Page Text
________________
હસ્તીતાપસના અનુયાયીઓનું કહેવું છે કે, એકજ હાથીને મારી તેનું ભોજન કરવામાં આવે તો અનેક જીવોની હત્યાથી બચી શકાય છે. જવાબમાં જાણવાનું કે તમારી આવા પ્રકારની માન્યતા હરહાલતમાં પણ ઢક નથી. કેમકે - વ્યવહારમાં દેખાય છે કે – એક કસાઈ, ગાય અને કૂતરાને મારવા માટે તૈયાર થયો છે. છતાં દયાળુના કહેવાથી, બેમાંથી એકને બચાવવા ચાહે છે. ત્યારે સૌ કોઇનું દય ગાયને બચાવવાનું કહેશે, કેમકે – કુતરા કરતાં ગાયનું પૂણ્ય વધારે છે. વચ્ચે સમજી લેવું જરૂરી છે કે, દયાળુ ને કૂતરા પ્રત્યે રતિમાત્ર રોષ નથી જ. તેવી રીતે ગાય અને માણસમાં માણસને બચાવશે. રાજા અને માણસની વચ્ચે રાજાને તેવી રીતે રાજા અને મુનિ, મુનિ તથા આચાર્ય માટે સમજવું ઇત્યાદિ કારણો ને લઈ પંચેન્દ્રિય જીવોની હત્યાથી ઉદરપૂર્તિ કરવા માં પોતાને સંયમી કલ્પી લેવો તે અજ્ઞાન છે. કેમકે જ્યાં આહાર લોલુપતા અથવા ઇન્દ્રિયોની તુષ્ટિ પુષ્ટિ માટે પ્રાણીજન્ય આહાર લેવાતો હોય ત્યાં અહિંસાની કલ્પના કેવળ અજ્ઞાન છે પૂર્વગ્રહ છે. અને સામ્પ્રદાયિક રાગ અથવા ગતાનુગતિક વ્યવહાર છે. (૩) વધ્ય જીવોનું શરીર પરિમાણ, (કદ) તેમની સંખ્યા અને ઇન્દ્રિયો આદિની સંપત્તિ
ના તારતમ્યની દૃષ્ટિથી હિંસાના દોષનું તારતમ અવલંબિત નથી. પરન્તુ એક જીવને કે અનેક જીવોને મારનારના પરિણામ અથવા તેમના માનસિક જીવનની તીવ્રતા, મંદતા, સજ્ઞાનતા, અજ્ઞાનતા, અને બળપ્રયોગની ન્યૂનતા કે અધિકતા પર અવલંબિત છે. તત્વાર્થ સૂત્ર માં પણ કહયું છે કે “તમજ્ઞાતિ જ્ઞાતિમાવવીfધUવિશTખ્યપ્નવિષે ...” મતલબ કે વધ્ય જીવનું શરીર કીડી જેટલું નાનું હોય કે હાથી ના શરીર જેટલું મોટુ હોય, જીવ એક હોય કે અનેક હોય, એકેન્દ્રિય હોય કે પંચેન્દ્રિય હોય, તેમને મારવાના સમયે જીવઘાતક આત્મા, તીવ્ર કે મન્દ ભાવમાં, જ્ઞાત કે અજ્ઞાતભાવમાં આવીને શરીરની કે શસ્ત્રની શકિતનો જેટલા પ્રમાણમાં ઉપયોગ કરશે તેટલા પ્રમાણમાં
જીવ હત્યાનું પાપ બાંધશે. આનાથી સમજી લેવાનું સરળ બનશે કે - નાના કદના જીવનો વધ નાનું પાપ અને મોટા કદના પ્રાણીના વધ નું પાપ મોટું હોય છે. તેવી ભ્રાન્તિનો વિચ્છેદ થઈ જાય છે. જીવોની હિંસા પણ કેટલી ભયંકર હોય છે?
માંડવ્ય ઋષિ સ્થિર ચિત્ત, સત્યવાદી અને શાસ્ત્રોના પારગામી હતાં. અત્યન્ત વૃદ્ધાવસ્થાના કારણે એકદા પોતાની કુટીર (ઝુંપડી)ની બહારના ઓટલા પર ધ્યાનમગ્ન
| SR No. | 032712 |
| Book Title | Sansarna Dukhona Karno 18 Paapsthanak |
| Original Sutra Author | N/A |
| Author | Purnanandvijay |
| Publisher | Khushalbhai Jagjivandas |
| Publication Year | 1993 |
| Total Pages | 212 |
| Language | Gujarati |
| Classification | Book_Gujarati |
| File Size | 20 MB |