Book Title: Agam Deep 18 Jambudwippannatti Gujarati Anuvaad
Author(s): Dipratnasagar, Deepratnasagar
Publisher: Agam Shrut Prakashan
View full book text
________________ 182 જબુતીવપનતિ-૪૧૩૫ દ્વિીપનું પ્રમાણ શયનીય તેમજ આ પ્રમાણે જ એનું નામ કરણ વિષે પણ અહીં સ્પષ્ટતા કરી લેવી જોઈએ. તે હરિકાન્ત પ્રપાત કુંડના ઉત્તર દિશ્વર્તી તોરણ દ્વારથી યાવતુ નીક ળતી એ મહાનદી હરિવર્ષ ક્ષેત્રમાં પ્રવાહિત થતી વિકટાપાતી વૃત્ત વૈતાઢ્ય પર્વતને એક યોજન દૂર છોડીને ત્યાંથી પશ્ચિમ તરફ વળીને હરિવર્ષ ક્ષેત્રને બે વિભાગોમાં વિભક્ત કરીને પ૦ હજાર નદીઓના પરિવાર સાથે જંબૂદીપની જગતીને દીવાલને નીચેથી ધ્વસ્ત કરીને પશ્ચિમ દિશવર્તી લવણસમુદ્રમાં પ્રવિષ્ટ થાય છે. હરિકાન્તા મહા ની પ્રવાહ દ્રહનિગમમાં વિખંભની અપેક્ષાએ 25 યોજન જેટલી ઊંડાઈ ની અપેક્ષાએ અધ યોજના જેટલી એટલે કે બે ગાઉ છે. ત્યાર બાદ ક્રમશઃ પ્રતિપાર્શ્વમાં 20, 20, ધનુષ જેટલી અભિવર્ધિત થતી સમુદ્ર પ્રવેશ સ્થાનમાં અઢીસો યોજન પ્રમાણ વિખંભવાળી અને પ યોજન પ્રમાણ ઉદ્વેધવાળી થઈ જાય છે, એના બને પાર્શ્વ ભાગોમાં બે પાવર વેદિકાઓ અને બે વનખંડો છે. તેમનાથી એ સંપરિલિપ્ત છે. [13] હે ભદત! મહાહિમવાનું પર્વત ઉપર કેટલા કૂટો આવેલા હે ગૌતમ! મહા હિમવાનુ પર્વત છે. હે ગૌતમ ! મહાહિમવાનું પર્વત ઉપર આઠ ફૂટો છે. તેમના નામો આ પ્રમાણે છે સિદ્ધાયતન કૂટ, મહાહિમવતુ કૂટ, હૈમવકૂટ, રોહિત કૂટ, લી કૂટ, હરિકાન્ત કૂટ, હરિ વર્ષ કૂટ તેમજ વૈડૂર્ય કૂટ, ક્ષુદ્ર હિમવતું પર્વત સંબંધી કૂટોની જેમ આ કૂટો વિશે જાણવું એ વર્ષધર પર્વતનું જે મહાહિમવાનું એવું નામ કહેવામાં આવેલ છે તેનું કારણ “સુકીહ મવાનુ વર્ષધર પર્વતની અપેક્ષાએ એનો આયામ એની ઊંચાઈ એનો વિખંભ અને એનો પરિક્ષેપ એ બધું મહાનું છે, અધિક છે, દીર્ઘતર છે.’ એ વર્ષધરનું જે એવું નામ પ્રસિદ્ધ થયું છે તેનું કારણ આ પણ છે કે એમાં મહાહિમવાનું નામે એક દેવ રહે છે. આ દેવ મહર્તિક વગેરે વિશેષણો વાળો છે યાવતું એનું એક પલ્યોપમ જેટલું આયુ છે. [137] હે ભદન્ત ! એ જંબૂઢીપ નામક દ્વીપમાં હરિવર્ષ નામક ક્ષેત્ર ક્યા સ્થળે આવેલ છે ? હે ગૌતમ! નિષધવર્ષધર પર્વતની દક્ષિણ દિશામાં તેમજ મહાહિમવાનું પર્વતની ઉત્તર દિશામાં તેમજ પૂર્વદિગ્વતી લવણસમુદ્રની પશ્ચિમ દિશામાં તથા પશ્ચિમ દિગ્દર્તી લવણસમુદ્રની પૂર્વદિશામાં જેબૂદ્વીપ ની અંદર હરિવર્ષ નામક ક્ષેત્ર આવેલ છે. આ પ્રમાણે યાવતુ આ ક્ષેત્ર પશ્ચિમ દિગ્વતી કોટીથી પશ્ચિમદશા સંબંધી લવણસમુદ્રને સ્પર્શે છે. આનો વિખંભ 8421-5 19 યોજન જેટલો છે. રખેની વાહા પૂર્વ પશ્ચિમમાં આયામની અપેક્ષાએ 13361 યોજન જેટલી છે. અને એક યોજનના 19 ભાગોમાં 6 ભાગ પ્રમાણ અને અર્ધ ભાગ પ્રમાણે છે. એની જીવા ઉત્તરદિશામાં પૂર્વથી પશ્ચિમ સુધી લાંબી છે. એ પૂર્વ દિશા સંબંધી કોટીથી પૂર્વેદિક સંબંધી લવણ સમુદ્રને સ્પર્શે છે અને પશ્ચિમદિશા સંબંધિ કોટિથી પશ્ચિમ દિવર્તી લવણ સમુદ્રનો સ્પર્શ કરે છે. એ જીવા આયામની અપેક્ષાએ 73901-519 યોજન અને અદ્ધભાગ પ્રમાણ છે. ધનુપૃષ્ઠ પરિક્ષેપની અપેક્ષાએ દક્ષિણ દિશામાં 84016-419 યોજન જેટલો છે. હે ગૌતમ ! હરિવર્ષ ક્ષેત્રનો ભૂમિભાગ બહુસમરમણીય કહેવામાં આવેલ છે. યાવતુ તે મણિઓથી અને તૃણોથી ઉપશોભિત છે. હરિવર્ષ ક્ષેત્રમાં સ્થાન-સ્થાન ઉપર ઘણી નાની-મોટી વાપિકાઓ છે, પુષ્કરિણીઓ છે, દીઘિકાઓ છે, જાલિકાઓ છે, સારો છે અને સરપંક્તિઓ છે એ ક્ષેત્રમાં જે અવસર્પિણી નામક દ્વિતીય આરક સુષમા નામક છે, તેનો જ પ્રભાવ રહે છે. Jain Education International For Private & Personal Use Only www.jainelibrary.org
