________________
છે અહૈ નમ: શાસ્ત્ર વિશારદ જેનાચાર્ય ૧૦૦૮ શ્રી વિજ્યધર્મસૂરીશ્વર
ગુરુદેવોભ્યો નમ:
આમુખ ભૂતકાળમાં કરેલી પુણ્યાત્મક શુભ ક્રિયાઓને સ્મૃતિમાં લાવી ખુશ થવાના સ્વભાવવાળો માનવમાત્ર તત્કાળ કરેલી પાપાત્મક અશુભ ક્રિયાઓને એકાદ ક્ષણ માટે પણ જો સ્મૃતિપથમાં રાખી શકતો ન હોય તો ૨૫-૩૦ વર્ષો પહેલા કરેલા પાપકર્મો ક્યાંથી યાદ રાખી શકે? અને જ્યારે મેં આ ખોટું કર્યું છે મારાથી પાપો સેવાઇ ગયા છે ઈત્યાદિ પ્રસંગોમાં પાપોને પાપરૂપે સમળ્યા જેટલી યોગ્યતા કેળવાઈ ન હોય ત્યારે પાપોની સ્વીકૃતિ અને મિચ્છામિ દુક્કડ' (મિથ્યા મે દુષ્કૃતમ્) આપવાને ભાવ પણ કેવી રીતે થશે? અને જો આ પ્રમાણે ન થયું તો, પુણ્યકર્મની રાશિ (ઢગલો) સાથે લઈને જન્મેલો મનુષ્ય, માનવભવને પ્રાપ્ત કરીને પણ, આજીવન (જીવન પર્યન્ત) અવિરતપણે પાપ વ્યાપાર (પાપક્રિયા) કરી, પાપકર્મોનો ભારો મસ્તક પર લઈને ૮૪ લાખ જીવાયોનિમાંથી દુઃખમય અશુભ નરક તિર્યંચયોનિમાં પટકાઈ
જશે.
વી પરિસ્થિતિમાં હું મારા સ્વયંને માટે જ વિચારવાનો હકદાર હોવાથી મારો આત્મા ક્યા પાપોથી ઘેરાયેલો છે? તેનો નિર્ણય કરવો એ મારા દીક્ષિત અને શિક્ષિત જીવનનો ફલાદેશ છે. કેમકે, મનુષ્યજીવનમાં સાવધાન કે અસાવધાન આત્મા, જે કાંઈ શુભાશુભ કર્મો કરે છે, તેને ભોગવવા માટે, દેવગતિ તિર્યંચગતિ અને નરગતિ વિદ્યમાન છે, જ્યાં, ઉપાર્જિત કરેલા કર્મો ભોગવવા, સર્વથા અનિવાર્ય છે. આ ત્રણે ગતિમાં સમ્યકત્વ મૃત આત્માઓ, કંઇપણ શુભાત્મક વિચારો કરવા માટે પણ સમર્થ નથી, તો પછી સમકપ્રવૃત્તિ તેમના ભાગ્યમાં ક્યાંથી રહેશે? માટે જ દ્રવ્યોપાર્જન અને વિષયવિલાસની મોઝથી અનાસકત બની કેવળજ્ઞાન મેળવવાના માર્ગ પ્રતિ પ્રસ્થાન કરવામાં દેવદુર્લભ અને સર્વોત્કૃષ્ટ મનુષ્યજીવનને ઉપયોગમાં લેનાર ભાગ્યશાળી બનશે; પરન્તુ તે માર્ગને જાણવો એ ધારીએ તેટલો સરળ નથી. માટે જ સામાયિકાદિ વ્રતધર્મે જાણી શક્યા અને આદરી પણ શક્યાં પણ વ્રતધર્મોને
૧૧ '