Page Text
________________
૧૧ દ્વેષ પાપ
૧૮ પાપસ્થાનકોમાં ૧૧ મું પાપ દ્વેષ નામે છે. ધાતુપાઠના બીજા ગણના “દ્રિષાંક્ અપ્રીતૌ” ધાતુથી દ્વેષ શબ્દ બનવા પામ્યો છે.
સમ્યગ્દર્શન, સમ્યજ્ઞાન અને સમ્યક્ચારિત્ર તથા તેમના ભેદાનુભેદો જ સચ્ચિદાનન્દ આત્માની અનન્ત શકિત કહેવાય છે. છઠ્ઠાં - મિથ્યાજ્ઞાન - મિથ્યાદર્શન અને નિથ્યાચારના કારણે દબાઇ ગઇ છે. આ શકિતના આાદક મિથ્યાત્વને ઉપમિત કરવા માટે, બંદુક (રિવોલ્વર) અથવા આધુનિક વૈજ્ઞાનિકો દ્વારા શોધાયેલા અણુબોંબ આદિ સર્વ વિનાશક શસ્રો હાથમાં રહેવા છ્તાં શરીરનો એક પણ પુરુષાર્થ, આત્મશકિતના એક અંશને પણ પ્રાપ્ત કરાવી શકે તેમ નથી કેમકે શરીર અને આત્મા સર્વથા ભિન્ન ભિન્ન છે. અનાદિકાળથી જન્મ-મરણ કરતાં કરતાં, નરકગતિમાં સંખ્યાત - અસંખ્યાત ભવ દરમ્યાન પરમાધામી યમદૂતોનો પેટ ભરીને માર ખાતા ખાતા કૃતકર્મો જેમ જેમ નિર્જરિત થતાં જાય તેમ તેમ ગુરુકૃપા અને મનન શકિતની સાથે સાથે સાત્વિક ભાવ પણ ઉત્પન્ન થાય છે, વધે છે. તેના કારણે જીવનના છેલ્લા શ્ર્વાસ સુધા સાથે રહેનારા, માટે જ આત્માના હાડવૈરી બનેલા અનન્તાનુબંધી ક્રોધ
માન
માયા અને લોભ પણ થોડા ઘણા અંશે ઉપશમત થાય છે. જે સમ્યગ્ દર્શનની પ્રાપ્તિનું (સમ્યગ્ દર્શન પ્રગટ થવામાં મૂળ કારણ છે અનન્તાનુબન્ધા કષાયનો ઉપશમ, ક્ષયોપશમ અને ક્ષય થવાથી અનુક્રમે ઔપશમિક, ક્ષાયોપશમિક અને ક્ષાયિક સમ્યકત્વરૂપ આ ત્રણે શકિતઓ જે આત્માના મૂળ ખજાનારૂપ છે તેનો પ્રાદુર્ભાવ આત્માની પુરુષાર્થ શકિત વડે થાય છે. આઠે કર્મોમાંથી મોહનીય કર્મને ઘેડી ને શેષ કર્મોનો ઉપશમ થતો નથી પરન્તુ ક્ષય કે ક્ષયોપશમ થાય છે. જ્યારે અજબ ગજબ શકિત સમ્પન્ન મોહકર્મની ઉપશમ જૈનશાસનને માન્ય છે. મતલબ કે જાગૃત આત્મા પોતાની અદમ્ય ઔપશમિત શક્તિના માધ્યમથી તોફાને મહાતોફાને ચઢેલા, ચઢાવેલા મોહકર્મને પણ દખાવી શકે છે, ઉપમિત કરી શકે છે. ગુરુકુળવાસ સ્વાધ્યાય, તપ અને ત્યાગના સુસંસ્કારો આત્મમામાં જેમ જેમ વધે છે, વધારાય છે તેમ તેમ મોહકર્મનું જોર ઘટે છે મંદ થાય છે. અને પ્રાણાતિપાત (હિંસાના સંસ્કારો, મૃષાવાદ (જૂઠ પ્રપંચના સંસ્કારો) અદત્તાદાન (ચોરી કરવાના સંસ્કારો) મૈથુન (અધાર્મિક સજાતીય કે વિજાતીય કુકર્મના સંસ્કાર) અને દ્રવ્ય તથા ભાવ પરિગ્રહના મોટા પાપો પણ વધતા જાય છે. અથવા પોતે જ યથાશકિત અલ્પાંશે કે સર્વાશે ખસેડી દે છે ત્યારે સમ્યગ્ દર્શન, જ્ઞાન અને ચારિત્ર સ્વરૂપ સૂર્ય પણ પૂર્ણકળાએ
-
-
૧૪૪
| SR No. | 032712 |
| Book Title | Sansarna Dukhona Karno 18 Paapsthanak |
| Original Sutra Author | N/A |
| Author | Purnanandvijay |
| Publisher | Khushalbhai Jagjivandas |
| Publication Year | 1993 |
| Total Pages | 212 |
| Language | Gujarati |
| Classification | Book_Gujarati |
| File Size | 20 MB |