________________
અભિપ્રાયને નહિ સમજેલા કેટલાક લોકો કઠોર વાણીનો પ્રયોગ કરીને હાડકાની ખોટ પૂરવા મથતા હોય છે. - બીજી રીતે વિચારીએ તો જીભનું નિયંત્રણ અન્ય ઇન્દ્રિયોના નિયંત્રણ કરતાં થોડું આસાન છે. ન જોવાનું અનાયાસે જોવાઈ જાય તે બને, ન સાંભળવાનું અનાયાસે સંભળાઇ જાય તે બને પણ જે નથી ખાવું તે જીભથી અનાયાસે ખવાઈ જાય કે જે નથી બોલવું તે અનાયાસે બોલાઇ જાય તેમ ન બને. ખાવા અને બોલવા માટે તો પ્રયત્ન જ કરવો પડે. કોઇ અપ્રિય શબ્દો કાને પડી રહ્યા હોય અને ન સાંભળવા હોય તો કાનને આપોઆપ બંધ કરી શકાય તેવી કોઇ વ્યવસ્થા કુદરતે ગોઠવી નથી. ગટરની દુર્ગધ આવી રહી હોય ત્યારે નાકને આપોઆપ દાટા લાગી જાય તેવી પણ કોઈ સગવડ નથી. પણ, માનવી ધારે ત્યારે બોલવાનું બંધ કરી શકે તે માટે મુખનો દરવાજો પ્રકૃતિએ ગોઠવી આપ્યો છે. પણ, આ સગવડનો લાભ બહુ ઓછી વ્યક્તિઓ ઉઠાવતી હોય છે. એક મહાશય કુદરતને ફરિયાદ કરતા હતા કે, જીભ મુખમાં સીધી જડવાને બદલે જુ મૂકીને જડી હોત તો કેટલું સારું થાત, ઝગડા વખતે કાઢીને ડબ્બીમાં મૂકી દેવાથી ઝગડાથી બચી જવાત. જે મહાશયને ક્યારેય ઝગડા વખતે મુખનો દરવાજો બંધ કરી દેવાની તસ્દી લેતા જોયા નથી, એ મહાશય ફુ ખોલીને જીભને ડબ્બીમાં મૂકવાની તસ્દી લેત ખરા ?
આવરદા અને આરોગ્યની બાબતમાં જીભ ઘણી પુણ્યશાળી છે. તે જન્મજાત અને આમરણાન્ત હોય છે. તેમ તેની પટુતા પણ ચિરસ્થાયી હોય છે. વૃદ્ધાવસ્થામાં આંખે ઝાંખપ આવે, કાને બહેરાશ આવે, દાંત ઢીલા પડે, હાથ-પગ ધ્રૂજે. પણ, જીભ મોટેભાગે ક્ષીણ થતી નથી. ઘડપણમાં પણ સાકર મીઠી જ લાગે અને મરચું તીખું જ લાગે. જેને આંખે ઓછું દેખાય છે અને કાને ઓછું સંભળાય છે તેવા પણ ૮૦ વર્ષના ઘરડા દાદાને ચા મોડી કે મોળી આપી જુઓ, જીભ તેના બન્ને પ્રકારના કાર્યક્ષેત્રમાં હજુ કેટલી પાવરધી છે તેનો પરિચય તુરંત થઇ જશે.
આજના મેડીકલ સાયન્સે કેટલી બધી પ્રગતિ સાધી છે ! આંખો બદલાવી શકાય, કિડની બદલાવી શકાય, કાન-નાકની પ્લાસ્ટિક સર્જરી થઇ શકે, હાથ-પગ ભાંગે તો નકલી જોડી શકાય, દાંતની નકલી બત્રીસી મુખમાં બેસાડી શકાય.
( ૪ )
