Shantinath Charitram

Author(s): Amrutsuri, Abhaydevsuri
Publisher: Jain Sahitya Vardhak Sabha

Page 318

-आचार्यविजयामृतसूरीश्वरकृतायां विद्वद्विनोदियां पञ्चमः सर्गः [ 299 इति, सखायः, भृशम् , विवदन्ते, अतः, परिग्रहे, आग्रहयालुता, न, हिता // 6 // वृत्तिः हेमजन्मनः-हेम्नः सुवर्णस्य, जन्म-उत्पत्तिरागमो लाभ इति यावत्, हेमजन्म, तस्मात्तथा / हेमसमुत्पतित इत्यर्थः / धनान्वितान्-धनैर्विभवैरैश्वर्यैरिति यावत् , अन्विता-विशिष्टा धनान्वितास्ताँस्तथा / विभूतिविभूषितानिति यावत् / मम-मल्लक्षणस्य जनस्य / पक्षान-पाणिप्रहान्, सहायान् वा / समीक्ष्य-विचार्य, आकलय्य, विलोक्य वा / दुर्जनताम्-दुष्टो-जनो, लोको दुर्जनस्तस्य भावो दुर्जनता, तां तथा / किम्-कथम् / करोषि-आदधासि, आचरसीति यावत् / इति-इत्थम् / सखायः-मित्राणि / परस्परमिति शेषः / भृशम्-अत्यन्तम् / विवदन्तेविवादं कुर्वन्ति / अत:-अस्माद्धेतोः / परिग्रहे-परिजने, पत्न्याम् , द्रव्याधुपाधौ वा / आग्रहयालुता-आगृह्यते, आप्रहाणि, आग्रहं करोति इति यावत् , आग्रहयालुस्तस्य भाव आग्रहयालुता, तान्तथा / न-नहि / हिता-कल्याणप्रदा, परिग्रहविषये आवेशो ( यत्नः ) न विधेय इति भावः // 6 // मितायुषा तृड् जनिता जनाऽञ्जन-ने वाधिका स्यानभसो नवाधिका / तवार्णवस्येव तुषारशीकरः, प्रवृद्धवेलेव तुषाररोचिषा // 7 // अन्वयः-(हे) जन !, तव, मितायुषा, अञ्जनः, जनिता, नवा, नभसः, अधिका, तृट , तुषाररोचिषा, तुषारशोकरः, प्रवृद्धवेला, इव, अर्णवस्य, इव, नवा, अधिका. स्यात् // 7 // वृत्तिः हे जन !-हे लोकसमुदय ! तव-त्वल्लक्षणस्य जनस्य / मितायुषा-मितं परिमितमायुर्जीवनकालो, मितायुस्तेन तथा। अल्पजीवनकालेनेत्यर्थः, कर्तृभूतेनेति शेषः / अञ्जनैःपापैः / करणभूतैरिति शेषः / जनिता-उत्पादिता / नवा-नवीना / नभसः-आकाशात् / अपीति शेषः / अधिका-व्यापिका / तृट-तृष्णा / तुषाररोचिषा-तुषारं शीतलं, रोचिः किरणं यस्य स तुषाररोचिश्चन्द्रस्तेन तथा / तुषारशीकर:-तुषाराः शीतलाश्च ते शीकरा-जलकणाः, तुषारशोकरास्तैस्तथा / करणभूतैरिति बोध्यम् / प्रवृद्धवेला-प्रवृद्धा वृद्धिमतिशयितामुपगता चासो वेला जलवृद्धिः प्रवृद्धवेला / इव-यथा / अर्णवस्य-समुद्रस्य / इव-यथा / नवा-नैव / अधिका-अतिरिक्ता / स्यात्-भवेत् / चन्द्रवृद्धिजनिता प्रवृद्धवेला समुद्रमर्यादा यथाऽणवस्याधिका न भवति तथा अल्पजीवनकालकर्तृकपापकर्मकरणिका तृष्णा तवापि नाधिकाऽवभासेतेति / तथा च तामपनेतुमवश्यं यतनीयमिति // 7 //