________________
परणं ।
વિષમિશ્રિતપરમાનની જેમ અતિ મોટા વિઘ્નરૂપ જ છે. इंदोवि ताण पणमइ हीलंतो नियरिद्धिवित्थारं । मरणंतेवि हु पत्ते सम्मत्तं जे न छडुंति ॥ ८६ ॥ [ इन्द्रोऽपि तान् प्रणमति हेलयन् निजर्द्धिविस्तारम् । मरणान्तेऽपि हि प्राप्ते सम्यक्त्वं ये न मुञ्चन्ति ॥ ] ગાથાર્થ : જેઓ મરણાન્ત વિઘ્ન પ્રાપ્ત થયે છતે પણ સમ્યક્ત્વને છોડતા નથી તેઓને પોતાની ઋદ્ધિના વિસ્તારની નિંદા કરતો ઇન્દ્ર પણ પ્રણામ કરે છે.
इन्द्रोऽपि तान् प्रणमति हीलयन् निजर्द्धिविस्तारम् । मरणान्तेऽपि, आस्तामन्यविघ्ने, 'हुः' निश्चये, प्राप्तं सम्यक्त्वं ये न त्यजन्ति, अरहन्नकवत् ॥ ८६ ॥
ભાવાર્થ : જેઓ સામાન્ય વિઘ્નની વાત તો દૂર રહી, મરણાન્ત વિઘ્ન પ્રાપ્ત થયે છતે પણ અર્હન્નકની જેમ સમ્યક્ત્વને છોડતાં નથી તેઓને પોતાની ઋદ્ધિના વિસ્તારની નિંદા કરતો ઇન્દ્ર પણ પ્રણામ કરે છે.
छडुंति निययजीयं तिणंव मुक्खत्थिणो न उण सम्मं । लब्भइ पुणोवि जीयं सम्मत्तं हारियं कत्तो ? ॥ ८७ ॥
४१
[ मुञ्चन्ति निजजीवितं तृणमिव मोक्षार्थिनो न पुनः सम्यक्त्वम् । लभ्यते पुनरपि जीवितं सम्यक्त्वं हारितं कुत: ? ॥ ]
ગાથાર્થ : મોક્ષના અર્થીઓ પોતાના જીવિતને તૃણની જેમ મૂકી દે છે પણ સમ્યક્ત્વને તજતા નથી. જીવિત ફરી પણ પ્રાપ્ત થાય છે પણ હારેલું સમ્યક્ત્વ ક્યાંથી प्राप्त थाय ?
न पुनः
त्यजति निजकजीवं जीव- जीवितयोरभेदात् जीवितम्, तृणमिव मोक्षार्थिनः, सम्यक्त्वम् । यतो लभ्यते पुनरपि जीवितमुत्तरभवे, सम्यक्त्वं तु हारितं सत् कुतः कस्माल्लभ्यते, निर्गमितस्य तस्य पुनः प्रातिरुत्कर्षतोऽनन्तकालात् ॥ ८७ ॥
ભાવાર્થ : મોક્ષના અભિલાષી જીવો, પોતાના જીવિતને તણખલાની જેમ તજી દે છે પણ સમ્યક્ત્વને તજતા નથી. જે કારણથી જીવિત તો પછીના ભવમાં ય મળે પણ હારેલું સમ્યક્ત્વ ક્યાંથી મેળવી શકાય?Ýમકે ગુમાવેલા સમ્યક્ત્વની પુનઃ પ્રાપ્તિ ઉત્કૃષ્ટથી અનન્તકાળે થાય છે.
गयविहवावि सविहवा सहिया सम्मत्तरयणराएण । सम्मत्तरयणरहिया संतेवि धणे दरिद्दत्ति ॥ ८८ ॥ [ गतविभवा अपि सविभवाः सहिताः सम्यक्त्वरत्नराजेन । सम्यक्त्वरत्नरहिताः सत्यपि धने दरिद्रा इति ॥ ]
