Shabdonu Saundarya

Author(s): Muktivallabhvijay
Publisher: Pragna Prabodh Parivar

Page 35

કોકનું વચન ધૂપની ધૂમ્રસેર જેવું હોય છે, વાતાવરણને સુવાસિત કરી મૂકે છે. તો કોકનું વચન ધુમાડાના ગોટા જેવું હોય છે, વાતાવરણને ધૂંધળું કરી નાંખે. કોકની વાણીમાંથી પુષ્પશી પરિમલ મહેકે છે તો કોકની વાણીમાંથી ગંદકીની દુર્ગધ. કોક શબ્દ નિરામય જીવનકાયામાં ઊંડા ઘા પાડે છે તો બીજો શબ્દ કોકના ઊંડા ઘાને રૂઝવી નાંખતી ઔષધિ બને છે. એક શબ્દ કાતરે છે, બીજો શબ્દ જોડે છે. એક શબ્દ શયતાનને સંત બનાવે છે, બીજો શબ્દ યોગીને યોગભ્રષ્ટ કરે છે. એક શબ્દ સંબંધ જોડે છે, બીજો શબ્દ સંઘર્ષ જગાડે છે. એક મધુર વચન અલ્પકાલીન મુલાકાતને ચિરસ્થાયી સુંદર સંબંધમાં પરિણમાવે છે અને એક કટુ વચન દીર્ઘકાલીન સંબંધોને કાયમ માટે તોડી નાંખે છે. શબ્દના જાદૂથી કોઇ અજાણ્યાને પોતાનો બનાવે છે અને તે જ જાદૂથી કોઇ પોતાનાને પરાયો બનાવે છે. કોઇની વાણીમાં કંટકની વેદના છે, કોઇની વાણીમાં પુષ્પની સુવાસ છે. કોઇની વાણીમાં વીંછીનો ડંખ છે, કોઇની વાણીમાં માતાનું વાત્સલ્ય છે. કોઇના વચનમાં સર્પનું વિષ છે, કોઇના વચનમાં કામધેનુનું અમૃત છે. કોઇનું મુખ જવાળામુખી જેવું હોય છે. જેમાંથી સતત લાવારસ બહાર ફેંકાય છે અને જ્યાં જ્યાં પ્રસરે છે ત્યાં સર્વનાશ વેરે છે. કોઇનું મુખ હિમાલયનું ગૌરવ ધરાવે છે, જેમાંથી પવિત્ર વચનની ભાગિરથી વહેતી વહેતી સર્વત્ર પવિત્રતા પ્રસરાવે છે. જીભ એક ખરલ છે. કોકની ખરલમાં મોરથુથ ઘૂંટાય છે તો કોકની ખરલમાં અમૃત. કોકના વચનમાં ગૌરીશંકર શિખરની ઊંચાઇ હોય છે તો કોઇના વચનમાં આકાશનું પોલાણ. કોઇના વચનમાં તલવારની ધાર જેવી તીક્ષ્ણતા હોય છે તો કોઇના વચનમાં કોમળ ફૂલશવ્યાની મુલાયમતા. એક શબ્દ પછાડે છે, બીજો શબ્દ ઊંચકે છે. એક શબ્દ કરડે છે, બીજો શબ્દ પંપાળે છે.
કોક મુનિ વાત્સલ્ય નીતરતા વચનોથી કષાયનો દાહ ઉપશમાવે છે. કોઇ યોગી વિરાગભીના વચનોથી સંસારી જીવની વિષયતૃષ્ણા મિટાવે છે. કોઇ શબ્દના સહારે દુઃખિયાને દિલાસો આપે છે.
કોઇ શબ્દના ટેકાથી સૂતેલાને ઉઠાડે છે, ઉઠેલાને ઊભો કરે છે, ઊભા થયેલાને દોડાવે છે, દોડતાને પહોંચાડે છે.
(૩૦)
૩૦