Book Title: Chaud Gunsthan
Author(s): Nagindas Girdharlal Sheth
Publisher: Jain Siddhant Sabha
Catalog link: https://jainqq.org/explore/034796/1

JAIN EDUCATION INTERNATIONAL FOR PRIVATE AND PERSONAL USE ONLY
Page #1 -------------------------------------------------------------------------- ________________ mInAWHITI|| [][IL [ Illlebic of n 5 dAdAsAheba, bhAvanagara, Teethe4e-2(r)eo : Bke jI 3004846. siddhAMta graMthamALA, maNako 50 mA guNasthAna 0 guNasthAnane lagatI judI judI aneka bAbatonI vigata sahita judA judA graMthAmAMthI sa ca ha ke phI ne cauda ) | sthAna u pa ra la be luM - a | hiptata - vivecana lekhaka nagInadAsa giradharalAla zeTha Shree Sudharmaswami Gvanbhandar-Umara. Surat www.umaragyanbhandar.com Page #2 -------------------------------------------------------------------------- ________________ cauda guNasthAna Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #3 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #4 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jaina siddhAMta graMthamALA, maNake 50 mA cauda guNasthAna guNasthAnane lagatI judI judI aneka bAbatenI vigate sahita ka ja graMthomAM e graha ne kii| zu zu rasthA na upa 2 lakhe luM virata vivecana naLImAra giradharalAla zeTha Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #5 -------------------------------------------------------------------------- ________________ prakAzaka zrI jaina siddhAMta sabhA (rajIsTarDa)nI vatI zeTha nagInadAsa giradharalAla, zAMti sadana, 25, lemiMTana roDa, muMbaI. 7. pahelI AvRtti 2020 guNa sthAna nuM jJAna pAmIne jIva vibhAva dazA choDIne svabhAva dazA prApta karavAmAM pravRtta thAya e A pustakanuM prayojana che. vIra. saM. 2490 16: kimata 2. traNa mudra saurASTra TrasTa vatI ratnAbahena zukla pratApa' jhiM, presa, pratApa sAla, nANAvaTa, surata Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #6 -------------------------------------------------------------------------- ________________ prastAvanA ApaNe ApaNuM AtmAne vikAsa sAdhavo hoya te, AtmAne pUrNa vikAsa karavo hoya te te vikAsane krama paNa jANavo joIe. ke jethI vikAsamAM AgaLa vadhatAM bhUlathI paDavAno vakhata Ave nahi. guNasthAna e AtmAnA vikAsane ja krama che. guNasthAnanA varNanathI vikAsa mATenA sIdhA ane sAcA mArganuM jJAna thAya che mATe guNasthAnanuM jJAna jarUrI che. Ama te amArA " samyagudarzana" pustakamAM temaja bIjA ghaNuM pustakamAM guNasthAnanuM varNana che. paraMtu atyAranA vakhatamAM vAMcakane vizeSa vistAravALuM varNana joIe che. tethI A pustakamAM cauda guNasthAnuM varNana banI zakyuM teTalA vistArathI karavAno prayatna karela che. ane sAmAnya mANasa paNa vAMcIne sahelAIthI samajI zake ane guNasthAnanuM jJAna meLavI zake te mATe bhASA sAdI ane saraLa rAkhavAno pratyana karela che. guNasthAnane lagatI keTalIka sUkSma bAbate je gaNitAnuyogane lagatI gaNAya ane je sAmAnya vAMcakane mATe khAsa upayogI na gaNAya tevI bAbate meM choDI dIdhI che eTale ke A pustakamAM te lIdhelI nathI. jIvanA baMdha ke mekSa tenA bhAva, pariNAma, adhyavasAya upara AdhAra rAkhe che. guNasthAna e jIvanA adhyavasAyanI taratamatAvALI avasthA che. tethI sauthI pahelAM adhyavasAyanuM svarUpa samajavA mATe A pustakanI zarUAtamAM " jIvanA adhyavasAya" nAmano munizrI yazovijayajIne lekha uddata karela che. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #7 -------------------------------------------------------------------------- ________________ [ 6 ] te pachI zrI ratnazekhara sUrikata"guNasthAna kramAroha"nA saMrakta zvako tathA tene gujarAtI anuvAda Apela che ane temAM viSaya pramANe mathALAM mUkIne vAMcakane vAMcavA samajavAmAM saraLatA thAya tema karela che. zrI ratnazekhara sUri vikramanI paMdaramI sadInA pUrvArdhamAM vidyamAna hatA. temaNe zrIpAlacaritra, kSetrasamAsa, guruguNa chatrIzI, guNasthAna kramAroha vagere aneka graMtha racelA che. guNasthAna kramAreha saMvata 1425 thI 1430nA arasAmAM banAvela haze ema anumAna thAya che. kALaSathI siddhatamAM-tamAM keTalIka sakSama bAbatamAM matabheda utpanna thAya che. guNasthAna kramAroha graMthamAM paNa evA matabheda che. guNasthAna kramAroha graMtha saMskRta TIkA sahita Agamaya samiti taraphathI chapAyela tenI prastAvanAmAM zrI sAgarAnaMda sUrie e graMthamAMnI nIcenI bAbato mATe khAsa dhyAna kheMcela che - 1. jo ke karmagraMtha Adi zAstromAM vyakta ke avyakta ema bane prakAranA mithyAtvane, temAM vizuddha jJAnanA aMzo hovAthI, guNasthAna tarIke oLakhAvela che paNa A graMthamAM yogabiMdu, yogadaSTi samuccaya Adi adhyAtma zAstranA prathAnI jema "viziSTa guNenI prAptinI vivakSA karIne mAtra vyakata mithyAtvane ja guNathAna tarIke oLakhAvavAmAM AvyuM che. mizradaSTimAM sadharma tema ja asadharma e bane upara eka sarakhe rAga heya che ema kahela che, te paNa kayAreka mithyAtvanI ane kayAreka samyaphavanI adhikatA dekhAya che temAM kazo virodha na jANo ema kahyuM che. che. cethA guNasthAnanI sthiti tetrIza sAgaropama karatAM kAMIka adhika hovA chatAM A graMthamAM tetrIza sAgaropamanI kahevAmAM AvI che. te adhika bhAga ati alpa hovAne lIdhe tenI vivakSA nathI karI Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #8 -------------------------------------------------------------------------- ________________ [7] athavA tetrIza sAgaropamanI sthiti eka bhavane AzrIne karavAmAM AvI che ema samajavuM. apramatta guNasthAnamAM svAbhAvika Atmazuddhi hovAne lIdhe te guNasthAnavALAne pratikramaNa Adi kriyAothI zuddhi karavI paDatI nathI." ema kahevAmAM AvyuM che. e joI pratikramaNa adi kriyAothI parADa mukha rahenArAoe dhyAnamAM rAkhavuM joIe ke apramattadazA mAtra aMtarmuhurta sudhI ja rahI zake che ane te pachI pAchI pramAda dazA jarUra Ave che eTale tene lagatI hi Avazyaka Adi kriyAothI ja thaI zake che. 5. upazama zreNi ane kSepaka zreNane AraMbha AThamA guNasthAnathI thAya che ema kahyuM che. e zreNinA mukhya kArya tarIke cAritramehanIya karmanA upazama ane kSayane AzrIne kahevAmAM AvyuM che. nahi to zreNine AraMbha to cethA guNasthAnathI paNa thaI zake che. upazama zreNivALa zreNithI paDe tyAre sAtamA guNasthAne aTake che e carama zarIrIne uddezIne kahevAmAM AvyuM che ane e karmagraMthikone paNa abhiprAya che. A graMthamAM AThamA guNasthAnamAM zukaladhyAnanI zarUAta thAya che ema jaNAvyuM che ane bIjA graMthamAM sAtame guNasthAne eno prAraMbha thAya che ema kahevuM che. A uparAMta bIjI paNa keTalIka bAbatomAM matabheda che te A guNasthAna mAreha graMthanI gujarAtI AvRtti bhAvanagaranI jaina dharma prasAraka sabhAe bahAra pADelI temAM paNa batAvela che. matabhedanuM samAdhAna kevaLInA abhAvamAM thaI zake tema nathI. tethI vAMcake kAM to je bAbatamAM jhAjhA AcAryone eka mata hoya te vAta svIkAravI athavA to pitAnI buddhimAM vega lAge te vAta svIkAravI. paraMtu tattva te kevaLI gamya che ema to samajI ja rAkhavuM. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #9 -------------------------------------------------------------------------- ________________ [8] zrI ratnazekhara sUrinA guNasthAna kramAroha pachI guNasthAnanuM svarUpa ane cauda guNasthAnanI TUMkI vigata ApI che te pachI zrImad rAjacaMdra lakhela guNasthAnanuM saMkSipta svarUpa Apela che. e pramANe vAMcakane guNasthAnane sAmAnya khyAla AvI jAya te pachI dareka guNasthAna upara vistRta vivecana Apela che. te uparAMta baMdha, udaya, udIraNA tathA sattAnA yaMtre, 22 guNasthAna dvAra, 10 kSepaka dvAra ApelA che. e pramANe guNasthAnane lagatI upagI sarva bAbate A graMthamAM saMgrahelI che. cethAthI bAramAM guNasthAna sudhI AtmasAdhanAnuM mukhya sAdhana dhyAna che. dhyAnanI saMpUrNa vigata have pachI bahAra paDanArA amArA "tapa ane ga" nAmanA pustakamAM ApavAmAM Avaze. karmagraMtho tathA guNasthAna saMbaMdhI pragaTa thayelA anya pustakamAMthI saMgraha karIne A pustaka taiyAra karela che. tethI te sarva pustakonA lekhakono AbhAra mAnuM chuM. chAnA bhAva samaye samaye pharatA rahe che. ane bhAva pramANe jIvanuM guNasthAna kahevAya che. eTale eka ja jIvanamAM paNa ghaNuM vAra guNasthAna pharatA rahe che. mATe jIva azuddha bhAva karIne guNasthAnamAM nIce na utare paNa zuddha, zuddhatara, zuddhatama bhAvo karIne UMce caDa jAya ane utkRSTa sthitie pahoMcavAnI zakti prApta kare e A pustakano hetu che ane te saphaLa thAya ema icchuM chuM. zeTha nagInadAsa giradharalAla Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #10 -------------------------------------------------------------------------- ________________ anukramaNikA prastAvanA anukramaNikA guNarathAnanI vyAkhyA cauda guNasthAnanA nAma jIvanA adhyavasAyo adhyavasAya gatinuM kAraNa adhyavasAya adhyavasAya pramANe AyuSyane baMdha devagatimAM utpanna thanArA jevo adhyavasAya anusAra gati bhavanapati gati vaimAnika tiSI devagati naragati tiryaMca ane manuSyagati meSagati zrI ratnazekhara sUrikRta guNasthAna hamAre maMgaLA caraNa paheluM guNasthAna bIju , - 28 www.umaragyanbhandar.com Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat Page #11 -------------------------------------------------------------------------- ________________ [10] trIja ceyuM , pAMcamuM , 40 41 jaI ja cha , sAtamuM , AthI bAra , AThamuM apUrva guNasthAna upazama zreNi kSapaka zreNi prANAyAmanuM svarUpa sapRthakatva savitarka savicAra dhyAna navamuM anivRtti guNasthAna dazamuM sukama saM5rAya guNasthAna bAramuM kSINa guNasthAna ** teramuM sayogI kevaLI guNasthAna samudhAta trIju zukala dhyAna caudamuM ayogI kevaLI guNasthAna 72 karmaprakRtione kSaya ... 13 , , . AtmAnI Urdhva gati . siha sthAna cheSa prAgabhArA sihanuM svarUpa Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #12 -------------------------------------------------------------------------- ________________ [11] mekSanuM svarUpa sUkti saMcaDa. sihanI avagAhanA zA mATe? sidhdhAtmA rUpI ke ApI? sAkAra ke nirAkAra? guNasthAnanuM svarUpa cauda guNasthAnanI TuMkI vigata suNasthAnanuM saMkSipta svarUpa (zrImaddarAjacaMdra) guNasthAnenuM vistRta vivecana paheluM mithyAtva guNasthAna mithyAtvanI kerI asara mithyAtvanuM svarUpa kudeva, kuguru, kudharmane mAnavAmAM mithyAtva zA mATe!... mithyAtvanA prakAra keTalIka mithyAtvarUpa mAnyatAo... mithyAtvane guNasthAna kema kahevAya ? bIjI jANavA jevI hakIkato .. bIjuM sAsvAdana guNasthAna upazama samyakatvanI utpatti traNa karaNa mATenuM dRSTAMta kArmika ane saiddhAMtika matabheda .. bIjI jANavA jevI hakIkato .. 110 112 115 www.umaragyanbhandar.com Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat Page #13 -------------------------------------------------------------------------- ________________ [12] trIjuM mizra guNasthAna 117 bIjI jANavA jevI hakIkata . 120 ceAthe avirata samyagdaSTi guNasthAna 127 127 . 127 128 132 134 samyagadaSTi ane mithyAdaSTi taphAvata avirati samyagadaSTinuM svarUpa che. samyakatvanuM svarUpa nizcaya ane vyavahAra sa tva .. samyaktvanAM traNa prakAra-aupazamika, kSApazamika ane kSAyika kSapazama ane upazamamAM taphAvata upazama ane kSayamAM taphAvata ... svabhAva parabhavanuM samyakatva ... kayuM samyakta keTalI vAra prApta thAya kayuM samyakatva kaye guNasthAne hoya che samyakatvanI sthiti .... bIjI jANavA jevI hakIkta - 137 137 138 13 138 140 140 pAMcamu dezaviratI guNasthAna 140 146 147 zrAvakanA keTalAka AcAro abhakSya padArthone tyAga bIjI jANavA jevI hakIkto ... Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat 148 www.umaragyanbhandar.com Page #14 -------------------------------------------------------------------------- ________________ [13] chaThuM pramatta saMyata guNasthAna 15 155 156 156 158 161 164 166 saMyata muninA pAMca prakAra vetAMbara mAnyatA pramANe... digaMbara mAnyatA pramANe... bIjI jANavA jevI hakIkata .. sAtamuM apramatta saMvata guNasthAna be zreNI apramattanuM dhyAna bIjI jANavA jevI hakIkate . AThamuM apUrvakaraNa guNasthAna : pAMca karaNanuM svarUpa apUrvakaraNathI thatA cha kArya kSapaka ane upazamaka adhyavasAya sthAne bIjI jANavA jevI hakIkata 167 169 170 172 172 173 174 navamuM anivRtti bAdara saMparAya guNasthAna 177 bIjI jANavA jevI hakIkato * 180 dazamuM salama saparAya guNasthAna... 183 - bIjI jANavA jevI hakIkta .. 184 www.umaragyanbhandar.com Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat Page #15 -------------------------------------------------------------------------- ________________ [1] 185 187 187 188 188 188 agIAramuM upazAMta meha guNasthAna upazama zreNI - anaMtAnubaMdhInI visajanA anaMtAnubaMdhInI upazamanA dazana mohanIyanI upazamanA cAritra mehanIyanI upazamanA azvakarNakaraNadhA spardhaka apUrvaspardhaka kiTTIkaraNadhA kiTTI kSapazama ane upayamamAM taphAvata bhavakSaya adhyAya upazama zreNIne kaTho bIjI jANavA jevI hakIkta .. 80 190 181 1dI 191 193 194 194 17 bAramuM kSINamAha guNasthAna 108 kSapaka zreNI .. 0 0 0 :.. kSakanI pAtratA baddhAyu abahANu kSapaka kSapaka zreNInuM kArya .... traNa karaNa Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat 203 2 www.umaragyanbhandar.com Page #16 -------------------------------------------------------------------------- ________________ [15] 206 207 kSapaka zreNIne The bIjI jANavA jevI hakIkto .. teramuM sagI kevI guNasthAna.. A jakAkaraNa ... samudUdhAta bIjI jANavA jevI kIkato 208 208 211 213 216 camuM aAgI kevaLI guNasthAna zazIkaraNa bIjI jANavA jevI hakIkane ra16 222 yaE baMdha catra 219 udaya yaMtra 220 udIraNa yaMtra 221 sattAyaMtra 22. guNasthAna dvAra | pRSTa para pRSTa 1. nAma 225 8. udaya 233 16. chavabheda 238 2. lakSaNa 225 9. udIraNuM 234 17. ga 240 3. sthiti 225 10. nirjarA 234 18. upayoga 241 4. kiyA 226 11. bhAva 235 18. lehyA 241 5. sattA 232 12. kAraNa 235 20. cAritra 242 6. baMdha 233 13. parisaha 236 21. samyakatva 242 7. vedana 233 14. bhAmaNa 277 22. a5bahuvara43 15. AtmA 238 Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #17 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 10 kSepaka dvAra pRSTa pRSTa 245 246 1. hetu dvAra 2. daMDaka dvAra 3. jIvanidvAra 4. aMtara dvAra 5. dhyAna dvArA 247 6. spazana dvArA 248 7. tIrthakara gotradhAra 248 8. zAzvata dvAra 249 9 saMdhayaNa dvAra 248 10. saMharaNa dvAra 248 247 248 Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #18 -------------------------------------------------------------------------- ________________ samyaga darzana samyam jJAna samyapha cAritra e ratnatraya AtmAnA nijaguNa che temAM tAratamyatAvALI athavA nyanAdhikatAvALI avasthAone athavA mananA bhAva, pariNAmenI taratamatAvALI avasthAone guNasthAna kahe che. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #19 -------------------------------------------------------------------------- ________________ cAda guNasthAnanA nAma (1) mithyAtva. (2) sAsvAdana. (3) mizra (4) avirati samyagdaSTi (5) dezavirati samyagadraSTi (6) pramatta saMyata. (7) apramatta saMyata (8) apUrvakaraNa athavA nivRttinAdara (9) anivRttinAdara (10) sUkSma saMparAya (11) upazAMta meha (12) kSINa meha (13) sagI kevaLI (14) agI kevaLI Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #20 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jIvanA adhyavasAya lekhaka muni zrI yazovijayajI mahArAja noMdha-jIvanA baMdha ke mokSa tenA bhAva, pariNAma athavA adhyavasAya upara AdhAra rAkhe che. guNasthAna e jIvanA adhyavasAyanI taratamatAvALI vyavasthA che. tethI saithI pahelAM adhyavasAyanuM svarUpa samajavA mATe munizrI yazovijayajIne A lekha ahIM udhata karela che. -na, gi. zeTha jIvane judI judI gatimAM utpanna thavAmAM, jadhanya. madhyama ane utkRSTa RddhinI bhinna bhinna jAtinI vaibhava-saMpatti thavAmAM, alpa AyuSya, dIrgha AyuSyanI taratamatAmAM vagere vastuno viparyAya thavAmAM jIvanA mAnasika bhAva. pariNAma athavA adhavasAye ja kAraNabhUta che. adhyavasAya adhyavasAya eTale mAnasika pariNama-vyApAra vizeSa. sAmAnya rIte mAnasika vicAra e adhyavasa.tharU5 vastu che. A mAnasika pariNAma (vicAra) be vibhAgamAM vibhakata thAya che-(1) zuha, zubha ane (2) azuddha, azubha. A banne prakAranA pariNAmane Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #21 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 20. cauda guNasthAna utpana thavAmAM prathama te jIvanI ISTa aniSTa vastu pratyene saMyoga viyoga AdhAra rAkhe che. inTa saMga-jyAre jIvane jaDa athavA cetana Adi iSTa vastune saMyoga utpanna thAya che tyAre te atyaMta pramudita thAya che. AnaMdanA garvamAM vadhato mane macAve che ane dareka prakAre manane AnaMda krIDAthI manAvate tIvra tIvratara ane tIvratama jAtinI rAga mehanI dazAmAM te te vastu dravya upara sacoTa rIte manane joDe che ane joyA bAda te te vastunI upara prApti, saMrakSaNa ane upabhAgamAM manane ekalaya (ekatAra) karI dIe che. ane e vastunI ISTa vicAraNAmAM vacce ja jAya che. A rAga ane mehanI vicAraNAmAM punaH be vibhAgo paDI jAya che. (1) eka prazasta vibhAga ane (2) bIje aprazasta vibhAga zudhdha devatva, zudhdha guru tAva, zudhdha dharma tatvane aMge karAto rAga-mehane prazasta ane tethI viparIta jAtine kudeva, kudharmAdika tathA artha-kAmane age karAto, utpanna thato rAmamoha te aprazasta kahevAya che. prazasta rAga ne zudhdha che ane zudhdha rAga thatAM, jIva tenA sevanathI thatA puNya prakRtirUpa adhyavasAye AzrayI zubha karmopArjana kare che. e prazasta rAga moha paNa tathAvidha zubha karma dvArA jIvane deva Adika zubha gati prApta karAve che. tyAre aprazasta rAga e azudhdha rAga che ane emAM rata thaele java tathA vadha azubha karma dvArA azubha karmopArjana karI naraka Adi kumatimAM rakhaDe che. - aniSTa saMga jIvane jyAre aniSTa vastune saMga prApta thAya che tyAre jIvane te pratye aruci-Aveza Ave che, krodhamAM AvI jAya che, TheSabuddhi pedA thAya che, e TheSane mana keLavatuM jAya che ane e vicAro hRdayamAM ghara karI jIvane kalpAMta karAve che, aneka duSTa vicAronI zreNI (kaSAyanI Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #22 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jIvanA adhyavasAye azubha pariNati)mAM caDato caDato jIva tIvra, tIvratA ane tIvratama keTie pahece che. ethI te avicAre, kuvicAra ane anya paNa kare che ane AtmAnI sAcI adhyAtma mAtrAne jherarUpa banAvI aneka prakAre karthanAne ApanAra te deSa thaI paDe che. A aniSTa-dveSa-kaSAyanI vicAraNAmAM punaH be vibhAga paDe che-(1) prazasta ane aprazasta. zuddha deva, guru, dharma Adi zubha kAryane aMge karavo paDate kaSAya te prazasta che ane te a5 karmabaMdhanA kAraNarUpa ane zubha phaLane paNa ApanAra che. tyAre tethI viparIta rIte aprazasta kaSAya viparIta phaLa ApanAra samajavo. gatinuM kAraNu adhyavasAya A pramANe ISTa aniSTa vastunA saMga ane viyAgathI zubhAzubha rAga athavA TheSa thavA dvArA utpanna thatA adhyavasAyathI jIvone gati Adika nAmakarmomAM taratamatA paDe che. azubha adhyavasAya naraka Adi gatinA kAraNarUpa ane zubha adhyavasAya devagatinA kAraNarUpa che. jIvanuM sarva baMdhAraNu cakra mana-adhyavasAya upara ja che. mATe ja maH 3 manuthALAM 2i vaMSa mokSayoH manuSyanuM mana ja baMdha ane mekSanuM kAraNa che e Ata purUSane siddhAMta jagajAhera che. | (devagatine yogya Avela adhyavasAya ati vizuddhatara, vizuddhatama dazAmAM vRddhi pAmatA jAya te jIvane cAre ya gatinI bhramaNAne dUra karI muktinI layamAM pahecatAM vilaMba thatuM nathI. ) A pramANe devAyuSya karmabaMdha yogya adhyavasAya vaDe paryAptAonA paMcaMdriya manuSya tathA tiryaMca ja devagatimAM utpanna thAya che. te sivAyanA paMceMdriya jIvono deva-nAraka mATe niSedha svayaM samajI levo. kAraNa ke nArakone tathAvidha bhavapratyayika kSetraprabhAve devagati gya adhyavasAya prApta thatA nathI eTale teonuM devagatimAM gamana kayAMthI ja hoya? vaLI nArako marIne anaMtara nArakI thaI zakatA ja nathI. kAraNa Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #23 -------------------------------------------------------------------------- ________________ cauo guNasthAna bhava svabhAve te punaH turata ja te sthAne utpanna thavA yogya adhyavasAyane pAmI zakatA nathI. te ja pramANe dene naraka gati yogya adhyavasAyo maLatA nathI. tethI teo sIdhA narakagatimAM utpanna thatA nathI tema anaMtara marIne bhava svabhAve deva deva paNe paNa thatA nathI. paraMtu vayamAM manuSya ke tiryaMcane eka bhava karI pachI yathAyogya sthAne utpanna thavuM hoya to thaI zake che. adhyavasAya pramANe AyuSyane baMdha koI paNa jIvanuM AgAmI gati sthAnanuM nirmANa parabhAvanA AyuSyanA baMdhakALe utpanna thatI zubhAzulA bhAvanA, adhyavasAya upara AdhAra rAkhe che. parabhavanA AyuSya mATenA baMdhanA mukhyatve cAra kALa (prasaMga) Ave che. prathama sapakathI jIvavuM jeTaluM AyuSya hoya tenA trIjA bhAge, navamA bhAge, sattAvIzamA bhAge ane chevaTe tenuM AyuSya pUrNa thavAmAM aMtamuhUrta bAkI rahe tyAre. eTale trIjA bhAge jIve parabhavanA AyuSyane baMdha na karyo hoya to navame kare. tyAM na karyo hoya te sattAvIzame kare. tyAM paNa na karyo hoya to chevaTe aMtamuhUrta bAkI rahe tyAre te parabhavanA AyuSyane baMdha karavo ja joIe. e AyuSya baMdhanA kALa prasaMge jIvana jevA prakAranA zubhAzubha adhyavasAya hAya te anusAra zubhAzubha gatine baMdha paDe che. zubha adhyavasAya zubha gati Ape che ane azubha adhyavasAya azubha gati Ape che. te gatimAM paNa ucca-nIca saMpattinI prApti adhyavasAyanI jeTalI jeTalI vizuddhi hoya te te upara AdhAra rAkhe che. pachI bhale te jIvoe dAruNa ityAdi pApAcaraNa evyA hoya paraMtu AyuSyanA baMdhakALe pUrva puNyathI taNAvidha zubha AlaMbanathI Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #24 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jIvanA adhyavasAye pUrvakRta pApane kheda AlocanA grahaNa ityAdi karyuM hoya ane zubha adhyavasAye cAlatA hoya to jIva cilAtIputra, daDhaprahArI, tAmIla tAmasa AdinI jema zubha adhyavasAyane pAmI samakita 5za zubhagatimAM utpanna thai zake che. je jIve AyuSyanA cAra bhAge paikI koI paNa bhAge zubhagati ane zubha AyuSyane baMdha karyo hoya ane e baMdha karyA pUrve ke anaMtara azubha AcaraNAo thaI hoya te paNa zubhagatinA AyuSyane baMdha karyo hovAthI tene zubha sthAne javAnuM hovAthI, pUrvanA saMskArothI zubha bhAvanA AvI jAya che. paNa je AyuSyane baMdha azubha gatine karyo che ane baMdhakALa pUrve ke anaMtara zubha kAryo kIdhAM hoya to paNa azubha sthAnamAM javAnuM hevAthI azubha adhyavasAyo prAyaH prApta thaI jAya che. TuMkAmAM jIvanI jevI ArAdhanA tevI tenI mAnasika vizuddhi suvAsanAthI vAsita bane che. azubha ArAdhanA heya te azubha vAsanAvALa bane che. devagatimAM utpanna thanArA jI asaMkhya varSanA AyuSyavALA manuSyo tathA tiya sarve niyamathI devalokamAM utpanna thAya che ane te paNa nijaAyuSya samAna athavA to hIna sthiti paNe izAnAnta ka65 sudhI ja utpanna thAya che. asaMkhyAta varSanA dIrdhAyuSyavALA manuSya ane tiryaMce te yugaliko ja hoya che ane teo devagatimAM utpanna thAya che. paraMtu naraka Adi zeSa traNe gatimAM utpanna thatA nathI. vaLI gatimAM paNa teonI pitAnI yugalika avasthAmAM jeTalI AyuSya sthiti hoya te tulya sthiti-AyuSyavALA devapaNe tene sthAne) utpanna thAya che. ane tethI teonI vadhAremAM vadhAre gati IzAna devaloka sudhI ja heya che. kAraNa ke nija AyuSya pramANane anukuLa sthiti vadhAremAM vadhAre Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #25 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ra4 cauda guNasthAna IzAna ka95 sudhI hoya che, ane AgaLanI kalpamAM jaghanyathI paNa sAgaropamanI sthitio zarU thAya che. tyAre yugalike to utkRSTathI paNa traNa palyopamanI sthitivALA che. ane tethI palyopamanA asaMkhyAtamA bhAgathI asaMkhyavarSanA AyuSyavALA khecara tiryaMca paMcaeNkiya ane aMtaThapa vartI (dADhAo upara vasatA) yugalika tiryaMca tathA manuSyo te bhuvanapati ane vyaMtara e be nikAyamAM ja utpanna thAya che. paraMtu jyotiSI ke saudharma-IzAne nahi. kAraNa ke jyotiSImAM te jaghanyathI paNa jadhanya sthiti popamanA AThamA bhAganI ane vaimAnikamAM saudharmo palyopamanI kahI che. tyAre ukata yugalika jIvanI sthiti palyopamanA asaMkhyAtamA bhAganI che. tethI tene tulya athavA hIna sthiti paNe tyAM maLI zakatuM nathI. have zeSa eka popamanA AyuSyavALA yugalika (te haimavata eraNyavata kSetranA), be palyopama AyuSyavALA (te harivarSa-ramyakakSetranA), traNa pApama AyuSyavALA (te devakara uttara kurUkSetranA tathA suSama suSama Adi ArAmAM yathAyogya asaMkhyAta AyuSyavALA bharata eravata kSetravatI yugalika manuSya tirya ) bhavanapatithI mAMDI yathAsaMbhava IzAnaka95 sudhI utpanna thaI zake che. kAraNa ke nijAyuSya tulya sthiti sthAna tyAM sudhI che. tethI uparanA kalpe sarvathA niSedha samajI le. e pramANe samUci7ma tiryace bhavanapati tathA vyaMtarane viSe utpanna thAya che, paraMtu jyotiSThAdi (saudharma, IzAna) nikAyamAM utpanna thatA nathI. kAraNa ke teonuM upajavuM palyopamanA asaMkhyAtamAM bhAge AyuSyavALA devomAM hoya che. adhyavasAya anusAra gati asurakumArAdi gati bALa tapa ajJAnapaNe karAto hovAthI te zUnya gaNAya che. bALa tapa jinezvara bhagavAnanA mArgathI viparIta, tAtatva, payAreya Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #26 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jIvanA adhyavasAye 25 ---- bhakyAbhaDhyanA bhAna rahita karAya che. e mithyA tapa kahevAya che. kAraNa ke te tapa samyakatva (sAcA zraddhAna) rahita hoya che. e tapathI AtmA kadAca sAmAnya lAbha bhale meLavI jAya paNa aMte AtmAne hAnikAraka hovAthI niSphaLa che. je tapamAM nathI hetuM Idriyadamana, nathI hotuM gaMdha, rasa, sparza Adi viSayone tyAga, nathI hoto adhyAtma, nathI letI sakAma nirjara, UlaTuM puSTikArI anna levuM, Idriyane ravecchAe poSavI, viSaya vAsanAonuM vadhu sevana, hiMsAmaya pravRttivALA evA paMcAgni Adi to e bALatapa che. tathApi tenA dharmazAstra anusAra bAhyadaSTie kiMcita Atma damanane karanArA taparUpa anuSThAna hovAthI sAmAnya lAbhane maLatAM teo kapAyana RSinI jema asurakumAra Adi bhavanapati nikAyamAM utpanna thAya che. mATe jagatamAM suprasiddha jainadharmanA tapane samajIne kalyANanA abhilASI AtmAe tene ja Adara karavo. ukaTa reSane dhAraNa karate tapa kare tene paNa asuragati prApta thAya che. koI eka prANu svazAstrAnusAra paNa tapane dharmAnuSThAnane karate hoya, ahiMsaka asatyane tyAgI, strI saMga rahita, niSparigrahI hoya, sadguNa hava, kaSAyavartatA na heya. mAyALu, zAMta svAbhAvI hoya to jIva zubha puNyadvArA utpanna thatA uttama adhyavasAyo dvArA vaimAnika nikAyagata devanA AyuSyano baMdha kare che. eTaluM ja nahi paNa tethIe vadhu vizuddhatara, vizuddhatama dazAmAM dAkhala thato mekSa lakSmIne mahemAna paNa thaI zake che. paraMtu tayAvidha karma vicitratAthI te te dharmAnuSThAna tapa Adika karatAM eka kaSAyanI pariNati evI vartatI hoya ke nimitta maLe ke na maLe te paNa jyAM tyAM kodha, gusso, Aveza karato hoya, dharmasthAnamAM Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #27 -------------------------------------------------------------------------- ________________ cauda guNasthAna paNa kaMTA tophAna karate hoya, na karavAnA kAryo karatA hoya evA reSa karavAnA malina prasaMge je AyuSyano baMdha paDI jAya te paNa amuka sadaguNa-dharmanA sevanathI asurakumAra Adi bhavanapatimAM upaje che. jo roza vRtti rahita dharmAnuSThAna AcaratA hoya te prANuM tethI adhika sadgati meLave che. mATe roSa vRttine dUra karavI jarUrI che. koI prANI pUrve baMdhAyelA nibiDa cIkaNuM karmane paNa tapanuSThAna dvArA gALI nAkhe che. e tapa karatAM ahaMkAra AvI jAya ke mArA. jevo tapa karanAra, sahana karanAra baliSTha che koNa ? ItyAdi ahaMkAranA madamAM vartatAM parabhavanA AyuSyane baMdha pADe te bhavanapatimAM upaje che. tyAM UMcanIcapaNuM bhAvavAnI vizudhdhi upara AdhAra rAkhe che. mATe prANIoe uttama gati meLavavA ahaMkAra vRtti rahita tapa Adara. vaira pratibadhdha, varamAM Asakta thayela chava mahAna tapa dharmane sevato heya, mahAna RSi tyAgI heya paraMtu je vairInuM vera vALavAmAM Asakta hoya ane parabhavanA AyuSyano baMdha kare te malina bhAvanAnA yoge bhavanapatimAM upaje che. kAraNa ke vera vALavuM e kharAba cIja che. ethI mana hamezA malina rahe che. vera vALI zake ke na vALI zake to paNa te azubha bhAvanAnA yoge ukta gati meLave che. te gatimAM paNa vairI pratye vera vALavAnI vAsanA jAge che ane teo aneka kadarthanAne pAme che ane pharIthI karmabaMdha karIne, tyAMthI avIne saMsAramAM paribhramaNa karyA kare che. mATe prANIo vairAsatapaNuM tajavuM. e pramANe ukta aniSTa bhAvanAonA yoge prANa pitAnI uttama ArAdhanAne deSarUpa banAvI utpanna thatA jadhanya prakAranA adhyavasAya dvArA asurone viSe utpanna thAya che. bhavanapati gati sudhA tRSA Adi dukhothI kaMTALIne raDAthI phAMse khA, viSabhakSaNa karavuM, pANImAM paDI DubI javuM, agnimAM praveza karI baLI Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #28 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jIvanA adhyavasAye 27. maravuM, giri zikharathI paDatuM melavuM vagere AcaraNAo svayaM pAparUpa che. ane tenuM phaLa naraka Adi kumati hoI zake. paraMtu AyuSya baMdha karyA pUrve AvA AcaraNa karatAM svabhAgathI zubha nimittArA zubha bhAvanA AvI jAya to jIva aniSTa kArya karavA chatAM paNa zubhabhAvanA vege zulapANI yakSa vagerenI mAphaka vyaMtaranI zubhagati prApta kare che. deraDA vaDe prANane ghAta karavo. koIpaNa prakAranA AMtarika ke bAhya duHkhathI kaMTALI phAMso khAIne maravAnA dAkhalA vartamAnamAM duHkha kalezathI kaMTALelA mAnavomAM vadhu jovAya che. kaI paNa Aphata ke duHkhanA kAraNe viSa bhakSaNa karyuM hoya paraMtu punaH zubha bhAvanAnA yoge vyaMtaramAM jAya che. AvA prasaMge moTe bhAge lakSmIva tene tyAM bane che. jANatA ke ajANatAM jaLamAM ke agnimAM praveza karI maratAM zubha bhAvanA pAmate jIva kumAranaMdInI peThe vyataramAM upaje che. AvA da khalA madhyama vargamAM vadhu maLI Ave che. sudhA athavA tRSAnA du:khathI pIDAtA jIva pitAnA prANa tyAga kALe zubha bhAvanAnA yoge mare te vyaMtara thAya che. AvuM dIna vargamAM vadhu hoya che. kaI mahAna duHkhathI pIDAte sAhasika jIva duHkhathI kaMTALela hAvAthI parvatanA zikhara uparathI paDatuM mUke te maratAM zubha bhAvanAnA vege vyaMtara thAya che. zubha bhAvanAnA abhAve te sva sva adhyavasAya anusAra te te kutimAM upaje che. jayotiSI vaimAnika deva gati vanamAM rahI bhayanI aMdara upajanArA baTATA, zakarIA, sUraNuM, kaMda, gAjara Adi kaMdamULanuM bhakSaNa karanArA tApasa marIne bhuvanapatithI mAMDI jyotiSo sudhImAM utpanna thai zake che. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #29 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 28 cauda guNasthAna A tApaso ane AgaLa kahevAze te jIvo tapazcaryA Adika dharmane pApa karmarahita seve te teo tethI ye AgaLa u5jI zake che paraMtu teo ajJAnI hovAthI tapadharma karatAM paNa pA5 sevana te kare che ja. teo eka tapasyArUpa kAyAkaleza bAhya kaSTa sahana karavAthI thoDoka lAbha prApta thatAM tenA phaLarUpe jyotiSI nikAyamAM upajI zake che. svadharma niyama anusAra cAra pAMca ekaThA thaIne bhikSATana kare, care te caraka ane kapAlimatanA saMte te parivrAjaka te bane brahmaloka sudhI utpanna thaI zake che. temane jadhanya upapAta vyaMtaramAM hoya che. (matAMtare bhavanapatimAM kahyo che). paryAptA garbha ja tiryaMca paMcendriya sahastrAra sudhI utpanna thaI zake che. A kathana saMbalakaMbalanI mAphaka je tiryace koI nimittathI ke jAti smaraNa jJAnathI samyakatva ane dezaviratine pAmyA hoya teo mATe samajavuM. uparokta cho karatAM A tirya ce hovA chatAM paNa vadhu lAbha meLave temAM kAraNa, samyakatva ane dezaviratinI prApti e eka ja kAraNa che. uparokata che dharma-tyAga-tapa amuka prakAre kare paraMtu te sarve ajJAnapaNe ane jinezvaranA mArgathI viparIta paNe thatuM hevAthI dhULa upara lIMpaNanI jema niSphaLa thAya che. deza virativaMta zrAvaka zubha bhAvanAnA vege mare te marIne utkRSTa ayyata devaleka sudhI utpanna thAya. tiryaMcanI deza viratithI zrAvakanI dezavirati manuSyabhavane aMge vadhu nirmaLa, uttama prakAranI prApta karI zakato hevAthI dezavirati zrAvaka te gatinA lAbhane vadhu meLave che. koI jIva jinezvara bhagavaMtanI athavA koI prAbhAvika labdhidhArI yatinI Rddhisiddhi, devadAnavathI, mAnavathI thate satkAra pUjAdine joIne te potAnA manamAM vicAra kare ke huM paNa jo AvuM yatipaNuM lauM te mAre paNa pUjAsatkAra thaze. ema kevaLa aihika sukhanI IcchAthI (nahi ke mukitanI IcchAthI) kaMcana kAminInA tyAgI evA ne Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #30 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jIvanA adhyavasAye 29 yatinI jema A paNa yati paNuM dhAraNa kare eTaluM ja nahi paNa evA prakArane utkRSTa saMyama pALe ke mAkhInI pAMkhane paNa kilAmanA thavA na dIe. evI jIva rakSA Adi kriyAo kare. jo ke te saMyamanI sAcI zraddhA rahita hoya che te paNa bAhya dazavidha cakravAla samAcArInI kriyAnuM utkRSTa paNe yathArtha ArAdhana karate kevaLa te kriyAnA baLe ja utkRSTathI nava raiveyaka sudhI utpanna thaI zake che. e pramANe liMga sAdhunuM heya paNa mithyAdaSTi heya te utkRSTathI nava raiveyaka sudhI utpanna thAya che. zrI sarvajJa arihaMta deve prarUpelA jIva, ajIva, puNya, pApa Adi nava tane je sahe nahi, mAne nahi athavA teoe prarUpelA ane gaNadharAe guMthelA sUtra-artho e badhAne sAcA mAne paraMtu pitAnI buddhimAM keI eka pada na ruce ane tethI arihaMta devanA vacanamAM vikaLa thAya, muMjhAya, zaMkita bane, A vastu bhagavAne khoTI kahI che evI evI aneka prakAranI zaMkAe jAge ane dvAdazAMgInA eka ja padanI asahaNa kare to tevAone jJAnIo mithyAdaSTi kahe che. kAraNa ke tene haju samyaga daSTi khIlI nathI ane ethI ja zrI sarvajJa jinezvara devonA kahelA vacanamAM eka padanI zaMkA thatAM AtmA temanA kevaLa jJAnano pratyanika bane che ane tethI te jIve anaMtA tIrthakaronI AzAtanA karI kahevAya che. kAraNa ke anaMtA tIrthakaronI artharUpe prarUpaNuM samAna hoya che ane prANIoe pitAnI sva5 buddhimAM koI vastu ekadama na besavA mAtrathI zakita banI asatya svarUpe mAnI levI e anaMtA saMsArane vadhAranArI vicAraNA che ane jJAnInI mahAna AzAtanA karavA barAbara che. jJAnInuM jJAna kaI agAdha ane ajaba che. mATe tenA upara sacoTa zraddhA rAkhavI. jaM jiNehi paveiyaM tameva nissaMkaM saracaM. chadmastha saMyamI cauda pUrvadharo temaja jJAna darzana cAritramAM rata Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #31 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 30 cauda guNasthAna banelA munio mRtyu pAme to utkRSTathI trileka tilaka samAna uttama sarvArtha siddha vimAnane viSe utpanna thAya che, cauda pUrvadharone jaghanya upapAta lAMtAka sudhI hoya che. tenI nIce te nahi ja. jeo utkRSTa ArAdhanA karI zakyA nathI paNa jaghanyapaNe cAritranuM ArAdhana kareluM hoya evA yatio jaghanyathI saudharma kalpa chevaTa bethI nava 55manI sthitivALA devapaNe utpanna thAya che. e pramANe jaghanya zrAvakapaNuM pALanAra zrAvaka paNa chevaTe saudharmo popamanI sthitivALA devapaNe utpanna thAya che. e sAdhu zrAvaka sva-AcAramAM nirata hovA joIe. sva-AcArathI taddana bhraSTa hoya, kevaLa pUjAvAnI khAtara veSa paherato hoya ane zAsanane uDAha karanArI hoya tevAonI gati te teonA karmAnusAra samajI levI. jene rAga vItI gayo che, nAza pAmyo che te vItarAga kahevAya. ApaNAmAM AtmAnA 14 guNasthAna che ane te kramazaH uttama uttama koTinA che. atyAre A kALe te vadhumAM vadhu sAta guNasthAnonI vizuddhi AtmA meLavI zake. tethI vadhu AgaLa vadhavA raA kALamAM kALa svabhAvathI saMyogo prAta thatA nathI, paraMtu jyAre te te kALe vItarAgapaNuM prApta karanArI vyakti sAtamA guNa ThANAthI AgaLa kSapaka zreNI dvArA vadhatI jAya che tyAre rAgane dazamAM guNa ThANunA aMte nAza kare che ane ene nAza thaye krodha mAna svarUpa bano te nAza thaI gayelo ja hoya che. e pramANe bAramA guNasthAnake teo vItarAgapaNuM prApta kare che. have teone koInA paNa upara rAga ke dveSa karavApaNuM hatuM ja nathI. saMsAramAM paribhramaNa karAvanAra bane dura saradArone nAza karyo che. tethI terame guNasthAne AtmA saMpUrNa jJAnI thAya che. ane e Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #32 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jIvanA adhyavasAye 31 rAga javA dvArA prApta karela te vItarAga mahAtmA puruSanA prazamasukha AgaLa A lekanuM kAmasukha ke devagata sukha anaMtamA bhAge paNa nathI. azubha karma karanArI eTale cAMDAla jevuM kArya karanArI deva jAtine kiviSika deva kahe che. saudharma ane IzAna devalokanA adhebhAge traNa sAgaropamanA AyuSyavALA kiviSika de vase che. trIjA sanakumAranA adha bhAge traNa sAgaropamanA AyuSyavALA ane lAMtaka kalpanA adhebhAge tera sAgaropamanA AyuSyavALA kiviSiko vase che, A devanA A traNa ja utpatti sthAne che, te arihaMta bhagavatanI AzAtanAthI jamAlInI jema pUrvabhavamAM devaguru dharmanI niMdA karavAthI dharmanA kAryo dekhI baLatarA kare te dvArA thatA azubha karmanA udayathI devaloka nIca kAryo karanArA kilivaSiyA deva tarIke utpanna thAya che. ahIMA te te kalpanA adha sthAnake kilviSiyA che. lAMtakathI upara A kilviSinuM upajavuM nathI phakta ayutAMta sudhI bIjA Abhiyogika (dAsa yogya kArya bajAvanArA) ane bIjA sAmAnika Adi prakIrNaka devenuM upajavuM hoya che. tethI AgaLa teonI paNa utpatti nathI. kAraNake raiveyaka tathA anuttara devenuM ahamIMpaNa hevAthI temane teonI kaMI AvazyakatA nathI. naraka gati pUrvabhavamAM karelA aneka duSTa pApAcaraNethI ghera hiMsA, jahaM, corI, paradA rAgamana lakSmI uparanI atyaMta mUrchAthI aneka prANIonA ghAta karavAthI te te AtmAo tathAvidha narakagati egya AyuSyano baMdha karIne narakamAM utpanna thAya che, jevA ke - mithyAvI-jinezvaranA zAstrathI viparIta zraddhAvALA,jinazAsanane tiraskAra karanAro, aneka prakAre jinezvaranA mArgane tathA prabhumArganA pAlakone ur3Aha Adi karanAro te gozAlA Adika pramukha. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #33 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 32 cauda guNasthAna mahAraMbhI-mahApApanA AraMbha samAraMbha karanAra, ane jIvonI hAni jemAM rahelI hoya evA duSTa bhayaMkara kAryone AraMbhanAra, te kAlasaurika Adi caMDAla jevA che. mahAparigrahI-mahAna dhana, kaMcana, strI AdikanA moTA parigrahane rAkhanArA. mammaNa zeTha, vAsudeva Adi maMDalika rAjA, sUbhUma, brahmadata cakravatI Adika samajI levA. tIvra kAdhI-tIvra mahAna kredha karanArA, vAtavAtamAM laDatA hoya tevA atyaMta krodhI puruSa tathA vAgha, sarSa Adika jaMtuo. nizIla-ziyaLa, cAritra, brahmacarya AdikathI rahita, parastrI laMpaTa heya, aneka paranArIonA mahAhitakArI ziyaLane lUMTanArA hoya te. vezyA tathA tene tyAM gamana karanArA puruSa Adi pramukha. pAparuci-pApanI ja rucivALA hoya, puNyanA kAryamAM jeno prema ja thato na hoya, puNyanA kAryo dekhIne baLI marate hoya, jene dharmanA kAryo jevA ke sAMbhaLavA paNa gamatA na hoya, jyAM tyAM pApanA ja kAryo karatA hoya che te pramukha. pariNAmI-raudra eTale ghaNu ja kharAba pariNamI. aMtaramAM hiMsAnubaMdhI vagere raudra dhyAna cAlatuM ja hoya. gIrolI, gIllI, taMduliye matsya Adi jatuo tathA manuSya jemanI Akho divasa kharAba dhArAo cAlatI heya, anekanuM ahita ja karatA hoya, ghara prANavadha karanArA heya, mAMsAhAra Adika karanArA hoya te pramukha. AvA cho azubha pariNatinA ge ati krUra durthonamAM dAkhala thaIne narakanuM AyuSya bAMdhe che ane narakamAM utpanna thAya che. tyAM duHkhamAMne duHkhamAM rIbAI mare che. azubha gatimAM utpanna thayelA A chAne pUrvakarmodayanA vazathI traNa prakAranI vedanAne anubhava karavAnuM hoya che-- Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #34 -------------------------------------------------------------------------- ________________ chaganA adhyavasAye : : --.-.-- -- - -- --- - - = (1) kSetrathI utpanna thayelI vedanA. (2) anyonyathI (arasparasathI) utpanna thatI vedanA. (3) saMkilaSTa adhyavasAyathI paMdara paramAdhAmI devakRta vedanA. e traNamAM anyonyakRta vedanAnA punaH be bheda paDe che - (1) zarIthI paraspara utpanna thatI ane bIjI stradhArA paraspara utpanna thatI vedanA. kSetravedanA sAteya narakamAM che. ane anukrame nIce nIce azubha, azubhatara, azubhatamapaNe heya che. anyonyata vedanAmAM zarIrathI thatI anya vyakti vedanA sAte ya narakane viSe che. trIjI paramAdhAmI kRvedanA e pahelI traNa narakemAM che. A pramANe narakagatinA mahAna dukha prApta karavA na hoya te pratyeka jIve pitAnuM jIvana sudhArI, pApAcaraNe dUra karI prathamathI ja cetIne zuddha muktidAyaka jinezvara prabhunA mArganuM pAlana karavuM jarUrI che. A paramAdhAmI devo pUrvabhavamAM krarakama, saMkilaSTa adhyavasAyavALA, pApakAryamAM ja AnaMda mAnanArA heIne paMcAgnirUpa miyA kaSTavALA tapa Adika karIne ATalI AsurI vibhUti prApta kare che. tyAM temane tevo AcAra, svabhAva ja hevAthI narakIne vedanA upajAve che. jema ahIM manuSyalakamAM sApa, kukaDA. vartaka, lAvaka vagere pakSIone tathA muSTimaene yuddha karatA thakA parasparane prahAra karatA joIne rAgadveSathI parAbhava pAmelA pApAnubaMdhI puNyavALA manune bahu AnaMda thAya che tema te paramAdhAmIo paNa narakanA ane ekabIjA upara paDatA ane prahAra karatA joIne parama khuza thAya che. ane pramodanA vazathI tAlIo pADIne khaDakhaDa aTTahAsya kare che, vastra uDADe che, pRdhI upara hAtha Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #35 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 34 cauda guNasthAna pachADe che. Avo AnaMda te temane devakanA nATaka Adi jovAmAM paNa thato nathI. jo ke nArakone temaNe pUrvabhave karelAM pAnA phaLarUpe paramAdhAmIo sarva prakAranA duHkha dIe che paNa teo pitAnA AtmAne temAM atyaMta tallIna karI khuza kare che, nacAve che, rAcInAcIne khUe rAkhe che ane tene mArIne atyaMta harakhAvAthI mahA pApI nirdaya evA e de mahAkarma bAdhI aMDagolika AdinI jema duSTa sthAnomAM utpanna thAya che. TuMkAmAM jyAre jIva sa kilaSTa adhyavasAyavALo, hiMsAmAM Asakta, mahAraMbhI, mahApagrahI, raudra pariNAmI, Adi pApAcaraNa vALo thAya tyAre naraka AyuSya yogya karmopArjana karI narakamAM jAya che. temaja guNagrAhI bALa tapa Adi karanArA dAna rucivALA, alpakAvI, Arjava Adi guNovALA cha devagatimAM jAya che. tiryaMca ane manuSya gati jyAre jIva mAyA kapaTa jaLamAM vadhu tatpara hoya, nAnA moTA vyasanamAM rata raheto hoya, bahu khA khA karanAro hoya te moTe bhAge tiryaMcagati yogya banIne tyAM jAya che. jyAre mehadaya eTale maithunAbhilASanI atyaMta gADha tIvratA vatI hoya, mahA bhayAnaka ajJAna vartatuM heya (kAraNa ke ajJAna vastu sacetana evA jIvane muMjhavI acetanarUpa kare che te ajJAnathI sarve koI bIe che), asAra-azAtA 25 vedanIya karma udayamAM AvyuM hoya tyAre jIva mahA duHkhadAyI evuM ekaMdriyapaNuM prApta kare che. . jIva mArdava, Arjava Adi sarasa guNayukta hoya, zalyavALe heya te manuSyagati bAMdhe che. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #36 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jIvanA adhyavasAye 35 mekSagati jyAre jIvane prazama, vega, nirveda, anukaMpa, AstikyanI abhivyakti rUpa samyakatvanA, samyajJAnanA pariNAma tathA prANAtipAta mRSAvAda, adattAdAna, maithuna, parigrahanI nivRttirUpa cAritra pariNAma vartatA hoya tyAre ane te bhopArjita Adhi, vyAdhi, upAdhine dUra karI cAra ghAtI karmano kSaya karI akhila lokAlekane batAvanArUM kevaLa jJAna pAmI jaghanyathI aMtarmuddata ane utkRSTathI dezanA pUrva koTI varSa paryata rahI zeSa cAra karma te kALamAM khapAvIne, sarva karma kalaMkathI dUra thaIne niratizaya sukhanA bhAjana thayA chakA ja gatithI eka ja samayamAM te manuSya jIvo uttamattama avyAbAdha sAdi anaMta sthiti jyAM rahI che, jyAM gayA pachI punaH dukhadAyaka janma ja le paDato nathI evA siddhi-mekSa sthAnane viSe siddhapaNe utpanna thAya che. -lekhakanA "bRhat saMgrahaNI"mAMthI sAbhAra saMkalita Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #37 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI razekhara sUri kRta guNasthAna kramAroha maMgaLAcaraNa guNasthAnakramAroha-hanamohaM jinezvaraM / namaskRtya guNasthAna-svarUpaM kiMciducyate // 1 // paheluM guNasthAna caturdazaguNazreNi-sthAnakAni tadAdimaM / minyAvAkhyaM dvitIyaM tu, sthAnaM sAsvAdanAmivaM // 2 // tRtIyaM mizrakaM turya, samyagdarzanamavataM / zrAddha paMcamaM SaSThaM, pramattazramaNAnidhan // 3 // saptamaM svapramattaM cA-pUskiraNamaSTamaM // navanaM cAnivRtya spaM, dazamaM sukSmalobhakam // 4 // ekAdazaM zAntanohaM, dvAdazaM kSINamohakaM / trayodazaM sayogyAkhya-mayogyAkhyaM catudarzam // 5 // artha-nisaraNIne jema paga mUkavAnA sthAnarUpa pagathI heya che tema bhavya jIvone siddhi-mukti rUpI mahela upara caDavAne guNa zramirUpa nisaraNImAM eka guNathI bIja guNanI prApi25 sthAne Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #38 -------------------------------------------------------------------------- ________________ suNasthAna kramAroha 37: ( suzreNinAM pagathIAMne) gurusthAna kahevAya che. guNasthAna cauda che tenA nAma A pramANe che-- ( 1 ) mithyAta ( 2 ) sAsvAdana ( 3 ) mizra ( 4 ) avirati samyagdaSTi ( 5 ) dezavirati ( 6 ) savirati ( 7 ) apramattasaMyata kahe che. ( 8 ) nivRttimAdara, apUrvakaraNa ( 9 ) anivRtti bAdara (10) smamaMparAya (11) uSazAMta mA (12) kSINa mAThu (13) sayegI kevaLI (14) ayeAgI kevaLI A cAra AAne bhegA artha hAvAthI tene kulaka athavA kalAyaka bhadevAgu dharmeSu, yA devagurudharmaSIH / tanmayyAyaM bhavedvayaktamantaM mohalakSaNam // 6 // anAdyavyaktamiyyA, jIve'ssveva sadA paraM / vyaktamithyAtvadhIprApti guNasthAnatayocyate // 7 // madyamohAdyathA jIte na jAnAti hitAhitaM / dharmAdharmo na jAnAti, tathA mithyAtvabhotaH // 8 // abhavyAzritamithyAtve'nAdyanantA sthitirbhavet / sAmanyAzritamiyyAtve'nAdisAntA punarmatA // 9 // artha--kudeva, kuguru ane kudharmane viSe sudeva, suguru ane sudharmanI je buddhi te vyakta mithyAla che ane mithyAtva mAhanIya kama te avyakta mithyAtva che. ( 6 ) anAdikALathI saMbaMdhavALuM avyakata sadAkALanu che ja ( mATe avyakata mithyAtvane nathI ) paraMtu vyakta mithyAtvavALI buddhinI mithyAta) ene ja mithyAtva guNasthAna kahI zakAya che ( 7 ). Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com mithyAtva tA jIvamAM guNasthAna kahI zakAtu prApti ( eTale vyakta Page #39 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 38 cauda guNasthAne madirAnA kaphathI bhAna bhUlele jIva hita ahita kaMI paNa jANI samajI zakatA nathI tevI ja rIte mithyAtvathI mohita thayela chava dharma adharmane samagapha prakAre jANe samajI zakatA nathI. (8) abhagyanI apekSAe mithyAtvanI sthiti anAdi anaMta che ane bhavyanI apekSAe mithyAtvanI sthiti anAdi sAta kahelI che. (8) bIju guNasthAna anAdikAlasaMbhUna-mithyAkarmopazAntitaH / syAdaupazamikaM nAma, jIve samyakatvamAditaH // 10 // ekasminudite madhyA-cchAntAnantAnubandhinAm / sarvopari sakhyatva sthita 11 || samayAdAvaliSarka, yAvanmithyAtvabhUtalaM / nAsAdayati jIo'yaM, tAvatsAsvAdano bhavet // 12 // artha--anAdikALathI utpanna thayela mithyAtva mohanIya karma upazAMta thavAthI jIvane prathama upazama samyakatva prApta thAya che. (10) upazAMta thayelA cAra anaMtAnubaMdhI kaSAyamane kaI paNa kaSAya udaya pAmatAM prathamanA aupanika samyakatva rUpa parvatanA zikhara uparathI cuta thaIne paDate jIva jaghanyathI eka samaya ane utkRSTa che AvalikA sudhImAM, jyAM sudhI mithyAtvarUpa bhUmitaLane prApta thAya nahi tyAM sudhI (eTale vaccenA aMtarALanA kALamAM) te jIva sAsvAdana sabhyatva vALA kahevAya che. (11-12). trIjuM guNasthAna mizrakarmodayAjIve, samyagamithyAtvamizritaH / yo mAyo'ntarmuhUrtatyA-tanmazrasthAnamukhyate // 13 // Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #40 -------------------------------------------------------------------------- ________________ guNasthAna kamareha vacAraNakuti-vANA | gulaMo samAyo, ramelAtta thayA 10 || tathA dharma zraddhA, nA samajutiH | mitro'sau bhaNyate tasmAdbhAto jAtyantarAtmakaH // 15 // yuti no kI, mitro cite na vA sa vA kudRSTivA, bhUtvA maraNamaznute // 16 // samyAgmathyAtvayodhye, hyAyurthanArjitaM purA / niyate teMna bhAvena, gatiM yAti tadAzritAm // 17 // artha-mizra mohanIya karmanA udayathI chavane viSe samakRtva ane mithyAtva e benA mizraNathI aMtarmuhUrta kALa sudhImAM je bhAva utpanna thAya che te mizritabhAvanuM nAma mizra guNasthAna kahevAya che. (13) jema ghaDI ane gadheDAnA saMyogathI khaccararU5 eka navIna jAti utpanna thAya che, tema goLa ane dahIMnA saMyogathI eka navo ja svAda utpanna thAya che. tevI rIte je jIvanI buddhi sarvajJa bhASita ane asarvajJa bhASita e banne dharmamAM samAna zraddhAvALI thAya te jIva navIna jAtinA bhedarUpa mizra guNasthAnavALo gaNAya che. (14-15) mizra guNa sthAnamAM rahela chava AyuSya bAMdhatA nathI tema maraNa pAmato nathI. paraMtu samyagdaSTi thaIne athavA te mithyAdaSTi thaIne ja maraNa pAme che. (16) - mizra guNasthAnanI prApti pahelAM jIve samyakatva athavA mithyAtva e be bhAvamAMthI je koI eka bhAve vartatAM AyuSya bAMdhyuM hoya te bhAva sahita te jIva maraNa pAme che. ane te bhAvane anusAra sagati athavA durgatimAM jAya che. (17) Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #41 -------------------------------------------------------------------------- ________________ cauda guNasthAna cethuM guNasthAna yathokte ca tacce, rucirjIvasya jAyate / nisargAdupadezA, samyak hi taducyate // 14 // dvitIyAnAM kaSAyANA-mudayAdvatavarjitaM / samyak kevalaM yatra, tacaturthaM guNAspadam // 19 // utkRSTA'sya trayastriMzatsAgarA sAdhikA sthitiH / tadardhapudgalAvarta-bhabhivyairavApyate // 20 // kRpAprazamasaMvega-nidAstikyalakSaNAH / guNA bhavanti yaJcite, sa syAtsamyaktvabhUSitaH // 21 // zAyopazamikI dRSTiH, syAnarAmarasaMpade / kSAyikI tu bhave tatra, niturya vA vimuktaye // 22 // deve gurau ca saMghe ca, sadbhaktiM zAsanonnatiM / avato'pi karotyeva, sthitasturye guNAlaye // 23 // artha-sarva kahelA tattvone viSe svAbhAvika rIte athavA upadeza AdikathI jIvanI ruci thAya te myakta kahevAya. (18). je guNasthAnamAM bIjA apratyAkhyAnI kakSAnA udayathI vrata pratyAkhyAna rakita kevaLa samyatva mAtra ja heya te ceNuM guNasthAna kahevAya. (18) A avirati samyagdaSTi guNasthAnanI utkRSTa sthiti kaMIka adhika tetrIza sAgaropama pramANa che. ane te manuSyanA AyuSya sahita sarvArtha siddha Adi devonA AyuSyarUpa jANavI. tathA e samyaktva adha puzaLa parAvarta jeTale saMsAra bAkI rahyo che.ya tyAre ja prApta thAya che. temaja e samyakatva bhavya jIvane ja prApta thAya che. abhavyane prApta thatuM nathI. (20) Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #42 -------------------------------------------------------------------------- ________________ guNamyAna mArAha 41 jenA cittamAM dayA, zAMtatA, savega, niveda ane A stiya e pAMca lakSaNavALA guSNeA heAya te chAne samikatI jANavA. ( 21 ) jIvane kSayAzama samyaktva manuSyagati ane devagatinI sa'padA Ape che, ane kSayika samyaktva te ja bhavamAM athavA troje ceAthe bhave mAkSa Ape che. (22 ) cethA guNasthAnamAM rahelA va tarahita che te pazu deva, guru ane saMdhanI uttama bhakita tathA zAsananI unnati teA kare che ja(23). pAMcamuM guNasthAna pratyAkhyAnodayAddeza - viratiyaM jAyate / saTTAhU di dezona--oiisthatiH || 20 || AtaM raudraM bhavedatra, mandaM dharmyaM tu madhyanaM / SaTkarmapratimA zrAddha - vratapAlanasaMbhavam // 25 // ataH paraM prarutAdi -- guNasthAnakasasake / antarmuhUrtamekaikaM, pratyekaM gaditA sthitiH // 26 // a--je guNasthane trIjA pratyAkhyAnAvaraNu kaSAyanA udayathI vrata, niyama Adi dezathI utpanna--pragaTa thAya che te ( zrAvakanuM) deza virati guNasthAna kahevAya che. (24) A dezavirati guNasthAnamAM AdhyAna ane raudradhyAna mada hAya che. ane zrAvakanA SaTkama ( Avazyaka ), 11 pratimA ane bAravratanA pAlanathI utpanna thayeluM dharmadhyAna ahIM madhyama prakAranu hAya che. (25) dezavarati guNasthAnathI AgaLanAM pramatta, apramatta, apUrvakaraNa, anivRttikaraNa, sUkSmasa parAya, upazAMta meha ane kSINameDa e sAta guNasthAneAnI pratyekanI utkRSTa sthiti ekeka aMtamu ta pramANu kahI che. (26) [ temAM pramatta ane apramatta e e guNasthAnanI bhegI Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #43 -------------------------------------------------------------------------- ________________ cauda guNasthAna 42 maLIne dezeAna pUrva kreADanI sthiti kahI che. tema bIjAM pAMca mATe nathI. tenI te badhI maLIne paNu aMtarmuatatI ja hoya che. ] chaThTha guNasthAna kaSAyANAM caturthAnAM vratI tIvrodaye sati / mavebamAyuvatavA -- amatasthAnano mutiH // 27 || astitvAnokaSAyANA- matrArttasyaiva mukhyatA / AjJAcAEvanopata--dharmadhyAnasya nauLatA ||28 // yAvapramAdasaMyukta tAvatasya na tiThati / dharmadhyAnuM nimna--miyunimAnAH || 11 || pramAdyAvazyakatyAgA - nizcalaM dhyAnamAzrayet / yo'sau naivAgamaM jainaM, vetti miyyAtvamohitaH // 30 // - - tasmAdAvazyakaiH kuryAt, prAptadoSanikRntanam / vAvannApnotisaddhayAna - mapramataguNAzritat // 31 // a--sa jvalana kaSAyeAnA tIvra udayathI muni pramAdayukta thAya che. te kAraNathI tevA muni pramattaguNasthAna vartI kahevAya che. (27 ) A pramatta guNasthAnamAM paNa nAkaSAyAne udaya hAvAthI ArttadhyAnanI ja mukhyatA che ane AjJAvicaya AdinA AlakhanavALA dharma dhyAnanI gauNutA che. (28) - jyAM sudhI sadhu pramAyukta che tyAMsudhI tene nirAla bana dhyAna TakatuM nathI ema jinezvare kahyuM che. (29) je pramAdI jIve Avazyaka kriyAone tyAga karI nirAlakhana dhyAnanA Azraya kare che te jIvA mithyAtva varDa meAhita thayelA haiAvAthI zrI jinezvaranA siddhAMtanA tattvane jANutA nathI. (30) Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #44 -------------------------------------------------------------------------- ________________ guNasthAna kamAroha mATe jyAMsudhI apramatta guNasthAna vaDe sAdhya evuM zreSTha dhyAna prApta na thAya tyAM sudhI prApta thayelA dethAno Avazyaka Adi kriyAo vaDe kSaya kare. (3) sAtamuM guNasthAna caturthAnAM kaSAyANAM, jAte maMdodaye sati / mavebamArIna-amane mArI II rUra che naSTAzeSapramAdAtmA, vratazIlaguNAnvitaH / jJAnadhyAnadhano maunI, zamanakSapaNonmukhaH // 32 // saptakottaramohasya, prazamAya kSayAya vA / sadhyAnasAdhanArambha, kurute munipuGgavaH // d4|| dharmadhyAnaM bhavatyatra, mukhyavRttyA jinoditaM / rUpAtItatayA zukla-mapi syAdaMzamAtrataH // 25 // ityetasmin guNasthAne, no santyAvazyakAni Sa / siMkhyAna -cataH | rU artha-saMjavalana kaSAyone maMda udaya thatAM sAdhu pramAda rahita thavAthI apramatta thAya che. (32). sarva pramAda naSTa thayA che e vrata ane zIla Adi guNovALe, jJAna ane dhyAnarUpI dhanavALA, mauna dhAraNa karanAra tathA mehanIya karmane upazama athavA kSaya karavAne ughata thayele zreSTha muni darzana saptaka sivAyanI bAkInI ekavIza mehanIya prakRtine upazama athavA kSaya karavAne mATe zreSTha dhyAna sAdhavAne prAraMbha kare che. (33-34) A sAtamA guNasthAnamAM mukhya vRttio zrI jinezvarakathita dharma dhyAna hoya che temaja rUpAtIta dhyAnapaNu vaDe aMza mAtrathI (gauNatAe) zukala khAna paNa hoya che. (35). Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #45 -------------------------------------------------------------------------- ________________ cauda guNasthAna Avazyaka Adi e pramANe A apramatta guNasthAnamAM cha kriyAkAMDa nathI te paNa satata niraMtarapaNe uttama dhyAnanA yeAgathI svAbhAvika Atmaddhi thatI jAya che. ( 36 ) AthI bAra sudhInA pAMca guNasthAna apUrvAtmaguNAptivA - dapU karaNaM mataM / AvAnAmanirdeviA--yunivRttinuLApam // 20 // bhastitvAtsUkSmalobhasya, bhavetsUkSmakaSAyakaM / zamanAcchAntamohaM syAt kSapaNArakSINamohakam // 38 // " artha--AtmAnA apUrva guNanI prApti hovAthI apUrva guNasthAna kahyuM che. bhAvAnI-adhyavasAyenI anivRtti (pheraphAra nahi ) hAvAthI anivrutta guNasthAna kahyuM che. ( 37 ) sUkSma lAbha udya heAvAthI sUkSma sa'parAya guNasthAna karyuM che. mehanIyane upazamAvavAthI upazAMta mAha guNasthAna kahyuM che ane meAhanIyanA sarvathA kSaya thavAthI kSINameAha nAmanu guNasthAna kahyuM che. (38) Asu guNasthAna tatrApU guNasthAnA - yAMzAdevAdhirohati / zamako hi zamazreNi, kSapakaH kSapakAvalIM // 39 // a--apUrvakaraNa guNasthAna upara caDavAnA samaye apUrvakaraNanA Adya aMzathI ja ( prathama bhAgathI ja athavA prAraMbhathI ja ) upazamaka jIva upazama zreNie caDe che ane kSaSaka jIva kSapaka zreNie caDe che. ( 39 ) Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #46 -------------------------------------------------------------------------- ________________ guNamyAna kramArAhu upazama zreNa pU. jJaH zuddhamAt yukto, hyAdyaiH saMhananaimiH / saMdhyAyannAdyazuklAMzaM, svAM zreNi rAmakaH zrayet // 40 // zreNyArUDhaH kRtekAle -'hamindreSveva gacchati / puSTAyustUpazAntAntaM, naye cAritramohanam // 41 // apUrvAdidvayaikaika - guNeSu zamakaH kramAt / karoti ziteH zAnti, lobhANukhaM ca tacchamam // 42 // zAntadRgvRttanohatvA - dapazamikAbhidhe / syAtAM samyaktva cAritre, bhAvazcopazamAtmatakaH // 43 // vRttamohodayaM prApyo - pazamI cyavate tataH / adhaH kRtamahaM toyaM, punarmAlimabhute // 44 // apUrvAdyAstrayo-mekaM yAnti zamodyatAH / catvAro'pi gyutAvAdyaM, saptamaM vAntyadehinaH // 45 // AsaMsAraM catuvari-meva syAcchamanAvalI / jIvasyaikabhavevAra dvayaM sA yadi jAyate // 46 // 45 a--pUrvanA jJAnavALe; vizuddha cAritravALA ane pahelAM traNa saMdhayaNumAMnA eka saMlayayukta upazamaka jIva zukaladhyAnanA pahelA aMzane, pahelA bhedane dhyAvate upazama zreNite aMgIkAra kare che, (40) upazama zreNie caDelA muni jo kALa kare te amintromAM ja utpanna thAya che. ane dI' AyuSya hAya teA upazAMta mAha guhyusthAna sudhI jaI meAhanIya kamate upAMta pamADe che. (41) apUrvakaraNa Adi e guNasthAnamAM upazamaka jIva bhIzaprakRtine upazAMta kare che. tyAra pachInA dazamA guNusthAnamAM sajvalana lAbhane Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #47 -------------------------------------------------------------------------- ________________ cauda guNasthAna sUkSma kare che ane tyAra pachInA agIbAramAM guNasthAnamAM saMjavalana lobhane upazAMta kare che. (42) upazAMta moha guNasthAnamAM darzana mohanIya ane cAritra mohanIya upazAMta thavAthI samyakatva ane cAritra ane upazama bhAvanA ja hoya che. tema ja A guNasthAnamAM bhAva paNa pirAmika ja hoya che.(43) tyAM upazAMta meha guNasthAnathI upazamaka jIva cAritra mohanIyana udaya pAmIne punaH nIce paDe che kAraNa ke je pANIne mela pANInI nIce ja TharI rahyo hoya te pANI punaH paNa matina thAya che. (44) apUrvakaraNa Adi traNe guNasthAna vALA upazAmaka che upara caDe te eka guNasthAnaka ja caDe. (ekeka guNasthAna anukrame caDe). ane te cAre guNasthAna vALA upazamaka cho je guNasthAnathI paDe te pahelA mithyAtva guNasthAne Ave. athavA caramazarIra hoya te sAtamA apramatta guNasthAne Ave. (45) AkhA saMsAra cakramAM eka jIvane cAra vAra ja upazama zreNi thAya ane jIvane eka bhavamAM je thAya to be vAra ja upazama zreNa thAya. (46). kSapakazreNi ato vakSye samAsena, kSapakazreNilakSaNam / coLI vaLe che, cAmAM pravarte che ka7 | addhipunaH prAnta-hino yuvAH | asaMyataguNasthAne, narakAyuH kSayaM vrajet // 18 // tiryagAyuH kSayaM yAti, guNasthAne tu paMcame / saptame tridazAyuzca, hamma hasyApi saptakam // 49 // darzatAH prakRtIH sAdhuH, kSayaM nItvA vizuddhadhIH / dharmadhyAne kRtAbhyAsaH, prAmoti sthAnamaSTamam / / 50 // Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #48 -------------------------------------------------------------------------- ________________ guNasthAna kramAroha 47 tatrASTabhe guNasthAne, zuklasadhyAnamAdimam / dhyAtuM prakramate sAdhu-rAdyasaMhananAnvitaH // 51 // niSpakampaM vidhAyAtha, dRDhaM paryakramAsanaM / / nAnnizetra, vividubhijiteNa: | para | vikalpavAgurAMjAlA dUrotsAritamAnasaH / saMsArAMcchedanotsAho, yogIndro dhyAtumarhati // 53 // artha-have sakSepamAM kSapakazreNinuM lakSaNa kahIza ke je kSapakazreNi upara ArUDha thaIne yogI (kSapaka muni) karmane kSaya karavAne prAraMbha kare che. (47) pUrve nahi bAMdhelA AyuSyavALA caramazarIrI laghukarmI jIvane cothA avirata samyagdaSTi guNasthAne narakAyuSya kSaya pAme che. (48) tathA pAMcamA guNasthAne tiryaMca AyuSyane kSaya thAya che ane sAtame gurusthAne deva AyuSyane tathA darzanamohanIyanI sAta prakRtine paNa kSaya thAya che. (48) e pramANe te daza prakRtione kSaya karI vizuddha adhyAyavALe muni vizeSataH dharmadhyAna dhyAvate AThamuM apUrvakaraNa guNarathAna pAme che. (50), AThamA guNasthAne vaja RSabha nArA saMghayaNu vALe kSapaka muni pRtharva vitarka sapravicAra nAmanuM paheluM sukala dhyAna dhAvavAne prAraMbha kare che. (51) niSkapa nicaLa ane daDha paryakAsana karIne nAsikAnA agrabhAge sthApela uttama daSTa vALo tathA saheja ughAThI daSTivALe, (para). tathA kapanAo rUpI jALanA baMdhanamAMthI chUTA paDela cittavALo (kalpanA rahita cittavALo) tathA saMsArane kSaya karavAne utsAha vALe yogIndra dhyAna karavAne lAyaka che. (53) Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #49 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 48 cauda guNasthAna prANAyAmanuM rUpa apAnadvAramArgeNa, nissarantaM yathecchayA / nirandhyo pracArApti, prApayatyanilaM muniH // 54 / / dvAdazAMgulaparyanta, samAkRSya samIraNaM / pUlyaniyarlena, pUrajotaH | papa nissArthate tato yatnA-nAbhipadmodarAcchanaiH / yoginA yogasAmarthyA-drecakAkhyaH prabhaMjanaH // 56 / / kumbhavatkumbhakaM yogI, zvasanaM nAmipaMkaje / kumbhakadhyAnayogena, susthiraM kurute kSaNam // 57 // ityevaM gaMdhavAhAnA-mAkuMcanavinirgamau / siMga nirava re, nirakhevAtine || 8 | prANAyAmakramamoDhi-patra rUDhayaiva darzitA / kSaSakasya yataH zreNyA-rohe bhAge hi kAraNam // 59 // artha-muni gudAnA dvAra bhAge svabhAvathI nIkaLatA vAyune rokI Urdhva saMcAranI prApti kare che (Urdhva gati vALo kare) te sAmAnyathI prANAyAma kahevAya. (54) bAra AMgaLa sudhI pavanane kheMcIne (udaramAM) ati prayatna vaDe pUra& dhyAnanA yogathI yogIe pUre che (55) tyArabAda nAbhi kamaLanA madhya bhAgathI yatnapUrvaka dhIre dhIre gI yoganA sAmarthyathI recaka nAmanA pavanane bahAra kADhe tene recaka dhyAna kahyuM che. (56). yonI nAbhi kamaLamAM kuMbhaka dhyAnanA sAmartha vaDe kuMbhaka nAmanA pavanane kuMbhanI peThe kSaNavAra ati sthira kare che. (57) e pramANe pavanane saMkeca, aMdara levo ane bahAra have e Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #50 -------------------------------------------------------------------------- ________________ gusthAna kamA rAha Samananda and be a fan for be kriyA sAdhIne pANI pitAnuM citta ekAgra ciMtanane viSe nizaLapaNe pA25 rI zo 9. (58) ahIM prANAyAmanA bhedano ADaMbara (pragallabhatA) rUDhIthI ja darzAvela che. kAraNa ke kSapaka jIvane zreNi upara caDavAmAM nizcayabhAva me me 29 . (56) sapRthakatva savitarka avicAra dhyAna savitarka savicAraM, sapRthaktvamudAhRtaM / triyogayoginaH sAdho-rAcaM zuk sunirmalam // 6 // zrutacintA vitarka: syAt, vicAraH saMkamo mataH / pRthak syAdanekara, bhavatyetattrayAtmakam // 6 // strazuddhAtmAnubhUtAtma-bhAva zrutA'valambanAt / antasso vitarkaH syAd, yasmiMstatsavitarkajam // 62 / / ayAdayAntare zabdA-chandAntare ca saMkramaH / ... yogAyogAntare yatra, savicAraM taducyate // 63 // dravyAd dravyAntaraM yAti, guNAd yAti guNAntaram / paryAyAdanyapayAMpa, sapRthak bhavatyataH // 64 // iti prayAtmakaM dhyAnaM, prathamaM zuklamIritam / prAmotyataH parAM zuddhi, siddhinIsaulyavarNikAm // 65 // . yadyapi pratipAtyeta-duktaM dhyAnaM prajAyate / / tathApyAtavizuddhatvA-dUsthAnaM samIhate // 66 // artha-traNa mavALA yogI munine sapRthakatva savitA savicAra nAmanuM paheluM nirmaLa zukala dhyAna heya che. (10) Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #51 -------------------------------------------------------------------------- ________________ cI gusthAna - zratanI ciMtA-manana te vitarka che. eka manana uparathI bIjA manana upara javuM ItyAdi saMkramaNa te vicAra che. ane anekapaNuM te pRthakatva che. e pramANe A paheluM sukaladhyAna traNa vizeSaNavALuM che. (61). pitAnA zuddha Atma svarUpanA anubhavathI Atmagata-aMtargata bhAvakRtanA AlaMbanathI dhyAnamAM aMtarjalpAkAra rU5 vitarka heya te savitarkathI utpanna thayela zukaladhyAna kahevAya. (12) je dhyAnamAM pUrve karelA vicAraNArUpa vitarka eka arthathI bIjA arthamAM jAya, eka zabdathI bIjA zabdamAM jAya. ane eka yogamAMthI bIjA yogamAM jAya te dhyAna saMkramaNa yukta eTale savicAra kahevAya. (3) je dhyAna eka dravyathI bIjA dravyamAM jAya, eka guNathI bIjA guNamAM jAya ane eka paryAyathI bIjA paryAyamAM jAya te sapRthakatva dayAna kahevAya. (64) e gaNa vizeSaNa rU5 pahelA zukaladhyAnathI AtmA nekSarUpI lakSmInA sukhanA nidarzanarU5 utkRSTa vizuddhi prApta kare che. (65). je ke A paheluM sukAna pratiyAtI paNa thAya che te paNa AtmA ati vizuddhivALo thavAthI uparanA guNasthAnamAM caDavAnI abhilASA vALA thAya che. (6) navamuM guNasthAna bhanittiguNasthAnaM, tataH samadhigaschati / guNasthAnasya tasyaiva, bhAgeSu navasu kramAt // 67 // gatiH zvAzrI ca tairazco, ve tayorAnuke / sAdhAraNatvamudyotaH, sukSmasva vikalatrayam // 68 // ekendriyatvamAtApa-styAnagRdhyAdikatrayam / sthAvarasvamihAzi, kSIyante SoDazetyamaH // 69 / / Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #52 -------------------------------------------------------------------------- ________________ guNasthAna kamA reha aSTau madhyakaSAyAca, dvitIye'tha tRtIyake / paNDavaM turyake strItvaM, hAsyaSakaM ca paMcame // 70 // catura zeSu zeSeSu, krameNaivAtizuddhitaH / puMvedazca tataH krodho, mAno mAyA ca nazyati // 71 // artha- tyArabAda kSepaka muni anivRtti guNasthAnamAM jAya che. te guNasthAnanA nava vibhAga che. te dareka vibhAgamAM anukrame-(67) narati ane tiryaMcagati e be gatinI be AnupUrva, sAdhAraNa nAma-karma, udyota, sUkSma, dvIndriya Adi 3 prakRti, e kendriya, Atapa, vizuddhi Adi traNa ane sthAvara e soLa prakRtio ahIM pahele bhAge kSaya pAme che. (68-69) tathA bIje bhAge ATha madhya kaSAyo, trIje bhAge napuMsada, the bhAge strIveda ane pAMcame bhAge hAsyAdi cha nokaSAya--(700) ane bAkInA cAra vibhAgamAM anukrame AtmAnI ati vizuddhi thavAthI prathama puruSaveda tyArabAda saMjavalana krodha, mAna ane mAyA nAza pAme che. (1) dazamuM guNasthAna tato'sau sthUlalobhasya, sUkSma prApayan kSaNAt / Arohati muniH sUkSma-samparAyaM guNAspadam // 72 / / ekAdazaM guNasthAnaM, kSapakasya na saMbhavet / kintu sa sUkSmalobhAMzAn , kSapayan dvAdazaM vrajet // 73 // artha-tyArabAda A kSepakamuni bAdara lebhane kSaNavAramAM sUkSma karate thake sukSma saMpAya nAmanA guNasthAna upara caDe che. (72) kSapakamunine agIAramuM guNasthAna hetuM nathI. paraMtu sUkSma lebhanA aMze khapAvate te muni bArame guNasthAne jAya che. (98) Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #53 -------------------------------------------------------------------------- ________________ para cauda guNasthAna bAramuM guNasthAna bhUtvA'tha kSINamohAtmA, vItarAgo mahAyatiH / pUrvavadbhAva saMyukto, dvitIyaM zuklamAzrayet // 74 // apRthaktvamavicAraM, savitarkaguNAnvitam / sa dhyAyatyekayogena, zukrudhyAnaM dvitIyakam // 75 // nijAtmadravyamekaM vA paryAyamathavA guNam / nizcalaM cintyate yatra tadekasvaM vidurbudhAH // 76 // yadvayaMjanArthayogeSu parAvartavivarjitam / cintanaM tadavicAraM smRtaM saddhyAnakovidaiH // 77 // nijazuddhAtmaniSThaM hi bhAvazrutAvalaMbanAt / cintanaM kriyate yatra, savitarka taducyate // 78 // ityekatvamavicAraM, savitarkamudAhRtam / tasmin samarasIbhAnaM dhatte svAtmAnubhUtitaH // 79 // ityetadhyAnayogena pluSyatkarmendhanotkaraH / nidrApracalayonAMza - mupAnthye kuruta kSaNe // 80 // antye dRSTicatuSkaM ca dazakaM jJAnaghnayoH / kSapayitvA muniH kSoNamohaH syAtkevaLAtmakaH // 81 // a--have te mahAtmA kSINameAhI thaIne vItarAga bhAva yukta thayuM thakA pUrvokta rIte khIjA zukala dhyAnano Azraya kare che. (74 ) te kSINumeha guNasthAnamAM vartanArA kSapaka AtmA bIjA zukala dhyAnane traNa yAgamAMnA kAI paNa eka ceAga varlDa dhyAve che. (15), potAnA ja eka Atmavyane athavA peAtAnA AtmadravyanA eka paryAyane athavA peAtAnA AtmadravyanA eka guNane nizcaLapaNe ciMtAya te dhyAnane buddhimAnA ekatva apRthakata dhyAna kahe che, (7 ). byaMjana aya ane yAga e traNemAMnA koIpaNa enuM dhyAna www.umaragyanbhandar.com Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat Page #54 -------------------------------------------------------------------------- ________________ guNAna kamAroha te zreSTha dhyAnamAM nipuNa evA maharSioe avicAra dhyAna kahyuM che. (77) bhAvatanA avalaMbanathI pitAnA ati vizuddha AtmAmAM ja lIna thaI gayeluM sukSma vicAra rUpa ciMtana-dhAna karAya che te savitarka e eka guNa vALuM bIjuM zukaladhyAna kahevAya che. (78). e pramANe bIjuM zukaladhyAna ekatra vicAra savirtaka nAmanuM kahyuM che. ane e dhyAnamAM jIvane potAnA AtmAne anubhava thavAthI samarasI bhAva utpanna thAya che. (78) e pramANe bIjA zukaladhyAnanA yogathI karmarUpI kASTanA samUhane bALI bhasma karatA tho e mahAyogI upanya samaye nidrA ane pracalA e be karma prakRtione nAza kare che. (80). - kSINumehanA aMta samaye cAsa darzanAvaraNIya, pAMca jJAnAvaraNIya ane pAMca aMtarAya ema kula cauda mAM prakRti khapAvIne kSINameha muni kevaLajJAna yukta maya che. (81) teramuM guNasthAna gi ra thI mohajA, zivapritithiti:. paMcAzItijeradvarupAyAH zeSA: sayogini // 82 // bhAvo'tra kSAyikaH zuddhaH, samyaka kSAyikaM param / kSAyikaM hi yayAlyAta-caritraM tasya nizcitam // 83 / / carAcaramidaM vizvaM, hastasthAmalakopamam / kAra ane , verAvaLamaia | 8 | arthakSINameha guNasthAnanA aMta sudhImAM 63 prakRtionI saghA kSaya pAmI. tethI sagIrANAne bAkInI 85 rivyonI satA jIrNa vastra sarakhI rI che. (82), Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #55 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 54 cauda guNasthAna ahIM sagI guNasthAne zuddha kSAyika bhAva, utkRSTa kSAyika samyatva tathA nizcaya kSAyika yathAkhyAta cAritra heya che. (83) te kevaLajJAnarUpI jhaLahaLatA sUryavALA bhagavaMtane A sacarAcara jagata hAthamAM rahelA AmaLAnA phaLanI mAphaka pratyakSa dekhAya che. (84) tIrthakara nAmakarma vizeSAtIrthakRtkarma, yenA tyarjitamUrjitam / tatkarmodayato'trAsau, syAjineMdro jagatpatiH // 85 // sa sarvAtizayayuktaH, sarvAmaranarairnataH / ciraM vijayate so tamaM tIrtha pravartayan // 86 // vedyate tIrthakRtkarma, tena saddezanAdimiH / bhUtale bhavyajIvAnAM, pratibodhAdi kutA // 87 // utkarSato'STavarSonaM, prakoTipramANakam / kAlaM yAvanmahIpoThe, kevalI biharatyalam // 8 // artha_vizeSa A sAdhanAthI je ve tIrtha kara nAmakarma upArjana karyuM che te tIrthakara nAmakarmanA udayathI te kevaLI bhagavAna ahIM traNa jagatanA nAtha jinendra thAya che. (85) te tIrthaMkara paramAtmA bhagavAna janmathI cAra, karmakSaya thaye agIAra ane devakRta 19 ema sarva maLIne 34 atizayavALA bhagavAnane huM namaskAra karuM chuM. (86) te tIrthaMkara paramAtmA pRthvI maMDaLa upara saMzanAdi vaDe bhavya jIne pratibodha ApatAM tIrthaMkara nAma kamane vipAkodaya vede che. (87) utkRSTathI ATha varSa jUnA pUrva krioDa varSa pramANukALa sudhI zrI kevaLI bhagavAna A pRthvI pITha upara atyaMta vihAra kare che. (88) Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #56 -------------------------------------------------------------------------- ________________ guvAna mAroha 55 saghAta cedAyuSaH sthitiyUMnA, sakAzAdvecakarmaNaH / tadA ta lyatAM kartu, samudghAtaM karotyasau // 89 // daMDa ca kapATara maMthAna ca pANam / kurute sAlokasya, caturbhiH samayairasau // 10 // evamAtmapradezAnAM, prasAraNa,vidhAnataH / karmalezAn samIkRtyokamAtasmAbhivarttate // 9 // samudghAtasya tasyAye, cATame samaye muniH / audArikAMgayogaH syAd, dviSaTsaptamakeSu tu // 12 // mizraudArikayogI ca, tRtIyAyeSu tu triSu / samayeSvekakAGgadharo'nAhArakazca saH // 93 // yaH SaNmAsAdhikAyuko, lamate kevalodgamam / karotyasau samudavAta-manye kunti vA na vA // 94 / / samughAtacivRtto'sau, manavAkAyayogavAn / dhyAyedyoganirodhArtha, zukutryAnaM tRtIyakam // 55 // artha-asa bhavAna 11 bosa (nAma, mAtra, nI4) karmanI sthitithI je AyuSya karmanI sthiti alpa-TuMkI leya te traNa karmanI sthiti tenA sarakhI karavA mATe samuhUlAta kare che. (88). thI kevaLI bhagavAna pale samaye daMDa kare che, bIje rAma kapAya race che, trIje samaye maMthAna race che ane e samaye sarva lekane pUre che. e pramANe cAra samaye vaDe samuddhAta kare che. (20) e pramANe AbhamarAne vistAravAnI vidhithI kajanA ane sarakhA karI punaH UlaTA anukrame samudaghAtathI nivaNe che (91). te samudaghAta pahelA ane AThamA samaye muni (avaLI) Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #57 -------------------------------------------------------------------------- ________________ cauda guNasthAna 56 audArika kAyayeAgI haiAya che, bIjA chaThThA ane sAtamA samayamAM audArika mizra kAya yAgI hAya che ane trIjA ceAyA tathA pAMcamAM samayamAM eka kANuM kAya megI hAya che ane anAhAraka hoya . ( 72-73 ) cha mAsathI adhika AyuSya vALA je jIva kevaLajJAna pAme che te nizcayathI samuddhAta kare ane bIjA kevaLI kare athavA 32. ( 84 ) kevaLI bhagavAna samuddhAtathI nivaryAM bAda mana, vacana ane kAya yAga vALA hAya che, thAya che ane te traNe cegAkavA mATe trIju zudhyAna che. ( 5 ) trIju zukaladhyAna AtmaspandAtmikA sUkSmA, kriyA yatrAnivRttikA | tattRtIyaM bhavacchuvalaM, sUkSma kriyAnivRttikam // 96 // bAdare kAyayoge'smin, sthitiM kRtvA svabhAvataH / sUkSmIkaroti vAkcitta - yogayugmaM sa bAdaram | tyaktvA sthUlaM vapuryogaM, sUkSmavAkcittayoH sthitim / kRtvA nayati sUkSma, kAyayogaM tu bAdaram // 98 // susUkSmakAyayoge'tha, sthitiM kRtvA punaH kSaNam / nigrahaM kurute sadyaH, sUkSmavAkcittayogayoH // 99 // tataH sUkSme vapuyegi, sthiti kRtvA kSaNaM hi saH / sUkSmakriyaM nijAtmAnaM cidvapaM vindati svayam // 100 // chadmasthasya yathA dhyAnaM, manasaH sthairyamucyate / tathaiva vapuSaH sthairya dhyAnaM kevalino bhavet // 101 // zailezIkaraNArammI, vapuryoge sa sUkSmake / tiSThanudhvAspadaM zIghraM, yogAtItaM yiyAsati // 102 // S Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #58 -------------------------------------------------------------------------- ________________ guNasthAna amAroha S asyAntyeGgodayacchedAt , svapradezaghanatvataH / karotyasyAGgasaMsthAna-tribhAgonAvagAhanam // 103 // artha-jyAM Atma pradezanA sukSma spaMdana rUpa kriyA nivRtta na thAya te seksa kriyA anivRtti nAme trIju zuklaMAna kahevAya. (6) te kevaLI bhagavAna Atma vIryanI aciMtya zakti vaDe bAdara kAgamAM svabhAvathI ja rahIne bAdara vacana yoga ane bAdara manAyoga e be pagane sUksa karatA jAya che. (97) e pramANe mana vacana yoga sUkSma thayA bAda te sukSma mana vacana yogamAM rahIne bAdara kAyamane tyAga karI, te tyAga karelA bAdara kAyAgane sukSma kare che. (98). punaH kSaNavAra (aMtarmuhUrta) te ati sUkSma thayelA kAyogamAM rahIne zIdhra sUmavacana ane maneyogane nigraha kare che. eTale sarvathA tenA saMbhavane-sattAne abhAva kare che. (8) tyArabAda punaH te kevaLI bhagavAna kSaNavAra sukSma kAyathegamAM rahIne pragaTa rIte sUkSma kriyAvALA ane jJAnarUpa evA pitAnA AtmAne pote ja anubhave che. (100) jema chasthanuM eTale yogInuM athavA chAstha yogInuM mananI sthiratA te ja dhyAna kahevAya che tema kevaLI bhagavAnanuM kAyAnI sthiratA e ja dhyAna kahevAya che. (101) : aulezI karaNane AraMbha karavAvALA kevaLI bhagavAna sUkSma kAyagamAM rahyA thakA zIdhra yogAtIta-garahita AgaLanA sthAna upara javAnI icchA kare che. (12) A sayAgI kevaLI guNasthAnanA aMta samaye zarIra nAmakarmanA udayane nAza thavAthI, pitAnA AtmapradezanuM ghanapaNuM thavAthI aMtya (carama) zarIranA AkAranI vibhAga nyUna avagAhanA kare che. (103) Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #59 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 18 cauda guNasthAna caudamu guNasthAna athAyogiguNasthAne, tiSThato'sya jinezituH / kyupaMcAkSaro vAta------pramita cittirmavet || 102 || tatrAnivRttizabdAntaM samucchinna krayAtmakam / Rturya mannati dhyAna-moniyameSThinaH || 106 || samucchinnA kriyaM kriyA yatra, sU mayogAtmikApi hi / samucchinnakriyaM proktaM taddvAraM muktivezmanaH // 106 // dehA'stitvepyayogI, kathaM ? tad ghaTate prabho / rAmAve tathA dhyAnaM, tuSaz ghaTate vayaM? || 107 // vapuSo 'trAtisUkSmavAcchI bhAvI kSayatvataH / kAyakAryAsamarthatvAt sati kAye'pyayogatA // 108 // taccharIrAzrayAdhdhyAna-mastIti na virudhyate / nijazundvAtmacikUpa - nirbharAnanda zAlinaH 9 || 101 || AtmAnamAtmanA''tmaiva, dhyAtA dhyAyati tacvataH kupAttano di, vyavahAranayatritaH || 110 || a--have yAgI guNasthAne rahelA te jinezvaranI sthiti athavA yAgI guNasthAnanI sthiti pAMca hava akSaranA uccAra pramANe ja hAya che. (104). te yAgI gurusthAnamAM ayegI bhagavAnane samucchinna kriyA anivRttirUpa cAyuM zukala dhyAna Aya che. (105). je byAnamAM sUkSma krAya yeAgarUpa kriyA paNa sarvathA nivRtta thaI che te samuni kriyA nAmanuM zula dhyAna muktimahelanA dvAra sarakhu' che. (106). he prabhu! tu hovA chatAM paNa ayAgIpara kevI rIte ghaTe che? ane dehane jo abhAva DhAya tA raha vinA na ghaTI zake evuM dhyAna kevI rIte baTa! (107). Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #60 -------------------------------------------------------------------------- ________________ = - ---- ---- guNasthAna kamAha pa9 ahIM kAyayoga ati sUkSma hovAthI tema ja zIdhra kSaya pAmanAre hevAthI tathA kAyAnuM kArya karavAne asamartha hovAthI kAyA hovA chatAM paNa vega rahitapaNuM che. (108). vaLI potAnA zuddha AtmajJAna rU5 atyaMta AnaMdavALA agI bhagavAnane zarIranA tevA prakAranA Alabana-Azraya vaDe dhyAna heya emAM kAMI virodha nathI. (108). nizcayanayathI AtmA pote ja dhyAtA che ane te sAdhanabhUta evA AtmA vaDe kamapaNane prApta thayelA AtmAne ja dhyAve che. ahIM spaSTa rIte aSTAMga yoga pravRttirUpa bIje je kaMI upacAra che te sarva vyavahAra nayanI apekSAe dhyAnarUpa jANu. (110). 72 prakRtine kSaya cidrUpAtmamayo'yogI, hyupAntyasamaye drutam / yugapatkSapayetkarma-prakRtInAM dvisaptatim // 11 // dehabandhanasaGghAtAH pratyekaM paMca paMca ca / aMgopAMgatrayaM caiva, pArka saMsthAnasaMjJakam // 112 / / varNAH paMca rasAH paMca, pakaM saMhananAtmakam / aTava ra ja tau, ravinAdumAma ! 11 tathA'guruladhutvAkhya-mupaghAto'nyaghAtitAH / nigamapatra-gurvAsAyarAstA | 11 che. vihAyogatiyugmaM ca, zubhAsthairyadvayaM pRthak / gatidivyAnupurvI ca, pratyekaM ca svaradvayam // 195 // vedyamekataraM ceti, karmaprakRtayaH khalu / sativinA muvA-purIvAropamAne 116 II artha-cidra AtmAmaya eTale kevaLajJAnamaya AtmAvALA agI guNa-sthAnAvatI aAgI bhagavAna nizcaya upAMta samaye zIghA samakALe eka sAthe 72 karma-prakRtiene kSaya kare. (111) Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #61 -------------------------------------------------------------------------- ________________ cauda guNasthAna 5 zarIra nAma karma 1 nIcagAtra 2 vihAgati nAma karma 5 baMdhana nAma karma 1 anAya nAma kama 1 zubha nAma karma 5 saghAtana nAma kama 1 daurbhAgya na ma karma 1 azubha nAma kama 3 aMge paga nAma karma 1 agurulaghu nAma karma 1 sthira nAma karma 6 saMsthAna nAma karma 1 upaghAta nAma karma 1 asthira nAma karma 5 varNa nAma karma 1 parAghAta nAma kama 1 devagati nAma karma 5 rasa nAma karma 1 nirmANa nAma karma 1 devAnupUrvI nAma karma 6 saMdhayaNa nAma kama 1 aparyApta nAma karmala pratyeka nAma karma 8 sparza nAma kama 1 ucchavAsanAmakarma 1 susvara nAma kama 2 gaMdha nAma kama 1 apayaza nAma karma 1 dura nAma karma - tathA be vedanIyamAMthI eka vedanIya karma-e 72 karma prakRtio mekSa nagaranA dvArane baMdha rAkhavAmAM agalA-bhagaLa samAna che tene agI kevaLI bhagavAna upAMta samaye kSaya pamADe. (112 thI 116) 13 karma prakRtine kSaya antye hokataraM vedya-mAdeya ca pUrNatA / trasarA bAdaralaM hi-manuSyAyudha saghanaH // 117 // nRgatizcAnupU ca, saubhAgyaM coccagotratAm / paMcAkSa tathA nIrya-kRmAmeti trayodarA // 18 // kSayaM nItvA sa lokAntaM, tatraiva samaye vrajet / haridvAra, jo sanAtanaH || 11 | artha te ayogI bhagavAna nizcayathI aMta samaye koI paNa 1 vedanIya karma 1 bAdaranAma kama 1 manuSyAnu pUrvamAma karma 1 AdeyanAma kama 1 manuSya Ayu 1 saubhAgya nAma kama 1 paryAtanAma karma 1 suyazanAma karma 1 ucca gotra 1 trasa nAma karyuM manuSyagati nAmakamaLa pagaeNliya nAma kamAM ane eka tIrthaMkara nAma kama Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #62 -------------------------------------------------------------------------- ________________ gurusthAna kamAha e tera prakRtine kSaya karIne te ja samaye siddhavaparyAya prApta karIne sanAtana evA paramezvara paramAtmA thAya, tyAra bAda te zAzvata evA agI bhagavAna cauda renja lekanA payaMta bhAge jAya che. sAmAnya kevaLIne tIrtha kara nAma karma nahi hovAthI tene badale bAra prakRti kSaya kare che. (117-118) AtmAnI Urvagati priye gato'saGga-bhAvAdabandhavimokSataH / svabhAvapariNAmAcca, siddhasyordhagatirbhavet // 120 / / kulAlacakradoleSu-mukhyAnAM hi yathA gatiH / pUrvaprayogataH siddhA, siddhasyo gatistayA // 12 // pRhalepasaMganimIkSA-bayA draSTA'psvalAbunaH / saMvinirikSA - tathA siddhatiH thatA || 1rara ! eraNDakabIjAde-bandhacchedAcyA gatiH / karmabandhanavirachedAt -siddhasyApi tayekSyate // 123 // yathAdhastiryagU ca, leSTuvAkhagnivIcaya : / mAvatara pravartate, tayotirinaH | 2 | na cAdho gauravAbhAvA - tiryak prerakaM vinA / na ca dharmAstikAyasyA-bhAvAllokopari bajet || 125 // artha-pUrva prayAgathI, asamabhAvathI, baMdha vimekSathI ane svabhAva pariNAmathI siha paramAtmAnI Ugati heya che. (12) kuMbhAranuM cakra, hiMcake ane bANa vagerenI gati jema nizcaya pUrva pragathI hoya che. (12) tuMbaDA uparanI mATI ukhaDI javAthI jema pANImAM tuMbaDAnI Ugati dekhAya che tema kamane saMga chUTavAthI siddhanI paNa gati kahelI che. (12) Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #63 -------------------------------------------------------------------------- ________________ cauda guNasthAna baMdhanane cheda thavAthI jema eraDAnA bIjanI Urdhvagati thAya che tema ka`baMdhanA vicchedrathI siddhanI paNa Urdhvagati dekhAya che. (123) dara jema DhakAnI adhAti, vAyunI tIcchI gati ane agni javALAnI Udhvagati svabhAvathI ja pravarte che tema AtmAnI pazu svabhAvathI ja Urdhvagati heAya che. ( 124) gurUpaNAnA abhAvathI siddhanI nIce gati thatI nathI, preraka vinA tIcchI gati thatI nathI ane dharmAstikAyanA abhAvathI lAAMtathI upara gati hAtI nathI. ( 125) siddha-sthAna Sit prAgmANa manojJA surabhistanvI, puNyA paramabhAsurA / prAgbhArA nAma va udhA, lokamUrdhina vyavasthitA || 126 // nRlokatulyaviSkaMbhA, sitacchatranibhA zubhA / ane tA: kSite: siddhA, rojAne samasthitaH || 127 || a--manAhara sugaMdhavALI, kAmaLa, pavitra ane atizaya tejasvI evI SitprAkbhArA nAmanI pRthvI lokanA mastake rahelI che. ( 126 ) te pRthvI manuSya leAka pramANu ( 45 lAkha yAjana ) vistAravALI, zveta chatra sarakhI ane su dura che. te pRthvI upara siddha paramAtmAe lekanA aMte rahelA che. (127) siddhanuM svarUpa kAlAvasarasaMsthAnA, yA mUSA gatasikthakA / tAraliMga-DaDA sidhAvavAnA || 128 || zAtAro'khitatvAnAM draSTAracaika helayA / muLavavadyutAnAM, zrejomayotinAmU || 122 || Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #64 -------------------------------------------------------------------------- ________________ gusthAna mA rAha -=- =-=-== -==== ==:- .:::::::",-... -:----- ' ' -"- ----- bhanantaM kevalajJAnaM, jJAnAvaraNasaMkSayAt / bhanantaM darzana caitra, darzanAvaraNakSayAt // 130 / / zuddhasatyavatvacaritre, kSAyike mohanimahAt / anante surUvIrya ca, becavinnakSayAt amAt // 13 // bhAyuSaH zrINabhAvatvAt , siddhAnAmakSayA sthitiH / kAmotrAva-mUtAvAnA | 13ra che yasaukhyaM cakrizakAdi - padavIbhogasaMbhavam / tato'nantaguNaM teSAM, siddhAyaklezamanyayam // 133 / / yadArAdhyaM ca yatsAdhya, yad dhye yaca durlabham / cidAnandamayaM tataiH, saMprAptaM paramaM padam // 13 // artha-maLI gayelA mINavALI mUSA aMtakALanA samaye jevA AkAravALI hoya che tevA AkAravALI mUSAmAM rahelA AkAza pradeza sarakhA AkAravALI zrI siddha paramAtmAnI avagAhanA hoya che. (128). zrI siddha paramAtmA traNe temAM rahelA ane guNaparyAyavALA sarva tane eka samayamAM jANanAra ane dekhanAra hoya che. (128). zrI siddha paramAtmAne jJAnAvaraNIya karmane sarvathA kSaya thavAthI anaMta kevaLa jJAna hoya che, darzanAvaraNIya karmane sarvathA kSaya thavAthI anaMtadarzana heya che. (130) zrI siddha bhagavaMtane mehano nAtha thavAthI kSAyika bhAvanA zuddha samyaphatva ane zuddha cAritra hoya che, vedanIya karmo kSaya thavAthI anaMta sukha ane aMtarAya nA kSayathI anaMtavIrya heya che. (131). zrI siddha paramAtmAne AyuSya karma savaMyA kSaya thavAthI akSaya sthiti hoya che, nA mane kSaya thavAthI amarta-apIpA ane gorA karmo kSaya thavAthI anata avagAhanA hoya che. (12), Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #65 -------------------------------------------------------------------------- ________________ cauda guNasthAna cakravartI ane zakrendra vagerene padavIthI ( ezvaryAMthI ) tathA bhAgathI je sukha utpanna thayelu hAya che tethI anataguNa sukha meAkSamAM siddha paramAtmAone kaleza vinAnuM ane avicaLa che. ( 133) 34 je ArAdhavA cegya, je sAdhavA yeAgya, je dhyAna karavA gya ane je ati duHkhe prApta thAya evu che te jJAnAnaMdamaya parama mekSapada zrI siddhoe prApta karyuM che. ( 134 ), meAkSanuM svarUpa nAtyantAbhAvarUpA na ca jaDimamayI vyomavad vyApinI no / na vyAvRttiM dadhAnA viSayasusvaghanA neSyate sarva viddhiH // sadrUpAtma prasAdAd dRgavagama guNau ghena saMsAra sArA / niHsImAtyakSa saukhyodaya vasati raniHpAtinI muktiruktA // 135 // a--sarvajJa bhamavA muktine atyaMta abhAvarUpa mAnatA nathI tathA jaDatArUpa mAnatA nathI, AkAzanI peThe sabhyApI mAnatA nathI, punarAvRttio dhAraNa karanArI mAnatA . na, atyaMta viSaya sukhavALI mAnatA nathI, paraMtu vidyamAna jJAna svarUpa AtmAnI ni`LatAthI prApta thayela samyagdarzana jJa!na Adi guNunA samUha vaDe saMsAramAM eka sAravALI tathA `atyaMta atIndriya sukhanA udayanuM -anubhavanuM sthAna evI tathA nipa.ta raDita ( punarAgamana rahita ) mukita karI che. ( 135) sUkti saMgraha iyuddhato guNasthAna - ratnarAziH zrutArNavAt / pUrSisUktinAcaiva raznazekhara sUribhiH // a--A pramANe zrI ratnazekharasUrie zruta samudramAMthI pUrvAcAryoe racelI sUkti ( AkA ) rUpI naukA vaDe ja A gurusthAnapI ratna rAzinA uddhAra karyAM che. ( 136 ) Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #66 -------------------------------------------------------------------------- ________________ siddhanI avagAhanA zA mATe? zrI ratnazekhara sUrie temanA guNasthAna kamArohamAM siMhanA svarUpanuM varNana Apela che, temAM siddhanI avagAhanA kahI che. paraMtu siddhanI avagAhanA zA mATe heya che tene khulAso karela nathI. jIva (AtmA)nuM kada ghaNuM ja nAnuM, bArika athavA sUkSmamAM sUkSma hoya che. jemake, nigodanA jI. jIvanA karmAnusAra judA judA paryAyAmAM tenuM kada nAnuM moTuM thAya che. eTale ke jIvAtmA vibhAva dazAmAM kAMdhInapaNe tenA judA judA paryAyamAM ati sUkSmathI mAMDIne ati vizALa sudhInA aneka kadanA zarIra dhAraNa kare che. Ama AtmAnuM kada eka sarakhuM ghaNuM nAnuM hovA chatAM siddhanI svabhAva dazAvALA AtmAonA kada-avagAhanA judA judA aneka prakAranA kadanA hoya che. sidhdha thatA pahelAMnA chellA zarIranA re bhAga pramANu sihanI avagAhanA hoya che ema zAstra-kathana che. | sarva sidhdhAtmAnuM jJAna-svarUpa eka sarakhuM hoya che chatAM temanuM kada (avagAhanA) eka sarakhuM nAnuM nathI tevuM temaja eka sarakhuM amuka eka ja kadanuM paNa nathI hatuM tenuM zuM kAraNa? Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #67 -------------------------------------------------------------------------- ________________ cauda guNasthAna vaLI AtmAmAM Atmapradezane saMkocavA vistAravAnI zakti che. te sarva siddhAtmAo temanuM kada saMkocIne nAnAmAM nAnuM athavA amuka eka ja kadanuM kema nahi banAvatA hoya? A praznanuM samAdhAna zAstramAM kyAMya maLatuM nathI. paraMtu vicAra karatAM ane tenuM samAdhAna nIce pramANe jaNAya che. samAdhAna AtmA vibhAva dazAmAM judA judA paryAmAM nAnA moTA deha dhAraNa kare che te karmAdhIna paNa kare che. AtmAnI saMkoca vikAsa karavAnI zakti che te zaktino upayoga AtmA (chadmastha chava) tenA mana dvArA karI zake che. paraMtu ayogI kevaLI bhagavAnane siddha thatI vakhate sarva karmane kSaya thaI gayelo hovAthI temane karma tathA manane sadaMtara abhAva hoya che. tethI siddha thatI vakhate temanA zarIranA purghaLo te ahIM paDyA rahe paNa temanA Atma pradeze je temanA zarIra pramANe phelAyelA hatA te zarIrathI chUTA paDavA chatAM tenA te AkAramAM rahe, kAraNa ke kama tathA mananA abhAvamAM AtmA saMkeca vikAsa kare nahi. agI kevaLInA zarIranI aMdara je pilANane bhAga hatuM teTalA bhAgamAM Atma pradezo ApoApa besI jAya eTale ke pilANane dAbI dIe tethI mULa zarIranA 3 bhAga jeTalI ghana-avagAhanA kAyama rahe. - A kAraNathI zAstramAM sihanI avagAhanA temanA chellA zarIranA 3 bhAga pramANu kahI che ema samajAya che. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #68 -------------------------------------------------------------------------- ________________ siddhAtmA rUpI ke arUpI ? sAkAra ke nirAkAra ? sAmAnya rIte paulika vastu rUpI ane sAkAra kahevAya che. ane AtmA tathA Atmapradeze arUpI ane nirAkAra kahevAya che. A pramANenuM kathana vyavahArathI che. kAraNa ke jIva kyavahArathI sukSma vAtta samajI zakate nathI tema sama vastu cama`cakSuthI joI zakatA nathI. AtmA arUpI haiAtrA chatAM kevaLI bhagavAna tene joI zake che, ema teA zAstrakathana che ja. eTale AtmA rUpI te che ja paNa te paulika nahi hAvAthI carmacakSuthI joI zakAtA nathI. mATe AtmAne vyavahArathI arUpI kahela che. te ja pramANe siddhAtmAne nirAkAra kahela che. kAraNake saMsAramAM jIvanA zarIranA jevA AkAra hAya che tevA AkAra siddhAtmAne nathI. paNa siddhAtmAnI avagAhanA teA che ja. chellA zarIramAMthI peAlANune bhAga nIkaLI jatAM je dhana-svarUpa Atma pradeza hAya te siddhAtmAnI avagAhanA che mATe te apekSAe siddhAtmA sAkAra che ane saMsArI gRhanI apekSAe nirAkAra che. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #69 -------------------------------------------------------------------------- ________________ guNasthAnanuM svarUpa deva guru ane dharmanuM, jANuM zuddha svarUpa, jANI krama guNasthAnane, pragaTa zuddha rUpa, ApaNuM aMtima lakSya mekSaprAptinuM che. mokSaprApti eTale zuddha AtmasvarUpanI prApti. devanuM svarUpa e ja zuddha Atma svarUpa che. mATe devanuM svarUpa jANavuM Avazyaka che. mokSaprAptino mArga e dharma. mATe dharmanuM svarUpa jANavuM joIe. ane dharmane mArga guru batAve che mATe gurunuM svarUpa paNa jANavuM Avazyaka che ke jethI UMdhe kheATe mArge caDI javAya nahi. mithyAtvamAMthI chUTIne mokSanI prApti karavA sudhIne AdhyAtmika vikAsakrama e ja guNasthAnane kama. mATe guNasthAnanuM jJAna dareka mumukSu mATe Avazyaka che. mATe ahIM pahelAM guNasthAnanI vyAkhyArUpa sAmAnya vivecana karIne pachI dareka guNasthAnanuM vistArathI alaga alaga varNana karIzuM. guNasthAna eTale AtmAnA guNanuM sthAna athavA AtmAnA guNanI avasthA. ahIM guNano artha "AtmAnA vikAsane aMza" ema gaNavAne che. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #70 -------------------------------------------------------------------------- ________________ guNasthAnanuM svarUpa guNasthAnanuM bIjuM nAma chevasthAna athavA jIva sthAnaka paNa kahevAya che. guNasthAna e jIvanAM caDhatA AdhyAtmika kramanA sthAne che. e sthAne jIvanI sAthe rahelA che. eTale jIvasthAna zabda prayoga paNa yogya che. jIvasthAnane jIvasamAsa paNa kahe che. jemAM jIva bhale prakAre samAIne rahe che tene jIvasamAsa kahe che. paraMtu guNasthAna eTale AtmAnA guNanuM sthAna ema arthasUcaka nAma che. tethI te sarvamAnya thaI gayuM che ane paraMparAthI e nAma ja cAlyuM AvyuM che. guNasthAna nAma eTaluM badhuM rUDha thaI gayuM che ke ghaNuM lokone jIvasthAna ke jIva samAsa nAmanI khabara paNa nathI. tethI ame paNa A pustakamAM guNasthAna nAma ja vAparela che. samyagdarzana, jJAna ane cAritra e AtmAnA svAbhAvika guNo che. te guNo pratibaMdhaka karmothI dabAyalA che, DhaMkAyelA che, AcchAdita thayelA che. te karmo vadhAre ke ochA aMze dUra thavAthI guNonI je avasthA pragaTa thAya, jJAnAdi guNenA sthAna-bheda-svarUpa vizeSa pragaTa thAya tene guNasthAna athavA guNasthAnaka kahe che. jJAna, darzana, cAritra guNone bheda taratamabhAve vattA ochA aMze AvirbhAva thavo te guNarathAna. jJAnane vikAra thato nathI. paNa eNuM vadhAre ke pUNe ema judI judI dazAmAM hoya che. mithyAtvanA sAhacaryathI jJAnanA kumati, kuzrata, guavadhi (vibaMga) e traNa aprazasta prakAra kahela che. darzana ane cAritrano vikAra thAya che ane chevaTe te vikArarahita zuddha pariName che. moha ane yoganA nimittathI athavA meha chUTavAthI AtmAnA dazana ane cAritra guNanI je avasthAe thAya che tene guNasthAna kahe che. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #71 -------------------------------------------------------------------------- ________________ cI guNarathAna A guNasthAnamAM koI te mehanA udayathI thAya che, koI mohanA upazamathI thAya che, kaI mehanA kSapazamathI thAya che to kaI mehanA kSayathI thAya che. vaLI kaI mohanA anapekSAthI temaja koI yoganA sarbhAva ke abhAvathI thAya che. A sarva prakArone nimitta kahe che. nimitta kyAMka sadbhAvarUpa ane kayAMka abhAvarUpa hoya che. pahele guNasthAne pratibaMdhaka karmo vadhAre pramANamAM levAthI vadhAre azuddha hoya che tyAre jJAnAdi guNe alpa pramANamAM pragaTa thayelA hoya che. ane upara uparanA guNasthAnake pUrva pUrva guNasthAnakanI apekSAe zuddhi vadhAre vadhAre hovAthI jJAnAdi guNo vadhAre pramANamAM pragaTa thayelA hoya che ane a5 alpa azuddha hoya che. A pramANe pragaTa thayelA guNanA svarUpanI vizeSatAne guNasthAna kahevAmAM Ave che. eTale ke je je sthAne pUrve prApta thayela guNathI kaMIka vizeSa guNa pragaTa thAya che te sthAnane guNasthAna kahe che. A pramANe jJAnAdi guNonA svarUpanI vizeSatA asaMkhya prakAranI hoya che tethI guNasthAne paNa asaMkhya thAya che. paraMtu te vizeSatAo sAmAnya manuSyanA khyAlamAM na Ave tethI khAsa vizeSatA batAvavA asaMkhya jJAnAdi guNonA vizeSane eka eka vargamAM samAvI tenA sthULanI dRSTithI cauda guNasthAnaka kahevAmAM AvyA che. Atma vikAsanA aMza jema jema vadhe che tema tema guNasthAnane utkarSa mAnavAmAM Ave che eka guNasthAnathI bIjA guNasthAnanI sImA evI rIte joDAelI che ke te eka AkhuM pravAha samuM banI gayuM che. chatAM varNana karavAnI sagavaDa khAtara guNasthAnane cada bhAgomAM vibhakta karavAmAM AvyA che. bhavya jIvone siddhAlaya athavA muktimahela upara caDavAne guNazreNIrUpa nisaraNI che. jema nisaraNImAM paga mUkavAnA sthAnarUpa pagathIA hAya che tema A guNazreNImAM eka guNathI bIjA vizeSa Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #72 -------------------------------------------------------------------------- ________________ guNasthAnanuM svarUpa 71 guNanI prAptirUpa je sthAna eTale vizrAmasthAne che te guNasthAna kahevAya che. te vaida guNasthAne nIce pramANe che: cauda guNasthAne (1) mithyAtva (8) apUrvakaraNa athavA nivRtti bAdara. (2) sAsvAdana (8) anivRtti bAdara, (3) mizra (10) sUma saM5rAya. (4) avirata samyagdaSTi (11) upazAMta moha (5) deza virati samyagdaSTi (12) kSINu maha. (1) pramatta saMyata (13) sagI kevaLI (7) apramatta saMyata (14) ayogI kevaLI A guNa zreNIrUpa nisassInA pahelA pagathI AthI chavo caDavA mAMDe che. koi haLavethI te koI utAvaLathI caDe che ane yathAzakita AgaLa vadhavAne prayatna kare che. jeo AtmabaLa pheravI AgaLa vadhavAno prayatna kare che teo uttarottara zreNIomAM yogya kramathI pasAra thAya che ane chevaTe bAramI zreNImAM nirAvaraNa banI teramI zreNImAM jIvana mukata paramAtmA ane che. ane mRtyu samaye caudamI zreNImAM AvI tarata ja parama nirvANa dhAma prApta kare che. Ama AtmAnA vikAsane anukrama te guNasthAna kema kahevAya che ane te krama vaDe upara caDavuM, ArohavuM te guNasthAna kamAroha kahevAya che. maMda prayanavALAone vacalI keTalIka zreNIomAM vadhAre rokAvuM paDe che. temanI caDatI paDatI paNa ghaNI vakhata ghaNuM thAya che. tethI Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #73 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 192 cI guNasthAna bAramI zreNue ke e zreNue jatA mArge pahoMcatAM teone ghaNo vakhata lAge che. kaI prabaLa puruSArtha pheravanArA mahAna sAdhako tIvra vegathI zrama letAM vacalI zreNIomAM vadhu na rekAtAM satvara bAramI zreNIe pahoMcI tarata ja kevaLajJAnI banI teramImAM Ave che. keTalAka caDatAM caDatAM bhAna nahi rAkhavAthI nIce gabaDI paDe che. agIAramA pagathIo sudhI pahoMcelAone paNa mehane phaTako lAgavAthI ekadama nIce paDavAnuM thAya che. eTalA ja mATe jIvane caDatAM caDatAM jarA paNa pramAda na karavA mATe sUtra zAstroe cetavaNI ApI che. bArame pagathIe eTale bAramA guNasthAne pahoMcyAM pachI paDavAne koI jAtano bhaya raheto nathI. AThame navame pagathIe (guNasthAne ) mohane kSaya zarU thayA pachI bhaya bIlakula TaLI jAya che. agIArame guNasthAne pahoMcelAne nIce paDavAnuM thAya che te teNe mane kSaya nahi paNa upazama karyo hovAnA kAraNe thAya che paNa je AThame navame guNasthAne mehanA upazamanI nahi paNa mehanA kSayanI prakriyA prAraMbha thaI jAya te nIce paDavAnuM asaMbhavita banI jAya che. guNasthAnanuM bIjuM nAma chavasamAsa che. jemAM jIva bhale prakAre rahe che tene jIvasamAsa kahe che. chavanA guNemAM pAMca bhAva rahe che-dAyika, aupazamika, kSA pathamika, kSAyika ane pAriNamika A pAMca bhAvanI vizeSa vigata amArA taraphathI bahAra paDela "pAMca bhAvanuM svarUpa" pustakathI jANI levI. A pAMca bhAnA sAhacaryathI AtmAnI guNa saMtA thAya che, cauda guNasthAnakamAM A bhAvo che. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #74 -------------------------------------------------------------------------- ________________ guNasthAnanuM svarUpa 76 guNasthAnA vegathI AtmAnA pUruM nAme A pramANe thAya che- (1) mithyAdaSTi (8) anivRttikaraNa bAdara sAMparA(2) sAsvAdana samyagdaSTi vika praviSTa zuddha saMvata (3) samyagu mizrAdaSTi upazamaka athavA kSepaka. (4) avirata samyagdaSTi (10) sUkSma sAMparAyika praviSTa zuddha (5) saMyatAsaMyata (dezavirati) saMyata upazamaka athavA kSapaka (6) pramatta saMpata (11) upazAMta kaSAya vItarAga chavastha (7) apramatta sayata (12) kSINa kaSAya vItarAga chaghara (8) apUrvakaraNa praviSTa zuddha (13) sagI kevaLI saMyata upazamaka athavA kSapaka. (14) agI kevaLI. A cauda guNasthAnemAMnA ekathI cAra guNasthAna darzanamohanIya kamanI apekSAthI che, pAMcathI daza guNasthAna cAritramehanIyanA nimittathI che. agIAra, bAra ane teramA guNasthAna yoganA nimittathI che ane caudamuM guNasthAna yoganA abhAvanA nimittathI che. adhyAtma dRSTithI cauda guNasthAnA traNa ja vibhAga thaI zake che. (1) bahirAtmA. (2) aMtarAtmA ane (3) paramAtmAnA bhedathI traNa vibhAga karAya che. tethI cauda guNasthAnemAM vibhakata badhA che traNa vibhAgamAM atabUta thaI zake che. pahelA traNa gurusthAnavALA bahirAtmAnA nAme oLakhAya che, te pachInA nava gurusthAnavALA eTale cethAthI bAramAM guNasthAna sudhInA jIvo aMtarAtmA kahevAya che. ane chellA be eTale sagI ane ayogI kevaLI paramAtmA kahevAya che. A rIte cauda guNasthAna traNa bhedamAM atabhUta thAya che. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #75 -------------------------------------------------------------------------- ________________ cida guNasthAnonI TuMkI vigata jeo guNasthAnenI vigata jANatA na hoya temane mATe ahIM guNastha nAnI TuMkI vigata upayogI jANIne ApI che. guNa eTale AtmAnI jJAna, darzana, vIrya Adi zaktio ane sthAna eTale te zakitaonI taratamabhAvavALI avasthAo. jema jema AtmA uparanA mohanIya karmanAM paDela dUra thatA jAya che tema tema AtmAnA sahaja guNe pragaTa thatA jAya che. tevA guNa sthAne athavA AdhyAtmika vikAsakramanI zreNIo nIce pramANe cauda kahelI che. (1) mithyAvA ( 8 ) apUrvakaraNa athavA nivRtti bAdara. (2) sAsvAdana (8) anivRtti bAdara. (3) mizra (10) sUkSma saMparAya. (4) avirati samaSTi (11) upazAMta moha. (5) dezavirati samaSTi (12) kSINa moha. (6) pramatta saMyata (13) sayogI kevaLI. (7) apramatta saMyata (14) agI kevaLI, Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #76 -------------------------------------------------------------------------- ________________ cauda gurusthAnAnI TuMkI vigata 75 1. mithyAtva A guNasthAnamAM darzana mAhanIya ane anatAnubaMdhI kyAyanI prabaLatAthI AtmAmAM tattvaruci ja pragaTatI nathI, tenI dRSTi mithyAtva tarapha hovAthI te vItarAganI vANIthI ochu ke adhika ke viparIta su che, prarUpe che tathA pharase che. A gurusthAne anatA chatreA rahelA hAI taratama bhAve A guNasthAnanI anaMta kakSAe che. ahIMA rahelA chatranA traNa bheda che------ 1. abhavya jIva. tenA mithyAtvanI Adi ke aMta nathI, 2. bhavya jIva. tenA mithyAtvanI Adi nathI paNa aMta che. paDavAI. je AtmAe eka vakhata samakita prApta karyAM pachI tenu' vamana karI patita thayelA che te. 3. 2. sAvAdana sabhyadRSTi prApta thayA pachI patana thatAM AtmA mithyAtvanI pahelI bhUmikAe pAchA vaLatAM vacce bahu thoDI vAra tattvacinA svapa AsvAdavALI avasthA prApta kare te sAsvAdana gurusthAna. ghaMTa vAgI gayA pachI raNakAra rahI gayA athavA kSIranu bhAjana karI vamana karyuM tyAre jarA svAda rahI gayA te pramANe sAsvAdana guNasthAnanuM jANuvuM. 3. mizra mithyAtvamAMthI nIkaLIne samyagdaSTi pAmatAM athavA samati pAmyA pachI zuddha dRSTi na rahetAM tyAMthI patana thayA tyAre je manAmaMthananI bhUmikA hoya che te A mizra guNasthAna. ahIM satya ane asatya vacce DAlAyamAna sthiti DhAya che. ke vaLI prarUpita zuddha jinamArga temaja anya asatya mArga e tene mAne te mizra gurusthAna. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #77 -------------------------------------------------------------------------- ________________ cauda guNasthAna 5. virata kahevAya che. 4. avirata samyagdaSTi AtmA asaMdigdhapaNe satya darzana, samyagdarzana, tavaruci prApta kare te avirati samyagdaSTi guNasthAna. ahIMyAM AtmA pahela vaheleja AdhyAtmika zAMti anubhave che. daSTi svarUpAbhimukha bane che. ahIMyAM darzana ha tathA anaMtAnubaMdhI kaSAyone vega nathI raheto paraMtu cAritra zaktine rokanAra saMskArone vega avazya rahe che tethI virati (tyAgavRtti) udaya pAmatI nathI. A guNasthAne AtmA chavAdi padArtha jANe vrata, paracakhANa, tapa vagere jANe prarUpe paNa pUrvakarmanA udaye pite pharasI (sparzI ) zake nahi. pa. dezavirati samyagdaSTi ahIyAM alpAMze virati (tyAgavRtti) utpanna thAya che, tethI deza virati kahevAya che. ahIM Avela chava tapa, vrata, paccakhANa jANe, sahe, prarUpe yathAzakti spaze, eka paccakhANuthI mAMDI bAra vrata, zrAvakanI agIAra pratimA (paDimA) sudhImAMnuM jeTaluM yathAzakita pALI zake teTaluM Adare. A guNasthAna vatI zrAvaka a5 IcachAvALo, alpAraMbhI, alpa parigrahI, suzIla, suvatI, dharmiSTa, udAsI, vairAgyavaMta heya. 6, pramatta saMyata vikAsagAmI AtmA cAritra mehane vadhAre zithila karI vairAgyamAM daDha thatAM sarva virati saMyama grahaNa kare che, tyAgavRtti udaya pAme che. pUrvAdhyAsanAM DokiyAM vAraMvAra thavAthI bhUla thAya che ane bhUlone pazcAttApa paNa thayA kare che. ahIMyA sAdhaka dravyathI, kSetrathI, kALathI, bhAvathI jIvAdika navA padArtha jANe, sahe, prarUpe ane spaze. sattara bhede saMyama nirmaLa Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com A eka pacca ra yathAzakita Page #78 -------------------------------------------------------------------------- ________________ cauda guNasthAnenI TuMkI vigata | 99 pALe, bAra bhede tapazcaryA kare. paraMtu yoga, kaSAya, vacana, daSTimAM capaLatAne atha che. tethI apramAdI rahevAnI IcchA thatAM pramAda AvI jAya che. mATe pramata saMyata kahevAya che, 7. apramatta saMyata ahIMyA vikAsagAmI AtmA pramAdane tyAga kare che tyAre bIjI bAju pramAdajanya pUrvavAsanAo pitAnI tarapha kheMce che. tethI cheThe ane sAtame guNasthAne AtmA anekavAra caDautara karyA kare che. sAtamAthI bAramA guNasthAna sudhInI badhI ja bhUmikAe AzA ane nirAzAnA hiMcakA jevI che. A badhI bhUmikAe phakata ekAgra cittanI vicAra dhArA svarUpe che. tethI tenI sthiti jaghanya eka samaya ane utkRSTa aMtarmuhUrtanI hoya che. eTale bArame guNa sthAne pahoMcyA sudhI patana ane vikAsa, bharatI ane eTa vacce sAdhakanuM sAdhanA jIvana Dolatu hoya che. te paNa tyAM AMtaradazAnI tAratamyatA hevAthI pRthapha pRthapha kakSAo kAyama karavAmAM AvI che. 8. nivRtti bAdara athavA apUrvakaraNa AmAM pUrve kadI nahi anubhavela Atmazuddhine anubhava thAya che ane apUrva varSollAsa pragaTe che. sAdhaka bAdara kaSAyathI niva che ane bAdara saMparAya kriyAthI zreNI karatAM AvyaMtara pariNAme adhyavasAya sthira thatAM bAdara capaLatAthI nivarte che. mATe nivRtti bAdara guNasthAna kahevAya che. A guNasthAnethI spaSTa rIte be zreNI paDI jAya che (1) upazama zreNuM ane kSapakazreNI. ' upazama zreNavALe sAdhaka mohanIya karmanI prakRtinA daLane upazamAvata mizaH agIAramAM guNasthAna sudhI jaIne hAyamAna pariNAma thatAM tyAMthI paDe. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #79 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 78 cauda guNasthAna kSapakazreNI mAMDa sAdhaka mohanIyakarmanI prakRtinA daLane mULamAMthI ja kSaya karato ane khapAvate navame dazame guNasthAne thaI sIdhe bAramA guNasthAne pahoMce paNa vacamAM agIAramAM guNasthAnane sparze nahi. A zreNavALAnI Atmazuddhi AtmabaLa zreSTha heya che ane temane vardhamAna pariNAma ja pariName che. 9 anivRtti bAdara A guNasthAne cAritramohanIya karmanA zeSa rahelA azone upazamAvavAnuM ke kSaya karavAnuM kArya satata cAlu che. ahIMyA sAdhaka mAyAthI paNa mukta thAya che. mAyAthI pragaTa thatA vedabhAva TaLe che eTale ke sAdhaka avedI thaI nirvikAra bhAve amAthI paNe rahe che. bAdara saMpradAyanI kriyAthI sAdhaka sarvathA nivaryo nathI. aMza mAtra haju kriyA rahI che tethI anivRtti bAdara guNasthAna kahevAya che. 10sukSma saMparAya mehanIyakarmanI prakRtinA daLone upazamAvavAnuM ke kSaya karavAnuM ahIMyAM paNa cAlu ja rahe che. ane tethI sAdhaka uttarottara vadhAre zuddha banatuM jAya che. ane nirabhilASa, nirvAca7nA, nirvedaktApaNenirAzI, nirmohI ane avibhramapaNe rahe che. sUkSma eTale theDIka, lagAreka pAtaLI saM5rAyanI kriyA haju rahI che tethI sUkSma saMparAya guNasthAna kahevAya che. 11. upazAMta mohanIya A guNasthAna phakta upazama zreNI mAMDela sAdhaka mATe ja che. ahIMyA mohanIyakarmanI eka prakRti, saMjavalanane lobha bAkI rahI hatI tene paNa upazamAve che. ahIMyAthI AtmAne AgaLa vikAsa baMdha thAya che ane adhaHpatana avazya thAya che. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #80 -------------------------------------------------------------------------- ________________ cauda guNasthAnanI TuMkI vigata 12, sIha ahIMyAM darzanamohanIya ane cAritramohanIyanI kula 28 prakRtiene kSaya thaI jAya che. tethI kSINamola guNasthAna kahevAya che. aMtarmuharta jeTalA kALamAM vItarAgatAnI parAkASTA sAdhI AtmA jJAnAvaraNIya, darzanAvaraNaya ane aMtarAya karmane kSaya karavama karI teramAM guNasthAnanA pahelA samaye kSaya karI saMpUrNa jJAna jyoti, kevaLajJAna, kevaLa dana prApta kare che kSapaka zreNI, kSAyaka bhAva, kSAyaka samyakatva, kSAyaka thayAkhyAta cAritra, amAyI, AkaSAyI, vItarAgI, mahAjJAnI, mahAdhyAnI, ahIM, avikArI, saMpUrNa bhavitAbhA aMtarmuhUrtamAM kevaLI bane che. 13. sagI kevaLI A guNasthAne cAra ghamaghAtI karmanA kSayane lIdhe vItarAga dazA pragaTavA sAthe sarvajJapaNuM prApta thAya che. ahIMyA mana, vacana, kAyAnA yoga vyApAro heya che tethI sagI kevaLI kahevAya che. 14. aAgI kevaLI A guNasthAne AtmA mana vacana ane kAthAnA yogane rUdhI, zvAsozvAsane nirodha karI, merU parvatanI jema acaLa, aDela zailezIpaNe rahI, rUpAtIta parama zukala dhyAna dhyAtA pAMca laghu akSaranA uccAra kALa pramANa, cAra aghAtI karmano kSaya karI mukti pada pAme, tyAre AtmA dhanuSyamAMthI chUTelA tIranI peThe eka samaya mAtramAM urdhvagatie, avigrahagatie siddha kSetre jaI sAkarepage, jJAnanA upayoge siddha thAya che. garahita kevaLajJAna sahita vicare mATe agI kevaLI kahevAya che. te siddhapadanuM bhAva smaraNa ciMtana, manana sadAkALa ApaNane hAje ! Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #81 -------------------------------------------------------------------------- ________________ guNasthAnanuM saMkSipta svarUpa vyAkhyAtA zrImad rAjacaMdra jIva pahelA guNasthAnakamAMthI AgaLa jato nathI, AgaLa javA vicAra karatA nathI. pahelAMthI AgaLa zI rIte vadhI zakAya, tenA zuM upAya che, kevI rIte puruSArtha kare tene vicAra paNa karatuM nathI. pahele guNasthAnake graMthi che tenuM bhedana karyA vinA AtmA AgaLanA guNasthAnake jaI zaktA nathI. jogAnujoga maLavAthI akAma nirjarA karate jIva AgaLa vadhe che ane graMthibheda karavAnI najIka Ave che. ahIM AgaLa graMthinuM eTaluM badhuM prabaLapaNuM che ke te graMthibheda karavAmAM meLo paDI jaI asamartha thaI jaI pAchA vaLe che. hiMmata karI AgaLa vadhavA dhAre che paNa mehanIyanA kAraNathI rUpAMtara samajAI pote graMthibheda kare che ema samaje che. ane UlaTuM te samajavArUpa mehanA kAraNathI graMthinuM nibiDapaNuM kare che. temAMthI koIka ja jIva jogAnujoga prApta thaye akAma nijerA karatAM ati baLavAna thaI te graMthine moLI pADI athavA picI karI AgaLa vadhI jAya che. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #82 -------------------------------------------------------------------------- ________________ - =- =-='_:-- -- -- - --- -- - guNasthAnenuM saMkSipta svarUpa graMthibheda najIka asaMtI vAra AvI chava pAcho pharyo che. koI jIva puruSArtha karI nimitta kAraNo jema pAmI karaDiyAM karI graMthibheda karI AgaLa vadhI Ave che ane jyAre graMthibheda karI AgaLa vadhyuM ke cethA guNasthAnake Ave che. ane cothAmAM Avyo ke vahele moDe mekSa thaze evI te jIvane chapa maLe che. A guNasthAnanuM nAma avirata samyagadariTa che. tyAM viratipaNA vinA samyagadarzana che. ahIM mokSanI supratIti thAya che. AnuM bIju nAma bodhabIja che. ahIM AtmAnA anubhavanI zarUAta thAya che. mokSa thavAnuM bIja ahIM ropAya che. A be bIja nAmanA cethA guNasthAnathI teramAM guNarathAnaka sudhI Atma anubhava eka sarakhe che. paraMtu jJAnAvaraNIya karmanI nirAvaraNutA anusAra jJAnanI vizuddhatA ochI adakI hoya che. tenA pramANamAM anubhavanuM prakAzavuM karI zake che. kahevAmAM ema Ave che ke teramuM guNasthAna A kALe ane A kSetrathI na pamAya. paraMtu tema kahenArA pahelAmAMthI khasatA nathI, je teo pahelA guNasthAnamAMthI khasI cethA guNasthAna sudhI Ave ane tyAM puruSArtha karI sAtamuM guNasthAna je apramatta che, tyAM sudhI pahoMce te paNa eka moTAmAM moTI vAta che. sAtamA sudhI pahecyA vinA te pachInI dazAnI supratIti thaI zakavI muzkela che. hAlanA samayamAM jaina darzanane viSe avirati samyam daSTinAmA cethA guNasthAnakathI apramattanAmA sAtamA guNasthAnaka sudhI Atma anubhava spaSTa svIkArela che. sAtamAthI sayogI kevaLI nAmA teramA guNasthAnaka sudhIne kALa aMtarmadUtane che. teramAne kALa vakhate lAMbo paNa hoya che. tyAM sudhI Atmaanubhava pratItirU5 che. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #83 -------------------------------------------------------------------------- ________________ cauda guNasthAna AtmAne viSe pramAdarahita jAgRtadazA teja sAtamuM gugusthAnaka che tyAM sudhI pahoMcavAthI temAM samyakatva samAya che. ceAthA guNasthAnake jIva AvIne tyAMthI pAMcamu dezavirati, chaThThuM saOvirati ane sAtamu pramAdarahita viti che tyAM pahoMce che. tyAM AgaLa paheAMgyethI AgaLanI dazAnA aMze anubhava athavA tenI aMze supratIti thAya che. 82 ceAthA guNasthAnakavALA jIva sAtamA gurusthAnake paheAMcanAranI dazAnA je vicAra kare teA te kAI aMze pratIta thaI zake. paNa te dazAnA pahelA guNasthAnakavALA jIva vicAra kare te tene te zI rIte pratItimAM AvI zake? kAraNa ke tene jANavA sAdhana je AvaraNu rahita thavuM te pahelA guNasthAnakavALAnI pAse DrAya nahi. samyaktva prApta thayela jIvanI dazAnuM svarUpa ja juduM DhAya che. pahelA guNasthAnakavALA jIvanI dazAnI je sthiti athavA bhAva che tenA karatAM ceyu' guNasthAnaka prApta karanAranI dazAnI je sthiti athavA bhAva te judAM jovAmAM Ave che. arthAt judI ja dazAnuM vartana jovAmAM Ave che. upara cAra, pAMca, cha ane sAtamA guNusthAnaka sudhInI je vAta kahevAmAM AvI che te kahevA mAtra athavA sAMbhaLavA mAtra ja che ema nathI paraMtu samajIne vAraMvAra vicAravA yAgya che. banI zake teTalA purUSAtha karIne AgaLa vadhavAnI jarUra che. na prApta thaI zake tevI dhIraja, saMyaNu, AyuSanI pUrNatA ityAdinA abhAvathI kadAca sAtamA guNasthAna uparanA vicAra anubhavamAM na AvI zake paraMtu supratIta thaI zakavA yAgya che. sAtamA guNusthAnaka sudhI pahoMce tA paNu moTI vAta che. sAtamA sudhI pahoMce te temAM samyaktva samAI jAya che ane jo tyAM sudhI pAMca tA tene khAtarI thAya che ke AgalI dazAnu kevI rIte che ! Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #84 -------------------------------------------------------------------------- ________________ guNasthAnenuM saMkSipta svarUpa paraMtu sAtamA sudhI pahoMcyA vinA AgalI vAta khyAlamAM AvI zakatI nathI. guNasthAna e AtmAnA guNane laIne che. kaMkAmAM mokSamArga - (4) jyAM pratItirUpe zarU thAya che tyAM samyagdarzana cothuM guNasthAna. (5) jyAM deza AcaraNa rUpe zarU thAya che te pAMcamuM guNasthAna, (6) jyAM sarva viratirUpe zarU thAya che te chaThuM guNasthAna. (7) apramatta paNe te AcaraNamAM sthiti te sAtamuM guNasthAna. (8) apUrva Atma jAgRti te AThamuM guNasthAna. (9) satAmata sthULakAya, baLapUrvaka svarUpa sthiti te navamuM, (10) sAgata sUkSma kaSAya, baLapUrvaka svarUpa sthiti te dazamuM, (11) upazAMta kapAya, baLapUrvaka svarUpa sthiti te agIAramuM, ane (12) kSINa thAya, baLapUrvaka svarUpa sthiti te bAramuM guNasthAna. (13) je samaye kaSAya (rAgapa) sarvathA prakAre kSaya thAya tenI bIjI ja haze kevaLajJAnateramuM guNasthAna sApara vAraMvAra zravaNa karavA yogya, vicAra karavA 25, lasa karavA che ane svAnubhave siddha karavA yogya che, bhUjAe karI je svayaMbhU ramaNa samudra tarI gayA, tare che ane taraze te sapuruSane niSkAma bhakitathI trikALa namaskAra!! -Imada rAjacaMdra vyAkhyAnamAramAMthI saMkalita. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #85 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #86 -------------------------------------------------------------------------- ________________ - - - - - - - - - - - - - - - - - - - www.umaragyanbhandar.com - - - - - - - avAja karI cauda guNasthAna vistRta vivecana Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat OK SI - - - - - - - - - - - - - - - - - - 1) Page #87 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #88 -------------------------------------------------------------------------- ________________ paheluM mithyAtva guNasthAna bhAvanAM sarva dukha tANuM, kAraNa mithyAbhAva, kSaya tene karavA thakI, pragaTe samyaga bhAva. anAdikALathI asaMsI pacAsa anAdikALathI chava mithyAtva guNasthAnamAM ja paribhramaNa karI rahyo che. ekeMdriyathI mAMDIne asaMsI pacediya sudhInA jIva miyAdaSTi hoya che. saMnI paceMdriya paryAya dhAraNa karyA pachI je puruSArtha kare te mithyAtva bhAvane nAza karI zake che. purUSArtha kare che jyAM sudhI jIvamAM Atma kalyANanA mArga viSenI sAcI samajaNa, sAcI daSTi na hoya paNa UMdhI samaja hoya athavA ajJAna ke bhrama pravartatA heya tyAM sudhI jIva A pahelA guNasthAnamAM ja rahe che. nAnA kIDAthI mAMDI moTA moTA paMDita, tapasvIo ane rAjA mahArAjAo suddhAM A pahelA guNasthAnamAM ja heya che. kAraNa ke temanAmAM AtmakalyANanA sAcA mArganI samajaNuM ja letI nathI, sAcI AtmadaSTi ke AtmabhAvanA na levI e mithyAtva che. ane mithAtva heya tyAM sudhI jIvanI bIjI koI paNa jAtanI unnatinuM kazuM mUlya nathI. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #89 -------------------------------------------------------------------------- ________________ cauda guNasthAna mithyAtvanI kerI asara jema dArU pIdhelo manuSya sArAsArane viveka bhUlI jaIne ahita AcaraNa kare che tema mithyAtva mehanIyanA udayathI chava enA AtmAnA hitAhitane viveka bhUlI jaIne ahita AcaraNamAM pravRtti kare che. jema dhature khAdhelA manuSyane dhaLAmAM pILAnI pratIti (brAMti) thAya che tema mithyAtva mehanIyanA udayathI AtmAne jIvanA ane achavanA svarUpanI yathArtha pratIti thatI nathI. paraMtu tene jIvamAM ajavAnI ane ajIvamAM jIvanI bhrAMti thAya che athavA tene satyamAM asatyanI ane asatyamAM satyanI bhrAMti thAya che eTale ke dareka vastumAM viparIta zrAMti thAya che. janmathI ja aMdha thayela chava kaI paNa vastu suMdara che ke asuMdara che te jANI zakato nathI. janmAMdha purUSa koI padArthane sArA ke narasa dekhI zake nahi. tema ati gADha mithyAtvavALA jIvo tatva zuM ane atava zuM te jANatA ja nathI. te mithyAdaSTi chava dharma adharmane ke hitAhitane jANuM zaktA nathI. kerIpaNuM mANasane amuka vakhata ja bebhAna rAkhe che janmAMdhapaNuM mANasane te bhava mATe ja adhakArarUpa rahe che. paraMtu mithyAtva te jIvane aneka janmo sudhI bhrAMtimAM rAkhyA ja kare che. - upAdhyAya zrI yazovijayajI mahArAje savAre gAthAnA stavanamAM kahyuM che ke jAti aMdhane re deSa na kare, je navi dekhe re artha, mithyAdaSTi ra tehathI Akare, - mAne artha anartha, zrI sImaMdhara sAheba sAMbhaLo. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #90 -------------------------------------------------------------------------- ________________ paheluM mithyAtva guNasthAna he sImaMdhara prabhu ! mArI araja sAMbhaLo. je jIvAtmAo jAte AMdhaLA che te arthane joI zakatA nathI. tene bahu deSa nathI. paraMtu vizeSa deSa te miyAdaSTione che ke jeo athane anartha mAnI pitAnA caitanyane dabAvI rahyA che. e ja duHkhanuM kAraNa che. A guNasthAnamAM rahelA AtmAe rAgadveSanA gaDha pariNAmavALA hoya che. eTale temanI sarva pravRttionuM lakSya sAMsArika sukhane upabhoga ane te mATe jarUrI sAdhanane saMgraha hoya che. AdhyAtmika vikAsathI teo vimukha hoya che. eTale temane mekSanI vAta gamatI nathI ane tenA sAdhane pratye temane eka prakArane tiraskAra ke anAdara heAya che. mithyAtvanuM svarUpa kadeva, guru ane kudharmane sudeva, suguru ane sudharma tarIke mAnavA te bicAva che. . . kaheva-sudeva-jene Adarza AdhyAtmika pravRttimAM sahAyaka na heya paNa pratikuLa heya evA eTale rAga, dveSa, hiMsA Adi tethI yukata hoya te mudeva che. ane jemane Adarza AdhyAtmika vikAsamAM sahAya kare ane jeo rAga, dveSa, hiMsA Adi dezothI rahita hoya te sudeva. kuguru-sugurU-jenA upade ane vartana dvArA AdhyAtmika pragati sAdhI zakAya te suguru ane jenA upadezathI tathA vartanathI AdhyAtmika patana thAya te kuguru. sudharmadharma-jenA AcaraNathI AdhyAtmi abhyadaya thAya te eTale ahiMsA, saMyama tapa vagere Amenati sAdhaka siddhAMtanI prarUpaNa kare te sudharma athavA saddharma che. ane jenA AcaraNathI AdhyAtmika abhyadaya sAdhI na zakAya e hiMsAmaya dharma te kudharma che. zrI jinezvara deve nirUpaNa karelA jIva achava Adi padArthone viSe zraddhA ke viparIta zraddhA karavI, te padArtho saMbaMdhI viparIta Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #91 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 90 cauda guNasthAna prarUpaNA karavI, tenA sabaMdhamAM sazaya ke anAdara karavA te sa mithyAtva che. sat puruSone masapuruSa ane asatpuruSane satpuruSa, kalyANane akalyANu ane akalyANune kalyANu, sanmAte unmA ane unmAte sanmArga mAnavA eTale e rIte UMdhuM samajavuM te mithyAta che. temaja khATA rUDhi vahemAmAM mAnavuM e paNa mithyAta che. AtmakalyANanA sAdhananA mArgamAM nya anya viSenA vivekanA abhAva te mithyAtva che. mithyAtva eTale satyathI taddana avaLI bAju. ajJAna ke avidyA sAthe rahevAnuM je sthAna te mithyA. mithyAtva e AtmAnA nibhAva bhAva che, saheja svabhAva bhAva nathI. khAdya saMcAgeAnA nimittathI anAdi dhruvaguNunu svabhAva svarUpamAM pariNumana na thatAM anyathA pariNamana thAya tene guNeAtu vibhAva pariNamana kahe che. AtmAne jJAnaguNu jyAre bAhya padArthanI asarane AkarSAM svabhAvasvarUpa guNamAM na pariName tyAre jJAnaguNunI vikRti thayelI hoya che. A vikRti athavA bhramaNA e ja mithyAtva che. kudeva, guru, sudhane mAnavAmAM mithyAtva zA mATe? kudevane mAnavAmAM mithyAtva zA mATe?--devanA lakSaNa vItarAgatA, sajJatA, deva aDhAra deSa rahita haiAya. tyAre rAgI jIveAmAM devanI kalpanA karavI e mithyAtva bhAva che. padArthanu je svarUpa che tene te pramANe ja mAnavuM te samyag jJAna che. tenAthI viparIta mAnavuM te mithyAjJAna che. je AtmAmAM anaMta jJAna, anata darzana, anaMta sukha, anaMta vI` pragaTa thayA Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #92 -------------------------------------------------------------------------- ________________ paheluM mithyAtva guNasthAna che te AtmAnuM nAma deva che, jene AmAnA paryAyanuM jJAna nathI te midaSTi che. guNane anurAga karavAnuM jJAna thavAthI kudevanI mAnyatA Ape Apa ghaTI jAya che. rAgI devamAM kaIne kaI vAsanA rAkhIne jIva tenI pUjA kare che. e vAsanAnuM nAma ajJAna bhAva che. bhagavAnanI bhakti cheDIne padmAvatIdevI ke kSetrapAla devanI bhakti karavAmAM paNa eja vAsanA rahelI che ane eja mithyAtva bhAva che. kugurUne mAnavAmAM mitra zA mATe?--parigraha dhArI, pace IdriyanA dAsa evA laMpaTane guru mAnavA te azAna che. to pachI evA guramAM ane sAmAnya mANasamAM pharaka che ravo ? ane guNanI bhakti kayAM rahI? AtmAnA nirmaLa paryAyanuM nAma guru che. bhakti karatI vakhate evo bhAva rakhAya che ke jevA guru nirmaLa guNavALA che tevA nirmaLa guNe mane prApta thAo. evI bhAvanAnuM nAma gurubhakti che. mATe je chavamAM guru thavAne yogya nirmaLa guNa na hoya tevA jIvane guru mAnavA te mithyAtva bhAva che. udhama mAnavAmAM mithyAtva zA mATe?--hiMsAnA bhAvethI pApa ja thAya che ane pApamAM dharma mAne te miyAta che. deva ravIne pazu bali devA ane temAM dharma mAnave te Atana bhAva che. kAraNa ke konI rakSA karavI e ja vyavahAra dharma che. dharmazadane prayoga be prakAre karavAmAM Ave che-(1) nizcaya ane (2) vyavahAra, kyAya rahita AtmAnI avasthAnuM nAma nizvaya dharma che. e ja dhamasukhanuM ane mekSanuM kAraNa che. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #93 -------------------------------------------------------------------------- ________________ cauda guNasthAna AtmAmAM je puNyabhAva UThe che tenuM nAma vyavahAradharma che. vyavahAradharmathI svarganI prApta thaI zake che. paNa mokSa prAptimAM to te aMtarAyarUpa che. evA purU5 vyavahAra dharmane nizcayadharma mAnava e mithyAtva che. mithyAtvanA prakAro mithyAtvanA prakAre judI judI ghaNI rIte kahevAmAM Ave che. ahIM mukhya prakAre TuMkAmAM darzAvyA che. mithyAtvane pAMca prakAra-chavanA svabhAva athavA pariNAma pramANe mithyAtvanA pAMca prakAra A pramANe che-(1) AbhigrAhika mithyAtva, (2) anAbhigrahika mithyAtva, (3) AbhiniveSika mithyAtva, (4) sAMzayika mithyAtva ane (5) anAgika mithyAtva. A pAMca prakAranI vigata tathA pacIza prakAranA madhyAtvanI tathA laukika lokottara mithyAtvanI vigata amArA "samyagadarzana pustakamAM vistArathI ApelI che tyAMthI jeI levI. mithyAtvanA daza prakAra-zrI sthAnAMga sUtramAM mithyAtvanA daza prakAre ApelA che tenI vigata amArA "jaina dharma ane ektA pustakamAM vistArathI ApelI che te tyAMthI joI levI. mithyAtva bhAvanuM sevana mukhyatve pAMca kAraNuthI thAya che. tethI tene anusarIne mithyAtvanA pAMca prakAra A pramANe gaNAya che-(1) ekAMta mithyAtva, (2) ajJAna mithyAtva, (3) viparIta mithyAtva, (4) vinaya mithyAtva ane (5) saMzaya mithyAtva. ekAMta mithyAtva-padArtha anaMta dharmAtmaka che. eTale padArtha anaMta guNa ane paryAyavALA che. guNa ane paryAya e padArthanA dharma che. jIva dravyane dharma chavamAM ja hoya che paNa jIva dravyane dharma pugaLa dravyamAM kadI heto nathI. tevI ja rIte pudagaLa dravyane dharma pugaLamAM ja hoya che paNa te jIva dravyamAM hoto nathI, Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #94 -------------------------------------------------------------------------- ________________ paheluM mithyAtva guNasthAna 93 guNanuM nAma sAmAnya dhama che ane paryAyanuM nAma vizeSa dharma che. guNa anAdi anaMta che tyAre paryAya samayavartI che. guNa nitya che, sarUpa che. paryAMya anitya che, asatpa che. teA paNa guNu vinA paryAMya na hAya ane paryAya vinA guNu na hoya. ekAMta mithyAdRSTi jIva sAmAnya dharmane mAne che paNa te vizeSa dharmane mAnatA nathI. padArtha nitya che, eka che, sat che ema te ekAntika mAnyatA dharAve che, te mAnyatAnu nAma ekAMta mithyAta che. vaLI amuka jIva vizeSa dharmane ja mAne mAnatA nathI. eTale te ekAMta rIte ema ja anitya ja che, asat ja che. athavA mAnyatA paNa ekAMta mithyAtva che. padAya che ane sAmAnya dharmane mAne che ke padAtha anekarUpa ja che. A jyAre ekAMta mAnyatA chUTI jAya tyAre jIva evI zraddhA kare che ke padArtha nitya che tema anitya paNa che, sarUpa che tema asat pa paNa che, ekarUpa che tema anekarUpa paNa che. AvI mAnyatA jyAM sudhI na thAya tyAM sudhI jIva ekAMta mithyAdRSTi che. ajJAna mithyA--ajJAna mithyArdaSTi jIva mAne che ke svagu nathI, naraka nathI, kAMI nathI. mATe khA pIe te AnaMda karo. A mAnyatAnuM nAma ajJAna mithyAta che. ajJAna mithyAtvI kahe che ke jIva e kalpanA che tema ja paralA e paNa kheATI vAta che. jIvAtmAo jIva, karma, saMsAra ane mekSanA paNa inkAra kare che, A viparIta mithyAtva--ka Mine kaMi karatA rahe, eka divasa beDA pAra thaI jaze, kriyA vAMjhaNI nathI, niSphaLa nathI. tenu re kAMI phaLa maLaze ja. eTale ke mithyAdarzana, mithyAjJAna ane mithyAcAritrathI pazu mekSa thai zake che. AvA prakAranI mAnyatA te viparIta mithyAta che. vinaya mithyAtva--badhAya devAnI pUjA kare. emAM ApaNu Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #95 -------------------------------------------------------------------------- ________________ coda guNasthAna -- - -- ----- ----- --------- zuM bagaDe che? vRkSanI pUjA kare. tenuM kaIne kAMI phaLa te maLaze ja. Ama padathI viparIta bhakti karavI te vinaya mithyAta che. - bhaktinuM lakSaNa ajJAnInA lakSamAM nathI hotuM. guNamAM anurAga kare e ja sAcI bhakita che. ajJAnIo guNone jotA nathI paNa pitAnI kalpanAthI koI khAsa prakAranA veSathI AkarSAya che ane pachI AzAyukta thaIne bhakti kare che. - jJAnI, guNI, guru ke sahadharmInA je pramANe vinaya bhakita karavA joIe te pramANe nahi karatAM vadhAre paDatI ke ochI rIte vinaya bhakti kare te vinaya mithyAtva che. saMzaya mithyAtva-bhakitathI mokSa che ke nahi, puNyathI saMvara nirjarA thAya ke nahi, zuddha AcAra levAthI puNya thAya ke nahi, evI evI zaMkAo kare, taravane nirNaya na kare paNa badhI bAbatomAM zaMkAzIla DAmADoLa vRtti rAkhe tenuM nAma saMzaya mithyAtva che. upara pramANe pAMca prakAranA mithyAtvanuM vivaraNa bahu TuMkAmAM karela che. vizeSa vigata mATe amArUM "samyam daza" pustaka joI levuM. keTalIka mithyAtvarUpa mAnyatAo 1. puNyabhAvamAM dhama mAna-puNyabhAvathI kamabaMdha paDe che, jeNe baMdhane sAro gaNyo te baMdhathI chUTavAno, baMdhane kApavAne prayana, puruSArtha karI zake nahi. eTale puNyathI paNa saMsArabhramaNa che ja. tethI te mokSamArga dharma nathI. pApathI chUTavA mATe puNyanI paNa jarUra che ja. paraMtu puNyane mekSa mArga gaNIne tene vaLagI rahe to tene mokSa kadI thaI zake nahi. eTale mekSAthI je puNyane dharma mAnI puNyane ja vaLagI rahe te te mithyAta gaNAya, Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #96 -------------------------------------------------------------------------- ________________ paheha mithyAtva guNasthAna za, arihaMtanI bhakitamAM baMdha jyAM sudhI jIva arihaMtanI bhakti paNa rAgasahita kare tyAM sudhI tene baMdha paDe che ja. mATe arihaMtanA guNamAM anurAga rAkhIne te guNa mArAmAM paNa prApta thAo evI kAmanAthI bhakita karavI joIe. AtmAne svabhAva jJAtAdaSTA che. rAga e AtmAne svabhAva nathI. rAgathI AtmAnA guNane svabhAvane ghAta thAya che. tethI rAga hoya tyAM sudhI mekSamArgamAM pragati thaI zakatI nathI. bhagavAna mahAvIra uparanA rAmane lIdhe gaNadharabhagavAna zrI gautama svAmIne kevaLajJAna thaI zakayuM nahotuM. eTale mekSArthIe saMpUrNa vItarAgI banavuM joIe. bhakti paNa Atma vikAsanuM sAdhana bane che. paNa te sAtamA guNa sthAna sudhI. te paNa vItarAgabhAva sAthenI bhakti ja kArya sAdhaka thaI zake che. samyagdaSTi mekSAthane bhakita karatI vakhate paNa evI bhAvanA hoya che ke A bhakti rU5 rAgane Azraya choDIne mArA svabhAvamAM huM kayAre sthira thAuM. 3. karmodayathI thatI avasthA pitAnI mAnavI-karmodaya vakhate je je avasthA thAya che te AtmAnI pitAnI mAnavI te mithyAtva bhAva che. e avasthAne AtmAnI pitAnI mAnavAmAM Ave te te avasthAne abhAve thatAM AtmAne paNa nAza mAne paDe. karmodayamAM je avasthA thAya che tene AtmA te jJAtA daSTA rahe che paNa kartA ke svAmI nahi. AtmA trikALI dravya che, avinAzI che. nikALamAM paNa AmAno nAza thato nathI. e je AtmAne trikALI svabhAva che e ja huM chuM evI zraddhAnuM nAma saman darzana che. pitAnA trikALI svabhAvanA svAmI nahi banatAM karmodaya janya avasthAnA svAmI banavuM te mithyAtvabhAva che. 4. bhagavAna mAra kalyANa kare-bhagavAna deva vItarAga che te kalyANa ke akalyANa kaMIja karatA nathI. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #97 -------------------------------------------------------------------------- ________________ cauda guNasthAna ApaNe bhagavAnanI bhakti karIe chIe te pApa bhAvathI bacavA mATe, devanI bhakti karavAthI puNya baMdha thAya che ane puNyathI bAhya vibhUti maLe che. bhaktithI jeTalA aMze pApabhAvathI bacA teTaluM kalyANa thayuM, Ama vastu svarUpanuM jJAna na hovAthI ajJAnI kahe che ke bhagavAna mArUM kalyANa kare!. saMsAramAM sarva pitAnA bhAvathI ja sukhI ke duHkhI thAya che. evuM jJAna jayAM sudhI na thAya tyAM sudhI mithyAdRSTi ja che. pa... saMsAranA padArthane sArA narasA kahevA-saMsAranA koI padArtha sArA nathI tema kharAba paNa nathI. ApaNe ApaNuM kalpanAthI sArUM narasuM mAnI laIe chIe. paraMtu padArtha sArA burA nathI. chatAM padArthane sArA ke khurA mAnavA te mithyAtva che. sArA vakhatamAM bhejana letAM AnaMda Ave che tyAre duHkhanA vakhatamAM e ja bhejana nIrasa lAge che. bhojana to enuM e ja che. paNa mANasanI kalpanA karI gaI che ! e rIte dareka vastu amuka vakhate sArI lAge che te ja vastu thoDA vakhata pachI naThArI lAge che. kAraNa phakta kalpanA karI gaI che. bAkI vastu enI e ja che. AvI bIjI paNa ghaNI bAbata che ke je vyavahArathI barAbara gaNAya che paraMtu nizcayathI khoTI che eTale nizcayathI kahetAM e bAbate mithyAtva gaNAya. mATe saMsArI jIve nizcayane manamAM dhAraNa karIne, nizcaya tarapha ja niraMtara vakSa rAkhIne vyavahAramAM besavuM ke vartavuM. ke jethI mithyAtvamAM utarI paDAya nahi. - mithyAtvane guNasthAnaka kema kahevAya? mithA mohanIya karmanA udayathI jenI daSTi athavA mahA miyA viparIta thayelI hoya eTale ke jene jIva ajIva Adi tattvanI Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #98 -------------------------------------------------------------------------- ________________ paheluM mithyAtva guNasthAna athavA tenA amuka aMzanI viparIta zraddhA hoya te AtmA mithAdaSTi kahevAya che. - mithyAdaSTinA jJAnAdi guNe miyAmohathI dUSita thayelA hoya che te paNa te sarvathA dUSita hotA nathI. amuka aMze temanI daSTi yathArtha heya che. tethI te manuSya, pazu, pakSI, vagerene manuSya, pazu, pakSI ItyAdi tarIke ja mAne che. mithyAdaSTi AdhyAtmika hitAhitane viveka karI zakato nathI. mATe te mithyASTi kahevAya che. paNa amuka aMze te tenI daSTi yathArtha paNa hoya che. teTalI jJAnAdi guNanI apekSAe mithyASTine guNarathAna kaheluM che. jema atigADha vAdaLAMothI sUryanI prabhA dabAyelI athavA DhaMkAyelI hovA chatAM paNa te prabhAne saMpUrNa paNe nAza thato nathI. paraMtu kaMIka aMza ughADo rahe che. tethI ghanaghora vAdaLAM hovA chatAM atyAre divasa che" ema samajI zakAya che. tevI rIte prabaLa mithyAtva mehanA udayathI samyakatvarUpa AtmAnuM svarUpa dabAyeluM hovA chatAM paNa tene aMza ughADe rahe che, sarva jIno akSarane anaMtamo bhAga hamezAM ughADe heya che, ke je vaDe manuSya ane pazu Adi atAtvika viSayanI yathArtha pratIti dareka AtmAne thAya che. mAtra tAtvika viSayanI yathArtha zraddhA hatI nathI. te aMza-guNanI apekSAe midaSTine paNa guNasthAnakane saMbhava che. vaLI A pahelA gurusthAnamAM samyagadarzananI bhUmikAe pahoMcavAnA mArgarUpa sadguNo pragaTe che. eTale ke ahIM samyagadarzana tarapha laI janArA saguNonuM pragaTIkaraNa thavAnI A prathama bhUmikA che tethI te avasthAnuM miththava tIvra hetuM nathI. chatAM maMda mithyAtva paNa vartatuM hovAnA kAraNe ene mithyAtva gurusthAna kahevAmAM Ave che. 9. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #99 -------------------------------------------------------------------------- ________________ cauda guNasthAna bIjI jANavA jevI hakIkate A pahelA guNasthAnama anutAnubaMdhI krodha, mAna, mAyA ane labha cAreya kaSAya Deya che. paraMtu temAM paNa krodhanI prabaLatA vizeSa hoya che. anaMtAnubaMdhI krodhane pahADanI phATanI upamA ApelI che. pahADamAM paDelI phATa turata sAdhI zakAtI nathI. tema anaMtAnubaMdhI krodha turata zAMta thato nathI. tenI rithati ghaNI moTI che. ane te anaMta saMsAra vadhAranAra che. anaMtAnubaMdhI cokaDIne kSo pazama thatAM ke upazama thatAM AtmA cothA guNasthAnake AvI pahoMce che. tyAMthI e kaSAyone pAtaLA pADato pADato dazamAM guNasthAnaka sudhI pahoMce che tyAre darzananI vizuddhi kare che. A guNasthAnamAM mekSathI vimukha viparIta daSTi hoya che. A daSTine mAyAdaSTi paNa kahe che. mAyAvaMta che pApane dabAvI rAkhe che ane aMdarathI chaLa kapaTa ane dagApaMca kare che. mAyAvALIdaSTi te mithyAdaSTi che. A gurusthAnaka AtmAne vikAsa zarU thAya te pahelAnI dazA che. temAM jIvana anizcita prakAranuM che. A guNasthAnakamAM rahelA manuSyane satya pratye atyaMta tiraskAra hoya che. tenAmAM satya viSe jarA paNa zradhdhA nathI. ahIM uparanA guNaratha nanI apekSAe azuddhi ghaNI vadhAre hovAthI ane zuddhi a5 hevAthI guNo alpa pramANamAM ja ughADA thayelA hoya che. A guNasthAnamAM rahelA avinuM mithyAtva anAdi anaMta che. bhavinI apekSAe mithyAtvanI Adi nathI paNa aMta che. ane paDavAI samyagadaSTinI apekSAe mithyAtvanI Adi tathA aMta baMne Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #100 -------------------------------------------------------------------------- ________________ paheluM mithyAtva gurusthAna 99 che tenI sthiti jadhanya atarmuhurta ane utkRSTa apuddagaLa parAvartana dezaUNI che, pachI samakita pAmI mekSe jAya. mithyArdaSTi, asadRSTi, vyavahAradaSTi, abhUtArthadaSTa, ayathArthaSTi asatyArthadRSTi, paryAyadRSTi, parasamaya, payamUDha, paryAyabudhdhi, vitatha dRSTi, mehI, mugdha, mUDha vagere ekA vAcaka zabda che. jIvAnA saMsArakalezanuM mULa kAraNa mithya tva che. tene vinAza anaMtAnubaMdhI kaSAya tathA darzana mAhane upazama ke kSaye pazamanA nimittathI thAya che. upazama tathA kSaye pazamatu nimitta AtmabhAvanA che. Atma bhAvanAnu kAraNa bhedavijJAna che. bheda vijJAnanuM kAraNa tattvanA abhyAsa che. tattvAbhyAsanuM nimita jJAnAvaraNanA viziSTa kSayApazama che. mATe viziSTa kSayApazama prApta karIne tattvAbhyAsa karI ane tene abhedasvabhAvamAM laI jaine taraMga rahita banA ane mithyAtva rahita thae. mithyAtva gurusthAnamAM audiyaka, kSAyeApamika ane pAriNAmika e traNa bhAva hoya che. gati, veda, kaSAya, mithya, asaMyama, lezyA, asita e sava' auyika bhAva che ane te zraddhA, cAritra, kriyA, yoga, pradezatva Adi guNanI apekSAthI audiyaka bhAva che. paraMtu ajJAna e auyika bhAva nathI. kAraNa ke jJAna guNu kSAye pazcamika bhAvathI pariNamana kare che. eka gujhu eka samaye eka ja bhAvathI pariNamana kare che. eka guNunI eka ja samayamAM e avasthA hotI nathI. darzana, jJAna, vIyanI apekSAthI kSAyeApamika bhAva che. amuka jIveAmAM zakitanI apekSAthI jIva, bhavyatva nAmanA pAriNAmika bhAva che. ane amuka chavAmAM jIvava amakhyatve nAmanA pAriNAmika bhAva che. paraMtu zraddhA guNu vartamAnamAM e ja rUpe pariNamana Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #101 -------------------------------------------------------------------------- ________________ cauda guNasthAna 100 nathI karatA. abheda vivakSAthI jJAna tathA darzana guNune jIvatva bhAva kahe che, paraMtu bheda vivakSArthI e banne guNu anAdikALathI kSAye pazumika rUpamAM pariNamana kare che. jIvatva bhAvane pAriNAmika bhAva kahevAmAM Ave che te zakitanI apekSAthI che. ane zakitaneA kadI nAza thatA nathI. paraMtu vyakata paryAya samaye samaye badalAya che ane e vyakata paryAyane anubhava thAya che. e ja pramANe bhavyatva abhavyatva paNa vamAnamAM e guNunI audayakarUpa avasthA che, vyakata paryAya thatA nathI. zakitarUpa che. paraMtu eka sAthe e bhAgarUpa khe aupazamika tathA kSAyika bhAva mithyAtva guNasthAnamAM thatA nathI. mithyAtva guNasthAnamAM bhAva nirjarA thatI nathI. kAraNa ke jyAM sudhI anaMtAnuba MdhInA savara na thAya tyAM sudhI bhAva nirA thatI nathI. paraMtu savika ane avipAka nAmanI draSya nirjarA thAya che. savipAka nirjarA audiyaka bhAvamAM thAya che ane aviSAka nirjarA udIraNA bhAvamAM thAya che. cAritra guNanA aMza aMzamAM zuddhatAnuM nAma bhAva nirA che ane te mithyAtva guNasthAnamAM hotI nathI. savipAka nirjarAmAM kramanA udaya e kAraNa che ane tadrUpa AtmAne phaLa ne kharI javuM e kAya che. A avasthA samaye samaye thayA kare che ane tene abuddhipUrvakanA bhAva kahe che, * avipAka nirjarAmAM AtmAnA buddhipUrvakanA rAgAdi bhAva kAraNa che. ane sattAmAM paDelA kamane tenI kALamarmAMdA pahelAM ja udayAvalImAM lAvIne tene kheravI devA te kA` che. avipAka nirjarA buddhipUrvaka avasthAmAM ja thAya che. kAraNa ke jJAnanI upayegAvasthAmAM ja buddhipUrvaka rAga Adika thAya che, paraMtu jJAnanI labdhi pUrvaka avasthAmAM buddhipUrvaka bhAva hAtA nathI, Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #102 -------------------------------------------------------------------------- ________________ paheluM mithyAtva guNasthAna 101 udIraNA bhAvAmAM AtmAne puruSArthaM pradhAna che ane krama gauNu che. audiyaka bhAveAmAM karma pradhAna che ane AtmAnI avasthA parAdhIna che. tete nimitta naimittika saMbadha kahe che. ajJAnI savipAka tema ja avipAka ane nirjarA kare che. savipAkanuM nAma kramabaddha nirA che ane: avipAka nirAnuM nAma krama nirjarA che. bALatapAdikathI avipAka nirjarA thAya che. A mithyAtva guNasthAnamAM kumati, kruzruta ane vibhagajJAna hoya che ane cakSudarzana, adbhudarzana ane adhidarzana e traNa darzana hoya che. khIne mata evA che ke A mithyAtva guNasthAnamAM cakSuda'na ane acakSudA~na ema be ja darzana hoya che paNa vibhagajJAna sAthe avadhi darzana hotuM nathI. A mata barAbara nathI kAraNa ke-- kumati, kuzruta sAthe sudarzana ane cakSuda"nahAya che. tema vibhagajJAna sAthe avadhina paNa hoya che ja. e traNa darzane samyaktvanA abhAva hAya tA paNa thAya che, eTale ke mithyAtvIne paNu thAya che ja. emanAM pratipakSI traNa adarzana kahyAM nathI. kAraNa ke na e mAtra sAmAnyaneA kheAdha che tethI samyakatvI ane mithyAtInAM ne vacce vyavahAramAM kAI paNa bheda batAvI zakAtA nathI, upakSama samyakatva ke veka samyakatvathI zveta thaI te va pahelA guNasthAnake Ave che. mithyAtva guNasthAna meAhanA nimittathI thAya che. eTale mithyAtva mAhanIyanA uDDayathI thAya che. mithyAtva guNasthAnamAM daza mANa hoya che. ekendriyamAM 3 thI 4, e IMdriyamAM 4 ke 6, turidriyamAM 6 ke 8 prANa hAya che. asanI prANu DhAya che ane sau pacedriyamAM 7 ke 10 Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat eka jIvanI apekSAe trImamAM 5 ke 7, paMcadriyamAM 7 ke 8 prANa hAya che. www.umaragyanbhandar.com Page #103 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 102 cauda guNasthAna mithyAva guNasthAnamAM saMjJA cAra hoya che, gati cAra hoya che ane ekaeNndriyathI paceMdriya sudhInI pAMca jAti heya che. mithyAtva guNarathAnamAM chaye kAya hoya che. mithyAtvamAM maraNa karIne cha ye kAyamAM jIva utpanna thaI zake che. A guNasthAnamAM traNa veda heya che te bhAvavaMdanI apekSAthI kathana che. eka jIvane eka janmamAM eka ja veda hoya che. A guNasthAnamAM 16 kaSAya tathA 8 kaSAya maLI 25 kaSAya hoya che ane jJAna 3 heAya che-kumati, kuzruta ane kuavadhi (vibhaMga). paraMtu eka jIvane eka vakhate eka ja jJAnopayoga hoya che. mithyAtva guNasthAnamAM asaMyama ja heya che. mithyAtva guNarathAnamAM cha lezyA thaI jAya che. mithyAtvamAM paNa ane anaMtAnubaMdhI kaSAyamAM paNa koI vakhate zukala lesyA sudhInA pariNAma thaI jAya che. eka jIvane eka samayamAM eka ja lezyA hoya che. ekeMdriyathI asaMtI paMcendriya sudhInAne traNa azubha lezyA ja hoya che. mithyAtva guNasthAnamAM ATha prakAranA dhyAna hoya che - ArtadhyAnanA cAra prakAra ane raudradhyAnanA cAra prakAra maLI ATha dhyAna heya che. eka samaye eka ja dhyAna heya che. paraMtu megyatA A ATheya prakAranI che. A baMne dhyAna kSApazamika bhAvamAM thAya che. kAraNake te jJAnanI upayogarUpa avasthAmAM ja thAya che. tene uraNAbhAva kahe che. mATe AraudradhyAnane phAyazamika bhAva kahela che. mithyAtva guNasthAnamAM Asrava 55 heya che--pAMca mithyAtva, bAra avirati, pacIza kaSAya ane tera yoga maLI kula 55 Asrava thAya che. eka jIvane kamamAM kama 10 ane vadhAremAM vadhAre 18 Asrava hoya che. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #104 -------------------------------------------------------------------------- ________________ paheluM mithyAtva guNasthAna 103 mithyAdaSTi jIva anaMtAnaMta, akSayAnaMta che. manuSyagatimAM micchAdaSTi saMkhyAta che. tenAthI asaMkhyAta gaNuM nArakI mithyASTi che. tenAthI anaMtagaNu tiryaMca miyAdaSTa che. mithAdaSTi jIva samasta lekamAM rahe che. kAraNake leka mitha daSTi jIvathI bhareluM che. lekane evo koI pradeza nathI ke jyAM mithyAdaSTi na heya. paraMtu vihAra karavAvALA (cAlI zakanArA ) mizrAdaSTi sarva lekamAM nathI. kAraNake trasa jIva ja cAlI zake che. ane te kaMIka kama trasa nADImAM rahe che. baMdha-mithyASTine 120 baMdha pravRtiomAMthI 117 baMdha heya che. kAraNa tIrthaMkara prakRti nAmakarma, AhAraka nAmakarma, AhAraka aMge pAMga nAma e traNa prakRtienA baMdha mithyAtvane letA nathI. kAraNake tIrthaMkara nAmakarma samyatvathI baMdhAya che ane AhArakaThika apramatta cAritra vaDe baMdhAya che. udaya prakRtio rara che. temAMthI mithyAdaSTine uparanI traNa prakRti tathA samyakta mithyAtva ane samaya prakRti maLI pAMca prakRti bAda karatAM bAkInI 117 udaya heya che. sattA-mithyASTi jIvamAM sattA 148 prakRtinI heya che. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #105 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bIjAM sAsvAdana guNasthAna sAsvAdana = sa + AsvAda + ana. mAvAna vartate rUti sAsvAdana. samyakatvanA AsvAda sAthe je hoya te sAsvAdana. sabhyatvanA svAdavALuM te sAsvAdana kahevAya. keI upalA guNasthAnamAM patana thatAM cheka nIce AvatAM A guNasthAnanI kSaNika prApti thAya che. A vakhate cittanI zAMta vRttine kSaNika AsvAda rahe che. A sthAnake je pahelA guNasthAnathI AvatA nathI. paNa uparathI jenuM patana thayuM hoya teo paDatAM paDatAM kSaNavAra A sthAne rokAI jAya che. upazama samakita prApta thayA pachI kaSAyanA kAraNe temAMthI patana thAya che eTale ke te samakita vamI nAkhe tyAre je svAda samaktine rahI gayo hoya te sAsvAdana kahevAya. anaMtAnubaMdhI kaSAyanA udayathI aupazamika samyagadarzanathI paDatAM tenA rasano AsvAda leto jyAM sudhI mithyAtvane prApta na thAya tyAM sudhI jaghanya eka samaya ane utkRSTa che AvalikA sudhI sAsvAdana samyagadaSTi kahevAya che. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #106 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bIju sAsvAdana guNasthAna 105 jema jeNe kSIranuM bhajana kareluM che, evo manuSya tenuM vamana karatAM tenA dUSita rasAsvAdano anubhava kare tema sAravAdana samyagudRSTi anaMtAnubaMdhI kaSAyanA udayathI mithyAvAbhimukha hovAthI jyAM sudhI mithAtvane prApta na thAya tyAM sudhI dUSita samyaphavane anubhava kare che. tenA jJAnAdi guNanA svarUpa vizeSane sAsvAdana samyagadraSTi guNasthAna kahe che. sAta mALanI havelI rU5 aupazamika samyakatvamAM beThele mANasa tyAMthI paDIne mithyAtvarUpI bhoMyataLIe Ave eTale kALa A samakitane che. jema keI parvatanA zikhara parathI nIce paDe te jyAM sudhI jamIna upara na paDe paNa vaccenI sthitimAM hoya tevI rIte samyavathI paDIne mithyAtvamAM na Ave evA vaccamAMnA pariNAma A guNasthAnamAM che. sAsvAdana guNasthAnane sAsAdana guNasthAna paNa kahevAmAM Ave che. upazama samyakatvane Aya eTale lAbhane nAza kare te AyasAdana kahevAya. ahIM virAyaH e sUtra vaDe ya ne lepa thavAthI AsAdana zabda bane che. anutanubaMdhI kaSAyane udaya upazama samaktine nAza karate hovAthI te anaMtAnubaMdhI kaSAyanA udayane ja AsAdana kahevAmAM Ave che. AsAdana sahita je varte athavA hoya te sAsAdana kahevAya. ' upazama samakitathI paDanArane ja A guNasthAna prApta thAya che. tema ja upazama zreNIthI paDatAM keTalAka A guNasthAne Ave che. kSAyika samaktimAMthI te paDavApaNuM hatuM ja nathI. kSApazamika samyakatvamAMthI paDate AtmA sIdhA mizra athavA mithyAtva guNasthAne ja jAya che. eTale upazamathI paDe te ja A guNasthAne Ave che. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #107 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 106 cauda guNasthAna sAsvAdana sivAyanA upazAMta moha sudhInA daza guNasthAnake ArohaNa ane avarohaNa baMne svabhAvavALAM che. kSINameha, sayogI kevaLI, agI kevaLI e phakta ArohaNa svabhAvavALA che. tyAM avarohaNano saMbhava ja nathI. pahelA mithyAtva guNasthAnakethI AtmA bIje guNasthAnake AvI zakato nathI. paNa cethA guNasthAnakethI paDIne bIjA guNasthAnake Ave che. mithyAtva guNasthAnanI apekSAe sAsvAdana bhAvane UMce gaNI tene guNasthAnaka kahevAmAM AvyuM che. kAraNake A guNasthAna bhavine ja heya che. abhivine A guNasthAna nathI. kAraNa avine pahelA guNasthAnathI upara caDavAnuM ja nathI. bhavi pahelA guNasthAnakethI bahAra nIkaLI upazama samaktine prApta kare che. paNa kaSAyanA kAraNe je temAMthI paDe te sAsvAdana guNasthAnake AvI jAya che. tene alpakALa svAda sevI pachI mithyAtva guNasthAne AvI pahoMce che. mithyAtvane kALa pUrNa karI pharI pAcho te zubha adhyavasAyathI samaktine prApta kare che. upazama samakita pAmele AtmA te kALa pUre thavAnA samayamAM jevA prakAranI nirmaLatA hoya tevA guNane prAna kare che, eTale ke upazama samati pUrNa thavAnA samaye je vizuddha hoya te kSayopazama samakita pAme, madhyama adhyavasAya hoya te mizra guNasthAnake jAya ane saMkilaSTa pariNAma hoya to sAsvAdane pAmI mithyAtve jAya. upazama samitinI virAdhanAthI jIva cethA guNasthAnakethI paDIne ahIM Ave che, upazama samyakatva tathA saMyamasaMyamanI eka sAthe virAdhanA karavAthI jIva pAMcame guNasthAnakethI paDIne ahIM Ave che ane upazama samyakatva tathA mahAvratanI eka sAthe virAdhanA karavAthI chaThe guNasthAnethI paDIne ahIM bIjA sAsvAdana guNa sthAne Ave che. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #108 -------------------------------------------------------------------------- ________________ khIju sa.svAdana guNusthAna 107 upazama samyaktvanI utpati A sasAramAM rahelA jIva mithyAdarzana meAhanIya Adi hetuthI anaMta pudgaLa parAvata sudhI aneka prakAranA zArIrika tathA mAnasika duHkhAne anubhava karatA mahAmuzkelIthI, parvatanI nadIne patthara athaDAtA athaDAtA dhasAIne enI meLe gALa thaI jAya che tema anAbhAga vaDe, upayega vinA ajANapaNe zubhapariNAmarUpa yathApravRtti karaNa kare che. karaNa eTale AtmAnA zubha pariNAma. te yathApravRttikaraNa vaDe AyuSya vinA bAkInA jJAnAvaraNa Adi sAta karmanI sthiti pakSeApamanA asaMkhyAtamA bhAge nyUna eka kroDAkreADI sAgarApama pramANa kare che, ahIM karma pariNAma janya tIvra rAmadveSarUpa gADha ane lAMbA kALathI rUDha thayelI durbhedha graMthi prApta thAya che, karmathI utpanna thayela tIvra rAgadveSarUpa AtmAnA pariNAma teja graMthi che. A graMthi sudhI abhavya jIve paNa yathApravRti karaNa vaDe pUrva kahyA pramANe kA kSaya karI anaMtavAra Ave che. paraMtu te graMci bheda karI zakatA nathI, eTale ke te AtmAne samyaktva prApta karatAM aTakAvanAra gADha rAga dveSane chedI bhedI zakatAM nathI, yathApravruttikaraNa thayA pachI jene mekSanu sukha najIkamAM che evA Asanna bhavya mukitagAmI kAI mahAtmA tIkSNa kuhADAnA dhAra jevA apUrvaka rUpa parama vizuddhi vaDe uparakata svarUpavALI graMthinA bheda karIne anivRttikaraNamAM praveza kare che. te anivRttikaraNanA saMkhyAtamAM bhAga gayA pachI udaya samayathI prArabhI mithyAtva mAhanIya karmAMnI aMtarmuta pramANu sthitine cheDIne tadUta kALapramANu aMtarakaraNa kare che. aMtarakaraNa eTale aMtarmuhUta kALamAM vedA yeAgya mithyAta mAhanIya karmanA pudgaleAne abhAva karavArUpa kriyA. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #109 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 108 cauda guNasthAna te samaye mithyAtva mohanIya karmanI sthitinA be vibhAga thAya che. aMtarakaraNanI nIcenI aMtarmurta pramANa pahelI sthiti ane aMtakaraNanI uparanI moTI bIjI sthiti, te aMtarakaraNamAM rahetA mithyAtvanA puLone pahelI sthitimAM ane bIjI sthitimAM nAkhe che. pahelI sthitinA mithyAtvanA pugaLone vede che tethI te vedana karato heya tyAMsudhI te mithyAdaSTi ja kahevAya che. tene aMtarmuhUrtamAM vedIne pahelI sthitino kSaya kare che. tyAra pachI aMtarakaraNanA prathama samayamAM mithyAtva mohanIya karmane alpAMze paNa udaya nahi hovAne lIdhe temaja ati dIdhuM tAdaza karmane AtmAnA anivRttikaraNarUpa zubha pariNamane laIne dabAvI rAkhelAM hovAne lIdhe eTale ke rAga dveSanI upazama avasthAne lIdhe aupathamika samyakatva prApta thAya che. jema vanamAM dAvAnaLa lAgyo hoya ane te dAvAnaLa prasaratAM prasaratAM jyAre upara bhUmimAM Ave tyAre ApoApa te olavAI jAya che. tema prastutamAM paNa mithyAtva-vedanarUpa dAvAnaLa aMtarakaraNarUpa ukhara bhUmine prApta thatAM olavAI jAya che. eTale upazama samyatvanI prApti thAya che. A samyakatvano prAdurbhAva thatAM AtmAne je AhalAda thAya che te kharekhara avarNanIya che. grISma RtumAM khare bapore sUryanA prakhara tApathI pIDita thayelA nirjaLa vanamAM bhaTakatA veTamArgane vRkSanI chAyArUpa zItaLa sthAna najare paDe to tene keTale AnaMda thAya ? to pachI A vaTemArgune AvA zItaLa sthAnamAM ArAma levAnuM maLe eTaluM ja naMhi paNa te uparAMta tyAM AvIne kAIka tene zItaLa jaLanuM dhyAna karAve temaja tenA AkhA zarIre caMdana Adikane lepa kare tyAre tene keTale badhe AnaMda thAya ? tevI ja rIte anAdi kAlika saMsArarUpa ugra grISmaRtumAM janmamaraNa Adika rUpa nirjana vanamAM kaSAyarU5 tApathI dagdha thayelA Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #110 -------------------------------------------------------------------------- ________________ khIju sAsvAddana gurusthAna 109 ane tRSNArUpa tRSAthI duSita thatA evA bhavya jIvarUpa vaTemArgu ne AMtarakaraNu rUpa zItaLa chAyA dRSTigAcara thAya tyAre te tenA tarapha havadhelA thaine dADe emAM zuM navAI! ane tyAM jatAM ja aMtarakaraNurUpa sthAnamAM praveza karatAM ja caMdanathI paNa anekagaNuA zItaLa evA samyakatvarUpa dhanasAra caMdanathI tene AtmA yita thAya tyAre te tenA ha viSe pUchavuM ja zuM? A samaya daramyAna te aupamika samyakatvamAM vatA AtmA pelAM atyAra sudhI dAkhI rAkhelAM, upazamAvelAM ati dIvra sthitivALAM mithyAtva mAhanIya krangene svaccha banAvavAne prayatna kare che. AvA prayatna karavAthI te mithyAtva mAhanIya karmanA zuddha, mizra ane azuddha ema traNa vibhAge kare che. te kadravyeAmAMthI je draSye sarvathA zuddha banI jAya che tene samyaktva meAhanIya evuM nAma ApavAmAM Ave che. je adhu zuddha ane che tene mizra mAhanIya tarIke oLakhAvavAmAM Ave che ane je azuddhane azuddha ja rahI jAya che tene mithyAtva mAhanIya kahevAmAM Ave che. upazama samakitane aMtarmuDUtane kALa vItyA pachI zuddha, mizra ane azudhdha drabyAmAMthI je drazyanA udaya thAya tevI jIvanI sthiti thAya che. jo zudgha dravyanA udaya thAya te AtmA kSAyeApamika samyakatva prApta kare che. jo mizra dravyanA udaya thAya te te mizraSTi bane che ane jo azudhdha drazya udayamAM Ave te te pharIthI mithyAdaSTi thAya che. upazama samaktine aMtarmu kALa vItyA pachI uMparyukata traNa vibhAgamAMthI game te eka vibhAga tA uyamAM Ave che ja. ane tema thatAM te tathAvidha guNasthAnane prApta kare che. AtmA jyAre azuddha pariNAma gAmI te upazama samyaktvane jadhanyathI eka samaya Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat thAya che eTale ke jyAre utkRSTathI cha AvalikA www.umaragyanbhandar.com Page #111 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 110 cauda guNasthAna kALa bAkI hoya che tyAre anaMtAnubaMdhI kaSAyane udaya thAya che. ane tenA udayathI te samyagadarzanane vamIne, upazama samyakatvathI paDIne sAsvAdana guNasthAnake jAya che. aMtakaraNane eTale kALa bAkI heya ane sAsvAdana guNasthAne Ave eTale kALa tyAM rahI tyAra pachI mithyAtva mehanIyane udaya thavAthI avazya mithyAtva guNarathAnake jAya che. graMthibheda tathA traNakaraNanA vizeSa vivecana mATe amArUM samyagadarzana pustaka vAMcavuM. upazama samyakatvanA be bheda che-prathama pazama samyakatva ane (2) dvitIya pazama samyakatva. 1. prathamapazama samyakatva te upara varNavela traNakaraNanA ane prApta karela upazama samyakatva. AmAM anaMtAnubaMdhI cAre kapAyo (krodha, mAna, mAyA, lebha) tathA mithyAtva mohanIya e pAMcane upazama hoya che. 2, dvitIyopazama samyapha-upazama zreNavALAnuM upazama samyakatva te dvitIyezama samyakatva che. AmAM darzanamohanIya traNa tathA anaMtAnubaMdhI catuSka, cArakaSAya maLI sAta prakRtinI upamA heya che. AmAMnA pahelA upazama samyakatvathI paDatAM sAsvAdana guNa sthAne Ave che. ane bIja upazama samyakatvathI paDatAM chaThe guNasthAne Ave che. ane tyAMthI paNa paDe te pahelA guNasthAna sudhI paNa Ave che. traNukaraNa mATenuM dRSTAMta upara yathApravRttikaraNa. apUrvakaraNa tathA anivRttikaraNa karI samyakatva prApta karavAnI vAta karI te vAta zAstrakAroe eka daSTAMtathI samajAvI che. te dRSTAMta A pramANe che- Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #112 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bIjuM sAva dana custhAna 111 kAI traNa musAphA khAsa hetu sivAya temanI bhUmimAM (gAmamAM ) Amatema bhaTakatA hatA. eka vakhata teo kAI nagaramAM jAnI IcchAthI nIkaLyA. te nagarane raste dhaNA dI, lAMkhA hatA ane te rastA eka bhayakara aTavImAM thaIne jateA hateA. tethI rAtri pahela ja STi nagare paheAMcI javAnI utAvaLathI te musA jhaDapathI cAlyA jatA hatA. paraMtu aTavImAM theADe AgaLa jatAM ja temaNe be sazastra cArAne rastAnI banne bAju reAkIne ubhelA taiyA. pahele musAphara tA sazastra cArene dUrathI joi te ja DarIne tyAMthI ja pAhe vaLI gaye. khIjA be cAra AgaLa cAlyA temAnA pahele eTale traNamAnA vacalA musAphara tA nirbaMLa hatA tethI cAAe tene tarata ja pakaDI lIdhe, trIjo musAphara te| mahAbaLavAna hateA. teNe te te banne cArAne hakAvIne harAvI kADhayA ane sIdheA peAtAnA ISTa nagare pahoMcI gayA. upanaya A dRSTAMtanA upanaya nIce pramANe che-- bhayaMkara aTavI te bhayaMkara du.khAthI bharelA ane muzkelIthI pAra karI zakAya teve| A sa MsAra. peAtAnI bhUmimAM Amatema ADAavaLA bhamyA karatA hatA temane karaNa sanmukha nahi thayelA anAdi mithyAta bhUmimAM ja sAmAnyathI hInAdhika adhyavasAyeAmAM vartatA yathApravRtti karaNavALA sAMsArI jIveA jANavA. kAIka nagara pratye javAnI IcchAthI aTavInA mArgamAM prayANa karatA traNa musAphA jevA, karaNasanmukha thayelA viziSTa yathApravRtti karaNavALA sasArI jIveA jANavA. traNa musA te saMsAranA jIvAnA traNa prakAra. te nIce pramANe-- ( 1 ) graMthideza sudhI AvIne phrI azubha pariNAmavALA thaI www.umaragyanbhandar.com Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat Page #113 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 112 cI guNasthAna jeNe karmanI dIrdha sthiti vadhArI dIdhI te cArothI DarIne nAsI gayelA pahelA musAphara je. (2) rAgadveSane AdhIna thaine graMthisthAnamAM ja rahI janAra paNa karmanI dIrghasthiti nahi vadhAranAra te cArothI pakaDAyelA bIjA musAphara je. (3) apUrva puruSArtha pheravIne samyagadarzana pApta karanAra te corane harAvI ISTanagare pahoMcanAra trIjA musAphara je. karmanI dIsthiti te dI mArga, lAMbo rasto. graMthi te cerAvALuM bhayasthAna. be cora te rAga ane dveSa. raNapane harAvI samyagadarzana prApta karI ISTa nagara-samyakta nagare pahoMcI javuM te mumukSu puruSArthInuM kartavaya che. daSTAMta sAthe karaNanI yojanA-traNa musApharanuM svAbhAvika gamanathI ceranA bhayasthAna sudhI (grAthideza sudhI) AvI pahoMcavuM te pravRttikaraNa. ceranA tAbAmAM na AvavuM te apUrvakaraNa ane ISTa samyakatva nagare pahecI javuM te anivRttikaraNa. kArmika ane saiddhAMtika matabheda karmagraMthakAro ane siddhAMtakAro vacce samyakatva para matabheda che. te nIce pramANe che. (1) anAdi mithyAdaSTi prANa prathama aupazamika samyakatvane ja prApta kare che. anAdi kALathI saMsAramAM bhramaNa karatAM karatAM jIva pahelI vAra je samyakatva prApta kare te to aupazamika samyakatva ja hoI zake. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #114 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bIju sAsvAdana guNasthAna 113 (2) temaja vaLI A aupathamika samyakatvane prApta karI aMtamuhUrta kALa pUrNa thayA bAda kSApazamika samyagRSTi, mizra daSTi tathA mithyAdaSTi e traNa sthitio paikI yathAsaMbhava koIpaNa sthiti prApta kare che ja. kAraNa ke aupazamika samaphatanA samaya ramyAna te upara yukata traNa vibhAge jarUra kare che ja. - A be vAta tathA aupathamika samyaphavanI prAptinA prakAranI hakIkatanA saMbaMdhamAM matabheda che. kAraNa ke upara pramANenI hakIkata to karmagraMthakArene ja mAnya che. tyAre siddhAMtakAre e bAbatamAM jUdA abhiprAya dharAve che. siddhAMtakAronuM mAnavuM ema che ke anAdi mithyAdaSTi prANI prathama upazama samyaktvane prApta kare e niyama nathI. keI anAdi miyAdaSTi jIva auparAmika saphavane te koI kSApazamika sabhyazvane paNa prApta karI zake che. vizeSamAM e paNa ahIM dhyAnamAM rAkhavAnuM ke je prANI siddhAMtakAronA matamujaba pahelAM pathamika samyaphava saMpAdana kare che tene prakAra, karmagraMthakAroe batAvela prakArane moTe bhAge eTale yathApravRttikaraNa Adi traNa karaNanI prAptipurvaka aMtarakaraNanA prathama samayamAM aupazamika samyakatvanI prApti thAya che tyAM sudhI maLatA Ave che. paraMtu vizeSatA e che ke A aupathamika samyakatvanA anubhava samayamAM (ke te pahelAM paNa) te jIva mithAva mohanIyanA zuddha, ardhazudhdha ane azuddha ema traNa vibhAge, puje karato nathI. AthI karIne nirmaLa opazamika bhAvane aMtarmuhUrta kALa paryata anubhavIne te prANI pAcho mithyAdaSTi avasthAne ja prApta kare che. eTale ke tene kSApazamika samyakatva ke mizraSTi e bemAMthI eka paNa sthiti prApta thatI nathI. A saMbaMdhamAM sipAtakAra IlikAnuM, IvaLanuM daSTAMta raju kare che. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #115 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 114 cauda guNasthAna . . . -- -- -- . : : : : -- -:-:--::-- * ---:------ je jIva tathAvidha sAmagrInA abhAvane laIne pahelAM pazamika samyakatvane badale kSAyopathamika samyapha saMpAdana kare che te saMbaMdhamAM siddhAMtakAre je vidhi batAve che tene ulekha karavAmAM Ave che. A vidha pramANe prANI prathama te yathApravRttikaraNano adhikArI bane che. ane tyArabAda apUrvakaraNanA sAmarthya vaDe rAgadveSanI paritirUpa graMthine bhedI nAMkhe che. ane e ja karaNane laIne (nahi ke anivRtti karaNa dvArA) mithyAtva mohanIya dravyanA traNa puMje banAve che. ane tyArapachI anivRtti karaNane prApta karI e karaNanI sahAyathI (nahi ke aMtara karaNanI madadathI) zuddha, mizra ane azudhdha evA traNa pujemAMthI zuddha pujane ja anubhava kare che. eTale ke te kSApazamika samyaphavane prApta kare che. ane AthI karIne aupazamika samyakatvane adhikArI thayA vinA ja te ekadama kSAyopathamika saphatvane svAmI bane che. A pramANe A mata bhinnatA para vicAra karatAM e paNa lakSamAM rAkhavuM Avazyaka che ke anAdi mithyAdaSTi jIva ja zreNI vinAnuM ja aupathamika samyaktva pAme vAta nirvivAda che. kAraNa ke e hakIkata to sidhdhAMtakAra temaja karmagraMthakAre baMnene saMmata che. AthI ema paNa anumAna thaI zake che ke je anAdi miyAdaSTi aupathamika samaphata pAme te zreNI vinAnuM ja hovuM joIe. (3) karmagraMthakAra ane siddhAMtavAdIonI vicAra-bhivyatAnuM trIjuM sthaLa e che ke je manuSya kSApazabhika samyaphava yukta maraNa pAme te deva, manuSya, naraka ane tiryaMcae cAra gatiomAMthI kaI gatimAM jAya e saMbaMdhamAM karmagraMthakAre to ema ja kahe che ke te jIva devagatimAM ja jAya che ane temAM paNa vaLI vaimAnikadeva tarIke ja janme che. siddhAMtakAre A vAtathI ja abhiprAya dharAve che. teo te Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #116 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bIju sAsvAdana guNasthAna 115 kahe che ke te samyakatva prApta karyA pahelAM je kaI gatinuM AyuSya bAMdhyuM hoya te te gatimAM ja te jAya che. ane samyaktva paNa tenI sAthe jAya che. narakagatimAM sAta narakamAMthI chaThI naraka sudhI samyakatvane sAthe laI javAya che. (4) vicArabhedanuM cothuM sthaLa e che ke graMthibhedhA bAda samyakatva prApta karyA pachI je jIva mithyAtva dazAmAM jAya eTale ke mithyAdraSTi sthAne jaI paDe te jIva tyAre mithyAtva dazAne lagatAM je karmo bAMdhe te utkRSTa sthitivALAM hoya ke kema? A saMbaMdhamAM saiddhAMtika saMte. nakAramAM pratyuttara Ape che. evI sthitivALAM karmo na baMdhAya ema teo kahe che. tyAre karmagraMthakAra maharSio ema kahe che ke karmonI utkRSTa sthita bAMdhe paraMtu utkRSTa rasavALAM (parama cikAsavALAM) karmo bAMdhavAne saMbhava nathI. bIjI jANavA jevI hakIkata sAravAdana guNasthAnane jadhanya kALa eka samayane ane utkRSTa kALa 6 AvalikAne che. A kALa eTalo sUkSma che ke te chaghastha jIvanI draSTimAM AvI zakato nathI. pahelA mithyAtva guNasthAnakamAM 117 karmaprakRtiono baMdha hoya che. temAMthI nIce pramANe seLa prakRtinI vyachitti thAya che eTale ke mithyAtvanA aMte soLa prakRtie viccheda jAya che- (1) mithyAtva (5) naragati (9) be Idriya jAti (13) sUkSma (2) huMDaka saMsthAna (6)narakagayAnu (10) trIdriya jAti (1) AtApa (3)sevArtasaMghayaNu(7) naraka Ayu (11) cariMdriya jAti (15) aparyApta (4) napuMsaka veda (8) ekeMdriya jAti (12) sthAvara (16) sAdhAraNa upara pramANenI 16 karmaprakRtio pahelA guNasthAnanI 117 baMdha pravRtiomAMthI bAda jatAM bAkInI 101 karmaprakRtione A sAsvAdana guNasthAnamAM baMdha hoya che. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #117 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 112 cauda guNasthAna pahelA mithyAtva guNasthAnamAM 117 karmaprakRtione udaya che. temAMthI mithyAtva, AtApa, sUkSma aparyApta ane sAdhAraNue pAMcane mithyAtvanA aMte viccheda thavAthI tathA naraka gatyAnupUrvI prakRtine udaya nahi hovAthI e maLIne kula cha prakRti bAda jatAM bAkI 111 karma prakRtione sAsvAdana guNasthAnamAM udaya heya che. kula 148 karmaprakRtimAMthI tIrthakara nAma karmaprakRti sAsvAdana guNasthAnamAM sattAmAM hotI nathI tethI te bAda jatAM sAsvAdana guNa sthAnamAM 147 prakRtinI sattA hoya che. keTalAka mAne che ke AhAraka zarIra tathA AhAraka aMgopAMga e be karmaprakRtio paNa sAsvAdana guNasthAnamAM sattAmAM hotI nathI. tethI te paNa bAda jatAM sAsvAdana guNasthAnamAM 145 karmaprakRtionI sattA hoya che. sAsvAdana guNasthAnamAM maraNa karIne narakagati utpanna thatA nathI. sAsvAdana guNasthAnamAM traNa bhAva hoya che-audayika, kSApazamika ane pariNAmika. cAritra guNa, kriyA guNa, yoga guNa tathA pradeza- Adi guNe te audayika bhAva che. anaMtAnubaMdhInA udayathI A guNasthAnamAM Avela che te paNa authika bhAva che. zraddhA guNanuM pariNAmikabhAvathI mithyAtvamAM pariNamana karela che tethI zraddhAnI apekSAthI pariNamikabhAva che. A guNasthAnamAM cAre gatinA jIva hoya che. A guNasthAnamAM Attaraudra e be dhyAna, 25 kaSAya, 3 kurAna, 1 asaMyama, 2 darzana, 6 lezyA vagere pahelA guNasthAna pramANe heya che. zamika ane te dayika bhAga che, bhAva che. zraddhA sara bhAva che. ena. ga guNa mAM Avela che te Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #118 -------------------------------------------------------------------------- ________________ trIjA guNasthAna mizra eTale samithyAdaSTi gurusthAnaka. darzana mAhanIya kramanI khIjI prakRti mizra meADanIya krama'nA udayathI jIvanA samakALe ane sarakhA pramANamAM samyaktva ane mithyAtva e e mizra thavAthI je mizritabhAva aMtamu daMtakALa sudhI DhAya che te mizra guNasthAna kahevAya che. samyak ane mithyA eTale yathArtha ane ayathA ema mizra dRSTi athavA mizra zraddhA hoya te samithyA dRSTi. tenA jJAnAdi guNAnA svarUpa vizeSane mizra guNasthAna kahe che. upazama samyaktva rUpa AtmapariNAma vaDe mithyAtva meAhanIya krane zuddha karI tene traNa bhAgamAM vaheMcI nAkhe che.--( 1 ) azuddha puMja, ( 2 ) ardhuM vizuddha puja ane (3) zuddha puja ( 1 ) mithyAtva meAhanIyanA eka sthAnaka maMda ane e sthAnaka tIvra rasavALA pudgaLAne samyaktva meAhanIya kahe che. tenA udayathI jinezvarAnA vacana para zraddhA thAya che. te vakhate AtmAkSAyeApamika samyaktvI hAya che. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #119 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 118 cauda guNasthAna - ----- (2) madhyama be sthAnaka (tIvra, tIvratara ) rasavALA mithyAtvanA pudgone mizra mohanIya kahevAmAM Ave che. tenA udayathI jinaprIta tatva upara zraddhA ke azraddhA hotI nathI. (3) be sthAnaka (tIvra) tathA traNa sthAnaka (tIvratara) ane cAra sthAnaka (tIvratama) rasavALA pugaLo mithyAtva mohanIya kahevAya che. tenA udayathI jinapraNIta to pratye azraddhA ja thAya che. uparokta traNa puMjamAMthI jyAre ardha vizuddha pujane udaya thAya tyAre tenA udayathI charane arihaMte kahela tatvanI ardha vizuddha zraddhA thAya che eTale tene jinapraNIta tomAM ekAMta rucirUpa zraddhAna nathI hatuM tema ekAMta arucirU5 azraddhAna paNa nathI hotuM. paraMtu mizra daSTi rahe che. tene mizradaSTi kahe che. tenA svarUpane mizra guNasthAna athavA mizradaSTi guNasthAna kahe che. jyAre koI jIvane satyanuM darzana thAya che tyAre te Azcarya cakita thavA jevo banI jAya che. enA jUnA saMskAra ene pAchaLa tarapha kheMce che ane satyanuM darzane tene AgaLa kheMce che. Ama tenI lAyamAna sthiti thoDA vakhata mATe rahe che. te pachI te e mithyAtvamAM paDe che. athavA te satyane prApta kare che. A guNasthAnamAM anaMtAnubaMdhI kaSAya na hovAthI A guNa sthAna pahelA ane bIjA guNasthAnethI caDItuM che. paraMtu AmAM pUNe viveka prApti hotI nathI. samyakatva ane mithyAtvanuM mizraNa hoya che. sanmArga viSe zraddhA paNa nahi ane e paNa nahi evI hAlaka Dolaka jevI sthiti hoya che. athavA saMta ane asata bane tarapha kheMcanArI athavA beu viSe seLabheLa jevI zraddhA hoya che. jema ghaDI ane gabhanA sAgathI che ke gala utpati nathI paNa khaccara jevI eka navIna jAti utpanna thAya che. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #120 -------------------------------------------------------------------------- ________________ trIju guNasthAna 119 jema goLa ane dahIMnA saMgathI goLa ke dahIMne svAda nahi rahetAM eka navo ja svAda utpanna thAya che. tevI rIte je jIvanI buddhi sarvajJa bhApita ane asarvajJa bhASita e bane dharmamAM samAna zraddhAvALI thAya te jIva navIna jAtinA bhedarUpa mizraguNavALo gaNAya che. - mizaguNasthAne pahelA ane cothA e banne guNasthAnethI Ave che. pahelA guNasthAnethI AvanArane jinezvara praNIta tattva para je aruci hatI te ThaMDI jAya che ane ruci te hatI ja nahi. cethA guNasthAnethI AvanArane jinezvara praNIta tattva para je ruci hatI te dUra thAya che ane aruci hatI ja nahi. eTale ja trIjA mizra guNa sthAne ruci ke arUci nathI letI enuM ja nAma avizuddha zraddhA che. jIvAtmA pahelA guNasthAnethI chUTIne cethA guNasthAnake javA taiyAra thAya che tyAre te A trIjA guNasthAnane sparzI zake che. ethe guNasthAne te samaktinI prApti thaI jAya paraMtu ahIM vacamAM rokAI jAya che. e rokAvuM te tenI prakRtinA udayanuM kAraNa che. A guNasthAne nathI pahelA guNasthAnano bhAva ke nathI cothA guNasthAnane bhAva. vItarAgadarzana upara tene abhAva nathI temaja mithyA darzana upara tene bhAva nathI. paNa tene mizra bhAva che. ahIMthI khasIne caDe te cothA guNasthAne jAya che. ane paDe te pahelA guNasthAne jAya che. mizra guNasthAnamAM rahele jIva parabhavamAM upajavA yogya AyuSyane baMdha karato nathI. temaja mizra guNasthAnamAM rahIne maraNe paNuM pAmano nathI. paraMtu kAMte samyagadRSTivALo thaIne cethA guNasthAna upara caDIne maraNa pAme che athavA kudaSTi thaIne pahelA guNasthanamAM AvIne maraNa pAme che. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #121 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 120 cauda guNasthAna jema trIjA mizra guNasthAnamAM jIva maraNa pAmato nathI tema bAramA kSINa meDa guNasthAnamAM ane temA sagI guNasthAnamAM vartata jIva paNa maraNa pAmato nathI. eTale jIva 3-12-13 trIjA, bAramA ane teramA e traNa guNasthAnamAM maraNa pAmato nathI, paNa bAkInA 11 agIAra guNasthAnamAM maraNa pAme che. paheluM mithyAtva guNasthAna, bIju sAsvAdana guNasthAna ane cothuM avirati guNasthAna e traNa guNasthAna chavanI sAthe maraNa vakhate parabhavamAM paNa jAya che. paraMtu bAkInA 11 agIAra guNasthAne jIvanI sAthe parabhavamAM jatA nathI. pUrve bAMdhelA AyuSyavALA jIve mizra guNasthAnamAM AvatAM pahelAM sabhyatva athavA mithAva e be bhAvamAMthI je koI eka bhAve vartatAM AyuSya bAMdhyuM hoya te bhAva sahita te jIva maraNa pAme che. ane te bhAvane anusAre sadgatimAM ke durgatimAM jAya che, bIjI jANavA jevI hakIkate mizra guNasthAnana kALa aMtarmuhUrtane che. te sAsvAdana guNasthAnanA kALathI adhika kALa che. to paNa te eTale badhe sUkSma kALa che ke te kALa chavAsthane jJAnagocara nathI. mizra guNasthAnane kALa pUro thayA pachI te jIvanA pariNAma zuddha hoya te samyagadarzanane pAmIne cothA guNasthAne jAya che. ane tenA pariNAma azuddha hoya to mithyAdarzana prApta karIne pahelA guNasthAnake jAya che. mizra guNasthAnane 74 karmaprakRtine baMdha hoya che te A pramANe-bIjA sAsvAdana guNasthAnamAM 101 karmaprakRtiene baMdha hato temAMthI- Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #122 -------------------------------------------------------------------------- ________________ trIjuM guNasthAna 121 1 tiryaMcagati 1 nidrAnidrA 1 anAdeya 4 anatAnubaMdhI 1 , gayAnupUrvI 1 pracalA calA 1 strI veda 4 madhya saMsthAna 1 ,, Ayu 1 durbhaga 1 nIcagotra 4 madhya saMghayaNa 1 svAddhi 1 duvara 1 udyata 1 azubhavihAgati e ra5 karmaprakRtione baMdha sAsvAdananA aMte viccheda thavAthI 101 mAMthI 25 bAda jatAM bAkI 76 rahI. temAMthI manuSya AyuSya ane deva AyuSya e be karmaprakRtine A rathAne baMdha nahi hevAthI te bAda jatAM bAkI 74 karmaprakRtine baMdha mizra guNasthAnamAM hoya che. mizra guNasthAnamAM udaya 100 karmaprakRtine hoya che te A pramANe-bIjA sAsvAdana guNasthAnamAM 111 karmaprakRtione udaya hatA temAMthI 4 anaMtAnubaMdhI 3 vileMdriyatrika 1 epriya 1 sthAvara e nava prakRtine udaya sAsvAdanane aMte viccheda thavAthI 111 mAMthI e nava bAda jatAM bAkI 102 rahI. tathA devAnupavI, narakAnupUrvI, tiryaMcAnupUrvI e traNane udaya nahi hevAthI e traNa prakRti 102 mAMthI bAda jatAM bAkI 89 rahI. ane ahIM mizra mehanIyane udaya hovAthI te umeratAM 100 karmaprakRtine mizra guNasthAnamAM udaya hoya che. tIrtha kara nAmaprakRti sivAya 17 karmaprakRtinI mizra guNasthAnamAM sattA hoya che. mizra guNasthAnamAM bhAva traNa hoya che te A pramANe-kriyA guNa, yoga guNa, pradezAtva guNa e audathika bhAva che. jJAna guNa, Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #123 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 122 cauda guNarathAna darzana guNa, virya guNa e kSAyopathamika bhAva che. ane chevatva bhavyatva zakita rUpa pariNAmika bhAva che. mizra guNasthAnamAM pathamika tathA kSAyikabhAva nathI. mizra guNasthAnamAM jJAna traNa mitra hoya che. mizra daSTivALAnA pariNAma samyaka ane miththArUpa mizra hovAthI tenAM jJAna paNa mizrajJAna samajavA joIe. mizra guNasthAnamAM asaMyama, 3 darzana, 6 zyA, bhavyatva, samyaga mithyAtva, saMsI, AhAraka hoya che. upayoga banne kramazaH heya che. A guNasthAnamAM saMjJI paryApta paMcaeNkiya, 10 prANa, 4 saMjJA, 4 gati, trasakAya, 3 veda hoya che. mizra guNasthAnamAM A raudra be dhyAna hoya che. temaja keTalAkane mate AjJAviya dharmadhyAna paNa hoya che. sabhya mithyAtva, mizra samyakatva, samya miththA daSTi, ubhaya daSTi, mizra daSTi e sarva ekAryavAcaka zabda che. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #124 -------------------------------------------------------------------------- ________________ cothuM avirata samyagdaSTi guNasthAna hiMsAdi sAvadha pApa gothI-vyApArathI jeo viramyA hoya. jeNe saMpUrNapaNe pApa-yApArone tyAga karyo hoya te virata athavA virati kahevAya che. ane jeo pApa-vyApArathI bilakula viramyA. nathI te avirata ke avirati kahevAya che. pApa-vyApArathI sarvathA nahi viramelA samyagdaSTi AtmAo avirati samyagRSTi kahevAya che, samyagadaSTi chava, Atmika sukhanA kAraNarUpa viratine Icche che. chatAM paNa apratyAkhyAnAvaraNIya kaSAyanA udayathI tenuM pAlana karavA asamartha thAya te avirata samyagadaSTi kahevAya che. avirati nimika kema baMdha ane rAgadUSanA duHkhane jaNa chatI paNa viratinuM palana karavA asamartha hoya, pitAnA pApakarmanI nide karate, chajIva tasvane jeNa, arcalita zraddhAvALe ane jene meha calita tharyo che e aviratisamyagadaSTi kahevAya che. tenA jJAnAdi guNanA svarUpane avirati samyagadaSTi guNasthAnaka kahe che. e (1) viratine oNpane ya jaNa nathI, (2). Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #125 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 124 cauda guNasthAna svIkAra karatA nathI ane (3) tenuM pAlana karatA nathI e traNa padenA ATha bhAMgA thAya che te A pramANe (1) jeo viratinA svarUpane yathArtha samajatA nathI, svIkAratA nathI ane tenuM pAlana paNa karatA nathI. te sAmAnyathI saghaLA cho (2) jeo jANatA nathI, svIkAratA nathI paNa pAlana kare che te ajJAna tapavI. (3) jeo jANatA nathI, svIkAre che paNa pAlana karatA nathI te pArthastha Adi. (4) je jANatA nathI paNa svIkAra kare che ane pAlana paNa kare che te agItArtha muni. (5) jeo jANe che. paraMtu svIkAra ane pAlana karatA nathI te zreNika Adi. (1) jeo jANe che, svIkAratA nathI paNa pAlana kare che te anuttara vimAnavAsI deva. (7) jeo jANe che, svIkAre che paNa pAlana karatA nathI te saMvigna pAkSika muni. (8) je jANe che ane pALe che te dezavirati ane sarvavirati. A ATha bhAgamAMthI prathamanA cAra bhAMgAmAM vartatA che mithyAdaSTi hoya che. kAraNa ke teo samyajJAna rahita che. pachInA traNa bhAgamAM vartatA cha avirata samyagadaSTi deya che. kAraNake teo samyaga jJAna sahita che. ane AThame bhAge vartatA AtmAo dezavirati ane sarva virati yukta hoya che. kAraNa ke teo samyaga jJAna sahita viratino svIkAra kare che ane pAlana kare che. upazama samyaktva, kSApazamika sabhyatva athavA kSAyika samyaktva A traNa jAtanA samyakatvamAMthI koIpaNa eka jAtanA samyavAvALA Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #126 -------------------------------------------------------------------------- ________________ cAyu avirata samyagadyaSTi guNasthAna 125 AtmA A guNasthAne hAya che. eTale ke A gurusthAnamAM dareka AtmAne A traNa samyaktamAMthI kApaNu eka samyakatva hoya che. apratyAkhyAnAvaraNIya nAmanA krodha Adi cAra kaSAyeAnA udayathI vratarahita ane tethI kevaLa samyaktva mAtra ja je guNasthAnamAM DhAya te ceyu guNasthAna eTale avirata sammadRSTi guNasthAna che. A jIva aviratapaNAne kutsita krama'sarakhu' jANe che ane vikRtinA sukhanI dhaNI abhilASA kare che. paraMtu apratyAkhyAnI kaSAyanA udayathI vrata rahita kevaLa samyagdaSTipaNuM ja anubhave che. AtmAnA uddAranA prAraMbha A guNasthAnathI thAya che. kAraNake samyak dananI prAptithI ja Atma vikAsa zarU thAya che. A guNasyAne je jIva Ave che te pahelA athavA trIjA gurusthAnethI Ave che. A samyaktvanI prApti upara AtmAnI sa` pragatine AdhAra rahele che. A guNasthAna pachInAM badhAya guNasthAnamAM samaktibhAva vidhamAna DAya che. sasAra taravAnA A sthAne pAyeA rASAya che. A guNasthAna ati kiMmatI che. jyAM sudhI A gurusthAnanI prApti na thAya tyAM sudhI kAya` siddhi nathI. jaina zAstromAM jyAM tatvAdikanuM nirUpaNa karyuM che tyAM hetu yukti Adi vaDe jema tene anumAna Adi vaDe pratIti thAya tema kathana karyuM" che. tathA trileAka, guNusthAna, mANA Agikathana AjJAnusAra karyuM che eTalA mATe heya upAdeya tattvAnI parIkSA karavI megya che. jIva Adi dravyeA athavA tattvA pIchANavA, tyAgavA yeAgya mithyAva rAga Adi tathA grahaNu karavA yegya samyagdarzana AdikanuM svarUpa pIchANavu ityAdi jene jANavAthI mekSa mAmAM pravRtti thAya tene avazya jANavAM. ane e jANavAmAM upakArI guNasthAna mANA Adi athavA vrata Adi kriyAne paNa jANavA yeAgya che, ceAyA guNasthAnamAM rahelA jIva vrata pratyAkhyAna Adi dharmane Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #127 -------------------------------------------------------------------------- ________________ co gurusthAna 123 AdarI zakate nathI e sAmAnya niyama che. paraMtu tethI ema samajavAtuM nathI ke cethA guNasthAnamAM rahele zrAvaka vrata tyAkhyAna kare ja nahi. ghaNA jIveA peAtAnA udaya pramANe vrata pratyAkhyAna karatA huMya che. cethA guNasthAnavALA jIva rItasara zrAvakanA vrata AcarI zake nahi eTale te avirata kahevAya. paraMtu virati mATe kAMIpaNu tyAga Adi kriyA na ja kare ema samajavAnuM nathI. paraMtu sAmAnya rIte guNasthAnamAM jIvane vrata pratyAkhyAna Adine udaya dhaNA eche che. samyadRSTi ane mithyAdRSTinA taphAvata mithyAdaSTimAM dhArmika bhAvanA nathI heAtI. badhA prANIo sAthe ekatA athavA samAnatA anubhavavAnI savruttithI e khAlI hoya che. khIjAnI sAthe tene sabaMdha svAnA ja ke badale levAnA ja hAya che. N samyagdaSTi dhArmika bhAvanAzILa ane AtmadRSTivALA hoya che. AtmakalyANanI dizAmAM e yathAzakti pravartatA haiAya che. mArA AtmA che evA ja khIjAne AtmA che evI tenI zraddhA hAya che. AsaktivazAt peAtAnA svArtha mATe bIjAnA hitanA uparAdha karavA jevu duSkRtya e kadAca kare teA paNa te anucita che ema enA aMtarAtmAne DaMkhyA kare che ane e mATe ene pazcAttApa thAya che. kAmakrodhAdika deSA ane pApAcaraNa ochAM thAya evI enI maneAbhAvanA hAI e prakAranu vaRRNu e petAnA gajA mujaba rAkhatA hAya che. mithyAdaSTi dhArmi ka dRSTie je pApa gaNAtuM hoya tene pApa samajatA nathI. bhautika sukha meLavavA pAchaLa masta hAvAthI e mATenA mA levAmAM puNya-pApanA bheka ene mAdya nathI, e pApa mAne pApamAga na samajatAM " emAM zuM ? " evI svAbhAvikatAthI grahaNa kare che. +6 ,, Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #128 -------------------------------------------------------------------------- ________________ cothuM avirata samyagadaSTi guNasthAna 127 samyagadaSTa jIva deva, guru ane saghanI bhAMti kare che, vAtsalya bhAva rAkhe che ane zAsananI unnati, prabhAvanA thAya tevA kAryo kare che. mithAdaSTi koInuM bhaluM karate heya te paNa svArtha, pakSapAta ke kRtajJatAnA hisAbe karate heya che. tyAre samyagraSTi e uparAMta svArpaNabhAvavALuM savika teja paNa dharAvato hoya che. enAmAM anukaMpA ane baMdhubhAvanI vyApaka vRtti hoya che. avirati samyagadRSTinuM svarUpa avirati samaSTi jIva para padArthamAM iSTa aniSTanI kalapanA karatuM nathI. paraMtu potAnA rAga Adi bhAvane ja te duHkhanA hetu mAne che ane phakta vItarAga bhAvane ja sukhanuM kAraNa mAne che. aMtaramAM anaMtAnubaMdhI kaSAyanA abhAvarUpa svarUpacaraNuM cAritra pragaTa thavA chatAM bAhyamAM rAgAdi cheDI zakatA nathI. trasa tathA sthAvara jIvane mAravAnA bhAvono tyAga karI zakatA nathI. samadaSTi AtmA bAhyamAM manuSya paryAyamAM mAMsa, madirA, madha, pAMca udubara phaLanA sevanano tyAga kare che te paNa tenA aticAra tenAthI sevAI jAya che. kaI kaIvAra vagara gALeluM paNa te pI lIe che kAraNa ke haju e jAtane rAga tene chUTa nathI. sAta vyasanano te saMpUrNapaNe tyAga karI zakato nathI. prasaMga AvI paDatAM te jugAra khele che. jemake yudhiri mahArAja samyagadaSTi tathA carama zarIrI hatA chatAM jugAra ramyA hatA. e pramANe samyagadaSTine vyavahArano rAga heya che. kaI vAra tene amaryAdita khAdya padArtha khAvAne bhAva thaI jAya che. bajAranI mIThAI, videzI davAnA sevanane rAga hoya che. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #129 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 128 cauda guNasthAna samyagRSTi AtmAnI zraddhAnI apekSAthI tene sAta bhaya hetA nathI paraMtu cAritranI apekSAthI tene bhaya heya che. tene mAyAcArI bhAva paNa hoI zake che. jemake rAmacaMdrajIe sItAne mAyAthI ja kahI vanamAM ekalA cheDI AvavAne senApatine Adeza karyo hato. samyagadaSTi AtmAthI saMkalpI hiMsA paNa thaI jAya che, niraparAdhIne mAravAne bhAva thaI jAya che. jema ke bhArata tathA bAhubaLI samyagadaSTi AtmA hatA, mekSagAmI hatA, to paNa kaSAyanA kAraNathI banemAM yuddha thayuM che ke te nItipUrNa hatuM. traNa yuddhamAM bharatajI hArI gayA ane kaSAyanA AvezamAM AvIne niraparAdhI bAhubaLI upara caka calAvyuM. A saMkalpI hiMsA che. narakamAM vizeSa karIne saMkalpI hiMsA ja thAya che. avirata samyagaSTi AtmAmAM tIvra kaSAya paNa hoya che ke jene utkRSTa kRSNa lezyA kahe che. tema ja maMdatama kapAya paNa hoya che jene parama zukala vezyA kahe che. e pramANe kaSAyanI tAratamyatA rahe che. sarva samyagadaSTi jIvone cothA guNasthAnamAM saMvara samAna hoya che tepaNa bhAva nirjarAmAM mahAna aMtara paNa hoya che. je manuSya samyagadarzana prApta thayA pahelAM mithyAtva avasthAmAM manuSya ke tiryaMca AyuSyane baMdha bAMdhI dIdhuM hoya ane te pachI samyagdarzananI prApti thaI hoya e jIva bhega-bhUmimAM ja utpanna thaze paraMtu te samyagadaSTi AtmA videha kSetramAM jaze nahi. kAraNake jeNe mahAna sAtizaya puNyane baMdha bAMdhe che te bhogavavAnuM sthAna karmabhUmi nahetAM bhogabhUmi ke svarga ja che. - mithAdaSTi manuSya marIne sIdhA videDakSetramAM manuSya thaI zake che. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #130 -------------------------------------------------------------------------- ________________ = = rANuM avirata samyagadaSTi guNasthAna 129 samyagadaSTi AtmAmAM nizcaya dharmadhyAna heya che. dharmadhyAnanA cAra pAyA batAvyA che--(1) AjJAvicaya, (2) apAya viyaya, (3) vipAka vicaya, (4) saMsthAna vicaya. A cAreya vyavahAra dharmadhyAna che, puNyabhAva che. anaMtAnubaMdhI kaSAya cAlI jo te nizcaya dharmadhyAnane pahele pAyo che. apratyAkhyAna kaSAyane abhAva tha te nizcaya dharmadhyAnane bIje pAyo che. pratyAkhyAna kaSAyano abhAva thavo te nizcaya dharmadhyAnano trIjo pAyo che ane pramAdano abhAva che te nizcaya dharmadhyAnane cothe pAyo che. A paramArtharUpathI dharmadhyAnanuM svarUpa che. A dharmadhyAna cethA guNasthAnathI sAtamA guNa sthAna sudhI rahe che. sarva tIrtha kare tathA sarva kSAyika samaSTi AtmAo cothA guNasthAnathI sIdhA chaThThA guNasthAne jAya che. temanAmAM pAMcamA guNasthAnane bhAva heto nathI paNa muniparyAyano bhAva hoya che. tethI te AtmAo aNuvratane dhAraNa na karatAM paMcamahAvratane ja dhAraNa kare che. samyakatvanuM svarUpa mithyAtvathI chavanI mAyAvALI avaLI daSTi hatI te pharI jaIne svabhAvadarzI bane, jIva svabhAvathI ja samadaSTi upara AvI jAya tyAre samyaga darzana prApta thAya che, samyakatvanI vyAkhyA be prakAre karavAmAM Ave che- (1) pahelI vyAkhyA-deva, guru ane dharmamAM saMpUrNa zraddhA te samyakatva. A vyAkhyA sAmAnya che ane te sAmAnya jJAnavALA zrAvako mATe che. jemanI buddhi tattanuM jJAna meLavI zakavA jeTalI khIlelI nathI hatI temane mATe A vyAkhyA che. vItarAga deva, temane prarUpele Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #131 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 130 cauda guNasthAna dhama ane temanA anuyAyI saMyamI sAdhu mahAtmAomAM saMpUrNa zraddhA rAkhavAthI paNa jIva azubha karmAMne teADIne Atma vikAsa sAdhI zake che. Ane dravya samakti kahe che, (2) bIjI vyAkhyA--tattvAmAM zraddhA te samyakatva, tattvArtha sUtramAM kahyuM che ke--tavArtha zraddhAnuM samyantarzanam . pUrvabhavanA abhyAsa vizeSathI utpanna thayela ati ni`La guNavALA AtmAnA svabhAvathI athavA sadgurunA upadezelA zAstronA vAMcanathI sarvajJa jinezvara devabhASita jIva ajIva Adi tattvAmAM rucirUpa bhAvanA, zraddhA utpanna thAya te samyaktva. A bhAva samakti kahe che. deva ane guru tattvaneA jIva tattvamAM samAveza thaI jAya che ane dharmatattvanA zubha annA tattvamAM tema ja sa Mvara tattvamAM samAveza thaI jAya che tethI uparanI khanne vyAkhyAmAM kAMI tAttvika virAdha nathI. phakta jee tattvanA svarUpane yathArtha rIte samajI na zake tevAne mATe uparanI pahelI vyAkhyA kahevAmAM AvI che. samyagdarzana, samyaktva, saSTi, samakti, kheAdha e badhA zabdo samAnAyaka che, paryAyavAcaka che. samyaktva guNane jene mAtra aMtakALa jeTaleA paNa sparza thAya tene nizrayathI vadhAremAM vadhAre apudgaLa parAvartIna kALa jeTaleA saMsAra bAkI rahe che. teTalA kALamAM niyamA tenA meAkSa thAya che. anaMta pudgaLa parAvata sasArane badale samyaktva pAmyA pachI have kaMIka nyUna a pudgaLa parAvata saMsAra bAkI rahyo te pUrvenI apekSAe atiapa sasAra che. tApaNu anatakALa pramANa che. zrI jinezvaradeve samyaktvane dharmanuM mULa kaheluM che. zuddha samyaktvathI ja Atma-bhUmi niLa thai zake che. dhamanA sava' nRtye AtmAnI Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #132 -------------------------------------------------------------------------- ________________ the avirata samyagaSTi guNasthAna 131 zuddhithI ja zobhe che. samyakatvathI Atmazuddhi karyA vinA eka paNa dharmakRtya zobhatuM nathI. tethI bhavya AtmAo samyakatva vaDe ja pitAnA AtmAnI zuddhi karavAnA prayatna karatA rahe che. bhavya jIvAtmAne ja samakti prApta thAya che. samakatI potAnA vizudhdha jIvanathI paramAtmA banI zake che. samyakatva e amUlya nijavaibhava che. tenI dhAraNuM e jIvanA kalyANanuM maMgaLAcaraNa che. aneka prayatnathI tenI prApti mATe puruSArtha karavo joIe. tenI prApti mATe pahele puruSArtha te tattvano abhyAsa che. jyAbhyAsathI sva ane paranuM bhedavijJAna thAya che. tyArapachI parathI nivRtti ane svamAM ruci thaze. pachI saghaLA adhuva, anitya bhAvone cheDIne dhruva zAzvata nija abheda caitanya svabhAvamAM rati-prIti thaze. e pramANenA prayogathI utpanna thayela AtmAnI sahaja anAkuLatAno anubhava thaze. tethI paramazAMti prApta thaze. samyagadarzana vastutAe AtmAne eka guNa che. e AtmAmAM sadAkALa rahe che. AtmajJAnane mukhya hetu samyagadarzana ja che. samyagadarzana vinA jJAna kultAna che, cAritra kucAritra che. samyagadarzana vinA sarva sAdhana mithyA che. jema mULa vinA vRkSa hetuM nathI, pAyA vinA makAna banatuM nathI, AMkaDA vinAnA mIMDAnI koI kiMmata hotI nathI, tema samyakatva vinA keI paNa dharma kriyAne yathArtha karI zakAtI nathI. janmathI je aMdha hoya te ekAeka dekhate thaI jAya, A samagra vizva vilekavAnI tene suMdara taka maLI jAya te tene keTale AnaMda thAya? evI rIte anAdikALanA mithyAtva rU5 aMdhatAthI duHkhI thatA jIvane samyagdarzana rU5 viveka netra maLe tyAre tenA AnaMdamAM kAMI maNuM rahe kharI? koI duHsAdhya rogathI pIDAtA rogIne rAmabANa auSadha prApta thAya te tene je AnaMda thAya? tema mithAva rU5 dukasAdhya rogathI Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #133 -------------------------------------------------------------------------- ________________ cauda guNasthAna 132 grasta bhavya jIvane tenA pratikArarUpe samyaktva prApta thAya tyAre tenA AnaMdamAM kAMI kacAza rahe! nizcaya ane vyavahAra samyaktva jJAna, darzana, cAritra Adi AtmAnA zuddha pariNAma te nizcaya samakti che. AtmA ane tenA guNe judA nathI, pariNAme ananya che, eka che. kAraNake abheda pariNAme pariNata thayele AtmA te tadguNu rUpa ja kahI zakAya. jevu jANyuM tene ja tyAgabhAva jene hAya ane zraddhA paNa tene anurUpa hAya tevA svarUpe payegI jIvatA AtmA teja jJAna darzana, cAritra che. AtmA ratnatrayAtmaka abheda bhAve zarIramAM rahyo che. mATe ratnatrayatA zudda upayege vataM tA jIvane nizcaya samyaktva kahevAya. sahaja sukha AtmAne svabhAva che. e saheja sukhanuM sAdhana eka mAtra AtmadhyAna che. tene ratnatraya dhama paNa kahe che. temAM samyagadarzana, samyajJAna ane samyak cAritranI ekatA che. AtmAnA zuddha svabhAvanuM yathAya zradghAna te nizcaya samyagadarzana che. nizcaya samyaktva e ja sAcuM zuddha sabhyatva che. sAdana, pa`mahAsatra vagere hetuthI utpanna thatA samyakatvane vyavahAra samyaktva kahevAmAM Ave che, samyakatvanA 67 bhedeAnuM jJAna, zraddhA ane kriyArUpe yathAzakaya pAlana karavuM te vyavahAra samyaktva che. mehanIya karmAMnA AkramaNane haThAvavA mATe vyavahAra samyakatvanuM sevana jarUrI che. jema auSadha khAvAthI rAga jAya che tema vyavahAra samyagdarzananA sevanathI nizcaya samyagdarzananA prakAza thAya che ane mithyAtva rAga jAya che. eka ja dravyanA bhAvane teja svarUpe nirUpaNu karavA te nizcayanaya che ane te drazyanA bhAvane upacArathI khIjA dravyanA bhAva svarUpa Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #134 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ceAthuM avirata samyagdaSTi guNusthAna 133 nirUpaNu karavA te vyavahAra che, jemake mATInA ghaDAne mATIneA ghaDA kahevA te nizcayanaya che ane te ghaDA ghI bharavA mATe vaparAtA heAvAthI ghInA saMyeAganA upacArathI tene ghInA dhaDe kahevA te vyavahAranaya che. nathI paNa te badhA mekSamArganA sAdhana che. apekSAthI e te te Ave che mATe tene vyavahAra kahyo meAkSamArga paNA vaDe tene nizcaya vrata tapa Adi kAMI mekSamA nimitta che athavA mekSamAnA upacArathI tene me kSamA kahevAmAM che, e pramANe bhUtA ane abhUtA tathA vyavahAra kahyA che. keTalAka jina AjJAthI samajIne nizcaya vyavahAra rUpa e prakAranA mokSamArga mATe che. teA me.kSamAga' kAMI e nathI. pazu meAkSamArganu nirUpaNa e prakArathI che. jyAM sAcA mekSamAne mekSamA tarIke nirUpaNa karyAM che te nizcaya mekSamAga che. tathA jyAM je mekSamArga te nathI paraMtu me kSamAnuM nimitta che athavA sahacArI che tene upacArathI mekSamA kahevAmAM Ave che. nizcaya vyavahAranuM satra evuM ja lakSaNa che. sAcuM nirUpaNa te nizcaya, tathA upacAra nirUpaNa te vyavahAra. mATe nirUpaNanI apekSAe be prakAre meAkSamArga jANavA. paNa eka nizcaya meAkSamArga che ane eka vyavahAra mAkSamArga che ema e meAkSamA mAnavA te mithyA che. nizcaye pahoMcavA mATe vyavahAra jarUrI che ema mAnavu, vrata zILa, saMyama AdinuM nAma kAI vyavahAra nathI. paNa tene mekSamA mAnavA te vyavahAra che. tene teA khAdya sahakArI jANI upacArathI mekSamAga kahyo che. paNa e tA para draSAzrita che. ane sAce sekSamAga vItarAga bhAva che te sva drazyAzrita che. paraMtu vratAdi sAdhana cheDI svaccha MdI thavu' yAgya nathI. jItra peAtAne nizcaya vyavahArarUpa mekSamAnA sAdhaka mAne che. tyAM AtmAne zuddha mAnyA te te| samyagdaMna thayuM, te ja pramANe jANyA Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #135 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 134. cauda guNasthAna ----- ---- ---- te samyagajJAna thayuM ane te ja pramANe vicAramAM pravarte te samyak cAritra thayuM. e pramANe pitAne nizcaya ratnatraya thayuM mAne che. paNa huM pratyakSa azuddha chatAM zuddha kevI rIte mAnuM, jANuM, vicAruM chuM? ItyAdi viveka hita mAtra bhramathI saMtuSTa thAya che. vaLI ahetAdika vinA anya devAdikane huM mAnato nathI athavA jaina zAstrAnusAra jIvAjIva AdikanA bheda zIkhI lIdhA che tene ja mAnuM chuM, anyane mAnato nathI te to samyagdarzana thayuM. jainazAstronA abhyAsamAM ghaNe pravarte chuM te samyagajJAna thayuM. tathA vrata Adi rU5 kriyAomAM pravarte chuM te samyaka cAritra thayuM e pramANe pitAne vyavahAra ratnatraya thayuM ema mAne che. paNa vyavahAra to upacAranuM nAma che. ane te upacAra paNa tyAre ja bane ke jyAre te satyabhUta nizcaya ratnatrayanA kAraNa Adi rUpa thAya. jema nizcaya ratnatraya sadhAya tema tene sAdhe to temAM vyavahAra paNuM saMbhave. paNa nizcaya ratnatrayanI pichANa ja na thaI hoya te te pramANe kevI rIte sAdhI zake? mAtra AjJAnusArI banI dekhAdekhI sAdhana kare che tene nizcaya vyavahAra mekSamArga paNa thayA nahi. samyakatvanA traNa prakAre AtmAnA pariNAmathI mohanIyanI karma prakRtionI je judI judI sthiti karavAmAM Ave te anusAra samyakatvanA mukhya traNa prakAra pADavAmAM Ave che-(1) upazama samakita athavA aupazamika samyakatva, (2) kSAyopathamika samyaktva ane (3) kSAyika samasva. parAmika sabhyatva--darzana mehanIyanI traNa prakRtimithyAtva mohanIya, mizra mehanIya ane samyakatva mohanIyane anudaya eTale upazama karavAthI je bhAva utpanna thAya, je tasvaruci pragaTa thAya te upazama samakita athavA aupathamika samyakatva. ahIM jeNe anaMtAnubaMdhI catuSane kSaya karyo che athavA Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #136 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ceAthe avirata samyagdaSTi guNasthAna 135 upazamAgyA che tene anaMtAnubaMdhIne rasodaya tathA pradezeAdaya hetA nathI. ane bIjAne mAtra pradezodaya hoya che paNa rasodaya heto nathI. aupazamika samajyamAM vartata AtmA mithyAtva mohanIya karmanA zudhdha, mizra ane azudhdha ema traNa vibhAge kare che. aupazamika samyakatvane aMtamuhUtane kALa vityA pachI e traNa vibhAgomAMthI je dravyane udaya thAya te prakAranI jIvanI sthiti thAya che. je zudhdha dravyane udaya thAya te AtmA kSApazamika samyakatva prApta kare che. je mizra dravyane udaya thAya te te mizra dRSTi bane che ane je azudhdha dravya udayamAM Ave te te pharIthI mithyA daSTi thAya che. (AnI sAthe bIjA guNasthAnamAM ApelI hakIkata dhyAnamAM rAkhavI.) zudhdha, mizra ane azudhdha e traNa vibhAgamAMthI game te eka to aMtamuharta kALa vItyA pachI udayamAM Ave che ja ane tema thatAM te cethA, trIjA ke pahelA guNasthAnane prApta kare che. kSApazamika samyakatva-kSApazamika sabhyatvanI utpati upara batAvI te pramANe che. mithyAta mehanIyanA tathA mizra mohanIyanA pradezodaya vaDe ane samyakatva mohanIyanA rodaya vaDe je tatvaruci pragaTa thAya tene kSApazamika samyakatva kahe che. ahIM jeNe anaMtAnubaMdhI catuSkano kSaya karyo nathI tene mAtra teno pradezeAdaya hoya che ane bIjAne tene rasodaya ane pradezodaya bane hetA nathI. athavA sAmAnya bhASAmAM kahIe te- mithAvanA udaya pAmelA dalikAne bhegavIne kSaya karavo eTale ke tene sattAmAMthI nAza karavo ane udaya nahi pAmelA mithyAtva puMja tathA mizrapuMjane upazama kare ema kSayanI sAthe upazama te kSayopazama. ane kSayopazama dvArA pragaTa thayeluM samakita te kSAyopathamika samyakatva. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #137 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #138 -------------------------------------------------------------------------- ________________ cothuM avirata samyagadaSTi guNasthAna 137. sopazama ane upazamamAM taphAvata pahelA anaMtAnubaMdhI kaSayane udaya hoya tyAM sudhI bhavya siddhika AtmAo paNa samyagadarzana prApta karI zakatA nathI. apratyAkhyAnavaraNIya nAmanA bIjA kaSAyane udaya chatAM samyakatvane lAbha thAya che paraMtu deza viratapaNuM prApta thatuM nathI. trIjA pratyAkhyAnAvaraNIya kaSayane udaya hoya tyAM sudhI sarva virati cAritra prApta karI zakAtuM nathI je ke samyakatva ane dezaviratipaNuM te prApta karAya che. A pramANe pahelA bAra kaSAyano udaya na hovAnuM kahyuM eTale tene pazama thayele samajo. jyAre kSayapazama thAya tyAre udayamAM AvelA karmane kSaya thAya che ane udayamAM nahi AvelA karmane upazama thAya che. A rIte jotAM to baMne sarakhA ja dekhAya che tyAre jene jene kSapazama thAya che tene tene pradezodaya hoya che. upazamamAM pradezodaya hoto nathI. eja e baMnemAM taphAvata che. radayathI pradezodaya atyaMta maMda sAmarthyavALo che, maMda zaktivALo che tethI pazama thayA pachI mithyAtva ke pahelA bAra klAyane pradezodaya samyakatvane ghAta karI zakato nathI. jema saMpUrNa cAra jJAnIne matijJAnAvaraNa Adine nityaudaya-dhruvodaya hovA chatAM te udaya maMda hovAthI vighAta karanAra thatuM nathI tevI rIte pradezadaya paNa samyakatvane vighAta karanAra thato nathI ema jANavuM. ' che, upazama ane kSayamAM taphAvata eka malina jaLathI bharele mAlo paDe che. thoDo vakhata emane ema paDI rahevAthI te pyAlAnA jaLamAMno mela nIce-taLIye besI jaze ane uparanuM jaLa svaccha dekhAze. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #139 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 138 cauda guNasthAna jyAM sudhI te jaLa zAMta paDayuM raheze tyAM sudhI te svaccha nirmaLa dekhAze. paraMtu tene saheja paNa halAvatAM nIcenA melanA rajakaNe pAchA upara caDI pANI sAthe bhaLI jaze ane vaLI pAchuM pANI melu dekhAze. je A jaLa nIcene mela kADhI nAMkhavAmAM Avyo hota to pachI A jaLa AghAta pratyAghAtathI halavAthI paNa asvaccha banata nahi. tevI ja rIte mohanIya karmanA rajakaNe AtmAnA pradezamAM sthira thaI jAya che tyAre te pradeze svaccha lAge che. paraMtu kAMIka kAraNa maLatAM mohanIya karmanAM te rajakaNe samasta Atma pradezamAM prasarI jAya che. eTale ke amuka kALa vItyA pachI te jarUra udayamAM Ave che. paraMtu jo mohane sarvathA kSaya karavAmAM AvyA hoya, mohanIya karmanA rajakaNone Atma pradezamAMthI hamezane mATe hAMkI kADhavAmAM AvyA heya te tene kadI paNa pAcho udaya thAya nahi. A uparathI samajI zakAya che ke jene upazama thayo hoya te te samayamAM ke tyArabAda paNa amuka samaya sudhI ja udayamAM Ave nahi, paraMtu amuka kALa pachI te jarUra ja udayamAM Ave che. tyAre kSayanA saMbaMdhamAM to te sattAmAM paNa nahi hevAne lIdhe tene kadApi paNa udaya thavAne apAze paNa saMbhava nathI. svabhAva parabhavanuM samyaktva aupathamika samyakatva svabhavanuM ja hoya che. kAraNake koI paNa jIva eka gatimAM utpanna karelA pathamika samyakatva sahita bIjI gatimAM jaI zakato nathI. kSAyApazamika samyakatva svabhavanuM tema ja parabhavanuM hoya che paraMtu temAM keTaleka matabheda che. kSAyika samyakatva manuSyagatimAM ja svabhavanuM hoya che. chellI cAra narakanA jIvone, saMkheya varSanI AyuSyavALA tiryaMcone tathA Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #140 -------------------------------------------------------------------------- ________________ cothuM avirata samyagadaSTi guNasthAna 139 bhavanapati, vyaMtara ane vika e traNa prakAranA devatAone kSAyika sakhya hetuM nathI. pahelI traNa nakanA chAnuM tema ja vaimAnika devonuM kSAyika samyakatva parabhavanuM samajavuM. asaMkhyaya varSanA AyuSyavALA manuSyone tema ja tevA tiryaMcone paNa para-bhavanuM ja kSAyika samyakatva heya che, saMkheya varSanA AyuSyavALA manuSyone sva-bhavanuM ane para-bhavanuM ema banne prakAranuM kSAyika samyakatva saMbhave che. samyava keTalI vAra prApta thAya? upazama tathA sAsvAdana samyakatva vadhAremAM vadhAre pAMca vAra prApta thAya. eka te prathama samyakatva maLavAnA samaye ane tyArapachI cAra vAra upazama zreNI para ArUDha thAya tyAre cAra vAra ema ekaMdara pAMca vAra ja pAmI zakAya. vedaka ane kSAyika samyakatva eka ja vAra ane kSApazamika samatva te asaMkhyavAra prApta thaI zake. kayuM samyakatva kaye guNasthAne hoya che? sAsvAdana samyakatva bIjA sAsvAdana guNasthAnamAM ja hoya che. tyAMthI AgaLanA ke pAchaLanA guNasthAnamAM nahi. aupazamika sabhyatva cethA avirata samyagRSTi guNasthAnathI laIne upazAMta moha nAmanA agIAramAM guNasthAna sudhI ema ATha guNasthAna sudhI heya che, kSAyika samyakatva cothA avirata samyagdaSTi guNasthAnakathI laIne cheka ayogI kevaLI nAmanA caudamA guNasthAnaka sudhInA ekaMdara Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #141 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 140 cauda guNasthAna agIAra guNasthAnakA sudhI hAya che. ane tyArapachI mukatAvasthAmAM paNa vidhamAna che. kSAye pazcimaka samyaktva ceAthA avirata samyagdaSTi, pAMcamA dezavirati, chaThThA pramatta ane sAtamA apramatta e sAta guNasthAnAmAMja hoya che. paraMtu tyAMthI AgaLanA ke pAchaLanA guNasthAnAmAM te saMbhava nathI ja. samyaktvanI sthiti sAsvAdana samyaktvanI jadhanya sthitieka samayanI che ane utkRSTa sthiti cha AvalikAnI che. aupamika samyaktvanI jadhanya sthiti temaja utkRSTa sthiti aMtarmu ta ja che. kSayika samyaktvanI jadhanya sthiti aMta dUta'nI che ane utkRSTa sthiti bhavasthitinI apekSAe 33 sAgarApamathI kaMIka adhika che. muktAvasthAnI apekSAe te anaMtakALanI che. kAraNa ke A samyaktva avinAzI che. kSAyeApamika samyaktvanI jadhanya sthiti aMtarmudUta'nI che ane utkRSTa sthiti 66 sAgaropamathI kaIka adhika che. vedaka samyaktvanI te jadhanya temaja utkRSTa banne sthiti eka ja samayanI che. zrIjI jANavA jevI hakIkatA ceAthA guNasthAnamAM chatrane niyamathI samyagadarzInanI prApti Aya che. ane te aupamika, kSAyeApamika ke kSAyika paNa DhAya che. eka jIvate eka ja jAtanuM samyagadarzana heAya che. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #142 -------------------------------------------------------------------------- ________________ cAyu avirata samyagadaSTi guNasthAna 141 avirata samyagadaSTi guNasthAnanI utkRSTa sthiti kaMIka adhika 33 svagaropama pramANa che. ane te manuSyanA AyuSya sahita sarvArthasiddhi Adi pAMca anuttara vimAnagata devanA AyuSya rUpa jANavI. kSapazama samyakatva chane manuSagati ane devagatinI saMpadA Ape che. ane kSAyika samyakatvI jIvene teja bhavamAM athavA trIje ke cothe bhave mokSa prApta thAya che. A guNasthAna darzana mohanIya karmanA upazama, kSaye pazama ke kSayanuM nimitta che. A guNasthAnamAM 77 prakRtiono baMdha hoya che. trIjA guNasthAnamAM 74 karmaprakRtiono baMdha hoya che. cethA avirata samyagadaSTi guNasthAna vartI chava tIrthakara nAmakarma, devAyuSya ane manuSpAyuSya e traNa prakRti trIjA guNasthAna karatAM adhika bAMdhata hovAthI A guNasthAne 77 prakRtione baMdha che. A guNasthAne udaya 104 prakRtione heya che. trIjA guNasthAnamAM 100 prakRtino udaya heya che temAMthI mizra mohanIya prakRti visacheda thavAthI te bAda jatAM 89 prakRti rahI. temAM cAra AnupUrvI tathA samyakatva mohanIya maLI pAMca prakRtine ahIM udaya hevAthI te pAMca umeratAM kula 104 prakRtine udaya che. ahIMthI upazamaka ane kSepaka evA be chavabheda paDe che. upazamaka chavane cethAthI agIAramA guNasthAna sudhI 148 karma prakRtionI sattA hoya che. ane kSepakane pratyeka guNasthAne judI judI sattA hoya che. cothA guNasthAne kSepakane naraka AyuSyano kSaya thAya che tethI tene 147 karmapravRttionI sattA hoya che. cethA guNasthAnamAM cAra bhAva hoya che te A pramANe- Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #143 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 142 cI guNasthAna gati, vezyA ane asidhdhatvanI apekSAthI eTale kriyA, yoga, pradezatva guNanI apekSAthI audayika bhAva che. darzana, jJAna, cAritra, vIryanI apekSAthI tathA kSApazamika samyakatvanI apekSAthI kSayapazamika bhAva che. zradhdhAnI apekSAthI, je aupathamika samyakatva hoya to upazama bhAva che ane kSAyika samyakatva heya te kSAyika bhAva che. jIva bhavyatva pAriNAmikabhAva zaktirUpa che. cothA guNasthAnamAM saMzI padriya paryApta tathA aparyApta paMceMdriya jAti, trasa kAya, 4 saMjJA, 10 athavA 7 prANa, 3 veda, 6 lezyA, bhavyatva hoya che. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #144 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pAMcamuM dezavirati guNasthAna jyAre apratyAkhyAnAvaraNu kaSAyanA kSayApazcama thAya che tyAre dezavirati prApta thAya che. dezaviratinA svarUpa vizeSane dezivarati guNasthAna kahe che. samyajJAna vaDe utpanna thayelA vairAgyanI vRddhithI samyagdaSTi jIva sarva viratinI icchA kare che. paraMtu satra viratinA dhAta karanArA pratyAkhyAnAvaraNu kaSAyanA uddayathI sarva virati aMgIkAra karavAnuM sAmarthya' utpanna thatuM nathI. tethI te hi MsAdi pApajanaka kriyAonA sarvathA tyAga na karI zake paNu aMzataH tyAga kare te dezavirati kahevAya che. dezaviratine saMyamAra yama paNa kahevAya che. kAraNake pratyAkhyAna che teTalA sayama che ane pratyAkhyAna maryAdita hovAthI asaMyama paNa che. samyagdaSTipUrvaka gRhastha dharmanA tenuM rItasara pAlana karavuM e * dezavirati che. sarvathA nahi paNa dezcata:, aMzataH cokkasapaNe pApayegathI virata thavuM e dezivarati zabdanA atha che. dezavirati eTale maryAdita virati. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #145 -------------------------------------------------------------------------- ________________ cauda gurusthAna deza viratimAM kAI eka vrata, krAi e vrata, kASTa traNa vrata ema khAra vrata sudhI jema jenI anukULatA hoya te pramANe te grahaNa kare che. ane kAI tA mAtra anumati sivAya badhA pApa vyApArA tyAga kare che. 144 anumati traNa prakAre che--( 1 ) pratisevanA anumati, ( 2 ) pratizravaNa anumati ane (3) saMtrAsa anumati. jyAre pitA Adi vaDIla tathA putrAdike karelA pApakAyane vakhANe athavA sAvadha AraMbhathI taiyAra kareluM bhejana khAya tyAre tene pratisetranA anumati hoya che. sabaMdhIe karelA hiMsAdi sAvadha kAne sAMbhaLe ane tene samata thAya paNa tene niSedha na kare te pratizravaNa anumati che. jyAre hi MsAdi sAvadya kAryomAM pravRtta thayelA putrAdikamAM mAtra mamatva rAkhe, paNa tenA pApakAne sAMbhaLe nahi tema tene vakhANe paNa nahi tyAre tene savAsa anumati hoya che. sauMvAsa anumaMta sivAya sarva pApa vyApAranA tyAga kare te utkRSTa dezavirati zrAvaka kahevAya che ane savAsAnumatinA paNa tyAga kare te yati kahevAya che. avirati samyagdaSTinI apekSAe dezaviratinI vizudhdhi ana tagaNI che. tenI vizuddhinA sthAnake asaMkhya che. A guNasthAnamAM trasa jIve!nI saMkalpI hiMsAneA rAga chUTI jAya che. paraMtu sthAvara jIvonI hiMsAne rAma chUTatA nathI te kAraNathI tene dezasaMyama, deza virati kahela che. ceAthA guNasthAnamAM sAta vyasanenA doSa lAgI jatA hatA. paNa have niLa pariNAma thavAthI sAta vyasanane saMpUrNa tyAga thaI jAya che. have eTalA nirmaLa pariNAma thayA haiAya che ke tene have aNugaLa pANI pIvAnA bhAva thatA nathI, rAtre cAra prAranA bhAvAra Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #146 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pAMcamuM dezavirati guNasthAna 15 levAno bhAva thato nathI. amaryAdita AhAra tathA auSadhi sevanano bhAva thato nathI. A guNasthAnamAM zrAvakanI 11 agIAra pratimA tathA 12 bAra aNuvratamAMthI jema jenI zakita te pramANe vrata tathA pratimA dhAraNa karAya che. agIAra pratimAnI vigata amArA dAna ane zILa nAmanA pustakamAM vistArathI ApI che tyAMthI joI levI. te pustaka thoDA vakhatamAM bahAra paDaze. bAra vratanI hakIkata paNa ghaNuM pustakomAM apAyelI hovAthI vistAra bhayanA kAraNe atre ApI nathI. dezavirati zrAvaka gurunI upAsanA kare che, svAdhyAya, saMyama, tapa ane dAnanA kAryomAM tatpara rahe che. karmanA kAraNanuM koI paNa rIte nivAraNa karavuM e enA jIvananI pravRttine hetu che, karma pravRtio jema jema nabaLI paDatI jaze tema tema jIvAtmA nirmaLa banato jaze ane guNamAM AgaLa vadhaze. cethA guNasthAnake jIva je je kriyA amalamAM mUkI zako nahato te A sthAnake amalamAM mUkI zake che, ahIM pramAdanuM jora ghaTI gayuM che. cethA guNasthAnamAM hadayabaLanI tathA cittanA saMyamanI khAmI hatI te ahIM sudharavA pAme che. tIvra kaSAyonI sattA nIkaLI gayelI hovAthI ghaNA vatanI ArAdhanA karI AgaLa vadhI zakAya che, ane saMyama bhAvamAM vRddhi thatI Ave che. dezavirati AtmAone a5 icchA, alpaparigraha, alpaAraMbha, suzIla, dharmiSTa, supAtra, vairAgyavata, samyagadarzI, ArAdhaka, prabhAvaka vagere guNo prApta thAya che. teo cittane saMyama jALave che ane bhAva jAgrata rAkhe che. A guNasthAnethI chava jaghanyathI pahelA devale che ane utkRSTa 10 Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #147 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 146 cauda guNasthAna bAramA devaloke utpanna thAya. pAMcamA ArAmAM dharmanuM ArAdhana karanAra manuSya utkRSTa cethA devaleka sudhI jAya che. zrAvakanA keTalAka AcAra dezavirita samyagdaSTi zrAvaka sadAkALa dharma parAyaNa rahe che pApa buddhi utpanna thAya te saMga teo kadApi karatA nathI, teo nirarthaka kathAomAM pitAne amUlya samaya bagADatA nathI, temanA gharamAM dharma kathA cAlatI hoya che. mAtAo nAnA putra putrIone pUrva samayanI dharma sthAothI sadA raMjana karatA hoya che. vinaya, bhakita ane prArthanAnA pAThe sadA cAlatA hoya che. teo sadAcArane kadI bhaMga karatA nathI. nItine teo prANathI paNa vahAlI gaNe che. pArakA avarNavAda bolatA nathI. mUrkha, anAcArI, kazIla janothI teo sadA dUra rahe che. pitAnA guNo pitAnI jIbhe kahI batAvI chabhane doSita karatA nathI. pArakuM RNa karIne pharI jatA nathI. potAnI zaktino sadA vicAra rAkhyA ja kare che. beTA, vAdavivAdamAM paDatA nathI. dezavirati samyagdaSTi zrAvakamAM haThAgraha ke kadAgraha na hoya paNa saraLatA ja hoya, paropakAra buddhi ja heya, daMbha na hoya, chetarapIMDI na heya, vRthA vAgvilApana na haya, echuM ApavuM ane vadhu levuM evA vicAro na hoya, kheTA telamApa na hoya ane khoTA lekha lakhavAnA na hoya, vANijya ane kuvANijya, karmAdAna tathA yaMtrapalaka Adi dhaMdhAo A zrAvakajane karatA nathI. khAdhane bheda sArI rIte jANe che. trasajIvane duHkha thAya tevuM temanuM vANijya hetuM nathI. dage ke kALA bajAra karI janatAne ThagavAnuM ahIM hetuM nathI. kheTI sAkSI pUratA nathI. mAravADI-vyAja letA nathI. kheTA kAMdhA karatA nathI. yathAzakita sAmAyika pratikramaNa kare che, vyAkhyAna vANI sAMbhaLe Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #148 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pAMcamuM dezavirati guNasthAna 147 che. dAna devA yogya samaye hAthane saMkecatA nathI. muni mahArAjAone vivekapUrvaka satkAra kare che. parvatithinuM ArAdhana mUktA nathI. dAna, zILa, tapa ane bhAvAnAnI ArAdhanA kame krame AgaLa vadhe che. anupayege jIva koI bhAre baMdhamAM AvI na paDe tenI teo satata jAgRti rAkhyA kare che. puNyavAna zrAvako videzI bhraSTa vastuothI sadA dUra rahe che. mahAvinayane teo jIvanaparyata sparza paNa karatA nathI. vigaya upayoga karatAM sadAya kare che. kuvyasanethI sadAya dUra rahe che. hAlanA anartha vAdanI asara sAcA zrAvaka para thatI nathI, tema ja buddhivAdane teo khoTuM pradhAnapaNuM ApatA nathI. dIkarA dIkarInA cAritramAM jarA paNa gaphalata rAkhatA nathI. jena tarIkenA kuLAcArane cIvaTathI vaLagI rahe che. guNanA anurAgI hoya che. teo sadA svakartavyamAM rata rahe che. IdriyonA upasevanathI thatI hAnine teo kSaNekSaNe vicAra kare che. anaMta kALe meLaveluM samaktirUpI amUlya dhana kema sacavAya tenI te barAbara kALajI rAkhe che. Itine chUTI mUkI e amUlya dhanane (samakitane) prANAMte paNa lUMTAvatA nathI. nirmaLa buddhine lIdhe gata kALanAM dukhe tenI najara samakSa ja hoya che. je pramAde tene anaMta bhava rakhaDAvyo te pramAda have ahIM ADe AvI zakatuM nathI. zarIranI zuzraSA, veSavibhUSA, kAma rAganI pipAsA, lakSmInI icchA, mAnapratiSThA vaDe pUjAvAnI bhAvanA vagere have TakI zakatAM nathI. have jIvAtmA sAcA dharma mArge ja paDe che. abhakSya padArthono tyAga A guNasthAnamAM vatate samyagdaSTi zrAvaka abhakSya padArthone tyAga kare che. abhakSa padArtho be prakAranA che-(1) sthAvara abhakSya, (2) trasa abhakSya. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #149 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 148 cauda guNasthAna je vanaspatimAM anaMta chava rAzi che jemake kadA baTATA vagere kaMdamULa tathA je vanaspiti khAvAthI zarIramAM bAdhA utpanna thavAne saMbhava che jemake ajANyA phaLa, bhAMga, aphINa, vagere kepha utpanna kare tevA padArtho te abhakSya sthAvara kahevAya che. A abhaMthI jIvadayA tathA saMyamabhAvanI virAdhanA na thAya evA lakSyathI, udAsIna zrAvaka abhakSya khAvAne rAga choDI dIe che. jemAM pratyakSa trasa jIva jevAmAM na Ave paraMtu Agama pramANathI jemAM trasa jIve che tevA padArtha tathA jemAM pratyakSa trasa jIva joI zakAya tevA padArthone traNa amUlya kahe che, jemake - pANIne gALyA pachI be ghaDI sudhI temAM trasanI utpatti thatI nathI. evuM pANI be ghaDI pachI abhakSya thaI jAya che. pANI gALyA pachI tene sAdhAraNa garama karavAthI athavA temAM kaMI masAlo nAkhI tene raMga badalavAthI te pANI be prahara eTale cha kalAka sudhI bhaya che. pachI temAM trasa jIvo utpanna thAya che, tethI abhakSya thaI jAya che. ukALeluM pANI 8 prahara eTale 24 kalAka sudhI bhakya che. tyArapachI temAM trasa jIva utpanna thAya che tethI te abhakSya thaI jAya che. atyAre keTalAka loko sAdhAraNa garama karelA pANInI maryAdA cAra praharanI eTale bAra kalAkanI mAne che te bhUla che. rAMdhelI cIjo, taLelI cIjo, mIThAI vagere aneka jAtanA khAdya padArtho thoDo vakhata sudhI bhakSya rahe che te maryAdA jANIne zrAvaka maryAdA bahAranI cIjone abhakSya gaNI tene tyAga kare che. vistAra bhayathI ahIM te sarva cIjonI vigata ApI zakAI nathI. bIjI jANavA jevI hakIkata dezaviratinI sthiti utkRSTathI deza Una pUrva koDa varSa pramANa che. ATha varSanI vaya thAya tyAre ja dezavirati ke sarva viratinA pariNAma prApta thAya che. evo niyama che. tathA utkRSTathI pUrvaDa vayanA Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #150 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 149 pAMcamuM dezavirati guNasthAna AyuSyavALA manuSya tathA tiryaMcane dezavirati prApta thaI zakatI hevAthI te ATha varSa jUnA pUrva koDa varSa kahyA che. 84 lAkhane 84 lAkhe guNIne tene eka koDathI guNatAM je Ave te 1 pUrvoDa varSa. A guNasthAnamAM cAra prakAranA ArtadhyAna tathA cAra prakAranA raudradhyAna maMda hoya chedezavirati pariNama jema jema adhika adhikatara ya che tema tema A raudradhyAne maMda maMda thatA jAya che. ane jema jema dezavirati adhika adhikAra hoya che tema tema dharmadhyAna madhyama tepaNa adhika adhika hoya che. paraMtu utkRSTa dharmadhyAna deza viratimAM na heya. ane e guNasthAnamAM utkRSTa dharmadhyAna pariNamI jAya te bhAvathI sarva virati ja prApta thAya che. A guNasthAnamAM 67 prakRtione baMdha hoya che te A pramANe cethA guNasthAnamAM 77 prakRtine baMdha hato. temAMthI cethA guNasthAnane aMte apratyAkhyAnAvaraNIya krodha, mAna, mAyA, lebha e cAra kaSAya tathA manuSya jati, manuSya gayAnuva, manuSya AyuSya, audArika zarIra, dArika aMge pAMga ane vajaRSabha nArAca saMdhayaNa maLI daza prakRtie viccheda thavAthI bAkInI 67 karma prakRtione baMdha hoya che. A guNasthAnamAM 87 prakRtione udaya heya che te A pramANe-cothA guNasthAnamAM 104 karma prakRtione udaya kahe che. temAMthI apratyAkhyAvaraNa krodha, mAna, mAyA, leba, devagati, devadatyAnupUrvI, deva Ayu, narakagati, narakagatyAnupUrvI, naraka Ayu, vaikriya zarIra, vaikriya aMge paga, manuSya gatyAnupUvI, tiryaMca gatyAnupUrvI, durbhAga, anAdeya, ayaza e pramANe 17 pakRtione udaya viccheda thavAthI te bAda jatAM bAkInI 87 prakRtione udaya heAya che. dezaviratimAM 147 karmaprakRtionI sattA che, kAraNa ke nArakIne Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #151 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 150 cauda guNasthAna A guNasthAna hotuM ja nathI. tethI A guNasthAnamAM narakAyunI sattA nathI tethI te bAda jatAM 147 karmaprakRtionI sattA kahI che. paraMtu kSAyika samyagRSTinI apekSAthI 140 prakRtionI sattA heya che. A guNasthAnamAM gati, lesthA tathA asiddhatva nAmanA audayika bhAva che. eTale pradezatvaguNa, kriyAguNa, yogaguNa, avagAhanA guNa, avyAbAdhaguNa, agurulaghuguNa, sUkSmatvaguNu vagere audayikabhAvathI pariNamana kare che. e guNe saMpUrNarUpathI vikArI pariNamana kare che. aneka jIvonI apekSAthI zraddhA guNa upazamabhAvarUpa, kSAyikabhAvarUpa tathA kSaya pazamarUpa pariNamana kare che. jJAnaguNa, darzanaguNa, viguNu ane cAritraguNa kSa pazamabhAvathI pariNamana kare che. jIvatva tathA bhavyatva nAmanA pAriNAmikabhAva zaktirUpa che. e pramANe alaga alaga guNa, alaga alaga bhAvathI pariNamana kare che. dezavirati (saMyatAsaMyata) saMjJI paMceMdriya paryApta daza prANasaMyukta cAra saMjJAvALA hoya che. bhogabhUminA manuSya tiryaMcane A guNarathAna nathI. - Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #152 -------------------------------------------------------------------------- ________________ chaThThuM pramatta sayata guNasthAna pramatta eTale pramAda sahita sayata eTale pAMcamahAvratadhArI savirati sAdhu. saMsAranA sarva aviratibhAva A sthaLe taddana cheDI devAya che. sAdhunA mahAvratAne dhAraNa karanAra paNa pramAdanA baMdhanathI sarvathA mukta nahi thayela evA muni mahAtmAe A huM guNasthAnaka che. ceAyA guNusthAnake mithyAtva khase che. pAMcamA gurusthAne avrata thADuM khase che ane ahIM sarva avrata khasI jAya che. sarvathA pApa vyApArathI je viramyA, pUrvAMkata savAsAnumatithI paNa jeo viramyA te sayata athavA sarvanirati sAdhu kahevAya che. hiMsA, asatya, cArI, maithuna ane parigraha e pAMca moTA sAvagha pApavyApArAthI sayata taddana viramyA che chatAM paNa tenAM kAraNA baMdha thayA nathI. mana vacana kAyA vaDe kAI paNa prakAranI pApakriyA karavI nahi, karAvavI na ha ane karatAne sArA mAnavA nahi, A pramANe traNa karaNu Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #153 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 15ra cauda guNasthAna ane traNa vege pA5vyApAranA tyAgI muni paNa mohanIya Adi karmanA udayanA sAmarthyathI tAva saMjavalana kaSAya ane nidrA Adi koI paNa pramAdanA mege cAritramAM kilaSTa pariNAmavALo thAya evA pramAda yukata muni pramatta kahevAya che. AvA pramAdayukta saMyatanuM guNasthAna eTale ke vizuddhinI tIvratA ane azuddhinI maMdatA vaDe thayele svarUpane bheda te pramatta saMyata guNasthAna kahevAya che. saMjavalana kaSAyane tathA hAsyAdi kaSAyano udaya raheto hovAthI sAdhu kSamA zauca Adi daza dharmomAM, traNa gupti pAMca samiti maLI ATha zuddhiomAM tathA pAMca mahAvatemAM anutsAhI rahe tene sAdhune pramAda kahe che. saMyata AtmA pratyAkhyAnAvaraNIya kaSAyane kSayopazama thavAthI sAmAyika cAritra athavA che pasthApanIya cAritra prApta kare che. ane saMjavalana kaSAyonA tIvra udayathI muni pramAda yukata thAya che. pramAda pAMca prakAranA che eTalI te sarva mAnya vAta che. paraMtu e pAMca prakAra kayA kayA temAM matabheda che. zrI ThANAMgasUtramAM pramAdanA pAMca prakAra A pramANe AyA che | madha, viSaya, kaSAya, nidrA ane vidhyA. bIje mata A pramANe che- neha, viSaya, kaSAya, nidrA ane vikathA. trIjo mata A pramANe che- mada, viSaya, kaSAya, nidrA ane vikyA. AmAM phakata pahelA pramAdamAM ja matabheda che. bAkInA cAra to traNeya mAnyatAmAM eka sarakhA che. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #154 -------------------------------------------------------------------------- ________________ cha8 pramatta saMyata gurusthAna 153 madha te pramAdamAM saMbhavI zakato nathI. kAraNake muni te zuM paNa samyagdaSTi gRhasthane paNa madhanI baMdhI hoya. eTale sneha athavA mada e bemAMthI eka heI zake. | snehane te viSaya kaSAyamAM samAveza thaI jAya che. kAraNake snehathI ja viSaya bhogavAya che. eTale viSaya ane sneha e be judA hoI zake nahi. tethI mada ja sAco zabda hoya ema lAge che. tenuM kAraNa ema saMbhave che ke mULa hasta likhita pratimAM koI lohInI bhUlathI madane badale magha lakhAI gayuM haze. ane te bhUla emane ema paraMparAthI cAlI AvI. e bhUla che ema jemane samaja paDI temAMnA keIe sneha zabda jyo tyAre bIjAe lahIAnI bhUla anumAnathI samajI laIne sAce zabda mada hovo joIe ema zodhI kADhyuM, ane te pramANe mada zabda pracalita karyo ane vicAra karatAM mada zabada ja vizeSa baMdhabesato jaNAya che. 1 , pAMca pramAdamAMnA traNa prakAranA judA judA bhede che. te A pramANe-kaSAya cAra che-dedha, mAna, mAyA ane lebha. viSaya pAMca ItinA pAMca viSaya che ane vikathA cAra che. eTale traNa prakAranA tera bheda thayA temAM nidrA ane mada umeratAM ekaMdara paMdara prakAranA pramAda thAya che. e pramAda ja sAdhune chaThe guNasthAne rAkhI rahe che. kaSAyane udaya tIvra thAya tyAre avazya aMtarmuhUrta kALa sudhI pramAdapaNuM AvI jAya che. ane je aMtarmuhUrta kALathI paNa vadhAre samaya sudhI pramAdIpaNuM rahe to te pramatta guNasthAnethI nIce paDe che ane je aMtarmuhUrtathI adhikALa apramAdIpaNuM rahe te pramatta guNasthAnathI UMce caDe che. kayAreka kayAreka kartavya-kArya karavAnuM upasthita thavA chatAM ALasa Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #155 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 154 cauda guNasthAna Adine lIdhe je anAdara buddhi pedA thAya te pramAda che, paraMtu jema ucita mAtrAmAM ucita bhojana levuM e pramAdamAM gaNAtuM nathI tevI rIte ucita nidrA pramAdamAM gaNatI nathI. tema kaSAya paNa maMda hAlatamAM hatAM ahIM pramAdamAM gaNavAmAM Avyo nathI, mahA tIvratAne dhAraNa kare tyAre kaSAyane ahIM pramAdamAM gaNavAmAM Avyo che. kAraNa ke ema to kaSAyadaya AgaLa sAtamA guNasthAnamAM paNa che, dazamA guNasthAna sudhI che paNa maMda thato jato hAI pramAda kahevAtuM nathI. ahIM chavane svArtha, lobha, suzruSA vagere bhAva rahe che. cAritra pALe che chatAM aticAra seve che. dezavirati karatAM pramatta saMyatanI vizuddhi anaMtaguNa che ane azuddhi anaMtaguNa hIna che, apramattanI apekSAe tenAthI UlaTuM, viparIta samajI levuM. munio be jAtanA hoya che--dravyaliMgI ane bhAvaliMgI, je munio laukika bhAvamAM racyApacyA rahe che, maMtra dorA dhAgA kare che, jyotiSa jue che vagere aneka rIte saMyamamAM deSa lagADe che, mULa guNa uttara guNanI virAdhanA kare che tevA munio bhAvathI saMyamI nathI paNa bAhya veSadhArI dravyaliMgI muni che. paraMtu je munio sAcA bhAvathI saMyama pALe che te ja sAcA saMyamI muni athavA bhAvaliMgI muni kahevAya che. A guNasthAnamAM jene AhArakaRddhi prApta thAya che tene koI sUkSma tatvamAM zaMkA paDatAM AhAraka zarIra pragaTa karI bhagavAna pAse khulAse pUchavA jAya che. A AhArakazarIra banatAM jyAM sudhI te aparyApta hoya tyAM sudhI te AhArakamizakAyayogI aparyApta kahevAya che. e sthitimAM AhArakavarganuM tathA audArika vargaNAonA grahaNanA nimitte parispada thAya che. A guNasthAnavata munine (1) AhAraka, (2) parihAra Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #156 -------------------------------------------------------------------------- ________________ chaThuM pramatta saMyata guNasthAna 155 -------------------- vizuddhi, (3) mana:paryavajJAna, (4) upazamasamyakatva ane (5) strIveda napuMsakaveda e bemAMne eka veda, e pAMcamAMnuM koI eka heya te bAkInA cAra na hoya. kAraNa ke e pAMceya paraspara virodhI che. paraMtu upazama samyakatvanI sAthe strIveda ke napuMsaka hoI zake che. A pramatta guNasthAnamAM AcArya, upAdhyAya tathA pulAka, bakuza ane kuzIla e traNa prakAranA sAdhu parameThI hoya che. A parameSThI pAMca mahAvrata, traNa gupti, pAMca samitinuM AcaraNa kare che, daza dharmanuM pAlana kare che, temane adhika samaya bhAvanAonA ciMtanamAM jAya che. bAvIza parisane teo samatAthI jIte che. bAra prakAranA yathAzakita tapa kare che. e mahAtmA pramAda yukta thAya che tyAre pramattavirata kahevAya che. paNa temane pramAda vizeSa hetuM nathI. saMyata munionA mahAvrata, gupti, samiti vagere AcAranI vigata ahIM ApI nathI kAraNa ke tethI bahu lAMbA vistAra thaI jAya. jijJAsue dharmasaMgraha vagere prathAmAMthI joI levuM. daza dharma mATe amAruM daza lakSaNa dharma pustaka joI levuM. guNasthAna bhAvaliMgIne mATe ja hoya che. dravyaliMgI muninuM to paheluM mithyAtva guNasthAna ja che. vyavahAramAM bhale te bhAvaliMgI munio sAthe rahe che ane bAhya AcaraNanuM pAlana kare che paNa te mithyAtva avasthAmAM ja raheto hovAthI tenuM guNasthAna te paheluM ja che. saMyata muninA pAMca prakAra saMyati muni pAMca prakAranA hoya che-(1) pulAka (2) bakuza, (3) kuzIla, (4) nirmatha ane (5) snAtaka. zvetAMbara tathA digaMbara banene A pAMca prakAra eka sarakhA mAnya che. paraMtu tenI vyAkhyAmAM athavA arthamAM banne saMpradAyanI mAnyatA judI judI che. ahIM banne saMpradAyanI mAnyatA pramANenI vyAkhyAo ApIe chIe. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #157 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 156 cauDha guNasthAna zvetAMbara mAnyatA pramANe pulAka--saMyamamAM doSa lagADI sayamane niHsAra athavA asAra kare te pulAka. akuza--zarIra ane upakaraNanI zAbhA karatA rahIne je peAtAnuM cAritra zuddhinI sAthe dASAthI maLelu rAkhe te bakuza, kuzIla--mULa tathA uttara guNe mAM deSa lagADavAthI tathA sajvalana kaSAyanA udayathI dUSita cAritravALA sAdhu te kuzIla, ni tha--graMtha eTale meAha, mehathI rahita sAdhu te niSraca upazAMta mAha ane kSINu meAhanA bhedathI ni'thanA be bheda che. snAtaka----sava kamAMnA dhAta karIne je zuddha thayA che te snAtaka, sayeAgI kevaLI ane ayegI kevaLI ema snAtakanA be bheda che. digabara mAnyatA pramANe munienA A pAMca bheda temanA guNasthAnane anusarIne karyAM che te nIce pramANe-- pulAka--je bhAvaliMgI munine tenA tapasvI ziSyanA svavAsathI Atta ladhu ziSyanA svaMgavAsathI STi viyeAgarUpa aniSTa sAgarUpa A thatAM e rAga kema jaldI gurusthAna vatI munine athavA dhyAna thAya che, aniSTa ziSyanA saceAgathI dhyAna thAya che temaja zarIramAM roga pedA maTe evA vikalpa UThe che. evA chaThA pulAka muni kahe che. paraMtu mULa guNumAM dRSa lagADe evAne pulAkamuni kahevAya nahi. mULa guNumAM doSa lagADe evA munine te jinAgamamAM dravyamuni kahelA che. akuza--chaThThA tathA sAtamA gurusthAnamAM je muni asaMkhyAta vAra Ave jAya che, eTale te chaThThA guNusthAnathI sAtamAmAM jAya ane Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #158 -------------------------------------------------------------------------- ________________ chaThuM pramatta saMyata guNasthAna 1pa7 vaLI sAtamA guNasthAnethI nIce paDI pAchA chaThA guNasthAnamAM Ave. ema asaMkhyavAra jA Ava kare te munine bakuza sattA kahI che. kazIla-je munirAja puNyarUpI kuzIla bhAvane zreNIo caDatAM pitAnA jJAnarUpI chINIthI kApI nAkhe athavA kApatA rahe evA AThama, navamA ane dazamA guNasthAna vata munine kuzIla saMjJA kahI che. paradravyamAM cittanuM bhramaNa thavAnuM nimitta kaSAyone samUha che. te kaSA AtmAnI sAthe bhaLIne ekarUpa thaI gayA che. chatAM paNa savabhAvabheda che te samajIne, kaSAyo pararUpa che ema nizcita karIne, kuzaLa mallanI peThe kuzIla muni pitAnA AtmAnA vIryathI ja te kaSAyone masaLIne mArI nAkhe che. nircatha-rAgadveSarUpI gAMThane chedIne vItarAga bhAva dhAraNa karyo. che evA agIAramA tathA bAramAM guNasthAnavatI munine nigraMthanI saMjJA che. nAtaka-je munirAje vItarAga bhAva sahita anaMta jJAna, anaMta darzana, anaMta sukha ane anaMta vIryanI prApti karI che evA teramA guNasthAna vatI AtmAne snAtaka saMjJA che. bane vyAkhyAo uparathI vAMcaka joI zakaze ke nigraMtha tathA snAtakanI vyAkhyAmAM kaMI matabheda nathI. paNa mulAka, bakuza ane kuzIlanI vyAkhyAmAM mATe pharaka che. vetAMbara mata pramANe pulAka, bakuza tathA kuzIla traNa prakAranA munio eka ke bIjI rIte mULa guNamAM deSa lagADanArA che saMyamamAM ja deSa lagADe che te dravyaliMgI ja kahevAya ema samajI zakAya tevI vAta che. eTale digaMbara matanI vyAkhyA vadhAre baMdha besatI lAge che ema vicAraka vAyaka samajI zakaze. ane tethI ja pAMca prakAranA munie pUjaya banI zake che. vyaliMgI muni pUjya na gaNAya. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #159 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 158 cauda guNasthAna - - - - - dharmadhyAnamAM pravRtta thayela muni cAritrya mehanIyakarmane upazama ke kSaya karavAmAM tatpara, udyamavaMta thaIne saMyamanI vRddhi kare che te vakhate te pramAda rahita thaI jAya che tyAre te tenuM sAtamuM guNasthAna kahevAya che. bIjI jANavA hakIkato A chaThA guNasthAnamAM rAgAdika pariNati hovAthI sarAga saMyama che. pariName zuddha azuddha thatA hovAne lIdhe AtmA chaThA ane sAtamA guNasthAnamAM asaMkhyAtavAra ja Ava kare che. jyAre jIva sAtamA guNasthAnamAM sthira thaI jAya che tyAre te aMtarmuhUrta sudhI tyAM rahe che. AhAraka zarIravALA jIvAtmA bhagavAnanA samavazaraNamAM jAya che tyAre tenuM chaThuM guNasthAna hoya che. zarIra tathA vacananI buddhipUrvakanI udIraNuM chaThA guNasthAnamAM ja thAya che. jJAnanI upayAgarUpa avasthAmAM ja udIraNA bhAva hoya che. jyAre munirAja pitAnA svabhAvamAM sthira nathI hatA tyAre ja mULa guNa pAlana karavAno vikalpa UThe che. e vikalpanuM nAma chedepasthApanIya saMyama che. A chaThA guNasthAnamAM upazama, kSayopazama, vedaka ane kSAyika e cAre ya samakita hoya che eTale A guNasthAna vatI jIvane A cAramAMnuM koIpaNa eka samakita hoya che. A pramatta guNasthAnamAM nekaSAyano udaya hovAthI ane pramatta dazA hovAne lIdhe ArtadhyAna hoya che. chatAM paNa vratanI parikRtine lIdhe dharmadhyAnane vadhu saMbhava che. sAmAnya mata e che ke nIcalA guNasthAnethI upara caDIne Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #160 -------------------------------------------------------------------------- ________________ chaThThuM pramatta saMyata guNasthAna 159 kAI jIva A chaThThA guNasthAne AvatA nathI. paraMtu cethA ke pAMcamAM guNasthAna vALA jIva dIkSA letI vakhate utkRSTa pariNAmI DhAvAthI chA guNarayAnane spardhA vinA ja sIdhA sAtame gurusthAne jAya che. ane pachI De guNasthAne Ave che. khIne mata evA che ke jIva sayama letI vakhate pahelAM ke guNasthAne Ave ane pachI pariNAma vizuddha thatAM sAtame jAya che. A mata atyAranA jamAnAnA bhAvene anusarIne Tita thatA DhAya tA saMbhavita che. A gurusthAnavALA caDIne upara sAtamA gurusthAnamAM jAya che athavA paDIne pAMcamA, ceAthA, trIjA, khIjA, pahele guNusthAne jAya che. aa chaThThA guNusthAnamAM manuSyagati, paMceMdriyajAti, trasakAya, AhAraka mizrakAyayega, veda traNamAMthI kApa eka hoya che. eka jIvanI apekSAtre A guNasthAnane kALa jadhanyathI eka samaya che. te samaya maraNanI apekSAthI che. sAmAnya rIte e samayanA jAnyakALa DhAya che ane utkRSTakALa aMtarmunA che. A gurusthAnamAM pulAka, bakula ane kuzIla e traNu prakAranA ja muni hAi zake che. A chaThA pramatta saMyaMta gusthAnamAM 63 kramaprakRtionA adha DhAya che te A pramANe--pAMcamAM guNasthAnamAM 67 krama prakRtine adha che temAMthI pratyAkhyAnAvaraNIya 4 kaSAya viccheda javAthI bAkInI 63 kuma'prakRtine baMdha DAya che. A gurusthAnamAM 81 krama prakRtinA udaya hAya che te A pramANe--pAMcamA guNasthAnamAM 87 prakRtinA uddaya che temAMthI pratyAkhyAnAvaraNIya 4 kaSAya. tiyaMcagati, ti caAyu, udghota ane nIca geAtra maLIne aATha prakRti vicye jatAM bAkI 79 rahI temAM Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #161 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 160 cauda guNasthAna AhAraka zarIra tathA AhAraka aMge pAMga e bene ahIM udaya hovAthI te umeratAM 81 thAya eTale 81 prakRtine udaya che. A chaThA guNasthAnamAM 146 kamaprakRtionI sattA hoya che te A pramANe--pAMcamA guNasthAnamAM 147 karmaprakRtionI sattA che temAMthI tiryaMca AyuSya viccheda thavAthI te bAda jatAM bAkInI 146nI sattA che. paraMtu kSAyika samakitIne 139nI sattA che. tene samyakatva ghAtaka sAta prakRtio tathA tiryaMca Ayu tathA narakAyuM e neva prakRtionI sattA nathI hotI. A chaThA pramatta guNasthAnamAM gati, vezyA, asiddhatva nAmane audayika bhAva che. eTale pradezatvaguNa, kriyAguNa, gaguNa, avyAbAdhaguNa, avagAhanaguNa, agurulaghuguNa tathA samavaguNa, audayikabhAvathI pariNamana kare che. zraddhAguNa upazama, kSapazama tathA kSAyikabhAvathI alaga alaga jIvonI apekSAe pariNamana kare che. jJAnaguNa, darzanaguNa, cAritra guNa, vIrya guNa kSayopazama bhAvathI pariNamana kare che. chevatva bhavyatva nAmanA pAriNamika bhAva zakitarUpa che. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #162 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sAtamu apramatta sacata guNasthAna saMjvalana kaSAye| tathA nAkaSAyeAnA mada uddezya hovAthI nidrA, vikathA Adi pramAda vinAnA muni apramatta sayata kahevAya che. pramatta sayatanI apekSAe apramattasayata anataguNlR vizuddha pariNAmavALA hoya che. apramatta sayatane viziSTa tapa ane dharmadhyAna adinA yeAge karmAM khapAvatAM ane tethI karIne apUrva apUrva vizuddha sthAne upara caDatAM avidhajJAna, mana paryaMtra jJAna, kASThAdi muddhi prApta thAya che. te cAritraguNanA prabhAvathI jaMdhAcaraNa labdhi, vidyAcaraNa labdhi, sarvoSadhi Adi aneka labdhie temaja akSINu mAnasa Adi khaLA utpanna thAya che. tenu je guNasthAna te apramatta sayata guNasthAna kahevAya che. pramatta tathA apramatta bane guNusthAnaka aMtar aMtamuta parivartana pAmyA kare che. saMyamI manuSya ghaNIvAra pramatta ane apramatta avasthAmAM jhelA khAtA hoya che. katavyamAM utsAha ane sAvadhAnI banyAM rahe e 11 Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #163 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 162 cauda guNasthAna apramatta avasthA che. e avasthAmAM calitapaNuM AvatAM thoDA vakhatamAM pAchI pramattatA AvI jAya che. eTale ema guNasthAnakamAM caDa utara thayA kare che. apramatta guNasthAnanA be bheda che-(1) svAsthAna amara virata ane (2) sAtizaya apramatta virata. chaThe guNasthAnethI sAtamAmAM ane sAtamA guNasthAnethI chaThA guNarathAnamAM je asaMkhyAta vAra Ava ja karyA kare che tene svasthAna apramatta saMyata kahe che. je chaThA guNasthAnamAM na jAya paNa maraNa pAmIne cethA guNasthAnamAM jAya te paNuM svarathAna apramatta saMyata che. je zreNI caDavAnI sanmukha heya te sAtizaya apramatta saMyata che. A sthAnamAM AvelA jIvone vadhAre rahevAnuM nathI kAraNa ke Urdhva gatine vega cAluM che. mAtra aMtarmuhUrta, be ghaDI jeTaluM ja ahIM rahevAnuM che. chaThe guNasthAne patana na thAya tevA jIvane A sthAnathI apUrvakaraNane pAyo naMkhAya che ane anaMta karmonAM daLa tUTatAM hoya che. A sthAnamAM pahoMcelA mahAtmAo svaupayogamAM ja rahe che. A ThekANe jIvanI caMcaLatA ane indriyonI tRSNA hotI nathI. vairAgya atyaMta ugra hoya che ane saMyama para ja mAtra daSTi rahelI hoya che. A jIvane vega dhanuSanA bANanA vega jevo AgaLa vadhato hoya che. A saMtenI vicArazuddhi uccatara che. A guNasthAnanA AtmAo-mahAtmAe AhAra kare che kharA paNa te AhAranI vezyAthI nahi. AhAra uparanA premane lIdhe nahi paNuM cAritranA rakSaNane arthe kare che. temane khAsa AhAranI saMjJA nathI. tethI temane "ne sannAvautA" kahe che. A guNathAna videha mukata dazA jevI dazA anubhave che. atIMdiya jevuM jIvana che. karmathI chUTavAnI tatparatA vizeSa hoya che Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #164 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sAtamuM apramatta saMyata guNasthAna 163. =- =--- -------- A apramatta guNarathAnamAM cha Avazyaka Adi kriyAkAMDa nathI. te paNa satata niraMtarapaNe uttama dhyAnanA yogathI svAbhAvika Atma zuddhi thatI jAya che. te dhyAnathI ja utpanna thayelI ane saMkalpa vikalpanI paraMparAnA abhAvathI AtmAnA eka svabhAvarUpa nirmaLatA hoya che. sauthI pahelAM jIva chaDe guNasthAnake nahi jatAM sIdhe sAtame guNasthAne Ave che. ane sAmethI paDIne chaThe guNasthAne jAya che. kAraNa ke dIkSA letI vakhate pariNAma utkRSTa hevAthI sauthI pahelAM mahAvratanA pariNAma sAtamA guNasthAnamAM thAya che. Ane apramatta saMyamavALuM cAritra, sarAga cAritra, kSApazamika cAritra vagere nAmathI oLakhavAmAM Ave che. A pramANe sauthI pahelAM apramatta saMvata thayA pachI tarata te sAtizaya apramatta banI nathI zakatA eTale ke uparanA guNasthAnamAM javA jeTaluM puruSArtha karI zakAtuM nathI. paraMtu te cheDe guNasthAne jaIne pramatta saMyata thAya che. ane pachI chaThA sAtamA guNasthAnamAM asaMkhyAta vAra nA Ava kare che. sarva sAvagha yogathI virata thayA chatAM jyAre AtmA pramAdane vaza thAya che tyAre pitAnI zAMtimAM bAdhAne anubhava kare che. tethI nirAkuLa zAMtine anubhava karavAnI lAlasA seve che. A lAlasAmAMthI ja nidrA, viSaya, kaSAya ane vikathA ItyAdi pramAdomAMthI pitAne bacAvI levAne prayatna kare che. e prayatnamAM jyAre te saphaLa thAya che tyAre pramAda para vijaya lAbha karI apramata saMyata avasthAne pAme che. paraMtu A avasthAmAM paNa eka tarapha apramAdajanya ukTa sukhane anubhava thato hovAthI te ja sthitimAM TakI rahevAne satata prayatna AtmA karato hoya che. ane bIjI tarapha pramAdajanya pUrvAnubhUta vAsanAo tene pitAnA tarapha khece che. A kheMcatANamAM vikAsamukha AtmA paNa kyAreka pramAdanI taMdrAmAM ane kayAreka apamAdanI jAgRtimAM DelAM khAya che eTale ke te anekavAra pramatta saMyata avasthAmAM AvAgamana karyA kare che, Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #165 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 164 cauda guNasthAna jema pANInI bhamarImAM paDeluM taNakhaluM Ama tema caLAyamAna thatuM rahe che te ja pramANe A chaThA ane sAtamA guNasthAnanA samayamAM vikAsagAmI AtmAnI sthiti lAyamAna thAya che. chaThA tathA sAtamA guNasthAnamAM vyavahArathI cAritra pUrNa thayuM manAya che. pAMca pApane tyAga chaTha guNasthAne pUrepUro thaI jAya che tethI ahIM cAritrane pUrNa thayuM manAya che. sAtamAma eja vyavahAra cAritrane niravazeSa sAvadhAnIthI dhAvavAmAM Ave che tethI AtmAmAM paNa cAritra pUrNatA manAya che. sAtamA guNasthAnathI AgaLa cAritrahane kSaya zarU thAya che. AThamAM guNasthAnathI laIne AgaLa pariNAmanI je vItarAgatA che te mohane upazama ke kSaya karavAnuM kArya karavA mAMDe che. tethI zreNI-sIDI caDavAnuM kArya AThamethI zarU thayuM manAya che. chaThuM sAtamuM guNasthAna e zreNI-sIDInI bhUmikA mAnavI joIe. be zreNI je apramatta saMyata chaThe guNasthAne nahi paDatAM ahIM ja aMtamuhUrta sudhI sthira rahe che tevA sAtizaya apramatta saMyata zreNI sanmukha AvI jAya che. zreNI be jAtanI che-upazama ane kSapaka. jemAM cAritra mohanIya karmanI bAkI rahelI 21 prakRtione upazama karavAmAM Ave te upazama zreNI kahevAya che. ane jemAM mehanIya karmanI e 21 prakRtione kSaya karavAmAM Ave te kSepaka zreNI kahevAya che. lAyaka samakitI baMnemAMnI kaI paNa zreNa caDI zake che. kavAne upazama kare te upazama zreNI caDe che ane kaSAyane kSaya kare to kSapaka zreNI caDe che. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #166 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sAtamuM apramatta saMcata gurusthAna 165 dvitIye|pazama sabhyaSTi upazama zreNI ja caDI zake che. paNu te kSapaka zreNI caDI zakatA nathI. kSayApazama samyakatvavALA zreNI caDI grUkatA nathI. prathamApazama samyaktvavALA prathamApazama samyakatva cheADIne kSAyeApazramika sabhyadRSTi ane pachI anatAnuRRdhI kaSAyeAnu visarjana karIne darzana meAhanIyanI traNa prakRtionA upazama karIne kSAyika saSTi banI jAya teA zreNI caDavAne pAtra thaI jAya. upazama zreNInA AThamuM, navam, dazamuM ane agIramu gurusthAna ema cAra guNasthAna che. kSapaka zreNInA Aisu, navam, zatru ane bAramuM gurusthAna ema e cAra guNasthAna che. cAritra meAhanIyanI 21 prakRtie upamAvavAne ke tene kSaya karavA mATe AtmAnA traNa pariNAma nimittakAraNu che--( 1 ) adhaHkaraNa, ( 2 ) apUrNAMkaraNa ane (3) anivRttikaraNu. temAM adhaHkaraNa sAtamA gurusthAnamAM thAya che, apUrvakaraNa AThamA gurusthAnamAM ane anivRttiraNu navamA guNasthAnamAM thAya che. adha:karaNa--uparanA samayavartI jIvAnA pariNAma sadaza nIcenA samayavartI jIvAnA pariNAma karavA eTale eka sarakhA pariNAma karavA tene adhaHkaraNa kahe che. viSama avasthA pachI sama avasthAmAM javAne mATe A pahelA prayatna che. dana meAhanuM aMtarakaraNa karavA mATe, dazana mAhanA kSaya karavA mATe, anatAnubaMdhInI visayeAjanA karavA mATe, cAritra mehanIyane upazama ke kSaya karavA mATe vagere utkarSanA prasaMge vakhate adhaHkaraNa karavAmAM Ave che. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #167 -------------------------------------------------------------------------- ________________ cauda guNasthAna apramattanuM dhyAna apramatta guNasthAnamAM rahele saMyata cAritra mohanIyanI 21 prakRtine upazama karavAne athavA kSaya karavAne mATe ati zreSTha dhyAna sAdhavAno prAraMbha kare che eTale nirAlaMbana dhyAnamAM praveza karavAne prAraMbha kare che. nirAlaMbana dhyAnamAM praveza karanAra yogInA traNa prakAra che-(1) AraMbhogI, (2) taniSThAgI ane (3) niSpagI . (1) capaLa manane rokavA mATe AMkho baMdha karIne ekAMta sthAnamAM beThelA, dhIratApUrvaka vIrAsana karIne rahelA ane nizcaLa thayelA yegIo vidhipUrvaka samAdhine AraMbha kare che. te AraMbhagI kahevAya che. (2) pavana, Asana, Idriya, mana, sudhA, tRSA ane nidrAne jaya karanArA AtyaMtara ciMtana vaDe vAraMvAra jeo tane abhyAsa kare che tathA prANIo upara atyaMta pramAda, karuNa ane maitrIbhAvanA bhAve che tathA jeo dhyAnAdhiSThita ceSTA vaDe abhyadaya pAme che, dhyAna gata kriyAmAM pratikSaNe vRddhi pAmatA rahe che tevA yogIone taniSTha yegI kahe che. (3) mana vacana koyAnA taraMge jyAM zamI gayA che ane tethI pagasthiratA prApta thaI che ane je nirvikapaNe AtmasvarUpamAM ramaNatA kare che te niSpannagI kahevAya che. A sAtamA guNasthAnamAM mukhyatAe AjJAvicaya Adi cAra prakAranuM dharmadhyAna hoya che ane tenI puSTimAM maitrI Adi cAra bhAvanAnuM dhyAna tathA piMDastha Adi cAra prakAranuM dhyAna hoya che. dharmasthAnanA cAra prakAra-(1) jinezvara bhagavAne prarUpelA to padArthonuM ciMtana karavuM te AjJAvicaya. (2) rAgadeSa Adi kaSAyo vaDe upajatA apAnuM, duHkhanuM ciMtana karavuM te apAya vicaya, (3) pati samaya utpanna thatA vicitra karma phaLanuM, karmodayanuM ciMtana karavuM te Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #168 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sAtamuM apramatta saMyata guNasthAna -- -- ------- vipAka vicaya. ane (4) utpAda vyaya ane dhRvarU5 anAdi anaMta sthiti vALA lekanuM ciMtana karavuM te saMsthAna vicaya. cAra dharma bhAvanA-maitrI, prada, karuNA ane madhyastha. (1) pArakAnuM bhaluM ciMtavavuM e maitrI bhAvanA. tenAthI AtmAnA guNe vikAsa pAme che ane Atmika utkrAMti thAya che. (2) bIjAne jJAna, guNa ane zakita joIne dveSa nahi karatAM pramoda, ullAsa, saMtoSa anubhava te pramAda bhAvanA (3) Arta, dIna, duHkhI, rogInAM duHkha ane ajJAna dUra karavAnI IcchA e karuNuM bhAvanA. ane (4) duSTa buddhivALAnI upekSA karavI, udAsIna bhAve dhAraNa karo te mAdhyastha bhAvanA. dhyAnanA cAra prakAra-(1) AtmA ane zarIra e benA saMbaMdhavALuM dhyAna te piMDastha dhyAna. (2) hRdayamAM vyApta karela arihaMta Adi padarUpa dhyAna te padastha dhyAna, (3) amuka AkAre kalpeluM AtmasvarUpa vicAravuM te rUpastha dhyAna. ane (4) kalpanA rahita, varNarUpa AkAra rahita, niraMjana nirAkAra rUpe dhyAna karavuM te rUpAtIta dhyAna. dhama dhyAna tathA zukaladhyAna saMbaMdhI saMpUrNa vigata amArA have pachI bahAra paDanArA tapa ane yoga nAmanA pustakamAM vistArathI ApelI che. bIjI jANavA jevI hakIkata apramatta saMyata jaghanya te ja bhave mekSa jAya ane utkRSTa trIje bhave mokSa pahece. A guNasthAnanI sthiti aMtarmuhUrtanI che. sAtamA apramatta saMyata guNasthAnamAM baMdha 59 karma prakRtiono che te A pramANe-chaThA guNasthAnathAM 63 prakRtione baMdha che temAMthI pramatta guNasthAnane aMte zoka, arati, asthira, azubha, ayaza ane asAtA e 6 cha prakRtine baMdha viccheda javAthI bAkI 57 rahI. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #169 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 168 cauda guNasthAna temAM AhAraka zarIra tathA AhAraka aMgopAMgane baMdha ahI che te umeratAM kula 58 prakRtine ahIM baMdha che. paraMtu sAmAnya rIte A guNasthAnamAM koI paNa AyuSyane baMdha paDato nathI. je chaThA pramatta saMyata guNasthAnamAM deva AyuSyanA baMdhane prAraMbha karyo hoya ane baMdhakALamAM apramatta saMyata thaI jAya to te devAyuSyane baMdha ahIM pUrNa karI dIe che. A rIte A guNasthAnamAM devAyuSyanA baMdha sahita 58 prakRtine baMdha che paNa jo devAyuSya na badhei te 58 prakRtine baMdha che. A guNasthAnamAM udaya 76 prakRtine che te A pramANe-chaTha guNasthAnamAM 81 prakRtine udaya che temAMthI nidrA nidrA, pracalA pracalA, tyAddhi, AhAraka zarIra, AhAraka aMgopAMga e pAMcano viccheda thavAthI bAkInI 76 prakRtiene ahIM udaya che. A guNasthAnamAM sattA 146 prakRtinI che paraMtu kSAyika samyagadaSTine 138 prakRtinI sattA che. A guNasthAnamAM gati, lezyA, asiddhava nAmane audayika bhAva che. eTale pradezatva guNa, kriyA guNa, yoga guNa, avyAbAdhaguNa avagAhana guNa, agurulaghuguNa tathA sUkSmatva guNa audayika bhAvathI pariNamana kare che. zraddhA guNa upazama, kSayopazama tathA kSAyika bhAvathI alaga alaga jIvonI apekSAe pariNamana kare che. jJAnaguNu, darzanaguNa, cAritraguNa, vIryaguNu kSayopazama bhAvathI pariNamana kare che. jIvatva bhavyatva pAriNAmika bhAva zaktirUpa che. A apramatta saMyata guNasthAnamAM saMjJI paMceMdriya paryApta, 10 prANa, 3 saMjJA, 4 jJAna, 4 darzana, manuSyagati, paMcaMdriya jAti, trasakAya, 3 vedamAM kei eka veda hoya che. A guNasthAnamAM sAmAyika, chede sthApanIya ane parivAra vizuddha e traNa cAritra heya che. A guNasthAnamAM upazama, kSayopazama, vedaka ane kSAyika e cAra samati heya che. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #170 -------------------------------------------------------------------------- ________________ AThamu apUrvakaraNa guNasthAna apUrva eTale pUrve nahi thayela. karaNa eTale AtmAnA pariNAma athavA kriyA. apUrvakaraNa eTale pUrve nahi thayelA evA sthitiSThAta, rasadhAta, guNa zreNI, guNa saMkramaNu ane apUrva sthitibaMdha e pAMca kriyA karAya athavA pUrve nahi thayelA apU pariNAma jenI aMdara hAya te apUrvakaraNa kahevAya. sAtamA gurusthAnamAM rahele| apramatta muni sajvalana kaSAyAnA athavA nAkaSAyAnA atyaMta maMda udaya thatAM pUrve nahi thayela evA Atma pariNAma rUpa raNa pAme te AThamuM apUrvakaraNa guNasthAna. A guNasthAnane nivRti bAdara guNasthAna paNa kahe che. bAdara kaSAyeA eTale ja anatAnubaMdhI, 4 apratyAkhyAnI ane 4 pratyAkhyAnI e khAra kaSAyeAthI je nivRtta thayeA che te nivRtti khAra. tenuM guNasthAna e nivRtti khAdara guNasthAna. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #171 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 170 cauda guNasthAna A guNasthAnamAM AvelA jIvAtmAone mehanIya karmane upazama ke kSaya karavAno pahelAM prApta nahi thayelo evo apUrva avasara prApta thAya che. apramatta avasthAnI evI sthiti ke je sthiti Ave eTale pramAda avasthAmAM javAnuM na bane paNa AtmA vikAsa tarapha prayANa karavA samartha thAya te nivRtti bAdara avasthA kahevAya che. A avasthAmAM AtmA vizeSa prakAre mehane dabAvavA athavA nirmaLa karavAnI yogyatA prApta karavAno prayatna kare che. ane te prayatna mATe sthitighAta, rasadhAta, guNa zreNI, guNa saMkramaNa ane apUrva sthitibaMdha e pAMca bAbato athavA karaNe jIvanamAM prathama ja kare che tethI tene apUrvakaraNa kahe che. pUrve nahi. anubhavele apUrva Atmazuddhine lAbha AtmA A guNa sthAne kare che. pAMca karaNanuM svarUpa sthitighAta-jJAnAvaraNIya Adi karmonI dIrdha sthitine (ghaNA lAMbA vakhata sudhI bhogavavAnI sthitine) apavartanAkaraNa vaDe ghaTADIne a5 karavI te sthitighAta. 2saghAta-sattAmAM rahela jJAnAvaraNIya Adi azubha pravRtionA tIvra (puSkaLa) rasane apavartanAkaraNa vaDe ghaTADIne a5 karo te rasadhAta. sthitighAta ane rasaghAta e bannene pUrva guNasthAnamAM rahelA AtmAo temanI vizuddhi a5 hevAthI alpa pramANamAM ghAta karatA hatA. ahIM vizuddhi ghaNI ja tIvra hovAthI e baMnene moTA pramANamAM ghAta kare che. pUrvanA guNasthAnamAM vadhAre lAMbA kALamAM a5 sthiti ane rasa alpa pramANamAM dUra thatA hatA. ahIM vizuddhi dhaNI ane Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #172 -------------------------------------------------------------------------- ________________ AThamuM apUrvakaraNa guNasthAna 171 tIvra havAthI ceDA kALamAM paNa sthiti ane rasane moTA pramANamAM dUra kare che. guNoNa atyaMta vizuddha adhyasAya vaDe apavartanA karaNathI uparanI sthitimAMthI utArelA karma pudgaLone jahadI kSaya karavA mATe udaya samayathI AraMbhIne aMtarmuddata sudhInA sthAnakemAM pUrva pUrva sthAnakathI uttara uttara sthAnamAM asaMkhya asaMkhya guNAkAre karma purghaLone goThavavA te guNazreNI. uparanI sthitimAMthI pUrva pUrva samayathI uttarottara samaye asaMkhya asaMkhya guNa kamapugaLe utAre che. ane tene udaya samayathI AraMbhI aMtarmuhUrta sudhInA sthAnamAM asa khyAta guNa vRddhie gaThave che. uparanI sthitimAMthI prathama samaye utArelA karmapuLione udayanA prathama samayamAM the DA, bIjA samaye tethI asaMkhya guNa e pramANe asaMkhya guNa asaMkhya guNa karmapuLonI racanA kare. tyArapachI bIjA samaye pUrva samayathI asaMkhya guNa vadhAre karmapudagaLone utAre ane udayathI mAMDI samayahIna sthAnakomAM pUrvakrame goThave. e pramANe aMtarmuharta paryata pudgaLanI racanA kare te guNazreNI. A guNasthAnanI apekSAe pUrvanA guNasthAnamAM maMda vizuddhi hevAthI apavartanA karaNa vaDe uparanA sthAnamAMthI alpa pramANamAM karma pumaLo utArate hato ane tenI, vadhAre kALamAM ceDA karma pugaLo bhamavAya te pramANe racanA karato hato. ahIM ghaNI vadhAre athavA tIvra vizuddhi hevAthI apavartanA karaNa vaDe uparanA sthAnamAM vadhAre pramANamAM karma pudgaLe utAre che ane thoDA kALamAM ghaNA dUra thAya te pramANe tenI racanA kare che. guNasaMkrama-sattAmAM rahelA na baMdhAtI azubha karma prakRtinA pudagaLane baMdhAtI zubha prakRtimAM uttarottara asaMkhya guNa vRddhie laI Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #173 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 172 cauda guNasthAna javA, saMkramAvavA eTale baMdhAtI prakRtirUpe karavA te guNa saMma. te paNa ahIM apUrva-meTA pramANamAM kare che. apUrva sthitibaMdha-pUrve azudhdha pariNAma hevAthI karmonI dIrdha sthiti bAMdhato hate. A guNa sthAnake apUrva vizuddhi hovAthI a95 alpa sthitibaMdha kare che. ane te paNa pUrva pUrvathI uttarottara, pachI pachIne, palyopamanA asaMkhyAtamA bhAge hIna sthiti baMdha kare che. apUrvakaraNanA pahelA samaye je sthitibadha kare che tenAthI anukrame ghaTatAM ghaTatAM tyAra pachIne sthitibaMdha palyopamanA asaMkhyAtamA bhAge hIna kare che. e pramANe dareka sthitibaMdha mATe samajavuM. pratyeka sthitibaMdhane kALa aMtarmuhUrtane che. eTale teTale kALe sthitibaMdha badalAya che. A pramANe apUrvakaraNamAM pAMca karaNe pravarte che. apUrva karaNathI thatA cha kArya apUrva karaNathI pratisamaya cha kAma bane che- (1) pratisamaya anaMtaguNI vizuddhi. (2) pUrve bAMdhelA karmanI sthitinI asaMkhyAta guNa dhAta. (3) na karmabaMdha asaMkhyAta guNa kama sthitine. (4) pUrve bAMdhelA karmonA rasane (anubhAganI) asaMkhyAta guNa ghAta. (5) asaMkhyAta guNa kama vargaNanI nirjarA. (6) pApa prakRtionuM puNya pravRtiomAM badalavuM. kSapaka ane upazAmaka apUrvakaraNa be prakAre che-(1) kSepaka ane (2) upazamaka. cAritra mehanIya karmano kSaya karavAne yogya hoya te athavA karmakSaya karato karatA AgaLa vadhe te kSapaka kahevAya che ane upazama Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #174 -------------------------------------------------------------------------- ________________ AThamuM apUrvakaraNa guNasthAna 173 karavAne yogya hoya te upazAmaka kahevAya che. paraMtu ahIM te cAritra mohanIyanI eka paNa prakRtine sarvathA kSaya ke upazama karatuM nathI. tenA svarUpa vizeSane apUrvakaraNa guNasthAna kahe che. A guNasthAnane kALa aMtarmudatane che. aMtamuhUrtanA asaMkhyAtA samaya thAya che. adhyavasAya sthAne A guNasthAnake trikALavata aneka jIvonI apekSAe samaye samaye asaMkhya lakAkAza pradeza pramANu adhyavasAya sthAne hoya che ane te pUrva pUrva samayathI uttarottara samaye vadhatA vadhatA hoya che. jeoe bhUtakALamAM A guNasthAnanA prathama samayane prApta karyo hato, vartamAnamAM prApta kare che ane bhaviSyamAM prApta karaze te saghaLA chavAnI apekSAe jaghanyathI AraMbhI utkRSTa sudhI anukrame caDatA caDatA asaMkhyAtA kAkAza pradeza pramANa adhyavasAyanA sthAnako hoya che. kAraNa ke ekI sthAne A guNasthAne caDelA pahelA samayavartI keTalAeka chAnA adhyavasAmAM taratamatAno paNa saMbhava che ane e taratamatAnI saMkhyA kevaLajJAnI mahArAje eTalI ja dekhelI che. A guNasthAnanA prathama samayavartI keTalAka jIva eka adhyavasAya sthAnake rahelA che ane keTalAeka jI bhinna bhinna adhyavasAya sthAnake rahelA che tethI asaMkhyAta adhyavasAya sthAnake thAya che. traNa kALamAM vartatA anaMta jIvo hevAthI tenA anaMta adhyavasAya thavA joIe. paraMtu ghaNuM A eka ja adhyavasAya sthAnake vartatA hovAthI adhyavasAya sthAnako asaMkhyAta ja thAya che. A guNasthAnakanA prathama samaya karatAM bIjA samayamAM vartatA chAnA adhyavasAya sthAnako judA ane adhikahevAya che. trIjA samaye tethI adhika ane bhinna bhinna adhyavasAya sthAnako hoya che. e pramANe chellA Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #175 -------------------------------------------------------------------------- ________________ cauguNasthAna samaya sudhI uttarAttara adhika adhika adhyavasAya spAnA hoya che. e adhyavasAyAnI sthApanA karavAmAM Ave te eTale ke anukrame nIce nIce tenI saMkhyA mUkavAmAM Ave te samAna saMkhyA nahi hAvAthI te viSama caturastra C kSetrane vyApe che. 174 A gurusthAnane prApta thayelA jIve mAM pratyeka samaye svabhAvathI ja vizuddhi vadhatAM vadhatAM dhaNA jIve| bhinna bhinna adhyavasAya sthAnake varte che. tethI prathama samayathI mAMDI uttare|ttara adhyavasAya sthAnA adhika adhika hoya che. ahIM prathama samayanA jadhanya adhyavasAya sthAnakathI prathama samayanuM utkRSTa adhyavasAya sthAnaka anaMta guNu vizuddha che. prathama samayanA utkRSTa adhyavasAya sthAnakathI bIjA samayanuM jadhanya adhyavasAya sthAnaka anata guNa vizuddha che, ane tenAthI tenuM tkRSTa adhyavasAya sthAnaka anaMta guNu vizuddha che, e pramANe chellA samaya sudhI jANavuM. A guNasthAnanA kAI eka samayamAM vartatA adhyavasAya sthAnake paraspara SasthAnakane prApta thayelA hoya che. kAI adhyavasAya sthAnaka koInAthI anaMta bhAga adhika zuddha, kaI asa MkhyAta bhAga adhika zuddha, koI sakhyAta bhAga adhika zuddha, koI sakhyAta guNa adhika zuddha, kAI asaMkhyAta guNu adhika zuddha ane kArya anata guNa adhika zuddha DhAya che. te SaT sthAnaka kahevAya che. A guNasthAnamAM kAI eka samayane prApta thayelA jIveAmAM paraspara adhyavasAya sthAnanI nivRtti-bhinnatA hoya che mATe te nivRtti paNa kahevAya che. bIjI jANavA jevI hakIkata A gurusthAnamAM upazamaka jIvanA (upazama zreNInA) jadhanyakALa eka samayane ane utkRSTakALa atA che, ane kSapakanA janma temaja utkRSTakALa paNa aMtamunA che. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #176 -------------------------------------------------------------------------- ________________ AThamuM apUrvakaraNa guNasthAna 15 A guNasthAnamAM upazamaka jIva sAtamA guNasthAnathI upara caDIne Ave che athavA navamA guNasthAnethI paDIne Ave che. e ja rIte A AThamA guNasthAnethI upazamaka jIva paDIne sAtamAM guNasthAnamAM jAya che ane caDe te navamA jAya che. paraMtu A guNasthAna pachI maraNa thaI jAya to cothA guNasthAne jAya ane devagatimAM utpanna thAya. A guNasthAnamAM kSapakanuM maraNa thatuM nathI tema te nIce paDato nathI. paNa vizaddhimAM vadhatA vadhate uparanA guNasthAnamAM pahoMce che. ema guNasthAnamAM caDato ane vizuddhi pAmate pAmate pahelAM cAritra mohano kSaya kare che, pachI ghAtI karmone kSaya karIne kevaLajJAna kevaLadarzana pAmI teramA guNasthAne jAya che. apUrvakaraNanA pahelA samayathI laIne jyAM sudhI nidrA ane pracalA e be prakRtione baMdha paDe nahi tyAMsudhI A guNasthAna vartI saMyatanuM maraNa thatuM nathI. A guNasthAnamAM baMdha 58,56, 26 prakRtine heya che te A pramANe- sAtamA guNasthAnamAM 58 prakRtione baMdha che temAMthI devAyu viccheda jatAM 58 karma prakRtione baMdha che. apUrvakaraNanA kALanA 7 sAta bhAga pADavAmAM Ave che. tenA pahelA bhAgamAM 58 prakRtione baMdha hoya che. bIjAthI chaThA bhAga sudhImAM 56 prakRtione baMdha hoya che kAraNa ke temAM nidrA ane pracalA e prakRtione baMdha nathI hote. ane sAtamA bhAgamAM 26 prakRtione baMdha hoya che kAraNake temAM nIcenI 30 prakRtieno baMdha nathI hoto. paceMdriyajAti AhArakarIra devanatyAnupUrvI vaikiyazarIra AhAraka aMge pAMga prazastavihAgati vaiyiaMge pAMga samacaturansa saMsthAna agurulaghu taisa zarIra varNa sparza zubha upaghAta paryApta Adeya kAmaNa zarIra gaMdha trasa subrama parAghAta pratyeka tIrthakara devagati rasa bAdara susvara uchavAsa sthira nimaNa zarIe Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #177 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 176 cauda guNasthAna e pramANe 56 mAMthI 30 bAda karatAM bAkInI 26 no baMdha che. A guNarathAnamAM udaya 72 karmaprakRtione heya che te A pramANe-sAtamA guNasthAnamAM 76 karmaprakRtione udaya che temAMthI samyaphaprakRti, ardhanArAya, kAlika ane sevArta saMdhayaNa e cAra bAda jatAM bAkInI 72 prakRtine udaya che. A guNasthAnamAM 14ra karma prakRtionI sattA kahI che te A pramANe-sAtamA guNasthAnamAM 146 prakRtionI sattA che temAMthI anaMtAnubaMdhI 4 kapAye upazama zreNu vALAne bAda jatAM bAkInI 142 prakRtionI sattA che. kSAyika samaSTi upazama vALAne darzanamohanIyanI traNa prakRti rahita bAkInI 138 karma prakRtionI sattA che. ane kSepaka zreNI vALAne anaMtAnubaMdhI 4 kapAye, darzanAmenIyanI 3 prakRtie tathA devAyu maLI AThane kSaya karatAM bAkInI 138 prakRtionI sattA che. AThamAM guNasthAnamAM gati, lesthA tathA asiddhava nAmanA audayika bhAva che. eTale ke pradezatvaguNa, kriyAguNa, yogaguNa, avyAbAdhaguNa, avagAhanA guNa, agurulaghuguNa tathA sUkSmatvaguNa audayika bhAvathI pariNamana kare che. zraddhA guNanI apekSAe judA judA chavAnA pariNAma pramANe upazama tathA kSAyikabhAva che. jJAnaguNa, darzanaguNa, cAritraguNa tathA vIryaguNu kSapazama bhAvathI pariNamana kare che, chatva tathA bhavyatva nAmanA pAriNamika bhAva zaktirUpa che. A guNasthAnamAM sarI paceMdriya paryAptA, 10 prANa, 4 saMjJA, manuSyagati, paMceMdriya jAti, trasakAya, traNa vedomAMthI koI eka veda hoya che. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #178 -------------------------------------------------------------------------- ________________ navamuM anivRtti bAdara saM parAya guNasthAna anivRttinA be artha thAya che-(1) nivRtta nahi ane (2) bheda athavA pheraphAra nahi. bAdara-bAdarane artha ahIM saMjavalana bAdara kaSAya levAne che. kAraNa ke AThamA guNasthAnamAM pahelA traNa kalA eTale ke bAdara kaSAyone kSaya athavA upazama karIne nivRtta thayelA che. saMparAya eTale kaSAya athavA tene udaya. eTale anivRtti bAdara saMpAyane artha ema thAya che ke - A guNasthAnakanA viSe eka sAthe prApta thayelA jInA adhyavasAyomAM paraspara nivRtti-bheda na hoya te anivRtti tema ja dazamAM guNasthAnakane viSe kiTTIrUpe karAyelA sUkSma lebharUpa kaSAyanI apekSAe ahIM bAdara sthaLe saMpAya kaSAyane udaya heya che. eTale ke te bAdara sthULa kaSAyathI nivRtta thayA nathI te anivRtti bAdara saMparAya. 12 Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #179 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 178 cauda guNasthAna ane te bAdara kaSAyanA udaya hoya te anivRtti bAdara saMparAya guNasthAna kahevAya che. aMtarmuhUta pramANu A guNasthAnakanA kALamAM prathama samayathI ArbhI uttarAttara ane tadguNa vizudhdha adhyavasAyA haiAya che. eTale ke pahelA samaye je adhyavasAya hAya tenAthI khIje samaye anaMtaguNa vizuddha haiAya che. trIje samaye tenAthI anataguNu vizuddha hoya che. A pramANe chellA samaya paryaM ta jANavu. jeTalA samayeA teTalA ja tenA adhyavasAya sthAna praveza karanArAonA hAya che. adhika hAtA nathI. tethI aMtamudbhuta nA A guNusthAnamAM anivRttikaraNanA prathama samaye je jIve atIta kALe hatA, atyAre che ane bhaviSyakALamAM haze te badhAnI vizuddhi samAna, eka ja prakAranI, eka sarakhI ja hoya che. bIjA samaye paNa je jIvA atIta kALe hatA, vartamAnakALe hAya che ane bhaviSyakALe haze te badhA jIvAnI vizuddhi eka sarakhI hAya che. e pramANe anivRttikaraNanA badhA samayeAmAM jANuvuM. paraMtu pUnA samaya karatAM pachInA samaye anaMtaguNu adhika vizuddhi haiAya che, e pramANe chellA samaya sudhI samajavuM. A karaNamAM eka sAthe praveza karelA jIvAnA adhyavasAyeAmAM paraspara nivRtti-bhinnatA haiAtI nathI tethI te anivRttikaraNa kahevAya che. anivRttikaraNanA jeTalA samayeA che teTalA ja adhyavasAyasthAnakA hAya che ane pUrvapUrvanA adhyavasAyathI pachInA adhyavasAya anataguNu viSNu hAya che. ahIM paNu AThamA guNasthAnanI jema sthitiSThAta Adi pAMceya karaNA pravarte che. AThamA nivRtti bAdara guNusthAna ane A navamA anitti bAdara gurusthAna e bannenI avasthAmAM mukhya bheda e che ke ArTamA Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #180 -------------------------------------------------------------------------- ________________ navamuM anivRtti bAdara saMparAya guNasthAna 179 guNasthAnanI avasthAmAM samasamaye vartamAna jIvanI zuddhinI taratamatAne AthI temanA asaMkhyAta bheda thaI zake che. paNa navamA guNasthAnanI avasthAmAM tema nathI. temAM samasamayamAM vartamAna jIvonI zuddhi eka sarakhI mAnavAmAM AvI che. nivRtti eTale bhinnatA ane bAdara eTale dhULa. razULa kapAyanI taratamatAne AzrIne jyAre jIvonI bhinnatA spaSTapaNe karI zakAya te avasthA nivRtti bAdara guNasthAna, ane je avasthAmAM sthaLa kaSAya AzrayI chanI bhinnatA na karI zakAya te anivRtti bAdara guNasthAna. Ama banavAnuM kAraNa e che ke jema jema kaSAyanI maMdatA thatI jAya che tema tema adhyavasAya sthAna ochAM thatAM jAya che. ane vizuddhi vadhatI jAya che. AThamAM guNasthAna karatAM navamA guNasthAnamAM vizuddhi adhika che ja tethI adhyavasAya sthAna ochAM thAya che. ane ochAM thavAne lIdhe samakAlina chanA adhyavasAya sthAna eka jevAM prApta thAya che. A navamA guNasthAnamAM ja spaSTapaNe be zreNImAM vibhakta thaI jAya che-(1) upazamaka ane kSepaka. anivRtti bAdara saMjavalana lobha sivAya cAritramohanIyanI viza prakRtine sarvathA kSaya kare te kSepaka ane upazama kare te upazamaka kahevAya che. upazama zreNuvALA jIva mehane dabAvatA jAya che paNa sarvathA nirmULa karI zakatA nathI. jema koI vAsaNamAM bharelI varALa jyAMsudhI dabAI rahe tyAM sudhI to ThIka paNa jyAre tene vega vadhI jAya che tyAre te vAsaNane paNa uDADI mUke che. athavA jema rAkhanI nIce DhaMkAyele agni jarA havA cAle ke tarata pragaTa thaI pitAnuM pita prakAze che. athavA pANInI nIce beThele kAdava jarA kSobha thatAM tarataja upara AvI jAya che. tema dabAyela moha paNa jyAre e AdhyAtmika yuhane do jarA thAka Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #181 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 180 cauda guNasthAna khAvA bese che tyAre tene pitAnA vegathI harAvI dIe che. AvI hAra e mehanA upazamaka ne agIAramAM guNasthAne maLe che. kSapaka zreNIvALA cha mohane dabAvatA nathI paNa tene nimULa karatA jAya che. tethI A zreNInA jIvone patanane avakAza nathI. teo mohane saMpUrNa nAza jyAM kare che te bAramuM guyusthAna che. upakSama zreNI vALA karatAM A chamAM Atmazuddhi vizeSa che tene kAraNe teo upazama nahi paNa kSaya kare che. zrutajJAnavALo, niraticAra cAritravALo ane vaja RSabha nArAca, RSanArAja tathA nArAca e traNamAMnA koIpaNa eka saMghayaNavALA muni upazama zreNI aMgIkAra kare che. te muni zukaladhyAnanA pahelA pAyAnuM dhyAna karato upazama zreNI aMgIkAra kare che. upazama zreNIe caDela alpa AyuSya vALo muni je kALa kare te anuttara vimAnamAMja ahamiMdra thAya che. paNa te vaja RSabha nArAca saMdhayaNavALo hoya to ja anuttara vimAnamAM jAya che. bIjA saMdhayaNa vALA anuttara vimAnamAM jaI zakatA nathI. ane upazama zreNIvALAnuM AyuSya dIrgha hoya te upazama meha guNasthAna sudhI jaImohanIya karmane upazAMta kare che. upazama zreNI prAraMbhIne agIAranA guNasthAnanA aMta sudhI na pahoMcatAM vaccethI ja pAchA vaLI jAya te te khaMDa zreiNuM kahevAya che. ane agIAramAM guNasthAnanA aMta sudhI pahoMce te akhaMDa zreNI kahevAya che. bIjI jANavA jevI hakIkate A navamA anivRtti bAdarasaparAya guNasthAnamAM baMdhanI pAMca rithati che te nIce pramANe- Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #182 -------------------------------------------------------------------------- ________________ navamuM aniyatti bAdAra saM5rAya guNasthAna 181 A guNasthAnanA kALanA pAMca bhAga karavAmAM Ave che. te pAMce ya bhAgamAM baMdha judAjudA hoya che. AThamA guNasthAnanA chellA bhAgamAM 26 karma pravRtione baMdha hoya che. temAMthI hAsya, rati, bhaya ane jugupsA e cArane baMdha viccheda thavAthI te bAda jatAM bAkInI 22 karmaprakRtione baMdha A guNasthAnanA pahelA bhAgamAM hoya che. bIjA bhAgamAM puruSavedane baMdha viccheda thatAM 21 prakRtine baMdha che. trIjA bhAgamAM saMjvalana krodha jatAM 20 prakRtione baMdha, cothA bhAgamAM saMjvalanamAna jatAM 19 prakRtine baMdha ane pAMcame bhAge saMjvalana mAyA jatAM 18 prakRtiene baMdha hoya che. A navamA anivRtti bAdarasaM5rAya guNasthAnamAM udaya paNa pAMca prakAre che. uparanI peThe udayakALanA paNa pAMca bhAga pADavA. temAM nIce pramANe judAjudA udaya che. pahelA bhAgamAM 66 karmaprakRtione udaya che te A pramANe AThamA guNasthAnamAM 72 kemaprakRtieno udaya che. temAMthI hAsya, rati, arati, zoka, bhaya ane jugupsA e cha prakRtione viccheda thatAM bAkInI 66 karmaprakRtione udaya che. bIjA bhAgamAM 64 prakRtine udaya che. zreNIgata AtmAne je vedane udaya hoya te sivAyanA bAkInA be vedane udaya nathI. eTale uparanI 66 prakRtimAMthI A be prakRti bAda jatAM bAkInI 14 prakRtione udaya che. trIjA bhAgamAM saMjavalana krodha jatAM bAkI 63 prakRtione udaya rahe che. cothA bhAgamAM saMjavalana mAna jatAM bAkI 62 prakRtine udaya rahe che. ane pAMcamA bhAgamAM saMjavalana mAyA jatAM bAkI 62 prakRtiene udaya rahe che. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #183 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 182 cauda guNarathAna A navamA anivRtti bAdara guNasthAnamAM AThamA guNasthAnanI upazama zreNavALA upazama samyagdaSTine 142 prakRtiono, kSAyika samyagadaSTine 139 prakRtionI sattA che. ane kSApaka zreNavALAne 138 prakRtinI sattA che. A guNasthAnamAM gati, lesthA tathA asiddhatva nAmanA audayika bhAva che eTale pradezatva guNa, kriyAguNa, gaguNa, avyAbAdhaguNa, avagAhanA guNa, agurulaghuguNa tathA sUkSmatvaguNa audayikabhAvathI pariNamana kare che. judA judA chavanI apekSAe zradhdhA guNa upakSama bhAvathI athavA kSAyikabhAvathI pariNamana kare che. jJAna guNa, darzanaguNa, cAritraguNa tathA viguNu kSayopazama bhAvathI pariNamana kare che. chevatva tathA bhavyatva nAmanA pAriNAmika bhAva zakitarUpa che. A guNasthAnamAM 4 jJAna, 3 darzana, sAmAyika ane chedepasthApanIya e be cAritra, zula lezyA, upazama kSapazama kSAyika e traNa samakita hoya che. A guNasthAnane utkRSTakALa aMtamuhUtane che. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #184 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dazamuM sUkSma saM5rAya guNasthAna sUkSma eTale svalpa, ghaNuM ja . saMpAya eTale kaSAya. sUkSma saMparAya eTale kaSAyane ghaNe ja theDe bhAga. kiTTIrUpa karAyela sUma lebha kaSAyane udaya jenI aMdara hoya te sama saparAya kahevAya che. ane jJAnAdi guNanA svarUpa vizeSane sUkSma saMpAya guNasthAna kahe che. AnA paNa kSapaka ane upazamaka ema be bheda che. ahIM zeSa rahela eka saMjvalana lebhano sarvathA kSaya ke upazama kare che, upazama zreNIvALo upazamAve che ane kSepaka zreNIvALo kSaya kare che. A guNasthAnanA aMte 28 prakRtione sarvathA kSaya karanAra AtmA pAdharo bArame guNasthAne caDI jAya che. paraMtu upazAMta karanAra AtmA agIAramAM guNasthAne AvI pahoMce che. A guNasthAnanI utkRSTa sthiti aMtamuddatanI che. kiTTI karAyela sUkSma lebha eTale saMjavalana lebhanA rasa spardhake je vidyamAna che tene rasa hIna karI apUrva spardhake banAve che. te vakhate keTalAka rasa spardhake hIna rasavALA apUrva spardhako bane che ane keTalAka rasa spardhake mULa sthitimAM hatA tevA ja rahe che tene pUrva spardhako kahe che. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #185 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 184 coTa guNasthAna te pUrva spardhako ane apUrva spardhakomAM rasanI vargao je eka eka rasaze adhikanA anukrama vALI che te vargaNAomAMthI keTalIka vargaNAono evI rIte kSaya kara ke jethI vaNAono anukrama taddana tuTIne chinnabhinna thaI jAya che. e pramANe vargaNIonI ekAMza adhikatAno anukrama toDI rasa spardhakone chinnabhinna kramavALI vargaNayukta banAvavA te kiTTI karI kahevAya che ane te kiTTI te ja lebhanI sUmatA thaI ema jANavuM. bIjI jANavA jevI hakIkata A dazamAM guNasthAnakamAM baMdha 17 karmaprakRtiene heya che te A pramANe-navamA guNasthAnamAM 22 prakRtiene baMdha che temAMthI cAra saMjavalana kaSAya tathA puruSa veda e pAMca prakRtie ghaTADatAM bAkInI 17 prakRtine baMdha che. A dazamA guNasthAnamAM 60 kamaprakRtione udaya che. te A pramANe-navamA guNasthAnakamAM 66 prakRtiono udaya che temAMthI traNa veda tathA saMjavalana krodha, mAna, mAya e cha prakRtie ghaTADavAthI bAkInI 60 prakRtione udaya che. A dazamA guNasthAnamAM navamAM guNasthAnanI peThe upazama zreNIvALA upazama samyagadaSTine 142 prakRtinI tathA kSAyika samakitIne 138 prakRtionI sattA che. kSepaka zreNavALAne navamAM guNasthAnamAM 138nI sattA hatI temAMthI nIce pramANe viccheda jAya che. tiryaMcagati nidrA nidrA uta 4 apratyAkhyAnAvaraNIya. tiryaMca gatyAnupUrvI pracalA pracalA AtApa 4 pratyAkhyAnAvaraNIya 3 vikalatraya sthAnaddhi sUkSma 9 nokaSAya. ekedriya sAdhAraNa bAdara saMjavalana krodha, narakagati, narakagayAnupUrvI mAna, mAyA e 36 prakRti bAda jatAM bAkI 102 prakRtionI sattA che. bhAva A guNasthAnamAM navamAM guNasthAna pramANe che. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #186 -------------------------------------------------------------------------- ________________ agIAramuM upazAMta meha vItarAga chadmastha guNasthAna A suNasthAnanuM bIjuM nAma uparAMta kaSAya vItarAga chaTAtha ema paNa kahevAya che. upazAMta maha mehanIya karmane sarvathA upazama te upazAMta meha athavA upazAMta kaSAya. eTale kaSAyone sarvathA upakrama. vItarAga-mAyA ane lebha kaSAyanA udayarU5 rAma ane upalakSaNathI krodha ane mAnanA udayarUpa haiSa paNa jeonA dUra thayela che te vItarAga kahevAya che. dazamAM guNasthAna sudhI kaSAyano udaya hovAthI te badhA sarAga chaghasya kahevAya che. chavAstha-AtmAnA jJAnAdi guNane dabAve te chagha. eTale jJAnAvaraNa Adi ghAtI karmone udaya. te ghAtI karmone udayavALA AtmAo chadmastha kahevAya che. dazAmA guNasthAna sudhInA chA rAgI paNa hoya che. temanAthI chUTA pADavA mATe ahIM vItarAga padanuM grahaNa karyuM che. vaLI vItarAga Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #187 -------------------------------------------------------------------------- ________________ cauDha guNasthAna 182 dmastha bAramAM kSINameAha guNasthAnavALA AtmAo paNa hoya che. temanAthI judA pADavA mATe ahI upazAMtameDa vizeSaNa che kAraNa ke A guNasthAnanA AtmAoe meAhanIya kanA sarvathA upazama karyAM che tyAre bAramA gurusthAnavALA AtmAoe mehatA sarvathA kSaya karyAM che. upazAMta meha chadmaratha vItarAga AtmAonA jJAnAdi guNeAnA svarUpa vizeSane upazAMta mAha vItarAga dmastha guNasthAna kahe che. mehane upazamAvela che eTale tenI aMdara saMkramaNa, urdUna Adi karaNA temaja vipAkaya ke pradezeAdhya kaMi paNa pravartatuM nathI. dazamA guNasthAnamAM jee kaSAyane upazama karatA hatA te kramazaH vizuddhi vadhavAthI saMpUrNa mAhane eTale bAkI rahela leAbhanA sukSma zane paNa dabAvI dIkhe che, tethI A avasthA upazAMta mAha kahevAya che. A upazAMta meAha avasthAmAM Avela jIva avasya patanane pAme che. kAraNa ke-- meAhane dabAvavAnI aMtima sImA sudhI e pahoMcI gayA eTale pachI dubhAyelA mehune vAre Ave che ane jadhanya eka samaya ane utkRSTa aMta dUta pramANa kALa sudhI te AtmA vItarAga avasthAmAM rahe che. paNa pachI te avazya mehanuM sAmrAjya jAme che. dakhAyalA meha, dArUnA DhagalAmAM AganI kaNI lAgavAthI bhaDAkA thAya tema, ekadama phUTI nIkaLe che ane AtmAne vaLI pAcho adhagAmI banAve che. te vakhate jo tenu AyuSya pUruM thayuM Dhaya te te jIva anuttara vimAnamAM deva tarIke utpanna thAya che ane samyagdaSTi nAmanA cothA guNasthAnane pAme che. ane jo AyuSya pUruM na thayuM heAya teA A guNusthAne aMtarmuhUta kALa rahIne je krame teNe ArahaNu karyu. hAya che te ja krame patana zarU thAya che. AreANu vakhate je je guNasthAna prApta www.umaragyanbhandar.com Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat Page #188 -------------------------------------------------------------------------- ________________ agIAramuM upazAMta moha vItarAga chavAstha guNasthAna 187 karI karmanI je je prakRtionA baMdha, udaya ane udIraNAne viccheda karyo hato, patana vakhate te te guNasthAnane kramazaH prApta karIne pharI te te karmanI prakRtinA baMdha, udaya ane udIraNAne zarU kare che ane te pramANe patane bhukha AtmAmAMthI koI chaThAmAM to koI pAMcamAmAM to koI cethAmAM ane koI te bIjAmAM paNa AvIne chevaTe pahele guNasthAne jAya che. paDatI vakhate sAtamA ane chaThA guNasthAnamAM to Ave ja che. tyAM ja sthira na thAya te koI pAMcame ane koI ethe Ave che. koI trIjethI paDI pahele ane kaI bIjethI pahele guNasthAne jAya che. agIAramA guNasthAnethI paDatAM A rIte kramazaH pahelA guNasthAna sudhI pahoMcI jAya che. A guNasthAnakanuM svarUpa upazama nA svarUpane samajyA vinA barAbara samajI zakAya tema nathI. tethI have ahIM upazama zreNInuM saMkSipta svarUpa ApIe chIe. upazama zreNI AtmA mehanIyakarmane jenA dvArA sarvathA zAMta kare evI uttarouttara vRddhi pAmatI pariNAmanI dhArAne upazama zreNI kahe che. upazama zreNI saMbaMdhI be mAnyatA che-(1) anaMtAnubaMdhI kaSAyanI visaMyejanA karyA vinA upazama zreNI zarU kare nahi. ane (3) anaMtAnubaMdhI kaSAyano upazama karIne upazama zreNuM mAMDI zake. anaMtAnubaMdhInI visAjanA-jIva sAthe anaMta saMsArane saMbaMdha karAvanAra kaSAya te anaMtAnubaMdhI. tene saMyejanA paNa kahe che. kAraNa ke te kaSAya jIvane anaMta saMsAra sAthe joDe che. tenA krodha, mAna, mAyA ane lebha e cAra bheda che ane te samyakatvamAM pratibaMdhaka che. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #189 -------------------------------------------------------------------------- ________________ cauDha guNasthAna eTale samyaktva prApta karavA pahelAM anatAnubaMdhIneA kSaya athavA upazama thavA ja joIe. ene prathama upazama tA ceAthA guNasthAnake thAya che tyAre prathameApazama samyakatva pragaTa thAya che. 188 tyArapachI apUrvakaraNa guNasthAnamAM sthitiSThAta, rasadhAta, guNazreNI, guNasaMkrama ane navA nave sthiti aMdha e pAMca viziSTa kriyA aMtamuM hataM sudhI karIne tyArabAda anivRtti gurusthAnamAM paNa pUrNAMkta pAMceya kriyA uparAMta uddalanA saMkramaNu karIne e guNu sakrama yukta urdUlanA saMkramathI aMtatA mAtramAM cAra anatAnuba'dhInA kSaya kare che. anaMtAnukhathInI upazamanA--upazama zreNInA prAraMbhaka apramatta saMskRta ja hoya chaeN, upazama zreNInA be aMza che--(1) upazama bhAvanuM samyaktva ane (2) upazama bhAvanuM cAritra, temAM cAritra meAhanIyanI upazamanA karatAM pahelAM upazama bhAvanuM samyaktva sAtame guNasthAne ja prApta thAya che. kAraNa ke darzaname hanIyanI traNa prakRtie tathA anaMtAnubaMdhI cAra kaSAya maLI sAta prakRtie te sAtame guNasthAne ja upazamAve che. mATe upazama zreNInA prAraMbhaka apramatta saMyuta ja che. bIjo mata evA paNa che ke cAthA avirati samyagdaSTi, pAMcamA dezavirati, chaThThA pramatta ane sAtamA apramatta guNasthAneAmAMne kAI paNa manuSya ana MtAnubaMdhI kaSAyane uparAmAve che. ane darzana trikanA tA saMyamamAM vA ja upazamAve che. A mata pramANe cAcA guNasthAnathI zreNInA prAra Mbhaka kahI zakAya. dana mAhanIyanI upazamanA--chaThA sAtamA guNusthAnamAM dRna trikanI upazamanA karyA bAda chaThA pramatta ane sAtamA apramatta guNasthAne seMkaDA vAra parAvartana karIne, gamanAgamana karIne AThamA apUrvakaraNa gurusthAne jAya che. tyAM aMtakALamAM sthitidhAta Adi pAMca karaNA vaDe dhaNI sthiti ane ghaNA rasa chA kare che. te pachI Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #190 -------------------------------------------------------------------------- ________________ agyArama upazAMta mAha vItarAga chadmastha guNasthAna 189 navamA anivRtti bAdara saparAya guNusthAne jAya che. tyAM paNa sthitikSAta Adi pAMca karaNA vaDe dhaNuA sthiti ane rasa ochA kare che. cAritra mAhunIyanI upazamanA--navamA anivRtti bAdara sa MparAya guNusthAnanA saMkhyAtA bhAga gayA bAda eka saMkhyAtamA bhAga bAkI rahe tyAre cAritra meAhanIyanI 21 ekavIza prakRtinuM aMtarakaraNa kare che. upazama zreNI karanAra jo puruSa hoya te pahelAM anudINuM napuMsaka vedanA upazaya kare che. te pachI strIveda upamAve che. tyArabAda ekI sAthe hAsya, rati, arati, zeAka, bhaya ane jugupsA e cha nAkaSAye ane te pachI puruSavedane upazamAve che. upazama zreNI karanAra jo strI hAya tA te kramazaH napusaka veda, puruSaveda, hAsyAdi cha naikaSAye| ane tyArapachI strIvedanA upazama kare che. upazamazreNI karanAra jo napuMsaka hoya te te kramazaH strIveda, puruSavaMda, hAsyAdi cha nAkaSAyA ane pachI napuMsaka vedane upazamAve che. tyAra pachI ekIsAthe apratyAkhyAnAvaraNu ane pratyAkhyAnAvaraNa krodhane ane tyAra pachI sajvalana krodhanA upazama kare che. tyAra pachI te AtmA ekI sAthe apratyAkhyAnAvaraNIya ane pratyAkhyAnAvaraNIya mAnanA upazama kare che. te pachI te ja pramANe te AtmA ekI sAthe apratyAkhyAnAvaraNIya ane pratyAkhyAnAvaraNIya mAyAno upazama karI pachI saMjvalana mAyAnA upazama kare che. je samaye apratyAkhyAnAvaraNIya ane pratyAkhyAnAvaraNIya mAyA upazame chete ja samaye sajvalana mAyAnA badha, udaya ane udIrapaNAne viccheda thAya che. tyAra pachInA samayathI te lAbhane vaika thAya che. ahIMthI lAbhanA Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #191 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 190 cauda guNasthAna - - - - - - - - - - - - - - - : : -------- udayane jeTale kALa che tenA traNa vibhAga thAya che- (1) azvakaraNoddhA, (2) kiTIkaraNadhdhA ane (3) kiTTIvedanAdhdhA. azvakaraNoddhA-sattAmAM rahelA rasaspardhako je kALamAM kramazaH caThatA caDatA rasANuvALA paramANuono krama toDayA sivAya atyaMta ochA rasavALA thAya te azvakarNakaraNadhdhA. A azvakarNakaraNakALamAM vartamAna AtmA apUrva spardhako kare che eTale lebhanA atyaMta hIna rasavALA spardhake kare che. spardhaka-A saMsAramAM bhramaNa karatA AtmAo anaMtAnaMta paramANuothI banelA anaMtA raka dhone pratisamaya karmarU5 grahaNa kare che. tenI aMdara eka eka skaMdhamAM ochAmAM ochA rama vALA je paramANu che te paramANumAMnA rasanA, kevaLI mahArAjanA jJAnarUpa zAstra vaDe ekanA be bhAga na thAya tevA sarva jIvathI anaMtaguNuM rasavibhAga, rasANuo thAya che. AvA samAna rasANuovALA paramANuono samUha te pahelI vagaNa. eka adhika rasANuvALA paramANuone je samUha te bIjI vargaNuM, be adhika rasANuvALA paramANuone samUha te trIjI vaNa, ema anukrame eka eka adhika rasANuvALA paraspara sarakhA paramANunA samudAyavALI abhavyathI anaMtaguNa athavA siddhanA anaMtamAM bhAga pramANa anaMta vargaNa thAya che. e anaMta vargaNonA samUhane spardhaka kahevAya che. karmanA eka eka aNumAM je zaktine sUkSma aMza che tenA samUhane vaga kahe che. evA samAna zakitavALA ghaNuM aNuonA samUhane-skaMdhane vargaNa kahe che. eka eka samayamAM jeTalI vargaNAone udaya thavAnuM nizcita thayuM hoya evI eka jAtanI hInAdhika aneka vargaNAonA eka eka samUhane-piMDane spardhaka kahe che. jenI zakti uttarottara vadhatI saMkhyAvALI hoya evA spardhakane Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #192 -------------------------------------------------------------------------- ________________ agIAramuM upazAMta moha vItarAga chaTvastha gurusthAna 191 pUrva spardhaka kahe che. ane jenI zakti uttarottara ghaTatI hoya tevA spardhakane apUrva spardhaka kahe che. saMsArI jIvanA spardhakanI zakita samaye samaye vadhe che. tyAre zreNI para caDelA sAdhunA spardhakanI zakti samaye samaye ghaTe che. kAraNa ke sAdhunI vItarAgatA samaye samaye vadhatI jAya che. apUrva spardhaka-uparanA saghaLA pUrva spardhaka kahevAya che. kAraNa ke saMsAramAM paribhramaNa karatA AtmAo AvA spardhake te bAMdhe che. A spardhakomAMthI prathama dvitIya Adi vargaNAo grahaNa karI tene tIvra vizuddhi vaDe caDatA caDatA rasANuvALA paramANuone krama toDyA sivAya anaMta guNahIna rasavALI karIne pUrvanI jema spardhake kare che. AvA prakAranA aDhArasavALA spardhake pahelAM koI vakhata karyA nahatA mATe te apUrva spardhaka kahevAya che. A pramANe azvakarNakaraddhA kALanA aMtamuhartamAM samaye samaye pUrva spardhakamAMnI vargaNuone anaMtaguNahIna rasavALI karIne tenA apUrva spardhako kare che. ahIM eTaluM samajavAnuM ke sattAmAM je pUrva spardhake rahelA che te saghaLA apUrva spardhako rahelA che te saghaLA apUrva spardhaka rUpe thatA nathI. paraMtu keTalAka pUrva spardhakarUpe paNa rahe che. kiTTIkaraNadvA-saMlana mAyAnA baMdha AdinA viccheda thayA pachI samayanUna be AvalikAkALe saMjavalana mAyAne upazamAve che. A pramANe azvakarNa karaNuddhA pUrNa thayA bAda kiTTIkaraNadhAmAM praveza kare che. te kALamAM lobhanI kiTTIo kare che. kiTTI pUrva spardhAmAMthI ane apUrva spardhakomAMthI prathama dvitIya Adi vargaNuo grahaNa karIne teone tIvra vizuddhinA baLathI anaMtANahIna rasavALI karIne te vaNAomAMnA eka adhika be Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #193 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 192 coTa guNasthAna adhika ItyAdi caDatA caDatA rasANanA kramane teDIne vagaNa vargaNuonI vacce moTuM aMtara pADI devuM. jemake je vaNAmAM asakalpanAe se, eka eka, ekabe ItyAdi rasANuo hatA temAMthI vizuddhinA baLathI rasa ghaTADIne daza, paMdara ke pacIsa rasANuo rAkhavA te kiTTI kahevAya che. apUrva spardhaka kALe je rasa hatuM tenAthI paNa ahIM anaMtaguNa hIna rasa kare che ane caDatA caDatA rasANane kama toDe che e baMne vastu ahIM thAya che. A kiTTIkaraNa kALamAM pUrva temaja apUrva spardhakanI anaMtI kiTTIo thAya che. chatAM sattAmAM pUrva spardhake tema apUrva spardhake paNa rahe che. saghaLA pUrva apUrva sparphakanI kiTTIo thatI nathI. kiTTIkaraNakALanA carama (chelA) samaye eTale ke navamA guNasthAnakanA carama (chelA) samaye yugapata apratyAkhyAnAvaraNa ane pratyAkhyAnAvaraNa lebha upazamAve che, saMjvalana lebhane baMdha viccheda ane bAdara lebhane udaya viccheda thAya che. tyAra pachI AtmA dazAmA sUkSma saMparAya guNasthAnamAM praveza kare che. kiTTIkaraNa pUruM thaye navamuM guNasthAna pUruM thAya che. dazamA sUkSma saMparAya guNasthAnamAM prati samaya keTalIka kiTTIone udaya udIraNAthI bhogave che. ane dvitIya sthitimAMnI keTalIka thriIone upazamAve che. tathA samayanUna be AvalikA kALamAM baMdhAyelA lebhanA daLIyAne (puLone) teTalAja kALe zAMta kare che. A pramANe pratisamaya udaya udIraNAthI bhogavato temaja upazamAvate tyAM sudhI jAya ke sUkSma saMparAya guNasthAnakane carama samaya Ave. ne carama samaye saMjavalana lebha sarvathA zAMta thAya che. tyAra pachInA samaye AtmA agIAramA upazAMta moha guNa rasthAnamAM praveza kare che. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #194 -------------------------------------------------------------------------- ________________ agIAramuM upazAMta meha vItarAga chaghastha guNasthAna 193 kSayopazama ane upazamamAM taphAvata-pahelA anaMtAnubaMdhI kaSAyane udaya hoya tyAM sudhI bhavya siddhika AtmAo paNa samyagadarzana prApta karI zakatA nathI. apratyAkhyAnAvaraNa nAmanA bIjA kaSAyane udaya chatAM samyaphane lAbha thAya che paraMtu deza viratipaNuM prApta thatuM nathI. trIjA pratyAkhyAnAvaraNIya kaSAyane udaya hoya tyAM sudhI sarva virati cAritra prApta karI zakAtuM nathI. jo ke samyaktva ane deza viratipaNuM te prApta karAya che. A pramANe mithyAtva ane pahelA bAra kaSAyane zreNI para caDatAM pahelAM kSapazama thayuM hatuM paNa te karma prakRtione upazama thayo nahote. upazama te zreNImAM ja thAya che. jyAre kSayapazama thAya che tyAre jeno jene kSayopazama thAya che tene tene pradezadaya hoya che. upazamamAM pradezodaya heto nathI. e ja e baMnemAM pharaka che. ' upazama zreNI prApta karatAM pahelAM uparokata prakRtione pradezadaya hato te pradezadayane paNa upazama zreNImAM zAMta kare che. pradezadaya atyaMta maMda zaktivALo hovAthI te samyakatva guNane ghAta karI zakato nathI. eTale kSayapazama thayA pachI mithyAtva ke bAra kaSAyo samyaphavane vAta karI zakatA nathI. kAraNa ke rasodayathI pradezodaya te atyaMta maMda sAmarthyavALe che. jema saMpUrNa cAra jJAnIne matijJAnAvaraNa Adine nitya udayadhrudaya tevA chatAM paNa te udaya maMda hovAthI vighAta karanAro te nathI tema pradezeAdaya paNa vighAta karanAra thato nathI ema jANavuM. upazAMta mahavItarAga chadmasya guNasthAnake AtmA jaghanyathI eka samaya ane utkRSTathI aMtarmuhUrta mAtra rahe che. tyArapachI tyAMthI avazaya paDe che. te pratipAta be rIte thAya che-(1) bhavakSayathI, (2) adhyAyaya che. tIna matathI vija ema ja, Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #195 -------------------------------------------------------------------------- ________________ - - - - - - - 194 cauda guNasthAna bhavakSaya vaDe eTale AyuSya pUrNa thavAthI pratipAta thAya che. koI upazAMta maha guNasthAnakane samaya mAtra sparza AyuSya pUrNa thavAthI kALadharma pAmI anuttara vimAnamAM devapaNe utpanna thAya che. manuSya AyuSyanA carama samaya paryata agIAramuM guNasthAna hoya che ane devAyunA prathama samayathI ceyuM guNasthAna prApta thAya che. maraNa prApta karanArane AzrayIne ja jadhanya samaya pramANa kALa ghaTe che. adhdhAkSaya vaDe eTale guNasthAnakane kALapUrNa thavAthI paDe te je kALadharma na pAme to A guNasthAne aMtarmuhUrta kALa rahIne je krame caDayo hato te ja krame paDe che. paDatI vakhate anukrame sAtamA ane chaThA guNasthAnaka sudhI to Ave ja che. tyAM je sthira na thAya to koI pAMcame ane koI cothe Ave che. keI trIjethI paDI pahele ane koI bIje thaI pahele guNasthAnake jAya che. agIAramethI kramaza: paDatAM A rIte pahelA guNasthAnaka sudhI paNa pahecI jAya che. upazama zreNImAM agIArame guNasthAnethI chava zA mATe paDe che tenA matabhedanA traNa kAraNe A pramANe batAvAya che- (1) zreNIne aMtarmurta kALa pUro thatAM chavane ApoApa paDavAnuM thAya che. (2) aMtarmuhUrta kALa pUro thatAM mehanIya karmane eTale | sarbha lobhane udaya thatAM paDavAnuM thAya che. (3) kALa pUro thatAM pAriNAmika bhAvathI paDe che. paDavAnuM kAMIka kAraNa hevuM joIe. kALa pUro thatAM emane ema nIce paDavAnuM thAya nahi. ema kahI mehanIyanA udayanuM kAraNa ApyuM. tyAre zabdane vaLagI rahI kahevAmAM Ave che ke mehanIyane udaya te dazamA guNasthAne ja hoya. upazAMta mohanIya guNasthAne te moha uparAMta ja hoya. tethI pANimika bhAvathI paDavAnuM kahevAmAM Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #196 -------------------------------------------------------------------------- ________________ agIAramuM upazAMta meha vItarAga chazvastha gurusthAna 195 Ave che. paNa pariNAmika bhAvane svabhAva ane nIce pADavAne nathI. Ama matabhedo che. tene khulAso nIce pramANe. upazama karavuM eTale dabAvIne zAMta rAkhavuM. agIArame guNasthAne sUkSma lebha te che ja paNa te dabAyela che, zreNIno kALa pUro thatAM dabAyale lebha ApoApa upara Ave ja eTale ke mehanIya karmano udaya thAya ja. kAraNa ke upazamane kALa utkRSTa aMtamuhUrtane ja sUtromAM kahe che. upazama-dabANa nIkaLI jatAM dabAyele moha upara Ave te svAbhAvika ja che. agIAramAno kALa pUro thatAM eTale upazama nIkaLI jatAM mehanIyano udaya thAya te niyamAnusAra ja che. temAM kAMI asaMgatatA ke aniyamitatA nathI. ane kALa pUro thatAM ApoApa mehanA udayane svAbhAvika athavA pariNAmika bhAvathI thayo ema gaNavuM hoya te gaNI zake che. eka bhavamAM upazama zreNI vadhAremAM vadhAre be vAra prApta thAya che. je AtmA eka bhavamAM be vAra upazama zreNa kare te ja bhavamAM kSapaka zreNI prApta karI zakato nathI. ane je eka vAra upazama zreNI prApta kare tene te bhavamAM kSapaNa zreNI prApta thaI paNa zake che. A pramANe eka bhavamAM upazama ane kSepaka baMne zreNuM prApta thaI zake eve karmagraMthakArane abhiprAya che. eka bhavamAM bemAMthI eka ja zreNI prApta thaI zake evo siddhAMtakArane abhiprAya che. A uparama zreNuM ochAmAM ochI 8 ATha varSanI vayavALo ane vadhAremAM vadhAre dezanA pUrva krioDa varSanI vayavALo manuSya tathA prathamanA traNa saMdhayaNavALo hoya te ja prAraMbhe che. ane abadhdhAyu athavA badhdha devAyuM hoya te ja prAraMbhI zake che. paraMtu zeSa traNa AyuSya bAMdhela hoya te upazama eNuM prAraMbhI zake nahi. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #197 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 19 upazama zreNInA kAThA upazama zreNI karanAra puruSane AzrayIne A kAThe che. temAM kramasara dareka khAnAmAM samakALe upazamatI prakRtie lakhelI che. sAtamuM guNasthAna 4 anaMtAnubaMdhI kaSAya sauthI pahelAM upazamAve AThamu guNasthAna cauda guNasthAna te pachI mithyAtva, mizra, samyakatva meAhanIya navamuM guNasthAna zarU napuMsaka veda strI veda hAsyAdi che nedhAya purUSa veda apratyAkhyAnI krodha, pratyAkhyAnI krodha sajvalana kradha apratyAkhyAnI mAna, pratyAkhyAnI mAna sajvalana mAna apratyAkhyAnI mAyA, pratyAkhyAnI mAyA sajvalana mAyA apratyAkhyAnI leAbha, pratyAkhyAnI lAbha dazamuM gurusthAna saMjvalana leAbha upazAMta mAha 11 ma guNasthAna Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #198 -------------------------------------------------------------------------- ________________ agIkhArasuM upazAMta mAha vItarAga chadmastha guNasthAna 197 bIjI jANavA jevI hakIktA A agIAramA upazAMta mAhagurusthAnamAM darzana meAhanIya ane cAritra meAhanIya upazAMta thavAthI samyaktva ane cAritra banne upazama bhAvanA ja hoya che. upazamI jIva cAritra mehanIyatA udaya pAmIne upazAMta mAha guNasthAnathI karIthI meha vaDe utpanna thayelA malina adhyavasAyeA vaDe avazya nIce paDe che. zrutakevaLI, AhAraka zarIrI, RjImatI mana:paryava jJAnI ane upazAMta meha guNasthAnI e sa` mahAtmA paNa pramAdanA vAthI anaMta bhavabhramaNa kare che. ane te cAreya mahAtmA te te bhava pachInA bhavamAM ja cAre gativALA thaI zake che. AkhA saMsAracakramAM eka jIvane vadhAremAM vadhAre cAra vAra ja upazama zreNI prApta thAya. ane eka bhavamAM kA`ika mate vadhAremAM vadhAre e vAra upazama zreNI prApta thAya. A agIAranA guNusthAnamAM mAtra eka sAtA vedanIyanA adha hoya che. A agIAramAM gurusthAnamAM udaya 5 prakRtinA che te dazamA guNusthAnamAMnI 60 udaya prakRtimAMthI sajvalana lAbha prakRti ghaTADatAM paNa te udaya che. A guNasthAnamAM sattA 142 tathA 139 prakRtinI dazamA guNasthAnaka pramANe che. A gurusthAnamAM gati, bhezyA tathA asiddhatva nAmanA auyika bhAva che. eTale pradezadhrujI, kriyAguNu, yAgaguNu, avyAbAdhaguNu, avagAhanA guNu, agurulaghugraMNu ane samatvaguNa audiyakabhAvathI pariNamana kare che. zraddhAguNa upazama bhAva tathA kSAyikabhAva judAjudA jIvAnI apekSAthI che, cAritraguNa upazama bhAvathI pariNamana kare che. jJAnaguNu, da naguNu tathA vI'guNu kSaye|pazcama bhAvathI pariNamana kare che. jIvatva, bhavyatva nAmanA pAriNAmika bhAva zaktirUpa che. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #199 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 198 cauda guNasthAna A agIAramAM upazAMta maha guNasthAnakamAM paryAptasatI pacaMdriya, apagata saMjJatA manuSyagati, pacaMdriya jAti, trasakAya, 10 prANa, yoga 9 mAMthI eka vakhate eka, apagatavedatva, AkaSAyatva, jJAna 4, 3, 2 mAM upayogathI eka yathAkhyAta cAritra, darzana 3, 2 mAM upayogathI eka, upacArathI zukalezyA, bhavyatva, kSAyika samyaka e bemAMthI eka, saMstitva AhAraka hoya che, upazAMta kaSAya vItarAga chadmastha aMtarAtmA kramazaH baMne upayoga vALA, pRthakatvavitarka vicAra zukala dhyAnanA dhyAtA hoya che. emanA dehanI avagAhanA ochAmAM ochI 3 hAtha ane vadhAremAM vadhAre 525 dhanuSa sudhInI hoya che. A agIAramAM upazAMta meha guNasthAnane samaya jaghanyathI eka samaya ane utkRSTathI aMtamukta che. A guNasthAnamAM kSAyika samyakavI kSepaka nathI hotA. kAraNa ke dazamA guNasthAnakathI kSapaka zreNIvALA sIdhA bArame guNasthAnake jAya che. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #200 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bAramuM kSINumoha vItarAga chadmastha guNasthAna kSINameha-jene meha kSaya pAmyo che te kSINa meha kahevAya che. kSINamehane badale kSINa kaSAya paNa kahevAya che. bannene artha to eka ja che. vItarAga-ahIM kaSAyone sarvathA kSaya thayela hovAthI, rAgabhAva, dveSabhAva, sarvathA naSTa thayelA hovAthI vItarAga kahevAya che. chadmastha-haju jJAnAvaraNa Adi karmane udaya hovAthI chavAstha kahevAya che. jene moha-kaSAyone kSaya thayA che evA kSINameha vItarAga chadrasthanuM svarUpa vizeSa te kSINameha vItarAga chadmastha guNasthAna kahevAya che. jema dazamAM guNasthAnamAMthI uttarottara vizuddha thayela AtmA agIAramuM guNasthAna pAme ane mohane taddana upakSama hovAthI upazAMtamoha kahevAya che tema dazamA guNasthAnamAM rahela sUkSma saMparAya Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #201 -------------------------------------------------------------------------- ________________ cauda guNasthAna 200 kSapaka jyAre e lAbhanA sukSma aMzane paNa kSaya kare che tyAre dazamA guNusthAnamAMthI sIdhe| A khAramA guNasthAnamAM Ave che. ane te kSINumeha kahevAya che. jema upazAMtameAha avasthA mAtra upazamakane ja Ave che tema A kSINumeha avasthA mAtra kSepaka zreNIvALA jIvAne ja Ave che. upazAMtame|ha avasthAmAMthI avazya patana che tyAre A kSINamehu avasthAmAM patanane avakAza ja nathI, te kramazaH siddha gatine ja pAme che. A kSINameha avasthAmAM aMtamudbhuta kALa rahIne AtmA uparanA guNasthAnane prApta kare che. A bhava chellA bhava che. A guNasthAnake keAI jIvAtmA kALa karatA nathI paNa chelle bhava A rIte saLa kare che. jJAnAvaraNIya pa, danAvaraNIyanI huM ane aMtarAyanI 5 ema traNa karmanI 19 prakRtinA kSaya karI teramA guNasthAnamAM poMce che. jenA krama maLa samI gayA che ane je sAmya bhAvamAM ArUDha thayA che evA kSINameAha yAgInA sAnnidhyamAM hariNI siMhanA baccAne putra buddhithI sparza kare che, gAya vAghanA baccAne ane bilADI hasa bALane temaja mayUra sarpane snehathI papALe che. e ja pramANe anya jIvA paNa janma vaira tajI daIne eka khIjA sAthe snehathI varte che. ahIM kaSAyanA kSaya thavA chatAM kevaLajJAna utpanna thatuM nathI. paraMtu kevaLajJAna temanA AtmAnI samakSa AvI gayu che te uparanA sthAnamAM jatAM ja pragaTa thAya che. ahIM mAhanIya kanuM saMpU nivAraNa thaI gayuM che, nirdehI AtmabhAva pragaTa thayA che. A sa prabhAva teramA gurusthAnakamAM kevaLajJAnanI prAptanI sAthe ja pragaTI nIkaLaze ane AtmA jinapadane dhAraNa karaze. anaMta kALe ane mahAna puruSArthathI A padanI prApti thAya che e bhUlavA jevuM nathI. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #202 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 201 bAramuM kSINameha vItarAga chavAstha guNasthAna kSapaka zreNuM kSapakazreNI karanAra ja A bAramA guNasthAne Ave che. kramazaH caDatAM caDatAM je adhyavasAya dvArA AtmA darzana mohanIyane ane tyAra pachI cAritra mohanIyane sarvathA kSaya kare te kSepaka zreNI kahevAya che. tenA be aMza che-1) kSAyika bhAvanuM samyakatva ane (2) kSAyika bhAvanuM cAritra. kSapakanI pAtratA kSapakazreNIne AraMbha karanAra manuSya ja hoya che ane te ATha varSathI adhika vayane, pahelA vajaRSabha nArA sAyaNavALe, zuddha dhyAnayukta manavALa, cethA avirati, pAMcamA deza virati, chaThA pramatta ane sAtamA apramata e cAra guNasthAnamAMnA koI paNa eka guNasthAnamAM vartata kSApazama samyakatI hoya che. kSapaka zreNI te AThamA guNasthAnethI ja maMDAya che. paraMtu zreNI mAMDanAra kSayapazama samyakatI hovo joIe ane te cothAthI sAtamA sudhInA koIpaNa guNasthAnamAM kSayopazama samyakatva prApta karIne pachI ja AThamAM guNasthAnamAM AvI zreNI mAMDI zake che. kSapaka zreNIne prAraMbhaka je apramatta muni hoya ane te pUrvadhara heya te te zukaladhyAnathI zreNuM mAMDe che ane pUrvadhara na hoya te te dharmadhyAnayukta thaIne zreNe prArabhe che. baddhAyu abaddhAyu kSaka kSapaka zreNIne prAraMbha pUrve AyuSya bAMdhyuM na hoya te ja te cAritra mohanIyanI kSapakazreNI prAraMbhI zake. ane teNe AyuSya bAMdhI lIdhuM hoya te anaMtAnubaMdhInI visAjanA (kSaya) karyA bAda traNa darzanamohanIyana kSaya karIne ja aTake che. tethI AgaLa cAritra Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #203 -------------------------------------------------------------------------- ________________ cau guNasthAna 202 meAhanIyanI 21 prakRtinA kSaya karavAne tatpara thaI zakatA nathI. kAraNa ke tenA AyuSyanA baMdha paDI gayA che te tene vighnarUpa thAya che. kSapaka zreNIne prAraMbha karanArA bahuAyu ane azradghAyu ema e prakAre che temAM jo bhadrAyu kSapaka zreNIneA AraMbha kare ane anaMtAnuba dhInA kSaya karyA pachI maraNanA saMbhava hAvAthI virAma pAme te te AtmA kadAcita mithyA mAhanIyanA udaya thavAthI pharI paNa anaMtAnubaMdhI bAMdhe che. kAraNa ke tenA khIjarUpa mithyAtva mAhatIyane nAza karyAM nathI. paraMtu anatAnubaMdhIne kSaya karyA pachI caDatA pariNAme jeNe mithyAtva mAhanIyane paNa kSaya karyAM che te tenA khIja bhUta mithyAtvanA nAza thayelA heAvAthI kurIvAra anatAnubaMdhI bAMdhatA nathI. darzana saptakanA kSaya karyAM bAda jo maraNa pAme te apatita pariNAme avazya vaimAnika devamAM utpanna thAya che, ane patita pariNAmane anusarI cAre gatimAM jAya che. bahAyuSka hovA chatAM paNuM darzIna saptaka kSaya karyA pachI maraNu na pAme te avazya virAma pAme che, paraMtu cAritra meAhanIyanI kSapaNA mATe udyama karatA nathI, AyuSya pUrNa na thayu hAya ane caDatA pariNAma vALA na heAya te| mithyAtva mAhanIyA kSaya karavA prayatna karatA nathI. dana trikanA kSaya karyAM pachI AtmA vizuddha samyagadRSTi kahevAya che. danatrikamAM samyakatva meAhanIya prakRtinA kSaya thavAthI samyagdarzanane kSaya thayA ema mAnavAnuM nathI, paNa temAM mithyAtva hatuM tenA ja kSaya thayA che eTale pariNAme AtmAne zraddhA bhAva tA nirmaLa thAya che ane te AtmA vizuddha samyagdaSTi kahevAya che. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #204 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bAramuM kSINameha vItarAga chavastha guNasthAna 203 kSapaka zreNInuM kArya mohanIya karmanI 28 prakRtione kSaya kara e kSapaka zreNImAM mukhya kArya che. ane mohanIya kSaya thatAnI sAthe sAthe prasaMge prasaMge bAkInA sAta karmanI prakRtione paNa kSaya thatuM jAya che te gauNa che. traNa karaNa, cAritra mehanIya kSaya karavA mATe prayatna karatA AtmA yathApravRttikaraNa, apUrvakaraNa ane anivRttikaraNa ema traNa karaNa kare che. temAM ahIM sAtamA apramatta guNasthAnakane yathApravRttikaraNa, AThamA apUrvakaraNa guNasthAnakane apUrvakaraNa ane navamA anivRttikaraNa guNasthAnakane anivRttikaraNa samajavuM. yathApravRttikaraNa-danamohanIyane kSaya karavA mATe yathApravRttikaNa kare che tenI vigata agAu apAI gaI che. te pachI apUrvakaraNa kare che. temAM sthitighAta Adi vaDe apratyAkhyAnAvaraNa ane pratyAkhyAnAvaraNa e ATha kaSAyone te pramANe kSaya kare che ke anivRtti bAdara guNasthAnakane prathama samaye tenI palyopamanA asaMkhyAtamA bhAga pramANu sthiti bAkI rahe che, jyAre anivRtti bAdara saMparAya guNasthAnakanI saMkhyAmAM bhAga jAya tyAre sthAnaddhi trika, narakagati, tiryaMcagati, narakAnupUrvI, tiryaMcAnupUrvI, ekeMdriyathI cauridriya e cAra jAti, sthAvara, Atapa, udyota, sUkSma ane sAdhAraNa e soLa prakRtine ulanA saMkrama vaDe udalita karI (sva ane para prakRtimAM saMkramAvI) tenI palyopamanA asaMkhyAtamA bhAga pramANa sthiti bAkI rAkhe che. (udalanA saMkrama ane guNasaMkramamAM pharaka e che ke sva-prakRti ane sajAtIya para prakRtimAM sama kare te ulanA saMkrama che ane mAtra sajAtIya para prakRtimAM pratisamaya asaMkhya asaMkhya guNa saMkramAve te guNasaMkrama kahevAya che.) Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #205 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 204 cauda guNasthAna tyArapachI guNasaMkrama vaDe baMdhAtI prakRtimAM e seLa prakRtione nAMkhI sarvathA tene kSaya kare che. ahIM pratyAkhyAnAvaraNa ane apratyAkhyAnAvaraNa e ATha kaSAyone prathama kSaya karavAno prAraMbha karyo hato paraMtu haju sudhI tene sarvathA kSaya karyo nathI. te daramyAna uparanI seLa prakRtione kSaya kare che. tyArapachI e ATha kaSAyonA bAkI rahelA aMzane aMtarmurtamAM kSaya kare che. uparanuM kathana siddhAMtanA abhiprAyathI che. anya mata e che ke prathama seLa prakRtione kSaya karavAno AraMbha kare ane vacce ATha kaSAyane kSaya kare ane pachIthI bAkI rahelI saLa prakRtione kSaya kare. anaMtAnubaMdhI 4 tathA darzanatrika e sAta prakRtine kSaya karyA pachI kSepaka AtmA naraka, tiryaMca ane deva AyuSyane kSaya kare che ane te pachI upara kahyA pramANe apratyAkhyAnI tathA pratyAkhyAnAvaraNIya ATha kaSAyono kSaya karavAnuM zarU kare che. upara pramANe ATha kaSAya tathA seLa prakRtione kSaya karyA pachI aMtamuhUrtamAM anukrame napuMsakada, strIveda, hAsyAdi cha nekaSAya puruSaveda, saMvalana krodha, mAna, mAyA ane bAdara lebhano kSaya kare che. A badhI prakRtione navamA anivRtti bAdara saMparAya guNasthAnakamAM kSaya thAya che. ane sUkSma saMjavalana lobhane dazamA sUkSma saMparAya guNasthAnake kSaya thAya che. e pramANe sarvathA mohanIya karmane kSaya karI kSINameha vitarAga chaghastha nAmanA bAramA guNasthAnane prApta thAya che. bAramA guNa sthAnanA dicarama samaye nidrAdikane ane carama samaye cauda prakRtiono kSaya thAya tyAra pachInA samaye cAre ghAtI karmone sarvathA kSaya thato hovAthI kevaLI thAya. have ahIM puruSa vede zreNI mAMDanAra AzrayIne prasaMgAgata hakIkata ApavAmAM Ave che. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #206 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ------------------------ bAramuM kSINumeha vItarAga chava guNasthAna 205 krodhane vedatAM je samaye puruSa vedane udaya viccheda thAya tyAMthI eTale kALa krodhane udaya rahevAne che teTalA kALanA traNa vibhAga kare che. te A pramANe - (1) azvakarNa karaNuddhA tenI aMdara apUrva spardhaka thavAnI kriyA thAya che. (2) kiTTIkaraNoddhA tenI aMdara kiTTIo thAya che. (3) kriI vedanAhAnA kALamAM karelI kiTTIe vedAya che. apUrva spardhaka tathA kiTTInuM svarUpa tathA vedanA AgalA guNa thAnanA vivecanamAM apAI gayuM che te pramANe samajavuM. ahIM sudhI AtmA sUkama saMparAya guNasthAna vartI kahevAya che. dazamA sUkSma saM5rAya guNasthAnanA carama samaye jJAnAvaraNa paMcaka, darzanAvaraNa catuSka, yazakIrti, ugotra ane aMtarAya paMcaka maLI seLa karma prakRtione baMdha viccheda thAya ane mohanIyanA udaya ane sattAno vicacheda thAya, tyArapachInA samaye AtmA kSINa kaSAya thAya che eTale ke kSINamaha guNasthAnake jAya che. je napuMsaka ke strIe A zreNI mAMDI hoya te te pita pitAnA vedano kSaya te aMtamAM kare che ane bAkInA be vedomAMthI adhama vedane pahelAM ane bIjAne tyAra pachI kSaya kare che. je pramANe upazama zreNImAM batAvyuM che te pramANe samajavuM. ahIM badhI prakRtine lapaka kALa aMtarmuhUrtane jANa. AkhIya zreNInuM kALa parimANu paNa asaMkhyAta laghu aMtarmuhUrta parimANu eka guru aMtarmuharta jANavuM. ahIM puruSa kSepaka AzrayI kSapakazreNIne kaThe Ave che ane temAM dareka prakRtinI bAjumAM te vakhate AtmA kayA guNasthAne hoya che. te batAveluM che ane AtmA kramazaH kaI kaI kRtione zaka kare che te batAveluM che. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #207 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 206 cauda gugrasthAna kSapaka zreNuMne ke 1 cothA , 1 1 4 anaMtAnubaMdhIne kSaya mithyAtva mehanIya 4 - 5 - 6 - 7 e cAra mizra mohanIya guNasthAnamAMnuM kaI paNa samyakatva mehanIya narakAyuM, tiryaMcAyuM, devAyu 16 ekeMdriya Adi - navamA guNasthAnanA pahelA bhAge 4 apratyAkhyAnAvaraNIya, 4 pratyAkhyAnAvaraNaya kaSAya > navamA guNasthAnanA bIjA bhAge napuMsaka veda navamA guNasthAnanA trIjA bhAge strI veda 6 hAsyAdi nAkaSAya 2 9 , pAMcamA ) puruSa veda chaThA saMjavalana krodha ne che ke sAtamAM che sakvalana mAna AThamA , saMjavalana mAyA > ,, , navamA , saMjavalana lAbha dazamA guNasthAne 2 nidrAdika bAramA guNasthAne '5 jJAnAvaraNa, 5 aMtarAya bAramA guNasthAne 5 darzanAvaraNIya 7ra (73) prakRtine kSaya ! - 14mAM guNasthAnanA upAMte 13 prakRtine kSaya | - 14mAM guNasthAnanA aMte , siddhi-makSa prApti | 1 1 1 1 Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #208 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bAramuM kSINameha vItarAga chavAstha guNasthAna 207 bIjI jANavA jevI hakIkato bAramA kSINa guNasthAnamAM praveza karatI vakhate thoDA samaya sudhI pRthakatva vitarka vicAra zukaladhyAna hoya che. pachI bIjuM ekatva avicAra zula dhyAna heAya che ane te A guNasthAnanA aMta sudhI rahe che. ane te samApta thatAM ja kevaLa jJAna kevaLa darzana utpanna thAya che ane bhAva mana naSTa thAya che. A guNasthAnane jaghanya tathA utkRSTakALa aMtamuhUrtane che. A guNasthAnamAM baMdha eka mAtra sAtA vedanIya hoya che. A bAramA guNasthAmAM 57 karmaprakRtione udaya heya che. te A pramANe-agIAramAM guNasthAnamAM 59 prakRtione udaya che temAMthI vajanArAca tathA nArAca saghayaNa e be prakRtio viccheda javAthI bAkInI 57 prakRtine udaya che. bAramA guNasthAnamAM sattA 101 kama prakRtinI che te A pramANedazamA guNasthAnamAM kSapaka zreNIvAlAne 102 prakRtinI sattA che temAM saMjvalana lebha viccheda jatAM bAkI 101 prakRtionI sattA che. bAramA gusthAnamAM saMjJI paMcendriya, apagata saMjJatva, manuSyagati, pacedriya jAti, trasakAya, navamAMthI koI eka ga, gata vedava, akaSAyatva, jJAna 4, yathAkhyAta cAritra, darzana 3-2 upayogathI eka, zukala lezyA, bhavyatva, kSAyika samyakatva hoya che. bAramA guNasthAnamAM gati vezyA ane asiddhitva nAmanA audayika bhAva che eTale pradezatvaguNa, kriyAguNa, gaguNa, avyAbAdhaguNa, agurulaghu guNa tathA sUkSmatva guNa audayika bhAvathI pariNamana kare che. zraddhAguNa tathA cAritraguNa kSAyika bhAvathI pariNamana kare che. jJAnaguNa, darzanaguNu, viryaguNa, kSApakSama bhAvathI pariNamana kare che. A guNasthAnamAM pathamika bhAva heta nathI. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #209 -------------------------------------------------------------------------- ________________ teramuM sagI kevaLI guNasthAna yoga, vIrya, zakita, utsAha, parAkrama vagere paryAya zabda che. vega sahita hoya te soga. eTale mana, vacana ane kAyAne vyApAra ga je kevaLIne hoya te sagI kevaLI kahevAya che. A guNasthAne cAra ghAtI karmone sarvathA kSaya thavAthI utpanna thayela kevaLajJAna ane kevaLadarzana hoya che. AtmAnA vikAsane rodhaka kamarUpI moTuM sainya che temAM meha e senApati che. senApati meha jayAre nAza pAme tyAre tenA nAnA moTA sainikanI dUravasthA thAya che. mohanA nAza thavAthI bIjAM jJAnAvaraNa darzanAvaraNa ane aMtarAya e traNa ghAtakarmanI zakti paNa kSINa thaI jAya che. aMtarmuhUrta pachI e traNeya ghAtI karmone nAza thaI jAya che ane AtmA niratizaya jJAna Adi guNone prApta kare che. e samayamAM mana, vacana ane kAyAnA ganI pravRtti baMdha na hovAthI te avasthAne sAgI kevaLI avasthA kahe che. kevaLajJAna eTale sarvApaNuM, cauda rAjalakane jovAnI saMpUrNa zakti, zuddha AtmajJAna, svabhAvadazA. A svabhAva darzana ADuM have Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #210 -------------------------------------------------------------------------- ________________ teramuM sagI kevaLI guNasthAna 209 koI paNa vini, AvaraNa rahyuM nathI. AtmabhAva zuddha sphaTika maNinI peThe prakAzI rahyo che. A vakhate AtmA keI anero AnaMda bhogave che tenuM varNana karavA keI samartha nathI. A sagI kevaLI bhagavAnane maga, mana:paryava jJAnI athavA anuttara vimAnanA deva Adie manaThArAja pUchelA praznonA mana vaDe ja uttara Ape tyAre pravarte che. temane vacanayoga dharmadezanA AdikALe pravarte che ane kAyayoga vikAra, gamanAgamana tathA nimeSa umeSa AdimAM pravarte che. anya kSetramAM rahelA mana:paryava jJAnI athavA anuttara vimAna vAsI deva Adi jyAre mana dvArA prazna kare tyAre prabhu te praznane kevaLajJAna dvArA jANI tene je javAba ApavAne heya tene anurUpa mane varganuM pariNumAve che. pariNAma pAmelI te mane vargaNuone mana:paryavajJAnI athavA avadhijJAnI pitAnA jJAna vaDe jue che, joIne te manevaNanA AkAra dvArA anumAna vaDe vivakSita vastunA vicAra sAthe AkArane niyata saMbaMdha hovAthI AkAra dvArA bAhya arthanA vicArane jANe che. aMtamuhUrta AyuSya bAkI rahe tyAre kevaLajJAna utpanna karI mekSamAM jAya teo AzrayI sayogI kevaLI guNasthAne aMtamuhUrta jaghanya kALa che. ane pUrva koThI varSanA AyuSyavALA garbhamAM sAta mAsa rahI utpanna kare teo AzrayI dezona keTI pramANe utkRSTa kALa che. AyojikAkaraNa saghaLA sayAgI kevaLIo mekSagamana samaye aMtarmuhUrta AyuSya bAkI hoya tyAre samudaghAta karavA pahelAM AyojikAraNa avazya kare che. A jakAraNano artha- 14 Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #211 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 210 cauda guNasthAna = = = = = A = maryAdA. jika = vyApAra karaNa = kriyA. eTale ke kevaLInI daSTirUpa maryAdA vaDe atyaMta prazasta mana vacana kAyAne vyApAra te AyojikAkaraNa kahevAya che. jo ke kevaLI mahArAjanA yugane vyApAra prazasta ja hoya che chatAM evI viziSTa yoga-vRtti thAya che ke jenI pachI samughAta athavA yoganA nidharUpa kriyAo thAya che. keTalAeka AcAryo AyojikAkaraNane AvarjitakaraNa evuM nAma Ape che. tene artha tathAbhavya svarUpa pariNAma vaDe mekSagamana pratye sanmukha karAyela AtmAne atyaMta prazasta yoga vyApAra te AvarjitakaraNa kahevAya che. bIjA keTalAeka AyA AyejikA karaNane Avazyaka kAraNa kahe che. avazya karavA yogya kriyAne Avazyaka karaNa kahevAya che. atyaMta prazasta mana vacana kAyAnA vyApArarUpa kriyA avazya karavA yeya che mATe te Avazyaka karaNa kahevAya che. AjikA karaNa karyA pachI je kevaLI mahArAjane temanuM AyuSya jeTaluM bAkI che tenAthI vedanIya Adi karmonI sthiti adhika heya te te karmone samAna karavA mATe samuddaghAta kare che. samuddhAtamAM vedanIya Adi karmonI vadhArAnI sthiti ane paramANuono nAza karI avaziSTa AyuSya sAthe ja te karmo bhegavAI jAya ema kare che. A samuddaghAta aMtarmuhUrta AyuSya bAkI hoya tyAre ja thAya che. jo tema na kare te AyuSyakarma samApta thAya ane vevanIya Adi bIjA karma bAkI rahI jAya. mATe karmone pradeza ane sthiti vaDe samAna karavA mATe kevaLajJAnI samughAta kare che. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #212 -------------------------------------------------------------------------- ________________ teNuM sArI kevaLI guNasthAna 211 je kevaLI mahArAjane vedanIya Adi traNa karma AyuSyanA jeTalI ja sthitivALA che teo samughAta karatA nathI. sama = samaka. uta = adhikapaNe. ghAta eTale ghAta. samya rIte adhika karmone vAta kare te samudUghAta, athavA pharI vAra ghAta karavo na paDe tevI rIte vedanIya Adi karmone vinAza je kriyAvizeSamAM thAya te kriyAvizeSane samuddhAta kahe che. samuddaghAta kevaLI samuddaghAta vakhate prathama samaye pitAnA Atmapradezane jADAImAM svazarI pramANu ane laMbAImAM urdhva ane adhekAMta pramANa daMDa kare che. bIje samaye te ja daMDAkAra Atmapradezone pUrvapazcima athavA uttara-dakSiNa vistArI lekAMtapramANu kapATAkAra kare che. trIje samaye pUrva-pazcima athavA uttara-dakSiNa lekAMta paryata vistArI maMthAna AkAra, ravaiyArUpa AkAra kare che. cothe samaye vaccenuM aMtara pUrI saMpUrNa lekavyApI thAya che. pAMcame samaye aMtarane saMharI maMthAnAkAra rAkhe che. chaThe samaye maMcAnAkArane saMharI kapATAkAra rAkhe che. sAtame samaye kapaTAkAra harI daMDAkAra rAkhe che. ane AThame samaye daMDAkAra saMharI zarIrastha thAya che. samuddhAta karyA pachI lezyA ane yoga nimitte thatA sAta venIyanA eka samayanA baMdhane rokavAnI IcchAthI yogane nirAdha kare che. jo ke sattAmAM rahelA vedanIya Adi karmo potAnI sthitine kSaya thavAthI nAza pAme paNa normarUpa yoga dravya vaDe jIvanuM vIrya pravartatuM hovAthI kevaLIne samaya sthitine baMdha anivAryapaNe thayA ja kare. agIArama, bAramA ane teramA guNasthAnake mAra vega nimitte je sthitine baMdha thAya che te pahelA samaye baMdhAya, bIja samaye Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #213 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 212 cauda guNasthAna bhagavAya ane trIjA samaye sattA rahita thAya, ema samaye samaye baMdha thAya, bhegavAya ane sattA rahita thAya. ema kevaLI bhagavAnane anivAryapaNe baMdha thayA ja kare che mATe temane yoga nirodha karavo Avazyaka che. temAM prathama bAdara kAyayoganA baLathI bAdara vacanagano virodha kare che. tyAra pachI aMtarmuhUrta rahIne bAda kAyAgathI ja bAdara manoyogane aMtamuhUrtamAM nirodha kare che. tyAra pachI aMtarmuhUrta rahIne bAda kAyAga thakI uchavAsa niHzvAsane aMtamuhUrtamAM rodha kare che. tyAra pachI aMtarmuhUrta rahIne sUkSma kAganA baLathI bAdara kAgane nirodha kare che. kAraNa ke jyAM sudhI bAdara yoga hoya tyAM sudhI sUma yogono rodha thatuM nathI. - tyAra pachI sUkSma kAga dvArA sUkSma vacana vegane rodha kare che. tyAra pachI bIjA koI paNa yogane rodha karavA prayatna nahi karatAM te ja avasthA mAM aMtarmuhurta rahe che. tyAra pachI sUkSma kAyayoganA sAmarthyathI sUkSma mAgane aMtarmuhartamAM rodha kare che. tyAra pachI aMtarmuddata rahI sUkSma kAga vaDe aMta muhartamAM sUkSma kAgane rAdha kare che. te vakhate temane "sUkSma kriyA apratipAtI" nAmane zukala dhyAnane trIje bheda hoya che. te dhyAnanA sAmarthyathI vadana, udara vagerenA vivara (khAlI jagyA) pUrAya che. ane zarIra-pramANa Atmapradezane eka tRtIyAMza bhAga saMkucita thaI be tRtIyAMza bhAga bAkI rahe che. e pramANe sayogI avasthAnA chellA samaye sUkSma kAyayogane rodha kare che te samaye sarva karmanI sthiti agIpaNunI sthiti samAna hoya che. ayogI avasthAmAM je karmane udaya nathI tenI sthiti tenAthI eka samaya nyUna hoya che.' Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #214 -------------------------------------------------------------------------- ________________ teramuM sagI kevaLI guNasthAna 213 kevaLI bhagavaMte A daza bola sAthe vicare che-(1) yogI, (2) sazarIrI, (3) salespI, (4) zukalakSmI , (5) yayAkhyAta cAritra, (6) kSAyijJamati, (7) paMDitavIrya, (8) zukaladhyAna, (4) kevaLajJAna ane (10) kevaLa darzana. sthiti jaghanya aMtarmuhUrta khane utkRSTa deza UNuM pUrvakaeNDI gaNAya che. bIjA trIjA zukaladhyAnanA pAyAne dhyAyIne caudamA guNasthAnake pahero. bIjI jANavA jevI hakIkata A guNasthAnanA pahelA samaye cAra ghAtI karmone kSaya thavAthI AtmA kevaLajJAna, kevaLadarzana, anaMta sukha ane anaMta vIrya (zakti) prApta kare che. ane te AtmA jinendra, kevaLI, sarvajJa, sarvadarzI, sakaLa paramAtmA, prabhu, Izvara, bhagavAna vagere saMjJAthI saMbodhAya che. kevaLI bhagavAna aupacArika kAraNathI be prakAranA kahevAya che-(1). sAmAnya kevaLI, (2) tIrthakara kevaLI. kevaLI bhagavAnanA vacanogathI bhagavAnanA saMpUrNa pradezathI dvAdazAMgarUpa vANI khare che. lekamAM zabda asaMkhyAta che. e kaI zabda bAkI na rahe ke je bhagavAnanI vANImAM na Ave. A kAraNathI digaMbare bhagavAnanI vANIne anapharI vANI kahe che. kevaLI bhagavAnanI vANI aneka bhASAnA rUpamAM hoya che, temanI vANImAM badhI bhASAnA zabdo hoya che ke jethI dareka jIva bhagavAnanI dezanA tenI potAnI bhASAmAM samajI zake, A kAraNathI bhagavAnanI vANIne digaMbaro dhvani kahe che. kevaLI bhagavAnanuM zarIra parama audArika paramANunuM banI jAya che ane samaye samaye audArika paramANu grahaNa kare che. tIrthakara kevaLI bhagavAnane mahAna puNyane udaya hoya che tethI Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #215 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 214 cauda guNasthAna temanuM samavasaraNa devo race che tyAre sAmAnya kevaLIne mahAnapuNyane udaya nahi hovAthI temane samavasaraNane badale deva "gaMdhakuTi" banAve che ema digaMbara mAnyatA che. kevaLI bhagavAnane daza prANamAMthI cAra prANa hoya che--(1) vacana prANa, (2) kAyaprANa, (3) zvAsozvAsaprANa ane (4) AyumANa. vaLI bhagavAnane pAMca indriya tathA dravyamana mabIne che prANano abhAva che. kAraNa ke kevaLI bhagavAnane kSAyika jJAnanI prApti thaI gaI che ane e che prANo te kSApazamika jJAnIone heya che. kSayopazama jJAna parAdhIna che ane te A cha prANo dvArA jJAnanI prApti kare che. paraMtu kevaLI bhagavAna te e cha prANanI sahAyatA vinA ja pitAnA saMpUrNa Atma pradezothI kAlakanA samarata padArtho trikALI paryAya sahita vartamAnamAM dekhe che, eTale ke temanA jJAnamAM jhaLake che. te kAraNathI kevaLI bhagavAnamAM cha prANono abhAva che. kevaLI bhagavAnane bhAva udIraNuM nathI hotI kAraNa ke kevaLI paramAtmAne rAgAdika tathA kSayopazama bhAva nathI hotA. kevaLI bhagavAnane dravya udIraNa hoya che ema AgaLa vAkya che tenuM kAraNa ane tene artha e che ke kevaLI bhagavAnane AgaLa varNavyA pramANe samudra ghAta karavo paDe che. cha mAsanuM AyuSya bAkI rahyuM hoya tyAre kevaLajJAna utpanna thAya temane te avazya samudaghAta kare paDe che. bAkInA kevaLIne AyuSya karatAM vedanIya Adi traNa karmanI sthiti vadhAre hoya te ja samuddaghAta karavA paDe. kevaLI bhagavAna aDhAra deSa rahita hoya che te aDhAra doSa A pramANe- (1) janma (3) sudhA (7) Arti (10) zoka (13) bhaya (16) veda (2) jarA (5) tRSA (8) Azcarya (11) madda (14) ciMtA (17) rAga (3) maraNa (%) kheda (9) roga (12) moha (15) nidrA (18) dveSa Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #216 -------------------------------------------------------------------------- ________________ teramuM sagI kevaLI guNasthAna 215 kevaLI bhagavAnanA upadeza, darzana, vihArathI aneka bhavyajIvone AtmalAbha thAya che. kevaLI bhagavAna mokSamArganA netA kahevAya che. teramA sagI kevaLI guNasthAnamAM baMdha phakata eka sAtA vedanIya hoya che. teramA gurusthAnamAM 42 karma pravRtione udaya hoya che te A pramANe-bAramA gurusthAnamAM 57 prakRtiono udaya che temAMthI jJAnAvaraNa 5, darzajJAvaraNa 4, nidrA, pracalA ane aMtarAya 5 maLI kula 16 prakRtiono viccheda thavAthI bAkInI 4 prakRtine udaya che ane tIrtha karanI apekSAthI tIrtha kara prakRti maLIne 42 prakRtine udaya che. teramA guNasthAnamAM 85 prakRtionI sattA che. te A pramANe bAramA guNasthAnamAM 10 prakRtinI sattA che temAMthI jJAnAvaraNa 5, darzanAvaraNa 4, nidrA pracalA ane aMtarAya pAMca maLI soLa prakRtie viccheda javAthI bAkInI 85 prakRtionI sattA che. teramA gurusthAnamAM upazama bhAva tathA kSapazama bhAva nathI. bAkIne traNa audayika bhAva, kSAyika bhAva tathA pAriNabhika bhAva che. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #217 -------------------------------------------------------------------------- ________________ caudamuM agI kevaLI guNasthAna bAdara ke sUkSma ga rahita kevaLajJAnI ayogI kevaLI kahevAya che. tenA svarUpa vizeSane agI kevaLI guNasthAnaka kahe che. tenA prathama samaye karmano kSaya karavA mATe yuparata kriyA anivRtti nAmanA zukaladhyAnanA cothA pAyA para ArUDha thAya che ane zailezI karaNamAM praveza kare che. zailezIkaraNa meru parvatanA jevI sthiratA. tene viSe vedanIya, nAma ane gotra kamanI asaMkhyaguNa zreNI vaDe ane AyuSyanI svAbhAvika zreNI vaDe karaNa-nirjarA karavI te zelezIkaraNa kahevAya che. tene kALa madhyama rIte pAMca haravAkSaranA uccAraNa eTale che. ahIM jeTalI udayavatI karmaprakRtio che tenI sthitinA kSayathI nAza pAme che. je prakRtine udaya nathI tene sajAtIya udayavatI prakRtimAM stibukasaMkramathI saMkramAvI uyavatI prakRti rUpe vedo agI guNasthA nakanA chellA be samaya bAkI hoya tyAre devagati Adi bahetera prakRti Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #218 -------------------------------------------------------------------------- ________________ caudama yAgI devanI guNusthAna 217 eneA kSaya kare che ane chelle samaye manuSya gati Adi udayavatI tera prakRtinI sattAnA viccheda thAya che. tyArapachI ameAgI kevaLa sava kama rahita thaI te ja samaye leAkAnte jAya che ane tyAM zAzvata kALa rahe che. kAraNa ke temaNe janmanuM kAraNa rAga AdinA sathA kSaya karyo che tethI tee karIthI sasAramAM AvI janma dhAraNa karatA nathI. siddha dazA guNasthAnAtIta che kAraNa ke jyAM sudhI AtmAnA guNu vadhatA rahe tyAM sudhI guNasthAna che. saMpUrNa zuddha dazA prApta karI eTale tene kAMI karavAnuM bAkI rahetu nathI, kRtakRtya che tethI temane krAi guNasthAna nathI. siddha dazAmAM kSAyika ane pAriNAmika e e bhAva hAya che. samakti haiAya che. siddha sthitimAM jIvanI sarva kaLA khullI hoya che. siddhanuM sukha avarNanIya che ane te zAzvata sadAkALa rahenAra che, jIvAtmAnI A chellI prApti che. pahelI prApti mAnava janma, bIjI prApti dhama samIpatA, trIjI prApti samyagdarzana, cAthI prApti kaivalya darzana, pAMcamI prApti saMpUrNa meAkSa, bIjI jANavA jevI hakIkatA A caudamA yAgI kevaLI guNasthAnane kALa eka atarmuhUta che athavA pAMca hasva svarAnA uccAramAM lAge teTalA kALa che. A gurusthAnavALA jIva apramatta, ekasvarUpa, vItarAga, kevaLajJAnI, ayeAga, kSAyika samyagdaSTi hAya che. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #219 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 218 cauda guNasthAna agI jinakevaLIne eka phakata Ayu prANa che. kAraNa ke temA guNasthAnanA aMte kAyaprANa, vacanapANu tathA zvAse zvAsaprANa e traNa prANane paNa nAza thaI jAya che eTale caudamAM guNasthAne phakta Ayu prANu ja bAkI rahe che. caudamAM guNasthAnamAM koIpaNa prakRtine baMdha hoto nathI. ahIM udaya kevaLI bhagavAnane 11 prakRtine che te A pramANe che - vedanIya paMcaeNpriyajAti trasa Adeya manuSya gati yazakIrti bAdara uccagetra manuSya Ayu subhaga paryApta ane tIrthaMkara bhagavAnane tIrthaMkara prakRti umeratA bAra prakRtine udaya che. caudamA guNasthAnamAM teramA guNasthAna pramANe ja 85 prakRtinI sattA che. paraMtu diyarama samayamAM 7ra pravRttionI ane aMtima samayamAM bAkInI 13 prakRtionI sattA naSTa thAya che. tyAre karmane atyaMta abhAva thavAthI ahaMnta parameSThImAM siddhaparyAya pragaTa thaI jAya che. caudamA guNasthAnamAM audayika, kSAyika ane pariNAmika bhAva hoya che ane siddha paramAtmAmAM kSAyika ane pariNAmika bhAva heya che. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #220 -------------------------------------------------------------------------- ________________ - 6 % ja che , 14 ayogI kevaLI 13 sogI kevaLI 1ra kSINameha 15 upazAtmeha 10 sukSmasaM5rAya 7 apramattasaMvata 6 pramasaMvata 5 dezaviratI 3 mizra 2 sAsvAdana 1 mithyAtva , , 4 avirata samyagdaSTi che apUrvakaraNa 1le bhAga , , - 5 pa 2 gha the bhAga , 3jo bhAga gu. 1le bhAga je bhAga ume bhAga 6ThTho bhAga kathA bhAga 3je bhAga bhAga bhAga bhAga cauda guNasthAna Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat guNasthAnonA nAma - - - - 6 ha ha ha ha ha ha ha ha ha ha ha La 0 0 0 0 0 __LamakRti dva hara | uttaraprakRti aMdhayaMtra = --------- - - 8 da__sonAvaraNIya ? 0 0 0 0 ? ? ? ? ? ? ? ra ? ? ? ? ? ? ? 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 * * * * * * e _ | darzanAvaraNIya ` mr mr mr mr mr mr mr sy my my my my my my my my my w m s m m 51_ m m 9)1 0. 0 0 ja 0 0 >> o jha Ta ja 84 ra ra ra ra = cha cha jha = ja cha www.umaragyanbhandar.com 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 - - - 0 0 - cha - - 0 0 cha ba - - 0 0 0 0 0 0 0 ba ba ba ba ba ba - - - - - - - | mohanIya 0 0 = . AyuSya ba 8 - - - - - 6 | nAma 0 0 0 - - - - - - - - - - - - - - - - - ja ja ja ke / 219 h h h h ` ` ` ` ` ` ` ` ` ` ` ` ` ` ` ` ` ` ` 2018 | ` ` Page #221 -------------------------------------------------------------------------- ________________ cauda guNasthAna udIraNuM yaMtra kramaka guNasthAnanA nAma jJAnAvaraNIya darzanAvaraNIya vedanIya mehanIya kakitce nAma getra aMtarAya gha 5 9 228 467 117 5 0 226 464 2 S 1 mithyAtva sAsvAdana 26 S | mizrA S 22 4pa1 2 pA 222 455 2 5 S A avirata dezavirata S ja pramatta S ja << 0 8 - 0 0 0 - 0 . - 0 0 apramatta 1 4 apUrvakaraNa che anivRtti bAdara 1. sUkSmasaM parAya upazAntamoha kSINameha sagI kevI 14 agIkevaLI - 0 0 - 0 0 037 1 5 4 | 0 0 - - * deg deg deg Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #222 -------------------------------------------------------------------------- ________________ coka guNasthAna kramAMka guNasthAnA nAma 16 mithyAtva sAvAdana Adya 3) mizra 4 avirata 5 dezivarata ka! pramatta 19 apramatta 8 apUrNAMkaraNa ! anivRtta 106 sukSmasa parAya 11 upazAntamAha 12 kSINa mAha 13 sayAgI kevaLI 14 AyegI kevI udaya yatra PJ{rne uttaraprakRti jJAnAvaraNIya 1rara hjo>>>lh3 ra 8 117 5 8 226 8 111 5 8 225 8 100 5 9 222 8 104 5 9 222 vedanIya mAhanIya 60 5 6 2 59 5 42 . 12 6 2 haklire 1 221 nAma gAtra ataya 0 467 2 5 464 2 ra 87 5 8 218 244 2 81 5 2014 144 1| pA 76 5 6 214 142 1 5 213 139 15 72 5 6 pa 2 7 1039 1 45 455 459 2 ra ra tr o . 1939 1 1439 10 1 0 1037 1 0 1038 1 Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #223 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sattAyaMtra kramAMka guNasthAnanA nAma mULaprakRti uttaraprakRti upazama zreNuM kSapakazreNI kile Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat 0 dha mithyAtva sAsvAdana 1485 148 147 0 - 0 8 8 8 8 8 9 8 2 | jJAnAvaraNIya N = = = = = = | dezanAvaraNIya P P = * = = * = | vedanIya 0 awww w w w w | mehanIya. 0 mizra 147 8 8 8 8 2 8 8 8 2 | aMtarAya 0 0 0 0 04/75 0. P | S S S SS S SS | ` ` ` ` ` ` ` ` sh - - 8 mmmmmmmmmm hm w when we would 6 - raj TV www.umaragyanbhandar.com avirata 148 141 dezavirata 148 141 pramatta 8 | 148, 141 | apramatta 8] 148 141) apUrvakaraNa 148 31 39 | * tadbhavamekSagAmI upazamazreNI mAMDanArane anantAnubandhInI visaMyejanA karyA pachI traNa AyuSa ane cAra antAnubandhI sivAya ekaso ektAlIza prakRtionI sattA hoya che. ke bhaviSyamAM kSapakazreNuM mAMDaze evA kSopazamasamyagdaSTine eka pIsatALIza prakRtionI ane darzanasaptakakSaya karyA pachI kSAyikasamyagdaSTine eka ADatrIza prakRtionI sattA heya. + upazamaNa mAMDanAra kSAyikasamyagdaSTine darzana samaka, narakAyuSa ane tiryaMcAyuSa vinA ekaso || cauda guNasthAna Page #224 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ogaNacAlIza prakRtionI sattA heya che. ane upazamasamyagdaSTine anantAnubadhI catuSka ane pUrvokta be AyuSya vinA ekasebetAlIza prakRtionI sattA hoya che. jeonA mate anantAnubaMdhInI upazamatA karanAra upazama mAMDe tene mate be AyuSya sivAya ekase chetAlIza prakRtionI sattA hoya che. caula guNasthAna Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat ` cha AS = = ` ` -~-- = 138 ` = 138 | 138 | 138 | 122. 138 | 114 113 13 112 139 106 138 105 108 104 * ----: - 1 ` = ---- = = = = = = = ` ` ------ 8 | anivRtti 1 lo bhAga 2 je bhAga 3 je bhAga 4 the bhAga bhAga bhAga 7 me bhAga 8 mo bhAga >> 8 mAM bhAga sUkSmasaM parAya upazAntameha kSINameha saMgIkevaLI ayogIkevaLI w = ka ra ka ka ka ra ra ra ra ra 0 0 -- ` -- = 108 w w x ` 4 C-CR ` ------------ ver 8 ` - ---- = 0 0 0 ` S www.umaragyanbhandar.com 85 85 + 0 0 ` 85 m D 23 Page #225 -------------------------------------------------------------------------- ________________ guNasthAna dvAra guNasthAnadhAra 22 bAvIza che tenI gAthA nIce ApIne pachI tenI nIce tenA artha-nAma ApelA che- gAthA nAma lakhaNu guNa diI kiriyA sattA baMdha vede ya, udaya udIraNA ceva, nijaro bhAva kAraNa. parisaha magna AyAya, jivA ya bhede jaga upayoga, lesA caraNa sammatta, appA bahucca guNaThThANe hi artha - dvAranA nAma (1) nAma (6) baMdha (11) bhAva (16) chabheda (2) lakSaNa (7) vedana (12) kAraNa (17) yoga (3) sthiti (8) udaya (13) parisaha (18) upayoga (4) kriyA (8) udIraNa (14) bhArgaNa (18) vezyA (5) sattA (10) nirjarA (15) AtmA (20) cAritra (21) samyaphava (22) alpa bahuva. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #226 -------------------------------------------------------------------------- ________________ guNasthAna dvAra - : -- ----------=-= = 1. guNasthAnanA nAma (1) mithyAtva (8) apUrvakaraNa athavA nivRtti bAdara (2) zAsvAdana (9) anivRtti bAdara (3) mizra (10) sUkSma saMparAya (4) avirati samyagadaSTi (11) upazAMta meha (5) dezavirati samaSTi (12) kSINa moha (6) pramatta saMyata ' (13) saMyogI kevaLI (7) apramatta saMyata (14) ayogI kevaLI 2. lakSaNa dvAra AgaLa dareka guNasthAnanA prakaraNamAM tenuM varNana ApeluM che te varNanamAM tenAM lakSaNa AvI jAya che. tethI ahIM pharIthI judA lakSaNo batAvavAnI jarUra rahetI nathI. 3. sthiti dvAra kyA kyA guNasthAnanI sthiti eTale kALamaryAdA keTalI hoya che te atre batAvela che. gu. 1-ahIM traNa prakAranI sthiti hoya che te nIce pramANe- (1) anAdi aparyAvasita. te mithyAtvanI Adi nathI aMta paNa nathI evA abhavya jIvanuM mithyAtva. (2) anAdi saMparyavasita. te mithyAtvanI Adi nathI, paNa aMta che. te bhavya jIvonuM mithyAtva. (3) sAdi saparyavasita. te mithyAtvanI Adi paNa che ane aMta paNa che. te paDavAI bhavya jIvoe pharIthI mithyAtva prApta karyuM mATe mithyAtvanI Adi thaI 15 Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #227 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 226 cauDha guNasthAna ane AvA paDavAI jIvA utkRSTa deze UNA adha puddagaLa parAvartana kALamAM pharIthI sakti pAmIte me kSe jaze mATe te mithyAtvanA aMta paNa thayuM. gur--jadhanya sthiti eka samayanI ane utkRSTa sthiti cha AvalikA ane sAta samayanI, yu. 3-jadhanya tema ja utkRSTa sthiti aMtarmu dUtanI. 3.4--jadhanya sthiti aMtarmuhRtanI ane utkRSTa thiti sAdhika 66 sAgarApama. te 22 sAgarApamanI sthitie traNa vAra bArame devalAka upaje ane traNa pUrva kreADI adhika manuSyanA traNa bhava kare te AzrayI. athavA-- anuttara vimAnamAM 33 sAgaropamanI sthitie be vAra upaje ane traNa pUrva kreADI adhika manuSyanA bhava kare te AzrayI jANavuM. zu. pa--jadhanya sthiti aMtamunI, utkRSTa sthiti deza (81 varSa) UNI krADa pU. zu ?--gu. 5 mA pramANe, gu. 7 thI 11--jadhanya eka samaya ane utkRSTa aMtamu tanI sthiti. 3. 12--jadhanya tema ja utkRSTa sthiti tamatanI, 3 13--gu. 5 mA prama ze. 3. 14--pAMca laghu akSara kheAlAya teTalA kALa pramANu. 4. kriyAdvAra kriyA pacIza prakAranI che tenI vigata nIce pramANe che-- 25 prakAranI kriyA 1. kAyikI kriyA--ayatanAthI kAyAne pravartAvavI. duSTabhAva www.umaragyanbhandar.com Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat Page #228 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sthAna dvAra 227. yukta thaIne prayatna kara, koI kAmavAsanAne mATe tatpara thavuM e kAyikakriyA. 2, AdhikANikI kriyA-hiMsAkArI sAdhanene grahaNa karavA te adhikaraNikI kriyA. 7, prASikI-kriodhanA AvezathI, deSathI thatI kriyA prASikI kriyA che. 4. pAritApanikI kiyA-prANIone satAvavAnI kriyA pAritApanikI kriyA che. 5. prANAtipAtikI kriyA-prANIone prANathI vikhUTA karavAnI kriyA prAkRtipAtikI kriyA che. 6 AraMbhikI kriyA-bhAMgavA, phoDavA ane ghAta karavAmAM ravayaM rata rahevuM ane bIjAnI evI pravRti joI khuza thavuM te. chakAyanI hiMsAne jyAM sudhI tyAga karyo nathI tyAM sudhI A kriyA lAge. 7, pAriNikI ziyA-parigraha rAkhavAne tyAga na hoya tethI kviA lAge che. 8. mAyA pratyayI kriyA-kapaTa karavAthI kriyA lAge che. 9. apratyAkhyAna pratyayI kiyA-pApa vyApArathI nivRta na thavAthI A kriyA lAge. 10. mithyAdarzana pratyayI kriyA-kudeva, kuguru ne kudharmanI zrAddhA rAkhe, tethI lAgatI yiA. tenA be bheda che- (1) ochI adhikI micchAdaMsaNuvattiyA kriyA. (2) viparIta micchAdaMsaNuvattiyA kriyA. (1) zrI jinezvara devanI AjJAthI ochuM ke adhika sahe athavA prarUpe te. jemake koI kahe ke jIva timAtra che, taMdulamAtra che. kaI kahe Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #229 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 228 cauda guNasthAna ke jIva AkhA lekamAM vyApI rahyo che. te ochI adhikI micchAdaMsaNavattiyA kriyA. (2) zrI jinezvaranA mArgathI UlaTI rIte saddauM athavA prarUpaNa kare te. jemake paMcamahAbhUtamAMthI AtmA utpanna thayA che ane deha paDyA pachI AtmA paMcamahAbhUtamAM maLI jaze ane pAchaLa kaMI raheze nahi. 11. didiyA (draSTikA) kriyA-rAgavaza thaI kaI vastunA rUpa jevAnI vRttithI lAgatI kriyA. 12. puThThiyA (pRzyakA)-pramAdavaza sparza karavA lAyaka vastunA sparzane anubhava kare te. 13. pAciyA (prAyayikI) kriyA-navA zastra banAvavAM te. A artha 5. sukhalAlajIe karela che. -koInA upara dveSabhAva rAkhavAthI kriyA lAge che. A artha pU. zrI amolaka RSijIe karyo che. zatAvadhAnI zrI ratnacaMdrajI mahArAja dvArA saMpAdita addhamAgadhI keSamAM A pramANe artha che- "bahAranI vastune Azraya karavAthI lAgatI kriyA-karmabaMdha." paM. haragoviMdadAsakRta "pAIaTTamaharaNo mAM paNa evo ja artha karyo che. 14. sAmatavaNIyA (sAmaoNpanipAtikI) kriyA-aneka vastune samudAya meLavavAthI lAgatI kriyA. keTalAka evo artha paNa kare che ke "dUdha, dahIM, ghI, tela, chAza, pANI Adi pravAhI padArthanAM ThAma ughADAM rAkhatAM temAM jIvajaMtu paDatAM mRtyu pAme ke duHkhI thAya tethI je kriyA lAge che. 15. sAhathiyA (svAhastikI) kiyA-paraspara laDAve te. bIjo evo artha paNa karyo che ke-pitAne hAthe ke bIjA pAse jIvahiMsA karAve. 5. sukhalAlajIe evo artha karyo che ke-"kriyA bIjAne karavAnI hoya te pite karI levI." Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #230 -------------------------------------------------------------------------- ________________ gurusthAna dvAra 229 16. salviyA (naizizvikI)kriyA-kaI vastune yatanA vinA nAkhI devAthI lAgatI kriyA. tenA be bheda che 1. jIva nesabhiyA-jIvone uparathI pheMkI, takalIpha upajAve tethI lAge te. 2. ajIva nesalviyA-ajIva vastu ayatanAthI pheMkI de tethI lAge te. 17, ANavANiyA (AjJApanikA) kiyA-dhaNInI AjJA vinA koI vastu grahaNa kare che tathA kaI vastu maMgAvavAthI kriyA lAge che. tenA be bheda- 1. jIvaANuvaNiyA kriyA-sajIva vastuo maMgAvavAthI lAge te kriyA. 2. ajIva ANavaNiyA kriyA-nirjIva vastu maMgAvavAthI lAge te kriyA. bIje paNa artha kare che ke nekara, majura vagere pAse tene mAlika hukama daIne je kAma karAve tenI mAlikane lAge che te kriyA. 18. vepAraNiyA (vaidAraNikA) kriyA-koI vastune vidAre eTale chedana bhedana TUkaDA kare tethI kriyA lAge che. tenA be bheda- (1) sajIvayAraNiyA-zAka-bhAjI phaLa, phUla, pazu, pakSI vagere sajIva vastunA TUkaDA karavAthI lAge te. (2) achavayAraNiyA-vastra, dhAtu, makAna, lAkaDAM, ITa vagere teDe athavA kaSAya vaza kakaDA kare tethI je kriyA lAge che. 19. aNubhagavattiyA (anAbhogapratyayA) kiyA- upayoga rahita eTale ayatanApUrvaka kAma karavAthI kriyA lAge che. vastrApAtrAdi asAvadhapaNe lIemUke athavA asAvadhAnapaNe pUje tethI lAge te kriyA. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #231 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 230 cauda guNasthAna 20. aNuvakakhavattiyA kriyA-hiMsAmAM dharma darzAve, tapa saMyama vagere mahimA mATe kare, te pramANe A leka tema ja paraleka viruddha kAmo karavAthI kriyA lAge che. 21, aNupayogavattiyA kiyA-asAvadhAnapaNe sAvadya bhASA bele, gamanAgamana kare, zarIra saMkece-prasAre tathA bIjA pAse kAma karAvatAM hiMsA thAya te. bIjo artha evo paNa karyo che ke-be vastune saMjoga meLavI ApavAthI pite dalAlI kare tethI lAge te kriyA. strI-puruSa, gAyabaLada Adino saMyoga meLavI Ape te sajIva aNuvayogavattiyA; ane kariyANA, bhUSaNa, vastrAdinI dalAlI karavAthI je kriyA lAge che, ajIva aNuvayogapattiyA. pApakarmanI dalAlIthI bacavuM joIe. 22. sAmudANiyA kiyA-sAmudAya eTale ghaNu jaNa maLIne eka kArya kare tenI kriyA lAge che. kaMpanI karI vecANa kare, bheLA maLI nATaka jue, maMDaLa baMdhAI sodA kare, ToLe maLI pATa-gaMjIpAnI ramata rame, hajAro mANaso bheLA maLI phAMsInI zikSA jue, badhA maLI vezyAne nAca jue-AvA badhA prasaMgomAM sAmudANiyA kriyA lAge. AvA prasaMgamAM badhA bheLA maLelA mANasenA eka sarakhA pariNAma ane vicAradhArA hoya che tethI eka sAthe karmane baMdha paNa paDe che ane tenA phaLa paNa sAmudAyika maLe che, jema ke vahANa ke AgaboTamAM badhA sAthe DUbe, eralAIna tUTatAM badhA sAthe mare, lega marakI Adi bhayaMkara rogamAM badhA sAthe sapaDAya, dharatIkaMpamAM ghaNuM mANase sAthe mRtyu pAme ke duHkha pAme vagere. sAmudANiyA kriyAnA traNa bheda, te- (1) sAMtara-te aMtarasahita kriyA kare. badhA maLI amuka kArya karyA pachI choDI daI pAchuM pharIthI kare te. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #232 -------------------------------------------------------------------------- ________________ guNasthAna dvAra 231 (2) niraMtara-AMtarA vinA kare te. (ka) tadubhAya--aMtara sahita paNa kare ane aMtara rahita paNa kare che. 23, pijavattiyA kiyA-emabhAvanA udayathI lAge che. tenA be bheda 1. mAyA-kapaTa karavAthI. 2. lebha karavAthI. mAyA ane lobha rAga kaSAyanI prakRti che. ra4. rAsavariyA kiyA-Sa bhAvanA udayathI je kriyA lAge te. tenA be bheda che - (1) krodha karavAthI. (2) mAna karavAthI. krodha ane mAna e TheSa kaSAyanI prakRtti che. A pramANe saMparAya kriyAnA 24 bheda thAya che. A kriyAo karmabaMdhananuM kAraNa jANI samadaSTi prANIo choDavI joIe. 25, iriyAvahiyA kriyA-agiyAramA upazAMta guNasthAna vartA munirAja, bAramA kSINamola guNasthAnavartI ane temAM guNasthAnavartI sayogI kevaLI bhagavatine nAmakarmanA udayathI mana, vacana, kAyAnA yeganI zubha pravRttithI iriyAvahiyA kriyA lAge che. tethI atyaMta sAtAdanIya karmonA daliko ekaThAM thAya che, paraMtu kaSAyanuM mizraNa nahi hevAthI prakRtti ane pradeza e be baMdha ja paDe che, ane sthiti + kevaLI bhagavAnanI maganI pravRtti sarvArthasiddha vimAnanA devoe manathI karelA praznonA manathI uttara ApavAmAM, vacanaganI pravRtti vyAkhyAna ane prakSakArone uttara ApavAmAM ane kAyAganI pravRtti udyAvalimAM AvelAM dravya kSetrAdinA sparzanAmAM ityAdi kSakSetrAdinI kAryamAM ja hoya che. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #233 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 232 cauda guNasthAna ane anubhAga be baMdha paDatAM nathI, kemake kaSAya rahita kevaLa yaMga karmabaMdhaka thato nathI. AthI vItarAga devane prathama samaye lAgelAM sAtAvedanIya karmapugaLa bIje samaye vedI trIje samaye nirjarI jAya che arthAta AtmAthI dUra thaI jAya che, kharI paDe che. tene be bheda- (1) chadmasthanI IriyAvahiyA kriyA te agiyAramA ane bAramA guNasthAnavata chadmastha vItarAga munine zarIra hAlatAM lAge che. (2) kevaLInI te teramA guNasthAna vatI sogI kevaLI bhagavAnane hAlatAM cAlatAM kriyA lAge che. e pacIza prakAranI kriyAmAMnI kayA kayA guNasthAne keTalI keTalI kriyA lakhe te ahIM batAvyuM che. gu. 1 tathA 3-24 kriyA lAbhe te IvahinI kriyA vajIne. gu, 2 tathA 4-23 kriyA lAbhe te IvahinI tathA mithyAtva e be kriyA vane. gu. 5-22 kriyA lAbhe te IryAvahinI, mithyAtva, avirati e traNa varjIne. ahIM dezavirati che mATe aviratinI kriyA baMdha che. gu, 6-6 kriyA lAbhe. te AraMbhiyA ane mAyAvattiyA. gu. 7 thI 10-1 kriyA lAbhe te mAyAvatiyA. gu. 11 thI 13-1 kriyA lAbhe te IriyAvahi. kAraNa ahIM kriyAne abhAva che. gu, 14-koI kriyA lAbhe nahi kAraNake ahIM kaSAya nathI tema ja yoganuM paNa rUMdhana che. 5. sattA dvAra karma ATha prakAranA che. (1) jJAnAvaraNIya, (2) darzanAvaraNaya, (3) vedanIya, (4) mohanIya, (5) Ayu, (6) nAma, (7) gotra Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #234 -------------------------------------------------------------------------- ________________ gurusthAna dvAra 233 ane (8) aMtarAya. e ATha karmomAMthI keTalA keTalA karmonI kayA kayA guNasthAne sattA hoya che te ane batAvyuM che. gu, 1 thI 11-ATheya karmanI sattA. gu, 12sAta kamanI sattA. te mohanIya karma varjIne kAraNe ahIM tene kSaya che. gu, 13, 14-cAra karmanI sattA. te vedanIya, Ayu, nAma ane getra. kAraNake ahIM ghanaghAtI karmone kSaya che ane kevaLajJAna kevaLadarzana pravarte che. 6. baMdha dvAra gu. 1, 2, 4, 5, 6, 7-ATha karma baMdhAya. ane sAta karma bAMdhe te AyuSya karma vajIne. gu, 7, 8, 9-sAta karma bAMdhe te AyuSya karma vajIne. kAraNa ke trIjA mizra guNasthAnamAM mizradaSTi che mATe AyuSyane baMdha nahi ane 8 tathA tenI uparanA guNasthAnamAM AyuSyano baMdha che ja nahi. gu, 10-7 karma bAMdhe te AyuSya ane mohanIya e be karma vajIne. gu, 11, 12, 13-eka phakta sAtavedanIya karma bAMdhe. gu, 14 -baMdha che, tyAM koI karmane baMdha nathI. 7, 8 udaya, vedana dvAra kayA kayA guNasthAne kayA ane keTalA karmane udaya tathA kayA ane keTalA karma vedAya che te ahIM batAvyuM che. gu. 1 thI 10-ATheya karmane udaya ane ATheya karma veda. gu, 11, 12-sAta karmane udaya ane sAta karma vede. te mohanIya Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #235 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 234 cauda guNasthAna vajIne. kAraNa ke te kama upazama thayeluM che athavA kSaya thayeluM che. gu, 13, 14-cAra karmane udaya ane cAra karma vede. te vedanIya, AyuSya, nAma ane gotra. kAraNa ke ghanaghAtI cAra karmano kSaya thayo che. 9 udIraNu dvAra kayA kayA guNasthAnake kayA ane keTalA karmanI udIraNa heya che te ahIM batAvyuM che. gu. 1thI 7-ATheya kamanI udIraNuM che. sAta karmanI udIraNA kare tyAre AyuSya karma vaIne. gu, 8, 9-sAta karmanI udIraNuM te AyuSya karma vajIne. ane che karmanI udIraNA kare te AyuSya tathA mohanIya karma vajIne. gu. 10-cha karmanI udIraNA te AyuSya ane mohanIya e be kama vajIne. ane pAMca karmanI udIraNuM kare te AyuSya, moha niIya ane vedanIya e traNa karma vajIne. gu, 11, 1ra-pAMca kamanI udIraNA te AyuSya, mohanIya ane vedanIya e traNa karma vajIne, ane be karmanI ja udIraNuM kare to te nAma ane gAtra e be karmanI ja kare. gu13-nAma ane gotra e be karmanI ja udIraNA kare. gu, 14udIraNa nathI. 10 nirjara dvAra kayA kayA guNasthAne kyAM ane keTalA karmanI nirjarA heya che. te ahIM batAvyuM che. gu. 1 thI 11-ATheya karmanI nirjarA. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #236 -------------------------------------------------------------------------- ________________ gurusthAna dvAra 235 gu, 12--sAta kramanI nirAte meAhanIya ka vane kAraNa ke tene kSaya thayA che. gu. 13, 14--cAra kamanI nirjarA te vedanIya, AyuSya, nAma ane geAtra, 11 bhAva dvAra bhAva pAMca che--( 1 ) auyika, (2) aupamika, ( 3 ) kSAyika, (4) kSAyeApamika ane (5) pAraNAmika, kayA guNasthAne kayA ane keTalA bhAva hAya che te ahIM batAvyuM che. gu, 1, 3--traNa bhAva. te audayaka, kSAyeApamika ane pAriAmika, 3. ryAra nAva. te auyika, aupamika, kSAyeApazamika, pAriNAmika, 3, 4 thI 11--upazama samakttiI upazama zreNI mAMDe tene cAra bhAva, te auyika, aupamika, kSAyeApazamika, pAriAmika, gu. 8 thI 10--kSapakazreNIvALAne cAra bhAra te auyika, kSAyeApamika, kSAyika ane pAriNAmika, 3. 11--yu. 8 thI 10 pramANe, gu. 13, 14--auyika, kSAyika, pAriNAmika e traNa bhAva. siddhomAM e bhAvakSAyika ane pAriAmika, 12, kAraNa dvAra krama'baMdhanA kArlR pAMca che--mithyAtva, avirati, pramAda, kaSAya ane yAga. kayA kayA guNasthAnamAM kayA ane kreTalA kAraNa hoya te ahI batAvyuM che. 3. 1, 3--pAMceya kAraNa lAze. gu. 2, 4--cAra kAraNu lAle te mithyAtva vI. gu, 5, 6--traNa kAraNa lAje te mithyAtva, avirati jIte. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #237 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 236 cauda guNasthAna gu. 7 thI 10-be kAraNu lAbhe te kaSAya ane yoga. gu, 11, 12, 13-eka kAraNa lAbha te yoga gu, 14-ahIM koI kAraNa nathI. mATe karmabaMdha paNa nathI. 13. parisaha dvAra parisaha bAvIza che te A pramANe - (1) kSudhAne (8) strIne (15) alAbhano (2) tRSAno (4) cAlavAne (16) rogane (3) zItane (10) eka Asane (17) tRNu sparzane (4) uSNane besI rahevAne (18) melane (5) DAMsa machara (11) zayAne (19) satkAra puraskArane (6) acala-avastrane (12) Akreza vacanane (20) prajJAne (7) aratine (13) vadhane (21) ajJAnane (14) yAcanAne (22) dazanane -uttarAdhyayana sUtra a. . kayA kyA guNasthAne karyo ane keTalA parisaha lAbhe te ahIM batAvyuM che. gu, 1 thI 4-parisaha 22 lAbhe. paraMtu te duHkharUpa che ane nirjarAmAM pariName nahi. gu. 5 thI ka-parisaha rara lAbhe. eka samaye 20 vada temAM zIta parisaha hoya tyAM uSNune nahi ane cAlavAne parisiha hoya tyAM besavAne nahi. gu. 10 thI 12-parisaha 14 lAbhe. te mehanIya karmanA udaye ATha parisaha hatA te vaIne. te A pramANe - acelaka strI Akeza sakArapuraskAra arati besavAne melano Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #238 -------------------------------------------------------------------------- ________________ guNasthAna dvArA 237 e sAta cAritra mehanIyanA udaye hatA ane AThamo darzanaparisaha te darzanamohanIyane udaye hatuM te. ema kula ATha varjIne. temAM eka samaye 12 parisaha de. gu, 13-parisaha 11 te A pramANe- sudhA zIta DAMsamacchara zayAne yAcanAne tRNasparzane tRSA uSNa cAlavAne vadhane regane 14. mANu mArgaNa eTale eka guNasthAnethI upara ke nIcenA game te bIjA guNasthAne javuM te. kayA kayA guNasthAnethI upara ke nIce bIjA kayA guNasthAne javAya che te ahIM batAvyuM che. gu, 1-mArgaNa 4 eTale 3, 4, 5 ke 7me guNasthAne jAya. gu, 2-mArgaNa eTale paDIne pahele guNasthAne Ave caDavAnuM nathI. gu, 3mArgaNuM eTale paDe te pahele guNasthAne Ave ane caDe te 4, 5 ke 7me guNasthAne jAya. gu. 4-mAgaNa 5 eTale paDe to trIje, bIje ke pahele guNasthAne Ave ane caDe te pAMcame ke sAtame guNasthAne jAya. gupa-mArgaNA 5 eTale paDe to 4, 3, 2 ke 1 le guNasthAne jAya ane caDe te sAtame guNasthAne jAya. gu. 6-mArgaNuM 6 eTale paDe to 5, 4, 3, 2 ke 1le guNasthAne jAya ane caDe te sAtame guNasthAne jAya. gu. 7--mArga 3 eTale paDe te 6 ke 4the guNasthAne jAya ane caDe te AThame guNasthAne jAya. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #239 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 238 cauda guNasthAna - - - - - - - gu. 8-mArgaNuM 3 eTale paDe te ume ke 4the guNasthAne jAya ane caDe te navame guNasthAne jAya. gu8-mArga 3 eTale paDe te 8me ke 4the guNasthAne jAya ane caDe te dazame guNasthAne jAya. gu. 10-mArgaNa ja eTale paDe te navame ke ethe guNasthAne jAya ane caDe to 11 me ke 12 me guNasthAne jAya. gu. 11-mArgaNa 2 eTale paDe to 10 me ke na le guNasthAne Ave ane kALa kare te anuttara vimAne jAya ane cothuM guNa rasthAna prApta thAya. gu. 12-mANa 1 eTale caDIne terame guNasthAne jAya. paDavAnuM nathI. gu, 13-mArgaNa 1 eTale caDIne terame guNasthAne jAya. gu14-mArganuM nathI. aghAtI karmane kSaya thaI mokSe jAya. 15. AtmA dvAra zrI bhagavatI sUtra zataka 12 uddeza 10 mAM bhagavAne ATha prakAranA AtmA prarUpyA che. te A pramANe (1) dravya AtmA (3) yoga AtmA (5) jJAna AtmA (2) kaSAya AmA (4) upayoga AtmA (6) darzana AtmA (7) cAritra AtmA (8) vaya AtmA. kayA guNasthAne kayA ane keTalA AtmA lAbhe te ahIM batAvyuM che. sa, 1, 3-6 AtmA lAbhe. te jJAna AtmA tathA cAritra AtmA vaIne. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #240 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sthAna dvAra 3. 2, 4-7 AtmA lAje. te cAritra AtmA vajIte. 3. pa 5-7 AtmA lAbhe. te cAritra AtmA Ine. kAraNa ke ahIM phakata deza cAritra che. 3. 10-8 AtmA lAje, 3. 11, 12, 13-7 AtmA lAbhe. kaSAya AtmA varjIne kAraNu ke kaSAyane upazama ke kSaya thayuM che. 239 3. 14--6 AtmA lAle kaSAya AtmA ane cetra AtmA vI. kAraNa ke atre yAganu paNa rUMdhana che. siddha bhagavatamAM cAra AtmA. te dravya AtmA, jJAna AtmA, dana AtmA, upayAga AtmA. 16. jIvabheda dvAra jIvanA 14 bheda A pramANe che--sUkSma ekedriya, bAdara, dvIndriya, trIndriya, caurIdriya, asanI pacedriya ane satI paMceyi e sAtanA aparyAptA ane paryAptA maLIne 14 bheda thAya che. kayA guNasthAnamAM kayA ane keTalA bheda lAje te ahIM batAvyuM che. 3. 1-14 bheda lAge, gur-- 6, 3. 3-chatrabheda 1 te sano paMcendriya paryAptA. 3. 4-- 3.5 thI 14--sa'nI paMcedriya paryAptA e eka ja bheda. 2 te sattI paMcedriya paryAptA ane aparyAptA. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat "3 ,. te be iMdriya, trIMdriya, caurI driya, asa nI tiya ca pa Mcendriya aparyAptA tathA saMjJI paMce driya aparyAptA ane paryAptA ema kula cha bheda. www.umaragyanbhandar.com Page #241 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 240 cauda guNasthAna 17. coga dvAra thAga paMdara che te A pramANe ja mananA-satya maneyoga, asatyamane yoga, mizramayoga ane vyavahAra mAga. 4 vacananA-sAya vacana bega, asatya vacanaga, mizra vacanoga ane vyavahAra vacanoga. 7 kAyAnA-audArika zarIra kAyayoga, audArika mitra zarIra kAga, vaikriya zarIra kAyayoga, vaikriya mizra zarIra kAyayoga, AhAraka zarIra kAyayoga, AhAraka mizra zarIra kAga ane kArmANa kAya yoga. kayA guNasthAne kyAM ane keTalA yoga lAbhe te ahIM batAvyuM che. gu, 1, 2, 4-ga 13 lAbhe te AhArakanA be varjIne. 2. 3-Aga 10 lAbhe te ja mananA, 4 vacananA, 1 audArika zarIra ane 1 vaikriya zarIra. gu. pa-Na 12 lAbhe te 2 AhAraka ane 1 kAzmaNa vajIne. gu. 6-ga 14 lAbhe te 1 kAzmaNa vajIne. gu. 7-oga 11 lAbhe te 4 mananA, 4 vacananA, dArika, 1 vaikriya ane 1 AhAraka. gu. 8 thI 12-oga 8 lAbhe te 4 mananA, 4 vacananA, 1 audyArika. gu. 13-Aga 7 lAbhe te 2 mananA, 2 vacananA 1 audArika, 1 audArika mizra ane 1 kArmaNa. gu, 14-ga nathI. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #242 -------------------------------------------------------------------------- ________________ rasthAna dvAra 241 18. upayoga dvAra upayoga bAra che te A pramANe 5 jJAnanA-mati, cuta, avadhi, mana:paryava ane devaLajJAna. 3 ajJAnanA-matiajJAna, zrutajJAna ane visaMga jJAna. 4 darzananA-cakSu darzana, acakSu darzana, avadhi darzana, kevaLa darzana. kayA kayA guNasthAne kayA ane keTalA upaga heya che te ahIM batAvyuM che. gu1-upayoga 6 lAbhe. te 3 ajJAnanA ane traNa darzana, gu, ra-u ga ka. 3 ajJAna, 3 darzana. bIje mate upayoga. 5 te 3 ajJAna 2 darzana kahe che. gu. 3-upayoga che, te 3 ajJAna ane traNa darzana, gu. 4, 5-upayoga 6. te traNa jJAna ane traNa darzana. gu. 6thI 12-upayoga che. te cAra jJAna ane traNa darzana. gu. 13, 14-upaga 2. te kevaLajJAna, kevaLadarzana. 19 lesthA dvAra lehyA cha che-pRccha, nIla, kAti, teje, pava, zAlA. kayA kayA guNasthAne kaI ane keTalI vezyA hoya te ahIM batAvyuM che. gu. 1 thI 6- zyA 6 lAbhe. gu7-lezyA 3 lAbhe te teje, padma, zukala. gu8 thI 12lesyA 1 lAbha te zukala. gu. 13-lesyA 1 lAbhe te parama zukala. gu, 14-syA nathI. sihabhagavaMtamAM yogya nathI. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #243 -------------------------------------------------------------------------- ________________ cauda guNasthAna 20. cAritra dvAra cAritra pAMca che-(1) sAmAyika cAritra, (2) che pasthApanIya cAritra, (3) parihAra vizuddha cAritra, (4) sUkSma saMparAya cAritra ane (5) yathAkhyAta cAritra. kyA kayA guNasthAne kayA ane keTalA cAritra hoya che te ahIM batAvyuM che. gu. 1 thI 4-cAritra nathI, gu, 5-dezathI eka sAmAyika cAritra. gu, 6, 7-caritra 3 lAbhe te sAmAyika, chede pasthApanIya ane parihAra vizuddha. gu, 8, 9-cAritra 2 lAbhe te sAmAyika, chede pasthApanIya. gu, 10-cAritra 1 lAbha te sukSma saMparaya. gu, 11 thI 14-cAritra 1 lAbhe te yathAkhyAta cAritra. 21. samakti dvAra samakti pAMca che-(1) upazama, (2) sAravAdana, (3) kSapazama, (4) vedaka ane (5) kSAyika. kyA kayA guNasthAne kayAM ane keTalAka samakti hoya te ahIM batAvyuM che. gu. 1, 3-samakti nathI. gu. 2-samakita 1 sAsvAdana. gu. 4 thI 7-samakita 4 te upazama, sopazama, vedaka, kSAyika. gu. 8-samakita 3 te upazama, pazama, kSAyika. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #244 -------------------------------------------------------------------------- ________________ guNasthAnanA dvAra 243 gu. 9, 10-samakita 2 te upazama, kSAyika. gu. 11-samati 1 te upazama. gu. 12, 13, 14-samakita 1 te kSAyikA 22, alapa bahutva dvAra kayA guNasthAnamAM sauthI ochA cho lAbha ane kramazaH kyA kayA guNasthAne vadhAre vadhAre thatA jAya che te ahIM batAvyuM che. sauthI cheDA 11mA guNasthAnavALA heya. kAraNa ke eka samaye upazama zreNavALA utkRSTa 54 jIva lAbhe. tenAthI 12mA guNasthAnavALA saMkhyAta guNa. kAraNa ke eka samaye kSapaka zreNavALA utkRSTa 108 jIva lAbhe. tenAthI 8, 9 ane 10mA guNasthAnavALA saMkhyAta guNa lAbhe. kAraNa ke eka samaye jadhanya 200 ane utkRSTa 800 lAbha. tenAthI 13 guNarathAnavALA saMkhyAta gu. kAraNa ke eka samaye jaghanya be karoDa ane utkRSTa nava karoDa kevaLI lAbha. tenAthI 7mAM guNasthAnavALA saMkhyAta guNA. kAraNa eka samaye jadhanya 200 karoDa ane utkRSTa 800 karoDa lAbhe. tenAthI 6ThThA guNasthAnavALA saMkhyAta guNa. kAraNa ke eka samaye jaghanya 2000 karoDa ane utkRSTa 8000 karoDa - sAdhu sAdhvI lAbhe. tenAthI 5mAM guNasthAnavALA asaMkhyAta guNA. kAraNa ke manuSya uparAMta tiryaMca zrAvake asaMkhyAta guNa che. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #245 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 244 cauda guNasthAna tenAthI rajA guNasthAnavALA asaMkhyAta guNa. kAraNake cAre gatimAM lAbhe che. tenAthI 3 jA guNasthAnavALA asaMkhyAta guNu kAraNa ke cAra gatimAM vizeSa che. tenAthI 4 thA guNasthAnavALA asaMkhyAta guNuM. kAraNa ke ghaNuM sthitivALA ghaNA devatAo ane nArakIo che. tenAthI 14mA guNasthAnavALA tathA siddha bhagavaMte e baMne maLIne anaMta guNa. tenAthI 1 lA guNasthAnavALA anaMtaguNA. kAraNa ke eka diya Adi sarva mithAdaSTi che mATe. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #246 -------------------------------------------------------------------------- ________________ cauda guNasthAna upara daza kSepaka dvAra 1 hetu dvAra baMdhanA hetu 57 che te A pramANe - 25 kaSAya 6 kAya 1 mana 15 yoga 5 Idriya 5 mithyAtva e 57 hetumAMthI kyA guNasthAne keTalA hetuM hoya che te ahIM batAvyuM che. gu. 1-hetu 55 te AhArakanA be varSane. gu. ra- hetu 50 te uparanA papamAMthI pAMca mithyAtva vajIne. gu, 3-hetu 43 te pachamAMthI 4 anaMtAnubaMdhI, 1 audArika mizra, 1 vaikriya mitra, 2 AhArakanA, 1 kAmaNane ane 5 mithyAtvanAM maLI 14 varSane. gu. 4-hetu ja te uparanA 43 tathA audArika mizra, vayi mizra ane kArmaNa kAya vega maLIne 46. gu, 5-hetu 40 te uparanA 46mAMthI 4 apratyAkhyAnI, 1 trasakAyane amata ane 1 kArpaNa kArya yoga e cha bAda jatAM bAkI 40 Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #247 -------------------------------------------------------------------------- ________________ cauda guNasthAna gu. 6-hetu 27 te uparanA 40mAMthI 4 pratyAkhyAnAvaraNa, 5 sthA varanA avata, 5 IdriyanA avrata ane 1 manane avata maLI 15 bAda jatAM 25 rahyA tathA 2 AhArakanA vadhAratAM kula 27. gu. 7-hetu 24 te uparanA 27mAMthI AhAraka mizra, vaikriya mizra, audArika mitra e traNa bAda jatAM bAkI 24. gu. 8-hetu 22 te uparanA 24mAMthI vaikriya tathA AhAraka e be varjIne. gu. -hetu 16 te uparanA raramAMthI cha nekaSAya bAda jatAM bAkI 16. gu, 10--hetu 10. te 8 yoga ane 1 saMjavalanane lebha. gu, 11-hetu 9 te 9 ka. gu. 13-hetu 7 te 7 yoga. gu. 14-hetu nathI. 2, daMDaka dvAra daMDaka eTale jenAthI AtmA daMDAya te daMDaka 24 che te A pramANe 1 nArakIne daMDaka 8 vikedriyanA 1 vANavyaMtarane 10 bhavanapatinA 1 tiryacapaceMdriyane 1 pe tiSIne 5 sthAvarakAyanA 1 manuSya paMceMdriyane 1 vaimAnika devano e pramANe 24 daMDaka che te kayA guNasthAne keTalA daMDaka hoya te ahIM batAvyuM che. gu. 1-daMDaka 24. gu2-daMDaka 18 te 5 sthAvaranA varjIne. 2, 3, 4-daMDaka 16 te uparanA 18mAMthI 3 vikalaeNkiyanA varSane Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #248 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dA kSepaka dvAra 247 gu, pa-daMDaka ra te sImanuSya ane saMjJItiryaMca. gu, 6 thI 14-daMDaka te manuSyane daMDaka. 3. jIvana dvAra chAni 84 lAkha che te nIce pramANe - 7 lAkha pRthvIkAya 10 lAkha pratyeka vanaspatikAya 4 lAkha devatA. 7 lAkha apakAya 14 lAkha sAdhAraNa vanaspatikAya 4 lAkha nArakI 7 lAkha teukAya 2 lAkha be Idriya 4 lAkha tiryacapaMcendriya 7 lAkha vAyukAya 2 lAkha trakriya 14 lAkha manuSya paMcendriya 2 lAkha cauriMdriya e 84 lAkha yonimAMthI kayA guNasthAne kaI ane keTalI yoni lAbhe te ahIM batAvyuM che. gu. 1-84 lAkha yoni gu, 2-3ra lAkha jIvani te ekeMdriya vajIne gu. 3-26 lAkha chAni. devatA, nArakI, tiyacapacaMdriya ane manuSya gu. 5-18 lAkha chavani te manuSya ane tiryaMca paceMdriya. gu 6 thI 14-14 lAkha chavayani te manuSya. 4. aMtara dvAra keI eka jIva eka guNasthAna choDayA pachI pharIthI te ja guNasthAna prApta kare to te vacagALAmAM jaghanya ane utkRSTa aMtara keTaluM paDe che te ahIM batAvyuM che. gu. 1-jaghanya aMtamuharta, utkRSTa sAdhika sAgara. gu. 2 thI 1ra-jaghanya aMtarmurta athavA palyane asaMkhyAta bhAga. eTalA kALa vinA upazama zreNI karIne paDe nahi. utkRSTa ardha pudagaLa deze UNuM. gu, 12-13-14-AMtaruM nathI. e eka jIva AzrayI. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #249 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 248 cauda guNasthAna 5. dhyAna dvAra dhyAna cAra che ArtadhyAna, raudradhyAna, dharmadhyAna ane zukaladhyAna. kayA guNasthAne kayA kayA dhyAna heya te ahIM batAvyuM che. gu. 1, 2, 3-pahelA be dhyAna. gu. 7-dharmadhyAna, gu, 4, 5-pahelA traNa dhyAna. gu. 8 thI 14-zukaladhyAna. gu6-bedhyAna-Ata ane dharma. 6. spakSanA dvAra dareka guNasthAna keTaluM kSetra sparze te ahIM batAvyuM che. gu, 1-14 rAjale sparze. gu. 2-nIce paDagavanathI chaDI naraka sudhI spaze. UMce adhogAma | vijayathI te saiveyaka sudhI spaze. gu, 3-lokane asaMkhyAtame bhAga spaze. gu. 4, 5--UMce adhagAma vijayathI bAramA devaleka sudhI spaze. nIce paDagavanathI chaThI naraka sudhI spaze. gu, 6-12-adhAgAma vijayathI pAMca anuttara vimAna sudhI spaze. gu, 12-lekane asaMkhyAta bhAga spaze. gu. 13-sarva leka paze. gu. 14-lekane asaMkhyAtamo bhAga spaze. tIrthakara gAtra dvAra tIrthakara gAtra ce, pAMcame, chaThe ane sAtame e cAra guNasthAne bAMdhe, bAkInA guNasthAne bAMdhe nahi. tIrthakara deva nava guNasthAnaka sparze te cothuM guNasthAna ane chaThAthI dazamuM ane bAramAthI caudamuM guNasthAna eTale ekaMdara nava guNasthAna spa Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #250 -------------------------------------------------------------------------- ________________ daza kSepaka dvAra 249 8. zAzvata dvAra cauda guNasthAnemAM 1, 4, 5, 6, 13 e pAMca guNasthAna zAzvatA che eTale ke e guNasthAnemAM niraMtara hamezAM koIne koI ja hoya ja. bAkInA 8 guNasthAne azAzvatA che. 9. saMghayaNa dvAra saMghayaNa cha che- vaRSabhanArAya, apamanArAya, nArAya, ardhanArA, kilIka ane sevAta. gu. 1 thI 7ma ye saMdhANa ane gu. 8 thI 14mAM eka vaja aSabha nArAya saMghayaNa heya che. 10. saMkaraNa dvAra (1) AryAjI, (2) avedI, (7) parihAra vizuddha cAritravaMta, (4) pulAka labdhivaMta, (5) apramatta sAdhu, (6) caudapUrvI sAdhu, (7) AhAraka zarIrI emanuM kaI devatA saMkaraNa karI zake nahi. Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #251 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zAsana samrATa A.bha. zrI vijaya nemisUrizvarajI ma.sA. nAM ziSyaratna pa.pU.A.bha. zrI padmasUri graMthAlaya dAdA sAheba, bhAvanagara Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com Page #252 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI yaza amArA prakAzano ale Philo 1 dhumamaya jIvana 28 sthA.mu.prabhAvaka para 1 bolle 2 prAtaHsmaraNa bhA. 1 28 guNAnurAgakulaka 3 prAtaHsmaraNa bhA. 2 30 jainadharma ane ekata 4 jaina sUtra-itihAsa 31 kamanuM svarUpa 5 sAmAyika sUtra 32 pAMcabhAvanuM svarUpa. 6 jaisi.bAlasaMgraha bhA.1 33 aMtagasUtra 7 pratikramaNusUtra, bhA. 1 34 paramapada prAptinI bhAvanA 8 pratikramaNusUtra bhA. 2 35 prAtaHsmaraNa bhA. 3 9 samAnahuka vArtA 36 jIvanamAM keLavaNInuM sthAna 10 vIravANI bhAga 1 37 bhagavatI ArAdhanA bhAga 1 11 che.si. bAlasaMgraha bhA. 2 38 Atmasiddhi zAstra 12 ahiMsAdarzana bhA. 1-2 38 bhagavatI ArAdhanA bhA. 2 17 che. si bAlasaMgraha bhA. 3 40 je. si. bAlasaMgraha bhA. 4 14 mArgonaranArInA 35 bAla 41 mULe jaina dharma ane hAlanA saMpradAya 15 jainadhamAM ane terApaMtha 4ra bhagavatI ArAdhanA bhAga 3 16 satyadarzana 43 samAdhimaraNa ane aMtima ArAdhanA 17 ahiMsAdarzana bhA. 3 44 aitihAsika sthaLo . 18 satyadharmaprakAza .._ 45 bhagavatI ArAdhanA bhAga 4 19 AloyaNA kSamApanI 46 samyakatva ane mithyAva 20 samAdhimaraNa : 47 ISTApadeza ane samAdhitatra 21 vIravANI bhA. 2 48 AtmavijJAna 22 zramaNopAsaka AnaMda 48 sthA. jainenuM dharma kartavya 23 samyagdarzana 50 cauda guNasthAna 24 dharmamAM zenI jarUra che ? 51 jJAnArNava bhAga 1 25 daza lakSaNa dharma :: have pachI chapAro 26 bhAvanA para sUtrakRtAMga sUtra 27 Avazyaka sUtra - 53 ta5 ane yoga e vya , Shree Sudharmaswami Gyanbhandar-Umara, Surat www.umaragyanbhandar.com