAM bhaTakI lIdhA pI mArA satkarmonA udaye A bhave uMcI jAta meLavavAne mATe bhAgyazALI banyo chuM. 111 Page #113 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (2)tevI rIte aneka bhavamAM halakA, gaMdA ane phUra hiMsaka karmone karanArA phaLo mAM janma laIne behAla avasthAne bhogavyA pacha ucagotra karmane lai A bhavamAM ucu kuLa meLavyuM (3) ajaba gajabanA dAna puNya karyA pachI lAbhAnarAya karmano kSayopazama thaye. vartamAna bhavamAM vividha prakAranA lAbhonI prApti thAya che (4) sAtavedanIya karmanA kAraNe aizvarya eTale mana gamatA, dhana, dhAnya, sundara vastro ane parivAranI prApti, jenA bhAgyamAM puNyakarmonI beMka majabuta nathI temane thatI nathI. (5) aneka jIvone abhayadAna, annadAna, vastradAna ane auSadhadAna ApyAnA kAraNe A bhave zarIrAdimAM sundaratAnI prApti thAya che. (6) buddhi baLane meLavavAmAM keTalAya bhavonI karelI tapazcaryA kAraNa bane che. (7) jIvanamAM, utsAha, sAhasa (vIrya) parAkrama ane utthAna AdimAM viryAntarAya karmano kSayopazama ja kAme Ave che. (8) guonA caraNomAM rahI saMyama tathA tapodharmanI sevAnA kAraNe jJAnAvaraNIya karmano kSayopazama thayA pachI jJAna, vijJAnanI prApti sulabha banavA pAme che. upara pramANenI badhI vastuo jyAre oba vattA aMze mane prApta thaI gaI che to pachI mAre jAtimada, kulamada, lAbhamada, aizvaryamada, baLamada, rUpamada, tapamada ane zrutamadanA pApamArge paga mUkIne AgAmI bhavone zA mATe bagADavA? Ama vicArIne koI paNa jAtanA abhimAnane tyAgavA mATe ja prayatnazIla raheze. mada eTale zuM? mada, ghamaMDa, abhimAna, ahaMkAra AdinA kAraNe "mAdare ti ma" anantazakitanA mAlika AtmAne pramAdamAM, dhanamAM rAkhIne potAnA svarUpane paNa oLakhavA na de, te mada kahevAya che. bhAMga, gAMjo, zarAba tathA akSaNa AdinA nazA kevaLa zarIrane tathA paisA TakanI mAyAne ja nukazAna kare che ane chevaTe 2-4 klAke paNa utarI jAya che, jyAre abhimAna, ghamaMDa, mada tathA ahaMkAranA nazA apavAda sivAya chellA zvAsa sudhI paNa utaratA nathI. pariNAme manuSya jIvanamAM deva, guru ane dharmanA svAdu ane sArA phaLo paNa hAthamAMthI cAlyA jAya che. saMta 112 Page #114 -------------------------------------------------------------------------- ________________ samAgamanA sarasa svAdu phaLo temaja svAdhyAyanA mIThAM madhurA phaLo paNa temanA bhAgyamAM rahevA pAmatA nathI. kevaLa, jANI bujhIne potAnA ahaMne poSavAmAM ane vadhAravAmAM, amUlyatama mAnavajIvana, saMyamI jIvana, AdhyAtmika jIvane, jene meLavavA mATe ghaNo ja puruSArtha karyo hato. te samApta thAya che. phaLa svarUpe je paddhatie karmo kya hoya che, tevAMja phaLo, jemake, nIcajAti, halakI khAnadAnI, dAMta ane anAjanuM vaira, bhaNatarano bhopo, kolasAne paNa zaramAve tevuM zarIranuM rUpa, traNa sAMdhe tyAM tera tUTe, mana-vacana ane kAyAnA maDadAla, khAudharA, uMghaNazI ane badhe sthaLe tiraskAra pAme tevI paristhiti prApta thatAM AkhuM jIvana ArtadhyAnamAM pUrNa kare che. mAna paNa kaSAya che, jenI zakita krodha karatAM paNa vadhAre che, ghaNI vadhAre che svAdhyAya ane manana zakita vinAno sAdhaka kevaLa krodhane ja kaSAya mAne che paNa mAna- abhimAna kaSAya krodha thI paNa bhayaMkara che nAzaka che tenI samajaNa hajI AtmAne prApta thaI nathI. anantAnubaMdhI rasa mizrita ahaMkArIone ghamaMDI rAmone tame saDaka para cAlatA jozo to khabara paDaze ke, temanI cAlamAM zarAbano nazo nathI paNa ahaMkArano nazo che. temanI pAse beso tyAre A bhAisAba! potAnI Apa baDAI mAM thI ja uMcA Ave nahI ane tamane bolavA paNa de nahI. to pachI tamane sAMbhaLavAnI vAta ja kyAM rahI? mATe jIvanamAM upArjelA, pothelA, vadhArelA sadguNono nAza karAvI durguNone AmaMtraNa apAvanAra mAna kaSAya che. have ApaNe jainAcamo mAMthI zAstrIya bhASAmAM mAnane samajavAno prayatna karIe. (1) mAnovandanA'bhyutthAnA'lAbha nimittaH (dasavaikAlika 187) zAlIbhadra vastupAla, tejapAla, anupamAdevI, jagaDuzAha, pethaDakumAra, vijyazeTha-zeThANI, Adi mahAmAnavone je kaMI bhautika padArtho maLyA hatAM tenI AgaLa ApaNI pAse kaMI nathI chatAM paNa jema jema zrImaMtAI sattA, jJAna, yaza ane bhinna bhinna jAtanA lAbha vadhatA jAya che. tema tema te sAdhaka sauthI pahelA deva, gurune vandana ane namana karavAnA maLelA avasarane khoi nAMkhe che. eTale ke - vyavahAranA badhAya kAryo karavA mATe temanI pAse samaya hoya che, paNa arihaMta devonI pUjA, Arati, jApa tathA paMca mahAvratadhArI gurudevanA caraNomAM besavA jeTalo samaya temanI pAse hoto nathI. mATe ja potAnA zrI mukhe kaheto rahe che ke, gurudeva! A saMsAranI mAyAmAM pUre pUro phasAyelo hovAthI pUjA-pATha ane 113 Page #115 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dhama-dhyAnAdi zI rIte karuM? kyAre karuM? matalaba ke, potAnA haiyAmAM chupAyelA Antarika nakazA pramANe je meLavavA mAMgato hato, te na malyA tyAM sudhI, pUjA-pATha, navasmaraNa, guruvandana Adi kAryo karato hato, have phaLasiddhi thayA pachI saMsAranA sarve-kAryo mAMthI dAna, dayA, guruvandana, pUjA-pATha, sAmAyika Adi satkAryo upara cokaDI lagAvI devAmAM AvI che. matalaba ke - idhdhi bhautikavAdanI prApti pachI, mAyAno nazo jema jema caDhato gayo, tema tema ahaMkAranI mAyAno nazo paNa vadhato gayo, ane deva-gurunA prabhAva thI je maLyuM hatuM temane ja bhUlI javAya che. (2) mane jarva : (nIvAmAma sUtra 15) pUrvabhavanA upArjelA mAna kaSAyanA udayathI, athavA prApta thayelA bhautika padArtho thI udIrita karAyelA mAna kaSAyane lai mAnavanA jIvanamAM garviSThatAnA pariNAma thAya tene mAna kahevAya che "garva vA ritIya paraMpati parva garva zabdanI A vyutpattimAM 'gRdhAtu tudAdi gaNana levo jeno artha thAya che, 'bIjAnA satyakAryone bIjAnI moTAIne viddhatAne puNyakarmitAne gaLI javA, AvA garvanA pariNAmonA mULamAM mAna kaSAya rahelo ja che. AnI vyAkhyA kalikAla sarvajJa hemacaMdAcArya A pramANe karI che. "mansumo ke pi nAtoti manane mane?" sArAMza ke mArA jevo ke mArA jevA kAryo karanAro bIjo koI nathI. AvA ahaMkArI bhAvo thavAmAM pracchanna rUpe paNa mAna kaSAya rahelo ja che. A kAraNe ja Avo garviSTha mANasa saDaka upara thI pasAra thato hoya tyAre chetIne phUlAvato, cAre bAju najara pheMkato ane mUchamAM hasato hasato pasAra thAya che, jANe kaheto hoya che ke, mArA jevo bIjo koi zrImaMta nathI, dAkjharI nathI, vakratA nathI, kriyAkAMDI nathI, vidvAna nathI, tapasvI nathI ane rUpALo paNa nathI tema polITIkala paNa nathI, eTale je kaMI che te huM poteja chuM. (3) mAna: samiti prayatna hetu: (ttarAdhyayana sUtra ra62). (4) mAno nAtyAdi guNavAnuM gameveti manane mana: (TAbAMga - 273) (5) mAno jAti kuttarUpavatAdri samulyo garva: (mAvAra - 270) sArAMza ke - jAti, kula, lAbha, aizvarya, rUpa, tapa, ane jJAnAdimAMthI ahIM saMjJA prApta thAya che. jenA kAraNe potAne maLelI vijaLInA camakArA jevI nadInA 114 Page #116 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pravAha jevI ane hAthInA kAna jevI caMcala Rddhi-samRddhi AdinI prazaMsA karavAmAM umrano moTo bhAga pUrNa kare che. sadguddhi ane sadvivekanI prApti mAnavAvatAra mAMja sulabha hovAthI, pratyeka mAnavamAM pAkkSIrAte ThaMDAleje potAnI chatI para hAtha mukI nIce mujaba vicAra kare ke "yadidaM dRzyate sarvarAjyaM dehArdikaM tathA yadisatyaM bhavet tatra AyAsaH saphalacate // " (1) AMkhe dekhAto saMsAra, zarIra, putraparivAra, rAjya sattA, zarIranA rUpa raMga, mAMDelI tathA zaNagArelI gRhasthAzramanI mAyA, zuM cirasthAyI che ke vijaLInI jema kSaNavinArI che? (2) DaoNkaTaro, hakImo, vaidyo, mane, mRtyunA mukhamAMthI bacAvI zakaze? (3) putrAdi parivAra mRtyu pI zuM mArI sAthe AvavAno che? athavA zmazAnamAM bALI nAMkhavA mATe AvavAno che? (4) bhegI karelI mAyAmAMthI zuM eka paiso paNa sAthe AvavAno che? athavA pAchaLa rahelA tene vezyA, zarAba ke parastrInA pyAramAM khalAsa karaze? (5) hIrA, motInA AbhUSaNo, rezamI ke nAyalonanA vastro, athavA lAkhorUpIAnI lAgatathI banAvela pharnIcaro mArI ThAThaDI sAthe AvavAnA che? A pramANe vicAra karatAM yadi tenI bhavitavyatAno paripAka thayo haze to AMkhomAMthI pANI TapakyA vinA nahI rahe. saMsAramAM zera para savAzera janmelo ja hoya che. tethI te mAro nazo utAre tenA karatAM huMja mArA abhimAnanA nazAne samApta karI zeSa raheluM mArUM jIvana nispRhatAmAM, nirmamatvamAM, udAsInatAmAM pUrNa karIne arihaMta paramAtmAnA dharmane Atma sAkSAtkAra karI jIvana saphaLa banAvavA mATe ja prayatna karUM. 115 Page #117 -------------------------------------------------------------------------- ________________ abhimAna pApanA kaTuphaLo 10 koDAkoDI sAgaropama pramANanI vartamAna avasarpiNI kAlanA 84 lAkha pUrva ocha, 9 koDAkoDI sAgaropama thayA pachI, nAbhi kulakarane tyAM marUdevInI kukSithI RSabhaRSabhadeva paramAtmAno janma thayo hato. je anapavartanIya ane zuddhatama, matijJAna, zrutajJAna ane avadhijJAnanA mAlika hatAM. te samaya yugalika mAnavono hovAthI hA, havelI, khetI Adi kaMi paNa na hatAM. puNyazALI hovAthI kalpavRkSo temanI iccha pramANe sarva padArtho ApI detAM hovAthI parigrahano prasaMga kayAre paNa upasthita thato na hato, mATe ja kaSAyono abhAva hovAthI devagatinA adhikArI banatA hatAM. paraMtu kAlacakra eka samAna rahetuM nathI. dhIme dhIme kalpavRkSo rasakasa vinAnA thayA. tyAre nAbhikulakare vicAryuM ke, have mAnavadharmanI sthApanA karavAno samaya pAkI gayo che. kAraNa ke kalpavRkSonA abhAvane lai bhUkhyA yugalikone kaSAyo utpanna thatA gayA, vadhatA gayA. samayajJa nAbhikulakare RSabhadevane rAjgAdInA mAlika banAvyA tyArapachI rAjA RSabhadeve yaugalika dharmanuM parivartana karI mAnavadharmanI sthApanA karI jethI manu kahevAyA tathA "manoravartya mAnava" A rIte badhA mAnava tarIke prasiddha thayAM tathA mAnavonA hita mATe sarva prakAranI kalAo zIkhavI mATe Sabhadeva prajApati paNa kahevAyA RSabhadevane bharata, bAhubalI Adi putro hatAM. temAM cakravartI padanI prApti karanAra bharata, je ayodhyA nagarIno rAjA hato. temano nhAno bhAI bAhubalI je takSazilAnI gAdI para birAjamAna hato baMne bhAioe koi eka bhavamAM glAna myAna, rogiSTha, ane tapasvI munirAjanI karelI sevAnA phaLa svarUpe A baMne bhAio sarvathA advitIya yoddhA hatAM. bAhubalI cakvatI na hatA to paNa ajoDa bAhubaLa hovAthI avasara Avaye cakravartIne paNa haMphAvI de tevAM zUravIra hatAM. puNyAtizAyI bharata cakravartIne hajAro devothI adhiSThita 14 rato, 9 nidhAno Adi Rddhi-samRddhi prApta thayelI hatI. cakravartI padanI prAptinA samayano paripAka thaye cakranI utpatti paNa thai, paraMtu te hajI, AyudhazALAmAM jvA mATe taiyAra na hatuM. kAraNa pUchyAM NAyuM ke, samagra rAjA-mahArAjAoe bharatanI AjJA mAnya karI paNa bAhubalI bharatanI AjJA mAnavA taiyAra na thayA ane raNamedAnamAM pheMsalo karI levo tevo nirNaya karI sampUrNa sainya sAthe bharatarAjA raNabhUmimAM AvI gayA A bAju bAhubalI paNa caturaMgiNI senA sAthe raNabhUmimAM AvyA. baMne bhAio tIrthaMkara, arhanta paramAtmA zrI SabhadevanA putro che ane teo paNa A bhavamAM ja kevaLajJAna meLavavAnI lAyakAta vALA che paNa kALI 116 Page #118 -------------------------------------------------------------------------- ________________ nAgaNa karatAM paNa bhUMDI A saMsAranI mAyAno A camatkAra che ke, mAnavane sattA, viSayavAsanA, yuvAnI ane mahAtvAkAMkSAdino lobha rAkSasa game tyAre paNa satAvI zake che. pariNAme tenI kharAbamAM kharAba asara dezane, samAjane tathA vyakitane hAni karyA vinA rahetI nathI. neminAtha paramAtmAnI khAnadAnImAM janmelA pAMDava-kauravonA yuddhe karoDo mAnavone mRtyunA dvAre pahoMcADayA pachI paNa 18 divase pUrNa thAya che, jyAre A to cakravartI rAjAnA yuddha medAna che. bAhubalI sAthe raNamedAna ramatA cakravartInA badhA zasro jyAre nAkAmiyAba (niSphaLa) thayAM tyAre krodha nA AvegamAM chelluM cakrazastra taiyAra karyuM ane aMgulInA agra bhAge nacAvavAnuM zarU karyuM. te samaye tIrthaMkara paramAtmAonI vANInuM paNa vismaraNa karI bAhubalIne yamasadana pahoMcADavA mATe zastrane pheMkayuM paNa..sarvathA ajeya cakra paNa gotraja para sakaLa thatuM nathI. A vAta krodhAnya bharatane na samajAi. pheMkAyeluM cakra, bAhubalIne traNa pradakSiNA karI, pAchuM bharatanI aMgulI para AvI gayuM. sarvathA hataprabha thayelA cakravartInuM mukhakamaLa karamAi gayuM. have bAhubalIno vAro Avyo krodhamAM dhamadhamatA bAhubalIe muThI upADI ane bharatane mAravA mATe hAtha UMco karyo, paraMtu tevA kaparA samayamAM paNa bAhubalIne antarAtmAno avAja saMbhaLAyo ke - "moTAbhAine mAravAnI buddhi pApa che - mahApApa che, mArAthI AvuM karAya ja nahI. moTAbhAie game tema karyuM hoya paNa durbuddhithI pUchayelA praznano jvAba duSTa buddhipUrvaka ApavAmAM Ave to dhArmikatAnI vAta to dUra rahI paNa mAnavatA paNa rahevA pAmatI nathI. AvI sthitimAM zaNagAreluM sundara zarIra, rAjyasattA ane apAra Rddhi samRddhinI kiMmata kAgaLanA phUla jeTalI ja rahevA pAme temAM zuM Azcarya? bhAine mAravA mATe upADelI A muThThI (muSTi)no upayoga mArA ahaMne haNavA mATe karuM to ! mArA pitA RSabhadeva arjuna che ane huM ahuM nI ArAdhanA karuM te harahAlatamAM paNa vyAjabI nathI kemake - ahaM ane ahaMne khAramo nahIM, paNa AThamo candra che je ghAtaka banavA pAme che. Ama vicArIne ugAmelI muThThIne potAnA mastaka para ja mUkI dIdhI nirguntha avasthAne prApta karavI ja hoya to, saMsAra, saMsAranI mAyA, apsarAone tiraskRta kare tevI padmiNI kriyo, putra parivAra Adi padArthone manathI paNa cheDI devA sarvathA anivArya che. bAhubalI muniveSane dhAraNa kare che, ahI sudhI ApaNe bAhayaSTie vicAryuM, paNa AntaradaSTi, divyadaSTi ane kSAyika cAritra tarapha prayANa karAve tevuM jJAna mAnIe teTaluM saraLa nathI. anAdikAlathI upArjeluM, vadhAreluM poSeluM, poSAyeluM mohanIya karma jyAre samyak ane sAtvika tapazcaryArUpI AgamAM samULa 117 Page #119 -------------------------------------------------------------------------- ________________ nAza pAme che, tyAra pachI jJAnAvaraNIya karmano kSaya thatAM kevaLajJAnanI prApti zakaya bane che, je teramAM guNasthAnakane AbhArI che, parantu AvI uccastarIya avasthAne prApta karavAmAM "ghAni DuMgara ADA ati ghaNAM... A nyAye AtmAnI saMpUrNa zakitaono bAdhaka, avarodhaka mohakarma che. temAM lobha prakRti atyanta jorAvara che. jemAM putralobha, viSayavAsanAno lobha, sattAlobha, mithyA pratiSThAno lobha Adi dhaNA prakAro che. jyAre AtmasAdhanAmAM jAgRta sAdhaka dazame guNasthAnaka Ave che tyAM paNa lobha nAmano rAkSasa mo kholIne beTho hoya che. kamanasIba AtmA lobhanI mAyAmAM eka samayane mATe paNa jo sapaDAI jAya che, tene nIce paTakAIne pharIthI ekaDo ghUMTavAno vAro AvI jAya che. ane sapaDAyA vinAno sAdhaka kevaLajJAna meLavavAne mATe hakadAra bane che. bahirAtmA, antarAtmA ane paramAtmA svarUpe AtmAnA traNa prakAra che. (1) saMsAranI mAyAmAM pUrNarUpe gadheDUba thayelo AtmA bahirAtmA che. (2) saMsAramAM rahevA mAM niSkAma tathA samyakatva bhAve rahenAro sAdhaka attarAtmA kahevAya che. (3) ane kevaLajJAna thayA pachato paramAtmA che. Aja sudhI agaNita (ananta) jIvo kevaLajJAna meLavI mokSanA adhikArI banyA che. te badhA paramAtmapadane prApta thayelA hovAthI sarvane mATe pUja, dhyeya, zraddheya, vandanIya, AdaraNIya ane sTayanA maMdiramAM pratiSThapanIya che. saMsAracakramAM AyArAma gayArAma karanArA deva-devendramAnava, rAjA-mahArAjA, cakavartIo vAsudevo, baladevo potapotAnA kRtakarmonA kAraNe sukha-duHkha, saMyoga-viyoga, rAjI-nArAjI, hAni-lAbha Adi phaLone bhogavI rahayA hoya tyAre mAyAvI saMsArathI mukata thavA mATe paramAtmAonuM zaraNa svIkAravuM anivArya che. mATe ja jIvamAtranA kalyANezthaka, sarvajJa, arihaMta paramAtmAe kahayuM ke he bhAgyazALIo tamAre je karmonI sattAmAMthI bahAra nIkaLavuM hoya ane ananta, avyAbAda sukhone meLavavA hoya to vItarAga devanI pUjA karo, jethI vItarAgatAnI prApti sulabha raheze. ane jema jema rAga-dveSa alya thatAM jaze tema tema svakIya mAlikInA sukha-zAMti ane samAdhi meLavavAne mATe hakadAra banazo! 118 Page #120 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bhAra sahana na thavAnA kAraNe potAnA zarIra paranI kaMcukIne utArIne pheMkI denAra sarparAja vizvasanIya eTalA mATe banato nathI. kAraNake hajI tenA mukhamAM kAtIla viSa raheluM che. tevI rIte saMsAranI saMpUrNa mAyAno tyAga karI dIkSita thayelA bAhubalI munirAja hajI AntaradaSTithI dUra hatAM, mATe ja sattAmAM paDelo mAnadhAya udayamAM Avyo ane vicAryuM ke mAre pahelA dIkSita thayelA (pravRti) laghubhrAtA munione vaMdana karavuM paDe te mArA mATe apamAnajanaka che. tethI sarva prathama kevalajJAnopArjana karuM ane pI samavasaraNamAM gamana karuM to koine paNa vandana karavAno prazna upasthita thavAno nathI. AvuM vicArIne kAyotsargamAM sthira rahayAM ane zIta-uSNAdi pariSaho sahana karyA kevaLajJAna prApta karavuM che, paNa tatsaMbaMdhI jANakArI (samajaNa) na hoya to zuM karavAnuM ? mahAvIra svAmI pratye gautama svAmIne atyutkRSTa prazastatama rAganA kAraNe kevaLajJAnanI prApti thavAmAM vilaMba thayo. bAhubalIne atyutkruSTa mithyAbhinivezanA kAraNe kevaLajJAnamAM vilaMba thayo. corInA mAlamuddA sAthe pakaDAyelA coranA hAthamAM cAhe suvarNanI ke lokhaMDanI beDI hoya temAM corane kayo phAyado?tevI rIte gautama svAmInA hAthamAM prazasta rAgarUpa suvarNanI beDI hatI jyAre bAhubalI muninA hAthamAM abhinivezarUpa (mithyAbhimAna rUpa) lokhaMDanI beDI kAma karI rahI hatI mATe ja kevaLajJAnathI thoDAka samayane mATe dUra rahayAM che. 66 badhuM taLyuM paNa na tajAyuM, mAna ane apamAna, antaramAM abhimAna bharyuM ne mAMge kevaLajJAna"... aMte brAhmI ane sundarI nAmanI be sAdhvInA mukhethI sAMbhaLyuM ke "vIrA morA gajathakI utaro...bhAilA" - kevaLajJAna meLavavAne mATe bAhaya zatruo karatAM Antara zatruonuM hanana Avazyaka che. A zabdonuM zravaNa karIne bAhubalI munie vicAryuM ke, munione namana, vandana karavuM e zreyomArga che. AvA prakAranI vicAradhArAmAM ArUDha thaine samavasaraNa prati (tarapha) paga upADatAM ja zAzvata kevalajJAnarUpa lakSmIne vare che. 119 Page #121 -------------------------------------------------------------------------- ________________ . mAyAmApa 18, pApasthAnakomAM, AThamuM pApa mAyA nAme che. nara (puruSazarIradhArI prANI) karatAM mAdA (zarIradhArI prANI) pratyakSarUpa jorAvara jovAya che. vakarelI tophAne caDelI mAdA bhalabhalA mUMchaLA mAnavone paNa pANI pItA karI de che. A kAraNe ja mAyAne nAgaNanI upamA zAstramAnya che. jIvatIjAgatI nAgaNa to kadAca maMtrabaLe, saMgIta baLe paNa vazamAM karI zakAya che. paNa mAyA nAgaNa apavAda sivAya sarvathA duntyAjya rahevA pAmI che. A kAraNe ja mahopAdhyAya zrI yazovijyajI mahArAjane paNa kahevuM paDayuM ke - "mutyanuM rasalAmpatya, mutyanuM vaidubhUSAm / sutyajA: kAmabhogAdyA, dustyajaM dambhasevanam // " aDhAra pApasthAnaka nI sajjAya mAM paNa kahayuM "keza locamaLadhAraNA suNo saMtAjI, bhUmizayyA vratayoga guNavaMtAjI, sakalasukara che sAdhu ne suNo saMtAjI, duSkara mAyA tyAga-guNavaMtAjI" / / sArAMza ke - dUdha, ghI, malAi, sAkara, goLa, dahi AdinI laMpaTatA, zarIra paranA AbhUSaNo, zaNagAra, strIono sahavAsa, mAthAnA vALano loca bhUmIsaMthAro, Adi sAdhakane sukara che. parantu mAyAno, daMbhano, mAyAzalyano, mAyAmRSAvAdano tyAga atyanta kaThaNa che. sevelI-sevAyelI, poSelI, poSAyelI, karelI, karAvelI ane vadhArI dIdhelI mATe ja nikAcita karelI kayAM bhavanI mAyA nRtyAMganAnI jema kyAre bhaTakAze? kevI rIte bhaTakAze? tenI khabara saMsArano ekeya najAmI (jyotiSI) jANI zakavA mATe samartha nathI. tema maMtra, taMtra paNa kAme AvI zake tema nathI. mAyAthI paripUrNa mAnavanA mana-vacana ane kAyA paNa vaMcaka (va) hoya che, mATe tenI kriyAo paNa vadra ja banavA pAme che. phaLasvarUpe jenI kriyAo ke mAnI lIdhelA zubhAnuSThAnomAM vakratA, paravaMcanA, svArthitA ane sanmAna meLavavAnI spRhA haze, to mokSanI jhaMkhanA paNa vAMjhaNI rahevA pAme te mAnI zakAya tevI vAta che. AvA zAsrIya vacananA AdhAre ja kadAca 120 - Page #122 -------------------------------------------------------------------------- ________________ "yogAvaMcaka prANIA phaLa letA rI" eTale ke jemanA yoga (mana, vacana, kAyA) saraLa, paritra, zuddha ke zubha haze tevAone mokSanI prApti sulabha banavA pAme che. mATe ja bhagavatI sUtramAM "mAyAvigegei vA" eTale ke- samajadArI pUrvaka, mAyAno tyAga karavo dharma che. ane tenuM sevana pApa che, adharma che. kemake - mAyAnA sevana thI AtmAnA pariNAmomAM zuddhi AvatI nathI. pariNAme saunI sAthe ane khAsa karI potAnA jAtibhAio, sAdharmika bhAio, kauTuMbika parivAra ane chelle gurudevonI sAthe paNa visaMvAda, kaSAya, kleza, vaira virodha karAvIne jIvana barabAda karAvanAra A pApa che. AtmAnA adhyavasAyomAM chala, prapaMca tathA mRSAvAditAdi pApone utpanna karAvanAra, bhaDakAvanAra tathA sahavAsamAM rahenArAo sAthe paNa saMpIne rahevA na denAra A pApa che, mahApApa che. AnAthI badhAya puNyakarmonI samApti thAya che. cAlubhavane tathA AvanArAbhavo ne bagADanAra pApane tIrthaMkara devo e eTalA mATe ja tyAjya, cheDavA lAyaka kahayuM che. have AgamIya bhASAmAM A pApanI bhayaMkaratA tapAsI laIe. (1) svaparavyAmohotpAdakaM zAThyaM mAyA (uttarAdhyayana sUtra 251) sva eTale potAnI jAtane ane para eTale sAmevALAne bIjAne vyAmoha utpanna karAve, tevA prakAranuM zAphTa, luccAI, narapIMDI, ThagAIne karAve tevuM jIvana mAyAdevInA kAraNe thAya che. sudharelI bhASAmAM polITIkala bhASA ane jaina zAsanamAM mAyAmRSAvAda che. A baMnenA arthamAM, prakAramAM paddhatimAM vizeSa pharaka nathI. A pApa tyAjya eTalA mATe che ke, AnA kAraNe bhAvaAdhyAtmikatA bhAvasAdhutA (bhAvaliMga)nI sAdhanA AkAzanA puSpanI jema utpanna thai zakatI nathI. potAnA jIvanamAM sArA anuSano nathI. satkartavyo nathI, upavAsa, svAdhyAya ke gurusevA paNa nathI, to paNa mAyAvI sAdhaka jANe badhuMya mArAmAM ja che - tevI rIte ThAvakAi thaI uThabeTha karaze. (2) sarvatra svavIryanigRhanaM mAyA (Avazyaka sUtra 43) bIjAone zizAmAM utAravA mATe, ThagavAmATe, temanuM paDAvI levA mATe khaTapaTo karAvavI tathA bolavAnI, cAlavAnI, lakhavAnI cAlAkIonA mAdhyamathI jIvana mAyApUrNa banAvavuM. te harahAlatamAM paNa sArUM nathI. 121 Page #123 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (3) paravaMcanaM buddhiH mAyA (jJAtAdharmakathA 238) (4) paravaMvanapaprAya: mAyA (AtAdharmakathA 228) - putra, strI, mAtA, vizvAsu, uparAMta guone paNa ThagavuM te mAyA che. ane je parane ThaganAro che te potAnA AtmAne paNa bhAvaLyAyano mAlika banAve che. aneka bhavena karelA, karAvela pApakarmonA kAraNe, jIvAtmAno svabhAva ja tevo ghaDAi gayelo hoya che. jenAthI vAte vAte bIjAo ne ThagyA vinA cAlatuM nathI. AtmAnA pratyeka pradeza para anantAnubaMdhI kaSAyonI tIvratA eTalI joradAra hoya che jenA kAraNe mAyA karavI pApa che, bIjAne ThagavuM pApa che, karapIMDI karavI pApa che. tevuM sAMbhaLyA ane jANyA pachI paNa A pApane eDavA jeTalI paNa taiyArI temanI pAse hotI nathI. bezaka ! peTa na bharAtuM hoya to samajAya tevI vAta che, paNa peTa, paTArA ane kamarAo bharAI gayA pachI paNa mAyA cheDatI na hoya, to samajI levuM joIe ke te anannAnubaMdhI mAyA che, je narakagati ne ja apAvanArI vAMdarAne dAMtIyA karavAnI sarpane phUMphADA mAravAnI Adata jema janma siddha che, tevI rIte anantAnubaMdhI nA mizraNavALI mAyA nA mAliko, prakharavakatAo, nA vyAkhyAno sAMbhaLaze, sonAcAMdI nA varakhothI paramAtmA ne pujaze paNa anantabhAvo ne bagADanArI mAyA ne, tenA saMskAro ne cheDI devA mATe haragija taiyAra nathI. garoLI ne mAkhI pakaDayA vinA cena paDatuM nathI, tema mAyAvI mAnavane, mazkarImAM, kutUhalamAM, ajANamamAM athavA jANakArI mAM paNa pArakAne dhakke caDAvyA vinA cAlatuM nathI. (5) mAyAviSayaM gopanIyaM pracchannamakArya kRtvA no Alocayet, sA mAyA (TALAM sUtra zarU7) potAnA pUjyatama mAtA pitA, dharmapatnI, vidyAguru ane chelle je guru. pAse dIkSita thayA zikSita thayA ane bhaNI gaNI ne pAMca mANasomAM AbarU prApta karI zakyA, teone aMdhArA mAM rAkhIne mAyA viSayaka eTale rome roma mAM vyApaka banelI mAyAnA kAraNe, atyanta gopanIya koI akArya thai gayA pachI paNa vaDIlonI mAphI mAMgI zakato nathI. temane micchAmi dukkaDaM ApI zakato nathI. temAM anantAnubaMdhI, mAyA rahelI che. "anantAnbhavAn anubandhanti iti 122 Page #124 -------------------------------------------------------------------------- ________________ anantAnubaMdhanaH kaSAyAH" ananta bhavomAM rakhaDapaTTI karAve te anantAnubaMdhI krodha, mAna, mAyA ane lobha che. karelA, karAvelA ane anumodelA kaSAyonuM micchami dukakaruM devuM jeTaluM dhAryuM hoya teTaluM saraLa nathI ja, eka zrAvaka ne micchAmi dukaka gautamasvAmI ja ApI zakayA che. ApaNe gautamasvAmI nathI ja. AvA prakAranA jIvanamAM mAyA DAkaNa nA tAMDava nRtya sivAya tamane bIju kaMi dekhAyache? mAyA pApanA kaTuphaLo nItinyAya pUrvakanuM jIvana dhArmikatAnuM phaLa che, parantu mAyAvI kapaTI ane vakra mAnavane koipaNa prakAranI nyAyanI sAthe snAnasUtaka hotuM nathI, kemake, te mAyAvI che ane je mAyAndha che te pUrNarUpe svArthAndha hoya che. ane je svArthAndha che te dravyathI athavA bhAvathI, athavA baMne prakAre hiMsaka che. A kAraNe ja AvA prakAranA janonI bhASA, veSa, hAtha AMkhanA IzArA, ane bolavAnI cAlAkI Adi sarvathA akalpanIya hoya che, jemake - (1) dhArAsabhA, vidhAnasabhA tathA myunisipAliTInI sabhAmAM agaDuM bagaDaM rAjanItinA bhASaNo karanArAo bhUta, bhaviSya ane vartamAnanA itihAsane najara sAme na rAkhI zakakatA hoya to mAnavAnuM rahayuM ke, teo rAjanItinI bArAkhaDI paNa jANatA nathI. (2) apa-Tu-DeTa vomAM zobhato vyApArI, ophIsa, dukAna ke peDhImAM jatI vakhate tenA haiyAmAM paramAtmAno vAsa haze? ke parigrahanI mAyAno? (3) paMconI ke saMghonI jAjama para beThA pachI potAnA sagAo ane dIna du:khI anAtha bhAi, beno pratye dRSTikoNa badalAi jato hoya to haiyAnA maMdiramAM sAta kSetronI sevA karatAM paNa, sagAonI mAyA vadhAre che. AtmakalyANane mATe maMdira, derAsara, upAzraya ke sthAnakanA TrasTI banyA pI paNa rAga-dveSanA akhADA ramAtA hoya, ane ekabIjAne ekabIjA sAthe laDAvIne potAnI khurazI para dIrghakAlaparyaMta sthira thavAnuM hoya to temAM mAyA nAgaNanA phUMphADAno camatkAra pratyakSa joi zakAya che. 123 Page #125 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (5) rASTra sevA karavAnA veSamAM rahelA rASTra sevako jyAre duSkALAdi aMge phaMDaphALo bhego kare che, tyAre jANavAnuM saraLa raheze ke, te dravyanI apekSA rAkhanArA dInajanonA peTamAM keTaluM? ane potAnA svArtha mATe keTaluM? Ano hisAba koNa rAkhI zakaze? * ItyAdi prakAromAM pUrNa khelADI eka zeTha hatA, je potAnA ghaDelA TAIma-Tebala pramANe pUjA-pATha-vyAkhyAna Adi dharmadhyAnamAM samayanI pAvaMdI vALA hatAM. tathApi te zeThanA dharmAnuSThano, vidhi-vidhAno kevaLa vyavahAra pUratA athavA sagAomAM mAna pratiSThA meLavavA pUratA, tathA dharmAcAryo, vidhikAro, saMgItakAro dvArA yazogAthA meLavavA pUratA ja hatAM. mATe ja Antarika jIvana korAdhAkora jevuM hatuM. tevA jIvonI ajJAna graMthionuM baLa atizaya hovAnA kAraNe, temane AtmAnA astitvanuM paNa bhAna rahetuM nathI. to pachI tenA zuddhikaraNanA paThana zI rIte upasthita thAya? abhimanyu jema mAtAnI kukSimAMthI koThAonuM jJAna meLavIne avataryo hato tema, A prastuta zeTha paNa mAtAnI kukSirUpa yunivarsiTI mAMthI badhAya dAMvapecanuM sUkSmAtisukSma jJAna meLavIne avataryA hatAM. bAlyakALa vItyuM, yauvanakALa AvyuM, ane dhIme dhIme potAnA pitAthI ramAtA dAvapeca eTale ke, grAhako sAthenI levaDa devaDa kema karavI? tolatrAvvA kevI rIte tolavA? inkamaTekSanA ophisaro ne copaDAo kevI rIte batAvavAM? solIsiTara ke vakIlo pAse kALA nANA, dhoLA kevI rIte karAvavA? mRtyunI antima kSaNo pahoMcelA kAkA, mAmA, zvasurAdinI milakatamAMthI potAno bhAga kevI rIte meLavavo? athavA temanA jIvana asta thayA bAda temanI sthAvara jaMgamAdi milakatane kevI rIte haDapa karavI, ItyAdi ramatomAM yuvAkALa pUrNa thayuM ane prauDhAvasthAmAM to upayukata karmo dvArA potAnI milakatane cAra ghaNI vadhArI dIdhI hatI. potAnI svArtha sAdhanAnI saphalatA mATe 25-50 hajAra rU. dAnAdi puNya kriyAmAM paNa vAparyA ane ane vRddhAvasthA prApta thatAM AjIvana karelAM karAvelAM kaLAMkarmono lodaya thatAM, hArTa eTeka, blaDa prezara, DAyAbITIza, ane chatInA bhayaMkaratamAM kensarAdi aneka rogonuM zarIramAM AvAgamana thatAM, gharaNa vedanAmAM sapAI gayA ane boMmbe hospITalamAM mRtyunI taiyArI sAthe eDamITa (ghakhala) thayA tyAre joyuM jANyuM ke, karoDonI milakatanA mAlIka, A zeThanA, putra praputra, putrIyo ane jamAio paNa hAjara hatAM. putrono vyApAra dhaMdho paNa dhamadhokAra hato chatAM maLI nAgaNa jevI, viLInA camakArA jevI, pANInA parapoTA jevI, pippalanA pAna jevI ane kAcanI baMgaDI jevI saMsAranI nazvara mAyA sarvane mATe vizvAsaghAtinI banavA pAmI che. bhayaMkaratama rIbAmaNamAM zeTha hebatAI gayA hatAM. 124 Page #126 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zarIramAMthI nIkaLatI durgadhamAM hospITalanA mahetaro paNa pAse AvatA DaratA hatAM. jyAre kamarAnI bahAra putra-putrIo, cA-pANI ane nAsto karI rahayA hatA khabhA para khesa mUkIne Amatema pharI rahelA sagA saMbaMdhIjano aMtima zvAsanI rAha jotA hatAM. AvA samaye zeThanA mastaka para hAtha mUkanAra ke dilAso denAra paNa koNa na hatuM. DyuTInA kAraNe sIsTaro AvatI-jatI rahetI hatI. bhulyo bhaTakayo DAkaTara paNa jANe cepI roga lAgI na jAya tevI rIte kamarAnI bahArathI joi, pUchayAcha karI, cAlyo jato hato. hIrAmotInA AbhUSaNothI sajja thayelI patnI, putrIo ane putrone paNa, kamarAmAM AvatAM jatA Dara lAgato hato, tyAM bIjAnI vavAta zuM karavI? AvA prakAranI saMsAranI mAyA sarva koIne Aje kAle ke varSo pachI paNa naDatarabhUta thavAnI che. " je zeThe putrAdi parivAra mATe ke potAnI prANapriya patIne zaNagAravA mATe, eka vAte paNa kamI rAkhI nathI te zeThanuM Aje koI nathI. ane parasevo pADIne ke erakanDIzanamAM besIne karoDopati banelA zeThanI mAyA jema hatI tema rahI. svargasadaMza sukhono anubhava karAve tevA prakAranA Adhunika tamAma bhautika sAdhano dvArA bhautika sukhamAM DubelA A zeThe jIvananI aMtima kSaNa sudhA rogatizayathI pIDAtA ane duHkhanA dAvAnaLamAM tapatA tapatA chello zvAsa pUro karyo ane A bhava daramyAna karelA pApakarmono bhAro zira para laIne duniyAmAMthI sadAne mATe vidAya thayA. A pramANe mAyAmAM phasAyelo AtmA jUThaprapaMca karatA vAra lagADato nathI. paNa chelle zuM? mAnavamAtra game tevA pojhIzanamAM hoya to paNa eTalo maMtra ja yAda rAkhe ke "chelle zuM? antimamAM zuM? pIche kyA? pachI zuM?" mAyA prakaraNa pUrNa 125 Page #127 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 9 lobha pApa 18, pApasthAnakomAM navamuM pApa lobha che. jene zAstrakAroe rAkSasa nI upamAM ApI che. yadyapi phodha, mAna, mAyA kaSTasAdhya che. chatAM amuka jIvavizeSane susAdhya paNa banI zake che. parantu saMsAra vartI rAkSasa karatAM paNa lobha nAmano rAkSasa atyanta duya manAyo che. ApaNuM guNasthAnaka cothuM, pAMcamuM ke cha dhArI laie jyAre ApaNA karatAM utkRstama tapazcaryA, saMyama, manonigraha, indriyanigraha ane lagabhaga nispRhatAnI carama sImAmAM pahoMcI gayelA munirAjane paNa sattAmAM lobha nAmano rAkSasa paDayo hovAthI tenI ekAdadhArAne laI agyAramAM guNasthAnakathI nIce paTakAi jAya che. mohanIya karmanI 28 prakRtiomAM paNa lobhanI vyApakatA mAnyA vinA chuTako nathI. jemake, "lobhAt krodhaH saMjAyate" krodha thavAnA kAraNomAM lobha pracchanna rUpe rahela che. krodha thI mAna, mAna thI mAyA, hAsya rati, arati, bhaya zoka jugupsA uparAnta puruSaveda strIveda ane napuMsakaveda nA udaya kALamAM kyAya AtmAnA ekAda khUNAmAM lobha kaSAya chupAi rahelo hoya che. mATe sarvavyApaka ane sarvaguNa bhakSaka lobhane rAkSasanI upamAM yathArtha che. maLelI ke meLavelI game teTalI dhanarAzithI paNa jenuM peTa na bharAya te bhukhaDI bAraza jevA lobha mAM saMsAra bharanI lakSmI tenA peTamAM nAkhI daie to paNa bhUkhyone bhUkhyo ja rahevA pAme che. pApano bApa lobha hovAthI badhAca durguNo aparAdho, prapaMcone samudAya lAbhanA AraNe che. zAstranI bhASAmAM lobhanI bhayaMkaratA - (1) topo nakSar: (jhImAma sUtra 15) (2) trI: pUrjI( pra karaNa 25) (3) to vimohanam (rana cA., 27) (4) toma: tRchApa pariNAma: (kAvAraM 270) (5) lobhanaM abhikAMkSaNam (ThANAMga sUtra 173) (6) vyArAmAM sAma: (uttarA. ra12) (7) lobha: abhiSvaMgaH (dazavaikAlika 107 (8) labdha vastu gRddhayAtmakam (bhagavatIsUtra 804) 126 Page #128 -------------------------------------------------------------------------- ________________ hRdayanA khuNAmAM game te bAbatanI mUrccha bharAi gayelI hoya tyAre avasara AvyuM te te viSayone meLavavAmAM, vadhAravAmAM, surakSita rAkhavAmAM mAnavanuM mana lAlacuM bane che ane potAnI sampUrNa zakita lagAvIne paNa athavAM game tevA khoTAkharA kAvA dAvA dvArA paNa parigraha vadhAravA mATe kamara kasIne taiyAra thAya che, ane anne madhanA vATakAmAM paDelI mAkhInI jema potAnI ubhI karelI parigRhanI mAyAmAM eTalo badho phasAi jAya che ke, temAMthI bahAra nIkaLavuM lagabhaga azakaya che. kemake - arihaMtonA zAsananI saMyama gheraDIthI, temanA AtmAno eka paNa pradeza saMyamita hoto nathI. phaLasvarUpe vadhAre mAla bharelA jahAja (sTImara)nI jema dazA thAya, tenA karatAM paNa bhUMDAmAM bhUMDI dazA parigrahadhArInI thayA vinA rahetI nathI. kemake - tevA one mATe 18, pApasthAnakonA dvAra ughADA ja hoya che. anubhavIo to tyAM sudhA kahe che ke - lobha, pApa to che ja paNa pApano bApa paNa lobha ja che, matalaba ke sasAra bharanA je pApo che temAM maulika kAraNa lobha che, jemake, (1) pUrvabhavanA karelA puNyakarmonA kAraNe dhana-dhAnyanA koThAro ane tijorIo bharelI hoya te paNa tenI nApAka najara potAnI putravadhu, potAnA pitAnA ghera thI nakakI karyA pramANeno kariyAvara (daheja) lAvI che ke nahI? anyathA, niHsahAya banelI ugatI kaLI jevI te bIcArIne mAravI, phaTakAravI, gALobhAMDavI ane avasara Avye kerosInanA prayoga thI mArI nAkhavI. AvA prakAranA vyakita ane samAja ghAtaka bhayaMkara pAponA mULamAM lobha rAkSasa sApha sApha dekhAi rahayo che. (2) samAjane sudhAravA mATe ke kamANI vinAnA sIdAtA svAmI bhAione pagabhara karavA mATe karelA, karAvelA sudhArAone toDI nakhAvavAnuM pApa sauthI pahelA zrImaMtAinA nazAmAM cakanAcUra banelA zrImaMto kare che. mATe mahilA maMDaLo, yuvaka maMDaLo, ke dharmasthAno, nAma mAtranA ja rahI jAya che athavA samAja mAM bhAgalA pADI zrImaMtone pApapUrNa, svArthapUrNa, tophAna mastI karavA pUratA ja rahI jAya che. (3) kabUtarone dANA, kUtarAone roTalA ane gAyone ghAsa nAkhavAnI dravya dayA karatAM paNa, maravAnI aNI para AvelA athavA potAnA karmonA doSone lai sAva ghasAi jaine hajAro prayane paNa uMcA nahI AvanArA svAmI bhAi tathA jAtibhAine madada karavI ane temane jIvita dAna devuM, e sarva zreSTha upAdeya mArga hovA chatAM. tenuM amalIkaraNa nahI thavA devAmAM parigrahadhArI ja kAraNI 127 Page #129 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bhUta bane che. anyathA kAgaLanA banAvaTI phUla jevI mithyA pratiSThAnI pAchaLa karoDo rUpiyA kharcanAro zrImaMta 2-4 garIba kuTuMbone jIvitadAna devAmAM bedarakAra, sarvathA bedarakAra zI rIte bane? (4) sAdhAraNa sthitinA jAtibhAio potAnA ghare avatarelI putrIone paraNAvavA mATe lAkho karoDo rUpIo kayAMthI lAvaze? ATalI paNa bhAvadayA jenA hRdayamAM nathI tevA zrImaMto potAnA putra putrIonA lagnamAM lAkho karoDo rUpiyA kharcatA hoya. tyAre AvA prasaMgomAM parigrahanA pApanA nazA sivAya bIju karyuM kAraNa? (5) sagI najare joine ApaNe sau ekaja bhASAno upayoga karI rahayAM chaie ke, amuka zrImaMtanI chekarI musalamAna, mahArASTrIyana, skUlanA mAsTara, (TIcara), rikSAcAlaka athavA gharanI moTaranA DrAivara, ghATI ke vocamena sAthe bhAgI gai che. AvI paristhitimAM samAjane sudhAravA mATenI sarve dizAonuM dhyAna rAkhyA vinA eka ja dizAmAM lAkho karoDo rUpIyAono dAna pravAha ApaNane saune mazkarI jevuM na lAgatuM hoya to samajjAnuM saraLa che ke, kayAMyane kayAya ApaNe sau moTAmAM moTI bhUla karI beThA Ie, ane te bhUlone sudhAravAno nahI paNa vadhAravAmAM ja saune rasa che. mATe nirNaya karavAno raheze ke, dAna pravAhanI dizA nahI badalavAmAM mULa kAraNa zuM che? (6) vyavahArane rAjI rAkhavA mATe athavA samAmAM mithyA pratiSThA meLavavAnI gaNatarIe karelA dAna puNya vyavahAra puratAM ja rahevA pAme che. AnAthI puNyAnubaMdhI puNyanI AzA rAkhavI jabaradasta ajJAna che, moha che, jyAre garIba mAnavanI bhUkha mAMge, rogIo roga mukata bane, vidhavA banelI vidhavAone ke tyakatAone kaMyAca paNa hAtha lAMkho karavAno avasara na Ave tevI rIte potAnA gAma ke erIyA pUratI vyavasthA karavA jeTalI kSamatA paNa zrImaMta na keLavI zake. to jANavAnuM saraLa che ke, AmAM parigrahanI bhUtAvaLa kAma karI hoya che. (7) hoTalomAM saunI sAthe cA-pANInI moja karaze paNa potAnA vaDIlo sAthe, putro sAthe, ke potAnI prANapyArI dharmapatnI sAthe bhojana karavAno samaya lobhAMdha ane svArthIne kayAMthI maLavAno ? A pramANe A cAre kaSAyo, mAnavanI mAnavatAne, dayALunI dayALutAne, satkarmIonI satkakarmitAne, sAdhunI sAdhutAne bagADI denAra che. mATe sarvathA tyAjya che. anyathA durgatimAM jvAnI yogyatAvALA jIvo kyAyomAM janme che moTA thAya che ane kaSAyomAM ja chellA zrvAsa pUrNa karI mRtyune pAme che. 128 Page #130 -------------------------------------------------------------------------- ________________ labha pApanAM phaLo tIrthaMkara paramAtmAoe lobhane AkAza, rAkSasa, pApono bApa, kALa, mahAkALa ane pralayakALanA upamA Apela che. jevI rIte AkAzane aMta nathI, tema lobhadazAno paNa aMta nathI jema rAkSasanuM peTa kyAreya bharAtuM nathI tema lobha kyAreya saMtoSa pAmato nathI. jamInamAM jhADa-vRkSAdinAM mULiyAM rahayAM hoya to aMkurotpatti thatAM vAra lAgatI nathI tema saMsArabharamAM jeTalAM pApo che, pAponA adhyavasAyo che tenA mULamAM lobha kAma karI rahayo che mATe tene pApano bApa kahayo che, mAnava jIvanane prApta karelAM mAnavonI buddhi, sadharma - ne bagADavA mATe lobha kALasvarUpa che. mAnavatA, sadbhayatA ane dhArmikatAno cheha devAmAM mahAkALa svarUpe lobha che. ane jyAre ghaNA lobhA bhegA maLe che tyAre vyakita, kuTumba, saMpradAya, samAja ke deza mATe lobha e pralayakALa jevo che. lobhanI agAdha zakita mATe kahevAyuM che ke devonI sahAyatAthI moTI nadIne ke samudrane maryAdita karI zakAya che paNa lobhane maryAdita karavo apavAda sivAya sau koinA mATe hADakAMmAM parasevo lAvavA jevuM atyaMta kaThiNa kArya che. eka nAnuM majAnuM suMdara gAma hatuM. loko bhalI-bhoLA ne bhadrika saMpIne haLImaLIne rahetA hoya che. gAmamAM sAdhusaMtonI avara-javara vadhAre hovAthI, gAmanA lokomAM dayAvRtti vadhAre hatI, loko dAna-dayAnI rUcivALA hatA - jevI rIte pAMce AMgaLIo sarakhI hotI nathI, tevI ja rIte puNyapApanA kAraNe mAnava saMkhyAmAM paNa puNyapApanuM tAratamya hovAthI gAmanA lokomAM paNa eka brAhmaNa garIba hato, dinamAM dIna hato. ekAda paNa zubha pravRtti tenA bhAgyamAM na hovAthI, bhikSA mAMgI tenA kuTumbanuM bharaNapoSaNa karavuM eja tenA bhAgyamAM lakhAyeluM hatuM. roja savAra paDe ne khabhA para jhoLI laTakAve temAM be loTA ne be pyAlA mUke ne bhagavAnanuM nAma laIne A bhUdeva bhikSA mAMgavA nIkaLI paDe! pUrvabhavanAM karelAM pApa-rUpa karmo udayamAM Ave tyAre nAnAmAM nAnA kITANuthI laIne te karoDe devonA adhipati indramahArAjane paNa nIcuM moDuM rAkhIne - karelA karmo bhogavavAM ja paDe che. svAbhimAna sarvene priya hovA chatAMya durbhAgyodaye ke pApanA udayane laIne svAbhimAnane dezavaTo daIne - phagAvIne, peTanI sudhAne puravA bIjA pAse hAtha lAMbo karavo paDe che tevI ja rIte A brAhmaNa paNa nitya judA 129 Page #131 -------------------------------------------------------------------------- ________________ judA bhagavAnonAM nAmo laine gAmamAM bhikSA mAMgavA nIkaLI paDe che ke je kAMi paNa maLe emAMthI eno tathA enI patnIno jIvananirvAha vItAvato hoya che. * gAmanA lokomAM dhArmika saMskAro sArA hovAnA lIdhe, bhI+ mAMgavI e aparAdha hovA chtAMya A viSrane bhikSA mAMgavAmAM khAsa muzkelI paDatI na hatI, kAraNa sadAkALane mATe ke amuka kALane mATe bhIkha mAganArAono abhAva thavAno nathI kemake dayALu mAnavo yathAzaya, yathAparisthitinusAra potAnI pAse rahela ardhI roTalImAMthI paNa aDadhI yA kAMika bhikSu ke yAcakane ApIne dAnadharma karatAM ja hoya che. A gAmamAM eka zeTha rahetA hoya che. temanuM nAma dayALabhAizeTha. nAma pramANe ja guNonA teo mAlika hatA. zeTha khUba ja dayALu ane paragaju hatA. dAnadharmamAM mAnatA hatA. temanA AMgaNethI - dharethI koi paNa yAcaka kadApi khAlI hAthe gayo na hato. eka divasa A vipra dayALazeTha pAse bhikSA mAMgavA jAya che. yAcakanA dedAra joine dayALazeThane enI upara dayA Ave che. teo vicAre che ke pUrvabhavanI kamANI svarUpa maLelI zrImaMtAi - sukha sAhebIne zAMtine AgAmI bhavomAM sAthe lai jgyA hoya to dAnadharmanI ArAdhanA ja hitakArI che. zAstromAM paNa lakhyuM che ke rAjAone, kavione, sajjanone, AcAryone rAjI rAkhavA mATe athavA temanA AzIrvAda levA mATe paNa dAna-dharma zreSTha che. uparAMta jIvanamAM Adhi-vyAdhi ne upAdhithI dUra rahevuM hoya to tathA bhavAntaramAM zarIranuM sauMdarya, sundara putrAdiparivAra, ramya pakSI temaja nirogI jIvana meLavavAnI bhAvanA hoya te, sarva saMpattinA mULa kAraNarUpa dAnadharmanI ArAdhanA ja upAdeya che. zeThe pUchyuM, "mahArAja, tamAre zA mATe bhikSA mAMgavI paDe che?" ? k brAhmaNe vinamra bhAve kahyuM, " zeTha, huM tathA mArAM patI ema be jaNAno jIvananirvAha calAvavo muzkela paDato hovAthI, huM bhikSA mAMgIne jIvana vyatita karuM chuM" "C zeThane vipranI vAta sAMbhaLI navAi lAgI! zeThe bhikSuka brAhmaNane kahyuM, he vipra,gAmanI ijjata bagaDe, nagaranA rAjAjInI apakIti thAya ane mAnavadharma lavAya mATe he bhUdeva ! tame roja be jaNAnuM zIdhu-sAmAna mAre tyAMthI lai 130 Page #132 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jajo paraMtu bhIkha mAMgavAnuM baMdha karI do ?' brAhmaNa to vAta sAMbhaLI khuza khuza thaI gayo ne zeThane praNAma karIne potAnA ghara tarapha gayo. roja savAra paDe che ne brAhmaNa zeThane ghare jAya ne bhikSA laIne ghare Ave. mahenata karavAnI nahIM ne bhikSA maLI jAya. brAhmaNane to lIlAlahara thaI gaI. Amane Ama ghaNA divaso ne mahinAo vitI gayAM. brAhmaNanI patnI garbhavatI banI. brAhmaNanA AnaMdano pAra na rahayo. sAthosAtha ene citA paNa satAvavA lAgI te dayALazeThe 2 jaNAnI bhikSA ApavAno prabaMdha karyo che to huM have A trIjA jIvane kaI rIte khavarAvIza? bhUdeva to caDayA vicAronA cagaDoLe. mAnavInA jIvananI AthI vadhAre vicitratA zI hoI zake ke game eTaluM sukha atyAre bhogavI rahayo hovA bAMya bhaviSya mATe nahIM maLe enI kalpanAmAM rAcIne jIvanane nirarthaka mahenata - chaLakapaTa, kAvAdAvAmAM veDakI nAkhI samaya vyatita karI nAkhe che! janma janmanA pherA pharatAM karAyelA karmono phaLAdeza ghaNo ja akalpanIya hovAthI mAnavIno svabhAva paNa tevI ja rIte ghaDAi jAya che. jenA lIdhe manuSyanI AMtaravRttio ane bAhaya vRttiomAM tathA pravRttiomAM eka samAnatA joI zakAtI nathI yA paramAtmA sivAya ene koI joi zakato nathI. mATe ja kahyuM che bAre koze kholI badale, taruvara badale zAkhA ! buDhApAmAM keza badale, paNa lakhaNanA badale lAkha ! AvA jIvAtmAone je saMskAro maLyA che tenI asara avasare paNa kAyama rahetI hoya che ! jevI rIte udarane tAkyA vinA bilADIne cena paDatuM nathI evI ja rIte lAbha thato hoya tenI saMbhAvanA ane zakayatA dekhAtI hoya tyAre upakArIne paNa aMdhArAmAM rAkhIne potAnA lAbhane mATe prayatna ryA vinA raheto nathI. trIjAne zuM khavarAvIzanI ciMtAmA bhUdeva aDadhA thaI jAya che. tenA mATe kaMika bheguM karavuM paDaze ema vicArI brAhmaNa potAnA jAtisvabhAvane lIdhe pharIthI bhikSA mAMgavA gAmanA zerIomAM prayANa kare che. ajJAnAvasthAmAM phasAyelo mAnava kyAreya evuM vicArI nathI zakato ke 131 Page #133 -------------------------------------------------------------------------- ________________ saMsAranA pratyeka jIvonA karmo judA judA hovAthI putraparivArAdi mATe upArjita dhana kadAca emanA kAmamAM Ave paNa kharuM ne paNa Ave chatAMya ajJAnajanya pApa saMskAronA vazathI mAnavamAtra potAnA kusaMskArono tyAga karavA taiyAra thato nathI. eka divasa dayALazeThe brAhmaNane bhikSA mAMgatAM joIne temane Azcarya thayuM ke mArA gharethI be jaNAnI bhikSA laI javAno prabaMdha karyo hovA chatAMya A bhUdeva zIdane bhikSA mAMge che? zeThanA pUaA para brAhmaNe javAba Apyo "zeTha, tame be jaNAnI bhikSA mATe prabaMdha karyo hato paraMtu mArI patnI atyAre garbhavatI che, bALaka avataraze mATe enA mATe paNa kAMika bheguM to karavuM ja joiene? mATe pharIthI bhikSA mAMgavA nIkaLyo chuM." brAhmaNanI vAta sAMbhaLI zeTha to avAk banI gayA. vicAravA lAgyA ke je haju janmyo nathI, jamyA pachI jIvaze enI khAtrI nathI, uparAMta enuM paNa to zubhAzubha karma baMdhAyela hazenA? mAMya A bhUdevane pharIthI bhikSA levA nIkaLavuM paDe che te keTaluM badhuM niMdanIya kahevAya. zeThe brAhmaNane kahayuM, paMDitajI, kAlathI traNa jaNAnI bhikSA laI jazo paraMtu bhIkha mAMgazo nahI. bhUdeva pharIthI khuza thatAM thatAM ghare Ave che. havethI roja ene traNa jaNAnI bhikSA maLavAthI bhUdeva pharI pAchA pUrvavat khuzakhuzAla patnI sAthe rahe che. eka divasa dainika patra vAMcatA eka samAcAra para emanI daSTi paDe che emAM lakhyuM hoya che ke eka strIne be saMtAna janme che. brAhmaNa pharI pAchuM vicAre caDe che ke kadAca mArI patnIne paNa eka sAthe be saMtAna avatare to? zeThe to traNa jaNA mATe bhikSA ApavAno prabaMdha karyo che to cothA mATe, mAre zuM karavAnuM ? Ama lobha-lAlacanA sAtamA AsamAne birAjamAna thayelo brAhmaNa pharIthI khabhe jheLI laTakAvIne bhIkha mAMgavA nIkaLI paDe che. pharI pAi zeThanI najara A bhikSuka para paDe che ne brAhmaNane pUchamAM bhUdeva 13ra Page #134 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jaNAve che ke " zeTha, Ape to traNa jaNAnI bhikSA mATe prabaMdha karyo eno ghaNo ghaNo AbhAra! paraMtu mArI garbhavatI patnI kadAca be joDyAM bALakone janma Ape te ? ane cAra jaNA thaine mATe e cothI vyakita mATe, mAre kaMika to bheguM karavuM paDene? eTale ja bhikSA mATe nIkaLI paDyo chuM." brAhmaNanI lobhavRtti upara zeTha dhikakAra varasAve che. vicAre che ke "A bicAro brAhmaNa ! sAro vyAkhyAtA ne pAThaka hovA htAMya potAnA durguNonA lIdhe lobha ne lobhamaya bhayaMkara kharAba vicAradhArAmAMthI mukta thai zakato nathI." mATe ja kahevAyuM che ke "paMDita bhaye mazAlathI, bAtoM kare batAya oroMko ujAlA kare Apa aMdhere jAya kAma krodha, mada lobhakI jaba laga ghara meM khANa kyA paMDita kyA mUrkha, sabahI eka samAna !" jyAre lobha mAnavIne pakaDe che tyAre paMDita ke mUrkha banneya eka samAna che mATe ja karyuM che ke lobha rAkSasa karatAM ane kALA nAga karatAM vadhAre bhUMDo che. jIvamAtrane rahevAnI zibiro be che. cAlavAnI, pharavAnI, karamAvAnI, vikasita thavAnI, jIvavAnI, maravAnI, hasavAnI, rovAnI, khAvAnI, pIvAnI, gatyantara karavAnI ke nahI karavAnI Adi kriyAo jemAM vidyamAna hoya te caitanya svarUpI jIvAtmA kahevAya che. anantAnanta vone utpanna thavAnA 84 lAkha sthAno zAsramAnya che eTale ke - A sthAnomAM sUkSma nigoda - sUkSmabAdara, pRthvI - pANI - agni - vAyu ane bAdara sAdhAraNa vanaspati, pratyeka vanaspati Adi ekendriya jIvo, be - traNa - cAra indriyovALA vikalendriya jIvo, cArapagA be pA AkAzamAM uDanArA, chatI ane hAtha vaDe cAlanArA paMcendriya tiryaMca jIvo, saMjJI asaMjJI tiryaMca paMcendriya jIvo garbhaja paMcendriya tathA saMmUrcchima paMcendriya manuSyo, devo ane nArakAdi vo, pota-potAnA karelA karmonA kAraNe sukha-duHkha, saMyoga-viyoga, janma-maraNa Adine bhogavatAM sTezananA eka pleTaphormathI bIjI pleTaphorma Upara ane bIjAthI trIjA pleTaphormanA Upara jema rakhaDapaTTI karI rahayAM che tenuM kAraNa zuM? ane temAMthIja mukata thavAnuM kAraNa zuM? Ano nirNaya karIe te pahelA jANavAnuM jarUrI raheze ke - 133 - - Page #135 -------------------------------------------------------------------------- ________________ nantAnA jIvo anAdikALathI be zibiromAM baheMcAI gayA che (1) moharAjAnI ghapaNI (zibira) (2) vairAgyarAjAnI chavaNI A zibiro (chavaNI) anAdikALanI che kemake, koInAthI paNa utpatti vinAno saMsAra jyAre anAdikALano che, mATe ja sarvathA ane sarvadA zAzvatI santAne bhogavanAra jIvone saMsAramAM rakhaDavAnuM anivArya che ane jyAre jIvo anAdikALanA che to moharAjA ane vairAgyarAjAnI chavaNIo paNa anAdikALanI hoya temAM zaMkA zAnI? moharAjAnI chavaNImAM anantAnta jIvo che to vairAgyarAjAnI chavaNImAM ananta jIvo potAnA caramalakSyane prApta karI siddhazIlAmAM birAjamAna che ane aneka jIvo 12 - 13 me guNasthAne birAjamAna che. kadAca koIne kahevAno samaya Ave ke, moharAjAnI chavaNImAM jyAre anantAnanta jIvo che, to te chavaNI sArI ane zreSTha haze? AnA javAbamAM jANavAnuM ke zikArI ne pratyakSa thayelA zikArane phasAvavAne mATe jIbha mAMsanA, roTInA TukaDA, tathA lohI bharelA pyAlAone mUke che, ane jIvone phasAve che, tevI rIte, vinaya viveka vinAnA, sadjJAna tathA brahmajJAna rahita Indriyo mana tathA zarIranA pUrNa gulAma banelA, bhogAndha, kAmAnya, svArthAndha, lobhA, IrSAnya, krodhA, mAnArdha uparAnta, saMsAranI mAyAmAM potAnA anyatvanA kAraNe lAcAra banelAone potAnI chAvaNImAM praveza karAvavAne mATe ene praveza karelAone kAma tathA bhogonI suvidhAo ApI sthira karavAne tathA potAnA pakSamAM rahevA vALAone mATe mAMsabhojana, zarAbapAna, jugAra, zikAra, rAtribhojana anaMtakAya ane sabhakSya bhojana, parastrI tathA vezyAgamana, lAMga - gAMjo - carasa - brAuna sugarAdi - aphINa AdinA sevananI pUrNa chuTa ApI che. jIvAtmAne je game, je rIte game ane jyAre game tyAre badhAya karavAnI chUTa che. khAo, pIo, nAco, kUdha, rAsa-garabA ane DiskonI paddhatithI nRtya dvArA khuza raho. A pramANe manApatI badhI chUTachATo hovAnA kAraNe jIvAtmAne moharAjAnI chavaNI prathama tabakake gamI jAya che, parantu mAMsAdinA lobhanA kAraNe pAMjarAmAM, jAlamAM phasAyelA mAchalI, kabUtarA, popaTa, mayura cakalA cakalI, devacakalI, haraNa, sasalA, kUtarA, udaraDA, bIlADA, vAdha, varu, dIpaDA, siMha Adi jAnavarone jyAre potAnI AMkhonI sAme kasAinI charI dekhAya che, tyAre temane bhAna Ave che ke - mAMsAdinA lobhanA pApe vinAkALe mRtyunA mukhamAM javAno samaya amArA mastaka para Avyo che tevI rIte zarAbapAnAdinA nazAmAM, vezyA ke parastrInI zetAna jALamAM phasAI gayA pachI ja mAnavamAtrane paNa spaSTa dekhAI Ave che ke amArI mAnyatA, ajJAnatA, uparAnta, jIbha ane 134 Page #136 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sparzendriyanI suMvALI jALamAM phasAIne ane sarvathA behAla thaI gayA chae. keTalAka vRdhdho, vRdhdhAvasthAmAM sAdhya, asAdhya, kaSTa sAdhya roga, mahAroga, blaDa prezara, hArTa eTeka, udArasa, moTI udarasa, dama, DAyAbITIsa uparAA hADakA, lohI, pheksa, gaLA, stananA kensara jevA mahAbhayaMkara rogomAM phasAIne AkhomAMthI AMsu TapakAvatA kahetA paNa hoya che ke - AvI corAnI duSTabuddhi amane kyAMthI sujhe? A pramANe ArtadhyAna ane raudradhyAnamAM bemote maratAM keTalAka narakagatinA ane keTalAka tiryaMcagatinA mahemAna banavA pAme che, tyAM paramAdharmio ane yamadUtono mAra khAtA ane sarvathA asahaya bhUkha - tRSA - ThaMDI - garamI ne sahana karatAM kahetA hoya che ke - he prabho! amane ekavAra pharIthI manuSyAvatAra maLI jAya to hamezAne mATe moharAjAnI chavaNIno tyAga karIzuM ane vairAgyarAjAnI chApaNImAM praveza karI ananta duHkhothI pUrNa A saMsArano cheda karanArA banIzuM. AvI rIte duHkhagarbhita bhAvanA karato jIva punaH mAnavAvatArane meLavavA mATe bhAgyazALI bane che paNa jyAM sudhI mUchanA vALa AvatA nathI tyAM sudhI ja sIdho-sAdo ane kaMika dharmapremI paNa bane che. parantu jema jema umadamAM AgaLa vadhe che, tema tema pUrvabhavanA Acarita pApa-saMskAronA cakarAve phlAIne maithuna ane parigraha saMjJAnI gulAmI svIkArato jAya che ane jema jema maithunakarma (sekasa) ne raMga colamajIThiyo thato jAya che tema tema cauryakarmapUrvaka parigraha vadhAravAnI dhUnamAM ne dhUnamAM, jaMgalo kapAvavAnA, kolasA paDAvavAnA, moTAmoTA udyogo sthApavAmAM, magaphaLI - tala ane kapAsIA pIlavAnI mIlo ubhI karavAnA, jIvatAM pazuone mAryA pachInA mulAyama cAmaDAnA lAyasansa levAnAM, bilDara banI moTI moTI bilDIMgo bAMdhavAnA, paradezathI carabI maMgAvI khAvApIvAnI cIjamAM seLabheLa karavAnAM, Adi vyApAromAM pUrNa masta banIne agaNita jIvonI hatyA karanAro mAnava marIne pharIthI durgatino atithi bane che jyAM dakhonI parampara uttarottara vadhAre hoya che ane A pramANe durgati (narakagati ane tiryaMcagati) nA aneka bhavomAM akalpanIya akathanIya ane azrAvya pApakarmone bhogavatA jIvAtmAnI dazA atyanta adarzanIya banavA pAme rivartini saMsAre so nAma ziro ma" - pratisamaya bhavAntara ane bhAvAntarazIla saMsAramAM koIpaNa jIva ekeya gatimAM sthira rahI zakato nathI A nyAye narangatinA ghaNA ja lAMbA AyuSyane tathA tiryaMcagatinA gaNita agaNita Acukhyane pUrNa karI lAkho kakaroDe bhavo pache paNa pharIthI mAnavAvatArane prApta kare 135 Page #137 -------------------------------------------------------------------------- ________________ che tyAM mAtApitAonA susaMskArone lai dharmanI bhAvanA rahe chesAdhu munirAja game che, temane bhAta pANI (bhikSA) devAnA bhAva rahe che, pratikamaNAdi anuSThAnone mananI sthiratA ane zraddhApUrvaka kare che sAthosAtha vyApAra rojagAramAM pramANikatA ane nItimattA rAkhe che tathA paraNetara jIvanapavitratama banAvavA mATe bhAvanAzIla che tema chatAM paNa apunaMbaMdhaka avasthA sudhI nahI pahoMcelA jIvone kiyAnukAnomAM mAnasika thakAvaTa, zraddhamAM uNaya ane phaLamAM saMdeha banyo raheto hovAthI, paramAtmAnI bhavyAtibhavya pratimA sAme beThelo hovA chatAM manamAM zairya nathI, AtmAmAM gAMbhIrya nathI, zarIramAM svairya nathI, mALAnA maNakA phare che paNa manajIbhAI dukAnamAM, beMka, ophIsa, vyApAra, cApANI tathA nirarthaka vArtAlApa AdimAM ane AgAmI bhavomAM jenI sAthe lezamAtra levA devA nathI, tevA mahemAnonI AgatA svAgatAmAM pUrNa masta banyo rahe che. gurudevonA vyAkhyAna, pravacanananA zravaNathI AMzika jAgati ane sAvadhAnI Ave che. paraMtu pUrvabhavanA upAjita karelA rAga dveSa -moha-mAyAlobha- prapaMca Adi moharAjAnA sainiko te jIvAtmAne potAnI mAyAne camatkAra tevI rIte batAvI de che jenAthI dharmano rAga dhaTe che ane paudagalika rAga sImAnIta vadhe che. A pramANe ananta kALayomAM ananta bhavo pUrNa karyA che. parantu janma-maraNanA pherAmAMthI mukata thAya ke thavAya tevo puruSArtha jIvane prApta thayo nathI mATe karmonI mAyA jALamAM phasAI gayelo jIva pharIpharIthI zarIradhArI bane che. aspI AtmA karmono bhogavaTo kaI rIte karaze koIne zaMkA thAya ke - AtmA svayaM arUpI che ane karmo rUpI che to arUpI AtmA pIkarmono bhogavaTo zI rIte karato haze? javAbamAM jANavAnuM ke - bhava bhavAntaromAM karelA karmonI vargaNAno saMbaMdha arUpI AtmA sAthe kSIranIranI jema AtmAnA prati pradeza, nikAcitarUpe thayelo hovAthI karelA, karAvelA Ane anumohelA karmone bhogavavA sarvathA anivArya che. kArmaNa zarIra (nikAcitarUpe thayelI karmonI sattA) rUpI che, tenI sattAmAM phasAyelA AtmAne paNa apekSAe rUpI mAnavAmAM vAMdho nathI te kArmaNa zarIramAM zarIra jAtinAmakarma paNa che. tene zubha ke azubha je rIte upAdhu haze te rIte zarIranI prApti tevA prakAre ja thavA pAmaze. tema chatAM bArI bAraNA vinAnA makAnanI upamAne dhAraNa karatuM zarIra karmonA bhogavaya mATe sarvathA akiMcitkAra che mATe ijyijAti nAmakarmane laI jIvAtmAne zarIranI racanA sAthe ja dvAra samAna indriyonI 136 Page #138 -------------------------------------------------------------------------- ________________ prApti paNa sulabha bane che je saMsArabharanA indriyonI maryAdA mAM rahesA pratyeka viSayanuM jJAna AtmAne karAvavA mATe pUrNa samartha che, eTale ke makAnamAlika ughaDelI bArImAMthI padArthone jema bhaNI le che, tevI rIte AtmA paNa zarIra sAthe lAgelI indriyonA mAdhyamathI jJAna prApta karavAmAM samartha bane che. viSayane grahaNa karavAnI zakita niyata hovAthI pratyeka i ndriya potapotAnA viSayane grahaNa kare che. kAmabhoga eTale zuM? pAMce karmendriyono samAveza jainazAsane sparzendriyamAM karelo hovAthI AtmAne pratyeka padArthonuM jJAna karAve, anubhava karAve te jJAnendriyo pAMcanI saMkhyAmAM ja che. ane saMsArabharamAM jeTalA paudagalika padArtho che. temAM keTalAka padArtho cakSurindriya (AMkha) no viSaya bane che eTale ke te padArthomAM rahelA rUpanuM grahaNa AMkha dvArA ja thaze keTalAka zravaNendriya (kAna), keTalAka ghrANendriya (nAka) ane keTalAka sparzendriyanA viSaya bane che. karmasattA balavAna hovAthI viSayone grahaNa karavAmAM indriyono krama kyAreya badalAto nathI. jIva anAdikALathI pudagalomAM raco pacaco hovAthI jema jema umrano paripAka thaze tema tema pudagalono sahavAsa paNa karato jaze vadhArato jaze. ane temAM masta banato jaze. cakSurindriyathI jovAyelA ane zravaNendriya thI sAMbhaLelA padArtho AMkha ke kAna pAse AvatA nathI tema kmAM jIvane pUrvabhavono tevo ja abhyAsa hovAthI joyelA ane sAMbhaLelA padArthonI kAmanI utapatti thaze eTale ke te padArthothI mAyA lAgaze, vadharo, vadhAraze ane pachI to "dhyAyato viSayAn puMsaH saMgasteSvupajAyate." A kAraNe joyelA ane sAMbhaLelA padArthone bhogavavA mATe nI AzA, tRSNA, mAyA lAgaze. ane nAka, jIbha ane spAndriyathI te padArthone bhogavaze. AmAM indriyavaraNIya karmonA kSayopazama jeTalA pramANamAM thayelo haze teTalI mAtrAmAM indriyo potAnA viSayone grahaNa karaze. jIva ane karmo anAdikALathI sAthIdAra che. chaThThAM paraspara Apa ane noLiyAnI jema kaTTara vairI paNa che. A pramANe baMnenA khela tamAzAmAM koika samaye karmone harAvIne jIva AgaLa vadhe che tyAre tenI kSayopazamanI zakita paNa vadhe che. A kAraNe ja kSayopazama, caitanyarUpI AtmAno dharma che. jyAre zarIra, indriyo, mana ane jaDAtmaka matijJAnAvaraNIya karmanA kAraNe prApta thayelI durbuddhi jaDa che A pramANe karelA karmonA vipAka (phaLAdeza) ne bhogavavA ne mATe indriyonA mAdhyamathI AtmA samartha banavA pAme che. ane sukha duHkha no anubhava kare che matalaba ke 137 Page #139 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sukha duHkhano anubhava jaDAtmaka Indriyone nahI paNa AtmAne thAya che jemake - zrIkhaMDanA vAsaNamAM paDelA camacAne tenA rasa sAthe kaMipaNa saMbaMdha nathI tevI rIte IndriyonA mAdhyamathI karmo bhale bhogavAya. to paNa sukhaduHkhano anubhava Indriyone nahI paNa AtmAne thAya che te saune anubhavamAM utarI jAya tevI vAta che. A pramANe moharAjAnI ghapaNI (zibira) mAM phasAI gayelo jIva pharI pharI karmone kare che. bhogave che. navA baMdhAtA karmomAM mULa kAraNa zuM? tatvArtha sUtramAM, mithyAdarzana - avirati - pramAda - kaSAya ane mana - vacana - kAyA nI vakratA. A pAMca kAraNo kahayAM che, je paraspara ekabIjAnA kAryakAraNa rUpamAnya che. jemake - jyAM mithyAdarzana che, tyAM avirati, pramAda, kaSAca ane yAMga rahelA ja che. viparIta krame paNa jyAM mana - vacana ane kAyAmAM vakatA che tyAM kaSAyonI hAnjI zI rIte nakArI zakAze? kaSAyonI dhanamAM bhAnabhUlelo AtmA pramAdI hoya che ane pramAdIne mATe 18 pApasthAnakonA dvAra ughADA rahe che. ane je avirativALo che. tenA bhAgyamAM samyakatva, samakita kyAMthI hoya? kadAca prApta thayeluM hoya to tenuM vamana thatAM keTalI vAra lAgaze? mATe ja Atmannati, AtmakalyANa, mokSanI prApti Adi mATe aviratino tyAga karavo upAdeya mArga che. kemake, jema jema pAponA mAga baMdha thatA jaze, tema tema, AtmAmAM samyajJAnano prakAza vadhaze ane AvI dazA meLavyA pachI tenA kaSAyo, pramAda ane vakratA dhAmAM paDatAM jaze. A kAraNe 18, pApasthAnako jANavA, samajavA ane tyAgakaravA, AnuM nAma samyaka cAritra che. prANAtipAta, mRSAvAda, adattAdAna, maithuna, parigraha, kodha, mAna, mAyA ane lobhane samajI lIdhA pachI have AgaLa vadhIye. 10 rAga pApa - 18 pApasthAnakomAM dazamuM pApa rAga nAmanuM che jenA prazasta ane aprazasta rUpe be bheda che. paMca mahAvratadhArI, tapasvI, Indriyadamana karanAra ane jIvamAtranA hitecchu gurudevo pratye, arihaMta paramAtmAo pratya, ahiMsA, saMyama,ane tapodharmanI ArAdhanA karavAvALAo pratye, je rAga hoya te prazasta rAga kahevAya che, AnAthI viparIta ja rAga che, te aprazasta kahevAze. yadyapi upara pramANenA baMne rogo kevaLajJAna meLavavA mATe bAdhaka ja che. to paNa jyAM sudhI AtmAmAM aprazasta rAgane cheDI devAnI bhAvanA, ane teno tyAga karavAno prayatna prAraMbha karavAmAM na 138 Page #140 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Ave tyAM sudhI prazasta rAgano tyAga karavAmAM, jenI pUrti na karI zakAya tevI hAnino AtmAne sAmano karavo paDaze. AThe karmomAM mehanIyakarmanI zakita atIva joradAra hovAthI, pracchanna ke pragaTarUpe paNa mohakarmanA nazAmAM jIvamAtra phasAyelo hovAthI zuddha, zubha ke vyavahAra ne sAme rAkhI karAtI kriyAomAM paNa mohakarmanI ceSTAo camakayA vinA rahetI nathI. A karmane zarAbapAnanI upamA hovAthI, tenuM zAsana, deva - devendra nAgendra brahmandra vAsudeva, prativAsudeva ane bhAvasaMcayanI maryAdAmAM praveza na pAmelA munirAja, tapasvIyo, dhyAniyo - yogI - mahAyogI - haThayogI Adi viziSTa vyakitaomAM paNa saune pratyakSa che. A mohakarmane rAga ane dveSa nAme pracaMDa zakita sampanna be senApatio che. krodha - mAna - mAyA - lobha nAme duya subhaTo che. je vairAgyarAjAnI chavaNImAM praveza karI gayelAone, pAi potAnI chavaNImAM lAvI mUke che. strI sainiko paNa atyanta baLavattA hovAthI game te rIte paNa sAdhakane calAyamAna karI, 'Ito bhaSTa tato bhraSTa karI devAmAM samartha che. 11 me guNasthAnake kALI nAgaNa karatAM paNa, bhuMDAmAM bhuDI je mohakarmanI 28 prakRttio che temAMnI ekAda prakRti paNa jIvAtmAne calAyamAna karatAM AbanA palakAre nIce paTakI devAmAM vAra kare tema nathI tathA gurUkRpA vinAnA, svAdhyAya ane tapa vinAnA vairAgInI dazA dayanIya banAvI che. AvI rIte moharAjAnA sainikoe koi. ne kodhamAM, koIne abhimAnamAM, ekAdane mAyAmAM, lobhamAM, rAgamAM, dveSamAM, jyAre amukone vedodayamAM, bIjAone hAsya, bhaya, zoka, jugupsAmAM to koIne jAti, kuLa, aizvarya Adi masthAnomAM, koine sneha rAga, kAmarAgamAM to bIjAne daSTirAgamAM evI rIte phasAvI dIdhA che ke temAMthI bahAra nIkaLavuM paNa suduSkara che. caMDakauzika nAgarAjane krodhamAM bebhAna banAvyA che. bAhubalijIne abhimAnanA cAve caDAvI mUkyA che. kaMDarika munine jIbhanA svAdamAM lapaTAvyA che. kAma gajendrane vedodayamAM, IlAcIputrane rAgamAM ane jamAline kadAgrahamAM phasAvI mUkyA che. A kAraNe ja rAga nAmano subhaTa ane teno parivAra, jIvamAtranI cAre taraphathI di gotavAmAM ubhe page taiyAra che. jeTalI zakita rAganI che teTalA 139 Page #141 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pramANamAM duSanI paNa che, tema mAM, vaiSa karatAM rAga vizeSa baLavAna hovAthI, game tevA vairAgI ne, vairAgyanI bhAvanAvALAne, koIne dravyathI, koIne bhAvathI, ane koIne dravya bhAva ubhayathI paNa calAyamAna karI nAkhe che. rAganI vyAkhyA A pramANe che "rajati AtmAnaM mohodayo mohodIraNA ceti rAgaH rajyati vA''tmA svayameva pUrvakRtakarmodayeneti rAgaH" sArAMza ke, zarAbanA nazA jevA mohakarmanA UdayathI ane tenI udIraNAthI paNa AtmAmAM rAganA aMkurA utpanna thAya che. athavA pUrvabhavanA karelA karmonA udayathI. AtmAmAM je caMcalatA Ave che, te rAga che paudagalika padArtho vaDe tathA te padArthone meLavavAne mATe AtmAmAM je bhAva tathA vikRti jAge te rAga che. sthira thayelA pANInA dhAne (kuMbhane) thoDI Thokara vAgatAM paNa pANI DoLAi jAya che. tema rithara svabhAvI AtmAmAM je caMcalatA, asvairyatA dekhAya che tenuM mULa kAraNa rAga che. dazAstrIya bhASAmAM rAganI vyAkhyA nIce pramANe che. (1) rAga raktA jIvAbhigamasUtra 193). sphaTika pattharanI mUrti svaccha ane sapheda che je teno sthAyI bhAva che. parantu tenI pAchaLa game te raMganuM puSpa mUkIe to sphaTikamAM paNa te raMga spaSTa dekhAI Ave che. je vaikArika bhAva kahevAya che. vastumAtrane sthAyI bhAva sthira nahI rahevAmAM nimitta kAraNo paNa zakita sampanna hoya che. tevI rIte zuddha, nirmala, niraMjana, nirAkAra Adi svarUpa, ananta zakitanA mAlika AtmAne paNa judI judI lezyAono, vicAradhArAono, mAnasika pariNAmono, raMga lagADanAra rAga che. AnAthI dhairya - vairya - gAMbhIrya - audArya, zauryAdi sthAyIbhAvo cirasthAyI banI zakatA nathI jema AkAzamAM rahelA vAdaLo, havAnA kAraNe badalAI jatA vAra lAgatI nathI. tema pUrvakRta RNAnubaMdha, mAyAnubaMdha AdinA kAraNe mAtA-pitA, bhAI-bhAbhI, putra parivAra ane mitramaMDaLI AdinI prApti paNa tevA prakAranI thatI hovAthI AtmA potAnA sthAyI bhAvaneTakAvI zakato nathI. anyathA samAdhistha ane sAmAyika bhAvamAM sthira thavAnI bhAvanAvALo sAdhaka, potAnI sAdhanA avasthAmAM AMkhanA veLA zAmATe pheravato haze? bolavAnI ceSTa ke bIjAne sAMbhaLavAnI ke saMbhaLAvavAnI 140 Page #142 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ceSTA, hAthapaganA izArA, saMketa athavA vinA kAraNe paNa, hAthapaga uMcA-nicA karavAnA bhAva zAmATe rAkhato haze? sArAMza, kevaLa 48, miniTane mATe, ati uccasthAnane prApta karAvanArI sAmAyika (dezavirati cAritra) ne arihaMta, siddha ane gurudevanI sAkSIe svIkAryA pachI paNa sAdhakane bolavAmAM, jovAmAM, sAMbhaLavAmAM tathA audA cika bhAvamAM sarakI jvAmAM rAga vinA bIju kAraNa karyuM? mATe ja caMcala netrane, kAnane, jIbhane ke manajIbhAine sAmAyika daramyAna mauna ApI zakato nathI. dharmadhyAnanA uDAmAM uMDA tatvo jANe che. carce che, upadeze che paNa pote amalamAM mUkI zakato nathI. carcAmAM bIjAne harAvI zake che paNa pote potAnA doSone harAvI zakato nathI, bhagADI zakato nathI. AmAM dUdhamAM cAnI mAphaka AtmA nA pratipradeze vyApaka banelA rAgano A prabhAva che, tene mAnyA vinA chuTako nathI. (2) rUpAdhAkSepananiAiivagA rA: (Avazyaka sUtra - 62) - AtmAne jJAna prApta karAve te jJAnendriyonI saMkhyA pAMcanI che. karmendriyono samAveza, jainazAsane sparzendriyamAM karyo che anyathA, temanI saMkhyAnuM pramANa rahevA pAmaze nahI. jJAnendriyonA viSayo sarvathA niyata hovAthI koipaNa jAtanI garabaDa anAdikALanA saMsAramAM thai nathI. ane puruSa vizeSa nA hajAro prayato karavA chatAM paNa thavAnI nathI laukika ke lokottara mAnavone, tathA indra-indriNIo, devadevione paNa zIta-uSNa-snigdha-rukSa, gurUlapu, mRdu ane kaThora Adi prakAranA sparzanuM jJAna sparzendriya vinA madhura, Amla, kaTu, kaSAya ane tikata Adi rasonuM AsvAdana rasanendriya vinA, durgandha ane sugandhanuM jJAna dhrANendriya vinA zveta, nIla rakta harita ane pIta Adi varNonuM jJAna cakSurindriya vinA tathA sacitta, acitta ane mizra zabdonuM jJAna zravaNendriya vinA thavAnuM nathI ja A pramANe kAma ane bhogonA viSayo 23, nI saMkhyAmAM che. matalaba ke vizvabharamAM zabda-rasa-gaMdha ane sparza vinAno ekapaNa yudagala, paramANu ke sphandha nathI. temaja samasta yudagalone grahaNa karavA mATe pAMce jJAnendriyothI bIjI eka paNa indriya nathI. tethI karelA puNya ane pApakarmonA bhogavaTAmAM A viSayo jIvAtmAne sparza karanArA banavA pAme che. bArI bAraNA vinAnuM makAna jema koine paNa kAmamAM AvatuM nathI, tema indriyo rUpI bArIo vinAnuM zarIra paNa zA kAmanuM? "mozAyata zarIrama AmAM zarIra eTale sparzendriya samavuM. janmajanmanA pherA pharatA jIvAtmAe je 141 Page #143 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zubhAzubha karmo karyA che. te bhogavyA vinA bIjo mArga nathI, mATe indriya jAti nAmakarmane laI jIvamAtrane IndriyonI prApti thAya che, ane indriyAvaraNIya karmonA kSayopazamanA kAraNe jJAna prApta karavAnI abhyAdhika zakita prApta thAya chematalaba ke Indriyo jJAna prApta karavAmAM karaNa che, sAdhana che, jyAre jJAnanI prApti jIva svayaM ja svakIya kSAyopathamika zakti vaDe karanAra che. temAM paNa AMkhathI daSTa padArtho ane kAnathI zrata zabdothI, kAmanI utpatti thatAM jIvane te te padArtho pratye rAga vizeSa rAga ane temane maLavAnI tIvraccha thAya che. parantu daSTa padArthonAM ane sAbhaLelA zabdonA bhogamAM baMne indriyo akiMcikara che. kevaLa jIvane tophAne caDhAvI. AdhyAtmika dhyAna, jApa, pUjA ane kAyotsargathI calAyamAna karI joyelA ane sAMbhaLelA padgalika padArthone bhogavaTAmAM levA mATeno tIvranurAga utpanna karAvavAmAM, A baMne AMkha ane kAna Indriyo pUrNa sakaLa bane che. have te kAmone bhogavavA mATe nAka, jIbha ane sparzendriyo potapotAnA kAme lAgI jAya che. A pramANe IndriyonA 23 viSayonA bhogothI AtmA sukhaduHkha no anubhava kare che. tema mAM pApakarmone udaya vadhAre hoya to pAMca indriyo nA viSayo, aNagamatA ane puNyakarmono udaya vadhAre hoya to, managamatA sparzI, raso, gandho, varSo ane sparzonI prApti thAya che. anAdikALanA saMsAra mAM anantAnajo karmothI AvRta AtmAne karelA karmothI utpanna thayelA kAmo ane bhogonI ramaNatA ja karmavipAkano phaLAdeza che jene bhogavyA vinA bIjo mArga nathI. eka bhavano tyAga karI bIje zarIravatAra prApta karavA mATe je samaye jIvAtmA mAtAnI kukSimAM Ave che tyAre paNa, kamo ane bhogo sattAmAM rahelA ja hoya che. parantu tene bhogavavA mATe indriyomAM sazakatatA prApta thayelI na hovAthI AtmA asamartha bane che, asamartha eTale kAmabhogonI mAyAno abhAva nahIM paNa tenA bhogavaTamAM indriyonI asamarthatA jANavI umra vadhavAnI sAthe jema jema indriyomAM kAmabhoganI zakita vadhatI jAya che tema tema pAMce IndriyonA viSayo pratye rAga vadhato jAya che. eTale ke rUpa, rasa, gabdha, sparza ane zabdothI utpanna thayelI prIti, prema, spRhA, jhaMkhanA nA parispaMdo AtmAmAM thAya che te rAganuM ja pariNAma che phaLa che. A roga sarvathA navo ja thAya che. tema nathI, paraMtu AtmAnA pratyeka pradezamAM mohakarmanA phandho anAdikALathI vidyamAna che. temAM rAganI vidyamAnatA paNa nakArI zakAya tema nathI A kAraNe ja be mAsano, be varSano bAluDo AMkha khullI rAkhIne saMsArane, saMsAranI mAyAne Tagara Tagara joto ja hoya 142 Page #144 -------------------------------------------------------------------------- ________________ che. temAM pUrvopArjita rAgano ja camatkAra saune pratyakSa che. (3) : IITmUtirUpavat drA vatitamanAma meH (ana vyA. 66) arthAt dravya ane bhAvanA bhedathI maithunakarmanA be bheda che. dravya maithuna (saMbhoga maithuna) mATenI anukULatA prApta thAya ke na paNa thAya parantu pAMce IndriyonA viSayonA bhogavaTAmAMthI utpanna thayelo ane vadhelo rAga svayaM bhAvamaithuna che prabhAkaraNa AgamamAM maithunanA je paryAyo varNavyA che temAM vIsamo (vizatitamo) paryAya rAga che. mATe ja pakakhIsUtramAM "sArUvAre baMdhA pAsAii pavicAra?" indriyonA viSayamAM utkRSTa rAga tene pavicAraNA kahe che. eTale ke bhogAtireka bhAvamaithuna che, tatvArtha sUtramAM jene pravicAra kahayo che. (4) pitrAdiSusneho rAgaH (praznavyAkaraNa 137) AdhyAtmika daSTie AtmAnA ekAnta zatru sadaza rAganA kAraNe sAdhaka AtmAne mAtA-pitA ane putra parivAra para, snehanI atirekatA thAya ane avasara maLatA A rAga, amuka vyakti sAthe kAmarAga ane amuka sAthe daSTirAga karAvIne jJAnAtmAne paNa jJAnamArgathI nIce pADI de che ... "jJAnastha karna viti AvuM jJAna ane tenuM pAponA dvAra baMdha karavA rUpa samyaphacAritra, AtmAmAM paripakava thatuM nathI ke, paripakvatA lAvavA detuM nathI, temAM mULa kAraNa rAga che. kAmarAga ane sneharAga karatAM daSTirAga bhayaMkaramAM bhayaMkarape kharAbamAM kharAba eTalA mATe che ke kAmarAga ane sneharAga to dhArmikatA nA kAraNa paNa banI zake che. parantu dadRSTiAga kadApi koinA mATe paNa dharmotpAdaka banato nathI. mATe ja "Ama2/dAgI Saranivari" arthAt je vyakitamAM kAmarAga ke sneharAga thayA hoya te yadi dhArmika haze ke dharmanI bhAvanAvALo haze to ApaNane paNa dharmanA mArge laI javA samartha banaze. parantu daSTirAgamAM dharma nathI, dhArmikatA nathI, mATe AvA rAgane pApa kahayu che. "STipAtu pApIyAna' uparanA vivecanathI spaSTa jaNAI Ave che ke AtmAno parama zatru rAga che. mATe, teno tyAga karavo e dharma che. "rAga pApa samApta 143 Page #145 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 11 dveSa pApa 18 pApasthAnakomAM 11 muM pApa dveSa nAme che. dhAtupAThanA bIjA gaNanA "driSAMk aprItau" dhAtuthI dveSa zabda banavA pAmyo che. samyagdarzana, samyajJAna ane samyakcAritra tathA temanA bhedAnubhedo ja saccidAnanda AtmAnI ananta zakita kahevAya che. chaThThAM - mithyAjJAna - mithyAdarzana ane nithyAcAranA kAraNe dabAi gai che. A zakitanA AAdaka mithyAtvane upamita karavA mATe, baMduka (rivolvara) athavA Adhunika vaijJAniko dvArA zodhAyelA aNuboMba Adi sarva vinAzaka zasro hAthamAM rahevA chtAM zarIrano eka paNa puruSArtha, AtmazakitanA eka aMzane paNa prApta karAvI zake tema nathI kemake zarIra ane AtmA sarvathA bhinna bhinna che. anAdikALathI janma-maraNa karatAM karatAM, narakagatimAM saMkhyAta - asaMkhyAta bhava daramyAna paramAdhAmI yamadUtono peTa bharIne mAra khAtA khAtA kRtakarmo jema jema nirjarita thatAM jAya tema tema gurukRpA ane manana zakitanI sAthe sAthe sAtvika bhAva paNa utpanna thAya che, vadhe che. tenA kAraNe jIvananA chellA zrvAsa sudhA sAthe rahenArA, mATe ja AtmAnA hADavairI banelA anantAnubaMdhI krodha mAna mAyA ane lobha paNa thoDA ghaNA aMze upazamata thAya che. je samyag darzananI prAptinuM (samyag darzana pragaTa thavAmAM mULa kAraNa che anantAnubandhA kaSAyano upazama, kSayopazama ane kSaya thavAthI anukrame aupazamika, kSAyopazamika ane kSAyika samyakatvarUpa A traNe zakitao je AtmAnA mULa khajAnArUpa che teno prAdurbhAva AtmAnI puruSArtha zakita vaDe thAya che. AThe karmomAMthI mohanIya karmane gheDI ne zeSa karmono upazama thato nathI parantu kSaya ke kSayopazama thAya che. jyAre ajaba gajaba zakita sampanna mohakarmanI upazama jainazAsanane mAnya che. matalaba ke jAgRta AtmA potAnI adamya aupazamita zaktinA mAdhyamathI tophAne mahAtophAne caDhelA, caDhAvelA mohakarmane paNa dakhAvI zake che, upamita karI zake che. gurukuLavAsa svAdhyAya, tapa ane tyAganA susaMskAro AtmamAmAM jema jema vadhe che, vadhArAya che tema tema mohakarmanuM jora ghaTe che maMda thAya che. ane prANAtipAta (hiMsAnA saMskAro, mRSAvAda (jUTha prapaMcanA saMskAro) adattAdAna (corI karavAnA saMskAro) maithuna (adhArmika sajAtIya ke vijAtIya kukarmanA saMskAra) ane dravya tathA bhAva parigrahanA moTA pApo paNa vadhatA jAya che. athavA pote ja yathAzakita alpAMze ke sarvAze khaseDI de che tyAre samyag darzana, jJAna ane cAritra svarUpa sUrya paNa pUrNakaLAe - - 144 Page #146 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vikasita thatAM kevaLajJAnanI bhUmikAmAM jIvAtmAne praveza sulabhatama bane che. parantu upara pramANonI AtmAnI zakitano vikAsa sadhAyo na hoya tyAre mithyAtvanuM jora vadhe che ane AtmAne potAnA camAM phasAvI de che, ane cIkAsamAM phasAyelI mAkhInI jema, AtmArAma paNa kiMkartavyavimUDha banIne saMsAranI mAyAmAM phasAya che, tyAre mAnavamAtranuM mana, hRdaya, indriyo, ane buddhi paNa svArthapUrNa thAya (noMdha) atyAranA vyavahAramAM svArtha nindanIya arthamAM upayukata thAya che. jethI AtmA Adino kutsita, nindanIya, paravaMcaka, hAtmaka, ghAtaka ane mAraka arthamAM vyApAra karavo tene svArtha kahevAya che. je saMsAravRddhinuM mULa kAraNa che. jyAre svArthano artha sva AtmAnA hitasAdhaka puruSArthane sUcita karanAra svArtha che. mATe bhautikavAdanA arthane sAdhavAmAM jJAnarahita AtmA svArthAnya kahevAya che. AvI vyakitanA romeromamAM svArthI bhAvanAnuM prAcurya hovAthI tenI vezyAo, vicAradhArAo ane pariNatio kyAre paNa sthira rahetI nathI. pariNAme. tenuM mana eka ja vyakita ke padArthamAM sthira nahIM rahetA, AjanA gamatA vyakitao ane padArtho AvatI kAle zatrutulya lAgaze. ane game te sadaSTa kAraNe thayelA AjanA zatruo, tathA aNagamatA padArtho, AvatI kAle gamatA thaI jaze athavA, eka ja vyakitanI amuka vAtomAM rAgalAve che, to tenI bIjI vAtomAM vaiSa paNa che AvI rIte rAga ane dveSanA cakarAve caDelA mAnavane kaI vyakti kayAre gamaze? ane kyAre nahIM game? teno nirNaya karavo muzkela che. athavA pUrvaka karmone lai eka vyakita pratye rAga che ane tenAthI potAno svArtha sadAi gayA pachI, tenA pratye dveSano prAdurbhAva thatAM pAra nathI vyakita eka ja che, paNa potAnA svArthanA kAraNe bhAvo badalAtA rahe che. pAMca miniTa pahelA mAnasika jIvanamAM enAthI svArtha sAdhavAno hato tyAre rAga Avyo ane mitratAnuM, AtmIyatAnuM, pradarzana karI tenAthI svArtha pUrNa thatAM ja AMkhamAM vaiSanA paramANuo bharAI jAya che. A kAraNe ja rAga ane dveSa, AtmAnA sthAyIbhAva banI zakatA nathI paranu vaikArika bhAvo hovAthI, teTalA samaya pUratu sajJAnanuM pariNamana asaltAnamAM thaI jAya che athavA, temAM yadi anantAnubaMdhanA rasanuM mizraNa thaI jAya, to mahApuruSArthe prApta thayelA samyajJAna sAthe samyam darzana paNa hAtha tALI detAM vAra lagADe tema nathI. gaLAmAM paherelI sonAnI cenamAM yadyapi badhI kaDIo judI ja hoya che, 15 Page #147 -------------------------------------------------------------------------- ________________ to paNa sonI (suvarNakAra)nA prayoga vizeSathI te badhA eka cenamAM samAI jAya che. paNa temAMthI eka ja kaDI nIkaLI jAya to AkhI cenane khovAI jatAM vAra lAgatI nathI. tevI rIte mohamithyAtvanA prayoga vizeSathI AtmAe paNa 18, pApasthAnakone upArjana karyA che mATe te pApasthAnakomAM rAga ane dveSa nAmanA be pAponI sattA paNa svIkArya che. kemake - te baMne laMgoTiyA mitra che. A kAraNe ja jyAM rAga hoya tyAM prakArAntare pratyakSa ke pracchanna rUpe paNa dveSa hoya ja che. ane A baMnenI hAjarImAM krodha - mAna - mAyA ane lobha paNa nakArI zakAya tema nathI sAthe sAthe prANAtipAtAdi pApa paNa alavidA thaI zakatA nathI. tethI rAga jema pApa che tema Sa paNa pApa chemahApApa che je mAnava jIvananA satkAryone, svAdhyAyane tapa tyAgane niSphaLa banAvI de che. zAstrakAro dveSanI vyAkhyA nIce pramANe kare che. 1 SaDaprIti lakSaNaH (Avazyaka sUtra 848) Avazyaka sUtramAM vaiSane aprItilakSaNa kahayo che. jyAre tyAre paNa sAdhakamAM sAmevALI vyakita ke bhautika padArtho pratye aprIti - napharata, dhRNA, aNagamo AMkhamAM lAlAza ane jIbhamAM kaDavAza dekhAya to samajI levuM saraLa raheze ke - te sAdhaka atyAre dharmanA ke vyavahAranA veSamAM haze to paNa te samaya pUrato vaiSano mAlika bane che. ahIM aprItino artha anabhilaSaNIyatA hovAthI aNagamatA zabda, rasa, gabdha tathA sparza pratye anabhilaSaNIyatA eTale ke je zabdo sAMbhaLavAthI, rasAsvAda karavAthI, gaMdhathI ane sparzathI mAnavanA nAkanuM TeravuM vAte vAte caDhI jAya, jIbhamAMthI kaDavAsa bharelA zabdo nIkaLe, AMkhamAM ghaNA dekhAya A badhAya khela tamAsA ke nakharAM draSa nAmanA pApanA samakvA, anyathA potAnA svArtha pUratI amuka vAta sAMbhaLI athavA potAnI prazaMsA parvatanI vAta sAMbhaLI, tyAM sudhI sAMbhaLanAranI AMkhamAM camaka, prasannatA ane rAga sampannatA pratyakSa dekhAI jAya che ane pachIthI bIjI vAta athavA potAnI garaja vinAnI vAta sAMbhaLatAM ja UghanAM jhokAM Ave, bagAsAM Ave A badhA lakSaNa dveSanA che. saMbhaLAvanAra to teno te ja che tyAre sAMbhaLanAranA jIvanamAM dveSanI mAyA sivAya bIjI kalpanA kaMI karavAnI? amuka rasavatI (bhojana) jamatA manajIbhAI ghaNA ja rAjI thayA ane jyAM aNagamatI dALa ke zAkanuM nAma sAMbhaLe che tyAM bhAisAbano TesTa "siyArAma thai jAya che. Ama thavAmAM dAla zAka to bicArA svataH jaDa hovAthI veSarahita che tyAre khAnAra ja vapUrNa che. tema mAnavAmAM koine paNa vAMdho Ave tema nathI. 146 Page #148 -------------------------------------------------------------------------- ________________ yadi sAdhakane thoDuM ghaNuM samyakajJAna haze to jANI zakaze ke peTamAM kaMika nAkhavuM te sAdhya che ane juvAra bAjarI, makAi ke gahunA roTalA ke roTalI, tuvara, aDada ke maganI dALa, bhIMDA, kArelA, pApaDI, caTaNI, pApaDa Adi sAdhana che. sAdhya game te sAdhanothI sidhdha thatuM hoya to jAtmaka padArtho pratye rAgadveSamAM taNAine mArA AtmAne durgatigAmI zA mATe banAvavo? saMsAramAM lAkho karoDo mAnavo juvAra-bAjarI ke makAi khAtA marI nathI gayA ane ghaunI pAtaLI roTalIo khAnAra amara thayA nathI. je zAka dALa mane nathI gamatAM tene hajAro-lAkho mANaso TesTathI khAya che. ityAdi pAMce indriyonA kAmabhogomAM mArA AtmAne mATe kayuM zikSaNa mokSadAyI banaze? teno nirNaya karavo e samyag jJAna ane tevI rItanuM jIvana banAvavuM te samyakcAritra che je mokSadAyaka che, mokSamArga che. anyathA "sat darzana jJAna cAritrANi mokSamArgaH:" A sUtranuM raTaNa, kevaLa raTaNa ja rahevA pAmaze. mATe anAdikALanA sAthIdAra dveSa pApane dezavaTo Apavo ja hoya to, pAMce indriyonA 23 viSayomAM rAga tathA dveSa vinAnuM jIvana zreyaskara che. - (2) doSa: mAlinyakAriNI ceSTA (jIvAbhigama sUtra 277) (3) DhoSa: mAbhiyAraNam (aupapAti sUtra (6) ahIM dveSa zabda dveSano paryAya samajyo baMne sUtrono abhiprAya eka ja che ke sArAmAM sArA nimitto maLavA htAM, ane pavitratama sthAnomAM beThelA hoie tyAre paNa amuka nimitto maLatA, ApaNe mAnasika ane AdhyAtmika jIvanamAM je malInatA, kaluSitatA, caMcalatA, ugratA ane kaThoratA Adino praveza thAya che, temAM dveSa bhAva ja kAma karI rahayo che. sAmevALI vyakita jyAre ApaNI vAtane mAnavA taiyArI na batAve, ApaNI sattAne paDakAre, AjJAviruddha kAryo kare, tyAre mAnavanuM mana dveSa saMjJAvALuM thaine lezyAomAM kharAbI lAvyA vinA rahetuM nathI. nAnAbhAine mATe moTobhAine mATe nAnobhAi, dharmapatnI, putraparivAra paNa jyAre ApaNI vAta mAnI letA hoya tyAre, teonI prazaMsAno himAlaya Ubho karI daie Ie anyathA dveSabhAvanI game tevA dAvapeMca, kAvAdAvA karavAmAM puruSArthano durupayoga karI letA hoie chee. mAnavajIvanamAM mAnavatA, sajjanatA, ane prazaMsanIyatA yadi prApta karavAnI bhAvanA haze to, mAnavamAtra vicAra karaze ke - puNyakarmonI caramasImA jemanA caraNomAM samApta thAya che, tevA mahAvIrasvAmIne paNa, moTAbhAganA ghaNAM mAnavoe 147 Page #149 -------------------------------------------------------------------------- ________________ joyA nathI tema ja samavasaraNamAM AvIne sAMbhaLyA paNa nathI tema vartamAnamAM paNa temanA kalyANakArI siddhAMtone dhaNA loko mAnavA taiyAra nathI. cakravartI - vAsudevonAM paNa duzmano hatA. kRSNane amuka mANaso bhagavAna mAne che, jyAre kaMsa-duryodhanAdi tene govALa putrarUpe mAnatA hatA. jyAre AvA puNyapanotAonI vAto paNa mAnanArA hotA nathI, to pachI ApaNA jevA alpapuNyavaMtonI vAta sau koI mAne, athavA sArAmAM sArA, sAmAjika sudhArAone koI mAne AvuM zI rIte banaze? basa! ATalo ja nirNaya karavo samyagU jJAna che ane ApaNA jIvanamAMthI rAga-dveSanI mAtrAne ghaTADavA mATeno prAraMbha karavo samyaka cAritra che. ApaNI sarva vAto samAjane, saMghane, kuTuMbane manAvavA karatAM, te vAto ApaNA jIvanamAM ja utArI levAno prAraMbha karavo tenuM nAma mAnavatA, sajjanatA, dayALutA kahevAya che. (4) krodhamAnasvarUpamaprItimAtraM dveSaH (bhagavatI sUtra 80) cetana ke acetana padArtho pratye thatAM vaiSanA mULamAM pracchanna paNe rahelA krodha tathA mAnanI hAjarI, nakArI zakAtI nathI, je kAraNe sAdhakanI sAme aNagamatI (maTara) vAta Ave che tyAre Antara jIvanamAM chupAi gayelo krodha potAnA dAvapeca ramavAnI zaAta kare che ane abhimAnano sahakAra maLatAM jANe agnimAM dhI homAyuM hoya evI avasthA thatAM romeromamAM bIjAnuM kATaluM kADhavA mATe ArtadhyAna thayA vinA rahetuM nathI ane bekAbu thayeluM ArtadhyAna yadi raudradhyAnamAM praveza kare to koinI ke koinA guNaThANAonI paNa zarama rAkhyA vinA adhogatimAM dhakelI mAre che. sAdhu-sAdhvIne paNa bAhaya paulika padArthonA nimitte jyAre maLe che, tyAre temanI zraddhA, jJAnamAtrA ane svIkRta vrato para mohamAyAno paDado paDe che, phaLasvarUpe AntarajIvana luSita malina bane che. A kAraNe ja cheDe guNasthAnake kaSAyonI tathA ArtadhyAnanI pramukhatAne zAstrakAro e niSedhI nathI. sArAMza ke Atmika dRSTie gRhastho karatAM uMca sthAne birAjamAna munione paNa, ArtadhyAna cheDavA mATe taiyAra nathI. (5) anyathA 'vasthita hi vastunyanyathAbhASaNaM doSaH (prajJApanA sUtra 255) AtmAnA pradezomAM, romaromamAM, lohInA biMdubiMdumAM, jAtivAda, kuLavAda, dharmavAda, sampradAyavAda, gacchavvAda, kriyAkAMDavAda, saMghADAvAda, gusvAda Adi mohakarmajanya vAdonI paraMparAoe jyAre potAnI sattA nmAvI dIdhI hoya che, 148 Page #150 -------------------------------------------------------------------------- ________________ athavA zAstrono ke prakaraNAdi granthono abhyAsa, lAyakAta vinAnA paMDito pAse karela hoya tyAre jIvanamAM dhArmikatAnA sthAne dharmano kepha caDe che ane svakIya sivAyanA bIjA saMghADAnA munio bahuzruta hoya, tapasvI hoya, saMyamamAM sthira hoya, to paNa temanA amuka doSone, pramodone chevaTe temanI guruparamparAnA dezone, yAda karI temanI niMdA, apabhAjanA, tiraskAra, avahelanA Adi karAya che temAM pheSa nAmanuM pApa ja kAma karI rahayuM hoya che. kevaLajJAna meLavavA mATenA bAdhaka tattvo kyAM? dIkSA svIkArI tapazcaryArUpI agnimAM cAra ghAtakarmono kSaya karyA pachI kevaLajJAnanA mAlika banelA, devAdhideva zrI tIrthaMkara paramAtmAoe, jIvamAtranA kalyANArthe kahayuM ke - he bhAgyazALIo! tamane yadi kevaLajJAna prApta karavAnI cAhanA, jhaMkhanA, utsukatA, abhilASA hoya to, sarvaprathama kevaLajJAnanA bAdhaka tattvone jANavAnI atyanta AvazyakatA che. ramatattvanI oLakhANa vinAno popaTa, bhale rAmarAma bolato hoya, athavA 'bIlADI Ave to uDI jA' zabdanuM raTaNa karato hoya, parantu rAma koNa? bIlADI koNa? te Ave, ane huM na uDuM, to mArI dazA thI thAya? AvI vAtothI sarvathA ajJAna popaTa bIlADInA mukhamAM cavAine akALa mRtyu pAmaze to bhUla konI? kema ke rAma ane bIlADI to baMne satya tattva che, paNa jANakArI meLavavAmAM bedarakAra rahelo popaTa mRtyu dazA sudhI pahoMcI jAya, temAM vaoNka popaTano ja rahevA pAmaze. tevI rIte - 1. pApasthAnako kevA che? ane keTalA che? 2. te bhUMDAmAM bheDA zA mATe che? 3. tenA sevanathI mArI dazA dhobInA kUtarA jevI zI rIte thai? 4. te pApo keTalI badhI zakitane dharAvanArA che? 5 mAro AtmA ATalo badho maDadAla konA kAraNe thayo? ' Ano vicAra ryA vinA, dharmanA nAme phAM mAravAno ane samajuta vinAM kUdAkUda karavAno artha zo? 149 Page #151 -------------------------------------------------------------------------- ________________ anAdikALanA saMsAramAM kyAreya paNa alabdhatattva (jene koI samaye paNa na meLavI zakyA hoIe) kevaLajJAna sivAya bIjuM eka paNa nathI. to pacha AtmAnA mULabhUta kevaLajJAna svarUpa khajAnAne prApta karavA mATe sAdhaka tattvo kayAM? ane bAdhaka tattvo kayAM? atyAre sAdhaka tattvonI vAta na karatAM bAdhaka tattvonI vAta ja prastuta prakaraNa sAthe saMbaMdhita hovAthI tenI carcA sarvaprathama karI laie, athavA bAdhaka tattvono sapUrNarIte nAza karyA vinA kevaLa sAdhaka tattvonI ArAdhanAthI koie paNa kevaLajJAna meLavyuM che? meLavI zakAya che? koI meLavI ApanAra che? tIrthaMkara paramAtmA mahAvIra svAmI paNa rAga nAmanA bAdhaka tattvane dUra karyA vinAnA bAhubalIne kevaLajJAna ApI zakyA che? indrane paramAtmAe kahayuM ke, kevaLajJAnanI prAptimAM koinI sahAyatA paNa kAmamAM nathI AvatI. sArAMza ke, bAdhaka tattva eTale navA pAponA dvAra baMdha karavA atyAvazyaka che. kema ke moha-mithyAtva, kaSAya ane viSaya vAsanAnA kAraNe jIvamAtra, kevaLajJAnanA bAdhaka tattvomAM ja racyo pacyo hovAthI kevaLajJAnano mArga (saDako paNa prApta karavA mATe sarvathA asamartha rahayo che. ATha prakAranA sadasthAno ja kevaLajJAnanA bAdhaka che. grAmAntare jatAM vacce moTAmAM moTo parvata Ave tyAre, zarIranA asAdhAraNa puruSArtha dvArA tenuM ullaMghana karyA vinA AgaLano mArga kadApi koipaNa hastagata karI zakato nathI. te pramANe kevaLajJAnanI prApti mATe ghAtikarmopI pahADanuM ullaMghana yadyapi sAdhya che to paNa susAdhya banI zake che. tathApi, abhimAna kaSAyarUpI parvatanA aSTamada sthAnIya zikharonuM ullaMghana apavAda sivAya viziSTa koTinA sAdhakone mATe paNa sudukhyAjya ja rahevA pAme che. jAtimada, kuLamada baLamada, rUpamada, tapamada, aizvaryamada, zratamada ane lAbhamada nAmanA ATha saMkhyAmAM madasthAne zAstramAnya che. je eka-ekathI caDhiyAtA ane durlabhya che. gRhasthAzramamAM rahelA zrAvaka-zrAvikAonI vAta rahevA daie, paNa prazaMsanIya vairAgyapUrvaka mahAvratono svIkAra karyA pachI gurukulavAsamAM rahIne tapa, tyAganA saMskArone prApta thayelA mahAvratadhArIne paNa, saMghADAno, gacchano, tathA gacchAdhipatinI padavInI mada, tapazcaryA ane saMyamano mada, ziSyasampattino lAbhanI mada, viryAntarAya karmanA kSayopazamathI prApta thayelA baLano mada, jJAnavaraNIyakarmanA kSayopazamathI labdha jJAnane mada, ityAdi madasthAna mahAvratadhArIne zA mATe hoya? ane hoya to, zAsana tathA samAjanI dazA kevI thavA pAmaze? vyakitagata duSaNathI samAjane hAni pahoMce tevuM jIvana naryo mAyAmRSAvAda che. phaLasvarUpe merUparvata DhaMkAya, teTalA ghA muhapattinA veSamAM, 150 Page #152 -------------------------------------------------------------------------- ________________ eka mIMDu vadhArI devA sivAya, bIjo phLAdeza kayo? jainetara samAjamAM kevaLa brAhmaNa saMsthAe to jAtivAda, kuLavAda upara ja potAnuM saMsthAna daDha kareluM hovAthI, teo kahI zake che ke, - brAhmaNa sivAya bIjo ekapaNa varNa ke jAti, khAnadAna ke ucca nathI ja tenA sivAya koi pavitra nathI, zAstrono, vidhi-vidhAnono adhikAra brAhmaNa vinA koine nathI. rAjanIti, dharmanIti uparAnta jyotiSa, maMtra-taMtrano adhikAra paNa brAhmaNa sivAya bIjAne nathI. bIjAne ApavA mAMgatA paNa nathI. strIone tADana tarjana karavAno adhikAra denAra paNa, brAmaNa che. yAvat paramAtmAne meLavI apAvanAra paNa brAmaNa che, ityAdi kathanothI sundara ane svAduLo keTalA maLyAM te paramAtmA jANe ! jyAre ApaNe to jainazAsanane mAnanArA hovAthI, brAhmaNo jevI vAto karIe, to tIrthaMkaranI vANIno droha karyo kahevAze, syAdvAda, ahiMsAvAda ane saMyamavAdanI krUra mazkarI jevuM thaze ane pariNAme bhAratadezamAM jAtivAda, sampradAyavAda, bhASAvAda, prAntavAda ane sattA prAsavAdonI paramparAnA cakkaramAM, dharmavAda kevaLa jIbha para bolavA pUrato ja rahevA pAmaze, rUpIyAnA avamUlyana pI paNa, tenA thoDA ghaNA paisA to Ave ja che, paNa dharmavAda, ahiMsAvAda, kevaLa sau koine svArthasidhdhi sivAya, anya ekapaNa kAmamAM AvI zake tema nathI. A kaTu chamAM paNa satyakathana sau koine mAnavAmAM tathA anubhavamAM Ave che. paNa teno tyAga ati duSkara hovAthI, koika ja mAino lAla AvA vAdothI potAnA AtmAne judo rAkhaze. A badhA khela tamAzA dveSanA che. mATe ja zAstrakAroe kahayuM ke - anyathArUpe rahelI vAtane anyathArUpe palaTAvIne kahevI temAM dveSa nAmanuM pApa spaSTa dekhAya che. prastutasUtranI syAddAdanI daSTie bIjI vyAkhyA have A sUtranI vyAkhyA bIjI rIte paNa jANI laie, jemake - devAdhideva bhagavAna mahAvIrasvAmIne kevaLajJAna prApta thayuM tyAre paNa, 363 pAMkhaDIo, uparAnta zUnyavAda, kSaNikavAda, mAyAvAda, anIzvaravAda, izvara kartRtvavAda, dvaita ane advaitAvAda, nitya ane anityAdi vAdonI paramparAo joradAra cAlu hatI. te samayanA rAjA mahArAjAo ane zrImaMto paNa potAne pasaMda vADA baMdhI (pakSapAta)mAM pUrNarUpe phasAi jai dharma-saMpradAya ane jAtionA kAraNe vAte vAte tophAna-mastI ane chevaTe nAnA-moTA raNamedAno paNa khelAi jatAM hatAM je itihAsa prasiddha che. mIThA-madhurA dUdhapAkamAM khaTAzano saMyoga thavAthI temA vikRti AvyA vinA rahetI 151 - Page #153 -------------------------------------------------------------------------- ________________ nathI, tevI rIte, apekSAe sAcI vAtane paNa 'evameva " 'je lagADIne bolIe to, samAja, deza ane sampradAyamAM kyAre paNa zAnti-samAdhi prApta thatI nathI. pariNAme mAnavajIvanane amRtamaya banAvavuM joItuM hatuM tenA badalAmAM viSasadaza banAvI devAmAM Ave che, je bhaNatara, gaNatara, vAkapaTutA ane vidvatAnI karuNatA. che. AvI paristhitimAM dhArmikatAnA nAme bagaDI gayelA dezane sudhAravAmATe cakravartio ke vAsudevo paNa zuM karI zakavAnA hatAM? kAraNake dharmo ke tattvonA jhaghaDAomAM zaMkha, cakra, gadA, bANa Adi zastro paNa akiMcitthara ja rahevA pAme che. tethI A badhA jaTilatama dharmonA akhADA calAvanAra, bhagavA, pILA, lAla ke kaWAi vastrone paridhAna karanArA tathA TIlA TapakAomAM sajja thayelA sAdhusaMtonI ajJAnagandhio chedavA mATe. sarvasva tyAgI, mitra-zatru pratye rAga-dveSa vinAnA, tIrthakara arihaMta-paramAtmAo ja pUrNa saphaLa bane che. je pote rAga-dveSathI mukata hoya, tapasvI hoya, te ja bIjAone rAga-dveSa cheDAvI zake che ane bhogeSaNA ane lokeSaNAno tyAga karAvanAra bane che. jyAre cakravartio, vAsudeva svayaMbhogavilAsI che. mATe ja 64 ke 16 hajAra ramaNIonA sahavAsamAM rahIne jIvana pUrNa karanArA che tathA potAnI sattA kAyama rahevA pAme te mATe raNamedAna khelanArA che, ane haratAM pharatAM kayAMya paNa kAmaNagArI kanyAne jotAM ja viSayAMdha banI, avasara Ave to jhananI banIne paNa lAkho mANasane yamasadanamAM mokalI ApanArA che. mATe saMsAramAM ghaNI samasyAono ukela lAvavA mATe sarvasvatyAganI AvazyakatA saune svIkArya che. "yadA yadA hi dharmasya hAso bhavati bhArate / tadA tIrthaMkarotpattiH niHsaMzaya bhavatyeva // " A nyAye tIrthakara arihaMta paramAtmArUpe avatarita, trizalAnandana bhagavAna mahAvIrasvAmIe dIkSA lIdhI eTale bAdhya ane abhyattara parigrahano sapUrNa tyAga ryo, sarvathA advitIya kevaLajJAna prApta karanArA arihaMta sivAya bIjA koI nathI. samagravizvamAM rahelA bhUta, bhaviSya ane vartamAnakALamAM vidyamAna sarve jIvAdi dravyo ane temAM rahelA sarve guNo ane paryAyone arihaMta paramAtmA jANe che tathA AtmAdika dravyomAM konI lAyakAta keTalI che? ane kAmakrodhAdi paryAyomAM pheraphAra thaI zakaze ke kema? temane vicAra karI, dhArmikatAno tyAga karI dharmAtAne prApta karelA hAgrahIo, kadAgrahIo tathA asatyacAromAM rahelAone samajAvavA mATe syAdvAda bhASA vinA bIjI bhASA kAma Ave tema nathI.bolanAra, mAnanAra ke 15ra Page #154 -------------------------------------------------------------------------- ________________ lakhanAranI vAta eka apekSAe satya hoi zake, paNa te satya zA kAmanuM ? jenAthI ghaTavA joitA kleza kaMkAso vadhavA pAme ane eka-bIjAnA hADavairI banIne managhaDaMta sidhdhAntonA nAme akhADA ramavA mATenuM medAna udaghATita thavA pAme. syAdvAda pote dharma nathI, paNa sApekSarUpe bolAtI bhASAne ja syAddAda ke anekAnta vAdanA nAme jANavI. nirapekSano artha thAya che ke, dravyamAM rahelA bIjA paryAyono (dharmono) apalApa karI bhASA vyavahAramAM 'huM mAnuM chuM te ja sAcuM che, mArAM zAstro ane mArA guru ja sAcA che.' Ama 'ja lagADIne bhASA bolavI, jema ke 'jIva nAmano padArtha che ja nahIM' che to paramAtmAno banAvelo ja che, te nitya ja che, anitya ja che, kSaNika ja che, zarIrane gheDI bIjo jIva nathI ja, jIva ane jIvanI mAyA mithyA che. te sarva vyApI che. ityAdi bhASA nirapekSa hovAthaI asatya bhASA che. jenAthI saMsArane vaivirodha ane vAte vAte vitaMDAvAdanI bakSIsa maLavA pAmI che. A kAraNe ja 'vacana nirapekSa vyavahAra jUTho kahayo' guNo ane paryAyono anubhava spaSTarUpe saune thai rahayo hoya tyAM potAnI ajJAnatAne kAraNe, bIjA paryAyone chupAvI, potAnI vAtane sAcI karavA te cAhe game tevI pAMDitya - pradarzaka, tarkakarkaza, saMskRta, prAkRta ke vedAnta bhASA hoya te bhASA mithyA che. have ApaNe satyArtha samajIne je Atma dravyanA sadabhAvI jJAnAdi guNo ane kamabhAvI rAga-dveSa harSAdi paryAyo pratyakSa, parokSa ke anumAnathI paNa spaSTarUpe jgAtAM hoya tevA anekAeka AtmAonuM astitva sau koine mAnya rahe che.mohamithyAtvanA kAraNe upArjita karelA karmone lai jIva svayaM potAnI meLe ja cAre gatiomAM bhramaNa kare che. jo jIva nitya ja hoya to ApaNe badhAya jenuM koi banAvanAra nathI tevI cAregatiomAM zAmATe rakhaDapaTTI karIe Ie? kema ke je vastu (padArtha) sarvathA nitya ja hoya. temAM parivartana thatuM nathI evuM mAnanArAonA mate nitya padArthamAM parivartanano avakAza ja nathI. mATe jIva nitya ja che, AvuM AtmAmAM apekSAe rahelA anityAdi dharmanuM apalApa karatuM vacana te asatya vacana che. jIva yadi anitya ke kSaNika ja hoya to ame-tame 50 60 varSo sudhI kevI rIte jIvatA rahayAM? kemake tamArA mate padArtha mAtra niranvaya kSaNika hovAthI pratikSaNe nAza pAme che. mATe ja jaina darzanakAroe vizvanA jIvAjIvAdi padArthamAtrane apekSAe nityAnitya mAnyA che. AtmA svayaM caitanya svarUpI hovAthI ajaraamara che. jyAre zarIra paudgalika che mATe ja vinAzI hovAthI pUrvanA zarIrano tyAga karI bhavAntaramAM bIjuM zarIra dhAraNa kare che. ane Aje dhAraNa kareluM zarIra krame karI 153 - Page #155 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vRdhdhi pAme che ane mAtAnI kukSimAM vRdhdhi pAmeluM zarIra izvaranI sahAyatA vinA ja apAnavAyunI madadathI bahAra Ave che jene vyavahAranI bhASAmAM janma thayo tema bolIe chae. A pramANe zarIra ane jIvanI mAyAne mithyA mAnanArAonI mAnyatA jUThI che. vyavahAramAM tenI saMgati kaI rIte besaze? saMsAramAM rahetA ane bhoga-vilAsone bhogavatA tathA saMtAnonA mAtA-pitA banatA jIvamAtrane saMsAra satya svarUpe jaNAi rahyo hoya tyAre gatmidhyAnI kalpanA hAsyAspada jevI lAgyA vinA rahetI nathI. jIva yadi sarvavyApI hoya to tenA jJAnAdi guNo sarvatra dekhAvA joie paNa koIne paNa dekhAyA nathI, dekhAtA nathI. mATe AtmAne sarvavyApI mAnavA karatAM zarIra vyApI ja mAnavo joIe. AtmA potAnA karelA karmono bhokatA che - A vAta to nAnA bALakane paNa samajAya tevI che. je karma karaze te bhogavaze, mATe karmayukata AtmA A bhavanuM nATaka pUrNa karI bIjA sthaLe janma dhAraNa kare che. ane tema karavuM sarvathA anivArya che mATe jIva pANInA parapoTA jevo nathI. uparanI badhI vAto satyasvarUpe hovA chatAM tene micchArUpe mAnavI, te haThAgraha che, kadAgraha che. mithyA ane bhrama jJAna che. paramAtmAnI vAto satyarUpe yathArtha hovAthI sarvathA akAcya brAhmaNa vidvAno paramAtmAnAM caraNasevaka banyA, rAjAoe mithyAjJAnane cheDI satya samajyAM ane kAmadevanA jhulaNAmAM jhulatI rAjAonI tathA zrImaMtonI bekarIo candanabALAnI upAsikAo banavA pAmI che. ityAdi kAraNe bhASA vyavahAramAM paNa- lagADIne vAta karavI. -vacana vyavahAra sApekSa sAco eTalA ke vastumAM (dravyamAM, padArthamAM) rahevA anaH paryAyo (guNadharmo)no apalApa karI, eka ja paryAyane mAnavo te ThIka nathI. parantu je sApekSavAdano svIkAra karIe to saMsAra ane saMsAranI mAyA jevA svarUpa che tevA svarUpe saune pratyakSa thaze. A viSayanI vistRta vyAkhyAo mArA, vivecanapUrvaka lakhelA 'bhagavatIsUtra saMgraha', 'praznavyAkaraNa' ane 'anuyogadvAra sUtra' graMthothI jANavI. pUrvabhavamAM karelAM karmone sAthe laIne ja jIvamAtra bIjo avatAra grahaNa kare che. te samaye IndriyAvaraNIya karmo ane matijJAnAvaraNIyakarmono kSayopazama jeTalA aMzamAM thayo haze teTalA aMzamAM te jIvane jJAnanI mAtrA prApta thaze. matijJAnamAM avagraha ihA, avAya ane dhAraNAno samAveza hovAthI avagrahamatijJAna dvArA yadyapi jAti guNa ane AkAra rahita vastunI sattAno bodha thAya che. tyAra 154 Page #156 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pa viSayane spaSTa jANavA mATe jJiAsA thatAM ja avagrahajJAna no viSaya banelI pratyakSa dekhAto padArtha 'puruSa haze ke strI A pramANe saMzaya ane zaMkA thayA pachI A puruSa hovo joie" A pramANe ihA thayA pachI "A puruSa bANa jAtino, zyAma, Uco, yuvAna ane bhAratadezano che" A pramANe jAti Adino nizcaya karAvanAruM jJAna, te avAyarUpa matijJAna che. uparokata jJAvelA avagrahAdi matijJAnanA bhedo che. A rIte jainazAsananI prarUpaNA satya hovA chatAM zAMkarabhASyamAM zaMkArAcArya jevA akATam vidvAne paNa syAdvAdane saMzayavAda kahayo che jemAM ekapaNa koTino nirNaya hoto nathI, jyAre avagrahajJAna pachI thanArI ihAmAM vastuno nirNaya thaI ja jAya che. mahAvIranA sthAdvAdane na samajavAnA kAraNe athavA dharma-dveSa, sampradAya vaiSa athavA jAtiSanA kAraNe anyathArUpe rahetI vastune anyathArUpe kahevAmAM duSa-pApane nakArI zakAtuM nathI. (5) dUSayati vizuddhabhavyAtmAnaM vikRti nayatIti doSaH (uttarAdhyayana 373) paramapavitra mahApuruSone paNa dUSita karI, vaikArika-vaibhAvika, tAmasika, rAjasika Adi audacikabhAvamAM kheMcI jAya, tene vaiSa kahevAya che. mahopAdhyAya yazovijyajI ma. paNa kahI gayA che ke 'ugravihArIne tapajapakiriyA, karatAM 'Sa te bhavamAM te pharIyA.' ugravihAra karanArA, tapa-japane ArAdhanAonA mana, yadi svathI atirikata parapratye cAhe game te prakAre paNa draSavALA haze to temanA mATe paNa 84 lAkhanA cakakara ane 9 nA pherA lakhAyelA che. kema ke ATha karmomAM mohakarma khataranAka ane zarAbapAnanI upamAne dhAraNa karanAra che. ekavAra bAMdheluM mohakarma utkRSTa rIte 70 koDAkoDI sAgaropamanI maryAdAvALuM che. A karma eka divasamAM eka varSamAM ke saMpUrNa jIvana daramyAna, AyuSya karmanI jema eka ja vAra baMdhAya che, tevuM mAnavAnI bhUla karazo nahIM. pratisamaye judI judI rIte baMdhAtuM A karma Atma pradezo sAthe badhdha-nidhatta ane nikAcita paNa thaI zake che. koIka samayamAM krodhanA kAraNe, bIjA samaye svArthanA kAraNe, trIjA samayamAM viSayarAgamAM aMdha banavAnA kAraNe, ane koIka samaye hiMsA-jUTha-corI, badamAzI ane parigrahanA pApe paNa seMkaDo, hajAro, lAkho, karoDe prANio sAthe vaira baMdhAtA hoya che. mArakATa thatI hoya che. ItyAdi asaMkhyaprakAre mohakarma baMdhAya che. matalaba ke arihaMta paramAtmAnA zAsanane ekapaNa prakAza jIvanamAM na rahayo to, 24 kalAkamAM, 24 hajAravAra paNa mohakarmane bAMdhatA vAra lAgatI nathI. have uparokata prakAre baMdhAyelAM badhAM karmo, potapotAnA jaghanya ke utkRSTa abAdhAkALane cheDIne, udayamAM AvatA, jIvAtmAne punaH punaH rAga-dveSamAM 155 Page #157 -------------------------------------------------------------------------- ________________ kheMcato jaze, tANato jaze ane jema jema AtmA taNAto jaze tema tema karoLIyAnI jema potAnI jALamAM phasAI jaze. A rIte rAga-dveSamAM pUrNarUpe sAyelo te mAnava lAkho upAyo karavA mAM paNa tenI mAyAne cheDavA taiyAra thaI zake tema nathI. bezaka! zakya haze to, sarvaprakAranA lIlA zAkabhAjIno tyAga karI zakaze. pUjA-pATha AdimAM 1-2 kalAka vitAvI zakaze paNa, saMsAranI, viSayavAsanAnI, lAkho karoDo, abajo pIAnI, nATaka-ceTaka, khela-tamAzA pratyenI, putro ane putrIyonI, tathA putra-putrIonA saMtAnonI lAgelI mAyA pratyenI, mohakarma, rAga-karma ane dviSakarmane tyAga karI zake tema nathI. ane upara pramANenI rAga-dveSanI mAyAmAM mastAna banelA jIvAtmAone pAMce IndriyonI gulAmInI mAyA odha hotI nathI jemake .. sarasa rIte pAkI gayelI kerI (AmraphaLa) hAthamAM AvatAM ja sarva prathama dhrANendriya dvArA suMghIne pharIpharIthI suMdhIne tathA sparzendriya dvArA tenI mulAyamatAnA sparza sukhano anubhava karaze. daDAnI jema eka hAthathI bIjA hAthamAM leze. A pramANe rAga nAmanA pApanA cakarAve pUrNarUpe caDayA pachI vaiSa nAmano daitya taiyAra ja che. te samaye jIbha lapakArA mAraze ane ThaMDA pANInI DolamAM te kerIone DUbADI deze. tyAra pachI dhAradAra cappa hAthamAM laI tenI chala utArato jaze ane eka-eka TukaDo moDhAmAM mUkato jaze. ane chevaTo karIne nirdaya rIte masaLato jaze, narama karato jaze ane phaLanA rageragamAMthI rasa kADhI tenuM pAna karaze. ityAdi kAryo dveSa vinA thatAM nathI. vanaspatimAM jIvatatvanI sidhdhi sarvedharmonA zAstro uparAMta AjanA vaijJAnikone paNa mAnya che. matalaba ke, Indra, rAga-dveSanI sahacAriNI che. pachI te sparzendriyano bhoga-vilAsa hoya ke rasanendriyanuM (jIbhanuM) cATakApaNuM hoya. dhrANendriya nAkathI suMghavAnuM ke cakSurindriya - AMkhathI jovAnuM ane zrotrendriya - manathI bIjAone sAMbhaLavAnuM hoya. A rIte indriyonA 23 viSayo paikI keTalAka rAgAdhIna ane keTalAka vaiSAdhIna che, mATe ja zAstrakAroe kahyuM ke, indriyone baLajabarIthI mArI nAMkhavA karatAM tenAM kAmo ane bhogomAM rAga-dveSano praveza na thAya te mATe satata prayatnazIla ane jAgRta rahevuM te zreyaskara che. kema ke sarvAze ke alpAMze Indriyone adhIna karyA vinA harahAlatamAM paNa kaSAyone koie paNa jItyA hoya tevuM ekapaNa kathAnaka kaMyAya paNa jovA - sAMbhaLavAmAM AvyuM nathI. mohakarmathI bhArabhUta thayelA AtmAone sarvaprathama, parakIya vastuone ke vyakitaone svavaza karavA mATeno lobha utpanna thAya che ane jema jema lAbha thato jAya tema tema lobha nAmano rAkSasa vakarI jAya che ane ikti lAbha na thatAM 156 Page #158 -------------------------------------------------------------------------- ________________ krodha nAmanuM bhUta ane tenI celI cApaTIo rIsa ane ISya jIvamAtranA cAre tarapha AMTA mAratI ja hoya che. zakya hoya to sAdhakane mRtyunA dvAra sudhI paNa laI blA mATenuM temAM sAmarthya che. pAMDavo ane kauravo pitarAi bhAio che. pAMDavonI saMkhyA pAMcanI ane auravonI saMkhyA sonI che. nAnI umramAM hatAM tyAre saMpIne rahevAvALA tathA ekabIjAnI maryAdA sAcavavAvALA hatAM. paraMtu jema jema moTA thatAM gayA tema tema hastinApuranI rAjagAdIno lobha lAgyo, vadhyo, temAM eka pachI eka (One by one) nimitte kAraNe maLatAM gayAM. gAdInA vArasadAra pAMDavo hatA paNa, "tomAna : maMtrAyate" A nyAye paraspara krodhanI ADamAM mohakarma paNa vadhyuM ane moharAjanI hAjarImAM matibhraMza, budhdhinAza, kiMkartavyamUDhatA AdinI praveza paNa sulabhatama hoya che. janma-janmanA pherA pharatA keTalAka jIvo vairAgya pradhAna hoya che ane keTalAka chala-prapaMcamAM ghaNA ja pAvaradhA hoya che. rAjyagAdI para pAMDavo besI na jAya mATe kauravoe chaLa, prapaMca, polITIkala (mAyAmRSAvAda) Adino Azraya laI pAMDavone jugAra mATe taiyArI thai ane jugAra khelatAM (ramatA) pAMDavo hAryA, parAjita thayA. zarata pramANe 12 varSa paryata vanavAsa bhogavavA mATe paherela vacce nagarIthI bahAra nIkaLI gayA. mAtA kuMtI ane dharmapatnI drapadI paNa vanavAsamAM sAthe hatAM. aMte vanamAM AvIne pAMDavoe sthiravAsa karyo. koipaNa prakAre temane apamAnita karavAnA dAvapecanI ramata ramavA mATe kauravo (duryodhanAdi) nimitto gotavA lAgyA. saMsAranI sTejano A camatkAra che ke, koine nimitte gotavA paDe che, jyAre koIne gotyAvagara nimitte maLI jAya che. kemake - jaise ko taisA mile- A nyAye ekadA 28Sa maharSinA vezamAM paNa krodha-kaSAyanA sAgarasamAM, muniSamAM AzIrvAda ApavAnA sthAne zApa devAmAM prasiddhi prApta durvAsA nAmanA mahAtmA potAnA hajAro ziSyo sAthe duryodhananA atithi banyA. bhojanapANIthI svAgata karyA pachI, karabadhdha prArthanA karatAM duryodhane kahyuM ke - mahAtmana! ApazrI mArI vinaMtIne mAnya karI baporanA samaye jyAre drapadI pAse raheluM sUryapAtra zakitahIna banI jAya tyAre, vaitavanamAM padhArI pAMDavonuM Atithya svIkAra karo, jethI ame kRtakRtya banavA pAmIe. samyajJAnano abhAva hoya tyAre tyAgI, tapasvI mahAtmAo paNa nirNaya karI zakatA nathI ke A rAjAnI prArthanA pAchaLa kayo hetu samAyelo che? vinaMtIno svIkAra karI durvAsA traISa potAnA ziSyo sAthe pAMDavone tyAM AvyA. draupadIe hAtha joDI namrabhAve AvavAnuM kAraNa pUchyuM. teoe jvAbamAM 157 Page #159 -------------------------------------------------------------------------- ________________ kahayuM ke - sAyaMkALanuM bhojana tamAre tyAM karIzuM te irAdAthI ame AvyA Ie.A sAMbhaLIne pAMDavo digmUDha banyA ane draupadI kiMkartavyamUDha banavA pAmI. kAraNake ApadInA satItvanA prabhAvathI prasanna thayelA sUryanArAyaNe eka akSaya dAnapAtra ApatAM kahayuM hatuM ke bapora sudhI tArA AMgaNe jeTalA abhyAgato Avaze, tene A pAtrathI bhojana karAvI zakAze ane tyArapachI te prabhAvahIna thaze. A kAraNe ja parezAna hatI. zuM karavuM? kevI rIte RSione bhojana karAvIza? te ciMtAmAM paDelI aupadIne cAro tarapha andhakAra padharAyelo dekhAto hato. nadIe snAna karIne durvAsA pAMDavonA AMgaNe AvavAnI taiyArImAM hatA. barAbara te samaye ja bhagavAna kRSNa padhAryA ane kahayuM ke, draupadI! mane atizaya bhUkha lAgelI hovAthI kaMika khAvA mATe Apa. nIcuM moDhuM karI UbhelI aupadIne kRSNe kahayuM ke, thoDIvArane mATe tAruM sUryapAtra mane Apa. draupadIe ApyuM. temAM bhAjInuM eka pAMdajuM coTeluM hatuM. kRSNajIe khAdhuM ane ziSyo sAthe durvAsA RSi tRpti pAmyAM ane kahayuM ke, have amane bhUkha nathI mATe tAruM Atithya svIkAra karI zakIe tema nathI. ema kahIne RSijI potAnA AzramasthaLe jvA lAgyA. pAMDavo paramAtmAno upakAra mAnyo ane draupadIe manomana rAjI thaine paramAtmAnI stuti karI. sArAMza eTalo ja che ke - pAMDavo pratye sImAtIta irSyAvaza banelA duryodhanAdi kauravoe pAMDavo zApita thAya ane sAthe sAthe zaktihIna bane te mATe RSione uzkeryA. paramAtmAno vAsa kyAM hoya che? ghara AMgaNe rAjAdine AmaMtrita karavA hoya tyAre, zerI, sosAyaTInuM kampAunDa a.ne ghara Adine jAmelA kayarAdi gaMdA padArthone dUra karI svaccha, nirmaLa ane pavitra banAvavA paDe che, to pachI vikArI mana, rAga-dveSa ane krodhAdikaSAyothI dUSita AtmA ane malIna cittane pAvana karyA vinA lokAttama sevA paramAtmAnI padharAmaNI ApaNA haiyAmAM zI rIte thaze? je lobhAndha, krodhAnya, viSayAndha, irSyAndha Adi pApatattvonA mAlika hoya temanAthI bhagavAna hajAro mAila dUra rahevA pAme che. ."krodha lobha mada mAna na mohA zeSa kSobha na rAga na dveSA jinhe ke kapaTa dambha nahIM mAyA tinheke mana basahuM raghurAyA (tulasIvAsa rAmAya) mATe jenuM jIvana, sIdhuM, sAduM, saraLa, vakratAnI gAMTha vinAnuM hoya tevA 158 33 Page #160 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bhAgyazALIyo para paramAtmAno pAra UtaratAM vAra lAgatI nathI. satyaskraya bhakatonI cAre tarapha bhagavaMta hamezA cakakara mAratA ja hoya che. kauravo tevA na hatA mATe paramAtmAnI kRpAdaSTi kyAre paNa meLavI zakyA nathI. pariNAme vinA mIte mAryA gayA che. (mahAbhArata rApALAcAryanA zAbdika pheraphAra sAthe). rAga ane dveSa mIThuM ane kaDavuM jhera (viSa) hovAthI anantabhAvonA upAjita rAgano udaya, udIrNa, athavA teno atireka kyAre thAya che tyAre ikti ane mane gamya padArthonA saMyoga prApta karI, zarIra taMtra ane indriya taMtra dvArA moja mANatAM ane harSavibhora banI AtmA samayane pasAra kare che. ane dveSano udaya, udIrNo ane tene jyAre atireka thaI jAya che tyAre mAnavanA svabhAvamAM kUratA, kRSNa, nIla ane kApota lezyA vadhI jatAM AMkhamAM lAlAza, jIbhamAM kaDavAza, hoThomAM dhrujArI (AMkhamAM rakatatA, jIbhamAM kartA, ochImAM kaMpana) Ave che, vadhe che ane vAravAra muThThIone vALI sAmevALA pratispardhAne mAravA sudhInI dhamakI Ape che. hAthamAM DaMDo, talavAra ke hoya to mArI paNa nAkhe che. kAna tenI niMdA sAMbhaLavAmAM, AMkho tenA chidra gotavAmAM ane jIbhe barADA upara barADA pADIne game tevI bhASAno upayoga karavAmAM lAgI jAya che. ityAdi kAraNone laI jinezvara devoe rAga ane vaiSane AtmAnA hADavairI kahayAM che. mohakarmano upazama jinezvaradevoe mAnya rAkhyo che te pad jJAnastha panna virati" A sidhdhAntane mAnya rAkhIne thoDe puruSArtha keLavIe, AtmAnuM paLa vadhArIe to mohakarmane dakhAvI zakIe chIe, arthAt udayamAM AvatAM mohakarmane dabAvI devuM, tenuM nAma ja samyapha cAritra che. pApanA kahuphaLa 1. saMsAra mahAsAgaranI yAtrA karanArA cakravartio, vAsudevo, baladevo, nAradI, brahmA Adi devo, devendra uparAnta naraka ke tiryaMcagatimAM rahelA jIvo amara nathI, parantu pota potAnA AyuSya karmanI beDI tUTatA ja vartamAna bhavayAtrA pUrNa karI bIjA trIjA Adi avatAro grahaNa kare che 2. koipaNa jIvane amarapaTTo denAra koI nathI athavA tene ApanAra pote ja amara rahayo nathI. mATe ja saMsAranuM saMcAlana karmarAjAnI sattA pAse che 3 buddhi ne sadvivekanI prApti mAnavAvatArane che bIje nathI. mATe lAkho karoDe 159 Page #161 -------------------------------------------------------------------------- ________________ avatAro pUrNa karyA pachI labdha (meLaveva) mAnavAvatAramAM rAga ane dveSano tyAga jeTalA pramANamAM karavAmAM Avaze teTalA pramANe sukha-zAnti, AjhAdI ane AbAdI ne prApta karato mAnava bhavAntaromAM sukhI banavA pAmaze. 4. bhautika padArthonA kAraNe vadhArelA rAga-dveSa koIne paNa sukha-zAnti ApI zake tema nathI mATe ja sarvasvano tyAga mArga zreSTha dharma che, te kadAca na banI zake to alpAMzano paNa tyAga karI sAmevALAne zatru banAvazo nahI kAraNake bhavayAtrA hajI lAMbI che. 5 tamArA kAmabhogone, aivaryane tathA zarIranI mulAyamatApaNAne maryAdita karavAnA prayatna karazo to lAkho karoDo mAnavo sAthe maitrIbhAva bAMdhavAnA hakadAra banI zakazo! jaina mahAbhArata pramANe zUravIra, dhIra ne indriya vijetA rAjA ugrasena mathurA nagaranI rAjagAdI zobhAvI rahayA hatA. tyAM mAnavo paNa udAratA, dAna prema tathA satyadharmanA pakSapAtI hatAM. striyo paNa maryAdA pramANe ziyaLadharma, sadAcAra dharma tathA khAnadAnI dharmane zobhAvanArI hatI prajA paNa dharmapremI, ahiMsaka tathA nItinyAyamAM pUrNa zraddhavALI hatI. eka divasa prasiddhiprApAta mAsakhamaNane pAraNe mA khamaNa karanAra tapasvI, tApasa sAdhu mathurAmAM padhAryA - rAjA ugrasene paNa temane vandana karavApUrvaka, cAlI rahelA mAsakhamaNanuM pAraNuM mAre tyAM thAya tevI icchA darzAvI rAjAnI vinaMtIne mAnya karI yathAsamaye tApasa rAjamahelamAM Avyo paNa -- saMsAranA mAyA cakrano A ja camatkAra che ke, Aja samaye (prasaMge) zArIrikAdi vipattine kAraNe bedhyAna banelA rAjAne pAraNAno khyAla na rahevAthI pArANuM karyA vinA ja tApasa potAnA AzramamAM Avyo ane punaH bIjA mAsakSamaNano prAraMbha karyo bhavitavyatAnA yoge bIjA ane trIjA mAsakSamaNanuM pAraNuM paNa rAjA na karAvI zako have tApasanI jJAnagranthio, krodhAvezanA kAraNe atizaya zithila banatAM nidAnagrasta banelA tApase AgAmI bhavamAM rAjAne koipaNa rIte mAranAro banuM. (mAravo) A rIte makakamatApUrvaka rAjA ne dveSa granthirUpa baMdhanathI bAMdhI lIdho ane tApasa bhava pUrNa karI bAMdhelA niyANAne saphaLa karavA - rAjA ugrasenanI dhAriNI rANInI kukSimAM avatarita thayo. pUrNamAse janmatAnI sAthe ja pitAnA ghAtaka svarUAonA AdhAre jAta saMtAnane kAMsAnI peTImAM mukyo ane te peTI yamunA nadImAM pravAhita karI te samaye kinAre AvelA vaNike peTIne bahAra kADhI, kholI ane sUryanI jema camakatAM zizune hAthamAM laI svapatIne soMpI dIdho. 160 Page #162 -------------------------------------------------------------------------- ________________ paramAtmAnI bheTa samajIne vaNika daMpatie janmotsava karyo. ane kaMsa nA nAme jAhera karyo. bIjanA caMdranI jema moTo thato gayo pUrvabhavIya mArakATanA saMskArone kAraNe sAthe krIDA karanArA bALakone mAravA, phUTavA Adi tophAnonA kAraNe kaMTALI gayelA viNake kaMsane lai samudravijya rAjAnA caraNomAM mUkIne kahayuM ke A mAro putra tamArA laghubhrAtA vasudeva sAthe krIDA karatAM karatAM kAMi zikSA prApta karaze pacha to bhavitavyatAnA yoge vasudeva ane kaMsanI joDI jAmI gai. janmatAM ja kaMsanA manamAM potAnA pitA rAjA ugrasena pratye janmathI manamAM zeSa rAkhanAra kaMsano roSa vadhato gayo. parantu koine paNa asarakAraka nimitto na maLe tyAM sudhI sAmevALAnuM kaMi paNa karavAnI kSamatA AvatI nathI. banyuM evuM ke sarahadanA rAjAne svAdhIna karI lAvavA mATe, prativAsudeva jarAsaMdhe samudra vijya rAjAne AjJA ApI parantu bhavitavyatAnA yoge samudravijyanA badale vasudeva, kaMsane sAthe lai gayA ane yuddha karatAM kaMsanA hAthe sarahadano rAjA parAjita thayo. pratijJAbaddha prativAsudeve svaputrI (sva AtmajA) jIvitayazAne kaMsa sAthe paraNAvI ane mathurA nagarInI rAjagAdI paNa dahejamAM ApI dIdhI rAjyagAdI para AvatAM ja sarva prathama potAnA pitA rAjA ugrasenane kArAvAsamAM dhakelI dIdho dveSakarmanA udayakALamAM mAnavanI daSTi tathA dila ane dimAga Adi mAM sarvathA parivartana AvI jAya che. (noMdha) tIvrAtitIvra puNyakarmono udaya paNa sAthe ja hovAthI prati vAsudevanI putrI jIvitayazA je rUparUpanI aMbAra hatI, lAvaNyavatI ane madamAtI hatI, chatAM paNa viSakanyA hatI. viSakanyA banavAmAM, gatabhavomAM jIvitayaza e karelA nikRSTatAma dveSa Adi pApo ja asAdhAraNa hetubhUta che. eTale ke viSakanyApaNu prApta thavAmAM pUrvanA bhavomAM karela nikRSTatama dreSa Adi pApo ja advitIya kAraNa che. viSakanyAo paNa ghaNA prakAranI hoya che. 1. aMgArA jharatuM zarIra jeno sparza puruSane mATe asahaya bane che. 2. atyanta durgandha zarIra jenI gaMdha ja atIva kharAba hovAthI rUpavantu zarIra hovA chamAM koine paNa gamatuM nathI. 3. atyanta beDola zarIrane pasanda karanAra koi maLato nathI. 4. te uparAnta kanyAnA janma samaye bIja, bArasa ke sAtama tithi hoya, ravivAra, 161 Page #163 -------------------------------------------------------------------------- ________________ maMgaLavAra ke zanivAra hoya ane kRtikA, AzleSA ke zatabhiSA nakSatra hoya, to te viSakanyA jANavI. AvI viSakanyA pUrve karelA puNyakarmone kAraNe hIrAmotI AdinA AbhUSaNothI zaNagAra karI zakaze ane hastameLApa karanAra puruSane paNa prApta karaze chatAM paNa AvI kanyAo pitA ane zvasura ema ubhayakuLano nAza karanArI bane che. AvA viSayogo ghaNA che, tenA nirodhaka yogo paNa hoya che. mULa vAta eTalI ja che ke - samyajJAnanI dhArA prApta thai gai hoya to - gRhastha jIvananAM sarvakAryomAM ane vizeSe karIne bhogavilAsomAM je vyakitane utAvaLa hotI nathI, mATe ja amuka nakSatro, tithio ane vAromAM, paryuSaNa, oLI ane kalyANaka Adi parvanA pavitra divasomAM ema. sI. nA (mensIsanA) divasomAM, tathA potAnI patnInA nAdurasta avasthAmAM, maithunakriyA (kAmakrIDA-ratikrIDA) no tyAga karaze. anyathA viSakanyA athavA mAtapitAnI AbarUne kalaMkita kare tevA putro bhAgyamAM raheze. saMsAranI mAyAmAM atyanta Asakata jIva potAnA ahaM ne puSTa karavA mATe sAmevALAne mRtyunA ghATe utAre che. athavA sAmevALAnA hAte svayaM ghATe utare che. mATe ja jamIna, jorUM ane vadhAre paDato parigraha AgAmI bhavone paNa bagADanAra che. A nyAye saMsAranI sTeja para game te kAraNe maranAra ke mAranAra AvatAM bhave paNa ajaba gajabanI zArIrika zakita sampanna hoya che. tethI vAsudepha ane prativAsudadeva kaTTara vairI bane che. maryAdAbaddha saMsAramAM 24 tIrthaMkaro, 12 cakravartio, 9 vAsudevo, 9 prativAsudevo, 9 baLadevo ane 9 nArado hoya che. A nyAye lakSmaNa ane rAvaNa jema AThamA vAsudeva prativAsudeva hatA, tema kRSNa ane jarAsaMdha navamAM vAsudeva prativAsudeva hatAM. kaMsarAjAne satyabhAmA (kRSNanI mukhya rANI) ane rAjImatI (neminAtha paramAtmAnI vAgradattA) nAme be beno hatI ane devakI paNa bahena hatI. ane atimukataka nAme nAno bhAi hato. devakInA lagna thayA to pahelA atimuktaka muninA kahevAthI jyArathI ke kaMse jANayuM ke devakIno sAtamo garbha mArA khAnadAnano ghAtaka che, tyArathI ciMtAtura banelo kaMsa, devakInA sAte saMtAnone janmatAnI sAthe ja svAdhIna karavA mATe kRtanizcayI banIne, game tevA laprapaMca, kAvAdAvA, dagAbAjI, mAyAmRSAvAda jevA pApacaraNanuM AcaraNa karavA lAgyo ane tamAma prakAre pUrNa khelADI A kaMsa prAtaH kAle (prabhAta samaye) hasato, kUdato vasudeva pAse Avyo ane banevI vasudeva sAthe mIThI majAko pUrvaka aneka prakAranI alaka malakanI vAto karatAM karatAM mAyAvI kaMse kapaTajALa vAparavA pUrvaka vAsudeva pAse yAcanA (mAMgaNI) 162 Page #164 -------------------------------------------------------------------------- ________________ karI sarvathA bhoLA bhadrika vasudeve, kaMsanI mAMgaNI saMbaMdhI vAto mAnya karatAM vacanabaddha banI kahayuM ke devakInA sAte garbho tamane ApIza. janmelA saMtAno mAre tyAM ke, potAnA mAmAne tyAM moTA thAya. vasudevanI vAta sAMbhaLyA pachI kaMsa khUba ja rAjI thayo. daMbhI bhavati vivekI priyavakatA ca bhavati dhUrta H maryAdAthI bahAra (maryAdAtIta) viveka batAvanAra daMbhI che ane behada miSTabhASI dhUrta hoya che. parantu saMsAranI mAyAne ja jyAre gamatuM hoya tyAre mAnavo to kaThaputalI jevA che. garbhavatI devakInA makAnanI cAre tarapha kaMsanA cokIdAra goThavAI jatA hatAM ane prasUti thatAM ja tatkALa janmeluM saMtAna kaMsane soMpI devAmAM AvatuM hatuM. dhobI jema vastrane patthara para paTake che tema atikra pariNAmI kaMsa, devakInA saMtAnane pagathI pakaDI paththara para paTakAvI deto hato ane harSAvezamAM AvIne kaheto hato ke mArA eka duzmanane mRtyunA dvAra batAvI dIdhA. sAtamI vakhata jyAre devakI garbhavatI bane che tyAre tenI kukSimAM avatarita kRSNanA puNyAtizayathI hajAro kevo pratikSaNe tenI rakSA mATe taiyAra hatAM. potAnA cha saMtAnone janmatAnI sAthe ja ghAta karanAra kaMsanA kALA kRtyone jANI gayelI devakIe, sAtamA saMtAnane surakSita rAkhavA mATe, vasudevane bolAvIne kahayuM ke, maherabAnI karIne have janma lenAra mAruM sAtamuM saMtAna maravA na pAme tevA prakArano prabaMdha karo. ane kahayuM ke, mathurA nagarInI pAse yamunA nadInI pele pAra gokulo che tyAM rahelA naMda ane yazodAne game tema karIne paNa, pAlana poSaNArthe putrane soMpI dezo ! susvo AvelA ha vAthI, mane vizvAsa che ke, paramAtmA saunI rakSA karaze!devakInA kathanAnusAra janmelA sAtamA saMtAnane TopalAmAM mUkI vasudeva gharathI bahAra nIkaLyA. te samaye kaMsanA cokIdAro nidrAdhIna hatAM. mukhya dvAra pAse ja kArAvAsa hato. temAM A samaye paNa ugrasena jAgatAM hatAM. vasudevane oLakhatA vAra na lAgI ane baMne samaduHkhI hovAthI vAto karI ane nadIne pAra gayA. yazodAnA khoLAmAM saMtAnane mUkI vasudeve kahayuM ke, mArA saMtAnane tamArA prANa karatAM paNa adhika samajI tenuM jatana karavAnuM che. yazodAe hApADI ane vAsudeva potAnA mahelamAM AvyA jyotiSI dvArA kaMse jyAre jANyuM ke devakInuM sAtamuM saMtAna bAlaka rUpe kyAMka saMtAIne rahe che, tyArathI kRSNane mAravA mATe, kaMse ghaNAM prayato kma ane kRSNa jyAre jANyuM ke mArA che bhrAtAone raheMsI nAkhanAra kaMsa che. tyArathI kRSNa paNa bhayaMkaratama dveSa lazyAmAM praveza karI, avasara prApta thatAM kaMsane yamarAjAno atithi banAvavo ja evo haTha nirNaya karyo. A pramANe dveSAnalamAM dviSAgnimAM) baLatA banne jaNAM samaya pasAra 163 Page #165 -------------------------------------------------------------------------- ________________ kare che ane eka divase kRSNa, hajAro mAnavonI medanI vacce kaMsane pakaDI yamasadanamAM pahoMcADI dIdho. pachI to jarAsaMdha sAthe yuddha karatAM, tene cakrathI mArI, samagra pRthvInA pRthvIpati (rAjA) banyA. neminAtha paramAtmA ane kRSNa baMne bhAio hatAM ane AsthI 80 hajAra varSo pahelA avanItaLa para ahiMsAnuM sAmrAjya sthAyI sadAne mATe amara banyA che. A pramANe dveSamAM AvI kaMsa durgatibhAjana banyo mATe TreSa pApa che, mahApApa che. 12 kalahapApa 18 pApasthAnakomAM 'kalaha nAmanA pApane naMbara bAramAM Ave che. vyAvahArika bhASAmAM jene kleza, kaMkAsa, kajIo, ane jIbhAjoDA kahevAya che. darzana mohanIya ane cAritra mohanIya nAme mohanIya karmanA be prakAro che. ananta saMsAramAM, carmacakSuvALAne mATe sarvathA akalpanIya ane adaSya evA padArtho paNa che, je vadhAre paDatAM dhummasamAM cakSu hovA mAM paNa daSTipathamAM AvatA nathI, jyAre amuka sthAnanA AkAza pradezomAM tevA prakArano dhummasa (tamaskAya) hoya che jenuM ullaMghana devone paNa bhayAnaka lAge che. te sthAne vaijJAnikonA vimAno hara hAlatamAM paNa jai zake tema nathI, mATe ja kevaLI gamya tevA paNa padArtho, parvatA, nadIo, jaMgalo, samudro uparAnta mAnavonI tathA pazuonI judI judI AkRtio ane krUratAo ApaNane ke vaijJAnikone paNa daSTi gocara banaze ja nahIM. tevI rIte AtmAnA sarvapradezo mithyAtva mohanIyarUpa gADha aMdhakArathI jyAre AvRtta thaI gayela che, tyAre AtmAnuM astitva che? AtmA kevo haze? tenuM satya svarUpa kevuM haze? punarjanma haze? narakagati ane devagati haze? temAM jAvAvALA jIvo haze? jIvane eka bhavano tyAga karAvI, bIjo bhava ApanAra koNa? ItyAdi vAto jANavAnI ke sAMbhaLavAnI IcchA paNa AtmAne thatI nathI, kadAca koIka samaye gurugama dvArA AtmAnuM astitva spaSTa ke aspaSTarUpe jANIe chIe to paNa cAritra 164 Page #166 -------------------------------------------------------------------------- ________________ mohanIya karmanA kAraNe, AtmAnA zuddhikaraNa mATe sarvathA bedhyAna, bebhAna ja rahIe chae. A kAraNe ja, zrAvakadharmane yogya bAra vratono svIkAra karavA jeTalo puruSArtha paNa thai zakato nathI. kevaLa popaTanI jema saMsAra asAra che. pApo bhayaMkara che. saMsAra tajavA lAyaka che. havethI mAre pApo AcaravA nathI. durgatimAM kyuM nathI. rAga-dveSa karavA nathI ityAdi zabdonuM uccAraNa jarUra kare che paNa tenuM amalIkaraNa karavA mATe kyAre paNa zakitano upayoga karato nathI. mohakarmonAM tophanone dabAvavA mATe, kaleza kaMkAsanA varjana mATe, tathA saMsAranI mAyAmAMthI mukata thavA mATe samartha thato nathI. UlaTuM te karmone vadhAravA mATe ja prayatnazIla banI, saMsAranI sTeja para bephAma varte che. mithyAtvanA pragADha andhakAramAM aTavAyelA mAnavanuM zarIra, tenA aMgopAMga, Indriyo, mana AdinA pratipradeze akalpanIya, azobhanIya ane akathanIya kusaMskAro nikAcita thayelA hovAthI, ananta zakitanA mAlika AtmAno puruSArtha kAme Avato nathI. maharAjAnA sainikonI mAyAjALamAM phasAyelo bicAro AtmA kare paNa zuM? A badhA pApomAM kalaha nAmanuM pApa paNa jabaradasta zakita dharAvanAruM che. vAte vAte bIjA sAthe kalahakaMkAsa, jIbhAjoDA (daMtakaleza) karavAnA svabhAvavALA A pApane jinezrvara devoe mahApApa kahayuM che. yadyapi kalaha pApanA mULamAM anya pAponA saMskAro nakArI zakAtA nathI to paNa prAyaH karIne krodhanI vizeSa mukhyatA hoya che, je anubhavathI jANI zakAya che ane krodhanA mULamAM judA judA viSayono lobha hoya che je ApaNe lobhanA prakaraNamAM joi gayA chae. khAnapAna, raheNIkaraNI ane vyApAra-vyavahAra AdimAM sAmevALA sAthe jyAre phAvI zakAtuM nathI, tyAre krodha Ave che ane jyAre krodha paNa kAme lAgato nathI tyAre kalaha pApane sevavAnuM mana thAya che. kema ke krodhAtizayamAM kAM to mukhamAMthI thuMka UDe che athavA jIbhAjoDInA mAdhyamathI asatya bhASAno prayoga thAya che. taravAra dhArIyuM ke lAkaDI levAnI tAkAta gumAvI besanAranA bhAgyamAM jorajorathI rADo pADavI, game tema ane game tevI bhASAmAM bakavAda karavo Adi kalaha karavAnuM sulabha bane che. pariNAme AnAthI mAnavamAtra Antarika jIvanamAM sukha-zAnti ane samakitane tilAMklI Ape che. sAthe sAthe lakSmI sarasvatInI prasannatA paNa gumAvI bese che. lakSmI devIne vAsa kyAM hoya che? tenAM javAbamAM anubhavIoe kahayuM ke - 165 Page #167 -------------------------------------------------------------------------- ________________ "guravo yatra pUjyante dhAnyaM susaMskRtaM bhavet / kAno yatra tatra za vasAdhyam I" sArAMza ke, Indra mahArAjanA praznanA javAbamAM lakSmIdevIe kahayuM ke (1) vaDIlonuM AdaramAna, sanmAna ane satkAra sacavAtA hoya (2) rasoI (bhojana) jIvajaMtu, vALa, mATI, kAMkarA Adi vinAnI hoya (3) ane je kuTuMba, samAja ke deza daMtakleza-dAMtonI laDAi rahita hoya lakSmIdevI kahe che ke AvA upara jaNAvyA mujabanA traNa sthAnomAM mAro vAsa che. AnAthI daMtakleza (laha) keTaluM bhayaMkara pApa che te jANavAnuM saraLa rahe paraMparAthI cAlatI khAnadAnInA adhaH patanamAM kayuM kAraNa? (1) jenI khAnadAnImAM, tenA nAnA moTA meMbaromAM guNarUpe eTale ke koine koinI paNa khabara na paDe tevI rIte, sajAtiya, vijAtiya, kRtrima ke akRtrimarUpe paNa vyabhicAra, durAcAra Adi kukarmonuM sevana thatuM hoya to samajI levAnuM ke tenA bApadAdAonI cAlatI peDhI, ophIsa ke kArakhAnAone dhIme dhIme dhasAro lAgato jaze. ane eka divase devALuM kADhavAnuM bhAgyamAM raheze. sahitAnA abhAve sAsu-vahu, naNaMda-bhAbhI, derANI-jeThANI, bhAI-bhAI, bApabeTAomAM paraspara vadhI gayela kaleza-kaMkAsanA kAraNe khAnadAnI khedAnamedAna thaze. vyApAra, rogAra, ugharANI AdinI hAni thatAM bajAramAM jAmelI varSo jUnI peDhIne khaMbhAtI tALA lAgaze. A kAraNe ja anubhavIo kahe che daMtakaleza jevuM pApa bIjuM nathI. bhAratadezanI dayanIya dazA zAthI? 40 - 50 varSothI svataMtratA prApta bhArata dezamAM cAritranuM, sAcAranuM AdhyAtmikatAnuM, saMpa ane saMgaThananuM, tathA vidyA prApta karavAnAM sarasvatInAM sthAno (vidyAlayo, kolejo, yunivarsiTIo) nuM tathA nyAyAlayomAM satyAcAranuM avamUlyana chellI koTIe thayelA avamUlyanamAM zarAbapAna, mAMsabhojana, vezyA ke parastrInA sevananA tathA guma ke jAheramAM thayelA kalezonA pApe deza pAyamAla thaI rahayo che, 166 Page #168 -------------------------------------------------------------------------- ________________ athavA thai jvAnI taiyArImAM che sonAnAM iMDAM mUkanArI cakalI jevA bhAratadezane paradezathI anAja maMgAvavuM paDe, tela maMgAvavuM paDe, chevaTe lAkho, karoDo ane abajo rUpiyA maMgAvavA paDe te divasone sau koi anubhavI rahayAM che. AnA kAraNe jaLanA bhaMDAra sadeza nadIomAM tathA sarahadonA kAraNe Antarika kalezo, bhASA tathA prAntanA gaDAone patAvI devAnI kSamatA, samatA paNa sattAdhIzo pAse nathI rahI. A vAta vIzamI zatAbdInA uttarArdhanI che. kalahapApanI vyAkhyA zAsrakAronI bhASAmAM A pramANe che - (1) Rnaddo rATi: (prajJApanA 4rU8 nImiyama 238) (2) taddovaSana rATi: (bhagavatI sUtra (18) uparanA traNe AgamothI kalaha zabdano artha spaSTa thAya che ke, utAvaLamAM AvI AgaLapAchaLano vicAraryA vinA ja rADo pADIne, ghAMTA kADhIne bakavAda karavo, sAmevALA pratye irSyA adekhAinA kAraNe ane pUcha vinAnI vAto jorajorathI karavI te kalaha nAmanA pApane AbhArI che. AnAthI sAmevALAne hAni thaze ke nahIM te bhagavAna jANe paNa kalaha karavAvALAnA mastiSkamAM uSNatA vadhaze ane ThaMDu magaja paNa garama thatAM vAra lAgaze nahIM. ananta, asaMkhya ke saMkhyAta jIvo sAthe sAmAnya ke vizeSa rUpe, pragaTa ke apragaTarUpe dveSa. vaira, virodha karmonA niyANA bAMdhelA hovAthI sAmevALAnI sAthe vAto karavAno avasara Ave athavA game tyAM tenI vAto carcAya tyAre taDa ke phaDa karI sAmevALAnuM pANI utAryA vinA mAnava raheto nathI. ghaNA mAnavo svamukhe ja kahetA phare che ke "huM to taDa ne karanAro phaMDa chuM" "koinI paNa zarama rAkhe te bIjA" AvI sthitimAM jainazAsana tevAone hitabuddhithI samajuti ApatAM kahe che - bhAi! A saMsAra tAro nathI, tenuM saMcAlana karavA tuM avataryo nathI, tema saMsAranuM Adhipatya tane koie soMpyu nathI, mATe taDa ane phaDa karavAnuM cheDIne samAdhistha bana. kema ke saMsAranA jIvo potapotAnAM karelAM karmone AdhIna thai potapotAnuM nATaka ramI rahayAM che, temAM viSa ghoLIza mA Aga lagADIza mA ane vAte vAte taDaphaDa karavAnI tArI pApabhAvanAne ja kaMTrolamAM karI leje; mAnI laie saMsAranuM kaMipaNa bagaDavAnuM nathI. Aja sudhI taDaphaDa karanArAonI jIvanayAtrA evI rIte pUrNa thai che ke, itihAsanA pAnA para temane yAda karanArA paNa maLatA nathI. (3) vAniAvindva (uttarAdhyayana sUtra rU47) 167 Page #169 -------------------------------------------------------------------------- ________________ devAdhideva, bhagavAna mahAvIra svAmInI antima dezanA uttarAdhyayana sUtramAM saMgrahAyelI che jemAM, bIjA vonI sAthe jhagaDo karAvanAra kalahane pApa mAnavAmAM AvyuM che. svArthAndha banIne game tenI sAthe game tevI gaMdI bhASAno vyavahAra karI, levAdevA vinAnu zAbdika yuddha ramavAnI Adata, jIvAtmAne paDelI che. te Adatone badalI nAkhavA mATe sauthI prathama zikSaNa levuM joituM hatuM, paNa ahaMkAra saMjJAnA pApe, krodha AvyA vinA raheto nathI ane jyAM pahoMcAya tyA, zAbdika jhagaDAonA vyUhamAM goThavAi jAya che. phLasvarUpe, ArtadhyAna bhAgyamAM zeSa rahe che. AvI sthitimAM potAnuM AdhyAtmika adhaHpatana svahaste ja svIkArI le che vacanavigraho lakSmI nAzaka: (jainAgama) arthAt zabdonA jhagaDA, daMtayuddha, bolAbolI Adi azubha tattvo lakSmIno nAza karAvanArA che. jenAthI cakravationA paNa mATalAnuM pANI sukAi jAya che. to pI alpa puchyavALA tamArA amArA mATe zuM kahevAnuM hoya? (4) premahAsAti pramavaM yuddhe haiM (mAvatI sUtra 97rU) prema-pyAra, hAsya, mazkarI, kutUhala, khelakUda, tamAzA Adi kriyAothI utpanna thayelo kalaha paNa jIvanamAM yuddhanI raNamedAnanuM kAraNa bane che. kemake - mANasamAtranuM Atmika, mAnasika jIvana svArthapUrNa hovAthI, potAnI premapAtra vyakita pAsethI jyAre svaicchinna svArtha sadhAto nathI tyAre premaAdimAMthI prAraMbhamAM vAcika kalahano udbhava thAya che, vadhe che ane aMte prema prakaraNamAM yuddha jAmI jAyache. phaLasvarUpe AgAmI bhavone mATe, A bhavanA premapAtra baMne vyakitao hAvairI banI jAya che. ane baMdhAyelA vairabaMdhanamAMthI jyAM sudhI mukata thAya nahI tyAM sudhI kevaLajJAnanI pagadaMDI paNa azakaya banI jAya che.kalpasUtramAM prativarSa ApaNe sAMbhaLIe Ie ke, bhagavAna mahAvIra svAmI, 27 bhavonI apekSAe 18mA bhave tripRSTha vAsudevanA avatAramAM hatA tyAre temane 16 hajAra patnIo hatI. temAMthI eka patI vAsudevanA premapAtra banelI nahIM hovAthI yadyapi te bhavamAM pote sampUrNa azakata hovAthI vAsudevane (potAnA patine) kaMi paNa harakata karI zakI nathI. parantu 27 mA bhave saMyamita thayelA mahAvIrane vyaMtarIrUpe banelI te aNamAnitIe atyanta asahaya thai upasarga karyo tyArapachI vyaMtarI vairamukata banavA pAmI che. mIThA, madhurA dAmpatya jIvanamAM paNa koika samaye aNagamato kalaha thai jAya to paNa tatkALa tene zamAvI devAmAM ja zreya che. 168 Page #170 -------------------------------------------------------------------------- ________________ hAsya eTale sAmevALAnI aNaAvaData, cAturyano abhAva, bhoLapaNa Adine kAraNe, hAsyanI Adatane kAraNe paraspara klaha utpanna thayA vinA raheto nathI. rAga-dveSa vinAnA nirdoSa hAsya mATe prazna nathI to paNa jIvanamAM sarvekSaNe nirdoSa hoya tevuM kahevuM ane mAnavuM kaThina che. mATe bIjAnI hAMsI mazakarImAMthI game tyAre paNa lahano bhaDako thavAnI saMbhAvanA nakArI zakAtI nathI. eka samaye ekaja vAsaNamAM bhojana karanArA, tAsa pAnAM (pleIMka) ramanArA, oTalA-kalaba para besI alakamalakanA gappAMsappAM mAranArAonA jyAre, paraspara karAtI mazkarI moTA rUpamAM badalAI jAya che tyAre ekabIjAnA kaTTara vairI banI gayelAone pratyakSa joI zakAya che. AvA kAraNe lai mAnavamAtrane parahitecchu tIrthaMkara paramAtmAoe prema - hAsya - mazkarI ane kutuhalanI pApavardhaka Adato cheDI devAnI bhalAmaNa karI che je sarvathA satya che, kemake jIvanamAM paDelI khoTI AdatomAMthI lahane utpanna thatAM vAra lAgatI nathI. hAsyamazkarInI bhayAnakatA - dazaratha rAjAnA putra rAma ane lakSmaNamAM agAdha ane akATaya prema hato te ItihAsaprasiddha vAta che. te paNa be devone temanA premanI parIkSA karavAnI vicAraNA thai. je samaye kAma prasaMge lakSmaNajI bahAra gayA hatA, te samaye potAnI devamAyAthI rAmacandrajInA mRtyunI vidurvaNA karI ane, sItAjI - vanamAlAjI Adi strIvargane kalpAntapUrvaka rUdana karatAM dekhADavAmAM AvyA. lakSmaNe ghera AvatAnI sAthe ja paristhiti jANI lIdhI ane hAya mArA rAma ! kahetA ja rAma pratye agAdha prema dharAvatA lakSmaNanA prANa zarIrane eDI nIkaLI gayA. arthAt lakSmaNajI mRtyune zaraNa thayA... AvI ghaTanAne joI devone jabaradasta aphasosa thAya che. mazkarInA kAraNe kevuM bhayaMkara svarUpa sarjAya che teno khyAla AvatAM ja saMtApano pAra raheto nathI. ane aphasosa karatA devo potAne sthAne gayA. (jaina rAmAyaNa) (5) mahatA zabdenAnyonyaM asamaMjasabhASaNaM kalahaH (bhagavatI 572) vyakitagata Sa, svArtha, haThAgraha uparAnta potAnA jIddI svabhAvane vaza thaI samAjamAM, kuTumbamAM, maMDaLamAM, saMghanI ke paMconI miTiMgamAM athavA bIjI koI saMsthAnI beThakamAM azAnti vadhe, te rIte moTe moTethI barADA pADavA, tophAno karavA, samAjanA ke zAsananA hita mATenA pavitra kAryonA TharAvone pAsa thavA na devA mATe asamaM" eTale asabhyatAne vyavahAra karavo ane miTIMga (miTIMga) ne 169 Page #171 -------------------------------------------------------------------------- ________________ niSphaLa banAvavI. temAM kalaha karavAnI potAnI bhavabhavAntaranI pApavAsanA ja mukhya kAma karI rahI hoya che je pApa che, mahApApa che. satya hakIkatane pragaTa karavAmAM kyAM vAMdho? . tamArI vAtane kadAca mAnI laie, parantu tamArA jIvanamAM samagU jJAnano sabhAva hoya to tamane samajAyelI satya vAtane paNa kahevAmAM dravya - kSetra - kALa ane bhAvanI apekSA paNa svIkArI levI joIe. kema ke barADA pADIne je vAta tame karavA mAMge che te vAta sAcI che ke khoTI? ane jo sAcI hoya to tene kahevA mATe kSetranI pasaMdagI paNa karavAnI raheze. paMconI ke saMghanI jemanA kSetrane pasaMda karavAmAM koIka samaye saMghanI, zAsananI ke sAte kSetronI moTAmAM moTI AzAtanA thavAno bhaya mAthA para rahevAthI puNyAnubaMdhI puNya bAMdhavAnA samaye pApAnubaMdha pApa athavA pApAnubaMdhI puNyanA poTalA baMdhAI jaze. kALano nirNaya paNa karavo joie jema ke jyAre bahumati sadhAI gaI hoya to game tevI sAcI vAta kahevAno samaya nathI. tema samajIne mauna rahevuM hitAvaha che. jyAre bahumata eka pakSamAM hoya to tamArI sAcI vAta paNa koNa mAnaze? tevI rIte bhAvano nirNaya paNa karavo Avazyaka che. jema ke je rIte huM barADA pADuM chuM, utAvaLamAM asatya bhASA boluM chuM te kAraNe mAro ane bIjA meMbarono AtmA kaluSita thaze. mATe mArA kadAgrahane ja cheDI devI ThIka che. ItyAdi prakAre vicAra karatAM bhavabhavantaranI laha karavAnI pApI Adata maryAdAmAM Avaze. samyajJAnanA abhAvamAM hiMsA, asatya, steya, maithuna ane parigrahane pAparUpe svIkAravA mAM prAyaH karI rAga-dveSa. kalaha, abhyAkhyAna, pazunya, paraparivAda, mAyAmRSAvAda ane mithyAtvazalya jevA atibhayaMkara ane du-pratikArya pApo dhyAnamAM nahIM AvavAnA kAraNe mAnavani potAnI jUnI Adato chUTatI nathI, tema ja eDavAno prayata paNa karI zakato nathI. mATe - padmavijyajI kRta siddhacakranA stavanamAM kahevAyuM ke - "avara anAdinI cAla nita nita tajIejI " eTale ke anAdikALanI paDelI, zelI, vadhArelI khoTI Adatone samanvI ane yathAzakya, yathAparisthiti. tene praveza rokavo te arihaMta paramAtmAnA zAsanano phalitArtha che. 170 Page #172 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 13 abhyAkhyAna pApa - 18 pApasthAnakomAM "abhyAkhyAna" nAmanuM pApa 13 mI saMkhyAnuM che. sAmAnya ke vizeSa vyakitamAM koIpaNa jAtanI kharAba vRtti ke pravRtti na hoya to paNa tenA pratye rahelA aMgata rAgadveSathI prerAIne game te rIte game tyAMthI paNa gotAgotIne doSAropaNa karavuM tene abhyAkhyAna kahe che jene vyavahAramAM kalaMka kahevAya che. je A bhavane niMdanIya banAvavA uparAnta bhaviSyanA bhavone bagADanAra mahApApa che. puNya pavitra mahApuruSo, zakitasaMpanna zUravIro, tapasvIo ane zIyaLavatI kumArikA-sadhavA ke vidhavA strIone kalaMkita karavI, vyavahAramAM paNa jaghanyatama pApa devI devendrothI paNa vizeSa guNone dhAraNa karAvanAra, athavA viziSTa puruSArthathI sadgaNone utpanna karAvavAnI kSamatApUrNa manuSyAvatAramAM pariNati ane pravRtti eka samAna banAvavAno prayatA sauthI prathama karavo jarUrI hato, parantu samyagujJAnanA abhAvamAM tema karavA samartha na banavAthI jIvanamAM eka pachI eka visaMvAdonI hAramALA thatI gaI ane vadhatI gaI. te kAraNe dharmadhyAnanA mArge gamana (gati) na thatAM ArtadhyAna tathA raudradhyAnamaya jIvana banavA pAmyuM che. je jIvananI bhaNatara-gaNataranI, hoziyArI ane cAlAkInI karUNatA ja kahevAya che. game te prakAre zrImaMta ane sattAdhIza banavA mATe, tathA korAdhAkora jevA jIvanamAM maphatanI mizra pratiSThA meLavavAne mATe prApta kareluM jJAna paNa, samyajJAna kahevAtuM nathI. mATe ja mAnava potAnI pariNati ane pravRttimAM satyadevanA darzana prApta karI zakato nathI. pariNatino sIdhesIdho saMbaMdha AtmA ane aMtaHkaraNa sAthe hoya che. tathA pravRttino saMbaMdha zArIrika kriyAo sAthe manAyo che. sabhAna (sAvadhAna) DrAilDara potAnI caturAIthI potAne, moTaramAM besanArAone tathA moTarane paNa ekasIDanTamAMthI bacAvI le che, tevI rIte samyam darzananA mAlike potAnI pariNati (adhyavasAya) ne suMdaratama banAvI dIdhI hovAthI zarIranI pratyeka pravRttine paNa te suMdara, svaccha ane ahiMsaka banAvyA vinA raheto nathI. AnAthI atirikata samyajJAnano phaLAdeza 171 Page #173 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bIjo kayo? sUtrakAroe paNa kahayuM ke "jJAnasya naM virati" parantu virati eTale zuM ? dravyaliMgamAM, (banAvaTI sAdhutAmAM) samyagdarzana-jJAna ane cAritrano prAyaH karI abhAva manAyo che. kemake - navA pAponI nivRtti (virati) prAyaH tyAM hotI nathI. mATe tene dravyaliMgI kahevAya che. jyAre bhAvaliMgano mAlika vyaliMgIthI sarvathA viparIta hovAthI jema jema tenA cAritra paryAyo AgaLa vadhatA jaze, tema tema tenI pariNati (jJAnano vipAka) zuddha banatAM tenI pratyeka pravRtti jevI ke gamana, bhramaNa, bhojana, raheNI-karaNImAM athavA samAjalakSI karAtI koi paNa pravRttimAM nirmamatA, nirlobhatA, niHspRhatA, paropakAritA ane sarvathA anAsakata bhAvonI paramparA camakayA vinA rahevAnI nathI tema ja temanI game tevI pravRtti paNa khUllA (ughaDelA) pustakanI jema sarva koine mATe zaMkA vinAnI hoya che. jyAre vyaliMganI sarva pravRttio zaMkAspada bane che. kemake, saMyama svIkAratAM pahelAM potAnA jIvanamAM rahelI bhogaiSaNAno tyAga jarUrI hato, parantu Atmika pariNAmomAM samyajJAna ane cAritranI rUparekhA paNa na hovAthI, bhavabhavAntaronA Azrava saMskArone kAraNe rUpa, rasa, gaMdha, sparza ane zabdonI mAyAmAM jIva lapaTAi jAya che. pariNAme, sArA rUpo jovAmAM, manogamya rasavatImAM (bhAjanamAM) sugaMdhI padArthomAM, priyapAtronA karNapriya zabdonA zravaNamAM paNa karI zakatA nathI mATe ja temanuM AtmarUpI vasra AnavanA pApothI malIna thayeluM hovAthI kaMyAya prazaMsanIya banatuM nathI. tethI kevaLajJAna prati (tarapha) prasthAna karavAnI garaja hoya to malIna vastrane jema nirmaLa karavA mATe dhobInI sahAyatA anivArya che, te ja pramANe Anava dvArA praveza thatAM pApothI malIna thayelAM AtmarUpI vasrane svaccha ane nirmaLa karavA mATe saMvara tattvanI ArAdhanA paNa anivArya rUpe karavI jarUrI che. krodha, mAna, mAyA ane lobhathI karelA, karAvelA ane anumodelA pApothI atyanta vajanadAra banelo AtmA anantakALa paryanta saMsAranA raNamedAnamAM bhramaNa karato rahayo che. jyAM asahya kSudhA - tRSA - ThaMDI - garamI - DAMsa - maccha ane gaMdagI Adi bhayaMkaratama kaSTo sahana karavA paDyA che. mATe punaH ekavAra maLelA manuSyAvatAramAM pApone samakhvA samajIne tyAgavA thI AvanArA bhavo bagaDavA na pAme. vaMditu sUtramAM gRhitakArI, bhAvadayALu, paramAtmA zrI mahAvIra svAmIe pharamAvyuM ke - "sahasA rahasyAre"- eTale ke he sAdhaka ! bIjAnA ke, tArA duzmananA paNa, pratyakSa joyelA ke sAMbhaLelA pApone jIbha para lAvIza nahIM, kemake sukhazAnti ane samAdhinA cAhaka AtmA mATe AnAthI ananya pavitratama mArga anya koi 172 Page #174 -------------------------------------------------------------------------- ________________ nathI. satyuga hoya ke kaliyuga hoya, saMsAra pApa ane pApIothI bharelo che, mATe tIrthaMkara devoe, doSAdhIna banIne pArakAonA (parakIya) dezonuM udghATana karavuM tene pApa kahayuM che. temAM paNa guNIjananA guNono amalApa karI tenA doSone jAhera karavA te sAro mArga nathI. jainAgamamAM abhyAkhyAnanuM svarUpa kevuM che? (1) abhyAkhyAnamasadabhiyogaH (AcArAMga sUtra 44) (2) gaNadoSAropAm (kALAM mRtra ra6) dvAdazAMgImAM prathama ane bIjA naMbare birAjamAna A baMne Agamono bhAvArtha eka ja che ke, samyajJAnathI rahita mAnavanA manamAM jyAre lobha, krodha, IrSyA, dveSa AdinA vikArI bhAvo udbhave che, tyAre bIjAomAM, saMdhanA taTastha ane puNyavaMta gRhasthomAM, tapasvIomAM, tyAgIomAM ane je ApaNA mAnelA gacchanA, samudAyanA ke saMghADAnA nathI teomAM potAnA kaluSita manathI kalpanA doSonuM AropaNa karI, apamAnita ane nidita karavA AdimAM, svakIya jIvananA khUNAmAM pracchannapaNe rahelA doSo ja mULa kAraNa che. sAmevALA tyAgI, tapasvI Adi ApaNA dhAryA pramANe kharAba nathI hotA. parantu mithyAtva tathA bhramajJAnanA kAraNe ja bIjAomAM asaSanuM AropaNa ane temane mATe asabhya zabdonuM uccAraNa karavAnA ApaNAmAM sthita vaikArika bhAvo ja kAma kare che. kemake - jIvanamAM jyAre abhyAkhyAna nAmanA pApanI Aga bhaDake baLe che tyAre AtmAnA aNuaNumAM pratipradeze kRSNa, nIla ane kApata lezyAnuM baLa (pAvara) vadhe che. ane sAmevALAne mAravAnI ke guMDAo dvArA karAvavAnI vAto jyAre sAMbhaLIe chIe tyAre A pApanI bhayaMkaratA spaSTraNe dekhAI Ave che. bIjI vyakitanA yaza, kIrti, sattA, vyakitatva, vakatRtva uparAMta cAritrAdi guNo jyAre pratyakSa anubhavAtA hoya tyAre asahiSaNu banIne roSanA AvezamAM temane duSita karavA te abhyAkhyAna pApa kahevAya che. je saune mATe tyAjya che, eDavA lAyaka che. 173 Page #175 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 14 paizunya pApa 18 pApasthAnakamAM 14 muM pApa pazunya che. "pazunI mAva: paiNAma" eTale ke, potAnI jAtane, potAnI Adatone tema ja sva para hAni karanArA doSona paMDita-mahApaMDita-tapasvI ane tyAgI paNa na jANI zake tevuM A pApa che bIjAnI cADI khAvI (dUsaroM kI cugalI khAnA) AgaLa pAchaLano vicAra karyA vinA bIjAnI vAtone bIjA-trIjA-cothAnA kAnamAM nAkhavI te pazunya kahevAya che. Aje paNa tevA bhAI bahenone ApaNe jANIe chIe ke, temanA kAne paDelI vAtone, jyAM sudhI bIjAne na kahe tyAM sudhI temane karelA bhojananuM pAcana paNa thatuM nathI. anAdikALanA mohamithyAtva ane anantAnubaMdhI kaSAyonA kAraNe AtmapradezomAM chupAyelA pApakarmo ane tenA kAraNe paDI gayelI khoTI Adato tathA aparAdhonI paramparAnuM sarjana thatAM, pArakAnA zeSone jovAnI ane bolavAnI AdatothI lAcAra banelA jIvone moharAjAne AdhIna rahevuM anivArya bane che. zAstrIya bhASAmAM pazunya eTale zuM? (1) pizunaM paradoSAviSkaraNa rUpam (praznavyAkaraNa 35) potAnA jIvanamAM paDI gayelI tevA prakAranI Adatone kAraNe jyAre ne tyAre bIjAone mATe kharAba zabdono prayoga karyA vinA rahetA nathI tevI rIte potAnA jIvanamAM vakhANavA lAyaka eka paNa guNano sadbhAva na hovA mAM potAnI ApabaDAInI vAto vinA paNa rahetA nathI. ApabAInI vAtono artha eTalo ja che ke - je kaMI che te mArAmAM ja che. bIjAnI pAse jJAna nathI, cAritra nathI, kriyAkAMDa nathI, dAna nathI, dayA nathI. A pramANe potAnI prazaMsA karavA pAchaLa bIjAone halakA dekhADavAno bhAva hoya che. matalaba ke, potAnA doSonuM prAgaTaya mahAna sadgaNa che ane pArakAne mATe kharAba bolavuM moTAmAM moTuM pApa che. (2)pazuna: puSTiva: (duzavaMtatti ra12) sAmevALI vyakitanI jyAre vidyamAnatA na hoya tyAre temanA mAM achamAM durgaNonI aparAdhonI ane svabhAvonI rAmAyaNa karavI kaniSThatama pApa che, akSamya aparAdha che. vAgha - varU ane siMhAdi pazuyoninA jIvAtmAo paNa mANasanI sAme AvIne zikAra kare che ane lohI - mAMsa khAya che. te hajI niMdanIya nathI kemake - bhUkhyA peTa mATe tema karavuM paDe che, jyAre mAnava yoni prApta mAnava jevo mAnava, 174 Page #176 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bIjAnI pITha pAchaLa vAMkuM bole che tyAre pazu karatAM paNa kharAba che, tema mAnyA vinA bIjo mArga nathI, mATe hiMsaka jAnavarothI mAnavasamAjane je hAni thai haze, tenA karatAM adhikatama hAni bIjAonI cADI khAvAvALA athavA bIjAone mATe ADuM avaLuM bolavAvALAothI thai che. A kAraNe ja bhAratadezanI, samAjanI, sampradAyanI eka paNa samasyA sudharavA pAmatI nathI. temAM mukhya kAraNa cADIAo, niMdako tathA nArada svabhAvavALA durjano che. mATe ja mahAvIrasvAmIe kahayuM ke he sAdhaka ! tArA dharmakAryo ane khAnadAnI dharmo yadI nidita na karavA hoya ane kevaLajJAna prApta karavAnI pagadaMDI prApta karavAnI iccha ja hoya to, haiyAnA khuNAmAM anAdikALathI poSAyelA paizunya pApane gheDI devAno prayata karaje. bIjAne mATe kaMi paNa bolavuM tenA karatAM maunabhAvamAM rahevuM athavA rajAi oDhIne sUi juM vadhAre zreSTha che. sArAMza ke, puNyodayathI maLelI jIbhane, pArakAnI cADI khAvAmAM, nidA karavAmAM ane bIjAnI game tevI avahelanA karavAmAM upayukata karavA karatAM maunAcaraNa sarvazreSTha dharma che. maunadharma zAmATe zreSThatama che? AThe karmomAM mohanIya karmanI jema pAMce indriyomAM rasanendriya adhikatama khataranAka che. tene yadi svavaza karavA mATenI TreniMga na lai zakyA to maryAdAthI bahAra gayelI jIbhane zuM bolavuM? keTaluM bolavuM? kayAre bolavuM? AdimAM viveka raheze nahI, phaLasvarUpe bhojana karavAmAM ane bolavAmAM aneka jIvo sAthe laDAi, jhagaDA, vairivarodha karI leze. jenAthI AgAmI bhavomAM manuSyabhava to dUra rahayo paNa jIbhaindraya paNa maLavI muzkela banaze. ekendriya avatArane prApta thayelA anantAnanta jvone jIbha nathI hotI. to pachI nAka, AMkha ane kAnanI vAta ja kyAM karavAnI? narakagati to hajI paNa eTalA mATe sArI che, jyAMthI 33, sAgaropama pI paNa bahAra nIkaLI zakAya che. samyakatvane prApta karI zakAya che ane narakagatimAMthI nIkLI manuSyabhava pAmIne tIrthaMkara, kevajJAnI ane mana:paryavajJAnI (cAra jJAnI) paNa banI zakAya che. jyAre ekendriya jIvone, saMkhyAta, asaMkhyAta ane anaMta utsarpiNI ane avasarpiNIo sudhI, tyAMthI bahAra nIkaLavAnuM ane samyaktva meLavavAnuM paNa, tyAM zakya che ja nahIM. 84 lAkha jIvAyonInA anantAnanta jIvomAMthI 52 (bAvana) lAkha jIvAyoninA jIvo ekendriya avatAramAM che. A kAraNe ja tIrthaMkara devoe kahayuM ke hajIya ekendriyAvatAra prApta na karavo hoya to 175 Page #177 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 18 pApasthAnakonA ane vizeSa karIne pazunya pApanA dvAra baMdha karavA mATe satata prayatnazIla banaje. ane AnI zakyatA mauna vinA nathI. (3) pazunaH che (zavaikAlika 14) mAnavasamAjane, bhinnabhinna jAtione, sampradAyone, dharmone tathA paMDito mahApaMDitone paNa ekIkaraNanI sTeja para nahIM AvavA devAmAM A pApano camatkAra jevo tevo nathI. kemake, game te rIte paNa bIjAnI pArTIo, saMgho, maMDaLo saMsthAo tathA saMghasattAne paNa toDAvavAmAM, laDAvavAmAM ane vibhAgIkaraNa karAvavAmAM tathA ekabIjAnI sAthe verajhera karAvavAmAM, kyAMya guptarUpe to kaMyAya pragaTa rUpe pazunya pApa ja javAbadAra che. mAnavane mAnavajAta sAthe chedanabhedana karAvanAra A pApane kaMTrolamAM karanAro athavA vratavizeSanA mAdhyamathI maunanI ArAdhanA karavA pUrvaka cheDanAro bhAgyazALI kahevAze. saune vaMdanIya, pUjanIya ane satkaraNIya banaze. (4) pazuna: ravRtta: (praznavyArA 46) pArakAnuM lohI pIvAmAM macchara' nI hoziyArIne tame jANo che? te sIdhe sIdho mANasane karaDato nathI paNa sauthI pahelA mANasanA kAna pAse AvIne madhura guMjana kare che tevI rIte pizunakarma eTale bIjAnI cADI khAnAra paNa khala kahevAya che. je behada miSTabhASI, khuzAmata karanAro ane bIjAne chetaranAro tathA ekabIjAnI vAta ekabIjAnA kAnamAM bahuM ja cAlAkIthI karanAro hoya che, jenAthI sAMbhaLanAra vizvAsu bhadrika mANasane kaMipaNa khabara paDatI nathI. A kAraNe ja AvA mANasonA abhizApe bhArata dezamAM kyAMya paNa ekIkaraNa nathI, samAnAdhikaraNa nathI. pazunyakarmane karanAra cADIyAne nArada paNa kahevAmAM Ave che. yadyapi satyugamAM paNa nAradajI janmatA hatAM paNa, AjanA kaliyuganA nArado judI jAtanA ja hoya che. ane pratyeka jAta, nAta, paMDita, mahApaMDita, AcArya, saMgha, TrasTI, mahilAmaMDaLa uparAnta osavAla, poravAla, dazA, vizA, hAlArI, jhAlAvADI, ghoghArI, gujarAtI, mAravADI Adi paMconA judAjudA nArado Aje paNa vidyamAna che. jenA kAraNe, dharmadeva paNa eka Asane besI zakatA nathI bhojana pANI paNa eka maMDaLImAM karI zakatA nathI to pachI bIjI saMsthAo mATe kahevAnuM kyAM rahayuM? mATe ja saMghamAM, vItarAga paramAtmAnA maMdiromAM saMpa nathI, saMgaThana nathI. AvI paristhitimAM ahiMsA, saMyama, pratikramaNa, pazcAtApa Adi anuSThAnomAM satva paNa zI rIte Ave? (5) fpazuna: sUra: (uttarAdhyayana sUtra 148) 176 Page #178 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sUcaka eTale cADIo (karNajapa) bIjAnA kAnamAM kuMka zI rIte mAravI temAM teo pUrNarUpe sAvadhAna hoya che. potAnA bhojanapANI kalAka be kalAka pacha karaze to paNa temane vAMdho nathI. parantu pArakA gharanI bhAMmDa karavAmAM ati nipuNa banelA, athavA pUrvabhavathI paizunya nAmanA pApano bhAro mastaka para laIne avatarelA, jyAM sudhI potAnA peTano ubharo bIjAnI AgaLa Dhalave nahIM tyAM sudhI temane koI kALe yAvat khAvAmAM, pIvAmAM, hasavAmAM, kUdavAmAM ke dharmAnuSThanomAM paNa majA paDatI nathI. yadyapi AvA janonA hAthamAM kaMI paNa AvatuM nathI, to paNa koInI vAta (meTara) teo potAnA peTamAM aMdhArI zakatA nathI. A kAraNe ja mAnavajIvanamAM atyanta upAdeya "gAMbhIrya nAmano guNa meLavI zakatA nathI. vyavahArAdhInatAnA kAraNe prApta thayelA A guNane TakAvI zakatA nathI. alpa samayane mATe kadAca TakAve to paNa cirasthAyI banAvI zakatA nathI. viSabharelo nAga (sarpa) koine karaDe ane te marI jAya to paNa tenuM mAMsa ke lohI sarpanA bhAgyamAM nathI rahetA. parantu mAnavanI hatyAnuM pApa ja tenA bhAgyamAM zeSa rahe che. tevI rIte kALA nAganI upamAne dhAraNa karato cADIo bIjAnI cADIo khAI khAIne bhale rAjI thAya to paNa tenA zira para bIjAone laDAvavAnA, marAvavAnA, verajhara vadhAravAnA pApa sivAya bIjuM kaMI paNa rahevAnuM nathI. mATe ja dayAnidhi bhagavAn mahAvIrasvAmIe cADI khAvAnA pApane mahApApa kahayuM che. kemake - bIjAne laDAvavuM, ciDavavuM, bhUkhe mAravuM, rovaDAvavuM, Adi karmo Antarika jIvanamAM saMgrahAyelI hiMsAnA phaLo che. ane Avo hiMsaka mAnava potAnA bhaviSyanA bhavone mATe kaMTaka pAthare che. kALA nAganI jema cADI khAnArane paNa be jIbha hoya che. jene lai ekanI sAme amuka vAta ane bIjAnI sAme bIjI vAta karI potAnA bAhaya manane rAjI rAkhI leze parantu bhAva adhyAtmano mAlika banI zakato nathI. potAnA Antarika jIvanamAM sthira rahevuM te adhyAtma che, je mAnavAvatAramAM sulabhatama che. to pachI pArakAnI bhAMjagaDano tyAga karI AvuM AdhyAtmika jIvana zA mATe na jIvI zakIe, marIne deva thavAnI mithyA kalpanAmAM rAcavuM tenA karatAM jIvatAM ja deva thavuM zreSTha che. 177. Page #179 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 15 rita - arita pApa 18 pApasthAnakomAM A pApa paMdaramuM che. ananta zakitasaMpanna AtmAnA pradezomAM sattA jamAvIne beThelI moharAjAnI mAnitI celI (ziSyA) dAsI ane potAnA atyanta duya, mahAsubhaTa kAmadevanI patnIne rita kahevAya che. matalaba ke saMsAranI kUDakapaTanI bharelI mAyAmAMthI vairAgyAMzane prApta karelA jIvAtmAone vairAgyarAjAnI chavaNIthI bhraSTa karavAne mATe ratinI zakita amApa che. chevaTe agyArame guNasthAnake pahoMcI gayelA mahApuruSone paNa calita ane patita thavAmAM moharAjAnA puruSa subhaTo ane srI subhaTo ubhe page taiyAra ja che. amuka vyakita tathA bhoga ane upabhoga mATenA manoramya yogya padArtho priya lAge, nayanAdi Adi indriyone gamI jAya tene rati kahevAya che. tenAthI viparIta arita che. A baMnene pApasthAnakomAM Azraya ApavAno Azaya eTalo ja cheke, AnAthI mAnavanI lezyAo, adhyavasAyo, mAnasika pariNAmo ke vicAradhArAo kayAre paNa eka samAna rahevA pAmatA nathI. zarAbapAnanA nazAnA kAraNe mAnavano mijAja jema eka samAna raheto nathI, tevI rIte, rita ane aritanA mULamAM mohakarma kAma kare che. nATakanA thieTara para judAjudA rUpa veSa ane bhASA Adine dhAraNa karanArA naTanI jema, mohanIya karmanA udayamAM mAnavanuM mana eka paNa padArtha para sthira rahetuM nathI. mATe ja pAMca miniTa pahelA vyakita, athavA bhogya, upabhogya padArtho pratye rati, prema, jhaMkhanA, cAhanA thai hatI, pAMca miniTa pachI te padArtho pratye aNagamo, ati, aprema ane napharata thAya che. temAM kAraNa zuM? padArtho to tenA te ja che, tyAre pheraphAra zAmAM thayo. zarIra indriyo ane mana to jaDa che. AmA pheraphAranI zakyatA rahetI nathI. tyAre zarIramAM vyApI rahelA AtmAne mAnyA vinA bIjo mArga nathI. ane te AtmA pUrvakRta karmonI beDImAM jakaDAyelo che. AtmA jema ananta zakitano mAlika che tema karmasattA paNa ananta zakitasaMpanna che. A kAraNe AtmAne durbuddhi denAra izvara nathI, paNa karmasattA che. durbuddhi dAtA koNa? jvAbamAM jANavAnuM ke ekeMdriyathI lai paMcendriya sudhInA anantAnanta jIvo ane temanA zarIro potapotAnA karelA karmonA kAraNe sarvathA judA judA che. mATe koino koinI sAthe saMbaMdha nathI. AvI sthitimAM sau jIvone durbuddhi devAnuM 178 Page #180 -------------------------------------------------------------------------- ________________ kAma izvara paramAtmAnuM hoI zake nahIMkemake - sarva dharma sammata izvaranA vizeSaNo saune eka samAna ja mAnya che jemake - (1) niraMjana, rAgadveSAdi paramANuo sarvathA nirmaLa thayA hovAthI, Izvarane koinA pratye rAgadveSa na hovAthI mAna ke apamAna pratye samabhAvI che. (2) nirAkAra - zarIranI racanAmAM kAma Ave tevA karmonI zakita paNa samApta thaI gayelI hovAthI, zarIradhArI thavAnuM prayojana have rahayuM nathI. "sidhdhANaM naOi deho" A sUtrathI temane zarIra hAtha - paga ane mastakadi hotA nathI mATe nirAkAra che. tevI rIte indriyo paNa nathI ane mana paNa temane nathI. (3) sarvajJa - zarIra vinAnA hovAthI carmacakSune sarvathA abhAva hoya che. hmAM anantajJAnanA mAlika hovAthI pUrA brahmAMDanA jIvone jJAnadRSTithI joI zake che. matalaba ke paramAtmA anantajJAnanA mAlika che. (4) zuddhasvarUpI - azuddha svarUpI ane saMsAravartI laukika devone, saMsAranA jIvo sAthe saMbaMdha hoya che, jyAre paramAtmA, paramezvara, devAdhideva sarvathA zuddhasvarUpI hovAthI saMsAramAM janma levAno, lIlAo karavAnI, rAsalIlA ramavI, mAkhaNanI corI karavI tathA talAvamAM nirvastra gopIonA vastrone haraNa karavAnI lIlAo zuddhasvarUpI paramAtmAnI hoI na zake! (5) tIrthakaro - game tevA vilAsonI mojha mANavAvALAonI jamAta bhegI karavavI te saune mATe sulabha hoI zake che. parantu karaNa - karAvaNa ane anumodanathI krodha, mAna, mAyA ane lobhathI - hiMsA, asatya, steya, durAcAra ane parigraha Adi pAponA Agruone paNa saMyamathI svAdhIna karanArA, paMca mahAvratadhArI, sAdhu-sAdhvI tathA gRhasthAzramanI maryAdAmAM rahI satya-ziyaLa Adi guNone dhAraNa karanArA zrAvaka-zrAvikA rUpa tIrthane - saMghane sthApana karanArA tIrthakaro sivAya bIjAnI zakita nathI. (6) ahaMna - nAgadeva, brahmadeva, vAyudeva, vAsudeva baladeva, cakravarti rAkSasa, brahma rAkSasa, brahmA, viSaSNu, mahezvara, kAlikA, mahAkAlikA Adi jagadambAothI jemanA caraNakamalo sevAya che pUjAya che, te aham, arihaMta, arUhaMta, arahaMta ja devAdhideva paramAtmA che. (7) mahAdeva - AtmAnA koipaNa pradezamAM rAga-dveSa-moha-mAyA, janma-maraNa, zApa-AzirvAda uparAnta punaH punaH avatAra dhAraNa karavAnA mArga jenA baMdha thaI gayA hoya te mahAdeva che je arihaMta sivAya bIjo koI nathI. ItyAdi 18 Page #181 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vizeSaNothI, jANavAnuM saraLa raheze ke - saMsArionI eka paNa vAtamAM IzvaranI sAkSI nathI. tema kaIne durbuddhi devAnuM kAma paNa IzvaranuM nathI. tyAre jainazAsana mAnya ATha karmomAM matijJAnAvaraNIyAdi karmonA kAraNe ja mAnavane durbuddhi, asadviveka Adi vaikArika bhAvo thatA rahe che. zarIradhArI zAmATe banavAnuM? karmAdhIna AtmAne potAnAM zubhAzubha karmone bhogavavAne mATe harahAlatamAM paNa zarIrane grahaNa ryA vinA bIjo eka paNa mArga nathI. Indriyo vinAnuM ekaluM zarIra paNa zAkAme Avaze? mATe zarIranI racanAnI sAthe ja IndriyonI racanA paNa thai jAya che tyAre - - AtmArUpI zeTha che, zarIrarUpI ratha che, manarUpI sArathI che, IndriyorUpI azvo (ghoDAo) che ane buddhi tathA durbuddhirUpI be lagAma che. Avo AtmArUpI zeTha yadi saMtasamAgama dvArA samyajJAnanI dhArA svIkAre to mane paNa (manarUpa sArathI paNa) AtmAdhIna banI, buddhirUpa lagAma vaDe IndriyorUpI ghoDAone aMkuzamAM (maryAdAmAM - kaMTrolamAM) vyavasthita rAkhI zakaze. anyathA AtmA, mohakarmarUpa nazAmAM mUDha banaze to munImapa mana paNa mUTha banIne durbuddhi nAmanI lagAma hAthamAM rAkhI IjyorUpa ghoDAone vazamAM rAkhI zakaze nahIM. A pramANe bedhyAna thayelA AtmAno bAhaya abhyantara vaibhava nAza pAmaze, ane samagra jIvana, pApakarmone upArjana karavAmAM pUrNa karaze. pApakarmo zA mATe upArjana karaze? javAbamAM jANavAnuM ke jIvAtmA jyAre mohamithyAtvanA gADha aMdhakAramAM bhramita thai, digamUDha, mohamUDha, vicAramUDha, jJAnamUDha ane kartavyamUTha banI bhramaNa karI rahayo hoya che tyAre moharAjAnI AjJAmAM rahenArI sazakata banelI rati ane arati nAmanI baMne celIo paNa zAmATe potAno avasara cUkaze? A kAraNe ja amUka zAka, dALa, vastra, putrAdi gamyA ane amUka na gamyA, ityAdi bhAvamAM jIvane lAvI mUkyA pacha rAga ane dveSa nAmanA be subhaTo taiyAra thaIne beThA hoya che. teo jIvAtmAne potAnA sakaMjAmAM tenI rIte phasAvI de che jethI chuTakAro pAmavo atIva duSkara che. A kAraNe ja jinezvara devoe rati ane aratine pAmasthAnakomAM gaNyA che. jene laIne suMdaramAM suMdara anuSyanomAM, vItarAga prabhunA gabhArAmAM, munirAjanA caraNamAM, tathA AyaMbIla, ekAsaNA, samaye paNa manajIbhAinuM 180 Page #182 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sthirIkaraNa thavA pAmatuM nathI. phaLasvarUpe karmonI, nirjarAmayI lezyAo prApta thatI nathI. kadAca A vAtane dhyAnamAM lai mahopAdhyAya pU. zrI yazovijyajI maM racita "jJAnasAra" pustakamAM "zcaryaSTaka" lakhAyuM haze? je bhAgyazALI, o aSTakane bdayaMgamya karaze, nididhyAsana karaze. temanA vaikArika ane tAmasika bhAvonI samApti thatAM kevaLajJAnanI saDaka sAme dekhAze. zubhalezyAo zAmATe TakatI nathI? tatvArthasUtranuM vacana che ke, vigrahagati ke RjugatithI bhavAntara karatAM jIvAtmAne sUkSmazarIra (taijasa ane kArmaNa) avicchinna rUpe anAdikALathI sAthe ja hoya che. karmaNa zarIra e "karmaNAM samUha" hovAthI lAkho karoDo bhavonA nikAcita, ardhanikAcita rUpe karelA karmo jIvanA prati pradeze potAnI sattA jamAvI ne beThA che. jyAre kAmaNa zarIra che to bhAva mana (sUkSma mana) ane bhAvendriyo (labdhiupayogAtmaka Indriyo) paNa temanI sAthe rahelI ja hoya che. antima zvAsa pI zarIranI sAthe sthUla indriyo ane sthUla mana paNa paudgalika hovAthI bhasmIbhUta thAya che. sUkSma mana je sImAnIta kliSTa karmonuM ghara che, tenI ajabagajabanI zakita hovAthI game tevA zubha ane zuddhAnukAnomAM paNa AtmA sthira thaI zakato nathI. ane zuddha vezyAone TakAvI zakato nathI. eka bAju hAtha upara rahelI kiMmatI mALAnA maNakA ryA karaze ane bIjI bAju, rAtri hoya ke divasa, suSupta avasthA hoya ke jAgRta avasthA, vanamAM ke nagaramAM, AkAzamAM ane pAtAlamAM, muMbaI ane madrAsamAM, bhUkhyA peTe ke bharyA peTe chevaTe guru bhagavaMto samIpe beThelA hoie tyAre paNa sUkSma mana aviratapaNe rakhaDapaTTI karatuM hoya che. jyAre dravya mana (sthaLa mana) to vyavahAra ke samAjanI zaramanA kAraNe 5-25 miniTa paryanta paNa kAbUmAM rahe che paNa bezarama mANasanI jema, bhAvamana, sarvathA, sarvadA ane sarvatra bezarama hovAthI sAdhakane paNa bedhyAna, bekarAra, bedarakAra banAvatuM hovAthI ananta zakitano mAlika AtmA adhaHpatana nA mArge jatAM vAra lagADato nathI. A mATe ja sAdhake potAnA bhAvamanane ja zikSita karavAnI TreniMga levI joie. je svAdhyAya, gurukuLavAsa tyAga, tapa AdinA mAdhyamathI zakaya banavA pAme che. zAstrIya bhASAmAM jene yoga ke yogasAdhanA kahe che. 181 Page #183 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 16 paraparivAda 18 pApasthAnakomAM solamI saMkhyAnuM A pApa che. AmAM para+pari+vAda traNa zabdano samAsa thayo che. (1) para eTale lakhanAra ke bolanAra je vyakita hoya tenAthI vyatirikata para kahevAya che (2) pari eTale vyakita mAtra guNa ane doSothI pUrNa che. paraMtu bolanAra ke lakhanAranI AMkhomAM vaira-jhera-virodha hoya, dRyamAM burI lAlasA hoya, sAmevALAnuM kaMi paNa pacAvI pADavAnI dAnata hoya tyAre cAre bAjuthI sAmevALAnA doSo ja najaramAM Ave che. (3) vAda eTale mukhethI pArakAnA dezone bolavA ane klamathI lakhavA te vAda che. sArAMza ke dveSapUrvaka anya vyakitanA doSone jAhera karavA, "TreSavRddhathI cahya du:spatine hiMsA !" paraMparivAda eTalA mATe ja hiMsA che, mahAhiMsA che. rAga - dveSa - rati - aratinA pApo jaDa ane caitanya viSayaka hoya che jyAre pazunya, abhyAkhyAna ane prastuta para parivAra A traNe pApa prAyaH karIne manuSya jAti sAthe saMbaMdhita hovAthI bIjAnA doSone prakAzita karatAM, jAheramAM mUkatAM vAra lAgatI nathI. bhAva adhyAtmano sAkSAtkAra thayo na hoya tyAre ja bIjAonI bhAMgaDa karavI kaThe paDI gaI hoya che. mATe ja adhyAtmavAdanA pustako hAthamAM hovA mAM pAMca miniTa pahelA karmonI prakRtio, tenI sattA - udaya ane udIrNonI carcAmAM rokAyelA hovA chatAM paNa mAnasika jIvanamAM te viSayono sparza mudala na hovAthI bIjI miniTe pArakanI paMcAt tenA gharanI rAmAyaNanI vAto zIghratAthI jIbha para AvIne upasthita thaI jAya che. AvA prakAranI vRtti ane pravRttine tIrthakara paramAtmAoe pApajanaka kahI chekemake - AvA prakAranI vicAradhArAomAM kharAba mANasonI sobata calacitra (sinemA - TelIvIjana) gappA, goSThio, kAvyo ane sarvathA pravRttirahita jIvana Adi kAraNo manAyA che. jenAthI samaye samaye vezyAo paNa badalAtI rahe che. mATe ja . 182 Page #184 -------------------------------------------------------------------------- ________________ " maitryAdi vAsitaM ceta: karma sUte zubhAtmakam kaSAyaviSayA ''krAntaM vitanotyazubhaM punaH pAtAla kalazA yatra bhRtAstRSNAmahAnilaiH pAyA tisaMpevetIvRddhi vitare !! " A pramANe pAMce IndriyonA 23 viSayomAM tathA kaSAya bhAvomAM rahetA mAnavamAtrane potAnI ciMtA satAvatI nathI, paNa pArakAnI ciMtAo ja satAvatI hoya che. 'miyAjI karyo dubale to kahe pUre gAMvakI ciMtA - "eTale ke pArakAnI paMcAtanA pUrNa rasiyA hovAthI teo (1) AdhyAtmika veSamAM hovA mAM AdhyAtmikatAne keLavI zakatA nathI. (2) dayALugRhe janmelo chamAM nirdhvasa pariNAma ane haiyAno kaThora bane che. (3) arihaMta paramAtmAnI vANInuM zravaNa karavuM game che paNa jIvanamAMthI tera kAThiyAone dUra karI devAnI bhAvanAne utpanna karI zakatA nathI. (4) dharmanA ADaMbarI banaze paNa dharmAnurAgI banI zakatA nathI. (5) saphAIpUrvakanA bhASAvAdI banaze paNa satyavAdI banI zake tema nathI. (6) lokaraMjana karI zakaze paNa svaraMjana karI zakatA nathI. potAnA AtmAnuM raMjana tenA bhAgyamAM nathI. (7) sattAdhArI banI zakaze paNa yazasvI banatA nathI. (8) pazuo pratye vyavahAra pUratI dayA karaze paNa mAnavajAti para lezamAtra dayAbhAva rAkhaze nahIM. ItyAdi prasaMgomAM bhAvapApano camatkAra spaSTa rUpe dekhAya che. zAstrIya bhASAmAM paraMparivAda eTale zuM? (1) paraparivAdaH prabhUtajanasamakSaM paradoSa vikatthanam (prajJApanA sUtra 478) pAtramAM raheluM sthira kla, pAtrane aDatAM ja jema calita thAya che, tevI rIte paraparivAda nAmanA pApano sparza paNa, sAdhakamAtrane vikSubdha karavAmAM samartha 183 Page #185 -------------------------------------------------------------------------- ________________ che. vRddhigata A deSanA mAlikonI jIbhanI khaNaja potAnI mAvaDIne mATe paNa be zabdo kharAba bolyA vinA maTatI nathI. rAmalAla chaganalAla ne kahyuM ke - tArI mAtA to bahu dhArmika che. 2-4 sAmAyika to roja karatI ja hoya che. javAbamAM chaganabhAi kahe che, hA ! tArI vAta to sAcI che, mArI mAtA jevI mAtA koine paNa maLavAnI nathI. AvI rIte potAnI mAtAnA sarva guNagAna kyA pachI kaheze ke, mArI mAtA badhI rIte sArI che paNa gharamAM koinI sAthe saMpa rAkhI zakatI nathI. putravadhuo sAthe jhaghaDyA vinA rahetI nathI A pramANe paraparivAdano doSa, dUdhapAkamAM khaTAza nAkhavA jevuM karI nAkhe che. jANavAnuM saraLa raheze ke, je bhAI potAnI mAtA mATe AvuM bolI zake che, te AvatI kAle potAnA vidyAgurune mATe ke dIkSAgurune mATe paNa kaMI ADuM avaLuM bolatA zI rIte vAra lagADaze? thoDA AgaLa vadhIne vicArIe... "madhyapradezanA dhAra mukAme, eka yAtrALue bhoLA-bhAve, mahAvIranA veSamAM rahelA eka bhAIne pUchyuM ke bhAi! neminAtha prabhunuM maMdira kayAM che? sAmethI javAba maLe che ke, kayA neminAtha? jIvatA neminAtha mArA sthAnamAM che ane marelA neminAtha thoDe dUra jainamaMdiramAM che. AnAthI nirNaya karavAno raheze ke paraMparivAdanuM pApa keTaluM bhayaMkaratama che. tIrthaMkara paramAtmAo mATe paNa AvA zabdo bolanAra bhAgyazAlIo Aje paNa vidyamAna che. (2) viprakIrNaM pareSAM guNadoSavacanam (bhagavatI sUtra 80) keTalAka daSTAntothI bhagavatI sUtranA vacanane siddha karIzuM. jethI khyAlamAM AvI zakaze ke, paraMparivAda nAmanuM pApa anya jIvo mATe azubhamAM azubha (azubhatama) pariNAmo keTalA lAvI zake che? 1. zajImatInI eka sakhIe bIjI sakhIne kahayuM, tane kaMi khabara paDI? sAMbhaLa tyAre, vararAjA yadyapi sarvaguNa sampanna che, to paNa zarIrano varNa zyAma che. basa! AnuM nAma ja paraMparivAda che. jenA kAraNe prAraMbhamAM sAmevALAnI sArI sArI vAto karI ane aMtamAM "paNa ke paranta" zabda lagADIne goLa ne gobara karI nAkhavAnI Adata paraparivAdakomAM rahelI hovAthI te bicArAone khabara paDatI nathI ke mArA bolavAthI koinA paNa jIvanamAM, kuTuMbamAM, samAjamAM ane saMghamAM vivAhanI varasI thaI rahI hoya che. lhANI (prabhAvanA) mAM Avela modaka (lADavo) ne 2-3 divasa rahevA dIdho ane akasmAta eka tapasvI munirAja dharmalAbha dai gocarI mATe padhAryA. caDhatA 184 Page #186 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pariNAme munirAjIne te lADavo vahorAvI dIdho. dharmalAbha ApIne munizrI gayA ke tarata ja lAkaDInA Teke Teke cAlatA eka DosImAM Ave che ane kahe che ke prabhAvanAno lADavo khAdho? jvAbamAM kahayuM ke khAdho nathI parantu munirAjane vahoravI dIdho che. ATaluM sAMbhaLatA DosImAM tADukyA ane bolyA, gocarIne mATe to munirAjane hajAro ghara paDayAM che. Avo sarasa, svAdiSTa, sugaMdhIdAra lADavo vahorAvAto haze? Ubho thA ane jyAM lADavo mUkayo hato tenI nIcenI thAlImAM motIcura lADavAnA vikharAyelA be-cAra dANA cAkhI jo, tyAre tane khabara paDaze ke, Avo sarasa lADavo vahorAvIne meM keTalI bhUla karI che. bhAi uThayA ane vikharAyelA dANA mukhamAM mUkatA ja pastAvo karatA munirAjanI pAchaLa doDe che, paNa lADavo na maLavAthI aphsosa (ArtadhyAna) nA sAgaramAM DubI jAya che. dAna devAnA kAraNe bIjA bhave aDhalaka zrImaMtAino mAlika bane che ane munirAjInI avahelanAnA kAraNe, baMdhAyelA pApakarmonA kAraNe marIne narakagatimAM utpanna thAya che. ApaNe eTaluM ja jANavAnuM ke lADavo vahorAvanAra vahorAvIne lAbha le che. paNa DosInA peTamAM tela zA mATe reDAyuM? navarI beThelI DosInI jIbha uMdhA mArge jai jenA pApe jIvane narakagatimAM vAno avasara Apyo. Aje zrAddhano divasa hovAthI gharamAM sArAmAM sArA khAdya padArthone rasoDAmAM mUkI sAsujI bahAra gayA hatA. putravadhu pANI bharavA kuvA kAMThe javA lAgI ane sanmukha AvatA jaina sAdhvIjIo dekhAyA eTale maTakAne eka oTalA para mUkI sAdhvIjIone vandana karyuM ane kahayuM ke mArA gRhe padhArIne gocarIno lAbha Apo. sAdhvIjIne lai putravadhu pAchu ghera AvI ane mukta mane bhAvAtizayathI sundaratama (sundaramAM sundara) padArtho vahorAvyA. A gRhanI samIpe tuccha peTanI ane svabhAve kaTU evI eka vRddhA rahetI hatI, je irSyAnA kAraNe bIjAnI vAto karavAmAM ane jhaghaDA karAvavAmAM bhava bhavAntaranI TreniMga laine avatarelA hatAM. AdatathI lAcAra banelI DosIe putravadhunI sAsune badhA vAta karI dIdhI. pariNAme sImAtIta krodhamAM AvIne potAnA putrane badhI vAta karI ane AgaLa pAchaLano vicAra karyA vinA putre svapatIne dharanI bahAra kADhI mUkI. karmavaza AvI paristhiti sarjAtA putravadhu potAnA baMne bALakone laine jaMgalamAM AvI, kuvAkAThe beThI A bAju kopa zAnta thayA pachI sAsu rasoDAmAM jovA gayAM. je vAsaNomAM lADavA Adi je rIte gokavyA hatAM te muba ja joyA. vadhArAmAM lokhaMDanA vAsaNo suvarNanA banI gayA hatAM. A joi atiharSita thayelA sAsue potAnA putrane bolAvI 185 Page #187 -------------------------------------------------------------------------- ________________ kahayuM ke, jaMgalamAM gayelI tArI vahune teDI lAva mAtAnA kahayA pramANe putra jaMgalabhaNI gayo (jaMgalamAM gayo) potAnI sanmukha AvatA patine joi patnIe vicAryuM ke AnA hAthe maravuM, tenA karatAM kuvAmAM paDI maravuM sArUM che. A rIte nakakI karI neminAtha prabhunuM zaraNa svIkArI, potAnA baMne putro sAthe kuvAmAM jhaMpApAta karyo. pAchaLathI teno pati paNa kuvAmAM paDatuM mUke che. ane ArtadhyAnamAM mRtyu thavAthI siMhanA avatArane pAme che. putravadhu zuddha lezyAmAM marIne devayonI (gati) prApta karI ambikA mAtA svarUpe avatare che. A pramANe pADosaNa strInI jIbha irSA adekhAithI pUrNa hovAnA kAraNe cAra jIvo ne vinA mote maravuM paDe che. eTalA mATe ja vyapApo karatAM bhAvapApo ja bhayaMkara manAya che. zreNika rAjAnA durmukha dutanA kAraNe prasannacaMdra munirAjane sAtamI naraka sudhI pahoMcADI zake tevA karmalikone, upArjita karatAM vAra lAgatI nathI. parantu, temanI vicAradhArAmAM parivartana thatAM pratikramaNa vidhAnathI mokSe gayA che. noMdha mana-vacana ane kAyAnA yogathI saMgRhIta thayelA karmonA dalikomAM rAga-dveSanI cikakAsa na maLe to tene vikharAi jatA vAra lAgatI nathI. ane kadAca rAgadveSanA Acha pAtaLA mizraNathI baMdha paDe, to paNa pAponuM prAyazcita joradAra hoya to baMdha ne tUTatA ane AtmAne kevaLajJAna prApta karatAM vAra lAgatI nathI. ityAdi agaNita udAharaNothI tathA ApaNA bolavAthI bIjAonA jIvanamAM je kharAba ghaTanAo ghaTe te anubhavagamya che. jIvamAtranA paramopakArI tIrthaMkara paramAtmAo paraparivAdane eTalA mATe ja pApa-mahApApa kahe che. cAre gatimAM bhramaNa karato saMsArI AtmA mAtra mohakarmanA nazAmAM bebhAna hovAthI, AvI nAnI nAnI kuTevo sau koinA lakSyamAM bhale na Ave athavA temanA pratye bedarakAra rahevAmAM Ave to paNa avasara Avye AMkhomAMthI jyAre bora bora jeTalA AMsuo Tapake che tyAre bhUlonI bhayaMkaratA khyAlamAM AvyA vinA rahetI nathI. 186 Page #188 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (17) mAyASAvAda pApa 18 pApasthAnakomAM, 17 muM pApa mAyAmRSAvAda che jemAM madhyA nAmanA ane mRSAvAda nAmanA baMne pAponuM mizraNa che. tethI viziSTatama koTinA sAdhakone mATe paNa A pApano tyAga atyanta kaSTasAdhya banavA pAme che. potapotAnA sthAnamAM mAyA nAmanuM pApa jema sarvavyApaka che. tema mRSAvAda pApa paNa sarvathA ane sarvadA sarvajIva vyApaka ja che. to pachI baMnenuM mizraNa sArAmAM sArA sAdhako, vidvAno, tapasvio, vakatAo, lokhako, bhASako ane yogI - mahAyogione mATe paNa bhayaMkaratama banavA pAme te saune mATe anubhavagamya hovAthI temAM koine Azcarya nathI ja. mAyA, kapaTa, la, dhUrtatA, paravaMcanA, luccAi, laphaMgAi ane mAnasika jIvananI kharAbIpUrvaka potAnA aMgata svArtha mATe asatya bolavuM, te mAyA mRSAvAda che. AvA bhAgyazALionA TAMTiyA (paga) naraka tarapha hoya che ane jIbha para mokSa-mukita, kevaLajJAna ane sImaMdhara svAmInI vAto hoya che. mATe ja kahevAyuM haze ke, "mAre kahevuM che kaMi ane karavuM che kaMi ema karI bhavajaLa taravo che bhAi !" A pApa mATe AgamazAsra zuM kahe che? (1) mAyAmRSA veSAntarakaraNa to lokavipratAraNam (jJAtAdharmakathA 75) (2) veSAntara bhASAntara karaNena yat paravaMcanam tat mAyAmRSAvAda (bhagavatI 80) sarvottama dvAdazAMgImAM A baMne AgamonuM sthAna atyanta pratiSThita che. teno sAra A pramANe che - 'bIjAone ThagavA mATe, khADAmAM ke zizAmAM utAravA mATe, korTakacerInA pagathiye jaine paNa bIjAonA makAna, hATahavelI khetara, bagIcA, AbhUSaNo, Adine potAnA banAvavA mATe tathA kALA copaDA ane kALA paisAne ujaLA karAvavA mATe paNa bhASApalaTo, veSapalaTo, pakSapalaTo karAvavAmAM saphaLatA prApta karAvanAra A pApa che. anAdikALIna kusaMskAronA kAraNe mAyAmRSAvAdano tyAga atyanta duSkara hoya te mAnaLAmAM Ave tevI vAta che. chatAM anantazaktino mAlika AtmA thoDA samayane mATe paNa nirNaya kararI le ke 'savvapAvapagAsaNo ...' arthAt sampUrNa pAponA kSayArthe ja jainazAsasana che mATe mAre paNa jainazAsananA mArge vuM joie kemake - bhUtapUrvanA pApono sarvathA kSaya karyA vinA ane sAmAyika vrata dvArA navA 187 Page #189 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pApone rokyA vinA kevaLajJAnAvaraNIya karmano kSaya koinA bhAgyamAM paNa hoto nathI tethI je karmo karavAthI mAruM kevaLajJAnAvaraNIya karma daDha thAya tevA mArgo mAre jANIbujhIne ja cheDI devA joIe A pramANe vicArIne pAponA tyAga mATe ja abhyAsa karavo, vadhAravA ane pharIthI te pApono svIkAra na karavo. 32 nI saMkhyAmAM vidyamAna padminI striyomAMthI eka eka strIne cheDavA mATeno abhyAsa karanAra zAlIbhadrajI eka ja cinagArIe sarva striyone eka ja jhapATe cheDI devA mATeno prabalatama puruSArtha karI zakyAM che. tame ke ame Avo puruSArtha karI zakIzuM ke kema? te bhagavAna jANe ! mAM alpa paNa samajadArI keLavIe ane maphakama banIe, athavA varSe varSe eka eka pApane cheDI devAnI kalpanA karI laie to, kevaLajJAna prApta karavA mATenI saDaka mArga) sau koIne AmaMtraNa ApavA mATe udAra che. pAMcamA ArAmAM kevaLajJAna nathI paNa teno mArga saune mATe ughADo che. (khullo che) vartamAnamAM kevaLajJAna nathI to tenI ciMtA atyAre zA mATe? bezaka! A eka satya hakIkata che ke Aje cAhe jesalameranA registAnamAM garamAgarama retImAM sekAI jAya ke, himAlayanI taLeTImAM baraphanI vacce ogaLI jAya to paNa mokSa nathI, parantu AvI kalpanA karanArAone jANavAnuM raheze ke - AvI kalpanAo ane tarko sarvathA tyAjya eTalA mATe che ke mAnavajanma, khAnadAna kuTuMba, dharmanI bhAvanA, dharmAcaraNa mATenI zakita sampannatA punaH kyAre maLaze? tenI khabara koIne nathI. kemake - devabhava prApta karavA sukara che jyAre mAnavabhavanI prApti atyanta duSkararatama chemATe "kara liyAso kAma ane bhaja lIyA so rAma" A nyAye A bhavamAM ja registAna ke himAlayamAM chello zvAsa levAnI jarUra nathI. paNa jIndagImAMthI pApanA saMskAro kuTevo ane sAvadyabhASAono tyAga karavA mATeno prayatna lAkhovAra karoDevAra jainazAsanane sammata che. pUrvabhavanA vairAnubaMdhanA kAraNe jema nAgarAja avasara Abe DaMkha mAryA vinA raheto nathI. tevI rIte mAyAmRSAvAdanA khelADIo paNa potAnA zikArane kaMI rIte svAdhIna karavo tenA ghavapecamAM pratisamaya Apa ja hoya che. traNa khaMDanA rAjA, rUparUpanA aMbAra, 16 hajAra ke tethI paNa vadhAre apsarAo ne paNa zaramAve tevI patIonA mAlika rAvaNa rAjAnA kAraNe sItAjInuM nAma AvyuM brAhmaNonA mane rAvaNa vedavedAntano pAragAmI hato. ane jaina zAsananA mate rAvaNarAjA 188 Page #190 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sudeva, suguru ane dayApUrNa dharmano upAsaka hato! chamAM paNa parastrIne mAyAprapaMca karIne paNa phosalAvavA tathA tenuM haraNa karI zayyAsaMginI banAvavA mATenI durbuddhithI prerAi rAjA rAvaNa daMDakAraNyamAM Ave che. parantu ekAkI lakSmaNanI hAjarImAM ke ekAkI rAmanI hAjarImAM paNa sItAjIne UpADI jvA mATenI zakita rAvaNa pAse na hovAthI mAyAmRSAvAda nAmanA pApano Azraya levAnI pharaja paDe che. banAvaTI siMhanAda karI, sItAjIne ekalA pADI nAkhavAno prayoga karyo, ane saphaLa banyo, to paNa sIdhe mArge sItAjInuM haraNa karavuM rAvaNane mATe lokhaMDanA caNA cAvavA jevuM hatuM. romeromamAM vyApelI durbuddhinA kAraNe rAvaNane vicAra Avyo ke bhAratadezanI bhayaMkaramAM bhayaMkara kamajorI eka ja che ke - game tevI srIne bAhupAzamAM levI hoya to, sAdhumahArAjano veSa dorA-dhAgA, mAdaLIyA, maMtra, taMtra AdinA mAdhyamathI saphaLatA maLatA vAra lAgatI nathI. AvuM vicArIne rAvaNe sAdhumahArAjano veSa lIdho te A pramANe... Dim Dim Dim Dim DiDim Dim Diti DamaruM vAdayan sUkSmanAdaM vam vas vas vas vavam vas prabalagalabalaM tAlamAlayaM tubhyam| kapUrAkalUma bhasmAcita sakalatanurumudrasamudde, mAyAyogI dazAsyo raghuramaNapura prAMgaNe prAdurAsIm / / ane mAyAmRSAvAda nAmanA pApano paramabhakata banelo rAvaNa sItAjIne upADIne laMkAmAM lai gayo che. pariNAme saMsArane rAmAyaNanI bakSIsa maLavA pAmI che. jemAM hajAro, lAkho tathA karoDo mANaso mAryA gayA che. jemanI vidhavA banelI strIo ane putravihoNI mAtAonA garamAgarama azrubiMduo ja bhAratadezanI bhUminA bhAgyamAM zeSa rahevA pAmyA che. (3) aNumApi mehAvI mAyAmosa vipaNa (dazavaikAlika 2-5-48) Atmonnatine mATe pravajita thayelA sAdhakane tathA mokSAbhilASuka, vratadhArI, gRhastha sAdhakane paNa dazavaikAlika sUtramAM thoDAmAM thoDo paNa mAyAmRSAvAda nahIM sevavAno upadeza karAyo che. sthUla ke sUkSma, jJAtabhAve ke ajJAtabhAve, mazkarI ke kutUhalamAM paNa mAyAmRSAvAda sevavo na joie. 189 Page #191 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 18-mithyAtvazalya pApa 18, pApasthAnakomAM antima pApa mithyAtvazalya nAmanuM che. mithyA eTale asatya ane mithyAtvano artha asatyapaNuM, juhApaNuM thAya che. pratyakSa dekhAtI, anubhavAtI, svasaMbaMdhita yathArtha vastune na mAnavI, athavA, vastu je rUpe che tenAthI bIjArUpe mAnavI tene mithyAtva kahevAya che. devamAM devalakSaNa, gurumAM gulakSaNa ane dharmamAM dharmanA lakSaNo na ghaTatA hoya tevAone deva, guru ane dharma tarIke mAnavA e mithyAtva che. manuSyatara sRSTinI vAta na karIe ane mAnavAvatArane pAmelAonI vicAraNA karIe to samajI zakAya che ke, pUrvopArjita pApakarmo ane puNya karmone bhogavavAne mATe avatArane grahaNa karavAnI pharaja paDe che vipAka (phaLAdeza) ne devA mATe taiyAra thayelA pApakarmone puNyakarmone puNyakarmomAM pApakarmane puNyakarmamAM ane puNyakarmane pApa karmomAM parivartita karavA mATe devo paNa sarvathA asamartha che. mAnavamAtra je kaMI kare che te gatabhavonA AcarelA karmono vipAka che. jyAre karmasattAmAM koInI dakhalagiri kAme AvatI nathI to pachI devadevone vacce lAvavAnI AvazyakatA rahetI nathI. laukika ane lokottara rUpe be prakAre devo manAyA che. jemAM caMDikA, kAlikA, mahAkAlika, aMbA, padmAvatI, cakezvarI Adi svAdambA devIo tathA bhairava, mahAbhairava, kALAdhoLA bhairava, ghaMTAkarNa, maNIbhadra, Adi devo je svayaM cAra gatiomAM janma maraNa karanAra cheane kAmAcArI hovAthI laukika devo brahmacArI paNa hotA nathI mATe saMsAranI mAyAmAM Asakata banelA devo koinA paNa vizeSa karI potAnA bhakatonA paNa pApano nAza karAvI zake tema nathI, to pache te paramAtmA zI rIte kahevAze? chatAM paNa ajJAnI ane mithyAtvane vaza banelAo temane paramAtma svarUpe mAne che te mitva che. bhautika padArtho pratye atyanta Asakata bhAgyazALIone samajavuM joIe ke, mArA vyApAramAM mane je kaMi pIchehaTha dekhAya che te mArA pApakarmone AbhArI che. mATe te karmonA nAza mATe upara pramANenA laukika devone mAnavA, pUjavAno kaMI paNa artha nathI ja parantu udhe mArge caDhelI zraddhA jyAre andhakSaddhanuM svarUpa dhAraNa kare che tyAre mAnavanuM mastiSka, hRya, buddhi ane viveka AdinA taMtro paNa sIdhe 190 Page #192 -------------------------------------------------------------------------- ________________ mArge rahevA pAmatA nathI. laukika devo ApaNI jema saMsArI eTalA mATe che ke temanI pAse svarakSA mATe dhanuSya bANa, talavAra, gadA, cakra Adi zastro che. zarIranI zuddhi mATe pANIthI bhareluM kamaMDalu che. svamastaka para potAthI moTA devonIvidyamAnatA hovAthI rUdrAkSa tulasI AdinI mALAo che. AvA kAraNe jANI zakAya che ke laukika devo pote mithyAtvI na hoya to paNa temane paramAtmA rUpe mAnavAvALAone mithyAtvI kahI zakAya che. A pramANe yajJa-yAga karanArA, nadI ane sarovaromAM zarIra zuddhi mATe snAna karanArA, mRgacarma Adine pavitra mAnanArA tathA bhakSyAbhakSyanA viveka vinAnA saMto mithyAtvI hovAthI temane gurusvarUpe mAnanArAo paNa mithyAtvI che. mAMsa, maMdirAnuM sevana, jugAra, zikAra, durAcAra, asatya, corI Adi pApamArgono upadeza karanAra dharma paNa mithyAtvI dharma che. zalyano artha kaMTaka (kAMTo) thAya che. zarIranA koipaNa bhAgamAM zalya rahayuM hoya tyAre zarIrataMtranA pratyeka vibhAgamAM AkuLatA, vyAkuLatA vadhA jAya che. jenI sIdhI asara AtmAne thayA vinA rahetI nathI pariNAme dharmamArgathI patita thato AtmA mithyAtva zalyanA kAraNe ArtadhyAnamAM praveza kare che ane tyAM paNa, samyajJAnanI jyota jo bujhAi gai to, raudradhyAnamAM praveza thavo sulabha bane che. te samaye kRSNa, nIla ane kApota lezmAno mAlika banato AtmA (1) samyajJAnamAMthI mithyAjJAnamAM, (2) sadAcAramAMthI bhraSTAcAramAM, (3) satyavAdamAMthI prapaMcavAdamAM, nyAyasampanna vaibhavamAMthI anyAyopArjita dravyamAM phasAi jAya che. ityAdi prakAromAM AtmAnA pradezo para ajJAnanuM sAmrAjya vadhA jatAM saMsAranI sTejane, mahAjanonA vyavahArane tathA dharma ane nyAyamArgane paNa duSita kare che. phaLasvarUpe - pradUSaNa (paryAvaraNa) zA mATe bhayaMkara che? eka ja vyakitanuM pradUSaNa (paryAvaraNa) saMsAranA moTA bhAgane paNa pradUSaNanA raMgamAM raMgI nAkhe che. peTrola, Dinla ane kolasAthI cAlanArA ke cAlatA vAhano, 191 Page #193 -------------------------------------------------------------------------- ________________ mIlo, kArakhAnAothI dezanuM paryAvaraNa keTalA pramANamAM bagaDayuM haze? ke bagaDatuM haze? te bhagavAna jANe. parantu madyapAna, mAMsa bhojana, parastrI ke vezyAgamana, tathA saTTa ke zerabajAranA maryAdAtIta khelADIonA kAraNe utpanna thayeluM pradUSaNa mAnavajAtane bhUkhe mAravAnuM kAma tejIthI karI rahayuM che. A kaDavI chatAM sAcI hakIkata koinA paNa dhyAna bahAra nathI. vItarAga prabhunA maMdiramAM dhUpa tathA akhaMDa dIpa rAkhavAno Azaya eTalo ja che ke maMdiramAM AvanArI bhakatamaMDaLImAMthI, koine kAmadevanuM bIjAne krodhanuM, trIjAne mAyA prapaMcanuM, cothAne lobhanuM bhUta vaLageluM hoya che te uparAnta keTalAya gappA sappA mAravAvALA, tophAna mamastI karavAvALA, niMdA-irSyA ane adekhAinA bharelA mAnavonuM pradUSaNa (paryAvaraNa) tIvrAtitIvra hoya che. AnA kAraNe maMdira mAMthI vItarAgatA maLavI joitI hatI tenA badalo azAMti-asamAdhi nI bakSIsa (prabhAvanA) nI prApti thAya che. vItarAga paramAtmAnA maMdiro ane mUrtionI aMjanazalAkA ane pratiSThAo bhavyAtibhavya thai hoya to paNa pratiSThA pI te maMdiro, rAga-dveSa, ApasI kaleza, vaira ane virodhanA pradUSitaparamANuothI dUSita thayA vinA rahetA nathI. AvI paristhitimAM dhIme dhIme te maMdiro ane mUrtio kahevA pUratI ja sArI dekhAze, tenAthI carmacakSuo ane tenA mAliko bhale prasannatAno anubhava karaze to paNa pradUSita paryAvaraNanI kharAbInA kAraNe te dharmasthAnako dhyAna mATe, ekAgratAnI sAdhanA mATe, keTalA ane kevI rIte upayukata thaze? te anubhavao ja kahI zake che. ArasanA pattharothI maMdiranI bhavyatA jeTalA pramANamAM vadhatI haze, tenA karatA parasparanA vairavirodhanA pradUSaNothI maMdironI bhavyatAne vadhAre Tako lAgyA vinA raheto nathI. A kAraNe ja maMdiromAM dIpa-dhUpano prayoga karavAmAM Ave che. tatenI jvALAomAM pradUSita havAmAna zuddha banaze. ane sAdhakane ekAgratAno anubhava thavA pAmaze. jenAthI thoDe ghaNe aMze paNa vItarAgatA tarapha prasthAna thaze je AdaraNIya ane upAdeya karma che. puNya tathA pApanI pravRttionA saMskAro kyAMthI AvyA? Ano nirNaya karatA pahelA eka vAta pharIthI jANI levAnI jarUra che ke - saMsAranA koipaNa jAtanA saMcAlanamAM athavA mAnavamAtranI puNya ke pApanI pravRttiomAM IzvaranA hastakSepane jainazAsane kayAre paNa svIkAryo nathI. matalaba 192 Page #194 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ke jaina zAsanane Izvara pUjya svarUpe svIkArya che. gatkartA tarIke nahIM ja koinAthI paNa utpanna nahIM karAyelA, anAdikAlathI koinI rokaToka vinA cAlatA saMsAramAM anantAnanta jIvone jyAre je kSetramAM, je kAlamAM, jenA sahakArathI puNyamApanA phaLo bhogavavAnA hoya che tyAre te kSetramAM, te samayamAM, te mAsomAM (mahinAomAM) ane te te varSomAM tevA prakAranA nimitto potAnI meLe athavA pUrvabhavanA mitro ke zatruonA kAraNe paNa sarjAi jAya che. jemake pratyakSa dekhAtI muMbainI ja vAta karIe. sAMbhaLavA pramANe eka divasa samudranI maryAdA pAyadhunI sudhI hatI. jyAM samudranA kAdavamAM kharaDAyelA, pago dhovAtA hatA mATe tenuM nAma pAyadhunI kahevAya che. mAnavamAtranA puNya ane pApa, kSetra tathA kAlane AdhIna hovAthI je kAle lAkho uparAnta mAnavone rojI ane roTI ApavAno samaya Avyo tyAre, tevA prakAranI sarakAra ane tevA ja karmacArIoe atyuTa puruSArtha dvArA samudrane pUratA gayA, te kSetra para Aje lAkhonI saMkhyAmAM mAnavo potapotAnA ovattA puNyAnusAre rojIroTI meLavIne jIvana yApana karI rahayAM chehave jyAre atyutkaTa pApakarmonA udaye kAlacakra pharaze tyAre AjanI muMbai AvatI kAle kevI ane kevaDI raheze? teno nirNaya bhaviSyakAlane AdhIna che. matalaba ke janma lenArA mAnavonA bhavAntara ke bhAvAntarane kAraNe dravya-kSetra-kAla ane bhAvane paNa badalAI jvA sivAya bIjo mArga nathI. je kAle neminAtha tIrthaMkara hatAM, 18 hajAra pavitratama munirAjo hatAM, ziyaLa zreSTha sAdhvIjIo hatAM, jemanI sevAmAM lAkho devo vidyamAna rahetA hatAM tevA kRSNa mahArAja ane rAma-vAsudeva ane baladevarUpe hatAM. tevA atyutkRSTatama samayamAM paNa marIne vyantara thayelA dvaipAyana RSithI baLatI jalatI dvArikAnagarIne paNa koi bacAvI zakyo nathI. AmAM bhUtakAla, vartamAnakAla ane bhaviSyakAlamAM janmelA, janma letA ane janmalenArA mAnavonA puNya ane pApakarmo ja kAma karI rahayAM hoya che. ananta zakita sampanna karmasattAnA kAraNe ja dhRtarASTrane andhatva, duryodhanAdi so bhAionuM maraNa, rAmacandrajInI patnI sItAnuM apaharaNa, rAvaNa ane zUrpaNakhAnuM pArakA hAthe mamaraNa tathA apamAna, buddhadevane 91 bhavo pahelAnA karmonA kAraNe kaMTakapIDA, indirA gAMdhI, saMjya ane rAjIva gAMdhInuM atyanta dayanIya dazAmAM mRtyu ityAdi agaNita prasaMgone najara samakSa rAkhIe ane tenuM asalI kAraNa tapAsIe to karmasattA sivAya bIjuM kayuM kAraNa DI zake ema che? Izvara jo dayAno mahAsAgara ja hoya to ekane saddhi ane bIjAne durbuddhi devAnA gorakhadhaMdhA zA mATe kare? koi kadAca kahe ke - Izvara to dayAlu ja che paNa 193 Page #195 -------------------------------------------------------------------------- ________________ mAnavanA puNya ane pApa jevA hoya te rIte buddhi Ape che. sArAMza ke, karmonA phaLo devAmAM IzvaranuM svAtaMtrya nathI paNa karmasattAne AdhIna che. mAtApitA, temanA vicAro, khorAka pANI ane zikSA Adi eka ja che. to pacha rUpa-raMga, caturAi, buddhimAM baMne bhAio jUdA kema paDe che? mATe AvA prasaMgamAM ApaNI buddhino upayoga karIe to mAnavuM ja paDaze ke, pratyeka mAnavanA karelA puNya ane pApakarmo ja kAraNarUpe bane che. jainazAsane sAta tatvomAM Azrava tatvanI prarUpaNA karI che. jenA puNya ane pAparUpe be bheda che. moha, mithyAtva, pramAda, kaSAya, avirati ane mana-vacana-kAyAnI vakratAnA kAraNe tathA samyakatva, apramAda, virati, mana-vacana-kAyAnI saraLatA uparAnta dayA, dAna, munisevA, vItarAgapUjana AdinA kAraNe upAjita, vardhita AzravatatvanA pApa Azrava ane puNya Azrava rUpe be bheda paDe che. (1) pApa AzravanA phaLAdezo - durbuddhi, asaddhiveka, hiMsakavRtti, asatyAcaraNa, mAyAcaraNa, kUrAcaraNa, mithyAcaraNa, pApAcaraNa, vakAcaraNa Adi pApaAzravanA phaLo che. eTale ke pUrvopArjita pApa AzravanA kAraNe janma lenArA jAtakanA svabhAva, mAtApitA, laMgoTiyA mitro, bhAibhAbhIo ane chelle vidyAguo - dIkSAguo paNa tevA ja maLaze. jenAthI AvA mAnavo kyAre paNa pApa, pApI bhAvanA, pApa vyApAra ane pApI bhASAno tyAga karI zake tema nathI. (2) puya AzravanA phlo - saddabuddhi, sadviveka, dhArmika vRtti ane pravRtti, satyAcaraNa, saraLAcaraNa, dayAcaraNa, ziNacaraNa, dharmAcaraNa, dIna-duHkhIone pratye bhAva dayALutA, sAdhu sAdhvIjI mahArAjanA cAritrazuddhi, jJAna zuddhi ane darzana zuddhi pratye khyAla rAkhIne yathAzakita, yathAparisthiti, muni saMsthAnI sevA vaiyAvaccAdithI puNya pApanA saMskAronI prApti thAya che. prajApatine satyArtha zuM che? bolAtI bhASAmAM bhUmipati-bhUpati, nRpati-narapati Adi zabdomAM pati zabdano artha sarjaka nathI paNa rakSaka thAya che eTale ke bhUminuM rakSaNa kare te bhUmipati, mAnavonuM rakSaNa kare te narapati, te pramANe prajA eTale mAnavasamUhanuM rakSaNa kare 194 Page #196 -------------------------------------------------------------------------- ________________ te prajApati, mAnavamAtra alpa mas aMze puNya ane pApane sAthe laIne janmelo hovAthI potAnuM, kuTuMbanuM, samAjanuM ane dezanuM rakSaNa potAnI buddhizakita, zarIrazakita ane lAkaDI, talavAra ke baMduka Adi zastrAdinI zakitathI paNa kare che, karato Avyo che ane bhaviSyamAM paNa karaze jakoIka samaye paraspara bhegA thaIne sva tathA paranuM rakSaNa karavuM paDe che, jemake prajAnuM rakSaNa rAjA kare ane rAjAnuM rakSaNa prajA (sainiko) kare che. AvA kAryomAM to paraspara ekabIjAno svArtha samAyelo hoya che. tethI pArasparika dharmanA kAraNe sau koI surakSita che. AbAda che ane AjhAda che. AvA mAmalAomAM jo bAhayadaSTie vicArIe to saMsAra, mAnava, putraparivArAdi ane zarIra paNa vinazvara che. mATe ja Aje ke kAle, vartamAna yAtrA pUrNa karIne bIjA sthaLe punaH nUtana yAtrAno prAraMbha karaze, tyAre AgaLa vadhIne Abhyantara daSTie vicAra karIzuM to bAhaya gata karatAM Antara gata sarvathA pRthaka che. mATe Abhyantara, AdhyAtmika ane Antarika tatvanuM rakSaNa kare te ja sAco rakSaka che. mAnavasamUhanA AdhyAtmika jIvananuM rakSaNa kare te sAco prajApati, ghAtA, brahmA kahevAya che. Avo prajApati koNa? saMskRta sAhityamAM ... "vireza nApatiH' arthAt mAnavanA svabhAvano dharmano, vRttino pravRttino je rakSaka che te sAcA arthamAM prajApati kahevAya che. ane Avo prajApati, kavi sivAya bIjo koI nathI. te kavi pote jevA raMgamAM raMgAyelo haze, tevA ja raMganA baMTaNA mAnavasamUhanA mAnasa para karaze. AdhyAtmikatAthI, vairAgyathI ane cAritrathI bhraSTa thayelo kavi prajAne kevaLa gaganavihArI banAvavA sivAya athavA zarAbapAna, vezyAgamana, dhUta, zikAra AdinI bakSisa ApavA sivAya tenA kAvyomAMthI bIjuM kayuM tatva maLavAnuM hatuM? zarAbapAnanA nazAmAM cakacUra banelo kavi, kayAre paNa zarAbapAnanI niMdA to karavAno nathI. tyAre ja "ra mada makSena toSa na mAna na ra maithune game te smRtinuM A vacana haze. paNa teno artha to bAluDo paNa samajI zake tema che. vezyAgAmI kavi kadAca kahI zakaze ke 'AvI vezyAo sAthenuM surata karma puNyAdhIna che. (sAhitya darpaNa) thoDA AgaLa vadhIe... kavizreSTha bhavabhUtie uttararAmacaritra nATakamAM rAmacandrajInA guru vasiSThajIne paNa gAyonA mAMsanuM bhojana karAvI dIdhuM che. have jANavAnuM saraLa raheze ke, AvA kaviothI mAnava samUhanA AdhyAtmika jIvananI rakSA keTalI thaze? ane hAni keTalI thaze? dezanuM nirIkSaNa ryA pacha spaSTa khyAla Avaze ke cArvAkanI nAstikatA 195 Page #197 -------------------------------------------------------------------------- ________________ karatAM paNa jemaNA kAvyothI, smRtiothI, purANothI, kathAnakothI saMsArane mAMsa madirA, vezyA, parastrIgamana, zikAra, jugAra AdinI bakSIsa maLI che. teo bhayaMkaratama gukha, atiguma, nAstika ziromaNI che. tyAre zreSThatama kavi koNa? bhakatAmara stotramAM mAnatuMgasUri puMgave, devAdhideva, bhagavAna AdIzvaranI stuti karatAM kahayuM ke, he prabho ! ananta sukha svarUpa zivamArganI vidhinuM nirmANa karavAnA kAraNe ApazrI ja satyArthamAM dhAtA che, vidhAtA che, brahmA che. kemake - potAnA utkRSTatama vairAgyamAM pUrNa saMsArane paNa vairAgya samyabuddhi, samatA, udAratA ane pavitratAnA mArge laI gayA che. je mArga bhavyapuruSone mATe AzIrvAda samAna banavA pAmyo che. sUryanArAyaNa para alpAMze paNa rahelA vAdaLAonA kAraNe prakAzamAM paNa pharaka paDyA vinA raheto nathI, tevI rIte AtmAnA pradezomAM sattA jamAvIne rahelA jJAnAvaraNIya darzanAvaraNIya, mohanIya ane antarAya nAmanA ghAtikarmonA thoDA ghaNA paNa paramANuo rahI gayA hoya tyAM sudhI koi paNa jIvAtmAne kevaLajJAnanI jyota prApta thatI nathI. tathA jyAM sudhI kevaLajJAnanI prApti thatI nathI tyAM sudhI te AtmA hmasvarUpe hovAthI saMsAranA prANImAtranA, karmo tenI gati Agatione yathArtha bhAve joi zakato nathI. mATe tevA adhurA jJAnanA mAliko cAhe game tevA paMDita, mahApaMDita, tapasvI, Udhe mastake rahenAra mAha mahinAnI ThaMDI rAtamAM paNa pANImAM rahenAra hoya to paNa yathArtha jJAnanA mAlika banI zakatA nathI. jyAre traSabhadeva paramAtmAe ghorAtighora tapazcaryArUpa agnimAM karmone samULa bALI nAkhyA hovAthI temane thayeluM jJAna pUrNa paripUrNa kahevAya che. mATe teo sarvathA utkRSTa kavi che, potAnI kAvyamayI dezanAthI, potAnA sarvotkRSTa puNyathI jIvo bodha pAmyA che. Aje paNa te tIrthaMkara paramAtmAnuM jJAna AgamAMthIyomAM surakSita che. matalaba ke yathArtha jJAnI paramAtmAnA Agama grantha Aje paNa vidyamAna che. jyAre temanAthI utaratA eTale ke kevaLajJAna vinAnA AcArya bhagavaMto jeo utkRSTatama vairAgyathI dakSIta thayA che ane gusevAnA mAdhyamathI lakhelA graMtho, saMsAranI asAratA, maharAjanI viDaMbanA ane kAmadevanI zetAnI dhaMdhAnA khyAlo Ape che. phaLasvarUpe, Aje paNa vairAgI AtmAo bharajuvAnI avasthAmAM saMsArane lAta mArI saMyamI jIvana jIvI rahayAM che. temanA lakhegA grantho, bhASyo, caNiyo, 196 Page #198 -------------------------------------------------------------------------- ________________ TIkAo, niryukitao, kathAnako, rAsAo, stavano Adi saMsArane vairAgyano raMga ApavAmAM pUrNa samartha che. jyAre gRhasthAzramanA bhogavilAsomAM masta banelA, saMsAranI mAyAnA raMgamAM pUrNarUpe raMgAyelA, madyapAna, mAMsAhAra ne karanArA, bhAMga, gAMjA, aphINa ane carasanA himAyatI rAsa, garabA, kRSNalIlA ane DiskonA uttejaka paMDito dvArA racita grantho kAvyo nATako mahAkAvyothI saMsArane - (1) vairAgyanA badale bhogavilAso, (2) ahiMsAnI ADamAM hiMsAcAra, (3) sadAcAranI ADamAM bhraSTAcAra, (4) naitika jIvananA sthAne apramANikatA Adi vadhyA che. ityAdi kAraNone lai mithyAtvane gADhatama andhakAranI upamA ApelI che mATe ja 17 prakAranA pApomAM jIvAtmAne praveza karatAM vAra lAgatI nathI. 17 pAponA mULamAM mithyAtvanuM jora vadhAre manAyuM che. mATe ja Atmonnati mATe sabuddhipUrvaka vicAra karI ane AtmAne hitakArI hoya tevA mArga para cAlavuM. 6-2 Page #199 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 1. 2. 3. 4. 5 6. 7. .. khuM chuM naM jI panyAsa zrI pUrNAnaMdavijyajI nAM pustako bhagavatI sUtra sAra saMgaha gujarAtI bhAga 1,2,3,4 bhagavatI sUtra sAra saMgraha hindI bhAga 1,2,3,4 pazta vyAkaraNa anuyoga dvAra bAra vRta gujarAtI hindI bhagavAna mahAvIranuM divya jIvana hindI jIvana sukhI kema bane bhAga 1, 2 gujarAtI jIvana sukhI kema bane hindI bhAga 1, 2 jIvana sukhI kema bane bhAga inagalIza kevalajJAna nI pagadaMDI siddhazilAnA sopAna naLa damayantI hindI Page #200 -------------------------------------------------------------------------- ________________ utthAnikA AjathI, 3ra varSa pahelA eTale vikrama saM.2016 no cAturmAsa, naDiAda ane kapaDavaMja nI vacce mahughA gAme hato. tyAre vIzA nemA jaina mahAjana tarapha thI vidyArthIone dhamotsAha devA mATe amuka viSayonA nibaMdho lakhAvavAno nirNaya levAyo temAM 18, pApasthAnakano viSaya paNa hato. te samaye eka bAlaka mArI pAse Avyo ane saMkSepamAM meM nibaMdha lakhI Apyo jogAnujoga haze, mArA hAthe lakhAyelA nibaMdhamAM te bALaka sArA mArka lAvyo ane vidyArthI khuba prasanna thayo. eka kopI meM mArA saMgrahamAM rAkhI lIdhI te samaye mArA manamAM thayuM ke anukula samaye, 18, pApathAnako para vistArathI vivecanA karavI paraMtu te samaya mArA mATe lekhanakAlano na hato. chatAM paNa Adata mumba tene saMgrahamAM goThavI dIdho. samaya badalAto gayo. amadAvAda ujamaphaInI gharmazALAmAM hato tyAre sarasvatI pustaka bhaMDAranA mAlike mane "bAra vrata" para kaMika lakhavAnuM kahayuM ane pustaka taiyAra thayuM. bhUrAbhAine ApyuM. temane chapAvI paNa lIdhuM, Aje to gujarAtImAM sAta sAta AvRttiomAM paNa prakAzita thayuM. muMbaI Avyo ane naminAtha upAzraye, zAnta mUrti, pujya AcArya zrI vijayapremasUrIzvarajI ma. nA sAnnidhyamAM bhagavatIsUtranA yogohana daramyAna pUnamacaMdabhAI paMDitajInA AgahathI "jainazAsanamAM upayoganI mahattA" upara nibaMdha lakhI Apyo gurudevanI kRpAthI mAro nibaMdha parIkSakoe prathama naMbare pAsa karyo. tyAra pachI to, athathI iti sudhI bhagavatI sUtranA cAra bhAgo taiyAra thayA ane 'bhagavatIsUtra sAra saMgraha" nA nAme hindI tathA gujarAtI bhASAmAM prakAzita thayA A pramANe prazravAkararaNa dazamAMga) ane anuyogadvAra sUtranA daladAra grantho prakAzita thayA. tenAthI mAro AtmA AnaMdavibhora banyo, paraMtu dIkSA lIdhA pachI, gurudevanI sAraNA-vAraNA, paDicoyaNAnA kAraNe, navaro nahIM besI rahevAnI AdatavALo hovAthI kaMika lakhavuM e mAro khorAka che ema mAnanArA mane, saMgrahita phAilomAMthI 18 pApasthAnakanA pAnA maLatA smRti tAjI thaI. gurudevane bhAvavandanA karIne lakhavA mATeno nirNaya karyo. tenA mATe mAnasika jIvanamAM nakazo taiyAra thayo te pramANe lakhavAno prAraMbha karyo. bALajIvo, samajadAra jIvo ane jJAnaprauDha jIvo paNa saraLatAthI samajI zake tevI rIte lakhavuM joIe jethI sau koi pApone, pApArone oLakhI zake, jyAre AgamakAroe tathA TIkAkAroe pratyeka viSayone Page #201 -------------------------------------------------------------------------- ________________ moghama rAkhyA vinA spaSTa karyA che. tethI AgamakAro ane TIkAkAronA mArge ja mAre cAlavuM e ucita ja che. ghaNA prasaMgomAM AgamIya vacanono paNa upayoga karyo che ane tenA para vivecana paNa TIkAkAronA Azayane lagatuM ja karyuM che. bezaka! zabdo mArA che, bhAva mAro che ane viSayanI spaSTatA paNa mArI che, mArI eTale TIkAkArone anukula banIne ja vivecanA karAi che. lakhavA mATe pApasthAnakono viSaya pasanda karavAno Azaya eTalo che ke, AgamazAsrono kiMcit prakAza prApta karyA pachI mArA hradaya maMdiramAM eka vAta spaSTarUpe ThasI gai che ke- jainazAsana ane tenI ArAdhanA puNyanA bhaMDAro bharavA mATe nathI. paNa "savvapAvappaNAsaNo" eTale ke - anAdikALanA sevelA pApono nAza karavA mATe ja jainazAsana che, kemake saravALe jovA jaie to, pApa-karmo jANyA, tenA dvAra baMdha karyA ane jUnA pApono kSaya karyo eTale puNyakarmono udadayakALa ja zeSa rahevAno che, jyAre AnAthI viparIta jovA maLaze ke, puNya karmone kamAvavA mATe pUjA-pATha, tapa-japa Adi kAryo karavA chatAM paNa te bhAgyazALIo, potAnA vyApAramAM, vyavahAramAM, hIsAba khItAba karavAmAM, vyAjavaTAnA saravaiyA kADhavAmAM ane chelle aDhaLaka dravyopArjananI lAlasAmAM, game tevA ane game teTalA AraMbha samAraMbho karatAM ja hoya che, phaLasvarupe pApakarmono bhAro vadhI jaze, ane puNyakarmo dabAi jaze ane pariNAme AvA jIvone saMsAracakramAMthI mukata thavA mATe hajI ghaNAghaNA kAlacakro pUrA karavA paDaze. jyAre pAponA dvArone baMdha karanArAne badhA vAte sarasAino anubhava karavAno raheze. uparanA mArA vicAromAM kadAca huM bhUlato paNa hoi zakuM chuM. game te hoya, aMte to eka vAta sAcI ja raheze ke, jyAre A jIvAtmAnI bhavitavyatAno paripAka thaze, tathA kevaLajJAnane meLavavAnI dizAmAM AgaLane AgaLa vadhaze tyAre pAponA nAzano ja nakazo sAme dekhAze, to pachI samaNa keLavIne, puruSArthano sathavAro meLavIne, makakamatApUrvaka sarvaprathama pApone oLakhIe, tenA dvArone baMdha karIe to khoTuM zuM che? AcArAMga sUtramAM bhagavAna mahAvIrasvAmIe kahayuM ke - sAdhaka! tAre jo mokSa tarapha (prati) prasthAna karavuM ja hoya to, sauthI prathama pApone oLakhI levAno prayatna karaje ane jyAre pApasevanano prasaMga Ave tyAre, jIvanamAM pApano praveza thavA daiza nahI. Page #202 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pApone oLakhavA dhAryA pramANe saraLa nathI ja, athavA popaTanI jema, temane pApone bolavA mAtrathI, pAponI mukita thaI jaze, tema mAnavAmAM paNa, matijJAnanI alpatA samajavI joIe. matalabake pratisamaye pApAzravanA dvAra ughADA ja che. hAtha-paga indriyo ane zarIrane mauna ApavA mAtrathI AzravamArga baMdha thaI zakato nathI. mATe ja kahevAyuM che ke - puNyamArgonI oLakhANa ane ArAdhanA saraLamAM saraLa che paraMtu pApamArgonI oLakhANa ane varjana (tyAga) sAdhanApaMthathI cUta karI adha:patana karAvavAmAM savizeSa bhAga bhajva che. cAregatimAM bhramaNa karavA jIvamAtranA asaMkhya pradezo para anekAneka bhavomAM, kuta, kArita ane anumodita pApakriyA dvArA upAjita kArmaNavargaNAnA skandho karmaparamANuonA jaththA) tevI rIte coMTelA che. jenA pariNAme, samajadAra ane munionA caraNomAM rahIne jJAnamAtrA prApta karelA sAdhako paNa sAmAyikanA 48, miniTa daramyAna paNa Indriyo ane manane vazamAM rAkhI zakatA nathI. to pachI te pApone choDavA mATe saphaLatA zI rIte prApta karI zakavAnA hatAM? A badhA vicAronA kAraNe ja, tathA bhavabhavAntaramAM, mArA AtmA para paDelA pApa saMskAro sarvathA nAbUda thAya (pApa saMskArono sarvAze - saMpUrNa rupe kSaya thAya) ane vartamAna bhAvamAM tevA prakAranA pApabaMdhanathI pApasaMskArathI) viramI) pApasaMskArathI sarvathA virAma pAmI mArA AtmAne kevala kaMTArUpe rAkhavAno prayAsa karavAnI TreniMga mane prApta thAya, tevA AzayathI, A pApasthAnakone, meM mArA svazreyArthe ja svikalyANa mATe che jANIbujhIne vistArathI lakhyA che, saMbhava che ke, mArA matijJAnAvaraNIya karmanA kAraNe kSati rahI gaI hoya to te aMge huM kSattavya chuM. noMdha - "puNyakarmono vadhAro karavA mATe jainazAsanano upayoga na karavo" A kathanano Azaya eTalo ja che ke, pUrvabhavanI ArAdhanAnA tAratamyane laI, keTalAka bhAgyazALIo, eka jhATake ja gurukuLavAsamAM rahIne pAponA dvAra baMdha karI le che, te samaye temanI daSTi karmonI nirjarA para hoya che. kemake - pUNya ane pApakarmono samULa kSaya karyA vinAno koI paNa sAdhaka cAhe mahAvideha kSetramAM janmyo hoya to paNa mokSa meLavavA mATe lAyaka banI zakato nathI. mATe temanI tapazcaryA, brahmacaryanI kaDaka ArAdhanA AdinuM lakSya ja mukita prati hoya che. tenAthI utaratI kakSAnA bhAgyazALio, puNya ane pApakarmone tathA tenA phalAdezone Page #203 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jANe che, to paNa, dravyopArjana ane bhogaiSaNA (viSayavilAsa) nA paramopAsaka hovAthI teo anyAyopArjana ke nyAyopArjanamAM viveka rAkhI zakatA nathI mATe ja ADasAijhamAM anicchanIya hovA chatAM paNa pApamULaka AraMbha samAraMbho karavA temane koThe paDI gayA hoya che. kemake pUrvabhavanI ArAdhanA karatAM paNa virAdhanA joradAra hovAthI, tema karavA mATenI bhavabhavAntaranI Adata paDI gai hoya che. yapi temanA hRdayamAM AraMbha samAraMbhathI karAyelA pApo pratye napharata hovAthI pratikramaNamAM 18 pApasthAnakanuM sUtra spaSTa rIte bole paNa che. paraMtu vicAravAnuM rahe che ke tema karavA mAtrathI pAponuM vimocana thai zakaze? athavA hajAro ke lAkhonuM dAnapuNya karavAmAtrathI pApamukata thavAze? bezaka! dAnAdi zubha kriyA dvArA svargalokanI prApti thai zake che, parantu te devaloko to ApaNA AtmAe anantavAra prApta karI lIdhA che. ane manuSyAvatAramAM lIdhelA pApa saMskAro yadi, devalokamAM paNa sAthe AvI gayA to? tyAMthI marIne punaH ekendriyAvatAra ja zeSa raheze. AvI paristhitimAM saMta samAgama karyA pachI sadguddhi ane sadbhivekanI prApti thai hoya to, prathama pApakarmone samajI, tenA dvAro yathA paristhiti baMdha karavAno prayatra karI laie to mokSamArga sulabhya banaze. mATe ja, sarvaprathama pApakarmono sUkSmatama abhyAsa karavo atyAvazyaka che. AnAthI hInatara avasthAnA mAliko pAse to puNya ane pApakarmono nakazo paNa hoto nathI. to pachI bIjo prazna raheto ja nathI. pApakarmonIbhayaMkaratA ane tenA kaTutama phaLAdezo pratye paNa jemaNe AMkha ADA kAna karyA che tevAone mATe kaMipaNa kahevAnuM nathI ja. samyagdarzana, samyajJAna ane samyakcAritranI ArAdhanA ja mokSano mArga che. chatAM paNa jANavAnuM saraLa raheze ke, samyakcAritranI ArAdhanA vinA mokSa meLavI zakAya tema nathI. yadi A kathanane satya ja mAnatA hoya to - puNya karmo ane pApakarmonI vRddhi karavA karatAM hAni karavAmAM ja jainazAsananI ArAdhanA che. sAthe sAthe eTaluM paNa jANI levAnuM raheze ke, moTAbhAge nyAyopArjita dravyane choDIne anyAyopArjana dravya sAthe jainazAsananI ArAdhanAno saMbaMdha keTalA aMze rahevA pAmaze? te bhagavAna jANe. arhatAM guruNAM caM vaMzavada :- paM. pUMNAnaMndavijya (kumArazramaNa) Page #204 -------------------------------------------------------------------------- ________________ penaM. lITI naM. bhUla sudhArela chellI lITI chellethI rajI uparathI 3jI. uparathI 11mI kumArajImaNa. panyAsa kSAnakhAtA AgamajJAna ThavArA vI * * 12mI nIcenI rajI kumArazramaNa pacAsa jJAnakhAtAM AgamajJAna dhvArA AvI kayAMya karyA chIe kayAca uparathI 3jI kayA mula nIcethI pamI uparathI 1lI uparathI pamI nIcethI 1lI rahelI zaMkho kAyika rniyaca sauthI chellI uparathI 9mI tiryaMcone ahithI ka 13mI dI " 18mI * 8mI " 15mI ra5 nIcethI 9mI " 8mI uparathI 1lI " hamI ' 12mI ka 17mI v 23mI sauthI chellI lITI uparathI 4thI 11mI * 15mI chIe muddA rahelo zAMkho macika tIrthaya tIrthayone atyaMthI jadA mona javA. Agana saMjaLyuM kalaadheva zApa rahevAno samamAM bajanema zarvazakita robAmaNa bihozI) paudagalI krodha Ayuzae panIno boMdhI atapaNuM hisa nigrantha: naLatattavonA hiMsakarma ehI namasatI mUhayani naidovadhana rAjAnA 2 rIte parie vaii abhighAnamUnRtam tanidhanava gado. dhInI * 1lI 5 TI. * 14mI uparathI 19mI maute jevI AganA saMcaya kalamagheva zrApa rahevAno samayamAM ajanmA sarvazakita rIbAmaNa behozI) piaugaliMka koI ApRzo patIno bAMdhI ataDApaNuM himra nirjhanyaH navatatvonI hiznakarma ahI. namasaMti mulhanti naMdIvardhana rAjAnI rIne parise vaidha abhighAnamUnRtama bhUtanihmava gaha dhInI nIcethI chaTrI uparathI 16mI " 11mI nIcethI 12mI uparathI11mI nIcethI 1lI nIcethI pamI nIcethI 13mI sauthI nIce 8888888 nIcethI 3jI uparathI 1lI nIcethI 15mI * 1 lI Page #205 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pejanaM.lITI naM. bhUla sudhArela 40 40 - 11 mI nIcethI 5 mI nIcethI kamI uparathI 1mI agni prazna saccidAnanda praznonA zabdovALI ghaNI " * chaTrI. 1 mI ( 5 mI bane nIcethI pamI nIcethI 10mI " 5 mI uparathI 3jI nIcethI 1ramI " 12 mI * 8 mI pUkSma sAccadAnanda praznonA zabdovALA ghaNI. khaje vakhata barAbara sakuLa panatu paMdita samRddhimAM hovathI eze moLavI sacce AgaLA lakSmIdivI barAbara saphaLa banatu paMDita saddabuddhimAM hovAthI aMze meLavI >> 9 mI nIcethI 3jI para 55 sabe 55 Ise 55 56 56 pa7 57 uparathI 1 lI 8 mI nIcethI 5 mI uparathI 14mI nIcethI rajI uparathI 1 lI ka 10mI kayAreya lIjA ekeca kaputra ajAtIya kavivAhita kakSAcano kadAya AMgaLA lakSmI devI jaIe kayAreya bIjA ekeya heputra sajAtIya vivAhita kaSAyano kadAca moha moTuM thAvat nIcenI 73 74 74 74 74 nIcethI rajI * 7 mI uparathI 1lI nIcethI 7mI uparathI pamI nIcethI 6ThThI uparathI pAmI nIcethI 10mI uparathI pamI " 15 mI * 11 mI nIcethI 12mI uparathI 14mI " 3 jI. = 13 mI. * 11 mI nIcenI nIcethI 16mI " 14mI uparathI tethI nIcethI 13mI - 8 mI * 7 mI " 8 mI cAvata nAsapatyA badhoca gheraghera AdhI saMbhaLIne vartao asuryamparayA ghusApuMsA dhaNI ApyuM ke A gRhaNoti dabAvI prati pratikramaNa ghaNaghanaizvitta 75 75 nAsakanyA badhoya gheraghera AdhI sAMbhaLIne vAtoo asUryampazyA ghupuA ghaNI AvyuM ke na AvyuM gRhaNAtIti dabAvI prApti pratikramaNa ghaNaghaNazivattavatyu saheya pRthvIkAya ghIkeLA kayAre 77 77 saMya pRthvIkAca dhakelA sacAre ghuTako chuTako Page #206 -------------------------------------------------------------------------- ________________ peja. lITI naM. bhUla sudhArela 8 9 uparathI 8mI A 12 mI nIcethI 10 mI SS 8 8 8 8 nIcethI chaTrI nIcethI 4thI uparathI 7mI * 8mI. nIcethI 14mI uparathI 1lI uparathI 11mI nIcethI pamI uparathI 1lI " 14 mI nIcethI 11 mI uparathI 8 mI badhAja nirvahi saghapAvapaNAsaNo kayAreya gheTAonA abhave noTIne khADAkhoDI viSayakaSAyAdI sattvapAvapaLAsaNo prada gaye. ughI ApyA kayAMca gatabhavone macaNe ghusApuMsA prakAramAM kadAya kAThe. mudata kadAya UrdhINo dvArA kakhagaMlezyA guNAdhaghAtinI pheLavela meneDAlopama badhAya nirvAha savvapAvappaNasaNo kyAreya gheTAonA abhAva noTone khADAkhodI viSayakaSAyAdI savvapAvapaNAsaNo pratye gayo UMghI AvyA kayAMya gatabhavonI kAraNe nIcethI 15 mI 8 8 8 8 8 8 9 * 9 mI prakAzamAM kadAca kAThe 5mI koghobhikhAyate vivege vIkhavI sallavizlevevA caMDAlato chadamasthAne ') 9 mI " 5 mI " 9 mI 93 uparathI 10 mI 94. 12 mI 94 nIcethI 14 mI 100 uparathI 10 mI 101 101 1ramI 101 nIcethI 3jI 102 uparathI 1 mI 103 nIcethI5 mI 103 104 uparathI 8 mI 105 nIcethI 11 108 uparathI 3jajI 108 nIcethI 8mI 111 uparathI 7mI 112 uparathI 9mI 112 nIcethI 6ThThI 114 uparathI 1lI 114. nIcothI 13 mI 114 " 5 mI 115 115 uparathI 3 jI. " 10 mI 117 nIcethI 9 mI 117. nIcethI 8 mI 118 uparathI 3jI. nIcethI 4thI 119 uparathI pamI muddala kadAca Udyogo dvArA kRSNalezyA gughaghAtinI meLavela munezacaDAlopama kahe che koghoDabhijAyate vivegeruvIjavI salavikhyuvei caMDAlasamo chadmasthane DaMkha sAcI hakAlapaTTI ApavAnA ghenamAM gharmadhyAnAdi hemacaMdrAcArye pratyaya milkatathI RSabha saphaLa >> 7 mI sacI hakAlapaDI ApyAnA ghenamAM ghamabAnAhi hemacaMdAcAryuM prayaa lAgatathI RSabhaRSabha sakaLa huMahuM eUane ahaMne khAro ghAni avyAbAda mAre 117 huM ahaM ane ahaMnebAramo ghAti avyAbAdha 118 mArA Page #207 -------------------------------------------------------------------------- ________________ penaM. lITI naM. 118 nIcethI 4 thI 121 nIcethI 4thI uparathI 9mI 122 ,, 124 5 mI 125 5 mI 125 nIcethI 11 mI 99 126 8mI 126 127 127 128 128 129 129 129 129 130 128 3.90 128 nIcethI 10 mI 136 136 136 136 33 3.90 uparathI 11 nIcethI 15mI 99 11 mI 99 ', nIcethI 10 mI uparathIrajI 7 mI nIcethI 4thI chellI lITI uparathI 11mI 12mI nIcethI 9mI ,, 10 mI 99 131 131 131 132 132 132 133 133 134 134 134 134 134 134 134 135 135 135 135 135 135 135 135 nIcethI 12mI 135 nIcethI rajI uparathI chaThThI nIcethI 1mI nIcethI8mI nIcethI rajI uparathI rajI 93 uparathIjI nIcethI 15mI uparathI1lA 99 1 lI 2 jI 4 thI nIcethI 13mI 12 mI 9 mI 99 "3 "3 99 11 uparathI 3jI 5 mI 99 23 13 mI 99 14 mI 29 7 mI 9 mI 10 mI 13 mI 14 mI ' bhUla dra svavIryanigahanaM jATalA pAvaMdI ApaNa khayAya gArmalakSaNa dravyoghabhikAMkSA lobha: sudhA hoya te paNa mAMge satkakarmitA lAMkho kyAMca pralayakALanA sadharma moDuM brahamaNa gharethI veDakI lAkha kholI kharuM ne paNa hazenA keTaluM te? ane cAreNA thaIne karyuM che nannAnA baheMcAI chApaNI santAne sabhakSya lAMga manaphApatI udArasa corAnI paramArmio pharIdhI chApaNImAM tyAM sudhAja umadamAM mArca AyuSyane uNaya kALayakromAM anumohelA bhogavaya sudhArela vaka svavIryanigrahanaM jeTalI pAbaMdI ApaNA badhAya gAdhyaryalakSaNaH dravyAghabhikAMkSA lobhaH sudhI hoya to paNa bhAMge satjhamitA lAMbo kyAMya pralayakALanI saddharma moTuM brAhmaNa gharethI veDakI lAkhA bolI kharuMne na paNa hazene? keTaluM to ame cAre aa thaIe kahayuM che anantAnana vaheMcAI chAvaNI sattAne abhakSya bhAMga manaphAvatI ugharasa corInI paramAdhAmIo pharIthI chAvaNImAM tyAM sudhIja umaramAM mAryA AyuSyane uNapa kALacakromAM anumodelA bhogavaTA Page #208 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pejanuM. lITI naM. bhUla sudhArela 136 nIcethI 15 mI 136 nIcethI8 mI 136 nIcethI 2 jI. 137 uparathI 7 lI 137 me 13 mI. 137 nIcethI 13mI 137 mAM 12 mI ( 12 mI kALacakomAM anumodalA , bhogavaTA rahelA raopa utpatti 5dArthonI 137 137 >> ' ' ) va ii . vadhaze 138 uparathI 10mI 138 " 11 mI 138 nIcethI 13 mI 138 " 12 mI. sApa kaSAya yoga mArga dhImA 138 * " 2 ja sudhI , 7 mI. 141 139 uparathI 7 mI 139 nIcethI 12 mI 140 uparathI 11 140 " 14 thI 141 uparathI 5 141 uparathI11mIlITI nIcethI 14mI 141 * 13 mI 141 * 7 mI 142 uparathI 11 142 nIcethI 3jI 143 nIcethI 14mI 144 uparathI pamI 144 - 13 mI 144 " 15 mI 144 nIcethI 7 mI 145 " 10 mI 146 uparathI 1lI 147 nIcethI 14mI 148 nIcethI 4thI 149 uparathI 4thI 151 * 8 mI 15ra * 3 jI 153 15ra nIcethI 11mI 154 uparathI 16mI 154 nIcethI 10mI 154 - 10 mI 155 uparathI 9mI 156 nIcethI 15 156 * 9 mI 156 " 5 mI kaLayakomAM anamohelA bhogavaya rahesA racacopaco utapatti padAthoMpI vadhAro Apa kyAca yAMga mAga dhAmAM sudhA bhAvasaMcaya AMbanA dhaDAne dazAstrIya audAcika rupAdhAkSepajanamItivizeSA IndraNI gurulapu yugala skandha sakaLa phandho sadaza nicyAcAra zvAsa sudhA prapatinuM dakhAvI sadAI te badhA ahI draSa dASa: deSone brAmaNa viSasadaza hovA thaI hAso akAo eTalA rahevA sthAdane chevaTo rAgadhInA adhIna bhAvasaMyama AMkhanA ghaDAne zAstrIya odAyika rupAdhApajInalmItivizeSA IndrANI gurulaghu pudgala skandho saphaLa skandho saza mithyAcAra zvAsa sudhI prAptinuM dabArthI sadhAI te badhI ahI doSa doSa: doSone bAhmaNa viSasaMza hovAthI hAso akAya eTale rahelA syAdvAdane chevaTe rAgAdhIna AdhIna * 10 mI. Page #209 -------------------------------------------------------------------------- ________________ penaM. lITI naM. uparathI 9mI nIcethI 10 mI uparathI 11mI 157 158 159 159 159 159 160 161 161 162 162 163 164 166 167 uparathI 4thI 157 chellI lITI 172 uparathI 17mI 172 nIcethI 5 mI 173 uparathI 2 jI nIcethI 5 mI 173 174 uparathI 7 mI 177 uparathI 8 mI 180 nIcethI 4 thI 29 180 182 184 185 184 187 187 188 188 189 nIcethI pAMcamI 190 nIcethI 3jI 191 uparathI 13mI 191 nIcethI chaThThI uparathI 12mI 192 195 uparathI 1lI 196 sauthI chellI uparathI 12mI nIcethI 11mI nIcethI 10mI uparathI 8mI 39 "2 17 mI nIcethI 8 mI nIcethI 12 mI nIcenI 9 mI 19 12 mI 15 mI 8 mI 33 4 thI uparathI 9 mI 39 uparathI 1 lI nIcethI 7 mI nIcethIra jI 11 4 thI nIcethI 3jI 13 mI sauthI chellI bhUla paThI yarAdI dhrUjArI pratispRdhAne paLa dakhAvI aivaryane prasiddhiprApAta zeSa vAsudepha thayAto havAthI parvatA dhasAro sadarza vigaha AnavanA thI deSonuM spaTaNa sudhA aMgharI tenI rIte chuTakAro deSone zajImatInI badhA gokavyA mAnaLAmA savvapAvapagAsaNo to mane rAvaNa vipaNa anyakSaddhAnuM vadhA jAya che. vadhA jatAM badalo masaMze lakhegA sudhArela pachI kacarAhi dhrUjArI pratispadhine baLa dabAvI aizrvaryane prasiddhiprApti roSa vAsudeva thayAte hovAthI parvato dhasAro sadRza vigraha AzravanA jethI doSonuM spaSTapaNe sudhI saMgharI evIrIte chuTakAro doSone rAjImatInI badhI goThavyA mAnavamAM savvapAvappaNAsaNo tarko mate rAvaNa viSae andhazraddhA vadhI jAya che. vadhI nAM badale mahadaMze lakhelA Page #210 -------------------------------------------------------------------------- ________________ antima vizamI zatAbdIno pUrvArtha bhAratadezane mATe bhAgyavanta banavA pAmyo che. jenA kAraNe jaina zAsanamAM, zAstraviMzArada, jainAcArya zrI vijyadharmasUrIzvarajI, zAsanasamrATa nemisUrIzvarajI, sAgaranandasUrIzvarajI, buddhisAgarasUrIzvarajI ane kalikALa kalpataru vijayavallabhasUrIzvarajI, tathA mahAtmA gAMdhIne ahiMsA ane syAdvAdamAM sthira karAvanArA, zIghrakavi, adhyAtmayogI zrImad rAjacaMdrajI Adi mahApuruSo janamyA hatAM. te sarve AntararASTrIya khyAti prApta karI zakayAM hatAM. temAM paNa saurASTramAM AvelA mahuvA gAmanA vatanI, jainazAsananA camakatA sitArA samAna sUripuMgava vijya dharmasUrIzvarazrIjI ma. sAheba bhAvanagaramAM bAlyakALamAM zAntamUrti vRddhicandrajI ma.sAheba samIpe dIkSita thayA hatAM. akADhya sukSmatama buddhibaLanA kAraNe, paurvAtyA ane pAzimAtya paNDitone syAdvAdanuM rahasya ane nayanikSepAonI atIva AvazyakatA samajAvI, ahiMsA, saMyama ane tapodharmanI pratiSThAne vadhAranArA banyA che. parama tejasvI sUriratna 5. dharmasUrIzvarazrIjInA AtmAe, saM.1978 mAM bhAdaravA suda-14 ne divase devabhUmimAM svargalokamAM) vAsa karyo. kemake, svargavAsI AtmAone svarga sivAya anyabhUmi priya lAgatI nathI. " temanA ziSya vidyAvijyajI amadAvAda jillAmAM AvelA - gAmamAM janma dhArIne kalakatA mukAme dIkSA grahaNa karI potAnA jIvanamAM rahela ajoDa vakatRtva zakita dvArA bhavyapuruSone pUrNarUpe vikasita karI zakyA che. Aje paNa bhAratIya jaina zAsanadIpaka, ; munirapuMgava (munirata) pU. vidyAvijyajI ma. sAhebanI vakatRtvazakitane smRtipathamAM lAvyA vinA raheto nathI. - temanA ziSya kumArazramaNanA nAme prasiddha, muni zrI pUrNAnandavijyajI kumArazramaNa marudhare dezanI rAjasthAnanI pAvanabhUmimAM AvelA sAdaDI gAmamAM dehadhAraNa karI, siMdha karAMcI mukAme vikrama saM.1994 mAM mAgasara suda-10 nA divase saMyamadhArI banIne vicarI rahayA che. beThA baLavAnI jema kAma karavAnI kSamatA dhAraNa karI, jIvanakALa daramyAna, 45 zataka paryaMta bhagavatI sUtranA cAra bhAga, Aghana, pravyAkaraNa, pUrNa anuyoga dvArasUtra, uparAnta Page #211 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jainazAsanamAM upayoganI mahattA, praghAnatA) bAravrata, nArI nArAyaNI, naLadamayantI ane anya paNa nAnA moTA grantho lakhyA che, je upAdeya banavA pAmyA che. ' ane jemAM 18 pApasthAnakonuM vistRta varNana 200 pAnAmAM karavAmAM AvyuM che, te A prastuta anya sau koIne vAMcana manana karavA yogya che. vAMcana karanArAone, pApasthAnakonuM sevana karavAthI, karAvavAthI ane anumodana karavAthI dAruNa kaTaphalonI bhayaMkarata khyAlamAM Ave te hetuthI pratyeka viSayo A granthamAM savista - carcAyA che. antima bhAve vizvanA samasta jIvonI kSamAyAcanA karato virAma pAmuM te pahelAM bhASAmAM satya hovA chatAM zabdonI katA daSTigocara thAya to dayALu svabhAvanA kSamAzIlo mane kSamA karaze, tevI kSamAyAcanA asthAne nathI. sau koI pAponuM viramaNa ane dharmamAM ramaNa karI AtmalA bane tevI bhAvanA sAthe virAma pAmuM chuM. presadoSa. daSTidoSa AdinA kAraNe bhUla jaNAya to "kSattavyo prakAzaka - khuzAlabhAI jagajIvanadAsa, masAlAvALA bilDIMga mogala lena mAhima, Bombay - 400 016. Page #212 -------------------------------------------------------------------------- ________________ roga madirApa