________________
માનવજીવનમાં અને ખાસ કરી પંડિતના જીવનમાં ઉપર કહેલી સારામાં સારી આવડત હોવા માં, પોતે વૈરાગ્યની લગામ વિનાના હતાં. સંયમથી ઈન્દ્રિયો અનિયંત્રિત હતી, મનના તોફાનોને દબાવી દેવા જેટલી શકિતનો અભાવ હતો. માટે જ શાસ્ત્રકારોએ કહયું કે - જ્ઞાન વિનાની વિદ્યા, પૌલિક સંપત્તિ આપી શકશે પણ આધ્યાત્મિક સંપત્તિ આપી શકે તેમ નથી.
દિવસે દિવસે પંડિતજીની કથા કહેવાની કળા વધવા લાગી. શરીર પણ માલમસાલા ખાવાથી ભરાવદાર થવા આવ્યું. આંખોમાં ચમક, હોઠોમાં લાલાશ, ફુલગુલાબી ચહેરો, બોલવાની ચાલાકી અને મરક મરક હસવાની આદતો પણ વધવા લાગી તેમના ભાષણમાં, ઉપદેશમાં એક જ લલકાર હતો કે, “સ્ત્રીમાત્ર નરકની ખાણ છે” કાળી નાગણની જેમ ગમે ત્યારે પણ ડંખ મારે છે, અદિઠું કલ્યાણી છે, તેનું માદક શરીર અને માદક હાસ્ય જ નરકનો માર્ગ છે. તેના ભરાવદાર સ્તનો અને લચકતી કમર પુરુષને ઘાયલ કરવા માટે સમર્થ છે. આ પ્રમાણે ઉપદેશની અસર રાજા પર થતી ગઈ અને સંસાર પ્રત્યેનો રાગ પણ ઘટતો ગયો..
એક દિવસે ઉપર પ્રમાણેની બધી વાતો રાજાની મુખ્ય પટ્ટરાણીના કાનમાં આવી ગઈ. દાસીને પૂછ્યું અને જાણ્યું કે, રાજદરબારમાં એક પંડિતજી આવ્યા છે, તેમની સ્ત્રી ચરિત્ર સંબંધીની વાતોથી રાજાજી એક પછી એક સ્ત્રીને છેડી રહયા છે. આ વાત સાંભળીને પાણીના મનમાં થયું કે આ રીતે તો એક દિવસ મારા ત્યાગ માટેનો પણ આવી જાય તે પહેલાં આકરામાં આકરી દવા કરી લેવી જોઇએ. તેમ વિચારીને પોતાની સંગત અને વિશ્વાસુ દાસીને બોલાવી અને વાટકામાં સોનામહોરો ભરીને કહયું કે, પંડિતજી જ્યાં બેસે છે ત્યાં તેમની સામે વાટકી મૂકી દેજે. તું આધી રહેજે. સોનામહોરોને જોઈને બહાર ઉભેલી દાસીને કહયું કે - કોણ છે? ક્યાંથી આવી છે? વૈરાગ્ય રાજાની છાવણીમાં તારું શું કામ છે? આધી ખસ અને જ્યાંથી આવી છે ત્યાં ચાલી જા. હું સ્ત્રીઓનું મુખ જોવામાં નરકગતિને માનનારો છું. વાટકો ત્યાં જ મૂકીને ગભરાયેલી દાસી રાણી પાસે આવી. હકીકત કહી. ચાલાક અને ચબરાક રાણીજી સમજી ગયા કે, શિકારને મારા સકંજામાં ફસાઈ જવામાં વાર લાગે તેમ નથી.
પુરુષની ચાલ, બોલવાની ભાષા ઉપરથી પુરુષજાતની નબળી કીને પકડી પાડવામાં સ્ત્રીઓને કુદરતી બક્ષીસ મળેલી છે. ર-૪ દિવસ પછે થાળ ભરીને સોનામહોરો દાસીને આપી અને કહયું કે પંડિતજીના કમરામાં થાળને તેવા સ્થાને
૭૩.