Shantinath Charitram

Author(s): Amrutsuri, Abhaydevsuri
Publisher: Jain Sahitya Vardhak Sabha

Page 348

-बाचार्यविवयामृतसूरीश्वरकृतायां विद्वद्विनोदिन्यां षष्ठः सर्गः [ 329 अन्वयः--सार्वगणशासनसार्वभौमपट्टस्थितस्य, गणिनः, अनुदिनाचनासु, नीराजनाम् , बन्यताम् , निजबान्धवानाम् , पुरः स्थितस्य, भविजनस्य, सर्वत्र, सिद्धिा, भवेत् // 63 // वृत्तिः–सार्वगणशासनसार्वभौमपट्टस्थितस्य-सर्वेभ्यः प्राणिभ्यो हिताः सार्वाः सर्वज्ञा जिनेश्वरा इति यावत् , तेषां गणः समुदयः सार्वगणस्तस्य शासनं साम्राज्यम् , सार्वगणशासनम्, तत्र सार्वभौमश्चक्रवर्ती सावगणशासनसावभौमः शान्तिनाथस्तस्य पट्टस्थितः-पट्टालकारः, सावंगमशासनसार्वभौमपट्टस्थितस्तस्य तथा / गणिनः-गणाधीशस्य / अनुदिनाचनासु-अनुदिनं प्रतिदिनं या अर्चनाः पूजास्ता अनुदिनार्चनास्तासु तथा / नीराजनाम-आरार्तिकाम् आरात्रिकामितियावत् / जनयताम्-सम्पादयताम् , कुर्वताम् इति यावत् / निजबान्धवानाम्-निजा-आत्मीयाश्च बान्धवाः स्वजना, निजबान्धवास्तेषान्तथा / पुरःस्थितस्य-अप्रतो विद्यमानस्य / भविज नस्य-मोझगमनयोग्यलोकस्य / सर्वत्र-सर्वकालावच्छेदेन, सर्वदेशावच्छेदेन चेत्यर्थः / सिद्धिः-नुयपुरुषार्थाधिगमः / भवेत्-जायेत // 3 // श्रीहर्षः कविराजराजिमुकुटालङ्कारहीरः सुतं, श्रीहोरः सुषुवे जितेन्द्रियचयं मामल्लदेवी च यम् / . तच्चिन्तामणिमन्त्रचिन्तनफले शृङ्गारभङ्या महा - काव्ये चारुणि नैषधीयचरिते सर्गो यमादिर्गतः // 6 // अन्वयः-कविराजराजिमुकुटालङ्कारहीरः, श्रीहर्षः, श्रीहीरः, च, मामलदेवी, जितेन्द्रियचयम् , यम , सुतम् , सुषुवे, तञ्चिन्तामणिमन्त्रचिन्तनफले, शृङ्गारमङ्गया, चारुणि, नैषधीयचरिते, महाकाव्ये, क्मादिः, सर्गः, गतः // 6 // वृत्तिः-कविराजराजिमुकुटालङ्कारहीरः-क:-अग्निब्रह्मा वा, वीनां पक्षिणां, राजा-प्रभुः, विराजो गरुडः, यक्षराजः, विशिष्टराजो वा, एषु-राजते, दीप्यते, शोभते, वा तच्छोलम् , कविराजराजि सुवर्णमित्यर्थः अग्निर्हिरण्यरेतस्त्वात् , ब्रह्मणो हिरण्यगर्भत्वात्, विराजस्य गरुडस्य सुवर्णकायत्वात् / यक्षराजस्य-कुबेरस्य स्वर्णाधिकारत्वात् / तत्प्रधानो मुकुटालङ्कारस्तत्र हीरः-इव यथा कनकमुकुटालङ्कारे हीरस्तथाऽयमिति भावः / श्रीहर्ष:-पदैकदेशे पदसमुदायोपचारात् “दत्तो देवदत्तः" इति न्यायात् प्राक्तनहीरहर्षनाम्न एकदेशस्य तदर्थबोधकत्वात्-श्रीहर्षेतिपूर्वनामा / श्रीही:श्रिया लक्ष्म्या विशिष्टो हीरो हीरविजयाख्यसूरिवर्यस्तथा / च-पुनः / मामल्लदेवी-मा-लक्ष्मोः पमा वा तद्रूपा मजदेवी समर्थसाधुदेवी-सौभाग्यदेवी / यम्-यादृशम् / जितेन्द्रियचयम्-जिवानि