Shantinath Charitram

Author(s): Amrutsuri, Abhaydevsuri
Publisher: Jain Sahitya Vardhak Sabha

Page 286

-आचार्य विजयामृतसूरीश्वरकृतायां विद्वद्विनोदिन्या पञ्चमः सर्गः [267 भगवति शान्तिनाथेऽर्हति / धृतध्यानधने-धृतं सम्पादितं ध्यानं शुक्लथ्यानमेव धनं येन तस्मिंस्तथा सतीति शेषः / तु-पुनः / यथान्तिकस्थामरभक्तिवृष्टिभिः-अन्तिकं सान्निध्यमनतिक्रम्येति यथान्तिकस्था येऽमराः सुराः तैः भक्त्या प्रवीभावेन कृता वृष्टयो वर्षाणि ताभिस्तथा / तत्क्षणम्-सद्यः / नवम्-नूतनम् / सर:-सरोवरः / अभूत्-अजनि / यत्प्रभवा-यदुत्पन्ना / सरोजिनी-कमलिनी, पद्मिनीति यावत् / अपि-साऽपि / श्रिया-लक्ष्म्या, शोभयेतियावत् / 'शोभासम्पत्तिपद्मासु, लक्ष्मीः भोरिव कथ्यते' इति यादवः / अप्सरायिता-अप्सरोवदाचरिता। 'ओजोऽप्सरसः / 3 / 4 / 28 // इति क्या सलोपश्च / अत्रार्थेऽभियुक्तोक्तिरपि' 'ओजोऽप्सरसो नित्यमितरेषां विभषये' ति / (उपामाऽथांपत्तिश्चालङ्कारौ) // 16 // यदम्बुपूरप्रतिविम्बितायति-गणो ग्रहाणां पुरतोऽर्हतः प्रभोः / / तरस्तरङ्गेषु भवार्णवान्तरं, स्वमाह तीर्णं नटनेऽतिपाटवात् // 17 // अन्वयः-यदम्बुपूर प्रतिबिम्बितायतिः, ग्रहाणाम् , गणः, प्रभोः, अर्हतः, पुरतः, भवार्णवान्तरम् , नरङ्गेषु, तरन् , नटगे, अतिपाट वात् , स्वम् , तीर्णम् , आह // 17 // वृत्तिः–यदम्बुपूरप्रतिविम्बितायतिः-यस्य-तडागस्य, अम्बुनो-जलस्य, पूरे-प्रवाहे, प्रतिबिम्बिता-प्रतिफलिता, आयतिAध्यं यस्य स तथा। ग्रहाणाम्-सूर्याचन्द्रमःप्रमुखाणाम् / गणःसमूहः / प्रभोः-स्वामिनः / अत:-जिनेश्वरस्य / पुरतः- अग्रतः / भवार्णवान्तरम्-संसारसागरमध्यम् / तरङ्गेषु-भङ्गेषु / तरन्-प्लवन / नटने-नर्तने / अतिलाघवात्-अत्यन्तचातुर्यात् / स्वम्-आत्मानम् / तीर्णम्-पारितभवसागरम् / आह-ब्रवीति, कथयतीति यावत् // 17 // वने स्थितावस्य च चामरक्रियां, मरुत्तरङ्गैस्तरलस्तटद्रुमः / सदातपत्रायितपल्लवोच्चय-श्चकार सत्कारपदं दिवौकसाम् // 18 // अन्वयः--च, अस्य, वने, स्थिती, चामरक्रियाम् , मरुत्तरङ्ग, तरलः, सदातपत्रायितपल्लवोच्चयः, तटद्रुमः दिवौकसाम् , सत्कारपदम् , चकार // 18 // वृत्तिः-च-पुनः / अस्य-भगवतः शान्तिनाथस्य / वने-तपस्यासाधननिदानकानने / स्थितौ-अवस्थाने / सत्यामितिशेषः / चामरक्रियाम्-चामरनिर्वहँकार्य्यम् / मरुत्तरङ्गैः-पवनसम्बन्धिभङ्गः / तरल:-चञ्चलः / चलाचल इति यावत् / सदातपत्रायितपल्लवोच्चयः-सदा सर्वदा, आतपत्रायितः आतपत्रं-छत्रम् , तद्वदाचरितः, पल्लवोच्चयः-किसलयप्रकरो यस्मिन् स तथा / तटद्रम: