________________
બલિદાન આપ્યા પછી પ્રાપ્ત કરેલા વર્તમાન માનવાવતારને પવિત્ર બનાવવો શ્રેયસ્કર છે. મોહકર્મનો નશો ગમે તેટલો ચડયો હોય તો પણ અનન્ત શકિત સમ્પન્ન આત્મા પોતાનો પુરુષાર્થ ફેરવે તો મોહકર્મને દબાવી પણ શકે છે, મારી પણ શકે છે.
હાથમાં તલવાર, ભાલા, બંદૂક રિવોલ્વર છેવટે અણુપ્રયોગથી લાખો માનવોને મૃત્યુના ઘાટ ઉતારવા અત્યન્ત સરળ છે, પણ તોફાને ચડેલા આત્માને, મનને, ઈન્દ્રિયોને, શરીર અને આસુરી શકિતઓને સમ્મચારિત્ર વડે સ્વાધીન કરવા અત્યન્ત કઠિન છે. આપણે સૌ આત્મવિજેતા બનીને સ્વકલ્યાણ સાધીએ. આનાથી શ્રેષ્ઠ બીજો પુરુષાર્થ કયો?
મૈથુનકર્મના કહુફળો હિંસા અને અહિંસા, સત્ય અને જૂઠ આદિ દ્વન્દો જેમ અનાદિકાળના છે, તેવી રીતે મૈથુનકર્મ અને બ્રહ્મચર્ય પણ અનાદિકાલીન છે. જીવમાત્રને અને આર્યદેશ અને આર્ય ખાનદાનને પ્રાપ્ત કરેલા ભાગ્યશાળીને વિચારવાનું રહેશે કે, મારે ક્યા માર્ગે જવું? જેના જીવનમાં વિચાર અને વિવેક હશે, તેઓ પોતાના જીવનને પવિત્ર બનાવવાને માટે બ્રહ્મચર્ય માર્ગનો આશ્રય લેશે. અન્યથા, મૈથુનકર્મના પાપ સંસ્કારો ભાગ્યમાં શેષ રહેવા પામશે. જેના કડવા ફળો આ ભવે કે પરભવે ભોગવવાના રહેશે, ચારે સંજ્ઞાઓમાં સંજ્ઞા શબ્દનો અર્થ સંસ્કાર થાય છે. ભવભવાન્તરોથી મોહ મિથ્યાત્વના કારણે પાપી સંસ્કારો પ્રતિ પ્રદેશે પડેલા હોવાથી લાલસા અને અત્યુત્કટ વાસનાને લઈને આહાર કરવાની ઇચ્છા થાય તે આહારસંજ્ઞા, પરિગ્રહ વધારવાની ઇચ્છ થાય તે પરિગ્રહ સંજ્ઞા સંસારમાં ચારે દિશાઓમાંથી ભયગ્રસ્ત થવામાં ભયસંજ્ઞા, અને પાંચે ઈન્દ્રિયોના ભોગોમાં તીવ્રચ્છ થાય તેને મૈથુનસંજ્ઞા કહેવાય છે.
વીતરાગ કે ઉપશમિત સ્થાનમાં રહેલા પૂજનીય મહાત્માઓને જવા દઇએ. શેષ વ્યકિતઓને માટે આ ચારે સંજ્ઞાઓ જીવતી જાગતી વકણ કરતાં ભૂંડી છે. જેનાથી દેવદુર્લભ માનવાવતારને પ્રાપ્ત કરેલા માનવની માનવતા, દયાળુતા, સમતા, નિરભિમાનિતા આદિ સદ્ગુણો પણ રીસાઈને ચાલ્યા જાય છે. અને જે ભાગ્યશાળીઓએ તપ-ત્યાગના સંસ્કારોથી મૈથુનસંજ્ઞાને મર્યાદામાં કરી હશે તેઓ આ સંસારની સ્ટેજ પર આત્મોન્નતિ કરવા માટે હકદાર બને છે જ્યારે મૈથુનસંજ્ઞાના
૭૧