Satthisay Payaranam

Author(s): Jaydarshanvijay
Publisher: Jinagna Prakashan

Page 37

१०
सट्ठिसयपयरणं। ભાવાર્થ : કાલાદિ દોષથી પાંચ પ્રકારના મિથ્યાત્વની પ્રચુરતા હોતે છતે વિશુદ્ધસમ્યકત્વનું પાલન તો દૂર રહો પણ વિશુદ્ધસમ્યકત્વનું કથન પણ દુર્લભ છે. જેમ અન્યાયી રાજાના ઉદયકાળમાં, ઉત્તમરાજાનું શિષ્ટ પાલન, દુષ્ટનિગ્રહાદિ ચરિત કહેવું પણ દુર્લભ બની જાય છે તેમ.
बहुगुणविज्जानिलओ उस्सुत्तभासी तहावि मुत्तव्यो ।
जह वरमणिजुत्तोवि हु विग्धको विसहरो लोए ॥ १८ ॥ [ बहुगुणविद्यानिलय उत्सूत्रभाषी तथापि मोक्तव्यः ।
यथा वरमणियुक्तोऽपि हि विघ्नकरो विषधरो लोके ॥ ] ગાથાર્થ : જેમ શ્રેષ્ઠ મણિથી યુક્ત એવો પણ સર્પ લોકમાં ખરેખર વિનકર છે તેમ
ઉસૂત્રભાષી, ઘણા ગુણો અને વિદ્યાના નિલયરૂપ હોય તો પણ તે છોડવા
योग्य छे. तवा योग्य छे. बहवो गुणा निष्ठुरक्रियाकरणादयः, विद्याश्च श्रुताभ्यासरूपाः, तासां निलय इव, ईगपि, उत्सूत्रभाषी मोक्तव्य एव । यथा विषापहारमणियुक्तोऽपि, 'हुः' अवधारणे, स चाग्रे योजयिष्यते, विषधरो विघ्नकर एवेति ॥ १८ ॥
ભાવાર્થ જેમ વિષને દૂર કરનાર એવા મણિથી યુક્ત એવો પણ સર્પ લોકોમાં વિદ્ધને કરનારો જ છે તેમ કઠોરક્રિયાકરણાદિ ઘણા ગુણોવાળો, શ્રુતના અભ્યાસરૂપ વિદ્યાઓવાળો એવો પણ ઉસૂત્રભાષી તજવા યોગ્ય જ છે.
सयणाणं वामोहे लोया धिप्पति अत्थलोहेण । नो धिप्पंति सुधम्मे रम्मे ह्म ! मोहमाहप्पं ॥ १९ ॥ [ स्वजनानां व्यामोहेन लोका गृह्यन्तेऽर्थलोभेन ।
नों गृह्यन्ते सुधर्मेण रम्येण हा ! मोहमाहात्म्यम् ॥ ] ગાથાર્થઃ લોકો સ્વજનોના વ્યામોહથી ગ્રહણ કરાય છે. અર્થના લોભ વડે ગ્રહણ
કરાય છે પણ રમણીય એવા સુધર્મવડે ક્યારેય ગ્રહણ કરાતા નથી. હા!
( अर्थमi) भोडनु माहात्म्य ? (1°४५ छे.) स्वजनानां स्वज्ञातीनां व्यामोहेन, तृतीयार्थे सप्तमीयम्, लोका गृह्यन्ते स्वायत्तीक्रियन्ते । व्यामोहोऽत्र 'अस्मत्सगीनोऽयम् (?), मत्स्वजातेर्वा एत एवादृताः' इत्यादिः । अनुक्तस्य च स्यहाक्षेपादर्थलोभेन च गृह्यन्ते । अर्थोऽत्र प्रयोजनम् । एते ह्यस्माकं मन्त्रतन्त्रादिनोपकारं कुर्वन्तीति । परं नो गृह्यन्ते सुधर्मेण रम्येन रमणीयेन । यदुक्तम्- "धर्माज्जन्म कुले शरीरपटुता सौभाग्यमायुर्बलं, धर्मेणैव भवन्ति निर्मलयशो-" इति वचनात् । 'हा' इति खेदे । मोहमाहात्म्यम् ॥ १९ ॥