________________
-
– તુચ્છ ભાષા ન બોલો
તુચ્છ માણસને મળવાનું ન ગમે. તુચ્છ ભોજન ખાવું ન ગમે. તુચ્છ આવકાર હોય ત્યાં જવું ન ગમે. તુચ્છ પદાર્થો વાપરવા ન ગમે... તો તુચ્છ વચન બોલવું કેમ ગમે ? ભાષા એ તો વ્યક્તિત્વનું વસ્ત્ર છે. ફાટેલા અને હલકા વસ્ત્ર ન ચાલે તો હલકી ભાષા કેમ ચાલે ?
ચંદન તન હલકા ભલા, મન હલકા સુખકાર પર હલકે અચ્છે નહિ, વાણી ઔર વ્યવહાર. તુચ્છ ભાષા એનું નામ :
જેમાં ગાળ અને ગલીચ શબ્દો વપરાયેલા હોય.
♦ જેમાં નિંદા અને કૂથલીનો ગંદવાડ હોય. જેમાંથી આપબડાઈની દુર્ગંધ વછૂટતી હોય. જે રૂઆબ અને તુમાખીથી ભરેલી હોય. જેમાં તિરસ્કારનો ભાવ છુપાયેલો હોય. જે બીજાને હલકા પાડવા કે ચીતરવા વપરાયેલી હોય. જેમાં હલકી મનોવૃત્તિનું સ્પષ્ટ પ્રતિબિંબ પડતું હોય. જે સંઘર્ષો અને કલહોને પેદા કરે તેવી હોય.
જે ધડ અને માથા વગરનો વ્યર્થ વાણીવિલાસ હોય.
તુચ્છ વચન લોકમાં અપ્રિય બનાવે છે. વિશ્વસનીયતા ગુમાવડાવે છે. યશ-પ્રતિષ્ઠા ઉપર પાણી ફેરવી દે છે. મિત્રો ઘટાડે છે અને શત્રુ વધારે છે. જીભ તોતડી હોય તો અંતરની વાત બહાર કહી શકાય નહિ. પણ જીભ તોછડી હોય તો વાત અંતરમાં રહી શકે નહિ. તુચ્છ વાતોમાં અને તુચ્છ
૭૩
