________________
થાય તો મિત્ર કે સંબંધીના નામ પણ ઘણા ભૂલી જાય છે. પણ વર્ષો પહેલા કોઇએ દીધેલી ગાળ આજે પણ કાના, માત્ર કે બિંદુના ફેરફાર વિના બરાબર યાદ હોય છે. દેરાણીએ પોતાના પુત્રના લગ્ન વખતે કયા શબ્દો સંભળાવેલા તે જેઠાણી, દેરાણીની પુત્રીના લગ્નનો માંડવો નંખાય ત્યાં સુધી બરાબર યાદ રાખે છે. તેમાં જેઠાણીનો વાંક નથી, શબ્દના ઘા જ એવા છે કે જલદી રૂઝાય નહીં.
બાળકો માટેની નીતિકથાઓમાં ભીલ અને વાઘની એક વાર્તા વાંચેલી. જંગલના એક ભીલને વાઘ સાથે સારી દોસ્તી થઇ ગઇ. તે ભીલ રોજ પોતાની પત્ની આગળ પોતાના મિત્રની વાત કરે. તે મિત્રને ઘરે લઇ આવવા પત્નીએ આગ્રહ કર્યો તેથી તે પોતાના મિત્ર વાઘને પોતાના ઘરે લઇ આવ્યો. વાઘ થોડી વાર પહેલા જ માંસભક્ષણ કરીને આવ્યો હતો તેથી તેના મોંઢામાંથી દુર્ગધ આવતી હતી. તેથી મોં બગાડીને ભીલની પત્ની બોલીઃ “છ, આવો ગંધાતો તમારો મિત્ર ?' સત્કારને બદલે આવા અપમાનજનક શબ્દો સાંભળીને વાઘ હેબતાઈ જ ગયો. તે ત્યાંથી સીધો નીકળી ગયો. હવે તો તેણે ભીલને મળવાનું પણ બંધ કર્યું. એક વાર ભીલ ખાસ વાઘને મળવા ગયો. “અરે મિત્ર વાઘ, હમણાં તું કેમ બિલકુલ દેખાતો નથી ?” “હવે મને બોલાવીશ નહિ, આપણો સંબંધ પૂરો થઇ ગયો છે.” ભીલે વાઘની નારાજગીનું કારણ જણાવવા તેને ખૂબ કહ્યું ત્યારે વાઘે તેને કહ્યું: “તું મારા પગમાં તીર માર અને ત્રણ દિવસ પછી મને મળજે.” વાઘના કહેવાથી ભીલે તેના પગમાં તીર માર્યું. ત્રણ દિવસ બાદ ભીલ વાઘને મળ્યો ત્યારે વાઘે કહ્યું “જો, તારા તીરનો ઘા રૂઝાઇ ગયો છે પણ તે દિવસે તારી પત્નીએ સંભળાવેલા કટુ શબ્દોનો ઘા હજુ પણ જરાય રૂઝાયો નથી.”
શરીર પરના ઘાને રૂઝવવાના ક્રીમ, લોશન અને ઇન્ટમેન્ટ હોઇ શકે કે ડ્રેસિંગ અને પાટાપિંડીના ઉપચાર હોઈ શકે પણ હૃદય પર ઘા પડ્યા પછી તેવા કોઇ ઇલાજ કામ ન લાગે. ચીરાયેલા પેટને ટાંકા લઇ શકાય, ચીરાયેલા હૈયાને ટાંકાથી સાંધી ન શકાય.
મોતી ભાંગ્યું વીંધતા, મન માંગ્યું કવેણ ઘોડો ભાંગ્યો ઠેકતાં, નહીં સાંધો નહીં રેણ
૪૦/
૪
)
