Satthisay Payaranam

Author(s): Jaydarshanvijay
Publisher: Jinagna Prakashan

Page 59

३२
सट्ठिसयपयरणं । ભાવાર્થ અથવા, સરળ સ્વભાવવાળા સંતો સર્વસ્થાને તુલ્યમતિવાળા વિકલ્પ વગરના હોય છે. શત્રુ કે મિત્રના હિતકરણમાં તુલ્યબુદ્ધિવાળા હોય છે. આથી જ ઓકતા વિષભારવાળા પણ સર્પો ઉપર અને દુર્જનો ઉપર કરુણા કરે છે.
गिहवावारविमुक्के बहुमुणिलोएवि नत्थि सम्मत्तं ।
आलंबणनिलयाणं सड्ढाणं भाय ! किं भणिमो ? ॥ ६४ ॥ [ गृहव्यापारविमुक्ते बहुमुनिलोकेऽपि नास्ति सम्यक्त्वम् ।
आलम्बननिलयानां श्राद्धानां भ्रातः ! किं भणाम: ? ॥ ] ગાથાર્થઃ ગૃહવ્યાપારથી મુકાયેલા એવા પણ બહુમુનિલોકમાં સમ્યકત્વ નથી. તો
ભાઈ ! આલંબનના ઘર એવા શ્રાવકોનું તો શું કહીએ?? गृहव्यापारेण कृषिवाणिज्यादिना विमुक्ते बहुमुनिलोके, आस्ता-मन्यत्र, नास्ति सम्यक्त्वं तत्त्वश्रद्धानम्, स्वस्वमतस्थापकेषु गुणिगणदूषकेषु सूत्रोत्तीणि (?) भाषकेषु सम्यक्त्वाभावात् । तर्हि आलम्बन-निलयानां श्राद्धानां भ्रातः ! सम्यक्त्वनास्तित्वे किं भणामः, पुत्रकलत्रादिरक्षायै भूतप्रेतच्छलादौ मिथ्यात्वकरणात् तेषां केषाञ्चित् ॥ ६४ ॥
ભાવાર્થ: ખેતી, વેપાર આદિથી મુકાયેલા મુનિલોકમાં પણ તત્ત્વની શ્રદ્ધારૂપ સમ્યકત્વ નથી. કેમ કે પોતપોતાના મતના સ્થાપકોમાં, ગુણિજનોના ગુણને દૂષિત કરનારાઓમાં, સૂત્રનું ઉલ્લંઘન કરીને બોલનારાઓમાં સમ્યકત્વનો અભાવ હોય છે. તો આલંબનના આવાસરૂપ શ્રાવકોને પત્રકલત્રાદિની રક્ષા માટે, ભૂતપ્રેતાદિમાં મિથ્યાત્વનું કરણ હોવાથી સમ્યકત્વના અભાવ વિષે શું કહીએ?
न सयं न परं को वा, जइ जिय ! उस्सुत्तभासणं विहियं ।
ता बुडुसि निब्भंतं निरत्थयं तवफडाडोवं ॥ ६५ ॥ [ न स्वयं न परं को वा, यदि जीव ! उत्सूत्रभाषणं विहितम् ।
तदा ब्रुडसि निर्धान्तं निरर्थकस्तपः फटोपः ॥ ] ગાથાર્થઃ સ્વયં ઉત્સુત્ર ન કહેવું, બીજાને નામે ઉત્સુત્ર ન કહેવું, અથવા તો કોણ
જાણે છે જિનવચનને? ઈત્યાદિ ન બોલવું. હે જીવ! જો ઉસૂત્ર ભાષણ
કર્યું તો નિશ્ચિતપણે ડૂબી જઈશ. અને તપ પણ નિરર્થક થશે. न स्वयमिति स्वबुद्धया प्रकल्प्योत्सूत्रं वाच्यम् । तथा; परं गुर्वादिकमपेक्ष्य 'मद्गुरुणेदमित्थमेवोपदिष्टम्' इति कृत्वोत्सूत्रं न वाच्यम् । तथा, को वक्ति को जानाति गहनमिदम्, केऽप्यन्यथा वदन्ति, तदन्ये चान्यथा, ततोऽसंबद्धं जिनवचनमित्यादि वोत्सूत्रं न वाच्यम्, नस्यात्रापि संबन्धात् । यदि जीव ! उत्सूत्रभाषणं विहितं 'ता' तर्हि ब्रुडसि निर्धान्तम् । निरर्थकं च तप एव स्फटाटोपमिव फणामण्डलमिव तं करोषि ॥ ६५ ॥