________________
પ્રભાવથી નોળિયો, મોર, બિલાડી આદિ છોડીને પ્રતિવાદીના દુષ્ટ પ્રયનોને નિષ્ફળ બનાવ્યા હતા.
મીયાં ગુલાબ બુલબલ રાગ ગાતા ત્યારે બુલબુલ પક્ષીઓ ઊડી આવતા.
દિપક રાગ છેડીને સંગીતના નિષ્ણાતો વગર અગ્નિએ દીપક પ્રગટાવી દેતા અને મેઘમલ્હાર રાગ ગાઇને વરસાદ વરસાવતા.
શબ્દની આ પ્રચંડ તાકાતને આજનું વિકસિત વિજ્ઞાન પણ સ્વીકારે છે. બોલાયેલા કોઇ પણ શબ્દમાંથી નવા નવા તરંગો પેદા થાય છે. આ દરેક તરંગ શબ્દમય હોય છે. આજનું વિજ્ઞાન કહે છે કે આ તરંગો ૧૮,૦૦૦ની સંખ્યા ઓળંગે ત્યારે ધ્વનિ અશ્રાવ્ય બને છે. આ અશ્રાવ્ય ધ્વનિમાં પ્રચંડ તાકાત રહેલી છે. તેનો એક ઊર્જા રૂપે પણ ઉપયોગ થઇ શકે છે. અશ્રાવ્ય ધ્વનિથી ચાલતા અસ્ટ્રાસોનિક ડ્રીલ વડે લોહીનું એક ટીપું પણ પાડ્યા વિના મગજના ગંભીર અને જોખમી ઓપરેશનો આસાનીથી થઇ શકે છે. ધ્વનિ પ્રયોગથી કઠણ હીરાને પણ સરળતાથી તોડી શકાય છે. પાણી તથા પારાને એકમેક કરી શકાય છે. ફળો અને શાકભાજીને દિવસો સુધી તાજા રાખી શકાય છે. ધ્વનિ અને સંગીતથી આંખ, કાન, દાંત કે ગાંડપણના અનેક રોગો મટે છે. ધ્વનિનાં કંપની દ્વારા સંધિવાની બિમારી મટાડી શકાય છે. બૈજુ બાવરાનું સંગીત સાંભળી હરણો ખેંચાઈ આવતા, અને વાઘ પણ ક્રૂરતા છોડીને મૃદુતાપૂર્વક બાજુમાં બેસીને આળોટતા. ધ્વનિની શક્તિથી ખૂનખાર સર્પ પણ રાફડામાંથી બહાર નીકળી સ્વયં મદારીના કરંડિયાની કેદ સ્વીકારે છે. શબ્દથી હરણિયાં પારધીની જાળમાં ફસાય છે. સંગીતના સુમધુર ધ્વનિ વચ્ચે ગાયો વધુ દૂધ આપે છે. મધુર સંગીત વચ્ચે કારખાનામાં કામદારો વધુ વેગથી અને કુશળતાથી કામ કરી શકે છે, તેવા સંશોધનો થયા છે. બી.એમ. લેસર નામના વૈજ્ઞાનિકે ઘણાં સંશોધનો કર્યા છે. આવા સંશોધનો માટે વિશ્વ વિખ્યાત વિદ્વાન કાર્લાઇલનું નામ પણ પ્રખ્યાત છે.
આપણો તમામ જીવન વ્યવહાર શબ્દ ઉપર ચાલે છે. શિક્ષક વિદ્યાર્થીને “ઊઠ' એવો એક શબ્દ કહે છે અને તે શબ્દના પ્રભાવથી તુરંત વિદ્યાર્થી બેન્ચ પરથી ઊભો થઇ જાય છે અને બેસ' કહેતા તુરંત બેસી જાય છે.
૨ ૨
