Sansarna Dukhona Karno 18 Paapsthanak

SR No.: 032712
Original Sutra Author: N/A
Author: Purnanandvijay
Publisher: Khushalbhai Jagjivandas
Publication Year: 1993
Total Pages: 212
Language: Gujarati
Classification: Book_Gujarati
File Size: 20 MB

Page 104

સમ્યક્ત્વ રંગના ઘૂંટણા જેને લાગ્યા છે, તેને કોઇના પ્રત્યે નફરત હોતી નથી, અતડા પણ હોતું નથી.
(૫) ઋોઘઃ અપ્રીતિપરિણામ: (નીભિગમ સૂત્ર )
અવ્યાપ્તિ, અતિવ્યાપ્તિ અને અસંભવાદિ દોષ રહિત લક્ષણ વડે લક્ષ્યની સિદ્ધિ અસંભવિત નથી. પરન્તુ લક્ષ્યમાં લક્ષણની વિદ્યમાનતા હોવી જ જોઇએ તેવું નથી લોખંડના ગોળામાં કે સગડામાં અગ્નિરૂપ લક્ષ્ય તો છે પણ ધૂમાડારૂપ લક્ષણની ગેરહાજરી સ્પષ્ટ દેખાય છે. તેવી રીતે સ્વાર્થપૂર્ણ અને સમયના ગણતરીબાજ ઘણામાનવોને જોઇ શકીએ ીએ કે, તેઓ તેટલા સમય પૂરતા ઠાવકા ગંભીર હસમુખા અને પ્રેમ ભરેલી વાતો કરનારા સ્પષ્ટ દદેખાય છે, પણ ... પણ.. તેમના હૈયામાં રોષનો અગ્નિ ભરેલો હોય છે, માટે જ બહારના ઠાવકા અને અન્દરના માયાવી, બહારના ગંભીર પરન્તુ હૈયામાં ચૂલા પર ખદબદતી ખીચડીની જેમ ક્રોધ અને ઇર્ષ્યાથી જલતા હોય છે. બહારના હસમુખા અને અન્દરના કાતિલ વિષ જેવા આત્માઓ સમયને જોઇને 'ઘા' કરનારા હોય છે. બહારથી પ્રેમપૂર્ણ વાર્તાલાપ કરે છે.
પણ હૈયામાં વૈર-વિરોધનો વંટોળ ચઢી ગયો હોવાથી સમયની પ્રતીક્ષા કરનારા હોય છે. આ કારણેજ, આવા પ્રકારના વર્તન અને ક્થનમાં ફેરફારવાળા માનવોના ચહેરા ઉપર તત્કાળમાં અપ્રીતિરૂપ લક્ષણ ન દેખાતું હોય તો પણ આત્માના પ્રતિ પ્રદેશે ક્રોધનો જ્વાલામુખી ભડકેલોજ હોય છે. માટે આ સૂત્ર ફરમાવે છે કે - ક્રોધી માનવોના જીવન અપ્રીત્યયાત્મક પરિણામવાળાજ હોય છે. અપ્રીતિ એટલે આત્માની પરિણતિ, લેશ્યા, વિચારધારા કે તેના પરિસ્પંદો સમજવા,ઇત્યાદિ કારણે ભૂત, ચંડાલ કે કાળાનાગની ઉપમાને સાર્થક કરતો ક્રોધ સૌથી પહેલા ત્યાજ્ય છે. કારણ કે, ક્રોધાન્ધ માંણસ હિંસક હોવાથી ગમે ત્યારે બીજા પાપોમાં સરકી જતાં વાર કરતો નથી. ભયંકરતમ ક્રોધનો ત્યાગ શી રીતે કરવો? ભગવતી સૂત્ર ફરમાવે છે કે
"कोहो विवेगेरुवीजवी मिच्छादंसण सल्लविग्वेवेवा”
મતલબ કે, ક્રોધાદિ બીજા પાપોનો ત્યાગ વિવેકપૂર્વક કરયો, વિવેક (ત્યાગ)નો બીજો અર્થ પૃથક્કરણ છે. માટે ક્રોધી બનતા પહેલા વિચારવું કે -
(૧) ક્રોધ કરવાથી હાનિ થશે કે લાભ?
(૨) લાભ કદાચ થાય તો ચિરસ્થાયી કે ક્ષણસ્થાયી ?
૧૦૩