Shantinath Charitram

Author(s): Amrutsuri, Abhaydevsuri
Publisher: Jain Sahitya Vardhak Sabha

Page 342

-आचार्यविजयासूरीश्वरकृतायां विद्वद्विनोदिन्यां पञ्चमः सर्गः [ 323 तत्स्थानरक्षका इति यावत् / सुराः-देवाः / कदापि-कस्मिँश्चित्काले / साक्षात्भवनात्-साक्षात् कारेण / कदाचन-कस्मिंश्चित् काले च / क्षणेन-उत्सवेन / अस्फुटितेक्षणा:-अस्फुटितमप्र कटमीक्षणं दर्शनं येषान्ते तथा / अप्रत्यक्षा इति यावत् / ममम्-ममत्वम् / गताः-प्राप्ताः / सन्तः इति शेषः / अंहिसेविनाम्-चरणोपासकानाम् भगवद्भक्तानामिति यावत् / ईप्सितम्-अभिलषितम् / अपूपुरन्-पर्यपूरयन् , परिपूरितवन्त इति यावत् // 52 // सुताः कमाहूय चिराय चुकृत-रिवाण्डजाः पक्षवलं तथागमम् / इहाश्रयन्तामितिशिक्षया क्रमाद् ययुविनेया गणिनां गणेशताम् // 53 // अन्वयः-सुताः, चिराय, चुकृतः, अण्डजाः, इव, कम् , आहूय, हह, पक्षवलम् , तथा, आगमम् , आश्रयन्ताम् , इति, शिक्षया, क्रमात् , गणिनाम् , पिनेया, गणेशताम् , ययुः // 53 / / वृत्तिः-सुताः !-भोः शिष्याः ! चिराय-बहुकालम् / चुकतैः- शिशुपभिसूक्ष्मशब्दविशेषैः / अण्डजाः-पक्षिणः / इव-यथा / कम्-आत्मानाम् ब्रह्मेति यावत् पक्षिपक्षे सुखम् / 'को ब्रह्मण्यात्मनि' के शीर्षऽप्सु सुखे'इत्यनेकार्थः। आइय-आकार्य, प्रसाद्य / इह-अत्र लोके / पक्षबलम्-स्ववर्गवलम् , पक्षे पतत्त्रबलम् / तथा-समुच्चयेऽव्ययम् / आगमम्-अङ्गाद्यागमम् , पक्षेऽगमम् वृश्चमिति / आश्रयन्ताम्-अवलम्बन्ताम् / इति एवं प्रकारेण / शिक्षया-उपदेशेन / क्रमात्क्रमशः / गाणनाम्-गणधराणाम् / विनेयाः-शिष्याः 'शिष्यो विनेयोऽन्तेवासी' 1-76 / इत्यभि० चि० / गणेशताम्-गणाध्यक्षताम् / ययुः-अगमन् , प्राप्तवन्त इति यावत् // 53 // विधौ विधेया मतयो विधेयका, विधाय कम्पाणि मुखानि के प्रति / वृथा निरीक्षध्वमितस्ततः किमु, ऋते न बोधात् सविधेः शिवाश्रयः // 54 // अन्वयः--विधौ, विधेयकाः, मतयः, विधेयाः, कम् , प्रति, कम्पाणि, मुखानि, विधाय, निरीक्षध्वम् , इतस्ततः, वृथा, किमु, सविधेः, बोधात , ऋते, शिवाश्रयः, न // 54 // वृत्तिः-विधौ-परमेष्ठिनि 'विधिर्ना नियतौ काले,विधाने परमेष्ठिनि'इति मेदिनी। विधेयका:विधेया अनुष्ठेयाः,करणीया इति यावदेव विधेयकाः स्वार्थे कः प्रत्ययः / मतयः-बुद्धष / विधेया:-करणीयाः।