________________
નથી, તેવી રીતે, અપેક્ષાએ સાચી વાતને પણ 'એવમેવ ” 'જે લગાડીને બોલીએ તો, સમાજ, દેશ અને સમ્પ્રદાયમાં ક્યારે પણ શાન્તિ-સમાધિ પ્રાપ્ત થતી નથી. પરિણામે માનવજીવનને અમૃતમય બનાવવું જોઈતું હતું તેના બદલામાં વિષસદશ બનાવી દેવામાં આવે છે, જે ભણતર, ગણતર, વાકપટુતા અને વિદ્વતાની કરુણતા. છે. આવી પરિસ્થિતિમાં ધાર્મિકતાના નામે બગડી ગયેલા દેશને સુધારવામાટે ચક્રવર્તિઓ કે વાસુદેવો પણ શું કરી શકવાના હતાં? કારણકે ધર્મો કે તત્ત્વોના ઝઘડાઓમાં શંખ, ચક્ર, ગદા, બાણ આદિ શસ્ત્રો પણ અકિંચિત્થર જ રહેવા પામે છે. તેથી આ બધા જટિલતમ ધર્મોના અખાડા ચલાવનાર, ભગવા, પીળા, લાલ કે કWાઇ વસ્ત્રોને પરિધાન કરનારા તથા ટીલા ટપકાઓમાં સજ્જ થયેલા સાધુસંતોની અજ્ઞાનગન્ધિઓ છેદવા માટે. સર્વસ્વ ત્યાગી, મિત્ર-શત્રુ પ્રત્યે રાગ-દ્વેષ વિનાના, તીર્થકર અરિહંત-પરમાત્માઓ જ પૂર્ણ સફળ બને છે. જે પોતે રાગ-દ્વેષથી મુકત હોય, તપસ્વી હોય, તે જ બીજાઓને રાગ-દ્વેષ છેડાવી શકે છે અને ભોગેષણા અને લોકેષણાનો ત્યાગ કરાવનાર બને છે. જ્યારે ચક્રવર્તિઓ, વાસુદેવ સ્વયંભોગવિલાસી છે. માટે જ ૬૪ કે ૧૬ હજાર રમણીઓના સહવાસમાં રહીને જીવન પૂર્ણ કરનારા છે તથા પોતાની સત્તા કાયમ રહેવા પામે તે માટે રણમેદાન ખેલનારા છે, અને હરતાં ફરતાં કયાંય પણ કામણગારી કન્યાને જોતાં જ વિષયાંધ બની, અવસર આવે તો ઝનની બનીને પણ લાખો માણસને યમસદનમાં મોકલી આપનારા છે. માટે સંસારમાં ઘણી સમસ્યાઓનો ઉકેલ લાવવા માટે સર્વસ્વત્યાગની આવશ્યકતા સૌને સ્વીકાર્ય છે.
“यदा यदा हि धर्मस्य हासो भवति भारते । तदा तीर्थंकरोत्पत्तिः निःसंशय भवत्येव ॥"
આ ન્યાયે તીર્થકર અરિહંત પરમાત્મારૂપે અવતરિત, ત્રિશલાનન્દન ભગવાન મહાવીરસ્વામીએ દીક્ષા લીધી એટલે બાધ્ય અને અભ્યત્તર પરિગ્રહનો સપૂર્ણ ત્યાગ ર્યો, સર્વથા અદ્વિતીય કેવળજ્ઞાન પ્રાપ્ત કરનારા અરિહંત સિવાય બીજા કોઈ નથી. સમગ્રવિશ્વમાં રહેલા ભૂત, ભવિષ્ય અને વર્તમાનકાળમાં વિદ્યમાન સર્વે જીવાદિ દ્રવ્યો અને તેમાં રહેલા સર્વે ગુણો અને પર્યાયોને અરિહંત પરમાત્મા જાણે છે તથા આત્માદિક દ્રવ્યોમાં કોની લાયકાત કેટલી છે? અને કામક્રોધાદિ પર્યાયોમાં ફેરફાર થઈ શકશે કે કેમ? તેમને વિચાર કરી, ધાર્મિકતાનો ત્યાગ કરી ધર્માતાને પ્રાપ્ત કરેલા હાગ્રહીઓ, કદાગ્રહીઓ તથા અસત્યચારોમાં રહેલાઓને સમજાવવા માટે સ્યાદ્વાદ ભાષા વિના બીજી ભાષા કામ આવે તેમ નથી.બોલનાર, માનનાર કે
૧૫ર