Shantinath Charitram

Author(s): Amrutsuri, Abhaydevsuri
Publisher: Jain Sahitya Vardhak Sabha

Page 328

आचार्यविषयामृतसूरीश्वरकृतायां विद्वदिनोदिन्यां पञ्चमः सर्गः / [ 309 अन्वयः--मदेकपुत्रा, जरातुरा, जननी, पिता (च) पुरः, सनत्यूर्वकुमारताविषम् , गतो, (पुनः) स्वस्य, निनं सया. आगतो, तो, सः, हि, मोहात् , विमोच्य, अबुधत् // 25 // वृत्तिः-मदेकपत्रा-अहमेकोऽद्वितीयः पुत्रस्तनयो यस्याः सा तथा / जरातुरा-वृद्धा / जननी-माता / पिता-जनकः / (च--समुच्चये) पुरः--अचिराविश्वसेनौ पूर्वम् / सनत्पूर्वकुमारताविषम्-"सनत्” इति पूर्व पूर्वपदं यस्य स सनत्पूर्वः स चासौ कुमारः सनत्पूर्वकुमारः स चासो ताविषः स्वर्गः सनत्पूर्वकुमारताविषस्तन्तथा / "स्वर्गस्त्रिविष्टपं घोदिवौ मुस्तविषताविषौ नाकः" 2 / 1 // इत्यभिधानचिन्तामणिः / गतौ-प्राप्नौ / (पुनः) स्वस्थ-आत्मीयस्य ममेति यावत् / निनंसया-नन्तुमिच्छया / आगतो-समायातौ / तौ-मातापितरौ / सः-श्रीशान्तिनाथोऽहन् / हिनिश्चयेन / मोहान्-अज्ञानतः / विमोच्य-मोचयित्वा / अबुधव-प्राबोधयदिति // 25 // प्रवर्तिनी बाल्यत एव सुव्रता, नवप्रसूतिर्वरटा तपस्विनी / स्थिरा सुदृग्मानसनीरजालये, शुचिः सपक्षा चरणानुरागिणी // 26 // अन्वयः --बाल्यतः, एव, प्रवर्तिनी, सुव्रता, नवप्रसूतिः, वरटा, तपस्विनी, शुचिः, सपक्षा, चरणानुरागिणी, सुहक, स्थिरा, (आसीत् ) // 26 // . वत्तिः-बाल्यतः शैशवतः, शैशवमारभ्येति यावत् / एव-अवधारणार्थकमव्ययम् / अवधारणश्चान्ययोगव्यवच्छेदरूपं पूर्वप्रदर्शितपथेनावसेयम् / प्रवर्तिनी-प्रवर्तयति प्रेरयति धर्मकायें जनानिति प्रवर्तिनी / सततधर्मकार्यप्रवर्तनशीलेति यावत् / सुत्रता-सुष्ठु समीचीनं व्रतं तपःसंयमादिनियमो यस्याः सा तथा / नवप्रसूति:-नवनं-नवः, स्तुतिरित्यर्थः जिनस्तव इति यावद, तस्य प्रसूतिरुत्यत्तिर्यस्याः सा तथा / यद्वा-अनवप्रसूतिरितिच्छेदः, न विद्यते नवा नूतना प्रसूतिः प्रसवो यस्याः सा तथा ब्रह्मचारित्वादिति / वरटा-वरमटतीति वरटा, पृषोदरादित्वात्साधु / वरदेव हंसयोषिदिव वरटा, सितच्छदत्वात् अत्र पक्षे छदशब्दो वस्त्रवाचकः / “वरटा हंसयोषिति गन्धोल्या" मित्यनेकार्थः / तपस्विनी-प्रशस्तं तपोऽस्त्यस्या इति तथा, प्रशस्ततपःसंयमवतीत्यर्थः / शुचिः-पवित्रात्मा / सपक्षा-पक्षेण बलेन सहायेन वा सहिता सपना / चरणानुरागिणी-चरणयोभगवत्पादयोश्चरणे आचरणे धर्मानुष्ठाने इति यावद्वानुरागः स्नेहश्चरणानुरागः धर्मानुरागः सोऽयास्तीति चरणानुरागिणी "अतोऽनेकस्वरात्" 7 / 2 / 6 // इत्यनेन मत्वर्थे 'इन' प्रत्ययः / सुदृक्-सुष्ठु शोभना दृक् दर्शनं यस्याः स सुरक्, सदर्शनेति यावत् / स्थिरा-निश्चला / धर्मे इति शेषः / आसीदितिशेषः // 26 //