________________
નાગણ કરતાં પણ ભૂંડી આ સંસારની માયાનો આ ચમત્કાર છે કે, માનવને સત્તા, વિષયવાસના, યુવાની અને મહાત્વાકાંક્ષાદિનો લોભ રાક્ષસ ગમે ત્યારે પણ સતાવી શકે છે. પરિણામે તેની ખરાબમાં ખરાબ અસર દેશને, સમાજને તથા વ્યકિતને હાનિ કર્યા વિના રહેતી નથી. નેમિનાથ પરમાત્માની ખાનદાનીમાં જન્મેલા પાંડવ-કૌરવોના યુદ્ધે કરોડો માનવોને મૃત્યુના દ્વારે પહોંચાડયા પછી પણ ૧૮ દિવસે પૂર્ણ થાય છે, જ્યારે આ તો ચક્રવર્તી રાજાના યુદ્ધ મેદાન છે. બાહુબલી સાથે રણમેદાન રમતા ચક્રવર્તીના બધા શસ્રો જ્યારે નાકામિયાબ (નિષ્ફળ) થયાં ત્યારે ક્રોધ ના આવેગમાં છેલ્લું ચક્રશસ્ત્ર તૈયાર કર્યું અને અંગુલીના અગ્ર ભાગે નચાવવાનું શરૂ કર્યું. તે સમયે તીર્થંકર પરમાત્માઓની વાણીનું પણ વિસ્મરણ કરી બાહુબલીને યમસદન પહોંચાડવા માટે શસ્ત્રને ફેંકયું પણ..સર્વથા અજેય ચક્ર પણ ગોત્રજ પર સકળ થતું નથી. આ વાત ક્રોધાન્ય ભરતને ન સમજાઇ. ફેંકાયેલું ચક્ર, બાહુબલીને ત્રણ પ્રદક્ષિણા કરી, પાછું ભરતની અંગુલી પર આવી ગયું. સર્વથા હતપ્રભ થયેલા ચક્રવર્તીનું મુખકમળ કરમાઇ ગયું. હવે બાહુબલીનો વારો આવ્યો ક્રોધમાં ધમધમતા બાહુબલીએ મુઠી ઉપાડી અને ભરતને મારવા માટે હાથ ઊંચો કર્યો, પરંતુ તેવા કપરા સમયમાં પણ બાહુબલીને અન્તરાત્માનો અવાજ સંભળાયો કે - “મોટાભાઇને મારવાની બુદ્ધિ પાપ છે - મહાપાપ છે, મારાથી આવું કરાય જ નહી. મોટાભાઇએ ગમે તેમ કર્યું હોય પણ દુર્બુદ્ધિથી પૂછયેલા પ્રશ્નનો જ્વાબ દુષ્ટ બુદ્ધિપૂર્વક આપવામાં આવે તો ધાર્મિકતાની વાત તો દૂર રહી પણ માનવતા પણ રહેવા પામતી નથી. આવી સ્થિતિમાં શણગારેલું સુન્દર શરીર, રાજ્યસત્તા અને અપાર ઋદ્ધિ સમૃદ્ધિની કિંમત કાગળના ફૂલ જેટલી જ રહેવા પામે તેમાં શું આશ્ચર્ય? ભાઇને મારવા માટે ઉપાડેલી આ મુઠ્ઠી (મુષ્ટિ)નો ઉપયોગ મારા અહંને હણવા માટે કરું તો ! મારા પિતા ઋષભદેવ અર્જુન છે અને હું અહું ની આરાધના કરું તે હરહાલતમાં પણ વ્યાજબી નથી કેમકે - અહં અને અહંને ખારમો નહીં, પણ આઠમો ચન્દ્ર છે જે ઘાતક બનવા પામે છે. આમ વિચારીને ઉગામેલી મુઠ્ઠીને પોતાના મસ્તક પર જ મૂકી દીધી નિર્ગુન્થ અવસ્થાને પ્રાપ્ત કરવી જ હોય તો, સંસાર, સંસારની માયા, અપ્સરાઓને તિરસ્કૃત કરે તેવી પદ્મિણી ક્રિયો, પુત્ર પરિવાર આદિ પદાર્થોને મનથી પણ છેડી દેવા સર્વથા અનિવાર્ય છે. બાહુબલી મુનિવેષને ધારણ કરે છે, અહી સુધી આપણે બાહયષ્ટિએ વિચાર્યું, પણ આન્તરદષ્ટિ, દિવ્યદષ્ટિ અને ક્ષાયિક ચારિત્ર તરફ પ્રયાણ કરાવે તેવું જ્ઞાન માનીએ તેટલું સરળ નથી. અનાદિકાલથી ઉપાર્જેલું, વધારેલું પોષેલું, પોષાયેલું મોહનીય કર્મ જ્યારે સમ્યક્ અને સાત્વિક તપશ્ચર્યારૂપી આગમાં સમૂળ
૧૧૭