Shabdonu Saundarya

Author(s): Muktivallabhvijay
Publisher: Pragna Prabodh Parivar

Page 28

પી.ટી.ના ટીચર “સાવધાન' બોલે અને સમાન ગણવેશમાં સામે ઊભેલા તમામ વિદ્યાર્થીઓ ટટ્ટાર થઇ જાય છે અને વિશ્રામ' બોલતા તુરંત શરીરને આરામ આપે છે.
કોઇ “મૂરખ' કહીને બોલાવે તો ગુસ્સો આવે છે. કોઇ પધારો' કહે તો આનંદ થાય છે.
બાપ દૂધ લાવવાનું કહે તો છોકરો ભૈયાની દુકાને જ જાય અને શાકભાજી લઇ આવ’ તેમ બોલે તો શાક માર્કેટમાં જ જાય.
સ્કૂલ” શબ્દ સાંભળતા આપણને વિદ્યાર્થીઓ જ્યાં ભણે તેવું વિશાળ સંકુલ મનમાં ઉપસ્થિત થાય અને “હૉસ્પિટલ' શબ્દ સાંભળતા દરદીઓ જ્યાં સારવાર લે તે ઇમારત માનસપટ પર ચીતરાય છે. “પેંડો’ શબ્દ કાને પડતા દૂધની તે ચોક્કસ વાનગી જ યાદ આવે છે. “ધોતિયું” શબ્દ સાંભળતા પુરુષે અધો અંગમાં પહેરવાનું અમુક ચોક્કસ વસ્ત્ર જ નજર સામે ઉપસ્થિત થાય છે.
ધોતિયું ને ટોપીવાળા, કાળી ફ્રેમના ચશ્માવાળા, લાંબી મૂછોવાળા, ઊંચા અને પાતળા એવા વિસ્તૃત વર્ણન દ્વારા તમે કોઇને એક ચોક્કસ પરિચિત વ્યક્તિના સંદર્ભમાં કાંઇ પણ કહો તેના કરતાં તે ચોક્કસ પરિચિત વ્યક્તિનું રમણભાઇ' નામ કહીને જ જે વાત કરવી હોય તે કરો તો સામી વ્યક્તિને તુરંત ખ્યાલ આવી જાય અને ગેરસમજ થવાનો સંભવ ન રહે.
જમ્યા પછી હાથ લુછવાનો કપડાનો નાનો ચોરસ ટુકડો' આટલા વિસ્તૃત અર્થનો બોધ માત્ર “નેપકીન’ શબ્દ દ્વારા થઇ જાય છે.
“પાણીમાં પડી રહેનારું દૂધ આપનારું ચાર પગવાળું જાડુ કાળું પ્રાણી' આટલા બધા શબ્દોનો અર્થ માત્ર એક “ભેંસ' શબ્દથી જણાઇ જાય.
વિદ્યુત કે કોલસાથી ચાલતા એન્જિનવાળું પાટા પર ચાલનારું લાંબુ વાહન જે સ્થાન પર થોભે તે સ્થાન'-આવા વિસ્તૃત અર્થનો બોધ માત્ર “રેલવે સ્ટેશન’ શબ્દથી થઇ જાય છે.
“ભજિયા” શબ્દ સાંભળતા મુખમાંથી પાણી છૂટે અને “ઉકરડો' શબ્દ સાંભળતા જુગુપ્સા થાય.
મહાવીર' શબ્દ કાને પડતાં હૈયું ભક્તિથી ભીનું બને અને “હીટલર” શબ્દથી ધૃણા થાય.
૨
૩