Page Text
________________
ચઢિયાતી શકિત કેશોના લોચની છે, કારણ કે - લોચ થયા પછી આત્માની વૈરાગ્યશકિત વધે છે. ફળસ્વરૂપે ક્રોધનું મારણ, માયાનું ત્યાજન, માનનું નિરાસન અને લોભરાક્ષસનું હનન સુલભ બને છે. પરન્તુ કેવળજ્ઞાનસુધી પહોંચવા માટેની આત્મિક તૈયારી અધુરી હોય અથવા પ્રમાદવશ પૂર્ણ કરવામાં ઉદાસીનતા આવી હોય,અથવા રાગવÜકતા અને દ્રવ્યમહત્વાકાંક્ષાને તોફાને ચઢાવી મારે તેવા પ્રકારની પ્રારંભમાં નિર્દોષ દેખાતીપ્રવૃત્તિ આગળ જ્યાં દુષિત બને છે ત્યારે સમ્યજ્ઞાનની પકડ પણ ઢીલી પડતી જાય છે. ઘોડાગાડી ના ચાલક ના હાથ માંથી લગામ પડી જાય અથવા નિદ્રવશ ઢીલી પડે છે ત્યારે ઘોડાને તોફાને ચઢતાં વાર કેટલી? આ પ્રમાણે, યથાખ્યાત સંયમ નો નકશો જ્યારે આત્મામાં હોતો નથી, અથવા લોકૈષણા, ભોગૈષણા (રસગારવ, ઋદ્ધિગારવ અને સાતાગારવ)ની માયા પ્રપંચમાં તે નકશો આત્માના પ્રદેશોમાંથી ખસી જાય છે ત્યારે અનાદિકાળની ઇન્દ્રિયોની ગુલામી ના ફળસ્વરૂપે કષાયોરૂપી ચારે ઘોડાઓ પોતાના મૂળસ્વભાવમાં આવ્યા વિના રહેતા નથી.
ભગવાન મહાવીર સ્વામીના છદ્માસ્થિક કાળની અપેક્ષાએ, લાખો, કરોડો અને અબજો વર્ષો પહેલાની આ વાત છે. ઉત્કૃષ્ટતમ વૈરાગ્યથી નિગ્રન્થ અવસ્થાને પ્રાપ્ત કરવામાટે દીક્ષિત થયેલા આ મુનિરાજ સમ્યગ્દર્શન પૂર્વક પોતાની તપશ્ચર્યા, ક્રિયા અને આરાધનામાં પૂર્ણ મસ્ત હતાં. તેમના માટે સૌ કોઇને માન હતું. પરન્તુ પોતે માનને યોગ્ય છે કે નહી? તેનો નિર્ણય માનકે માનપત્ર દેવાવાળાને કરવાનો નથી પણ માન મેળવવા વાળાને કરવાનો છે. કેમકે - વ્યકિતના ભાવ પરિણામોને જાણવાની ક્ષમતાં જ્ઞાની પુરુષોને હોય છે. છદ્મસ્થાને નહી.
સમયગ્દર્શનમાં ભલે ક્ષાયિક ભાવ પરિણમી જાય તો પણ ક્ષાયિક સમ્યાન અને ચારિત્રની પ્રાપ્તિ બેઉ દૂર છે. કેમકે - સમ્માનની ચરમસીમા તેરમેં ગુણસ્થાનકે થાય છે. તે પહેલા, તે સાધક દ્મસ્થ એટલે આવરણીય કર્મોની સત્તામાં સકંજામાં, પડેલો હોય છે જેમકે - મતિજ્ઞાનના કારણે સાધુને ખ્યાલ આવે છે કે, સાધુવેષ સ્વીકાર્યા પછ ક્રોધ કરવો ન જોઇએ, પરન્તુ આ જ્ઞાન ક્ષાયોપથમિક હોવાથી તરતજ મતિજ્ઞાનાવરણીયકર્મનો ઉદય આવતા જ આત્માની મૂળકિત પર પડો આવવાથી. ક્રોધને કંટ્રોલમાં કરવાની બુદ્ધિ અને શકિત પણ તે સાધકની મરી પરવારે છે. માટે સત્તામાં પડેલો ક્રોધ નિમિત્ત મળતાજ ભડકી જાય છે. ત્યારે તેમના શબ્દો કંઇક આવા હોય છે.
(૧) હું કંઇ ઓછ બાપનો બેટો નથી કે તારું સહન કરી લઉં?
૧૦૫
| SR No. | 032712 |
| Book Title | Sansarna Dukhona Karno 18 Paapsthanak |
| Original Sutra Author | N/A |
| Author | Purnanandvijay |
| Publisher | Khushalbhai Jagjivandas |
| Publication Year | 1993 |
| Total Pages | 212 |
| Language | Gujarati |
| Classification | Book_Gujarati |
| File Size | 20 MB |