________________
તેમણે ખરતરગચ્છને સ્વતંત્ર સામાચારી આપી છે, જેના કેટલાએક નિયમો નીચે મુજબ છે –
ભ૦ મહાવીરનાં છ કલ્યાણક માનવાં, પાંચ નદીની સાધના કરવી, આચાર્ય સિવાય બીજો કોઈ તીર્થંકરની પ્રતિષ્ઠા ન કરે, સ્ત્રી પૂજા ન કરે, દેરાસરમાં નર્તકી નાચે નહીં, ચતુષ્કર્વી સિવાયના દિવસોમાં પૌષઘ થાય નહીં, પૌષઘમાં આહાર લેવાય નહીં, આયંબિલમાં બેથી વધુ ચીજોનો ઉપયોગ ન થાય.
સામાયિકમાં ૩ વરેમિ ભંતે બોલવાં અને પછી ફરિયાવહી સૂત્રપાઠ બોલવો.
તિથિ વધે તો પહેલી તિથિને માનવી, ચૌદશ ઘટે તો પૂનમે પાખી કરવી, શ્રાવણ વધે તો બીજા શ્રાવણમાં સંવત્સરી કરવી. ભાદરવો વધે તો પહેલા ભાદરવામાં સંવત્સરી કરવી વગેરે.
(- ઉસૂત્રોદ્ઘાટનકુલક, ગાથા : ૧૮, સ્વોપણ અવસૂરિ).
આ૦ જિનદત્તે પાંચ નદીના પીરોને-દેવોને ખરતરગચ્છના અધિષ્ઠાયક બનાવ્યા. તેઓને સાત વચનો આપ્યાં અને તેઓની પાસેથી સાત વરદાન લીધા. તે આ પ્રમાણે
સાત વચનો – (૧) ગચ્છાતિ સિંધમાં જાય તો પાંચ નદીને સાધે. (૨) ગ૭પતિ હંમેશાં ૨૦૦ (૧૦00) સુરિમંત્રનો જાપ કરે. (૩) ગચ્છનો સાધુ હંમેશાં ૩૦૦ (૨૦૦૦) નવકાર ગણે. (૪) ખરતરગચ્છીય શ્રાવક હંમેશાં સાત સ્મરણનો પાઠ કરે. (શ્રાવિકા ત્રિશતી ફેરવે.) (૫) શ્રાવક પ્રતિવર ૧ (૨) ખીચડીની માળા ફેરવે. (૬) શ્રાવક દર મહિને બે આયંબિલ કરે. (૭) ગચ્છાતિ (સાધુ) હંમેશાં એકાસણું કરે. સાત વરદાનો – (૧) દરેક ગામમાં ખરતરગચ્છનો એક શ્રાવક દીપતો થાય. (૨) ખરતરગચ્છનો શ્રાવક ગરીબ ન રહે. (૩) સંઘમાં કુમરણ ન થાય. (સાધુ-સાધ્વી સાપથી મરે નહીં.). (૪) ગચ્છની બ્રહ્મચારિણી સાધ્વીને તુધર્મ આવે નહીં. (૫) ગચ્છનો શ્રાવક સિંધમાં જાય તો ધનવાન થઈને આવે.
૧. “વૃદ્ધાચાર્ય પ્રબંધાવલીમાં લખ્યું છે કે, કચ્ચોલાચાર્યના જીવ પાસેથી સાત વરદાન મળ્યાં. જે આ વરદાનોથી ભિન્ન છે.
પદ્ય-પટ્ટાવલીમાં સોમદેવે એક જ વરદાન આપ્યાનો ઉલ્લેખ છે. પછીની ગદ્ય પટ્ટાવલીઓમાં વરદાતા અને વરદાનોની સંખ્યામાં વધારો થયેલો જોવાય છે.
ઉપર્યુક્ત વચનો અને વરદાનોનું બહુધા પાલન થયું નથી. ચોથું વરદાન લેવાનો કે દેવાનો શો હેતું છે તે સમજાતું નથી. શીલપાલનની આવી વિચિત્ર કસોટી તો ન જ હોય. “યુગપ્રધાનાચાર્ય-ગુર્નાવલીમાં વરદાનનો ઈશારો સરખો નથી.
(19
