________________
છે. હવે આપણે આ પાપોને વિસ્તાર થી સમજીએ અને યથાશક્ય છેડી દેવાનો આગ્રહ કરીએ અથવા તેના માટે ધીમે ધીમે ટ્રેનિંગ લઈએ તો જેટલા અંશોમાં પાપમુકત થવાશે તેટલા અંશે આત્મા શુદ્ધ બનતો જશે, ભારમુકત થતો જશે, ત્યાર પછી તે સાધકના ઈશ્વર પ્રણિધાન, યોગસાધના, પદ્માસન પૂર્વકનો પ્રાણાયામ, પંચાગ્નિતપ, હઠયોગ, દ્રાક્ષમાળાનો જાપ આદિ શુભાનુકાનો સફળ બનશે, મન - વચન અને કયાની એકાગ્રતાપૂર્વક શનૈઃ શનૈઃ અધ્યાત્મનો રંગ લાગતો જશે, વધતો જશે. ફળસ્વરુપે એક દિવસ એવો પણ આવી જશે, જેના કારણે તે પાપોને સર્વથા છેડી દેવાની પ્રબલેચ્છ થતાં બેડી પણ દેવાશે. અને તેમ થયું તો તેમનું મૌન, ધ્યાન, પ્રાણાયામ, સામાયિક, પૌષધ પણ શુદ્ધ બનતાં કુંડળીની પણ જાગૃત થશે. અન્યથા તેની ચર્ચાવિચારણા, તર્કો, વિતર્કો કરતાં કરતાં આખી જિંદગાની હીરો વેચીને કાચના ટુકડા ખરીદવા જેવી બેકાર જશે.
પ્રાણાતિપાત (હિસા) (૧) એટલે કે એકેંદ્રિય થી લઈ પંચેન્દ્રિય જીવોના પ્રાણોનો અતિપાત, હનન, મારણ, તાડન, તર્જન અને તિરસ્કાર આદિ કરવા તે પ્રાણાતિપાત એટલે હિંસા છે.
“પ્રાણાનામતિપાત: પ્રાણાતિપાત: ”
“મોગાયતને શરીર પોતાના શુભાશુભ કર્મોને ભોગવવાને માટે શરીર ધારી બનવુ તે જીવવિશેષને માટે પણ સર્વથા અનિવાર્ય છે, પછે ચાહે તે તીર્થકર, ચક્રવર્તી, વાસુદેવ, પ્રતિવાસુદેવ, બલદેવ, દેવ, દેવેન્દ્ર કે બ્રહ્મા હોય શરીર સ્વીકાર્યા વિના બીજ માર્ગ નથી. નિરંજન, નિરાકાર, અરિહંત પરમાત્મા બનતા પહેલાં તે ભાગ્યવતી પણ શરીરધારીજ હતા.
આત્મા પોતે શરીરના માધ્યમથી પોતાના પ્રારબ્ધ કર્મોનો ભોગવટો કરે છે અને સુખદુખ, સંયોગ, વિયોગાદિ નો અનુભવ કરે છે. અને જ્યારે શરીર છે તો દશ પ્રકાર ના પ્રાણો પણ તેને ધારણ કરવાની ફરજ પડે છે. માટેજ “પ્રાપ: સતિ થી સ
ાતે પ્રાણી કહેવાય છે. શ્વાસોશ્વાસની ક્રિયા પણ અનિવાર્ય હોવાથી જીવ કહેવાય છે. મોક્ષમાં પણ તેની વિદ્યમાનતા હોવાથી સર્વ કહેવાય છે. ભવાન્તર અને ભાવાત્તરમાં સતતું એટલે એક સમયની પણ રોકટોક વિના ગતિ કરતો હોવાથી આત્મા કહેવાય છે. પોતાના મૌલિક સ્વભાવને ક્યારેય પણ છેડતો ન હોવાથી તે ભૂત કહેવાય છે. અને અનાદિકાળથી પુદ્ગલોનો સંગી
૨૨