________________
લોભનાં શેતાની સકંજામાં, પુત્રપરિવારાદિના નાશવંત સ્નેહસાગરમાં અને મિથ્યા પ્રતિષ્ઠાનાં ભ્રામક ખયાલાતોમાં પાપાનુંબંધી પુણ્યકર્મોને ઉપાર્જન કરવામાંજ પૂર્ણ કયા છે. માં પણ રાધાવેધ ની સમાન એક વાર ફરીથી મનુષ્યાવતાર મેળવવા ભાગ્યશાળી બની ચૂક્યા છીએ. જ્યારે ચાર દિવસની ચાંદની જેવો માનવાવતાર પ્રાપ્ત થઈજ ગયો છે ત્યારે તેને હર હાલત માં પણ સફળ બનાવવા એજ સાચો પુરુષાર્થ છે. તથા ભણતર-ગણતર અને ખાનદાનીનુ ફળ છે.
મોહમાયાના ગાઢ અંધકાર માં અથડાતો આત્મા અનન્ત શક્તિઓનો માલિક હોવા બા પણ આષાઢ શ્રાવણ મહિનાના ઘનઘોર વાદળાઓ મા છુપાઈ ગયેલા સૂર્યનારાયણની જેમ પોતાની એકેય શક્તિનો વિકાસ સાધી શક્યો નથી. તેનું કારણ એકજ છે કે સૂર્યને હજારોની સંખ્યામાં કિરણો છે તેમ આત્માને પણ અસંખ્ય પ્રદેશો છે અને તે બધાય કર્મોના અનન્ત પરમાણુઓ તથા તેમના સ્કંધોથી એવી રીતે આવૃત થયેલા છે જેના કારણે આત્મા પોતાના પુરુષાર્થને ચરિત્રાર્થ કરી શકતો નથી. સિપાઈઓ ના હાથમાં સપડાઈ ગયેલા અપરાધી ના હાથ, પગ, કમર અને છતી દઢતમ દોરડાથી બંધાઈ ગયા હોય તો તેના હાથમાં તલવાર કે આસુરી શક્તિ પણ શા કામના? તેવી રીતે કર્મરાજાની બેડીમાં જકડાઈ ગયેલા આત્માને માટે પણ જાણી લેવું.
આત્મા પર લાગેલા, ચોંટેલા કર્મો બૉય અશુભ જ હોય તેવું માનવાનું નથી. પણ શુભકર્મો પણ હોય છે. જેનાથી અનન્ત આકાશના એક એક પ્રદેશમાં રખડતો કોઈક સમયે પાછું મનુષ્યજીવન મેળવવા માટે ભાગ્યશાળી બને છે. પણ અશુભકર્મોનો ભરમાર, (પ્રાચુર્ય) એટલો બધો સશકત હોય છે જેનાલીધે આચારવિચાર અને ઉચ્ચાર થી ભ્રષ્ટ થયેલા માતાપિતા, પુત્રપરિવાર, મિત્રો તથા ભણતર-ગણતર પણ તેવુજ પ્રાપ્ત થાય છે. જેના લીધે દુર્બુદ્ધિ ગંદા વિચારો અને અસદ્ધિકની પ્રાપ્તિ સુલભતમ બને છે ફળસ્વરૂપે તેવા તેવા પ્રકારના પાપવિચારો અને પાપ પ્રવૃત્તિઓજ જીવાત્માના ભાગ્યમાં શેષ રહે છે. એટલે કે પાપવ્યવહાર કરવાની મુદા ઇચ્છા ન હોવા છમાં પણ પાપવૃત્તિઓ ને પાપપ્રવૃત્તિઓ કરવી અનિવાર્ય બની જાય છે. પરિણામે મધના વાટકામાં પડેલી માખીની જેમ મોહમિથ્યાત્વ, વિષયવાસના અને માયાપ્રપંચ માં પૂર્ણ રૂપે લપટાઈગયેલા આત્માને પાછું ફરીફરીથી) ૮૪ લાખ યોનિઓમ ભટકવાનું અનિવાર્ય બને છે. તેવા સમયે પુણ્યથી મેળવેલી શુભસાધન સામગ્રી ને પણ સફળ કરવા જેટલી પુરુષાર્થ શક્તિ તેમની પાસે રહેતી
૧૭.