Book Title: Bhagvati Sutram Part 01
Author(s): Sudharmaswami, 
Publisher: Hiralal Hansraj
Catalog link: https://jainqq.org/explore/020106/1

JAIN EDUCATION INTERNATIONAL FOR PRIVATE AND PERSONAL USE ONLY
Page #1 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir HOENO THETITET SERI nnmolddhinihaannsirigoymsaamiss| niHzeSanimranthAgamAmarasarihimAcalabhagavaraGgIsudharmasvAmimUtrita ___ gUrjarabhASAnuvAdayutaM // zrImadbhagavatIsUtram // (prathamo bhAgaH) (zrIvyAkhyAprajJaptiH) (tasyAyaM prathamo vibhAga zatakatrayAtmakaH) vIrasaMpata 2463 / ..... paNDita hIrAlAla 0/ jAmanagara vAstavya pANData hArAlAlahasarAja.vikrama saM. 1993 mUlya rUpyaka trayam ASS For Private and Personal Use Only Page #2 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir * ** * jAmanagarasyazrIjainabhAskarodaya mudraNAlaye menejara bAlacaMdra hIrAlAla ityetena mudritam * **** For Private and Personal Use Only Page #3 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org A prAkkathana. gatinA jamAnAmAM jJAnanI anivArya AvazyakatA ke ane e jJAnaprApti sulabha kyAre bane ke jyAre adhyApakonI jogavAi sAthai aneka graMthonuM prakAzana judA judA rUpamA vAcakavRMdane maLe tyAre te potAnI jJAnanI vRSAne viM. cit tRpta karI zake che, eTaluMja nahi paraMtu te jJAnanA baLathI jagatamAM aneka azakya kAryoM karI AtmakalyANane sAdhavA sAthai jagatano AzIrvAda prApta karI zake the. AvA hetuthI khaparanA zreyaH mATe amArA taraphathI sUtro, tathA caritAnuyogo, saTIka temaja bhASAMtaravALA lagabhaga atyAra sudhImAM baso graMtho prasiddha yayA ke temaja anya saMsthAoe paNa te kAryaparatve vadhAre lakSa ApI aneka graMtho judA judA svarUpomAM mudrita karI jainazAsananA uddhAra mATe sAro prayAsa karyo che ane kare the. Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir AcArya mahArAja AdithI meLavI zakAya evA ApaNA jainazAstramAM mukhya zrIsudharmasvAmi Adi mahApurUSopraNIta Agama graMtho che jene ApaNe sUtro kahIe chIe. jemAM siddhAMtonuM spaSTa nirUpaNa karphyU che ane jenA upara vidvAna prAtaHsmaraNIya AcAyoe TIkAnI racanA ravI tenuM spaSTIkaraNa karI Aja ApaNane mATe akhaMDa dIpaka mUkI gayA che. te dIpakanA prakAzadhI aneka bhavyAtmAo svakalyANa karI zakyA che ane kare che. AvA AgamAnA graMthonI AjathI sATha varSa pahelAM hastalikhita pratio kvacit kacit bhaMDAramAM malI zakatI jethI prAcInavAcakavRMda teno saMpUrNa lAbha lai zakatA paNa vartamAnamAM bAlakAlathI mudritathI devAto vAcakavRMda te lAbha laha zake nahi. A muzkelI rAyabahAdura dhanapatasiMhajI bAbue aMga upAMga vigere mudrita karAvI thoDe aMze dUra karI. paraMtu te mudraNanI For Private and Personal Use Only Page #4 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir | lipi baMgALI maroDanI ane chapAi AjanI paddhatimara temaja AdyamudraNa Adi kAraNo nahiM hovAthI teno jainajanatA jJAnanI tRSA zAMta karavA saMpUrNa lAbha lai zakkI nahi, chatAM teozrInA prayAsa mATe temano atre AbhAra mAnavo asthAne nahiM gaNAya. tyArapachI A kArya mATe jainAcArya zrImat sAgarAnaMdamUrIzvarajInA sadupadezadhI Agamodayasamiti nAmanI saMsthA mahesANAnivAsi dhanyanAma zAha veNibhAi suracaMdadvArA sthApita karAvI temAM mudraNanA bahoLA kharca mATe AzrayadAtAonI Arthika sahAyatA meLavI potAnI jAtamahenatathI keTalIka presakopI taiyAra karAvI prupha saMzodhana karI te Agamo TIkA sahita nirNayasAgara jevA presamA mudrita karAvI jainazAsananI unnati mATe na varNavI zakAya tevo prayAsa karI potAnI AgamoddhArakanI padavIne kharekhara dIpAcI che. tyArabAda te sUtronA bhASAMtaro thavA lAgyA jemAM amArA taraphathI AcArAMgasUtra, uttarAdhyayana, dazavaikAlika vagere sUtronA anuvAdo prasiddha thayA ke temAM Aja A zrImadbhagavatImUtranA anuvAdarUpe prathama bhAgano vadhAro thAya che. A bhagavatI jevA mahAn sUtrano anuvAda chApI prasiddha karavAnuM sAhasa amArI zaktibahAra hatuM. paraMtu atre saMvat 1992 mAM AgamoddhAraka pUjyapAda sAgarAnaMdasUrIzvarajInuM cAturmAsa ahIM (jAmanagaramAM) thayuM te arasAmAM teozrI taraphathI bhagavatIsUtra zAsanadhuraMbara abhayadevasUrIzvarajInI TIkA mAthe punarmudraNa karavA mATe amArA presane sauMpyaM. jethI mane patrAkAre bhagavatIsUtra bhASAMtara sAthai mudrita dhAya to ThIka eSo vicAra raheja udbhanyo, kAraNake mUla sUtranA pATho to teozrInA hastathI saMzodhana karelA kAma lAgase ema dhArI te levAnI teozrInI AjJA mAgI. jo ke sUtranA bhASAMtaro mATe temanI anicchA chatAM gaye te raste jJAnamo For Private and Personal Use Only Page #5 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir pracAra thAya tenI rUkAvaTa na karI ane AvI vizALa dRSTi rAkhI teoe mUla stro levAno niSedha kayoM nahi jethI mUlapATho tenA teja dAkhala karyA . A bhagavatImatranA bhASAntara mATe khAsa karI bAvunuM chApela bhagavatI, zrIyuta paMDita vecaradAsakRta anuvAda, sthAnakavAsI taraphathI prasiddha thayela bhagavatI tathA Agamodayasamiti abhayadevamarIzvarajImahArAjanI TIkAvA bhagavatIsUtra vagereno Azara lai taddana navI presakopI karI chapAbyu . uparyukta tamAma graMthonI sAmagrI atre birAjatA aMcalagacchAdhIza munimahArAja zrIgautamasAgarajI mahArAja taraphathI maLela ke jethI temano tathA uparyukta mahAzayono AbhAra mAnU . A zrImadbhagavatImbanA cha bhAga thaze. temA prathama bhAgamA 3 zataka ApyA the. A sUtramA amArAthI, presadopathI athavA lekhakathI je kAi azuddha viparIta lakhAyUM hoya te vAcakagaNa kSantavya gaNI amone AbhArI karaze. ArIte prathama bhAga mATe ve zabda | lakhyA che ane bIjA bhAganu prakAzana turata thAya evI zAsanadevI pratye prArthanA karI vigmaI. saMvat 1993 di0 sevaka phAgaNa vada. thAlacaMda hIrAlAla-jAmanagara. For Private and Personal Use Only Page #6 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir chapAya che! chapAya che!! lejaramA kAgaLa upara0 kalpasUtrasubodhikATIkA. (bArasosahIta) kiMmata mAtra ru. 3--. Schoot For Private and Personal Use Only Page #7 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir vyAkhyAprajJaptiH // 2 // C% " aIm // shriimdgnndhrvrsudhrmsvaamiprnniitaa| vyaakhyaaprjnyptiH| (zrIbhagavatIsUtram) 1 zatake uddezaH 1 C3%* (mUla sUtra ane tenA gujarAtI bhASAntara sahita) // bhAga-1. // sarvajJamIzvaramanantamasaGgamamya, sArvIyamasmaramanIzamanIhamiddham / siddhaM ziva zivakaraM karaNavyapetaM, zrImajina jitaripuM prayataH praNaumi // 1 // arthaH-sarvajJa, Izvara, anaMta, asaMga, agrya, sarvahitAvaha, asmara, anIza, anIha, tejasvI, siddha, ziva, zivakara, karaNa-indriyo ane zarIrarahita, jitaripune zrImAn jinane yatnApUrvaka praNAma karuM cha / // 1 // For Private and Personal Use Only Page #8 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra vyAkhyAprajJaptiH // 2 // www.kobatirth.org navA zrIvarddhamAnAya, zrImate va sudharmmaNe / sarvAnuyogaSTaddhebhyo, vANyai sarvavidastathA // 2 // etaDIkA - cUrNI jIvAbhigamAdivRttilezAMzca / saMyojya paJcamAnaM vivRNomi vizeSataH kiJcit // 3 // arthaH-- zrIvardhamAnasvAmIne, zrIsudharmagaNadharane, sarvAnuyogavRddhone ane sarvajJanI vANIne namI, A sUtranI TIkA, cUrNi ane jIvAbhigamAdivRttinA lezo-aMzone saMyojI kAMika vizeSathI paMcama aMga- zrIbhagavatIsUtrane vivaruM huM // 2 // Namo arihaMtANaM Namo siddhANaM Namo AyariyANaM Namo uvajjhAyANaM Namo loe savvasAhUNaM [sU0 1] // artha :- arhatane namaskAra thAo, siddhone namaskAra thAo, AcAryoMne namaskAra thAo, upAdhyAyane namaskAra thAo ane sarva sAdhuone namaskAra thAo // sa0 1 // Namo vaMbhIra libIe (sU0 2) | artha:- trAhmI lipine namaskAra thAo || sU0 2 // namo suyassa || sU0 3 // Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir arthaH - zrutane namaskAra ho. // sU0 3 // teNaM kAleNaM teNaM samaeNaM rAyagihe nAmaM nayare hotthA, vaNNao, tassa NaM rAyagihassa nagarassa bahiyA uttarapuracchime disIbhAe guNasilae nAmaM ceie hotthA, seNie rAyA, cellaNA devI // sU0 4 // arthaH-- te kAle te samaye rAjagRha nAmanuM nagara hatuM. varNaka, te rAjagRha nagaranI bahAra uttara ane pUrva digbhAgamAM IzAna koNamAM For Private and Personal Use Only 1 zatake uddezaH 1 // 2 // Page #9 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir * vyAkhyA prajJaptiH // 3 // *** 1 zatake uddezaH1 // 3 // * guNasilaka nAmarnu caitya hatuM, zreNika rAjA ane cellaNAdevI rANI hatA. sU0 // 4 // te kAleNaM te Na samae Na samaNe bhagavaM mahAvIre Aigare titthagare sahasaMbuddhe purisuttame purisasIhe purisavarapuMDarIe purisavaragaMghahatthIe loguttame loganAhe logappadIve logapajoyagare abhayadae cakkhudae maggadae saraNadae (dhammadae) dhammadesae (dhammanAyae) dhammasArahIe dhammavaracAuraMtacakkavahI appaDihayavaranANadaMsa Nadhare viyahachaume jiNe jANae (tipaNe tArae) buddha bohae mutte moyae samvannU sambadarisI sivamayalamakayama-18 paNatamakkhayamabvAbAhamapuNarAvattaya siddhigainAmadheyaM ThANaM saMpAviukAme jAva samosaraNaM // suu05|| ___ arthaH-te kAle, te samaye zramaNa bhagavan mahAvIra Adikara, tIrthakara, svayaM tatcanA jAtA, puruSottama, puruSasiMha, puruSomAM uttama kamaLa samAna, puruSomA uttamagaMdhahamtI samAna, lokottama, lokanAtha lokamAM pradIpa samAna, lokamAM prayota karanArA, abhaya denAra, cakSu denAra, mArgane denAra, zaraNa denAra, dharmane denAra, dharmadezaka dharmarUparathanA sArathI, dharmane viSe uttama caturaMga cakravartI samAna, || apratihata jJAnanA ane dazananA dhAraNa karanAra, chadma, zaThatArahita rAgadveSanA jItanAra, sakala taccanA bhaNanAra, buddha tacconA | jANanAra, mukta, mocaka-mukAbanAra, sarvajJa, sarvadarzI, evA zramaNa bhagavAn mahAvIra ziva, sarvabAdhA rahita, acala, rogarahita, anaMta | padArtha viSayaka jJAnasvarUpa, akSaya, vyAvAvarahita, punarAvRttirahita, "siddhagati' evA prazastanAmavALA sthAnane saMprApavAnI icchAvALA (vihare che) yAvat samavasaraNa sudhIcaM varNana jANavU // 5 // For Private and Personal Use Only Page #10 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir vyAkhyAprajJaptiH mA S+ 1 zatake uddezaH1 // 4 // parisA niggayA, dhammo kahio, parisA paDigayA (bhuu06)| arthaH-sabhA nIkaLI, dharma kayo, sabhA pAchI gai. // 6 // teNaM kAleNaM teNaM samaeNaM samaNassa bhagavao mahAvIrassa jeDe aMtevAsI iMdabhUtI nAmaM aNagAre goyamaA sagotteNaM sattussehe samacauraMsasaMThANasaMThie bajarisahanArAyasaMghayaNe kaNagapulagaNighasapamhagore uggatave dittatave tattatave mahAtave orAle ghore ghoraguNe ghoratavassI ghorabaMbhaceravAsI ucchadasarIre saMkhittaviulateyalese codasapubbI caunANovagae savvakkharasannivAI samaNassa bhagavao mahAvIrassa adarasAmaMte uDuMjANU ahosire jhANakohovagae saMjameNaM savasA appANaM bhAvamANe viharai (muu07)| ___arthaH-te kAle te samaye zramaNa bhagavaMta mahAvIranI pAse ubhaDaka rahelA, nIce namela mukhabALA ane dhyAnarUpa koSThamAM praviSTa temanA moTA ziSya indrabhUti nAmanA anagAra sAdhu saMyamavaDe ane tapanaDe AtmAne bhAvatA virahe chebahe cha. jeo gautamagotravALA vajaruSabhanArAca saMghayaNI, sonAnA kaTakAnI rekhA samAna ane padakesaro samAna dhavala varNavALA, ugratapasvI, dIsatapasvI, taptatapasvI, mahAtapasvI, udAra, ghora, ghoraguNavALA, ghoratapavALA. ghora brahmacaryamA rahevAnA svabhAvavALA, zarIranA saMskArone tyajanAra zarIramA rahetI hovAthI saMkSipta ane dUragAmi hovAthI vipula evI tejolezyAvALA, cauda pUrvanA jJAtA, cAra jJAnane prApta ane sarvAkSarasaMnipAtI che. // 7 // SONG+ For Private and Personal Use Only Page #11 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra vyAkhyA prajJaptiH 11411 www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir eNaM se bhagavaM goyame jAyasaDDhe jAyasaMsae jAyako halle uppannasaDe upapannasaMsaNa uppanako uhalle saMjAyasaDDhe saMjAyasaMsae saMjAyako halle samuppannasaDhe samuppannasaMsae samuppanako uhale udvAra uTTheha uTThAe utA jeNeva samaNe bhagavaM mahAvIre teNeva uvAgacchar3a ucAgacchittA samaNaM bhagavaM mahAvIraM tikkhutto AgrAhiNapagrAhiNaM karei 2 tA baMdaha namasaha 2 tA cAsane NAidUre susssamANe NamaMsamANe abhimuhe viNaNaM paMjaliuDe pajjuvAsamANe evaM vayAsI-se nRNaM bhaMte! calamANe calie 1, udIriyamANe udIrie 2, veijz2amANe beharA 3, pahijamANe pahINe 4, chijamANe chinne 5, bhijramANe bhine 6, daDDhe (ujjha) mANe daDDhe 7, mijamANe mae 8, nijArijamANe nikhine 91, haMtA gopamA ! calamANe calie jAva Nijja rijamANe NijiNNe || (sU0 8) arthaH-- tyArapachI jAtazraddha- pravartelI zraddhAvALA, jAtasaMzaya, jAtakutUhala, utpannazraddha, utpannasaMzaya, utpacakutUhala, saMjAtazraddha, saMjAtasaMzaya, saMjAtakutUhala, samutpanna zraddha samutpannasaMzaya ane samutpama kutUhala te bhagavAn gautama utthAnavaDe ubhA thAya che; utthAnabaDe ubhA thahane je tarapha zramaNa bhagavaMta mahAvIra he tyAM Ave che; AtrI zramaNa bhagavaMta mahAvIrane traNacAra pradakSiNA kare che, pradakSiNA karI vAMde che, naye che, namI bahu nikaTa nahIM tema bahu dUra nahIM evI rIte bhagavaMtanI sAme vinayavaDe lalATe hAtha joDIbhagavaMtanA vacanane zravaNa karavAnI icchAvALA bhagavaMtane namatA ane paryupAsatA A pramANe bolyA :- (prazna) he bhagavana ! je cAlatu hoya te 'cAlyU' (e pramANe kahevAya) ? temaja je udIrAtuM hoya te 'udIrApu" vedAtuM hoya te 'vedAyU~' paDatu hoya te 'paDayU~' chedAtuM For Private and Personal Use Only 1 zatake upezaH 1 // 5 // Page #12 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra __www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir bhyAkhyA prazAsi &#%*%$ 1 zatake uddeza: ||6|| #%* hoya te 'chedA bhedAtuM hoya te 'bhedAyu' baLatuM hoya te 'baLyu' maratuM hoya te 'ma ane nirjarAtuM hoya te 'nirjarAyu' (e pramANe kahevAya ? (u0) hA gautama ! cAlatuM hoya te 'cAlyaM yAvat nirjarAtuM 'nirjarAyu, e pramANe kaDevAya. // 8 // ee NaM bhNte| nava payA kiM egaTThA NANAghosA nANAvaMjaNA udAha nANaTThA nANAghomA nANAvaMjaNA!, goyamA! calamANe calie 1 udIrijamANe udIrie 2 beijjamANe veie 3 pahibamANe pahINe 4, te ee NaM cattAri payA egaTThA nANAghosA nANAvaMjaNA uppannapasvassa, chinnamANe chinne bhijamANe bhinne daDDhe-(DajA)mANe daDDhe mijamANe maDe nijarijamANe nijiNe, ee NaM paMca payA NANaTThA nANAghosA nANAvaMjaNA vigayapaksvassa (suu09)|| (pra0) he bhagavana ! A nava pado su eka arthavALAM, nAnA ghoSavALI ane nAnA vyaMjanavALAM che ! ke nAnA arthavALA, nAnA ghoSavALA ane nAnA vyaMjanavAlA che ? (u0) he gauma ! cAlatuM cAlma, udIrAtuM udIrAya, vedAtuM vedAyUM, prakSINa thatuM prakSINa thayuM, A cAra pado utpanna pakSanI apekSAe eka arthavAnA nAnA ghoSavAnAM ane nAnA vyaMjanavALAM che. tathA chedAtuM chedAyu, medAtuM, bhedAyU, dahAtuM dahAyaM, maratuM mayu, nirjarAtuM nirjarAyu, A pAMca pado vigatapakSanI apekSAe nAnA arthavALAM, nAnA ghoSavALAM ane nAnA vyaMjanavALAM che. // 9 // neraiyANaM bhaMte ! kevaikAlaM ThiI pannattA!, goymaa| jahaneNaM dasa vAsasahassAI ukoseNaM tettIsaM sAga ***** * ** For Private and Personal Use Only Page #13 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra vyAkhyA prajJaptiH // 7 // www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir rovamAI ThiI pattA 1 | neraiyANaM bhaMte! kevaDkAlassa ANamaMti vA pANamati vA UsasaMti vA NIsasaMti bA hai, jahA UsAsapae 2 / nerahayA paNaM bhaMte AhAraTThI ?, jahA panavaNAe padamae AhArusara tahA bhANiyavvaM 3 / liI ussAhAre kiM vA''hAreti 36 sabbao vAdi 37 / katibhAgaM 1 38 savvANi Sa 39 kIsa va bhujo pariNamaMti 40 1 // 2 // (sU0 10) arthaH- (pra0) he bhagavan ! nairayikonI sthiti keTalA kALanI kahI che arthAt teonuM AyuSya keTalaM hoya che ? (u0) he gautama ! jaghanyathI daza hajAra varSanI sthiti kahI che, ane utkRSTatAthI tetrIsa sAgaropamanI sthiti kahI che. (pra0) he bhagavan ! nairayiko keTalA kALe zvAsa le che ? ane keTale kALe zvAsa mUke che ? arthAt keTalA kALe ucchvAsa che che ane niHzvAsa mUke che? (u0) he gautama! ucchvAsa padamAM kathaM che tema jANavuM. (pra0) he bhagavan ! 'nairayiko AhArArthI che ? (30) he gautama! jema pazravaNAnA AhArapadanA pahelA uddezakabhAM kahAM che, taMma jANI leM gAthA. -nairayikonI sthiti, ucchvAsa tathA AhAra viSayaka kahenuM, zuM teo AhAra kare ? sarva Atmapradeze vAraMvAra AhAra kare ? ane AhAraka dravyone kevA rUpamAM vAraMvAra pariNAmAve ? // 10 // rayANaM bhaMte! youAhAriyA poggalA pariNayA 1 ?, AhAriyA AharijamANA poggalA pariNayA 2 ?, aNAhAriyA AhArijissamANA poggalA pariNayA 31, aNAhAriyA aNAhArijissamANA poggalA parigayA ? 4, goyamA ! neraiyANaM puvvAhAriyA poggalA pariNayA 1, AhArijamANA poggalA pariNayA pariNa For Private and Personal Use Only 1 zatake uddezaH 1 // 7 // Page #14 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra vyAkhyA prajJaptiH zaraba www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir maMti ya 2, aNAhAriyA AhArijissamANA poggalA no pariNayA pariNamissaMti 3, aNAhAriyA aNAhArijissamANA poggalA no pariNatA No pariNamissaMti // 4 // (sU0 11) (pra0) he bhagavan ! nairayikoe pUrve AhArelA pudgalo pariNAmane pAmyAM (1) ? AharelA tathA AharAtA punalo pariNAmane pAmyAM (2) 1 je pudgalo anAhArita nahIM AharelA che te tathA AharAze te pariNAmane pAmyAM (3) 1 ke je pudgalo nahIM AharelA che te tathA nahIM AharAze te pariNAmane pAmyAM (4) 1 ( u0) he gautama! nairakoe pUrve AharelA pudgalo pariNAmane pAmyAM (1) AharelA pudgalo pariNAmane pAmyAM ane AharAtAM pudgalo pariNAmane pAme che. (2) nahIM AharelA pudgalo pariNAmane pAmyAM nathI ane je puchalo Aharaze te pariNAmane pAmaze. (3) tathA nahIM AharelA pudgalo pariNAmane pAmyAM nathI. ane je pudgalo nahIM AharAze te pariNAmane pAmaze nahIM (4) // 11 // desert bhaMte ! putrvAhAriyA poggalA ciyA pucchA, jahA pariNayA tahA ciyAvi, evaM ciyA ubaciyA | udIriyA beiyA nijinnA, gAhA--pariNaya ciyA uvaciya udIriyA vezyA ya nijinnA / ekkemi padaMmi (mI) caDabbA poglA hoti // 3 // (sU0 12) arthaH- (pra0) he bhagavan ! nairayikoe pUrva AharelA pudgalo cayane pAmyAM ? (u0) he gautama! jevIrIte pariNAmane pAmyAM e pramANe upacayane pAmyAM udIraNAne pAmyAM vedanane pAmyAM tathA nirjarAne pAmyAM gAthArthaH- pariNatacita, upacita, udIrita vedita, ane nijaoNrja e eka eka padamAM cAra prakAranA pudgalo thAya che. (mU0 12) For Private and Personal Use Only 1 zatake uddezaH 1 ||8|| Page #15 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatrth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir vyAkhyAprajJaptiH // 9 // | neraiyANaM bhaMte ! kAvihA poggalA bhivati, goyamA ! kammadavyavaggaNamahigica duvihA poggalA hai mijaMti, taMjahA-aNU ceva bAyarA ceva 1 / neraiyANaM bhaMte ! kativihA poggalA cijaMti !, goyamA! hAradabavaggaNamahigicca duvihA poggalA cijaMti, taMjahA-aNU ceva vAyarA ceva 2 / evaM ubacijati 3 / nera0 ka.12 1 zatake |po. udIreMti ?, goyamA / kammadavyavaggagamahikica duvihe poggale udIreMti, taMjahA-aNU va bAyarA ceva, uddezaH1 hai sesAvi evaM va bhANiyabvA, evaM vedeti 5 nijareMti 6 upasui7 uvaDheti 8 udhvahissaMti 9 saMkArmisu // 9 // 1. saMkAmeti 11 saMkAmissaMti 12 nihattiMsu 13 nihattaMti 14 nihattisaMti 15 nikAiMsu 16 nikAyaMti 17 nikAissaMti 18, sabvesuvi kammadabvavaggaNamahi kica, gAhA-bheiya ciyA uvaciyA udIriyA veiyA ya nijimA / uvvaddaNakAmaNanihattaNanikAyaNe tiviha kAlo ||4||(suu013) artha-(pra0) he bhagavan ! narayikovaDe keTalA prakAranA puralo bhedAya ? (u0) he gautama ! karmaNyavargaNAne AzrIne ve mA prakAranA pudgalo bhedAya che, te A pramANe che:-mUkSma ane bAdara e pramANe upacayamA paNa jANavU. (pra0) he bhagavan ! narayiko keTalA prakAranA pudgalonI udIraNA kare che ? (u0) he gautama ! karmadravyavargaNAnI apekSAe te ve prakAranA pudgalonI udIraNA kare che. te A pramANe cha:-kSma ane bAdara zeSa pado paNa A prapANe kahevA. vede cha, nirjare che. apavartana pAmyA, apavartana pAme cha, apavartana pAmaze saMkramAvyA, saMkramAve , saMkramAvaze. nighatta thayA, thAya che, nidhatta thaze. nikAcita thayA, nikAcita thAya che, nikAcita thaze. A sarvapadamA karmadravyavargaNAno adhikAra kahIne gAvArtha:-medAyA, caya pAmyA, upacaya pAmyA, udIrAyA, vedAyA For Private and Personal use only Page #16 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobairthorg Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandit vyAkhyAprajJaptiH // 10 // 1 zatake udezaH 1 // 10 // ane nirjarAyA apavartana, saMkramaNa, nidhattana ane nikAcala padomAMtraNa prakArano kAla kahevo. (sU013) , neraiyANaM bhaMte ! je poggale teyAkammattAe geNhaMti te kiM tItakAlasamae geNhaMti ? paDappannakAlasamae geNhaMti ? aNA kA samae geNhaMti !, goyamA! no tIyakAlasamae gehaMti, paDuppannakAlasamae geNhaMti, no aNA samae giNhaMti 1 / neraiyANaM bhaMte ! je poggalA teyAkammattAe gahie udIreMti te kiM tIyakAlasamayagahie poggale udIreMti paDuppannakAlasamA gheppamANe poggale udIreMti gahaNasamayapurakkhaDe poggale udIreMti?, goyamA ! atIyakAlasamayagahie poggale udIreMti, no paDappannakAlasamae gheppamANe poggale udIreMti, no 4 gaNasamayapukakhaDe poggale udIreti 2, evaM vedeti 3 nijAti 4 // (sU.14) arthaH-(pra0) he bhagavan ! nairayiko je pudgalone taijasaH kArmaNapaNe grahaNa kare che, tene zu atIta kALa samayamA grahaNa kare cha / pratyutpanna kALasamayamA grahaNa kare che ? ke bhaviSyakALa samayamA grahaNa kare che ? (u0) he gautama ! atIta kALasamayamAM prahaNa karatA nathI. pratyutpanna kALasamayamA grahaNa kare che. bhaviSya kALasamayamA grahaNa karatA nathI. (pra0) he bhagavan ! nairayiko taijasa kArmaNapaNAvaDe grahaNa karelA je pudgalonI udIraNA kare te a' atItakALasamayamA grahaNa karAyelA pudgalonI udIraNA kare cha ? vartamAna kALasamayamA grahaNa karAtA pugalonI udIraNA kare che? athavA jeono udayakALa AgaLa AvavAno che evA pudgalonI | udIraNA kare ? (10) he gautama ! atIta kALasamayamA grahaNa karAyelA pudgalonI udIraNA kare che. vartamAna kALa samayamA grahaNa karAtAM pudgalonI sadIraNA karatA nathI, tathA jeono grahaNa samaya AgAmI che evA pudgalonI paNa udIraNA karatA nathI. e SERIERRRRRRRA% For Private and Personal Use Only Page #17 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra vyAkhyA prajJaptiH // 11 // www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir pramANe vede che, nirjare che (sU0 14) neraiyANaM bhaMte ! jIvAo kiM caliyaM kammaM baMdhaMti acaliyaM kammaM baMdhaMti ? goyamA ! jo caliye kammaM baMdhaMti, acaliyaM kammaM baMdhaMti 1 / neraiyANaM bhaMte! jIvAo kiM caliye kammaM udIreti acaliyaM kammaM udIreMti?, goyamA ! no caliye kammaM udIreti, acaliyaM kammaM udIreti 2 / evaM vedeti 3 uyoMti 4 saMkArmeti 5 nihaseMti 6 nikAryeti 7, sanvesu acaliyaM, no caliyaM / neraiyANaM bhaMte ! jIvAo kiM caliyaM kammaM nijjati 8, gAhA--baMdhodayavedopasaMkame taha nihattaNanikAye | acaliyaM kammaM tu bhave caliye jIvADa nijAra || 5 || (sU0 15 ) artha : - ( pra0) he bhagavan! zuM nairathiko jIvapradezathI calita karmane bAMdhe che ? athavA acalita karmane bAMdhe ke 1 ( u0 ) he gautama! calita karmane bAMdhatA nathI, paNa acalita karmane bAMdhe le ? (pra0) he bhagavan ! nairayiko zuM jIvapradezathI calita karmane udIre che ? athavA acalita karmane udIre che. ? (u0) he gautama ! calita karmane udIratA nathI paNa acalita karmane udIre che, e pramANe vedana kare che, apavartana kare che, saMkramaNa kare che. nidhaca kare che ane nikAcita kare che e sarva padomAM acalitane yojaM paNa calitane yojayuM nahIM. (pra0) he bhagavan ! zuM nairayiko jIvapradezathI calita karmane nirjare ke ? ke acalipta karmane nirjare che ? (u0) he gautama! calitakarmane nirjarA kare che, paNa acalita karmanI nirjarA karatA nathI. gAthArthaH- bandha, udaya, vedana, apavartana, saMkramaNa, nivacana ane nikAcanane viSe acalita karma hoya ane nirjarAne viSe to jIvadhI cAlelaM hoya ( sU0 15 ) For Private and Personal Use Only 9 zatake uddezaH 1 // 11 // Page #18 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir ** vyAkhyAprajJaptiH // 12 // |1 zatake uddezaH1 // 12 // *CRECkcOMOM evaM ThiI AhAro ya bhANiyabbo, ThitI jahA Thitipade tahA bhANiyabvA savvajIvANaM, AhAro'pi ahA pannavaNAe paDhame AhAruhesara tahA bhANiyabyo, etto ADhatto-neraiyANaM bhaMte! AhAraTThI? jAva dukkhatAe bhujjo zujo pariNamaMti?, goyamA ! / asurakumArANaM bhaMte ! kevaiyaM kAlaM ThiI paNNattA !, jahanneNaM dasa vAsasahassAiM, ukkoseNaM sAtiregaM sAgarovamaM, asurakumArA NaM bhaMte ! kevaiyakAlassa ANamaMti vA pANamaMti vA?, goyamA ! jahanneNaM sattaNhaM thovANaM ukkoseNaM sAiregassa pakravassa ANamaMti vA pANamaMti vA / asu| rakumArA NaM bhaMte ! AhAraDI, haMtA AhArahI, asukumArANaM bhaMte / kevaikAlassa AhArahe samuppajada', goyamA ! asurakumArANaM duvihe AhAre pannatte, taMjahA-Abhoganivvattie ya aNAbhoganivvattie ya, tattha |NaM je se aNAbhoganivvattie se aNusamayaM avirahie AhArahe samuppajjA, tattha NaM je se Abhoganivvattie se jahanneNaM cautthabhattassa ukkoseNaM sAiregassa bAsasahassassa AhAraDhe samuppajjA, asurakumArA NaM bhaMte ! | kimAhAramAhAreMti, goyamA davvao aNaMtapaesiyAI davAiM khittakAlabhAva pannavaNAgameNaM sesaM jahA neraiyANa jAva te Na tesiM poggalA kIsattAe bhujo bhujo pariNamaMti ?, goyamA ! soiMdiyattAe surUvattAe suvanattAe 4 ihattAe icchiyattAe bhijhiyattAe uttAe No ahattAe suhattAe No duhattAe mujjo bhujo prinnmNti| asurakumArA NaM pugvAhAriyA puggalA pariNayA asurakumArAbhilAvaNa jahA neraiyANaM jAva no acaliyaM kammaM nijaraMti / nAgakumArANaM bhaMte ! kevaiyaM kAlaM ThitI patnattA ?, goyamA ! jahanneNaM dasa vAsasaha For Private and Personal Use Only Page #19 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 1 zatake vyAkhyAprajJaptiH // 13 // | uddezaH 1 // 13 // - % ssAI ukoseNaM desUNAI do paliovamAI, nAgakumArA NaM bhaMte ! kevahakAlassa ANamaMti vA pA01, goyamA! jahanneNaM sattaNhaM thovANaM ukkoseNaM muhuttapuhuttassa ANamaMti vA pA0, nAgakumArA NaM AhArahI, haMtA AhA| rahI, nAgakumArANaM bhaMte ! kevaikAlassa AhAraTTe samuppajai ?, goyamA! nAgakumArANaM duvihe AhAre pannatte, taMjahA-Abhoganivvattie ya aNAbhoganinyattie ya, tattha NaM je se aNAbhoganivvattie se aNusamayamavirahie AhArahe samuppajjai, tattha NaM je se Abhoganivattie se jahanneNaM cautthabhattassa ukkoseNaM divasapuhuttassa AhAraDhe samuppajjA, sesaM jahA asurakumArANaM jAva no acaliyaM kammaM nijrNti| evaM suvaNNakumArAvi, jAva thaNiyakumArANaMti / puDhavikAiyANaM bhaMte ! kevaiyaM kAlaM ThiI pannattA ?, goyamA ! jahannaNaM aMtomuhuttaM ukoseNaM bAvIsa vAsasahassAI, puDhavikAiyA kevaikAlassa ANamaMti vA pA0, go. vemAya ANamaMti vA pA0, puDhavikAiyA AhAraTThI , haMtA AhAraTThI, puDhavikAiyANaM kevaikAlassa AhAraDhe samuppajjA ?, | goyamA! aNusamayaM avirahie AhAraDDhe samuppavai, puDhadhikAiyA kimAhAreti!, goyamA ! davao jahA |neraiyANaM jAba nivyAghAeNaM chadisiM, vAghAyaM paDucca siya tidisiM siya caudisiM siya paMcadisiM, vannao kAlanIlapItalohiyahAlihasukillANi, gaMdhao surabhigaMdha 2 rasao titta 5 phAsao kakkhaDa 8 sesaM taheva, NANattaM kahabhAgaM AhAreMti ? kahabhAgaM phAsAiMti !, goyamA! asaMkhijaibhAgaM AhArenti aNaMtabhAgaM phAsAiMti jAva tesiM poggalA kIsattAe bhujo bhujjo pariNamaMti?, goyamA ! phAsiMdiyave %* For Private and Personal Use Only Page #20 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatrth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir vyAkhyAprajJaptiH // 14 // SECRECASH mAyattAe bhullo bhujo pariNamaMti, sesaM jahA neraiyANaM jAva no acaliya kammaM nijaraMti, evaM jAva vaNassa-L. 1 zatake ikAiyANaM, navaraM ThitI vanneyavyA jAva (iyA) jassa, ussAso mAyAe / beiMdiyANaM ThiI bhANiyacA, UsAso | vemAyAe, beiMdiyANaM AhAre pucchA, goyamA ! Abhoganiyattie ya aNAbhoganivattie ya taheva, tattha NaM| | uddezaH 1 je se Abhoganivvattie se NaM asaMkhejasamae aMtomuhuttie vemAyAi AhAraTe samuppajai, sesaM taheva jAva // 14 // aNaMtabhAgaM AsAyaMti, beiMdiyANaM bhaMte ! je poggale AhArattAe gehati te kiM savve AhAreMti? jo samve AhAraMti ?, goyamA ! beiMdiyANaM duvihe AhAre pannatte, taMjahA-lomAhAre pakkhevAhAre ya, je poggale lomAhArattAe giNhaMti te savve aparisesie AhAreMti, je poggale pakkhevAhArattAe giNhaMti tesiNaM poggalANaM asaMkhijjAbhArga AhAreMti, aNegAI ca NaM bhAgasahassAI aNAsAijamANAI aphAsAijamANAI viddhaMsamAgacchati, eesiNaM bhaMte ! poggalANaM aNAsAijamANANaM aphAsAijamANANa ya kayare kayare appA vA bahuyA vA tullA vA visesAhiyA vA ?, goyamA! savvatthovA puggalA aNAsAijamANA, aphAsAijamANA aNaMtaguNA, beIdiyANaM bhaMte! je poggalA AhArattAe giNhati te gaMtesiM puggalA kIsattAe bhujo bhujo pariNamaMtiI, goyamA ! jibhidiyaphArsidiyavemAyattAe bhujo bhujo pariNamaMti, beiMdiyANaM bhaMte ! pubbAhAriyA puggalA pariNayA taheva jAva caliyaM kammaM niz2araMti / teiMdiyacauridiyANaM NANataM ThiIe jAva NegAIcaNaM bhAgasahassAI aNAghAijamANAI aNAsAijamANAI aphAsAibamANAI viddhaMsamAgacchaMti, eesiNaM bhaMte ! poggalANaM For Private and Personal use only Page #21 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir vyAkhyA AhAro aNAbhogatizcAuridiyANaM jAva cAladipavemAyattA bhUta saka aNAghAijamANANaM 3 pucchA, goyamA! sabathovA poggalA aNAghAijamANA aNAsAijamANA aNaMtaguNA aphAsAijamANA aNaMtaguNA, teiMdiyANaM ghANidiyajibhidiyaphArsidiyavemAyAe bhujo 2 pariNamaMti, cau 1take ridiyANaM cakvidiyaghANidiyajibhidiyaphAsiMdiyattAe bhujjo bhujo prinnmNti| paMciMdiyatirikkhajoNiyANaM uddezaH1 ThiI bhaNiUNaM UsAso vema.yAe, AhAro aNAbhoganivvattie aNusamayaM avirahio, Abhoganivvattio jahanne] aMtomutsassa ukoseNaM chaTThabhattassa, sesaM jahA cauridiyANaM jAva caliyaM kammaM nijareMti / evaM maNu // 15 // ssANavi, navaraM Abhoganivvattie jahanneNaM aMtomuhattaMukoseNaM aTThamabhattassa, soiMdiyanvemAyattAe bhumo bhujo pariNamati sesaM jahA cauridiyANaM, taheva jAva nijareMti / vANamaMtarANaM ThiIe nANataM, pariNamaMti avasesaM jahA nAgakumArANaM, evaM joisiyANavi, navaraM ussAso jahanneNaM muhattapuhuttassa ukkoseNavi muhuttapuhattassa, AhAro jahanneNaM divasaputtassa ukoseNavi divasapuhattassa, sesaM taheva / vemANiyANaM ThiI bhANiyalyA ohiyA, UsAso jahanneNaM muhattapattassa ukoseNaM tettIsAe pakvANaM, AhAro Abhoganivvattio jAhaneNaM vivasapuhutassa ukosaNa tettIsAe vAsasahastrANaM, sesaM caliyAiyaM taheva jAva nijareMti (sU016) arthaH-evI rIne sthiti ane AhAra kahevA [temAM] sthiti-jevI rIte sthitipadamAM kahI che, tevI rIte kahevI, sarvajibono AhAra paNa panavaNAnA AhArapadanA prathama uddezamA che te A pramANe kahabo. A sUtrathI zaru karIne-(pra0) he bhagavan ! asurakumAronI keTalA kALa mRdhI sthiti kahI he. (30) he gautama ! teonI sthiti japanye daza hajAra varSanI ane utkRSTe sAgaropamA ** For Private and Personal Use Only Page #22 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir vyAkhyAprajJaptiH // 16 // RRC+ + +5%C4%AA-Cakc karatAM vadhAre kALanI kahI che. (pra0) he bhagavan ! asurakumAro keTale kALe zvAsa le ane niHzvAsa mUke ? (u0) he gautama ! teo || 1 zatake jaghanye sAta stokarUpa kALabaDe ane utkRSTe eka pakSa (pakhavADIyA) karatAM badhAre kALa (gayA) pachI zvAsa le ane niHzvAsa mUke. | (pra0) he bhagavan ! asurakumAro AhAranA amilASI che ? (u0) he gautama ! hA, teo AhAranA icchaka che. (pra0) he bhagavan ! uddezaH 1 | asurakumArone keTale kALe AhArano abhilASa utpanna thAya che ? (u0) he gautama ! asurakumArono AhAra ve prakArano kahyo ke, | ve A pramANe-Abhoganirvartita ane anAbhoganivartita. temA je anAbhoganirvatita AhAra che teno abhilASaM to teone avi| rahitapaNe niraMtara thayA kare che. ane he gautama ! temAM je Abhoganirvatita-jJAnapUrvaka AhAra ke teno amilApa teone ochAmAM ocho caturthabhakta-eka divasa pachI ane vadhAremA vadhAre hajAra varSa karato vadhAre kALa (gayA) pachI thAya che. (pra0) he bhagavan ! amurakumAro kayA padArthano AhAra kare ? (u0) he gautama ! teo dravyathI anaMta pradezavALAM dravyono AhAra kare, ityAdi badhuM kSetra, kAla ane bhAvasaMbaMdhe prajJApanAnA gamavaDhe pUrvavat jANI levu. bAkI vadhuM nairayikonI peThe jANavU. yAvat-(pra0) he bhagavan ! te amarakumAroe khAghelA pudgalo keve rUpe vAraMvAra pariNAma pAme ? (u0) he gautama ! zrotraMdriyapaNe, murUpapaNe, suvarNapaNe, iSTapaNe, da icchitapaNe, manoharapaNe, UrcapaNe, adhaHpaNe nahIM, mukhapaNe paNa duHkhapaNe nahIM, eve rUpe te pudgalo vAraMvAra pariNAma pAme. (pra0) he bhagavan ! asurakumAroe pUrva AharelA pudgalo pariNAmane pAmyAM ? (u0) he gautama ! asurakumAranA amilApa (uccAra) pUrvaka e badhuM nairayikonI peThe kahe, yAvat-cAlelA karmane nirjare che. (pra0) bhagavan ! nAgahamAronI sthiti keTalA kALamudhI kahI cha ? (u0) he gautama ! teonI sthiti ochAmA ochI dazahajAra varSanI ane vadhAremAM vadhAre kAika UNA ce palyopamanI kahI hai. For Private and Personal Use Only Page #23 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra vyAkhyAprajJaptiH // 17 // www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir (pra0) he bhagavan ! nAgakumArI keTale kALe zvAsa le ane niHzvAsa ke ? ( u0) he gautama ! teo jaghanye sAta stoke ane utkRSTe muhUrtapRthakatve ve muhUrtathI nava muhUrtanI aMdaranA koI paNa kALe zvAsa le ane niHzvAsa mUke. (pra0) he bhagavan ! nAgakumAro AhAranA arthI che ? (u0) he gautama! hA, teo AhAranA arthoM che. (pra0) he bhagavan ! nAgakumArone keTalo kALa gayA pachI AhArano abhilASa utpanna thAya che 1 (u0) teone ce prakArano AhAra kahyo che, te A pramANe : - Abhoga nirvartita ane anAbhoga nivartita. temAM je anAbhoga nirvartita AhAra ke teno abhilASa niraMtara thAya che. tathA je Abhoga nirvartita ahAra che. tano abhilASa jaghanye eka divasa pachI ane utkRSTe divasapRthakatva pachI thAya che. bAkI vadhuM amarakumAronI peThe jAganuM yAvat avalita karma ne nirjaratA nathI, ane e pramANe suvarNakumArone paNa kahetuM tathA yAvat stanita kumArone mATe paNa jANavu, (pra0) he bhagavan / pRthivIkAyika jIvonI sthiti keTalA kALa sudhI kahI che ? (u0) he gautama ! taonI sthiti jaghanye aMtarmuhUrtanI ane utkRSTe bAvIsa hajAra varSanI kahI che. (pra0) he bhagavan ! pRthivIkAyiko keTalA kALe zvAsa le che ? (u0) he gautama! teovimAtrAe - vividhakALe zvAsa le che. (pra0) he bhagavan / pRthivIkAyiko AhArArthI che 1 (u0) he gautama! hA, teo AhArArthI che. (pra0) he bhagavan ! pRthivIkAyikone kele kALe AhArano abhilASa dhAya che ? (u0) he gautama! teone niraMtara AhArano amilApa thAya che. (pra0) he bhagavan ! pRthivIkAyiko zeno AhAra kare che. (u0) he gautama! teo dravyathI anaMta pradezavALAM dravyano AhAra kare che. | ityAdi vadhuM nairayikonI peThe kahe ane yAvat-teo vyAghAta na hoya to chae dizAmAMthI AhAra le che, jo vyAghAta hoya to kadAcit traNa dizAmAMthI, cAra dizAmAMdhI ane pAMca dizAmAMthI AhAra le che. varNadhI kALAM, nIlAM, pILAM, lAla, haLadara jevAM For Private and Personal Use Only 1 zatake uddezaH 1 11 20 11 Page #24 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir dhyAkhyAprajJaptiH // 18 // 1 zatake | uddezaH1 ane zukla nyono AhAra kare che. maMthI sArA ane narasAgaMdhavAgano rasathI tiktAdi (pAMca) badhA rasavAnAno ane sparzathI | karkazAdi (ATha) badhA sparzavALAno AhAra kare che. bAkI pUrvavat jANavU. meda A che ke:-(pra0) he bhagavan ! teo keTalA bhAgano AhAra kare ane keTalA bhAgano sparza kare-asvAda le-cAkhe ? (10) he gautama ! teo asaMkhyeya bhAgano AhAra kare | ane anaMta bhAgane cAkhe. yAvat-(pra0) he bhagavan ! teoe khAghelA pudgalo ke rUpe vAraMvAra pariNAma pAme ? (u0) he | gautama ! sparzendriya vimAtrapaNe vividha prakAre sparzendriyapaNe-pariNAma pAme bAkI badhuM nairakiyonI peThe jANavU. yAvat-acali-| takarmane nirjaratA nathI. e pramANe yAvat-jalakAyika, adhikAyika, vAyukAyika, tathA vanaspatikAyika sudhI jANavU. vizeSa e ke, jenI je sthiti hopa te kahevI. ane vividhapaNe ucchvAsa jANavo. beiMdriyavALA jIvonI sthiti kahIne. teono ucchvAsa vimAtrAe kahevo. (pra0) beiMdrivALA jIvono AhAraviSayaka (pUrvavat ) prazna karavo. arthAt he bhagavan ! veiMdriyavALA jIvone keTale kALe AhArano amilApa thAya che ? (u0) he gautama ! anAbhoganirtita AhAra to pUrvanI peThe jANavo, temAM je Abhoganivartita | AhAra che teno amilApa vimAtrAe asaMkhyeyasAmayika aMtarmuhUrta thAya che. bAkI badhuM teja pramANe jANavU yAvad-anaMtabhAgane cAkhe che. (pra0) he bhagavan ! je pulone beiMdriyajIvo AhArapaNe grahaNa kare che to zuM teo te badhA pudalone khAi jAya che, ke bacAne nathI khAtA ? (u0) he gautama ! beiMdriya jIvono AhAra ke prakArano kaso che, te A pramANe:-romAhAra-saMvAdvArA levAto AhAra prakSepApahAra-mukhamA prakSepAine yato AhAra temAM teo je pudgalone romAhArapaNe he che te badhA saMpUrNapaNe khAvAmAM Ave che. ane je pudgalo prakSepAhArapaNe levAi cha temAMno asaMkhya bhAga khAvAmAM Ave che ane vIjA aneka bhAgo cakhAyAvinA, tameja sparzAyA SARAKA4%* For Private and Personal Use Only Page #25 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir vyAkhyA prajJaptiH 1 zatake uddezaH 1 // 19 // vinAja nAza pAme che. (pra0) he bhagavan ! e nahIM cakhAelA ane nahIM sparzAelA pudgalomAM kayA kayA pudgalo alpa, bahu, * tulya, ane vizeSAdhika cha ? (u0) he gautama ! nahIM cakhAelA pudgalo sauthI thoDA che ane nahIM sparzAelA pudgalo anaMtaguNA cha. (pra0) he bhagavAn / beiMdriya jIvo je pudgalone AhArapaNe le che, te pudgalo teone vAraMvAra keve rupe pariNAme ! (u0) he| gautama! te pudgalo teone vividhatApUrvaka jiMdriyapaNe ane sparzadriyapaNe vAraMvAra pariNAme che, (50) he bhagavan / beiMdriyajIvone pUrva AharelA pudgalo pariNamyA ? (u0) he gautama! e badhu pUrva pramANeja kahe, yAvat-calitakarmane nijare che. RNa iMdriyavALA ane cAra iMdriyavALA jIvonI sthitimA meda che. bAkI varSA pUrva pramANe che. yAvat aneka hajAra bhAgo suMghAyA vinA, cakhAyA vinA 4 ane sparzAyA vinAja nAza pAme che. (pra0) he bhagavan ! e nahI suMghAelA nahIM cakhAelA ane nahIM sparzAelA pudgalomA kayA konAthI ghoDA, bahu, tulya ke vizeSAdhika che (e pramANe prazna karavo) (u0) he gautama! sauthI thoDA nahIM suMghAelA pudgalo che | tethI anaMtaguNAM nahIM cakhAelA ane tethI anaMtaguNa nahIM sparzAelA pudgalo . paNa iMdriyavALA jIvoe sAdhelo AhAra ghrANeMdriya sapaNe, jimaiMdriyapaNe ane sparzedriyapaNe vAraMvAra pariNAme che, ane cAra iMdriya vAga jIvoe khAdhelo AhAra AMkha [iMdriyapaNe, nAka [iMdriyapaNe] jima [iMdriya] paNe ane cAmaDI [iMdriya paNe vAraMvAra pariNAme che. paMcendriya tiryaca yonikonI sthiti kahIne teono ucchvAsa vimAtrAe kaDevo. anAbhoganirvartita AhAra teone viraha vinA prati samaye hoya che ane Abhoganirvatita AhAra jaghanye aMtarmuhUrta, tathA utkRSTe chabhakte ve divase-ve divasa gayA pachI hoya che. bAkI badhuM cAra iMdriyavALA jIvonI peThe jANavU yAvada-calita karmane nirjare che. e pramANe manuSyo saMbaMdhI paNa jANavU, vizeSa e ke, teone Amoganivartita AhAra jaghanye aMtarmuharte ane utkRSTa ba For Private and Personal Use Only Page #26 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra upAkhyA prajJapti 11 20 11 www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir amamatraNa divase praNa divasa gayA pachI-hoya che. manuSyoe khAghelo AhAra [pUrvoka cAra iMdriyapaNe ane] kAna [ iMdriya) paNe vimAtrAeM vAraMvAra pariNa me che. bAkI vadhuM pUrvanI peThe jANavuM ane yAvada-nirjare che, vANavyaMtaronI sthitimAM bheda che. bAkI badhuM nAgakumAronI peThe jANavu, e pramANe jyotiSika devo saMbaMdhe paNa jANaM vizeSa e keH- jyotiSika devone jaghanye ane utkRSTe muhUrta pRthaktva pachI ucchravAsa hoya che| ane AhAra paNa jaghanye ane utkRSTe divasa pRthaktvaM pachI hoya che. bAkI badhuM pUrva pramANe jANavaM vaimAnikonI sthiti audhika kahevI. teone ucchvAsa jaghanye muhUrta pRthaktva pachI, ane utkRSTe tetrIza pakhavADIyA ( sADA soLa mAsa) pachI hoya che Abhoga nirvatita AhAra teone jaghanye divasa pRthaktva pachI ane utkRSTe tetrIca hajAra varasa pachI hoya che. bAkI badhuM 'calitAdika nirjarAve che' pUrva pramANe jANa / / 16 / / jIvANaM bhaMte / kiM AyAraMbhA parAraMbhA tadubhayAraMbhA aNArambhA ?, goyamA ! atthegaiyA jIvA AyAraMbhAvi parAraMbhAvi tadubhayAraMbhAvi no aNAraMbhA, atthegaiyA jIvA no AyAraMbhA to parAraMbhA no tadubhayAraMbhA aNAraMbhA / se keNaNaM bhaMte / evaM buccai-atthegaDyA jIvA AyAraMbhAvi ? evaM paDiuccAreyavaM, goyamA ! jIvA duvihA paNNattA, taMjahA- saMsArasamAvannagA ya asaMsArasamAvanagA ya, tattha NaM je te asaMsArasamAbanagA te NaM siddhA, siddhA NaM no AyAraMbhA jAba aNArambhA, tattha NaM je te saMsArasamAvannagA te duvihA pattA, taMjahA - saMjayA pa asaMjayA ya, tattha NaM je te saMjayA te duvihA paNNattA, taMjahA- pamattasaMjayA ya appamattasaMjayA ya, tattha NaM je te appamattasaMjayA te NaM no AyAraMbhA no parAraMbhA jAva aNAraMbhA, tattha NaM je For Private and Personal Use Only 1 zatake uddezaH 1 / / 20 / / Page #27 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatrth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 1 zatake vyAkhyAprajJaptiH // 21 // | uddezaH 1 te pamattasaMjayA te suhaM joga pahuca no AyAraMbhA no parAraMbhA jAva aNArabhA, asubha jogaM pahuca ApAraMbhAvi jAva no aNAraMbhA, tattha NaM je te asaMjayA te aviratiM paDucca AyAraMbhAvi jAva no aNAraMbhA, se teNaTeNaM goyamA ! evaM buccaha-atgaiyA jIvA jAva aNAraMbhA // neraiyANaM bhaMte ! ki AyAraMbhA parAraMbhA tadubhayAraMbhA aNAraMbhA, goyamA ! neraiyA AyAraMbhAvi jAva no aNAraMbhA, se keNaTTeNaM bhante evaM budhai ? goyamA ! aviratiM paDuca, se teNaTeNaM jAba no aNAraMbhA, evaM jAva asurakumArANavi, jAva paciMdiyatirikravajoNiyA, maNussA jahA jIvA, navaraM siddhavirahiyA bhANiyavA. vANamaMtarA jAva vemANiyA jahA neriyaa| salessA | jahA ohiyA, kaNhalesassa kAulesassa jahA ohiyA jIvA, navaraM pamattaappamattA na bhANiyacA, teulesassa pamhalesassa suphalesassa jahA ohiyA jIvA, navaraM siddhAna bhANiyavyA / / (sU.17) aa artha:-(pra0) he bhagavan ! zuM jIvo AtmAraMbha che, parAraMbha che ? tabhayAraMbha che, ke anAraMbha ? (u0) he gautama ! keTalAka jIvo AtmAraMbha paNa che ane UbhayAraMbha paNa he, paNa anAraMbha nathI, parAraMbha nadhI, ubhayAraMbha nathI, paNa anAraMbha cha. (pra.) he bhagavan ! e pramANe zA hetuthI kaho le ke keTalAka jIvo AtmAraMbha paNa che, ityAdi pUrvokta pharIthI uccArato ? (u0) he gautama jIvo ve prakAranA kahyA -saMsArasamApanaka ane asaMsArasamApanaka temA je jIvo asaMsArasamApatraka che tezro siddharupa-che ane teo AtmAraMbha, parAraMbha ke ubhayAraMbha nathI, paNa anAraMbha ke. nemA je saMsArasamApatraka jIvo ke te be prakAranA kahyA che, te A |pramANe:-saMyata ane asaMyata. temA je saMyato ke te ve prakAranA kahyA che. te A pramANe:-pramattasaMyata ane apramattasaMyata. temAM kara-kama -CAXXX For Private and Personal use only Page #28 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir vyAkhyAprajJaptiH 1 zatake udezaH1 // 22 // // 22 // je apramattasaMyato ke teo AtmAraMbha, parAraMbha, ke yAra-ubhayAraMbha nabI, paNa anAraMbha che. temA je pramacasayato cha teo zubha yogathI apekSAe AtmAraMbha paNa che ane yAvat-anAraMbha nathI. temAM je asaMyato cha teo aviratine AzrIne AtmAraMbha paNa cha ane yAvat-anAraMbha nathI. temAM je asaMyato cha teo aviratine AzrIne AtmAraMbha paga che ane yAvada-anAraMbha nathI. mATe he | gautama! te hetuthI ema kahevAya che ke, keTalAka jIvo AtmAraMbha paNa che ane yAvat-anAraMbha paNa che. (pra0) he bhagavan ! nairayiko zu AtmAraMbha, parAraMbha, tabhayAraMbha ke ke anAraMbha che ? (30) he gautama ! nairaSiko AtmAraMbha paNa che ane yAvat-anAraMbha nathI. (pra0) he bhagavan ! te e pramANe zA hetuyI kaho cho? (u0) he gautama ! aviratinI apekSAe-te hetuthI-aviratirUpa hetuthI-rayiko yAvat-'anAraMbha' nathI. e pramANe yAvat-asurakumAro paNa jANatrA. pUrvokta sAmAnya jIvonI peThe pavediyatiyaca yoniko ane manuSyo jANavA. vizeSa eke-ahIM temAMnA-te jIvomAMnA siddho na kahevA. nairayikonI peThe vAnavyataro ane yAvat-vaimAniko jANavA. lezyAvAvya jIvo sAmAnya jIvonI peThe kahevA. kRSNalezyAvALA ane nIlalezyAvAlA jIvo paNa sAmAnya jIvonI peThe jANavA. vizeSa e ke:-ahIM te sAmAnya jIvomAMnA pramatta ane apramatta jIvo na kahevA tathA tejolezyApAlezyAvAlA ane zuklalezyAvALA jIvo sAmAnya jIvonI peThe jANavA temAM vizeSa e ke-te jIvomAMnA siddho ahIM na kahevA. // 17 // ihabhavie bhaMte ! nANe parabhavie nANe tadubhayabhavie nANe ?, goyamA! ihabhavievi nANe parabhavitavi nANe tadubhayamavievi gANe / dasaNapi evameva / ihabhavie bhaMte ! caritte parabhavie caritta tadubhayabhavie caritte ?, goyamA ! ihabhavie caritte, no parabhavie caritteno tadubhayabhavie caritte / evaM tave saMjame // (sU018) For Private and Personal Use Only Page #29 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir vyAkhyAprajJaptiH // 23 // arthaH-(pra0) he bhagavan ! jJAna aihabhavika cha, pArabhavika che ke tadubhayabhavika che ? (u0) he gautama! jJAna aihamaSika paNa che, pArabhavika paNa che ane tadubhavabhayika paNa ke. darzana paNa eja pramANe jANavU. (pra0) he bhagavan ! cAritra aihabhAvika cheda take pArabhavika che ke tabhayamavika che ? (u0) he gautama ! cAritra aihamavika che, paNa pAramavika ke tadabhayabhavika cAritra nathI e | uddezaH1 pramANe tapa ane saMyama paNa jANavA. // 18 // // 23 // asaMkhuDe bhate ! aNagAre kiM sijjhai bujhai muccaha parinivAi saJcaduHkvANamaMtaM karei ?, goyamA ! no iNale sama? / se keNaTeNaM jAva no aMtaM karei ?, goyamA ! asaMvuDe aNagAre AuyavajAo satta kammapagagaDIo siDhilabaMdhaNabaddhAo dhaNiyabaMdhaNabaddhAo pakarei rahassakAlaThiyAo dIhakAlahizyAo pakarei5 maMdANubhAvAo tibvANubhAvAo pakareDa appapaesaggAo bahuppaesaggAo pakarei, AuyaM ca Na kamma siya |baMdha siya no baMdhai, assAyAveyaNijnaM ca NaM kamma bhujo bhuno uvaciNAi, aNAiyaM ca NaM aNavadagga dIha|maddhaM cAuraMtasaMsArakaMtAraM aNupariyaDa, se eeNaDeNaM goyamA ! asaMvuDe aNagAre No sijAi 5 / saMkhuDe 45 bhaMta ! aNagAre sijjhai 51, haMtA sijhai jAva aMtaM karei, se keNadveNaM ?, goyamA ! saMghuDe aNagAre AuyavajjAo satta kammapagaDIo dhaNiyabaMdhaNabaddhAo siDhilabaMdhaNabaddhAo pakarei dIhakAlaThiIyAo hasmakAlahihayAo pakarei tibvANubhAvAo maMdANubhAvAo pakarei bahuppaemaggAo appapaemaggAo pakarei, AuyaM |caNaM kammaM na baMdhaha, asmAyAveyaNijna caNaM kamma no bhujo bhujo uvaciNAi, aNAiyaM varNaaNavadaggaM vIha For Private and Personal Use Only Page #30 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandie vyAkhyAprajJaptiH // 24. 1 zatake udezaH1 // 24 // hA maddhaM cAuraMtasaMsArakatAraM bIivayaha, se eeNaDeNaM goyamA! evaM budhaha-saMkhuDe aNagAre sijmai jAva aMtaM karei // (sU0 19) / artha:-he bhagavan ! zuM asaMvRta anagAra siddha thAya che, bodha pAme che, kAya che, nirvANa pAme che, sarva duHkhono aMta kare | che ? (u0) he gautama ! A artha ThIka nathI. (pra0) he bhagavan ! te kayA kAraNathI yAvat-aMtane nadhI karato? (u0) asaMvRta anagAra AyuSyane choDIne zithIla baMdhane bAMdhelI sAte karmaprakRtione dhana baMdhane bAMghelI karavAno AraMbha kare che, isva-alpakALa sthitivALIne dIrghakALa sthitivALI karavAno AraMbha kare che, maMda anubhAgabALIne tIvraanubhAgavALI karavAno AraMbha kare che. alpa-thoDA-pradezavALIne bahu pradezavALI karavAno AraMbha kare che. ane AyuSyakarmane to kadAcit bAMdhe che, tema kadAcita bAMdhato paNa nathI. azAnAvedanIyakamane to vAraMvAra ekadu kare che, tathA anAdi, anaMta, dIrghamArgavALA, cAragativALA, saMsArAraNyane viSe paryaTana kare che. gautama ! te kAraNathI asaMvRta anagAra siddha thato nathI, yAvat-sarva duHkhono aMta-nAza karato nathI. (pra0) he bhagavan ! saMvRta anagAra siddha thAya che. yAvat- sarva duHkhonA aMtane kare che ? (u0) he gautama ! hA, siddha thAya che, yAvatsarva duHkhono aMtane kare che. (pra0) he bhagavan ! te kayA arthathI-hetuthI ? (u0) he gautama ! saMvRta anagAra Ayune choDIne gADha baMdhane bAMdhelI sAta karmaprakRtione zithila baMdhane bAMdhavAno AraMbha kare che, dIrgha-lAMbAkALanI sthitivALIne isva-thoDA-kALanI sthitivAlI karavAno AraMbha kare che, tIvra anubhAgavALIne maMda anubhAgavALI karavAno AraMbha kare che, bahu pradezAgravALIne alpa pradezAgrarALI karavAno AraMbha kare che AyuSyakarmane bAMdhato nathI. tathA azAtAvedanIya kamano vAraMvAra upacaya paNa karato nathI. For Private and Personal Use Only Page #31 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 1 zatake uddezaH1 // 25 // mATe anAdi, ananta, moTA-lAMcA mArgabALA, cAturanta, cAra prakAranI gativALA-saMsArarUpI araNyarnu ullaMghana kare che, he gautama ! vyAkhyA- te kAraNathI 'saMhata anagAra siddha thAya che' yAvat-sarva duHkhono aMta kare che, e pramANe kahevAya che. // 19 // prajJaptiH * jIve NaM bhaMte! asaMjae avirae appaDihayapacakkhAyapAvakamme io cue pecA deve siyA', goyamA! // 25 // asthegaie deve siyA atthegaie no deve siyaa|se keNaThaNaM jAva io cue pecA atthegaie deve siA atthe gaie no deveM siyA?, goyamA! je ime jIvA gAmAgaranagaranigamarAyahANikheDakabaDamaDaMvadoNamuhapaTTaNAsamasannivesesu akAmatabahAe akAmachuhAe akAmavaMbhaceravAseNaM akAmasItAtavadaMsamasaMgaaNhANagaseyajalla|malapaMkaparivAheNaM appataraM vA mujjataraM vA kAla appANaM parikilesaMti, appANaM parikilesittA kAlamAse kAlaM kiccA annayaresu vANamaMtaresu devalogesu devattAe uvavattAro bhavati // kerisA NaM bhaMte ! tesi vANamaMtarANaM devANaM devalogA paNNattA!, goyamA ! se jahAnAmae-ihaM maNussalogaMmi asogavaNei vA sattavanavaNei vA caMpayavaNei vA cyavaNei vA tilagavaNei vA lAuyaSaNei vA niggohavaNei vA chattobavaNei vA asaNavaNei 4 vA saNavaNei vA ayasiyaNei vA kusubhavaNei vA siddhatthavaNei vA baMdhujIvagavaNei vA NicaM kusumiya mAiyalavaiyathavaiyagulaiyagocchiyajamaliyajuvaliyaviNamiyapaNamiyasuvibhattapiDimaMjarivaDeMsagadharesirIe a tIva atIva uvasobhemANe uvasobhemANe ciTThai, evAmeva tesiM vANamaMtarANaM devANaM devalogA, jahaneNaM dasavAsasahassadvitIehiM ukoseNaM paliovamAhitIehiM ghaIhiM bANamaMtarehiM devehiM taddevIhi ya AiNNA vitikipaNA KARNA ACCCCCCASIC For Private and Personal Use Only Page #32 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra vyAkhyAprajJaptiH // 26 // www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir | uvasthA saMghaDA phuDA avagADhagADha0 sirIe atIva atIva uvasobhemANA2ciTTitaM, erisagA NaM goyamA ! tesiM vANamaMtarANaM devAnaM devalogA paNNattA, se teNadveNaM goyamA ! evaM vubai-jIve NaM asaMjae jAva deve siyaa|| sevaM bhaMte ! sevaM bhaMte / tti bhagavaM goyame samagaM bhagavaM mahAvIraM vaMdati nama'sati gaMdatA narmasattA saMjameNa tavasA appA bhAvemANe viharati // ( sU0 20 ) // paDhame saye paDhamo uso samatto / / arthaH- (pra0) he bhagavan ! asaMyata, avirata tathA jeNe pApakarma karma haNyAM ane vaya nathI evo jIva ahIMthI vyavIne | paralokamAM deva thAya che ? (u0) he gautama ! keTalAka (jIvo) deva thAya che ane keTalAka deva thatA nathI. (pra0) he bhagavan ? ahIMthI cyavIne yAvat - pUrva pramANenA svarUpavALA keTalAka pretya-paralokamAM deva thAya che ane keTalAka deva thatA nathI. tenuM zuM kAraNa 1 (u0) he gautama! je jIvo gAma, Akara, nagara nigama, rAjadhAni, kheTa, karbaTa, maDaMba, droNamukha, pattana, Azrama tathA sannivezamAM akAma tRSNAvaDe, akAma kSudhAvaDe, akAma brahmacaryavAsavaDe, akAma, ThaMDI, AtApa, DAMsa ane maccharathI thatA duHkhanA sahavAvaDe thoDA akAma, asvAna, parasevo, jalla, mela, tathA paMkathI thatA paridAhavaDe thoDA kALa sughI athavA vadhAre kALasudhI AtmAne klezida kare che, teo AtmAne klezita karIne mRtyukALe marIne vANavyaMtara devalokanA koipaNa devalokamAM devapaNAe utpanna thAya che. (pra0) he bhagavan ! te vANavyaMtara devonA devaloko kevA prakAranA kalA che ? (u0) he gautama ! jema ahIM manuSyalokamAM sadA puNyavALu, mayUrita, lavakitavALu, puSpanAgucchAtrAeM, latAnA samUhavAlaM, pAMdaDAMonA gucchAtrAluM, samAna zreNIvALA vRkSavALe, yugala vRkSovA, puSpa ane phalonA bhArathI namela, puSpa ane phalanA bhArathI namavAnI zaruAta vALu, atyaMta judI judI For Private and Personal Use Only 1 satake uddezaH 1 // 26 // Page #33 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir vyAkhyA prajJaptiH 1 zatake | uddezaH 1 // 27 // labIo ane maMjarIorUpa makaTone dhAraNa karavAvArcha evaM azokavana, vRkSonuM vana, caMpArnu vana, AMbArnu vana, vRkSonuM vana, tuMbaDAnAvelAonuM vana, vaDavRkSonuM vana, chatraudha vana, alasInA vRkSonuM vana, sarasava, vana, kasuMbAnA vRkSonuM vana, sapheda sarasavatuM vana tathA baporIyA vRkSatuM vana, ghaNI ghaNI zobhAvaDe atIva zobhatuM hoya che teja pramANe vANavyaMtaradevonA sthAno jaghanyathI dazahajAra varSenI sthitivALA ane utkRSTathI palyopamanI sthitivALA ghaNA vANavyataradevo ane devIovaDe vyApta, vizeSa vyApta, uparAupara | | AcchAdita, sparza karAelA. atyaMta avagADha thayelA zobhAvaDe atIva atIva zobhatAM rahe che. he gautama! bANAvyaMtaradevonA rahe-1 ThANo AvA prakAranA prarUpyAM te kAraNathI he gautama ! A pramANe kahevAya che. "asaMyat jIva yAvat-deva thAya che' he bhagavan ! te e pramANe he, he bhagavana ! te e pramANe che, ema kahI bhagavAn gautama zramaNabhagavaMta mahAvIrane vAMde che, name che, vAMdIne tathA namaskAra karIne, saMyama tathA tapabaDe AtmAne bhAvatA vihare che. // 20 // bhagavana sudharmasvAmIe racelA evA zrImadabhagavatIsUcanA prathama zatakamA prathama uddezAno mUlArtha saMpUrNa dhayo. 82-*-* *A For Private and Personal Use Only Page #34 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatrth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir vyAkhyA prajJaptiH // 8 // 1 zatake udezaH 2 // 28 // // uddezaka 2. rAyagihe nagare samosara, parisA niggayA jAva evaM vayAsI-jIve NaM bhaMte ! saMyaMkaDaM dukkhaM vedei ? goyamA ! atyagaiyaM veei, asthegaiyaM no veei, se keNatuNaM bhaite! evaM vuccai-atthegaiyaM vedeha, atthegaiyaM no veei, goyamA! udinaM veei, aNudinnaM no beei,seteNaDhaNaM evaM vucai-atthegaiyaM veei, atdhegatiyaM no veei, evaM caubbIsadaMDaeNaM jAva vemANie // jIvA NaM bhaMte ! sayaMkaDaM dukkhaM veenti ?, goyamA / atdhegaiyaM veyanti, atthegaiyaMNo veyanti,se keNatuNaM01, goyamA udinnaM veyanti, no aNudina beyanti, se teNaveNaM, evaM jAva vemA|NiyA / / jIve NaM bhaMte! sayaMkaDaM AuyaM veeI ?, goyamA! atthegaiyaM veei, asthagaiyaM no veei, jahA dukkheNaM do daMDagA tahA AueNavi do daMDagA egattapuhuttiyA, egatteNaM jAva vemANiyA, puhatteNavi saheva / / (sU021) / artha:-rAjagRha nagaramA samavasaraNa thayu, sabhA nIkaLI ane yAbad-A pramANe bolyA ke:-(pra0) he bhagavan ! jIva svayaMkRta karmane vede che ? (u0) he gautama ! keTaluka vede che ane keTaluka nayI vedato. (pra0) he bhagavan ! te e pramANe zA hetuthI |kaho cho. keTaluka vede ane keTaluka nayI vedato. (u0) he gautama ! udIrNa karmane bede ke ane anudIrNa karmane nathI vedato, mATe, ema kahevAya che ke, 'keTaluka vede che ane keTaluka nayI vedato. e pramANe covIse daMDakamA yAvat-vaimAnika mudhi jANavU. (pra0) he bhagavan ! jIvo svayaMkRta karmane vede cha? (u0) he gautama! keTalAMkane vede ke ane keTalAMkane nathI vedatA (pra0) he bhagavana ! te A pramANe zA hetuthI kaho cho ? (u0) he gautama ! udIrNa karmane vede che ane anudIrNane nathI vedatA, mATe pUrva pramANe kayu cha. For Private and Personal Use Only Page #35 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatrth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir vyAkhyAprajJapti // 29 // SAC% 1 zatake | uddezaH2 // 29 // ASKAR %* e pramANe yAvad-vaimAniko mudhI jANavU. (pra0) he bhagavan ! jIva svayaMkRta AyuSyane vede cha ? (u0 ) hegautama ! keTalaMka vaide dA ane keTaluka nathI vedato. je pramANe duHkha saMbaMdhe ve daMDaka kahyA, tema AyuSya saMbaMdhI ekavacana ane bahuvacanavALA ve daMDaka kahevA. ekavacanavaDe yAvad-vaimAnika mudhI kahe ane bahuvacanavaDe paNa teja pramANe kahe. // 21 // | neraDyA NaM bhaMte! samve samAhArA sabbe samasarIrA sabve samussAsanIsAsA, goyamA! no iNaDhe samaDhe / se keNadveNaM bhaMte ! evaM budhai-neraiyA no saJce samAhArA no sambe samasarIrA no sambe samussAsanissAsA!, goyamA! neraiyA duvihA pannattA, taMjahA-mahAsarIrA ya appasarIrA ya, tattha Naje te mahAsarIrA te bahutarAe poggale AhAreMti bahutarAe poggale pariNAmeMti bahutarAe poggale ussasaMti bahutarAe poggale nIsasaMti abhikaravaNa AhAreMti abhikravaNaM pariNAmeMti abhikkhaNaM asasaMti abhivarNa nI0, tattha NaM je te appasarIrA te NaM appatarAe puggale AhAreMti apatarAe puggale pariNAmeMti appatarAe poggale ussasaMti apatarAe poggale nIsasaMti Ahaca AhAreMti Ahaca pariNAmeMti Ahacca ussasaMti Ahaca nIsasaMti, se teNaDhaNaM goyamA! evaM khuzaha-neraiyA no save samAhArA jAba no sabbe samusmAsanissAsA / / neraiyA NaM bhaMte! sabve samakammA?, goyamA! No iNadve samaDhe, se keNaTeNaM?, goyamA! neraiyA duvihA paNNattA, taMjahA-puvvo| vavanagA ya pacchovavannagA ya, tattha NaM je te punvovavannagA te NaM appakammatarAgA, tattha NaM je te pacchovavanagA teNaM mahAkammatarAgA, se teNa?NaM goymaa!|| neraiyA NaM bhaMte ! save samavannA?, goyamAno iNaTTe samaDhe, se *** * For Private and Personal use only Page #36 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra vyAkhyA prajJaptiH // 30 // www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir keNadveNaM taheva : goyamA ! je te pubvovavannagA le NaM visuddhavannatarAgA, tattha NaM je te pacchovavannagA te NaM avisuddhabanatarAgA taheva se teNaTTeNaM evaM0 // neraiyA NaM bhaMte! sacce samalesA ?, gopamA / no iNaTThe samahe, se keNaTTeNaM jAva no samalessA ?, goyamA ! neraiyA duvihA paNNattA, taMjahA- puHdhoSavannagA ya pacchovavanagA ya, tattha NaM je te puNbovavannagA te NaM visuddhalessatarAgA, tattha NaM je te pacchovavannagAM te NaM avisuddhale satarAgA, se leNaTTeNaM0 // neraDyA NaM bhaMte / savve samabeyaNA ?, goyamA ! no iNaTThe samaTTe, se keNadveNaM0 ?, goyamA ! neraiyA dubihA pannatA, taMjahA - sannibhUyA ya asannibhUyA ya, tattha NaM je te sannibhUyA te NaM mahAvepaNA, tastha NaM je te asannibhUyA te NaM appaveyaNatarAgA, se teNaTTeNaM goyamA ! | neraiyA sabve samakiriyA ?, goyamA ! no iNaDe samaTThe se keNaTTeNaM0 1, goyamA ! neraiyA tivihA paNNattA, taMjahA sammaddiThThI micchAdiTThI sammAmicchadiTTo, tattha NaM je te sammadiTThI tesi NaM cattAri kiriyAo paNNattAo, taMjahA- AraMbhiyA 1 pari0 2 mAyA0 3 appaca0 4, tattha NaM je te micchAdiTThI tesi NaM paMca kiriyAo kAMti taM0 AraMbhiyA jAya micchAdaMsaNavattiyA, evaM sammAmicchAdidvINaMpi, se teNadveNaM goyamA 10 // neraiyA NaM bhaMte! savve samAuyA savve samovavanagA ?, goyamA ! no iNaTTe samaTThe se keNadveNaM0 ?, goyamA ! neraiyA caudhvihA pannattA, taMjahA atthegaiyA samAuyA samovavannagA 1 atthegaiyA samAjyA visamovavannagA 2 atyegaiyA visamAuyA samovavannagA 3 atthegaiyA visamAuyA visamovavannagA 4 se teNaTTeNaM goyamA !0 // asurakumArA NaM bhaMte! sabve samAhArA savve samasa For Private and Personal Use Only 1 zatake uddezaH 2 // 30 // Page #37 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatrth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 1 zatake uddezaH 2 // 31 // rIrA, jahA neraiyA tahA bhANiyabvA, navaraM kammavannalessAo parivaNNeyanyAo, puSyovavanagA mahAkammatarAgA vyAkhyA dra avisuddhavannatarAgA avisuddhalesatarAgA, pacchovavannagA pasatthA, sesaM taheva, evaM jAva dhaNiyakumArANaM / puDhaprajJaptiH ikAyANi AhArakammavannalessA jahA neraiyANaM, puDhavikkAiyA NaM bhaMte ! sacce samaveyaNA ?, haMtA samaveyaNA, // 31 // 18 se keNaDhaNaM bhaMte ! samaveyaNA, goyamA ! puDhavikAiyA samve asannI asannibhUyA aNidAe theyaNaM vedeti, se se tenntthennN0|| puDhavikAiyA NaM bhaMte ! sacce samakiriyA ?, haMtA samakiriyA, se keNaThe?, gopamA! puDhavi kAiyA savve mAI micchAdidva, tA NaM NipayAo paMca kiriyAo kajaMti, taMjahA-AraMbhiyA jAca micchAdasajaNavattiyA, se tennddhnnN0| samAuyA samovavannagA jahA neraiyA tahA bhANiyabvA, jahA puDhavikAiyA sahA jAva | curidiyaa| paMciMdiyatirikvajoNiyA jahA neraiyA, nANattaM kiriyAsu, paMciMdiyatirikvajoNiyA NaM bhaMte ! | sabve samakiriyA ?, goNo ti0,se keNaDeNa0, go paMciMdiyatirikkhajoNiyA tithihA pannattA, taMjahA-sammadihI miNaviTThI sammAmicchAdiTThI, tattha NaM je te sammahi te duvihA pannattA, saMjahA-assaMjayA ya saMjayAsaMjayA ya, tattha NaM je te saMjayAsaMjayA tesiNaM tinni kiriyAo kajjati, taMjahA-AraMbhiyA pariggahiyA mAyAvattiyA, asaMjayANaM cattAri, micchAdiTThINaM paMca, sammAmicchAdiTThINaM paMca, maNussA jahA neraiyA, nANataM je mahAsarIrAte bahutarAe poggale AhArati Ahaca AhAreti, je appasarIrA te appatarAe AhAreMti abhikkhaNaM AhAreMti, sesaM jahA neralyANaM jAva veyaNA / maNussA NaM bhaMte! sambe samakiriyA?, goyamANo tiNaTTe samaDhe, For Private and Personal Use Only Page #38 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatrth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir dhyAkhyA prajJaptiH 1 zatake uddezaH 2 Rilu32 // se keNaDhaNaM01, goymaa| maNussA tivihA pannattA, taMjahA-sammaTThiI michAviTThI sammAmicchAviTThI, tatha NaM je te sammadihI te tivihA paNNatA, taMjahA-saMjayA assaMjayA saMjayAsaMjayA ya, tattha gaMje te saMjayA te duvihA paNNatA, taMjahA-sarAgasaMjayA ya vIyarAgasaMjayA ya, tattha NaM je te vIyarAgasaMjayA te NaM akiriyA, tattha NaM je te sarAgasaMjayA te duvihA paNNattA, taMjahA-pamattasaMjayA ya appamattasaMjayA ya, tattha NaM je te appamattasaMjayA tesi gaM egA mAyAvattiyA kiriyA kajjai, tattha gaMje te pamattasaMjayA tesi NaM do kiriyAo kajaMti, taM0-AraMbhiyA ya mAyAvattiyA ya, tatya gaM je te saMjayAsaMjayA tesi NaM AillAo tinni kiIriyAo kajjati, taMjahA-AraMbhiyA 1 pariggahiyA 2 mAyAvattiyA 3, assaMjayA NaM cattAri kiriyAo kajaMti taM0-Ara01 pari02 mAyAvatti0 3 appazca0 4, micchAdiDDINaM paMca0, taM-AraMbhi. 1 pari02 mAyA.3 appazca04 micchAdasaNa.5, sammAmicchadiTThINaM paMca 5/vANamaMtarajotisavemANiyA jahA asurakumArA, navaraM veyaNAe nANata-mAyimicchAviTThIupavanagA ya appavedaNatarA, amAyisammariTThIupavanagA ya mahAveyaNatarAgA bhANiyavyA, jotisavemANiyA / / salessA NaM bhaMte ! neraiyA sabve samAhAragA?, ohiyANaM salessANaM sukalessANaM, eesiNaM tiNhaM eko gamo, kaNhalessANaM nIlalessANaMpi ekko gamo, navaraM vedaNAe mAyAmicchAviTThIuvavanagA ya amAyisammadivIuvava0 bhaanniybvaa| maNussA kiriyAsu sarAgavIparAgapamattApamattA Na | bhANiyabvA / kAulesAevi eseva gamo, navaraM neraie jahA ohie daMDae tahAbhANiyagvA, teulessA pamhalessA For Private and Personal use only Page #39 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra vyAkhyA prajJaptiH // 33 // www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir jassa atthi jahA ohio daDao tahA bhANiyanvA, navaraM maNussA sarAgA vIyarAgA ya na bhANiyatvA, gAhAdukkhAue udine AhAre kammavannalessA ya / samavayaNasamakiriyA samAuna caiva yoddhavvA // 16 // ( sU0 22 ) artha : - (pra0) he bhagavan ! baghA nairayiko sarakhA AhAravALA, sarakhA zarIravALA tathA sarakhA ucchavAsa ane niHzvAsavALA che?! (u0) he gautama! e artha samartha-saMgata nathI arthAt e pramANe nathI. (pra0) he bhagavan! te e pramANe zA hetuthI kaho cho ke 'vA nairayiko sarakhA AhAravALA, sarakhA zarIravALA ane sarakhA ucchavAsa ane niHzvAsavALA nathI ? (u0) he gautama! nairayiko be prakAranA kahA che. te A pramANe:-moTA zarIravALA ane nAnA zarIravALA, temAM je nairayiko moTA zarIrakhALA che teo ghaNA puDhalono AhAra kare che, ghaNA pudgalone pariNamAve che. ghaNo ucchavAsa ane niHzvAsa le che; vAraMvAra AhAra kare che, vAraMvAra pariNamAve che ane vAraMvAra ucchavAsa tathA niHzvAsa le che. tathA tenAM je nAnA zarIravALA che teo thoDA pudgalone pariNabhAve che, thoDo ucchavAsa ane niHzvAsa le che, kadAcit AhAra kare che, kadAcit pariNamAve che, ane kadAca ucchavAsa ane niHzvAsa le che; mATe he gautama! | te hetuthI ema kahevAtha che ke 'badhA nairayiko sarakhA AhAravALA, sarakhA zarIravALA ane yAvat-sarakhA ucchavAsa tathA niHzvAsavALA nathI (pra0) he bhagavan ! vadhA nairayiko sarakhA karmavALA he ? (u0) he gautama! e artha samartha nathI. (pra0) he bhagavan ! e pramANe zA hetuthI kaho cho? (u0) he gautama! nairayiko ve prakAranA kalA he? te A pramANe :- pahelA utpanna thayelA ane pachI utpanna thayelAM, temAM je nairayiko pahelAM utpanna thayelAM che teo alpa karmacALA che ane je pachI utpanna thayelA che teo mahAkarmavALA hai. mATe he gautama ! te hetuthI ema kahevAya che ke " nairayiko badhA sarakhA karmavALA nathI " (pra0) he bhagavan ! baghA nairayiko samAna karma For Private and Personal Use Only 1 zatake uddezaH 2 // 33 // Page #40 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagersuri Gyarmandie halka ra vAlA ? (u0) he gautama! e artha samartha nathI. (50) he bhagavan ! e pramANe zA hetuthI kaho cho| (u0) he gautama! pUrva pramANe vyAkhyA| jANavaM. arthAt nairayiko ve prakAranA che te A pramANe:-pUrvopapannaka ane pazcAdupapannaka, temA je pUrvopapatraka che teo vizuddha varNa 1 zatake prajJaptiH vALA che ane je pachIthI utpanna thayelA teo avizuddha varNavAlA che, mATe he gautama! pUrva pramANe kamu che. (pra0) he bhagavan ! badhA 15 umezaH2 // 34 // // 34 // 18narayiko samAna lezyAvAlA che ? (u0) he gautama! te artha samartha nathI. (pra0) he bhagavan ! te e pramANe zA hetuthI kaho cho? ke,131 hai|vdhaa narayiko samAna lezyAvALA nathI ? (u0) he gautama! nairayiko pUrvavat ve prakAranA kahyA che temAM je nairapiko prathama utpanna thayelA te vizuddhalezyAvALA che ane pachI utpanna yayA che te avizuddha lezyAvAlA che. mATe he gautama! te hetuthI pUrvavat jANavU. (0) he bhagavan ! badhA nairapiko sarakhI vedanAvaLA cha ? (u0) he gautama! e artha samartha nathI. (50) he bhagavan ! e pramANe zA3 | hetuthI kaho cho? (u0) he gautama ! narayiko ve prakAranA kahA che. te A pramANe-saMnibhUta ane asaMnibhUta che temA je saMjhIbhUta che te moTI vedanAvAlA che ane je asaMjhIbhUta che te ochI vedanAvALA che, mATe he gautama ! te hetuthI pUrvavat kayuche. (pra0) he bhagavan ! badhA nairayiko samAna kriyAvAlA che(u0) he gautama! e artha samartha nathI. (pra0) he bhagavan ! e pramANe zA hetuthI kaho cho! (u0) he gautama! nairayiko traNa prakAranA kayA che te A pramANe:-samyagdRSTi, mithyAdRSTi ane samyagmidhyAdRSTi, temAM jeo | samyagdRSTi che teone cAra kriyA hoya che te A pramANeH-AraMbhakI, pArigrahikI, mAyA pratyayA ane apratyayAkhyAna kriyA temAM | jeo midhyAdRSTi che, teone pAMca kriyAo hoya che te A pramANe:-AraMbhikI, pArigrahikI, mAyApratyayA, apratyAkhyAna kriyA, ane mithyAraSTi pratyayA tathA temAM jeo sampamithyASTi che teone paNa pUrva pramANe pAMca kriyAo hoya che, mATe he gautama ! .ACE OMAX* For Private and Personal Use Only Page #41 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir vyAkhyApraptiH * * se hetuthI e pramANe kama che. (pra0) he bhagavan ! badhA narayiko sarakhI umaravAnA ane samopapatra sAye utpamaka thaelA ke ? (u0) he gautama! e artha samartha nanI. (pra0) he bhagavan ! e pramANe zA hetuthI kaho cho? (u0) he gautama ! narayiko cAra prakAranA C1 zatake kayA che, te A pramANe:-keTalAka sarakhI umaravALA ane keTalAka sAye utpanna thayelA, tathA keTalAka viSama umaravALA ane uddezaH 2 sAye utpanna thayelA tathA viSama pramANe AgaLa pAchaLa utpana thayelA tathA keTalAka viSama umaravALA ane sAthe utpanna payelA. mATe he gautama ! te hetuthI pUrva pramANe kAve. (pra0) he bhagavan ! baghA amarakumAro sarakhA AhAravALA ane sarakhA zarIravAlA che? | ityAdi pUrvanI peThe sapanA prazno karavA. (u0) he gautama ! asurakumAro saMbaMdhe badhuM nairapikonI peThe kahe. vizeSa e ke, asurakumA ronA karma, varNa ane lezyAo narayikothI viparIta kahecA. arthAt je asurakumAro pUrvopapanako teo mahAkarmatara che ane avizuddha | varNa tathA lezyAvAlA che. ane je anurakumAro pazcAdupapatraka che teo prazasta che. cAkI vadhU eja pramANe jANavU. e pramANe yAvat stanitakumAro sudhI jANavaM. pRSavikAyikonA AhAra, karma, varNa ane lezyA e badhuM narayikonI peThe jANabu. (pra0) he bhagavan ! padhA pRthivIkAyako sarakhI vedanAvAlA ke ? (u0) he gautama ! hA, baMdhA pRthivIkAyiko sarakhI vedanAmA che. (30) he bhagavan ! te e pramANe zA hetuthI kaho cho! ke, 'badhA pRthivIkAyiko samavedanAvAlA ke (u0) he gautama ! badhA pRthivIkAyiko asaM jhIo he ane asaMJIbhUta vedanAne anirdhAraNapaNe vede che, mATe he gautama ! te hetuthI pUrva pramANe kaMdhu che. (pra0) he bhagavan ! badhA kA pRthivIkAyiko samAna kriyAvAlA ke ? (u0) he gautama! hA baghA pRthivIkAyiko samAna kriyAvAlA che. (pra0) he bhagavan / se A pramANe zA hetuthI kaho cho? (u0) he gautama ! badhA prathivIkAyiko mAyI ane mithyAdRSTi se. mATe teone pAMca kriyAo * For Private and Personal Use Only Page #42 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir dhyAkhyAprajJapti // 36 // dviya ra (u0) he gautama, sampaSTi cha tetro me ba- niyamapUrvaka hoya che. te pAMca kriyAomA De-AraMbhikI yAvad-mithyAdarzana pratyayA. mATe he gautama! te hetuthI pUrva pramANe 5. kabu cha jema samAyu ane samopapanA nairapiko kahA tema pRthivIkAyako paNa kahevA jema pRthivIkAyiko kahA tema de iMdriyo, te 1 zatake PI iMdriyo ane yAvat-cauridriyo paNa kaheSA. tathA paMceMdriya tiyaMcayoniko paNa narayikonI peThe jANavA. mAtra kriyAomA bheda che. uddezaH 2 (pra0) he bhagavan ! badhA paMcedriya tiryaca yoniko samAna kriyAvAlA che ? (u0) he gautama! e artha samartha nathI. (pra0) he // 36 // bhagavan ! e pramANe zA hetuthI kaho cho? (u0) he gautama ! paMcendriya tiryaca yoniko traNa prakAranA kahA cha, te A pramANe samyagdRSTi, mithyAraSTi ane samyagmidhyAdRSTi temA jeo samyaSTi cha tetro prakAranA kahyA che, te A pramANe: asaMyata ane saMyatAsaMyata temAM je saMyatAsaMyata ke teone traNa kriyAo hoya che. te ApramANe:-AraMbhikI, pArigrahikI ane mAyApratyayA. tathA je asaMyato cha tene cAra ane mithyAdRSTi tathA samyagdRSTi ke teone pAMca kriyAo hoya che. jema narayiko kahyA tema manuSyo kahevA. temAM bheda A ke je manuSyo moTA zarIravAlA che te ghaNA pudgalono AhAra kare che ane kadAcin AhAra kare che. | tathA je manuSyo nAnA zarIravAlA che te thoDA pudgalono AhAra kare che ane vAraMvAraAhAra kare chebAkI badhuM yAvad-vedanA sudhI | nairayikonI peThe jANavU. (pra0) he bhagavan ! baghA manuSyo samAna kriyA vAThA hai? (u0) he gautama ! e artha samartha nathI (pra.) he bhagavan ! e pramANe zA hetuthI kaho cho? (u0) he gautama! manuSyo traNa prakAranA kahyA che. te A pramANe-samyagdRSTi, | mithyADaSTi ane samyagamithyAdRSTi. temAM jeo samyagdRSTi . teo traNa prakAranA kayA che. te A pramANe:-saMyata, saMyatAsaMyata ane asaMyataH temA je saMyata che te ve prakAranA kamA che-sarAgasaMyetaH ane vItarAgasaMyata. temAM je vItarAgasaMyata teo kriyA AraMbhikI, pArizrAma 35% For Private and Personal Use Only Page #43 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra vyAkhyAprajJaptiH 11 2011 www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir vinAnA che. je sarAgasaMyata che teo me prakAranA kayA ke, te A pramANeH pramattasaMyata ane apramatasaMyata temAM je apramattasaMyata ke teone eka mAyApratyayA kriyA hoya che| ane jeo pramattasaMyata che teone be kriyAo hoya che:- AraMbhikI ane mAyApratyayA. temAM je saMyatAsaMyata che teone prathamanI traNa kriyAo kahI che, te A pramANeH- AraMbhikI, pArigrAhikI ane mAyApratyayA. tathA asaMyatone cAra kriyAo hoya che. AraMbhikI, pArigrAhikI, mAyApratyayA ane apratyakhyAnapratyayA. mithyAdRSTione tathA samyagmidhyAdRSTione pAMca kriyAo hoya che te A pramANeH- AraMbhikI, parigrahikI, mAyApratyayA, apratyAkhyAnapratyayA ane mithyAdarzanapratyayA. vAnavyaMtara, jyotiSika ane vaimAnika, e badhA asurakumAronI peThe kahevA. vedanAmAM bheda che, je A pramANe che jyotiSka ane vaimAnikomA je mAyI midhyAdRSTi utpanna tharalA hoya te ochI vedanAvALA hoya che ane je amAyI samyagdRSTi utpanna thaelA hoya te moTI vedanAvAlA hoya che ema kahe. [pra0] he bhagavAn ! lezyAvALA baghA nairayiko samAna AhAravALA che ? [a0] he gautama! audhika - sAmAnya, salezya ane zuklalezyAvALA e traNeno eka gama kahevo. kRSNalezyAvALA ane nIlale zyAvALAono paNa samAna gama kahevo. paNa temAM vedanAmAM bheda A pramANe che-mAyI ane midhyAdRSTI upapatraka ane amAyI tathA samyagdRSTi upapannaka kahevA. tathA kRSNa ane nIlalezyAmAM manuSyo sarAgasaMyata, vItarAgasaMyata, pramattasaMyata ke apramattasaMyata na kahevA. vaLI kApotavezyAvALAmAM paNa eja gama samajavo. vizeSa e ke kApotale zyAvALA nairayiko audhikadaMDanI peThe kahevA. jeone tejolezyA ane padmalezyA hoya, teo audhikadaMDanI peThe kahevA vizeSa e ke, manuSyonA sarAga ane vItarAga evA ve bheda kahevA. gAthA -karma-ane AyuSya jo udIrNa hoya to vede che. AhAra, karma, varNa, lezyA, vedanA, kriyA, ane AyuSya, e badhAnI For Private and Personal Use Only 9 zatake uddezaH 2 // 37 // Page #44 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir % vyAkhyA prajJaptiH // 38 // % * samatA saMbaMdhe pUrve kaMdhuM che ema jANavU // 22 // bharatake karaNaM bhaMte! lessAo pannattAo', goyamA challessAo pannatA, taMjahA-lesANaM bIyao usao " uddezaH 2 bhANiyabdho jAya iddii|| (sU0 23 / / [pra0] he bhagavan ! chezyAo keTalI kahI che ? [u0] he gautama ! lezyAo cha kahI cha. te A pramANe:-ahIM prajJApanAstramA // 3 // | kahela cAra uddezakavALA lezyApadano bIjo uddezaka kahevo. te yAvat-iDDhI-RddhinI vaktavyatA sudhI kahevo // 23 // jIvassa NaM bhaMte ! tItadvAe AdikRssa kahavihe saMsArasaMciTThaNakAle paNNatte?, goyamA ! ghaundhihe saMsArasaMviTThaNakAle paNNase, taMjahA-NeraiyasaMsArasaMciTThaNakAle tirikva. maNussa. devasaMsArasaMciTThaNakAle ya paNNatte / neraiyasaMsArasaMciTThaNakAle NaM maMte ! kativihe papaNate?, goyamA! tivihe paNNatte, taMjahA-sunakAle asubhakAle missakAle // tirikkhajoNiyasaMmAra pucchA, goyamA! dubihe paNNatte, taMjahA-asubhakAle ya mi-10 ssakALe ya, maNussANa ya devANa ya jahA neraiyANaM // eyarasa NaM bhaMte ! neraiyasaMsAramaMciTThaNakAlassa sunnakAlassa asunnakAlasa mIsakAlassa ya kaMpare kayarahito appA vA bahue vA tulle vA visesAhie vA!, goyamA savyathove asunnakAle, missakAle aNataguNe, sutrakAle arNataguNe // tirikkhajo. bhaMte !0, savathove asunnakAle missakAle aNaMtaguNe, maNussadevANa ya jahA nerajhyA // eyassa NaM bhaMte! nerayasaMsArasaciTThaNakAlassa jAva devasaMsArasaMciDhaNajAvavisesAhie vA?, goyamA! savayove maNussasaMsArasaMciTThaNakAle, neradayasaMsAra ** * For Private and Personal Use Only Page #45 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir vyAkhyA prajJaptiH // 39 // 1 zatake uddezaH 2 // 39 // . . Tra saMbhiTThaNakAle NasaMkhejaguNe, devasaMsArasaMciTThaNakAle asaMkhejaguNe, tirikkhajogie aNaMtaguNe // [sU. 24]. | [pra0] he bhagavan ! atIta kALamAM AdiSTa-narakAdi vizeSaNaviziSTa-thaela jIvone saMsArasaMsthAnano kALa keTalA prakArano, karo ke ? [u0] he gautama! saMsArasaMsthAnano kALa cAra prakArano kayo che. te A pramANe-nairayika saMsArasaMsthAnakALa, tiyecasaMsArasaMsthAnakAla, manuSyasaMsArasaMsthAnakALa ane devasaMsArasaMsthAnakALa. [pra.] he bhagavan ! nairayikasaMsArasaMsthAnakALa keTalA prakArano | kahyo che? [u0] he gautama!traNa jAtano kahyo che. te A pramANe:-zUnyakALa, azUnyakALa, ane mizrakALa. [pra.] he bhagavan ! | tiryacayonikasaMsArasaMsthAnakALa keTalA prakArano kayo cha ? [u0] he gautama ! te ve prakArano kabo che. te A pramANe:-azUnyakALa ane mizrakALa. manuSyonA ane devonA saMsArasaMsthAnakALanA prakAro nairayikonI peThe jANavA. [pra0] he bhagavan ! e nairayika saMbaMdhI saMsArasaMsthAnakALanA traNa-zUnyakALa, azUnyakALa, ane mizrakALarUpa-prakAromA kayo konAthI ocho, vadhAre, tulya ke vizeSAdhika le ? [u.] he gautama! sauthI thoDo azUnyakALa , te karatAM mizrakALa anaMtaguNa ke ane te karatAM paNa zUnyakALa anaMtaguNa cha. tathA tiyaMcayonikasaMsArasaMsthAnakALanA ve prakAramA sauthI thoDo azUnyakALa che ane te karatAM mizrakALa anaitaguNa che. manuSyonA ane devonA saMsArasaMsthAnakALanI nyUnAdhikatA nairayikonA saMsArasaMsthAnakALanI nyUnAdhikatA peThe jANavI. [pra.] he bhagavan ! | narayikanA, tiryacayonikanA, manuSyanA ane devanA e saMsArasaMsthAnakAMLamAM kayo konAthI ocho, baMdhAre, tulya ke vizeSAdhika hai| OM[u.] he gautama ! manuSyasaMsArasaMsthAnakALa sauthI thoDo che, te karatAM nairayikasaMsArasaMsthAnakALa asaMkhyeyaguNa , te karatAM devasaMsArasaMsthAnakALa asaMkhyeyaguNa De ane te karatAM tiryacayonikasaMsArasaMsthAnakALa anaMtaguNa cha // 24 // - SHRIES -% For Private and Personal Use Only Page #46 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra vyAkhyA prajJaptiH 1180 11 www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir jIve NaM bhaMte! aMtakiriyaM karejA ?, goyamA ! atthegatiyA karejA, atthegatiyA no karejA, aMtakirithApayaM neyavvaM [sU0 25] [pra0 ] he bhagavan ! jIva aMtakriyA kare arthAt jIva mokSaprApti kare ? [ 70] he gautama! koi kare che ane koI karatA nathI. A praznanA savistara uttara mATe prajJApanAsUtranuM 'aMtakriyA' nAmanuM bIsamuM pada jANavuM / / 25 / / aha bhaMte ! asaMjayabhaviyadatrvadevANaM 1 avirAhiyasaMjamANaM 2 virAhiyasaMjamANaM 3 abirAhiyasaMjamAsaMamANaM 4 virAhiyasaMjamAsaMjamANaM 5 asanINaM 6 tAvasANaM 7 kaMdappiyANaM 7 caragaparivvAyagANaM 1 kivvisiyANaM 10 tericchiyANaM 11 AjIbiyANaM 12 abhiogiyANaM 13 saliMgINaM daMsaNavAvanagANaM 14 eesi NaM devalogesu uvavajjamANANaM kassa kahiM ubavAe paNNatte ?, gopamA ! assaMjayabhaviyadanyadevANaM jahaneNaM bhavaNavAsIsu ukkoseNaM uvarimagevillaesa 1, avirAhiyasaMjamANaM jahaneNaM sohamme kappe uzoseNaM savvaddhasiddhe vimANe 2, birAhiyasaMjamANaM jahasreNaM bhavaNavAsIsa ukkoseNaM sohamme kappe 3, avirAhiyasaMjamAsaMjamANaM jahasreNaM sohamme kappe ukkoseNaM acue kappe 4, virAhiyasaMjamAsaMjamANaM jahaNaM bhavaNavAsI ukkoseNaM jotisipasu 5, asannINaM jahaNaM bhavaNavAsIsu ukkoseNaM vANamaMtaresa 6, avasesA savve jaha0 bhavaNavA0 ukkosagaM vocchAmi tAvasANaM jotisiesa, kaMdappiyANaM sohamme, caragaparivvAyagANaM baMbhaloe kappe, kivisiyANaM laMtage kappe, tericchiyANaM sahassAre kappe, AjIviyANaM accue kappe, AbhiogiyANaM accue kappe, For Private and Personal Use Only 1. zatake uddezaH 2 // 40 // Page #47 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir vyAkhyAprajJaptiH 1 zatake uddazaH 2 // 41 // // 41 // OM4-4%*****% 2-. .. saliMgadasaNavAvannagANaM uvarimagebejaesa 14 // [sU0 26] 0] he bhagavan ! saMyamarahita ane devapaNu pAmatrAne yogya evA jIvo akhaMDita saMyamavALA, khaMDita saMyamavALA, akhaMDita |saMyamAsaMyamavALA, khaMDita saMyamAsaMyamavALA, asaMjJijo, tApaso, kAMdarpiko, carakaparivrAjako, athavA carako ane parivrAjako, kilbiSiko tiryacayoniko, Ajiviko, Abhiyogiko, ane zraddhAbhraSTaveSadhArako, e badhA jo devalokamAM utpanna thAya to kono 6 kyAM utpAda-kahyo cha? [u0] he gautama ? saMyamarahita ane devapaNuM pAmavAne yogya evA jIvono jaghanye bhavanavAsimAM ane | utkRSTa uparanA aveyakamAM utpAda kahyo che. akhaMDita saMyamavALAono jaghanye saudharmakalpamA ane utkRSTe sarvArthapiddha vimAnamAM Al utpAda kayo che. khaMDita saMyamavALAono jaghanye bhavanavAsimAM ane utkRSTe saudharmakalpamA, akhaMDita saMyamavALAono jaghanye saudharmakalpamA ane utkRSTa acyutakalpamAM, khaMDita saMyamAsaMyamavALAono jaghanye bhavanavAsimAM ane utkRSTe jyotiSikamAM, asaMjhione jaghanye bhavanavAsimAM ane utkRSTa vAnavyaMtaramA utpAda thAya che. ane bAkI cIjA badhAno jaghanye bhavanavAsimAM utpAda | thAya che ane utkRSTe jyAM utpAda thAya che tene have kahIza:-tApasono jyotiSikomA kAMdApakono saudharmakalpamAM, parivrAjakono | brahmalokamA kilbiSikono lAMtakakalpabhAM, tiryacono sahasrArakalpamA, Ajivikono tathA Abhiyogikono acyutakalpamA ane | darzanabhraSTa veSadhArakono utpAda uparanA aveyakamAM dhAya che. // 26 // kativihe bhaMte ! asanniyAue paNNatte, goyamA! cauvihe asanniAue paNNatte, taMjahA-neraiya6 asanniAue tirikva0 maNussa0 deva0 / asannI NaM bhaMte ! jIve kiM neraiyAuyaM pakarei tiri0 maNu0 devAuyaM - % - % - % - For Private and Personal Use Only Page #48 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir vyAkhyAprajJaptiH // 42 // 1 zatake uddezaH 2 // 42 // pakarei ?, haMtA goyamA ! neraiyAuyapi pakarei tiri0 magu0 devAuyapi pakarei, nerahayAuyaM pakaremANe jahanne] dasavAsasahassAI ukkoseNaM paliovamassa asaMkhejaibhAgaM pakareti, tirikkhajoNiyAuyaM pakaremANe jahanneNaM aMtomuhattaM ukoseNaM paliovamassa asaMkhejaibhAgaM pakarei, maNussAuevi evaM ceva, devAuyaM jahA neraiyA / eyassa NaM bhaMte ! neraiyaasanniAuyassa tiri0 maNu0 devaasanniAuyassa kayare kayare jAva visesA|hie vA!, goyamA! sabbayove devaasanniAue, maNussa. asaMkhejaguNe, tiriya0 asaMkhenaguNe, neraie. asaMkhenaguNe / sevaM bhaMte ! sevaM bhaMte ! ti|| [sU0 27] // bitio uDesao sNmtto|| [pra0] he bhagavan ? asaMjhinu AyuSya keTalA prakAra- hoya che ? arthAta asaMjJI jIva keTalA prakAracaM AyuSya bAMdhe cha ? [u.] he gautama ? asaMjinu AyuSya cAra prakAracaM hoya che, te A pramANe:-nairayika asaMjhiAyuSya, tiyecaasaMjJiAyuSya, manuSya asaMjJiAyuSya ane deva asaMjhiAyuSya. [pra0] he bhagavan ? zuM asaMjJI jIva nairayikarnu AyuSya kare, ke tiryacarnu, manuSya ke devarnu AyuSya kare ? [30] he gautama ! hA, nairayikarnu AyuSya paNa kare ane tiryacatuM, manuSyatuM ke devatuM AyuSya paNa kare, nairayikanuM AyuSya karato asaMjJi jIva jaghanye dasa hajAra varasarnu ane utkRSTe palyopamanA asaMkhyeyabhAga jeTaluM AyuSya kare tiryacayonikarnu | AyuSya karato jaghanye aMtarmuhUrtatuM ane utkRSTa palyopamanA asaMkhyeyabhAga jeTalaM AyuSya kare, manuSyanuM AyuSya karato paNa eja pramANe kare ane devarnu AyuSya nairayikanA AyuSyanI peThe kare. [pra0] he bhagavan ! e nairayika asaMjJiAyuSya, tiryacayonika asaMjJiAyuSya, manuSya asaMjhiAyuSya, ane deva asaMliAyuSya e badhAmA kayu konAthI alpa, bahu, tulya ane vizaSAdhika che ? [u0] For Private and Personal Use Only Page #49 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatrth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir he gautama ! deva asaMjhiAyuSya sauthI thoI che, te karatAM manuSya asaMjJiAyuSya asaMkhyeyaguNa che te karatA tiryacayonika asaMji-15 AyuSya asaMkhyeyaguNa ke ane te karatAM nairayika asaMjJiAyuSya asaMkhyeyaguNa che. he bhagavana ! te epra pramANe che, he bhagavan ! te e 1 pramANe . ema kahI yAvat viDare he. // 27 // bhagavat sUdharmasvAmie raghelA evA zrImadbhagavatIsUtranA prathama zatakamAM bIjA uddezAno mUlArtha saMpUrNa thayo. vyAkhyAprajJaptiH // 43 // zatake udezaH3 // 43 // uddazaka 3 jIvANaM bhaMte ! kaMkhAmohaNijne kamme kaDe ?, haMtA kaDe / / se bhaMte ! ki desaNaM dese kaDe 1 1 deseNa mabve kaDe! | 42 samveNaM dese kaDe? 3 samveNaM sabve kaDe 14, goyamA! no deseNaM dese kaDe 1 no desegaM sabve kaDe 2 no samveNaM dese kaDe 3 samveNaM sabve kaDe 4 // neraiyA bhaMte! kaMkhAmohaNije kamme kaDe ?. haMtA kaDe, jAva sabveNaM sabve kaDe 4 / evaM jAva vemANiyANaM daMDao bhANiyaco (sU068) 1 [pra0) he bhagavan ! zuM jIvo saMbaMdhi kAMkSAmohanIya karma kRta-kriyAniSpApa cha ? [u0] he gautama! hA, te kriyA niSpAya che. [pra0] he bhagavan ! te zuM dezathI dezakRta che, dezathI sarvakRta che, sarvathI dezakRta cha, ke sarvathI sarvakRta cha ? [u0] he gautama ! te dezathI dezakRta nathI, dezathI sarvakRta nathI, sarvathI dezakRta nathI paNa sarvathI sarvakRta cha, [pra0] he bhagavan ! nairaviko saMbaMdhi kAMkSA-2 mohanIya karmakRta che ? [30] he gautama ! hA, te kRta cha. sarvacI sarvakRta che. ane e pramANe vaimAniko sudhI daMdaka kahevo. // 28 // A-A...PAT-SIS For Private and Personal Use Only Page #50 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir dhyAkhyA prajJaptiH // 44 // rak jIvA NaM bhaMte ! kaMkhAmohaNi kammaM karisu?, haMtA krisu| bhaita! kiM deseNaM desaM karisu?, eeNaM abhilAveNaM daMDao bhANiyanbo jAva vemANiyANaM, evaM kareMti, etthavi daMDao jAva vemANiyAgaM, evaM karessaMti, 1 zatake esthavi daMDao jAva bemANiyANa // evaM cie ciNisu ciNati ciNissaMti, ubacie uvaciNi uvaciNissaMti, uddezaH 3 udIreMsu udIreMti udIrissaMti, vaidisu vedaMti vedissaMti, nijareMsu nijareMti nijarissaMti, gAhA-kaDaciyA 8 // 4 // hai uvaciyA udIriyA vediyA ya nijinnA / Aditie caubhedA tiyabhedA pacchimA tinni // 17 // (sU029) | [pra0] he bhagavan ! jIvoe kAMkSAmohanIya karma karyu ? [30] he gautama! hA, ka. [pra0] he bhagavan ! te zuM dezathI deze kayu || [u.] he gautama ! sarvathI sarva kapa che. e pramANe yAvat-vaimAniko sudhI daMDaka kahevo. eja pramANe kare che ane karaze, e baneno | abhilApa paNa yAvat-vaimAniko sudhI kahevo. tayA eja pramANe caya, caya karyo, caya kare che tathA caya karaze; upacaya, upacaya koM, upacaya kare le, upacaya karaze. udIyaM, udIre che, udIraze, vedhU, vede che, vedaze, nirjayu nirjare che, ane nijaraze; e badhA abhi| lApo kahevA. gAthA-kRta, cita ane upacitamA eka ekanA cAra meda kahevAnA che arthAt sAmAnyakriyA, pachI bhUtakALanI tathA bhaviSyakALanI kriyA; ane pAchaLanA traNa padamAM-udIrita, vedita, ane nijirNamA eka eka padamA mAtra traNa kALanIja kiyA kahevAnI che. // 29 // ___ 'jIvA NaM bhaMte! kaMkhAmohaNije kammaM vedeti ?, haMtA vedeti / kahanaM bhaMte! jIvA kaMkhAmohaNijaM kamma vedeti ?, goyamA! tehiM tehi kAraNehi saMkiyA kaMkhiyA vitigichiyA bheyasamAvannA kalusasamAvannA, evaM ECCCCCCCCC For Private and Personal Use Only Page #51 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra vyAkhyA prajJaptiH // 45 // www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir svalu jIvA kaMkhAmohaNijjaM kammaM vedeti // (sU0 30) [pra0] he bhagavan ! jIvo kAMkSAmohanIya karmane vede che ? [a0] he gautama! hA vede che. [pra0] he bhagavan ! jIvo kAMkSAmohanIya karmane kevI rIte vede che ? [a0] he gautama ! te te kAraNo vaDe zaMkAvALA kAMkSAvALA, vicikitsAcALA, bhedasamApana ane kaluSasamApana, thaine e pramANe jIvo kAMkSAmohanIya karmane vede che. // 30 // se nUNaM bhaMte! tameva sacaM NIsaMkaM jaM jiNehiM paveiyaM ?, haMtA goyamA ! tameva sacaM NIsaMkaM jaM jiNehiM paveditaM (sU0 31) [pra0 ] he bhagavan ! teja satya ane niHzaMka che ke je jinoe jaNAnyuM che ? [u0] he gautama! hA teja satya ane niHzaMka che ke je jinoe jaNAnyuM che. // 31 // se nUNaM bhaMte! evaM maNaM dhAremANe evaM pakaremANe evaM ciTTemANe evaM saMvaremANe ANAe ArAhara bhavati ?, haMtA goyamA ! evaM maNaM dhAremANe jAva bhavaha || ( sU0 32 ) [pra0] he bhagavan ! eja pramANe manamAM dhArato, prakarato, raheto, ane saMvarato prANI AjJAno ArAdhaka thAya che ? [a0] hai gautama ! hA e pramANe manamAM dhArato yAvat-prANI AjJAno ArAdhaka thAya che. // 32 // se mUNaM bhaMte! atthitaM atthitte pariNamai, natthittaM natthitte pariNamai ?, haMtA goyamA ! jAva pariNamai // | japaNaM bhaMte! atthitaM atthitte pariNamai, nasthittaM natthitte pariNamai, taM kiM payogasA vIsasA ?, goyamA ! 1 For Private and Personal Use Only --+ 1 zatake uddezaH 3 // 45 // Page #52 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatrth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandit vyAkhyA-1 prajJapti zatake uddezaH 3 // 46 // // 46 // PRAKASHANA payogasAvi taM bIsasAvitaM // jahA te bhaMte ! atthitaM asthitte pariNamA sahA te nasvitaMtthitte pariNamaha! jahA te natthittaM nasthitta pariNamai tahA te atthitaM atthitte pariNamai, haMtA goyamA ! jahA me asthittaM asthitte pariNamai tahA me nasthita natthitte pariNamai, jahA me natthitaM natthitte pariNamai tahA me asthittaM atthitte pariNamai // se NUNaM bhaMte ! asvittaM atthitte gamaNilaM ? jahA pariNamai do AlavagA tahA te iha gamaNijeNavi do AlAvagA bhANiyavvA jAba jahA me atthittaM atthitte gmnnijj| [sU. 33] pra0] he bhagavan ! astitva astitvamA pariName che, nAstitva nAstitvamA pariName cha? [u0] he gautama! hA, te pramANeyAvat-pariName che. [ma0] he bhagavan ! je te astitva astivamA pariName che ane nAstitva nAstivamA pariName che. te zu prayogathI-jIvanA nyApArathI-pariName che ke svabhAvathI pariName che ? [u.] he gautama ! te prayogathI ane svabhAvathI (banneprakAre) pari| Name che. [pra0] he bhagavan ! jema tAruM astitva astitvamA pariName che. tema tAruM nAstita nAstitvamA pariName che? ane jema tAruM nAstitva nAstitvamA pariName che tema tAruM astitva astitvamA pariName che. (u0] he gautama! hA, jema mAruM astitva astitvamA pariName che tema tAruM nAstitva nAstitvamA pariName che. ane jema mAjhaM nAstitva nAstitvamA pariName che tema mAjhaM astitva astitvamA pariName che. [a0] he bhagavan ! astitva astitvamAM gamanIya che? [u.] he gautama! hA, jema 'pariName che' e padanA ve AlA. paka kahyA tema ahIM 'gamanIya pada sAthe paNa ve AlApaka kahevA. yAvat-jema mAjhaM astitva astitvamA gapanIya che. // 33 // jahA te bhaMte! ettha gamaNi sahA tei gaNijlaM?, jahA te ihaMgamaNilaM tahAte etthaM gamaNilaM, haMtA! 6444444*-*-* For Private and Personal Use Only Page #53 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir goyamA!, jahA me etthaM gamaNijaM jAva tahA me patthaM (ihaM) gamaNija, // (sU034) vyAkhyA- [pra0] he bhagavan ! jema tAruM ahIM gamanIya che tema tAru iha gamanIya che? jema tArka iha gamanIya che tema tAru ahIM gamanIyamA zatake prajJaptiH ch| [u0] he gautama ! hA. jema mAru ahIM gamanIya che yAvat-tema mArka ahIM gamanIya ke. // 34 // uddezaH 3 4aa jIvANaM bhaMte! kaMgkhAmohaNilaM kamma paMdhati?, haMtA baMdhati / kahaM NaM bhaMte! jIvA kaMgvAmohaNija kamma151 // 47 // baMdhati ?, goyamA! pamAdapaJcayA joyanimittaM ca // se NaM bhaMte ! pamAe kiMpabahe 1, goyamA! jogappavahe / se gaM bhaMte ! joe kiMpavahe ?, goyamA ! bIriyappavahe / se NaM bhaMte ! vIrie kiMpavahe ?, goyamA ! sarIrappavahe / se NaM sAbhaMte ! sarIre kiMpabahe ?, goyamA! jIvappavahe / evaM sati asthi uhANeti vA kammeti vA balei vA vIriei vA purisakAraparakamei vA // (sU0 35) I [ma.] he bhagavan ! jIvo kAMdhAmohanIya karma bAMdhe cha ? [u0] he gautama ! hA bAMdhe the. [pra0] he bhagavan ! jivo kAMkSAmohanIya karma kevI rIte bAMdhe cha ? [u0] he gautama! pramAdarUpa hetuthI ane yogarUpa nimitathI jIvo kAMkSAmohanIya karma bAMdhe che. [pra0] he bhagavan ! te pramAda zAthI pravahe che-pedA thAya che ? [u0] he gautama! te pramAdayogathI-mAnasika, vAcika ane kAyika vyApArathI | pedA thAya che. [pra0] he bhagavan ! te yoga zAthI pedA thAya che? [u0] he gautama ! te yoga bIthI pedA thAya che. [pra.] he bhagavan ! te vIrya zAthI pedA thAya che ? [u0] he gautama! te vIrya zarIrathI pedA thAya che. [pra0] he bhagavan ! te zarIra zAthI pedA thAya ? [u.] he gautama ! te zarIra jIvathI pedA thAya che, ane jyAre tema che to utthAna, karma, bala, vIrya, ane puruSAkAra parAkrama che // 35 // AAAAACAN For Private and Personal Use Only Page #54 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir kritTHA-% se gUrNa bhaMte ! appaNA ceva udIrei, appaNA ceka garahA, appaNA ceva saMvaraha , hatA! goyamA! appaNA vyAkhyAceva taM ceva uccAreyacaM 3 // jaM taM bhNte| apaNA va udIrei appaNA va garahei apaNA va saMvarei taM kiME Hzatake pracaptiH udinnaM udIrei 1 aNudina uvIrei 2 aNudinaM udIraNAbhaSiyaM kammaM udIrei 3 udayANaMtarapacchAkaDaM kamma | uddezaH 3 // 48 // udIrei 41, goyamA! no udiNNaM udIrei 1 no aNudinnaM udIrei 2 aNuvinnaM udIraNAbhaviyaM kammaM udIrei 3, // 48 // No udayANaMtarapacchAkaDaM kammaM udIrei 4 // jaMtaM bhaMte / aNudinnaM udIraNAbhaviyaM kammaM udIrei taM kiM uhANeNaM kammeNaM baleNaM bIrieNaM purisakAraparakameNaM aNudinnaM udIraNAbhaSiyaM ka. udI.? udAhu taM aNuhANeNaM aka mmeNaM aba leNaM avIrieNaM apurisakAraparakameNaM agudinnaM udIraNAbhaviyaM kammaM udI.?, goyamA ! taM uTThAtaNavi kamme0 bale0 vIrie* purisakAraparakameNavi aNudinnaM udIraNAbhaviyaM kammaM udIrei. NotaM aNudvANeNaM akammeNaM abaleNaM avIrieNaM apurisakAra0 aNudinnaM udI0 bha0 ka. udI0, evaM sati asthi uhANei vAI kammeha vA balei vA pIrieDa vA purisakAraparakamei vA // se nUNaM bhaMte ! appaNA ceva uvasAmeha appaNA ceva sagarahai appaNA ceva saMvaraha, haMtA goyamA ! etthavi taheva bhANiyabvaM, navaraM aNuvinaM uvasAmei, sesA paDi| sehepabbA tinni / jaMtaM bhaMte ! aNudinaM upasAmei taM kiM uThANeNaM jAva purisakkAraparakameti thA, se nUrNa bhNte| appaNA ceva vaMdai appaNA ceva garahai ?, etthavi saceva parivADI, navaraM uddinnaM veei, no aNudinnaM veNi, evaM8| jAva purisakAraparikamei vaa| se nUrNa bhaMte ! appaNA va nijareti apaNA ceva garahai, etthavi sacceva pari . * EX For Private and Personal Use Only Page #55 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandit Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org vADI, navaraM udayArNatarapacchAkaDaM kammaM nijarei, evaM jAva parikamei vA // [sU036] vyAkhyA- 6 [pra0] he bhagavan ! zu jIva potAnI meLeja tene udIre The? potAnI meLeja tene gaheM che? ane potAnI meLeja tene saMvare che||1 zatake prajJaptiH [u0] he gautama ! hA, potAnI meLeja pUrva pramANe kare che [ma0] he bhagavan ! je te potAnI meLeja udIre che, gaheM che ane saMvare che | uddezaH3 // 49 // te udIrNane udIre che? anudIrNane udIre che ? anudIrNa tathA udIraNAne yogyane udIre che ? ke udayAnaMtara pazcAtkRta karma udIre X // 49 // dache? [u0] he gautama ! udIrNane udIrato nathI tathA udayAnaMtara pazcAtkRta karmane udIrato nathI paNa anudIrNa ane udIraNAne yogya karmane udIre che. [pra0] he bhagavan ! je te anudIrNa tathA udIraNAne yogya karmane udIre che te zuM utthAnathI, karmathI balathI, viirythii| 4aa ane puruSAkAra parAkramI udIreM ke ? ke anutthAnathI, akarmathI, abalathI, avIyathI ane apuruSAkAra parAkramathI udIre che ? [u0] | he gautama ! te anudIrga ane udIraNAne yogya karmane utthAnathI, karmathI, balathI, avIryathI ane apuruSAkAra parAkramathI udIrato nathI ane jyAre tema che tyAre utthAna che, karma, bala, vIrya ane puruSAkAraparAkrama paNa che. [40] he bhagavan ! te potAnI meLeja upazamAve, gaheM ane saMkare ? [u.] he gautama ! hA, ahIM paNa temaja kahe. vizaSa eke, anudIrNane upazamAve, bAkI traNe vikalpo| no niSedha karavo. [pra0] he bhagavan ! je te anudIrNane upazamAve te zu utthAnathI, yAvat-puruSAkAraparAkramathI? ke anutthAnathI, yAvat-apuruSAkAraparAkramathI ? [u0] he gautama ! pUrva pramANeja jANavU. [ma0] he bhagavan ! te potAnI meLeja vede ane garhe ? he gautama ! ahIM paNa vadhI pUrvokta paripATI jANavI. vizeSa eke, udIrNane vede che paNa anudIrNane vedato nathI, tathA e pramANe yAvatpuruSAkAra parAkramathI vede // 36 // RAAAAAI For Private and Personal Use Only Page #56 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra vyAkhyAprajJaptiH // 50 // 106 www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir neraiyA NaM bhaMte! khAmohaNijjaM kammaM veti 1, jahA ohiyA jIvA tahA neraiyA, jAva dhaNiyakumArA // puDhavikAiyA NaM bhaMte ! kaMvAmohaNilaM kammaM beiMti?, haMtA beiMti, kahaNNaM bhate ! puDhavikA0 kakhAmohaNija kammaM vedeti ?, goyamA ! tesi NaM jIvANaM No evaM takAi vA sapaNAi vA paNNAi vA maLei vA vaiti vA amhe NaM kakhAmohaNijjaM kammaM veemo, veti puNaM te / se pUNaM bhaMte ! tameva saccaM nIsakaM jaM jiNehiM paveiyaM 1, sesaM taM ceva, jAva purisakAraparikamei vA evaM jAva cauriMdiyANaM, paMcidiyatirikkhajoNiyA jAva bemANiyA jahA ohiyA jIvA [sU0 37] [pra0 ] he bhagavan ! nairayiko kAMkSAmohanIya karmane vede che ? [a0] he gautama! jema audhika sAmAnya-jIvo kA tema nairaviko paNa jANavA ane e pramANe yAvat stanitakumAro sudhI jANa. [pra0 ] he bhagavan ! pRthivIkAyiko kAMkSAmohanIya karmane vede che ? [u0] he gotama ! hA vede che. [pra0 ] he bhagavan ! te pRthviIkAdhikajIvo kAMkSAmohanIya karmane kevI rIte vede che ? [u0 ] hai| gautama ! 'ame kAMkSAmohanIya karma vedIe chIe' e pramANe te jIvone- pRthviIkAyikone tarka, saMjJA, majJA, mana ke vacana nathI, paNa teo tene vede che. [pra0 ] he bhagavan! te niHzaMka ane satya che ke je jinoe praveyuM che ? [a0] he gautama! bAkInuM pUrva pramANeja jANayuM. hA, jinoe je jaNAnyuM che- te niHzaMka ane satya che yAvat puruSakAra, parAkrama vaDe nirjare che. e pramANe yAvat-cAra iMdriyabALA jIvo sudhI jANavuM. jema sAmAnya jIvo kA tema paMceMdriyatirthacayoniko ane yAvat-vaimAnika kahevA. // 37 // asthi NaM bhaMte! samaNAvi niggaMdhA kaMkhAmohaNijaM kammaM veti ?, haMtA asthi kahanaM bhaMte! samaNA niragaM For Private and Personal Use Only 9 zatake uddezaH 3 // 50 // Page #57 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 1 zatake uddezaH 3 // 51 // | thA kaMkhAmohaNilaM kammaM veei , goyamA tehiM tehiM nANaMtarahiM dasaNaMtarehiM carisaMtaroha liMgaMtarohiM pavayaNaMvyAkhyA-dAtarehi pAvayaNaMtarehiM kappatarehi maggaMtarehiM mataMtarehiM bhaMgatarahiM jayaMtarahiM niyamatarehiM pamANatarehi saMkiyA prajJaptiH kakhiyA vitigirichayA bheyasamAvannA kalusasamAvannA, evaM gbala samaNA niggaMthA kaMkhAmohaNija kamma beiMti, se nUrNa bhaMte! tameva saccaM nIsakaMjaM jiNehiM paveiyaM , haMtA goyamA tameva sacaM nIsaMka, jAba purisakAraparakamei sAvA, sevaM bhaMte sevaM bhaMte ! // [sU0 38] paDhamasae tatio // 1-3 // [pra.] he bhagavan ! zramaNa nigraMtho paNa kAMkSAmohanIya karmane vede che ! [u0] he gautama! hA vede che. [50] he bhagavan ! zramaNa nigraMtho kAMkSAmohanIya karmane kevIrIte vede che ? [u0] he gautama ! te te jJAnAMtara, darzanAMtara, cAritrAMtara, ligaMtara, pravacanAMtara, prAvacanikAMtara, kalpAMtara, mArgAMtara, matAMtara, bhaMgAMtara, nayAMtara, niyamAMtara ane pramANAMtaravaDe zaMkAbALA, kAMkSAvAlA, vicikitsAcALA, bhedasamApana ane kaluSasamApanna thaine, e pramANe te zramaNa nigraMtho paNa kAMkSAmohanIya karmane bede . [10] he | bhagavan ! teja satya ane niHzaMka che, je jinoe jaNAvyu cha ? [30] he gautama ! hA, teja satya ane niHzaMka cha je jinoe | kahelaM , yAvat-puruSAkAraparAkramathI nirjare che. he bhagavan ! te e pramANe che, he bhagavan ! te e pramANe che. ema kahI yAvan| vicare ke. // 38 // bhagavat sudharmasvAmIe ravelA evA zrImad bhagavanIsUtranA prathama zatakamAM trIjA uddezAno mUlArtha saMpUrNa thayo. RESSISTARSA % For Private and Personal Use Only Page #58 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra vyAkhyAprajJaptiH // 52 // 66 www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir uddezaka 4. kati NaM bhaMte! kammappagaDIo paNNattAo ?, goyamA ! aTTha kammappagaDIo paNNattAo, kamma pagaDIe paDhamo uddeso neyavo jAva maNubhAgo sammatto / gAhA kai payaDI kaha baMdhai kaihi ya ThANehi baMdhaI payaDI / kai vedei ya payaDI aNubhAgo kaiviho kassa ? || 18 || (sU0 39) [pra0 ] he bhagavan ! karmakRtio keTalI kahI che ! [a0] he gautama karmaprakRtio ATha kahI che, ahIM 'prajJApanA' nA karmaprakRti nAmanA zrevIzamA padano prathama uddezaka jANavo yAvat - anubhAga samAptagAthArtha:- keTalI karmaprakRti ! kevI rIte bAMdhe che! kevalAM sthAnovaDe prakRtione bAMdhe che! keTalI prakRtio vede che ! ane kono keTalA prakArano rasa che ! // 39 // jIve NaM bhaMte! mohaNijeNaM kaDeNaM kammeNaM udineNaM uvahAejA 1, haMtA ubaTTAejA se bhaMte / kiM viriya ttAe ubadvApajjA avIriyattAe ubaTThAejA ?, goyamA ! bIriyattAe ubaTThAejA, no avIriyattAe uvadvApUjA, jar3a vIriyattAe ubaDhAejyA kiM bAlavIriyattAe ubaDhAejA paMDiyabIriyanttAe ubaDAejA bAlapaMDiyabIriyattAe ubaTTAelA ?, goyamA ! bAlavIriyattAe ubaTTAejA ko paMDiyabIriyattAe ubaTThAejjA, No bAlapaMDiyabIriyattApa ubaTTAejA / jIve NaM bhaMte! mohaNijeNaM kaDeNaM kammeNaM udineNaM avakamejA ?, haMtA avakamejA / se bhaMte! jAva bAlapaMDiyabIriyattAe avakamejA 31, goyamA ! bAlavIriyattAe avaka mejjA, no paMDiyavIrittAe ava For Private and Personal Use Only 1 zatake uddezaH 4 // 52 // Page #59 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra vyAkhyA prajJaptiH // 53 // www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir kamejjA, siya bAlapaMDiyavIriyatAe avakamejA / jahA udineNaM do AlAvagA tahA uvasaMteNabi vo AlAvagA bhANiyavyA, navaraM ubaTThAejA paMDiyavIrittAe avakamejjA bAlapaMDiyavIrittAe / se bhaMte / kiM AyAe avakamai aNAyAe avakamai ?, gopamA ! AyAe avakamara, No aNAyAe avakamara, mohaNijaM kammaM veramANe se kahameyaM bhaMte! evaM 1, goyamA ! pudi se evaM evaM rogaha, iyANi se evaM evaM No royai evaM khalu, evaM ( sU0 40 ) [pra0] he bhagavan! kRtamohanIya karma jyAre udayamAM AvelaM hoya tyAre jIva upasthAna kare- paralokamAM prakRti prayANa kare [[a0] he gautama! hA tyAre upasthAna kare. [pra0 ] he bhagavan ! te upasthAna zuM vIryatAthI thAya ! ke avIryatAthI thAya ! [u0] he gautama! te upasthAna vIryatAthI thAya, paNa avIryatAthI na thAya. [pra0 ] he bhagavan! jo te upasthAna vIryatAthI thAya to zuM bAlavIryatAthI thAya, paMDitacIryatAthI thAya ke bAlapaMDitavIryatAyI thAya ? [30] he gautama! te upasthAna bAlavIryatAthI thAya, paNa paMDitavIryatAthI ke vAlapaMDitavIryatAthI na thAya. [pra0 ] he bhagavan ! kRtamohanIyakarma jyAre udayamAM AvelaM hoya tyAre jIva apakramaNa kare uttama guNasthAnakathI hInatara guNasthAnake jAya ? [u0] he gautama! hA apakramaNa kare. [pra0] he bhagavan ! te apakramaNa yAvat bAlavIryatAthI paMDitavIryatAthI ke bAlapaMDitavIryatAthI thAya ? [a0] he gautama! bAlavIryatAthI thAya, ane kadAcit bAlapaMDitavIryatAthI paNa thAya, paNa paMDitavIryatAthI na dhAya. jema 'udayamAM Avela' pada sAdhe ve AlApaka kathA tema 'upazAMta' sAdhe paNa ve AlApaka kahenA vizeSa e ke tyAM paMDitavIryatAthI upasthAna thAya ane bAlapaMDitavIryatAthI apakramaNa thAya. [ pra0 ] he bhagavan ! te For Private and Personal Use Only 1 zatake uddeza: 4 // 53 // Page #60 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 1 zatake vyAkhyAprajJaptiH // 54 // uddezaH4 %ARKARI // 54 // apakramaNa zu AtmAvaDe thAya, ke anAtmAvaDe thAya? [u0] he gautama! te apakramaNa AtmA vaDe thAya paNa anAtmA bar3e na thAya. [[pra0] he bhagavan ! mohanIya karmane vedato te e e pramANe kema hoya ! [u0] he gautama! pahelA tene e e pramANe ruce cha. ane| | hamaNA tene e e pramANe rucatuM nathI, mATe te e e pramANe che. // 40 // se nUrNa bhaMte! neraiyassa vA tirikkhajoNiyassa vA maNUsassa vA devassa vA je kaDe pAve kamme natthi | hai| tassa aveiyattA mokkho?, haMtA goyamA ! neraiyassa vA tirikva0maNu devassa vA je kaDhe pAve kamme natthi tassa aveittA mokkho / se keNaTThaNe bhaMte ! evaM buccati neraiyassa vA jAva mokyo, evaM khalu mae goyamA duvihe kamme paNNatte, taMjahA-paesakamme ya aNubhAgakamme ya, tattha NaM jaMtaM paesakammaM taM niyamA veNi, tattha NaM jaMtaM aNubhAgakammaM taM atthegaiyaM veei, atthegaiyaM no veei / NAyameyaM arahayA, suyameyaM arahayA, vinAyameyaM arahayA, imma kammaM ayaM jIve ajjhovagamiyAe veyaNAe vedissai, imaM kammaM ayaM jIve uvakkamiyAe vedaNAe | vedissai, ahAkammaM ahAnikaraNaM, jahA jahA taM bhagavayA diTuM tahA tahA taM vippariNamissatIti, se | teNaTeNaM goyamA ! neraiyassa vA 4 jAva mokkho // (sU041) [pra0] he bhagavan ! je pApa karma kareluM che tene vedyA vinA nairayikano, tiyaMcayonikano, manuSyano ke devano mokSa nathI? u0] he gautama ! hA, karela pApakarmane anubhavyA vinA nairayikano, tiryaMcayonikano, manuSyano ke devano mokSa nathI. [pra0] he tU bhagavan ! tame e pramANe zA hetuthI kaho cho ke, (nairayikano yAvat mokSa nathI) [u0] he gautama! e pramANe nizcita cha ke, meM For Private and Personal use only Page #61 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatrth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir * * vyAkhyAprajJaptiH // 55 // * | karmanA ce prakAra kahyA che. te A pramANe'-pradezakarmane anubhAgakarma. temA je pradezakarma che te cokasa vedavU paDe che ane je anubhA| gakama te che te keTalaMka vedAya ke ane keTalaMka vedAtuM nathI. e arhatadvArA jJAta, smRta ane vijJAta che ke, A jIva A kamane 11 zatake Abhyupagamika vedanA baDe vedaze. A jIva A karmane aupakramika vedanA baDe vedaze. yathAkarma-bAMdhela karmane anusAre, nikaraNone uddezaH4 | anusAre jema jema bhagavaMte te joyuM che tema tema te vipariNAma pAmaze. mATe he gautama! te hetuthI ema kaI che ke, yAvat-karela | 4 // 55 // sA kamAne anubhalyA vinA nairayikano, tiryacayonikano, manuSyano ke devano mokSa nathI. // 41 // Paa esa NaM bhaMte! poggale tItamaNaMtaM sAsayaM mamayaM bhuvIti battavaM siyA?, haMtA goyamA ! esa NaM poggale atItamaNataM sAsayaM samaya bhuvIti batavvaM siyaa| esa NaM bhaMte! poggale paDappannaM sAsayaM samayaM bhavatIti |vattavaM siyA?, haMtA goyamA! taM ceva uccAreyavaM, esa NaM bhaMte ! poggale aNAgayamaNataM sAsayaM samaya bhavismatIti battavya siyA?, hantA goyamA! taM ceva uccAreyanvaM / evaM khaMdheNavi tinni AlAvagA, evaM jIveNavi tinni AlAvagA bhANiyavvA / / (suu042)|| chatamatthe NaM bhaMte! magRse atItamaNataM sAsayaM samayaM bhuvIti na kevaleNaM saMjameNaM kevaleNaM saMvare0 kevaleNaM baMbhaceravAseNaM kevalAhiM pavayaNamAIhiM sijhisu bujhisu jAva samvadukkhANamaMtaM karisu?, goyamA! no iNahe samaDhe, se keNaTeNaM bhaMte ! evaM buccaita ceva jAva aMtaM kareMsu ? goyamA ! je kei aMtakarA yA aMtimasarIriyA vA savvadumvANamaMtaM kareMsu vA kareMti vA karismati vA savve te uppannanANadasaNadharA arahA jiNe kevalI bhavittA tao pacchA sijhaMti bujhaMti muJcati parinibvAyaMti sabva * 4%AAAAEX * For Private and Personal use only Page #62 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir ** 1 zatake uddezaH4 *** 4 dukkhANamataM kareMsu vA kareMti vA karissaMti vA, se teNaTeNaM goyamA! jAva samvadukkhANamaMtaM kareMsu0, paDuppavyAkhyA tannevi evaM ceva, navaraM sijjhatitti bhANiyabvaM, aNAgavi evaM ceva, navaraM sissiMtitti bhANiyanvaM, jahA chaDama prajJaptiH ttho tahA Ahohio'vi, tahA paramAhohiovi, tinni tinni AlAvagA bhANiyabbA / kevalI gaMbhaMte! maNUse tItamaNaMtaM sAsayaM samayaM jAva aMtaM kareMsu?, haMtA sinjhisu jAva aMtaM kareMsu, ete tinni AlAvagA bhANiyavvA chaumatthassa jahA navaraM sijhisu sijjhati sijjhismati / se gUNaM bhaMte ! tItamaNataM sAsayaM samayaM paDappana vA sAsayaM samaya aNAgayamaNataM vA sAsayaM samayaM je kei aMtakarA vA aMtimasarIriyA vA savvadukkhANamaMtaM kareMsu cA kareMti vA karissati vA savve te uppannanANadasaNadharA arahA jiNe kekalI bhakttiA tao pacchA sijhaMti jAba aMta karessaMti vA ?, haMtA goyamA tItamaNataM sAsayaM samayaM jAva aMtaM karessaMti vaa| senUrNa bhaMte! uppanANadaMsaNadhare arahA jiNe kevalI alamatthutti vattabvaM siyA?, haMtA goyamA! uppannanANadasaNadhare arahA jiNe kevalI alamatthutti vatsavvaM siyA / saMve bhaMte ! sevaM bhaMte ! ti // cauttho uddeso smtto||1-4|| (sU0 43) // [pra0] he bhagavan ! 'e pudgala vItelA anaMta ane zAzvAta kALe hatuM' ema kahI zakAya! [u0] he gautama! hA, e pudgala vItelA anaMta ane zAzvata kALe ituM ema kahI zakAya. [pra0] he bhagavan ! e pudgala vartamAna zAzvatakALe che, ema kahevAya ! [u0] he gautama ! hA, ema kahevAya. (pUrvokta prazna pramANeja kahevU) [pra0] he bhagavan ! e pudula anaMta ane zAzvata bhaviSyakALe thaze-4 di raheze-ema kahI zakAya? [u0] he gautama ! hA, ema kahevAya. e pramANe skaMdha sAthe paNa traNa AlApaka kahevA. tathA jIva sAthe 4 +Acc *%A For Private and Personal Use Only Page #63 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra vyAkhyA prajJaptiH / / 57 / / www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir uddezaH 4 // 57 // paNa traNa AlApaka kahevA. ||42 // [ pra0 ] he bhagavan ! bItelA anaMta zAzvata kALamAM chagrastha manuSya kevala saMyamathI, kevala saMvarathI brahmacaryAvAsathI ane kevala pravacanamAtAthI siddha bhayo, buddha thayo, ane yAvat- sarva duHkhano nAza karanAra thayo ! [30] he gotama ! 19 zatake e artha samartha nathI [ pra0 ] he bhagavan! te e pramANe zA hetu kaho cho ke, pUrvoktavastha manuSya yAvat - aMtakara thayo nathI !' [ u0 ] he gautama! je koi aMta kare vA aMtima zarIravALAe sarva duHkhonA nAzane karyo, teo kare che ke karaze te baghA utpannajJAnadarzanadhara, arihaMta, jina ane kevalI thaine tyArapachI siddha, buddha, ane mukta thAya che, parinirvANa pAmyA che tathA teoe sarvaduHkhono nAza karyo che [teo] kare che ane karaze. mATe he gautama! te hetuthI ema kadhuM che ke yAvat-sarva duHkhono aMta karyo, vartamAnakALamAM paNa e pramANeja jANaM. vizeSa e ke, siddha thAya che, ema kahetuM tathA bhaviSyakALamAM tevIja rIte jANa. vizeSa e ke - 'siddha thaze' ema kahevaM. jema chadyastha ko tema adhovadhika paNa jANavo, ane tenA traNa traNa AlApaka kahevA. [pra0 ] he bhagavan ! vItelA | anaMta saHzvata kALamAM kevalI manuSye yAvat sarvaduHkhono nAza karyo ! [u0] he gautama! hA, te siddha thayA, teNe sarva duHkhono nAza karyo. ahIM paNa chadmasthAnI peThe traNa AlApaka kahevA. vizeSa e ke, siddha thayA, siddha thAya che, ane siddha thaze; ema kahe. [[pra0] he bhagavan ! vItelA anaMta zAzvatakALane viSe, vartamAna zAzvata samayamA ane anaMta zAzvata bhaviSyakALamAM je koha aMtaka roe, aMtima zarIravALAoe sarva duHkhono nAza karyo, kare che, ane karazeH te badhA utpannajJAnadarzanadhara, arihaMta, jina ane kevalI yaha tyArapachI siddha thAya che, yAvat sarva duHkhono nAza karaze ? [a0] he gautama! hA, vItelA anaMta zAzvata kALane viSe yAvat - sarva duHkhono nAza karaze. [10] he bhagavan! te utpannajJAnadarzanadhara, arihaMta jina ane kevalI alamastu - pUrNa kahevAya ! [u0] he For Private and Personal Use Only Page #64 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir vyAkhyAprajJaptiH Wicke% 1 gautama ! hA, te utpatrajJAmadarzanaghara, arihaMta, jina ane kevalI pUrNa kahevAya arthAt pUrNajJAnI kahevAya. he bhagavan ! te e pramANe che, he bhagavan ! te e pramANe ke ema kahI yAvat-vihare che. // 43 // 1 zatake bhagavat sudharmasvAmIpraNIta zrImadbhagavatImatranA prathama zatakamA cothA uddezAno mUlArtha saMpUrNa thayo. | uddezaH 5 1158 // uddezakaH 5 katiNaMbhaMte puDhavIo pannattAo?, goyamA! satta puDhavIo pannattAo, saMjahA-rayaNappabhA jAva tamatamA // imIse gaM bhaMte ! rayaNaprabhAga puDhavIe kati nirayAvAsasayasahassA pannattA?, goyamA! tIsaM nirayAvAsasayasaha-18 ssA pannattA, gAhA-tIsAya pannavIsA pannarasa daseva yA syshssaa| tinnegaM paMcUrNa paMceva aNuttarA niryaa||1|| kevaiyA NaM bhaMte! asurakumArAvAsasayasahassA pannattA?, evaM-causaTThI asurANaM caurAsII pa hoi naagaannN| pAvattari suvannANa vAukumArANa channauI // 10 // dIvadisAudahINaM vijjukumAridaNiyamaggIgaM / chahaMpi juyalayANaM chAvattarimo sayasahassA // 11 // kevaiyA NaM bhaMte! puDhaviSkAiyAvAsasayasahassA paNNatA?, goyamA! asaMkhejA puDhavikkAiyAvAsasayasahassA paNNattA, goyamA! jAva asaMkhijA jotisiyavimANAvAsasayasahassA paNNattA / sohamme NaM bhaMte ! kappe kevaiyA vimANAvAsasayasahassA paNNattA', goyamA! battIsaM vimANAvAsasayasahassA paNNattA, evaM-battIsaTTAbIsA bArasa aTTacauro sayasahassA / pannA cattAlIsA ucca sahassA saha For Private and Personal Use Only Page #65 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra vyAkhyAprakSatiH // 59 // www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir sAre ||12|| ANayapANayakappe cattAri saMyA''raNacchue tinni / santa vimANasayAI usubi eesa kappe // 13 // ekArasuttaraM heTTime sanuttaraM sayaM ca majjhimae / sayamegaM uvarimae paMceca aNuttaravimANA // 14 // (sU0 44) [pra0 ] he magavan keTalI pRthivIo kahI che ! [u0] he gautama! sAta pRthivIo kahI che, te A pramANe:-ratnaprabhA yAvattamatamAprabhA. [pra0 ] he bhagavan ! A ratnaprabhA pRthivImAM keTalA lAkha nirayAbAso - nArakInAM raheThANo kahelA che ! [u0] he gautama! tyAM zrIsalAkha nirayAvAso kathA che. tene lagatI gAthA kahe che:- 1 mAM trIzalAkha 2 mAM pacIzalAkha 3 mAM paMdaralAkha 4 mAM dasalAkha 5 mAM traNa lAkha 6mAM navANuM hajAra, navasone paMcANuM, ane 7mAM pAMcaja anuttara nirayAvAsa che. [pra0] he bhagavan! asurakumAronA keTalA lAkha AvAso kA che ? [a0] he gautama! te AvAso A pramANe kathA - asurakumAronA cosaThalAkha, nAgakumAranA corAsIlAkha, suvarNakumAranA 72 lAkha tathA dIpakumAra, dikakumAra, udadhikumAra, vidyutakumAreMdra, stanitakumAra, ane agnikumAra, e cha e yugalakonA choteralAkha AvAso kahyA che. [pra0] he bhagavan ! pRthivIkAyikonA keTalA lAkha AvAso kathA che ! [u0] he gautama! pRthivIkAyikonA asaMkhyeya lAkha AvAso kA che. ane e pramANe yAvat jyotiSikonA asaMkhyeya lAkha vimAnAvAso jANavA. [pra0 ] he bhagavan ! saudharmakalpamAM keTalA vimAnAvAso kahyA che ! [u0] he gautama ! tyAM batrIzalAkha vimAnAvAso kahyA che-gAthArtha:- anukrame 32 lAkha, 28 lAkha, 12 lAkha 8 lAkha, 4 lAkha 50 hajAra, 40 hajAra vimAnavAmo jANavA. ane cha hajAra vimAnavAso sahasrAra devalokamAM hai, anaMta ane prANAtakalpamAM cAraso, AraNa ane acyutamAM zraNaso arthAta e vAra kalpomAM maLI sAtaso vimAnAvAso che ekasone agIyAra vimAnAvAso nIcalA adhastana mAM, ekasone sAta vacalA-madhyamAM For Private and Personal Use Only 2 zatake uddezaH 5 // 59 // Page #66 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir vyAkhyAprajJaptiH // 6 // KARAK+%% 1 zatake uddezaH 5 // 6 // tathA ekaso uparanA-uparimaka-mAM che. ane anuttara vimAno to pAMcaja che. // 44 // puDhavi dviti ogAhaNa sarIra saMghayaNameva saMThANe / lessA diTThI NANe joguvaoge ya dasa ThANA / / 15 // imIse bhaMte ! rayaNappabhAe puDhavIe tIsAe nirayAvAsasayasahassesu egamegasi nirayAvAsaMsi neraiyANaM kevaiyA ThitiThANA paNNattA, goyamA! asaMkhejA ThitiThANA paNNattA, taMjahA-jahanniyA ThitI samayAhiyA jahaniyA ThiI dusamayAhiyA jAca asaMkhajasamayAhiyA jahaniyA ThiI tappAuggukkosiyA ThitI / / imIse NaM bhaMte ! rayaNappabhAe puDhavIe tIsAe nirayAvAsasayasahassesu egamegaMsi nirayAvAsasi jahanniyAe ThitIe vaTTa3 mANA neraiyA ki kohovauttA mANovauttA mAyovauttA lobhovauttA?, goyamA! sabvevi tAva hojA koho vauttA 1, ahavA kohovauttA ya mANovautte ya 2, ahavA kohovauttA ya mANovauttA ya 3, ahayA kohovauttA ya mAyovautte ya 4, ahavA kohovauttA yamAyovauttA ya 5, ahavA kohovauttA ya lobhovautte ya 6, ahavA kohovauttA ya lobhovauttA ya 7 // ahavA kohovauttA ya mANovautte ya mAyovautte ya 1, kohovauttA ya mANovautte ya mAyovauttA ya 2, kohovauttA ya mANovauttA ya mAyovautte ya 3, kohovauttA ya mANovauttA ya mAyAuvauttA ya 4, evaM kohamANalobheNavi cau 4, evaM kohamAyAlomeNavi cau 4, evaM 12, pacchA mANeNa mAyAe lobheNa ya koho bhaiyavyo, te kohaM amuMcatA 8, evaM sattAvIsaM bhaMgA NeyavA // imIse gaM: bhaMte ! rayaNappabhAe puDhavIe tIsAe nirayAvAsasayasahassesu egamegaMsi nirayAvAsasi samayAhiyAe jahannavi-15 64*4%EX+8+ AR For Private and Personal Use Only Page #67 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 1 zatake CAHRAI- uddezaH 5 // 11 // tIe bahamANA neraiyA kiMkohovauttA mANovauttA mAyovauttA lobhovauttA, goyamA kohovautte ya mANovyAkhyA- vautte ya mAyovautte ya lobhovautte ya, kohovauttA ya mANovauttA yamAyovauttA ya lobhovauttA ya, prazasiH ahavA kohovautte ya mANovautte ya, ahavA kohovautte ya mANovauttA ya, evaM asIti bhaMgA neyavvA, evaM jAva saMkhijasamayAhiyA ThiI asaMkhejasamayAhiyAe ThiIe tappAuggukosiyAe ThiIe sattAvIsaM bhaMgA bhANi| yabbA // (sU045) / saMgrahagAthArthaH-pRthivI vigere jIvAvAsomAM sthiti, avagAhanA zarIra, saMhanana, saMsthAna, lezyA, dRSTi, jJAna, yoga ane upayoga, e daza sthAna saMbaMdhe vicAraghAnuM che. [pra.] he bhagavat ! e ratnaprabhA pRthivInA bIzalAkha nirayAvAsomAMnA eka eka nirayAvAsamA rahenArA nairayikonA keTalAM sthitisthAno kayAM che arthAt eka eka nirayAvAsamA rahenArA nairayikonI keTalI keTalI umara kahI che ? [u0] he gautama ! teonAM asaMkhya sthitisthAno kayAM che te A pramANe:-ochAmA ochI upara dazahajAra varSanI che te 8| eka samayAdhika ve samayAdhika e pramANe yAvat-jaghanya sthiti asaMkhyeya samayAdhika tathA tene ucita utkRSTa sthiti paNa e pramANe dache. [pra0] he bhagavan ! e ratnaprabhA pRthivInI trIza lAkha nirayAvAsomAMnA eka eka nirayAvAsAmA oDAmA ochI umaramAM vasa nArA nairayiko zuM krodhopayukta cha ? mAnopayukta che ? mAyopayukta che ? ke lobhopayukta che? [u0] he gotama ! te badhAya paNa krodhopayukta hoya che. athavA ghaNA kodhopayukta ane ekAda mAnopayukta, athavA ghaNA krodhopayukta ane mAnopayukta, athavA ghaNA krodhopayukta ane mAnopayukta, athavA ghaNA krodhoSayukta ane ekAda mAyopayukta, athavA ghaNA krodhopayukta ane mAyopayukta, athavA ghaNA krodhopayukta -% For Private and Personal Use Only Page #68 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 1 zatake uddezaH5 %+ + ane ekAda lomopayukta, athavA ghaNA krodhopayukta ane lobhopayukta, athavA ghaNA krodhopayukta ane ekAda mAnopayukta tathA mAyovyAkhyA-1 payukta, yabhavA ghaNA krodhopayukta tathA ekAda mAnopayukta ane ghaNA mAyopayukta, athavA ghaNA krodhopayukta, mAnopayukta ane ekAda prajJaptiH mAyopayukta, athavA ghaNA krodhopayukta, mAnopayukta tathA mAyopayukta, e pramANe krodha, mAna ane lobha sAthe bIjA paNa cAra bhAMgA // 62 // karavA. tathA eja pramANe krodha, mAyA ane loma sAthe paNa cAra bhAMgA karavA. pachI mAna, mAyA ane lobhanI sAye krodhavaDe bhAMgA karavA. tathA te baghA kAdhane mUkyA zivAyanA e pramANe sattAvIza bhAMgA jANavA. [30] he bhagavan! e ratnaprabhA pRthivInA trIsa lAkha nirayAvAsomAMnA eka eka nirayAvAsomAM eka samayAdhika jaghanya umaramAM vartatA nairayiko zuM krodhopayukta ? mAnopayukta cha ? mAyopayukta ke ? ke lobhopayukta cha ? [u0] he gautama ! teomA ekAda krodhopayukta, mAnopayukta, mAyopayukta, ane lobhopayukta hoya che. athavA ghaNA krodhopayukta, mAnopayukta mAyopayukta, ane lobhopayukta hoya che. athavA koI eka krodhopayukta ane mAnopayukta, athavA koi eka krodhopayukta ane ghaNA mAnopayukta, hoya che, ityAdi e pramANe esI bhAMgA jANavA. ane e pramANe yAvat| saMkhyeya samayAdhika sthitivAlA nairayiko mATe paNa jANavU. asaMkhyeya samayAdhika sthitine ucita utkRSTa sthitimA sacAvIsa mAMgA kaDevA. [pra0] he bhagavan ! A ratnaprabhA pRthivImA trIzalAkha nirayAvAsomAMnA eka eka nirayAvAsamA basatA nairayikonA avagAhanAsthAno keTalAM kahyA cha ? [u0] he gautama ! teonA avagAhanAsthAno asaMkhyeya kayAM che. te A pramANe:-ochAmA ochI aMgulanA asaMkhyeya bhAga jeTalI avagAhanA te eka pradezAdhika, ve pradezAdhika, e pramANe yAvat-asaMkhyeyapradezAdhika jANavI. ditathA jaghanya avagAhanA ane sene ucita utkRSTa avagAhanA paNa jANavI. [pra0] he bhagavan ! A ratnaprabhA pathivImA trIza lAkha + +% % For Private and Personal Use Only Page #69 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir vyAkhyA gata // 33 // gaMgA kahevA. [Ho] bhAvanA netA tathA taducita utkRSTa avagAhanAe anagAhanAe vartatA nairayiko mATe paNa / a. | nirayAvAsomAMnA eka eka nirayAvAsomAMnA eka eka nairayAvAsamA jaghanya avagAhanAe vartatA nairayiko zuM krodhopayukta che ? [u.] he gautama / ahIM mAMgA jANavA. ane e pramANe yAvata-saMkhyeya pradezAdhika jaghanya avagAhanAe vartatA nairapiko mATe paNAra zataka jANavU, asaMkhyeya pradezAdhika jaghanya avagAhanAe vartatA tathA taducita utkRSTa avagAhanAe vartatA naraiyikonA arthAt e vannenA paNa sattAvIza bhAMgA kahevA. [pra0] he bhagavan ! A ratnaprabhA pRthivImA trIza lAkha nirayAvAsomAMnA eka eka nirayAvAsAmAM vasatA ane kriyazarIravAnA nairayiko zuM krodhopayukta hai? [u0] he gautama ! ahIM sattAvIza bhAMgA kahevA. ane e gamavaDe bAkInA ke zarIra arthAt bA maLIne traNa zarIra saMbaMdhe pUrvokta pramANe jANavU. [pra0] he bhagavan ! A ratnaprabhA pRthivImA yAvatvasatA narayikonA zarIrona kayu saMghayaNa-saMhanana kayuM che ! [u0] he gautama ! teornu zarIra saMghayaNa vinAnu cha arthAt cha saMghayaNamAthI teone eke saMghayaNa nathI. vaLI teonA zarIramA hADakA, naso ane svAyu nathI. tathA je pudgalo anISTa, akAMta apriya, | azubha, amanojJa ane amanoma che te pudgalo eonA [narayikonA zarIrasaMghAtapaNe pariName he. [pra0] he bhagavan ! A ratnaprabhA pRthivImA yAvat-basatA ane cha saMghayaNamAthI ekapaNa saMdhayaNa binAnA nairayiko zuM krodhopayukta che ! [u0] he gautama ! ahIM sacAvIza bhAMgA jANavA. [pra0] he bhagavan ! A ratnaprabhA pRthivImAM yAvat-vasatA nairayikonA zarIro kayA saMsthAnavAlA kayAM ke ? [u0] he gautama! te nairayikonA zarIro ve prakAranA kahyAM che. te A pramANe:-bhavadhAraNIya-jyAMsudhI jIve tyAMsudhI rahenArAMane uttarakriya. temAM je zarIro bhavadhAraNIya che te DhuMkasaMsthAnavAlAM kayAM che, ane je zarIro uttaravaikriyarUpa che te paNa 9kasaMsthAnavALAM kayAM che. [50] he bhagavan ! A ratnapranA pRthivImAM yAvat-hu~DasaMsthAne vartatA nairayiko zuM krodhopayukta cha ? [u.11 AAI For Private and Personal Use Only Page #70 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir vyAkhyAprajJaptiH // 64 // 1 zatake uddezaH5 he gautama ! ahIM sattAvIza bhAMgA kahevA. [pra0] he bhagavan ! A ratnaprabhA pRthivImA vasatA nairapikone keTalI lezyA kahI cha ? u.] he gautama! teone eka kApotaleNyA kahI che. [pra0] he bhagavan ! A ratnaprabhA pRthivImA basatA kApotalezyAvALA nairayiko zuM krodhopayukta cha ? [u0] he gautama ahIM sattAvIza bhAMgA kahevA. // 45 // | imIse NaM bhaMte ! rayaNappabhAe puDhavIe tIsAe nirayAvAsasayasahassesu egamegasi nirayAvAsaMsi neraiyANaM kevaiyA ogAhaNAThANA pannattA, goyamA! asaMkhejA ogAhaNAThANA pannattA, taMjahA-jahaniyA ogAhaNA, | padesAhiyA jahAniyA ogAhaNA, duppaesAhiyA jahaniyA ogAhaNA, jAva asaMkhijjapaesAhiyA jahaniyA ogAhaNA, tappAuragukosiyA ogAhaNA // imIse NaM bhaMte! rayaNappabhAe puDhaSIya tIsAe nirayAvAsasayasahassesu egamegasi nirayAvAsaMsi jahaniyAe ogAhaNAe bamANA neraiyA ki kohovauttA!, asIibhaMgA |bhANiyavA jAva saMkhijapaesAhiyA jahaniyA ogAhaNA, asaMkhejapaesAhiyAe jahanniyAe ogAhaNAe bahamANANaM tappAuggukosiyAe ogAhaNAe vaTTamANANaM neraiyANaM dosuvi sattAvIsaM bhaMgA / imIse NaM bhaMte ! rayaNa. jAva egamegaMsi nirayAvAsaMsi neraiyANaM kai sarIrayA paNNattA, goyamA ! tinni sarIrayA paNNattA, taMjahA-veubdhie teyae kammae / imIse gaM bhaMte ! jAva veubviyasarIre baddamANA neraiyA ki kohovauttA? sattAvIsaM bhaMgA bhANiyavvA, eeNaM gamaeNaM tinni sarIrA bhANiyabbA // imIse NaM bhaMte ! rayaNappabhAe puDhavie 6 jAva neraiyANaM sarIrayA kiMsaMghayaNI pannattA?, goyamA chaNhaM saMghayaNANaM assaMghayaNI, nevaTTI neva chirA nevaNhA For Private and Personal Use Only Page #71 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir vyAkhyAprajJaptiH // 65 // | rUNi, je poggalA aNihA akaMtA apiyA asuhA amaNunA amaNAmA, etesiM sarasaMghAya tApa prinnmNti|| imIse NaM mate ! jAva chahaM saMghayaNANaM amaMghayaNe vadyamANANaM neraiyA kiM kohovauttA. sattAvImaM bhaMgA // 21 zatake imIse NaM bhaMte ! rayaNappabhA jAba sarIriyA saMThiyA pannatA, goyamA! duvihA pannatA, taMjahA-bhavadhAra udezaH5 NijjA ya uttaraviunbiyA ya, tattha paMje te bhavadhAraNijAte huMDasaMThiyA paNNasA, tastha Naje te uttaraveukhiyA tevi iMDasaMThiyA pnnnntaa| imIse paMjAba iMDasaMThANe vadyamANA nerahayAkiM kohovautsA?, msaaviisNbhNgaa|| imIse NaM bhaMte ! rayaNappabhAe puDhavIra nerahamANaM kati lessAo pannattAo?, gogmA ! emA kAulestA paNNattA / imIse NaM bhaMte ! rayaNappabhAga jAva kAlessA e vahamANA sattAvIsaM bhNgaa|| (sU046) imIse NaM jAva kiM sammaTTiI micchAdiTThI sammAmicchAdiTTI!, tinnivi / imIse NaM jAva sammaIsaNe | baddamANA neraiyA sattAvIsa bhaMgA, evaM micchAdamaNevi, sammAmicchAdasaNe asItI bhaMgA // imIse NaM bhaMte ! jAva kiM nANI annANI, goyamA! NANIvi annANIvi, tinni nANAI niyamA, tinni annANAI bhayaNAe / imIse NaM bhaMte ! jAva AbhiNibohiyanANe vadyamANA sattAvIsaM bhaMgA, evaM tinni nANAI tini annANAI bhANiyabbAi / / imIse gaM jAva kiM maNajogI vaijogI kAyajogI?, tinnivi / imIse NaM jAba maNajoe vadyamANA kohovauttA, sattAvIsaM bhaMgA / evaM vaijoe, evaM kAyajoe / imIle NaM jAva neraiyA kiM sAgArovauttA aNAgArovauttA, goyamA! sAgArovauttAvi aNAgAroSa uttaavi| imIse NaM jAva sAgArovaoge For Private and Personal Use Only Page #72 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir vyAkhyAprajJaptiH // 66 // 1 zatake uddezaH 5 // 66 // bahamANA kiM kohovauttA, sattAvIsaM bhNgaa| evaM aNAgArovauttAvi sattAvIsaM bhNgaa|| evaM sattavi puDhavio neyavAo, NANattaM lesAsu, gAhA-kAU ya vo taiyAi mIsiyA nIliyA cautthIe / paMcamiyAe mIsA| kaNhA tatto paramakaNhA // 16 / / (sU047) I [pra0] he bhagavan ! A ratnaprabhA pRthvImA vasatA nairayiko zuM samyagdRSTi cha ? mithyAdRSTi cha ? ke samyagmidhyAdRSTi cha ? [30] he gautama ! teo traNe prakAranA che ? [pra0] he bhagavan ! A ratnaprabhA pRthivImA basatA ane samyagdarzanamAM vartatA rayiko zu krodhopayukta che ! [30] he gautama - ahIM sattAvIza bhAMgA kahevA. ane e pramANe mithyAdarzana tathA samyag mithyAdarzanamA 4aa aisI bhAMgA kahevA. [pra.] he bhagavan ! A ratnaprabhA pathivImAM vasatA jIvo zuM jJAnI che ke ajJAnI cha ? [u.] he gautama ! teo jJAnI paNa che ane ajJAnI paNa ke. jeo jJAnI che teone traNa jJAna niyamapUrvaka hoya che ane jeo ajJAnI che teone traNa ajJAna bhajanApUrvaka hoya che. [pra.] he bhagavan ! A ratnaprabhA pRthivImA rahetA ane Abhiniyodhika jJAnamA vartatA nairayiko zuM krodhopa yukta che ? [u0] he gautama ! ahIM sattAvIza bhAMgA jANavA. ane e pramANe traNa jJAna tathA traNa ajJAna kahevAM-jANavAM [pra0] he| 4 bhagavan ! A ratnaprabhA pRthivImA rahenArA nairayiko zuM manoyogI che ! vacanayogI cha ? ke kAyayogI cha ? [u0] he gautama ! no| pratyeka traNa prakAranA cha [ma0] he bhagavan! A ratnaprabhA pRthivImA rahenArA ane yAvat-manoyogamA vartatA jIvo zuM krodhopayukta che ? [u0] he gautama ! ahIM 27 mAMgA jANavA. ane e pramANe vacanayogamA tathA kAyayogamA kahe. [pra0] he bhagavan ! A ratnaprabhA pRthivImA rahenArA nairayiko zuM sAkAropayukta ke anAkAropayukta che ! [30] he gautama ! teo sAkAropayukta paNa che ane anA *445444%94%E For Private and Personal Use Only Page #73 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandit Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org A-% vyAkhyAprajJaptiH 2kAropayukta paNa che. [40] he bhagavan ! A ratnaprabhAmA rahenArA ane sAkAropayogamA vartatA nairayiko zuM krodhopayukta che ? [-]] | he gautama : ahIM sattAvIza bhAMgA kahevA. ane e pramANe anAkAropayogamAM paNa jANavaM. tathA e pramANe sAte pRthivImAM paNa zatake jANavI. mAtra vizeSatA lezyAomA he, te A pramANe ve, gAthA-pahelI ane bIjI pRthivImAM kApotalezyA cha, trIjImA mizra uddezaH 5 lezyA-kApota ane nIla lezyA cha, cothAmAM nIlalelyA che, pAMcamImAM mizra-nIla ane kRSNa lezyA che. chaThImAM kRSNa lezyA ke 6 / 67 // ane sAtamImAM paramakRSNa lejhyA che. // 17 // causaTThIpa NaM bhaMte ! asurakumArAvAsasayasahassesu egamegaMsi asurakumArAvAsaMsi asurakRmArANaM kevaiyA ThiiThANA paNNattA?, goyamA! asaMkhez2A ThitiThANA paNNattA, jahanniyA ThiI jahA neraiyA tahA, navaraM 5 | paDilobhA bhaMgA bhANiyabvA-savvevi tAva hoja lobhovauttA, ahavA lobhovauttA ya mAyovautte ya, ahavA lobhovauttAya mAyovauttA ya, gaeNaM game neyavvaM jAba thaNiyakumArANaM, navaraM NANattaM jaanniyvN||(suu048) [pra.] he bhagavan ! cosaThalAkha asurakumArAvAsomAMnA eka eka asurakumArAvAsamAM basatA asurakumAronA sthitisthAno keTalAM kayA! [u0] he gautama! tonA sthitisthAno asaMkhyeya kahyA he.te A prmaanne:-ochaam| ochI sthiti, te eka samayAdhika, be samayAdhika, ityAdi narayikonI peThe jAgavAna ke, vizeSa e ke, bhAMgA pratilobha-ulaTA kahebAnA ke. arthAt asurakumAronA bhAMgAmA lobha prathama kahebAno che. te A pramANe-te vadhAya paNa asurakumAro lobhopayukta hoya, athavA ghaNA lobhopayukta ane ekAda mAyopayukta paNa hoya, ityAdi e gamabaDe jANavU. ane e pramANe yAvat-stanitakumAro sudhI jANavaM. vizeSa e ke, teonaM | A4- For Private and Personal Use Only Page #74 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir vyAkhyAprajJAsiH // 68 // | uddezaH 5 // 6 // * * karanaRAI- nAnAtva bhinnatva jANavU. // 18 // ___ asaMkhejesu NaM bhaMte ! puDhavikAiyAvAsasayasahassesu egamegaMsi puDhavIkAiyAvAsaMsi puDhavikAiyANaM kevatiyA ThitiThANA paeNattA!, goyamA ! asaMkhenA ThitiThANA paNNattA, taMjahA-jahaniyA ThiI jAva tappAuragukosiyA ThiI / asaMkhejesu NaM bhaMte ! puDhAvikAiyAvAsasayasahassesu egamegaMsi puDhAvikAiyAvAsaMsi jahaniyA ThitIe baddamANA puDhavikAiyA ki kohovauttA mANovauttA mAyovauttA lobhovauttA?, goyamA ! kohorau|ttAvi mANovauttAvi mAyovauttAdhi lobhovauttAvi, evaM pudavikkAiyANaM samvesuvi ThANesu abhaMgaya, navaraM | teulessAe asIti bhaMgA, evaM AukkAiyAvi, teukAiyavAukAiyANaM sabvesuvi ThANesu abhaMgayaM // vaNassaikAiyA jahA pudavikAiyA // (sU049) [pra0] he bhagavan ! pRthivIkAyikanA asaMkhyeya lAkha AvAsomAMnA eka eka AvAsamA basatA pRthivIkAyikonA sthitisthAno keTalAM kahyAM cha? [u.] he gautama ! teonA sthitisthAno asaMkhyeya kayAM se. te A pramANe:-teonI ochAmA ochI sthiti, te eka samayAdhika, be samayAdhika, ityAdi yAvat tene ucita utkRSTa sthiti jANavI. [pra.] he bhagavan ! pRthivIkAyikanA | asaMkhyeya lAkha AvAsomAMnA eka eka AvAsamAM vasatA ane jaghanya sthitivAlA pRthivIkAyiko zuM krodhopayukta cha ? mAnopajIpayukta cha ! mAyopayukta cha ? ke lobhopayukta che ? [u0] he gautama ! teo krodhoyukta paNa che, mAnopayukta paNa cha, mAyopayukta paNa ke ane lobhopayukta paNa cha. e pramANe pRthivIkAyikone vadhAya paNa sthAnomA abhaMgaka che. vizeSa eke-tejolezyAmAM aMzI azI pri0] he bhagavan ! pati * teonA sthitisthAna sthiti jANavI. pra. RESS For Private and Personal Use Only Page #75 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra vyAkhyA prajJaptiH / / 69 / / www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir bhAMgA kahevA. e pramANe - apkAya jalakAya paNa jANavo tathA tejaskAya ane vAyukAyane paNa sarvasthAnomA abhaMga che. vaLI vanaspatikAyiko paNa pRthivIkAyikanI peThe jANavA. // 49 // beiMdiyateiMdiyacauMriMdiyANaM jehi ThANehiM neratiyANaM asIibhaMgA tehi ThANehiM asIhaM cetra, navaraM abhA hiyA mammatte AbhiNibohinAge suyanANe ya, epahiM asIibhaMgA, jehiM ThANehiM neratiyANaM satAvIsa bhaMgA tesu ThANesu sacve abhaMgayaM / paMcidiyatirikkhajogiyA jahA neraiyA tahA bhANiyavvA, navaraM jehiM sattAvIsaM bhaMgA tehiM abhaMgayaM kAyanvaM, jattha asIti tattha asItiM caiva // maNussANavi jehiM ThANehiM neraiyANaM asItibhaMgA tehi ThANehiM maNussANavi, asItibhaMgA bhANiyanvA, jesu ThANesu sattAvIsA teSu abhaMgayaM, navaraM maNussANaM anbhahiyaM jahanniyA ThiI AhArae ya asIti bhaMgA // vANamaMtarajoisavemANiyA jahA bhavaNavAsI, navaraM NANattaM jANiyantraM jaM jassa, jAva aNuttarA, sevaM bhaMte! sevaM bhaMte ! ti // ( sU0 50 ) paMcamo uddeso | sammatto // 5 // je sthAnavaDe nairayikone aisI bhAMgA che te sthAnovaDe beiMdriya, trIMdriya ane caDariMdriya jIvone paNa eMsI bhAMgA che, vizeSa eke, nIce lakhalA traNa sthAnamAM paNa te jIvone eMzI bhAMgA thAya che, te traNa sthAnoH samyakatva, abhiniyodhikajJAna ane zrutajJAna arthaat| A traNa sthAnomA paNa bedriyAdi jIvone aisI bhAMgA lAbhe che ane eTalaM nairayiko karatAM badhAre che. tathA je sthAnovaDe nairayikone sattAvIsa bhAMgA che te badhAya paNa sthAnomAM ahIM abhaMgaka che. jema nairayiko kathA tema paMceMdriyatiryaMcayoniko paNa For Private and Personal Use Only 1 zatake uddezaH 6 // 69 // Page #76 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailasagarsuri Gyanmandir vyAkhyAprajJaptiH // 7 // jANavA. vizeSa e ke-je sthAnobaDe narayikomA sacAvIza bhAMgA kahyA che, te sthAnovaDe ahIM abhaMgaka kahe. ane jyAM narayikomAM azI bhAMgA kahyA che tyAM ahIM paNa eMsI bhAMgAja kahevA. nairayikomA je sthAnobaDe eMsI bhAMgA kahyA che te sthAnovaDe | uddezaH6 hai manuSyomA paNa eMsI bhAMgA kahevA. ane e nairayikomA je sthAnovaDe sattAbI bhAMgA kayA che te sthAnovaDe manuSyomA abhaMgaka, kahe. vizeSa e ke, manuSyone jaghanya sthitimA ane AhAraka zarIramAM eMzI bhAMgA . ane e nairayiko karatAM manuSyomA adhika ke.jema bhavanavAsI devo kahA tema vAnavyatara, jyotiSika ane vaimAniko jANavA. vizeSa e ke, jernu judApaNu che te jANavU, ane e pramANe anuttara sudhI jANavU. he bhagavan ! te e pramANe che, te e pramANe he, ema kahI yAvat vihare che. // 50 // bhagavat sudharmakhAmIpraNIta zrImadbhagavatImatranA prathama zatakamAM pAMcamA uddezAno mUlArtha saMpUrNa thayo. uddezaka 6 jAvaiyAo yaNaM bhaMte ! uvAsaMtarAo udayaMte sUrie cakkhupphAsa habbamAgacchati atthamaMteviya NaM sUriNa tAvatiyAo ceva uvAsaMtarAo cakkupphAsaM havvamAgacchati ?, haMtA! goyamA! jAvaiyAo NaM uvAsaMtarAo udayaMte sarie cakkhupphAsa habvamAgacchati atthamaMtevi sUriNa jAva havamAgacchati / jAvaiyaMNaM bhaMte ! khittaM udayaMte sUrie AtAveNaM savao samaMtA obhAsei ujjoei tavei pabhAsei, asthamaMteviya NaM sUriNa tAvaiyaM ceva khittaM AyAveNaM sacao samaMtA obhAsei ujoei tavei pabhAsei ?, haMtA goyamA ! jAvatiyaNNaM khettaM | For Private and Personal Use Only Page #77 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra vyAkhyA prajJaptiH // 71 // www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir jAva pabhAsei // taM bhaMte! kiM puDhaM obhAser3a apuDhaM obhAsei ?, jAva chaddisiM obhAseti, evaM ujjobei tave pabhAsei jAva niyamA chaddisiM // se nUNaM bhaMte! savvaMti savvAvaMti phusamANakAlasamayaMsi jAvatiyaM khettaM phusai tAvatiyaM phusamANe puDhetti battavvaM siyA ?, haMtA ! goyamA ! savvaMti jAba vaktavvaM siyA // taM bhaMte! kiM puI phusai apuDhaM phasai ? jAva niyamA chahisiM // ( sU0 51 ) [H] he bhagavan! avakAzAMtarathI- AkAzanA vyavadhAnathI (jeTale dUrathI ) ugato sUrya zIghra najare jovAya che teTalAja dUrathI Azramato sUrya paNa zIghra najare jovAya ke ? [u0] he gautama! hA jeTale dUrathI jagato sUrya najare jovAya che teTalAja dUrathI Athamato sUrya paNa zIghra najare jovAya . [pra0 ] he bhagavan ! ugato sUrya potAnA tApadvArA jeTalA kSetrane sarva prakAre cAre bAjuthI badhI dizAomAM ane badhA khuNAmAM prakAzita kare che, udyotita kare che, tapAve che, ane khUba uSNa kare che, teTalAja kSetrane badhI dizAomAM ane vadhA khUNAmAMAthamato sUrya paNa potAnA tApa dvArA prakAzita kare che ? udyotita kare che ? tapAve ke ? ane uSNa kare che! [u0] he gautama! hA, ugato sUrya jeTalA kSetrane prakAze che teTalAja kSetrane Ayamato sUryapaNa yAvat uSNa kare che. [pra0 ] he bhagavan ! sUrya je kSetrane prakAze che? te kSetrathI sUryathI sparzAyeluM che ? ke, asparzAluM che ? [a0] he gautama! te kSetra sUryathI sparzAyeluM che ane yAvat te kSetrane chae dizAmAM prakAzita kare che, udyotita kare che, tapAve che tathA atyaMta tapAve che chae dizAmAM khUba tapAve che ] [ pra0 ] he bhagavan ! sparza karavAnA kALasamaye sarvApa-sUryanA sAthai saMbaMdhavALA jeTalA kSetrane sarva dizAoma sUrya sparze che, teTalaM te sparzAtuM kSetra 'sparzAyelaM' ema kaddevAya ? [a0] he gautama! hA sarva yAvat-ema kahevAya. [ pra0 ] he bhaga For Private and Personal Use Only 1 zataka uddeza: 6 // 71 // Page #78 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir vyAkhyA 1 zatake urezaH6 // 72 // 4 // 72 // van ! sparzAyela kSetrane sparza che ? ke sparzAyA vinAnA kSetrane parseja cha ? [u0] he gautama ! sparzAela kSetrane sparza che, yAyat | cokasa e chae dizAmA sparza che. // 51 // loyaMte bhaMte ! aloyaMta phusai, aloyatevi loyataM phusaha, haMtA goyamA! logate aloyataM phusaha, aloyaMtevi loyaMta phusai 3 // taM bhaMte ! kiM puDhe phumai apuDhe phusai ? jAva niyamA charisiM phusai / dIrvate bhaMte! sAgaraMtaM phusai sAgaratevi dIvaMtaM phusai ?, haMtA jAva niyamA chaddisi phumai, evaM eeNaM abhilAveNaM udayaMte poyataM phusai, chiIte dRsaMtaM chAyaMte AyavaMta jAba niyamA disi phusai // (sU0 52) // [pra0] he bhagavan ! lokano aMta alokanA aMtane sparza, alokano paNa aMta lokanA cheDAne sparza ? [20] hA, gautama ! lokano cheDo alokanA cheDAne spaze ane alokano paNa aMta lokanA cheDAne sparza. [ma.] he bhagavan ! je sparzAya che te || | spRSTa cha ? ke aspaSTa cha ? [u0] he gautama ! niyamapUrvaka chae dizAmA sparzAya che [pra0] he bhagavan ! beTano cheDo samudranA cheDAne | spaze ? samudrano cheDo paNa veTanA cheDAne sparza ? [20] hA, yAvat-niyama cha e dizAmAM sparza. [a0] e pramANe abhilApavaDe - pANIno cheDo bahANanA chedAne spaze, chidano cheDo vastranA cheDAne sparza ? ane chAyAno cheDo taDakAnA cheDAne sparze ? [u0] he gautama ! yAvat-niyame chae dizAmA sparza. / / 52 // atthi NaM bhaMte ! jIvANaM pANAivAeNaM kiriyA kajai, haMtA atthi, sA bhaMte! kiM puTThA kajA apuTThA 4 kajai ?, jAva nivAghAeNaM chadisi vAghAyaM paDucca siya tidisiM siya caudisiM siya paMcadisiM / sA bhaMte ! For Private and Personal use only Page #79 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagersuri Gyanmandir vyAkhyAprajJaptiH / / 73 // kiM kaDA kabai akaDA kajaha ?, goyamA! kaDA kajai, no akaDA kajjai / sA bhaMte ! kiM attakaDA kajjai para |1 zatake kaDA kajai tadubhayakaDA kajaha?, goyamA! attakaDA kajai, No parakaDA kajae, No tadubhayakaDA kajai / sA uddezaH6 bhaMte ! kiM ANupumbi kaDA kajjai aNANupubdhi kaDA kajai , goyamA ! ANupubdhi kaDA kajai, no aNANupubdhi | kaDA kajjai, jA ya kaDA jA ya kajai jA ya kajissai savyA sA ANupuci kaDA, no aNANupudhi kaDatti // 73 // vattavvaM siyA / asthi NaM bhaMte ! neraiyANaM pANAivAyakiriyA kajjai, haMtA asthi / sA bhaMte ! kiM puTThA kamAi apuTThA kajjai jAva niyamA charisiM kajai, sA bhaMte ! kiM kaDA kajaha akaDA kajA, taM ceva jAva no aNANupundhi kaDatti vattavvaM siyA, jahA neraiyA tahA pagidiyavanA bhANiyavyA, jAva vemANiyA, egidiyA jahA jIcA tahA bhANiyabvA, jahA pANAivAe tahA musAvAe tahA adinAdANe mehaNe pariggahe kohe jAba micchA| saNasalle, evaM ee aTThArasa, cauvIsa daMDagA bhANiyabvA, sevaM bhaMte ! sevaM bhaMte !tti bhagavaM goyame samaNaM bhagavaM jAba viharati // (suu053)|| | [pra0] he bhagavan ! jIvo dvArA prANAtipAta kriyA karAya che ? [u0] hA, karAya che. [pra0] he bhagavan ! je kriyA karAya: che te a'spRSTa cha ? ke aspaSTa cha ? [u0] he gautama ! yAvat-niyaghAtabaDe e dizAne, vyAdhAtane AzrIne kadAca traNa dizAne, kadAca cAra dizAne ane kadAca pAMca dizAne sparza ke. [pra0] he bhagavan ! je kriyA karAya che! te zuM kRta che ? ke akRta ? [30] he gautama ! te kriyAkRta che. paNa ata nathI. [pra0] he bhagavan ! je kriyA karAya che te \ Atmakata cha ? parakRta che ! For Private and Personal Use Only Page #80 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandie 1 zatake vyAkhyAprajJaptiH // 74 // udezaH6 ke ubhayakRta ke ? [u0] he gautama ! te kriyA AtmakRta che. paNa parakRta ke tadubhayakRta nathI. [pra0] he bhagavan ! je kriyA karAya | he ? te anukramapUrvaka kRta ke ? ke anukrama zivAyakRta ke ? [u0] he gautama! te anukramapUrvaka kRta he. paNa anukrama zivAya kRta nathI, baLI je kRta kriyA karAya ke ? ane karAze te badhI anukramapUrvaka ta he. paNa anukrama sivAya kRta nathI ema kaDevAya. [pra0] he bhagavan ! nairayikodvArA prANAtipAta kriyA karAya he? [u0] he gautama ! hA, karAya che. [pra0) he bhagavan ! je kriyA 3 // 74 / / karAya che te zuM spRSTa cha ? ke aspRSTa cha ? [u.] he gautama ! yAvat-niyame chae dizAmA karAya che [pra0] he bhagavan ! je kriyA | karAya che? te kRta che ? ke akRta ke ? [u.] he gautama te pUrva pramANe jANavU. yAvat-te anukrama zivAya kRta cha ema na kare vAya. nairayikonI peThe ekeMdriya sivAyanA yAvat-vaimAnikamadhInA badhA jIvo kahevApa. ane jIvonI peThe ekeMdriyo kahevA. prANAtipAtanI kriyA peThe mRSAvAda, adattAdAna, mathuna, parigraha, krodha ane yAvat-mithyAdarzanazalya sudhI jANavaM. ane e pramANe e aDhAra pApasthAna viSe covIza daMDaka kaDevA. he bhagavan ! te e pramANe che, te e pramANe che, ema kahI bhagavaMta mahAvIrane namIne yAvat vihare che. / / 53 / / teNaM kAleNaM teNaM samaeNaM samNassa bhagavao mahAvIrassa aMtevAsI rohe nAmaM aNagAre pagaibhaie pagaimaue pagaiviNIe pagaiuvasaMte pagaipayaNukohamANamAyAlobhe miumadavasaMpanne allINe bhae viNIe samaNassa bhagavao mahAvIrassa adUrasAmaMte uDUMjANU ahosire jhANakoTThovagae saMjameNaM tavasA appANaM bhAvemANe viharaha, tae NaM se rohe nAmaM aNagAre jAyasaDDe jAva pajjuvAsamANe evaM vadAsI-puci bhaMte ! loe pacchA-|| For Private and Personal Use Only Page #81 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir vyAkhyA prajJaptiH // 75 // OMOMOM aloe ? pundhi aloe pacchA loe ?, rohA! loe ya aloe ya pundhipete pacchApete dovi ee sAsayA bhAvA, aNANupuccI esA rohA ! / pubdhi bhaMte ! jIvA pacchA ajIvA puTiva ajIcA pacchA jIvA ?, jaheba loe ya 1 zatake aloe ya taheba jIvA ya ajIvA ya, evaM bhavasiddhIyA ya abhavasiddhIyA ya, siddhI asiddhI, siddhA asiddhA, | uddezaH 6 puci bheta ! aMDae pachA chuDI pundhi kutra kuDI pacchA aMDae, rohA ! se gaM aMDae kao?, bhayavaM ! kukku / 75 / / DIo, sANaM kukkuDI kao?, bhaMte ! aMDayAo, evAmeva rohA ! se ya aMDae sA ya kukkuDI, puSipete pacchA-18 pete, duvete sAsayA bhASA, aNANupubbI emA rohaa!| pundhi bhaMte ! loyaMte pacchA aloyaMte puvvaM aloyaMte pacchA loyate !, rohA ! loyaMte ya aloyaMte ya jAva aNANupuccI esA rohaa| pundhi bhaMte ! loyaMte pacchA sattame | uvAsaMtare pucchA, rohA : loyaMte ya sattame uvAsaMtare puvipi dovi ete jAva aNANupumvI emA rohaa| evaM loyaMte ya sattame ya taNuvAe, evaM ghaNavAe ghaNodahi sattamA puDhavI, evaM loyaMte ekekeNaM saMjoeyabve imehi ThANehi, taMjahA-ovAsavAyaghaNaudahi puDhavI dIvA ya sAgarA vaasaa| neraiyAI asthiya samayA kammAI lessA o| 1 // diTThI saNa NANA sanna sarIrA ya joga uvoge| davapapasA pajjava addhA kiM pusvi loyate // 2 // | pumvi bhaMte ! loyaMte pacchA sancaddhA ? jahA loyaMteNaM saMjoiyA sacce ThANA ete evaM aloyaMteNavi saMjoeyavA | savye / pudhi bhaMte ! sattame uvAsaMtare pacchA sattame taNubAe ?, evaM sattama uvAsaMtaraM samvehi sama saMjoeyavaM jAva sambadghAe / puvi bhaMte ! sattame taNuvAe pacchA sattame ghaNavAe, eyapi taheva neyamvaM jAva sambaddhA, evaM For Private and Personal Use Only Page #82 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir lAzatake PRAKA urezaH 6 naa||76 // uvarillaM ekeka saMjoyateNaM jo jo hidvillo taM taM chaIteNaM neyadhvaM jAva atIyaaNAgayaddhA pacchA savvaddhA jAva vyAkhyA aNANuputhvI esA rohA ! sevaM bhaMte ! sevaM bhaMtetti / jAva vihrh|| (ma054) bhaMtetti bhagavaM gopame samarNa prajJapti jAva evaM kyAsI-kativihA gaM bhaMte ! loyahitI paNNattA, goyamA! ahavihA loyaTTitI paNNattA, taMjahAAgAsapaiTTie bAe 1 vAyapaiTTie udahI 2 udahIpaiDiyA puDhavI3 puDhavipaiDiyA tasA thAvarA pANA 4 ajIvA jIvapaihiyA 5jIvA kammapaiDiyA 6 ajIvA jIvasaMgahiyA 7 jIvA kammasaMgahiyA 81se keNadveNaM bhaMte ! evaM bucaha?-aDhavihA jAva jIvA kammasaMgahiyA ?, goyamA ! se jahAnAmae kei purise vasthimADovei, vatthimADovittA upi sitaM baMdhai 2 majjheNaM gaThiM baMdhai 2 uvarilaM gaThiM muyai 2 uvarillaM desaM vAmei 2 uvarillaM desaM vAmettA uvarillaM desaM AuyAyassa pUrei 2 uppi siMta baMdhai 2 majjhillaM gAMThe muyai / se nUrNa goyamA ! se AuyAe tassa vAuyAyassa upi uvaritale ciTThA, haMtA ciTThaha, se teNadveNaM jAva jIvA kamma. saMgahiyA, se jahA vA kei parise vatthimADovei 2 kaDIe baMdhai 2 asthAhamatAramaporasiyaMsi udagaMsi ogA hejA, se nUrNa goyamA ! se purise tasma AuyAyassa uvarimatale ciTThai ?, haMtA ciTThA, evaM vA aTThavihA MIloyaduiI paNNatA jAva jIvA kmmsNghiyaa|| (suu055)|| te kAle, te samaye zramaNa bhagavaMta mahAvIranA zipya roha nAmanA anagAra hatA, jeo svabhAve bhadra, komala, vinayI, zAMta, 4AochA krodha, mAna, mAyA ane lobhavALA, atyaMta nirabhimAnI, gurune Azare rahenArA, koine saMtApa na kare tevA ane gurubhakta .+9 - For Private and Personal Use Only Page #83 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatrth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir NI hatA. te roha nAmanA anagAra pote ubhaTaka rahelA, nIce namela mukhavAlA, dhyAnarUpa koThAmA peThelA tathA saMyama ane tApabaDe vyAkhyA 1 zatake | AtmAne bhAvatA zramaNa bhagavaMta mahAvIranI AjubAju vihare ke. pachI te roha nAmanA anagAra jAtazraddha yaha yAvat- padhupAsanAx prajJaptiH karatA A pramANe bolyA:- [pra0] he bhagavan ! pahelo loka che ane pachI aloka che? ke pahelo aloka ke ? ane pachI loka che? udezaH6 // 7 // [[u0] he roha ! loka ane aloka, e pahelo paNa ke ane pachI paNa che. e bane paNa zAzvatA bhAva . he roha ! e bemA 'amuka // 77 // pahelo ane amaka pachI' evo krama nathI. [pra0] he bhagavan ! jIvo pahelA che? ane ajIbo pachI ke ? ke pahelA ajIbo che ane chI jIvo ke ! [u0] he roha ! jema loka ane aloka viSe kayUM tema jIvo ane ajIbo saMbaMdhe paNa jANavU. e pramANe bhavasiddhiko, ane abhavasiddhiko, siddhi ane asiddhi saMsAra tathA siddha ane saMsArio paNa jANavA. [pra0] he bhagavan ! pahelA iMdu che ane pachI kukaDI che ? ke pahelA kukaDI ane pachI iMdu cha ? 'he roDa ! te iM9 kyAthI thayu ? 'he bhagavan ! te iMDaM kukaDIthI yayu' he roha! te kukaDI kyAthI thaha? he bhagavan ! se kukaDI iMDAthI thai.' [u0] eja pramANe he roha ! te iMDaM ane kukaDI e pahelo paNa che ane pachI paNa The-e zAzvata bhAva ke, paNa he roha ! te bemA koi jAtano krama nathI. [pra0] he bhagavan ! pahelAM lokAMta cha ? ane pachI alokAMta ke ? ke pahelA alokAMta che ? ane pachI lokAMta che ? [u0] he roha ! lokAMta ane alokAMta pae banemAM yAvat-he roha koi jAtano krama nathI. [pra0] he bhagavan ! pahelA lokAMta che ane pachI sAtamu avakAzAtara che! | ityAdi pUchavU. [u0] he roha ! lokAMta ane sAtamu avakAzAMtara, e bane pahelA paNa cha. e pramANe yAvat-he roha ! e bemAM koI jAtano krama nathI. e pramANe lokAMta, sAtamo tanuvAta, e pramANe ghanavAta, ghanodadhi ane sAtamI pRthivI. e pramANe ekaekanI For Private and Personal Use Only Page #84 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagersuri Gyanmandir vyAkhyAprajJaptiH // 78 // ne uddezaH 6 kaa||78 / / mAthe lokAMta A nIce lakhelA sthAno sAthe joDavo. avakAzAMtara, vAta, ghanodadhI, pRthivI, dvIpa, sAgara, varSa-kSetra, nerayikAdika |jIva, astikAya, samaya, karma, lezyA, dRSTi, darzana, jJAna, saMjJA, zarIra, yoga, upayoga, dravyapradezo, ane paryayo tathA zuM kALa |pahelA che ane lokAMta (pachI che) [pra0] he bhagavan ! pahelA lokAMta che ane pachI sarvAdvA che? [u0] he roha ! jema lokAMta sAthai |e yA sthAno joDayAM, tema A saMbaMdhe paNa jANavU, ane ra pramANe e vAM sthAno alokAMta sAthe paNa joDavA. [pra0) he bhagavan ! pahelo sAtamu avakAzAMtara ke ane pachI sAtamo tanuvAta che ? [u0] he roha ! e pramANe sAtamu avakAzAMtara badhA sAthe joDa. ane e pramANe yAvat-sarvAddhA sudhI jANavU. [pra0] he bhagavan ! pahelo sAtamo tanuvAta che ane pachI sAtamo dhanabAta hai! [30] he roha! e paNa te pramANe jANavU. yAvat-sarvAddhA. e pramANe uparanA eka ekane saMyojatAM ane je heThalo hoya | tene choDatAM pUrva pramANe jANavaM, yAvata-atIta ane anAgatakALa ane pachI sarvAddhA, yAvat- he roha! emAM koI jAtano krama nathI. he bhagavat ! te e pramANe che, he bhagavan ! te e pramANe ke ema kahI yAvat-vihare che. [pra0) he bhagavan ema kahIne bhagavaMta gautame zramaNa bhagavaMta mahAvIra me yAvat-A pramANe karbu-he bhagavan ! lokanI sthiti keTalA prakAranI kahI cha ? | [[30] he gautama! lokanI sthiti ATha prakAranI kahI hai. te A pramANe:-vAyu AkAzanA AdhAre rahelo he. udadhi vAdhunA | AdhAre rahelo De. jamIna udadhinA AdhAre rahelA che. trasa jIvo ane sthAvara jIvo pRthivInA AdhAre rahelA che. ajIvo jIvanA| AdhAre rahelA che. jIvo karmanA AdhAre rahelA che. ajIbone jIvoe saMgharelA che ane jIvone karmoe saMgharelA che. [pra0) he bhagavan ! ema kahevAnuM zuM kAraNa che ? 'lokanI sthiti ATha prakAranI kahI chai ane yAvat-jIvone koe saMgharelA che ? [u0] he pramANe jANavU, yAvanA yAcA sarvAddhA. e pramANe japalA sAtamo tanuvAta che bhane paDAmAzAtara va For Private and Personal Use Only Page #85 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandit Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org vyAkhyAprajJaptiH // 79 // 1 zatake | uddezaH 6 // 79 // gautama ! jema koi eka puruSa hoya, o te cAmaDAnI masakane pavanavaDe phulAve. pachI te masakanu mukha baMdha kare, masakane vacale bhAge gAMTha bAMdhI, pachI te masakanuM mukha ughADe ane tenI aMdarano pavana kADhI nAkhe. masakanA uparanA bhAgamAM pANI bhare, pachI pAchu te masakarnu mukha bAMdhI de, pachI tenI bacalI gAMTha choDI de. to he gautama! te bhareluM pANI te pavananI upara uparanA bhAgamA rahe ! hA, rahe, te kAraNathI yAvat-jIvone karmoe saMgharelA che' e pUrva pramANe kaDaM che. athavA he gautama ! jema koi eka puruSa hoya, ane te cAmaDAnI masakane pavanavaDe phulAvI potAnI kaDe bAMdhe, pachI te puruSa tAga vinAnA, tarI na zakAya tevA, ane mAthoDA karatAM vadhAre uMDA pANImA praveza kare, to he gautama! te puruSa te pANInI upara uparanA bhAgamA rahe ? hA, rahe' e rIte lokanI sthiti ATha prakAranI kahI cha, yAvat-jIvone karmoe saMgharelA che. 54-55 asthi NaM bhaMte ! jIvA ya poggalA ya annamannabaddhA annamannapuTThA annamannamogADhA annamannasiNehapaDibaddhA annamanaghaDatAe ciTThati?, haMtA! atthi, se keNaTeNaM bhaMte! jAba ciTuMti?, goyamA! se jahAnAmae-harade siyA puNNe puNNappamANe bolahamANe bosahamANe samabharaghaDatAe ciTThai, ahe NaM kaha purise taMsi haradasi ega mahaM nAvaM sayAsavaM sayachiDe ogAhejA, se nUrNa goyamA! sA NAvA tehiM AsavadArehiM ApUramANI 2 puSaNA puNNappamANA volahamANA bosahamANA samabharaghaDatAe ciTThai ?, haMtA ciTThai, se teNadveNaM goyamA asthi Na jIvA ya jAva ciTThati // (suu056)|| -- [pra0] he bhagavan ! jIvo ane pudgalo paraspara saMbaddha che. paraspara vadhAre saMbaddha che. paraspara ekabIjA maLI gayelA che, paraspara RE For Private and Personal Use Only Page #86 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir vyAkhyAprajJaptiH // 8 // RECE zataka udezaH 6 // 8 // sneha cikAzathI pratibaddha che ane paraspara ghaTTa thaine rahecha ? u0] he gautama! hA. [ma.] he bhagavan ! tema kahevArnu zuM kAraNa ke, yAvat-'teo te pramANe rahe che! [u0] he gautama ! jeya koI eka pANIno jharo che ane pANIthI bharelo, pANIthI chalochala bharelo, pANIthI chalakAto, pANIthI vadhato cha tathA te bharelA ghaDAnI peThe raheM che. have te jharAmA koi puruSa eka moTI, so nAnA kANAvALI, so moTA kANAvALI nAva nAkhe, to he gautama ! te nAva te kANAothI bharAtI, vadhAre bharAtI, chalakAtI, pANIthI vadhatI thAya ? ane te bharelA ghaDAnI peThe rahe ? 'hA rahe' mATe he gautama! te hetuthI yAvat-jIbo pUrva pramANe rahe che / / 56 // asthi rNa bhaMte ! sayA samiyaM sahume siNehakAye pavaDai ?, haMtA asthi / se bhaMte ! ki uDDa pavaDaI ahe pavaDai tirie pavaDai !, goyamA ! uci pavaDai ahevi pavaDai tirievi pavaui, jahA se bAdare AuyAe annamannasamAutte ciraMpi dIhakAlaM ciTThai tahA NaM sevi?, no iNaDhe samaDhe, se NaM khippAmeva viddhaMsamAgacchai / sevaM |bhaMte ! sevaM bhNteti!||chtttto uddeso sammatto // 1-6 // (suu057)|| . 4aa [ma0] he bhagavan ! hamezA sUkSma snehakAya, apkAya (eka jAtanuM pANI) mApapUrvaka paDe che ? [30] he gautama ! hA, paDe che. ma0] he bhagavan ! suM te uMce paDe che, nIce par3e che, ke tIrache paDe cha ? [u0] he gautama ! te uMce paNa paDe che. nIce paNa paDe che ane tIrache paNa paDe che. [saM0] he bhagavan ! te sUkSma akAya A sthUla apkAya (pANI) nI peThe paraspara samAyukta thaine lAMbA kALa sudhI rahe ? [u0] he gautama ! e artha samartha nathI-tema na rahe. paNa te sUkSma apakAya zIghraja nAza pAme che. he bhagavan / te e pramANe che, he bhagavan te e pramANe che, ema kahI yAvat vihare che. // 57 / / bhagavaMta saMdharmasvAmIpraNIta zrImad bhagavatImUtranA prathamazatakamAM chahA uddezAno malArtha saMpUrNa thayo. - -- % For Private and Personal Use Only Page #87 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 1 zatake vyAkhyA-1 prajJaptiH // 81 // uddezaH 7 1181 / / uddezaka 7. nera ie Na bhaMte ! neraeisa uvavajamANe kiMdaseNaM desaM upavanai deseNaM savvaM uvavajai sambeNaM desaM uvavajaha samveNaM manvaM uvavajaha?, goyamA! no deseNaM demaM ucavajjai, no deseNaM saJcaM uvavajai, no samveNaM desaM uvacajai, sabveNaM savvaM uvayajai, jahA neraie evaM jAva vemANie 1 // (suu058)|| [pra0] he bhagavan ! nairayikomA upajato nairayika zuM eka bhAgavaDe eka bhAgane, eka bhAgavaDe sarva bhAgane, sarva bhAga bar3e eka bhAgane, ke sarva bhAgavaDe sarva bhAgane AzrIne utpanna thAya ? [u.] he gautama ! te eka bhAgavaDe eka bhAgane, eka bhAgavaDe sarva bhAgane, ane sarva bhAgavaDe eka bhAgane AzrIne utpanna na thAya. paraMtu sarva bhAgavaDe sarva bhAgane AzrIne utpanna thAya, jema narayika viSe kahuM tema vaimAnika sudhI jANadhU. / / 58 // neraie NaM bhaMte ! neraiesu uvavajamANe kiM deseNaM desaM AhArei 1 deseNaM savaM AhArei 2 savveNaM desa AhArei 3 sabveNaM savaM AhArei ? 4, goyamA! no deseNaM desa AhArei, no desaNaM savvaM AhArei, sadhyeNa vA desaM AhAreDa, sabveNa vA savvaM AhArei, evaM jAba vANie 2 / neraie NaM bhaMte ! nerahapahiMto uvvaSTamANe kiM deseNaM desa uvavadRi ? jahA uvavajamANe taheva uvavadyamANe'vi daMDago bhANiyavyo 3 / neraie NaM bhaMte ! neraiehiMto upavaTTamANe kiM deseNaM desaM AhArei taheva jAva samveNa vA desaM AhArei ?, samveNa vA savvaM A0 1, For Private and Personal Use Only Page #88 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra vyAkhyA prajJaptiH // 82 // www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir | evaM jAva vaimANie 4 / nerai0 bhaMte! nera0 ubavanne kiM deseNaM desa uvavanna, eso'vi taheva jAva savveNaM sa ubabanne ?, jahA uvavajramANe ubavahamAge ya cattAri daMDagA tahA uvayanneNaM umbadveNavi cattAri daMDagA bhANiyadhvA, savveNaM savvaM uvavanne, savveNa vA desaM AhArer3a samveNa vA savvaM AhArei, eeNaM abhilAveNaM ubavannevi ubvaTTaNevi neyavvaM 8 / neraie NaM bhaMte ! neraiesa uvavajamANe kiM advegaM arddha uvavajaha ? 1 adveNaM savrvva uvayajai ? 2 savveNaM addhaM uvavajaha ? 3 savveNaM samva uvabajai0 1 4, jahA paDhamilleNaM aTTha daMDagA tahA adveNavi aTTa daMDagA bhANiyacA, navaraM jahiM deseNaM desaM ubavajjai tahiM adveNaM addhaM uvavajjai iti bhANiyavyaM. eyaM NANattaM ete savve'vi solasa daMDagA bhANiyavvA / / [sU0 59 ] [20] haiM bhagavan ! nairayikomAM upajelo nairayika zuM eka bhAgavaDe eka bhAgane, eka bhAgavaDe sarva bhAgane, sarva bhAgavaDe eka | bhAgane, ke sarva bhAgavaDe sarva bhAgane AzrI AhAra kare ? [30] he gautama! te eka bhAgavaDe eka bhAgane, eka bhAgavaDe sarva bhAgane AzrIne AhAra na kareM. paNa sarva bhAgavaDe eka bhAgane, sarva bhAgavaDe sarva bhAgane AzrIne AhAra kare ane e pramANe traimAnika sudhI jANa. [pra0 ] he bhagavan ! nairayikothI udvartato nairayika zuM eka bhAgavaDe eka bhAgane AzrIne udvarte ? ityAdi pUchaM. [[u0 ] he gautama! jema utpadyamAna viSe kadhuM tema udvartamAna viSa paNa daMDaka kahevo. [pra0 ] he bhagavan ! nairayikothI udvartamAna | nairayika zuM eka bhAgavaDe eka bhAgane AzrIne AhAra kare ? ityAdi pUcha. [30] he gautama! pUrva pramANe jAga. yAvat-sarvabhAgavaDe eka dezane, ane sarva bhAgavaDe sarvane AzrIne AhAra kare tathA e pramANe vaimAniko sudhI jANaM. [pra0] he bhagavan ! For Private and Personal Use Only bhu 1 sabake | uddezaH 7 // 82 // Page #89 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir vyAkhyAprajJaptiH // 83 // 1 zatake. | uddezaH 7 // 83 / / narayikomA utpanna nairayika zuM eka bhAgakaDe eka bhAgane AzrIne utpanna cha ? ityAdi pUcha. [u0] he gautama! e daMDaka paNa | teja pramANe jANavo. yAvat-sarva bhAga baDhe sarva bhAgane AzrI utpanna ke. jema utpadyamAna ane uddhartamAna viSe cAra daMDaka kayA | nema upapanna ane uddhRta saMbaMdhe paNa cAra daMDaka kahevA. sarva bhAgavaDe sarva bhAgane AzrIne upapatra sarva bhAgavaDe eka bhAgane AzrIne AhAra' ane sarva bhAgavaDe sarva bhAgane AzrIne AhAra' e abhilApavaDe upapanna ane uddhRta viSe paNa jANavU. [ma.] he bhagavan ! | narayikomA upajato nairayika zuM ardhabhAgavaDe artha bhAgane, ardha bhAgavaDe sarva bhAgane, ke sarva bhAgavaDe artha bhAgane, ke sarvabhAgavaDe sarva bhAgane AzrIne utpanna thAya ! [u0] he gautama ! jema prathamanI sAthe ATha daMDaka kahA. tema ardhanI sAthe paNa ATha daMDaka kahevA. vizeSa eke, jyAM 'eka bhAgavaDe eka bhAgane AzrIne utpanna thAya' evo pATha Ave tyA 'ardha bhAgavaDe ardha bhAgane AzrIne utpanna dhAya' A pATha kahevo, mAtra eTaloja meda che. ane e badhA maLIne soLa daMDaka thayA che / / 59 / / jIve gaMbhaMte ! ki viggahagatisamAvannae aviggahagatisamAvannae ?, goyamA! siya viggahagaisamAvannae siya aviggahagatisamAvannage, evaM jAva vemANie / jIyA NaM bhaMte ! ki viggahagaisamAvannayA a vaggahagaisamAvannagA?, goyamA ! viggahagaisamAvannagAvi aviggahagaisamAvannagAvi / neraiyA NaM bhaMte ! ki viggahagatisamAvannayA aviggahagatisamAvannagA?, goyamA ! sabvevi tAva hojA aviggahagatisamAvannagA 1 / ahavA aviggahagatisamAvannagA ya viggahamatisamAvanne ya 2 ahavA aviggahagatisamAvannagA ya viggahagaisamAvanagA ya 3 // evaM jIvegiMdiyavajjo tiybhNgo| [sU060] For Private and Personal Use Only Page #90 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir vyAkhyAprajJaptiH // 84 // 1 to uddezaH 7 // 84 // OMOM53451-42% [pra0) he bhagavan / zuM jIva vigrahamatine prApta hai ? ke avigrahagatine prApta che ? [20] he gautama ! te kadAca vigrahagatine prApta che. ane kadAca avigrahagatine prApta che e pramANe yAvan-vaimAniko sudhI jANavU. [pra0] he bhagavan ! zuM jIvo vigrahagatine hai prApta che ke avigrahagatine prApta cha ? [u0] he gautama ! jIvo vihAyogatine prApta che ane avigrahavihAyogatine paNa prApta . [pra0] he bhagavan ! zuM narayiko vigrahagatine prApta che ke avigrahagatine prApta hai ? [u0] he gautama! te badhAya avigrahagatine prApta che. athavA ghaNA avigrahagatine prApta che ane ekAda vigrahagatine prApta ke. athavA ghaNA avigrahagati ne prApta che. ane ghaNA vigrahagatine prApta che. e pramANe sarvatra praNa bhAMgA jANavA. mAtra jIva ane ekeMdriyamA traNa bhAMgA na kadevA. // 60 // deve NaM bhaMte ! mahiDhie mahajjuIe mahabbale mahAyase mahAsukkhe mahANubhAve aviutiya cayamANe kicivi kAlaM hirivattiyaM duguMchAvattiya parisahavattiyaM AhAraM no AhArei, ahe NaM AhArei, AhArinamANe | | AhArie pariNAmijamANe pariNAmie pahINe ya Aue bhavai jattha uvavajaha tamAuyaM paDisaMveei. taMjahAtirikakhajoNiyAuyaM vA maNussAuyaM vA ?, haMtA goyamA! deve NaM mahiDDhIe jAva maNussAuyaM vA // (suu061)|| [pra0] he bhagavan ! moTI RddhivALo, moTI dyutivALo, moTI kIrtivALo, moTA vaLavALo, moTA sAmarthyavALo ane maraNa samaye cyavato maheza nAmano deva zaramane lIdhe, ghRNAne lIdhe, pariSahane lIdhe, keTalAka kALa sudhI AhAra karato nathI. pachI AhAra kare che ane levAto AhAra pariNata paNa thAya che, ane chevaTa te devanuM AyuSya sarvathA naSTa thAya che, tethI te deva jyAM utpanna thAya thAya che tyAMnu AyuSya anubhave che. to he bhagavan ! te kyuM AyuSya jANavU.-tiryacayonikanuM AyuSya jANavU. ke manuSyanuM AyuSya For Private and Personal use only Page #91 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir vyAkhyAprajJaptiH // 5 // 1 zatake uddezaH 7 / / 85 // jANavU. [30] he gautama ! se maharSika devarnu yAvat-maryA pachI manuSyanuM paNa AyuSya jANavU. // 61 // jIve bhaMte ! gambhaM vakamANe kiM saiMdie vakamai aNidie vakkamai ?, goyamA! siya saiMdie vakamai, siya aNidie vacamai, se keNadveNaM ?, goyamA! damvidiyAI paDuzca aNidie vakkamai, bhAviMdiyAI paDucca sii-| die vakamai, se teNaDhaNaM / jIve NaM bhaMte ! gambhaM vakamamANe kiM sasarIrI vakamai asarIrI vakamai?, goyamA! |siya samarIrI pa0 siya asarIrI vakkamaha, se keNadveNaM, goyamA! orAliyavenviyaAhArapAiM paDuca asarIrI 20, teyAkammA0 pa0 sama vaka, se teNaSTeNaM! | jIve gaMbhaMte! gambhaM vakamamANe tapaDhamayAe kimAhAramAhArei ?, goyamA ! mAuoyaM piusukkaM taM tadubhayasaMsiha kalusa kivisaM tappaDhamayAe AhAramAhArei / jIve NaM bhaMte ! gambhagae samANe kimAhAramAhArei ?, goyamA ! jaM se mAyA nANAvihAo rasavigaIo AhAramAhArei tadekadeseNaM oyamAhArei / jIvassa NaM bhaMte ! gambhagayassa samANassa asthi uccArei vA pAsavaNei vA kheleha vA siMghANei vA tei vA pittei vA!, No iNaDhe samaDe, se keNadveNaM?, goyamA ! jIce gaM ganbhagae samANe jamAhArei taM ciNAi taM soiMdiyattAe jAva phAsiMdiyattAe aTiadvimiMjakesamaMsuromanahattAe, se teNadveNaM0 / jIve NaM bhaMte ! gambhagae samANe pabhU muheNaM kAvaliyaM AhAraM AhArittae ?, goyamA! No iNadve samaDhe, se keNa?NaM, goyamA! jIve gaM gabhagae samANe savvao AhArei sambao pariNAmei sacao ussasaha sambao nissasai abhikkhaNaM AhArei abhikkhaNaM pariNAmei abhikkhaNaM usasai abhikkhaNaM nissasaha mAha tadevadeseNaM oyamAhArA pitaha vA, No iNahe samahA aTiadvimiMja For Private and Personal Use Only Page #92 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagersuri Gyanmandir zataka vyAkhyAprajJaptiH // 86 // ***** |Ahaca AhArei Ahatha pariNAmei Ahatha usmasaha Ahaca nIsasai / mAujIvarasaharaNI puttajIvarasaharaNI, 31 |mAujIvapaDiyaddhA puttajIvaM phuDA tamhA pariNAmei, avarAvi ya NaM puttajIvapaDibaddhA mAujIvaphuDA tamhA ciNAi tamhA uvaciNAi, se teNaTeNaM jAva nopabhU muheNaM kAvaliyaM AhAraM AhArittaekaraNaMbhaMte! mAi. | udezaH 7 aMgA paNNatA?, goyamA! tao mAiyaMgA paNNattA, taMjahA-maMse soNie mtdhuluNge| karaNaM bhaMte ! piiyaMgA- // 86 // paNNattA?, tao piiyaMgA paNNattA, taMjahA-ahi advimiMjA kesamaMsuromanahe / ammApiie NaM bhaMte! sarIrae kevaiyaM kAlaM saMciTThai ?, goyamA ! jAvaiyaM se kAlaM bhavadhAraNijje sarIrae aJcAvanne bhavaha evatiyaM kAlaM saMci| Bi, ahe NaM samae mamA bokasijamANe 2 caramakAlamamayasi vocchinne bhavai / / (muu062)|| | [pra.] he bhagavan ! garbhamA utpanna yato jIva zuM iMdiyavALo ke iMdriya vinAno utpanna thAya ? [u0] he gautama ! iMdriyavALo | ane iMdiyavinAno paNa utpanna thAya. [pra0] he bhagavan ! tenuM zuM kAraNa ? [10] he gautama! dravyendriyanI apekSAe iMdriya vinAno ane bhAva iMdriyanI apekSAe iMdriyavALo utpanna thAya. mATe he gautama te kAraNathI pUrva pramANe kayu ke [pra0] he bhagavan ! garbhamA upajato | jIva zuM zarIravALo ke zarIravinAno utpanna thAya. [u0] he gautama ! zarIravALo ane zarIravinAno paNa utpanna thAya. [50] he he bhagavan ! tenu zu kAraNa ? [30] he gotama ! audArika vaikriya ane AhAraka sthUla-zarIronI apekSAe zarIravinAno ane mUkSma, / taijasa tathA kArmaNa zarIranI apekSAe zarIravALo utpanna thAya. he gautama ! e kAraNathI pUrva pramANe kamuLe. [pra0] he bhagavan ! jIva garbhamAM utpanna thatAM vetaja zuM khAya ke ? [u0] he gautama ! paraspara eka bIjAmAM maLelu mAtArnu Artava ane pitAnuM vIrya, ** *** * * For Private and Personal Use Only Page #93 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra vyAkhyAprajJaptiH // 87 // www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir je kaluSa ane kilviSa che. tene te jIva garbhamAM utpanna satAveja khAya the [pra0 ] he bhagavan! garbhamAM gayo chato jIva zuM khAya che ? [u0] he kautama ! garbhamA rahelo jIva mAtAeM khAghelA aneka prakAranA rasavikAronA eka bhAga sAthai mAtAnA Artavane khAya che. [pra0] he bhagavan ! garbhamAM gaela jIvane viSTA, sUtra, zleSma, nAsikAnomela, vamana ane pitR hoya ? [36] he gautama! e artha samartha nathI. [ma] he bhagavan ! tenuM zuM kAraNa ? [u0] he gautama! garbhamAM gayA pachI je AhArane khAya hai, caya kare he te AhArane kAnapaNe cAmaDIpaNe, hADakApaNe, majjapaNe, vALapaNe, dADhIpaNe, saMtrApaNe ane nakhapaNe pariNamadhi he mATe he gautama! te kAraNathI garbhamA gaekA jIvane viSTAdika nathI hou. [pra0 ] he bhagavan ! garbhamAM gaelo jIva mukhadvArA koLiyArUpa AhArane levAzakta ! [u0] he gautama! e artha samartha nathI. [pra0 ] he bhagavan ! tenuM zuM kAraNa ? [u0]. he gautama! garbhamAM gaelo jIva sarva AtmAvaDe AhAra kare che, pariNAmAve, ucchvAsa le che, niHzvAsa le che, kadAcit AhAra kare he, kadAcit pariNamALe, ucchvAsa le che, ane kadAcita niHzvAsa paNa le ke tathA putranA jIvane rama pahocADayAmAM kAraNabhUta ane mAtAno rasa levAmAM kAraNabhUta je mAjIvarasa - haraNI nAmanI nADI che te mAtAnA jIba sAthai saMbaMddha che ane putrA jIvane aDakelI he tenAthI putrano jIva AhAra le chekhane AhArane paraNamAve che tathA bIjI pUNa eka nADI he, je putratA jIva sAdhe saMbaddha ke ane mAtAnA jIvane aDakelI che, tenAthI putrano jIva AhAra le ke ane AhArano caya ane upacaya kare che. he gautama! te kAraNathI garbhamAM gaelo jIva mukhadvArA koLiyArupa AhAra levAne zakta nathI. [ pra0 ] he bhagavan ! mAtAnA aMgo kelAM kalAM che ? [u0] he gautama! mAtAnA aMgo traNa kahyAM che. te A pramANe:-mAMsa, lohI, ane mAyAnuM bhejUM [pra0] he bhagavan pitAnAM aMgo keralAM kalA che ? For Private and Personal Use Only .9 zatake uddezaH 7 1129 11 Page #94 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 11 prajJaptiH uddezaH 7 // 88 // prAkhyA [u0] he gautama ! pitAnAM aMgotraNa kahAM he. te A pramANe:-hADakA, majjana ane keza. dADhI, gema tathA nakha, [] bhagavan ! mAtA tathA pitAnA go saMtAnanA zarIramA keTalA kALa sudhI rahe ? [30] he gautama ! saMtAna- bhavadhAraNIya zarIra manmathI jIvatAM sudhI rahenAruM zarIra-jeTalA kALamadhI Take, teTalA kALamudhI ne aMgo rahe. ane jyAre te bhavadhAraNIya zarIra iftenCIAL MAH ARASHTR | samaye samaye hIka yatuM jAya che. ane chevasne samaya jyAre naSTa thAya che tyAre pahelA mAtapitAnAM aMgo paNa| | nAza pAme he. // 6 // jIve NaM bhaMte ! gabhagae samANe nera iNasu uvavajejA?, goyamA! atthegaie uvajajJA, atthegaie no PuvavajejA, se keNaTTeNaM ?, goyamA ! se NaM sannI paMciMdira savvAhiM pajattIhiM pajattae vIriyaladvIpa veDabbiya laddhIe pasaNIyaMNaM AgayaM socA nisamma paese nicchubhai ni02 veunciyasamugghAeNaM samohaNai, samo02 cAuraMgiNiM sennaM viUvai, cAuraMgiNIsennaM viubvettA cAuraMgiNIe seNAe parANIeNaM maddhiM maMgAma saMgAmeha se NaM jIve arthakAmae rajjakAmA bhogakAmA kAmakAmae atthakaMkhie rajakaMkhie bhogakaMkhie kaamkNkhie| atyapivAsie rajapivAsie bhogapivAsie kAmapivAmie taccitte tammaNe tallase tadajjhasie tattibyajjhavasANe tadaTThovautta tadappiyakaraNe tambhAvaNAbhAvie, payaMsiNaM aMtaraMsi kAlaM kareja nerAsu ubavajaDa, se teNaTeNaM goyamA jAba atthegaie uvavajejA, atthegaie no ubavajejA / jIve NaM bhaMte ! gambhagae samANe devalogesu ucavajejA, moyamA ! atyaigaie uvavajjejA, atdhegaie no uvavajejA, se keNadveNaM?, goyamA ! se kAma For Private and Personal Use Only Page #95 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir vyAkhyA-1 prajJaptiH // 90 // [pra.] he bhagavan ! garbhamAM gayA pachI jIva nairayikomA utpanna thAya che ? [30] he gautama ! koi thAya athavA koI na 51 1 zatake paNa thAya. [pra0] he bhagavan ! tenu zu kAraNa ? [u0] he gautama ! saMjJI paMceMdriya, ane sarva paryAptithI pUrNa thaelo jIva vIryalabdhi || uddezaH 7 baDe, vekriyalandhi vaDe zatrunuM lazkara AveluM sAMbhaLI, avadhArI, Atmapradezone garbhathI bahAranA bhAge pheMke the, phakI vaikiyasamudghAtabaDe samavahaNI, caturaMgI senAne viku che, evI senAne vikurvI te senAvaDe zatrunA lazkara sAye yuddha kare che. ane te paisAno, rAjyano, | // 9 // bhogano ane kAmano lAlacu, paisAmAM, rAjyamAM, bhogamA ane kAmamA laMpaTa. paisAno tarasyo, rAjyano, bhogano ane kAmano tarasyo jIva temAM cittavALo, temAM manavALo, temA AtmapariNAmavALo, temA adhyavasita thaelo, temA adhyavasAnavALo, temAM sAvadhAnatA vALo, tene mATe kriyAono bhoga ApanAra, ase tenAjasaMskAravALo e samaye jo maraNa pAme to nairayikamAM utpanna thAya. mATe he gautama ! te hetuthI yAvat-koi jIva narake jAya ane koi jIva narake na jAya. [10] he bhagavan ! garbhamAM gaelo jIva devalokamA || jAya ? [u.] he gautama ! koI jAya ane koi na jAya. [4] he bhagavan ! ternu zu kAraNa ? [u0] he gautama! te saMjJI paMcedriya ane sarva paryAptithI pUrNa thaelo jIva tathArUpa zramaNa ke mAhaNa (brAhmaNanI) pAse eka paNa dhArmika vacana sAMbhaLI, avadhArAM, turataja saMvegathI dharmamAM zraddhAlu banI, dharmamA tIba anurAgathI gAelo te jIva dharmano, puNyano, svagano ane mokSano lAlacu. dharmamA puNyamAM, svargamA ane mokSamA sakta, dharmano punyano svargano ane mokSano tarasyo. temAM cittavALo, manavALo, Atmapari| NAmavALo ane adhyabasita bhaelo, tema tIvra prayatnavALI, te mAM sAvadhAnatAvALo. temAM kriyAono bhoga ApanAro ane tenAja saMskAravAlo e samaye maraNa pAme to devaloke jAya. mATe he gautama ! te hetuthI pUrva pramANe ka{ . [pra0] he bhagavan ! garbhamA BI For Private and Personal Use Only Page #96 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatrth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir vyAkhyAprajJaptiH // 89 // sannI paMcidie savvAhi pabattIhiM pajattA tahArUyassa samaNassa vA mAhaNassa vA aMtie egamavi Ayariya 1 zatake dhammiyaM suvayaNaM socA nisamma tao bhavai saMvegajAyasaGke tivvadhammANurAgaratte, se NaM jIve dhammakAma udezaH 7 puNNakAmae saggakAmae mokvakAmae dhammakaMkhie puNNakaMkhie sagga mokkhaka0 dhammapivAsie puNNa saggA mokkhapivAsie taccitte tammaNe tallase tadajjhavasie tattibajjhavasANe tadaTTovautte tadappiyakaraNe tanbhAvaNAbhAvie, eyaMsiNaM aMtaraMsi kAlaM kare0 devalo. uva0, se teNaDhaNaM goyamA / jIve NaM bhaMte ! gambhagae samANe uttANae vA pAsillae vA aMbakhujae vA acchejja vA ciTeja vA nisIeja vA tuyaddeja vA mAUe suyamANIpa subaha jAgaramANIe jAgarai suhiyAe suhie bhavai duhiyAe duhie bhavai ?, haMtA goyamA ! jIve NaM gambhagaekA |samANe jAca duhiyAe duhie bhavai, ahe NaM pasavaNakAlasamaMyasi sIseNa vA pArAhi vA Agacchai samamAgacchaha tiriyamAgacchada viNihAyamAgacchaha // vaNNavajjhANi ya se kammAI badhAI puTThAI nihattAI kaDAI paTTaviyAI abhiniviTThAI abhisamannAgayAiM udinAI no uvasaMtAI bhavaMti tao bhavai durUve duvyanne duggaMdhe dUrase dupphAse aNiTe akaMte appie asubhe amaNunne amaNAme hINassare dINasare aNidusmare akaMtassare appiyassare asubhassare amaNunnassare amaNAmassare aNArujavayaNe paJcAyAe yAvi bhavai, vanavajjhANi ya se kammAi no baddhavAiM pasatthaM neyavvaM jAva AdejavayaNaM paJcAyAe yAvi bhavai, sevaM bhaMte ! sevaM bhaMte / (sU063) tti sattamma uddaso samatto / / 1-7 // For Private and Personal Use Only Page #97 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatrth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandit vyAkhyA prajJaptiH // 91 // CASTHASER- RA | gaelo jIva cano hoya, paDakhAmera hoya, kerInI jema kubja hoya, umelo hoya ? beThelo hoya, ke mUtelo hora ? tathA jyAre mAtA ya, ka mRtalA hAra tathA jyAra mAtA1zatake sutI hoya, tyAre sato hoya ! jyAre mAtA jAgatI hoya tyAre jAmto hoya ? mAtA sukhI hoya tyAre sukhI hoya? ane jyAre uddezaH 8 mAtA duHkhI hoya tyAre duHkhI hoya ? [u0] he gautama ! garbhamAM gaelo jIca yAvat-jyAre mAtA duHkhI hoya tyAre duHkhI. have jo te garbha prasava samaye mAthAdvArA, ke pagadvArA bahAra Ave, to sarakhI rIte Ave ane jo ADo thaine bahAra Ave to maraNa pAme. // 91 // (jo kadAca jIvato Ave to) ane te jIvanA ko azubha rIte baddha hoya, spRSTa hoya, nidhatta hoya, kRta hoya, prasthApita hoya, aminiviSTa hoya, abhisamanvAgata hoya, udIrNa hoya, ane upazAMta na hoya, to te jIva kara rUpo, durvaNAlo, dugaMdhavALo, kharAba rasavAlo, kharAva sparzavALo, aniSTa, akAMta apriya, azubha, amanojJa, sAMbhoM paNa sAro na lAge tevo, hIna svaravALo, dIna, aniSTa, akAMta, apriya azubha, amanojJa, svaravALo apriyasvaravALo, ane anodaya vacana thAye. ane jo ne jIvanA karma azubha rIte baddha na hoya to vadhU prazasta jANavU. yAvat-te jIva Adeya vacana thAya che arthAt jenuM vacana badhA mAne tevo thAya che. he bhagavan ! te e pramANe che, he bhagavan ! te e pramANe che. ema kahI yAvat vicare che. / / 63 // sudharmAsvAmIpraNIta zrImad bhagavatImUtranA prathama zatakamAM sAtamA uddezAno mUlArtha saMpUrNa thayo. uddezakaH 8 rAyagihe samosaraNaM jAva evaM bayAsI-egaMtavAle NaM bhaMte ! maNUse kiM neraiyAuyaM pakareMi tirikkha0 maNuka For Private and Personal Use Only Page #98 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir vyAkhyA prajJaptiH // 12 // devA0 paka0, nerahayAuyaM kicA neraiesu uva. tiriyAuyaM ki tiriesu uvava0 maNussAuyaM maNusse0 uba.| |1 zatake | devAu0 ki. devaloesu. uvavajaha?, goyamA! egaMtavAle NaM maNusse neraiyAuyaMpi pakarei tiri0 maNu. uddezaH8 devAupi pakarei, neraiyAuyaMpi kicA neraiesu uva0, tiri0 maNu devAuyaM kiccA tiri0 maNu, devaloesu uvavajaha / / (suu064)|| kaa||92 / / rAjagRha nagarapAM samavasaraNa thayu, ane yAvat-A pramANe bolyA- [pra0] he bhagavan ! ekAMta bAlaka manuSya zuM nairayikarnu, tirgaca, manuSyanu ke devarnu AyuSya bAMdhe ? ane nairayika AyuSya bAMdhI nairayikamAM jAya, tiryacanuM AyuSya bAMdhI tiryaMcamAM jAya, manuSyanu AyuSya bAMdhI manuSyamA, ke devanuM AyuSya bAMdhI devalokamAM jAya ? [30] he gautama! ekAMta bAlaka manuSyanuM nairayikarnu paNa AyuSya bAMdhe. tathA narayikarnu AyuSya bAMdhI nairayikomA, tiryacanuM AyuSya bAMdhI tiryacamAM, manuSyanuM AyuSya bAMdhI manuSyamAM, ane devandraM AyuSya bAMdhI devalokamA utpanna yAya. // 64 // Paa egaMtapaMDie NaM bhaMte ! maNusse kiM nera pakarei jAva devAuyaM kiyA devaloesu uvava.?, goyamA! egaMta paMDie NaM maNusse AuyaM siya pakarei siya no pakarei, jai pakarei no neraiyA. pakarei no tiri0 no maNu0, devAuyaM pakarei, no neraiyAuyaM kiccA nera0 uva0, No tiri0 No maNussa0, devAuyaM kiccA devesu uva0, se keNa-| deNaM jAva devA0 kicA devesu ucavajaha?, goyamA ! egaMtapaMDiyassa NaM maNusassa kevalameva do gaIo pannAyati, taMjahA-aMtakiriyA ceva kappovavattiyA ceva, se teNaTeNaM goyamA ! jAva devAuyaM kiccA devesu uvava For Private and Personal Use Only Page #99 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir prajJaptiH 1 zatake uddezaH 8 // 93 // bai / bAlapaMDie NaM bhaMte ! maNusse kiM neraiyAuyaM pakarei jAva devAuyaM kiccA devesu uvavajjai, goyamA ! vyAkhyA no neraiyAuyaM pakarei jAva devAuyaM kicA devesu uvavajaha, se keNaTeNaM jAva devAuyaM kiccA devesu uvavajai ?, goyamA! bAlapaMDie NaM maNuse tahAruvassa samaNassa vA mAhaNassa vA aMtie egamavi AyariyaM dhammiyaM // 93 // suvayaNaM socA nisamma desa uvaramai, desaM no uvaramai, desaM paJcakkhAi, desaM No paJcakkhAi, se teNaTeNaM deso. varamadesapaJcakravANeNaM no neraiyAuyaM pakarei jAva devAuyaM kiccA devesu uvavavai, se teNaTeNaM jAva devesu uvavajaha / (sU0 65) [pra0] he bhagavan ! ekAMta paMDita manuSya zuM narayikanuM AyuSya bAMdhe, ke yAvat-devatuM AyuSya bAMdhe, ane devacaM AyuSya 4karI devalokamAM utpanna thAya ? [u.] he gautama ! ekAMta paMDita manuSyanu kadAca AyuSya bAMdhe ane kadAca na paNa bAMdhe. jo te AyuSya bAMdhe to nairayikarnu, tiryacanu ane manuSyanuM AyuSya bAMdhe. tathA te nairayikarnu, tiryacanuM ane manuSyanu AyuSya bAMdhyA vinA nairayikamAM, tithaMcamAM ane manuSyamA na jAya. paNa te devanuM AyuSya karI devamAM utpanna thAya. [ma0] he bhagavan ! tenuM zuM kAraNa ? | yAvat-devatuM AyuSya bAMdhI devamAM utpanna thAya ? [u0] he gautama ! sarva ekAMta paMDita manuSyanI mAtra ce gatio kahI che. te A pramANe:-aMtakriyA ane kalpopapattikA. mATe te hetuthI he gautama ! yAvat-devatuM AyuSya bAMdhI devamAM utpanna thAya. [ma.] he bhaga-1 van ! bAlapaMDita manuSya zuM nairayikanuM AyuSya bAMdhe ke yAvat--devarnu ayuSya bAMdhI devamA utpanna thAya ? [u0] he gautama ! te narayikanuM AyuSya na kare ane yAvat-devatuM AyuSya bAMdhI devamAM utpanna thAya [pra.] he bhagavan ! tenu zuM kAraNa ? yAvat-devatuM 4 For Private and Personal Use Only Page #100 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra vyAkhyAprajJaptiH // 94 // www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir AyuSya bAMdhI devomAM utpanna thAya ? [ u0 ] he gautama! bAlapaMDita manuSya tathAprakAranA zramaNa ke brAhmaNanI pAsevI eka paNa dhArmika ane Aryavacana sAbhaLI, avadhArI, kevalIka pravRttithI aTake che ane keTalIka pravRttithI nathI aTakato. kaiTalAkanuM pacakkhANa kare che ane keTalAkanuM paJcakakhANa nathI karato. mATe he gautama! te hetuthI keTalIka pravRtathI aTakavAne lIdhe ane keTalAkanuM paJcakkhANa karavAthI - te nairayikanuM AyuSya bAMdhato nathI ane yAvat-devanuM AyuSya bAMdhI devomAM utpanna thAya che ane te kAraNathI pUrva pramANe kahuM che. // 65 // purise NaM bhaMte! kacchasi vA 1 dahaMsi vA 2 udagaMsi vA 3 daviyaMsi vA 4 balayaMsi vA 5 nUmaMsi vA 5 gahaNaMsi vA 7 gahaNaviduggaMsi vA 8 pavvayaMsi vA 9 evvayaviduggaMsi vA 10 varNasi vA 11 vaNaviduggaMsi vA 12 miyavittIe miyasaMkappe miyapaNihANe miyavahAe gaMtA ee miettikAuM annayarassa miyassa vahAe kUDapAsaM uddAi, tato NaM bhaMte ! se purise katikirie paNNatte ?, goyamA ! jAvaM ca NaM se purise kacchaMsi vA 10 (12) jAva kUDapAsaM uddAi tAvaM ca NaM se purise siya tiki0 siya cau0 siya paMca se keNaTTeNaM siya ti0 siya ca0 siya paM0 ?, goyamA ! je bhavie uddavaNayAe No baMdhaNayAe jo mAraNyAe tAvaM ca NaM se purise kAiyAe ahigaraNiyAe pAusiyAe tihi kiriyAhiM puDhe, je bhavie uddavaNayAevi baMdhaNayAevi No mAraNayAMe tAvaM ca NaM se purise kAiyAe ahigaraNiyAe pAusiyAe pAriyAvaNiyAe cauhiM kiriyA hiM puDhe, je. bhavie uddavaNayAeva baMdhaNayAevi mAraNyAeva tAvaM ca NaM se purise kAiyAe ahigaraNiyAe pAusiyAe For Private and Personal Use Only 9 zatake uddezaH 8 // 94 // Page #101 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagersuri Gyanmandir vyAkhyAprajJaptiH // 95 // 1 zataraM | ujezaH 8 // 95 jAva paMcahiM0 puDhe, se teNadveNaM jAva paMcakirie, (sU0 66) purise NaM bhaMte ! kacchaMsi vA jAva vaNaviduggaMsi vA | taNAI Usaviya 2 agaNikAyaM nissiraha tAvaM ca NaM se bhaMte ! se purise katikirie 1, goyamA! siya tikirie siya cauki* siya paMca0, se keNaTeNaM?, goyamA ! je bhavie ussavaNayAe tihiM, ussavaNayAevi nissiraNayAevi no dahaNayAe cauhiM, je bhavie ussavaNayAevi nissiraNayAevi dahaNayAevi tAvaM ca NaM se purise kAiyAe jAva paMcahi kiriyAhiM puDhe, se teNa. goyamA! / (sU067) // purise NaM bhaMte! kacchaMmi vA |jAva vaNaviduragaMsi vA miyavittIe miyasaMkappe miyapaNihANe miyavahAe gaMtA ee miyettikAuM annayarassa | miyassa vahAe usu nisirai, tato NaM bhaMte ! se purise kaikirie ?, goyamA ! siya tikirie siya caukirie | siya paMcakirie, se keNaTeNaM ?, goyamA ! je bhavie nissiraNayAe no virddhasaNayAyae no mAraNayAe tihi, je bhavie nissiraNayAevi viddhaMsaNayAevi no mAraNayAe cauhiM, je bhavie nissiraNayAevi viddhasaNayA| evi mAraNayAevi tAvaM ca NaM se purise jAva paMcahi kiriyAhiM puDhe, se teNaTeNaM goyamA ! siya tikirie siya caukirie siya paMcakirie (sU0 68) / purise NaM bhaMte ! kacchaMsi vA jAva annayarassa miyassa vahAe Ayaya| kannAyayaM usu AyAmettA ciDijA, annayare purise maggao Agamma sayapANiNA asiNA sIsaM chidejA, se ya usu tAe ceva puvAyAmaNayAe taM vidhejA, seNaM bhaMte ! purise kiM miyavareNaM puDhe purisavereNaM puDhe ?, goyamA! je miyaM mArei se miyavareNaM puDhe, je purisaM mArei se purisavereNaM puDhe, se keNaTTeNaM bhaMte ! evaM vuccai jAva se puri For Private and Personal Use Only Page #102 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir vyAkhyAprajJaptiH // 96 // 1 zatake uddezaH 8 / 15 // savereNaM puDhe ?, nUrNa goyamA ! katramANe kaDe saMdhijjamANe saMghie nibvattijamANe nivvattie nisirijamANe nisirietti vattanvaM siyA?, haMtA bhagavaM! kanjamANe kaDe jAva nisirietti vattavvaM miyA, se teNa?Na goyamA | je miyaM mAreha se miyavereNaM puDhe, je purisa mArei se purisavereNa puDhe / aMto chaNhaM mAsANaM marai kAiyAe jAva paMcahi kiriyAhiM paTe, bAhiM chaha mAsANaM mara ikAiyAe jAva pAriyAvaNiyAe cauhi kiriyAhi paSTe (sU069) / purise NaM bhaMte ! purisaM sattIte samabhidhaMsejA sayapANiNA vA se asiNA mIsaM chiMdejA tao NaM bhaMte ! se | purise katikirie ?, goyamA ! jAvaM ca NaM se purise taM purisaM sattIe abhisaMdhei sayapANiNA vA se asiNA | sIsaM chiMdai tAvaM ca NaM se purise kAiyAe ahiMgaraNi. jAva pANAivAyakiriyAe paMcahi kiriyAhiM puDhe, | AsannavahaeNa ya aNavakhavattieNaM purisareNaM puDhe // (sU070) 0] he bhagavan ! haraNoyI AjIvIkA calAvanAra, haraNono zikArI ane haraNone mAravA mATe talAlIna evo koi puruSa haraNane mAravA mATe nadInA pANIthI gherAyalA jhADIvALA sthAnamA jharA tarapha, pANInA vaheLAmAM, ghAsa vagerenA DhagalAmAM, golAkAra nadInA vAMkAcukA bhAgamAM, aMdhArAvALI jagyAe, jaMgalamAM, parvatanA eka bhAgamA rahelA vanamAM, parvatanA DuMgarAga pradezamAM, vanamAM, tathA aneka vRkSovAlA vanamA jai 'e mRgo cha' ema kahI eka mRganA vadha mATe khADA ane jALa race. to he bhagavan ! te puruSa keTalI kriyAvALo kahebAya ? [u.] he gautama ! te puruSa kacchamAM yAvat-jaLa race to kadAca traga kriyAvALo, kadAca cAra kriyAvALo ane kadAca pAMca kriyAvALo kahevAya. [pra0] he bhagavan ! tenu zu kAraNa ? te puruSa kadAca traNa kiyAvAlo, cAra For Private and Personal Use Only Page #103 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir vyAkhyAprajJaptiH // 97 // 1zatava umezaH 8 // 97 // | kriyAvALo ane pAMca kiyAvALo kahevAya. [u.] jyAMsudhI te puruSa te jALane dhAraNa kare, ane mRgone bAMdhato nathI, tyA mArato nathI, tyAMmudhI te puruSa kAyikI, adhikaraNikI ane prAdepikI e traNa kriyAothI sparzAyalo. vaLI jyAMmudhI te puruSa te jALane dharI rAkhe MID ane mRgone bAMdhe cha paNa mRgone mArato nathI tyAMsudhI te puruSa kAyikI, adhikaraNikI, prASikI ane pAritApanikI e cAra kriyAthI sparzAelo cha, vaLI jyAsudhI te puruSa te jALane dharI rAkhe mRgone bAMdhe ane mRgone mAre tyAMsudhI te puruSa kAyikI, adhikaraNikI, | prAdveSikI, pAritApanikI ane prANAtipAtakriyA e pAMca kriyAvALo kahevAya che. mATe he gautama ! te hetuthI pAMca kriyAvALo kahevAya 2. // 66 // [pra0] he bhagavan ! aneka vRkSovAya vanamA koi puruSa taraNAne bhegAM karI temA Aga mUke. to te puruSa keTalI kriyAvAlo kahevAya ? [u.] he gautama! te puruSa kadAca traNa, cAra ane pAMca kriyAvALo kahevAya. [ma.] he bhagavan ! tenu zu kAraNa ? [u.] he gautama ! jyAMsudhI te puruSa taraNAMne bhegAM kare tyAMsudhI traNa kriyAvAlo, ane Aga mUke paraMtu gALe nahiM tyAMsudhI cAra kriyAvALo, ane Aga kI cALe tyAre te kAyikI vigere pAMca kriyAvALo kahevAya mATe he gautama ! te kAraNathI pUrva pramANe kA che // 67 // [pra0] he bhagavan ! haraNothI AjIvikA calAvanAra, haraNono zikArI ane haraNonA zikAramA talAlIna evo koi puruSa haraNane | mAravA mATe kacchamAMvRkSovALA vanamA jai 'e maga che' ema kahI koi eka haraNane mAravAsAraM pANane pheMke che, to te puruSa keTalI kriyAvALo kahevAya ? [u0] he gautama ! te purupa kadAca aNa, cAra, ane pAMca kriyAvAlo paNa kahevAya. [pra0] he bhagavan ! tenuM | kAraNa ? [10] he gautama ! te puruSa bANane pheMke paraMtu mRgane bidhe nahi, mAre nahi, tyAMsudhI aNa kriyAvAlo, ane te puruSa vANane hA pheMke ane mRgane vidhe che paNa mArano nathI tyAMsudhI cAra kriyAvAlo, vaLI vANane pheMke, vidhe ane mRgane mAre tyAMmudhI pAMca ruOMOMOM For Private and Personal Use Only Page #104 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir vyAkhyAprajJaptiH // 98 // rA . uddezaH 8 na ta para kAra ne puruSa gaganA bandhI sUTa te puruSa mRganA vairathA maSTAcI taravAravaDe / | kriyAvAlo kahevAya. mATe he gautama ! te kAraNathI kadAca traNa kriyAvAlo, cAra kriyAvALo, ane kadAca pAMca kriyAvAlo paNa | kahevAya. // 68 // [pra0] he bhagavana ! pUrva prakAravALo koi eka puruSa kanchamAM-yAvat koi eka mRganA vadha mATe kAnasudhI lAMbA karelA bANane prayatnapUrvaka khecIne ubho rahe. ane bIjo pAchaLathI AvIne ubhelA puruparnu mAthu potAnA hAthathI taravAravaDe kApI nAkhe. pachI te bAga pUrvanA khecAgathI uchaLone te mRgate vidhe. to he bhagavan ! zuM te puruSa mRganA vairathI spRSTa che ke puruSanA | vairathI spRSTa ho ? [20] he gautama ! je puruSa mRgane mAre che, te puruSa mRganA vairathI spRSTa che. ane je puruSa puruSane mAre che te | puruSa puruSanA vairathI spRSTa ke. [40] he bhagavan ! tenu zu kAraNa ke, 'yAvat-te puruSa purupanA vairathI spRSTa ?' [u.] he gautama ! te nizcita ke ke, karAtuM hoya te karAyUM kahevAya. saMghAtuM hoya te saMdhAyu kaIvAya. vaLAtuM hoya te vaLAyuM kahevAya ane pheMkAtuM hoya te pheMkAyUM kahevAya ? "he bhagAn ! karAtuM hopa te karAyUM kahevAya. ane yAvat pheMkAtuM hoya te pheMkAyuM kaheyAya" mATe he gautama! te hetuthI je mRgane mAre se mRganA vairathI spaSTa kovAya. ane jo mAranAra cha mAsanI aMdara mare to maranAra puruSa kAyikI yAvatpAMca kriyAothI spRSTa kahevAya ane jo maranAra cha mAsa pachI mare to mAranAra jaNa kAyikI yAvat-pAritApanikI kriyAthI-cAra kriyAthI sRSTa kahevAya. / / 69 // [pra0] he bhagavan ! koI eka puruSa bIjA puruSane barachIvaDe mAre, athavA potAnA hAthathI taravAravaDe te puruSarnu mAthu kApI nAkhe, to te puruSa keTalI kriyAvAko kahevAya ! [u0] he gautama ! jyAMmadhI te puruSa puruSane parachIvaDe mAre athavA potAnA hAthe taravAravaDe te puruparnu mAthu kApI nAkhe tyAMmudhI te puruSa kAyikI, adhikaraNikI yAvat-prANAtipAta kriyAvaDe-pAMca kriyAvaDe spRSTa che. ane te ruSa Asanavadhaka tathA bIjAnA prANanI darakAra nahIM rAkhanAra puruSavairathI sparzAya che. // 7 // *** For Private and Personal Use Only Page #105 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandi vyAkhyA 11zata Y . prajJaptiH unaH8 // 9 // do bhaMte ! purisA sarisayA sarittayA sarivvayA sarisabhaMDamattovagaraNA anamaneNaM saddhiM saMgAma saMgA| menti, tatva NaM ege purise parAiNai ege purise parAijaMi, se kahameyaM bhaMte ! evaM ?, goyamA! savIrie parAi|Nai, avIrie parAi jai, se kedveNaM jAva parAijjai, goyamA ! jasma NaM bIriyavajjhAI kammAI No baddhAI No puTThAI jAva no abhisamannAgayAI no udinnAI uvasaMtAI bhavaMti se NaM parAiNai, jassa NaM vIriyavajjhAI kammAI baddhAI jAva udinAIno uvasaMtAI bhavati se NaM purise parAijai, se teNaDhe goyamA! evaM bucai sIrie parAiNai, avIrie parAijaha / / (mu071)|| | [ma.] he bhagavan ! sarakhA, sarakhI cAmaDIvAlA, umaravALA, dravyavALA tathA samAna upakaraNa vAlA koI eka be' pUrupa hoya ra ane te puruSo parampara laDAi kare temA eka puruSa jIte ane eka puruSa hAre, he bhagavana ! te kevI rIte bane ? [u0] he gautama ! je puruSa vIryavALo hoya te jIte che ane vIryarahita hoya te hAre che. [saM0] he bhagavan ! tenuM zuM kAraNa ? ke-eka hAre cha ? [u.] he gautama ! je puruSa vIryarahita karmoM nathI bAMdhyA, nathI spazya, yAvat-nathI prApta karyAM ane tenA te karmoM udIrNa nathI, paNa upazAMta che te puruSa jIte ke. ane je puruSe vIryarahita karmo bAMdhyA cha, spa- che ane yAvat-tenA te ko udayamAM AvelA che paNa upazAMta nathI te puruSa parAjaya pAme che. mATe he gautama ! te kAraNathI ema kabuM che ke, vIryavAno puruSa jIte ke ane vIrtharahita puruSa hAre che||71 // jIvA NaM bhaMte ! kiM sIriyA avIriyA?, goyamA! sabIriyAvi avIriyAvi, se keNaTeNa. 1, goyamA! For Private and Personal Use Only Page #106 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir vyAkhyAprajJaptiH // 10 // 5. Kaa jIvA duvihA pannattA, taMjahA-saMsArasamAvanagA ya asaMsArasamAvanagA ya, tattha NaM je te asaMsArasamAvanagA te Na siddhA, siddhANaM avIriyA, tattha Na je te saMsArasamAvannagA te vihA pannattA, taMjahA-selesipahiva-II nagA ya aselesipaDivanagA ya, tattha Na je te selesipaDivanagA te NaM ladviIrigaNaM sarvAriyA, karaNavIrigaNaM avIriyA, tattha NaM je te aselesipaDivanagA te NaM laDivIrieNaM sIriyA karaNavIrieNaM sIriyAvi avI- // 10 // riyAvi, se teNaTeNaM goyamA ! evaM buccai-jIvA duvihA paNNattA, taMjahA-sIriyAdhi avIriyAvi / neraiyA NaM bhaMte ! kiM sabIriyA avIriyA ?, goyamA! neraiyA laxivIrieNa sIriyA karaNavIrieNaM savIriyAvi avIriyAvi, se keNaDeNaM0 1, goyamA! jesi Na neraiyANaM asthi uhANe kamme bale vIrie purisakkAraparakkame te |NaM neraiyA ladvivIrieNavi sIriyA karaNavIrieNavi sIriyA, jesi Na neraiyANa natyi uhANe jAva parakame te Na neraiyA laddhivIrieNaM sIriyA karaNavIrieNaM avIriyA, se teNaTeNa / jahA neraiyA evaM jAya paMciM. diyatirikkhajoNiyA, maNussA jahA ohiyA jIvA, navaraM siddhavajA bhANiyabvA, vANamaMtarajoisavemANiyA jahAneraiyA, sevaM bhaMte ! sevaM bhaMte !tti // (sU0 72) // paDhamasae aTThamo uddeso smmtto|| [pra0] he bhagavan ! zuM jIvo vIvAlA cha ? ke vIryavinAnA che ? [u.] he gautama ! jIvo vIryavAntA paNa che ane vIrtharahita / paNa cha [pra.] he bhagavan ! tenu zuM kAraNa ? [u.] he gautama ! jIvo ve prakAranA kahyA cha-saMsArasamApanaka ane asaMsArasamApanaka | temA je jIvo saMsArasamApanakahe te siddho che, ane tezro vIryarahita che tathA nemA je jIvo saMsArasamApanaka chai te ye prakAranA 2.SEX For Private and Personal Use Only Page #107 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir vyAkhyAprajJaptiH // 10 // |1 zatake uddezaH 9 RE:zulI | kathA .-zailapratipanna ane azailapratipanna. temA je zailapratipanna che te labdhIvIryavaDe sIrya che ane karaNavIryavaDe abIrya che. tathA| jemAM je azailezIpratipanna che te labdhivIryavaDe savIrya hoya che. paNa karaNavIryavaDe to savIrya tathA avIrya paNa hoya he. mATe he gautama ! te hetuthI ema ka cha ke, jIvo be jAtanA che-vIrya gaLA ane vIryavinAnA paNa che' [pra0] he bhagavan ! zuM nairayiko vIrya-1 mAvAlA che ke vIryavinAnA ![u0 he.gautama! te nairayiko labdhi ryavaDe sabIrya che ane karaNavIryavaDe savIrya ane avIrya paNa che. [30] he bhagavan ! tenu zuM kAraNa ? [u0] he gautama ! je nArakIbho utthAna, karma bala, vIrya ane puruSAkAra parAkrama ke, te narayiko labdhIvIryabaDe ane karaNavIryabaDe abIrya che. mATe he gautama ! he hetuthI pUrva pramANe jANavU. e pramANe yAvat-paMceMdriyatiryaca yoniko sudhInA jIvo viSe nairayikonI peThe jANavU ane sAmAnya jIvonI peThe manuSyo viSe jANavU. vizeSa e ke, siddhAne varjI devA, sAmAnya jIvomA AvatA siddhonI peThe manuSyo na jANavA. tathA vAnavyataro jyotiSiko ane vaimAniko nairapikonI peThe jANavA. he bhagavan ! te e pramANe che, te e pramANe che, ema kahI yAvat vihare che // 72 // bhagavat sudharmasvAmIpraNIta zrImad bhagavatImatranA prathama zatakamAM AThamA uddezAno mUlArtha saMpUrNa thayo. uddezakaH 9. kahanaM bhaMte ! jIvA garuyattaM havamAgacchanti ?, goyamA! pANAivAeNaM musAvAeNaM adinnA mehuNa pari0. koha0mANamAyA0lobha pe0 dosa0 kalaha anbhakkhANa pesunnatiarati0 paraparivAya mAyAmosa0micchAdasa For Private and Personal Use Only Page #108 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 1 zatake uddezaH9 // 10 // .. salleNaM, evaM skhalu goyamA ! jIvA garuyattaM havvamAgacchati / kahanaM bhaMte ! jIvA lahuyattaM havyamAgacchaMti ?, vyAkhyA goyamA! pANAiyAyaveramaNeNaM jAva micchAdasaNasallaveramaNeNaM, evaM khalu goyamA! jIvA laiyattaM habdhamAga-1 prajJaptiH cchanti, evaM saMsAraM AulIkareMti evaM parittIkareMti dIhIkareMti hassIkareMti, evaM aNupariyati evaM vIivayaMti, // 102 // pasatthA cattAri appasatthA cattAri // (sU073 ) / / [pra0] he bhagavan ! jIvo gurupaNuM zIghra kevI rIte pAme che ? [u0] he gautama ! prANAti mAtabaDe. mRSAvAdavaDe, adattAdAnavaDe, maithuna, parigraha, krodha, mAna, mAyA, lobha, prema, dveSa, kalaha, ALadevI, cADI khAvI, aratiratibaDe paraniMdA karavAthI, kapaTapUrvaka asatya bolavAthI, ane mithyAdarzanazalyavaDe he gautama ! e rIte jIvo zIghra bhArapaNu pAme che. [pra0) he bhagavan ! jIvo laghupaNuM | kevI rIte pAme cha [u0] he bhagavan ! prANAtipAtano aTakAva karavAthI ane yAvat-viSekathI he gautama ! e rIte jIvo zIghra haLavApaNuM pAme che. e rIte prANAtipAtAdinA karavAthI-jIvo saMsArane vadhAre che, lAMbo kare che, ane saMsAramA bhamyA kare che, tathA Pe rIte-prANAtipAtAdithI nivRtta thaine jIyo saMsAra ne ghaTADe cha, TuMko kare che, ane saMsArane oLaMgI jAya De-cAra haLavApaNu, | saMsArane ghaTADavo, saMsArane Tuko karabo ane saMsArane oLaMgavo-prazasta che ane cAra-bhArepaNu, saMsArane badhArayo, saMsArane lAyo karavo, ane saMsAramA bhamadhUM--aprazasta che. // 73 // sattame NaM bhaMte! ovAsaMtare kiM gurue lahue guruyalahue aguruyalahue? goyamA! no gurue no lahue no guruyalahue aguruyalahue / sattame bhaMte! taNuvAe kiM gurue lahue guruyalahue aguruyalahue, goyamA! no KAINIK For Private and Personal Use Only Page #109 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra vyAkhyA prajJaptiH // 103 // www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir gurue, no lahue, guruyalahue, no aguruylhue| evaM sattame ghaNavAe sattame ghaNodahI sattamA puDhavI, uvAsaMtarAI savvAI jahA sattame obAsaMtare, (sesA) jahA taNubAe, evaM ovAsavAyaghaNaudahi puDhavI dIvA ya sAgarA vAsA / neraiyANaM bhaMte! kiM guruyA jAva agurulahuyA ?, goyamA ! no guruyA no lahuyA guruyalahuyAvi agurulahuyAvi se keNadveNaM0 1, goyamA ! veubviyateyAI paDaca no guruyA no lahuyA, guruyalahuyA, no aguruyalahuyA, jIvaM ca kammaNaM ca paDUca no guruyA no lahuyA no guruyalahuyA aguruyalahuyA, se teNadveNaM jAva bemANiyA, navaraM NANattaM jANiyavvaM sarIrehiM / dhammatthikAe jAva jIvatthikAe caMutthaparaNaM / poggalatthikAe NaM bhaMte / kiM gurue| lahue guruyalahue aguruyalahue ?, goyamA ! No gurue no lahue guruyalahuevi aguruyalahuevi se keNaTTaNaM0 1, goyamA ! guruyalahupadatrvAI paDuca no gurue no lahue guruyalahue no aguruyalahue, aguruyalahuyadavAI paDuca no gurue no lahue no guruyalahue agurupalahue, samayA kammANi ya cautthapadeNaM / kaNhalesA NaM bhaMte! kiM guruyA jAva aguruyalahuyA ?, goyamA ! no guruyA no lahuyA guruyalahuyAbi aguruyalahuyAvi, se keNaTTeNaM0 ?, goyamA ! davvalesaM paDuca tatiyapadeNaM, bhAvalesa pahuca cautthapadeNaM, evaM jAva sukalesA, diDIdaMsaNanANaannANasaNNA cautthapadeNaM NeyavvAo, heDillA cattAri sarIrA nAyavyA tatiyapadeNaM, kamma ya cautthayapapaNaM, maNajogo vaijogo cautthaeNaM padeNaM, kAyajogo tatieNaM padeNaM, sAgArovaogo aNAgArovaogo cautthapadeNaM, saccapadesA savvadacvA savvapajjavA jahA poggalatthikAo, tItaddhA aNAgayaddhA sabbaddhA cautthapUrNa For Private and Personal Use Only 1 zatake uddezaH 9 // 103 // Page #110 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir vyAkhyAprajJaptiH // 14 // padegaM / (suu074)|| 1 zatake [H0] he bhagavan ! zuM sAdamo avakAzAMtara bhAre he, haLavo che, bhAre haLayo , ke aguru laghu-bhAre haLavA siAyano cha ? uddezaH [[u0] he gautama ! te bhAre nathI, habbo nathI, bhAre hacco nathI paNa aguruladhu-bhAre haLavA sivAyano ke. [pra0] he bhagavan ! sAtamo tanuvAta bhAre che, haLavo che, bhAre haLayo che ke agurulaghu cha ? [u0] he gautama ! te bhAre nathI, haLavo nathI, bhAre haLavo // 104 // | che paNa adhurulaghu nathI. e pramANe sAtamo dhanavAta, dhanodadhi, sAtamI pRthviI ane vA avakAzAMtaro jANavAM. sAtamA avakAzAMtara viSe tanuvAta viSe jema kI De-e pramANe ghanodadhi pRthivI, dIpa, samudro, ane kSetro viSe paNa jAgavU. [pra0] he bhagavan ! zu nairayiko bhAre he, yAvat- aguru raghu ke ? [u0] he gautama ! teo bhAre nayI, haLavA nathI, bhAre haLavA che ane bhAre halayA sitrA| yanA paNa che. (pra0] he bhagavan ! nenu zu pAraNa ? [u0] he gautama nairapiko vaikriya ane taijasa zarIranI apekSAe bhAre nathI, haLavA nathI, ane bhAre haLavA sivAyanA nathI. paraMtu bhArehaLavA ke. ane jIva tathA karmanI apekSAe bhAre nathI, haLavA nathI. bhAre | haTavA nathI, paNa bhAre haLavA sivAyanA che. he gautama ! te kAraNathI pUrva pramANe kamu . ane e pramANe yAt- vaimAniko sudhIra jANavU. vizeSa eke, zarIrono bheda jAyaco. tathA dharmAstikAya ane yAvat- jIvAstikAya cothA padavaDe jANavA. arthAt- badhA agurulaghu jANavA. [H0] he bhagavan ! zu pudgalAstikAyaguru the, laghu cha, gurulaghu che, ke Arulaghu ke ? [u.] he gautama : pudgalAstikAya guru nathI, laghu nathI paNa gurulaghu , ane agurulaghu paNa che. [pra0] he bhagavan ! tetuM zu kAraNa ! [u0] he gautama ! gurulaghu dravyanI apekSAe guru nathI, laghu nathI, agurulabu nathI paNa gUrulabu che ane agurulaghu davyonI apekSAe guru nathI, For Private and Personal Use Only Page #111 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra vyAkhyAprajJaptiH // 105 // www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir laghu nathI, gurulaghu nathI, paNa agurulaghu ke samayo ane karmA cothA padavaDe jANAM arthAt teo agurulaghu . [ pra0 ] he bhaga vanU ! zuM kRSNalezyA guru hai, ke yAvat-agurulaghu che ? [a0] he gautama! te guru nathI. laghu nayI, paNa gurulaghu ke ane agurulaghu paNa che. [pra0] he bhagavan ! tenuM zuM kAraNa ! [3] he gautama! dravyalezyAnI apekSAe trIjA padavaDe jANaM arthAt vyazyAnI apekSA kRSNalezyA gurulaghu che ane bhAvazyAnI apekSAra cothA padavaDe jANavuM bhAvalezyAnI apekSAe kRSNalezyA arulaghu ke e pramANe yAvat zuklalezyA sudhI jANavu tathA dRSTi, darzana. jJAna, ajJAna. ane saMjJAne cothA padavaDe agurulaghu jANatrAM. heLanA cAra zarIra zrIjA padavaDe gurulaghu jANatrA kArmaNa zarIrane cothA padavaDe gurulaghu jANatraM mana yoga vacanayoga, zabda, sAkAra upayoga ane nirAkAra upayoga. e vathA cothA padavaDe agurulaghu jANavA. tathA kAyayoga- zarIra, trIjA padavaDe gurulavu jANavo. sarva dramyo, sarva pradezo ane sarva paryavo pudgalAstikAyanI peThe jANavA. atItakALa, anAgatakALa, ane sarvakALa cothA padavaDe agurulaghu jANavA. // 74 // se nRNaM bhaMte! lAghaviyaM appicchA anucchA agehI apaDibaddhayA samaNANaM NiggaMthANaM satyaM ?, haMtA goyamA ! lAghabiyaM jAtra pasatthaM // se nUNaM bhaMte! akohastaM amANataM amAyataM alobhattaM samaNANaM niraMgathANaM pasatyaM ?, haMtA goyamA : akohattaM amANasaM jAva pasatthaM // se nUgaM bhaMte! kaMvApadose khINe samaNe niggaMthe aMtakaraM bhavati aMtimasArIrie vA bahumohevi ya NaM putri biharitA aha pacchA saMkuDe kAlaM kareti | tao pacchA sijjhati 3 jAva aMta karer3a ?, haMtA goyamA ! kaMvApado se vINe jAva aMtaM kareti // ( sU0 75 ) // For Private and Personal Use Only 1 zatake uddezaH 9 // 105 Page #112 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir vyAkhyAprajJaptiH // 106 // [pra0] he bhagavan ! lAghava, kamaicchA, amULa anAstika, ane apratibaddhatA; e badhuM zramaNa nithone mATe prazasta hai | [u0] he gautama ! hA, lAghava, ane yAvat-apratibaddhatA e badhu nigraMtho mATe prazasta cha [pra0] he bhagavan ! akrodhapaNu, amAnaparNa, IRI 1 zatake akapaTapaNu, ane alobhapaNu, e badhuM zramaNa nigraMthonA mATe prazasta cha ? [u.] he gautama : hA, akrodhapaNuM, amAnapaNuM, e badhuM uddezaH 9 prazasta cha. [pra.] he bhagavan ! kAMkSApradoSakSINa thayA pachI zramaNa nigraMtha aMtakara ane aMtima zarIrabAlo thAya ? athavA pUrvanI | // 106 avasthAmA bahu mohabAno thai vihAra kare ane pachI saMvarayukta thaine kAla kare to pachI siddha thAya ? yAvat-sarva duHkhanA nAzane kare ? [u0] he gautama ! hA, kAMkSApradoSakSINa thayA pachI yAvat-sarva duHkhanA nAzane kare. // 75 // aNNautthiyANaM bhaMte! evamAikvaMti evaM bhAseMti evaM paNNaveMti evaM parUveti-vaM khaluege jIve pageNaM | samapaNaM do AuyAI paka.reti, taMjahA-ihabhaviyAuyaM ca parabhavipAuyaM ca, je samayaM ihabhaviyAuyaM| pakareti taM samayaM parabhadhiyAuyaM pakareti, jaM samayaM parabhaviyAuyaM pakareti taM samayaM ihabhaviyAuyaM pakareni, ihabhaviyAuyasma pakaraNayAe paramaviyAuyaM pakarei, parabhaviyAuyassa pakaraNayAe ihabhaviyAuyaM pakareti, evaM khalu ege jIve egeNaM mamANaM do AuyAI pakareti, saM0-ihabhaviyAuyaM ca parabhaviyAuyaM ca, se kahamevaM bhaMte ! evaM?, (ba) khalu goyamA ! japaNaM te aNNautthiyA evamAtikkhaMti jAva parabhaviyAuyaM ca, je te ebamAma | mi te ebamAiMsa, ahaM puNa goyamA! evamAikvAmi jAva parUvemi-evaM khalu gage jIve egaNaM samANaM gagaM| AuyaM pakareti, taM0-ihabhaviyAuyaM vA parabhadiyAuyaM vA, ja samayaM ihabhaviyAuyaM pakareti NotaM samaya For Private and Personal Use Only Page #113 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir vyAkhyAprajJaptiH // 107 // 1 zatake uddezaH9 // 10 // parabhaviyAuyaM pakareti, samayaM parabhaviyAuyaM pakarei NotaM samayaM ihaviyAuyaM pakarei, ihabhaviyAuyassa pakaraNatAe No parabhaviyAuyaM pakareti, parabhaviyAuyassa pakaraNatAe po ihabhaviyAuyaM pakareti, evaM khalu ege jIve egeNaM samaeNaM ega Auya pakareti, taM0-ihabhaviyAuyaM vA parabhaviyAuyaM vA, sevaM bhaMte ! sevaM bhaMte!tti bhagavaM goyame jAva viharati // (ma0 76) // [pra.] he bhagavan ! anya matAvalaMbIo A pramANe kahe che, A pramANe bhASe che, A pramANe jaNAve che ane A pramANe prarUpe ke, ekajIva eka samaye ce AyuSya kare che. te A pramANe-1 A bhavanu AyuSya ane parabhavarnu AyuSya. je samaye A bhavanuM AyuSya kareche te samaye parabhavana AyuSya kare che ane je samaye parabhavatuM AyuSya kare le te samaya A bhavatuM AyuSya kare che A bhavana AyuSya karavAthI parabhavanuM AyuSya kare che ane parabhavanuM AyuSya karavAthI A bhavana AyuSya kare che. e pramANe eka jIva eka samaye ye AyuSya kare . A bhavanuM AyuSya ane parabhavanuM AyuSya. he bhagavan ! te e pramANe kevI rIte che? [u0] he gautama! anyatIrthikara je e pramANe kahe che yAvat-parabhavatuM AyuSya. teoe je pramANe kayuM che te khoTuM kaI che. vaLI he gautama ? hu~ e pramANe kahuM cha ke, eka jIva eka samaye eka AyuSya kare che. ane te A bhavatuM AyuSya kare che. athavA parabhavanuM AyuSya ko le. je samaye A bhavanuM AyuSya kare che te samaye parabhatranuM AyuSya nayI karato ane je samaye parabhavatuM AyuSya kare cha, te samaye | A bhavanuM AyuSya karato nathI. tathA A bhavanuM AyuSya karavAyI parabhavatuM AyuSya karato nayI ane parabhavana AyuSya karavAthI A bhavatuM AyuSya karato nathI. ane e pramANe eka jIva eka samaye eka AyuSya kare -A bhavatuM athavA parabhavanuM AyuSya. For Private and Personal Use Only Page #114 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandie | he bhagavan ! te e pramANe che, he bhagavan ! te e pramANe he. ema kahIne bhagavaMta gautama rihare ke // 76 / / vyAkhyA 1 zatake teNaM kAleNaM teNaM samaeNaM pAsAvadhile kAlAsavesiyaputte NAmaM aNagAre jeNeva therA bhagavaMto seNeva uvApracaptiH uddezaH 5 gacchati 2ttA there bhagavaMte evaM vayAsI-therA sAmAiyaM Na jANaMti therA sAmAiyassa aTTha Na yANaMti therA // 108 // | paJcakkhANaM Na yANaMti therA paJcakravANassa ahaM Na yANaMti dherA saMjamaM Na yANaMti therA saMjamassa aTuMNa yA- 11108 // gaMti therA saMvaraM Na yANaMti gherA saMvarassa aTuMNa yANaMti therA vivegaNa yANaMti therA vivegassa ahaM Na yANaM& ti therA viussaggaM Na yANaMti therA viussaggasma aTuMNa yANaMti 6 tANaM te gherA bhagavaMto kAlAsarvasi yaputtaM aNagAraM evaM bayAsI-jANAmoNaM ajo sAmAiyaM jANAmo NaM ajo! sAmAiyassa aTuM jAva jANAmo| ghANaM ajo! viussagassa aTuM / tae NaM se kAlAsavesiyaputte aNagAre dhere bhagavaMte evaM bayAsI-jati NaM a jo! tumbhe jANaha sAmAiyaM jANaha sAmAiyassa aTuM jAva jANaha viussaggassa aTuM kiM bhe ajo! sAmAie? kiM bhe ajo sAmAiyassa aTTe ? jAva kiM bhe viussagassa ahe?, tANate therA bhagavaMto kAlAsavesiyaputtaM aNagAraM evaM vayAsI-AyA Ne ajo! sAmAie AyA Ne ajo! sAmAiyassa aTTe jAva viussaggassa aTTe / tae NaM se kAlAsasiyaputte aNagAre there bhagavaMte evaM vayAsI-jati bhe ajo! AyA sAmAie AyA sAmAiyassa aTTa evaM jAva AyA viussagassa aTTe avahaTTa kohamANamAyAlobhe kimaDhe ajo: garahaha ?, kAlAsa. saMjamaTThayAe, se bhaMte ! kiMgarahA saMjame agarahA saMjame ?, kAlAsa! garahA saMjame no agarahA saMjame, garahAvi For Private and Personal Use Only Page #115 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 1zatake uddezaH 2 yaNaM samvaM dosaM paviNeti, sabvaM vAliyaM pariNAe, evaM khuNe AyA saMjame uvahie bhavati, evaM khuNe AyA vyAkhyA saMjame uvacie bhavati, evaM khuNe AyA maMjame upaTTie bhavati, ettha se kAlAmavesiyaputte aNagAre saMbuddhe prajJaptiH there bhagavate vaMdati Namasati 2 evaM bayAsI-eesi NaM bhaMte ! payA pundhi aNNANayAe asavaNayAe ayohi||109|| yAe aNabhigameNaM adivANaM assuyANaM asuyANa aviNNAyANa abbogaDANaM avvocchinnANaM aNijjUtANaM aNuvadhAriyANaM eyamaTuM jo maddahie No pattiieNo roie, iyANi bhaMte ! etesiM payANaM jANaNayA satraNayAe bohI' abhigameNaM divANa suyANaM suyANaM viNAyANaM vogaDANaM vokichannANaM NijjUdANa uvadhAriyANaM eyamaTuM saddahAmi pattiyAmi roemi, evameyaM se jaheyaM tumbhe vadaha, tae Na te therA bhagavaMto kAlAmavesiyaputtaM aNagAraM 4 evaM vayAsI-sahahAhi ajo ! pattiyAhi ajo! rohi ajjo ! se jaheyaM amhe vadAmo / tae NaM se kAlAmave siyaputte aNagAre dhere bhagavaMto vaMdaha namasaha 2 gavaM vadAsI-icchAmi gaM bhaMte ! tumbhaM aMtie cAujAmAo dha. mmAo paMcamahanyAiyaM sapaDikamaNaM dhamma uvasaMpanittA Na biharittA, ahAsuhaM devANupiyA! mA paDibaMdha / tae NaM se kAlAsavesiyaputte aNagAre dhere bhagavaMte baMdai namaMsaha vaMdittA namaMsittA cAujjAmAo dhammAo |paMcamahabvaiyaM sapaDikamaNaM dhamma ubasaMpajittA NaM viharai / tae Na se kAlAmavesiyaputte aNagAre bahaNi |vAsANi sAmapaNapariyAgaM pAuNai jassa'hAe kIrai naggabhAve muMDabhAve aNhANayaM adaMtadhuvaNayaM acchattayaM aNorAhaNayaM bhUmisejA phalahasejA kaTTha lejA kesaloo baMbhacerabAso paragharapaveso laddhAvaladvI uccAvayA gA. For Private and Personal Use Only Page #116 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 1 zatake uddezaH kaa||11|| makaMTagA ghAvIsaM parisahovasaggA ahiyAsijjaMti tama ArAhei 2 carimehiM ussAsanIsAsehiM siddhe buddhaM vyAkhyA muke parinibbuDe savvadukkhappahINe // (suu077)| prajJaptiH kA te kAle te samaye pAzcanAdhanA vaMzamAM thaelA kAlAsyaveSiputra nAmanA anagAre je tarapha sthavira bhagavaMto hatA. ne tarapha jaha // 110 // | te sthavira bhagavaMtone A pramANe kA keH-he sthaviro! tame sAmAyika jANatA nathI, sAmAyikano artha jANatA nadhI tame paJcaka / jANatA nathI. paJcakkhANano artha jANatA nathI. saMyamane jANatA nathI, saMyamanA arthane nathI jANatA. saMvara jANatA nathI, saMvaranA arthane nathI jANatA. tame viveka jANatA nathI. vivekanA arthane jANatA nathI. vyutsargane jANatA nathI. ane vyutsarganA arthana nathI jANatA. tyAre te sthavira bhagavaMtoe kAlAsyaveSiputra nAmanA anagArane A pramANe kaDaM ke, he Arya ! sAmAyikane jANIe chIe sAmAyikanA arthane jANIe chIe. he Arya vyutsargane jANIe chIe ane rayutsarganA arthane jANIe chIe. [ma.] tyAre te kAlAsyaveSiputra nAmanA anagAre te sthavira bhagavaMtone A pramAge kamu ke, he Aryo ! jo tame sAmAyikane sAmAyikanA arthane yAvat-vyutsarganA arthane jANo cho, to he Aryo ! sAmAyika e zu? sAmAyikano artha e zu? ane yAvat-he Aryo ! vyutsargano artha e zuM? [u0] tyAre te sthavira bhagavaMtoe te kAlAsyaveSiputra nAmanA anagArane A pramANe kadhu ke-de Arya ! amAro AtmA e sAmAyika ke ane eja sAmAyikano artha che. tathA yAvat-eja vyutsargano artha paNa che. [pra0] tyArapachI te kAlAsyavepiputra | nAmanA anagAre te sthavira bhagavaMtone A pramANe kayu ke, he Aryo ! jo AtmA e sAmAyika che, AtmA e sAmAyikano artha lake ane e pramANe yAvat-AtmA e vyutsagano artha the, to tame krodha, mAna mAyA ane lobhano tyAga karI zA mATe te krodha C For Private and Personal Use Only Page #117 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatrth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir | vigere nido cho? [u0] he kAlAsyaveSiputra ! saMyamane mATe ame krodhAdikane niMdIe chIe. [pra0] he bhagavaMta zuM gardA e saMyama vyAkhyA 1 zatake | che ke agardA e saMyama cha ? [u0] he kAlAsyaveSiputra ! gardA e saMyama hai. paNa agardA e saMyama nathI. gardA badhA doSono nAma prajJaptiH kare De-AtmA sarva mithyAtvane jANIne gardA dvArA badhA doSono nAza kare che ane e pramANe amAro AtmA saMyamamA sthApita cha, uddezaH 9 // 111 // nae pramANe amAro AtmA saMyamamA puSTa che, e pramANe amAro AtmA saMyamamA upasthita the. have ahIM te kAlAsyaveSiputra anagA // 111 // saMbuddha yayA ane temaNe te sthavira bhagavaMtone vAMdyA, namaskAra karyo. pachI te kAlAsyaveSiputra anagAre A pramANe ko ke, he bhaga- vaMto! pUrve-pahelA-e padone nahIM jANavAthI, zrutarahitapaNuM hobAthI, abodhipaNuM hobAthI, anabhigama hovAthI nahIM joelA hoyAthI, | ciMtavelA na hovAthI, nahIM sAMbhaLabAthI, vizeSa nahIM jANavAyI, kahelA nahIM hovAthI, anirNIta hovAthI, uddharelA na hobAthI, ane e pado anavaddArita hovAthI e arthamAM meM zraddhA karI na hatI, prIti karI na hatI, rucI karI na hatI, ane he bhagavaMto! maNA e pado jANyA hovAthI zrutasahitapaNuM hovAthI, bodhipaNa hovAthI, abhigama hovAthI, jopalA hovAdhI, ciMtabelA hovAthI, sAMbhaLyA hovAthI, vizeSa jANyA hovAthI, kahelA hovAthI, nirNIta hovAthI, uddharelAM hovAthI, ane e pado avadhArIta hovAthI e 6 arthamA huM zraddhA karUM chu, prIti karu cha, ruci karuM cha. tame jema e kaho cho te e e pramANe che. tyAre te sthavira bhagavaMtoe kAlAsya veSiputra anagArane A pramANe kayuM ke, he Arya ! jema ame e kahIe chIe tema tuM zraddhA rAkha, prIti rAkha ane ruci rAkha. tyArapachI te kAlAssaveSiputra anagAre te sthavira bhagavaMtone vAMdyA, namaskAra ko ane kakuMke he bhagavaMto tamArI pAse cAra mahAvratavALo dharma ( tyajI) pratikramaNasaMyukta pAMca mahAvratavAko dharma prApta karI viharavA icchu cha, he devAnupriya ! jema sukha thAya tema kara,I XXNOK For Private and Personal Use Only Page #118 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir IMIL vyAkhyAprajJaptiH // 11 // | vilaMba na kara. pachI te kAlAsyavepiputra anagAre te sthavirone cAMdI, namaskAra karI ane caturtha mahAtratayukta dharma tyajIne pratikramaNa-12 yukta evA paMcamahAvratavALA dharmane aMgIkAra karyo. ane tema karI te anagAra vihare che. tyArapachI te kAlasyaveSIputra nAmanA anagAra |ghaNA varSo sudhI sAdhupaNu pAlyu. ane je prayojanasAraM nagnapaNuM, muMDitapaNuM, snAna na karavU, dAtaNa na karavU, chatra na rAvabu, joDA / paheravA, bhoMya saMthAro karavo, pATIyA upara su, lAkaDApara suq, kezano loca karavo, brahmacaryapUrvaka rahe, ( bhikSA mATe) bIjA ghare javU ? kyAya maLe athavA na maLe athavA ochu maLe, anukUla athavA pratikUla iMdriyone kaMTakarupa evA bAvIsa parIpaho | sahana karavA. e badhuM karyu te prayojanane te kAlAsyaveSiputra anagAre ArAdhyu ane te anagAra chellA ucchvAsa niHzvAsabar3e siddha / thayA, buddha dhayA, mukta thayA, parinivRta dhayA ane sarva duHkhathI mukta thayA ( atre bahuvacana mAnArtha lakhyA ch.)|| 77 // bhaMtetti bhagavaM goyame samaNaM bhagavaM mahAvIraM vaMdati namaMsati 2 evaM vadAsI-se nUrNa bhate! seTTiyassa ya hai taNuyassa ya kivaNassa ya khattiyassa ya samaM ceva apaJcakravANakiriyA kajai ?, hetA goyamA ! seviyassa ya jAva apaJcakravANakiriyA kajai, se keNa?NaM bhaMte ?, goyamA! aviratiM paDucca se teNa. goyamA! evaM vucchaha seTTiyassa ya taNu0 jAva kajai / / (sU0 78) // [pra0] he bhagavan ! ema kahI bhagavaMta gautame zramA bhagavaMta mahAvIrane bAMdI, praNAma karI A pramANe kAbU ke:-he bhagavan ! eka zeTha, eka daridra, eka lobhIo, ane eka kSatriya rAjA e badhA eka sAthe, apratyAkhyAna kiyA kare ? [u0] he gautama! hA, zeTha ane yAvat-e badhA ekI sAthe apratyAkhyAna kriyA kare. [pra0he bhagavan ! tenuM zuM kAraNa ? [u.] he gautama ! aviratine For Private and Personal Use Only Page #119 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 1 zatake umezaH 9 // 11 // vyAkhya AzrIne ema ko che te eka zeTha, eka daridra ane e baghA yAvat-eka sAthe apratyAkhyAna kriyA kare . / / 78 / / / AhAkamma bhujamANe samaNe niggaMthe kiM baMdhai kiM pakareha kiM ciNAi kiM ucaciNAi ?, goyamA! AhAprajJaptiH kammaM NaM bhujamANe AuyabajAo satta kammappagaDIo siDhilabaMdhaNabaddhAo dhaNiyabaMdhaNabaddhAo pakarei jAba // 11 // aNupariyahai, se keNaTeNaM jAba aNupariyahaha?, goyamA! AhAkammaM NaM bhuMjamANe AyAe dhamma aikkamai, AyAe dhammaM aikamamANe puDhavikAyaM NAvakaMvA jAva tasakAyaM NAvakhai, jesipi ya NaM jIvANaM sarIrA AhAramAhArei tevi jIve nAvakakhai, se teNa?NaM goyamA evaM vuccai-AhAkamma NaM bhujamANe AuyavajAo satta kammapagaDIo jAva aNupariyahai / / phAsuesaNijjaNaM bhaMte ! bhuMjamANe kiMbaMdhai jAva uvaciNAi ?, goyamA! esaNijna NaM bhuMjamANe AuyavajAo satta kammapayaDIo dhaNiyadhaMdhaNabaddhAo siDhilabaMdhaNabaddhAo pakaR. hA saMdhuDe NaM, navaraM AuyaM ca NaM kammaM siya baMdhaha siya no baMdhai, sesaM taheba jAva vIIvayai, se keNaNaM jAva vIIvayai ?, goyamA! phAsuesaNijnaM bhuMjamANe samaNe niggaMthe AyAe dhammaM no aikkamai, AyAe nma aMNaikamamANe puDhavikAiyaM avarkavati jAva tasakAyaM avakaMvai, jesipi ya NaM jIvANaM sarIrAI AhAdAre te'vi jIve avakakhati, se teNaDeNaM jAva bIIvayai // (suu079)|| ma.] he bhagavan ! AdhAkarma doSavALA annane khAto zramaNa nigraMtha zuM bAMdhe cha ? zuM kare che ? zAno caya kare che ane zAno upacaya kare che ? [u0] he gautama AdhAkarma doSavAlA anane khAto zramaNa nigraMtha AyuSya sivAyanI ane pAMce baMdhane baMdhAelI *SHAR For Private and Personal Use Only Page #120 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir AdhAkarma doSavAkArato nayI ane yAvat hetuthI ema ko vyAkhyA prajJaptiH // 114 // 1 zatake zaH9 | sAta karmaprakRtione majabUta baMdhane bAMdhalI kare che, ane yAvat saMsAramA vAraMvAra bhame the. [pra0] he bhagavan ! tenuM huM kAraNa ? ke yAvat-ne saMsAramA vAraMvAra bhame ke ? [u0] he gautama ! AdhAkarma doSayAlA annane khAto zramaNa nigraMtha potAnA dharmane oLaMgI jAya che. ane potAnA dharmane oLaMgato te zramaNa pRthivIkAyanA jIvanI darakAra karato nathI ane yAvat-trasakAyanA jIvanI darakAra | karato nathI. tathA je jIvonA zarIrane te khAya che te jIvonI paNa darakAra karato nathI. mATe he gautama ! te hetuthI ema kahuM che ke AdhAkarma doSavAdA annane khAto zramaNa AyuSya sivAyanI sAta prakRtione majabUta bAMdhe che. ane saMsAramA vAraMvAra bhame che. [pra0] he bhagavan ! prAsuka ane nirdoSa AhArane khAto zramaNa nigraMtha zuM bAMdhe che ? ane yAvat-zeno upacaya kare cha ? [u.] he | gautama ! prAmuka ane nirdoSa AhArane khAto zramaNa nitha AyuSya sivAyanI ane majabUta baMdhAelI sAta karma prakRtione pocI | kare che. tathA ene saMvRta anagAranI peThe jANavo. vizeSa e ke, AyuSya karmane kadAcit bAMdhe hai, ane kadAcit nathI bAMdhato. ane bAkI nadhuM teja pramANe jANavu yAvat saMsArane oLaMgI jAya che. [pra0] he bhagavan ! tenuM zu kAraNa ? ke, e yAvat-saMsArane BIoLaMgI jAya che ? [u.] he gautama ! prAmuka ane nirdoSa AhArane khAto zramaNa nigraMtha potAnA dharmane oLaMgato nathI, ane potAnA dharmane nahIM oLaMgato te zramaNa nigraMtha pRthivIkAyika jIvonI darakAra kare le, yAvat-trasakAyanA jIvonI darakAra kare che, ane je da jIvonAM zarIrono te AhAra kare , te jIvonI paNa te darakAra kare . mATe te hetuthI yAvan-te sAdhu saMsArane oLagI | jAya ke. // 79 // se nUrNa bhaMte ! adhire palohA, no thire palodRti, athire bhajai, no thire bhajai, sAsae bAlae yAliyattaM / For Private and Personal Use Only Page #121 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir vyAkhyA prAptiH // 11 // 1 zatake uddezaH1. 115 // asAsayaM? sAsae paMDie paMDiyattaM asAsayaM ?, haMtA goyamA! adhire paloi jAva paMDiyattaM asAsayaM / sevaM bhaMte ! sevaM bhaMtetti jAva viharati // (sU080) // navamo uddeso smmtto||1-9|| - [pra0] he bhagavan ! asthira padArtha badalAya ke ? sthira padArtha nathI badalAto? asthira padArtha bhAMge 1 sthira padArtha nayI A bhAMgato bAlaka zAzvata ke ? bAlarUpaNuM azvata cha ? paMDita zAzvata cha ? ane paMDitapaNuM azAzvata che. [u0] he gautama ! asthira padArtha badalAya che ane paMDitapaNu azAzvata che. he bhagavan ! te e pramANe , he bhagavan ! te e pramANe che, ema kahI yAvat | vihare che. // 8 // bhagavat sudharmasvAmIpraNIta zrImadbhagavatIsUtranA prathama zatakamA navamA uddezAnI mUlArtha saMpUrNa thayo. uddezaka 10. annautthiyA NaM bhaMte ! evamAikkhaMti jAva evaM parUveti-evaM khalu calamANe acalie jAva nijarijamANe aNibiNNe, do paramANupoggalA egayao na sAhaNaMti, kamhA do paramANupoggalA egatato na sAhaNaMti?,4 doNhaM paramANupoggalANaM nathi siNehakAe, tamhA do paramANupoggalA egayaona sAhaNaMti, tini paramANupoggalA egayao sAhaNaMti, kamhA tinni paramANupoggalA egayao sAhaNati ?, tiNhaM paramANupoggalANaM 4 atthi siNehakAe, tamhA tiNNi paramANupoggalA egayao sA0, te bhijamANA duhAvi tihAvi kajaMti, For Private and Personal Use Only Page #122 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra vyAkhyA prajJaptiH // 116 // www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir duhA kamANA egayao divaDDhe paramANupoggale bhavati, egayaovi viDDhe para0 po0 bhavati, tihA kajjamANA tiSNi paramANupoggalA bhavaMti evaM jAva cattAri paMca paramANupo0 egayao sAhaNittA dukkhattAe kati, | dukkhe'vi yaNaM se sAsae sayA samiyaM uvacijaha ya avacijjai ya / puvi bhAsA bhAsA, bhAsinamANI bhAsA abhAsA, bhAsAsamayavItitaM ca NaM bhAsiyA bhAsA, jA sA puvi bhAsA bhAsA, bhAsijmANI bhAsA abhAsA, bhAsAsamayavItitaM ca NaM bhAsiyA bhAsA, sA kiM bhAsao bhAsA abhAsao bhAsA ?, abhAsao NaM sA bhAsA, no khalu sA bhAsao bhAsA / putri kiriyA dukkhA, kajz2amANI kiriyA adukkhA, kiriyAsamayavItitaM ca paNaM kaDA kiriyA dukkhA, jA sA puvviM kiriyA dukkhA kalamANI kiriyA akkhA kiriyAsamayavIta caNaM kaDA kiriyA dukkhA sA kiM karaNao dukkhA akaraNao dukkhA ?, akaraNao NaM sA dukkhA, No khalu sA akaraNao dukkhA, sevaM vattavvaM siyA-akicaM dukkhaM aphusaM dukkhaM akalamANakaDe dukkhaM akaDu akahu pANabhUyajIvasattA vedaNaM vedaMtIti vaktavvaM siyA // se kahameyaM bhaMte ! evaM 1, goyamA ! jaNNaM te aNNautthiyA evamAtikkhati jAva vedaNaM vedatIti vaktavvaM siyA, je te evamAhaMsu micchA te evamAhaMsa, ahaM puNa goyamA ! evamAtikkhAmi evaM khalu calamANe calie jAba nijArijamANe nijjipaNe, do paramANupoglA egayao sAhaNaMti, kamhA do paramANupoggalA egayao sAhaNNaMti ?, donhaM paramANupoggalANaM atthi siNehakAe, tamhA do paramANupoggalA egayao sA0, te bhijjamANA duhA kajjati, duhA kajz2amANe egayao para0 For Private and Personal Use Only 9 zatake uddezaH 1> / / 116 / / Page #123 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatrth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandit vyAkhyA prajJaptiH // 117 / / uddeza:1 poggale, egayao pa0 poggale bhavaMti, tiNi paramA0 egao sAha0, kamhA tinni paramANupoggale pg| 141zata sA0 ?, tiNhaM paramANupoggalANaM atthi siNehakAe, tamhA tiNi paramANupoggalA egayao sAhaNaMti, te / bhijamANA duhAvi tihAvi kajjati, duhA kanjamANA ego paramANupoggale egayao dupadesie svaMdhe bhavati, tihA kajamANA tiNi paramANupoggalA bhavaMti, evaM jAva cattAripaMcaparamANupo0 egao sAhaNittA 2 khaMdha // 117. ttA kajati, khaMdhevi ya NaM se asAsae, sayA samiyaM uvacijaha ya avcijiy| puci bhAsA abhAsA bhAsijamANI bhAsA 2 bhAsAsamayavItikataM ca NaM bhAsiyA bhAsA abhAsA, jA sA pubi bhAsA abhAsA bhAmijamANI bhAsA 2 bhAsAsamayabItikaMtaM ca NaM bhAsiyA bhAsA abhAsA, sA kiM bhAsao bhAsA abhAsao bhAsA?, bhAsao NaM bhAsA, no svAslu sA abhAsao bhAsA / puvi kiriyA adukkhA jahA bhAsA tahA | bhANiyavvA kiriyAvi jAva karaNao NaM sA dukkhA, no khalu sA akaraNao duvA, sevaM vattavvaM siyA-kiccaM | phusa dukkha kajjamANakaDaM kaTu 2 pANabhUyajIvasattA vedaNaM vedeMtItivattavvaM siyA // (suu081)|| | he bhagavan ! anyatIrthiko A pramANe kahe ke yAvat-A pramANe prarUpe che ke "cAlatuM hoya te cAnyaM na kahevAya ane nilagatuM te nirjarAyu na kahevAya." ve paramANu pudgalo eka ekana coMTatA nathI. ve paramANu pudgalo eka ekane zA mATe coMTatA navI? ve paramANu pudgalomA cIkAza nathI mATe te ve paramANu pudgalo eka ekane coMTatA nathI." traNa paramANu pudgalo eka ekane paraspara coTI-jAya che. traNa paramANu pudgaloM eka ekane paraspara coMTe he tenuM zuM kAraNa.1 traNa paramANu pudUgalomAM cIkAza hoya S AHARX For Private and Personal Use Only Page #124 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir prajJaptiH Ave he. ane jo te traNa paramANu pagalA viSa paNa jANavU. "pAMca pAMca paramANa ke uddezaH1. 118 // tathA apa ke. mATe te traNa paramANu pudgalo eka ekane paraspara coMTI jApa ne, baLI jo tenA be bhAga paNa thai zake che ane traNa bhAga paNa vyAkhyA di yaha zake che, jo te traNa paramANu pudgalanA ve bhAga karavAmAM Ave te eka tarapha doDha paramANu Ave che ane bIjI tarapha paNa doDha | paramANu Ave che. ane jo te traNa paramANu pudgalanA traNa bhAga karavAmAM Ave to praNe paramANu pudgalo eka eka ema judAjudA // 11 // thai jAya . e pramANe yAvana-cAra paramANu pudgalo viSepaNa jANavU. "pAMca pAMca paramANu pudgalo ekaekane paraspara coMTI jAyache ane duHkhapaNe karmapaNe-thAya che te duHkha karma zAzvata che ane hamezA sArI rIte upacaya pAme che tathA apacaya pAme che." "bolavAnA samayanI pUrve je bhASAnA pudgalo cha je bhASA che bolavAnA samayanI je bhASA che te abhASA ke ane bolavAnA samaya pachInI-je (bhASA) bolAelI che te bhASA che. "je te pUrvanI bhASA bhASA che, bolatI bhASA abhASA ke ane bolabAnA samaya pachInI je (bhASA) bolAelI che te bhASA che, to zuM te bolatA puruSonI bhASA ke ? [u0] aNabolatA puruSonI bhASA che. paNa te bolatA puruSanI to bhASA nathIja" je te pUrvanI kriyA ke te duHkhahetu che. karAtI kriyA duHkha hetu nathI. ane karavAnA samaya pachInI je kriyA che te | duHkha hetu Le to zuM te karaNathI duHkha hetu che ke akaraNathI duHkha hetu cha ? [u0] te akaraNathI duHkha hetu che paNa karaNathI duHkha | hetu nathIja. te e pramANe vaktavya ke. "akRtya duHkha cha, aspRzya duHkha De-ane akriyamANakRta duHkha ke nene nahIM karIne, nahIM karIne prANo, bhUto, jIvo ane satvo vedanAne vede che te e pramANe." [ma.] he bhagavana ! pate kevI rIne e pramANe hoya? [u0] he gautama ! je te anyatIthiko kahe cha ke, vedanAne vede, ema kahevAya. teora je e pramANe kA che. te khoTuM kAM che. vaLI he gautama ! huM ema kahuM chaM ke, cAlatuM hoya te cAldhu kahevAya ane yAvat-nirjarAtuM hoya te nirjarAyu kahevAya. "be paramANu For Private and Personal Use Only Page #125 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir vyAkhyA prajJaptiH // 119 // // 119 // pudgalo eka eka paraspara coTI jAya che. ane te be paramANu pudgalo paraspara coMTI jAya che tenuM zuM kAraNa ? be paramANu pudgalomAM cIkAza che, mATe be paramANu eka ekane paraspara coMTI jAya che. ane te ve paramANu pudgalonA ve bhAga thai zake che. jo te be paramANu pudgalonA ce bhAga karavAmAM Ave to eka tarapha eka paramANu pudgala ane bIjI tarapha eka paramANu pudgala che." traNa paramANu pudgalo eka eka paraspara coMTI jAya che. ane te traNa paramANu pudgalo paraspara coMTI jAya che tenu zu kAraNa ? vraNa paramANu pudgalomAM cIkAza cha mATe traNa paramANu pudgalo eka eka paraspara coMTI jAya che, ane te traNa paramANu pudgalanA be tathA traNa bhAga thaI zake che. jo tenA be bhAga karavAmAM Ave to eka tarapha eka paramANu pudgala Ave che ane eka tarapha ve pradezavALo eka skaMdha | Ave che. jo tenA traNa bhAga karavAmAM Ave to eka eka ema traNe paramANuo judA judA thai jAya che. A pramAge cAra paramANuo | saMbaMdhe paNa jANavU." pAMca paramANu pudgalo eka eka paraspara coMTI jAya che. ana te paraspara coMTo gayA pachI eka skaMdharupe banI |jAya che tathA te skaMdha azAzvata che ane hamezA sArI rIte upacaya pAme che, apacaya pAme che. "pUrvanI bhASA abhASA he, bolAtI bhASA bhASA che. ane bolyA pachInI bhASA abhASA De" je pUrvanI bhASA abhASA De, bolAtI bhASA abhASA che ane bolyA pachInI abhASA ne. to zuM te bolatA puruSanI bhASA che ke abolatA puruSanI bhASA ke ? [u0] te bolatA puruSanI bhASA he. paNa abolatA purupanI to bhASA nathIja." pUrvanI kriyA duHkha hetu nathI, tene paNa bhASAnI peTheja jANavI. karaNathI te duHkha hetu che, paNa akaraNa thI te duHkha hetu nathIja. e pramANe kaDevAya." kRtya duHkha cha, sRzya duHkha he, kriyamANakRta duHkha che, tene karI karIne prANo, bhUto, jIvo ane satvo vedanAne vede ke. ema kahevAya. // 81 / / For Private and Personal Use Only Page #126 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir AAI vyAkhyA prajJaptiH // 120 // pAvahiNaM majIva geNaM na aNNautthiyAvaM khala " 1 zatake uddezaH10 // 120 // IC aNNautthiyA NaM bhaMte ! evamAikvaMti jAba-evaM khalu ege jIve egeNaM samapaNaM do kiriyAo pakareMti, taMjahA-iriyAvahiyaM ca saMparAiyaM ca, [ja samayaM iriyAvahiyaM pakarei taM samayaM saMparAiyaM pakarei, je samayaM saMparAiyaM pakarei samayaM iriyAvahiyaM pakarei, iriyAvahiyAe pakaraNatAe saMparAiyaM pakarei, saMparAiyapakaraNayApa iriyAvahiyaM pakarei, evaM khalu ege jIve egeNaM samaeNaM do kiriyAo pakareti, taMjahA-iriyAvahiyaM ca | saMparAiyaM ca / se kahameyaM bhaMte evaM ?, goyamA ! jaNaM te aNNautthiyA ebamAikvaMti taM ceva jAva je te eva-| |mAhaMsumicchA te evamAsu, ahaM puNa goyamA! ebamAikkhAmi 4-evaM khalu ege jIve gagasamaeNa eka kiriye pakarei parautthiyavattavvaM yabvaM. sasamayavattabvayAe neyavvaM jAva iriyAvahiyaM saMparAiyaM vA / / (sU. 82) pra0] he bhagayan ! anyatIthiko A pramANe kaI che ke, yAvat- eka jIva eka samaye be kriyAo kare . te.A pramANe:| aryApathikI ane sAMparAyikI. je samaye aryApathikI kiyA kare che te samaye sAyarAyikI kriyA kare che ane je samaye sAMparAyikI kriyA kare lete samaye aryApathikI kriyA kare che aryApathikI kriyA karavAthI sAMparAyikI kriyA kare ke ane sAMparAyikI kriyA karavAthI aryApathikI kriyA kare chepa pramANe eka jIva eka samaye ve kriyA kare che eka aryApathikI ane bIjI sAMparAyikI. he bhagavan ! e te e pramANe kevI rIte hoya ! [u0] he gautama! je te anyatIthiko e pramANe kahe che. yAvat-je teoe ema kA he te khoTuM kaI hai. vaLI he gautama ! huM A pramANe kaI cha ke, eka jIva eka samaye eka kriyA kara che. ahIM paratIrthikanuM tathA | svasamayanuM vaktavya ko yAvat-ryApathikI athavA sAMparAyikI kriyA kare che // 82 // For Private and Personal Use Only Page #127 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir vyAkhyA prajJaptiH // 12 // nirayagaI NaM bhaMte ! kevatiyaM kAlaM virahiyA ubavAeNaM pabattA ?, goyamA ! jahaneNaM eka samayaM, ukosepA, bArasa muhuttA, evaM vakaMtIpayaM bhANiyabvaM niravasesa, sevaM bhNte| sevaM bhaMte ! tti jAva viharaha (sU083) // 1-10 // paDha sayaM samattaM / [.] he gautama ! jaghanye eka samaya mudhI ane utkRSTe pAra muhUrta sudhI nArakI utpAta vinAnI kahI. ahIM e pramANe vyutkrAMtipada AkhaM kahe. he bhagavan ! te e pramANe che. he bhagavan ! te e pramANe ke. ema kahI yAvat vihare che. / / 83 / / ___ bhagavaMta sudharmasvAmIpraNIta zrImadbhagavatIstranA prathama zatakamA dazamA uddezAno mUlArtha saMpUrNa thayo. zataka umeza:10 // 12 // PONOROCCIONS zrImadbhagavatIsUtre prathamaM zatakaM samAptam IGONIO DUCHCONGSvie For Private and Personal Use Only Page #128 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatrth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir vyAkhyA dvitIyazatakam - prajJaptiH 2 zatake udezaH | // 12 // // 122 // uddezaka 1 vIjA zatakamA daza uddezakomA nIce pramANe adhikAra Avaze. gAhA-UsAsakhadaeviya 1 samugdhAya 2 pudaviM3 diya 4 annautthibhAsA 5 / devA ya 6 ghamaracaMcA 7 samaya 8 khitta 9 sthikAya 10 bIyasae // 1 // | mUlArthaH-1 uddezAmA cAsocchvAsa ane skaMdakanAmanA anagAra viSe, 2-samudghAta viSe vivecana, 3-pRthivI viSe vicAra, 4-iMdriyo viSe vicAra, 5-anyatIthikonoM adhikAra, 6-bhASA saMbaMdhe vivecana, 7-devano adhikAra, 8-camaracaMcA nAmanI vAta the, 9-samayakSetranuM svarUpa, 10-astikAya saMbaMdhe vivecana che. teNaM kAleNaM teNaM samaeNaM rAyagihe nAma nagare hotyA, caNNao, sAmI samosade, parisA.niggayA, dhammo kahio, paDigayA parisA / teNaM kAleNaM 2 jeTTe aMtevAsI jAMca pajjuvAsamANe evaM vayAsI-je imeM bhaMte! beiMdiyA teiMdiyA cariMdiyA paMcediyA jIvA eesiNaM ANAma vA pANAma vA ussAsaM vA nIsAsa vA jANAmo For Private and Personal Use Only Page #129 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 2 zataka myAkhyAprajJaptiH // 12 // umezaH1 | // 13 // pAsAmo, je ime yuddhavikAiyA. vaNassaikAiyA egidiyA jIvA eesiNaM ANAmaM vA pANAmaM vA ussAsaMvA nissAsaM vANa yANAmo Na pAsAmo, eesi NaM bhaMte ! jIvA ANamaMti vA pANamaMti vA ussasaMti vA nIsasaMti vA ?, haMtA goyamA! eeviyaNaM jIvA ANamaMti vA pANamaMti vA ussasaMti vA nIsasaMti vaa|| (sU084 te kAle ane te samaye rAjagRha nAmarnu nagara hA~, varNaka svAmI (zrImahAvIraprabhu) samavamRtaHpadhAryA. teonI dezanA sAMbhaLavA sabhA maLI. teoe dharma karo te sAMbhaLI sabhA visarjIta thai. [pra.] te kAle te samaye bhagavaMtanA moga ziSya paryupAsanA kara A pramANe .yA:-he bhagavan ! je be iMdriyavALA, traNa iMdriyavALA cAra iMdriyavAlA ane pAMca iMdriyabAlA jIvo ke. eonA aMdaranA | ane bahAranA uchvAsane ane niHzvAsane jANIe chIe, dekhIe chIe paNa je eka iMdriyavAlA pRthivInA jIvo cha, yAvat-vanaspatinA jIbo che. teonA aMdaranA ane vahAranA ucchvAsane tathA niHzvAsane jANatA nathI, dekhatA nathI, to zuM he bhagavan ! te eka iMdri| yavAlA jIvo aMdaranA ane bahAranA ucchvAsane le che ? tathA aMdaranA ane bahAranA niHzvAsane mUke ke ? [u.] he gautama hA, e. eka iMdriyavALA jIvo paNa bahAranA ane aMdaranA ucchvAsane le che tathA niHzvAsane mUke che / / 84 // 8 kiNNaM bhaMte! jIvA ANa. pA0 u0 nI0 1, goyamA! davao NaM aNaMtapaesiyAI davAI khettao NaM la asaMkhapaesogADhAI kAlao annayaradvitIyAiM bhAvao vaNNamaMtAI gaMdhamaMtAI rasamaMtAI phAsamaMtAI ANamaMti vA pANamaMti vA UsasaMti vA nIsasaMti vA, jAI bhAvao vannamaMtAI ANa. pANa. usa nIsa. tAI kiM egavaNNAI ANamaMti pANamaMti Usa nIsa01, AhAragamo neyabbo jAva ticaupaMcadisi / kiNNaM bhaMte ! For Private and Personal Use Only Page #130 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 2 zatake vyAkhyAprajJaptiH // 124 // meraiyA A0 pA0 u0 nIceva jAva niyamA charisiM A0 pA0 u0mI0, jIvA egidiyA vAthAyA ya nivAghAyA ya bhANiyabbA, sesA niyamA chadisi / / bAuyAe NaM bhaMte ! bAuyAe ceva ANamaMti vA pANa pAunezaH1 maMti vA usasaMti vA nIsasaMti vA, haMtA goyamA! vAuyAe NaM jAva nIsasati vA // (sU0 85) pra0] he bhagavan ! te jIvo kevA prakAranAM dravyoMne bahAranA ane aMdaranA zvAsamAM le ke ? tathA niHzvAsamAM mRke cha ? [30] // 14 // | he gautama ! ThapathI anaMta pradezavALA dravyone, kSetrathI asaMkhya pradezamA rahelAM dravyone kALathI koipaNa jAtanI sthitivAlAM dravyone tathA bhAvathI varNavALI, gaMdhavALA, rasavAgaM, ane sparzavAnAM dravyone bahAranA ane aMdaranA vAsamAM le che. tathA nevAMja dravyone yahAranA ane aMdaranA niHzvAsamA mUke he. [30] he bhagavan ! te jIvo bhAvathI varNavALA je dravyone bahAranA ane aMdaranA zvAsamA | le che tathA mUke che te dravyo zuM eka varNavALAM che ? [u0] he gautama ! ahI AhAragama jANavo ane te yAvat-pAMca dizA taraphathI |zvAsa ane niHzvAsanA aNuo meLave . [ma.] he bhagavan ! narayiko kevA prakAranAM dravyone bahAranA ane aMdaranA zvAsamA le che ? ane niHzvAsamA ke cha ? [u0] he gautama te saMbaMdhe pUrva pramANeja jANavU ane niyame chae dizAmAMthI bahAranA ane aMdaranA zvAsa ane niHzvAsanA aNuone meLave che. jIvo ane ekeMdriyo saMbaMdhe ema kahe, ke, teone jo kAi vyApAta na hoya to tezro badhI dizAomAMthI zvAsa ane niHzvAsanA aNuo meLave che. ane jo teone kAMi aDacaNa hoya to te chae dizAmAMthI vAsa ane | niHzvAsanA aNuo meLavI zakatA nathI, paNa koivAra RNa dizAmAthI koivAra cAra dizAmAMthI ane koivAra pAMca dizAmAMthI zvAsa da ane nizvAsanA aNuo meLave che ane bAkI badhA jIvo cokasa chae dizAmAMthI zvAsa tathA niHzvAsanAM aNuo meLave che. [pra0] Nan Nu Fen %%%%%Zhong Shuo Ni >> %% For Private and Personal Use Only Page #131 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 32-% ke udezaH1 // 12 // bhaMta bAyAti se bhaMte kivAvamA , goyamA %* * asarIrI nikAlayavauviyAI vi vyAkhyA he bhagavan ! vAyakAya vANukAyoneja aMdaranA ane bahAranA zvAsamA le che ? tathA teonena aMdaranA ane bahAranA niHzvAsamAM mUke ke ? [u.] he gautama ! hA vAyukAya vAyukAyoneja yAvat-aMdaranA ane bahAranA niHzvAsamAM mUke che / / 85 / / prajJaptiH vAuyAe NaM bhaMte! vAuyAe ceva aNegasayasahassakhutto uddAittA tattheva bhujo bhujo paccAyAti?, // 125 // mahaMtA goyamA ! jAva pnycaayaati| se bhaMte kiM! puDhe uddAti apuDhe uhAti ?, goyamA! puDhe uddAi, no apuDhe uddaai| se bhaMte ! kiM sasarIrI nikkhamai asarIrI nikkhamai ?, goyamA ! siya sasarIrI nikvamai, siya asarIrI nikvamai / sekeNaDhaNaM bhaMte! evaM buccai-siya sasarIrI nikakhamai, siya asarIrI nikkhamai?, goyamA! bAuyAyassa NaM cattAri sarIrayA pannattA, taMjahA-orAlie beunviA teyae kammae, orAliyaveubviyAI vippajahAya teyakammaehiM nivamati, se teNaTeNaM goyamA! evaM bucaDa-siya sasarIrI0, siya asarIrI |nikvmh|| (m086)|| [pra0] he bhagavan ! vAyukAya vAyukAyamAMja anekavAra marIne pAlo tyAMja utpana thAya ? [u0] he gautama : te pAcho tyAMja | Ave. [pra0] he bhagavan ! te vAyukAya svajAtinA athavA parajAtinA jIvo sAthe athaDAvAthI maraNa pAme ? ke koI sAthe athaDAyA sivAya maraNa pAme ? [u0] he gautama ! athaDAbAthI maraNa pAme. paNa koi sAdhe athaDAyA sivAya te mare nahi. [pra0] he bhagavan ! | te zarIravALo thaine jAya che ke zarIravinAno thaine jAya ke ? [u0] he gautama ? vAyukAyane cAra zarIra ko ke. ne A pramANe: audArika, vaikriya, tejasa, ane kArmaNa. temA audArika ane vaikriya zarIrane choDIne jAya chai mATe zarIravinAno thaine jAya ke ane *** For Private and Personal Use Only Page #132 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir vyAkhyA prajJaptiH // 126 // 2 zatake uddezaH1 126 // www.kobatirth.org kA taijasa tathA kArmaNa zarIrane sAthe laine jAya ke mAre zarIravALo thaine jAya che. he gautama te kAraNathI pUrva pramANe kAMke. // 86 // maDAI NaM bhaMte! niyaMThe no niruddhabhave no niruddhabhavapavaMce No pahINasaMsAre No pahINasaMmAraveyaNijje No| vocchiNNasaMsAre No vocchipaNasaMsAraveyaNije no nihiraTeno nihiyaTTakaraNijje puNaravi itthataM havvamAga|cchati', haMtA goyamA! maDAI Na niyaMThe jAva puNaravi itthattaM havamAgacchaha / / (suu087)|| D [pra0] he bhagaten ! jeNe saMsArane nirodhyo nathI, prapaMco nirodhyA nathI, jeno saMsAra kSINa thayo nathI, jernu saMsAravedanIya karmakSINa thayu nathI, jeno saMsAra vyuchinna nathI, jenuM saMsAravedanIyakarma nyucchinna nathI, je siddhaprayojana nathI tevo mRtAdI anagAra zuM pharIne paNa turata manuSyapaNAAdika bhavane pAme ? [u0] he gautama ! pUrva pramANe svarUpavALo sAdhu pharIne paNa turata | manuSyAdika bhavane pAme. // 87 // seNa bhaMte ! kiM vattavvaM siyA?, goyamA! pANeti vattabvaM miyA, bhUteti vattanvaM siyA, jIvetti vattavaM satteti vattavvaM0 vivRtti vattavvaM0 vedeti battavvaM siyA, pANe bhUe jIve satta vinna veeti vattavvaM siyA, se keNaTheNaM bhaMte pANetti vattavvaM siyA, jAva vedeti vattabvaM siyA?, goyamA ! jamhA A0 pA0 u0 nI. tamhA pANetti vattabvaM siyA, jamhA bhUte bhavati bhavissati ya tamhA bhUetti vattavvaM siyA, jamhA jIve jIvaha jIvattaM AuyaM ca kammaM uvajIvai tamhA jIvetti vattavaM miyA, jamhA satte suhAsuhehi kammehiM tamhA sattetti vattavaM siyA, jamhA titakaDuyakasAyaaMbilamahure rase jANai tamhA vinnRtti vattavaM miyA, vedeDa ya suhadukAvaM tamhA vedeti For Private and Personal Use Only Page #133 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir prAptiH kA htsA 13 vattavaM siyA, se teNaThaNaM jAva pANetti vattavvaM siyA jAva vedeti cattabvaM siyaa|| (sU. 88) / vyAkhyA 2 zatake | [pra.] he bhagavan ! te nidhanA jIvane kyA zabdathI bolAvAya ! [u0] he gautama! te kadAca 'prANa' kahevAya, kadAca bhUta | kahevAya, kadAca 'jIva' kahevAya kadAca saca kahevAya, kadAca 'vijJa' kahevAya, ane kadAca 'veda' kahevAya, tathA kadAca 'prANa' udezaH1 // 12 // | 'bhUta' 'jIva 'saca' 'vijJa' ane veda paNa kahevAya. [pra.] he bhagavan ! ne 'prANa' kahevAya ane yAvat-'vijJa' ane 'veda' kahevAya, A // 127 // tenu zu kAraNa ? [u0] he gautama ! te niyano jIva bahAra ane aMdara zvAsa tathA niHzvAsa le ke mAre te prANa kahevAya. tathA te thavAnA svabhAvavALo cha, thAya che, ane thaze mATe bhUta kahevAya, tathA jIve che ane jIvapaNAne tathA AyuSyakarmane anubhave che mATe 'jIva' kahevAya. tathA zubha ane azubha karmonaDe saMbaMddha cha mATe 'matva' kahevAya che. tathA kar3avA, kapAelA, khAga ane mIThA rasone jANe che mATe 'vijJa' kaDevAya che. ane sukha tathA duHkhane bhogave che mATe 'veda' kahevAya je mATe te hetuthI te nigraMthano jIva 'prANa' ane 'veda kaddevAya che. // 88 // maDAINaM bhaMte ! niyaMThe niruddhabhave niruddhabhavapavaMce jAva nihiyaTTakaraNijje No puNaravi itthataM habvamAgacchati, jAtA goyamA ! maDAI NaM niyaMThe jAva no puNaravi itthataM habvamAgacchati / se NaM bhaMte ! kiMti vattadhvaM siyA?,4 goyamA! siddhetti va0, siddhe buddhe vattavvaM siyA, buddhatti siyA, muttatti vattabvaM. pAragaettikA, paraMparagapatti mutte parinivuDe aMtakaDe savvadukkhapahINetti vattavaM siyA, sevaM bhaMte ! sevaM bhaMta ! tti bhagavaM goyame samaNaM bhagavaM mahAvIraM baMdai namasai 2 saMjameNaM tavasA appANaM bhAvemANe viharati / / ( 0 89) / SMENT For Private and Personal Use Only Page #134 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra Achapa Shri Kailassarsuri Gyanmandir Mal SAR vyAkhyAprajJaptiH // 128 // iti www.kobatirth.org .. [pra0] he bhagavan ! jeNe saMsArane rokyo re, jeNe saMsAranA prapaMcane rokyo che, yAvat-jainu kArya, samApta thaela kAryanI peThe 2 zatake pUrNa ke tevo mRtAdI nigraMtha zuM pharIne paNa zIghra manuSyAdika bhavone na pAme ? [u.] he gautama ! hA, pUrva pramANono mRtAdI nigraMtha pharIne paNa turata manuSyAdika bhavone na pAme. [ma.] he bhagavan ! te niyano jIva kayA zabdathI bolAvAya! [u0] he gautama! te umezaH1 'siddha' kahevAya. 'buddha' kahevAya. mUkta kahevAya. paraMparAgata eka pagathIethI bIje ane bIje pagathIethI zrIje evI rIte saMsAranA| |128 // pArane pAmelo'-kaheva ya. ane te 'siddha' 'buddha' 'mukta' 'parinivRta' 'aMtakRta' tathA 'sarvaduHkha pratpINa' kahevAya. he bhagavan ! te para pramANe he, he bhagavan ! te e pramANe che. ema kahI bhagavAn gautama zramaNa bhagavaMta mahAvIrane vAMde che, name che ane saMyama tathA AtmAne bhAktA vihare che. // 89 // *** * For Private and Personal Use Only Page #135 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra vyAkhyAprajJaptiH // 129 // www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir AryaskaMdaka teNaM kAle teNaM samaeNaM samaNe bhagavaM mahAvIre rAyagihAo nagarAo guNasilAo ber3ayAo paDinikkhama, paDinikkhamittA bahiyA jaNavayavihAraM viharai, teNaM kAleNaM teNaM samarpaNaM kayaMgalAnAmaM nagarI hotyA, vaNNao, tIse NaM kayaMgalAe nagarIe bahiyA uttarapura chime disIbhAe chattapalAsara nAma cehae hotyA, vaNNao, tara NaM samaNe bhagavaM mahAvIre uppaNNanANadaMsaNadhare jAva samosaraNaM, parisA nigacchati, tIse NaM kayaMgalAe nagarIe adUrasAmaMte sAvasthI nAma nayarI hotyA, vaNNao, tattha NaM sAvasthIe nayarIe gahabhAlissa aMtevAsI khaMdara nAmaM kacAyaNassagote paribvAyage parivasara, riubvedajajubveda sAmaveda ahabvaNavedaitihAsapaMca| mANaM nigdhaMduchadvANaM cauNDaM vedANaM saMgovaMgANaM sarahassANaM sArae vArae dhArae pArae saDaMgavI sahita visAraNa saMkhANe sikkhAkappe vAgaraNe chaMde nirute jotisAmayaNe annesu ya bahUsu baMbhaNNaesu pariSvAyaesa ya nayesu supariniTThie yAci hotthA / tattha NaM sAvatthIe nayarIe piMgalae nAmaM niyaMThe vesAliyasAvae paritrasai // 1 // te kALe, te samaye zramaNa bhagavaMta mahAvIra rAjagRha nagaranI pAse AvelA guNazila cetyathI nIkalyA. teoe mahAranA dezamAM For Private and Personal Use Only 2 zatake uddezaH 1 // 129 // Page #136 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir vyAkhyA 2 zatake umeza // 130 // vihAra ko. te kALe te samye kRtaMgalA nAmanI nagarI hatI. varNaka. te kRtaMgalA nagarInI bahAranA pradezamA uttara ane pUrva dizAnA | bhAgamA 'chatrapalAzaka nAmarnu caitya hatuM. varNaka. te samaye utpanna thayela jJAna darzananA dhAraka zramaNabhagavaMtazrI mahAvIraprabhu tyAM padhAryA. samavasaraNa thayu. sabhA nikalI. te kRtaMgalA nagarInI pAse zrAvastI nAmanI nagarI hatI. varNaka. te zrAvastI nagarImA kAtyAyanagotrano, gardabhAla nAmanA parivrAjakano ziSya skaMdaka nAmano parivAjaka raheto hato. te Rgveda, yajurveda, sAmaveda, ane atharvaNaveda e cAra vedano pAMcamA itihAsano tathA chaThA nighaMTu nAmanA kozano mAMgopaga ane rahasya, sahita pravartaka, yAda karanAra, tathA tamAM thatI bhUtono aTakAranAra hato. vedAdi zAstrono dhAraka hato. veda vigereno pAragAmI ane cha aMgano jJAtA hato tathA zaSTitaMtrAM vizArada hato. vaLI gaNitazAstramA zikSA, AcAra, vyAkaraNa, chaMda vyutpatti, jyotipa, zAstramA ane bIjA ghaNA brAhmaNa ane parivrAjaka saMbaMdhI nIti tathA darzanazAstramA paNa ghaNo catura hato. teja zrAvastI nagarImA vaizAlIkano zrAvaka piMgala nAmano nigraMtha raheto hato. // 1 // taeNaM se piMgalae NAmaM NiyaMThe besAliyasAvae aNNayA kayAI jeNeva khaMdae kaccAyaNassagotte teNevauvAgacchada 2 khaMdagaM kacAyaNassagottaM iNamarakhevaM pucche-mAgahA ! kiMsate loe aNate loe 1 saaMte jIve aNate jIve 2 saaMtA siddhI aNatA siddhI 3 saaMte siddhe aNate siddhe 4 keNa vA maraNeNa maramANe jIve vaDdati vA hAyati yA 5?, etAvaM tAva AyavakhAhi buccamANe evaM, taraNaM se vaMdae kaccA0 gotte piMgalaeNaM NiyeThaNaM vesAlIsAvaeNaM iNamakkhevaM pucchie samANe saMkie kaMkhie vitiginchie bhedasamAvanne kalusamAvanne No saMcApaDa piMgala For Private and Personal Use Only Page #137 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir vyAkhyA prajJaptiH // 13 // yassa niyaMThassa sAliyasAvayassa kiMcivi pamokkhamakkhAiuM, tusiNIe saMciTThA, tae NaM se piMgale niyaMThe 2 zatake vesAlIsAvae svaMdayaM kaccAyaNassagotaM dopi tapi iNamakkhevaM pucche-mAgahA ! kiM sate loe jAya keNa vA | uddeza maraNeNaM maramANe jIve vaDDhai vA hAyati vA etAvaM tAva AikvAhi bucamANe evaM, tateNaM se khaMdae kabA gotte piMgalaeNaM niyaMTheNaM vesAlIsAvaeNaM vopi tacaMpi iNamakkhevaM pucchie samANe saMkhie kambie vitigicchie // 13 // bhedasamAvaNe kalusamAvaNNe no saMcAei piMgalayama niyaMThasma vesAlisAvayassa kiMcivi pamoksvamakkhAuM tusiNIe saMciTThai / tae NaM sAvatthIe nayarIe siMghADaga jAvamahApahesu mahayA jaNasamadde i vA jaNavUhe i vA. parisA nigacchai / / / 2 // te vakhate vaizAlikanA vacanane sAMbhaLavAmA rasika piMgala nAmanA sAdhue koI eka divase, je ThekANe kAtyAyanagotrano skaMdakara tApasa raheto hato, te tarapha jaine tene AkSepapUrvaka A pramANe pUchA ke, he mAgadha ! zuM loka aMtavALo cha ke aMta vinAno ke ? jIva aMtavAlo cha ke aMta vinAno cha ? siddhi aMtavALI che ke aMta vinAnI cha ? siddho aMtavAlA che ke aMta vinAnA che ? tathA kyA maraNavaDe marato jIva vadhe athavA ghaTe arthAt jIva kevI rIte mare! to teno saMsAra badhe ane ghaTe ? tuM ATalA praznono to uttara kahe. jyAre vaizAlika zrAvaka piMgalaka nigraMtha te skaMdaka tApasane pUrva pramANe pUchathu tyAre te skaMdaka tApasa, 'e praznono zuM A uttara haze ke bIjo' ema zaMkAvALo thayo, 'A praznono javAba mane kevI rIte AvaDe' ema kAMkSAvALo thayo, 'hu~ javAba ApIza tethI pUchanArane pratIti thaze ke kema ? e pramANe avizvAsa thayo, tathA enI buddhi buMThI thai gai ane te klezayukta thayo. paNa te SHAYARI For Private and Personal Use Only Page #138 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandit 2 zatake vyAkhyA prajJaptiH // 132 // zaH CASSA-* // 132 // tApasa vaizAlika zrAvaka piMgalaka sAdhune kAipaNa uttara ApI zakyo nahi. ane cupacupa ceTho. te vakhate vaizAlika zrAvaka piMgalaka sAdhue kAtyAyana gotranA skaMdaka parivrAjakane ce vaNavAra paNa pUrva pramANe AkSepapUrvaka pUrathu he mAgadha ! zuM loka aMtavALo cha ? yAvat-jIva kevI rIne mare to teno saMsAra vadhe ane ghaTe ? tuM mArA papraznono uttara Apa! jyAre pharIne paNa te vaizAlika piMgala | nithe te skaMdaka tApasane pUrva pramANe kathu tyAre paNa te skaMdaka tApama zaMkAvALo thayo, kAMkSAgaLo thayo, avizvAsu thayo, buddhibhaMgane pAmyo ane klezane prApta thayo. paraMtu kAMi javAba ApI zakyo nahaM ane chAnomAno beTho. te vakhate zrAvastI nagarImA traNa khUNAvALA mArgamAM, manuSyonI gaDadIvALA mArgamAM, cAlatI vakhate vyaharupe goThavAela manuSyobALA sabhA mArgamAnIkaLe // 2 // tae NaM tassa khaMdayassa kaccAyaNassagottassa bahujaNassa aMtie gayamahU~ socA nisamma imeyArUveanbhatthie ciMtie pathie maNogae saMkappe samuppavitthA-evaM khalu samaNe bhagavaM mahAvIre kayaMgalAe nayarIe bahiyA chattapalAsapa ceie saMjameNaM tavasA appANaM bhAvemANe biharai, taM gacchAmi NaM samaNaM bhagavaM mahAvIraM vadAmi namaMsAmi, seyaM khalu me samaNaM bhagavaM mahAvIraM vaMdittA NamaMsittA sakArettA sammANittA kallANaM maMgalaM | devayaM ceiyaM pajjuvAsittA imAiM ca NaM eyArUvAI aTThAI heUI pasiNAI kAraNAI pucchittaettikahu evaM saMpeheha jeNeva parivAyAvasahe teNeva uvAgacchada 2ttA tidaMDaM ca kuMDiyaM ca kaMcaNiyaM ca karoDiya ca bhisiyaM ca kesariyaM ca channAlayaM ca aMkusayaM pavittayaM ca gaNettiyaM ca chattayaM ca vAhaNAo ya pAuyAo ya dhAurattAo ya geNhai geNhaittA parivyAyAvasahIo paDi nirakhamai paDinikkhamaittA tidaMDakuMDiyakaMcaNiyakaroDiyabhisiya % % For Private and Personal Use Only Page #139 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatrth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir kesariyachantrAlayaaMkusayapavittayagaNettiyahatthagae chattovAhaNasaMjutte dhAurattavatthaparihie sAvatthIe magarIe vyAkhyA- majhamajheNaM nigarachaha nigacchaittA jeNeva kayaMgalA nagarI jeNeva chattapalAsae cehae jeNeva samaNe bhagavaM2 zatake prajJaptiH mahAvIre teNeva pahArettha gmnnaae| // 3 // uddezaH1 // 133 // aa tyA aneka manuSyonA mukhathI zrImahAvIraprabhu AvyAnI vAta sAMbhaLI kAtyAyanagotrI skaMdaka tApasanA manamA potAnA vipe // 13 // tAmmaraNarUpa ane amilASarUpa A prakArano vicAra thayo ke, zramaNa bhagavaMta mahAvIra kRtaMgalA magarInI bahAra chatrapalAsaka nAmanA mA caityamA saMyama ane tapavaDe AtmAne bhAvatA vihare che. mATe huM tenI pAse jAuM, zramaNa bhagavaMta mahAvIrane pAeM, namaskAra kruuN,| 15 ane zramaNa bhagavaMta mahAvIrane bAMdIne namIne, teono satkAra karIne tathA teone sanmAna ApIne ane kalyANarUpa, maMgalarUpa, nA devarUpa, ana caityarUpa zrImahAvIranI paryupAsanA karIne A e prakAranA arthAne, hetuone praznone kAraNone, vyAkaraNone pUchu to mAruM kalyANa cha. e nakI che. e pUrva pramANe skaMdaka tApase vicArIne, jyAM parivrAjakono maTha che tyAM jaine tyAMthI tridaMDa, kuMDI, rudrAkSanI mALA, karoTikA mATInuM vAsaNa, besavArnu Asana, vAsaNa lUchavAno kapaDAno TukaDo, trigaDI, aMkuzaka, bIrI, gaNetrikA, chatra, pagarakhAM, pAvaDI, bhagavA raMgelA vasrone laine nIkaLe ke. nIkaLI tridaMDa, kuMDI, rudrAkSanI mALA, karoTikA, vesaNu, kesarikA, | trigaDI, aMkuzaka, vIMTI, ghareNu, e badhI vastuone, hAthamA rAkhI, chatra oDhI, pagarakhAM paherI, tathA bhagavA vastrone zarIra upara paherI se skaMdaka tApasa zrAvastI nagairInA madhyabhAgamAthI nIkaLe he, nIkaLI je tarapha kRtaMgalA nagarI che, je tarapha chatrapalAzaka dra caitya cha, ane je tarapha zramaNa bhagavaMta mahAvIra che te tarapha javAno te vApase saMkalpa kayoM. // 3 // ROSCROSSASSASAALS For Private and Personal use only Page #140 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir goyamAi! samaNe bhagavaM mahAvIre bhagavaM goyama evaM vayAsI-dacchisi gaM goyamA ! puvvasaMgatiya, kahaM vyAkhyAbhaMte !!, khaMdayaM nAma, se kAhaM vA kiTaM vA kebadhireNa vA?, evaM svalu goyamA! teNaM kAleNaM 2 sAvatthInAma M2 zatake prajJaprinagarI hotyA, vanao, tattha NaM sAvatthIe nagarIe gaddabhAlissa aMte vAsI khaMdae NAmaM kaccAyaNassagotte uddezaH1 // 13 // parivAyae parivasai, taM ceka jAva jeNeva mamaM aMtie teNeva pahAretya gamaNAe, se taM adUrAgate bahusaMpatte // 13 // addhANapaDivaNNe aMtarApahe vahai / abjevaNaM dacchisi goyamA, bhaMtetti bhagavaM goyamai samaNaM bhagavaM mahAvIra vaMdA namasai 2 evaM vadAsI-pahU NaM bhaMte ! khaMdae kacAyaNassagotte devANuppiyANaM aMtie muMDe bhavittA agArAo aNagAriyaM pabvaittae, haMtA pabhU, jAvaM ca NaM samaNe bhagavaM mahAvIre bhaga vao goyamassa eyama parikahei tAcaNaM se khadae kaccAyaNassagote taM desa havvamAgate, // 4 // he gautama! e pramANe AmaMtrI zramaNa bhagavaMta mahAvIre bhagavAn gautamane A pramANe kayuM ke:-he gautama ! tuM tArA pUrvanA | saMbaMdhI ne joiza. he bhagavan ! hu kone joiza ? he gautama! tuM skaMdaka nAmanA vApasane joiza. he bhagavan ! huM tene kyAre, kevI rIte ane keTalA samaye joza? he gautama ! te kALe te samaye zrAvastI nAmanI nagarI hatI. varNaka, tyAM zrAvastI nagarImA gardabhAla nAmanA tApasanA, kAtyAyanagotrIya ziSya skaMdaka nAme parivrAjaka rahetA hatA. e saMbaMdhInI badhI hakIkata AgaLa kahyA pramANe jANavI. yAvat-te skaMdaka parivrAjake je tarapha huM huM te tarapha mArI pAse AvavAne saMkalpa karyo che. ane te skaMdaka parivrAjaka lagabhaga pAse pahoMcA AvyA che, paNo mAge oLaMgI gayA , mAge upara., vacagAnA mAge che. ane he gautama! te kaMdhaka For Private and Personal Use Only Page #141 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatrth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 2zatake uddezaH1 // 135 // parivrAjakane tu Ajaja joika, 'pachI he bhagavan ! ema kahI bhagavan gautame zramaNa bhagavaMta mahAvIrane bAMdI, namI, A pramANe prazatiH ka ke:-he bhagavan ! te kAtyAyanagotrIya skaMdaka parivrAjaka Apa devAnuniyanI pAse muMDa thaine, agAra tajIne aNagArapaNu levAne // 13 // zakta cha ?.he gautama! hA, te skaMdaka parivrAjaka mArI pAse anagAra yavA zakta che. jyAre zramaNa bhagavaMta mahAvIra, bhagavAn gautamane pUrva pramANenI bAta kahatA hatA tevAmAMja te kAtyAyanamotrIyaskaMDaka parivrAjaka te ThekANe zrImahAvIra pAse turata AvyA. // 4 // tae NaM bhagavaM goyame khaMdarya kaccAyaNassagotte adUraAgayaM jANittA vippAmeva abbhuLaMti khippAmeva pacuvagacchaha 2 jeNeva khaMdae kaccAyaNassagotte teNeva uvAgagchai 2ttA khaMdayaM kaccAyaNassagottaM evaM bayAsI-he khaMdayA sAgarya khaMdayA! susAgayaM khaMdayA! aNurAgayaM khaMdayA ! sAgayamaNurAgayaM khaMdayA! se nUNaM tuma khaMdayA! sAvatthIe naparIe piMgalaeNa niyaMTheNaM vesAliyasAvaeNaM iNamakkhavaM pucchie-mAgahA! kiM saaMte loge aNaMte loge? evaM taM ceva jeNeva ihaM teNeba habvamAgae, se nUrNa khaMdayA! aSTe samaDhe ?, haMtA atthi, tae NaM se khaMdae | kaccA bhagavaM goyama evaM vayAsI-se keNaTeNaM goyamA ! tahArUve nANI vA tavassI vA jeNaM tava esa ahe mama datAva rahassakaDe hanyamakravAe jao NaM tuma jANasi, tae NaM se bhagavaM goyame khaMdayaM kaccAyaNassagottaM evaM vayAsI-evaM khalu khaMdayA! mama dhammovaesae samaNe bhagavaM mahAvIre uppaNNaNANadasaNadhare arahA jiNe kevalI tIyapaccuppannamaNAgayaviyANae samvannU savvadarisI jeNaM mama esa aDDe tava tAva rahassakaDe habvamakkhAe, jao NaM ahaM jANAmi khaMdayA, tae NaM se khaMdae kaccAyaNassagotte bhagavaM goyama evaM vayAsI-- // 5 // For Private and Personal Use Only Page #142 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir zyAkhyApatiH // 13 // 2 zatake umezaH %ESAKASKARKRKA% pachI bhagavan gautama kAtyAyanagotrIya skaMdaka paribAjakane pAse AvelA jANIne, turataja AsanabI umA thaine te parivA|jakanI sAme gayA. ane jyAM kAtyAyanagotrIya skaMdaka parivrAjaka hatA tyA AlyA. tathA tyA bhAvIne zrI gautame kAtyAyanagotrIya skaMdaka parivrAjakane A pramANe kadhu ke:-he skaMdaka ! tapane khAgata che, he skaMdaka tamane susvAgata che, he skaMdaka! tamane anvAgata che, he skaMdaka! tamane svAgata anvAgata hai, arthAt he skaMdaka! padhAro, bhale padhAryA, paDI gautame te skaMdakane A pramANe kaI | kera- he skaMdaka! zrAvastI nagarImA vaizAlika zrAvaka piMgalaka nAmanA niyaMthe tamane A pramANe AkSepapUrvaka pUjyu hatuM ke, he mAgadha ! loka aMtavAlo ke ke ata vinAno cha ? ityAdi badhu pUrvanI peThe kahe. pAvat-tenA praznoyI susAi tamo ahIM zIghra | AlyA.' he skNdk| kaho, e vAta sAcI ke kema e vAta sAcI the, pachI kAtyAyanagotrIya te skaMdaka paribAjake bhagavAn gautamane A pramANe kAyu ke:-he gautama ! e te evA, tevA prakAranA jJAnI ane tapasvI puruSa koNa cha, ke jeoe mArI guptavAta | tamane zIma kahI dIdhI ! jethI tame mArI gupta vAtane jANo cho. tyArapachI bhagavAn gautame kAtyAyanagotrIya skaMdaka parivrAjakane A pramANe kag:-he skaMdaka ! mArA dharmaguru, dharmopadezaka zramaNa bhagavaMta mahAvIra utpanna ane jJAna darzananA dhAraka che ahaMta , jina, kevaLI che, bhUta, vartamAna ane bhaviSyakALanA jANanArA . tathA sarvatra ane sarvadarzI che, jeNe mane samArI gupta bAta zIghra kahI dIdhI che ane he skaMdaka ! jethI 9 tene jANuM huM. pachI kAtyAyanagotrIya skaMdaka parivrAjake bhagavAna gautamane A pramANe kA ke-||5|| For Private and Personal Use Only Page #143 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatrth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandit 2 zatake uddezaH1 // 13 // vyAkhyA / gacchAmo NaM goyamA! taba dhammAyariya dhammovadesayaM samaNaM bhagavaM mahAvIraM vaMdAmo NamaMsAmo jAva prajJaptiH tApajjuvAsAmo, ahAsuhaM devANuppiyA! mA paDibaMdha, tae NaM se bhagavaM goyame khaMdaeNaM kacAyaNassagottaNaM saddhiM jeNeva samaNe bhagavaM mahAvIre teNeSa pahArettha gamaNayAe / teNaM kAleNaM 2 samaNe bhagavaM mahAvIre vipaDabhotI. // 137 yAvi hotthA, tae NaM samaNassa bhagavao mahAvIrassa viyadRbhogiyassa sarIraM orAlaM siMgAraM kallANaM sivaM dhaNaM maMgalaM sassirIpaM aNalaMkiyavibhUsiya lakkhaNavaMjaNaguNopaveyaM sirIe atIca 2 uvasobhemANaM citttth| taeNaM se khaMdae kaccAyaNassagotte samaNassa bhagavao mahAvIrassa viyaddabhogissa sarIraM orAlaM jAva atIva 2 ucasobhemANaM pAsai sattA hatuddacittamANaM die pIimaNe paramasomaNassie harisavasavisappamANahiyae jeNeva samaNe bhagavaM mahAvIre teNeva uvAgacchai 2 tA samaNaM bhagadhaM mahAvIraM tikkhutto AyAhiNappayAhiNaM karei jASa pajjuvAsai / / // 6 // | he gautama ! tArA dharmAcArya, dharmopadezaka, zramaNa bhagavaMta mahAvIra pAse jaie ane teone vaMdana karIe. namana karIe yAvat tatenI paryupAsanA karIe. he devAnupriya ! jema tamane ThIka lAge tema karo. vilaMba na karo. pachI bhagavAn gautame te kAtyAyanagotrIya kaMdaka parivrAjaka sAye jyAM zramaNa bhagavaMta mahAvIra virAjyA che tyAM javAno saMkalpa karyo. te kAle te samaye zramaNa bhagavaMta mahAvIra vyAvRttabhojI (haMmezA jamanAra) hatA. te vyAvRttabhojI zramaNa bhagavaMta mahAvIranuM zarIra udAra, zaNagArelA jevU, kalyANarUpa, zivarUpa, dhanya bhaMgalarUpa, alaMkAro vinA zobhatuM hatuM. sArAM lakSaNo vyaMjano ane guNothI yukta e zarIra zobhAyukta atyaMta zobhatuM hatuM. For Private and Personal Use Only Page #144 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 2 zatake vyAkhyA prajJaptiH // 138 // RAC% | udezaH 1 // 138 // pachI ne kAtyAyanagotrIya skaMdaka parivrAjaka, vyAvRttabhojI zramaNa bhagavaMta mahAvIranuM pUrva prakAraceM udAra yAvat-zobhANDe atyaMta zobhAyamAna zarIra joi harSa pAmyo, saMtoSa pAbhyo, AnaMdayukta cittavAlo thayo, AnaMda pAmyo, prItiyukta manavALo thayo, parama sau. nasyane pAmyo tathA harSe karIne praphulla hRdayavALo thai jyAM zramaNa bhagavaMta mahAvIra vIrAjyA che te tarapha jai, zramaNa bhagavaMta | mahAvIrane traNavAra pradakSINA karI teonI paryupAsanA kare che. // 6 // khaMdayAti! samaNe bhagavaM mahAvIre khaMdayaM kaccAya evaM vayAsI-se nUNaM tumaM vaMdayA! sAvatthIe nayarIe piMgalaeNaM NiyaMTeNaM besAliyasAcaeNaM iNamakvevaM pucchie-mAgahA ! kiM sate loe aNate loe? evaM taM jeNeva mama aMtie teNeva havvamAgae, se nUrNa khaMdayA! ayama? samave, haMtA asthi, je'viya te svaMdayA! ayameyArUve anbhatthie ciMtie patthie maNogae saMkappe samuppajisthA-kiM saaMte loe arNate loe tassaviya NaM ayama?-evaM khalu mae khaMdayA! caubihe loe pannatte, taMjahA-davao khettao kAlao bhaavo| davao NaM ege loe sate 1, khettao NaM loe asaMkhajAo joyaNakoDAkoDIo AyAmavikvaMbheNaM asaMkhajAo joyaNakoDAkoDIo parikvaveNaM pa0, atthi puNa saaMte 2, kAlao gaM loe Na kayAvina AsIna kayAvina bhavati na kayAvina bhavissati bhaviMsu ya bhavati ya bhavissaha ya dhuve Nitie sAsate akkhae avvae avahie Nicce, Natthi puNa se aMte 3, bhAvaoNaM loe aNaMtA vaNNapajjavA gaMdha0 rasa. phAsapajavA aNaMtA saMThANapajavA aNaMtA garuyalahuyapajavA aNatA agaruyalahuyapajabA, natthi puNa se aMte 4, settaM khaMdagA! davao loe kara kaddha For Private and Personal use only Page #145 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir vyAkhyAprajJaptiH // 139 saaMte khesao loe saaMte kAlato loe aNate bhAvao loe aNate / // 7 // pachI 'he skaMdaka' ! ema kahI zramaNa bhagavaMta mahAvIre kAtyAyanagotrIya skaMdaka parivrAmakane A pramANe kAryu ke:-he skaMdaka! M2 zatake zrAvastI nagarImA rahetA vaizAlika zrAvaka piMgalaka nAmanA nigraMthe tane A pramANe AkSepapUrvaka pUNyu hatuM ke he mAgadha ! zuM loka uddezaH1 aMtavALo De ke aMta vinAno cha ? e badhuM AgaLa kahyA pramANe jANI levu yAvata-tenA praznothI maMjhAine tuM mArI pAse zIghra Anyo 139 // 9.' he skaMdaka! kema e sAcI vAta che ? hA, te sAcI vAta che. vaLI he skaMdaka! tArA manamA je A prakArano saMkalpa thayo hato | ke, 'zuM loka aMtavALo ? ke aMta vinAno cha ?' neno paNa A artha cha:-meM lokane cAra prakArano jaNAnyo . te A pramANe:dravyathI-paloka, kSetrathI-kSetraloka, kALathI-kALaloka ane bhAvathI-bhAvaloka. temA je dravyaloka che te eka ke ane aMtavAlo ke je kSetraloka che te asaMkhya koDAkoDI yojana sudhI laMbAi pahoLAibALo che, tathA tenI paridhi asaMkhya yojana koDAkoDIno kahyo| | che ane vaLI teno aMta che. tathA je kALaloka che te koi divasa na hato ema nathI ane koi divasa nathI ema paNa nathI. te hameza 8 hato, hameza hoya che ane hamezA raheze, te dhruva, niyata, zAzvata, akSata, avyaya, avasthita ane nitya che. vaLI teno aMta nathI. tathA je bhAvaloka che te anaMta varNaparyavarUpa che, anaMta gaMdha, rasa ane sparzaparyavarUpa che, anaMta saMsthAna (AkAra) paryavarUpa che anaMta gurulaghu paryavarUpa che tathA anaMta agurulaghu paryavarUpa che, vI te aMta nathI. to he skaMdaka ! te pramANe danyaloka aMtavAlo ke, kSetraloka aMtavALo che, kALaloka aMtavALo che. ane bhAvaloka aMta vinAno che. loka aMtavALo che ane aMtavinAno paNa che. // 7 // jeviya te khaMdayA! jAva saaMte jIve aNate jIve, tassaviya gaM eyamadve-evaM khalu jAva dabbao ege kakakakakaka For Private and Personal Use Only Page #146 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandit le asaMkhenapa esie asA jIve arNatA NANatao jIve so vyAkhyA prajJaptiH zatake rezaH 1 140 // // 140 // jIce sate, khettao NaM jIve asaMkhejapa esie asaMkhejapadesogADhe, atthi puNa se aMte, kAlao NaM jIvena yAvi na Asi jAva nice natthi puNa se aMte, bhAvao NaM jIve aNaMtA NANapajacA arNatA saNapa0 bharNatA| parittapa. aNaMtA agurulahupapa0, natthi puNa se aMte, setaM davao jIve saaMte khattao jIve saaMte kAlao jIve aNate bhAvao jIve aNate / jevi ya te khaMdayA pucchA [imeyArUve ciMtie jAva saMatA siddhI arNatA siddhI, tassavi ya NaM ayamadve-svaMdayA! mae evaM skhalu caubihA siddhI paNNa, taM0-davyao4. davaoNaM egA siddhI khettao Na siddhI paNayAlIsaM joyaNasayasahassAiM AyAmavikhaMbheNaM egA joyaNakoDI bAyAlIsaMca joyaNasayasahassAI tIsaM ca joyaNasahassAI donni ya auNApanajoyaNasae kiMcivisesAhie parikveveNaM, atthi puNa se aMte, kAlaoNa siddhIna kayAvina Asi0, bhAvao ya jahA loyassa tahA bhANiyabvA, tattha dabbao siddhI saaMtA kha0 siddhI saaMtA kA siddhI aNaMtA bhAvao siddhI aNaMtA / jevi ya te khaMdayA! jAba kiM aNaMte siddha taM ceva jAva dadhao Na ege siddhe sate, sva0siddha asaMkhejapaesie asaMkhejapadesogAde, atthi puNa se aMte, kAloNaM siddhe sAdIe apajjavasie, nathi puNa se aMte, bhA0 siddhe aNaMtA NANapajavA aNaMtA saNapajavA jAva aNaM tA agurulahuyapa0, natyi puNa se aMte, settaM dacao siddhe sate khettao siddha saaMte kA siddhe aNate bhA. siddhe annte|||8|| vaLI he skaMdaka ! tane je A vikalpa thayo hato ke, zuM jIva aMtavALo che. ke aMta vinAno cha ? teno paNa A khulAso che. For Private and Personal Use Only Page #147 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 2 zatake prajJaptiH // 141 uddezaH // 14 // ** yAvat-dravyathI jIva eka che ane aMtavAlo cha, kSetrathI jIva asaMkhya pradezavALo che ane asaMkhya pradezamA avagADha che, tathA teno di aMta paNa che. kALadhI jIva koi divasa na hato, ema nathI, yAvat-nitya che ane teno aMta nathI, bhAvathI jIva anaMta jJAna paryAya rUpa cha, anaMtadarzana paryAyarUpa che, anaMta agurulaghu paryAyarUpa ke ane teno cheDo nathI. to he skaMdaka! e pramANe dravyajIva aMtavALo kare, kSetrajIva aMtavALo che, kALajIva aMta vinAno che, tathA bhAvajIva aMta vinAno che. vaLI he skaMdaka! tane je A vikalpa thayo hato ke. siddhi aMtavAlI che ke aMta vinAnI che / teno paNa A uttara che-he skaMdaka! meM siddhi cAra prakAranI kahI che, te A pramANe-dravyathI siddhi eka le ane aMtavAlI che, kSetrathI siddhinI laMbAI pahoLAi pIstAlIza lAkha yojananI che. ane tenI paridhI eka koDa, tAlIza lAkha, trIsahajAra, basene ogaNapacAsa yojana karatA kAika vizeSAdhika che. tathA teno aMta cheDo paNa ve. kALathI siddhi koI divasa na hatI ema nathI, koI divasa nathI ema nathI. ane koI divasa te nahIM dRze e, paNa nathI. tathA bhAvathI siddhi bhAvalokanI peThe kahevI. temAM dravyasiddhi ane kSetrasiddhi aMtavALI che, tathA kA siddhi ane bhAvasiddhi aMta vinAnI -siddhi aMtavALI paNa he ane aMta vinAnI paNa che. vaLI he skaMdaka ! tane je A saMkalpa thayo hato ke, siddho aMtavALA ke ke aMta vinAnA che ? teno paNa A niveDo he:-ahIM badhuM AgaLanI peThe kahe. yAvat-dravyathI siddha eka che aneM aMtavAlA che, kSetrathI siddha asaMkhya pradezavAga che ane asaMkhya pradezamA avagADha che. tathA teno aMta paNa che. kAbdhI siddha AdivAlA che ane aMta vinAnA che neno aMta nathI bhAvadhI siddha anaMta jJAnaparyAyarUpa che, anaMta darzanaparyAyarUpa che, yAvat-anaMta agurulaghu paryavarUpa cha ane teno aMta nathI arthAt dravyathI ane kSetrathI siddha aMtavAlA che tathA kALathI ane bhAvadhI siddha anaMta aMta vinAnA che. siddho * For Private and Personal Use Only Page #148 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra vyAkhyA prajJaptiH // 142 12 www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir aMtabALA paNa che ane aMta vinAnA paNa che. // 8 // jevi ya te saMdayA ! imeyArUve anbhatthie ciMtie jAba samuppajjitthA -keNa vA maraNeNaM maramANe jIve | baDDhati vA hAyati vA ?, tassavi ya NaM ayamaTTe evaM khalu saMdayA !-mama duvihe maraNe paNNatte, taMjahAbAlamaraNe va paMDiyamaraNe ya, se kiM taM bAlamaraNe 1, 2 duvAlasavihe paM0 taM0-valayamaraNe vasavamaraNe aMtosallamaraNe tabbhavamaraNe giripaDaNe tarupaDaNe jalappavese jalaNappa0 visabhakkhaNe satthobADaNe vehANase giddhapaTThe, iccetaNaM khaMdayA ! duvAlasaviheNaM bAlamaraNeNaM maramANe jIve aNaMtehiM neraiyabhavaggaNehiM appANaM saMjoei, tiriyamazudeva0 aNAiyaM ca NaM aNavadaggaM dIhamaddhaM cAuraMtasaMsArakaMtAraM aNupariyaddara, settaM maramANe vaDDhai 2, saMttaM bAlamaraNe / se kiM taM paMDiyamaraNe 1, 2 duvihe pa0, taM0- (graM0 1000) pAovagamaNe ya bhattapacakkhANe ya / se kiM taM pAovagamaNe 1, 2 duvihe pa0, taM0-nIhArime ya anIhArime ya, niyamA appaDikame, settaM pAoga me| saM kiM taM bhattapacakhANe 1, 2 duvihe paM0 naM0 - nIhArime ya anIhArime ya, niyamA sapaDikkame, settaM bhattapacakhANe / icceteNaM khNdyaa| dubiheNaM paMDiyamaraNeNaM maramANe jIve aNatehiM neraiyabhavaggahaNehiM0 appANaM visaMkoei jAva bIIyayati, settaM maramANe hAyaha, settaM paMDiyamaraNe, icceeNaM khNdyaa| dubiheNaM maraNeNaM maramANe jIve baDDhai vA hAyati vA // ( mU0 90 ) // 9 // baLI he skaMdaka ! tane je A saMkalpa thayo hato ke, jIva kebI rIte mare to teno saMsAra badhe ane ghaTe ? teno uttara A rIte For Private and Personal Use Only 2 zatake uddezaH 1 ||| 142 // Page #149 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra vyAkhyA prajJaptiH // 143 // www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir che:- he skaMdaka! meM maraNanA ve prakAra jaMNAnyA che te A pramANe:- eka bAlamaraNa ane bIjuM paMDitamaraNa. [pra0 ] bAlamaraNa e zuM ? [[a0] bAlamaraNanA bAra meda kalA che te A pramANe:-balanmaraNa (taraphaDatA taraphaDatA marakhaM) vazArtamaraNa (zastrAdikanA lAgavAthI athavA bhraSTa zravAthI) tadbhavamaraNa ( marI gayA bAda punaHteja gatimAM Avaj) pahADathI paDIne marakhaM, jhADathI paDIne makhu, pANI bIne mara, abhimAM pesIne maraM, zera khAine mararkhu, jhADa vigere sAthe gaLaphAMsAM khAine marayuM, ane gIdha Adi jaMgalI jAnavaro Thole tethI marakhaM, he skaMdaka ! e bAra prakAranA bAlamaraNavaDe marato jIva pote anaMtavAra nArakInA bhagone pAme che. tiryaMca, manuSya, are devagatirUpa, anAdi, anaMta tathA cAra gativALA saMsArarUpa vanamAM te jIva rakhaDe che arthAt e pramANe bAra jAtanA maraNavaDe marato te jIva potAnA saMsArane vadhAre cha. e bAlamaraNanI hakIkata che. [pra0 ] paMDitamaraNa e zuM 1 [30] paMDitamaraNa ve prakAranuM ka che. te A pramANe:- pAdapopagamana (sthira rahane maraM) ane bhaktapratyAkhyAna ( khAnapAnanA tyAgapUrvaka markhu ) [ pra0 ] pAdopagamana e zuM ? [a0] pAdopagama ne prakAranuM kabuM : cha. te . A pramANe:- nirdhArima (je maranAranuM zaya bahAra kADhI saMskAravAmAM Ave te maranAranuM bharaNa nirdhArima maraNa) ane anirdhArima (pUrvokta nirdhArima maraNathI ulaTuM maraNa te anirdhArima maraNa) e bane jAtanuM pAdopagamana maraNa pratikarma vinAnuMja che. e pramANe pAdopagamana maraNanI hakIkata che [pra0 ] bhaktapratyAkhyAna e zuM ? [ u0 ] bhaktapratyAkhyAna maraNa ve prakAranuM kathuM che. te A pramANe:-nirdhArima ane anirdhArima, e bane jAtanuM bhaktapratyAkhyAna maraNa pratikarmavALuMja che. e pramANe bhaktapratyAgayAna maraNanI hakIkata che. he skaMdaka ! e bane jAtanA paMDitamaraNavaDe marato jIva pote nairayikanA anaMta bhavaneM pAmato nathI, yAvat saMsArarUpa vanane vaTI jAya che. e pramANe maratA jIvano saMsAra ghaTe che. e pramANe paMDita maraNanI hakIkata che. For Private and Personal Use Only 2 zatake uddezaH 1 // 143 // Page #150 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir vyAkhyAprajJapti // 144 // 2 zatake uddezaH 1 // 144 // FACEREMORE he skaMdaka! e-pUrvokta ve pakAranA-maraNavaDe maratA jIvano saMsAra vadhe che ane ghaTe che. // 9 // | ettha NaM se khaMdae kaccAyaNassagotte saMbuddhe mamaNaM bhagavaM mahAvIraM vaMdai namasai 2 evaM vadAsI-icchAmi NaM bhaMte ! tumbhaM aMtie kevalipannattaM dhamma nisAmettA, ahAhaM devANuppiyA ! mA paDibaMdhaM / tae NaM samaNe bhagavaM mahAvIre khaMdayassa kaccAyaNassagottassa tIse ya mahatimahAliyAe parisAe dhamma parikahei, dhammakahA. bhANiyabvA / tae NaM se khaMdae kaccAyaNassagotte samaNasma bhagavao mahAvIrassa aMtie dhamma socA nisamma hadvatuDhe jAva hiyae uThAe uThei 2 samaNaM bhagavaM mahAvIraM tikkhutto AyAhiNaM payAhiNaM karei 2 evaM vadAsI-| sadahAmi NaM bhaMte ! niggaMthaM pAvayaNaM, pattiyAmi NaM bhaMte ! niggaMthaM pAvayaNaM, roemiNaM bhaMte ! niggaMdha pAvayaNaM, anbhuTThami NaM bhaMte ! niggaMthaM pA0, evameyaM bhaMte ! tahameyaM bhaMte! avitahameyaM bhaMte ! asaMdiddhameyaM bhaMte! icchiyameyaM bhaMte! paDicchiyameyaM bhaMte! icchiyapaDicchiyameyaM bhaMte! se jaheyaM tunbhe vadahattikadu samaNaM bhagavaM mahAvIraM vaMdati namasati 2 uttarapuracchimaM disIbhAyaM avakkamai 2 tidaMDaM ca kuMDiyaM ca jAva dhAurattAo ya gate Dei 2 jeNeva samaNaM bhagavaM mahAvIre teNeva uvAgacchai 2 samaNaM bhagavaM mahAvIraM tikkhutto AyAhiNaM payAhiNaM karei kareittA jAva namaMsittA evaM vdaasii-||10|| taM kAtyAyanagotrIya skaMdakaparivrAjaka bodha pAmyo ane teNe zramaNa bhajavaMta mahAvIrane vAMdI, namI A pramANe kayuM ke hai| bhagavan ! tamArA mukhathI kevaLIe kahela dharmane sAMbhaLavAne icchaM chaM. he devAnupriya! jema ThIka lAge tema kara, vilaMba na kara. tyAra For Private and Personal Use Only Page #151 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatrth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir vyAkhyAprajJaptiH pachI zramaNa bhagavaMta mahAvIre kAtyAyanagotrIya skaMdaka parivrAjakane bhane tyAM maLelI moTI samAne dharma karo. ahIM dharmakathA kahevI. pachI te kAtyAyanagotrIya skaMdaka parivrAjaka zramaNa bhagavaMta mahAvIranA mukhathI dharmane mAMbhaLI, avadhArI, harSa pAmpo, saMtuSTa thayo, 2 zatake yAvat-vikasita hRdayavALo thayo ane pachI teNe ubhA thai, zramaNa bhagavaMta mahAvIrane triHpradakSINA dai A pramANe kayu ke-he bhaga- uddezaH1 van ! nirgrathanA pravacanamA zraddhA rAkhaM chu. he bhagavan ! niyanA pravacanamAM prIti rAkhaM cha. he bhagavan ! nigraMtharnu pravacana rupe cha, hA // 14 // bhagavan ! nigraMthanA pravacanano huM svIkAra karuM chu. he bhagavan ! e e pramANe ke. he bhagavan ! e rIte che. he bhagavan ! satya che. he bhagavana ! saMdeha vinAnuM che. he bhagavan ! te iSTa che. he bhagavan ! te iSTa pratISTa che, je tame kaho cho. ema karIne te skaMdaka tApasa |zramaNa bhagavaMta mahAvIrane vAMde che, name che, pachI uttara pUrvanI dizAnA bhAgamA jaine te skaMdaka parivrAjake tridaMDane, kuMDikAne, yAvat bhagavA vasrone ekAMta mukyAM ane pachI jyAM zramaNa bhagavaMta mahAvIra virAjyA ke tyA AvI, zramaNa bhagavaMta mahAvIrane traNa pradakSiNA karI te mkaMdaka parivAjaka A pramANe bolyaa-||10|| ___Alitte gaM bhaMte ! loe palitte NaM bhaM0 lo* A0 pa0 bha0 lo jarAe maraNeNa ya, se jahAnAmae-keha gAhAvatI AgAraMsi jhiyAyamANaMsi je se tatya bhaMDe bhavai appasAre mollagarue taM gahAya AyAe egaMtamaMtaM avakamaitti, esa me nitthArie samANe pacchA purA hiyAe suhAe khamAe nissesAe ANugAmiyattAe bhavissai, eSAmeva devANuppiyA! majjhavi AyA ege bhaMDe iDhe kaMte pie maNune maNAme theje vesAsie saMmae bahumae aNumae bhaMDakaraMDagasamANe, mA NaM sIyaM mA NaM uNhaM mA NaM khuhA mANaM pivAsA mA NaM corA mA NaM vAlA %*%*%*%******** For Private and Personal use only Page #152 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatrth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir %A4% 6 mA NaM vaMsA mA Na masagA mA NaM vAiyapittiyasaMbhiyasaM nivAiyavivihA rogAyaMkA parIsahovasaggA phusaMtu-18 vyAkhyA ttika pasa me nitthArie samANe paraloyassa hiyAe suhAe khamAe nIsesAe aNugAmiyattAe bhavissai, saM 2 zatake prajJaptiH icchAmi NaM devANuppiyA! sayameva muMDAviyaM sayameva sehA viyaM sayameva sikvAviyaM sayameva AyAragoyaraM umezaH1 // 146 // || viNayaSeNaiyacaraNakaraNajAyAmAyAvattiyaM dhmmmaaikkhiyN| // 11 // // 14 // dI he bhagavan ! ghaDapaNa ane motanA duHkhI A saMsAra saLagelo cha, vadhAre saLagelo che ane te eka kALeja saLagelo tyA vadhAre saLagelo che jema koI eka gRhastha hoi ane tenuM ghara saLagatuM hoya, tathA te saLagatA gharamAM teno bahu mUlyavALI ane ochA bajana pALI sAmAna hoya, te sAmAnane te gRhastha caLavA deto nathI. paNa te sAmAnane laine ekAMte jAya cha kAraNake te gRhasya ema vicAre to ke, jo thoDo sAmAna bace to mane te AgaLa pAchaLa hivarUpa, sukharUpa, kuzaLarUpa, ane chevaTe kalyANarUpa thaze. e pramANeja hai devAnupriya ! mAro paNa AtmA eka jAtanA sAmAnarUpa ke ane te iSTa, kAMta, priya, suMdara, managamato, sthiratAvAlo, vizvAsapAtra, saMmata, anumata, bahumata, ane ghareNAnA kaMDiyA jevo cha, mATe tene TADha, taDako, mukha, tRSA, cora, vAgha ke sarpa, DAMsa, macchara, vAta, pita zleSma, vagere ane samipAta vagere vagere aneka prakAranA rogo ane jIvaleNa darado tathA pariSaha ane upasargo nukazAna na kare ane jo hu~ tene pUrvokta vinothI bacAvI la to te mAro AtmA mane paralokamAM hitarUpa, sukharUpa, kuzaLarUpa, ane paraMparAe | kalyANarUpa thaze. mATe he devAnupriya! hu~ ichu chu ke ApanI pAse hu~ dIkSita thAuM. muMDita thAuM, pratilekha Adi kriyAone zIkhaM. stra ane tenA arthAne jANuM, tathA hu ircha ke tame AcArane vinayane, vinayanA phaLane, cAritrane, piMDavizuddhayAdika kAraNane, kArakha ARE For Private and Personal Use Only Page #153 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra vyAkhyAprajJaptiH // 147 // www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir saMyama yAtrAne ane saMyamanA nirvAhaka AhAranA nirUpaNane arthAt evA prakAranA dharmane kahoH // 11 // tae NaM samaNe bhagavaM mahAvIre svaMdayaM kacAyaNassagottaM sayameva pavAbeha jAva dhammamAtikkhara, evaM devANuppiyA ! gaMtavvaM evaM ciTThiyavaM evaM nisItiyabvaM evaM tuyadviyanvaM evaM bhuMjiyavvaM evaM bhAsiyavvaM evaM uTThAe 2 pANehiM bhUpahiM jIvehiM satterhi saMjameNaM saMjamiyavvaM, assi ca NaM aThThe No kiMcivi pamAiyavyaM / tae NaM se khaMdae kaccAyaNassagote samaNassa bhagavao mahAvIrassa imaM eyArUvaM dhammiyaM uvaesaM sammaM saMpaDivajjati, tamANAe taha gacchaha taha cihna taha nisIyati taha tupahaha taha muMjai taha bhAsaha taha uTThAe 2 pANehiM bhUehiM jIvehiM satterhi saMjameNaM saMjamiyanyamiti, ariMsa caNaM aDDe No pamAyai / tae pAM se khaMdae kazcAya0 aNagAre jAte IriyAsamie bhAsAsamie esaNAsamie AyANabhaMDamattanikkhevaNAsamie uccArapAsavaNakhelasiMghANajallapAriTThAvaNiyAsamie maNasamie bayasamie kAyasamie maNagutte vaigutte kAyagutte gutte gutidie guttabaMbhayArI cAI lajjU ghaNNe khaMtikhame jiiMdie sohie aNiyANe appussue abahillese susAmaNNarae daMte iNameva NiggaMthaM pAvayaNaM purao kArDa viharai // ( sU0 91) // 12 // pachI zramaNa bhagavaMta mahAvIra poteja te kAtyAyanagotrIya skaMdaka parivrAjakane pratrajita karyo ane yAvat-poteja dharma ko ke:he devAnupriya ! A pramANe januM, A pramANe rahe, A pramANe rahelaM, A pramANe besakuM, A pramANe subuM A pramANe khAnuM, A pramANe bolavu ame A pramANe uThIne prANa, bhUta, jIva tathA sanco viSe saMyamapUrvaka carttanuM, tathA A bAbatamAM jarApaNa For Private and Personal Use Only 2 zatake uddezaH 1 // 147 // Page #154 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir jyAkhyA prajJaptiH // 148 | 2 atake uhezaH 1 X // 148 // ALasa na rAkhavI. pachI te kAtyAyanagotrIya skaMdaka munie te zramaNa bhagavaMta mahAvIrano e pUrva pramANeno dhArmika upadeza sArI nArIte svIkAryo. ana je pramANe mahAvIra AjJA de che te pramANe te skaMdaka muni cAle che, rahe meM, bese che, suve, khAya che, bole. che, tathA uThIne prANa, bhUta, jIva ane sacco tarapha dayApUrvaka varte che tathA e bAvatamA jarA paNa ALasa rAkhatA nathI, have te kAtyAyanagItrIya skaMdaka anagAra thayA, tathA iryAsamiti cAlavAmAM sAvadhAnatAvAlA, bolavAmAM mAvadhAnatAvALA, khAnapAna lAvavAmAM ane levAmA sAvadhAnatAvAlA, potAnA sAmAnane tathA pAtrone levAmAM ane mUkavAmAM kALajIvALA, kaLaze javAmA ane vaDInIti, laghunIti karavAmAM mukha tathA kaMThano mela kADhavAmAM, nAkhavAmAM, koipaNa jAtano mela nAkhavAmA tathA nAsikAno mela nAkhavAmA sAvadhAna, zarIranI kriyAmAM sAvadhAna, mana, vacana ane kAyAne vaza rAkhanAra, sarvane vaza rAkhanAra, iMdriyane vaza rAkhanAra, gupta amacArI, tyAgI, saraLa, dhanyathI kSamAthI sahana karanAra, jIteMdriya, vrata vigerenA zodhaka, koipaNa jAtanI AkAMkSA vinAnA, utAvaLa vinAnA, saMyama sivAya bIje sthaLe cittane nahIM rAkhanAra, suMdara sAdhupaNAmAM lIna, ane dAMta evA skaMdaka anagAra Aja nigraMtha pravacanane AgaLa karI vihare che. // 12 // | tae Na samaNe bhagavaM mahAdhIre kayaMgalAo nayarIo chattapalAsayAo ceDyAo paDinikkhamai 2 bahiyAjaNabayavihAraM viharati / tae NaM se khaMdae aNagAre samaNassa bhagavao mahAvIrassa tahArUvANaM gherANaM aMtie sAmAiyamAiyAI ekkArasa aMgAI ahijaha, jeNeva samaNe bhayavaM mahAvIre teNeva uvAgacchai 2 samaNaM bhagavaM | mahAvIraM vaMdaha namasai 2.evaM vayAsI-icchAmi NaM bhaMte ! tumbhehiM abbhaNuNNAe samANe mAsiMyaM bhikkhupaDima For Private and Personal Use Only Page #155 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatrth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 2 zatake udezaH // 19 // vyAkhyA 18 uvasaMpanjittANaM viharittae, ahAsuhaM devANuppiyAmA paDibaMdha / tae NaM se khadae aNagAre samaNeNaM bhaga-18 pranaptiH vayA mahAvIreNaM ambhaNuNNAe samANe he jAva namaMsittA mAsiyaM bhikkhupaDimaM upasaMpajittANaM viharai, tara // 149 // NaM se khaMdae aNagAre mAsiyabhikkhupaDimaM ahAsuttaM ahAkappaM ahAmaggaM ahAtacaM ahAsammaM kAraNa phAseti pAleti someti tIreti pUreti kiddeti aNupAleha ANAe ArAhei, saMmaM kAraNa phAsittA jAva ArAhettA jeNeva samaNe bhagavaM mahAvIre teNeva uvAgacchaharasamaNaM bhagavaM jAva namaMsittA evaM vayAsI-icchAmiNa bhaMte! tunmehi abbhaNuNNAe samAge domAsiyaM bhikkhupaDima uvasaMpajittANaM viharitae, ahAsuhaM devANuppiyA! mA paDibaMdha, taM ceva, evaM temAsiyaM cAummAsipaM paMca00sattamA, pahama sattarAiMdiyaM docaM sattarAIdiyaM tacaM sattarAtidivaM ahorAtidiyaM egarA, tae NaM se khadae aNagAre egarAidiyaM bhikkhupaDima ahAmuttaM jAva ArAhettA jeNeva samaNe teNeca uvAgaraNati 2 samaNaM bhagavaM ma0 jAba namaMsittA evaM vadAsI-ichAmiNa bhaMte ! tumbhehiM anbhaNuNNAe | samANe guNarayaNasaMvaraM tavokammaM upasaMpajjittANaM viharittae, ahAsuhaM devANuppiyA!mA paDibaMdha // 13 // %.-1.4 have pachI zrIzramaNamagavaMta mahAsIra kRtaMgalA nagarIthI chatrapalAzaka nAmanA caityathI bahAra nIkaLI janapada vihAre the. vihare P. tyAravAda te skaMdaka anagAra zramaNa bhagavaMta mahAvIranA tathArUpa sthaviro pAse sAmAyika vigere agIyAra aMgone zrIkhe che ane| zIkhIne, jyAM zramaNa bhagavaMta mahAvIra virAjyA che tyAM jaine, zramaNa bhagavaMta mahAvIrane cAMdI, namI, A-pramANe bolyA ke-he. - For Private and Personal Use Only Page #156 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagersuri Gyanmandir | 2 zatake umezaH 1 // 15 // bhagavan ! jo tame amati Apo to mAsika mithupratimA dhAraNa karI vicarakA ij chu, he devAnupriya ! jema sukha thAya tema vyAkhyA karo, vilaMba na karo, pachI zramaNa bhagavaMta mahAvIranI anumati lai ne skaMdaka anagAra harSavAlA yaha yArata-zrI mahAvIrane namI mAsika mithupratimAne dhAraNa karI vihare . tyAravAda te skaMdaka anamAra mAsika mithupratImAne satrane anusAre, AcArane anusAre, // 150 // mArgane anumAre satyatApUrvaka ane sArI rI kAyAvaDe sparze , pALe cha, zobhAve , samApta kare , ane tene AjJApUrvaka ArAdhe HD tathA tene kAyavaDe sparzIne yAvat-ArAdhIne, jyAM zramaNa bhagavaMta mahAvIra virAjyA che tyAM AvIne, yAvat-namIne zrI skaMdaka sAdhune dhAraNa karavAnI para pratimA viSa vivecana zrIharibhadrasUrikRta paMcAzaka nAmanA prathamA avAramA paMcAvakarmA paheleyI 10 gAthA | sudhI joha le topaNa kasamaja nIce pramANe: lI pratimA-samapa-pakamAsa. vidhi-aba bhane pANInI eka dattI levI. 2jI pratimA-samaya ve mAsa. vidhi:- ane pANInI meM dati lebI. 3 pratimA-samaya-praNamAsa. 4 pratimA-samavacAra mAsa. 5 pratimA-samaya pAMca mAsa. 6 pratimA-samaya mAsa. 7 pratimA-samayamAta mAsa vidhi:-aya, cAra, pAMca, cha, bhane 7 ema anukrame ajha bhane pANInI itti levI. 8 pratimA-samaya-sAta rAtridivasa. vidhiH-pANI pIcA kyara ekAMtara upavAsa karavA. pAraNe AyaMbIla. gAmanI bahAra rahe, cattA ke parakhe sUI bhane umaDaka besIne je Ave te saharSuH 1 pratimAsamaya-sAta rAtridivasa. vidhiH-(8 pratimA mujaba) vizeSa ubharaka rahetu bane bAMkA zAkadAnI peThe subu vagere, 10 pratimA-samavasAtarAtridivasa. vidhiH [9. pratimAnI vidhi pramANe] vizeSa eTaluke godohAsana bhane vIrAsana, saMkocAine besabu. 11-patimA samaya eka mahorAtra vidhi-pANI vinAno saha. gAmanI bahAra hAthane saMbAvIne rahe. 12 pratimA samaya-ekarAtri. vidhiH bhAma karI nadI kAMThe athavA mekharapara rahe, | bAMkho na paTapaTAvI. 25ASNASISASTES For Private and Personal Use Only Page #157 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir anagAra A pramANe bolpA:-he bhagavam ! jo tame anumati Apo to huM dvimAsika mithupratimAne dhAraNa karIne viharavA ichu chu. he vyAkhyA 2 zatake devAnupriya ! jema sukha upaje tema karo, vilaMba na karo. e pramANe vimAsika, caturmAsika, paMcamAsika, cha mAsika, prathama sAta prajJaptiH rAtridivasanI, bIjI sAtarAtridivasanI, zrIjI sAtarAtridivasanI, cothI ahorAtrinI ane pAMcamI rAtrIdivasanI e pramANe vAra uddezaH1 bhikSupratimAne ArAdhe . tathA chellI eka rAtridivasanI bhikSupatimAne nonusAre ArAdhI, jyAM zrIzramaNabhagavaMta mahAvIra pirA // 15 // jyA he tyAM AbI, zramaNa bhagavaMta mahAvIrane namI te skaMdaka anagAra A pramANe bolyA:- he bhagavan ! jo tame anujJA Apo to hu~ guNaratna saMvatsara nAmanA tapane dhAraNa karIne viharavA icchu chu.he devAnupriya! jema ThIka par3e tema karo, vilaMba na karo. // 13 // tara NaM se khaMdae aNagAre samaNeNaM bhagavayA mahAvIreNaM ambhaNuSaNAe samANe jAva namaMsittA guNarayadasaMbaccharaM tavokammaM upasaMpajittANaM viharati, taM0-paDhamaM mAsa cautthaMcauttheNa amikkhitteNaM tavokammeNaM diyA ThANukkuDae murAbhimuhe AyAcaNabhUmIe AyAmANe rati bIrAsaNeNaM abAuDeNa ya / evaM do mAsaM chaTuMchaTeNaM, evaM tazca mAsaM aTThamaMahameNaM, cautthaM mAsaM dasamaMdasameNaM, paMcamaM mAsaM bArasamaMvArasameNaM, chaI mAsaM coisamaMcoisameNaM, sattamaM mAsaM molasamaM 2 aTThamaM mAsaM aTThArasamaM 2 mavamaM mAsaM cIsatimaMdasamaM mAsaM pAvIsaM 2 ekArasamaM mAsaM cauccIsatimaM 2 bArasamaM mAsaM chabbIsatima ra terasamaM mAsaM aTThAvIsatimaM 2 codda mamaM mAsaM tIsaimaM 2 pannarasamaM mAsaM pattIsatima 2 solasama mAsa cottImahama 2 anivikhateNaM tabokammeNaM sA diyA ThANukkuDue sUrAbhimuhe ApAvaNabhUmIe AyAvemANe rati vIrAsaNeNaM avAuDeNaM, tANaM se khaMdA RELATES For Private and Personal Use Only Page #158 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra 2 zatake vyAkhyA prajJaptiH // 15 // www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir aNagAre guNarayaNasaMvaracharaM tavokammaM ahAsutaM ahAkappaM jAva ArAhettA jeNeva samaNe bhagavaM mahAvIre teNeva uvAgacchai 2 samaNaM bhagavaM mahAvIraM vaMdaha namasai2vahUhiM cautthachaTThahamadasamaduvAlasehiM mAsaddhamAsakhamaNehi vicittehiM tavokammehiM appANaM bhAvemANe vihrti|||14|| uddezaH 1 pachI te skaMdaka anagAra zramaNa bhagavaMta mahAvIranI anumati lai, yAvat-temane namI guNaratna saMvatsara nAmanA tapakarmane dhAraNa // 15 // karIne vihare che. (te tapano vidhi) A pramANe:-pahelA mAsamAM niraMtara upavAsa karavA, ane divase sUryanI sAmI najara mAMDI jyAM taDako Avato hoya tebI jagyAmA ubhaDaka besI rahe. tathA rAtrie kAipaNa vasro oDhayA ke paheryA vinA vIrAsane besI rahe. e pramANe bIje mahine niraMtara aTThama-3 upavAsa karavA. cothe mAse cAra cAra upavAsa, pAMcame mAse pAMca pAMca upavAsa, chahe mAse cha Kcha upavAsa, sAtame mAse sAta sAta upavAsa. AThame mAse ATha ATha upavAsa, navame mAse nava nava upavAsa, dazame mAse daza daza upavAsa, agIyArame mAse agIyAra agIyAra upavAsa, bArame mAse bAra bAra upavAsa, terame mAse tera tera upavAsa, caudame mAse cauda cauda, paMdarame mAse paMdara paMdara. ane soLame mAse soLa soLa upavAsa karavA. ane.sUryanI sAmI najara mAMDI taDakAvALI jagyAe uDaka besI taDako levo tathA rAtrIe kAMipaNa paheryA ke oDhayA zivAya vIrAsane desI rahe, pachI te skaMdaka anagAra guNaratnasaMva|tsara nAmanA tapakarmane sUtrAnusAre, AcArAnusAre, ArAdhIne jyAM zramaNa bhagavaMta mahAvIra virAjyA ke tyAM AvI zramaNabhagavaMta mahAvIrane bAMdI, namI aneka upavAsa chaThTha, ahama, dazama, tathA dvAdazarUpa tapakarmavaDe ane mAsa khamaNa tathA ardhamAsakhamaNarUpa vicitra tapakarmavaDe AtmAne bhAvatA vihare che. // 14 // 2 + For Private and Personal Use Only Page #159 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir vyAkhyAprajJaptiH // 153 // 2 zatake uddezaH 1 1 // 153 // taeNaM se khadae aNagAre teNaM orAleNaM viuleNaM payatteNaM pagahieNaM kallANeNaM siveNaM dhaneNaM maMgalleNaM sassirIeNaM udaggeNaM udattaNaM uttameNaM udAreNaM mahANubhAgeNaM tavokammeNaM suke lukkhe nimmaMse avicammAvapar3he kiDikiDiyAbhUe kise dhamaNisaMtae jAte yAvi hotthA, jIvajIveNa gacchai jIvaMjIveNaciTThai bhAsaM bhAsi ttAvi gilAi bhAsaM bhAsamANe gilAti bhAsaM bhAsissAmIti gilAyati, se jahAnAmae-kaTThasagaDiyA i vA | pattasagaDiyA i vA pattatilabhaMDagasagaDiyA i vA eraMDa kaTThasagaDiyA i vA iMgAlasagaDiyA i vA uNhediNNA sukkA samANI sasaI gacchai sasaI ciTThai evAmeva khaMdaevi aNagAre sasaI gacchai sasaI ciDhai uvacite taveNaM avacie maMsasoNieNaM yAsaNeviya bhAsarAsi padicchanne taveNa teeNaM tavateyasirIe atIva 2 ucasobhemANe 2 ciTThai / / (ma092) // // 15 // have te skaMdaka anagAra pUrvokta prakAranA udAra. vipula, pradatta, pragRhIta. kalyANarUpa, zivarUpa, dhanyarUpa, maMgalarUpa, zobhAyukta, uttama, ujjvala, suMdara, udAra, ane moTA prabhAvabALA tapakarmathI zuSka thayA, rUkSa thayA. mAMsarahita thayA, mAtra hADakAM ane cAmaDIthIja DhaMkAyalA rahyA. cAle tyAre hADakAM khaDakhaDe evA dhayA, have te mAtra potAnA AtmabandhIja gati ane sthiti kare ke, tathA evA durbala thai gayA che ke, bolI rahyA pachI ane bolatA bolatA tathA bolabAna kAma paDe tyAre paNa glAnI pAme he. jema koI eka lAkaDAthI bharelI sagaDI hoya, pAMdaDAthI bharelI sagaDI hoya, pAMdaDA tala ane bIjA koi sukA sAmAnathI bharelI sagaDI hoya, eraDAnA lAkaDAthI bharelI sagaDI hoya, tathA aMgArAthI bharelI sagaDI hoya; jyAre te badhI sagaDIone taDake sukavyA pachI bhAsarAsi pani aNagAre samAlasagaDiyA For Private and Personal Use Only Page #160 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir vyAkhyAprajJaptiH // 14 // 6 DhasaLavAmAM Ave tyAre te sagaDIo avAja karatI karatI gati kare che ane arAja karatI karatI ubhI rahe ke eja pramANe skaMdaka 4/ anagAra paNa jyAre cAle che tathA ubhA rahe che tyAre khaDa khaDa zabda thAya che ane te anagAra tapathI puSTa cha, mAMsa tathA lohIthI 2 zatake kSINa che ane rAkhanA DhagalAmAM bharelA agninI peThe tapavaDe, tejavaDe tathA tapa ane tejanI zobhAvaDe bahu bahu zobhatA rahe che.|| 15 // umezaH1 teNaM kAleNaM 2 rAyagihe nagare jAva samosaraNaM jAva parisA paDigayA, tae NaM tassa khaMdayassa aNa. // 15 // aNNayA kayAi pundharattAvarattakAlasamayaMsi dhammajAgariyaM jAgaramANassa imeyArUbe anbhasthie ciMtie jAva samuppavitthA-evaM khalu ahaM imeNaM eyArUveNaM orAleNaM jAva kise dhamaNisaMtae jAte jIvaMjIveNaM gacchAmi jIvaMjIveNaM ciTThAmi jAva gilAmi jAva evAmeva ahaMpi sasaI gacchAmi masaI ciTThAmi, taM atthitA me uhANe kamme yale bIrie purisakkAraparakkame taM jAva tA me asthi uhANe kamme cale vIrie purisakAraparako jAva ya me dhammAyarie samaNe bhagavaM mahAvIre jiNe suhatthI viharai tAva tA me seyaM kallaM pAuppabhAyAe rayaNIe phulluppalakamalakomalummiliyaMmi ahApAMDure pabhAe rattAsoyappakAsakiMsuyasuyamuMhaguMjaddharAgasarise kamalAgaramaMDayohae udviyaMmi sUre sahasmarassimi diNayare teyasA jalaMte samaNaM bhagavaM mahAvIraM vaMdittA jAva pajjuvAsittA samaNeNaM bhagavayA mahAvIreNaM ambhaNuNNAe samANe sayameva paMcamahavvayANi ArovettA samaNA ya samaNIo ya khAmettA tahArUvehi therehiM kaDAIhiM sadi vipulaM pabvayaM saNiya 2 durUhittA meghaghaNasannigAsaM devasannivAtaM puDhavIsilAvayaM paDilehittA dambhasaMthArayaM saMtharittA dambhasaMthArovagayassa saMlehaNAjosaNAja SARA For Private and Personal Use Only Page #161 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra vyAkhyAprajJaptiH // 155 // www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir siyassa bhattapANapaDiyAivivayassa pAovagayassa kAlaM aNavarkasvamANassa biharitaettika evaM saMpehei 2 takale pAupabhASAe rayaNIe jAba jalate jeNeva samaNe bhaga0 jAva pajjuvAsati, khaMdayAi ! samaNe bhagavaM mahAvIre dayaM aNagAraM evaM vayAsI-se nUNaM taba svaMdayA ! puruvarattAvarapsakAlasa0 jAva jAgaramANassa imeyArUve ambhanthie jAva samupyajjitthA - evaM khalu ahaM imeNaM eyArUveNaM taveNaM orAleNaM vipuleNaM taM veba jAva kAlaM aNavakakhamANassa viharittapattikahu evaM saMpeheti 2 ka pAuppabhAyAe jAba jalate jeNeva mama aMtie teNeva hanyamAgae, se nUNaM khaMdayA ! aDDe samaThThe !, haMtA asthi, ahAsuhaM devANuppiyA ! mA paDibaMdhaM / // ( sU0 93 ) / / 16 / te kAle te samaye rAjagRha nagaramAM samavasaraNa thayuM. ane ( dharma zravaNa karIne) sabhA pAchI cAlI gar3a. have koi eka divase rAtrIne pAchale pahore jAgatA jAgatA dharma viSe vicAra karatA te skaMdaka anagAranA manamAM A pramANe saMkalpa thayo ke:- huM pUrva prakAranA udAra tapakarmavaDe yAvat - durbala thaha gayo . ane mArI SadhI nADIo bahAra tarI AvI che. tathA huM mAtra AtmabaLathIja gati ane sthiti karuM huM yAvat-bolatA bolatAM paNa glAna yaha jAuM chaM. e sagaDIo pramANe huM paNa cAluM huM ane besuM huM tyAre khaDa khaDa zabda thAya che, AvI sthitimAM paNa mane utthAna che, karma che, baLa che, vIrya le, ane puruSAkAra parAkrama paNa che ane jyAMmudhI mArA dharmAcArya, dharmopadezaka, ane zubhArthI zramaNa bhagavaMtamahAvIra jina cihare che, tyAMsudhI arthAt zrImahAvIranI samakSa mAruM kalyANa che mATe AvatI kAle prakAzavALI rAtri thayA pachI maLasakUM thayA pachI, komaLa kamaLa khIlyA pachI, tathA eka jAtanA For Private and Personal Use Only 2 zatake uddezaH 1 | / / 155 // Page #162 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra upAkhyAprajJaptiH // 156 // www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir hariNanI AMkho ughaDayA pachI, nirmaLa prabhAta thayA pachI ane rAtA azokanI jevA prakAzavALo, kesuDAM, popaTanI cAMca, ane caNoThInA aradhA bhAga jevo lAla, kamaLanA samUhavALA canakhaMDone vikasAvanAze, hajAra kiraNovALo tathA tejathI tejasvI evo sUrya ugyA pachI zrIzramaNa bhagavaMta mahAvIra pAse jai, temane vAMdI, namI tathA teonI paryupAsanA karI, zramaNa bhagavaMta mahAvIranI anumati lar3a, pAMca mahAvratone AropI, sAdhu tathA sAdhvIone khamAvI, tevA prakAranA yogya sthaviro sAthai vipula parvata upara dhIme dhIme caDI, meghanA samUhanI jevA varNavALA ane devoneM uttaravAnA ThekANArUpa pRthivIzilApaTTkanuM pratilekhana karI, tenA upara DAbhano saMthAro pAtharI, AtmAne saMlekhanA tathA jhoSaNathI yukta karI, khAnapAnano tyAga karI. vRkSanI peThe sthira rahI mAre kALanI avkaaNkssaa| na karatAM viharakhuM joie. e pramANe vicAra karI, prAtaHkALa thayA pachI yAvat-sUrya ugyA pachI jyAM zramaNa bhagavaMta mahAvIra virAjyA che, tyAM jai paryupAsanA kare che. pachI 'he skaMdaka' ! ema kahI zramaNa bhagavaMtamahAvIre skaMdaka anagArane A pramANe kachu ke:- he skaM daka! rAtrInA pAchalA pahore jAgatA jAgatA dharma viSe ciMtana karatAM tane A pramANe saMkalpa thayo hato ke, huM e pUrva prakAranA udAra ane vipula tapavaDe bahu dubaLo thayo chu mATe yAvat bhAre kALanI avakAMkSA na karatAM vihara e ucita che| ane e pramANe teM vicAra karI savAra thatAMja yAvat sUrya ugyA pachI tuM zIghra mArA tarapha Avyo che. to he skaMdaka! tuM kahe ke e sAcI bAta che ? hA e sAcI bAta che. devAnupriya ! jema sukha thAya tema karo, paNa vilaMba na karo. // 16 // tae NaM se khaMdara aNagAre samaNeNaM bhagavayA mahAvIreNaM anbhaNuNNAe samANe haTThatuTTha jAva hayahiyae uTThAe uTThei 2 samaNaM bhagavaM mahA* tikkhutto AgrAhiNaM payAhiNaM karei 2 jAva namasittA sayameva paMca For Private and Personal Use Only 2 zatake uddezaH 1 // 156 // Page #163 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 2 zatake uddezaH1 157 // 8 mahabbayAI Aruhei 2ttA samaNe ya samaNIo ya svAmeha 2 sAtahArUvehi gherehi kaDAIhiM saddhiM vipulaM pabvayaM vyAkhyAprajJapti saNiyaM 2 durUheDa mehagaNasannivArya puDhabIzilAvayaM paDilaheDa 2 uccArapAsavaNabhUmi paDilehei 2 danbhasaMdhArayaM saMtharaha 2ttA puratthAbhimuhe. saMpaliyaMkarimanne karayalapariggahiyaM dasanahaM sirasAvattaM masthae aMjali kaDu evaM // 157 // vadAsI-namo'sthu NaM arahaMtANaM bhagavaMtANaM jAva saMpattANaM, namo'tthu Na samaNassa bhagavao ma. jAva saMpAviukAmassa, baMdAmi NaM bhagavaMtaM tattha gayaM ihagate, pAsau me bhaya tatvagae ihagayaMtika? baMdai namasati 2 | evaM vadAsI-punvipi mae samaNassa bhagavao mahAvIrassa aMtie sabve pANAivAe paJcakravAe jAvajIvAe jAva micchAdamaNasalle paccakkhAe jAvajIvAe, iyANipi ya gaM samaNassa bha0 ma0 aMtie savvaM pANAivArya | paJcakvAmi jAyajIvAe jAva mirachAdasaNasallaM paJcakvAmi, evaM sabdha asaNaM pANaM khA0 sA. caunvihaMpi AhAraM paJcakkhAmi jAvajjIvAe, japi ya imaM sarIraM i8 kaMtaM piyaM jAva phusaMtustika eyaMpiNaM carimehiM ussAsanIsAsehiM vosirAmittikaDDa saMlehaNAjUsaNAjUsie bhattapANapaDiyAikkhie pAovagae kAlaM aNavakakhamANe viharati / // 17 // _ pachI ne skaMdaka anagAra zramaNabhagavaMta mahAvIranI anumati laine harSavALA, saMtuSTa thai, yAvat-vikasita hRdayavALA thaine ubhA thayA. ubhA yaha zramaNabhagavaMtamahAvIrane traNavAra pradakSINA karI namaskAra karI potAnI meLeja pAMca mahAvatone grahaNa kare che, grahaka karI 6 sAdhu ane sAdhvIone khamAve , khamAvI devA prakAranA yogya saviro sAthe vipula parvata upara dhIme dhIme caDI, meghanA samUhanI jevA For Private and Personal Use Only Page #164 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir vyAkhyA prajJapti // 158 // 2 zataka umezaH1 158 // | prakAzavAlA ane devanA rahegaNarUpa pRthivIzilApaTTakane paDilehe-cAre bAju tapAse , tema karI baDInIti ane laghunIti karavA nA sthAna ne tapAse . pachI te zIlapaTaka upara DAbhano saMthAro pAtharI, pUrva dizA tarapha mukha rAkhI paryakAsane besI, daze nakha sahita bane hAthane megA karI, mAthA sAthe aDakAvI, banne hAthane joDI A pramANe bolyA:-arihaMta bhagavaMtane yAvat-acaLa svarUpane prApta paelAone namaskAra thAo. tathA acaLa sthAnane pAmavAnI icchAvAlA zramaNabhagavaMta mahAvIrane namaskAra thAo. tyAM rahelA zramaNabhagavaMtamahAvIrane ahIM rahelo huM vAMdu chu, tyAM rahelA zramaNabhagavaMtamahAvIra ahIM rahelA mane jUo, ema karI bhagavaMtane vAdI, namI, A pramANe bolyA ke:-meM pahelA zramaNabhagavaMtamahAvIranI pAse koipaNa jIvano vinAza na karaco, koipaNa prakAre koine duHkha na deva' eSo niyama jyAMsudhI jIMdagI Take tyAMsudhI lIdho hato ane yAvat-'vastunu jJAna, jevI vastu hoya teja karavU, paNa tethI jurdu ke ulaTuM na samajavU' evo paNa niyama jyAMsudhI jI tyAMsudhI pALavAno nirNaya ko hato ane hamaNA paNa zramaNabhagavaMtamahAvIra | pAse jyAMmadhI jIq tyAMsudhI 'koine koipaNa prakAre duHkha na devU' ane yAvat 'vastunuM jJAna, senA svabhAva uparathI karavU' paNa tethI jUdaM na karaghu evA niyamo laDaM Du tathA sarva prakAranI khAvAnI vastuno, sarva prakAranA pANIno, sarva prakAranA mevA, miSTAnano, ane| sarva prakAranA masAlA tathA mukhavAsono ema cAre jAtanA AhArano jyAMsudhI jIq tyAMsudhI tyAga karuM chu. vaLI je A duHkhane na | devA lAyaka yAvat-iSTa, kAMta ane priya mAruM zarIra cha, tene paNa huM mArA rellA zvAsocchvAse tyAga karI daiza, ema karI | nene saMlekhanA ane jhUSaNA karI, khAna, pAnano tyAga kayoM, tathA te jhADanI peThe sthira rahI kAlanI avakAMkSA na karatAM vihare ke, rahe the. // 17 // ARAT For Private and Personal Use Only Page #165 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir tae NaM se khadae aNa. samaNassa bha. matahAsvANaM therANaM aMtie sAmAiyamAdiyAI ekkArasa aMgAI vyAkhyApraznatiH ahi jitA bahupaDipuNNAI duvAlasavAsAI sAmanapariyAgaM pAuNittA mAsiyAe saMlehaNAe attANaM jhUsittA 2 zatake sahi bhattAI aNasaNAe chedettA AloiyapaDikate samAhipatte ANupuSvIe kAlagae (sU094) tae uddezaH1 // 159 // 4ANaM te therA bhagavaMto vaMdayaM aNa. kAlagayaM jANittA parinibANavattiyaM kAussaggaM kareMti 2 pattacIvarANi giNhaMti vipulAo paJcayAo saNiyaM 2 paJcoruhaMti 2 jeNeba samaNe bhagavaM ma0 teNeva uvA0 samaNaM bhayavaM ma. vadati namasaMti 2 evaM padAsI--evaM khallu devANuppiyANaM aMtevAsI khaMdae nAma aNagAre pagaibhahae paga-2 tiviNIe pagatiuvasaMte pagatipayaNukohamANamAyAlome miumadavasaMpanne allINe bhaddae viNIe, se NaM devANupiehiM abbhaNuNNAe samANe sayameva paMca mahabbaNaNi ArovittA samaNe ya samaNIo ya svAmettA amhe hiM saddhi vipulaM pabvayaM taM ceva niravasesaM jAba bhANupubdhIe kAlagae ime ya se AyArabhaMDae / bhaMtetti bhagavaM go| yame samaNaM bhagavaM ma. vaMdati namaMsati 2 evaM bayAsI-evaM khalu devANuppiyANaM aMtevAsI mbadae nAma aNa. | kAlamAse kAlaM kivA kahiM gae? kahiM ubavaNNe, goyamAi samaNe bhagavaM mahA. bhagavaM goyama evaM bayAsIevaM khalu goyamA! mama aMtevAsI khaMdae nAma aNagAre pagatibha0 jApa se NaM mae ambhaNuNNA samANe mayameva paMca mahabbayAI AruhettA taM ceva savaM avisesiya neyamvaM jAva AlotiyapaDikate samAhipatta kAlamAse | kAlaM kiyA adhue kappe devatAe uvavaNe, tattha NaM atgaiyANa devANaM yAvIsaM sAgarovamAI ThitI pa0, tassa TRASEX For Private and Personal Use Only Page #166 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir vyAkhyA paNaM bhavavAhati bujhihiti mADasI / 2-1 // viro pAse sAmAri prajJaptiH // 160 // 2 zatake umezaH1 // 16 // NaM khaMdayassavi devassa bAvIsaM sAgarovamAI ThitI paNNasA / se NaM bhaMte ! khaMdae deve tAo devalogAo Au khaeNaM bhavakrabaeNaM ThitIkha0 aNaMtaraM cayaM caittA kahiM gacchihiti ? kahiM ubavajihiti?, goyamA ! mahA| videhe vAse sijjhihiti bujjhihiti muzcihiti parinivAhiti savvadukkhANamaMtaM karehiti (suu095)|| | khaMdao sammatto / / bitIyasayassa paDhamo uddeso // 2-1 // dra have te skaMdaka anagAra zramaNabhagavaMtamahAvIranA tevA prakAranA sthaviro pAse sAmAyika vagere agyAra aMgone bhaNIne pUrepUrA cAra varSo sudhI sAdhupaNu pALI, eka mahinAnI saMlekhanAvaDe AtmAne saMyojI, sATha TaMka khAdhA vinAnA bItAvI, Alocana ane pratikramaNa karI, samAdhi prApta karI, kramapUrvaka kALadharmane pAmyA. pachI te skaMdaka anagArane maraNa pAmelA jANI, tenA parinirvANa nimitte kAyotsarga-eka prakAraceM dhyAna dhare che. ane tenA vastro ane pAtro le che. pachI te vipula parvata uparathI dhIme dhIme utarI, jyAM zrIzramaNabhagavaMtamahAvIra virAjyA che tyAM AvI zramaNabhagavaMtamahAvIrane vAMdI, namI de sthaviroe A pramANe kaDaM ke:-Apa devAnupriya ziSya skaMdaka nAmanA anagAra, je svabhAve bhadra, vinayI, zAMta, ochA krodha, mAna, mAyA ane lobhavALA, atyaMta nira| bhimAnI, gurunI sAthe rahenArA, koine saMtApe nahIM evA, ane gurubhakta hatA. tathA je Apa devAnupriyanI anumatithI potAnI meLeja | pAMca mahAvratone AropI, sAdhu, sAdhvIone khamAvI, amArI sAdhe vipula parvata upara AvyA hatA. yAvat-te kramapUrvaka kALadharmane pAmyA che. ane A tenA upakaraNo cha, have 'bhagavan !' ema kahI bhagavAn gautame zramaNabhagavatamahAvIrane bAMdI, namI A pramANe kaghu ke-Apa devAnupriyanA ziSya For Private and Personal Use Only Page #167 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatrth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir uddezaH2 // 16 // skaMdaka nAmanA anagAra kAlamAse kALa karI kyA gayA cha ane kyA utpana thayA che? tyAre he gautama vagere' ema kahI AmaMtrI vyAkhyA zramaNa bhagavaMta mahAvIre bhagavAn gautamane A pramANe kadhu ke-he gautama! te svabhAve bhadra mArA ziSya skaMdaka nAme anagAra mArI prajJaptiH ema kahI AmaMtrI anumatithI potAnI meLeja pAMca mahAvratone AropI, Alocana ane pratikramaNa karI, samAdhi pAmI kAlapAse kALa karI acyutk||16|| lpamAM devapaNe utpanna thayA che. te kalpamA keTalAka devornu paNa bAbIza sAgaropamanuM AyuSya che. ane te skaMdakadevanuM paNa nAvIsa tasAgaropamanuM AyuSya che. (gautame ka) he bhagavan ! te skaMdaka deva, te AyuSyano kSaSa thayA pachI, te bhavano kSaya yayA pachI ane te | sthitino kSaya yayA pachI te devalokathI cyavIne turataja kyA jaze ? ane kyA utpanna yaze? he mautama ! te skaMdaka deva potAnuM AyuSya pUruM karyA pachI mahAvidehakSetramA siddha thaze, buddha thaze, mukta thaze, parinirvANa pAmaze ane sarva duHkhono vinAza karaze. // 95 / / | skaMdaka kathA samApta thai. bhagavat sudharmasvAmIpraNIta zrImadbhagavatIsUtranA bInA zatakano prathama uddezAno mUlArtha saMpUrNa thayo. uddezaka 2. kati NaM bhaMte ! samugghAyA paNNatA, goyamA! satta samugdhAyA paNNattA, taMjahA-vedaNAsamugghAe evaM samugghAyapadaM chAumatthiyasamugghAyavaja bhANiyadhvaM, vemANiyANaM kasAyasamugghAyA appAbahuyaM / aNagArassa haNaM bhaMte ! bhAviyappaNo kevalisamugyAya jAva sAsayamaNAgayaddhaM ciTThati, samugdhAyapadaM neyabvaM (suu096)| For Private and Personal Use Only Page #168 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir vyAkhyA pravAti // 162 vitIyasae vitIyoiso bhANiyavyo / 2-2 // // hA [pra0] he bhagavan ! keTalA samudghAto kahyA cha ? [u.] he gautama ! samudghAto sAta kahyA he te A pramANe-vedanA samud 2 zatake ghAta vigere (kaSAyasa0, mAraNAMtikasa0 vaikriyasa* taijasasa0 AhArakasa. ane kevalisa0) chelluM samudghAtapada jANavU, paraMtu temA udezaH2 AvatI chAbasthika samudghAtanI hakIkata na kahevI ane e pramANe vaimAniko sudhI jANavU tathA kaSAyasamudghAto ane alpabahutva |3| // 162 / / kahe, [pra0] he bhagavan ! bhAvitAtmA anagArane kevalisamudghAta AkhA bhaviSyakALamudhI zAzvatI rIte rahe ? [u0] he gautama ! | ahIM paNa samudghAtapada-jANavaM. // 96 // "bhagavat sudharmasvAmIpraNIta zrImad bhagavatImatranA bIjA zatakamAM bIjA uddezAno mUlArtha saMpUrNa thayo. uddezaka 3. kati NaM bhaMte! puDhavIo panattAo?, jIvAbhigame neraiyANaM jo vitio uddeso so neyabyo, puDhaviM dra ogAhittA nirayA saMThANameca paahllN| [vikvaMbhaparikkhevo vaNNo gaMdho ya phAso ya // 1 // ] jAva kiM sabvapANA ubavaNNapubbA ?, haMtA goyamA ! asatiM aduvA aNatakhutto (sU097) puDhavI uddeso // 2-3 // [pra.] he bhagavan ! pRthivIo keTalI kahI che? [u0] he gotama ! jIvAmigamasUtramA kahelo, nairayikono bIjo uddezaka | jANavo. te uddezakamAM pRthivIo saMbaMdhI hakIkata he, tathA nArako saMbaMdhI, naraka pRthivInI jADAi saMbaMdhI, teonA saMsthAna saMbaMdhI, For Private and Personal Use Only Page #169 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir vyAkhyAprajJaptiH // 163 / / ane bIjI paNa hakIkata ke. [40] he bhagavan ! zuM sarva jIvo upapannapUrva che ! arthAt zuMbadhA jIvo ratnaprabhA pRthivInAM trIzalAkha narakomA AvI gaelA che ? [u.] he gautama ! hA, anekavAra athaSA anaMtabAra badhA jIvo ratnaprabhA pRthivInA trIzalAkha narakomA 2 zatake AvI gayA che. pRthivI uddezo kahevo. // 17 // uddezaH2 bhagavat sudharmasvAmIpraNIta zrImadbhagavatImatranA bIjA zatakamA zrIjAuddezAno mUlArtha saMpUrNa thayo. ||163 // uddezaka kati Na bhaMte ! iMdiyA pannattA!, goyamA! paMciMdiyA pannattA, taMjahA-padamillo iMdiyauddeso neyamvo, saMThANaM bAhulla pohattaM jAva alogo (suu098)| bIyasae iMdiyauddeso cauttho // 2-4 // [pra0] he bhagavan ! keTalI iMdriyo kahI cha ? [u.] he gautama ! pAMca iMdriyo kahI che. te A pramANe sparza vagere. ahIM prajJApanAmatramA kahelo iMdriya saMbaMdhI uddezaka kahevo. tathA temAM kahyA pramANe iMdriyano ghATa, jADAi, ane pahoLAi paNa kahevI tathA aloka sudhInA vivecanavALo Akho iMdriya uddezaka kahevo. // 98 // bhagavat sudharmasvAmIpraNIta zrImadbhagavatImatranA bIjA zatakamAM cothA uddezAno mRlArtha saMpUrNa thayo. uddezaka 5. aNNautthiyANa bhaMte! evamAikkhaMti bhAsaMti pannati paraveMti, taMjahA-evaM khalu niyaMThe kAlagae samANe | For Private and Personal Use Only Page #170 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir vyAkhyAprajJaptiH // 16 // 8 devarabhUSaNaM appANeNaM se NaM tattha No anne deve no annesiM devANaM devIo ahijuMjiya 2 pariyArei 1, No appaciyAo devIo abhimuMjiya 2 pariyArei 2, appaNAmeva appANaM viuvyiya 2 pariyArei 3, egevi ya gaM A2 zatake jIve egeNa samaeNaM do vede vedeha, taMjahA-itthivedaM purisavedaM ca, evaM parautthiyavattavyayA neyabvA jAva isthi udezaH2 vedaM pa0 / se kahameyaM bhaMte ! evaM?, goyamA! japaNaM te annautthiyA evamAikkhaMti jAva ityivedaM ca purisavedaM | 4 // 164 // ca, je te evamAsu micchaM te evamAhaMsu, ahaM puNa goyamA! evamAtikkhAmi bhA0pa0 parU-evaM khalu niyaMThe kAlagae samANe annayaresu devaloesu devattAe uvavattAro bhavanti mahiDDhIesu jAva mahANubhAgesu dUragatIsu ciradvitIesu, se NaM tasya deve bhavati mahiDDIe jAva dasa disAo ujjovemANe pabhAsemANe jAva pddiruuve| se NaM tattha anne deve annesiM devANaM devIo abhimuMjiya 2 pariyArei 1, appaNacciyAo devIo abhijuMjiya 2 pariyArei 2, no appaNAmeva appANaM viubviya 2 pariyArei 3, ege'viya NaM jIve egeNaM samaeNaM egaM vedaM bedei, taMjahA-ithivedaM vA purisavedaM vA, je samayaM isthivedaM vedei No taM samayaM purusaveyaM veei, jaM samayaM purisaveyaM veei no taM samayaM itthiveyaM vedeha, ithiveyassa udaeNaM no purisavedaM veei, purisaveyassa udaeNaM no itthiveyaM veei, evaM khalu ege jIve egeNaM samaeNaM egaM vedaM vedeha, taMjahA-itthIveyaM vA purisaveyaM vA, itthI ityiveeNaM udineNaM purisaM patthei, puriso purisaeNaM udinnaNaM ityi patthei, dovi te annamannaM pattheti, taMjahAitthI vA purisaM purise vA itthi // (sU099) / se NaM tattha seNaM tattha deve bhAsa devatAe uvA agnesi devANa devamahiGgadIpa jAva dasa visAmamaDiGgadIsa jAba mahAyuH veSaNaM udineNaM purisa patyAra egeNaM samaeNaM ega vedavaSNaM no parisavevaM vee| For Private and Personal Use Only Page #171 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatrth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir vyAkhyAprajJaptiH 2 zatake uddezaH5 // 15 // [ma0] he bhagavan ! anyatIthiko A pramANe kahe the, bhASe.ke, jaNAve che. ane prarUpe ke. "koipaNa sAdhu kALa karyA pachI dAdeva thAya ane te deva tyAM vIjA devo sAthe athavA bIjA devonI devIo sAthe viSayasevana karato nathI. nemaja potAnI devIone | | vaza karIne teonI sAye paNa paricAraNA karato nathI, paNa te deva, poteja potAnAM navAM ve rupa dhAraNa kare che. temA eka rUpa devanuM ane bIju rupa devInuM hoya ke e pramANe be rUpa banAvIne te deva devI sAdhe viSayasevana kare . e pramANe eka jIva ekaja kALe ve | vedane anubhave cha:- 1 puruSaveda ane strIveda. A pramANe anyamatAvalaMba onI vaktavyatA kahevI ane te strIveda ane puruSaveda." he bhagavan ! te e pramANe kema thAya ? [u0] he gautama! je te anyatIthiko e pramANe ko che, strIveda ane puruSaveda. te anyamatAva. laMbIoe je pramANe kAMche te asatya kayu ke. vaLI he gautama! hu~ to A pramANe kahuM huM, bhASu chu, jaNAvU , ane prarUpuMchu ke koipaNa nigraMtha maryA pachI koi eka devalokamAM utpana thAya che, je devaloko moTI RddhivALA moTA prabhAvadhALA, dUra javAnI zaktivAlA ane| | lAMcA AyuSyavALA hoya che. pavA devalokamA jaine te sAdhu moTI RddhivAko ane daze dizAne prakAzita karato, zobhAyamAna karato, te svarUpavAna deva thAya ke ane tyAM te deva bIjA devo sAthe tathA bIjA devanI devIo sAdhe teone baza karIne paricAraNA kare cha temaja potAnI devIone vaza karIne paricAraNA kare che. paNa pote potAnA ve rupa banAvIne paricAraNA karato nathI. eka jIva eka vedane anubhave ke:-kIveda, ke puruSaveda. je samaye strIvedane vede che, te samaye puruSavedane nathI vedato. je samaye puruSavedane vede ke te samaye strIvedane nathI vedato. strIvedanA udayathI puruSavedane nI vedato. puruSavedanA udayathI strIvedane nathI vedato. mATe eka jIva eka samaye eka vedane vede he. te A pramANe:-rkha beda, ke puruSaveda. jyAre strIvedano udaya thAya tyAre strI puruSane prArthe che ane For Private and Personal use only Page #172 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagersuri Gyanmandir vyAkhyA CA 2 zatake uddezaH5 prajJaptiH // 166 // // 166 // SAKASH %ARRRA%AA% jyAre puruSavedano udaya thAya tyAre puruSa strIne prAya cha arthAt te bane paraspara eka bIjAne prArthe che. te A pramANe:-strIpuruSane prAthai che ane puruSa strIne prArtha ke. // 19 // udagaganbhe NaM bhaMte ! udagaganbhetti kAlato kevaciraM hoi?, goyamA! jahanneNaM evaM samaya, ukkoseNaM chammAsA // tirikkhajoNiyagambhe NaM bhaMte ! tirikvajoNiyagambhatti kAlao kevaciraM hoti?, goyamA ! jahaneNaM aMtomuhutaM, ukoseNaM aTTa sNbcchraaii|| maNussIganbhe NaM bhaMte ! maNussIganbhetti kAlao kevaccira hoi, goyamA! jahanneNaM aMtomuhattaM, ukkoseNaM pArasa saMbaccharAI // (mu010) / [pra0] he bhagavan ! udaka garbha e keTalA samaya suMdhI 'udaka garbha rUpe rahe ? [u0] he gautama! te ochAmA orcha eka samaya sudhI ane vadhAremA badhAre cha mahinA sudhI 'udaka garbha rUpe rahe. [pra0] he bhagavan ! tiryagyonikagarbha e keTalA samaya sudhI 'tIryagyonika garbharUpe rahe ? [u0] he gautama! te ochAmA orcha aMtarmuhUrta sudhI ane vadhAremA vadhAre ATha varasa sudhI tiryagyonika garbharUpe rahe. [pra.] he bhagavan ! manuSIgarbha e keTalA samaya sudhI manuSIgarbharUpe rahe ! [u0] he gautama ! te ochAmAM ochu aMtarmu|harta sudhI ane vadhAremAM vadhAre cAra varasa sudhI 'manuSIgarma rUpe rahe. / / 100 / ___kAyabhavatthe Na bhaMte! kAyabhavatthetti kAlao kevaciraM hoi', goyamA! jahaneNaM aMtomuhattaM ukoseNaM caubvIsaM saMbaccharAI // (suu0101)| [H0] he bhagavan ! kAyabhavasya e keTalA samaya sudhI 'kAyabhavastha' rUpe rhe| [u0] he gautama ! te ochAmA ochaM aMtamuharta % For Private and Personal Use Only Page #173 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatrth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir sudhI ane vadhAremA badhAre covIza varasa sudhI 'kAyabhavastha rUpe rahe. // 101 / / vyAkhyA- maNussapaMceMdiyatirikvajoNiyadhIe NaM bhaMte! joNiyabhae kevatiyaM kAla saMciTTai, goyamA! jahannaNaMdA2zatake prajJaptiH aMtomuhatta ukoseNaM vArasa muhuttA // (sU0 102) // uddezaH5 // 167 // . [ma.] he bhagavan ! manuSI ane paMceMdriya tiyaMcaNI saMbaMdhI yonigata bIja te keTalA kALa sudhI 'yonibhUta' rUpe rahe. [u0] he | // 16 // gautama ! te kamatImA kamatI aMtaramuhurta sudhI ane vadhAremA vadhAre pAramuharta 'yonibhUta' rUpe rahe hai. // 102 // egajIve NaM bhaMte ! joNie bIyambhUe kevatiyANaM puttasAe havyamAgacchA, goyamA ! jahaneNaM ikassa vA doNhaM thA tiNhaM vA ukoseNaM sayapuSTuptassa jIvANaM puttattAe havyamAgaraNati (sU0 103) / / [ma.] he bhagavan ! eka jIva eka bhavamA keTalA jaNano putra thAya ? [u.] he gautama! eka jIva ochAmA ochA eka jaNano ke traNa jaNanI ane vadhAremA badhAre baseMdhI navaseM jaNano putra thAya. // 103 // BI pagajIvassa Na bhaMte ! egabhavaggahaNeNaM kevaiyA jIvA puttattAe habbamAgacchaMti ?, goyamA! jahanneNaM iko dAvA do vA tinni vA, ukoseNaM sayamahassapuhattaM jIvANaM puttattApa habvamAgacchaMti, se keNatuNaM bhaMte ! evaM budhai jAvahabvamAgacchai ?, goyamA ! itthIe ya purisassa ya kammakaDAga joNIe mehuNavattie nAma saMjoga smu.| ppalaha, te duhao siNehaM saMciNaMti 2 tattha NaM jahanneNaM gako vA do vA tiSiNa vA ukoseNaM sayasahassapuhattaM dAjIvANaM puttattAe habvamAgacchati, se teNadeNa jAva havyamAgacchada (suu0104)| ARREARRC % For Private and Personal Use Only Page #174 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra vyAkhyA prajJaptiH // 168 // 2 zatake uddezaH5 // 168 // www.kobatirth.org [ma.] he bhagavan ! eka jIvane eka bhavamA keTalA putro thAya ? [u0] he gautama ! ochAmA ochA eka, ve ke traNa ane vadhAramA vadhAre bethI navalAkha jeTalA putra thAya. [pra0] he bhagavan ! tema yavAnuM zuM kAraNa ? [u0) he gautama ! strI ane puruSane karmakRta yonimAM madhunIka nAmano saMyoga utpanna thAya che. tyArapachI te banne vIrya ane lohIno saMbaMdha kare che ane pachI temA ochAmA ochA eka, be ke traNa ane vadhumAM vadhu nava lAkha sudhI jIvo putra tarIke utpanna thAya he. he gautama ! te mATe pUrva pramANe kayuM che. // 104 // mehuNeNaM bhaMte ! sevamANassa kerisie asaMjame kajaha?, goyamA ! se jahAnAmae kei purise rUyanAliyaM vA bUranAliyaM vA tattaNaM kaNaeNaM samabhidhaMsejjA erisaeNaM goyamA mehuNaM sevamANassa asaMjame kabjada, sevaM bhaMte ! sevaM bhaMte ! jAva viharati // (mU. 105) / / [pra0] he bhagavan ! maithunane sevatA manuSyane kevA prakArano asaMyama hoya ? [u.] he gautama ! jema koI eka puruSa hoya ane | te tapAvelA sonAnA sarIyAvaDe rUinI naLIne ke balokhAMnI naLIne bALI nAkhe. he gautama! tebA prakAranA maithunane sevatA manuSyane asaMyama hoya. he bhagavan ! te e pramANe che ema kahI vihare ke. // 105 // | tae NaM samaNe bhagavaM mahAvIre rAyagihAo nagarAo guNasilAo ceiyAo paDinikkhamai 2 bahiyA jaNavayavihAraM viharati / teNaM kAleNaM 2 tuMgiyA nAmaM nagarI hotthA, vapaNao, tIse NaM tuMgiyAe nagarIe bahiyA uttarapuracchime disIbhAe puSphavatie nAmaM cetie hotthA, baNNao, tattha NaM tuMgiyAe nayarIe yahave samaNoH | For Private and Personal Use Only Page #175 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir vyAkhyA IP prajJaptiH // 169 // 2 zatake uddezaH5 // 169 // vAmayA parivasati aDDhA dittA vicchiNNavipulabhavaNasayaNAsaNajANamAhaNAiNNA bahudhaNabahujAyarUvarayayA AogapaogasaMpauttA vicchaviyavipulabhattapANA bahudAsIdAsagomahisagavelayappabhUyA bahujaNassa apari| bhUyA abhigayajIvAjIvA ucaladdhapuNNapAvA AsabasaMvaranirakiriyAhikaraNabaMdhamokkhakusalA asahejadevA suranAgasucaNNajakkharakhasakinarapuirisagarulagaMdhavyamahoragAvIehiM devagaNehiM niggaMthAo pAvayaNAo a| NatikamaNijjA, NiggaMthe pAvayaNe nissaMkiyA nikaMkhiyA nivitigicchA laTThA gahiyaTThA pucchigaTThA abhigayaTThA viNicchiyaTThA advimiMjapemmANurAgarattA, aymaauso| niggaMthe pAvayaNe aTe ayaM paramaTTe sese aNaDhe, UsiyaphalihA avaMguyaduvArA ciyattaMteuragharapavesA bahahiM sIlabbayaguNaramaNapaJcakakhANaposahovavAsehi, cAuddasamudipuNNamAsiNIsu paDipugnaM posahaM samma aNupAlemANe samaNe niggaMthe phAsuesaNijeNaM asaNapANakhAimasAimeNaM vatthapaDiggahakaMbalapAyapuMchaNeNaM pIDhaphalagasejAsaMthAraeNaM osahabhemajeNa ya paDilAbhemANA | AhApaDiggahiehiM tavokammehiM appANaM bhAvamANA viharaMti // (sU0 106) // tyArapachI zramaNa bhagavaMta mahAvIra rAjagRha nagarathI, guNazilaka nAmanA caityathI nIkaLI bahAra janapada vihAre vihare che. te kALe te samaye tuMgikA nAmanI nagarI hatI. varNaka. te tuMgikA nagarImA uttara ane pUrvanA digbhAgamA puSpavatI nAmarnu canya hatuM. varNaka. tyaaN| | tuMgikA nagarImA ghaNA zrAvako rahetA hatA. te zrAvako aDhaLaka dhanavAlA ane dedIpyamAna hatA. seonAM rahevAnAM AvAso moTA ane uMcA hatAM tathA teonI pAse pathArIo, Asano, gADA vagere vahANo ane baLada vagere vAhano puSkaLa hatA, leonI pAse dhana, For Private and Personal Use Only Page #176 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra vyAkhyA prajJaptiH // 170 // www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir sonuM ane rUpuM paNa ghaNuM hatuM teo vyApAra vANIjya karI dhananeM badhAravAmAM temaja bIjI aneka kaLAomAM teo kuzaLa hatA. balI teone tyAM bhojana sAmagrI ghaNI thatI hatI kAraNa teone ghare aneka mANaso bhojana karatA hatA. valI vividha prakAranAM khAnapAnAdi hatAM teone tyAM aneka nokaro ane cAkaraDIo, gAyo, pADAo, ane peMTAono samUha hato. bIjA ghaNA mANasonI ape kSAe teo caDhIyAtA hatA teo jIva ane ajIvanA svarUpane sArI rIte samajatA hatA, valI punya ane pApano khyAla hato teo Asrava, saMvara, nirjarA, kriyA, adhikaraNa, baMdha ane mokSa, eTalAM vAnAmAM kyUM grAhya agrAhya hai e sArI peThe jANatA hatAH teo koipaNa kAryamAM parAvalaMbI na hatA, teo nirbaMdhanA pravacanamAM evA to custa hatA ke samartha devo, asuro, nAgo, jyotiSko, yakSo, rAkSaso, kiMnaro kiMpurUSo, suvarNakumAro, gaMdhavoM ane mahAroga vigere bIjA devo paNa teone nirgrathanA pravacanathI koi rIte calAyamAna karI zakatA nahIM, teo nirgrathanA pravacanamAM zaMkA ane vicikitsA vinAnA hatA, teoe zAstranA ane meLavyA hatA, zAstranA arthane cokatApUrvaka grahyA hatA, zAstranA arthamA saMdehavALAM ThekANA pUchI nirNIta karyAM hatAM, zAstranA arthAne abhigamyA hatA ane zAstronA arthanuM rahasya teoe nirNayapUrvaka jAyuM hatuM tathA teone sAdhuonA pravacana upara hADohADa prema vyApI gayo hato, tene laine teo ema kahetA hatA ke "he ciraMjIva ! A nirbaMdhatuM pravacana eja artha ane paramArtharUpa che ane bAkI bIjuM sarva anartharUpa che, vaLI teonI udAratAne lIghe teonA daravAjAnI pachavADe raheto ulArIyo haMmezAM uMcoja raheto hato arthAt teonA daravAjA haMmezAnA mATe khullA hatA, vaLI te zrAvako jene ghare ke jenA aMtaHpuramA jatA teone prIti upajAvatA, tathA zIlavrata, guNatrata, viramaNa, pratyAkhyAna, pauSadha ane upavAsobaDe caudaza, aTTama, amAsa, tathA pUnamane divase paripUrNa pauSadhane sArI rIte For Private and Personal Use Only 2 zatake uddezaH 5 1129011 Page #177 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatrth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir * vyAkhyA prajJaptiH // 17 // ******* AcaratA tayA zramaNa nigraMthone nirdoSa ane grAha khAna, pAna, khAdima, svAdima, vakha, pAtra, kAmaLa, rajoharaNa, pATIyu, zayyA 15 | saMthAro ane osaDavesaTa, e badhuM ApI yathApratigRhIta tapakarmavaDe AtmAne bhAvatA vihare che. // 106 / / 2 zatake teNaM kAleNaM 2 pAsAvacinA therA bhagavaMto jAtisaMpannA kulasaMpannA balasaMpannA rUvasaMpannA viNayasaMpannA uddezaH5 4ANANasaMpannA saNasaMpannA carittasaMpannA lajjAsaMpannA lAghavasaMpannA oyaMsI teyaMsI vaccaMsI jasaMsI jiyakohA | // 17 // |jiyamANA jiyamAyA jisalobhA jiyanidA jitiMdiyA jiyaparIsahA jIviyAsamaraNabhayavippamukkA jAva kuttiyAvaNabhUtA bahussuyA bahuparivArA paMcahiM aNagArasaehiM saddhiM saMparivuDA ahANupubdhi paramANA gAmANugAmaM dRilamANA suhaMsuheNaM viharamANA jeNeva tuMgiyA nagarI jeNeva pupphavatIe ceie teNeva uvAgacchati 2 ahApaDirUvaM uggahaM ugiNihattANaM saMjameNaM tavasA appANaM bhAvemANa viharaMti // (sU0 107) // te kAle te samaye pArzvanAtha prabhunI paraMparAvAlA sthavira bhagavaMto ke jeo uttama jAtivAlA, uttama kuLavAlA, baLabAga, uttama rUpavAlA, vinayavALA, jJAnavAlA, darzanayALA, cAritravALA, lajjA-saMjamavALA, lAghava-ochI upadhivALA, mananA baLavALA, | tejavALA, bolavAmAM nipuNa, temaja krodha, mAna, mAyA, ane lobha, mida iMdriya ane pariSahone jItanArA tathA jIvAnI icchA | ane maraNano bhaya e bannethI rahita yAvat-traNa jagatanI vastuo maLe tevI dukAna jevA prabhAvavALA bahu zrula, ghaNA parivAravAlA | evA hatA, teo pAMcase sAdhuonI sAthe parivAravALA anukrame cAlatA gAmegAma vihAra karatA sukhe samAdhe saMjama pAlatA je jagopara tuMgiyA nagarI che, je jagopara puSpavatI nAmarnu caitya che tyAM padhAryA ane AvI sAdhune lAyaka evI jagyAnI mAgaNI karIne || AKASA%AXSA%A4%% * For Private and Personal Use Only Page #178 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir vyAkhyA prajJaptiH |2 zatake udezaH5 // 172 / / // 172 // | saMjama ane tapathI AtmAne vAstIta karatA dhakA vicare che. // 107 // tae NaM tuMgiyAe nagarIe siMghADagatigacaukkacaccaramahApahapahesu jAba egadisAbhimuhA NivAyaMti, taeNa te samaNovAsayA imIse kahAe laddA samANA hatuTThA jAva sadAti 2 evaM vadAsI-evaM khalu devANuppiyA! pAsAvaJcejA therA bhagavaMto jAtisaMpannA jAva ahApaDirUvaM uggahaM uggiNhitANaM saMjameNaM tavasA appANaM bhAvamANA viharaMti, taM mahAphalaM khalu devANuppiyA! tahArUvANaM therANaM bhagavaMtANaM NAmagoyassavi savaNayAe kimaMga puNa abhigamaNavaMdaNanamaMsaNapaDipucchaNapajjuvAsaNayAe ? jAva gahaNayAe ?, taM gacchAmo NaM devANuppiyA! there bhagavaMte baMdAmo namasAmo jAva pajjuvAsAmo, eyaM NaM iha bhabe vA parabhave vA jAva aNugAmiyatAe bhavissatItikahu anamannassa aMtie eyamaDhe paDisuNeti 2 jeNeva sayAI 2 gihAI teNeva uvAgacchati 2 pahAyA kayabalikammA kayakouyamaMgalapAyacchitsA suddhappAvesAI maMgallAI vatthAI pavarAI parihiyA appamaha|gyAbharaNAlaMkiyasarIrA saehiM 2 gehehito paDinikkhamaMti 2 ttA egayao milAyaMti 2 pAyavihAracAreNaM tuMgiyAe nagarIe majajhamajjheNaM Niggacchati 2 jeNeva pupphavatIe ceie teNeva uvAgacchaMti 2 dhere bhagavaMte paMcaviheNaM abhigacchaMti, taMjahA-sacittANaM davvANaM viusaraNayAe 1 acittANaM davANaM aviusaraNayAe 2 egasADieNa uttarAsaMgakaraNeNaM 3 cakkhupphAse aMjalippagaheNaM 4 maNaso egattIkaraNeNaM 5 jeNeva therA bhagavaMto teNeva uvA6 gacchaMti 2 tikkhutto AyAhiNaM payAhiNaM karei 2 jAva tivihAe pajjuvAsaNAe pajjuvAsaMti ||(suu0 108) // For Private and Personal Use Only Page #179 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra vyAkhyA prajJaptiH // 173 // www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir evI bAta tuMgakA nagarInA siMghoDAnA AkAravALA rastAmAM traNa, cAra, ane pAMca zerI maLe tevA rastAmAM rAjamArga tathA sAmAnya zerIoomAM vistAra pAmI. tethI te nagarImA rahelA zramaNopAsaka te vAtane sAMbhaLIne harSota thayA ane saMtuSTa thayA, tathA teoe eka bIjA zramaNopAsakane bolAvI A pramANe vAtacIta karI ke:- he devAnupriya ! pArzvanAthanA ziSya- sthavira bhagavato yathApratirUpa avagrahane dhAraNa karI saMyama ane tapavaDe AsmAne bhAvatA vicare che. to he devAnupriya ! tathArUpa sthavira bhagavaMtonuM nAma ke gotra paNa moDaM phanDa che, to pachI teonI sAme javAthI, teone vAMdavAthI, namavAthI, kuzala vartamAna pUchavAthI ane teonI sevA karavAyI to kalyANa thAya temAM Azcarya zuM ? mATe he devAnupriya ! ApaNe baghA te sthavira bhagavaMta pAse jar3ae ane teone bAMdIe, namIe ane teonI paryupAsanA karIna. e kArya ApaNane A bhatra ane parabhatramA hitarUpa che tathA paraMparAe kalyANarUpa aze e pramANe vArtAlApa karI tathA paraspara svIkAra karI ane pachI teo potAnA gRha tarapha jAya hai. ghare jar3a snAna karI, gotradevInuM pUjana karI, kautuka ane maMgalarUpa prAyazcita karI bahAra javAne yogya ane maMgalarUpa zuddha vakhone uttamatApUrvaka paherI o potapotAne gharethI bahAra nIkale che ane te badhA eka ThekANe maLe che, pachI page cAlIne zaranA madhyabhAganI baccethI nIkaLe le, je tarapha puSpavatI caitya dve tyAM AvI sthavira bhagavaMtAne pAMca prakAranA abhigama che te A pramANe:- sacitadravyone kore mUrke, ane acicadravyave sAthe rakhe the, eka zATrika uttarAsaMga kare le, temane jue ke tarataja hAtha joDe che, ane manane ekAgra kare . e pramANe pAMca abhigamo sAcavI te zramaNopAsako te sthavira bhagarjatonI pAle jai, RNa pradakSiNA de che anaM traNa jAtanI sevAvaDe tenI paryupAsanA kare che. // 108 // For Private and Personal Use Only 2 zatake uddezaH 5 // 173 // Page #180 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 2 zatake umezaH5 // 17 // tae NaM te therA bhagavaMto tesiM samaNovAsayANaM tIse ya mahatimahAliyAe cAujjAmaM dhamma parikaheMti jahA vyAkhyA kesisAmissa jAva samaNovAsiyattAe ANAe ArAhage bhavati jAva dhammo kahio / tae NaM te samaNovAprajJaptiH vAsayA therANaM bhagavaMtANaM aMtie dhammaM socA nisamma hahatuTTa jAva hayahiyayA tikkhutto aayaahinnppyaa||174aahinnN kareMti 2 jAva tivihAe pajjuvAsaNAe pajjuvAsaMti 2 evaM vadAsI-saMjame NaM bhaMte! kiMphale, taveNaM bhaMte ! kiMphale?, tae NaM te therA bhagavaMto te samaNovAsae evaM badAsI-saMjame NaM ajo! aNaNhayaphale, tave bodANaphale, tae NaM te samaNovAsayA dhere bhagavaMte evaM vadAsI-jati NaM bhaMte ! saMjame aNaNhayaphale tave bodANaphale kiMpattiyaM NaM bhaMte ! devA devaloesa uvavajjati ?, tattha NaM kAliyaputte nAma there te samaNovAsae evaM | vadAsI-puruvataveNaM ajo ! devA devaloesu uvavajaMti, tattha NaM mehile nAma there te samaNovAsae evaM vadAsIpuzvasaMjameNaM ajo! devA devaloesu uvavanaMti, tatthaNaM ANaMdarakkhie NAma there te samaNovAsae evaM vadAsIkammiyAe ajo! devA devaloesu uvavanaMti, tattha NaM kAsave NAma there te samaNovAsae evaM vadAsI-saMgiyAe ajo! devA devaloesu uvavajaMti, pubbataveNaM puzvasaMjameNaM kammiyAe saMgiyAe ano! devA devaloesa uvava ti, sacce NaM esa ahe, no ceva NaM AyabhAvavattavyayAe, tae NaM te samaNovAsayA therehiM bhagavaMtehiM imAI | eyArUvAI vAgaraNAI vAgariyA samANA hahatuTThA there bhagavate vaMdaMti namasaMti 2 pasiNAI pucchati 2 aTThAI uvAdiyaMti 2 uThAe udreti 2 there bhagavaMte tikkhutto baMdati NamaMsaMti 2 therANaM bhagava0 aMtiyAo pupphavati For Private and Personal Use Only Page #181 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagersuri Gyanmandir // 175 // vyAkhyA-yAo ceiyAo pahinikkhamaMti 2 jAmeva disi pAunbhUyA tAmeva disi paDigayA // tae NaM te therA annayA| prajJaptiH kayAI tuMgiyoo nayarIo pupphavaticeiyAo paDinigacchanti 2 pahiyA jaNavayAvihAra viharanti (mR0109) // 175 // ___pachI te sthavira bhagavaMtoe / zramaNopAsakone tathA te moTAmAM moTI sabhAne cAra mahAvratavALA dharmano - upadeza kayoM ane kezisvAmInI peThe te zramaNopAsake potAnI zramaNopAsakatAvaDe te sthavira bhagavaMtonI AjJAnuM ArAdhana karyu ane e pramANe dharma kayo. te zramaNopAsako te sthavira bhagavaMto pAsethI dharmane sAMbhaLI, avadhArI, harSavALA, saMtuSTa, ane vikasita hRdayavALA thayA ane teoe te sthavirone praNavAra pradakSiNA karI baNa jAtanI sevAvaDe te sthavironI paryupAsanA karI ApramANe kadhu ke:- [ma.] he bhagavan ! saMyamamuM phaLa zuM che ? he bhagavan ! tapaY phaLa zu cha ? [u0] tyArapachI te sthavira bhagavaMtoe te zramaNo pAsakane A pramANe kayu ke:-he Aryo ! saMyamarnu phaLa AsravarahitapaNuM che ane taparnu phaLa vyavadAna che. A uttarathI saMyamane ArAdhabAthI deva thavAya che, eM vAta baMdha vesatI nathI mATe pharIthI pUche che ke:- [pra0] he bhagavan ! deva devalokamAM utpanna dhAya ke tenuM zuM kAraNa ? [u0] A praznano uttara devA te sthaviromAMnA kAlikaputra nAmanA savire te zramaNopAsakane A pramANe kaj ke:he Aryo ! pUrvanA tapavaDe devo devalokamAM utpanna thAya che. pachI te sthaviromAMnA medhila nAmanA sthavire te zramaNopAsakone A pramANe kaI ke:-he AryoM pUrvanA.saMyamabaDe devo devalokayAM utpanna thAya che. pachI temAMnA AnaMdarakSita nAmanA sthavire te zramaNo pAsakone A pramANe kahAM ke:-he Aryo ! kAmapaNAne lIdhe devo devalokamA utpanna thAya che ane pachI temAMnA kAzyapa sthavireM | zramaNopAsakane A pramANe kayu ke-he Aryo ! saMgipaNAne lIdhe devo devalIkamA utpanna thAya che. arthAt he AryoM ! pUrvanA taMpa For Private and Personal Use Only Page #182 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagersuri Gyanmandi vyAkhyA- prajJaptiH // 176 // udezaH5 // 176 // NSLVOCALVA vaDe, pUrvanA saMyamavaDe, karmipaNAne lIdhe, ane saMgipaNAne lIdhe devo devalokamAM utpanna thAya che. e vAta sAcI che mATe kahI che. paNa ame amArA abhimAnathI kahetA nathI. pachI jyAre te sthavira bhagavaMtoe te zramaNopAsakone e pUrva prakAranA jabAbo ApyA tyAre teoe harSavALA ane saMtuSTa thai te sthavira bhagavaMtone vAMdI, namI, bIjA paNa prazno pUchayA ane teonA arthAne avadhAryA. pachI | uThIne te sthavirone RNa pradakSiNA daine, vAMdI, namI te sthaviro pAsethI ane puSpavatI nAmanA caityathI nIkaLI teo jyAMthI AvyA hatA tyAM pAchA gayA ane te sthaviroe paNa anya koI divase tuMgikA nagarIthI, puSpavatI nAmanA caityathI bahAra nIkaLI janapada vihAre bihAra ko. // 109 // taNaM kAleNaM 2 rAyagiha nAma nagare jAva parisA paDigayA, teNaM kAleNaM 2 samaNassa bhagavao mahAvIrassa jedve aMtevAsI iMdabhUtInAma aNagAre jAca sakhittaviulateyalesse chaTuMchaDeNaM anikkhitteNaM tavokammeNaM saMjameNaM tavasA appANaM bhAvemANe jAva viharati / tae NaM se bhagavaM goyame chaDakkhamaNapAraNagaMsi padamAe porisIe samAyaM karei, bIyAe porisIe jhANaM jhiyAyai, taiyAe porisIe aturiyamacavalamasaMbhaMte muhapottiya | paDileheha 2 bhASaNAI vatthAI paDilehei 2 bhAyaNAI pamajai 2 bhAyaNAI uggAhera 2 jeNeva samaNe bhagavaM | mahAvIre teNeva uvAgacchaha 2 samarNa bhagavaM mahAvIraM vaMdaha namasai 2 evaM padAsI-icchAmi Ne bhaMte ! tunmehiM anbhaNumAe chaTThakkhamaNapAraNagaMsi rAyagiha nagare uccanIyamajjhimAI kulAI gharasamudANassa mikvAyariyAe ahittae, ahAsuhaM devANuppiyA!mA paDiSadhaM, tae NaM bhagavaM goyame samaNeNaM bhagavayA mahAvIreNaM anbhaNunAe SENSESS For Private and Personal Use Only Page #183 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir * dhyAkhyAprajJaptiH // 17 // * samANe samaNasa bhagavao mahAvIrassa aMtiyAo guNasilAo cehayAo paDinisvamaha 2 aturiyamacavalamasaMbhaMte jugatarapaloyaNAe viTThIe purao riyaM sohemANe 2 jeNeva rAyagiha nagare teNeva uvAgacchai 2 rAyagihe2 zatake | nagare uccanIyamajjhimAI kulAI gharasamudANassa mikkhAriyaM addaa| PuddezaH5 te kAle le samaye rAjagRha nAmarnu nagara hatuM, sabhA pAchI pharI. te kALe te samaye zramaNabhagavatamahAvIranA moTA ziSya iMdri- ||177 // bhUti nAmanA anagAra hatA, jeo saMkSipta ane vipula tejolezyAvAlA hatA ane jeo niraMtara cha chaTTanA tapakarma pUrvaka saMyamane ane tapavaDe AtmAne bhAvatA vihare che. pachI te bhagavAn gautama chaTThanA pAraNAne divase pahelI pauruSIe sadhyAya kare che, bIjI paurupIe dhyAna dhyAve che ane trIjI pauruSIe zArIrika tathA mAnasika capaLatA rahita thai asaMbhrAta jJAnavAlA te gautama bhagavaMta muhapattIne paDile he cha, pachI bhojana karavAnA vAsaNone ane vasrone paDilehe , vAsaNone sApha kare che ane vAsaNone laine zramaNabhagavaMta mahAvIranI pAse AvI, namI, bAMdI te gautama anagAre A pramANe kaI keH-he bhagavan ! Aje chaTThanA pAraNAne divase AphnI | AjJA hoya to hu~ rAjagRha nagaramA ucca, nIca ane madhyama varganA (jaghanya madhyama ane utkRSTa) kulomA bhikSA levAnI vidhipUrvaka mikSA meLakyA sArUM javAne inchu chu. he devAnupriya ! jema mukha thAya tema kara, pratibaMdha na kara. paNabhagavaMtamahAvIranI AjJA maLyA pachI bhagavAn gautama zramaNabhagavaMta mahAvIranI pAseyI, guNazIlaka nAmanA caityathI nIkaLe cha. nIkalI zArIrika ane mAnasika | utAvaLane choDI daha asaMbhrAta jJAnavAlA te bhagavAn gautama yugAMtara ( sAdAtraNa hAtha ) dRSTithI iryAsamitine pALatA pALatA rAjagRha nagaramA AvI tyAM rahela ucca, nIca ane madhyama kuTuMbomA bhikSA levAnI vidhipUrvaka bhikSA mATe phare che. **** For Private and Personal Use Only Page #184 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir vyAkhyA prajJaptiH / / 178 // 2 zatake uddezaH5 // 278 // 4 tae NaM se bhagavaMgoyame rAyagihe na jAva aDamANe bahujaNasaI nisAmei-evaM khalu devANuppiyA! tuGgiyAe nagarIe bahiyA puSphavatIe ceie pAsA baccijjAtherA bhagavaMto samaNovAsapahiM imAI eyArUvAI vAgaraNAI pucchiyA yA saMjame the bhaMte! kiMphale ? tave Na bheta! kiMphale?, tae Nate therA bhagavaMtote samaNovAsae evaM vadAsI-saMjame gaM ajo| aNaNhayaphaletave bodANaphale taM ceva jAva puvataveNaM puvasaMjameNaM kammiyAe saMgiyAe ajo devA devaloemu uvavajaMti, sacce gaM esamaDhe, No ceva NaM AyabhAvavattabvayAe / se kahameyaM maNNe evaM ,taeNaM samaNe goyame imIse kahAe laddhaDe samANe jAyasaDhe jAva samuppannakouhalle ahApajjata samudANaM geNhai rAyagihAo nagarAo paDinikSamaha 2 aturiyaM jAva sohemANe jeNeva guNasilae ceie jeNeva mamaNe bhagavaM mahAbIre teNeva uvA0 sama0 bha0 mahAvIrassa adUrasAmaMte gamaNAgamaNAe paDikamai esaNamaNesaNaM Aloeha 2 bhattapANaM paDidaMsei 2 samaNaM bha. mahAvIraM jAva evaM kyAsI-evaM khalu bhaMte ! bhahaM tumbhehiM anbhaNuNNAe samANe rAyagiha nagare uccanIyamajisamANi kulANi gharasamudANassa bhikkhAyariyAe aDamANe yahujaNasaI nisAmeti(mi), evaM khalu | devA tuMgiyAe nagarIe bahiyA puSphavaIe ceie pAsAvacijA therA bhagavaMto samaNovAsaehiM imAI eyAravAI vAgaraNAiM pucchiyA-saMjame NaM bhaMte! kiMphale ? tave kiMphale? taM ceva jAva sacce NaM esamave, No ceva NaM aaybhaavvttvbyaae| tyAM rAjagRha nagaramAM mikSAne mATe pharatA bhagavAna gautame ghaNA mANasonA moDhe A pramANe sAMbhalyu ke-he devAnupriya! For Private and Personal use only Page #185 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra vyAkhyA prajJaptiH // 179 // www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir tuMgikA nagarIthI bahAra, puSpavatI nAmanA caityamAM pArzvanAthanA ziSyo sthavira bhagavaMto padhAryA hatA ane tyAMnA zrAvakoe teone A prakAranA prabho pUchayA hatA ke:- he bhagavan ! saMyamanuM phaLa zuM che ? tapanuM zuM phaLa che ? tyAre te sthavira bhagavaMtI te zramaNopA sakone A pramANe javAba Apyo ke:-he Aryo ! AsravarahitapaNu e saMyamanuM phaLa che ane karmano nAza karavo e tapanuM phaLa che ane pUrvanA tapavaDe, pUrvanA saMyamadhaDe, karmipaNAthI ane saMgipaNAne lIghe devo devalokamAM utpanna thAya che, e bAta sAcI che mATe kahI che paNa amArA abhimAnathI kahI nathI, e te e pramANe kema manAya ? e prakAraat ara lokonA moDhethI sAMbhaLI zramaNa bhagavaMta gautama ! te vAtanI jijJAsAmA zraddhAvALA thayA ane te vAhane mATe teone Azcarya lAgM. have bhagavan gautama joie teTalI bhikSA meLavIne, rAjagRha nagarathI bahAra nIkaLI, dhIre dhIre haryAsamitine pALatA guNazilaka nAmanA caitya tarapha zramaNa bhagavaMtamahAvIranI pAse AvyA, AtrIne teonI pAse rahI javA AvavA saMbaMdhI aticArotuM citavana karI tathA bhikSA letA doSonuM Alocana ka. pachI lAvelo AhAra ane pANI zramaNa bhagavaMtamahAvIranI dRSTie pADI ane pachI teo A pramANe bolyA ke:-he bhagavan ! jyAre huM ApanI AzAthI rAjagRha nagaramA utkRSTa jaghanya ane madhyama kuTuMbomAM mikSA levAnI vidhiyukta bhikSA levAne pharato hato tyAre meM ghaNA mANasone mothI A pramANe sAMbhaLyuM che: he devAnupriya ! tuMgikA nagarIthI bahAra puSpavatI nAmanA caityamAM pArzvanAthanA ziSyo sthavira bhagavaMto padhAryA hatA ke:-he bhagavan ! saMyamanuM phaLa zuM che ? ane tapanuM phaLa zuM che ? e bAta satya che mATe kahI che, paraMtu amArI moTAine mATe kahI nathI. taM pabhU NaM bhaMte! te dherA bhagavaMto tesiM samaNovAsayANaM imAI eyArUbAI vAgaraNAI bAgari For Private and Personal Use Only 2 zatake uddezaH 5 // 179 // Page #186 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 2 zatake umeza:5 R // 18 // www.kobatirth.org sae udAhu appabhU, samiyA bhaMte ! te therA bhagavato tesiM samaNovAsayANaM imAI eyAravAI vAgaraNAI dhyAkhyA vAgarittae udAhu asamiyA ? AujiyA NaM bhaMte! te therA bhagavaMto! tesiM samaNovAsayANaM imAI eyAravAI prajJaptiH PvAgaraNAI vAgarittae ? udAhu aNAujiyA? paliujiyA NaM bhaMte ! te therA bhagavaMto tesiM samaNovAsayANaM // 18 // imAI eyArUvAI vAgaraNAiM pAgarittae udAhu apaliujiyA? puvvataveNaM ajo! devA devaloesu uvavajjati | puthvasaMjameNaM kammiyAe saMgiyAe ajo! devA devaloesu uvavajaMti, sacce NaM esamaDhe, No ceva NaM AyabhAvava tabbayAe, pabhU NaM goyamA! te therA bhagavaMto tesiM samaNoSAsayANaM imAI eyAravAI vAgaraNAiM vAgarettae, 4ANo ceva NaM appabhU , taha ceva neyavaM avasesiyaM jAva pabhU samiyaM AujiyA paliubjiyA jAva sace NaM esa mahe, No ceva Ne AyabhAvavatsamyagAe, ahaMpiNaM goyamA! evamAikkhAmi bhAsemi papaNavemi parUvemi pubbataveNaM devA devaloesu uvavajjati pubbasaMjameNa devA devaloesu uvavajaMti kammiyAe devA devaloesu uvavakhaMti saMgiyAe devA devaloesu udhavajaMti, puvataveNaM puvasaMjameNaM kammiyAe saMgiyAe ajo! devA devaloesu uvavarjati, sace NaM esamaDe, No ceva NaM AyabhAvavattabvayAe // (sU0 110) // to he bhagavan ! zuM te sthavira bhagavato te zramaNopAsakone evA prakArano javAba devA samartha cha ? ke asamartha che ? he bhagavan ! te sthavira bhagavaMto te zramaNopAsakone evA prakArano javAba devAne abhyAsavAlA che, ke anabhyAsI che ? he bhagavan ! te sthavira bhagabato te zramaNopAsakane ekA prakArako javAba devAne upayogavALA ke ? ke upayoga vinAnA che ? he bhagavan ! te svavira bhagavaMto te RAMA* For Private and Personal Use Only Page #187 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir vyAkhyAprajJaptiH // 18 // // 18 // zramaNopAsakane gayA prakArano javAba devAne vizeSajJAnI cha ? ke kAdhAraNa ? he gautama! te sthavira bhagavato te zramaNopAmakane nevA prakArano jabAba devAne samartha De, paNa asamartha nathI. ne sthavira bhagavaMto teyA prakArano javAba devAne abhyAsabALA ke upayogavAlA hai| ke ane vizeSajJAnI ke te bAta sAcI he mATe kahI paraMtu AtmAnI baDAune mATe kahI nathI. vaLI he gautama ! huM paNa ema kahuM chu, kA uddezaH5 | bhAI chu, jaNAvaM hUM, ane prarUpuMcha ke, pUrvanA tapavaDe. pUrvanA saMyamavaDe, kamipaNAthI ane saMgIpaNAne lIve devo devalokamAM utpanna thAya cha arthAt he AryoM ! pUrvanA taravaDe, pUrvanA saMyamavaDe, karmipaNAthI ane saMgIpaNAne lIdhe devo devalokamAM utpanna thAya che ane, |e vAta sAcI che mATe kahI che paraMtu amArI baDAi karavA kahI nathI' e pramANe sthavira bhagavaMtonu kathana sAceM // 11 // tahArUvaM bhaMte ! samaNaM vA mAhaNaM vA pajjubAsamANassa kiMphalA pajjusaNA?, goyamA! mavaNakalA, se Na bhaMte! savaNe kiMphale ?, NANaphale, se NaM bhaMte ! nANaM kiMphale?, viNANaphale, seNaM te! vinnANe kiMphale?. paccakravANaphale, se gaM bhaMte ! paJcakamvANe kiMphale ?. saMjamaphale. se bhaMte ! maMjame kiMphale ?, aNaNhayaphale, evaM | aNaNhave tavaphale, tave vodANaphale, bodANe akiriyAphale, se NaM bhaMte ! akiriyA kiMphalA ?. sidvipanavasANaphalA paNNattA goyamA!, gAhA-savaNe gANe ya viSNANe, paJcAvANe ya mNjne| agarahA nave cetra, bodANe akiriyA siddhI / / 21 / / (sU0 111) // 2-4 // [pra0] he bhagavan ! tevA prakAranA zramaNa ke brAhmaNanI paryupAsanA karanArA manuSyone tenI sevAnuM phaLa zuM maLe ? [u0] De gautama ! sad zAso zravaNa karavAnuM phaTa maLe he. [pra.) he bhagavana ! zravaNarnu zuM phaLa ? [u0] jJAna jANavAnuM maLe che. [pra0] he For Private and Personal Use Only Page #188 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra vyAkhyA prajJaptiH // 182 // www.kobatirth.org bhagavana! te jANavAnuM phaLa zuM che ? [a0] he gautama! vivecanapUrvaka jANI zakAya che. [pra0 ] he bhagavan ! te vivecanayukta jANyAnuM phaLa zuM che ? [u0] he gautama! tenuM phaLa pratyAkhyAna che. [pra0 ] he bhagavan! te pratyAkhyAnatuM phaLa bhuM che ? [a0] he gautama! tenuM phaLa saMyama che [pra0 ] he bhagavan ! saMyamanu phaLa zuM che ? [ u0 ] he gautama! tenuM phaLa AkhavarahitapaNuM che arthAt AtmAne zuddha saMyama prApta thA pachI puNya ke pApano sparza paNa thato nayI paNa AtmA potAnA mULa svarUpamA ramaNa kare che. [pra0 ] he bhagavan ! te AsavarahitapaNAnuM phaLa zuM che ? [u0 ] he gautama! tenuM phaLa tapa ke [pra0 ] he bhagavan ! tapanuM phaLa zuM che ? [u0 ] he gautama ! karmarUpI melane sApha kare che [pra0 ] he bhagavan ! karmarUpI mela sApha thayAthI zuM thAya ? [30] he gautama! te sApha thayA pachI niSkriyapaNuM prApta thA. [ pra0 ] he bhagavan ! te niSkriyapaNAthI zuM lAbha thAya ? [a0] tenuM phaLa siddhi prApta thAya. // 111 // 4 zravaNaM jJAnaM ca vijJAnaM, pratyAkhyAnaM ca saMyamaH anAzravaH tapazcaiva vyavadAnam akriyAsiddhiH zravaNa (thI) 1 jJAna | vijJAna 1 pratyAkhyAna saMyama For Private and Personal Use Only anAsrava / tapa karmanAza 1 Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir niSkarmapaNu 1 siddhi-mukti 2 zatake uddezaH 5 // 182 // Page #189 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir // 183 // aNNautthiyA NaM bhaMte! evamAtikvaMti bhAsaMti paNNaveMti parUveMti evaM khalu rAyagihassa nagarassa bahiyA vyAkhyA - 4 ve bhArassa pavvayassa ahe ettha NaM mahaM ege harae adhe patnatte aNegAI joyaNAI AyAmavikkhaMbheNaM nANAdumaprajJaptiH | DamaMDitause sassirIe jAva paDirUve, tattha NaM bahave orAlA balAhayA saMseyaMti sammucchiti vAsaMti tavvanirite ya NaM sayA samio usiNe 2 AukAe abhinissavai / se kahameyaM bhaMte / evaM 1, goyamA ! japaNaM te aNNautthiyA evamAtikasvaMti jAva je te evaM parUveMti micchaM te evamAtikAMti jAva savyaM neyavvaM, jAva ahaM puNa goyamA ! evamAtikkhAmi bhA0 paM0 pa0 evaM khalu rAyagihassa nagarassa bahiyA bebhArapavyayassa adUrasAmaMte, ettha NaM mahAtavovatIrappabhave nAmaM pAsavaNe pannate paMcadhaNusayANi AyAmavikkhaMbheNaM nANAduma-| saMmaMDiuse sassirIe pAsAdIe darisaNije abhirUve paDirUve, tattha NaM bahave usiNajoNiyA jIvA ya poggalA ya udgattAe vakamaMti viukkamati cayaMti uvavajjaMti, tavvatirittevi ya NaM sayA samiyaM usiNe 2 AuyAe abhinissabai, esa NaM goyamA ! mahAtabovatIrappabhave pAsavaNe, esa NaM goyamA ! mahAtabobatIrampa bhavassa pAsavaNassa aTThe pannatte, sevaM bhaMte 2 tti bhagavaM goyame samaNaM bhagavaM mahAvIraM vaMdati nama'sati // ( sU0 112 ) // 25 // he bhagavan ! anyatIrthiko A pramANe kahe che, bhASe he jagAve che ane prarUpe che ke:- 'rAjagRha nagarathI bahAra vaibhAraparvatanI nIce eka moTo pANIno jharo Avelo che, te jharAnI laMbAI ane pahoLAi aneka yojana jeTalI hai. tathA te jharAno AgaLano bhAga For Private and Personal Use Only 2 zatake uddezaH 5 |||183 // Page #190 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandie 2 zatake * zaH5 // 184 // aneka jAtanA vRkSakhaMDothI suzobhita che, zobhAvAko che, ane jonArAonI AMkhone game tevo meM. te jharAmAM aneka udAra megho yA saMsvede meM, saMmULe he ane barase he vaLI te uparAMta jharAmAMthI hamezA unU urnu apakAya pANI jharSA kare he. he bhagavan ! te e prajJapti dae pramANe kevI rIte he ? [u0] he gautama ! te anyatIthiko je kAMi kahe che ane yAvat kayuM che te khokayuM che, vaLI he gautama ! // 184 // hu to A pramANe kaI chu, bhASu chu, jaNAyU~ chu, ane prarUpuMcha ke. rAjagRha nagaranI bahAra vaibhAraparvatanI pAse 'mahAtapopatIraprabhava' nAmarnu jharaNuM che. tenI laMbAi ane pahogAi pAMcaso dhanuSya jeTalI, teno AgaLano bhAga aneka jAtanA vRkSakhaMDothI suzobhita De, suMdara be, prasannatA pamADe tevo che. darzanIka hai, ramaNIya se, ane jonArane saMtoSa upajAve tevo hai. ne jharaNamAM aneka uSNayonibALA jIvo ane pRdgalo pANIrUpe utpanna thAya che, nAza pAmele kyave ke ane upacaya pAme ke te uparAMta te jharaNamAMthI hamezA uSNoSNa pANI jharyA kare .he gautama ! e mahAtapopatIraprabhava nAmanA jharaNAno artha che. he bhagavan ! le e pramANe che, he bhagadravan ! te e pramANe che ema yahI bhagavaMta gautama zramaNa bhagavaMta mahAvIrane bAMde che, ane name .. 112 // bhagavat sudharmasvAmIgraNIta zrImad bhagavatImatranA bIjA zatakamA pAMcamA uddezAno mUlArtha saMpUrNa yayo. For Private and Personal Use Only Page #191 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailasagarsuri Gyanmandi + 2 zatake vyAkhyAprajJaptiH // 18 // uddezakaH 6. se pUrNa bhaMte ! maNNAmIti ohAriNI bhAsA, evaM bhAsApadaM bhANiyanvaM (sU0 113) // 2-6 // [ma0] he bhagavan ! 'bhASA avadhAriNI che. ema 9 mArnu ? [u0] he gautama! te mATe saMpUrNa * bhASApada jANavU. // 113 // bhagavat sudharmasvAmIpraNIta zrImad bhagavatImUtranA bIjA zatakamAM chahA uddezAno mUlArtha saMpUrNa thayo. +5 uddeza:6-7 // 185 // +%A 4 -% uddezakaH 7. kativihA Na bhaMte ! devA paNNattA?, goyamA! cauvyihA devA paNNatA, taMjahA-bhavaNavaivANamaMtarajo|tisavemANiyA / kahiM NaM bhaMte! bhavaNavAsINa devANaM ThANA paNNattA, goyamA! imIse rayaNappabhAe puDhavIe | jahA ThANapade devANaM vattavvayA sA bhANiyavvA, navaraM bhavaNA paNNattA, uvavAeNaM loyassa asaMkhejahabhAge, evaM sabvaM bhANiyadhvaM jAva siddhagaMDiyA samattA-kappANa paiTANaM bAhuluzcattameva saMThANaM / jIvAbhigame jAva vemANiuddeso bhANiyambo sanco (sU0 114) // 2-7 // * agIvAramo bhASApadano adhikAra paM. bhagavAnadAsa prakAzita prajJApanAsUtranA bojA khaMDa pAnA 055 thI joha levo. % For Private and Personal Use Only Page #192 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra vyAkhyA prajJaptiH // 186 // www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir [pra0] he bhagavan ! devo keTalA prakAranA kathA che ? [u0] he gautama! devo cAra prakAranA kayA che te A pramANe:- bhavanapati, bAnabhyaMtara, jyotiSika ane vaimAnika [pra0 ] he bhagavan ! bhavanavAsI devonAM sthAno kaye ThekANe AvelAM che ? [a0] he gautama ! te ratnaprabhA pRthivInI nIce che ityAdi padhuM sthAnapadamAM kaDela devonI vaktavyatAnI peThe kaDevuM. vizeSa e ke, ane teonAM | upapAta lokanA asaMkhya bhAgamAM thAya che e badhuM kahenuM yAvat - siddhagaMDikA pUrI kahevI. vaLI kalponuM pratiSThAna, jADAi, uMcAi, ane AkAra, e vadhuM jIvAbhigamasUtramAM kahela he. yAvat-vaimAnika uddezakanI peThe kahe. / / 114 / / bhagavat sudharmasvAmIpraNIta zrImad bhagavatIsUtranA bIjA zatakamAM sAtamA uddezAno mUlArtha saMpUrNa thayo. uddezaH 8. kahiM NaM bhaMte! camarasta asuriMdassa asurakumAraranno sabhA suhammA pannattA ?, goyamA ! jaMbuddIve dIve maMdarassa pavvayassa dAhiNeNa tiriyamasaMjeje dIvasamudde bIIvattA aruNavarassa dIvassa bAhirillAo veiyaMtAo aruNodayaM samudaM bAyAlIsa joyaNasahassAI ogAhittA ettha NaM camarasma ariMdassa asurakumAraraNNo tigicchiyakUDe nAmaM utpAyapabvara paNNatte, sattarasaekavIse joyaNasae uDUDhaM uccateNaM cattAri joyaNasae kosaM ca ucveheNaM gotthUbhassa AvAsapavvayassa pamANeNaM NeyavvaM, navaraM uvarilaM pamANaM majjhe bhANiyavaM [mUle dasabAvIse joyaNasae vikkhaMbheNaM majjhe cattAri caDavIse joyaNasate vikkhaMbheNaM uvariM sattatevIse joyaNasate For Private and Personal Use Only 2 zatake uddezaH 8 // 186 // Page #193 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra vyAkhyAprajJaptiH // 187 // www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir vikkhaMbheNaM, mUle tiSNi joyaNasahassAI doNi ya battIsuttare joyaNasate kiMcivisesUNe parikveveNaM majjhe egaM joyaNasahasse tiSNi ya igayAle joyaNasate kiMvivisesRNe parikveSeNaM ucariM doNNiya joyaNasahassAI doNNi ya chalasIte joyaNasate kiMcivisesAhie parikkheveNaM ] jAva mUle bitthaDe majjhe saMkhite upi bisAle majjhe varavaraviggahie mahAmauMdasaMThANasaMThie savvarayaNAmae acche jAna paDirUbe, se NaM egAe paumavaravezayAe egeNaM baNasaMDeNa ya savvao samatA saMparikkhite, paumavaraveiyAe vaNasaMDassa ya vaNNao, tassa NaM tigicchikUDassa uppAyapavvayassa uppi bahusamaramaNije bhUmibhAge paNNatte, vaNNao, tassa NaM bahusamaramaNijassa bhUmibhAgassa bahumajzadesa bhAge ettha NaM mahaM ege pAsAyavarDisae patte aDDhAijAI jopaNa sapAI uD uccattaNaM paNavIsa jogaNasayAI vikvebheNaM, pAsAyavaNNao, ulloya bhUmibannao, [pra.] he bhagavana ! arakumAronA iMdra ane teonA rAjA camaranI sudharmA nAmanI sabhA kyAM kaDelI che ? te sabhA kaye ThekANe AvI che ? [u0] he gautama! jaMbudvIpa nAmanA dvIpamA rahela maMdara=meru parvatanI dakSiNa bAjumAM tIrachA asaMkhya dvIpa ane samudro oLaMgyA pachI aruNavara nAmano dvIpa Ave che, te dvIpanI vedikAnA vAyalA kreDAthI AgaLa badhIe tyAre aruNodaya samudramAM baheMtAlIsa lAkha yojana uMDA utaryA pachI te ThekANe asuranA iMdra ane rAjA camarano nicchikakUTa nAmano utpAta parvata Ave che, tenI uMcAi sattarasaekacIse = 1721 yojana che, tebo udvedha cattAritI sejAyaNasara kosaM 430 yojana ane eka koza che. A parvatanuM mApa gostubha nAmanA AvAsa parvatanA mApanI peThe jANa. vizeSa e ke:-gostubhanA uparanA bhAganuM je mApa che te mApa For Private and Personal Use Only 12 zatake uddezaH 8 // 187 // Page #194 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra vyAkhyA prajJaptiH // 188 // www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir ahIM vacalA bhAga mATe samaja arthAt te parvatano viSkaMbha mULamAM 1022 yojana che. bacce 424 yojana che ane upalo viSkaMbha 726 yojana che. teno parikSepa mULamAM 3232 yojana tathA kAMika vizeSona che ane upalo parikSepa 2286 yojana tathA kAMika vizeSona che te mULamAM vistRta che, bacce sAMkaDo ke ane upara vizAla che. teno vacalo bhAga uttama bajra jevo che, moTA mukundanA ghATa jevo che ane te pahADa Akho ratnamaya che, suMdara che, tathA pratirUpa he te parvata uttama kamaLanI eka vedikAthI ane eka vanakhaMDathI sarva prakAre cAre bAjuthI vIMTAela che. A sthaLe te vedikA ane vanakhaMDanuM varNana jANavuM. te tigicchakakUTa nAmanA utpAtapavetano uparano bhAga taddana sarakho, khADAkhaDIyA vinAno ane manohara che. tenuM paNa varNana ahIM jANaM. te taddana sarakhA ane ramaNIya upalA bhAganI bacce eka moTo prAsAdAvataMsaka mahela che. te mahelanI uMcAi 250 yojana che, teno niSkaMbha 125 yojana che, ahIM te mahelanuM varNana kara. te mahelanA uparanA bhAganuM varNana kara. aTTha joyaNAI maNipeDhiyA, camarassa sIhAsaNaM saparivAraM bhANiyavvaM, tassa NaM tigicchikUDassa dAhiNeNaM choDisa paNapannaM ca koDIo paNatIsaM ca sayasahassAI paNNAsaM ca sahassAI aruNode samudaM tiriyaM bIivaittA ahe rayaNappabhApa puDhavIe cattAlIsa joyaNasahassAI ogAhittA ettha NaM camarassa asurridassa asurakumAraraNNo camaracaMcA nAma rAyahANI paM0 evaM joyaNasayasahassaM AyAmavikvaM bheNaM jaMbuddIvappamANaM, pAgArodi baDhDhaM joyaNasayaM uDUDhaM uccattaNaM mUle pannAsaM joyaNAI vikkhaMbheNaM uvariM addhaterasajoyaNA kavisIsagA addhajoyaNaAyAmaM kosaM vikkhabhaNaM deNaM addhajoyaNaM uDUDhaM uccatteNaM egegAe bAhAe paMca 2 dArasayA aDDAijjAI joyaNasayAI 250 For Private and Personal Use Only 2 zatake urezaH 8 // 188 // Page #195 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir zataka vyAkhyAprajJaptiH // 189 // uddezaH 8 // 189 // uccattaNaM 125 addhaM vikkhaMbheNaM ucariyalaNaM solasajoyaNasahassAI AyAmavikvaMbheNaM panAsa joyaNasahassAI paMca ya sattANauyajoyaNasae kiMcivisesUNe parikkhaveNaM savvappamANaM vemANiyappamANassa addhaM neyabva, sabhA suhammA, uttarapuracchime NaM jiNagharaM, tato uvavAyasabhA harao abhiseya. alaMkAro jahA vijayassa saMkappo abhiseyavibhUsaNA ya vvsaao| acaNiya siddhAyaNa gamovi ya NaM camara parivAra ittaM (sU0 115) // bIyasae atttthmo||2-8|| ___ ATha yojananI maNipIThikA che camaranuM siMhAsana parivArasahita kahe. have te tigicchakakUTa parvatanI dakSiNe aruNodaya samu-16 dramA chaseMpaMcAvana kroDa, pAMtrIsa lAkha, ane pacAvanahajAra yojana tIrachu gayA pachI nIce ratnaprabhA prathivIno 40 hajAra yojana jeTalo bhAga avagAyA pachI-e ThekANe-amareMda ane asuranA rAjA camaracaMcA nAmanI rAjadhAnI che te rAjadhAnIno AyAma ane | niSkaMbha eka lAkha yojana che te rAjadhAnI jaMbUdrIpa jevaDI che. teno killo 150 yojana uMco ke, te killAnA mULano niSkaMbhara pacAsa yojana he, tenA uparanA bhAgano niSkaMbha sADAtera yojana ke, tenAM kAMgarAnI laMbAi adho yojana ke ane paholA eka koza ke tathA te kAMgarAnI uMcAi aDadhA yojanathI kAMika UNI che. vaLI eka bAhumAM pAMcaso pAMcaso daravAjA che ane nenI 4 ucAi 250 yojana che uMcAi karatAM aDadho vikaMbha che, gharanI pachItanA vaMca jevA bhAgane AyAma ane viSkama soLahajAra yojana ke. ane teno parikSepa 50597 yojana karatAM kAMika vizeSona le. sarva pramAgavaDe mAnikanA pramANa karatAM ahIM badhuM adhuM pramANa jANa. sudharmAsabhA, uttara ane pUrvamA jinagRha, tyArabAda upagata sabhA, hRda, abhiSeka ane alaMkAra e sabalu vijayanI peThe For Private and Personal Use Only Page #196 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra vyAkhyA prajJaptiH // 190 // www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir kahetuM, upapAta, saMkalpa, abhiSeka, vibhUSaNA, vyavasAya, arcanikA, ane siddhAyatana saMbaMdhI gama tathA camarano parivAra ane tenuM RddhisaMpanna paNuM // 115 // bhagavat sudharmasvAmIpraNIta zrImad bhagavatIsUtranA bIjA zatakamAM AThamA uddezAno mUlArtha saMpUrNa thayo. uddezakaH 9. kimidaM bhaMte! samayakhettetti pacati 1, goyamA ! aDDhAijA dIvA do ya samuddA esa NaM evaie samayagvateti paJcati, tastha NaM jaMbuddIve 2 savvadIvasamuddANaM savvanbhaMtare evaM jIvAbhigamatrattavvayA (joisaviNaM) neyavvA jAva abhitaraM pukkharaddhaM joisaviNaM (imA gAhA) || sU0 116) vitIyassa navamo uddeso // / 2-9 / / [pra0] he bhagavana ! A samayakSetra e zuM kahevAya ? [ u0 ] he gautama ! aDhI dvIpa ane ve samudra, eTalaM e samayakSetra kaddevAya, temAM je A jaMbUdvIpa nAmano dvIpa che te baghA dvIpa ane samudronI bacovaca che. e pramANe sarva jIvAbhigamasUtramAM kaM che te pramANe kahe. yAvat-abhyaMtara puSkarArdha. paNa temAM jyotiSikanI hakIkata na kahevI. // 116 // bhagavat sudharmasvAmIpraNIta zrImad bhagavatImUtranA bIjA zatakamAM navamA uddezAno mUlArtha saMpUrNa thayo. For Private and Personal Use Only 2 zatake uddezaH 9. // 190 // Page #197 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatrth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir prajJaptiH uddezakaH 100 vyAkhyA kati NaM bhaMte ! asthikAyA pannatA, goyamA! paMca asthikAyA paNattA, saMjahA-dhammasthikAe adhamma- 2 zatake // 191 // da sthikAe AgAsasthikAe jIvatyikAra poggalasthikAe / dhammatyikAraNa bhaMteM ! katirvanne katigaMdhe katirase || uddezaH10 katiphAse ?, goyamA ! avaNe agaMdhe arase aphAse asave ajIve sAsae avahie logadambe, se samAsao // 19 // paMcavihe pannate, taMjahA-dabbao khettao kAlao bhAvao guNao, daThabao NaM dhammatyikAeM ege dabve, khetao NaM logappamANamette, kAlaona kayAvina Asi na kayAi natthi jAva nicce, bhAvI avaNe agaMdhe arase aphAse, guNao gamaNaguNe / ahammatthikAevi evaM ceva, navaraM guNao ThANaguNe, AgAsasthikAevi evaM ceva, navaraM khettao AgAmasthikAe loyAloyappamANamette aNaMte ceva jAva guNao avagAhaNAguNe / jIvasthikAe NaM bhaMte! kativanne katigaMdha katirase kaiphAse?, goyamA! avaNNe jAva asvI jIve sAsae avaTTie logadabve, se samAsao paMcavihe paNNatte, taMjahA-dabvao jAva guNao, davao Na jIvasthikAe aNatAI jIvadabvAI, | khettao logappamANamette, kAlaona kayAi na Asi jAva nice, bhAvao puNa avaNNe agaMdhe arase aphAse, guNao uvaogaguNe / poggalatyikAe NaM bhaMte! kativaSNe katigaMdhe0 rase. phAse?, goyamA! paMcavaNNe paMcarase | dugaMdhe ahaphAse rUbI ajIye.sAsae avahie logavabve, se samAsao paMcabihe paNNatte, saMjahA-davao khasao CASEXCAX4 For Private and Personal Use Only Page #198 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra vyAkhyAprajJaptiH // 192 // www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir kAlao bhAvao guNao, davvao NaM poggalatthikAe anaMtAI davAI, khettao loyapyamANamette, kAlao na kayAi na Asi jAva nice, bhAvao vaNNamaMte gaMdha0 rasa0 phAsamaMte, guNao gahaNaguNe / ( sU0 117 ) [pra.] he bhagavan ! astikAyo keTalA kathA che ? [a0] he gautama 1 astikAya pAMca kayA che. te A pramANeH- dharmAstikAya, adharmAstikAya, AkAzAstikAya, jIvAstikAya ane pudgalAstikAya [pra0 ] he bhagavan ! dharmAstikAyamA keTalA raMga che ? keTalA gaMdha che, ane keTalA rasa che ane keTalA sparza che ? [a0] he gautama! dharmAstikAyamA raMga, gaMdha, rasake sparza nathI arthAt dharmAstikAya arUpI che, ajIva che ane zAzvata, avasthita lokadravya che. saMkSepadhI pAMca prakAra che te A pramANe:-dravyathI kSetrathI kAlathI bhAvadhI guNathI dravyathI dharmAstikAya eka che. kSetrathI te loka pramANa jevaDo loka che. kALathI te kadApi na hato ema nathI, kadApi nathI ema nathI ane yAvat te nitya che. bhAvathI raMga vinAno, gaMdha vinAno, rasa vinAno ane sparza binAno che. guNadhI te gatiguNavALo che. e pramANe adharmAstikAya saMbaMdhI paNa samajanuM vizeSa e ke, te guNathI sthitiguNavALo che. AkAzAstikAya saMbaMdhe paNa eja prakAre jANavuM. vizeSa e ke:- te AkAzAstikAya kSetrathI lokAloka pramANa= lokAloka jevaDo che, anaMta ke ane yAvata guNathI te avagAhanA guNavALo che. [pra0 ] he bhagavan ! jIvAstikAyamAM kevalA raMga che, keTalA gaMdha che, keTalA rasa che ane keTalA sparza che ? [a0] he gautama! te raMga binAno che ane yAvat-arUpI che, te jIva che, zAzvata che, ane avasthita lokadravya che. tenA pAMca prakAra kahyA che:-dravyathI jIvAstikAya ane yAvat-guNathI jIvAstikAya. jIvAstikAya anaMta jIvadravyarUpa che, kSetrathI mAtra lokapramANa= jevaDo che, kALathI te kadApi na hato ema nathI ane te nitya che, vaLI bhAvathI te jIvAstikAya raMga vinAno, gaMdha For Private and Personal Use Only 2 zatake uddezaH 10 // 192 // Page #199 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatrth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir vinAno, rasa vinAno, ane sparza vinAno cha tathA guNavI te upayogaguNavAko ke. [H0] he bhagavan ! pudgalAstikAyamA keTalA vyAkhyA- raMga che, keTalA gaMdha che, keTalA rasa che ane keTalA sparza cheu0] he gautama ! pudgalAstikAyamAM pAMca raMga, pAMca rasa, ve gaMdha 2 zatake ajJaptiH 18 ane ATha sparza che. te rUpavALo che, ajIva che, zAzvata che ane avasthita lokadravya . TuMkAmAM kahIe to tenA pAMca prakAra che:- uddezaH10 // 193 // nadravyathI, kSetrathI, kAlathI, bhAvadhI ane guNathI pudgalAstikAya. dravyathI pudgalAstikAya anaMta drabyarUpa le, kSetrathI te mAtra lokIX||193|| jebaDo che, kALathI te kadApi na hato ema nathI ane yAvat-nitya cha, bhAvathI te raMgavALo, gaMdhavALo, rasabAko ane sparzavALo ke tathA guNadhI te grahaNaguNavALo ve // 117 // ege bhaMte ! dhammatthikAyapadese dhammatthikAetti vattavaM siyA?, goyamA! NohaNadvai samaDhe, evaM donivi ti-| nivi cattAri paMca cha satta aTTa nava dasa saMkhajA, asaMkhenjA bhaMte ! dhammasthikAyappAsA dhammasthikAetti vattavvaM siyA?, goyamA! No iNa sama, egapadesUNe'viya NaM bhaMte ! dhammasthikAe 2 tti vattabvaM siyA?, No tiNaDhe samaThe, se keNaDhaNaM bhaMte! evaM bucai-ege dhammatthikAyapadese no dhammatthikAetti vattabvaM siyA jAva egapadesUNevi ya NaM dhammatthikAe no dhammatthikAetti vattavvaM siyA?, se nUNaM goyamA ! khaMDe cake sagale cake ?, bhagavaM! nokhaMDe cake, sakale cake, evaM chatte camme daMDe dUse Au pahe moyae, se teNaTeNaM goyamA! evaM vucaiege dhammatthikAyapadese no dhammatthikAetti vattavvaM siyA, jAva egapademaNeviya NaM dhammatthikAe no dhammasthi|kAetti vattabvaM siyA, se kiMvAtie NaM bhaMte ! dhammasthikAetti vattavaM siyA?, goyamA ! asaMkhajjA dhamma 464564 For Private and Personal use only Page #200 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir mA2 zatake vyAkhyAprajJaptiH // 194 // (sU. 198) gavatyikAyapoggalAtyAyamA ! dhammatthikANa yino eka pradeza CAD |thikAyapaesA te savve kasiNA paDipuNNA niravasesA egagahaNagahiyA esa NaM goyamA dhammatthikApatti | vattavvaM siyA, evaM ahammatyikAevi, AgAsatthikAvi, jIvatyikAyapoggalatthikAyAvi evaM ceba, navaraM tiNhapi padesA aNatA bhANiyabvA, sesaM taM ceva // (sU. 118) // uddezaH10 [pra.) he bhagavan ! dharmAstikAyano eka pradeza te 'dharmAstikAya' ema kahevAya ? [u0] he gautama ! te artha samartha nathI. eja // 194 // rIte be, traNa, cAra, pAMca, cha, sAta, ATha, nava, daza pradeza. saMkhyeya ane asaMkhyeya pradezo paNa dharmAstikAya' ema na kahevAya. [pra0] he bhagavana ! dharmAstikAyanA pradezo e 'dharmAstikAya' e pramANe kahevAya ? [u.] he gautama ! e artha samartha nathI na kahevAya. XI [pra.] he bhagavan ! tema kahevAnuM zuM kAraNa ke, 'dharmAstikAya'no eka pradeza ane yAvat-jyAMsudhI eka pradeza uNo hoya tyAMsudhI dharmAstikAya na kahevAya. [u.] he gautama ! cakrano bhAga te cakra kahevAya ke AcaM cakra te cakra kahebAya ? he bhagavan ! cakrano eka bhAga te cakra na kahevAya, paNa AkhaM cakra te cakra kahevAya. e pramANe chatra, carma, daMDa, vakha, zastra, ane modaka saMbaMdhe paNa jANavU arthAt te vadhu AkhaM hoya toja chatra vagere kahevAya, paNa teno eka bhAga te chatra ghamere na kahevAya, he gautama ! te kAraNathI | ema kathu che ke, dharmAsti kAyano eka pradeza ane yAvat-jyAMsudhI eka pradeza uNo hoya tyAMsudhI dharmAstikAya na kahevAya. [H0] | he bhagavan ! tyAre vaLI kaho ke, 'dharmAstikAya' e pramANe zuM kahevAya ? [u.] he gautama ! dharmAstikAyamA asaMkhya pradeza che. jyAre te baghA, kRtsna-pUrepUrA, pratIpUrNa, eka paNa vAkI na rahe evA ane eka zabdathIja kahI zakAya tevA hoya tyAre te dharmAstikAya ema kahevAya. e pramANe adharmAstikAya, AkAzAstikAya, jIvAstikAya ane pudgalAstikAya viSe e pramANeja jANavaM. RSS For Private and Personal Use Only Page #201 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir vyAkhyAprajJaptiH // 195|| 2 zatake uddezaH10 vizeSa e ke, traNa dravyanA-AkAzAstikAya, jIvAstikAya ane pudgalAstikAyanA-anaMta pradezo jANavA. bAkI vadhuM teja pramANe samajavU. // 118 / / jIve Ne bhaMte ! sauThANe sakamme sabale sIrie sapurisakAraparakame AyabhAveNaM jIvabhAvaM uvadaMsetIti vattavvaM siyA?, haMtA goyamA! jIve NaM sauhANe jAva uvadasetIti battavvaM siyaa| se keNaDhaNaM jAva vattavvaM siyA?, goyamA! jIve NaM aNaMtANaM AbhiNibohiyanANapajavANaM evaM suyanANapajavANaM ohinANapajavANaM maNapajjavanANapa0 kevalanANapa0 maiannANapa0 suyaannANapa0 vibhaMgaNANapajavANaM cakkhudasaNapa0 acakkhudaMsaNapa0 ohidasaNapa0 uvaogaM gacchai, uvaogalavaNe NaM jIve, se teNaDDeNaM evaM buccai-goyamA ! jIve NaM siuhANe jAva vattavvaM siyA // (sU0 119) pra0] he bhagavan ! 'utthAnavAlo, karmavALo, baLavALo, vIryavALo, ane puruSAkAra parAkramavALo jIva AtmabhAvabaDe jIvabhA| vane dekhA.' ema kahevAya ? [30] he gautama ! hA, tevA prakArano jIva yAvat-'te jIvabhAvane dekhADe' ema kahevAya. he gautama ! | jIva abhinicodhika jJAnanA anaMta paryavonA, e pramANe zrutajJAna, avadhijJAna, kevalajJAna, matiajJAna, vibhaMgaajJAna, cakSudarzana, acakSudarzana, avadhidarzana, kevaLadarzana, darekanA anaMta paryavonA upayogane prApta kare. che-jIva e upayogarUpa the. he gautama ! te | kAraNathI ema kathu cha ke, 'utthAnavALo jIva yAvat-jIvabhAvane dekhADe ema kahevAya. / / 119 // kativihe gaM bhaMte ! AgAse paNNatte?, goyamA! duvihe AgAse pa0, taMjahA-loyAgAse ya aloyAgAse 2655 For Private and Personal Use Only Page #202 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra vyAkhyA prajJaptiH // 196 // www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir ya | loyAgAse NaM bhaMte! kiM jIvA jIvadesA jIvapadesA ajIvA ajIvadesA ajIvapaesA ?, goyamA ! jIvAvi jIvadesAvi jIvapadesAvi ajIvAvi ajIvadesAvi ajIvapademAvi, je jIvA te niyamA egiMdiyA beMiMdiyA teiMdiyA cauriMdiyA paMceMdiyA aNiMdiyA, je jIvadesA te niyamA egiMdiyadesA jAva aniMdiyadesA, je jIvapadesA te niyamA ergidiyapadesA jAba aNidiyapadesA, je ajIvA te duvihA pakSatA, taMjahA- rUbI ya arUvI ya, je rUvI te caubvihA paNNattA, saMjahA- baMdhA khaMghadesA baMdhapadesA paramANupoggalA, je arUvI te paMcavihA paNNattA, taMjahA - dhammatthikAe no dhammatthikAyassa dese dhammatdhikAyassa padesA adhammatkiAe no ammatkiArasa dese adhammatthikAyassa padesA addhAsamae / / (sU0 120 ) / / [pra0] he bhagavan ! AkAzanA keTalA prakAra kA che ! [u0] he gautama! AkAzanA ve prakAra kathA che. te A pramANe:lokAkAza ane alokAkAza. [pra0] he bhagavan ! lokAkAza e jIvo che. jIvanA dezo che, jIvanA pradezo che, ajIvo che, ajIvanA dezo ke ke ajIvanA pradezo ke ? [30] he gautama! te jIvo paNa che, jIvanA dezo paNa che, jIvanA pradezo paNa che, ajIvo paNa che, ajIvanA dezo paNa che, ane ajIvanA pradezI paNa che, je jIvo che te cokasa ekeMdriyo, ve iMdriyo, treiMdriyo, caturiMdriyo paMceMdriyo ane aniMdriyoM ke. je jIvanA dezo che te cokkasa ekeMdriyanA dezo ke ane yAvat-aneMdriyanA dezo che je jIvanA pradezo che te cokasa ekeMdriyanA pradezo che. ane yAvat-aneMdriyanA pradezo che. je ajIvo che te ve prakAranA kayA che. te A pramANe:rUpI ane arUpI je rUpI che denA cAra prakAra kathA che. te A pramANe:- skaMdha, skaMdhadeza skaMdhapradeza ane paramANupudgala, je arUpI For Private and Personal Use Only 2 zatake uddezaH 10 // 196 // Page #203 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir |Le tenA pAMca prakAra kayA che. te A pramANe:-dharmAstikAya, no dharmAstikAyano deza, dharmAstikAyanA pradezo, adharmAstikAya, vyAkhyAINIno adharmAstikAyano deza ane adharmAstikAyanA pradezo tathA addhAsamaya. // 120 // 2 zatake prajJaptiH aa alogAgAse NaM bhaMte ! kiM jIvA? pucchA taha ceva, goyamA! no jIvA jAva no ajIpappapasA, ege ajI uddezaH1. // 197 // vavavvadese aguruyalahue aNaMtehiM aguruyalahuyaguNehiM saMjutte savAgAse arNatabhAgUNe // (sU0 121) / [pra0] he bhagavan ! zuM alokAkAza e jIvo che ? ityAdi pUrvavat pUchag, [u0] he gautama! te (alokAkAza) jIvo nathI yAvat-ajIvanA pradezo paNa nathI. te eka ajIva dravyadeza che, agurulaghu che. tathA agurUlaghurUpa anaMtaguNothI saMyukta che ane anaMta bhAgathI UNuM sarva AkAzarUpa . [pra0] he bhagavan ! lokAkAzamA keTalA varNa che? ityAdi pUchaq. (u0] he gautama ! lokAkAzamA varNa nathI, rasa nathI, gaMdha nathI, yAvat-sparza nathI. te eka ajIva dravyadeza che, agurUlaghu che, agurUlaghurUpa anaMta | guNothI saMyukta che ane sarva AkAzanA anaMta bhAgarUpa che. // 121 // 6 dhammatyikAe NaM bhaMte! kiM (ke ) mahAlae paNNate?, goyamA! loe loyamette loyappamANe loyaphuDe loyaM ceva phusittA NaM ciTThai, evaM ahammatthikAe loyAgAse jIvasthikAe poggalatthikAe paMcavi ekkAbhilAvA // (mU. 122) // [0] he bhagavan ! dharmAstikAya keTalo moTo kahyo che ! [u0] he gautama! te lokarUpa che, lokamAtra ke, loka pramANa che, ane lokane sparzalo tathA lokaneja aDakIne rahelo che. e pramANe adharmAstikAya, lokAkAza, jIvAstikAya, ane pudgalAstikAya || *%%%ASANSAR For Private and Personal Use Only Page #204 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 2 zatake uddezaH10 // 198 // saMbaMdhe paNa samajavU, e pAMce saMbaMdhe eka sarakhoja amilApa che. // 122 // vyAkhyA aheloe NaM bhaMte ! dhammatthikAyassa kevaiyaM phusati ?, goyamA! sAtirega addhaM phusati / tiriyaloe NaM| prajJaptiH bhaMte ! pucchA, goyamA! asaMkhejahabhAgaM phusai / uDDhaloe NaM bhaMte ! pucchA, goyamA! desUrNa addhaM phusai / // 198 // (sU0 123) / [pra.] he bhagavan ! dharmAstikAyanA keTalA bhAgane adholoka sparza aDake cha ? [u0] he gautama ! adholoka dharmAstikAdayanA aDadhAthI vadhAre bhAgane aDake che. [pa0] he bhagavan ! dharmAstikAyanA keTalA bhAgane tiryagloka sparza cha ? [u0] he gautama! | asaMkhyeya bhAgane spache che. [pra.] he bhagavan ! dharmAstikAyanA keTalA bhAgane uddharvaloka sparza ke ? (u0] he gautama ! dharmAstikAjAyanA dezona-kAMika ochA-artha bhAgane urdhvaloka aDake che. / / 123 // imA NaM bhaMte ! rayaNappabhApuDhavI dhammatthikAyassa kiM saMkhejahabhAgaM phusati ? asaMkhajaibhAgaM phusai ? saMkhije bhAge phusati ? asaMkheje bhAge phusati ? savvaM phusati ?, goyamA! No saMkhenaibhAgaM phusaha, asaMkhena|habhAgaM phusai, No saMkheje, No asaMkheje0, no savyaM phusati / imIse NaM bhaMte ! rayaNappabhAe yuddhavIe uvAsaMtare ghaNodahI dhammasthikAyassa, pucchA, kiM saMkhevaibhAgaM phusati? jahA rayaNappabhA tahA ghaNodahighaNavAyataNuvAyA / imIse NaM bhaMte! rayaNappabhAe puDhavIe uvAsaMtare dhammatthikAyassa kiM saMkhejatibhAgaM phusati asaMkhejabhAgaM phusaha jAva savvaM phusai, goyamA! saMkhejahabhAgaM phusai, No asaMkhejaibhAgaM phusai, no saMkhene0, no Zhong Zhong Zhong Zhong Zhong Zhong Zhong For Private and Personal Use Only Page #205 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir X vyAkhyAprajJaptiH 2 zatake uddezaH1. // 199 / / asaMkheje0, no savvaM phusaha, uvAsaMtarAI sabvAIjahA rayaNappabhAe puDhavIe vattabdhayA bhaNiyA, evaM jAva ahesattamAe, jaMbuddIvAiyA dIvA lavaNasamudAiyA samuddA, evaM sohamme kappe jAva IsipambhArApuDhavIe, ete sabvevi asaMkhejatibhAgaM phusati, sesA paDiseheyavvA / evaM adhammasthikAe, evaM loyAgAsevi, gAhA-puDhavo| vahISaNataNukappA gevejaNuttarA siddhI / saMkhevatibhAgaM aMtaresu sesA asaMkhejA // 22 // (sU. 124 ] / vitiyaM sayaM saMmattaM // 2-10 // 2 // [pra0] he bhagavan ! A zuM ratnaprabhA pRthivI dharmAstikAyanA saMkhyeya bhAgane aDake che, asaMkhyeya nAgoneM aDake ke ke tene | AkhAne aDake cha ? [u0] he gautama! te saMkhyeya bhAgane aDakatI nathI, paNa asaMkhyeya bhAgone aDake che. tathA te saMkhyeya bhAgone, asaMkhyeya bhAgone ane AkhAne paNa aDakatI nathI. [pra0] he bhagavan ! A ratnaprabhA pRthivIno dhanodadhi, dharmAstikAyanA keTalA bhAgane sparza che, zuM saMkhyeya bhAgane sparza che ? ityAdi pUchaq. [u0] he gautama ! jema ratnaprabhA saMbaMdhe ko tema dhanodadhi saMbaMdhe paNa jANavU ane teja pramANe dhanavAta tathA tanuvAta saMbaMdhe paNa samajavu. [pra0] he bhagavana! A ratnaprabhA pRthivInuM avakAzAM| tara zuM dharmAstikAyanA saMkhyeya bhAgane aDake ke yAvat tene akhAne aDake. [u0] he gautama! te saMkhyeya bhAgane aDake paNa asaMkhyeya bhAgane na aDake, tathA saMkhyeya bhAgone na aDake, asaMgcyeya bhAgone na aDake ane tene AkhAne paNa na aDake. eja rIte : vardhA avakAzAMtaro jANavAM. ratnaprabhA saMbaMdhe kahela vaktavyatAnI peThe yAvat-sAtamI pRthivI sudhI samajavU. tathA jaMbUdvIpAdika dvIpo ane lavaNasamudrAdika samudro, saudharmakalpa, yAvan-iSAprAgabhArA pRthivI te badhA asaMkhyeya bhAgane sparza. bAkInA bhAganI sparzanAno For Private and Personal Use Only Page #206 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir vyAkhyAprajJaptiH // 20 // niSedha karavo. e pramANe adharmAstikAya ane lokAkAzane aDakavA viSe paNa jANavU. gAthArthaH-pRthivI, udadhi, dhanavAta, tanuyAta, kalpa, aveyaka, anuttaro ane siddhi. e badhAnAM aMtaro dharmAstikAyanA saMkhyeya bhAgane aDake che ane bAkI badhA dharmAstikAyanA 2 zatake NuddezaH10 asaMkhya bhAgane aDake che. // 124 // bhagavat sRdharmasvAmIpraNIta zrImad bhagavatIstranA bIjA zatakasAM dazamA uddezAno mUlArtha saMpUrNa thayo. // iti zrIbhagavatIsUtre dvitIya zataM samAptam // For Private and Personal Use Only Page #207 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatrth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir ** bhyAkhyAprajJaptiH // 10 // 3 zatake uddezaH1: // 201 // * ** SCORTAMASSIONS // atha tRtayiM zatakam // udezaka 1. zrIjAM zatakemA daza uddezAo cha, jaimAM nIce pramANe adhikAra Avaze. kerisaviuThavaNA' camara' kiriya' jANithi nagara pAlA ya / ahivaI iMdiyaparisA tatiyammi sae dasudesA // 23 / / (kerisaviubvaNa'ti) camara nAmanA iMdramA vikarSaNa zakti kevI che ? ityAdi praznanA nirvacana mATe prathama udezaka he (camara'tti) camarano utpAta jaNAcavA bIjo uddezaka cha (kiriya'tti) kAyikI vagere kriyAonA jaNAvayA trIjo udezaka he (jANa'tti) deve vikurvela yAnane sAdhu jANe ? ityAdi arthanA nirNaya mATe cotho uddezaka che (ityi'tti) sAdhu vahAranA pudga-16 lone laine strI vagerenAM vaikriya rUpo karI zake ityAdi arthanA nirNaya sAruM pAMcamo uddezaka ke. (nagara'tti) nagara saMbaMdhI chaTTo uddezaka che (pAlaya'tti) lokapAlonA svarUpane kahenAro sAtamo uddezaka che (aMhivaItti) asura vagerenA iMdro keTalA che ? e vAtane jANavA mATe AThamo uddezaka ke (iMdiya'tti) iMdriyonA viSaya saMbaMdhI navamo uddezaka che (parisa'tti) camaranI sabhA saMbaMdhI hakIkata jaNAvatrA dazamo uddezaka ke. * * For Private and Personal Use Only Page #208 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir prajJaptiH // 202 // teNaM kAleNaM teNaM samaeNaM moyA nAma nagarI hotthA, vaNNao, tIse NaM moyAe nagarIe bahiyA uttarapura|cchime disIbhAge NaM naMdaNe nAmaM cetie hotyA, caNNao, teNaM kAleNaM 2 sAmI samosaDDhe, parisA niggacchai, 3 zatake paDigayA parisA, teNaM kAleNaM teNaM samaeNaM samaNassa bhagavao mahAvIrassa doce aMtevAsI aggibhUtInAmaM udezaH1 aNagAre goyamagotteNaM sattussehe jAva pajjuvAsamANe evaM vadAsI-camare NaM bhaMte ! asuriMde asurarAyA ke- 202 // mahiDDhIe ? kemahajjuttIe ? kemahAbale ? kemahAyase? kemahAsokkhe ? kemahANubhAge? kevaiyaM ca NaM pabhU viuvittae?, goyamA! camare NaM asuriMde asurarAyA mahiDDhIe jAva mahANubhAge, seNaM tattha cottIsAe bhavaNAbAsasayasahassANaM causaDIe sAmANiyasAhassIrNa tAyattIsAe tAyattIsagANa jAva viharai, evaMmahiDhIe jAva mahANubhAge, evatiyaM ca NaMpabhU biubbittae se jahAnAmae-juvatI jubANe hattheNaM hatthe geNhejjA, cakkassa vA nAbhI aragAuttA siyA, evAmeva goyamA! camare asuriMde asurarAyA beubviyasamugdhAeNaM samohaNai 1 saMkhejAI joyaNAI daMDa nisiraha, taMjahA-rayaNANaM jAba rihANaM, ahApAyare poggale parisADei 2 ahAsuhume poggale pariyAeti 2 docapi beubviyasamugghAeNaM samohaNati 2, pabhU NaM goyamA! camare asuriMde asurarAyA kevala-14 kappaM jaMbuddIva 2 pahahiM asurakumArehiM devehiM devIhi ya AipaNa vitikiNNaM ubatthaDe saMbaDaM phuDaM avagADhAavagADhaM karettae, aduttaraM ca NaM goyamA ! pabhU camare asuriMde asurarAyA tiriyamasaMkhaje dIvasamudde bahahiM asurakumArahiM devehiM devIhi ya AiNNe vitikipaNe uvasthaDe saMthaDe phuDe avagADhAvagADhe karettae, esaNaM For Private and Personal Use Only Page #209 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 3 zatake uddezaH1 // 20 // goymaa| camarassaM asuriMdasma araraNo ayameyAraveM visae visayamero vAe, jodhevaNaM saMpattIe vikumcisu vyAkhyA- vA vikumvati vA vikubbissati vA // (sU0 125) // prajJaptiH te kALe te samaye mokA nAmanI nagarI hatI, varNaka. te mokA nagarInI mahAra uttara-pUrvanA digbhAgamA naMdana nAmarnu caitya // 2032 // hituM varNaka. kALe te samaye zrImahAvIrasvAmI padhAryA sabhA nIkaLe ke ane dharma zravaNa karI sabhA pAchI cAlI gai. [pra0] te | kALe te samaye zramaNa bhagavaMta mahAvIranA bIjA ziSya agnibhUti nAmanA anagAra paryupAsanA karatA A pramANe bolyAH-he bhagavan ! asureMdra, asurarAja camara kevI moTI RddhivALo che, kevI moTI kAMtivALo che, kevA moTA caLavAlo , kevI moTI kIrtivALo cha, kevA moTA mukhavALo cha, kevA moThA prabhAvabALo cha ane te keTalaM vIkurvaNa karI zake cha ? [u.] he gautama ! asureMdra asurarAja camara moTI RddhivALo che, yAvat-moTA prabhAvavAlo che:-te tyAM cotrIsalAkho bhavanavAso upara cosaThahajAra sAmAnika devo upara ane tetrIza trAyastriMzaka devo upara, sattAdhIzapaNuM bhogavato yAvat-vihare che, arthAt te cabhara evI moTI RddhivALo che ane 4 zrI agnibhUti jJAtavaMzIya zramaNabhagavaMta mahAvIranA bIjA gaNAdhara hatA. temano jamna kRtikA nakSatramA magadha dezanA gocara gAmamA thayo hato tathA temanA pitA gautamagotrIya vasubhUti tathA pRthivIdevI nAmanI mAtA hatA. teo veda saMbaMdhI aura vidyA pAraMgata hatA temano ziSya parivAra 500 no hato. eka samaye tebho Arya zrI somIla vipranA dIkSA prasaMge apApApurImA padhAryA hatA tyAMcI devo vagerene prabhu mahAbIranI stuti karatA sAMbhaLI nahIM AdhyA. temanA saMzayono nAza yavAcI tyAM mahAvIrana bIjA ziSya thayo. te bakhate temanI umara 56 varSa smArapachInA 12 varSa agrasthapaNAmAM bane soLa varSa kevaLIpaNe vidyamAna hatA bhA rIte temanuM AyuSya 44 varSanu hatuM bhane temanu nirvANa prabhunI vidyamAnapaNAma thayu hatu. ( samayAgamaya aMga ) SARASWERS For Private and Personal Use Only Page #210 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir a vyAkhyA prajJaptiH ! // 204 // 3 zatake udezaH1 // 204 // sa yAvat-evA moTA prabhAvavAlo che. tathA temI vikurvaNa karavAnI zakti paNa ATalI che:-he gautama vikurvaNa karavA mATe asureMdra, asurarAja camara vaikriya samudghAtabar3e samayahata thAya cha, saMkhyeya yojanasudhI lAMcA daMDane nisarje che-banAve che ane te dvArA ratnano yAvat-riSTa ratnonA sthUla pudgalone khaMkherI nAkhe che, tathA sUkSma pudgalonuM grahaNa kare che. bIjIvAra paNa vaikriyasamudghAtavaDe samavahata thAya che. vaLI he gautama ! jema koi yuvAna puruSa potAnA hAthavaDe juvAna strInA hAthane pakaDe arthAt paraspara kAkaDA vALelA hobAthI te banne vyaktio saMlagna jaNAya cha, athavA jema paiDAnI dharImA ArAo susaMbaddha hoya, evIjIte amureMdra, asurarAja camara ghaNA asurakumAra devo ane SaNI asurakumAra devIobaDe AkhA jaMbUdvIpa nAmanA dvIpane AkIrNa karI zake che, temaja vyatikIrNa, upastIrNa, saMstIrNa, spRSTa ane avagADhAvagADha kare cha arthAt te camara bIjAM rUpo eTalAM badhAM vikurvI zake cha, ke jene laine pUrva pramANe Akho jaMbUdvIpa paNa bharAi jAya che. vaLI he gautama ! asureMdra, asurarAja, camara ghaNA asurakumAra devo ane ghaNI | asurakumAra devIovaDe A tirachAlokamAM paNa asaMkhya DIpa ane samudra sudhInuM phaLa AkIrNa kare cha, tathA vyatikIrNa, upastIrNa saMstIrNa, spRSTa ane avagADhAvagADha karI zake che. he gautama! pUrva kahyA pramANe eTalAM rUpo karavAnI asureMdra, asurarAja camaranI mAtra zakti che paNa koI vakhate te camare pUrva pramANe rUpo kA~ nathI, karato nathI ane karaze paNa nahiM. // 125 // jati NaM bhaMte! camare asuriMde asurarAyA emahiDDIe jAva evaiyaM ca NaM pabhU vikubittae, camarassaNaM bhaMte ! asuriMdAsa asurarano sAmANiyA devA kemahiDDhIyA jAva kevatiyaM ca NaM pabhU vikuvittae ?, goyamA camarassa asuriMdassa asuraranno sAmANiyA devA mahiDDhiyA jAva mahANubhAgA, te NaM tattha sANaM 2 bhavaNANaM 45 % %*OM For Private and Personal Use Only Page #211 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir vyAkhyAprajJaptiH // 20 // zatake uddezaH1 205 // misaMkhana dIvasamudAyamA ! camarasa mAsu vA vikubvati vA vikarvaNa karI sANaM 2 sAmANiyANa sANaM 2 aggamAhisINaM jAba divvAI bhogabhogAI bhujamANA viharaMti, evaMmahiDdIyA jAba evaiyaM caNaM pabhU vikRvittae, se jahAnAmae jubati juvANe hatthe hatthe geNhejA, cakkassa vA nAbhI arayAuttA siyA, evAmeva goyamA camarassa asuriMdarasa asuraramo egamege sAmANie deve veubviyasamugghAeNaM samohaNai 2 jAba docaMpi veunviyasamugdhAeNaM samohaNati 2 pabhU gaM goyamA ! camarassa amuriMdasma asuraranno egamege sAmANie deve kevalakappaM jaMbuddIba 2 bahahiM asurakumArehiM devehiM devIhi ya Ainna vitikinna uvatthaDaM saMthaDaM phuDaM avagADhAvagAha karettae, aduttaraM ca gaM goyamA ! pabhU camarassa asuriMdassa asuraranno egamege sAmANiyadeve tiriyamasaMkhaje dIvasamudde bahahiM asurakumArehiM devehiM devIhi ya AiNNe vitikipaNe uvatthaDe saMthaDe phuDe avagADhAvagADhe karettae, esa NaMgoyamA! camarassa asuriMdassa asurarano egamegassa sAmANiyadevassa ayameyArUve visae visayametta buie, No ceva NaM saMpattIe vikucvisu vA vikubvati vA vikabvissati vA / | [pra0] he bhagavan ! jo amureMdra asurarAja camara evI moTI RddhivALo che ane yAvat-te ghaNu vikRrvaNa karI zake che, to he | | bhagavan ! asureMdra, asurarAja camaranA sAmAnIka devo kevI moTI RddhivAlA che, ane teonI vikurvaNa zakti keTalI che ? [u.] he gautama! asureMdra asurarAja camaranA lokapAla devo ecI moTI RddhivAlA che ane yAvat-mahA prabhAvabALA che teo tyAM pote potAnAM bhavano upara, potapotAnA sAmAniko upara ane popotAnI paTTarANIo upara sattAdhIzapa bhogavatA, yAvat-divya & bhogone bhogavatA vihare ke. ane eo evI moTI RddhivAlA hai. ane teonI vikarSaNa zakti ATalI che ke:-he gautama ! vikurvaNa , For Private and Personal Use Only Page #212 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir vyAkhyAprajJaptiH karavA mATe teo-asureMdra, asurarAja camaranA eka eka sAmAnika devo-caikriyasamudghAtADe samavahata thAya he. ane yAvat-cIjIvAra paNa vaikriyasamudghAtabaDe samavanta thAya he. tathA he mautama! jema koi juvAna puruSa potAne hAthe juvAna strInA hAdhane pakaDe, arthAt | zatake paraspara kAkaDA bATelA hokAthI jaima te banne vyaktio saMlagna jaNAya he athavA jema paiDAnI dharImA ArAo saMlagna-musaMbaddha udezaH1 hoya evIja rIte amRreMdra, amararAja camaranA sAmAnika devo ArA jaMbUdvIpane ghaNA- amurakumAra debo tathA ghaNI asurakumAra devIo IN206 // vaDe AkIrNa, vyatikIrNa, upastIrNa, saMstIrNa, spRSTa ane abagADhAvagADha karI zake he. vaLI he gautama ! asureMdra asurarAja camarano eka eka sAmAnikadeva atirachA lokamAM asaMkhyeya dvIpa samuha sudhInuM sthaLa ghamA asurakumAra devo ane ghaNI asurakumAra devIo baDe AkIrNa, vyatikIrNa, upastIrNa, saMstIrNa, spRSTa ane avagADhAvagADha karI zake che. he gautama ! asureMdra, asurarAja camaranA pratyeka sAmAnikamA pUrva pramANe vikurvaNa karavAnI zakti le-viSaya cha, viSayamAtra che, paNa teo saMprAptivaDe koigara vikuyu nathI, viku-12 batA nathI, ane vikuze nahiM. jati NaM bhaMte! camarassa asuriMdassa asurarano sAmANiyA devA evaMmahidiyA jAva eva tiyaM caNaM pabhU vikuvittae camarassaNaM bhaMte! asuriMdassa asurarano tAyattIsiyA devA kemahiDriyA0 ?, tAya ttIsiyA devA jahA sAmANiyA tahA neyambA, loyapAlA taheva, navaraM saMvajA dIvasamuddA bhANiyabvA, yahahiM asurakumArehiM 2 Aine jAva viumbissaMti vA / jati NaM bhaMte ! camarassa asuriMdassa asuraranno logapAlA devA evaMmahidiyA jAva pavatiyaMcaNaM pabhU viunvittae / camarassa NaM bhaMte! asuriMdassa asuraranno aggamahisIo devIo kamahinA ARMY For Private and Personal Use Only Page #213 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir vyAkhyAprajJaptiH // 207 // zatake uddezaH // 207 // TRACKASARAA5 DDiyAo jAva kevatiyaM varNa pabhU vikuvittae?, goyamA! camarassa NaM asuriMvassa asurarano aggamahisIo mahihiyAo jAva mahANumAgAo, sAo NaM tatya mANa 2 sAmANiyasAhassINaM sANaM 2 mahattariyANaM sANaM 2 parisANaM jApa emahiDhiyAo annaM jahA logapAlANaM aparisasa / sevaM bhaMte ! 2 tti (sUtraM 126) [4] he bhagavan ! asureMdra, asurarAja camaranA sAmAnika devo ecI moTI RddhivAlA ke ane yAvata-eTalaM vikarSaga karavA samartha che to he bhagavan ! asureMdra, asurarAja camaranA trAyaviMzaka devo kevI moTI RddhivALA ? [u0] he gautama! jema sAmAniko kahyA tema trAyaviMzako paNa kahevA. tathA lokapAlo saMbaMdhe paNa ema kahe. vizeSa e ke, teo potAnA dhanAvela rUpothI aneka asurakumAro ane asurakumArIothI-saMkhyeya dvIpa samudrone bharI zake che. [ma.] he bhagavan ! jo asureMdra asurarAja camaranA lokapAla devo evI moTI RddhiyALA he ane yAvatle o eTalaM vikurvaNa karI zake the, to asureMdra asurarAja camaranI paTTarANI devIo kevii| moTI RddhivALI che ane teo keTala vikurvaNa kare ke ? [u.] he gautama ! asureMDa asurarAja camaranI paTTarANI devIo moTI RddhivALI che, ane yAvat-moTA prabhAvabAlIoke. teo tyAM potapotAnA bhavano upara, potapotAnA hajAra mAmAnika deyo upara, potapotAnI mitrarUpa mahattarikA devIo upara ane potapotAnI samitirnu svAmIpaNuM bhogavatI rahe re. yAvat-ne paTTarANIo evI moTI RddhivALIo che. te saMbaMdhenI dhIjI vadhI hakIkata lokapAlonI peThe kaIvI. he bhagavan ! te e pramANe che, he bhagavan ! te| |e pramANe che. // 12 // bhagavaM doce goyame samarNa bhagavaM mahAvIraM baMdai namasai 2 jeNeva tacce goyame vAyubhUtiaNagAre teNeva For Private and Personal Use Only Page #214 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir * * | 3 zatake urezaH1 // 208 // * * PuvAgachati 2tacaM goyamaM vAyubhUti aNagAraM evaM vadAsI-evaM khalu goymaa| camare asuriMde asurarAyA khyA evaMmahiiDIetaM caiva evaM sabbaM apuTThavAgaraNa neyabvaM aparisesiyaM jAva aggamahisINaM vattabvayA samattA / tae prajJaptiH NaM se tace goyame vAyubhUtI aNagAre dobassa goyamassa aggibhUissa aNagArassa ebamAikkhamANassa bhA0 // 20 // paM0 parU. eyamaDheM no sahahaha no pattiyaha no royaha, eyamaTTha asadahamANe apattiyamANe aroemANe uThAe uThei 2 jeNeva samaNe bhagavaM mahAvIre teNeva uvAgacchada jAca pajjuvAsamANe evaM bayAsI-evaM khalu bhaMte ! doce goyame aggibhUtiaNagAre mama evamAtikkhai bhAsai pannavei parUvei-evaM khalu goyamA! camare asuriMde asurarAyA mahiDDIe jAva mahANubhAve seNaM tattha cottIsAe bhavaNAvAsasayasahassANaM evaM taM ceva savvaM aparisesaM bhANiyavyaM jAva aggamahisINa vattabvayA saMmattA, se kahameyaM bhaMte ! evaM0 1, goyamAdi samaNe bhagavaM mahAbIre sacaM goyamaM cAuti aNagAraM evaM vadAsI-jaNaM goyamA! doce go0 aggibhUiaNagAre tava evamAtikkhA 5-evaM khallu goyamA ! camare 3 mahiDdIe evaM taM ceva sabvaM jAva aggamahisINaM vattavyayA saMmattA, sacce NaM esama, ahaMpiNaM goyamA! evamAtikvAmi bhA0pa0 parU0, evaM khalu goyamA!-camare 3 jAva mahiibIe so gheva pitio gamo bhANiyabbo jAva aggamahisIo, sacce NaM esamaDhe, sevaM bhaMte ! 2, tace goyame ! vAyubhUtI aNagAre samaNaM bhagavaM mahAvIraM vaMdahanamaMsaha 2 jeNeva docce goyame aggibhUtI aNagAre teNeva uvAgacchai 2 docaM go. aggibhUti aNagAraM vaMdaha namasati 2 eyamaI sammaM viNaeNaM bhulo 2 khAmeti (sUtraM 127) * * *** For Private and Personal Use Only Page #215 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra vyAkhyA prajJaptiH // 209 // www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir ema kahI dvitIya gautama agnibhUti aNagAre zramaNa bhagavaMta mahAvIrane vAMdI, namI, je tarapha tRtIya gautama vAyubhUti anagAra hatA te tarapha javAnuM kartuM ane tyAM jar3ane te agnibhUti anagAre vAyubhUti anagArane A pramANe kanuM keH- he gautama! e pramANe nizcita che ke, asureMdra asurarAja camara, evI moTI RddhivAko che, ityAdi badhuM camarathI mAMDIne tenI paTTarANIo sudhInuM aSTaSTa vyAkaraNarUpa vRttAMta ahIM kahe. tyArapachI agnibhUti anagAre pUrva pramANe kahelI, bhASelI, jaNAvelI ane prarUpelI e vAtamAM te tRtIya gautama vAyubhUti anagArane zraddhA besatI nathI, vizvAsa Avato nathI ane e vAta teone rucatI nathI. have e bAtamAM azraddhA karatA, avizvAsa ANatA ane e bAta tarapha aNagamAtrALA te tRtIya gautama vAyubhUti anagAra potAnA AsanathI uThI shrmnn| bhagavaMta mahAvIra tarapha gayA ane tyAM jaha teonI paryupAsanA karatA A rIne bolyA:- he bhagavan ! dvitIya gautama agnibhUti ana| gAre mane sAmAnya prakAre kazuM, vizeSa prakAre karbu, jaNAvyaM ane prarUpyaM ke "asureMdra, asurarAja camara evI moTI RddhivAko che ane yAvat-evA moTA prabhAvatrAko kre ke, te tyAM cotrIzalAkha bhavanAtrAso upara svAmipaNuM bhogave che, ityAdi badhuM paTTarANIo sudhInuM vRttAMta ahIM pUrepuru kahe" te e teja pramANe kevI rIte hai ? [u0] he 'gautama' vagere AmaMtrI zramaNa bhagavaMta mahAvIre te trIjA gautama vAyubhUti anagAre tane je sAmAnya prakAre kachu, vizeSa prakAre kachu, jagAyaM ane prarUpyaM ke, - he gautama! are, asurarAja camara moTI RddhivALo che, ityAdi badhuM tenI paTTarANIo sudhInuM vRttAMta ahIM kahe" e bAta sAcI che ane huM paNa emaja kahuM chu, bhAeM chu, jaNAnuM chU, ane prarUpaM chu ke asureMdra, asurarAja camara moTo RddhivAlo ke ityAdi teja rIte yAvat-paTTarANIo sudhInI hakIkatavALo bIjo gama kahevo. ane e bAta sAcI che. he bhagavan ! te e pramANe che, he bhagavan ! te e pramANe che ema For Private and Personal Use Only 3 zatake uddezaH 1 // 209 // Page #216 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir prajJaptiH // 21 // 3 zatake udezaH1 // 21 // kahI tRtIya gautama vAyubhUti anagAra zramaNa bhagavaMta mahAvIrane cAMdI, namI ane je tarapha bIjA gautama agnibhUti anagAra che tyAM AvI, teone vAMdI, namI, 'teonI bAta na mAnI' te mATe teonI pAse vAraMvAra vinayapUrvaka sArI rIte kSamA mAge che. // 127 // lA tae NaM se tacce goyame vAubhUtI aNagAre dogheNaM goyameNaM aggibhUtINAmeNaM aNagAreNa saddhiM jeNeva samaNe | bhagavaMmahAvIre jAva pajjuvAsamANe evaM vayAsI-jati NaM bhaMte!camare asuriMde asurarAyA evaMmahiDDIe jAva evati yaM ca pabhU vikuvittae balI NaM bhaMte ! baharoyaNide vairoyaNarAyAkemahiDDIe jAva kevatiyaM ca NaM pabhU vi | kuvittae?, goyamA! balI NaM vairoyaNiMde vairoyaNarAyA mahiDDhie jAva mahANubhAge, se NaM tattha tIsAe bha|vaNAvAsasayasahassANaM saTTIe sAmANiyasAhassINa sesa jahA camarassa tahA liyassavi NeyabvaM, NavaraM sAtiraMga kevalakappaM jaMbuddIvaMti bhANiyabvaM, sesaM taM ceva NiravasesaM geyavvaM, NavaraM NANattaM jANiyabvaM bhavaNehiM sAmA|NiehiM, sevaM bhaMte ratti tacce goyame vAyubhUtI jAba viharati / [pra0] tyArapachI te trIjA gautama vAyubhUti anagAra, bIjA gautama agnibhUti nAmanA anagAranI sAthe jyAM zramaNa bhagavaMta vAyubhUti-kAzyapagotra zramaNabhagavaMtamahAvIranA zrIjA gaNavara itA. temano janma svAti nakSatramA, magava dezanA gobara nAmanA vipra zrIvasubhUtinA patnI pRthivIdevInI kukhe ayo hato teo prathama tathA bIjA gaNadharanA sahodara hatA. teo veda saMbaMdhI caude viyAnA nidhAna hatA, paNa muM |A dehaja AzmA ! ekA ekA saMzayavALA hatA teono ziSya samudAya 50. no hato bhagavaMta mahAbIra pAse potAnA saMzayono nAza thatAM tyAMja prabajita dhayA. te vasate temanuM vaya betAlIza varSa 10 varSa umasthAvasthA bhane 18 varSa kevaLIpaNe e rIte 70 varSanu AyuSya bhogavI prabhunA vidya* mAnapaNAmAM rAjagRhamA nivArNa thayu hatuM. ( samavAyAMga sUtra bhaM0.) For Private and Personal Use Only Page #217 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir vyAkhyA prajJaptiH // 21 // 84-% mahAvIra che tyAM AlyA; ane tyAM teonI paryupAsanA karatA A pramANe bolyA ke:-he bhagavan ! jo asurarAja camara etrI moTI RddhibALo che ane yAvat-eTalaM vikurvaNa karI zake che, to he bhagavan ! vairocanedra bali, kevI moTI RddhidhALo ke, yAvat-te keTalaM 3 zatake vikurvaNa karavA samartha cha ? [u.] he gautama ! vairocaneMTa, vairocanarAja balI moTI RddhivALo che. yAvan-mahAnubhAga che, vaLI te tyAMuddazaH1 trIsalAkha bhavanono, tathA sAThahajAra sAmAnikono adhipati he. jema camara saMbaMdhe hakIkata kahI tema bali viSe paNa jANavaM. vizeSa // 21 // e ke, te potAnI vikurvaNa zaktithI AkhA jaMbUdvIpa karatAM vadhAre bhAgamA potAnA rUpo bharI zake cha, bAkI badhuM teja pramANe ko. vizeSa e ke, bhavano ane sAmAniko viSe jUdAi jANavI. he bhagavan ! te e pramANe he, he bhagavan ! te e pramANe cha. ema kahI yAvat-trIjA gautama vAyubhUti anagAra vihare che. bhaMte tti bhagavaM docaM goyame aggibhUtI aNagAre samaNe bhagavaM mahAvIraM vaMdaI 2 evaM vadAsI-jANaM bhaMte ! balI bairoyaNide vairoyaNarAyA emahiiDIe jAva evaiyaM ca NaM pabhU vikuvittae dharaNe NaM bhaMte ! nAgakumAride nAgakumArarAyA kemahiDDhie jAva kevatiyaM ca NaM pabhU vikuvittae?, goyamA! dharaNeNaM nAgaku-| mAride nAgakumArarAyA emahiDDIe jAva se NaM tattha coyAlIsAe bhavaNAvAsasayasahassANaM chahaM sAmANiya sAhassINaM tAyattIsAe tAyattIsagANaM cauNhaM logapAlANaM chahaM aggamAhisINaM saparivArANaM tiNhaM parisANa sattaNhaM aNiyANaM sattAhaM aNiyAhivaI cauttIsAe Ayara yakhadevasAhassINaM anesi ca jAva viharai, evatiyaM ca NaM pabhU viubvittA, se jahAnAmae---suvatiM juvANe jAva pabhU kevalakappaM jaMbuddI 2 % %* For Private and Personal Use Only Page #218 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir prajJapti // 212 // 3 zatake jozaH1 // 21 // jAba tiriya saMkhejje dIvasamuhe bahahiM mAgakumArIhiM jAva viuvissaMti vA, mAmANiyA tAyattIsA logapAlagA aggamahisIoya taheva, jahA camarassa evaM dharaNeNaM nAgakumArarAyA mahiDDhie jAva evaMtiyaM jahA camare tahA dharaNe'vi, navaraM saMkhaje dIvasamudde bhANiyabve, evaM jAva thaNiyakumArA vANa maMtarA joisiyAvi, navaraM dAhiNille sabve aggibhUtI pucchati, uttarille savve vAubhUtI pucchai, hA pachI te trIjA gautama agnibhUti anagAra zramaNabhagavaMtamahAvIrane vAMde che, name che, namIne teo A pramANe bolyA ke:-he bhaga van ! jo vairocana iMdra, vairocanarAjabali evI moTI RddhivAvye che ane yAvat te keTalaM vikRrvaNa karI zake cha ? [u.] he gautama ! te nAgakumArono iMdra, nAgakumArono rAjA dharaNa moTI RddhibALo che, ane yAvat-tyA 44 lAkha bhavanavAso che, cha hajAra sAmA. |nika devo upara, tetrIza trAyaviMzaka devo upara, cAra lokapAlo upara, parIvAravALI cha paTTarANIo upara svAmIpaNuM bhogavato vihare 2. tathA tenI vikurvaNa zakti ATalI che-jema koi juvAna purUSa juvAna svInA hAthane pakaDe, ane paraspara kAkaDA vALela hobAthI | jema te saMlagna jaNAya 2 sema ghaNA nAgakumAra ane dhaNI nAgakumArIovaDe-AkhA jaMbUdvIpano ane tirache saMkhyeya dvIpasamRdrone bharI zake chaH paNa yAvat-te tevu koi divasa karaze nahi. tenA sAmAniko, trAyaviMzaka devo, lokapAlo, ana agra mahipIo viSe | | camaranI mAphaka kahe. vizeSa e keH-teonI vikurvaNazakti mATe saMkhyeya dvIpa samudro kahevA. ane e pramANe yAvat-stanitakumAro, | vAnabhyaMtaro, tathA jyotiSiko paNa jANavA. vizeSa e ke-dakSiNa dizAnA badhA indro viSe agnibhUti pUche che ane uttara dizAnA | badhA iMdro viSe vAyubhUti pUche che. + For Private and Personal Use Only Page #219 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra vyAkhyAprajJaptiH // 213 // www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir bhaMtetti bhagavaM doce goyame agnibhUtI aNagAre samaNaM bhagavaM ma0 baMdati nama'sati 2 evaM vayAsI-jati NaM bhaMte! joisiMde jotisarAyA evaM mahiDdie jAba evatiyaM ca NaM pabhU vikuvvittae sake NaM bhaMte! deviMde devarAyA kemahiDdie jAva kevatiyaM ca NaM pabhU biuvittae ?, gogamA ! sakke NaM deviMde devarAyA mahiDhIe jAba mahANubhAge, seNaM tattha battIsAra vimANAvAsasayasahassANaM caurAsIe sAmANiyasAhassINaM jAba caunhaM baurAsINaM Ayarakkha(deva) sAhassINaM annesiM va jAva viharaha, evaMmahiiTIe jAba evatiyaM ca NaM pana vikuvvittae, evaM jaheba camarassa taheva bhANiyavvaM, navaraM do kevalakappe jaMbuddIve 2 abasesaM taM ceva, esa NaM goyamA ! sakkassa devidassa devaraNNo imeyArUve visara visayamette NaM buga, no cetra NaM saMpattIe viubisu vA biuvvati vA viuvi ssati vA / / (su0 128 ) / / [pra0 ] he bhagavan ! ema kahI bhagavAn gautama bIjA agnibhUti anagAra zramaNa bhagavaMtamahAvIrane vAMde he ane name che namIne teo A pramANe bolyA keH-he bhagavan ! jo jyotiSikeMdra, jyotiSika rAjA evI moTI RddhivAko che ane eTalaM vikurvaNa karI zake che to deveMdra devarAjazakra kevI moTI RddhibALo che ane yAvat-keTalaM vikurvaNa karI zake che ? [u0] he gautama! deveMdra, devarAjazakra moTI RddhivALo che ane yAvat moTA prabhAvavALo che. te tyAM batrIzalAkha vimAnAvAsI upara, corAsIhajAra sAmAnika devo upara, yAtra - 3, 36000 AtmarakSaka devo upara, ane bIjAo upara sattAdhIzapazuM bhogavato yAvat-vihare che. arthAt zakra iMdra evI moTI RddhivAko che tenI vikurvaNa zakti saMbaMdhe camaranI peThe kadde. vizeSa e ke, te eTalAM badhAM rUpo vikurvI zake che, For Private and Personal Use Only 3 zatake uddezaH 1 // 293 // Page #220 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir vyAkhyAna prajJaptiH 3 zatake umezaH1 214 // // 214 // | ke je rUpothI AkhA be jaMbUdvIpo bharAi zake che. bAkI badhuM teja pramANe jANavU. vaLI he gautama ! deveMdra devarAjazakrano mAtra e | viSaya che, viSayamAtra che arthAt pUrva jaNAvelI vikurvaNA zakti te mAtra zaktirUpa che, paNa saMprAptivaDe tema tema vikunyu nathI, vikurvato nathI ane vikurvaze paNa nahiM. // 128 / / __ jai NaM bhaMte ! sake deviMde devarAyA emahiDhie jAva ecatiyaM ca Na pabhU vikuvittae / evaM khalu devANuppiyANaM aMtevAsI tIsae NAma aNagAre pagatibhaddae jAva viNIe chaTuMchaTTeNaM aNikkhittaNaM tavokammeNaM appANaM bhAvemANe bahupaDipuNNAI aDha saMbaccharAiM sAmaNNapariyAgaM pAuNittA mAsiyAga saMlehaNAra attANaM jhusettA sahi bhattAI aNasaNAe chedettA AlotiyapaDikkate samAhipatte kAlamAse kAlaM kiccA sohamme kappe. sayaMsi vimANaMsi uvavAyasabhAe devasayaNijjasi devadUsaMtariNa aMgulasma asaMkhejahabhAgamettAe ogAhaNAe sakkassa deviMdassa devaraNNo sAmANiyadevattAe uvavaNNe, tae Na tIsae deve ahuNovavannamette samANe paMcavihAe pajjattIe pajattibhAvaM gacchai, taMjahA-AhArapajattIe sarIra0 iMdiya0 ANupANupajjattIe bhAsAmaNapajjattIe, tae NaM taM tIsayaM devaM paMcavihAe pajjattIe pajjattibhAvaM gayaM samANaM sAmANiyaparisovavannayA devA karayalapari| ggahiyaM dasanahaM sirasAvattaM matthae aMjaliM kaTTu jaeNaM vijaeNaM baddhAviti 2 evaM vadAsI-ahoNaM devaannuppie| divvA devaDDhI divvA devajuttI dibve devANubhAve laddhe pase abhisamannAgate, jArisiyA NaM devANuppiehiM divyA deviDDhI divvA devajuttI dibve devANubhAve laddhe patte abhisamannAgate tArisiyA NaM sakkeNaM devideNaM devaranA For Private and Personal Use Only Page #221 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 3 zatake uddezaH1 // 21 // divvA deviDDhI jAva abhisamajhAgayA,jArisiyA NaM (sakeNaM devideNaM devaraNAvinvA deviDDhIjAva abhisa-1 vyAkhyA hAmaNNAgayA tArisiyA Na) devANuppiehiM divbA deviDdI jAya abhismnaagyaa| seNaM bhaMte! tIsae deve kemaprajJaptiH hidie jAva kevatiyaM ca NaM pabhU viuvittae 1, goyamA! mahidie Apa mahANubhAge, se Na tastha sayassa // 21 // vimANassa cauhaM sAmANiyasAhassINaM cauhaM aggamahisINaM saparivArANaM tihaM parisANaM sattahaM aNihaiyANaM sattaNhaM aNiyAhivaINa solasaha AyarakvadevasAhassINaM aNNesiMca bahaNaM vemANiyANaM devANa ya devINa ya jAva viharati, evaMmahiiDhiga jAva evaiyaM ca NaM pabhU viuvittae. se jahANAmae juvatiM juSANe hattheNaM hatthe geNhejA jaheba makassa saheva jAva esa NaM goyamA! tIsayasma devassa ayameyArUve vimae visadAyamette buie, no ceSa NaM saMpattIe viuvisu bA / Paa he bhagavan ! jo deveMdra, devarAjazaka evI moTo RddhibALo che ane eTala vikRrvaNa karavA zakta che to svabhAve bhadra ane vinIta. tathA hamezAM cha? chahanI tapasyA karato AtmAne bhAvato, pUrepUrI ATha varSa sudhI sAdhupaNu pALIne mAsika saMlekhanAvaDe AtmAne | saMyojIne tathA sATha TaMka sudhInuM anazana pALIne, Alocana tathA pratikramaNa karIne, samAdhI pAmIne, kAramAse kALa karIne Apa devAnuniyano ziSya tiSyaka nAmano anagAra, saudharmakalpamA potAnA vimAnamAM, upapAta sabhAnA devazayanIyamAM devavastrayI DhaMkApala ane AgaLanA asaMkhya bhAgamAtra jeTalI avagAhanamAM deveMdra. devarAjanA sAmAnikapaNe utpanna thayo ke. pachI duratamAMja utpanna thayelo te tiSyakadeva pAMca prakAranI paryAptivaDe paryAptapaNAne pAme che arthAt te AhAraparyAptivaDe, zarIraparyAptibaDe, iMdriparyAptivaDe, For Private and Personal Use Only Page #222 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra vyAkhyA prajJaptiH // 216 // www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir AnaprANaparyAptivaDe ane bhASAmanaH paryAptivaDe potAnA zarIrane saMpUrNapaNe race che, jyAre te tiSyakadeva pUrvokta pAMca paryAptivaDe potAnA zarIranI banAvaTa pUrepUrI karI le che tyAre sAmAnika samitinA devo tenI pAse AvI, hAtha joDavApUrvaka daze nakhane bhegA karI mAthe aDADI, mAthe aMjalI karIne jaya ane vijayathI vadhAve che ane pachI A pramANe kahe che ke aho ! Apa devAnupriye divya devaRddhi, divya devakAMti ane divya devaprabhAva labdha karyo che, prApta karyo che, ane sAme Agyo che baLI jevI divya devaRddhi divya devakAMti divya devaprabhAva Apa devAtupriye labdha karyo che, prApta karyo che ane sAme ANyo che tevI divya devaRddhi, divyadevakAMti deveMdra, devarAja zakre paNa yAvat sAmI ANI che; ane jevI divya devaRddhi deveMdra, devarAja zake labdha karI che, prApta karI che, sAmI ANI che tevI divya devaRddhi Apa devAnupriye sAmI ANI che to he bhagavan ! te tIpyakadeva kevI moTI RddhivALo che ane keTalaM vikurvaNa karI zake che ? [u0] he gautama ! te tipyakadeva moTI samRddhivALo che moTA prabhAvavALo che. te tyAM potAnA vimAna upara, cAra hajAra sAmAnika devo upara, parivArayukta cAra paTTarANIo upara traNa sabhAo sAta senA upara, sAta senAdhipati upara, soLahajAra AtmarakSaka devo upara ane jANA vaimAnika devo tathA devI upara sattAdhIzapathuM bhogavato vihare che te AbI mahAn samRddhivALo che ane ATalaM vikurvaNa karI zake che jema koi yuvAna puruSa juvAna strIne hAthe kAkaDA vALI pakaDe jethI teo saMlagna lAge tema te bIjAM rUpo karI zake che. te zakranI jeTalI vikurvaNAzaktivALo che vaLI he gautama! tiSyaka devanI je vikurvaNA zakti che te teno viSaya che, viSayamAtra che paNa teNe saMprAptivaDe vikuryuM nathI, vikurvato nathI ane vikurvaze paNa nahi. For Private and Personal Use Only 3 zatake uddezaH 1 // 216 // Page #223 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir vyAkhyAprajJaptiH zataka uddezaH // 217 // +CARKAR* jati NaM bhNte| tIsae deve mAhiDie jAva evAyaM ca NaM pabhU viuvittae sakassa gaM bhaMte ! debidassa | devaralo avasesA sAmANiyA devA kemahidiyA taheva sabvaM jAva esaNaM goyamA sakassa deviMdassa devaranno egamegassa sAmANiyassa devassa imeyArUve visayamette buie, nocevaNaM saMpattIe viubbisu viumpiti vA viu- |vvissaMti vA, tAyasIsA yalogapAlaaggamahisINa jaheba cama- rassa, navaraM do kevalakappe javuddIve 2, aNNaM ceva, sevaM bhaMte 2tti doce goyame jAva viharati (ma0 129) / [pra.] he bhagavan ! jo tiSyakadeva evI mahAn RddhisaMpanna cha ame ATalaM adhuM vikurvaNa karI zaka ke to deveMdra, devarAja zakranA bAkInA-vIjA badhA sAmAnika devo kevI moTI RddhivAlA che ? [u.] he gautama ! teja pramANe nadhuM jANavU, yAvat-he gautama ! deveMdra devarAja zakranA pratyeka sAmAnika devono eviSaya cha, viSayamAtra ke, paNa saMprAptithI koie vikubdhU nathI, vikurvato nathI ane vikurvaze paNa nahIM. zakranA trAyaviMzaka devo viSe, lokapAlo vipe, ane paTTarANIo viSe camaranI peThe kaDe. vizeSa e ke teonI vikurvaNazakti AkhA ve jaMbUdvIpa jeTalI kahevI ane bAkI badhuM teja pramANe kahe. he bhagavan ! te e pramANe che, he bhagavan ! te e pramANe che, ema kahI cIjA gautama vihAra kare he. // 129 // bhaMtetti bhagavaM tacce goyame vAubhUtI aNagAre samaNa bhagavaM jAva evaM badAsI-jati NaM bhaMte ! sake dedhide| devarAyA emahiiDhie jAva evaiyaM caNaM pabhU viuvittae IsANe NaM bhaMte ! devide devarAyA kemahidie.1 evaM taheva, navaraM sAhie do kevalakappe jaMbuddIve 2, avasesaM taheva (suu0130)|| For Private and Personal Use Only Page #224 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir "PR18 // [pra.] he bhagavana ! ema kahI trIjA gautama vAyubhUti anagAra zramaNa bhagavaMta mahAvIrane namIne yAvana-A pramANe bolyA ke-11 vyAkhyA he bhagavan ! jo deveMdra, devarAja zakra yAvat-evI moTI RddhivAlo ke ane yAvat eTalaM vikurvaNa karI zake che; to he bhagavan ! prajJaptiH di deveMdra devarAja izAna kebI moTI RddhiyAko che ? [u.] he gautama ! te saMbaMdhe vadhaM temaja jANavU, vizeSa e ke, tenI vikarSaNA // 218 // zakti AkhA be jaMbUdvIpa karatAM paNa vadhAre jAgavI ane bAkI varSA pUrva pramANeja jANavU. // 130 / / jati NaM bhaMte ! IsANe deviMde devarAyA emahiDhie jAva evatiyaM ca NaM pabhU viuvitte|| evaM khalu devANuppiyANa aMtevAsI kurudattapatte nAma pagatibhaie jAca viNIe aTThamaMaTThameNaM aNivikhatteNaM pAraNae AyaMbilapariggahieNaM tavokammeNaM uDDhaM bAhAo pagijjhiya 2 sUrAbhimuhe AyAvaNabhUmIe AyAvemANe bahupaDipunne chammAse sAmapaNapariyAgaM pAuNittA addhamAsiyAe saMlehaNAe attANaM jhosittA tIsaM bhattAI aNasaNAe chedittA AloiyapaDikate samAhipatte kAlamAse kAlaM kiccA ImANe kappe sayaMsi vimANaMsi jA ceva tIsae vattabvayA tA sabveva aparisesA kurudattaputte'vi, navaraM sAtirege do kevalakappe jaMbuddIve 2, avasesaM taM ceca, evaM sAmANiyatAyattIsalogapAlaaggamahisINa jAva esa NaM goyamA ! IsANassa deviMdassa devarano0 evaM egamegAe aggamahisIe devIe ayameyArUve visae visayamette buie, no ceva NaM saMpattIe viuvisu vA 3 // (mu0 131) / [saM0] he bhagavan ! jo deveMdra devarAja izAna, evI moTI RddhivALo hoya ane eTaluM vikurvaNa karI zakato hoya to svabhAve bhadra, yAvat-vinIta, tathA niraMtara aTThama aTThama ane upara pAraNe AMbIla, evA AkarA tapavaDe AtmAne bhAvato, uMce hAtha rAkhI, I For Private and Personal Use Only Page #225 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir vyAkhyA- prajJaptiH // 219 // sUryanI sAme ubho rahI AtApanabhUmimAM AtApana leto, taDakAne sahato, parepUrA cha mAsa sAdhupaNu pALI, pAra divasanI saMlekhanA vaDe AtmAne saMyojI, trIsa TaMka sudhI anazana pALI, Alocana ane pratikramaNa karI, samAdhi pAmI, kALamAse kAla karI Apa | 3 zataka devAnupriyano ziSya kurudatta nAmano anagAra izAna kalpamA potAnA vimAnamA izAneMdranA sAmAnikapaNe deva thayo ke. je vaktavyatAmA uddezaH1 | tiSyakadeva saMbaMdhe AgaLa kahI che te badhI ahIM kurudatta deva viSe phNa kahevI. to te kurudattaputra deva kevI moTI RddhivAlo ke ? | // 219 // [u.] vizeSa e ke, kurUdattaputranI vikurvaNA zakti AkhA ce jaMbUdvIpa jeTalI che ane bAkI badhuM teja pramANe jANavU. e pramANe vIjA sAmAnika devo, trAyaviMzaka devo, lokapAlo tathA paTTarANIo saMbaMdhe paNa samaja. vaLI he gautama ! deveMdra, devarAja izAnanI pratyeka paTTagaNInI e vikurvaNAzakti, te viSayarUpa che ane viSayamAtra che, paNa koie saMprAptivaDe vikuyu nathI, vikurvatA nathI ane | vikurvaze paNa nahIM. // 31 // evaM sarNakumAriDDhI, navaraM cattAri kevalakappe jaMbuddIve dIve aduttaraM ca rNa tiriyamasaMkheja, evaM sAmANiyatAyattImalogapAla aggamahisINaM asaMvale dIvasamuhe sabve viuThavaMti, saNakumArAo AraddhA uvarillA logapAlA sabvevi asaMkhelne dIvasamudde viuviti,evaM mAhiMdevi, navaraM sAtirege cattAri kevalakappe jaMbuddIve 2, evaM ghaMbhaloevi, navaraM aTTha kevalakappe, evaM laMtaevi, navaraM sAtirege aTTa kevalakappe, mahAmukke solasa kevalakappe, saha-13 sAre sAtirege solama, evaM pANaevi, navaraM battIsa kevala0, evaM accuevi0, navaraM sAtirege battIsa kevalakappe jaMbuddIve 2, annaM taM ceva, sevaM bhaMte 2 tti tacce goyame vAyubhUtI aNagAre samaNaM bhagavaM mahAvIraM vaMdai namasati For Private and Personal Use Only Page #226 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra vyAkhyAprajJaptiH // 220 // www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir jAba viharati / tae NaM samaNe bhagavaM mahAvIre annayA kayAI moyAo nagarIo naMdaNAo betiyAo paDinikvamai 2 bahiyA jaNavayavihAraM viharar3a / (sU0 132) / epramANe sanatkumAra devaloka saMbaMdhe paNa jANavu vizeSa e ke, tenI vikurvaNAzakti AkhA cAra jaMbUdvIpa jeTalI . ane tirache tenI vikurvaNAzakti asaMkhyeya che. e pramANe sAmAnika devo, trAyakhiMzaka devo, lokapAlo ane paTTarANIo e badhA asaMkhyeya dvIpa, samudrI sudhI vikurvI zake che. e pramANe mAheMdramAM paNa jANavu vizeSa e ke, AkhA cAra jaMbUdvIpa karatAM paNa vadhAre vikurvaNa zakti che. e pramANe brahmalokamAM paNa jANayuM. vizeSa e ke teonI vikurvaNAzakti AkhA ATha jaMbUdvIpa jeTalI . e pramANe lAMtakamAM paNa samaja. vizeSa e ke, AkhA ATha jaMbUdvIpa karatAM paNa vadhAre zakti che. mahAzakranA devonI vikurvaNAzakti soLa jaMbUdvIpa karato paNa adhika che, sahasrAranA devonI vikurvaNazakti soLa jaMbUdvIpa karatAM paNa adhika che. ane prANatanA devonI vikurvaNanI zakti batrIza jaMbUdvIpa jeTalI che. ane acyutadevanI vikurvaNAzakti AkhA batrIsa jaMbUdvIpa karatAM paNa kaDaka vadhAre che. bAkI saghaLaM teja pramANe jANa he bhagavan ! te e pramANe che, he bhagavan ! te e pramANe che, ema kahI zrIjA gautama vAyabhUti anagAra zramaNa bhagavaMta mahAvIrane bAMde che, name che, ane yAvat-bihare che. // / 132 / / I teNa kAlenaM teNaM0 rAyagihe nAma nagare hotthA, cannao, jAva parisA pajjuvA saha / teNaM kAle 2 IsANe deviMde devarAyA sUlapANI vasabhavAhaNe uttaraDhalogahivaI aTThAvIsavimANAvAsasayasahassAhibaI aparaMbarava| sthaghare Alaya mAlamauDe navahemacAruvittacaMcalakuMDalavilihijja mANagaMDe jAba dasa disAo ujjovemANe pabhA For Private and Personal Use Only 3 zatake upezaH 1 // 260 // Page #227 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavesain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kallassagarsuri Gyanmandir vyAkhyAprajJaptiH // 221 // 3 zatake uddezana // 221 // *** semANe IsANe kappe IsANavaDisae vimANe jaheva rAyappaseNaile jAva divvaM videDDha jAba jAmeva disi | pAunbhUe tAmeva disiM paDigae / bhaMtetti bhagavaM goyame samaNa bhagavaM mahAvIraM vaMdati NamaMsati evaM vadAsI-| ahoNaM bhaMte ! IsANe deviMde devarAyA mahiiDhie0 IsANassa NaM bhaMte ! sA dibvA deviDDhI kahiM gatA kahiM aNu- paviTThA?, goyamA! sarIraM gatA 2, se keNadveNaM bhaMte ! evaM dhuJcati-sarIraM gatA? 2, goyamA! se jahAnAmae-1 kUDAgArasAlA siyA duhao littA guttA guttaduvArA NivAyA NivAyagaMbhIrA tIse NaM kUDAgAra jApa kUDAgArasAlAdito bhaanniybyo| [pra0] tyArapachI koi eka divase zramaNa bhagavaMta mahAvIra mokA nagarInA naMdana nAmanA caityathI bahAra nIkaLI janapada vihaare| vihare che. te kALe, te samaye rAjagRha nAmarnu nagara hatuM. rNaka. yAvat-sabhA paryupAse ke. te kALe te samaye deveMdra devarAja, hAthamA zUTane dhAraNa karanAra, baLadanA vAhanavALo, lokanA uttarArdhano dhaNI, aThThAvIsalAkha vimAnAno sattAdhIza izAneMdra, AkAza jevA nirmaLa vastrane paherI, mALAthI zaNagArelA mukuTane mAthe mUkI, navA sonAnA suMdara, vicitra ane caMcaLa kuMDaLothI gAlo dedIpyamAna karato, daze dizAone prakAzita karato, te izAnakalpamA, izAnAvataMsaka vimAnamAM rAyapaseNIya upAMgamA kahyA pramANe divya / devaRddhine anubhavato yAvat-je dizAmAMthI prakAzamAna thayo hato, teja dizAne vipe pAcho cAlyo gayo. have he bhagavan ! aho !!! deveMdra, devarAja izAna moTo RddhivALo che. he bhagavan ! izAneMdranI te divya devaRddhi kyAM pesI gai ? [u0] he gautama ! te divya devaRddhi zarIramA gai ane zarIramA pesI gai. [pra0] he bhagavana ! te divya devaRddhi zarIramA gai. ema kaIvAnuM zuM kAraNa ? * * * *** For Private and Personal Use Only Page #228 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 3 zatake uDezaH1 // 222 // u.] he gautama! jema koi eka kuTAkAra-zikharanI AkAravALu ghara hoya, ane te banne bAjuthI lipelaM hoya, gupta hoya, gupta " dvAravAlu hoya, jemAM pavana na pese e, urdu hoya; kUTAkArazALAnuM dRSTvAMta kahe. prajJaptiH / IsANeNaM bhaMte ! devideNaM devaraNNA sA dibbA deviDdI divyA devajuttI dibve devANubhAge kiNNA lhe| // 222 // kimA patte kiNNA abhisamannAMgae, ke vA esa Asi puzvabhave kiNNAmae vA kiMgotte vA kayaraMsi vA gAmaMsi javA nagaraMsi vA jAva saMnivesaMsi vA, kiM vA succA kiM vA dacA kiM vA bhocA kiMvA kiccA kiM vA samAyarittA kassa yA tahArUvassa samaNassa vA mAhaNassa vA aMtie egamavi AyariyaM dhammiyaM suvayaNaM socA nisamma japaNaM IsANeNaM deviMdeNaM devaraNNA sA divvA deviDhI jAva abhisamannAgayA?, a [pra0] he bhagavan ! deveMdra devarAja izAnane te divya devaRddhi, divya devakAMti ane divya devaprabhAva kevI rIte.labdha karyo, kevI rIte prApta karyoM ane kevI rIte sAme ANyo ? tathA te pUrvabhavamA koNa hato? tenu nAma ane gotra zuM hatuM ? ane te kyA gAmamAM, kyA nagaramA, tathA kyA saMnivezamA raheto hato! tathA teNe zuM sAMbhaLayUM hatuM, zuM dIyuM hatuM, zuM khAdhuM hatuM ! zuM karyu hatu, zu Acaryu hatuM ? ane tathA prakAranA kyA zramaNa yA brAhmaNanI pAse eq eka paNa karyu Arya ane dhArmika bacana sAMbhaLI avadhAyu hatuM ke jene laine devaMdra, devarAja izAne te divya devaRddhi yAvan sAme ANI? 1 evaM khalu goyamA ! teNaM kAleNaM 2 iheva jaMbuddIve 2 bhArahe vAse tAmalittI nAma nagarI hotthA, vannao, tattha NaM tAmalittIe nagarIe tAmalI nAma moriyaputte gAhAvatI hotyA, aDDhe ditte jAva bahujaNassa aparibhU" For Private and Personal use only Page #229 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir vyAkhyAprajJaptiH // 223 // 3 zatake uddezaH1 223 // yAvi hotyA, taeNaM tasma moriyaputtarasa tAmalittassa gAhAvaiyassa aNNayA kayAi puvvarasAvarattakAlasamayaMsi kuTuMbajAgariyaM jAgaramANassa imeyArUve ajjhathie jAca mamuppajitthA-asthi tA meM purA porANANaM suci. nANaM suparivaMtANaM subhANaM kallANANaM kaDANaM kammANaM kallANaphalavittiviseso jeNAhaM hiraNeNaM vadAmi sudhaneNa vaDdAmi dhaNeNaM vadAmi dhannaNaM vadAmi puttehiM bahAmi pasUhiM vahAmi viuladhaNakaNagarayaNamaNimotti- yasaMkhasilappayAlarattarayaNasaMtasArasAvatejeNaM atIva 2 abhivaDDhAmi, taM kiparNa ahaM purA porANANaM sucinnANaM jAva kaDANaM kamnANaM egaMtasoravayaM uvehemANe viharami?, taMjAva tAva ahaM hiraNNeNaM baDdAmi jAva atIva 2 abhivaDdAmi jAvaM ca NaM me mittanAtiniyagasaMbaMdhipariyaNo ADhAti pariyANAi sakkArei sammANeha kallANaM maMgalaM devayaM ceiyaM viNaeNaM pajjuvAsai tAva tA me seyaM kallaM pAupabhAyAe rayaNIe ja va jalate mayameva dAsamayaM paDiggahiyaM karettA viulaM amaNaM pANaM khAtima mAtima ubavAvettA mittaNAtiniyagamaNayasaMbaMdhipariyaNaM AmaMtettA taM mittanAiniyagasaMbaMdhipariyaNaM viuleNaM amaNapANamyAtimasAtimeNaM vatthagaMdhamallAlaMkAreNa ya? sakArettA mammANesA tasseva mittaNAiniyagasaMbaMdhipariyaNassa purato jeTTaputtaM kuTuMbe vesAna mittaNAtiNi| yagasaMbaMdhipariyaNaM jeTTaputtaM ca ApucchittA sayameva dArumayaM paDiggaraM gahAya muMDe bhavittA pANAmAe | paJcajAe pabvaittae, (tAmalIvRttAMta)-he gautama! te kALe te samaye Aja jaMbUdvIpa nAmanA dvIpamA bhArata varSamA tAmraliptI nAmanI nagarI For Private and Personal Use Only Page #230 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 3 zatake vyAkhyAprajJaptiH umezaH1 // 224 // // 224 / / XXX hatI. (varNaka) te tAmraliptI nagarImA tAmalI nAmano mauryaputra (mauryavaMzamAM thayelo) gRhapati raheto hato. te tAmalIgRhapati dhanAvya ane dIptivAlo hato, tathA yAvat-ghaNA mANasothI te caDhIyAto hato arthAt koipaNa manuSya tenI barobarI karI zake tema na itA. have eka divase te mauryaputra tAmalI gRhapatine rAtrInA AgaLanA ane pAchaLanA bhAgamA arthAt rAtrinA madhabhAgamA kuTuMbanI ciMtA karatA ekA prakArano saMkalpa utpanna thayo ke pUrva karelA jUnAM sArI rIte AcarelAM, suparAkramayuka, zubha ane kalyANarUpa yA mArA karmone kalyANaphaLarUpa prabhAva haju sudhI jAgato cha ke jethI mArA gRhane viSe hiraNya baghe be, suvarga badhe che, dhana vadhe che, dhAnyo vadhe De, putro vadhe ke, pazuo vadhe che, ane puSkaLa dhana, kanaka, rana, maNi, motI, zaMkha, caMdrakAMta bagere patthara, pravALAM, tayA mANekarUpa sAravALu dhana mAre ghare ghaNu ghaNu vadhe che. to zuM huM pUrve karelAM, mArI go AcarelA, yAvat-jUnAM karmono taddana nAza thAya to joi rahuM-te nAzanI upekSA karato rahuM, arthAt mane ATalaM sukha vagere le eTale basa che ema mAnI bhAvilAbha tarapha udAsIna rahuM ! paNa jyAMsudhI hiraNyathI vRddhi pAeM chu, ane mAre ghare ghaY ghaNuM vadhe che, tathA jyAMsudhI mArA mitro, mArI nAta, mArA pitrAio, mArA mosALiA ke mArA sAsarIA ane mAro nokaravarga mAro Adara kare he, mane svAmI tarIke jANe he, mAro satkAra kare che, mAru sanmAna kare che ane mane kalyANarUpa, maMgalarUpa ane devarUpa jANI caityanI peThe vinayapUrvaka mArI sevA kare che tyAMsudhI mAre mAru kalyANa karI levAnI jarUra che, arthAt AvatI kAle prakAzavALI rAtrI yayA pachI-sUrya ugyA pachI mAre mArI potAnIja meLe lAkaDAnuM pAtra karI, puSkaLa khAnapAna mevA miSTAna ane mazAlA vigere taiyAra karAvI, mArA mitra, nAta, pitrAi, mosALiA ke sAsarIA ane mArA nokaracAkarane notarI, te mitra, nAta, pitrAi, mosALiA ke sAsariA tathA nokaracAkarane For Private and Personal Use Only Page #231 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 3 zatake vyAkhyA prajJaptiH // 225|| uddezaH1 puSkaLa khAnapAna mevA miSTAna ane mazAlA vigerethI amADIne kapaDA attara vagere sugaMdhI vastu, mALAo ghareNA vagerethI teno satkAra karIne, teonuM sanmAna karIne tathA teja mitra, jJAti, pitrAi, mosAliA ke sAsarIA ane nokaracAkaranI samakSa mArA moTA putrane kuTuMbamAM sthApIne-tenA upara kuTuMbano bhAra mUkIne te mitra, nAta, pitrAi, mosALIyA sAsarI ane nokaravargane pUchIne mArI potAnI meLeja lAkaDAMnuM pAtaraM laine, suMdara muMDa thaine 'prANAmA' nAmanI dIkSAvaDe dIkSita thAuM. pabvaie'bi ya NaM samANe imaM eyArUvaM abhiggahaM abhigihissAmi-kappar3a me jAvajIvAe chaThaMchoNaM aNiviravatteNaM tavokammeNaM uDdaM pAhAo pagijimaya ra sUrAbhimuhassa AyAvaNabhUmIe AyAvemANasma viharittaNa, chaTThassavi ya NaM pAraNayaMsi AyAvaNabhUmIto pacorubhittA sayameva dAruma paDiggahayaM gahAya tAmalittIe nagarIe uccanIyamajjhimAI kulAI gharasamudANassa bhikkhAyariyAe aDittA suddhodaNaM paDiggAhettA taM tisattakhutto udaeNa pakkhAletA tao pacchA AhAraM AhArittaettikahu evaM saMpehei 2 kallaM pAuppabhAyAe jAva jalate sayameva dArumayaM paDiggahayaM karei 2 viulaM asaNaM pANaM khAimaM sAimaM uvakkhaDAvehara tao pacchA pahAe kayabalikamme kayakouyamaMgalapAyacchitte suddhappAvesAI maMgallAI vatthAI pavaraparihie appamahagdhAbharaNAlaMkiyasarIre bhoyaNavelAe bhoyaNamaMDavaMsi suhAsaNavaragae, tae NaM mittaNAiniyagasayaNasaMpaMdhiparijaNeNaM saddhiM taM viulaM asaNaM pANaM khAtimaM sAimaM AsAdemANe vIsAemANe paribhoemANe paribhAemANe paribhujemANe viharai / jimiyabhuttuttarAgaevi ya NaM samANe AyaMte cokkhe paramasuibhUe taM mitta jAva For Private and Personal Use Only Page #232 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir pariyaNaM viuleNaM asaNapANa 4 puSkavatthagaMdhamallAlaMkAreNa ya sakArei 2 tasseva mittaNAi jAva pariyaNassa vyAkhyA- 4 purao jeThThe puttaM kuTuMbe ThAve 2 ttA tasseva taM mittanAiNivagasayaNasaMbaMdhipariyaNaM jeTThaputtaM ca Apucchadda 2 muMDe prajJaptiH // 226 // bhavitA pANAmAe pavvajjAe paie, vaLa huM dIkSita thayo ke turataja A abhigra dhAraNa karIza ke, huM jItuM tyAMsudhI niraMtara cha cha ve upavAsa karIza tathA sUryanI sAme uMcA hAtha rAkhI taDako sahana karato rahIza AtApanA laDza, baLI chaTTanA pAraNane divase te AtApanA levAnI jagyAthI nIce utarI potAnI meLeja lAkaDAnuM pAtra lai tAmralipti nagarImAM utkRSTa madhyama ane jaghanya kuLomAMthI mikSA levAnI vidhipUrvaka zuddha odana- dALa zAka vagere rahita ekalA cokhA lAvI tene pANIvaDe ekavIsavAra dhoi tyArapachI tene khAiza' e pramANe vicArI kAle maLasakuM zyA pachI sUrya prakAzita dhayA pachI potAnI meLeja lAkaDAnuM pAtra karAvIne, puSkaLa khAnapAnAdika mevA miThAi ane mazAlA vagerene taiyAra karAvIne pachI snAna karI, balikarma karI, kautuka, maMgaLa ane prAyazcita karI, zuddha ane paheracA yogya mAMgalika uttama vakhone sArI rIte paherI, vajana vinAnA ane mahAmUlya ghareNAothI zarIrane alaMkRta karI bhojananI veLAe te tAmalI gRhapati bhojananA maMDapamAM AvI sArA Asana upara sArI rIte beTo. tyArapachI mitra, nAta, pitrAi sAsarIyA ke mosALIA ane nokaracAkaronI sAthe te puSkaLa khANu N pINu' mevA miThAi ane mazAlA vigerene cAkhato, vadhAre svAda leto, paraspara deto, jamADato, | ane jamato te tAmalI gRhapati vihare le rahe che. te tAmalI gRhapati jamyo ane jagyA pachI turataja teNe koLA karyA, svaccha thayo, ane te parama zuddha banyo. pachI teNe potAnA mitra yAvat - nokaracAkarane puSkaLa vastra, attara vagere sugaMdhI dravya, mALA ane For Private and Personal Use Only 3 zatake uddezaH 1 // 226 // Page #233 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir vyAkhyAprajJapti dApareNAothI satkArI tathA te mitra, nAta yAvat-nokaracAkaranI samakSa potAnA moTA putrane kuTuMbamA sthApI ane te mitra, nAta I&I yAvat-nokaracAkarane tathA potAnA moTA putrane pUchI te tAmalI gRhapati muMDa thaha 'prANAmA' nAmanI dIkSAvaDe dIkSita thayo. 3 zatake pavaieviya NaM samANe imaM eyArUvaM abhiggahaM abhigiNhai-kappar3a me jAvajIvAe chaTuMNDeNaM jAva uddezaH1 AhArittaettikaTu imaM eyArUpaM abhiggahaM abhigiNhai 2ttA jAvajIvAe NTuMchaTeNaM aNikvittaM tavoka 227 // mmeNaM uDdaM vAhAo pagijimaya ra sUrAbhimuhe AyAvaNabhUmIe AyAvemANe viharai, chahassavi ya NaM pAraNayaMsi AyAvaNabhUmIo pacoruhAra sayameva dArumayaM paDiggahaM gahAya tAmalittIe nagarIe uccanIyamajjhimAI kulAI gharasamudANassa bhikvAyariyAe aDai 2 suddhoyaNaM paDiggAheha 2 tisattakhutto udaerNa pakvAlei, tao pacchA AhAraM AhAreDa / se keNaTheNaM bhaMte! evaM buccai-pANAmA panjA 21, goyamA! pANAmAe Na pabajAe pacahae samANe jaM jattha pAsaha iMdaM vA khayaM vA ruI vA sivaM vA vesamaNaM vA aja vA kokiriyaM vA rAyaM vA jAva satyavAhaM vA kAgaM vA sANaM vA pANaM vA uccaM pAsai ucaM paNAma karei nIyaM pAsaha nIyaM paNAmaM karer3a, jaM jhaa| pAsati tassa tahA paNAmaM karei, se teNaNaM goyamA! evaM buccai-pANAmA jAva pabdhajA (na. 133) / / ___have te tAmalI gRhapatie 'prANAmA' nAmanI dIkSA lIdhI ane mAtheja teno Avo abhigraha kayoM ke:-huM jyAMsudhI jI tyAM sudhI chadu chaTTanuM tapa karIza ane yAvat-pUrva pramANeno AhAra karIza' e pramANe abhigraha karI yAvallIva niraMtara chaTTa chaTTanA tapapUrvaka uMce hAtha rAkhI sUryanI sAme ubhA rahI taDakAne sahatA te tAmalI tapasvI vihare che, chaTThanA pAraNAne divase AtApanabhUmithI / For Private and Personal Use Only Page #234 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 3 zatake udezaH1 // 28 // *** nIce utarI, potAnI meLeja te lAkaDAna pAtarUM lai, tAmraliptI nagarImA utkRSTa madhyama ane japanya kuLImAMthI bhikSA levAnI dhyAkhyA-4AvidhipUrvaka bhikSA mATe pharI te, ekalA cokhAne lai Ave che ane te cokhAne ekavIza vakhata ghoDa teno AhAra kare cha. [pra. hai prajJaptiH bhagavan ! dAmalie lIdhelI pravrajyA 'prANAmA' kahevAya tenu zu kAraNa ? [u0] gautama ! jeNe 'prANAmA' pratrajyA grahaNa karI hoya // 228 // |te, jene jyAM jove tene arthAt iMdrane, skaMdane, rudrane, zivane, kuberane AryA-pArvatIne, mahiSAsurane kuTatI caMDikAne, rAjAne, yAvan sArthavAhane, kAgaDAne, kutarAne tathA cAMDALane praNAma kare che uMcAne joine uMcI rIte ane nIcAne joine nIcI rIte praNAma kare che, jene jevI rIte jUe che tene tevI rIte praNAma kare che. te kAraNathI te pravrajyAna nAma 'prANAmA' pravrajyA 3. // 133 / / tara NaM se tAmalI moriyaputte teNaM orAleNaM vipuleNaM payatteNaM paggahieNa pAlatabokammeNaM sukke bhukkhe jajAba dhamaNisaMtae jAe yAci hotthA, tae NaM tassa tAmalissa pAlatavasissa annayA kayAi puvyarattAvara-16 ttakAlasamayaMsi aNiJcajAgariyaM jAgaramANassa imeyArUve ajjhathie ciMtie jAca samuppavitthA-evaM khalu ahaM imeNaM orAleNa vipuleNaM jAva udaggeNaM udattaNaM uttameNaM mahANubhAgeNaM tavokammeNaM sukke bhukkha jAva dhamaNisaMtae jAe, ta atthi jA me uhANe kamme bale bIrie purisakkAraparakame tAva tA me seyaM kallaM jAva jalate tAma|littIe nagarIe diTThAbhaTTe ya pAsaMDatthe ya pubvasaMgatie ya gihatthe ya pacchAsaMgatie ya pariyAyasaMgatie ya ApucchittA tAmalittIe nagarIe maja majjheNaM niggacchittA pAuggaM kuMDiyamAdIyaM uvakaraNaM dArumayaM ca paDijaggahiyaM egate [eDei ] eDittA tAmalittIe nagarIe uttarapurarichame disIbhAe NiyattaNiyamaMDalaM [Alihai] *** * * For Private and Personal Use Only Page #235 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatrth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 3 zatake vyAkhyAprajJaptiH // 229 // uddezaH // 229 // 6-1546434646 AlihitA saMlehaNAyUsaNAjhUsiyassa bhattapANapaDiyAikkhiyasma pAovagayassa kAlaM aNavakaMgvamANasma viharittaettika gavaM saMpeheDa, evaM saMpehettA kallaM jAva jalate jAva Apucchaha 2 tAmalittIya [egate eDeDa) jAva jalaMte jAva bhattapANapaDiyAikkhie pAovagamaNa nivanne / tyArapachI te mauryaputra tAmalI te udAra, vipula, pradatta ane pragRhIta bAlatapakarmavaDe mukAi gayA, lukhA thayA, tenI vadhI nADIo upara dekhAi AdhI evA te durbala thayA. tyArapachI koi eka divase madharAte jAgatA jAgatA anityatA saMpaMdhe vicAra karatA te tAmalI cAlatapasvIne A e prakArano yAvat vikalpa utpanna thayo ke:-9 A udAra, vipula, yAvat-udaya, udatta, uttama ane 6 mahAprabhAvazAli tapakarmabaDe sakAi gayo cha, rukSa thayo chu, ane yAvat-mArI ghadhI naso zarIra upara dekhAI AvI. mATe jyAMsudhI mane utthAna ke, karma che, baLake, vIrya che ane puruSAkAra parAkrama che tyAMsudhI mAruM zreya emAhe ke hu~ kAle alaMta sUryano udaya thayA pachI tAmraliptI nagarImA jai meM dekhIne bolAvelA puruSone, pAkhaMDasthone, gRhasthone, mArA AgaLanA oLakhitAone, tapasvI thayA pachInA mArA pizcAnavAlAone pUchIne, tAmraliptI nagarInI vacovaca nIkaLIne, cAkhaDI, kuMDI vagere upakaraNone ane lAka- | DAnA pAtarAne ekAMte mUkI tAmraliptI nagarInA uttarapUrvanA digbhAgamA izAnakhUNAmAM. nivartanika maMDaLane ALekhI saMlekhanA tapabaDe AtmAne sevI, khAvA pIvAno tyAga karI, vRkSanI peThe sthira rahI, kAnanI avakAMkSA sivAya viharavU zreyaskara ke. ema | vicArI kAle jvalaMta sUryano udaya thayA pachI, pUche he, teone pUchI te tAmalI tapasvIe potAnA upakaraNone ekAMte mukyAM, yAvat-teNe AhArapANIno tyAga karyo ane pAdopagamana nAmarnu anazana kayu. For Private and Personal use only Page #236 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 3 zatake jozaH // 23 // sa teNaM kAleNaM 2 balicaMcArAyahANI ajiMdA apurohiyA yAvi hotthaa| tae NaM te balicaMcArAyahANivasthanvayA | vyAkhyA yahave asurakumArA devA ya devIoyatAmaliM yAlatabassi ohiNA AhoyaMti 2 annamannaM sadAveMti 2 evaM vAyasI prajAptiH dievaM khalu devANuppiyA! balicaMcA rAyahANI aNiMdA apurohiyA ahe NaM devANuppiyA! iMdAhINA iMdAdhiTTiyA // 23 // iMdAhINakajjA, ayaM ca NaM devANuppiyA! tAmalI bAlatabassI tAmalittIe nagarIe pahiyA uttarapuracchime disIbhAe | niyattaNiyamaMDalaM AlihitA saMlehaNAjhUsaNAjhUsie bhattapANapaDiyAikvie pAovagamaNaM nivanne, taM seyaM khalu devANuppiyA amhaM tAmaliM bAlatavassi balicaMcAe rAyahANIe ThitipakappaM pakarAvettaettikahu annamannassa aMtie| eyamaDhe paDisuNeti 2 balicaMcAe rAyahANIe majjhamajjheNaM niggacchai 2 jeNeva ruyagiMde upAyapazcae teNeva uvAgacchaha 2 gheubviyasamugdhAeNaM samohaNati jAva uttaraveubviyAI ruvAI vikuvaMti, tAe uphiTTAe turiyAe cavalAe caMDAe jaiNAe cheyAe sIhAe sigghAe divvAe udhuyAe devagatIe tiriyamasaMkhejANaM dIvasamudANaM masaMmajjheNa jeNeva jaMbuddIve 2 jeNeva bhArahe vAse jeNeva tAmalittI[1] nagarI [e]jeNeva tAmalittI moriyaputte teNeva uvAgacchaMti 2 tA tAmalissa bAlatavassissa uppi sapi] sapakkhi sapaDidisiM ThiccA divaM devi DDhIM dibvaM devajuttiM divvaM devANubhAgaM divyaM yattIsavihaM nahavihiM uvadaMsaMti 2 tAmaliM bAlatavassi tikkhutto MAyAhiNaM payAhiNaM kareMti vadati namasaMti 2 evaM vadAsI te kALe te samaye balicaMcA rAjadhAnI iMdra ane purohita vinAnI hatI. tyAre te balicaMcA rAjadhAnImAM basanArA paNA asura For Private and Personal Use Only Page #237 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra vyAkhyAprajJaptiH // 231 // www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir kumAra devoe ane devIoe te tAmalI bAlatapasvIne avadhivaDe joyo, joyA pachI teoe eka bIjAMne bolAvI A pramANe kathaM ke he devAnupriyo ! ApaNe badhA iMdrane tAbe rahenArA tathA adhiSThita chIye, ApaNuM badhuM kArya iMdrane tAbe ke ane he devAnupriyo ! A tAmalI bAlatapasvI tAmraliptI nagarInI bahAra izAna khUNAmAM nirvartanika maMDaLane ALekhI, saMlekhanAvaDe AtmAne sevI, khAvA pIvAno tyAga karI ane pAdapopagamana anazanane dhAraNa karIne rahyo che. to ApaNe e zrayarUpa che ke, he devAnupriyo ! te tAmalI bAlatapasvIne balicaMcA rAjadhAnImAM iMdra tarIke AvavAno saMkalpa karAvIe ema karIne paraspara eka bIjAnI pAse e vAtane manAvIne te baghA asurakumAro balicaMcA rAjadhAnInA madhyabhAgamAMthI nIkaLI je tarapha rucakeMdra utpAta parvata ke te tarapha Ave che, AvI vaikri|yasamudghAtavaDe samavahaNIne uttaravaikriyarUpone vikurthI utkRSTa svarita, capala, caMDa, jayatratI nipuNa, siMha jevI, zIghra udbhUta ane divya devagativaDe tirachA asaMkhyeya dvIpa samudronI vacovaca je tarapha jaMbUdvIpa nAme dvIpa che, te tarapha bhAratavarSa ke, te tarapha AyA, AvI tAmalI bAlatapasvInI upara, sapakSa sapratidize arthAt barAbara sAme rahI divya devaRddhine, divya devakAMtine, divya devaprabhAvane ane vatrIza jAtanA divya nATakavidhine dekhADI, tAmalI bAlatapasvIne traNavAra pradakSiNA karI, vAMdI ane namI te asurakumAra devo A pramANe bolyA keH evaM khalu devANupiyA ! amhe balicaMcArAyahANIvatthavvayA bahave amarakumArA devA ya devIo ya devANuSviyaM vaMdAmo namasAmo jAva pajjuvAsAmo, amhANaM devANupiyA ! balicaMcA rAyahANI aniMdA apurohiyA, amhe'vi ya NaM devANupiyA ! iMdAhINA iMdAhiTTiyA iMdAhINakajyA, taM tu NaM devANu For Private and Personal Use Only 3 zatake uddeza : 1 // 231 // Page #238 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyarmandir dhyAcyA 3 zatake mahahiM saddhi vihAra asurAla cArApahANAhaNaM uddezaH1 // 232 // ppiyA! balicacArAdhahANiM ADhAha pariyANaha sumaraha aTTa baMdhaha nidANaM pakareha Thitipakappa pakareha. tate NaM tumbhe kAlamAse kAlaM kicA balicaMcArAyahANIe uvavajismaha, tate NaM tumbhe amhaM iMdA bhaviprajJaptiH ssaha, tae Na tumbhe amhehiM saddhiM divbAI bhogabhogAI bhuMjamANA viharissaha / tae NaM se tAmalI yAlatabassI // 232 / tehiM balicacArAyahANivatthabvehiM bahahiM asurakumArahiM devehiM devIhi ya evaM vutte samANe eyamadvaM no ADhAi no pariyANei tusiNIe saMciTThai. tae NaM te balicaMcArAyahANivatyanvayA bahave asurakumArA devA ya devIo diya tAmaliM moriyaputtaM docaMpi tacaMpi tikkhutto AyAhiNappayAhiNaM kareMti 2 jAva amhaM ca NaM devANuppiyA!x balicaMcArAyahANI aNivA jAva ThitipakappaM pakareha, jAva docaMpi tacaMSi evaM vutte mamANe jAva tusiNIe saMcidvai, tae NaM te balicaMcArAyahANivatthabvayA bahave asurakumArA devA ya devIo ya tAmaliNA bAlatavasmiNA aNADhAijamANA apariyANijamANA jAmeva disiM pAunbhUyA tAmeva disiM paDigayA // (s0134)|| he devAnupriya ame balicaMcA rAjadhAnImA rahenArA ghaNA asurakumAra devo ane ghaNI amurakumAra devIo Apane vAMdIe chIpa, namIe chIe, ane ApanI paryupAsanA karIe chIe. he devAnupriyo ! hAla amArI balicacA rAjadhAnI iMdra ane purohita vinAnI ane he devAnupriya! ame A badhA iMdane tAbe rahenArA chIe ane amAraM kArya paNa iMdrane tAbe cha. to he devAnupriya ! tame balicaMcA rAjadhAnIno Adara karo, tenuM svAmipaNuM svIkAro, tene manamA lAbo, te saMbaMdhI nizcaya karo, nidAna karo ane balicaMcA rAjadhAnInA svAmI thatrAno saMkalpa karo. jo tame ame kaj tema karazo to ahIMthI kAlamAse kALa karI tame balicaMcA rAjadhAnImA For Private and Personal Use Only Page #239 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailaseagarsuri Gyanmandie vyAkhyA IR 3 zatake // 233 // uddezaH1 // 233 // utpanna thazo, tyA utpanna thayA pachI tame amArA iMdra yazo, tathA amArI sAthe divya bhomyabhogane bhogavatA tame AnaMda anubhavazo. jyAre te balicaMcA rAjadhAnImA rahenArA ghaNA asurakumAra devo ane devIoe A pramANe kaDu ane te vAtane te bAlatapasvIe | | AdarI nahi. svIkArI nahi, paNa teNe cupakI pakaDI, tyAre te balIcaMcA rAjadhAnImA rahenArA ghayA asurakumAra devo ane devI- oe te tAmalI mauryaputrane bIjIvAra ane trIjIvAra paNa traNa traNa pradakSiNA karIne pUrvanI vAta kahI. arthAt he devAnupriya ! hAla | amArI balicaMcA rAjadhAnI iMdra ane purohita vinAnI che ane yAvat-tame tenA svAmI yavAnuM svIkAro. te asurakumAroe pUrva pramANe ve, traNavAra yAvat-karyu to paNa te tAmalI mauryaputra kAipaNa javAba na dIdho ane mauna dhAraNa ka. pachI ThevaTe jyAre tAmalI bAlatapasvIe te bali caMcA rAjadhAnImA rahenArA ghaNA asurakumAra devono ane devIono anAdara karyo, teornu kathana mAnya nahIM tyAre te deyo je dizAmAthI prakaTyA hatA teja dizAmA pAchA cAlyA gayA. // 14 // teNa kAleNaM 2 IsANe kappe aNiMde apurohie yAdi hotthA, tate NaM se tAmalI cAlatabassI bahupaDipunAI saTTi vAsasahassAI pariyAgaM pAuNittA domAsiyAe saMlehaNAe attANaM jhUsittA savIsa bhattasayaM aNasaNAe chedittA kAlamAse kAlaM kiccA IsANe kappe IsANavaDisae vimANe uvavAyasabhAe devasayaNijjaMsi devasaMtariye 5 aMgulassa asaMkhejabhAgamettAe ogAhaNAe IsANadeviMdavirahakAlasamayaMsi IsANadeviMdattANa uvaSaNNe, taeNaM ha se IsANe deviMde devarAyA ahuNovavanne paMcavihAe pajattIe pajattIbhAvaM gacchati, taMjahA-AhArapa0 jAva bhAsa maNapajattIe, tae NaM te balicaMcArAyahANivatthavvayA bahave asurakumArA devA ya devIo ya tAmaliM bAlatabassi % AAAAARCH * *** For Private and Personal Use Only Page #240 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra vyAkhyA prajJaptiH // 234 // www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir kAlagayaM jANittA IsANe ya kappe deviMdattAe ubavaNNaM pAsittA AsuruttA kuviyA caMDikkiyA misimisemANA | balicaMcArAya * majMmajjheNaM niggacchati 2 tAe ukkiTTAe jAva jeNeva bhArahe vAse jeNeva tAmalittI [e] nayarI [e] jeNeva tAmalissa bAlatavassissa sarIrae teNeva uvAgacchati 2 vAme pAe subeNaM baMdhati 2 tikkhutto muhe uddahati 2 tAmalisIe nagarIe siMghADagatigacaukkacaccaraca ummuhamahApahapahetu AkaDDhavikaDhIM karemANA mahayA 2 saddeNaM ugghosemANA 2 evaM kyAsi - kesa rNa bho se tAmalI bAlatava0 sayaMgahiyaliMge pANAmAe pavvajjAe pabvaie ? kesa NaM bhaMte (bho) ! IsANe kappe IsANe deviMde devarAyA itikaDu tAmalissa bAlatava0 sarIrayaM hIlati nidati khiMsati garihiMti avamannaMti tajvaMti tAleti parivarheti paJca rheti akaDUDhavika kareMti hIlettA jAva AkaDDhavikaTiM karettA egaMte eDati 2 jAmeva disiM pAunbhUyA tAmeva disiM paDigayA (sU0 135) kALe, te samaye izAna kalpa iMdra ane purohita vinAno hato. te vakhate tAmalI bAlatapasvIe pUrepUrAM sATha hajAra varSa sudhI sAdhu paryAyane pALIne, ve mAsa sudhInI, saMlekhanAvaDe AtmAne sevIne, ekasonevIsa TaMka anazana pALIne kALamAse kALa karIne IzAnakalpamAM, IzAnAvataMsaka vimAnamAM, upapAta sabhAmAM, devazayyAmAM, devavastradhI DhaMkAela ane AMgaLanI asaMkhyeya bhAga jeTalI avagAhanAmAM IzAnakalpamAM deveMdranI gerahAjarImAM IzAna deveMdrapaNe janma dhAraNa karyo. have te tAjA utpanna thaela deveMdra, devarAja IzAna pAMca prakAranI paryAptivaDe paryAptipaNAne pAme che. arthAt AhAraparyAptivaDe ane yAvat- bhASAmanaH paryAptivaDe te deveMdra, devarAja IzAna paryAptapaNAne pAme che. have, balicaMcA rAjadhAnImA rahenArA ghaNA asurakumAra devo ane devIoe emajAyaM ke, tAmalI bAlatapasvI For Private and Personal Use Only 3 zatake uddezaH 1 // 234 // Page #241 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir vyAkhyAprajJaptiH // 235 // | kALadharmane pAmyo, ane te IzAnakalpamA deveMdrapaNe utpanna thayo. tethI teoe ghaNo krodha karyo, kopa kayoM, bhayaMkara AkAra dhAraNA karyo, ane teo bahu gusse bharANA. pachI teo badhA palIcaMcA rAjadhAnInA madhyabhAgamA thai nIkaLyA. ane te utkRSTagativaDe je || 3 zatake tarapha bhAratavarSa cha, je tarapha tAmraliptI nagarI che ane je tarapha tAmalI bAlatapasvInuM zarIra che te tarapha AvIne te devo te tAmalI uddezaH1 | mauryaputranA muDadAne DAve page dorI bAMdhI pachI tenA moDhAmAMtraNavAra thukI, ene tAmraliptI nagarImA siMgoDAnA ghATavALA mArgamA, B // 235 // traNa zerI bhegI thAya tevA mArgamAM-trikamAM, cokamAM, caturmukha mArgamAM, mArgamA ane mahAmArgamAM, arthAt tAmraliptI nagarInA badhI jAtinA mAgoM upara te muDadAne DhasaLatA DhasaLatA ane bulaMda avAje udghoSaNA karatA te devo A pramANe bolyA ke-he ! potAnI meLeja tapasvInA veSane dhAraNa karanAra ane 'prANAmA' nAmanI pravajyAthI prabajIta thayelA te tAmalI bAlatapasvI koNa ? tathA IzAnakalpamA thayela deveMdra devarAja IzAna koNa ? ema karIne tAmalI bAlatapasvInA zarIranI hIlanA kare he, niMdA kare che, khisA kare che, gardA kare ke, apamAna kare che, tarjanA kare , mAra mAre he, kadarthanA kare he, tene herAna kare cheane AI avalaM jema phAve tema DhasaLe che, tathA tema karIna tenA zarIrane ekAMte nAkhI je dizAmAMthI te devo prakaTyA hatA teja dizAmAM pAchA te devo cAlyA gayA. // 135 // tae Nate IsANakappavAsI bahave vemANiyA devAya devIoya balicaMcArAyahANivatthavaehiM asurakumArehiM devahiM devIhi ya tAmalissa bAlatavasissa sarIrayaM hIlijamANa nidijamANa jAva AkaDUDhavikaDDhi kIramANaM pAsaMti 2 AsuruttA jAva misimisemANA jeNeva IsANe deviMde devarAyA teNeva uvAgacchaMti 2 karayalaparigga *******Yu Ben SkyDe Zhong Ba Zhong For Private and Personal Use Only Page #242 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagersuri Gyanmandie OM 3 zatake settA Asakto asarakumArA devA yA devA badAti 2 eva vadAra udezaH1 // 23 // % % hiyaM dasanahaM sirasAvattaM matthae aMjaliM kA jaeNaM vijaeNaM baddhAti 2 eva vadAsI-evaM khalu devANuppiyA! dhyAkhyA balicaMcArAyahANivatthavvayA bahave asurakumArA devA ya devIo ya devANuppie kAlagae jANittA IsANe kappe prajJaptiH iMdattAe uvacanne pAsettA AsuruttA jAva egate eDeti 2 jAmeva disi pAunbhUyA tAmeva disi pddigyaa| tae // 236 // se IsANe deviMde devarAyA tersi IsANakappavAsINaM bahaNaM vemANiyANaM devANa ya devINa ya aMtie eyamaDhe socA nisamma Asurutte jAva misimisemANe tattheva sayaNijjavaragae tivaliyaM bhiuDi nihAle sAhaDDa baliciMcArAyahANi ahe sapakkhi sapaDidisiM samabhiloei, tapa NaM sA palicacArAyahANI IsAseNaM devideNaM devaranA ahe sapakkhi sapaDidisiM samabhiloiyA samANI teNaM divappabhAveNaM iMgAlanbhUyA mummurabhyA chAriyanbhUyA tattakavellakabbhUyA tattA samajoibhUyA jAyA yAvi hotyA, tae NaM te balicaMcArAyahANivatthabdhayA | bahave asurakumArA devA ya devIo ya taM balicaMca rAyahANiM iMgAlambhUyaM jAva samajotimbhUyaM pAsaMti &2 bhIyA tatthA tasiyA ubdhiggA saMjAyabhayA savao samaMtA AdhAti paridhAveMti 2 annamana |ssa kArya samaturaMgemANA 2 ciTThati, tae NaM te balicaMcArAyahANivatthavvayA bahave asurakumArA devA ya 6 devIo ya IsANaM deviMdaM devarAyaM parikuviyaM jANittA IsANassa deviMdassa devarano taM divvaM devihiM divaM hai devajjuiM divvaM devANubhAgaM divaM teyalessaM asahamANA savve sapakkhi sapaDidisi ThicA karayalapariggahiyaM dasanahaM sirasAvattaM matthae aMjaliM kahu jaeNaM vijaeNaM baddhAviti 9evaM vayAsI ** 2 bhIyA tathA vA ya devIokayA jAyA yAviSayamA For Private and Personal Use Only Page #243 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra vyAkhyAprajJaptiH // 237|| www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir have te IzAnakalpamA rahenArA ghaNA vaimAnika devo ane devIoe A pramANe jo ke, balIcaMcA rAjadhAnImA rahenArA ghaNA asurakumAra devo ane devIo bAlatapasvI tAmalinA zarIrane hIle che, niMde haiM, khise che, ane tenA zarIrane ADu abalaM jema phAve | tema DhasaDe che. tyAre te vaimAnika devo pUrva pramANe jovAthI atizaya gusse bharANA ane kothI misimisemANA misamIsATa karatA (vaimAnika) devoe deveMdra, devarAja IzAnanI pAse jaine bane hAtha joDIne-daze nakhane bhegA karIne mAthe aMjali karI te iMdrane jaya ane vijayathI vadhAvyo. pachI teo A pramANe bolyA ke:- he devAnupriya ! balicaMcA rAjadhAnImA rahenArA ghaNA asurakumAra devo ane devIo, Apa, devAnupriyane kALane prApta tharalA jANI, tathA IzAnakalpamAM iMdrapaNe utpanna thaelA joi te asurakumAro ghaNA gusse bharANA ane yAvat-taoe ApanA mRtaka dehane DhasaDIne ekAMtamAM mUkyUM pachI jeo tyAMcI AvyA hatA tyAM pAchA cAlyA gayA. jyAre te deveMdra, devarAja IzAne te IzAnakalpamAM rahe nArA bahu vaimAnika devo ane devIodvArA e vAtane sAMbhaLI ane avadhArI, tyAre tene ghaNo gusso thayo ane yAvat-krodhathI misamisATa karato, tyAMja devazayyAmAM sArI rIte rahelA te IzAna iMdre kapAlamAM traNa ADa paMDa tema bhavAM caDAvI, te balicaMcA rAjadhAnInI barAcara sapakSe ane sapratidize jo je samaye deveMdra devarAja zakre Izane pUrva pramANe balicaMcA rAjadhAnInI barAbara sAma-nIce joyuM ane sapratidize joyuM teja samaye te divya prabhAvavaDe balicaMcA rAjadhAnI aMgArA jebI thai gar3a, AganA kaNIyA jevI thai gar3a, rAkha jevI thai gai, tapelI retInA kaNiyA jevI thai ane ati uSNa lAi jevI thai gai. have | jyAre te balicaMcA rAjadhAnImA rahenArA ghaNA asurakumAra devo ane devIo te balIcaMcA rAjadhAnIne aMgArA jevI thaelI ane yAvat- khUba tapelI lAya jevI thaelI joha, tevI joine asurakumAro bhaya pAmyA, sukAi gayA, udvegabALA gayA ane bhayathI vyApI For Private and Personal Use Only 3 zatake uddezaH 1 // 237 // Page #244 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir - prajJaptiH gayA tathA teo badhA cAre tarapha doDayA lAgyA, bhAgavA lAgyA, ane eka bIjAno Azraya lebA lAgyA. jyAre te balIcaMcA rAjadhAnImA rahenArA asurakumAra devo ane devIoe 'deveMdra, devarAja IzAna kopyo che' ema jANyuM tyAre teo deveMdra, devarAja IzAnanI 3 zatake sAme, upara, sapakSe, ane sapratidize besI, daze nakha bhegA thAya tema banne hAtha joDavApUrvaka zirasAvartayukta mAthe aMjalI karI te uddezaH1 IzAna iMdrane jaya ane vijayavaDe vadhAmaNI ApI A pramANe bolyA ke: // 238 // ahoNaM devANuppiehiM divyA deviDDhI jAva abhisamannAgatA taM dibbA gaM devANupiyANaM dibbA deviDDhI jAva laddhA pattA abhisamannAgayA taM svAmemiNaM devANuppiyA! khamaMtu NaM devANuppiyA! [svamaMtu marihaMtu NaM devANuppiyA! NAi bhujjo 2 evaMkaraNayAettikaGa eyamaTuM sammaM viNaeNaM bhujora khAmeMti, tate NaM se ImANe deviMde devarAyA tehiM balicaMcArAyahANIvatthabvehiM bahahiM asurakumArehiM devehiM devIhi ya eyamaDhe samma viNaeNaM bhujo 2 svAmie samANe taM divvaM deviDDiM jAva teyalessaM paDisAharai, tappabhitiM ca NaM goyamA, te balicacArAyahANivathavayA bahave asurakumArA devA ya devIo ya IsANaM deviMda devarAyaM Adati jAva pajjuvAsaMti, ImANassa deviMdassa devaranno ANAuvavAyavayaNanidese ciTThati, evaM khalu goyamA ! IsANeNaM devideNa devaranA sA dibvA deviDDI jAva abhismnnaagyaa| IsANassa NaM bhaMte ! deviMdassa devaranno kevatiyaM kAlaM ThitI paNNatA ?, goyamA ! sAtiregAI do sAgarovamAI ThitI pannattA / IsANe NaM bhaMte ! deviMde devarAyA tAo devalogAo AukhaeNaM jAba kahiM gacchihiti ? kahiM uvavajihiti ?, go! mahAvidehe vAse sijjhihiti jAva | AT For Private and Personal Use Only Page #245 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatrth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir vyAkhyAprajJaptiH // 23 // | aMtaM kAheti // (sU0136) / / aho ! Apa devAnupriye divya devaRddhi yAvat-prApta karelI, ane Apa devAnupriye landha karelI, prApta karelI ane sAme 3 zatake ANelI evI divya devaRddhi ame joDa he devAnupriya ! ame ApanI pAse kSamA mAMgIe chIe, he devAnupriya ! Apa amane kSamA kA uddezaH1 Apo. he devAnupriya ! tame kSamA karavAne yogya cho, vAraMvAra punaH ema nahIM karIe, ema kahI vinayapUrvaka e aparAdha badala tenI 4 239 // pAse vinayapUrvaka sArI rIte kSamA mAge che. have jyAre te balIcaMcA rAjadhAnImA rahenArA ghaNA asurakumAra devo ane devIoe potAnA aparAdha badala te deveMdra, devarAja IzAnanI pAse vinayapUrvaka sArI rIne vAraMvAra kSamA mAgI tyAre te IzAna iMdre te divya devaRddhine ane tejolezyAne pAlI kheMcI lIdhI. ane he gautama! tyArathIja mAMDIne te balicaMcA rAjadhAnImA rahenArA aneka amurakumAra devo ane devIo te deveMdra, devarAja IzAnano satkAra kare cha, tenI sevA kare che tathA tyArathIja deveMdra, devarAja IzAnanI AnAmAM, sevAmAM, | AdezamA,ane nirdezamA se asurakumAra devo tathA devIo rahe hai. he gautama deveMdra, devarAja IzAne te divya devaRddhi e pramANe meLavI. [pra0] he bhagavan ! deveMdra, devarAja IzAnanI sthiti keTalA kALa sudhI kahI che ? [u0] he gautama ! tenI sthiti be mAgaropama karatA kAika adhika kahI che. [pra0] he bhagavan / deveMdra, devarAja IzAna potAnA AyuSyano kSaya-potAnI AvaradA pUrI yayA pachI ne devalokathI cyavIne kyA jaze ? ane kyA utpanna thaze ? [u.] he gautama! te, mahAvidehakSetramA jAne siddha thaze, ane yAvat-potAnA sapanA | duHkhono aMta karaze ? // 136 / / sakassa NaM bhaMte ! deviMdassa devaranno vimANehiMto IsANassa deviMdassa devaranno vimANA IsiM uccayarA For Private and Personal use only Page #246 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir vyAkhyA prajJaptiH // 24 // zatake udezaH1 // 24 // ceva Isi unnayatarA ceva, IsANassa vA devidasma devaranno vimANehiMto sAssa deviMdassa devaranno vimANA NIyayarA ceva Isi ninnayarA ceva ?, hatA! goyamA! sakassa taM ceva savvaM neyabvaM / se keNa?Na?, goyamA se jahAnAmae-karayale siyA dese ucce dese unnae dese NIe dese ninne, se teNaTeNaM goyamA! sakasta deviMdassa devaranno jAva IsiM niNNatarA ceva / (sU. 137 / [pra0] he bhagavan ! zuM deveMdra, devarAja zakranAM vimAno karatAM deveMdra, devarAja IzAnanA vimAno jarAka uMcAM che, jarAka unnata cha ? ane deveMdra, devarAja IzAnanA vimAno karatAM deveMdra, devarAjazakranAM vimAno jarAka nIcAM, jarAka nimna cha ? [u0] he gautama ! hA, te pramANe 2. ahIM uparanA sUtrano pATha uttara tarIke jANavo. [pra0] he bhagavan ! tema kahe vAnuM zuM kAraNa ? [u0] he gautama ! jema koi eka hAthay taLiuM hatheLI-eka bhAgamA uMcI hoya, eka bhAgamA unnata hoya, tathA eka bhAgamAM nIce hoya ane eka bhAgamA nimna hoya, teja rIte vimAno saMbaMdhI paNa jANavu ane eja hetuthI pUrva pramANe kA che. // 137 // lA pabhU NaM bhaMte ! sake deviMde devarAyA IsANasma deviMdassa devaranno aMtiyaM pAunbhavittae?, haMtA pabhU, se NaM bhaMte! kiM ADhAyamANe pabhU aNADhAyamANe pabhU, goyamA! ADhAyamANe pabhU , no aNADhAyamANe pabhU, pabhU NaM bhaMte ! IsANe deviMde devarAyA sakkassa deviMdassa devaranno aMtiyaM pAunbhavittae ?, haMtA pabhU, | se bhaMte ! kiM ADhAyamANe pabhU aNADhAyamANe pabhU?, goyamA! ADhAyamANe'vi pa, aNAdAyamANe'vi pabhU / pabhU NaM bhaMte ! sake deviMde devarAyA IsANaM devidaM devarAyaM sapakkhi sapaDidisiM samabhiloettae ? jahA For Private and Personal Use Only Page #247 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 3 zatake vyAkhyAprajJaptiH // 24 // uddezaH1 // 24 // pAdunbhavaNA tahA do'vi AlAvagA neyavvA / pa NaM bhaMte ! sake deviMde devarAyA IsANeNaM devideNaM devaranA saddhiM AlAvaM vA salAvaM yA karettae ?, hatA! pabhU jahA paadumbhvnnaa| atthi NaM bhaMte ! tesi sakIsANANaM deviMdANaM devarAINaM kicAI karaNijjAiM samuppajnati, haMtA ! asthi, se kahamivANiM pakareMti'. goyamA ! tAhe ceva NaM se sake deviMde devarAyA IsANassa deviMdassa devaranno aMtiyaM pAunbhavati, IsANe NaM deviMde devarAyA | sakkassa devidassa devarAyassa aMtiyaM pAumbhavai, iti bho! sakkA deviMdA devarAyA dAhiNahalogAhivaI, iti bho! IsANA deviMdA devarAyA uttaraDhalogAhivaI, iti bho! iti bhotti te annamannassa kicAI karaNijAI paJcaNubhavamANA viharati / / (sU. 138) / [pra0] he bhagavan ! deveMdra, devarAja zakra deveMdra, devarAja IzAnanI pAse prakaTa thavAne samartha hai ? [30] he gautama ! hA, [pra0] he bhagavan ! jyAre te, tenI pAse Ave tyAre teno Adara karato Ave ke anAdara karato Ave ? [u.] he gautama ! jyAre te zakra IzAnanI pAse Ave tyAre teno Adara karato Ave paraMtu anAdara karato na Ave. [H0] he bhagavan ! deveMdra, devarAja IzAna deveMdra, devarAja zakranIpAse AvavAne samarthache? u0] he gautama! hA.[pra.] hebhagavan! jyAre te(IzAneMdra)tenI pAse Ave syAre te (zakeMdra)no Adara karatoAve keanAdarakaratoAve?[u.]Adarakaratoane anAdarakarato paNa Ave.[ma.]he bha.! deveMdra devarAja zakra deveMdra,devarAja IzAnanI cAre taraphambadhI tarapha jovAne samartha cha ? [u.] he gautama ! jema pAse AvavA saMbaMdhe be AlApaka kahyA. tema jovA saMbaMdhe paNa be AlApaka kahevA. [pra0] he bhagavan ! deveMdra, devarAja zakra, deveMdra, devarAja IzAnanI sAthai vArtAlApa karavA samartha cha ? [u0] he gautama For Private and Personal Use Only Page #248 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra vyAkhyAprajJaptiH // 242 // www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir hA se bAtacIta karavA mATe samartha che tathA pAse AvavA saMbaMdhe jaNAnyuM tema bAtacIta saMbaMdhe paNa samaja. [pra0] he bhagavan ! te deveMdra, devarAja zakra ane IzAna bacce prayojana ke vidheya- kArya hoya che. [u0] he gautama ! hA, hoya che. [pra0 ] he bhagavan ! hamaNA teo potapotAnA kAryoMne kevI rIte kare che ? [u0] he gautama ! jyAre deveMdra, devarAja zakrane kArya hoya tyAre te deveMdra, devarAja IzAnanI pAse prAdurbhAve che=Ave che. ane jyAre deveMdra devarAjaIzAna ne kArya hoya tyAre te deveMdra, devarAja zanI pAse Ave che teonI paraspara bolavAnI rItI AvI che:- he dakSiNa lokArthanA dhaNI deveMdra devarAja zakra ! anaM he uttara lokArdhanA dhaNI deveMdra devarAja IzAna ! e pramANe saMbodhane saMbodhI teo potapotAnuM kArya karatA rahe che. // 138 // asthi bhaMte! tersi sakkIsANANaM deviMdANaM devarAINaM vivAdA samuppAMti ?, haMtA ! asthi / se kahamidANi pakareMti ?, goyamA / tAhe ceva NaM te sakIsANA deviMdA devarA yANo saNakumAraM deviMdaM devarAyaM maNasIkareMti, tae NaM se saNakumAre devide devarAyA tehiM sakIsANehiM devi dehiM devarAIhiM maNasIkae samANe vippAmeva sakkIsANANaM devidANaM devarAINaM aMtiyaM pAunbhavati, jaM se vadaha tassa ANAuvavAyavayaNaniddese ciTThati // ( sU0 139 ) // [pra0 ] he bhagavan ! te bane deveMdra, devarAja zakra ane deveMdra, devarAja IzAna - bacce vivAdo thAya che ? [a0] he gautama hA, te bane bacce vivAda thAya che. [a0] he bhagavan ! jyAre te ve bacce vivAda thAya che tyAre teo zuM kare che ? [u0] he gautama! jyAre te ve bacce vivAda thAya che tyAre teo, deveMdra, devarAja sanatkumArane saMbhAre che ane saMbhAratAMja te deveMdra, devarAja sanatkumAra For Private and Personal Use Only 3 zatake uddezaH 1 // 242 // Page #249 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 3 zatake vyAkhyA prajJaptiH // 243 // | deveMdra, devarAja zakra ane IzAnanI pAse Ave che. tathA te AcIne je kahe cha tene teo mAne The-te bane iMdro tenI AjJAmAM, hai sevAmAM, A dezamA ane nirdezamA rahe che. // 139 / / saNaMkumAre NaM bhaMte / deviMde devarAyA kiM bhavasiddhie abhavasiddhie ? sammabiDI michadiTTI paritasaM-14 uddezaH1 sArae aNaMtasaMsAraNa! sulabhabohie dulabhavohie? ArAhae virAhae? carime acarime?. goyamA! saNaMkumAre 4243 / / NaM daviMda devarAyA bhavasiddhIpa no abhavasiddhIe, evaM sammaTTiI parittasaMmArae sulabhayohie ArAhae carime pasatthaM neybvN| sekeNaTeNaM bhaMte !?, goyamA ! saNakumAre deviMde devarAyA vahaNaM mamaNANaM vahaNaM samaNINaM yahUrNa sAvayANaM yahUrNa sAviyANaM hiyakAmae suhakAmae patthakAmae ANukaMpie nisseyamie hiyasuhanismasakAmae, se teNaTeNaM goyamA ! saNakumAreNaM bhavasiddhie jAva no aca rime / saNakumArassa Na bhaMte ! deviMdassa paranno kevatiyaM kAlaM ThitI pannattA?, goyamA! satta sAgarobamANi ThitI pannattA / se zaMbheta ! tAo devalogAo AukkhaeNaM jAva kahiM uvavajihiti ?, goyamA! mahAvidehe vAse sijjhihiti jAva aMtaM karehiti, sevaM bhaMte ! sevaM bhaMte ! 2 / gAhAo-chahamamAso addhamAso vAsAiM aTTa chammAsA / tIsagakurudattANaM tvbhttprinnpriyaao||24|| uccattavimANANaM pAunbhava pecchaNA ya saMlAve / kiMci vivAduppattI saNakumAre ya bhaviyavaM (ttaM ) // 25 // (mu0140) moyA saMmattA / taIyasae paDhamo uddeso saMmatto // 3-1 / / [pra.] he bhagavan ! zuM deveMdra, devarAja sanatkumAra paNA zramaNa, ghaNI sAdhvIo ghaNA zrAvaka ane dhaNI zrAcikAono hitecchu For Private and Personal Use Only Page #250 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir vyAkhyAprajJaptiH // 244 // 3 zatake udezaH1 // 24 // %CK kara che. sukhecchu che, pathyecchu che, teonA upara anukaMpA karanAra che, teornu niHzreyasa icchanAra che tathA teonA hitano, sukhano ane niHzreyasano arthAt e badhAno icchuka che, mATe he gautama! te sanatkumAra iMdra bhavasiddhaka che yAvat-te carama che, paNa acarama nathI. [pra.] he bhagavan ! deveMdra, devarAja sanatkumAranI sthiti keTalA kALa sudhInI kahI che ? [u0] he gautama! tenI sthiti sAta sAgaropamanI kahI che pra0] he bhagavan ! tenI AvaradA pUrI thayA pachI te, devalokathI cyavI yAvat-kyAM utpanna yaze? [u.] he gautama ! te mahAvidehakSetramA siddha thaze, yAvat-tenAM sarva duHkhano nAza karaze. he bhagavan ! te e pramANe che. gAthArtha:-tiSyaka zramaNano tapa chaTTa ane eka mAsarnu anazana che. kurudatta zramAno tapa aTThama ane aDadhA mAsarnu anazana che. tiSyaka zramaNano | sAdhu paryAya ATha varSano ane kurudatta zramaNano sAdhu paryAya cha mAmano che arthAt e ve zramaNone lagatI bInA A uddezakamAM AvI che, bIjI vigata-vimAnonI uMcAi, iMdrana iMdanI pAse javU, jodhU, saMlApa, kArya, vivAdanI utpati, teno niveDo ane sanatkumAramA | bhavyapaNu, e bInAo paNa A uddezakamAM kahI che. moyA sammatta-mokA samApta (A bInA mokA nagarImAM kahevAelI hovAthI cAlu uddezakanuM nAma paNa mokA rAkhyuM che) / / 140 // bhagavan sudharmasvAmIpraNIta zrImadbhagavatIsUtramA trIjA zatakamA prathama uddezAno mUlArtha saMpUrNa thayo. For Private and Personal Use Only Page #251 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir * * vyAkhyAprajJaptiH // 245 // 3 zatake uddezaH2 // 24 // * * * uddezaka 2. -000-- prathamoddezake devAnAM vikurvaNoktA, dvitIye tu tadvizeSANAmevAsurakumArANAM gatizaktiprarUpaNAyedamAha arthaH-prathama uddezakamAM devonI vikurvaNAzakti saMbaMdhe hakIkata kahevAi. ane A bIjA uddezakamAM paNa devonI, asurakumAronI gati zakti saMbaMdhe prarUpaNa thaze arthAt kahevAmAM Avaze... teNaM kAleNa teNa samaeNa rAyagihe nAma nagare hotthA jAva parisA pajjuvAsai, teNaM kAleNa teNaM samaeNaM camare asuriMde asurarAyA camaracaMcAe rAyahANIe sabhAe suhammAe camaraMsi sIhAsaNasi causaThThIe mAmANiyamAhassIhiM jAva navihiM upadaMsettA jAmeva disiM pAunbhUe tAmeva disiM pddige| bhaMtetti bhagavaM goyame samaNaM bhagavaM mahAvIraM caMdati namaMsati 2 evaM vadAsI-asthi NaM bhaMte! imIse rayaNappabhAe puDhavIga ahe asurakumArA devA parivasaMti ?, goyamA ! no iNadve samaDhe, jAva ahesattamAe puDhavIe, sohammassa kappassa ahe jAva asthi NaM bhaMte! asurakumArA devA parivasaMti !, No iNa? smtthe| se kahiM svAi NaM bhaMte! asurakumArA devA parivasati?, goyamA! imIse rayaNappabhAe puDhavIe asIuttarajoyaNasayamahassavAhallAe, evaM asurakumAradevavattabvayA jAya divvAI bhoga bhogAI bhuMjamANA viharati / asthi NaM bhaMte / asurakumArANa devANa ahe gativisae ?, haMtA asthi, kevatiyaM ca Na pabhU! te asurakumArANaM devANaM ahe gativisae pannatte?, goyamA! * * * * For Private and Personal Use Only Page #252 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir dhyAkhyA prajJapti // 246 // 20-25 % jAva ahe sattamAe puDhavIe, taccaM puNa puDhaviM gayA ya gamissaMti ya / kiM pattiyannaM bhaMte ! asurakumArA devA tacaM | puDhadhi gayA ya gamismati ya?, goyamA ! pubvaveriyassa vA vedaNa udIraNayAe pubvasaMgaiyassa vA vedaNauvasA 3 zatake urezaH2 maNayAe, evaM khalu asurakumArA devA taccaM puDhaviM gayA ya gamissaMti y| (pra0) te kALe, te samaye rAjagRha nAmarnu nagara haveM. yAvat sabhA paryupAsanA kare che. taM kALe te samaye asureMdra, asurarAja // 24 // camara, camaracaMcA nAmanI rAjadhAnImA mudharmAsabhAmAM camara nAmanA siMhAsanamA beThelo tathA cosaThahajAra sAmAnika devothI vITAelo (te) nATyavidhine dekhADIne je dizAmAthI Avyo hato te dizAmA pAcho gayo. 'he bhagavan !' ema kahI bhagavAn gautama, zramaNa bhagavaMta mahAvIrane baMdai-cAMde che, name che, ane bAMdI, namI teo A pramANe bolyAH -he bhagavan ! rayaNappabhAepuDhavIeratnaprabhA pRthivInI nIce asurakumAra devo rahe che? [u0] he gautama! e artha samartha nathI e pramANe yAvat-sAtamI pRthivInI nIce, saudharmakalpa tathA bIjA kalponI nIce asurakumAra devo rahetA nathI. he bhagavan ! IpatprAgabhArA pRthivInI nIce asurakumAra devo rahe che! [u0] he gautama : e artha samartha nathI. [40] he bhagavan ! tyAre kyu e, prasiddha sthAna che ke, jyAM asurakumAra devo nivAsa || kare cha ? [u0] he gautama ! eka lAkha ane eMzIhajAra yojananI jADAIvALA A ratnaprabhA pRthivInA madhyabhAge te asurakumAra devo rahe che. ahIM asurakumAra devo saMbaMdhI vaktavyatA kahevI. ane teo divyabhogona bhogavatA vihare che. [ma.] he bhagavan ! te asurakumAromA evaM sAmarthya le ke teo potAnA sthAnathI nIce jai zake ? [u.] he gautama ! hA. sAmarthya ke. [pra0] he bhagavan ! te asurakumAro potAnA sthAnathI keTalA bhAgasudhI nIce jada zake cha ? [u0] he gautama ! sAtamI pRthivI sudhI nIce jai zake cha ? For Private and Personal Use Only Page #253 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatrth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandit vyAkhyAprajJaptiH // 247 // 3 zatake uddezaH2 // 247 // teonI nIce javAnI mAtra ATalI zakti ke. paraMtu teo tyAMsudhI koibAra gayA nathI, jaze nahi, ane jAtA paNa nathI. kiMtu trIjI pRthivI sudhI jAya che, gayA ke ane jaze paNa kharA. [pra.] he bhagavan ! ne asurakumAro zrIjI pRthivIsudhI jAya re, gayA che, ane jaze tenuM zuM kAraNa ? [u0] he gautama ! potAnA pUrvanA-junA vairIne vedanAdaHkha devA, potAnA jUnA sobatIone sukhI karavA e kAraNathI asurakumAra devo trIjI pRthivI sudhI gayA che, jAya che tathA jaze. __ atthi NaM bhaMte ! asurakumArANaM devANaM tiriyaM gativisapa pannatte !, haMtA asthi, kevatiyaM ca NaM bhaMte! asurakumA. rANaM devANaM tiriyaM gaivisae pannatte?, goyamA ! jAva asaMkhejA dIvasamudA, naMdismaravaraM paNa dIyaM gayA ya gamissaMti ya / kiM pattiyannaM bhaMte ! asurakumArA devA naMdIsaravaradIvaM gayA ya gamissaMti ya?, goyamA je ime arihaMtA bhagavaMtA eesi NaM jammaNamahesu vA nikkhamaNamahesu vA NANuppAyamahimAsu vA parinivANamahimAsu vA, evaM khalu asurakumArA devA naMdIsaravaradIcaM gayA ya gamissaMti ya / asthi Na bhaMte ! asurakumArANaM devANaM uDDhe gativisae ?, hatA! atthi| kevatiyaM ca NaM bhaMte ! asurakumArANaM devANaM uDhaM gatidhisae ?, goyamA! jAva'racue kappe, sohamma puNa kappaM gayA ya gmistiy| [pra.] he bhagavan ! te asurakumAromA ebuM sAmarthya che ke leo potAnA sthAnathI tirache jai zake ? [u0] he gautama ! hA, javAnuM sAmarthya che. [pra0] he bhagavan ! te asurakumAro potAnA sthAnathI keTalA bhAga sudhI tirachA jai zake ? [u0] he gautama ! potAnA sthAnathI yAvan-asaMkhyeya dvIpa samudro sudhI tirachA javAnuM teornu mAtra sAmarthya he. paNa teo naMdIzvaradvIpa sudhI to For Private and Personal Use Only Page #254 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra vyAkhyA prajJaptiH // 248 // www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir gayA hai, jAya che, ane jaze paNa kharA. [pra0 ] he bhagavan ! te asurakumAro naMdIzvaradvIpa sudhI jAya che, gayA ke ane jaze tenuM zuM kAraNa ? [a0] he gautama! je A arihaMta bhagavaMta che, eonA janmotsavamAM dIkSA- utsavamAM, jJAnotpatimahotsavamAM ane parinirvANanA utsavamAM e asurakumAra devo naMdIzvaradvIpa sudhI jAya che, gayA che ane jaze arahaMtanA janma vagerenA utsavo asurakumAra devone naMdIzvaradvIpa javAnuM kAraNa che [pra0 ] he bhagavan ! te asurakumAromAM evaM sAmarthya che ke teo, potAnA sthAnathI uMce jaha zake ? [a0] gautama ! hA, jai zake che. [pra0 ] he bhagavan ! te asurakumAro potAnA sthAnathI kedalA bhAga sudhI uMce jai zake che? [ u0 ] he gautama ! acyutakalpasudhI upara jai zake che, paraMtu teo gayA nathI jaze nahiM ane jAtA paNa nayI. paraMtu saudharmakalpa sudhI jAya che. gayA ke ane jaze paNa kharA. kiM pattiyaNNaM bhaMte! asurakumArA devA sohammaM kappaM gayA ya gamissaMti ya 1, goyamA ! tesi NaM devANaM bhavapacaiyaverANubaMdhe, te NaM devA vikubvaimANA pariyAremANA vA Ayarakkhe deve vittAseMti, AhAlahassagAI rayaNAI gahAya AyAe egaMtamaMta avakAmati / asthi NaM bhaMte! tesiM devANaM AhAlahussagAI rayaNAI, haMtA asthi / se kahamiyANi pakareMti ?, tao se pacchA kArya patravahaMti / pabhU NaM bhaMte ! te asurakumA devA tattha gayA veva samANA tAhi accharAhiM saddhiM divvAI bhogabhogAI bhuMjamANA viharitae ?, No tiTTe samaTTe, te NaM tao paDiniyattati 2 ttA ihamAgacchati 2 jati NaM tAo accharAo ADhAyaMti pariyANaMti0 / pabhUpaNaM bhaMte / te asurakumArA devA tAhiM accharAhiM saddhi divvAI bhoga bhogAI bhuMjamANA biharittae ahanna For Private and Personal Use Only 3 zatake uddezaH 2 ||248|| Page #255 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir vyAkhyA prajJaptiH 3 zatake uddezaH2 // 24 // // 249 // *444 tAo accharAo no AdAti no pariyANati ?, No NaM pabhU te asurakumArA devA tAhiM accharAhi saddhi | | divvAiMbhogabhogAI bhuMjamANA viharittae, evaM gbala goyamA! asurakumArA devA mohammaM kappaM gayA pagamissaMti ya / (suu141)| 0] he bhagavan ! te amarakumAro uMce saudharmakalpa sudhI jAya che, gayA , ane jaze tenu zu kAraNa ? [u.] he gautama ! | te devone janmathIja bairAnubaMdha che. vaikriyarUpone banAvatA tathA bhogone bhogavatA se deyo AtmarakSaka devIne trAsa upajAce he tathA yathocita nAnA nAnA ratno laine pote ujaDa gAmamA cAlyA jAya he. [.] he bhagavan ! te devo pAse yathocita nAnA nAnA ratno hoya che ? [u0] he gautama ! hA, teonI pAse nAnA nAnA ratno hoya che. [pra0] he bhagavan ! jyA te asuro, vaimAnikonA ratno upADI jAya tyAre vaimAniko teone zuM kare cha ? [u0] he gautama ! ratno lIdhA pachI te asurone zArIrika vyathA-duHkha sahana karavU paDe che. [pra.] he bhagavan ! upara gayA evAja te asurakumAra devo tyAM rahelI apasarAo mAthe divya ane bhogavA yogya mogone bhogavI zake kharA, viharI zake kharA ? [u.] he gautama ! e pramANe karavAne te amurakumAra devo samartha nathI. kiMtu teo tyAMthI pAchA vaLe ke ane ahIM Ave che. jo kadAca te apsarAo teono Adara kare, teono svAmI tarIke svIkAra kare to te 4 asurakumAra devo, te tyAM rahelI appasarAo sAthe divya ane bhogavavA yogya bhogone bhogavI zake che, bhogabatA rahI viharI zake che. have kadAca te apsarAo leono Adara na kare tathA teone svAmI tarIke na svIkAre to te amarakumAra devo, te appasagao sAthe divya ane bhogavavAyogya bhogone bhogavI zakatA nathI. he gautama ! 'amurakumAra devo, saudharmakalpamudhI gayA cha, jAya che 44X 2 . For Private and Personal Use Only Page #256 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra vyAkhyA prajJaptiH // 250 // www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir ane jaze' tenuM pUrva pramANe kAraNa che. // 141 // haarata i te ! asurakumArA devA uDUDhaM uppayaMti jAba mohammaM kappaM gayA ya gamissaMti ya?, gogamA ! aNaMtAhiM ussappiNIhiM aNatAhi avasappiNIhiM samatikkaMtAhiM, asthi NaM esa bhAve loyaccherayabhUe samuppajjaha jaznaM asurakumArA devA uTaM uppayaMti jAva sohammo kappo, kiM nissAe NaM bhaMte ! asurakumArA devA uDUDhaM uppayaMti jAva sohammo kappo ?, se jahAnAmae-iha savarA i vA bacbarA i vA TaMkaNA i vA bhutyA i vA palhayA i vA puliMdA i vA egaM mahaM gaI vA khaDuM vA duggaM vA dariM vA visamaM vA pava vA NIsAe sumahalamavi AsavalaM vA hatthibalaM vA johavalaM vA dhaNubalaM vA Agaleti, evAmeva asurakumArAvi devA, NaNNattha arihaMte vA arihaMtaceiyANi vA aNagAre vA bhAviyappaNo nissAe uDUDhaM uppayaMti jAva sohammo kappo / sabve'viNaM bhaMte ! asurakumArA devA uDUDhaM uppayaMti jAva sohammo kappo ?, goyamA ! jo iNa samadve, mahiDhiyA NaM asurakumArA devA uDUDhaM uppayaMti jAba sohammo kappo / esavi NaM bhaMte ! camare asuriMde amarakumArarAyA uDDha uppaiyapuvi jAva sohammo kappo ?, haMtA goyamA ! 2 / aho NaM bhaMte ! camare asurariMde asuramArarAyA mahiDdIe mahajjuIe jAva kahiM paviTThA ?, kUDAgArasAlAdiTThato bhANiyavvo / ( su0142 ) [pra0 ] he bhagavan ! keTalo samaya vItyA pachI asurakumAradevo uMbe jAya che tathA saudharmakalpasudhI gayA che ane jaze ? [30] he gautama! anaMta utsarpiNI ane anaMta avasarpiNI vItyA pachI lokomA Azcarya pamADanAra e bhAva utpanna thAya che ke, For Private and Personal Use Only 3 zatake | uddezaH 2 // 250 // Page #257 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir vyAkhyAprajJaptiH // 25 // * | amurakumAradevo uMce jAya che ane yAvat-saudharmakalpamudhI jAya che. [pra0] he bhagavan ! kaha nizrAvaDe-kono Azraya karIne-te asurakumAra devo yAvat-saudharmakalpa sudhI jAya che ? [u0] he gautama ! jema koI eka zabara jAtinA loko, babbara jAtinA loko, | DhaMkaNa jAtinA loko, bhuttuajAtinA loko, paNhajAtinA loko, ane puliMda loko eka moga jaMgalano, khADAno, jaladurgano ke | | uddezA2 6 sthaladurgano, guphAno khADA ane vRkSothI gIca thaela bhAgano ane parvatano Azraya karI eka mArA ane moTA paNa ghoDAnA lazkarane, & // 25 // hAthInA lazkarane, yoddhAonA lazkarane, dhanuSyanA lazkarane haMphAvavAnI hiMmata kare che, eja pramANe asurakumAra devo paNa arihaMtone arihaMtanA caityone ane bhAvita AtmA sAdhuono Azraya karI uMce yAvat saudharmakalpamRdhI jAya re. paNa te zivAya jatA nathI. [pra.] he bhagavan ! zuM badhAya amurakumAro yAvat-saudharmakalpa sudhI uve jAya che ? [u0] he gautama ! e artha samartha nathI-vadhAya lA asurakumAra devo uMce jAtA nathI, kiMtu divya RddhivALA asurakumAra devo uMce saudharmakalpa sudhI jAya che. [pra0] he bhagavan ! zuM e amureMdra, asurarAja camara paNa koivAra pUrve upara yAvat-saudharmakalpasudhI gaelo cha ? [u0] he gautama ! hA, [pra0] he bhagavan ! nIce raheto asureMdra, asurarAja camara kevo moTo RddhivALo cha, kevo moTo kAMtivALo ke ane yAvat-tenI te Rddhi kyAM gaDa ? u0] he gautama! pUrve kahyA pramANe kuTAkArazAlAna dRSTAMta kahecu. / / 142 // camareNaM bhaMte ! asuriMdeNaM asurarannA sA divA deviDDhI taM ceva jAva kinnA laddhA pattA abhisamannA|gayA, evaM khala goyamA! teNaM kAleNaM teNaM samaeNaM iheva jaMbuddIve 2 bhArahe vAse viMjhagiripAyamale bemele nAmaM saMnivese hotthA, vanao, tattha NaM bebhele saMnivese pUraNe nAmaMgAhAvatI parivasati aDDhe ditte jahA tAma lissI For Private and Personal Use Only Page #258 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra vyAkhyA prakhatiH // 252 // www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir vattacvayA tahA neyavvA, navaraM cauppuDayaM dArumayaM pariggahyaM karettA jAva vipulaM asaNaM pANaM khAimaM sAimaM jAva sayameva vauDayaM dArumayaM paDiggahyaM gahAya muMDe bhavittA daNAmAe phabajAe pabvaittae, patravaiviya samANe taM ceva, jAva AyAvaNabhUmIo pazcorubhai 2 tA sayameva cauppuyaM dArumayaM paDiggahiyaM gahAya bebhele sannivese uccanIyamajjhimAI kulAI gharasamudANassa bhikkhAyariyAe aDettA jaM me paDhame hue paDar3a kappar3a me taM paMdhe pahiyANaM dalahattae, jaM me doce puDae paDai kappar3a meM taM kAgasuNayANaM dalaittae, jaM me tace puDae paDai kappai me ta macchakacchabhANaM dalaittae, jaM me cautthe puDae paDai kappar3a me taM appaNA AhAritaettikahu evaM saMpeer 2 kalle pAuppabhAgAe rayaNIe taM caiva niravasesaM jAva jaM me (se) vautthe puDara paDai taM appaNA AhAraM AhAreha, tae NaM se pUraNe bAlatavassI teNaM orAleNaM viuleNaM payatteNaM paggahieNaM bAlatabokammeNaM taM cetra jAva bebhelassa sannivesassa majjhamajjheNaM niggacchati 2 pAuyaM kuMDiyamAdIyaM uvakaraNaM cauppuDaye ca dArumayaM paDiggahiyaM egaMtamaMte eDer3a 2 bemelassa sannivemassa dAhiNapuracchime disIbhAte aniyattaNiyamaMDalaM AlihittA saMdehaNAsaNAnUsie bhattapANapaDiyAikkhie pAovagamaNaM nivaNNe / [pra0 ] he bhagavan ! asureMdra, asurarAja camare te divya devaRddhi ane yAvat te badhuM kebI rIne labdha karyu, kevI rIte prApta kayU~, ane kevI rIne sAme ANNuM ? [ u0 ] he gautama! te kALe te samaye Aja jaMbUdvIpa nAmanA dvIpamAM, bhAratavarSamAM viMdhya nAme | pahALanI taLeTImAM vemela nAmano saMniveza hato. varNaka. te vemela nAme saMnivezamAM pUraNa nAmano gRhapati raheto hato. te ADhya ane For Private and Personal Use Only 3 zatake udezaH 2 // 252 // Page #259 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandit Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org vyAkhyAprajJaptiH // 253 // zatake hA uddezaH2 | // 25 // dIpta hato. tAmalI tapasvInI peThe A pUraNanI paNa vaktavyatA kahevI. vizeSa e ke, cAra khAnAvAlaM kASTarnu pAtra karIne yAvatvipula khAnapAna, khAdima-mevA vagere ane svAdima-mazAlA vigere yAvat-povAnI meLeja te cArakhAnAvADaM lAkaDAnuM pAtra laine, muMDa thaine, 'dAnAmA' nAmanI pravrajyAvaDe te pUraNa gRhapati pravrajita thayo. yAvat-te pUraNa tapasvI AtApana bhUmithI nIce AvI, potAnI meLeja te cAra khAnAbAluM pAtra laI te bemela nAmanA sannivezamA uMcA nIcA ane madhyama kulomA mikSA levAnI vidhipUrvaka mikSA mATe pharyo. ane mikSAnA nIce pramANe cAra bhAgo karyA-je kAMha mArA pAtranA pahelA khAnAmAM Ave te mAre baTemANuone devU, paNa khAvU nahi. je kAi mArA pAtranA bIjA khAnAmAM Ave te mAre kAgaDAone ane kurone khabarAbavaM, je kAMDa mArA pAtranA trIjA khAnAmAM paDe te mAre mAchalAMone ane kacchamANa-kAcavAone khavarAvI devu ane je kAi mArA cothA khAnAmAM paDe te mAre khAvAne kalpya ke ema kahIne ema vicArIne kAla prakAzavALI rAtrI thayA pachI-ahIM vadhu pUrva prama geja kahe. yAvat-je mArA cothA khAnAmA paDe te pote AhAra kare he. pachI pUraNa nAme bAlatapasvI, te udAra, vipula, pradana ane pragRhIta bAlatapakarmabaDe ahIM badhuM pUrva pramANeja kahe, yAvat-te vebhela nAmanA saMniveza vacovaca nIkaLe he, nIkaLI pAvaDI tathA kuMDI bagere upakaraNone cArakhAnAvAlA lAkaDAnA pAtrane ekAMte mUkI, ne vebhela saMnivezathI anikhUNe ardhanivartanika maMDaLane Alekhe . ALekhI, saMleSaNA jUsaNathI jUSita thai, khAna tathA pAnano tyAga karI te pUraNa tapasvI pAdopagamana nAmarnu anazana mbIkArI 'devagata zyA. teNaM kAleNaM teNaM samaeNaM ahaM goyamA ! chaumatthakAliyAe pakArasayAsapariyAra ucha?gaM anikivateNaM tabokammeNaM saMjameNaM tavasA appANaM bhAve mANe pubbANupubbi caramANe gAmANugAma dahajamANe jeNeca susamAra 46 For Private and Personal Use Only Page #260 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra vyAkhyA prajJaptiH // 254 // www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir pure nagare jeNeva asoyavaNasaMDe ujjANe jeNeva asoyavarAyave jeNeva puDhavisilAvahao teNeva uvAgacchAmi 2 asogavarapAyassa TThA puDhavisilApaTTyaMsi aTTamabhattaM parigiNhAmi, dovi pAe sAhahu bagghAriyapANI egapo ggalaniviThThadiTThI aNimisanayaNe IsiMpa bhAragaeNaM kAraNaM AhApaNihiehiM gattehiM savvidiehiM guttehiMegarAiyaM mahApaDimaM uvasaMpajjittANaM viharAmi / teNaM kAleNaM teNaM samaeNaM camaracaMcA rAyahANI aNidA apurohiyA yAvi hotthA, tae rNa se pUraNe vAlatavassI bahupaDipunnAI dubAlasavAsAI pariyAgaM pAuNittA mAsiyAe saMlehaNAe attANaM settA sahi bhattAi aNasa NAe chedettA kAlamAse kAlaM kivA camaravaMcAe rAyahANIe ubavAyasabhAe jAba iMdattAe ubabanne, tae NaM se camare asuriMde asurarAyA ahuNovavane paMcavihAe pattIe pajjattibhAvaM gacchai, taMjahA he gautama! te kALe te, samaye huM chadyAvasthAmAM hato ane mane dIkSA lIghe agIyAra varSa thayA hatAM tathA huM niraMtara chaTTachaTTanA tapakarmapUrvaka saMyama ane tapavaDe AtmAne bhAvato, pUrvAnupUrvIe carato ane gAmegAma pharato je tarapha suMsumArapura nagara ke, je tarapha azoka vanakhaMDa che, je tarapha uttama azokanuM vRkSa jhADa che ane je tarapha pRthivIzilApaTTaka che te tarapha Anyo ane pachI te azokanA uttama vRkSanI heThaLa pRthivIzilApaTTka upara meM aTThamano tapa AdayoM tathA huM banne pagane meLA karIne, hAthane nIcA namatA lAMbA karIne ane mAtra eka pudgala upara najara mAMDIne, AMkhone phaphaDAvyA zivAya jarAka zarIrane AgaLanA bhAgamAM namatuM melIne, yathAsthita gotravaDe gupta thahane, eka rAtrinI moTI pratimAne svIkArIne viharato hato. te kALe te samaye camaracaMcA rAjadhAnImAM iMdra For Private and Personal Use Only 3 zatake uddezaH2 // 254 // Page #261 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir vyAkhyAprajJaptiH // 25 // 3 zatake udezaH2 // 25 // ane purohita na hatA. have te pUraNa nAme pAlatapasvI, pUrepUrI pAra varSa sudhI paryAyane pALIne, mAsika saMlekhanAvaDe AtmAne sebIne, sATha TaMka sudhI anazana rAkhIne,kALamAse kALa karI camaracaMcA rAjadhAnImA upapAta sabhAmAM iMdrapaNe utpanna thayo have te tAjoja utpanna yaelo asureMdra, asurarAja camara pAMce prakAranI paryAptivaDe paryAptapaNAne pAme che te pAMca prakAranI paryApti A che:ra AhArapajattIe jAva bhAsamaNapajjattIe, tae NaM se camare asuriMde asurarAyA paMcavihAe pajjattIe pajattibhAvaM gae samANe uDdaM vIsasAe ohiNA Abhoei jAva sohammo kappo, pAsai ya tattha sakaM deviMda devarAyaM maghavaM pAgasAsaNaM saya katuM sahassakkha bajapANiM puraMdaraM jAva dasa disAo ujjovemANa pabhAsemANa mohamme kappe sohammavaDeMsae vimANe sakaMsi sIhAsaNaMsi jAva dibvAiM bhogabhogAiM bhujamANaM pAsai 2 imeyArUve ajjhathie ciMtie pathie maNogae saMkappe samuppajitthA-kesaNaM esa apatthiyapatthae duraMtapaMtalakakhaNe hirisiriparivajie hINapunnacAuddase jannaM mamaM imAe eyArUvAe divvAe deviDDhIe jAva dibve devANubhAve laddhe patte abhisamannA|gae uppi appussue dikhAI bhogabhogAI bhuMjamANe viharaha, evaM saMpehei 2mAmANiyaparisovavannae deve sahAvei 2 evaM vayAsI-kesa NaM esa devANuppiyA! apatthiyapatthae jAva bhuMjamANe viharai 1. tae NaM te sAmANiyaparisovabannagA devA camareNaM asurideNaM asurarannA evaM vuttA samANA haTTatuTThA jAva hayahiyayA karayalapariggahiyaM dasanahaM sirasAvattaM matthae aMjaliM kaoN jaeNaM vijaeNaM baddhAveMti 2 evaM vayAsI AhAraparyApti ane yAvat-bhASA-manaHparyApti. have te amureMdra, amurarAja camara, pAMca prakAranI paryAptithI paryAptapaNAne For Private and Personal Use Only Page #262 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra vyAkhyAprajJaptiH // 256 // www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir pAmyA pachI avadhijJAnavaDe svAbhAvika rIte uMce yAvat-saudharmakalpamA deveMdra, devarAja, maghavA pAkazAsana, sayakaDe - zatakratu, sahasrAkSa - hajAra AMkhovALA, vajjapANi-hAthamAM vajUne dhAraNa karanAra, puraMdara zakrano yAvat-daze dizAono ajavALato tathA prakAzita karato ane saudharmakalpamAM, saudharmavataMsaka nAmanA vimAnamAM, zakra nAmanA siMhAsana upara besI diNAI bhogabhogaI - divya bhogavA yogya bhogone bhogavato jUe che. tene te prakAre joi te camaranA manamAM A e prakArano AdhyAtmika ciMtita, prArthita manogata saMkalpa thayo ke:- are e maraNano icchuka, naThArI lakSaNavALo, lAja ane zobhA vinAno tathA punyahIna caudazane dahADe janmelo e koNa che ? je, mArI pAse A e prakAranI divya devaRddhi yAvat-divya devAnubhAva hovA chatAM meM divya devaRddhi yAvat-divya devAnubhAva labdha prApta ane abhisamanvAgata karyA chatAM paNa mArI upara vinA gabharATe-oLI-utAvaLe divya ane bhogavA yogya bhogoneM bhogavato vihare che. ema vicArI te camare sAmAnikasabhAmA utpanna thaela devone bolAvI A pramANe kAM:- he devAnupriyo ! are e maraNano icchuka yAvat-bhogone bhogavato koNa che ? jyAre asureMdra asurarAja camare, te devone pUrva pramANe kathaM tyAre te sAmAnika sabhAmA utpanna dhayela te devo te camaranuM kathana sAMbhaLI harSavALA, toSavALA, yAvat hRta hRdayavALA thayA ane bane hAthane joDavApUrvaka daze nakhane bheLA karI zirasAvarte sahita mAyAmAM aMjali karI te devoe te camarane jaya ane vijayathI vadhAvyo, pachI teo A pramANe bolyAH esa devAzupiyA sakke deviMde devarAyA jAba viharai, tae NaM se camare asuriMde asurarAyA tesiM sAmAjiyaparisovavannagANaM devANaM aMtie eyamahaM socA nisamma Asurute ruddhe kuvie caMDikkie misimisemANe te sAmANi For Private and Personal Use Only 3 zatake uddezaH 2 // 256 // Page #263 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir vyAkhyAprajJaptiH // 257 // 3 zatake jozaH2 // 25 // yaparisovavannae deve evaM bayAsI-amne khalu bho ! (se) sakke devide devarAyA, ane khalu bho ! se camare asuriMde asurarAyA, mahiDhIe skhalu se sake deviMde devarAyA, appaDdie khalu bho| se camare asuriMde asurarAyA, taM icchAmi NaM devANuppiyA! sakaM deviMdaM devarAyaM sayameva acAsAdettaettikadu usiNe usiNabhUe yAvi hotyA, tae NaM se camare asariMde asurarAyA ohiM pauMjai 2 mamaM ohiNA AbhoeDa 2 imeyArUve ajjhathie jAva samuppajjitthA he devAnupriya ! e deveMdra, devarAja zakra yAvat-mogone bhogavato vihare che. pachI asureMdra, asurarAja camara, te sAmAnika A sabhAmA utpanna bhaelA devonAmukhayI e pramANe mAMbhaLI, avadhArI, kruddha thayo, rope bharAyo, kupita thayo. bhayaMkara AkRtivALo banyo ane krodhanA vegathI dhamadhamyo. paNa teNe, te sAmAnikasabhAmA utpanna thaela devone A pramANe kayu ke-he devo ! devaMdra, devarAna zaka bIjo che. ane he devo! asureMdra asurarAja camara bIjo ke. deveMdra devarAja zaka moTI RddhivALo che ane asureMdra, asurarAja camara ochI RddhivALo le to he devAnupriyo ! huM mArI potAnIja meLe deveMdra devarAja zakrane tenI zobhAthI bhraSTa karavA icchu 9. ema karIne te camara garama thayo ane teNe asvabhAvika garamIne prApta karI- bahu rope bharANo. have te asureMdra, asurarAja camare avadhijJAnano prayoga kayoM ane te avadhijJAnanA prayogadvArA te camare mane joyo. mane joine tene A prakArano AdhyAtmika | yAvat saMkalpa utpanna thayo ke: evaM khalu samaNe bhagavaM mahAvIre jaMbuddIve 2 bhArahe vAse susamArapure nagare asogavaNasaMDe ujANe asogavarapAya For Private and Personal use only Page #264 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir zatake | uddezA2 258 // vasma ahe puDhavisilAvayaMsi aTTamabhattaM paDigiNhittA egarAiyaM mahApaDimaM uvasaMpajittANa viharati, taM seyaM vyAkhyA-4 svalu me samANa bhagavaM mahAvIraM nIsAe sakaM deviMda devarAyaM sayameva acAsAdettaettikahu evaM saMpehei 2 sayaNi jjAo abbhuTei 2 ttA devadUsa parihei 2 uvavAyasabhAe puracchimilleNaM dAreNaM Niggacchai, jeNeva sabhA muhammA // 258 jeNeva coppAle paharaNakose teNeva uvAgacchada 2ttA phaliharayaNaM parAmumai 2 ege abIe phaliharayaNamAyAe mahayA amarisaM vahamANe camaracaMcAe rAyahANIe majjhamajjheNaM niggacchaha 2 jeNeva timicchakUDe uppAyapavvae teNAmeva uvAgacchada 2 ttA veubviyasamugghAeNaM samohaNai 2ttA saMkhelAI joyaNAI jAva utsaraveu. viyarUvaM viubaha 2ttA tAra ukiTThAe jAva jeNeva puDhavisilApaTTae jeNeva mama aMtie teNeva uvAgacchati MIR mama tikkhutto AyAhiNaM payAhiNaM kareti jAva namaMsittA evaM vayAsI| zramaNa bhagavaMta mahAvIra, jaMbUdvIpa nAme dvIpamA, bhAratavarSamAM, susamArapura nAmanA nagaramAM, azokavanakhaMDa nAmanA udyAnamA azokavRkSanI nIce pRthivIzIlApaTTaka upara aTThamanA tapane AdarIne, eka rAtrinI mahApratimAne svIkArIne vihare che. to hu~ zramaNa bhagavaMta mahAvIrano Azaro lai deveMdra devarAja zakrane tene zobhAthI bhraSTa karavA jAu~, e mAre kalyANarUpa thaze. ema karI ema vicArI te camareMdra potAnA zayanamAthI uThI, devadRSyane paherI, upapAta sabhAthI pUrva dizA tarapha nIkaLyo. ane je tarapha sudharmA sabhA che, je tarapha 'coppala' nAmano hathIyAra rAkhabAno bhaMDAra che te tarapha te camara gayo ane tyAMthI te camare parigharatna nAmarnu hathIyAra lIdhuM. pachI te, ekalo, koi bIjAne saMgAte lIpA vinA te parigha ratnanelaine moTA roSane dhAraNa karato camaracaMcA rAja For Private and Personal Use Only Page #265 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir vyAkhyAprajJaptiH // 25 // dhAnInA madhyabhAge thai nIka ke ane jyAM tigicchakUTa nAmano utpAta parvata Ave che tyAM Ave che. pachI pharIne paNa vaikriyasamu| dhAtavaDe samavahata thAya che ane saMkhyeya yojana sudhInAM uttara vaikriyarUpone banAvI te utkRSTa gativaDe jyA pRthivIzIlApaTTaka che, 3 zatake | jyAM huM (mahAvIra) chu tyAM AvI. mane traNavAra pradakSiNA karI, namaskAra karI, te camara A pramANe bolyo: umezaH2 icchAmi NaM bhaMte ! tumbhaM nIsAe sakaM deviMdaM devarAyaM sayameva accAsAdittaettikahu uttarapuracchime disi- taa||25|| | bhAge avakkamai 2 veubbiyasamugghAeNaM samohaNai 2 jAva dopi veubviyasamugghAeNaM samohaNai 2 egaM mahaM ghoraM ghorAgAraM bhImaM bhImAgAraM bhAsuraM bhayANIyaM gaMbhIraM uttAsaNayaM kAlaharattamAsarAsisaMkAsaM joyaNasayasAhassIyaM mahAboMdi viuvaha 2 apphoDei 2 vaggai 2 gajai 2 yahesiyaM karei 2 hathigulagulAiyaM karei 2 rahaghaNaghaNAiyaMkarei 2 pAyadaragaM karei 2 bhUmicaveDayaM dalayai 2 sIhaNAdaM nadai 2 uccholei 2 paccholei 2 tipaI chiMdai 2 vAmaM bhuyaM Usavei 2 dAhiNahatthapadesiNIe ya aMguTThaNaheNa ya vitiricchamuhaM viDaMbaha 2 mahayA 2 saddeNaM kalakalaraveNaM karei, ege abIe phaliharayaNamAyAe uDdaM vehAsaM utpaie, gbobhate ceca aheloyaM kaMpemANe ceva meyaNitalaM AkarTa (sAkaDUDhaM ) teva tiriyaloyaM phoDemANeva aMbaratalaM katthaI garjato katthA vijjuyAyaMte katthai vAsaM vAmamANe katthaI raugghAyAM pakaremANe katthai tamukAya pakaremANe vANamaMtaradeve bittAsemANe 2 joisie deve duhA vibhayamANe 2 Ayarakkhe deve vipalAyamANe 2 phaliharayaNaM aMbaratalaMsi viyahamANa 2 viujjhAemANa 2 tAe ukiTThAe jAva tiriyama saMkhejANaM dIvasamudANaM majjhamajjheNaM vIyIvayamANe 2 jeNeva sohamme kappe jeNeva XXXX For Private and Personal Use Only Page #266 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra vyAkhyA prajJaptiH // 260 // www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir sohammavaDeMsara vimANe jeNeva sabhA sudhammA teNeva uvAgacchai 2 egaM pAye paumavaravezyAe karei evaM pAyaM sabhApa suhamjAe karei phaliharaNeNaM mahayA 2 saddeNaM tikkhutto iMdakIlaM AuDei 2 evaM vayAsI he bhagavan ! tamAro Azaro laine, huM svayameva-mArI potAnI jAteja deveMdra, devarAja zakrane tenI zobhAthI bhraSTa karanA icchu hu~, ema karIne te camara uttarapUrvanA digbhAga tarapha cAlyo gyo| pachI tethe vaikriyasamuddhAta karyo yAvat-pharIvAra paNa te vaikriyasamudghAtathI samavahata thayo. tema karI te camare eka moI, ghora, ghora AkAravALu bhayaMkara, bhayaMkara AkAravALu, bhAsvara, bhayAnaka, gaMbhIra, trAsa upajAve evaM, kALI aDadhI rAtrI ane aDadanA DhagalA jevuM kALaM tathA eka lAkha yojana uMcaM moDu zarIra banAnyuM. tema karI te camara potAmA hAthane pachADe che, kUde che, meghanI peThe gAMje che, ghoDAnI peThe heSArava kare che, hAthInI peThe kilakilATa kare che, rathanI peThe jhaNakAra kare che, bhoMya upara paga pachAr3e che, bhoMya upara pAThu lagAve che, siMhanI peThe avAja kare che, uchaLe che, pachAr3A mAre che, tripadIno cheda kare che, DAvA hAthane uMco kare che, jamaNA hAthanI tarjanI AMgaLIvaDe ane aMguThAnA nakhavaDe paNa potAnA sUkhane viDaMbe che, vAMku pahoM kare che, ane moTA moTA kalakalaravarUpa zabdone kare che. ema karato te camara, ekalo, kohane sAdhe lIdhA vinA parigha ratnane laine uMce AkAzamA uDyo, jANe adholokane khaLabhaLAvato na hoya, bhUmitaLane kaMpAvato na hoya, tirachAlokane khecato na hoya, gaganataLane phoDato na hoya, e pramANe karato te camara, kyAMya gAje che, kyAMya vijaLInI peThe sabake le, kyAMya varasAdanI peThe varase che, kyAMya dhULano varasAda varasAMve che, kyAMya aMdhakArane kare che, ema karato karato te camara upara cAlyo jAya che, jatAM jatAM teNe vAnabhyaMtara devomAM trAsa upajAnyo, jyotiSika devonA to ve bhAga karI nAkhyA ane Atma For Private and Personal Use Only 3 zatake uddezaH 2 // 260 // Page #267 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatrth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandie vyAkhyAprajJaptiH // 26 // ***** 3 zatake jozaH2 // 26 // * rakSaka devone paNa bhagADI makyA, ema karato te camara ratnane AkAzamA pheravato, zobhAvato te utkRSTa gativaDe tirache asaMgthya dvIpa ane samudronI baccIvaca nIkaLayo. nIkaLIne jyA saudharmakalpa che, jyAM saudharmAvataMsaka nAme vimAna the. ane jyA sudharmAsamA cha syAM Adhyo. AvIne teNe potAno eka paga pAvaravedikA upara mukyo ane bIjo eka paga sudharmAsabhAmA mUkyo. tathA potAnA parigha ratnabaDe moTA moTA hokArApUrvaka teNe iMdrakIlane praNacAra kuThalo. tyArabAda te camara A pramANe bolyo ke: kahiNaM bho sake deviMde devarAyA kahiNaMtAocaurAsIha sAmANiyasAhasmIo! jAca kahiNaMtAocattAri caurAsIio Ayarakakhadeva sAhassIo? kahiNaMtAoaNegAo accharAkoDIo aja ajahaNAmi ajamahemi anja vahemi aja mama avasAo acchAo vasamuSaNamaMtuttikAtaM aNiTuM akaMtaM appiyaM asu. amaNu0 amaNA pharusaM giraM nisiraha, tae NaM se sake deviMde devarAyA taM aNie jAva amaNAmaM assuyapuvvaM pharasaM giraM socA nimmasa Asurutte jAva misimisemANe tivaliyaM bhiuDi niDAle sAhaha camaraMasuriMdaM asurarAyaM evaM vadAsI-haM bho camarA! asuriMdA! asurarAyA! apasthiyapatthayA! jAva hINapunnacAuhassA ajaM na bhavasi nAhi te suhamatthItikaTu tatva sIhANavaragae vajaM parAmusaharataM jalanaM phuDataM taDataDataM ukAmahasmAI viNimmuyamANaM jAlAsahassAI pamuMghamANaM iMgAlasahassAiM pavizviramANaM 2 phuliMgajAlAmAlAsahassehiM cakkhuvikkhe| badihipaDighAyaM pakaremANaM hayavahaairegateyadipaMtaM jatiNavegaM phullakiMsayasamANaM mahanbhagaM bhayaMkaraM camarassa hA asuriMdassa asuraramo vahAe vajaM nisiraha / tate NaM se camare amuriMde asurarAyA taM jalaMta jAba bhayaMkara * For Private and Personal Use Only Page #268 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra vyAkhyA prajJaptiH // 262 // www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir vajramabhimurha AvayamANaM pAsai pAsaittA jhiyAti pihAi jhiyAyittA pihAittA taheva saMbhaggamauDaviDae sAlabahatthA bharaNe upAe ahosire kakkhAgayaseyaMpiva viNimmuyamANe 2 tAe ukkiTThAe jAva tiriyamasaMsvejjANaM dIvasamuddANaM majjhamajjheNaM vIIvayamANe 2 jeNeva jaMbuddIve 2 jAva jeNeva asogavarapAyave jeNeva mama aMtie teNeva uvAgacchaha 2ttA bhIe bhayagaggarasare bhagavaM saraNamiti buyamANe mamaM dopahavi pAyANaM aMtaraMsi vegeNa samovaDie (sU0 143) (granthAgram 2000 ) bho ! deveMdra, devarAja zakra kyAM che ? te corAsIhajAra sAmAnika devo kyAM le ? yAvat te cAra corAsIhajAra (3, 36000 ) aMgarakSaka devo kyAM che ? tathA te kroDo apsarAo kyAM che ? Aje haNuM chu, Aje vadha karUM chu, te badhI apsarAo jeo mAre tAve nathI, Aje DhAbe yaha jAo, ema karIne tevA prakAranA aniSTa, akAMta, apriya, azubha, asuMdara, manane na game tevA ane kAnamAM khaTake tevA vacano te camare kAThyAM. have te deveMdra, devarAja zakra tevA prakAranI aniSTa yAvat-manane aNagamatI tathA koivAra nahi sAMbhaLelI ane kAnane apriya evI te camaranI vANI sAMbhaLI, avadhArI roSe bharANo ane yAvat krodhathI dhamadhamyo tathA kapALamAM traNa ADa paDe tema bhavAM caDAvIne te zakre asureMdra, asurarAja camarane A pramANe kAM keH-haM bho ! maraNanA icchuka ane yAvat-hINI puNya caudazane dahADe janmela asureMdra, asurarAja camara! Aje tuM na haiza Aje tuM hato na ito yaha jaiza, Aja tane sukha nathI, ema karI, tyAMja uttama siMhAsana upara beThAM beThAM te zakra iMdre vajra grahaNa kareM. ane jaLahaLatuM sphuTatuM, taDataDATa karatu, hajAro ulkApAtane mUkatuM, hajAro jALone choDatuM, hajAro aMgArone khekhatuM, AganA kaNiA ane jALAonI mALAothI For Private and Personal Use Only 3 zatake uddezaH 2 // 262 // Page #269 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir vyAkhyA prajJaptiH // 263 // 3 zatake uzaH2 // 26 // |bhamAvatu, tathA AMkhone aMjAvI detu, Aga karatAM paNa ghaNuM vadhAre tejathI dIpatuM sauthI sArA vegavALa, phulelA kesudA jevU lAla,moTA bhayane utpanna karanAruM ane bhayaMkara vajU, asureMdra, asurarAja camaranA badha mATe mUkyu, have te jaLahaLatA bhayaMkara vajUne sAmu AvatuM | joha, te asureMdra, asurarAja camara, A zuM ema citavanA kare che tathA 'Arbu zastra mAre hota to kebuM ThIka thAta' ema spRhA kare ? pharIne SaNa pUrva pramANe spRhA kare che ane ciMtana kare ke. ema karIne turataja te mukuTathI kharI gaela chogAvAlo, AlaMbavALA hAthanA | ghareNAvALo, amareMdra, asurarAja camara, pagane uMcA rAkhIne mAthAne nIce karIne, jANe zarIramA parasevo na vaLyo hoya ema parasevAne lUchato lUchato te tIvra gativaDe tirache asaMkhya dvIpa tathA samudronI vacethI pasAra thato je tarapha jaMbUdvIpa che ane je tarapha uttama azokavRkSa che. tathA je tarapha huM (mahAvIra) chu te tarapha AtrI bInalo ane bhayathI gaLagaya svaravALo 'he bhagavan !' tame mAruM zaraNa | cho' ema bolato te camara mArA banne paganA bacce zIghapaNe vegapUrvaka pddyo.||143 // tae NaM tassa sakassa deviMdasma devaranno imeyArUve ajjhasthie jAva samuppajjitthA-no khalu pabhU camare asuriMde asurarAyA no khalu samatthe camare asariMde asurarAyA nokhalu visae camarassa asuriMdassa asuraranno appaNo nissAe uDDhaM uppaittA jAva sohammo kappo, NaNNastha arihaMte vA arihaMtaceiya.Ni vA aNagAre vA bhAviyappaNo NIsAe uDDe uppayati jAva sohammo kappo, taM mahAdugvaM khalu tahArUvANa arahatANaM bhaga. vaMtANaM aNagArANa ya accAsAyaNAettikaTu ohiM pauMjati 2 mamaM ohiNA Abhoeti 2 hA hA aho pAhato'hamaMsittikaTu tAe unihAe jAva divvAe devagatIga bajassa bIhiM aNugacchamANe 2 tiriyamasaMkhevANa For Private and Personal Use Only Page #270 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 3 zatake uddezaH2 // 264|| // 26 // dIvasamudANaM majjhamajheNaM jAva jeNeSa asogavarapAyave jeNeva mamaM aMtie teNeSa uvAgarachaha 2 mamaM cauraMguvyAkhyAlamasaMpattaM vajaM paDisAharai (sUtraM 144) prajJaptiH | have A vakhate te deveMdra, devarAja zakrane A e prakAranI yAvat-saMkalpa utpanna thayo ke, asuredra asurarAja camara, prabhu zakti vALo nathI, asureMdra, asurarAja camara, samartha nathI tema asureMdra, amararAjano viSaya nathI ke, potAnA baLathI saudharmakalpasudhI uMce AvI zake. paraMtu hA, jo teNe arihaMta, arihaMtanA caityo ke bhAvita AtmA anagArono Azaro lIgho hoya to te upara AvI zake ke, paNa te zivAya upara AvavA tenuM sAmarthya nathI. jo te camara koi arahaMta bhagavaMta ke bhAvita AtmA anamAra mahApuruSano Azaro laine upara Avyo hoya to to mArA pheMkela vajUdvArA te arahaMta bhagavaMta ke mahApuruSanI AzAtanA thaze, ane ema tharbu te mArA | mATe duHkharUpa che, ema vicArI te deveMdra, devarAja zake potAnA avadhijJAnano prayoga kayoM ane te dvArA teNe mane (zrImahAvIrane) joyo. mane joine turataja 'are| re aho!!! huM marI gayo' ema karI te utkRSTa yAvat-divya devagativaDe vajanI pAchaLa nIkaLyo, | te zaka iMdre tirache asaMkhya dvIpa ane samudronI bacce yAvat-je tarapha uttama azokarnu vRkSa hatuM ane je tarapha huM mahAbIra hato te tarapha AvIne mArAthI mAtra cAra AMgaLa cheTe rahelaM vajU lai lI . // 144 // | aviyAI me goyamA! muhivAraNa kesagge vIitthA, tae NaM se sake deviMde devarAyA vajaM paDimA haritA mamaM tikkhutto AyAhiNaM payAhiNaM karei 2 vaMdai namasai 2 evaM va yAsI-evaM khalu bhaMte ! ahaM tumbhaM nIsAe camareNaM asuriMdeNaM asuraramA sayameva abAsAie, tae NaM mae parikuvieNaM samA For Private and Personal Use Only Page #271 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir vyAkhyAprajJaptiH // 265 // 3 zatake jozaH2 | // 265 // Cc- meNaM camarasa asuriMdassa asuraranno bahAe baje nisaSTe, tae NaM me imeyArUve ajjhathie jAca samuppajitthA-no khalu pabhU camare asuriMde asurarAyA taheva jAva ohiM pauMjAmi devANuppie ohiNA Abhoemi hA hA aho hatomItikahu tAe ukkiTThAe jAva jeNeva devANuppie teNeva uvAgacchAmi devANuppiyANaM cauraMgulamasaMpattaM baja paDisAharAmi vajapaDisAharaNaTThayAe NaM ihamAgae iha samosane iha saMpatte iheva aja uvasaMpabittANaM viharAmi, taM khAmemi gaM devANuppiyA! gvamaMtu NaM devaannupiyaa| gvamaMtu marahaMtu NaM| devANuppiyA! NAibhujo evaM pakaraNayAettikaTu mamaM vaMdai namasaha 2 uttarapuracchimaM disIbhArga avakamai 2 | vAmeNaM pAdeNaM tikkhutto bhUmi dalei 2 camaraM asuridaM asurarAya evaM vadAsI-muko'si NaM bho camarA ! asu. | riMdA asurarAyA ! samaNassa bhagavao mahAvIrassa pabhAveNaM, na hi te dANiM mamAo bhayamasthItikaTu jAmeSa disi pAunbhUe tAmeva disi paDigae // (sU0 145) 4 he gautama ! jyAre te zake vaz2a lIdhuM tyAre teNe evA vegathI muThIvALI hatI ke te muThInA vAyuthI mArA kazAgra vIjAyA have | sa deveMdra devarAja zake vajUne laine, mane traNa pradakSiNA karI pachI teNe bhane namana karI A pramANe kA ke:-he bhagavan ! tamAro Azaro laine asureMdra, amurarAja camare mane mArI zobhAthI bhraSTa karavo dhAryoM hato. tethI meM krodhita thai asureMdra. asurarAja camarane mAravA tenI pAchaLa vajU mRtyu, tyArapachI mane A e prakArano AdhyAtmika yAvat-saMkalpa utpanna thayo keH-asureMdra, amararAja camara potAnA baLathI upara na AvI zake. pachI meM avadhijJAnano prayoga kayoM ane te dvArA meM Apa devAnupriyane joyA ke turataja 'hA! 2. 52-4 For Private and Personal Use Only Page #272 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kallassagarsuri Gyanmandit vyAkhyA prApti // 266 // umezaH2 // 266|| ho !, aho !! huM marAi gayo' ema vicArI te utkRSTa divyagativaDe jyAM Apa devAnupriya virAjo cho tyA Alyo ana Apa devAnupriyayI cAra AMgaLa dUra rahelaM vajU meM lai lIdhuM. vaz2a levAne mATe ahIM Avyo chu, ahIM samavasaryo chu, ahIM saMprApta thayo I, ane ahIMja upasaMpanna thaine viharu chu, to he devAnupriya ! hu~ kSamA mAgaM, he devAnupriya ! Apa kSamA Apo, he devAnupriya ! Apa | kSamA karavAne yogya cho. hu vAraMvAra ema nahIM karUM-ema karIne mane vAMdI, namI te zakra iMdra uttarapUrvanA digbhAgamA cAlyo gayo. tyAM jaine teNe (zake) pRthvI upara traNavAra DAco paga pachADayo ane asureMdra, asurarAja camarane A pramANe kaI keH he amureMdra, asurarAja camara ! zramaNa bhagavaMta mahAvIranA prabhAvathI tuM bacI gayo che, atyAre mArAthI tane jarApaNa bhaya nathI, ema karI te zakra, je dizAmAMthI Avyo hato teja dizAmA pAcho cAlyo gyo.|| 145 // bhaMtetti bhagavaM goyame samarNa bhagavaM mahAvIraM vaMdati 2 evaM vadAsI-deve NaM bhaMte! mahiDDIe mahajjutIe jAva mahANubhAge puvAmeva poggalaM khivittA pam tameva aNupariyahittANaM giNhittae ?, haMtA pabhU / / se keNaTeNaM bhaMte ! jAva giNihattae?, goyamA! poggale nikkhitte samANe pubbAmeva sigdhagatI bhavittA tato pacchA maMdagatI, bhavati, deve NaM mahiDDIe pubipiya pacchAvi sIhe sIhagatI ceva turiyaturiyagatI ceva, se teNaTuNaM pabhU geNhittae / jati NaM bhaMte ! deviMde mahiDdIe jAva aNupariyahittANaM geNhittae kamhA NaM bhaMte! sakke Na deviMde devaranA (rAyA)camare asuriMde asurarAyA no saMcAeti sAhatyi geNhittae ?, goyamA! asurakumArANaM devANaM ahe gativisae sIhe 2 caiva turie 2 ceva, uDUDhaM gativisae appe 2 ceva maMde maMde ceva, vemA For Private and Personal Use Only Page #273 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatrth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir WI 3 zatake umezaH2 // 267 // A % A NiyANaM devANaM uDDheM gativisae sIhe 2 ceva turie 2 ceva, ahe gativisae ape2 ceva maMde 2 ceva, jAvatiyaM vyAkhyA- | khettaM sake devide devarAyA uDDhe uppayati ekeNaM samaeNaM taM vaje dohiM. ja baja dohiM taM camare tIhi, sabbaprajJaptiH jatthove sakassa deviMdassa devaranno uDDaloyakaMDae, aheloyakaMDae saMkhenaguNe, jAvatiyaM khattaM camare asuriMde asu||267|| rarAyA ahe ovayati ekeNaM samaeNaM taM sakke dohiM, jaM sake dohitaM bana tIhiM, samvatthove camarassa asariMdassa asuraranno aheloyakaMDae, uDDhaloyakaMDae saMkhejaguNe / evaM khalu goyamA! sakeNaM devideNaM devarapaNA camare asuriMde asurarAyA no saMcApati sAhasthi geNihattae / [pra0] he bhagavan ! ema karI zramaNa bhagavaMta mahAbIrane bAMdyA, namaskAra karyoM ane teoe A pramANe ka{ ke:-he bhagavan ! deva moTI RddhivALo che, moTI kAMtivALo che ane yAvat-moTA prabhAvavAlo ke ke, jethI te pUrva-paDelAMja pudgalane pheMkIne pachI | tenI pAchaLa jaine tene grahaNa karavA samartha cha ? [u.] he gautama ! hA, deva tema karavA samartha he. [pra0] he bhagavan ! pahelA phekela pudgalane, deva, pAchaLa jaine lai zake ke, tenuM zuM kAraNa ? [u0] he gautama ! jyAre pudgala pheMkavAmAM Ave re nyAre tenAmAM zaru| AtamAMja zIghragati hoya che. ane pachI te maMdagativADaM thai jAya che. tyA moTI RddhivAno deva to pahelo paNa ane pachI paNa zIghra hoya che. zIghra gativALo hoya che, tvarita hoya ke ane tvarita gativALo hoya che, mATe e kAraNathIja yAvat-deva, pheMkela pudgalane paNa tenI pAchaLa jaine lai zake he. [pra0] he bhagavan ! jo moTI RddhivAlo deva, yAvat-pAchaLa jaine lai zake che to pachI he bhagavan ! deveMdra, devarAja zakra, potAnA hAthe asureMdra, asurarAja camarane pakaDabA kema na samartha nivaDayo ! [u0] he gautama ! A % % For Private and Personal use only Page #274 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir prajJaptiH | 3 zatake uddezaH2 // 268 // // 268 // asurakumAra devono nIce javAno viSaya zIgha, zIghra tathA tvarita hoya che ane uMce javAno viSaya alpa, alpa tathA maMda, maMda hoya 2. vaimAnika devono uMce javAno viSaya zIghra, zIghra tathA tvarita,tvarita hoya che ane nIce javAno viSaya alpa, alpa tathA maMda, maMda | hoya che-eka samayamA deveMdra, devarAja zakra, jeTalo bhAga upara jai zake cha teTalaMja upara javAne kjane ke samaya lAge che ane teTaluMja upara javAne camarane RNa samaya lAge che arthAt deveMdra, devarAja zakranuM ughalokakaMDaka uMce javAne thatuM kALamAna-sauthI thoI| ke ane adholokakaMDaka tenA karatAM saMkhyeyagaNuM che. eka samayamA asureMdra, amurarAja camara, jeTalo bhAga nIce jai zake che teTaluja nIce javAne zakrane be samaya lAge che ane teTaluM nIce javAne vajUne traNa samaya lAge cha arthAt asureMdra, asurarAja camaranuM adholokakaMDaka sauthI thoDaM che ane urdhvalokakaMDaka tenA karatA saMkhyeya gaNu che. he gautama ! e kAraNane laine deveMdra, devarAja zakra hA potAnA hAthe asureMdra, asurarAja camarane pakaDayA samartha na nIvaDayo. sakassa Na bhaMte ! deviMdassa devaranno uDDhe ahe tiriyaM ca gativisayassa kayarezahito appe vA bahue vA tulle hai vA visesAhie vA!, goyamA! sabbatyo khettaM sake devide devarAyA ahe ovayaha ekeNa samaeNaM, tiriyaM saMkhajje | bhAge gacchaha, uDDhaM saMkhaje bhAge gcchd| camarassaNaMbhaMte ! asuriMdassa asuraranno uDdaM ahe tiriyaM ca gativi|sayassa kayare rahiMto appe vA bahue vA tulle vA vise sAhie vA!, goyamA! savvatthovaM khettaM camare asuride asurarAyA uDdaM uppa yati ekkeNaM samaeNaM, tiriyaM saMkhene bhAge gacchai, ahe saMkheje bhAge gacchada, vajaM jahA sakassa deviMdassa taheva navaraM visesAhiyaM kAyavaM / sakkassa NaM bhaMte ! deviMdassa devaranno ovayaNakAlassa ya + 12-% A CC For Private and Personal Use Only Page #275 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandit Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org vyAkhyAprajJaptiH // 269 // gavyUtatribhAgApekSayA gamyagantrapekSayA uppayaNakAlassa ya kayare hito appeTA | 24 / 12 / 8 . Urdhva tiryaka | adhaH | vA bahue vA tulle vA visaMsAhie thA,zatake 18 10 / 16 / iMdraH yo yoga02 yo011 goyamA ! mamvatthove makasma deviMdasma 31 narezaH2 12 / 8 / 24 vagaM yo01 ga.3. ga. varanA uDDa uppayaNakAla, AvayaNa ||269 // * zakraH vajraM camaraH camaraH ga0 21 gadA yo kAle saMkhenaguNe // camarassavi jahA saka tiryaka adhH| . . iMdraH vajaH camaraH sma, varaM mabvatthove ovaSaNakAle, 18 12 zakraH arddha yo0 2 yoga0 2. uppayaNakAle makhejaguNe // vajjasma pucchA, goyamA samvatthove upayaNakAle, ovavajaM tiryaka yoga0 31 ga05: tri yaNakAle visesAhie / eyasmaNaM bhaMte! nyUnaga06 bajassa bajAhivaissa camarasma ya asu10 / 24 camaraH / adhaH yoga02.yo02 radasma asuraranA AvayaNakAlassa ya uppayaNakAlassa yakayarerahiMto appe vA 41, goyamA ! sakassa pa uppayaNakAle camarassa ya ovayaNakAle ee NaM donivi tullA samvatthovA, sakassa ya obayaNakAle vanassa ya uppayaNakAle esaNaM doNhavi tulle saMkhenaguNe, camarassa u uppayaNakAle vajassa ya For Private and Personal Use Only Page #276 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir vyAkhyA prajJaptiH // 27 // ovayaNakAle esa NaM doNhavi tulle visesAhie (mU0 146) [pra.] he bhagavan : deveMdra, devarAja zakrano urdhvagativiSaya, adhogativiSaya ane tiryaggativiSaya e badhAmA kayo viSaya 3 zatake kayA viSayathI alpa cha, bahu che, sarakho cha ke vizeSAdhika che ? [u.] he gautama ! eka samaye deveMdra, devarAja zakra sauthI thoDo uddezaH2 bhAga upara jAya cha, tirachu, te karatAM saMkhyeya bhAga jAya ke ane nIce paNa saMkhyeya bhAga jAya che. [pra0] he bhagavan ! amureMdra, IN270 // asurarAja camarano urdhagativiSaya, adhogativiSaya ane tiryagagativiSaya, e badhAmA kayo viSaya kayA viSayathI alpa che, bahu cha, sarakho ke vizeSAdhika che ? [u0] he gautama ! asureMdra, asurarAja camara, eka samaye thoDo bhAga upara jAya che, tiracha, te karatAM saMkhyeya bhAga jAya che. ane nIce paNa saMkhyeya bhAga jAya he. vajU saMbaMdhI gatino viSaya zakranI peThe jANavo. vizeSa eke gatino viSaya vizeSAdhika karavo. [pra0] he bhagavan / deveMdra, devarAja zakrano nIce javAno kALa ane upara jabAno kALa e ve kALamAM kayo kALa konAthI thoDo che, vadhAre che, sarakho ke, ane vizeSAdhika che ? [u.] he gautama ! deveMdra, devarAja zakrano upara javAno kALa sauthI thoTo che ane nIce javAno kALa saMkhyeya guNa che. camara saMbaMdhe paNa zakranI peThe jANava. vizeSa e ke, teno nIce javAno kALa sauthI thoDoLe ane upara javAno kALa saMkhyeya guNa cha [pra0) he bhagavan ! vajUnA e bane kALamAM kayo kALa thoDoke, vadhAre che, sarakho, ane vizeSAdhika che ? [u.] he gautama ! bajUno uMce javAno kALa sauthI thoDo che ane nIce javAno kALa vizeSAdhika che. [40] he bhagavan ! e vajU, vajAdhipatI-iMda-ane amureMdra amararAja camara, e vadhAno nIce javAno kALa ane uMce javAno kALa, e bemA kayo konAthI alpa cha, vadhAre cha, sarakho ke ke vizeSAdhika ke ? [u.] he gautama ! zakrano upara javAno For Private and Personal Use Only Page #277 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatrth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir vyAkhyAprajJaptiH // 27 // 3 zatake sozaH2 // 27 // kALa ane camarano nIce javAno kALa, e bane sarakhA he ane sauthI thoDA ke, zakrano nIce arAno kALa ane vacano upara javAno kALa, e banne sarakhA che ane saMkhyeyagaNA he. camarano uMce javAno kALa ane vajano nIce javAno kAla, e banne | sarakhA ane vizeSAdhika che. // 146 / / tae NaM camare asuriMde asurarAyA bajabhayavippamukke soNaM deviMdeNaM devaranA mahaNA avamANeNaM avamANie samANe camaracaMcAe rAyahANIe sabhAe suhammAe camaraMsi sIhAsaNaMsi ohayamaNasaMkappe ciMtAsoyasAgarasaMpaviDhe karayalapathasthamuhe agjhANovagae bhUmigayadiTTIe niyAti, tate NaM taM camaraM asuriMda asurarAyaM sAmANiyaparisovavannayA devA ohayamaNasaMkappaM jAva jhiyAyamANaM pAsaMti 2 karayala jAva evaM bayAsIkipaNaM devANupiyA! ohayamaNasaMkappA jAba jhiyAyaha?, tae NaM se camare amariMde asura0 te mAmANiyaparisovavannae deve evaM vayAsI-evaM svalu devANuppiyA! mae samaNaM bhagavaM mahAvIraM nIsAe sake deviMde devarAyA mayameva acAsAdie, tae NaM teNa parikuvieNaM mamANeNaM mama vahAe vaje nisiDhe, taM bharaNaM bhavatu devANuppiyA! samaNassa bhagavao mahAvIrassa jasma mamhimanupabhAveNa akiTe abdhahie aparitAvie ihamAgae iha samosaDDhe iha saMpatte iheba ajja upasaMpattiANaM viharAmi, have vatanA bhayathI mukta thaelo, deveMdra, devarAja zakradvArA moTA apamAnathI apamAnita thaelo, haNAela mAnasika saMkalpavALo, ciMtA ane zokarUpa samudramA peTelo, mukhane hathelI upara TekavI rAkhnAra, ArtadhyAnane pAmelo ane nIce mAMDela najaravALo te For Private and Personal use only Page #278 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobetit.org Acharya Shri Kailassagersuri Gyanmandir dhyAkhyA 3 zatake | uddezaH2 // 27 // 1272 / / mATe mAro ladane deveMda, utpanna thayela devAlA mAnasika ra amureMdra, asurarAja camara, camarakhaMcA nAmamI rAjadhAnImA mudharmAsabhAmAM, camara nAmanA siMhAsanamA besI vicAra kare che. pachI haNAyela mAnasika saMkalpavALA ane yAvat-vicAramA paDelA te asureMdra, amararAja camarane joi sAmAnikasabhAmA utpanna thayela devoe hAtha joDIne tene A pramANe kA ke:-he devAnupriya! tame Aja haNAelA mAnasika saMkalpavALA thai yAvat-zuM vicAra karo cho? tyAre asureMdra, asurarAja camare te sAmAnikasabhAmA utpanna dhayela devone A pramANe kathu ke:-he devAnupriyo ! meM mArI potAnIja meLeja zramaNa bhagavaMta mahAvIrano Azaro laine deveMdra, devarAja zakrane tenI zobhAthI bhraSTa karavo dhAryo hato. tyAre teNe (zaka) mArA upara kopa karI mane mAravA mATe mArI pAchaLa vajU pheMkyUM. paNa he devAnupriyo ! zramaNabhagavaMta mahAvIranuM bhalaM yAo, ke jenA prabhAvathI hu~ akliSTa rahyo chu, avyathita-pIDA vinAno rahyo chu tathA paritApa pAmyA zivAva ahIM Avyo mu. ahIM | | samavasaryoM cha. ahIM saMprApta thayo phu ane ahIMja upasaMpanna thaine viharu chu. taMgacchAmoNaM devANuppiyA! samaNa bhagavaM mahAvIraM vaMdAmoNamaMsAmo jAva pajjuvAsAmottikahu causaTThIe sAmANiyasAhassIhiM jAva sabdhiDIe jAva jeNeva asogavarapAyave jeNeva mamaM aMtie teNeva uvAgacchai 2 mamaM tikkhuttoAyAhiNaM payAhiNaM jAvanamaMsittA evaM vadAsI-evaM svala bhaMte ! mae tumbhaM nIsAe sake deviMde devarAyA sayameva acAsAdie jAva taM bhaI NaM bhavatu devANuppiyANaM mamhi jassa aNupabhAveNaM akiDe jAva viharAmi, taM svAmami Na devANuppiyA! jAva uttarapuracchima disIbhArga avakkamai 2ttA jAva battIsaibaddhaM nahavihiM uvadaMsei 2 jAmeva disiM pAunbhUe tAmeva disiM paDigae, evaM khalu goyamA ! camareNaM aMsuriMdeNaM asuraranA sA For Private and Personal Use Only Page #279 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir |divA deviDDhI laddhA pattA jAva abhisamannAgayA, ThitI sAgarovarma, mahAvidehe vAse simihiti jAva aMtaM vyaakhyaakaahiti|| (manaM 147) // izatake prajJaptiH to he devAnupriyo ! ApaNe vadhA jaie ane zramaNabhagavaMtamahAvIrane cAMdIe, namIe, yAvada-teonI paryupAsanA karIe, emozaH2 // 273 // takarI te, cosaThAjAra sAmAnika deyo sAthe yAvat-sarva RddhipUrvaka yAvat-je tarapha azokanu uttama vRkSa ke ane je tarapha huM mahAvIra // 273 // chu te tarapha AvI mane praNavAra pradakSiNA deha-namaskAra karI te A pramANe bolyA ke:-he bhagavan ! meM mArI potAnI jAteja tamAro Azaro laine deveMdra, devarAja zakane tenI zobhAthI bhraSTa karavo dhAryo hato yAvat-Apa devAnupriyarnu bhalu thAno ke jenA prabhAva hu~ / kleza pAmyA zivAya yAvata-viharUM chu. to he devAnupriya ! 9 te saMbaMdhe ApanI pAse kSamA mAgaM chu yAvat-ema kahI te izAnavaNAmA cAlyo gapo yAvat-teNe yatrIza jAtano nATyavidhi dekhAiyo ane pachI te, je dizAmAMthI Anyo hato, teja dizAmAM pAcho / cAlyo gayo. he gautama ! amareMdra, asurarAja camare te divya devaRddhi e pramANe labdha karI, prApta karI ane yAvat-sAme ANI. te camareMdranI AvaradA sAgaropamanI ke ane te mahAvidehakSetramA siddha thaze yAvat-sarva duHkhano nAza karaze // 147 // kiMpattiyaM gaM bhaMte ! asurakumArA devA uDDhaM uppayaMti jAva sohammo kappo, goyamA ! sesi gaM devANaM ahuNocavannagANa vAcarimabhavatthANa vA imeyArUve ajjhathie jAva samuppajai-ahoNaM amhahiM divcA deviDdI laddhA pattA jAva abhisamajhAgayA jArisiyA Na amhehiM divyA deviDDhI jAva abhisamannAgayA tArisiyA NaM sakeNaM devideNaM devaranA divA deviDdI jAba abhisamannAgayA jArisiyA NaM sakeNaM deviMdeNaM For Private and Personal Use Only Page #280 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir vyAkhyAprajJaptiH uddezaH2 // 274 devaranA jAva abhisa nAgayA tArisiyA NaM amhehivi jAva abhisamannAgayA, taM gacchAmo NaM sakassa devi- | 3 zatake dassa devaranno aMtiyaM pAunbhavAmo, pAsAmo tAva sakassa deviMdassa devaranno divvaM deviDhi jAva abhisamannAgayaM, pAmatu tAva amhavi sake deviMde devarAyA divvaM deviDhi jAba abhisamaNNAgayaM, taM jANAmo tAva saka // 274 // * ssa deviMdassa devaranno divvaM deviiiMDha jAva abhisamannAgayaM, jANau tAva amhavi sakke deviMde devarAyA divvaM dedidi jAva abhisamapaNAgayaM, evaM khalu goyamA! arakumArA devA uDdaM uppayaMti jAva sohammo kppo| hA sevaM bhaMte ! sevaM bhaMte ! ti // (sU0 148) camaro samatto // 3-2 / / [pra0] he bhagavan ! asurakumAra devo yAvat saudharmakalpasudhI uMce jAya che tenu zuM kAraNa ? [u.] he gautama ! te tAjA utpanna thaela ke maravAnI taiyArIvAlA devone Ae prakArano AdhyAtmika yAvat-saMkalpa utpama thAya che ke, aho!!! ame divya devaRddhi landha karI che, prApta karI che ane sAme ANI ke. jevI divya devaRddhi ame sAme ANI che, tevI divya devaRddhi deveMdra, devarAja zake paNa yAvat-sAme ANI che tevIja divya devaRddhi deveMdra. devarAja zake sAmI ANI che. ane jevI divya devaRddhi| deveMdra, devarAja zakre sAmI ANI che tevIja dizya devaRddhi ame paNa sAme ANI che. to jaie ane te deveMdra, devarAja zakranI pAse prakaTa thaie ane te deveMdra, devarAje sAme ANelI divya devaRddhine ApaNe joie tathA deveMdra, devarAja zake ame sAme ANelI divya devaRddhine jue. vaLI deveMdra, devarAja zake sAme ANelI divya devaRddhine ApaNe jANIe ane devedra, devarAja zakraM paNa sAme pAvat divya devaRddhine jANe. he gautama! e kAraNane laine asurakumAra devo yAvat-saudharmakalpamRdhI uMce jAya che. he bhagavan ! te || LA. For Private and Personal Use Only Page #281 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra vyAkhyAprazatiH // 275 // www.kobatirth.org e pramANe che, he bhagavan ! te e pramANe che, camara saMbaMdhI vRtAMta pUro bhayo. // 148 // bhagavat sudharmasvAmIpraNIta zrImad bhagavatImUtranA zrIjA zatakamA bIjA uddezAno mUlArtha saMpUrNa payo. 0 uddezaka 3. Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir ( bIjA uddezakramoM camaranA uspAta viSe hakIkata kahI che. ane te 'utpAta-uMce januM' eka prakAranI kriyA gaNAya che. mATe have bAMcaka vargane saheja zaMkA yAya ke, 'kriyA' e zuM ? to ahIM 'kriyAnuM' svarUpa jaNAvIne te saMdehanA nivAraNa mATe A zrIjA dezakAnI zaruAta thAya che. ) teNaM kAle neNaM samaeNaM rAyagihe nAma nagare hotthA jAtra parisA paDigayA / teNaM kAleNaM leNaM samarpaNaM jAva aMtevAsI maMDiyaputte NAmaM aNagAre pagatibhaddae jAva pajjuvAsamANe evaM vadAsI kALe, te samaye rAjagRha nAme nagara hatuM yAvat-sabhA dharmakathA zravaNa karIne pAchI gaI.' te kALe te samaye yAvat-magavaMtanA maMDitaputra nAmanA madrasvabhAvavALA ziSya yAvat paryupAsanA karatAM A pramANe bolyAH kati NaM bhaMte! kiriyAo paNNattAo, maMDiyaputtA ! paMca kiriyAo paNNattAo, taMjahA-kAiyA ahigaraNiyA pAusiyA pAriyAbaNiyA pANAvAyakiriyA / kAhayA NaM bhaMte! kiriyA katibihA paNNattA?, maMDiyaputtA! dubihA For Private and Personal Use Only 3 zatake uddezaH 3 // 276 // Page #282 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir vyAkhyAprajJaptiH // 276 // paNNattA, saMjahA-aNuvarayakAyakiriyA ya duppauttakAyakiriyA ya / ahigaraNiyA NaM bhaMte ! kiriyA kativihA hApaNNattA, maMDiyaputtA! dubihA paNNattA, taMjahA-saMjoyaNAhigaraNakiriyA ya nivvattaNAhigaraNakiriyA ya||3 zatake pAosiyA NaM bhaMte ! kiriyA kativihA paNNattA, maMDiyaputtA ! duvihA paNNattA, taMjahA-jIvapAosiyA uddezaH3 ya ajIvapAdosiyA y| pAriyAvaNiyA gaM bhaMte ! kiriyA kaivihA paNNattA?, maMDiyaputtA! duvihA // 276 // 6 paNNattA, saMjahA-sahatthapAriyAvaNiyA ya parahatyapAriyAvaNiyA ya / pANAivAyakiriyA gaM bhaMte ! pucchA, pANAivAyakiriyA kaivihA paNNatA?, maMDiyaputtA! duvihA paNNattA, taMjahA-sahatyapA0 parahatthapA. kiriyA ya // (mU. 149) // [pra.] he bhagavan ! keTalI kriyAo kahI che ? [u.] he maMDitaputra ! kriyAo pAMca prakAranI kahI che. te A pramANe:-kAyikI, adhikaraNikI, prAdeSikI, pAritApanikI, ane prANAtipAtakriyA. [pra0] he bhagavan ! kAyikI kriyA keTalA prakAranI kahI che ? [u0] he maMDitaputra ! kAyikI kriyA ke prakAranI kahI che. anuparatakAyakriyA ane duSprayuktakAyakriyA. [pra0) he bhagavan ! AdhikaraNikI kriyA keTalA prakAranI kahI che ? [u0] he maMDitaputra ! AdhikaraNikI kriyA ve prakAranI kahI :- 1 saMyojanAdhikaraNakriyA ane 2 nivartanAdhikaraNakriyA. [ma0] he bhagavan ! prAdveSikI kriyA keTalA prakAranIkahI che ! [u0] he maMDitaputra ! prAdveSikI kriyA meM prakAranI kahI be. te A pramANe:-jIvaprAdeSikI kriyA ane ajIvaprAdeSikI kriyA. [pra.] he bhagavan ! pAritApanikI kriyA keTalA prakAranI kahI che ! [u0] he maMDitaputra ! pAritApanikI kriyA ke prakAranI kahI ke:- svahasta pAritApanikI ane For Private and Personal Use Only Page #283 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir vyAkhyAprajJaptiH // 27 // zatake umezaH3 | // 27 // parahastapAritApanikI. [pra0] he bhagavan ! prANatipAta kriyA keTalA prakAranI kahI che ? [36] hai maMDitaputra prANAtipAta kriyA be prakAranI kahI che, te A pramANe:-svahastaprANAtipAtakriyA ane parahastaprANAtipAtakriyA. / / 149 / / pubdhi bhaMte! kiriyA parachA vedaNA pundhi vedaNI pacchA phiriyA!, maMDiyaputtA! pubdhi kiriyA pacchA vedaNA, No pubdhi vedaNA pacchA kiriyA / / (sUtraM 150) / [pra0] he bhagavan ! pahelAM kriyA thAya ane pachI vedanA thAya ke pahelA vedanA thAya ane pachI kiyA thAya ? [u0] he maMDitaputra ! pahelo kriyA thAya ane pachI vedanA thAya, paNa pahelA ghedanA thAya ane pachI kriyA thAya' ema na bane. // 150 / / asthi NaM bhaMte! samaNANa niggaMdhANa kiriyA kAi, hatA! asthi / kahaM NamaMte! mamaNANaM niggaMthANa | kiriyA kajai ?, maMDiyaputtA! pamAyapacayA joganimittaM ca, evaM khalu samaNANaM niggaMdhANaM kiriyA kajati // (sUtraM 151) // [0] he bhagavan ! zramaNa nirgathone kriyA hoya ! [u0] he maMDitaputra ! hA hoya. [pra.] he bhagavan / zramaNa nigathone kevI | rIte kriyA hoya ? [u.] he maMDitaputra! pramAdane lIthe ane yoganA-zarIrAdikanI pravRtti nimitte zramaNa nigraMthone paNa kriyAo hoya che.|| 15 // jIve NaM bhaMte ! sayA samiyaM eyati veyati calati phaMdara ghaTTai khumbhaha udIrai taM bhAvaM pariNa|mati ?, hantA ! maMDiyaputtA! jIve NaM sayA samiya eyati jAva taM taM bhAvaM pariNamai / jAvaM ca Na bhaMte ! se jIve For Private and Personal Use Only Page #284 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir vyAkhyA prajJaptiH // 278 // | 3 zatake uddezaH3 // 278 // CAR 4562- sayA samitaM jAva pariNamai tAvaM ca NaM tassa jIvassa aMte aMtakiriyA bhavati?, No tiNaDhe samaDhe, se keNaTeNaM bhaMte ! evaM buccai-jAvaM ca NaM se jIve sayA samitaM jAva aMte aMtakiriyA na bhavati !, maMDiyaputtA! jAvaM ca Na se jIve sayA samitaM jAva pariNamati tAvaM ca NaM se jIve AraMbhaha sAraMbhaha samAraMbhai AraMbhe | vadRi sAraMbhe vaha samAraMbhe vahai AraMbhamANe sAraMbhamANe samAraMbhamANe AraMbhevamANe sAraMbhe vahamANe samAraMbha vahamANe varaNaM pANANaM bhUyANa jIvANaM sattANaM dukkhAvaNayAe soyAvaNayAe jUrAvaNayAe tippAvaNayAe pihAvaNayAe pariyAvaNayAe vahai, se teNa?NaM maMDiyaSuttA! evaM buccai-jAvaM ca NaM se jIve sayA samiyaM ethati jAva pariNamati tAvaM ca NaM tassa jIvassa bhaMte aMtakiriyA na bhavai / [4] he bhagavan ! jIva, hamezAM mApapUrvaka kaMpe che, vividha rIte kaMpe che, eka ThekANethI bIje ThekANe jAya cha, spaMdana kriyA kare che. padhI dizAomAM jAya che, thoma pAme che, prabaLatApUrvaka preraNA kare che ane te te bhAvane pariName che ? [pra.] he maMDitaputra! hA, jIva hamezAM mApapUrvaka kaMpe che, ane te te bhAvane pariName ke.[pra.] he bhagavan ! jyAMsudhI te jIva, hamezAM mApapUrvaka kaMpe ke te te bhAvane pariName che, tyAMmudhI te jIvanI maraNa samaye aMtakriyA tenI (mukti) thAya! [u0] he maMDitaputra ! e artha samartha nathI. [30] he bhagavan ! jyAMmudhI te jIva, hamezA mASapUrvaka kaMpe tyasudhI mukti na thAya' ema kahevAnuM zuM kAraNa ! [u0] he maMDitaputra ! bhyAMsudhI te jIva, hamezAM mApapUrvaka kaMpe he yAvat-te te bhAvane pariName che tyAMsudhI te jIva, AraMbha kare , saMraMbha kare ke, samAraMbha kare , AraMbhamAM varne cha, saMraMbhamAM va cha, samAraMbhamAM varte ke ane te AraMbha karato, saMraMbha karato, samAraMbha karato tathA SHARE** For Private and Personal Use Only Page #285 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagersuri Gyanmandir vyAkhyAprajJaptiH 3272 |3 zatake umezaH3 // 27 // AraMbhamoM vartato, saMraMbhamA vartato ane samAraMbhamA partato jIva, paNA prANone, bhUtone, jIvone ane saccone duHkha pamADavAmAM, zoka karASavAmA, jUrAvadhAmA TipAvabAmA, piTAvavAmAM ustrAsa pamADayAmAM ane paritApa karAvavAmAM vate he-kAraNa pAya che. he maMDitaputra ! te kAraNe laine ema kaI De ke, jyAMsudhI te jIva, hamezAM mApapUrvaka kaMpe ke yAvat-te te bhAvane pariName che tyAMsudhI te jIvanI maraNa samaye mukti thai zakatI nathI. ___ jIve NaM bhaMte ! sayA samiyaM No eyai jAva no taM taM bhAvaM pariNamai ?, hatA maMDiyaputtA! jIve NaM sayA samiyaM jAba no pariNamati / jApaM ca NaM bhaMte ! se jIdhe no eyati jAba no taM taM bhASa pariNamati tAvaM ca | tassa jIvassa aMte aMtatiriyA bhavai!, hatA! jAba bhavati / se keNaDhaNaM bhaMte! jApa bhavati?, maMDiyaputtA! jAvaM ca NaM se jIve sayA samiyaM No eyani jAva No pariNamai tArya caNaM se jIye no AraMbhai no sAraMbhaha no samAraMbhai no AraMbhe vai No sAraMbhe vaha No samAraMbhe vaha aNAraMbhamANe asArebhamANe asamAraMbhamANe AraMbhe avamANe sAraMbha avamANe mamAraMbhe avamANe bahaNaM pANANaM 5 adukhAvaNayAe jAva apariyAvaNayAe vaha / se jahAnAmae kei purise sukaM taNahatthayaM jAyateyaMsi pakkhivejA, se nRNaM maMDiyattA se sukke taNahatyae jAyateyaMsi pakvitte samANe vippAmeva masamasAvijaha?, haMtA! masamasAvinai, se jahAnAmae ke purise tattasi ayakavalaMsi udayaciMdU pakkhivejA, se nUrNa maMDiyaputtA se udayabiMdU tattaMsi ayaka vallaMsi pakkhitte samANe khippAmeva viddhasamAgacchada?, hatA! viddhaMsamAgacchA, *%%863 For Private and Personal Use Only Page #286 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandit vyAkhyAprajJaptiH // 28 // 3 zatake | uddezA3 // 28 // [pra.] he bhagavan ! jIva, hamezA samita na kaMpe ane yAvat-te te mArane na pariName ? arthAt jIva niSkiya paNa hoya? [u0] he maMDitaputra ! hA, jIva hamezA samita na kaMpe ane yAvat-ne te bhAvane na pariName arthAt jIva niSkriya hoya. [pra0] he bhagavan ! jyAMsudhI te jIva, na kaMpe yAvat-te te bhAvane na pariName tyAMsudhI te jIvanI maraNa samaye mukti thAya? [u.] he maMDitaputra ! hA, evA jIvanI mukti thAya. [50] he bhagavan ! evA jIvanI mukti thAya tenu zu kAraNa ? [u.] he maMDitaputra ! jyAMmudhI te jIva, hamezA samita na kaMpe yAvat-te te bhAvane na pariName tyAMsudhI te jIva, AraMbha karato nathI, saraMbha karato nathI, samAraMbha karato mathI, AraMbhamA vartato nathI, saraMbhamAM vartato nathI, samAraMbhamA vartato navI ane te AraMbha na karato, saraMbha na karato, samAraMbha na karato, tathA AraMbhamA na vartato, samAraMbhamA na vartato, jIva bahu prANone, bhUtone, jIvone ane saccone duHkha pamADavAmAMka paritApa upajAvavAmA nimitta thato nathI. jema koi eka puruSa hoya ane te sUkA ghAsanA pULAne agnimAM nAkhe. to he maMDitaputra ! | agnimA nAkhyo ke turataja te sUkA ghAsano pUcho baLI jAya, e kharaM ke nahIM ? hA, te baLI jAya. baLI jema koI eka puruSa hoya, ane te, pANInA TIpAne tapelA loDhAnA kaDAyA upara nAkhe. to he maMDitaputra ! tapelA loDhAnA kaDAyA upara nAkhyu ke turataja te te pANInuM bIMdu nAza pAme, e kharu ke nahiM hA, te nAza pAmI jAya. se jahAnAmae harae siyA puNNe puNNappamANe bolamANe bosahamANe samabharaghaDattAe ciTThati ?, hatA citi, ahe NaM kei purise taMsi harayaMsi ega mahaM NAvaM satAmavaM sayacchiI ogAhejA, se nUNaM maMDiyaputtA ! sA| nAvA tehiM AsavadArehiM ApUremANI 2 puNNA puNNappamANA volaTTamANAvosahamANA samabharaghaDatAe ciTThati ?, 4440% * For Private and Personal Use Only Page #287 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir vyAkhyA haMtA ! ciTThati, ahe NaM kei purise tIse nAvANa samvato samaMtA AmadArAI piheDa 2 nAvAussi caNaeva udayaM ussicijjA se nRNaM maMDiyaputtA ! sA nAvA saMsi udayaMsi usiciAMsi samANaMsi vippAmeva uhU udAi ?, prajJaptiH *tA ! udAijjA. evAmeSa maMDiyaputtA ! attattAsaMvuDassa aNagArassa IriyAsamiyassa jAva guttabaM bhayAriyarasa // 281 // Auta gacchamANassa ciTTamANassa nisIyamANassa tugrahamANassa AunaM vatthapaDiggahakaMbalapAyapuMchaNaM geNhamANassa NikvivamANassa jAva cakkhupahanivAyamavi bemAthA sahumA IriyAvahiyA kiriyA kajjai, sA par3hamasamayabaddhapuTThA vitiyasamayavetiyA tatiyasamayanijjariyA mA baddhA puTThA udIriyA vediyA nijjiNNA se kAle akammaM bAvi bhavati, se teNaTTeNa maMDiyaputtA ! evaM bucati-jAvaM ca NaM se jIve sayA mamiyaM no eyati jAya aMte aMtakiriyA bhavati / / (sU0 152) pachI jema ko eka jharo hoya pANIthI bharelo hoya, pANIthI chalachala bharelo hoya, pANIthI chalakAto hoya, pANIthI baghato hoya. tathA te bharela ghaDAnI peThe badhe ThekANe pANIthI vyApta hoya ane tamAM-te jharAmAM-kor3a eka puruSa, seMkaDo nAnA kANAvALI : ane seMkaDo moTA kANAcALI, eka moTI nAvane pravezAve, have he maMDitaputra ! te nAva, te kAgAodvArA pANIthI marAtI bharAtI pANIthI bharelI thai jAya, temAM pANI chalobala bharAr3a jAya ane pANIthI badhyeja jAya ane chevaTe te bharelA ghaDAnI peThe badhe ThekANe: pANIthI vyApta thai jAya, he maMDitaputra ! e kharuM ke nahIM ? hA.. kharuM. have kor3a eka puruSa, te nAvanAM vAM kANAM vRrI de ane naukAnA cATavAvatI temAnuM vadhuM pANI mahAra kADhI nAkhe. to he maMDitaputra ! te naukA, temAnuM vadhuM pANI ulecAyA pachI zIzrama For Private and Personal Use Only 3 zatake uddezaH 3 // 281 // Page #288 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir prajJaptiH pANI upara Ave e kharUM ke mahI ? hA, te vara-turataja pANI upara Ave. he maMDitaputra ! eja rIte AtmAdvArA AtmAmA saMvRtta thaela vyAkhyA- IryAsamita ane yAvat-gupta brahmacArI sAvadhAnIdhI gamana karanAra, sthiti karanAra, besanAra, mUnAra tathA sAvadhAnIthI vastra, pAtra, 43 zatake kaMbala, ane rajoharaNane grahaNa karanAra ane mRkanAra anagArane yAvat-A~khane paTapaTAvatAM paNa vimAtrApUrvaka mRkSmaIryApathikI kriyA uddezaH3 // 282 // thAya che ane prathamasamayamAM baddhaspRSTa thaelI, bIjA samayamAM vedAralI, trIjA samayamA nirjarAne pAmelI te kriyA bhaviSyakALe 28 // akarma paNa thai jAya . mATe he maMDitaputra ! 'jyAMsudhI te jIva, hamezA samita kaMpato nathI yAvat-tenI maraNa samaye dra mukti thAya he. // 152 / / / HI pamattasaMjayassa NaM bhaMte ! pamattasaMjame bahamANasma savvAvi ya NaM pamattaddhA kAlao kevaciraM hoi ?, maMDi yputtaa| egajIvaM paJca jahanneNaM evaM samayaM, ukoseNaM desUNA pubbakoDI, NANAjIve paDaca sambaddhA / / appa mattasaMjayassa NaM bhaMte ! appamattasaMjame bahamANasma savvAvi ya NaM appamattaddhA kAlao kevacciraM hoI ?, maMDiyaputtA! egajIvaM paDuca jahaneNaM aMtomuhutaM, ukko. puTavakoDI demaNA, NANAjIve paDucca sambaddhaM, sevaM bhaMte ! tti bhayavaM maMDiyaputte aNagAre samaNa bhagavaM mahAvIraM baMdaha namaMsaha 2 saMjameNaM tavasA appANaM bhAvamANe 6 viharai / / (mR. 153) / hA [pra0] he bhagavan ! pramatta saMyamane pALatA pramatta saMyamino badho maLIne pramattasaMyama-kAna keTalo thAya cha ? [u.] he maMDita putra ! eka jIvane AzrIne jaghanye eka samaya ane utkRSTe dezona pUrvakoTi, eTalo pramattasaMyamakALa-thAya he ane aneka jAtanA For Private and Personal Use Only Page #289 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandit vyAkhyAprajJaptiH // 28 // W 3 zatake umeza:3 // 283 // jIvone AzrIne sarva kALa, pramattasaMyamakALa he. [ma.] he bhagavan ! apramatta saMyamane pALatA apramattasaMyamino badho maLIne apramattasaMyama-kALa keTalo thAya che ? [u0] he maMDitaputra! eka jIvane AzrIne jaghanye aMtarmuharta ane uskRSTa dezona pUrvakoTi, eTalo apramattasaMyama-kALa thAya che. ane aneka jAtanA jIvone AzrIne sarva kALa, apramatta saMyama-kALa. he bhagavana! te e pramANe che, he bhagavan ! te e pramANe che, ema kahI bhagavAn gautama maMDitaputra anagAra zramaNa bhagavaMta mahAvIrane bAMde che, name ane tema karIne saMyama tathA tapavaDe AtmAna bhAvatA vihare che. // 153 // bhaMte ! tti bhagavaM goyame samaNa bhagavaM mahAvIraM vaMdaha namasaha 2 tA evaM bayAsI-kamhA NaM bhaMte ! lavaNasamudde cAuddasamuddiDapunnamAsiNIsu atireyaM baDdati vA hAyati vA?, jahA jIvAbhigame lavaNasamuhavattavvayA neyavyA jAva lopahitI, jagaNaM lavaNasamudde jaMbuddIvaM 2 No uppIleti No ghevaNaM egodagaM karei (loyaTTiI) loyANubhAve / sevaM bhaMte! ratti viharati / kiriyA samattA (sU. 154 ) // taniyasma sayasma tho|| 3-3 // [pra0] he bhagavan ! ema kahI gautama zramaNabhagavaMtamahAbIrane vAMde , name the, ane tema karI teo A pramANe bolyA ke:-he * bhagavan ! lavaNasamudra, caudazane divase, AThamane divase, amAsane divase ane pUnamane divase vadhAra kema vadhe meM ana vadhAre kema | ghaTe che? [u0] he gautama ! jema jIvAbhigamamatramA lavaNasamudra saMbaMdhe kA cha nema ahIM jANa ane yAvat-'lokasthiti ane lokAnubhAva' e zabda sudhI jANavU. he bhagavan ! te e pramANe che, he bhagavan ! te e pramANe che. ema kahI yAvat-vihare che. // 154 // bhagavat sudharmasvAmIpraNIta zrImad bhagavatImUtranA trIjA zatakamA trIjA uddezAno mUlArtha saMpUrNa thayo. For Private and Personal Use Only Page #290 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir vyAkhyAprajJaptiH 3 zatake uddezA4 ||284 // // 284|| uddezaka 1. (AganA uddezakamA kriyA saMbaMdhe hakIkata kahI che. ane te kriyA, jJAnI manuSyone pratyakSa hoya che mATe teja kriyAvizeSane AzrAne tene vicitrapaNe dekhADavA cotho udezaka kaI :-) ___ aNagAre NaM bhaMte ! bhASiyappA devaM viubviyasamugghAeNaM samohayaM jANarUveNaM jAyamANaM jANai pAsai?] goyamA ! atdhegaie devaM pAsai No jANaM pAsai 1 atthegahae jANaM pAsai no devaM pAsai 2 atthegaie devaMpi pAsai jANaMpi pAsai 3 atthegaie no devaM pAsai no jANaM pAsai 4 // aNagAre gaM bhaMte ! bhAviyappA deviM veubbiyasamugdhApaNaM samohayaM jANarUveNaM jAyamANaM jANai pAsai, goyamA! evaM ceva // aNagAre NaM bhaMte! |bhAviyappA devaM sadevIyaM veubviyasamugdhAeNaM samohayaM jANarUveNaM jAyamANaM jANai pAsai ?, goyamA ! atthegaie devaM sadevIyaM pAsaha no jANaM pAsai, eeNaM abhilAveNaM cattAri bhaMgA 4 // aNagAre NaM bhaMte ! bhAviyappA ruvassa kiM aMto pAsaha pAhi pAsai caubhaMgo / evaM kiM mUlaM pAsaha kaMda pA0 1, caubhaMgo, mUlaM pA khaM, pA caubhaMgo, evaM mUleNa bIjaM saMjoeyavvaM, evaM kaMdeNavi samaM saMjoeyavvaM jAva bIyaM, evaM jAva puppheNa samaM* bIpaM saMjoeyavvaM / / aNagAre NaM bhaMte ! bhAviyappA rukkhassa kiM phalaM pA0vIyaM pA., ubhNgo|| (sU0 155) [0] he bhagavan ! bhAvitAtmA anagAra, pakriya samudghAtathI samavahata thaelA ane yAnarUpe gati karatA devane jANe, jUe ? For Private and Personal Use Only Page #291 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir vyAkhyA prajJaptiH // 285|| + 3 zatake uddezaH4 // 28 // 9 [u0] he gautama ! koDa to devane jUe paNa yAnane na jUe, koI yAnane jUe paNa devane na jUe. koI deva ane yAna, e banene jUe ane koi to deva ane yAna, e mAMthI koI vastune na jUe. [pra0] he bhagavan ! mAvitAtmA anagAra, baiMkriya samudghAtathI samavahata thaelI ane yAmarUpa gati karatI evA devIvAlA devane jANe, jUe ? [u.] he gautama ! koI to devIvALA devane jUe, | paNa yAnane na jUe. e abhilApathI ahIM pUrva pramANe cAra bhAMgA karI ThevA. [H0] he bhagavan ! bhAvitAtmA anagAra, zuM zADanA aMdaranA bhAgane jUe ke pahAranA bhAgane jUe / [u0] he gautama ! ahIM paNa cAra mAMgA kahevA. eja rIne zuM mULane jUe che! kAMdAne jUe che ? he gautama ! pUrva pramANe cAra bhAMgA karavA. mULane jUe che ? kAMdAne jUe che ? pUrva pramANe cAra bhAMgA karavA. ane eja pramANe mULanI sAthe cIjano saMyoga karavo, e rIte kaMdanI sAthe paNa joDavU yAvat-dhIja. e pramANe puSpanI sAthe pIjano saMyoga karavo. [ma.] he bhagavan ! bhAvitAtmA anagAra, zu vRkSatuM phaLa jUe ke bIja jUe! [u.] he gautama ! ahIM cAra bhAMgA karavA. // 155 // pabhUrNa bhaMte ! bAukAe egaM mahaM itthirUvaM vA purisarUvaM vA hatthirUvaM vA jANarUvaM vA evaM juggagillithillisIyasaMdamANiyarUvaM vA biubbittae?, goyamA! No tiNo samajhe, vAukAeNaM vikubvamANe gagaM mahaM paDAgAsaMThiyaM rUvaM vikubvai / pabhUrNa bhaMte ! vAukAe ega mahaM paDAgAsaMThiyaM rUvaM viubvittA aNegAI joyaNAI gamittae, haMtA! pabhU / se bhaMte ! kiM AyaDDIe garachaha pariDDIe gacchaha !, goyamA ! AyaDDhIe gaNoparidIe ga0, jahA AyaDDhIe evaM ceva ApakammuNAvi AyappaogeNavi bhANiyanvaM / se bhaMte ! kiM UsiodagaM gacchA %rwari For Private and Personal Use Only Page #292 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra vyAkhyAprajJaptiH // 286 / / www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir yatovagaM gaH 1, goyamA Usiodapi ga0 payayodayaMpiga se bhaMte / kiM egaopaDAgaM gaccha duhuopaDAgaM gacchada ?, gogamA ! egao paDAgaM gacchai, no duhao paDAgaM gacchacha, se NaM bhaMte! kiM bAukAe ? paDAgA ?, goghamA bAukAe NaM se, mo khalu sA paDAgA // ( sU0 153) // [a0] he bhagavan ! vAyukAya, eka moTuM strIrUpa, purUSarUpa, hastirUpa, yAnarUpa, e pramANe jugga, gilli, thilla, zivikA (DoLI) ana spaMdamAnikA e madhAnuM rUpa vikurvI zake che ? [a0] he gautama! e artha samartha nathI. paNa vikurvaNA karato vAyukAya, eka mo patAkAnA AkAra jevaM rUpa vikurve che. [pra0 ] he bhagavan ! vAyukAya, eka mohuM patAkAnA AkAra jevuM rUpa vikurvI aneka yojana sudhI gati karavAne zakta che ? [u0] he gautama ! hA, tema karavAne zakta che. [pra0] he bhagavan ! zuM te vAyukAya, AtmaRdvidhI gati kare che ke paranI RddhithI gati kare che ? [a0] he gautama! te AtmaRddhidhI gati kare che paNa paranI RddhithI gati karato nathI. jema ne AtmaRddhithI gati kare che tema te AtmakarmathI ane AtmaprayogathI paNa gati kare che' e pramANe kahe. [pra0 ] he bhagavan ! zuM te vAyukAya, uMcI patAkAnI peThe rUpa karI gati kare che, ke paDI gaelI patAkAnI peThe rUpa karI gati kare che, [u0] he gautama! te, uMcI patAkAnI peThe ane paDI gayelI patAkAnI peThe e banne prakAre rUpa karI gati kare che. [pra0] he bhagaban 1 zuM te eka dizAmAM (eka) patAkA hoya evaM rUpa karI gati kare che ke ve dizAmAM (eka sAthe be ) patAkA hoya eva N rUpa karI gati kare che ? [a0] he gautama! te, eka dizAmAM patAkA hoya evaM rUpa karIne gati kare che, paNa ve dizAmAM patAkA hoya evaM rUpa karIne gati karato nathI. [a0] he bhagavan ! to zuM te vAyukAya patAkA che ? [a0] he gautama! te vAyukAya, patAkA For Private and Personal Use Only 3 zatake uddezaH4 // 286 // Page #293 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir * ******* 3 zatake uddezaH4 // 287 // nathIpaNa vAyukAya ke. // 156 // vyAkhyA- pabhU Na bhaMte ! palAhage egaM mahaMitthirUpA jAva saramANiyA pariNAmettae 1, haMtA pabhU / pabhU NaM prApti bhaMte !SalAie egaM mahaM itthirUvaM pariNAmesA aNegAI moSaNAIgamittae, tApa, se bhete! kiM aay||287|| DDIe gacchA pariDIe gacchaha !, goyamA! no mAyaDDIe gacchati, paridIe ga0, evaM no AyakammuNA, parakammuNA, no AyapaogeNa, parappaogeNaM, UsitodayaM vA gacchaha payodayaM vA gachaha, se bhaMte ! kiM balAhae? isthI?, goyamA! balAhae NaM se, No khalu sA itthI, evaM puriseNa Ase hatthIpabhU NaM bhaMte ! balAhae ega mahaM jANarUvaM pariNAmettA aNegAI joyaNAI gamittae jahA itthirUvaMtahA bhANiyavaM, NavaraM egaocakkavAlaMpi gaNi(tti) bhANiyabvaM, juggagillithillisIyAsaMdamANiyANaM taheva // (sU. 157) // [40] he bhagavan ! balAhage-balAhaka eka moTuM strIrUpa yAvat-pAlakhI-mIyAnA pariNamAvavA samartha cha ? [u0] he gautama ! dahA , le, tema karavA samartha . [pra.] he bhagavan ! balAhaka, eka moTu strIrUpa karIna ( pariNamAvIne) aneka yojano mudhI jayA | samartha ke ? [u.] hA, te, tema karavA samartha che. [pra0] he bhagavan ! zuM te balAhaka, AtmaRddhithI gati kare cha ke paraRddhithI gati | kare ke ! [u0] he gautama! te, AtmaRddhithI gati karato nathI, paNa paraRdvidhI gati kare che. e pramANe Atmakarma ane AtmapradayogathI paNa gati karato nathI paNa parakarma ane paraprayogadhI te, gati kare che. ane te uMcI thayelI ke paDI gaelI dhajAnI peThe | gati kare . [pra0] he bhagavan ! zuM te balAhaka, strI che ? [u0] he gautama ! te balAhaka, strI nathI, paNa balAhaka che.e pramANe * SAX% * * EX For Private and Personal Use Only Page #294 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir H |3 zatake uddezaH4 // 28 // puruSa, ghoDo, tathA hAthI bagere mATe jANavU. [pra.] he bhagavan : zuM te balAhaka, eka moTA yAna- rUpa pariNamAvI (karI) aneka 4] yojano sudhI gati karI zake cha ? [u0] he gautama ! jema khIspa saMbaMdhe kA tema yAnanA rUpa saMbaMdhe paNa samaja. vizeSa e ke, prajJaptiH | te eka peDaM rAkhIne paNa cAle ane banne tarapha pai9 rAkhIne paNa te cAle. tathA tejarIte jumga, gilli, thilli, zivikA ane | ||28811NIspdmaanikaanaa rUpa saMbaMdhe paNa jaannyu.||157 // ___ jIve NaM bhaMte ! je bhavie neraiesu uvavajittae se NaM bhaMte ! kiMlesaMsu uvayajati ?, goyamA ! jallesAI davAiM pariyAittA kAlaM karei tallesesu uvavajaha, taM0-kaNhalesesu vA nIlalesesu vA kAulesesu vA, evaM jassa jA lessA sA tassa bhANiyavvA jAva jIve NaM bhaMte! je bhavie jotisiesu ubavavittae? pucchA, goyamA! jallesAI davAiM pariyAitirattA kAlaM karei tallesesu uvavajai, taM.-teulessesu / jIve gaM bhaMte ! je bhavie vemANiesu uvavajittae se gaM bhaMte ! kiMlessesu uvavajaha, goyamA! jallessAI dabbAI pariyAittA kAlaM karei tallesesu uvavajaha, taM0-teulessesu vA pamhalesesu vA sukkalesesu vA // (sU0 158) pra0] he bhagavan ! je jIva, nairayikomA utpanna yavAne yogya che te, he bhagavan ! kevI lezyAvALAomA utpanna thAya? u* he gautama! jIva, jebI lezyAvAThAM dravyornu grahaNa karI kALa kare he tevI lezyAvALAmAM te, utpanna yAya che, te A pramANe:kaSNa, nIla, ane kApotalezyAvAgA arthAt je jenI lezyA hoya, tenI te lezyA kaDecI. e pramANe vIjA paNa prazno karavA yAvata-[ma.] he bhagavan / je jIva, jyotiSikomA utpana thavAne yogya ne te, kevI chezyAvALAomAM utpanna thAya ? [u.] he For Private and Personal Use Only Page #295 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra vyAkhyA prajJaptiH // 289 // www.kobatirth.org * gautama ! jIva, jevI kezyAvALA dravyoMnuM grahaNa karI kAma kare ke tevI leyALI te zyAvALAomAM [pra0 ] he bhagavan ! je jIva vaimAnikoMmAM utpanna thavAne yogya pAya ? [a0] he gautama! jIva, jevI lezyAvALA Trenyornu grahaNa karI kALa kareM pramANe tejolezyAvALA omAM, padmalezyAvALA omAM ameM zuklalezyAvALAomAM // 158 // aNagAre NaM bhaMte! bhAviyappA bAhirae yogmale apariyAittA pam bebhAra phavarya ullavettaraM vA palaMbettara vA ?, goyamA ! No tiNaTThe samaTTe / aNagArai NaM bhate / bhAviryappA bAhirae poggale pariyAittA pabhU bebhAra pavyayaM ullaMghettae vA palaMghettae vA ?, haMtA pabhU / aNagAre NaM bhaMte!- bhAviyappA bAhirae poggale apariyAIsA jAvaiyAI rAyagihe nagare ruvAI evaiyAI vikuvvittA vaibhAraM pavvayaM aMto aNuSpavisittA pabhU mamaM vA visamaM karettae visamaM vA samaM karettae 1, goyamA ! No II samaTThe, evaM caiva vitio'vi AlAvago, NavaraM pariyAtittA pabhU // se bhaMte! kiM mAI vikubvati amAI vikubbai ?, goyamA ! mAI bikuvvaDa, no amAI vikravvati, se keNadveNa bhaMte ! evaM buccai jAva no amAI vizva ?, goyamA ! mAI gaM paNIyaM pANabhoyaNaM bhISA2 vAmeti, tasmaNaM teNaM paNIeNaM pANabhoSaNeNa aTThi ahaMmajA pahalI bhavati payaNue maMsasoNie bhavati, jeviya se ahAbAyarA cauraMgalA te'viya se pariNamaMti, tajahA- soniMdiyattAe jAvaM phArmidigrattAe aDiDimikesasuromanahatAeM subattAe soNiyattAe~, amAI NaM he pANabhIgaNa bhocA 2 No vAmei, tassa teNa lUpAM For Private and Personal Use Only Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir te teSI utpanna yAyene te ja pramANe:- tejIlemagavan ! kevI zyAvAlAomA utpanna vALAmAteM, utpanna thAya che te A 3 zatake jozaH 4 // 289 // Page #296 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir vyAkhyA prajJaptiH // 29 // zataka uddezA4 // 29 // pAyabhoyaNeNaM adviadvimijA. paNubhavati bahale maMsasoNie, jeSiya se ahASAdarA poggalA te'viya se | ThA pariNamaMti, taMjahA-uccArattAe pAsavaNasAe jAva soNiyattAe, se teNadeNaM jAva no amAI vikubvh| mAI Na tassa ThANassa aNAloiyapaDikkate kAlaM kareinadhi sassa aaraahnnaa| amAI NaM tassa ThANassa Alo- iyapaDikate kAlaM karei atthi tassa ArAhaNA / sevaM bheta se bheta! tti (sU. 159) // taIyasae cauttho uddeso samatto 3-4 // drA [pra0] he bhagavan ! bhAvitAtmA anagAra, bahAranA pudgalornu grahaNa karyA sivAya bhAra parvatane oLaMgI zake che, pralaMghI zake | cha ? [30] he gautama ! e artha samartha nathI. [ma.] he bhagavan ! bhAvitAtmA anagAra, bahAranAM pudgalonuM grahaNa karIne vaibhAra parvajItane oLaMgI zake che, pralaMghI zake cha ? [u0] he gautama ! hA, te, tevI rIte tema karavA samartha . [pra.] he bhagavan ! bhAvitAtmA anagAra, bahAranAM pudgalornu grahaNa karyA sivAya, jeTalAM rUpo rAjagRha nagaramAMche, teTalAM rUpone viku/ vaibhAra parvatamA praveza karI te mama parvatane viSama karI zake ? ke te viSama parvatane sama karI zaka ! [u0] he gautama ! e artha samartha nathI, te e pramANe na karI zake. eja rIte bIjo AlApaka paNa kaheko. vizeSa e ke, pudgalo grahaNa karIne pUrva pramANe karI zake che' e pramANe kahe. [pra.] he bhagavan ! zuM mAyI (pramatta) manuSya vikurvaNa kare ke anAyI (apramatta) manuSya vikurvaNa kare. [u0] he gautama ! mAyI manuSya, praNIta (ghI vagerethI khUba cikAzadAra) evaM pAna bhojana kare ke, ebhojana karI karIne vamana kare che. te praNIta pAna bhojanadvArA temA hADa ane hAimA rahelI majA te ghane thAya ke tathA tenuM mAMsa ane. lohI pratanu thAya . vaLI tenA (te bhoja 1497-% For Private and Personal Use Only Page #297 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatrth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandit vyAkhyA prajJaptiH // 29 // ***** 3 zatake jozaH4 // 29 // nanA) je yathAvAdara pudgalo che tenu nene te te rUpe pariNamana zaya chai. te A pramANe:-zrotraMdriyapaNe yAvat-spaseMdriyapaNe, tathA | hADapaNe, hADanI majjApaNe, kezapaNe, zmazrupaNe, romapaNe, nakhapaNe, vIryapaNe ane lohipaNe (te pudagalo) pariName ke. ane amAyI manuSya to lUkhaM ebuM bhojana kare , evaM mojana karIne te vamana karato nathI. te lUkhA pAna bhojanadvArA tenAM hADanI majjA pratanu thAya se ane tenuM mAMsa ane lohI dhana thAya ke tathA tenA je yathAvAdara pudgalo cha tenuM paNa tene pariNamana thAya ke. te A pramANe :-uccArapaNe, mUtrapaNe ane yAvat-lohipale. to te kAraNathI yAvat-amAyI manuSya vikurvaNa karato nayI ? mAyI, te karelI pravRttinuM Alocana ane pratikramaNa karNa sivAya kALa kare cha mATe tene ArAdhamA nathI ane amAyI, te potAnI bhUlavALI prakRcirnu Alocana ane pratikramaNa karIne kALa kare che mATe tene ArAdhanA che. he bhagavan ! te e pramANe che, he bhagavana ! te e pramANe the, // 159 // bhagavat sudharmasvAmIpraNIta zrImad bhagavatImUtranA trIjA zatakamA cothA uddezAno mUlArtha saMpUrNa thayo. * * * * For Private and Personal Use Only Page #298 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir AR vyAkhyAprajJapti // 292 // uddezaka 5. | 3 zatake ( cothA udezakamAM vikurvaNA saMbaMdhI hakIkata kahI ke ane pAMcamA uddezakamAM teja hakikatane vizeSatAthI kahe che.) uddeza:5 aNagAre NaM bhaMte ! bhAviyappA bAhirae poggale apariyAittA pabhU ega mahaM itthirUvaM vA jAva saMdamANi- 292 // yarUvaM vA viuvittA ?, No ti0, aNagAre NaM bhaMte ! bhAviyappA bAhirae poggale pariyAittA pabhU ega mahaM itthirUvaM vA jAva saMdamANiyarUvaM vA viuvittae, haMtA pabhU , aNagAre NaM bhaMte! bhAvi. kevatiyAI pabhU itthirUvAI bikugvittae?, goyamA ! se jahAnAmae jubaI juvANe hattheNaM hatthe geNhejA cakassa vA nAbhI aragA uttAsiyA evAmeva aNagAre'vi bhAviyappA veubviyasamugdhAeNaM samohaNai jAva pabhU NaM goyamA! aNagAre NaM bhAviyappA kevalakappaM jaMbuddIvaM dIvaM bahahiM itthIrUvehiM Aina vitikinna jAba esaNaMgoyamA! aNa-18 gArassa bhAvi. ayameyArUpe visae visayamette buccai, no ceva NaM saMpattIe vikavisu vA 3, evaM parivADIe neyavvaM jAva sNdmaanniyaa| [pra0] he bhagavan ! bhAvitAtmA anagAra, bahAranAM pudgalone lIdhA sivAya eka moTA strIrUpane yAvan-pAlakhI=mIyAnA rUpane vikurvavA samartha cha ? [u.] he gautama ! e artha samartha nartha. [pra.] he bhagavan ! mAvitAtmA anagAra, bahAranAM pudgalone laIne | eka moTA zrIrUpane yAvat-pAlakhI miyAnA rUpane vikurvadhA samartha cha ? [u0] he gautama ! hA, te tema karavA samartha che. [pra.] he For Private and Personal Use Only Page #299 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatrth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir vyAkhyA prajJaptiH // 293 // bhagavan ! bhAvitAtmA anagAra keTalA strIrUpone vikurvavA samartha ? [u0] he gautama ! jaima koI eka yuvAna, yuvatine kAMDAthI vALacApUrvaka pakaDe athavA jema paMDAnI dharI ArAobI vyApta hoya tema bhAvitAtmA anagAra paNa vaikriyasamudghAtathI samavahata thaI 3 zatake yAvat-he gautama ! bhAvitAtmA anagAra AkhA jaMvRddhIpane ghaNAM strIrUpobar3e AkIrNa. vyatikIrNa yAvata-karI zakele. gautama!131 upazA4 bhAvitAtmA anagArano A e prakArako mAtra viSaya che, paNa e prakAre koIvAra vikurvaNa thayaM nathI, thatuM nathI ane caze nahi. eja | // 29 // | pramANe kramapUrvaka yAvat-pAlakhI=mIyAnArUpa saMbaMdhe samajabUM. se jahAnAmae kei purise asicammapAyaM gahAya gacchejjA evAmeva bhAviyappA aNagAre'vi asicammapAyahasthakicagaeNaM appANeNaM u hAsa uppaijjA, haMtA uppaaijaa| aNagAre NaM bhaMte ! bhAviyappA kevatiyAI pabhU amicammapAyahatthakiJcagayAI rUvAI viuvittae?, gopamA! se jahAnAmae-juvatiM judhANe hattheNaM hatthe geNhejA taM va jAba viubdhisu vA 3 se jahAnAmA kei purise egaoghAgaM kAuM garajA, evA6 meva aNagAre'vi bhAviyappA egaogDAgAhatyakiJcagaeNaM appANeNa uDUda vehAsa uppaenjA ?, haMtA goyamA ! uppaejjA / aNagAre NaM bhaMte ! bhAviyappA kevatiyAI pabhU egoNDAgAhasthakiccagayAI rUvAI vikuJcittae ? evaM ceya jAva vikubbisu vA 3 / evaM duhopddaagNpi|| (pra0] he bhagavan ! jema koi eka puruSa taravAra ane DhAla laine gati kare, eja pramANe bhAvitAtmA anagAra paNa taravAra ane DhAlavAlA manupyanI peThe koipaNa kAryane aMge pote uMce AkAzamA uDe ? [u0] he gautama ! hA, uDe. [pra0] he bhagavan ! bhAvi For Private and Personal use only Page #300 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir vyAkhyA prajJaptiH // 294 // 3 zatake uddezaH4 // 294 // CSCREASE | tAtmA anagAra, taravAra ane DhAlabALA manuSyanA jevA keTalAM rUpo vikurvI zake ? [u0] he gautama ! jema koi eka yuvAna yuvatIne kAMDAthI pakaDe yAvat-vikurvaNA thatI nathI ane vikRrvaNA thaze paNa nahi. [4] he bhagavan ! jema koi eka puruSa eka patAkA | karIne gati kare eja pramANe bhAvitAtmA anagAra paNa, hAthamAM eka patAkA dharIne cAlanAra puruSanA jevAM keTalAM rUpo karI zake ? [u0] he gautama ! pUrvanI peTheja jAgavaM. ane yAvat-cikurvaNa yayuM nathI, dhatuM nathI, ane thaze nahi. e pramANe ve tarapha dhajAvALI patAkA saMbaMdhe paNa samajavU. [pra.] he bhagavan ! jema koI eka puruSa eka tarapha janoi karIne gati kare eja pramANe bhAvitAtmA 6 anagAra paNa, eka tarapha janoi karIne cAlanAra puruSanI peThe pote koi kAryane lIdhe uMce AkAzamA uDe ? [u.] he gautama ! hA | uDe. [pra.] he bhagavan ! bhAvitAtmA anagAra pone, kArya paratve eka tarapha janoivALA puruSanA jevA keTalAM rUpo vikurvI zake ? | [u0] he gautama ! teja pramANe jANavU. ane yAvat-vikurvaNa kayu nathI, vikurvaNa karato nathI ane vikurvaNa karaze paNa nahi. e pramANe ye tarapha janoivALA puruSanA jevAM rUpo saMbaMdhe paNa samaja. sA se jahAnAmae-kei purise egaojannova itaM kAuM gacchejA, evAmeva aNa. bhA0 egaojapaNovaiyakiccagaeNaM appANeNaM uDDhe vehAsaM uppaejjA ?, haMtA! uppaejjA, aNagAreNaM bhaMte ! bhAviyappA kevatiyAI pabhU egaojaNNo vaiyakiJcagayAI ruvAI vikuvittae? taM ceva jAva vikubisu vA 3, evaM duhaojaNNobaiyaMpi / se jahAnAmaekei purise egao palhatthiyaM kAuM ciDejA, evAmeva aNagArevi bhAviyappA evaM ceva jAva vikundhisu vA 3, evaM duhaopaliyaMkaMpi / aNagAre NaM bhaMte ! bhAviyappA bAhirae poggale apariyAittA pabhU egaM mahaM AsarUvaM For Private and Personal Use Only Page #301 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir mAyA. 3 zatake umezaH4 // 295 // davA hasthirUvaM vA sIharUvaM vApagdhavagadIviyaacchataracchaparAsararUvaM vA abhijujittae 1, No tiNaDhe samaDhe, aNa-1 gAre NaM evaM bAhirae poggale pariyAdittA pabhU / aNagAre NaM bhaMte ! bhA0 ega mahaM AsarUvaM vA abhijujittA prajJaptiH aNegAI joSaNAI gamittae?, haMtA! pa , se bhaMte ! kiM AyaDDIe gacchati pariDDIe gacchati?, goyamA! // 295 // AiiDIe gacchada, no pariDIe, evaM Ayakammu NA, no parakammuNA, AyappaogeNaM, no parappaogeNaM, ussiodayaM vA gacchada, payodagaM vA gacchaha / / [pra0] he bhagavana ! jema koI eka puruSa eka tarapha paloMThI karIne bese, eja pramANe bhAvitAtmA anagAra paNa enA jevU rUpa | karIne AkAzamA uDe ! [u0) he gautama ! eja pramANe jANavU ane yAvata-vikurvaNa kayu nathI, vikurvatA nathI. ane vikurvaze paNa | nahi, e pramANe be tarapha paloMTI saMbaMdhe paNa samajavU. [ma.] he bhagavan ! jema koi eka puruSa eka tarapha paryakAsaka karIne bese, eja pramANe bhAvitAtmA anagAra paNa enA jevU rUpa karIne AkAzamA uDe ? [u.] he gautama ! eja pramANe jANavU ane yAvanvikurvaNa kayu nathI, vikurvaNa yatuM nathI ane vikurvaNa paze paNa nahiM, e pramANe ve taraphanA paryakAmana saMbaMdhe paNa samajavaM. [pra.] he bhagavan ! bhAvitAtmA anagAra bahAranAM pudgalo grahaNa karyA zivAya eka moTA ghoDAnA rUpane, hAthInA rUpane, siMhanA rUpane, vAdhanA rUpane, nAranA rUpana, dIpaDAnA rUpane, rIchanA rUpane, nAnA vAghanA rUpane, ane zaramanA rUpane abhiyojavA samartha ke ? [u0] he gautama! e vAta samartha nathI. [pra.] he bhagavan ! bhAvitAtmA anagAra bahAranA pudgalone laIne pUrva pramANe karavA samartha cha ? [u0] he gautama ! bahAranA pudgalone laIne te anagAra pUrva pramANe karI zake che. [pra0] he bhagavan ! bhAvitAtmA anamAra, NAWARENE For Private and Personal Use Only Page #302 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 3 zatake vyAkhyA- prajAtaH .1296 uddezaH5 // 296 // eka moTA ghoDAnA rUpane abhiyojI aneka yojano mudhI javAne samartha cha ? [u0] he gautama ! te tema karavA samartha che. [pra0] he bhagavan ! zuM te AtmaRddhithI jAya cha, pArakI RddhithI jAya che 1 [30] he gautama! AtmaRddhithI jAya che, paNa pArakI RddhithI jato nathI. e pramANe potAnA karmathI jAya che. paNa pArakAnA karmathI jato nathI, potAnA prayomathI jAya cha paNa pArakAnA prayogathI jato nathI. tathA te sIdho paNa jaI zake che ane viparIta paNa jai zake che. | seNaM bhaMte ! kiM aNagAre? Ase?, goyamA aNagAreNaM se, no svalu se Ase, evaM jAva parAsararUvaM vaa| se bhaMte kiM mAyI vikubvati, amAyI vikumvati ?, goyamA! mAyI vikubvati, no amAyI vikubvati, mAI NaMbhaMte ! tassa ThANassa aNAloiyapaDikaMte kAlaM karei kahiM uvavajati?, goyamA! annayaresu Abhiyogesu devalogesu devattAe ubavajai, amAI NaM tassa ThANassa AloiyapaDikate kAlaM karei kahiM uvavavati', goyamA! annayaresu aNAbhiogesu devalogesu devattAe uvavajaha, sevaM bhaMte 2tti, gAhA-itthIasIpaDAgA jaNNovaie ya hoi bobve / palhatthiyapaliyaMke abhiogavikubvaNA mAI // 26 // (sU0 160) taIe sae paMcamo uddeso samatto // 3-5 // / [pra.] he bhagavana ! zuM te anagAra azva-ghoDo kahevAya [u0] he gautama ! te anagAra che, paNa ghoDo nathI. e pramANe zaramanA rUpa da sudhInA badhArUpasaMbaMdhI jANa.[pra0] he bhagavan ! sute vikurvaNa mAyI anagAra kare, ke amAyI anagAra paNa kare ! [u0] he gautama | te vikurvaNa mAyI anagAra kare amAyI anagAra na kare.[ma.] he bhagavan : te prakAraneM vikurvaNa karyA pachI te saMbaMdhI Alocana ke pratikramaNa karyA sivAya jo te vikurvaNa karanAra mAyI sAdhu kALa kare, to te kyA utpanna thAya? [u0] he gautama! te sAdhu, koi -* - For Private and Personal Use Only Page #303 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir eka jAtanA anAbhiyogika devalokamAM devapaNe utpanna thAya? he bhagavan ! te e pramANe che, he bhagavan ! te e pramANe he... vyAkhyA tA gAthArtha:-itthI strI, asI-taravAra, paDAmA-patAkA, jaNagovai-janoi ane paryakAsana, e bAM sapone amiyoga ane vikuprajJaptiH jaNa saMbaMdhI hakIkata A uddezakamA che tathA e pramANe mAyI sAdhu kare che ema paNa jaNAvyu ke, // 159 // // 29 // bhagavat sudharmasvAmIpraNIta zrImad bhagavatImatranA trIjA zatakamAM pAMcamA uddezAno mUlArtha saMpUrNa thayo. 3 zatake urezaH6 | // 297 // *** * uddezaka 6. (pAMcamA uzikanI peThe A chaTTho uddezaka paNa vikurvaNA saMbaMdhI hakIkatane lagatIja De ) aNagAre Na bhaMte ! bhAviyappA mAI micchaTTiI vIriyaladdhIe beubbiyaladdhIe vibhaganANalaDIe vaannaarsiN| magariM samohae samohaNittA rAyagihe nagare rUvAI jANati pAsati ?, haMtA jANai pAsaha / se mate ! kiM tahAbhAvaM jANa. pA. annahAbhAvaM jA. pA.?, goyamA! No tahAbhAvaM jANa pA0, apaNahAbhAcaM jA0 pA0 / se keNa?NaM bhaMte ! evaM bucaha-no tahAbhAvaM jA pA0, annahAbhA jANa. pA. 1, goyamA ! tasma NaM evaM bhavatievaM khalu ahaM rAyagihe nagare samohae samohaNittA vANArasIe nagarIe rUvAI jANAmi pAsAmi, se se dasaNe| vivaccAse bhavati, se teNaTTeNaM jAva pAsati / aNagAre NaM bhaMte ! bhAbiyappA mAI micchadiTTI jAva rAyagihe *** For Private and Personal Use Only Page #304 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra vyAkhyAprajJaptiH 298 / / www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir nagare samohapa samohaNittA bANArasIe nagarIe ruvAI jANai pAsaha ?, haMtA jANai pAsaha, taM caiva jAva tasa NaM evaM hoi evaM khalu ahaM vANArasIe nagarIe samohae 2 rAyagihe nagare rubAI jANAmi pAsAmi, se se daMsaNe vivaJcAse bhavati, se teNaTTeNaM jAva annahA bhAvaM jANai pAsa // [pra0 ] he bhagavan ! rAjagRha nagaramA rahelo mithyAdRSTi ane mAyI-kaSAyI bhAvitAtmA anagAra vIryalabdhithI, vaikilabdhithI ane vibhaMgajJAnalabdhithI vANArasI nagarItuM vikurvaNa karIne ( tadgata ) rUpone jANe, jUe ? [a0] he gautama! hA, te, te rUpone jANe ane jUe. [pra0 ] he bhagavan ! zuM te tathAbhAve jANe ane jUe, ke anyathAbhAve jetuM che tethI viparIta rIte jANe ane jUe ? [[u0] he gautama! te tathAbhAve na jANe ane na jUe, paNa anyathAbhAve jANe ane jUe [pra0] he bhagavan ! tema thavAnuM zuM kAraNa ? te tathAbhAve na jANe ane na jue; paNa anyathAbhAve jANe ane jUe ? [a0] he gautama! te sAdhunA manamAM ema thAya che kevArANasImAM rahelo huM rAjagRha nagaranI vikarvaNA karIne (tadgata ) rUpone jANuM huM ane jouM hUM. evaM tenuM darzana viparIta hoya che mATe A kAraNathI-ne, jUe ke. [pra0 ] he bhagavan ! vArANasImAM rahelo mAyI, midhyAdRSTi bhAvitAtmA anagAra yAvat - rAjagRha nagaranuM vikurvaNa karIne ( tadgata ) rUpone jANe ane jUe 1 [a0] he gautama! hA, te, te rUpone jANe ane jUe yAvat-te sAdhunA | manamAM ema thAya che ke, rAjagRha nagaramA rahelo huM vArANasI nagarInI vikurvaNA karIne rUpone jANuM huM ane joDaM kuM; evaM tenuM darzana / viparIta hoya che mATe A hetuthI te anyayAbhAve jANe che ane jUe che. aNagAre NaM bhaMte ! bhAviyathA mAI micchadiTThI vIriyaladdhIe veDabbiyaladvIpa vibhaMgaNANaladdhIe vANArasiM For Private and Personal Use Only 3 zatake uddezaH 6 / / 298 / / Page #305 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir R e vyAkhyAprajJaptiH // 299 // 3 zatake sozaH6 // 29 // % nagari rAyagihaM ca nagaraM aMtarA egaM mahaM jaNavayavaggaM samohae 2 vANArasiM nagari rAyagihaM ca nagaraM aMtarA egaM mahaM jaNavayavaggaM jANati pAsati, se bhNte| kiMtahAbhAvaM jANA pAsaha anahAbhA jANai pA.?, goyamA ! No tahAbhAvaM jANati pAsai, annahA bhAvaM jANai pAsaha, se keNaDDeNaM jAva pAsai, goyamA tassambalu evaM bhavatiesa khalu vANArasI[e] nagarI, esa khalu rAyagihe nagare, esa khalu aMtarA ege mahaM jaNavayavagge, no svallu esa mahaM bIriyaladdhI veubviyaladdhI vibhaMganANala0 iDDI juttI jasa bale bIrie purisakAraparakkame laDhe patte abhisamaNNAgae, se se dasaNe vivaccAse bhavati.se teNaDeNaM jAva pAsati / / [ma.] he bhagavan ! mAyI mithyAdRSTi bhAvitAtmA anagAra vIryalandhithI, caikriyalandhiI ane vibhaMgavAnalabdhithI vArANasI nagarI ane rAjagRha nagaranI bacce eka moTA manuSya samudAyanI vikurvaNA kare ane tema karyA pachI te vArANasI nagarI ane rAjagRha nagaranI bacce eka moTA janasamUha vargane jANe ane jUe ? [u.] he gautama ! hA. te, tene jANe ane jUra ? [pra.] he bhagavan ! zuM te, tene tazamAve jANe jUe, ke anyathAbhAve jANe jUe. [u0] he gautama! te, tene tathAbhAve na jANe ane na jUga; paNa anyathAbhAve jANe ane jUe. [.] he bhagavan ! ne prakAre jANe ane jUe, yAvan-tenuM huM kAraNa ? [u.] he gautama ! te sAdhunA manamA ema thAya che ke, A vArANasI nagarI ke ane A rAjagRha nagara cha, tathA e benI vacce Avelo A eka bhoTo janapada varga che, paNa te mArI vIryalabdhi, vaikriyalabdhI ke vibhaMgajJAnalabdhI nathI, tathA meM meLavelA prApta karelA ane mArI pAse rahelA Rddhi, dyuti, yaza, bala, vIrya ke puruSAkAra parAkrama nathI, tevU te sAdhu- darzana viparIta thAya che ne kAraNathI yAvat-te, te pramANe jANe che ane jUe che. %***** **** For Private and Personal Use Only Page #306 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir vyAkhyAprannatiH ACASSESSMSk aNagAre NaM bhaMte ! bhAviyappA amAI sammadihI bIriyaladdhIe veubbiyaladdhIe ohinANaladdhIe rAyagihe | | nagare samohae 2 vANArasIe nagarIe rUvAI jANai pAsai, haMtA, se bhNte| kiM tahAbhAvaM jANa pAsaha anna- 3 zatake hAbhAva jANati pAsati ?, goyamA! tahAbhAvaM jANati pAsati, no annahA bhAvaM jANati pAsati, se keNaTTeNaM uddezaH6 bhaMte ! evaM buccA, goyamA! tassa NaM evaM bhavati-evaM svallu ahaM rAyagihe nagare samohaNittA vANArasIe nagarIe // 30 // rUvAI jANAmi pAsAmi, se se dasaNe avivaJcAse bhavati, se teNaDDeNaM goyamA! evaM vuJcati, bIo AlAvago evaM ceva, navaraM vANArasIe nagarIe samohaNA neyabvA, rAyagihe nagare rUvAI jANai paasi| [pra.Jhe bhagavan ! vArANasI nagarImA rahelo amAyI, samyagdRSTi bhAvitAtmA anagAra vIryalabdhithI, vakiyalabdhithI, ane| avadhijJAnalabdhithI rAjagRha nagaranuM vikurvaNa karIne rUpone jANe ane jUe ? [u0] he gautama ! hA, de, te rUpone jANe ane jUe. [pra0] he bhagavan ! zuM te, te rUpone tathAbhAve jANe ane jUe, ke anyathAbhAve jANe, jUe ? [u.] he gautama ! te, te rUpone tathAbhAve jANe ane jUe, paNa anyathAbhAve na jANe ane na jUe. [pra.] he bhagavan ! tema thavAnuM zuM kAraNa ? [u0] he gautama ! te sAdhunA manamA ema thAya che ke, vArANasI nagarImA rahelo hu~ rAjagRha nagaranI vikurvaNa karIne rUpone jANu chu, tathA jora I. tevU tenuM darzana viparItatA vinAnuM hoya che, te kAraNathI he gautama : 'te tathAbhAve jANe che ane jae che' ema kayuche. bIjo AlApaka paNa erIte kahevo. vizeSa e ke,-vikurvaNA bArAraNasInI samajavI ane rAjagRhamA rahIne rUpornu jovU ane jANavU samajabuM aNagAre NaM bhaMte! bhAviyappA amAI sammadiDI vIriyaladdhIe veubviyaladdhIe ohinANaladdhIpa rAyagihaM For Private and Personal Use Only Page #307 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra vyAkhyAprajJaptiH // 30 // www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir nagaraM vANArasiM nagariM ca aMtarA egaM mahaM jaNavayavaragaM samohae 2 rAyagihaM nagaraM vANArasiM ca nagariM taM ca aMtarA evaM mahaM jaNavayavaggaM jANai pAsai ?, haMtA jA0 pA0, se bhaMte! kiM tahAbhAvaM jANai pAsaha annahA bhAvaM jANai pAsai ?, goyamA ! tahAbhAvaM jANai pA0, No annahAbhAvaM jA0 pA0, se keNadveNaM ?, goyamA ! tassa evaM bhavati na khalu esa rAyagihe jagare, No khalu esa vANArasI nagarI, no khalu esa aMtarA ege jaNavayavagge, esa khalu mamaM vIriyaladdhI veDabbiyaladdhI ohiNA jaldI iDDhI juttI jase bale vIrie purisakAraparakkame laddhe patte abhisamannAgae se se daMsaNe avivazvAse bhavati se teNaTTeNaM goyamA ! evaM vuJcati tahAbhAvaM jANati pAsati, no annAbhAvaM jANati pAsati / aNagAre NaM bhaMte ! bhAviyappA bAhirae poggale apariyAhatA pabhU egaM mahaM gAmarUvaM vA nagararUvaM vA jAva sannivesarUvaM vA vikuvvittae ?, No tiNDe samaTTe, evaM vitio'vi AlAvago, NavaraM bAhirae poggale pariyAittA pabhU / aNagAre NaM bhaMte! bhAviyappA kevatiyAI pabhU gAmarUvAI vikuvvittae ?, goyamA ! se jahAnAmae juvatiM juvANe hattheNaM hatthe geNhejjA taM caiva jAva vikuvvisu vA 3 evaM jAva sannivesarUvaM vA / / (sU0 162) [pra0] he bhagavan ! amAyI, samyagdRSTi bhAvitAtmA anagAra vIryalabdhithI, vaikriyalabdhithI ane avadhijJAnalabdhithI rAjagRha nagara ane vArANasI nagarInI bacce eka moTo janapada varga vikurve ane pachI rAjagRha nagara ane vArANasI nagarInI bacce eka moTA janasamUhavargane jANe ane jUe ? [a0] hai gautama ! hA, te, tene jANe ane jUe [pra0] he bhagavan ! zuM te sAdhu, tene tathAbhAve For Private and Personal Use Only 3 zatake urezaH 6 // 301 // Page #308 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatrth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandie vyAkhyAprajJapti // 302 // 3 zatake uddezaH6 // 302 // *4%ACROSSAR jANe ane jUe, ke anyathAbhAve na jANe ane jUe. [u.] he gautama ! te, tene tathAbhAve jANe ane jUe, paNa anyathAbhAvena | jANe ane jUe. [pra.] he bhagavan ! tenuM zuM kAraNa ? [u0] he gautama ! te sAdhunA manamA ema thAya ke, e rAjagRha nagara nathI, e vArANasI nagarI nathI ane e benI vacceno eka moTo janapada varga nathI; paNa e mArI vIryalabdhi, vaikriyalabdhi, ke avadhijJAna|labdhi De; e meM meLavelA, prApta karelAM ane mArI pAse rahelA Rddhi, yuti, yaza, baLa, vIrya ane puruSAkAra parAkrama ke tenuM darzana aviparIta hoya che. te kAraNathI he gautama ! ema kahevAya le ke, te sAdhu tathAbhAve jANe he ane jUe ke, paNa anyathAbhAve jANato nathI tema joto nathI. [pra0] he bhagavan ! bhAvitAtmA anagAra bahAranAM pudgalo meLavyA sivAya eka moTA gAmanA rUpane, nagaranA rUpane, yAvat-saMnivezanA rUpane vikurvavA samartha che ? [u.] he gautama ! e artha mamartha nathI. e pramANe bIjo AlApaka kahevo. vizeSa e ke, bahAranAM pudgalone meLavIne te sAdhu tevAM rUpone vikurvavAne samartha che. [pra0] he bhagavan ! bhAvitAtmA anagAra keTalAM grAma rUpone vikurvavAne samartha hai? [u0] he gautama! jema koI eka yuvAna puruSa potAnA hAthe yuvati-svInA hAthane majabUta pakaDIne cALe e rIte sAdhu grAmarUpone, saMnivezarUpone viku. // 162 // camarassa NaM bhaMte ! asuriMdassa asuraranno kati AyarakkhadevasAhassI paNNatA?, goyamA! cattAri causaDIo AyarakkhadevasAhassIo paNNattAo, te NaM AyarakkhA vapaNao jahA rAyappaseNaijje, evaM savvesiM iMdANaM jassa jattiyA AyarakkhA bhANiyabvA / sevaM bhaMte! 2 // (sU0 163) taiyasae chaTTho uddeso saMmatto // 3-6 // KHARA For Private and Personal Use Only Page #309 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra vyAkhyAprajJaptiH / / 303 / / www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir [pra.] he bhagavan ! amureMdra, amurarAja camaranA AtmarakSaka devo keTalA hajAra kakSA ke ? [a0] he gautama! camaranA AtmarakSaka devI 256 hajAra che, ahIM AtmarakSaka devotuM varNana samaja, ane saghaLA iMdromA jeTalA AtmarakSaka devo hoya te baghA samajavA. he bhagavan ! te e pramANe che, he bhagavan ! te e pramANe che. ema kahI vihare che. / / 163 // bhagavat sudharmasvAmIpraNIta zrImad bhagavatIsUtranA trIjA zatakamA chaTThA uddezAno mUlArtha saMpUrNa thayo. uddezaka 7. ( hA uddezakamA~ iMdronA AtmarakSaka devo saMbaMdhI hakIkata jaNAvI che ane have sAtamA uddezakramAM iMdronA lokapAlo saMbaMdhI hakIkatane jaNAvaze. ) rAyagihe nagare jAva pajjuvAsamANe evaM vayAsI-sakassa NaM bhaMte ! deviMdasma devaranno kati logapAlA paNNattA?, goyamA / cattAri logapAlA paNNattA, taMjahA- some jame varuNe besamaNe / eesi NaM bhaMte ! caunhaM logapAlANaM kati vimANA paNNattA 1, goyamA ! cattAri vimANA paNNattA, taMjahA - saMjhappane varasiTTe sayaMjale vaggU / kahiM NaM bhaMte! sassa deviMdissa devaraNNo somassa mahArano saMjhappame NAmaM mahAvimANe paNNatte ?, [pra0 ] rAjagRha nagaramAM yAvat paryupAsanA karatA A pramANe bolyA ke:-he bhagavan ! deveMdra, devarAja zakane keTalA lokapAlo For Private and Personal Use Only 3 zatake uddezaH 7 // 303 // Page #310 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir kahyA che ? [u.] he gautama! tene cAra lokapAlo kayA che. te A pramANe:-soma, yama, varuNa ane vaizramaNa. [pra0] he bhagavan ! vyAkhyAe cAre lokapAlone keTalAM vimAno kayAM cha? [u0] he gautama ! eone cAra vimAno kayAM che. te A pramANe-saMdhyAprabha, 43 zataka prajJaptiH varaziSTa, svayaMjvala, ane valgu. [ma0] he bhagavan ! deveMdra, devarAja zakranA lokapAla soma nAmanA mahArAjAnuM saMdhyAprabha nAmanu bhr`H3 moTuM vimAna kyA rahelu ! // 30 // 3 goyamA! jaMbuddIve 2 maMdarassa pabvayassa dAhiNeNaM imIse rayaNappabhAe puDhavIe bahusamaramaNijAo bhUmi bhAgAo uDdaM caMdimasUriyagahagaNaNakkhattatArArUvANaM bahaiM joyaNAI jAva paMca vaDiMsayA paNNattA, taMjahAasoyava.sae sattavannavaDiMsA caMpayavaDiMsae cUpavaDisae majjhe sohammavaDisae, tassa NaM sohammavasayAsa mahAvimANassa purathimeNaM sohamme kappe asaMkhejAI joyaNAI bItivahattA ettha NaM sakkassa deviMdassa devaranno somassa mahAranno saMjhappabhe nAmaM mahAvimANe paNNatte addhaterasajoyaNasayasahassAiM AyAmavikkhaMbhaNaM uyA. lIsa joyaNasayasahasmAI vAcanaM ca sahassAI aTTa ya aDayAle joyaNasae kiMcivisesAhie parikkheveNaM pa0 jA sUriyAbhavimANassa vattabvayA sA aparisesA bhANiyavvA jAva abhiseyo, navaraM some deve|| saMjhappabhassa paNa mahAvimANasma ahe sapakkhi sapaDidisiM asaMkhejAI joyaNasayamahasmAI ogAhittA ettha NaM sabassa deviMdassa devaranno somassa mahArano somA nAma rAyahANI paNNattA egaM joyaNasayasahassaM AyAmavikhaMbheNaM jaMbuddIvapamANe(Na)vemANiyANaM pamANassa addhaM neyavvaM jAva uvariyaleNaM solasa joyaNasahassAI AyAmavi For Private and Personal Use Only Page #311 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagersuri Gyanmandir vyAkhyAprajJaptiH // 305 // 3 zatake umezaH // 305 // karavaMbheNaM pannAsaM jopaNasahassAI paMca ya sattANaue joyaNasate kiMcivisesUNe parikkheveNaM paNNatte, pAsAyANaM cattAri parivADIo neyavAo, sesA nasthi / [u.] he gautama ! jaMbUdvIpa nAmanA dvIpamAM maMdara parvatanI dakSiNe A ravaprabhA pRthivInI bahusama ramaNIya bhUmibhAgayI uMce caMdra, sUrya, grahagaNa, nakSatra ane tArArUpo Ave . ane tyAMthI bahu yojana uMce yAvata-pAMca avataMsako kahyA che. te A pramANe: azokAvataMsaka, saptaparNAvataMsaka, caMpakAvataMsaka, cUtAvataMsaka ane vacce saudharmAvataMsaka . ne saudharmAvataMsaka mahAvimAnanI pUrve PI saudharmakalpa che, temA asaMkhya yojana dUra gayA pachI-ahIM-deveMdra, devarAja zakranA lokapAla soma nAmanA mahArAjAnuM saMdhyaprabha nAmanu mahA vimAna kayuThe, te vimAnanI laMbAi ane paholAi sADAbAralAkha yojananI ne. neno gherAbo ogaNacAlIzalAkha, bAvanahajAra, AThasone aDatAlIsa yojana karatA kAMDaka vadhAre che. e saMbaMdhe sUryAbhadevanI vimAna vaktavyatAnI peThe vadhI hakIkata kahevI. ane te devane badale somadeva kahevo. saMdhyAprabha mahAvimAnanI barAbara nIce asaMkhya yojana AgaLa avagAdyA pachI ahIMdeveMdra, devarAja zakanA soma mahArAjAnI somA nAmanI rAjadhAnI he. te rAjadhAnInI laMbAi ane paholAi eka lAkha yojananI ke.* A rAjadhAnImA AvelA killA vagere, pramANa vaimAnikonA killA vagerenA pramANa karatA aidhuM kaDe ane e pramANe gharanA pITha baMdha sudhI jANavU. gharanA pIThabaMdhano AyAma ane viSkaMbha soLahajAra yojana he ane teno gherAvo paccAsahajAra, pAMcasonesattANu | yojana karatA kAika vizeSAdhika che. prAsAdonI cAra paripATIo kahevI ane pAkInI nathI. . sakassa NaM deviMdassa devaranno somassa mahAranno ime devA ANAubavAyavayaNaniise ciTThati, taMjahA-soma For Private and Personal Use Only Page #312 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir vyAkhyA pracapti // 306 // 3 zatake uddezaH7 306 // PAivAti vA somadevakAiyAti vA vijjukumArA vijjukumArIo aggikumArA aggikumArIo vAukumArA | bAukumArIo caMdA sUrA gahA NavattA tArArUcA je yAvanne sahappagArA sabve te tambhattiyA tappakkhiyA tabhAriyA sakassa deviMdasma devaraso somassa mahAranno ANAubavAyavayaNaniddese ciThThati // jaMbuddIve 2 maMdarassa pabvayassa dAhiNeNaM jAI imAI samuppajaMti, taMjahA-gahadaMDAti bA gahamusalAti vA gahagajiyAti vA, evaM gahayuddhAti vA gahasiMghADagAti vA gahAvasabvAi vA anbhAti vA abharukavAti vA saMjjhAi vA gaMdhabbanagarAti vA ukkApAyAti vA disIdAhAti vA gajiyAti vA vijjuyAti vA paMsuvuTTIti vA jUvetti vA jakkhAlitatti vA dhUmiyAi vA mahiyAi vA rayugghAyAi vA caMdova rAgAti vA sUrovarAgAti vA caMdaparivesAti vA sUraparivemAti vA paDicaMdAi vA paDisUrAti vA iMdadhaNUti vA udagamacchakapihasiyaamohA pAINavAyAti vA paDINavAtAtivA jAva saMvayavAtAti vA gAmadAhAi vA jAva sannivesadAhAti vA pANakkhayA jaNakhayA dhaNakkhayA kulavayA vasaNabhUyA aNAriyA je yAvanne tahappagArA Na te sakassa deviMdassa devaranno somassa mahArano aNNAyA adivA asuyA amuyA aviNNA yAtesiM vA somakAiyANaM devANaM, sakassa NaM deviMdassa devarano somassa mahArano ime AhAvaccA abhinnAyA hotthA, taMjahA-iMgAlae viyAlae lohiyakkhe saNiJcare caMde sUre suke buhe vahassatI rAhU // sakassa NaM deviMdassa devaranno somassa mahArano sattibhAgaM paliovarma | ThitI paNNattA, ahAvaccAbhinnAyANa devANaM egaM paliovama liI paNNatA, evaMmahiDdIe jAva mahANubhAge For Private and Personal Use Only Page #313 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 3 zatake urezA. // 307 // | some mahArAyA (ma0 164)1 // vyAkhyA-AL. deveMdra, devarAja zakranA soma mahArAjAnI AjJAmAM, upapAtamAM, kaheNamA ane nirdezamA A devo rahe chaH-somakAyiko, somaprajJaptiH devakAyiko, vidyutkumAro, vAyukumArIo, caMdro, sUryo, graho, nakSatro, tArArUpo ane tevAja prakAranA bIjA paNa badhA devo tenI 4 // 307 // bhaktivALA, tenA pakSavALA ane tene tAce rahenArA che-e badhA devo tenI AjJAmA upapAtamAM, kaheNamAM ane nirdeSamA rahe che. jaMbU dvIpa nAmanA dvIpamAM maMdara parvatanI dakSiNe je A pedA thAya he:-grahadaMDo-maMgala vigaire traNa cAra graho eka zreNIe tIrachA Ave te, ahamusalo-maMgala vigere cAra graho ucI zreNIe Ave te, grahagarjito grahone karavAnI vakhate garjArava thAya te. grahayuddho-eka nakSatramAM uttara dakSiNa grahornu samazreNIpaNe rahe thAya te. gRhazRMgATako eka nakSatramA gRhanuM sIghoDAnA AkAre rahe te, grahApasavyo grahornu | pratikula gamana. abhravRkSo vRkSonA AkAranAM vAdaLAM. saMdhyA, gAMdharvanagaro, ulkApAto, digdAho-nIce aMdhAru hovA sAdhe upara mohU~ nagara vaLatuM hoya tevo prakAza. garjAvo, vijaLIo, dhULanI vRSTi, yUpoka-zuklapakSanA pahelA traNa divasanI caMdranI jhAMkhI, ghUmikApIgazavALI jhAkaLa, mahikA kaMDaka ghoLAzavALI jhAkaLa, rajano udghAta-dizAmAM dhULano samUha, caMdragrahaNo, sUryagrahaNo, maryaparivaSo, praticaMdro, pratisyoM, iMdradhanuS, udakamatsya-khaMDita eva' iMdradhanuSa, kapihasita-AkAzamA vAdaLAM na hoya ane vijaLI thAya te athavA vAMdarAnA moDhA jevu AkAzamAM moDhuM dekhAya te, amodha-gatA ane AdhamatA mUryanI varakhane te kiraNanA aMdhakArathI yAya te. pUrva dizAnA pavanI, pazcimanA pavanI, grAmadAho yAvat-saMnivezavAho-prANakSaya, janakSaya, dhanakSaya, kulakSaya, yAvat-vyasanabhUta anArya tathA tebAja prakAranA bIjA paNa vadhA, deveMdra, devarAja zakranA soma mahArAjAthI ajANyA nathI, aNajoelA nathI, aNasAM For Private and Personal use only Page #314 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra vyAkhyA prajJaptiH // 308 // www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir bhaLelA nathI, aNasamarelA nathI ane avijJAta nathI athavA te baghA somakAyika devothI ajANyA nathI. deveMdra, devarAja zukranA soma mahArAjAne A devo apamatyarUpa=putra jevo abhimata mAnIto che:- aMgAraka, maMgala, vikolika = aThAsI grahomAMnI eka graha. lohitAkSa zanaizvara, caMdra, sUrya, zukra, budha, bRhaspati ane rAhu. deveMdra, devarAja zakranA soma mahArAjAnI AvaradA traNa bhAga sahita palpopamanI che ane tenA apAyarUpa, abhimata devonI AvaradA eka palyopamanI kahI che, -e prakAranI moTI RddhivAko ane yAvat moTA prabhAvazAlI soma mahArAjA che. / / 164 // kahiNaM bhaMte! sakkssa deviMdassa devaranno jamassa mahArano varasiTThe NAmaM mahAvimANe paNNatte !, goyamA ! sohammavarDisayassa mahAvimANassa dAhiNeNaM sohamme kappe asaMkhevAeM joyaNasahassAI vIvatittA ettha NaM sakkarasa deviMdasma devaranno jamassa mahAranno varasiTTe NAmaM mahAvimANe paNNatte addhaterasa jogaNasayasahassAI jahA somassa vimANe tahA jAva abhiseo rApahANI taheva jAva pAsAgrapaMtIo // sakassa NaM deviMdassa | devaratno jamassa mahArano ime devA ANA0 jAva ciTThati, taMjahA-jamakAiyAti vA jamadevakAiyAi vA peyakAiyA i vA peyadevakAiyAti vA asurakumArA asurakumArIo kaMdappA nirayayAlA AbhiogA je pAvane tahappagArA sacve te tabhattigA tappakkhiyA tavbhAriyA sassa deviMdassa devaranno jamassa mahArano ANAe jAba citi // jaMbuddIve 2 maMdarassa pavvayassa dAhiNeNaM jAI imAI samuppAMti, taMjahA he bhagavan ! deveMdra, devarAja zakanA yama mahArAjAnuM varaziSTa nAmanuM mahAvimAna kyoM AvyuM ka che ? [a0] he gautama! For Private and Personal Use Only 3 zatake uddezaH 7 ||308|| Page #315 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir vyAkhyAprAptiH // 10 // 3 zatake umezaH. // 309 // saudharmAvataMsaka nAmanA mahAvimAnanI dakSiNe saudharmakalpa che. tyAMcI asaMkhyahajAra yojano mukyA pachI-ahI-deveMdra, devarAja zakranA yama mahArAjAnuM varaziSTa nAmarnu mahAvimAna kA che. tenI laMbAi ane paholAi sADAbAralAkha yojananI che, ityAdi nathu somanA vimAnanI peThe jANavU ane yAvat-abhiSeka, rAjadhAnI ane prAsAdanI paMktio saMbaMdhe paNa teja rIte samajavU. deveMdra, devarAja zakranA yama mahArAjAnI AjJAmA yAvat-A devo rahe :-yamakAyika, yamadevakAyika, pretakAyika, pretadevakAyika, asurakumAra, asurakumArIo, kaMdapoM, narakapAlo, amiyogo ane sevA prakAracA vIjA paNa padhA devo tenI bhaktivAga, tenA pakSavALA, ane tene tAke rahenArA -te baghA deveMdra, devarAja zakranA yama mahArAjAnI AjJAmAM yAvat-rahe che. jaMbUdvIpa nAmanA dvIpamAM maMdara parvatanI dakSiNe je A atpanna thAya che:DivAti vA DamarAti vA kalahAti vA bolAti vA khArAtiyA mahAyuddhAti bAmahAsaMgAmAti vA mahAsasthanivaDaNAti vA evaM purimanivaDaNAti vA mahArudhiraniSaDaNAi vA dubbhUyAti vA kularogAti vA gAmarogAti vA maMDalaro-IR gAti yA nagararogAtivAsIsaveyaNAi vA agchiveyaNAi vA kannanahadaMtaveyaNAi vA IdagAhAi vA khaMdagAhAivA kumAragAhA jakravagA. bhUyagAegAhiyAti vA beAhiyAti yA teyAhiyAti cAutthahiyAti vA ubveyagAti kAsA. sAsAti yA sosetivA jarAi vA dAhA. kacchakohAti vA ajIrayA paMDaragA harisAi vA bhagaMdarAi vA hiyayasUlAti vA matthayasU0 joNisU0 pAsasU0 kucchisU0 gAmamArIti vA nagara kheDa kapaDa0 doNamuha maDaMba. paTTaNa. Asama0 saMvAha saMnivesamArIti vA pANakkhayA dhaNakkhayA jaNakkhayA kulavasaNabhU RANA For Private and Personal Use Only Page #316 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra vyAkhyA prakSatiH // 310 // www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir yamaNAriyA je yAvanne taha pagArA na te sakassa deviMdassa devarano jamassa mahAranno aNNAyA0 5 tesiM vA jamakAiyANaM devANaM / sakassa deviMdassa devaraNNo jamassa mahArano ime devA ahAvacA abhiSNAyA hotyA, taMjahA - aMbe 1 aMbarise veva 2, sAme 3 sabaleti yAvare 4 / ruddo 5 varudde 6 kAle 7 ya, mahAkAleti yAvare 8 // 27 // asipatte 9 ghaNU 10 kuMbhe 11 (asI ya asipatte kuMbhe) vAlU 12 veyaraNItti ya 13 / kharassare 14 mahAghose 15, ee panarasAhiyA || 28 // sakkassa NaM deviMdassa devaranno jamassa mahArano sattibhAgaM paliodamaM / ThitI paNNattA, ahAvavAbhiNNAyANaM devANa evaM paliovamaM ThitI paNNattA, evaMmahiDdie jAba jame mahArAyA 2 (sU0 165 ) DiMbo, Dagaro, kalaho, bolo, khAro, mahAyuddho, mahAsaMgrAmo, mahAzakhanipatano, e pramANe mahApuruSanAM maraNo, mahArudhiranAM nipatano, durbhUto, kularogo, grAmarogo, maMDalarogo, nagararogo. mAthAno duHkhAvo, AMkhanI pIDA, kAnanI vedanA, nakhano roga, dAMtanI pIDA, iMdranA vaLagADo, skaMdagraho, kumAragraho, yakSagraho, bhUtagraho, ekAMtarIo tAtra, ve AMtario tAna, traNa AMtario tAva, cothIo tAva, udvego, khAMsI, zvAsa, dama, baLanAzaka sAba, dAha, zarIranA amuka bhAganuM saDI januM, ajIraNa, pAMDuroga, harasa, bhagaMdara, chAtInuM zULa, mAthAnuM zULa, yoninuM zULa, paDakhAnuM zULa, kAMkhanuM zULa, gAmanI marakI, kheTa, karbaTa, droNamukha, maMDaba, paDhna, Azrama, saMbAdha, ane sanivezanI marakI, prANakSaya, janakSaya, kulakSaya, vyasanabhUta anArya ( pAparUpa ) ane tevAja prakAranA bIjA badhA paNa te badhA, deveMdra, devarAja zakranA yama mahArAjAthI athavA yamakAyika devothI yAvat-ajANyA nathI, deveMdra, devarAja zakanA yama For Private and Personal Use Only 3 zatake uddezaH 7 // 310 // Page #317 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra vyAkhyAprajJaptiH // 311 // www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir mahArAjAne A devo apatyarUpa abhimata che:- 1 aMba, 2 aMbarISa, 3 zyAma, 4 sabala, 5 rudra, 6 uparuDa, 7 kAla, 8 mahAkAla, 9 asipatra 10 dhanuSa, 11 kuMbha, 12 bAlu, 13 vaitaraNI, 14 kharasvara, 15 mahAghoSa ema e paara che. deveMdra, devarAja zakranA yama mahArAjAnI AvaradA traNa bhAga sahita palyopamanI che ane tenA apatyarUpa, abhimata devonI AvaradA eka palyopamanI ke evI moTI RddhivALo yAvat-e yama mahArAjA che. // 165 // kahi NaM bhaMte! sassa deviMdassa devaranno varuNassa mahAranno sayaMjale nAmaM mahAvimANe patte 1, goyamA ! tassa NaM sohammavarDisayassa mahAvimANassa paJcatthimeNaM sohamme kappe asaMkhejjAI jahA somarasa tahA vibhAgarAyahANIo bhANiyavvA jAva pAsAyavarDisayA, navaraM nAmaNANattaM / makkassa gaM0 varuNasma mahArano ime devA ANA jAva ciTThati, taM0- varuNakAiyAti vA varuNadevayakAiyAi vA nAgakumArA nAgakumArIo udahikumArA udahikumArIo thaNiyakumArA dhaNiyakumArIo je yAvaNNe tahapagArA madhye te tabbhattiyA jAtra citi // * 1 aMba- nArakone AkAzamA laha ja paDhatA muke te aMba' 2 aMbarISa-kAlazevaDe nArakonA kaTakA karIne tene bhAmAM pakAvacAne yogya banAve. 3 zyAma - nArakone pIDA pamADI grAma Aye. 4 zabala-raMge kAvaracitaro nArakonA AMtaradA ane hRdayane phaDI nAle 5 raudra-nArakone bhAlAdhI pa le te. 6 uparau - nArakonA aMga ane upAMgone cIrI nAkhe te 7 kAla- nArakone kaDAyAmAM nAkhI pakAve che. 8 mahAkAla - nArakonA mausanA dukAne pIsI svAda le te. 9 asipatra- nArakone taravArathI chede vana vikurvI nArakone grAsa Ape te. 10 kuMbha - nArakone ghaDAmAM nAkhI pakAye te. 11 dhanuSaagees nArakonA kAnane mede te. 12vAluka- nArakone kadaMbanA kulanI AkRti jevI retImAM pakAve te. 13 vaitaraNI-rudhIgthI bharapura nadIne vahAve te. 14 kharasvara - nArakone cIsa paDAve. 15 mahAghoSa-dIghelA evA nArakone moTI garjanA karI pazuonI peThe bAMdhI rAkhe che. For Private and Personal Use Only 3 zatake uddezaH 7 // 311 // Page #318 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra vyAkhyA pratiH // 312 // www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir jaMbuddIve 2 maMdarassa pavvayassa dAhiNeNaM jAI imAI samuppacaMti, saMjahA- ativAsAti vA maMdavAsAti vA subuddhIti vA duSbuTTIti vA udabmeyAti vA udappIlAi vA udavAhAti vA pavvAhAti vA gAmavAhAti vA bA jAva sannivesavAhAti vA pANakkhayA jAva sesi vA varuNakAiyANaM devANaM samasta NaM debiMdassa devaranno varuNassa mahArano jAba ahAvacAbhinnAyA hotyA, taMjahA kakkoDae kazmae aMjaNe saMkhavAlae puMDe palAse moejae dahimuhe ayaMpule kAyarie / sakkassa deviMdassa devaranno varuNassa mahAraNNo devaNAI do palio mAI ThitI paNNattA, ahAvacAbhinnAyANaM devANaM evaM paliovamaM ThitI paNNattA, evaMmahiDdIe jAba varuNe mahArAyA 3 / (sU0 166) [pra0] he bhagavan ! deveMdra, devarAja zakranA varuNa mahArAjAnuM svayaMjvala nAmanuM mahAvimAna kyAM AnyuM ka che [u0] he gautama ! saudharmAvataMsaka vimAnanI pazcime saudharmakalpa ke, tyAMthI asaMkhyeya hajAra yojana mUkyA pachI - ahIM varuNa mahArAjAnuM svayaMjvala nAmanuM mahAvimAna Ave che. A saMbaMdhIno sarva vRttAMta soma mahArAjAnI peThe jANavo. temaja vimAna, rAjadhAnI, ane yAvatprAsAdAvataMsako saMbaMdhe paNa eja rIte samajanuM vizeSa e ke, nAmano meda jANavo, deveMdra, devarAja zakranA varuNa mahArAjAnI AjJAmAM yAvat A devo rahe che:- varuNakAyiko, varuNadevakAyiko, nAgakumAro, nAgakumArIo, udadhikumAro, udadhikumArIo, stanitakumAro, stanitakumArIo ane bIjA paNa madhA tevA prakAranA devo tenI bhaktivALA yAvat rahe che. jaMbUdvIpa nAmanA dvIpamAM maMdara parvatanI dakSiNe je A utpanna thAya che:- aivAsa = ativRSTi, maMdavAsA=maMdadRSTi, subuddhI i vA sRSTi, dubuddhI durdRSTi, udanbhedA = pahALanI For Private and Personal Use Only 3 zatake uddezaH7 // 392 // Page #319 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir vyAkhyA prajJaptiH // 31 // umeza. RASHTRA taLeTI vigaire bhAgamAthI pANInu cahe. uhappIlataLAva vigeremA pANIno samUha, apavAha-pANInA nAnA relAo vATe bahevaM, pANIno pravAha, gAmarnu taNAi jarcha, saMniveza taNAi ja, prANakSaya. e badhA varuNa mahArAjAthI athavA varuNakAyika devothI ajANyA nathI. deveMdra, devarAja zakranA varuNa mahArAjAne A devo apamatyarUpaM abhimata che. karkoTaka-nAgarAjanA AvAsarUpa pahADa che, kademaka-nAgarAjanuM nAma ke. aMjana nAmano lokapAla . zaMkhapAlaka-lokapAlatuM nAma ne. puMDU, palAza, moda, jaya, dadhimukha, ayaMpula, ane kAtarika deveMdra, devarAja zakranA varuNa mahArAjAnI AvaradAve palyopama karatAM kAMika ochI rahI che ane tenA mAnItA devonI eka palyopamanI kahI ke ebI moTI RddhivALo varuNa mahArajA che. // 166 // ___kahi NaM bhaMte ! sakassa deviMdassa devaranno vesamaNassa mahArano baggUNAmaM mahAvimANe paNNatte?, goyamA ! | tassa NaM sohammavaDiMsayassa mahAvimANassa uttareNaM jahA somassa bimANarAyahANivattavvayA tahA neyavyA jAva paasaayddiNsyaa| sakkassa NaM deviMdassa devarano vesamaNassa mahAranno ime devA ANAuvavAyavayaNaniise ciTuMti, taMjahA-vesamaNakAiyAti vA vesamaNadevakAiyAti vA suvannakumArA suvannakumArIo dIvakumArA dIvakumArIo disAkumArA dimAkumArIo vANamaMtarA vANamaMtarIo je yAvanne tahappagArA samve te tambhattiyA jAva ciTThati / / [ma.] he bhagavan ! deveMdra, devarAja zakranA vaizramaNa mahArAjAnuM valA nAmarnu mahAvimAna kyA kahe ? [u.] hai gautama ! tenu vimAna, saudharmAvataMsaka nAmanA mahAvimAnanI uttare che. A saMbaMdhI sarva hakIkata soma mahArAjAnI peThe jANavI ane te yAvat For Private and Personal Use Only Page #320 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir vyAkhyA prAptiH // 314 // rAjadhAnI tathA yAvat-prAmAdavataMsaka saMbaMdhe paNa temaja jANavaM. devA, devarAja zakranA vaizramaNa mahArAmAnI AjJAmA, upapAtamAM kaDe. NamA,ane nirdeSamA A deyo rahe che:-vaizramaNakAyika, vaizramaNadevakAyika, suvarNakumAro, suvarNakumArIo, dvIpakumAro, dvIpakumArIo, | dikkumAro, dikkumArIo, vAnabhyaMtaro, vAnavyaMtarIbho tathA tevA prakAranA bIjA paNa devo tenI bhaktivALA che. jaMbUdvIpa nAmanA | udazaH7 dvIpamAM maMdara parvatanI dakSiNe je A utpanna thAya : jaMbuddIve 2 maMdarassa pabbayassa dAhiNeNaM jAI imAI samuppaLati, taMjahA-ayAgarAi vA tauyAgarAi vA taMbayAgarAi vA evaM sIsAgarAi vA hirana sukhana. rayaNa vayarAgarAi vA vasuhArAti vA hirasavAsAti vA suvannavAsAti yA rayaNa. bahara AbharaNa patta0 puppha phala. bIya malla. vaNNa cunA gaMdha0 vatthavAsAi vA hirannavuDDIi vA su0ra0va0 A0pa0 pu0 pha0 bI0ma.va. cunna* gaMdhaSuTThI vatthavuTThIti vA bhAyaNavuDIti vA khIracuDDIti vA suyAlAti vA dukAlAti vA apparaghAti vA mahagyAti vA subhikkhAti yA dubhikvAti vA kayavichayAti vA sannihiyAti vA sannicayAti vA nIhIti vA NihANAti vA ciraporANAI pahINasAmiyAti vA pahINaseuyAti vA [pahINamaggANi vA pahINagotAgArAi vA ucchinnasAmiyAti vA ucchinnaseupAti vA ucchinnagotAgArAti vA siMghADagatigacaupacacaracaummuhamahApahapahesu gAmani nagaraniddhamaNesu vA susapaNagirikaMdarasaMtiselovaTThANabhavaNagihesu saMnikkhittAI ciTThati, etAI sakassa deviMdasma devarano vesamaNassa mahArano(Na)aNNAyAI adihAI asuyAI avinAyAI tersi vA vemamaNakAiyANaM devANaM, sakassa For Private and Personal Use Only Page #321 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatrth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 3 zatake umezaH // 315 // devivassa devaraso vemamaNassa mahAratro ime devA ahAvacAbhimAyA hotyA, taMjahA-puNNabho mANibhare sAlibhara vyAkhyA sumaNabhadde cake rakkhe punarakkhe savvANe [pavvANe] sabbajase sabvakAme samiddha amohe asaMge, sakassa NaM prajJaptiH deviMdassa devaramro vesamaNassa mahArano do palioSamANi ThitI paNNattA, ahAyapAbhiNNAyANa devANaM ega paliovamaM ThitI paNNatA, emahiDdIe jAva vesamaNe mahArAyAbba / sevaM bhaMte 2 // (mU0 167) // tRtIyazatake saptamorezakaH smaaptH||3-7|| ___ loDhAnI khANo, kalAinI khANo, tAMbAnI khANo, sIsAnI khANo, hiraNyanI, sonAnI, ratnanI, ane vajUnI khANo, vasudhArA, | hiraNyanI, suvarNanI, ratnanI, vajUnI, ghareNAnI, padidAnI, phulanI, phaLanI, bIjanI, mALAnI, varNanI, cUrNanI. gaMdhanI ane vakhanI, varSAo, tathA ochI ke vadhAre hiraNyanI, sUvarNanI, ratnanI, vajUnI, AbharaNanI, patranI, puSpanI, phaLanI, bIjanI, mAlyanI, varNanI, cUrNanI, gaMdhanI, vakhanI, bhAjananI, ane kSIranI vRSTi, sukALa, dukAla, soMdhArata, moMghArata, mikSAnI samRddhi, mikSAnI hAni, kharIdI, | vecANa, ghI ane goLa vigaireno saMgharo karavo, anAjanu saMgharavU, tathA nidhio, nidhAno, ghaNAM jUnAM naSTa dhaNivAlA, jenI saMmALa karanAra jaNa oNa ke evA, prahIna mArgavAlA, jenA ghaNinA gotronAM gharo virala thayAM ke evA. naNiAtA, jenI saMbhALa karanAra || jano nAmazeSa che evA, jenA dhaNInAM gotronAM gharo nAmazeSa che evA ane siMgoLAnA ghATavALA mArgamA, tarameTAmA, cokamAM, catvaramAM, cAra zerIo jyAM megI thAya evA mArgamA, rAjamAgomAM ane sAmAnyamArgomAM, nagaranI pANInI khAlomA, gaTaromAM, masANamA, |pahADa uparanA gharamAM, guphAmAM, zAMtidhara-dharmakriyA karavAnA ThekANAmAM pahADane kotarIne banAvela gharamAM, sabhAne sthAne ane rahevAnA OMOMOM ****5 For Private and Personal use only Page #322 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir 3 zatake uddezaH7 PgharamA rAkhelA lAkho rupIyAnA nidhAno, ane dATelI lAkho rUpIyAnI dolata, e badhuM deveMdra, devarAja zakanA vaizramaNa mahArAjAthI, vyAkhyA ke vaizramaNakAyika devothI ajANyu nathI, aNajoyu nathI, asAMbhaLyU nathI, aNasamarela nathI ane avijJAta nathI. deveMdra, devarAja prajJapti zakranA vaizramaNa mahArAjAne A devo apamatyarUpa abhimata :-pUrNabhadra, maNibhadra, zAlibhadra, sumanobhadra, cakra, rakSa, pUrNarakSa, sadvAna, // 316 // sarvayazAH, sarvakAma, samRddha, amogha, ane asaMga, deveMdra, devarAja zakranA vaizramaNaM mahArAjAnI AvaradA be palyopamanI che ane tenA apatyarUpa abhimata devonI AvaradA eka palyopama che e rIte vaizramaNa mahArAjA moTI RddhikALo che. he bhagavan ! te e pramANe che. he bhagavan ! te e pramANe che.|| 167 // bhagavat sudharmasvAmIpraNIta zrImad bhagavatImUtranA vIjA zatakamAM sAtamA uddezAno mUlArtha saMpUrNa yayo. ** // 316 // *** * * * * For Private and Personal Use Only Page #323 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir vyAkhyAna prajJaptiH // 317 // 3 zatake jozaH8 // 317 // uddezaka ( AThamA uddezAmAM paNa deva saMbaMdhIja vaktavyatA che.) | rAyagihe nagare jAva pajjuvAsamANe evaM vadAsI-asurakumArANa bhNte| devANa kati devA AhevaccaM jAva viharati ?, goyamA ! dasa devA AhevacaM jAva viharaMti, taMjahA-camare asuriMde asurarAyA some jame varuNe vesamaNe calI vairoyaNiMde baharoyaNarAyA some jame varuNe besamaNe / nAgakumArANaM bhaMte ! puruchA, goyamA ! dasa dega AhevacaM jAva viharaMti, taMjahA-dharaNe nAgakumAriMde nAgakumArarAyA kAlavAle kolabAle selavAle saMkhavAle bhUyANaMde nAgakumAriMde NAgakumArarAyA kAlavAle kolavAle saMkhavAle selavAle, jahA nAgakumAriMdANaM eyAe battavvayAe NeyavvaM, evaM imANaM neyadhvaM, subannakumArANaM veNudAlI ciste vicitte cittapakkhe vicittapakkhe, vijjukumArANaM harikaMta harissai pabha 1 suppabha 2 pabhakaMta 3 suppabhakata 4, aggikumArANaM aggisIhe aggimANave teU teusIhe teukaMte teuppabhe, dIvakumArANaM puNNavisiharUyasurUyarUyakaMtarUyappabhA, udahikumArANa jasakate jalappabhe jalajalarUyajalakaMtajalappabhA, disAkumArANaM amiyagati amiyavAhaNa turiyagati vippagati sIhagati sIha vikkamagati, vAukumArANaM velaMba pabhaMjaNa kAla mahAkAlA aMjaNa riTThA, thaNiyakumArANaM | ghosa mahAghosa AvattaviyAvattanaMdiyAvattamahAnaMdiyAvattA, evaM bhANiyabvaM jahA asurkumaaraa| For Private and Personal Use Only Page #324 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir [pra0] rAjagRha nagaramA yAvat-paryupAsanA karatA A pramANe bolyAH-he bhagavana ! asurakumAra devo upara keTalA devo adhivyAkhyAna | patipaNuM bhogavatA yAvat-vihare che! [u0] he gautama ! adhipatipaNuM bhogavatA dasa devo rahe che, asureMda, asurarAja camara, soma, 11 zatake prajJapti cama, varuNa, vaizramaNa, veracaneMdra, varocanarAja bali, soma, yama, varuNa ane kzramaNa. [pra0] he bhagavan ! nAgakumAra devo upara keTalA uddezaH8 // 31 // devo adhipatipaNuM bhogavatA vihare che ! [u0] he gautama ! adhipatipaguM bhogatratA yAvat-dasa devo rahe ke, te A pramANeH-nAma- // 318 // mAreMdra, nAgakumArarAja dharaNa, kAlavAla, kolavAla, zailapAla, zaMkhapAla, nAgakumAreMdra, nAgakumArarAja, bhUtAnaMda, kAlavAla, kolavAla, zakhabAla ane zailapAla, jema nAgakumAronA iMdro saMbaMdhe e vaktavyatAyI jaNAnyu tema A devo saMbaMdhe paNa samajavU. suvarNakumAronA uparIo, vaNudeva, veNudAli, citra vicitra, citrapakSa ane vicitrapakSa che. vidyutkumAronA uparIo harikAMta, harisaha, prabha, suprabha, prabhAkAnta, ane suprabhAkAnta che. agnikumAronA uparIo agnisiMha, agnimANava, nejaH, tejasiMha, tejaHkAnta ane tejaHprabha che, dvIpakumAronA uparIo, pUrNa, viziSTa, rUpa, rUpAMza, rUpakAMta, ane rUpAbha che udadhikamAronA uparIo-jalakAnta, jalaprabha, jala, jalarUpa, jalapAnta ane jalaprama che. dikkumAronA uparIo-amitagati, amitavAhana, tvaritagati, kSipragati, siMhagati ane siMha vikramagati ke vAyukumAronA uparIo:-ghoSa, mahApoSa, Avarta, vyAvarta, naMdikAvarta, ane mahA naMdikAta che. e pramANe badhuM 4 asurakumAronI peThe kahe. dakSiNa bhavanapatinA iMdronA prathama lokapAlonA nAmo Adya akSare A pramANe che: so01 kA 2ci03104 te05106 ja07 tu08 kA09A010, pisAyakumArANaM pucchA, goyamA! do IPIdevA AhevacaM jAva viharaMti, taMjahA-kAle ya mahAkAle surUvADirUva punabhahe ya / amaravaha mANibhadde bhIme yA For Private and Personal Use Only Page #325 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandit Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org majJaptiH 4% % hA mahAbhIme // 29 // kinakipurise khalu sappurise khalutahA mhaapurise| atikAya mahAkAe gIyaratI ceva vyAkhyA-4 | 3 zatake | gIyajase // 30 // ete vANamaMtaraNa devANa / jotisivANaM devANaM do devA AhevacaM jAva viharaMti, taMjahA-caMde ya sUre ya / sohammIsANesu NaM bhaMte! kappesu kara decA AhevacaM jAca viharati !, goyamA! dasa devA jAva umezaH8 // 319 // viharaMti, taMjahA-sake deviMde devarAyA some jame baruNe vesamaNe, IsANe deviMda devarAyA some jame varuNe // 319 // vesamaNe, esA vattabvayA sabvesuravi kappesu, ee ceSa bhANiyavvA, je ya IvA te ya bhANiyavvA, sevaM bhaMte 6 // (sU0168) // tRtIyazate'STamoDezaH // 3-8 // somsoma, kA-kAlavAla, ci-citra, pamprabha te-tejasa rU-kapa, ja-jala, tu-tvaritagati, kAkAla ane A Ayukta. [pra.] he bhagavan ! pizAcakumAro upara adhipatipaNu bhogavatA keTalA devo ke ? [u0] he gautama ! teo upara adhipatipaNuM bhogavatA yAvan : bebe devo vihare che:-kAla jane mahAkAla, surUpa ane pratirUpa, pUrNabhadra, ane amarapati maNimadra, bhIma ane mahAbhIma, kiMnara ane kiMpuruSa, satpuruSa ane mahApuruSa, atikAya ane mahAkAya, gItarati ane gItayaza e badhA vAnavyaMtara devomA iMdro ke. jyotiSika devonI upara adhipatipaNuM bhogavatA be ve devo :-caMdra ane sUrya. pra0) he bhagavan ! saudharma ane IzAnakalpamA adhipatipaNu bhogavatA yAvat-keTalo devo rahe hai ? [u0] he gautama ! tyAM adhipatipaNu bhogavatA yAvat-za devo rahe hai:--deveMdra, devarAja zakra, soma, yama, varuNa, vaizramaNa jane deveMdra, devarAja IzAna, soma, yama, varuNa, ane caizramaNa, e badhI vaktavyatA badhAya kalpomAM jANavI ane je iMdro che se kahevA. he bhagavan ! te e pramANe che, he bhagavan ! te e pramANe che. ema kahI vihare che. // 168 // bhagavat sudharmambAmIpraNIta zrImad bhagavatImUtranA bIjA zatakamA AThamA uddezAno mUlArtha saMpUrNa yayo. CHIL2 For Private and Personal Use Only Page #326 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir uddezaka 9. vyAkhyA pravRSTiH // 32 // 3 zatake uddezaH9 // 320 // devone avadhijJAna hovA chatA paNa iMdriyanA upayoganI jarUra rahe che te mATe iMdriyonA viSayotuM nirUpaNa karavA A navamA uddezakane kahe ke: rAyagihe jAva evaM vadAsI-kativihe gaM bhaMte ! te iMdiyavisae paNNatta?, goyamA! paMcabihe iMdiyavisae paNNatte, taM0-sotidiyavisae jIvAbhigame jotisipauddeso meyabbo apariseso // (mU. 169) tRtIyazate 4 navamoddezaH // 3-9 // pra. rAjagRha nagaramA yAvat-A pramANe polyA ke-he bhagavan ! iMdriyonA viSayo keTalA prakAranA kahA ? [u.] he gautama ! iMdriyonA viSayo pAMca prakAranA kaga che, te A pramANe:-zrotraM drayano viSaya ityAdi A saMbaMdhe jIvAmigamasUtramA kahelo Akho jyotiSika uddezaka jANavo. // 169 // bhagavat sudharmasvAmIpraNIta zrImad bhagavatIstranA zrIjA zatakamAM nevamA uddezAno mUlArtha saMpUrNa thayo. For Private and Personal Use Only Page #327 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir vyAkhyAprajJaptiH // 321 // 3 zatake umezaH10 // 32 // uddezaka 10. (A dazamA uddezakamAM devo saMbaMdhI vaktavyatA kahe che) rAyagihe jAva evaM vayAsI-camarassa NaM bhaMte! asuriMdassa asurarano kati parisAo papaNattAo?, gopamA! tao parisAo papaNattAo, taMjahA-samitA caMDA jAyA, evaM jahANupubbIe jAvaDaracuo kappo, sevaM bhaMte 2 // (sU. 170) // tahayasae dasamoiso saMmatto 3-10 // tatiyaM sayaM samattaM // 3 // [pra0] rAjagRha nagaramA yAvata A pramANe bolyA ke-he bhagavan ! asureMdra, asurarAja camarane keTalI sabhAo kahI che ? [u.] he gautama ! tene praNa sabhAo kahI che. te A pramANeH-1 zamikA 2 caMDA 3 jAtA e prakAre kramapUrvaka acyutakalpa sudhI jANavU. he bhagavan ! te e pramANe che, he bhagavan ! te e pramANe che. ema kahI yAvat-vihare che. // 170 // bhagavat sudharmasvAmIpraNIta zrImad bhagavatImatranA zrIjA zatakamAM dazamA uddezAno mUlArtha saMpUrNa thayo. zamikA-potAnA uttamapaNAne lIdhe sthira svabhAvavALI hovAdhI samatAvAlI ane potAnA uparIpa kahela kopa agara utAvalavALA ghacanone mAnya karI zAMta rahenArI zamikA-2 caDA-sAdhAraNa prasaMgamA paNa bolI nAsanArI se caMDA. jAtA-kopane asthAne pragaTa karanArI te jAtA. mAtraNe sabhA kramapUrvaka abhyaMtara, madhyamA mane yAhyA cha samikA abhyaMtarasabhA che, caMDA vacalI sabhA For Private and Personal Use Only Page #328 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir vyAkhyAprajJaptiH // 322 // 3 zatake uddezaH10 322 // A ke ane jAtA yahAranI sabhA che, temAMnI abhyaMtara sabhAnI prAvAlikA mA pramANe che:-teno uparI kAMdapaNa kAraNasara mabhyaMtara sabhAne bolAve ke ane sabhAnI beThaka thayA pachI te uparI sabhAne potArnu prayojana kahI dekhADe che. te gauraba moTAine yogya hai. bacalI sabhA to teno uparI bolAve athavA na bolAve to paNa Ave che. kAraNa tenI moTAi thoDI che. te vacalI sabhAnI beThaka bayA pachI abhyaMtara sabhA sAthe dhayela vArtAlApane jaNAve che. ane nakkI kare . ghAjI jAtA sabhA bolAvyA vinAja cAlI Ake. kAraNa tenI moTAi vaNI ochI hai. prathama sabhAmA 24000 devo 350 devIo, AyuSya 2 // palyopama ne devIna 1 // pasyIpamarnu pIjI kA sabhAmA 28000 devo. 300 devIo. AyuSya 2 palyopama, ne devInu 1 pasyopamanu. zrIjI sabhAmA 32... devo. 250 veSIo. sAbhAyuSya 1 // pasyoSamanu me devInA palyopamanu. A rIte TuMkANamAM jaNAvyu bAkI jIvAmigama upAMgadhI jANavU. FREERINEERRIERARRAHAARAANEE prathamobhAgaH samApta. SARKARRASSHARERARINTERNHAR HABAR For Private and Personal Use Only Page #329 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir taiyAra che prathamabhAga taiyAra che zAsanadhuraMdhara abhapadeva TIkA sahita zrImadbhagavatIsUtra bhAga-1 thI 3 dadeka bhAganI ki ru. 5-0-0 AnaMdapustakAlayanA navA prakAzano. vizeSAvazyaka-kobyAcArya (saM.) ru. 11) bhAga 1-2 utpAdAdisiddhiH haiM. 2 // ) pravacanaparIkSA. SoDazakavRtti, paDAvazyaka. ru. // maLavArnu The-paMDita hIrAlAla haMsarAja For Private and Personal Use Only Page #330 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Shri Mahavir Jain Aradhana Kendra www.kobatirth.org Acharya Shri Kailassagarsuri Gyanmandir DINESED%DIA ACAKKARANE / iti zrImadbhagavatIsUtre prathamo bhAgaH samAptaH / DDDDDDDDIDID For Private and Personal Use Only