Book Title: Karmagrantha Part 3 Bandh Swamitva Nama Tika
Author(s): Devendrasuri, Abhayshekharsuri, Dhirajlal D Mehta
Publisher: Jain Dharm Prasaran Trust Surat
Catalog link: https://jainqq.org/explore/001088/1

JAIN EDUCATION INTERNATIONAL FOR PRIVATE AND PERSONAL USE ONLY
Page #1 -------------------------------------------------------------------------- Page #2 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pUjyapAda AcAryadevazrI jagacaMdrasUrIzvarajInA ziSyaratna AcArya zrI devendrasUrIzvarajI viracita baMdhasvAmitvanAmAM tRtIya karmagraMtha mUlagAthAo, saMskRta chAyA, zabdArtha, gAthArtha, upayogI vivecana tathA upayogI praznottarI sAthe saraLa gujarAtI bhASAmAM saMkSipta vivecana. : vivecanakAra ? liTala rahyAlAla mahetA saMzodhaka : pUjya gaNivarya munirAjazrI abhayazekharavijayajI ma. sA. prakAzaka :jena dharma prasAraNa TrasTa-surata Page #3 -------------------------------------------------------------------------- ________________ prakAzaka jaina dharma prasAraNa TrasTa 11443, mAtRchAyA bilDIMga, cothemALe, rAmajInIpoLa, nANAvaTa, surata-395001. INDIA dhIrajalAla DAhyAlAla mahetA : 11 443, mAtRchAyA bilDIMga, bIje mALe, rAmajInI poLa, nANAvaTa, surata-395001. ( INDIA ) phona : 410 661 zrI yazovijayajI jaina saMskRta pAThazALA sTezana roDa, raMgamaholanA nAke, mahesANA phona : 51327 (uttara gujarAta) ( INDIA ) prApti sthAna prakAzana varSa sarasvatI pustaka bhaMDAra pustakonA vepArI hAthIkhAnA-ratanapoLa amadAvAda-380 001. gujarAta ( INDIA ) sughoSA kAryAlaya zekhano pADo, rilIpha roDa, jhaverIvADanI sAme, amadAvAda-380 001. INDIA phona : 381418 vikrama saMvata 2052 vIra saMvata-2522 isvIsana 1996 prathamAvRtti : 3000 kiMmata : rUA. 35-00 lesara TAIpa seTIMga tathA mudraka : bharata grAphIksa nyu mArkeTa, pAMjarApoLa, rIlIpharoDa, amadAvAda-380 001, phota : 387964 Page #4 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (amArAM lakhAyela prakAzita thayelAM pustako (1) yogaviMzikA :- upAdhyAyajI kRta TIkAnA anuvAda sAthe. (2) yogazataka :- svopajJa TIkA tathA TIkAnA anuvAda sAthe. (3) zrI jaina dharmanA maulika siddhAnta :- sAmAyikanA sUtro uparanuM vivecana, navatattva, cauda guNasthAnako, karmonA 158 bhedo, sAta nayo, saptabhaMgI, kAlAdi pAMca samavAyi kAraNo upara vivecana. (4) zrI jaina tattva prakAza :- be pratikramaNanAM sUtro upara vivecana. (5) zrI Atmasiddhi zAstra:- zrImad rAjacaMdrajI viracita zAstranuM vivecana (6) jaina dhArmika pAribhASika zabdakoza :- jaina zAstromAM vAraMvAra vaparAtA pAribhASika zabdonA artho saMgRhIta karyA che. (7) jaina dhArmika praznottara mAlA:- bhAga-1prauDha strI-puruSone upayogI cAraso prazna-uttarono saMgraha. (8) "karmavipAka'' prathama karmagraMthanuM saraLa gujarAtI vivecana. (9) ""karmastava" dvitIya karmagraMthanuM saraLa gujarAtI vivecana. (10) "baMdhasvAmitva' tRtIya karmagraMthanuM saraLa gujarAtI vivecana. (11) ratnAkarAvatArikA :- pramANa nayatattvAloka uparanI pUjya ratnaprabhAcArya ma. sA. racita TIkA tathA tenuM saraLa gujarAtI vivecana. (12) artha sahita pUjAsaMgraha:-paMca kalyANaka, aMtarAyakarma Adi hAla vadhu pramANamAM bhaNAvAtI pUjAo tathA tenA saraLa gujarAtI artho. hAla lakhAtA graMtho) (1) ratnAkarAvatArikA - kula 8 pariccheda che. cAra pariccheda lakhAyA che. prakAzita thAya che. ane zeSa paricchedo lakhAya che. (2) tattvArthAdhigamasUtra-saraLa, bAlabhogya bhASAyukta, parimitavivecana. (3) yogadaSTisamuccaya - svopajJa rIkA sahita saraLa gujarAtI vivecana. (4) "SaDazIti" nAmanA cothA karmagraMthanuM saraLa gujarAtI vivecana. li. dhIrajalAla DAhyAlAla mahetA Page #5 -------------------------------------------------------------------------- ________________ trIjA karmagraMthanA prakAzanamAM maLelA Arthika sahayoga 500 kopI vijayabhAI cheDA losa eMjIlarsa U SA amerikA 150 kopI zrI yazovijayajI jaina saMskRta pAThazALA mahesANA rUA. 5001, zrI rAjendrasUrIzvarajI jaina jJAnamaMdira surata. rUA. 4000, zrI satyarekhAzrIjI tathA zrI mahAyazAzrIjI ma. sA.nA sadupadezathI arpaNa epArTamenTanI baheno taraphathI rUA. 2000, pU. zrI bhAvapUrNAzrIjI ma.nA sadupadezathI dhanAjInA upAzrayanI baheno taraphathI rU. 10000, pU. AcAryadeva zrI naradevasAgarasUrIzvarajInA sadupadezathI zrI je. mU. jaina saMgha-vAva taraphathI. rUA. 2000, pU. AcAryadeva zrI rAmacaMdrasUrIzvarajInAM AjJAvartinI pU. sAdhvIzrI arUNa zrIjI ma. sAhebanA sadupadezathI rUA. 15000, pU. AcArya zrI vijayanItisUrIzvarajI ma. sA. pustakAlaya TrasTa (luhAranI poLa, amadAvAda) A rakama bIjA-trIjA ane karmagraMthanA prakAzana arthe bheTa maLela che. * Page #6 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrImad yazovijayajI jaina saMskRta pAThazALA sTezana roDa, raMgamaholanA nAke, mahesANA. (u. gujarAta. INDIA) jaina dharmanAM zAstronuM prAraMbhathI suMdara adhyApana karAvanAra A eka ja saMsthA che. meM A saMsthAmAM rahIne ja ATha varSa sudhI dhArmika abhyAsa karyo che. bhAratabharamAM pAThazALAmAM bhaNAvanAra zikSakabaMdhuo A saMsthAmAM taiyAra thayela che. Aja sudhI lagabhaga ghaNA bhAIoe abhyAsa karI dIkSA paNa svIkArI che. nyAya vyAkaraNa ane ucca dhArmika zAstronuM adhyayana karAvavAmAM Ave che. bhaNatA vidhArthIone abhyAsakALa daramyAna ane abhyAsa pUrNa kare tyAre sAro puraskAra ApavAmAM Ave che. to ApazrInA bALakone uttama dhArmika saMskAra tathA abhyAsa mATe A saMsthAmAM mokalavA vinaMti che. - tathA A saMsthAne Arthika kSetre vadhu daDha karavA dAtAone namra vinaMti che ke samyagdarzana-samyajJAna-ane samyagvAritrano dhodha varasAvatI A saMsthAne avazya yAda karavA jevI che. lAbha levA mATe khAsa vinaMti che. A saMsthAmAM dAna ApavAnI aneka yojanAo che tathA vikrama saMvata 1954mAM A saMsthA sthapAyelI che. be varSa pachI A saMsthAne 100 varSa pUrNa thAya che teno zatAbdi mahotsava ujavavAno che. to A zubha prasaMge ratnatrayInuM prasAraNa karatI A saMsthAne avazya yAda karazo. evI AzA rAkhuM chuM. li. dhIrajalAla DAhyAlAla mahetA Page #7 -------------------------------------------------------------------------- ________________ eka najara....... mAnanIya paMDitavarya zrI dhIrajalAlabhAI likhita bandhasvAmitva tAmAM tRtIya karmagrantha zrI jaina saMghanA karakamalamAM arpita thaI rahyo che. je bahu gauravanI vAta che. paccIsa gAthAno nAnakaDo A grantha hovA chatAM temAM je gaMbhIra artha bharela che tethI A granthanuM ghaNuM mahattva che. e gaMbhIra arthane saraLatAthI samajAvavA paM. zrI dhIrubhAIe potAnI saralazailimAM suMdara prayatA karyo che. saMbhavita zaMkAsthAno je bALa- mAnasamAM vyavasthita goThavAvAM khUba muzakela che tene paNa yathAzakya spaSTa karavA sAro zrama lIdho che. 62 mArgaNAmAM graMthakArazrIe jema bandhasvAmitva darzAvyuM tema vizeSArthIo mATe te ja kara mArgaNAomAM udayasvAmitva temaja sattAsvAmitva paNa TuMkANamAM spaSTa darzAvyuM che. ekaMdare svAdhyAya sAthe sva-paropakAra buddhithI lakhAyela A grantha abhyAsakavarganA jJAnamAM vRddhikAraka bane ane prAnta A ja batpAdinA svAmitvane vyavasthita samajI karmanA bandhanamAMthI mukta thavAnA puruSArthane abhyAsI AtmAo sahaja sAdhya banAve eja prArthanA. adhyApaka ratilAla cImanalAla dozI (ludarAvALA) zrI hemacandrAcArya jaina pAThazALA-amadAvAda Page #8 -------------------------------------------------------------------------- ________________ baMdhasvAmitva nAmA tRtIya karmagraMthanI mULa gAthAo baMdhavihANavimukkaM, vaMdiya sirivaddhamANajiNacaMdaM / gaiyAIsu vucchaM, samAsao baMdhasAmittaM // 1 // gai iMdie ya kAe, joe vee kasAya nANe ya / saMjamadaMsaNalesA, bhava samme sanni AhAre // 2 // jiNa suraviuvvAhAradu, devAu ya nirayasuhumavigalatigaM / egidi thAvarAyava, napu-micchaM huMDa chevaTuM // 3 // aNamajhAgiisaMghayaNa-kukhaganiyaitthiduhagathINatigaM / ujjoya tiridurga, tirinarAu narauraladugarisahaM // 4 // yugmam suraiguNavIsavajaM, igasau oheNa baMdhahiM nirayA / tittha viNA micchi sayaM, sAsaNi napu cau viNA channuI // 5 // viNu aNachavIsa mIse, bisayari sammaMmi jiNanarAu juyA / iya rayaNAisu bhaMgo, paMkAisu titthayarahINo // 6 // ajiNamaNuAu ohe, sattamie naraduguccaviNu micche / iganavaI sAsANe, tiriAu napuMsacauvajaM // 7 // aNacauvIsavirahiyA, sanaraduguccA ya sayari mIsaduge / satarasao ohi micche, pajatiriyA viNu jiNAhAraM // 8 // viNu narayasola sAsaNi, surAu aNa egatIsa viNu mIse / sasurAu sayari samme, bIyakasAe viNA dese // 9 // Page #9 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 8 iya cauguNesu vi narA, paramajayA sajiNa ohu desAI / jiNaikkArasahINaM, navasau apajjattatiriyanarA // 10 // nirayavva surA navaraM, ohe micche igiMditigasahiyA / kappaduge vi ya evaM, jiNahINo joibhavaNavaNe // 11 // rayaNuvva saNakumArAi, ANayAI ujjoya caurahiyA / apajjatiriyavva navasaya - migiMdipuDhavijalataruvigale // 12 // chanavai sAsaNi viNu, suhumatera kei puNa biMti caunavaI / tiriyanarAUhiM viNA, taNupajjattiM na jaMti jao // 13 // ohu paNiditase, gaitase jiNikkAra naratiguccaviNA / maNavayajoge oho, urale narabhaMgu tammisse // 14 // AhArachagaviNohe, caudasasaumicchijiNapaNagahINaM / sAsaNi caunavai viNA, tirianarAU suhumatera // 15 // aNacavIsAi viNA, jiNapaNajuya sammi jogiNo sAyaM / viNu tirinarAu kammevi, evamAhAradugi oho // 16 // suraoho veuvve, tiriyanarAurahio ya tammisse / veyatigAimabiyatiya kasAya nava du cau-paMca guNe // 17 // saMjalaNatige nava dasa, lobhe cau ajai duti anAtige / bArasa acakkhucakkhusu, paDhamA ahakkhAya caramacaU // 18 // maNanANi saga jayAI, samaiyaccheya cau dunni parihAre / kevaladugi do caramA, 'jayAi nava maisuohi duge // 19 // Page #10 -------------------------------------------------------------------------- ________________ aDa uvasami cau veyagi, khaie ikkAra micchatigi dese / suhumi saThANaM terasa, AhAragi niyaniyaguNoho // 20 // paramuvasami vaDheMtA, Au na baMdhaMti teNa ajayaguNe, devamaNuAuhINo, desAisu puNa surAu viNA // 21 // ohe aThThArasayaM, AhAradugUNa Ailesatige / taM titthoNaM micche, sANAisu savvahiM oho // 22 // teU narayanavUNA, ujjoyacaunarayabAra viNu sukkA / viNu narayabAra pamhA, ajiNAhArA imA micche // 23 // savvaguNabhavvasannisu, ohu abhavvA asannimicchisamA / sAsaNi asanni sanniva, kammaNabhaMgo aNAhAre // 24 // tisu dusu sukkAi guNA, cau saga teratti bandhasAmittaM / deviMdasUrilihiyaM, neyaM kammatthayaM souM // 25 // Page #11 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pUjyapAda AcAryadeveza zrI devendrasUrIzvarajI viracita baMgharavAmivanAmA tRtIya kamAMthI WWW.jainelibrary.org Page #12 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jayantu zrIvItarAgAH pUjyapAda, anekavidhaguNagaNAlaMkRta, AcAryadeva, zrI devendrasUrIzvarajI viracita baMdhasvAmitvanAmA tRtIya karmagraMtha karmastava" nAmano bIjo karmagraMtha saMpUrNa karI have ApaNe "baMdhasvAmitva" nAmanA trIjA karmagraMthanI zarUAta karIe. bIjA karmagraMthamAM cauda guNasthAnako, ane ekeka guNasthAnakamAM mULa 8 karmo ane 120 uttara prakRtinA baMdha-udaya-udIraNA ane 148 uttara prakRti AzrayI sattA ApaNe jANI. have gati-jAti-kAya ityAdi bAsaTha mArgaNAo upara cauda guNasthAnaka vAra kayA kayA karmonI keTalI keTalI karmaprakRtio baMdhAya che? te viSaya A trIjA karmagraMthamAM jANIzuM. A pramANe A trIjA karmagraMthamAM bAsaTha mArgaNAmAM vartatA jIvo keTalI keTalI karmaprakRtionA baMdhanA svAmI cheA viSaya ahIM samajAvavAmAM Avaze, te kAraNathI A karmagraMthanuM nAma "baMdhasvAmitva che. A karmagraMthanA kartA paNa pUjyapAda devendrasUrIzvarajI mahArAjazrI ja che. teoe 1 thI 5 karmagraMtho banAvyA che. je vigata prathamakarmagraMthanI prastAvanAmAM jaNAvela che. koi paNa grantha zarU karatAM pahelAM maMgalAcaraNAdi anubaMdhacatuSTaya hoya che. te prathamagAthAmAM graMthakArazrI jaNAve che baMdhavihANavimukkaM, vaMdiya sirivaddhamANajiNacaMdaM / gaiyAIsu vucchaM, samAsao baMdhasAmittaM // 1 // (bandhavidhAnavimuktaM, vanditvA zrIvardhamAnajinacandram / gatyAdiSu vakSye, samAsato bandhasvAmitvam) Page #13 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 12 tRtIya karmagraMtha | zabdArtha vaMvida = karmabaMdhanA prakRti sthiti Adi je sarva prakAro che tenAthI, vimurgha=vizeSe karI mukAyelA vaMci=vandana karIne, sividdhamA= zrI vardhamAnasvAmI, naLavaMtaM jinezvara paramAtmAne, phiyAsu= gati-jAti Adi bAsaTha mArgaNAomAM, chaM kahIza, samAsa = saMkSepathI vaMthasami= baMdhasvAmitva. gAthArtha- karmabaMdhanA sarvaprakArothI vizeSa karIne sarvathA mukAyelA evA zrI mahAvIra paramAtmAne vaMdana karIne gati Adi bAsaTha mArgaNAo upara huM baMdhasvAmitvane saMkSepathI kahIza. vivecana- prAraMbha karelo A graMtha nirvine samApta thAya e AzayathI gAthAnA prathama ardhabhAga vaDe carama tIrthapati prabhuzrI mahAvIra svAmIne namaskAra karavA svarUpa maMgalAcaraNa karyuM che. gAthAnA pAchaLanA ardhabhAga vaDe viSaya-abhidheya (A graMthamAM zuM kahevAnuM che te) samajAvela che. ane saMbaMdha tathA prayojana sAmarthyathI (adhyAhArathI) samajI levAnAM che. prabhuzrI mahAvIrasvAmIne namaskAra karI A graMtha zarU kare che eTale teonI ja AjJA pramANe viSaya batAvAze. tethI A graMthano prabhuzrI mahAvIrasvAmInI vANI sAthe saMbaMdha che. paraMtu svamati-kalpanAe lakhAze nahIM. tathA sva-parano upakAra karavo e A racanAnuM vAstavika prayojana che. ema anubaMdhacatuSTaya jANavAM. maMgaLAcaraNamAM nikaTanA upakArI hovAthI carama tIrthapati zrI mahAvIra prabhune namaskAra karyA che. ane gAthAmAM teonAM 2 vizeSaNa jaNAvyAM che ke (1) prabhu karmabaMdhanA prakRti-sthiti-rasa-pradeza-mUla ane uttara ema sarva bheda-prabhedothI sarvathA mukta banyA che. tathA (2) jyotiSanA pAMca bhedomAM caMdra atyanta vadhu zItaLa che. saumya che tema vItarAga hovAthI tathA tIrthaMkara nAmakarmanA udayavALA hovAthI jinomAM A prabhu zItaLa ane vadhu saumya che. arthAt caMdrasarakhA che. AvA uttamottama paramAtmAne praNAma karIne huM A graMtha lakhIza. Page #14 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bandhasvAmitva 13 vastutattvano vicAra karavA mATe judAM judAM je tAro. te mArgaNA kahevAya che. jainazAstromAM koipaNa vastutattvano vadhu sukSma vicAra karavA mATe mUla 14 ane tenA uttarabhedarUpa 6ra mArgaNAo jaNAvelI che. je have pachInI bIjI gAthAmAM ahIM paNa kahevAze. te 6 2 mAgaNAomAM vartatA kayA kayA jIvo keTalI keTalI karmaprakRtio bAMdhe che? te A graMthamAM samajAvAze. eTale A granthanuM nAma "baMdhasvAmitva" rAkhavAmAM AvyuM che jo ke A graMthamAM kevaLa baMdhanuM ja svAmitva jaNAvavAmAM AvyuM che to paNa bALajIvonA bodha mATe upakAra mATe) ame udaya-udIraNA ane sattAnuM svAmitva paNa A graMthanA aMte lakhIzuM. || 1 || have 14 mUlamArgaNA jaNAve che gai iMdie ya kAe, joe vee kasAya nANe ya / saMjamadaMsaNalesA, bhava samme sanni AhAre // 2 // (gatirindriyazca kAyo, yogo vedaH kaSAyajJAne ca / saMyamadarzanalezyAH bhavyasamyaktve saMjhyAhAre ) zabdArtha= $= gati, tiU- indriya, - ane, vApa= kAya, koI yoga, veNa= veda, sArthaka kaSAya, nA = jJAna, vai= ane, saMgama= saMyama, TUM= darzana, sesIMga vezyA, bhava= bhavya, sanesamyakatva, sarzika saMjJI, mAhAreka AhArI. gAthArtha- (1) gati, (2) indriya, (3) kAya, (4) yoga, (5) veda, (6) kaSAya, (7) jJAna, (8) saMyama, (9) darzana, (10) lezyA, (11) bhavya, (12) samyakatva, (13) saMjJI ane (14) AhArI, ema mArgaNAnA 14 mUlabhedo che. 2 / vivecana- A cauda mULamArgaNA che. tenA 6ra uttarabhedo che. Page #15 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 14 tRtIya karmagraMtha (1) naraka-tiryaMca Adi bhavamAM javuM, te te bhavanI prApti thavI tene gati kahevAya che. tenA cAra bhedo che. narakagati, tiryaMcagati, manuSyagati, devagati, (2) sparzanendriya-2sanendriya-ghrANendriyAdi zarIramAM rahelI pAMca prakAranI jJAnanA sAdhanabhUta je indriyo che. te indriyovALA jIvo samajavA. tenA pAMca bhedo che. ekendriya, beindriya, teindriya, caurindriya ane paMcendriya vagere. (3) pRthvI-pANI-agni Adi rUpe che kAyA (zarIra) jenI te kAyamArgaNA, tenA cha bhedo che. pRthvIkAya, akAya, teukAya, vAukAya, vanaspatikAya, ane trasakAya, (4) jenAthI AtmapradezonuM halana-calana-AMdolana thAya te yoga, tenA traNabheda che manayoga, vacanayoga, kAyayoga. A traNa yoganA uttarabheda rUpe pannara yoga che. manayoganA 4, vacanayoganA 4, ane kAyayoganA 7 bheda che. (5) saMsAranA bhogasukho bhogavavAnI je abhilASA te bhAvaveda, ane strI-purUSa adi AkAre zarIra prApti te dravyaveda, tenA traNa bheda che. purUSaveda, strIveda, napuMsakaveda. (6) jenAthI saMsAra vadhe. janma-maraNanI paraMparA vadhe te kaSAya, tenA cAra bheda che. krodha, mAna, mAyA, lobha, ekekanA anaMtAnubaMdhI adi cAra-cAra bheda paNa che. (7) jenAthI vizeSa dharmavALuM vastutattva samajAya evI viziSTa caitanyazakti te jJAna, tenA pAMca bheda che. matijJAna, zrutajJAna, avadhijJAna, mana:paryavajJAna ane kevalajJAna. ahIM jJAnanA grahaNathI tenA pratipakSabhUta ajJAna paNa levAya che. tethI mati ajJAna, zrutaajJAna, ane vibhaMgajJAna paNa levAya che. kula 5+3=8 bheda gaNAya che. (8) viSaya-vikAra ane vAsanAno tyAga arthAt sarvathA saMsAra tyAga=sarvavirati te saMyama, tenA pAMca bheda che. sAmAyika, chedopasthApya Page #16 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bandhasvAmitva 15 parihAravizuddhi, sUkSmasaMparAya, ane yathAkhyAta, saMyamazabdanA grahaNathI tenA pratipakSabhUta asaMyama ane dezasaMyama paNa levAya che. vastu tattvano sAmAnyathI je bodha thAya te darzana, tenA cAra bhedo che. cakSudarzana, acakSudarzana, avadhidarzana ane kevaLadarzana. (10) AtmA jenA vaDe karmonI sAthe lepAya te vezyA, tenA cha bheda che kRSNalezyA nIlezyA, kApotalezyA tejovezyA, pabalezyA ane zuklalezyA. (11) mokSe javAne je yogya hoya te bhavya, ahIM bhavyanA grahaNathI abhavya paNa samajI levA. je mokSe javAne kadApi yogya nathI te abhavya ema be bheda che. (12) jinezvara paramAtmAnA dharma uparanI ruci-zradhdhA-prIti te samyakatva, tenA traNa bhedo che. upazama, kSayopazamu ane kSAyika, samyakatvanA grahaNathI tenA pratipakSabhUta mithyAtva, sAsvAdana ane mizra paNa levAya che ema kula 6 bhedo che. (13) dIrghakAlikI saMjJA jeone che te saMjJI, A saMjJA jeone nathI te asaMjJI. ema be bheda che. (14) ojAhAra-lomAhAra ane kavalAhAra A traNa prakAranA AhAramAMthI koipaNa AhAra jeone che te AhArI, ane koipaNa AhAra jeone nathI te aNAhArI. AhArInA grahaNathI tenA pratipakSabhUta aNAhArI paNa samajI levA. utpattinA prathama samaye tejasa zarIra dvArA je AhAra levAya te ojAhAra, zarIranI romarAjI dvArA je AhAra levAya te lokAhAra, ane koLIyA rUpe je AhAra levAya te kavalAhAra-devanArakIne kavalAhAra hoto nathI. prazna- jJAna mArgaNAmAM mati-ajJAna Adi pratipakSabhUta mArgaNA kema levAya che? te ja pramANe saMyamamAM asaMyama, samyakatvamAM mithyAtva, bhavyamAM abhavya, saMjJImAM asaMjJI ane AhArImAM aNAhArI ema virodhI mArgaNA vivakSita mArgaNAmAM kema levAya che ? Page #17 -------------------------------------------------------------------------- ________________ tRtIya karmagraMtha uttara- mUla 14 mArgaNAomAMnI koi paNa eka mArgaNAmAM sarva saMsArijIvono samAveza levo che te AzayathI pratipakSabhUta bheda paNa te mArgaNAmAM levAya che. A gAthAnI avacUrNimAM kahyuM che ke vatuzasvapa mA sthAneSa pratye sarvasAMsArisadArthamiti | A pramANe cauda mUla mANAnA uttarabhedo kula 62 thAya che. te 6ra bhedo upara guNasthAnaka vAra baMdhasvAmitva ahIM samajAvavAmAM Avaze. gatinA 4 vedanA 3 darzananA 4 saMjJInA 2 indriyanA 5 kaSAyanA 4 vezyAnA 6 AhArInA ra kAyanA 6 jJAnanA 8 bhavyanA 2 kula bhedo yoganA 3 saMyamanA 7 samyakatvanA 6 62 thAya che. have uparokta bAsaTha mArgaNA upara guNasthAnakavAra baMdhasvAmitva kahevAnuM che. temAM ghaNI-ghaNI karmaprakRtio baMdhamAMthI kADhavAnI che ane ghaNI ghaNI umeravAnI che te tamAma prakRtio vAraMvAra lakhavAthI graMtha moTo thai jAya, ane bhaNanArane paNa arucikAraka banI jAya. te mATe vAraMvAra umerAtI ane dUra karAtI prakRtione kramazaH goThavIne saMjJA banAvI Ape che ke jethI jyAM jeTalI prakRtio ochI karavI hoya ke umeravI hoya tyAM te te prakRtimAMthI prathama prakRti lakhI pAchaLa saMkhyA lakhavAthI prathama karmagraMthamAM samajAvelI saMjJAnI jema teTalI prakRtionI vadhaghaTa saraLa rIte thaI zake. saraLatA mATe A saMjJAkrama banAvyo che. 2 II jiNa suraviuvvAhAradu, devAu ya nirayasuhumavigalatigaM / egidi thAvarAyava, napu-micchaM huMDa chevaTuM // 3 // aNamajjhAgiisaMghayaNa-kukhaganiyaitthiduhagathINatigaM / ujjoya tiridurga, tirinarAu narauraladugarisahaM // 4 // yugmam 1. A bIjI gAthA bRhadbandhasvAmitva karmagraMthanI che A karmagraMthanI nathI. upayogI hovAthI ahIM kahI che. avacUrNimAM A gAthA pahelI gAthAnI TIkAmAM che. jethI AMka 1 ocho che tyAM kula 24 gAthA che. Page #18 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 17 bandhasvAmitva (jinasuravaikriyAhArakadvikAni devAyuzca narakasUkSmavikalatrikam ekendriyasthAvarAtapa-napuMsakamithyAhuNDakasevArtam ) anamadhyAkRtisaMhanana-kukhaganIcastrIdurbhagastyAnaddhitrikam, udyotatiryadvikaM, tiryagnarAyurnaraudArikadvikarSabham) zabdArtha= na= jinanAmakarma, suravirUdhyAhArakuna devadvika, vaikriyaddhika, ane AhArakaDhika, sevA ane devAyuSya, narasuvimAtA = narakatrika, sUkSmatrika, ane vikalendriyatrika, driekendriyajAti, thAvarIyarvaka sthAvara-Atapa napura napuMsakaveda, umaU= mithyAtva, DuMka huDaka, chevaTuM- chevaTuM saMghayaNa, 3LamaTTAsiMdhaM= anaMtAnubaMdhI cAra, madhyanAM cAra saMsthAna ane cAra saMghayaNa, rava = azubhavihAyogati. niya= nIcagotra, sthi= strIveda, sudAthI tirAMdaurbhAgya trika ane thINadhdhitrika, 3no udyota, tiri, tiryaMcadvika, tirinarI3=tiryaMcAyuSya ane manuSyAyuSya, nara3rakunA= manuSyaddhika ane audArikahika, risa vajURSabhanArAca, yu A banne gAthA sAthe che. gAthArtha- jinanAma, devadrika, vaikriyadrika, AhArakaddhika, devAyuSya, narakatrika, sUkSmatrika, viklendriyatrika, ekendriyatrika, (ekendriyajAti, sthAvara-Atapa) -napusaMkaveda, mithyAtva, huMDaka, chevaTThasaMghayaNa || 3 || anaMtAnubaMdhI cArakaSAya, madhyanAM cAra saMsthAna, madhyanAM cAra saMghayaNa, azubha vihAyogati, nIcagotra, strIveda, daurbhAgyatrika, thINadhdhitrika, udyota, tiryaMcaddhika, tiryaMcAyuSya, manuSpAyuSya, manuSyadrika, audArikadvika, ane vajU8SabhanArA saMghayaNa. | 4 | A banne gAthA sAthe jANavI. vivecana- A banne gAthAmAM kula 55 prakRtio jaNAvI che. teono krama evI rIte graMthakArazrIe goThavyo che ke jyAM jyAM jeTalI jeTalI ochI-vadhatI karavI hoya tyAM tyAM te te prathama prakRti lakhI St. Page #19 -------------------------------------------------------------------------- ________________ tRtIya karmagraMtha pAchaLa saMkhyAvAcaka zabda joDavAthI teTalI prakRti samajI levAya. udAharaNa tarIke pAMcamI gAthAmAM Ave che ke "devadvika Adi 19 ochI karavI'" eTale A banne gAthAmAM jyAM devadvika che tyAMthI gAthAmAM kahelA krama pramANe AtapanAmakarma sudhInI 19 ochI karI levI. ogaNIsa prakRtionAM nAmo lakhavAnI jarUra rahetI nathI. A eka saMketasthAna che. AvA saMketathI sarvaThekANe yathAyogya saMkhyA samajI zakAya che. te paMcAvana prakRtio gAthAnA krame A pramANe jANavI. 18 (1) jinanAma, (2) devagati, (3) devAnupUrvI, (4) vaikriyazarIra (5) vaikriyaaMgopAMga, (6) AhArakazarIra, (7) AhAraka aMgopAMga, (8) devAyuSya, (9) nakagati, (10) narakAnupUrvI, (11) narakAyuSya, (12) sUkSma, (13) aparyApta, (14) sAdhAraNa, (15) beindriya, (16) teindriya, (17) carindriyajAti, (18) ekendriya, (19) sthAvara, (20) Atapa, (21) napuMsakaveda, (22) mithyAtva, (23) huMDakasaMsthAna ane (24) chevaTuM saMghayaNa, ema pahelI gAthAmAM 24 prakRtio che. (25-26-27-28) anaMtAnubaMdhI cAra kaSAya, (29-30-31-32) madhyanAM cAra saMsthAna, (33-34-35-36) madhyanAM cAra saMghayaNa, (37) azubhavihAyogati, (38) nIcagotra, (39) strIveda, (40-41-42) daurbhAgya-dusvara-anAdeya, (43-44-45) nidrAnidrA-pracalA pracalA, thIrNodgha, (46) udyota, (47) tiryaMcagati, (48) tiryaMcAnupUrvI, (49) tiryaMcAyuSya (50) manuSyAyuSya, (51) manuSyagati, (52) manuSyAnupUrvI, (53) audArikazarIra, (54) audArikAMgopAMga, ane (55) vaRRSabhanArAcasaMghayaNa. ema bIjI gAthAmAM 31 prakRtio che. have pachInI gAthAomAM jyAM je saMketa batAvavAmAM Ave tyAM te prakRtithI teTalI saMkhyAvALI prakRtio uparoktamAMthI levI. // 3-4 // Page #20 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bandhasvAmitva 19 have bAsaTha mArgaNAmAM sauthI prathama narakagatimAM baMdhasvAmitva samajAve che. suraiguNavIsavajaM, igasau oheNa baMdhahiM nirayA / tittha viNA micchi sayaM, sAsaNi napu cau viNA channuI // 5 // (suraikonaviMzativarjamekazatamoghena badhnanti nirayAH / tIrthaM vinA mithyAtve zataM, sAsvAdane napuMsakacatuSkaM vinA SaNNavatiH) zabdArtha= suradevaddhika Adi, muvIsa ogaNIsa prakRtio, vinaMvarjIne, sa3- ekaso eka, gore= odhe, vaMthardika bAMdhe che, nirayana nArakInA jIvo, tirthItIrthakara nAmakarma, viMI= varjIne, miccha= mithyAtve, saso prakRtio, sALasAsvAdane, napu3- napuMsaka catuSka, vaLA= vajIne, i-nu chanuM prakRtio baMdhAya che. gAthArtha prathamanI traNa narakanA jIvo devadrika Adi 19 prakRtio varjIne oghe 101 prakRtio bAMdhe che. temAMthI tIrthakara nAmakarma vinA mithyAtve so prakRti bAMdhe che. ane sAsvAdane napuMsaka catuSka vinA cha-- karmaprakRtio bAMdhe che. te paI vivecana- cauda mUlamArgaNAmAMthI prathama gatimArgaNA zarU kare che. gatimArgaNAnA naraka-tiryaca-manuSya ane deva ema cAra bheda che. tethI te cAramAM prathama narakagatimAM baMdhasvAmitva zarU kare che. ratnaprabhAzarkarAmabhA Adi kula sAta naraka pRthvIo che. ahIM gAthAmAM "niraya'' zabda hovAthI sAte nArakI laI zakAya che. paraMtu chaThThI-sAtamI gAthAmAM cothI-pAMcamI-chaThThI ane sAtamI naraka mATe bhinna-bhinna baMdhasvAmitva Ave ja che eTale ahIM prathamanI traNa narakagati samajavI. prathamanI traNa narakapRthvInA jIvo devaddhika Adi (trIjI-cothI gAthAmAM jaNAvelA krama pramANe) 19 prakRtio vinA 101 karmaprakRtio odhe (sAmAnyathI) bAMdhe che. 1 thI 4 guNasthAnakomAM vartatA prathamanI traNa narakanA sarva jIvone AzrayI A baMdha saMbhavI zake che. Page #21 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 20 tRtIya karmagraMtha prathamanI traNa narakanA jIvo marIne saMjJI paMcendriya paryApta tiryaMcamanuSyanA bhavamAM ja janme che. bAkInA ekendriya-vikalendriya-aparyAptA paMcendriya tiryaMca-manuSya, deva athavA nArakInA bhavomAM janma pAmatA nathI. tethI te te bhavone yogya evI devadvika-vaikriyadvika, devAyuSya, narakatrika, sUkSmatrika, vikalendriyatrika, ekendriyajAti, sthAvara ane Atapa ema 17 prakRtio A jIvo bhavapratyayathI ja bAMdhatA nathI. AhArakakrika apramAdI saMyamajIvana hoya tyAre ja baMdhAya che nArakImAM saMyama che ja nahIM mATe nArakone AhArakakrikano baMdha nathI. A rIte 19 prakRtio odhe prathama traNa narakamAM baMdhAtI nathI. A 19 mAM be AyuSyakarmanI che ane zeSa 17 nAmakarmanI che. mATe nArakInA jIvo audhe AyuSyanI zeSa 2, ane nAmakarmanI zeSa 50 bAMdhe che. temAMthI pahele guNaThANe tIrthaMkara nAmakarma vinA 100 prakRtio A 3 narakanA jIvo bAMdhe che. kAraNake tIrthaMkara nAmakarma samyaktva hoya tyAre ja baMdhAya che. te 100 mAMthI napuMsakacatuSka vinA sAsvAdana guNasthAnake prathamanI 3 narakanA jIvo 96 karmaprakRtio bAMdhe che. napuMsaka catuSkano baMdha mithyAtvanA nimitte thAya che ane mithyAtva phakta pahelA ja guNaThANe hoya che tethI bIje guNaThANe mithyAtva hetu na hovAthI napuMsaka catuSTha baMdhAtuM nathI. prazna- mithyAtvanA nimitte narakatrika Adi 16 baMdhAya che ema bIjA karmagraMthamAM kahyuM che to 16 ochI karavI joie, tene badale napuMsaka catunI cAra ja kema ochI karo cho ? uttara- narakatrika Adi bAkInI 12 prakRtio to ove je 19 ochI karI che temAM AvI ja gai che. eTale te 12 prakRtio bhavanA nimitte ja na baMdhAtI hovAthI prathamathI ochI karelI ja che. mATe zeSa bAkI hatI te napuMsakacatuSka ja ochuM karyuM che. tethI bIje guNaThANe prathamanI traNa narakanA jIvo 96 karmaprakRtio bAMdhe che. pa Page #22 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bandhasvAmitva 21 viNu aNachavIsa mIse, bisayari sammami jiNanarAu juyA / iya rayaNAisu bhaMgo, paMkAisu titthayarahINo // 6 // (vinA'naSaDviMzatirmizre, dvAsaptatiH samyaktve jinanarAyuryutA / iti ratnAdiSu bhaGgaH, paGkAdiSu tIrthaGkarahInaH ) zabdArtha= vidhu vinA, machavIsa- anaMtAnubaMdhI Adi chavvIsa prakRtio, mIseka mizraguNasthAnake, visari- bahotera prakRtio, sammafma= aviratasamyaka tvaguNaThANe, una na2T3= tIrthakara nAmakarma ane manuSyAyuSya, guyA = sahita karavAthI, ca= A pramANe raNajJikuM= ratnaprabhA Adi nArakImAM, baMdhano prakAra jANavo, paMphisu= paMkaprabhA Adi bAkInI nArakImAM tisthayaLotIrthakara nAmakarma vinA baMdha jANavo. gAthArtha- anaMtAnubaMdhI Adi chavvIsa prakRtio vinA trIje guNaThANe prathamanI 3 narakanA jIvo 70 bAMdhe che ane tIrthaMkara nAmakarma tathA manuSpAyuSya yukta karavAthI 72 prakRtio aviratasamyagdaSTi guNaThANe bAMdhe che. A prakAra mAtra prathamanI ratnaprabhA Adi traNa narakamAM jANavo. paMkaprabhA AdimAM A ja baMdha tIrthaMkara nAmakarma vinA jANavo. | 6 || - vivecana- anaMtAnubaMdhI saMbaMdhI cAra kaSAyathI prAraMbhIne (3-4 gAthAmAM batAvelA krama pramANe) manuSpAyuSya sudhInI kula 26 prakRtio prathamanI traNa narakanA jIvo trIje guNaThANe bAMdhatA nathI. tethI 96mAMthI ra6 bAda karatAM trIje guNaThANe 70 bAMdhe che. A chavvIsa prakRtiomAM paccIsa prakRtio anaMtAnubaMdhI kaSAyanA nimitte ja baMdhAya che. ane anaMtAnubaMdhI kaSAyano udaya trIje guNaThANe hoto nathI. tethI trIje te paccIsa prakRtio baMdhAtI nathI. tathA trIje guNaThANe koi paNa bhavanuM. AyuSya baMdhAtuM nathI. tethI 26 ochI thAya che. Page #23 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 22 tRtIya karmagraMtha tathA cothA guNaThANe tIrthaMkaranAmakarma ane manuSyAyuSya e beno baMdha vadhAre thAya che. tethI 72 prakRtio baMdhAya che. samyakatva hovAthI A banne prakRtio prathamanI traNa narakanA jIvo bAMdhe che. te sarvamAM karmavAra aMka A pramANe che. prathama traNa narakamAM baMdhasvAmitva naM. guNasthAnakI kula | zA| da | va | mo | A| nA | go aMtana baMdhAya tevI baMdhAya | prakRtio |10| | 9 | 2 | 26[ pa ra pa 19 mithyAtve | 100/5 | 9 | ra | 26 | 2 | 4 ra pa 1+1=20 ra sAsvAdane | 6 | 5 | pi ri0+4=44 4 mize | 70 | 5 | 6 | 32 1 5 24+26=50 4 avirata | 72 | | 6 | 2 | 10 | 1 | 3 1 5 50-2=48 upara je baMdha svAmitva samajAvavAmAM AvyuM te ratnaprabhA, zarkarA prabhA ane vAlukAprabhA ema prathamanI traNa narakamAM samajavuM, tyArabAda paMkaprabhA, dhUmaprabhA, ane tamaHprabhA ema cothI, pAMcamI ane chaThThI narakapRthvInA jIvo tIrthakara nAmakarma vinA A ja prakRtio bAMdhe che. kAraNake prathamanI traNa narakamAMthI nIkaLela AtmA ja tIrthaMkara thAya che. tethI nIcenI nArakIomAM tIrthaMkara nAmakarmanA baMdhane yogya vizudhdhi na hovAthI othe 101ne badale 100 ane cothe guNaThANe 72 ne badale 71 prakRtio baMdhAya che ane te nAmakarmamAMthI ochI samajI levI. bAkIno baMdha cAre guNaThANe pahelI traNa narakanI jema ja samajavo. / 6 In ajiNamaNuAu ohe, sattamie naraduguccaviNu micche / iganavaI sAsANe, tiriAu napuMsacauvajaM // 7 // (ajinamanujAyuroghe saptamyAM naradvikoccairvinA mithyAtve / ekanavatiH sAsvAdane, tiryagAyurnapuMsakacatuSkavarjam ) Page #24 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bandhasvAmitva zabdArtha sAtamI narakamAM tIrthaMkaranAmakarma ane manuSyAyuSya vinA othe 99 baMdhAya che. manuSyaddhika ane uccagotra vinA mithyAtve 96 baMdhAya che. ane tiryaMcAyuSya tathA napuMsakacatuSka varjIne sAsvAdane 91 prakRtio baMdhAya che. . 7II vivecana- sAtamI narakanA jIvo othe tIrthakara nAmakarma tathA manuSpAyuSya bAMdhatA nathI tethI 101 mAMthI be prakRti bAda karatAM othe 99 bAMdhe che. kAraNa ke cothI-pAMcamI ane chaThThI nArakImAM jo tIrthakara nAmakarma yogya baMdhanA adhyavasAyo nathI to sAtamI nArakImAM to hoya ja kyAMthI ? mATe tIrthakara nAmakarmano baMdha nathI. tathA sAtamI nArakImAMthI nIkaLelA jIvo niyamA tiryaMcagatimAM ja jAya che. manuSyagatimAM jatA nathI mATe manuSyAyuSya paNa bAMdhatA nathI. A be vinA othe 99 prakRtio baMdhAya che. mithyAtva guNasthAnake 99 mAMthI manuSyaddhika ane ucca gotra ema traNa vinA 96 prakRtio baMdhAya che. sAtamI narakanA jIvo marIne manuSya thatA nathI eTale jyAM sudhI tiryaMcagati prAyogya baMdha thato hoya tyAM sudhI manuSyagati prAyogya manuSya trika ane uccagotrakarma A cAre prakRtio A jIvo bAMdhatA nathI. mATe othe jema manuSyAyuSyano baMdha ocho karyo che tema tyAM ja (othe ja) manuSyaddhika ane uccagotra A traNa karma paNa ochAM karavAM ja joie, paraMtu trIjA-cothA guNaThANe tiryaMca prAyogya baMdhaviccheda thayA pachI A jIvo kaMIka vizudhdha hovAthI tathA anya koIgati prAyogya baMdha rahyo na hovAthI manuSya prAyogya nAmakarma ane gotrakarma bAMdhe che. kAraNa ke deva-naraka prAyogya baMdha bhavasvabhAve ja nathI ane tiryaMca prAyogya baMdha bIjA guNaThANA pachI guNa- pratyayika viccheda pAmela che tethI trIjA-cothA guNaThANe manuSya prAyogya nAma-gotrano baMdha thAya che. tethI A traNa prakRtio trIje-cothe AvavAnI hovAthI othe baMdhamAM hoya che. pahele bIje guNaThANe tiryaMca prAyogya prakRtiono baMdha saMbhavI zake che tethI A traNa prakRtio tyAM baMdhAtI nathI. Page #25 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 2 4 tRtIya karmagraMtha prazna- sAtamI nArakInA jIvo marIne manuSya to thatA ja nathI ane tethI manuSyAyuSya to bAMdhatA ja nathI to AyuSyabaMdha vinA manuSyaddhika ane uccagotra kema baMdhAya ? ane jo baMdhAya to gatiAnupUrva ane uccagotra bAMdhela hovAthI te jIva marIne manuSya kema na thAya ? uttara- gati- AnupUrvI ane uccagotra A traNamAM ra nAmakarma ane 1 gotrakarmanI prakRtio che. AThamA guNaThANAnA chaThThA bhAga sudhI jIvane koipaNa bhavane yogya gati-jAti-zarIra-aMgopAMga Adi nAmakarma ane gotrakarma baMdhAya ja che. te baMdhAvAthI te bhavamAM javuM ja paDe evo niyama nathI, apavartanA-udIraNA ane saMkrama Adi karaNo vaDe te bAMdhelA karmo rasodayathI bhogavyA vinA paNa vadha-ghaTa ane kSaya karI zakAya che. tathA pradezodayathI paNa bhogavI zakAya che. uditamAM stibUka saMkramathI saMkramAve che. mAtra AyuSya karma ja bhava apAvanAra che. eTale jo AyuSyakarma bAMdhyuM hoya to te te bhavamAM javuM ja paDe che. bAMdhyA pachI teno pheraphAra thato nathI. mATe sAtamI nArakInA jIvo marIne manuSyamAM na jatA hovAthI cAre guNaThANe manuSyAyuSya bAMdhatA nathI. paraMtu trIjecothe guNaThANe naka-tiryaMca ane devagati prAyogya nAmakarma ane gotrakarma na baMdhAtuM hovAthI manuSyagati prAyogya nAmakarmAdi bAMdhe che. je AyuSya bAMdhyuM hoya tenI ja gati-jAti AkhA bhava sudhI baMdhAya evo niyama nathI. phakta evo niyama che ke-je kALe AyuSya baMdhAtuM hoya te kALe te aMtarmuhUrta mAtra niyamA te ja bhavayogya gati-jAti-zarIrAdi baMdhAya che. paraMtu AkhA bhavamAM te ja nAmakarma baMdhAya evo niyama nathI. jema zreNika mahArAjA-kRSNa mahArAjA Adi AtmAoe narakAyuSya jyAre bAMdhyuM tyAre narakagati-Adi te bhava yogya nAmakarma-gotrakarma bAMdheluM. paraMtu tyArabAda kSAyikasamyakatva pAmyA che. ane samyakatvI manuSya-tiryaMco niyamA devagatiprAyogya ja baMdha kare che tethI teoe paNa narakAyuSya Page #26 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 25 bandhasvAmitva bAMdhela hovA chatAM, narakamAM javAnuM hovA chatAM devagati prAyogya ja gati-jAti-zarIra- Adi nAmakarma AkhA manuSyanA bhavanI samApti sudhI bAMdheluM che. tema ahIM sAtamI narakamAM paNa samyakatva hovAthI manuSyagati prAyogya gati-jAti-zarIra-gotra Adi nAmakarmAdi baMdhAya che. saMkSepamAM vAtano sAra e che ke AyuSyabaMdha kALe ja AyuSyanI sAthe te te bhava yogya nAmakarma-gotrakarma baMdhAya evo niyama che. paraMtu AyuSya bAMdhyA pachI ke pUrve adhyavasAyo ane guNavattA pramANe anya bhava yogya paNa nAmakarma ane gotrakarmAdi baMdhAya che. A pramANe sAtamI nArakInA jIvo olve 99 ane pahele 96 prakRtio bAMdhe che. temAMthI tiryaMcAyuSya ane napuMsakacatuSka vinA sAsvAdane 91 bAMdhe che. kAraNa ke sAtamI nArakInA jIvo parabhavane yogya AyuSyakarma pahele guNaThANe ja bAMdhe che. ane napuMsakacatuSka mithyAtva pratyayika ja che tethI bIje guNaThANe A pAMca prakRtio baMdhAtI nathI zeSa 91 baMdhAya che. I7 have sAtamI narakanA jIvo trIje. cothe guNaThANe keTalI karmaprakRtio bAMdhe? te jaNAve cheanncuviisvirhiyaa, sanaraduguccA ya sayari mIsaduge / satarasao ohi micche, pajatiriyA viNu jiNAhAraM // 8 // (anacaturviMzativirahitAH, sanaradvikoccau ca saptatirmizradvike / saptadazazatamoghe mithyAtve paryAptatiryaMJco vinA jinAhAram ) zabdArtha= 33vaviradiyA= anaMtAnubaMdhI vagere 24 prakRti vinA, sanara humuvI= manuSyaddhika ane uccagotra sahita, ri= sIttera prakRti, mIsa = mizra ane avirati ema be guNaThANe baMdhAya che. saMtaro = ekaso sattara, di= odhe, miche= mithyAtve, pagnatiriyA= paryAptA tiryaMco, vipu= vinA, nidi jinanAma ane AhArakaTrika. Page #27 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 2 tRtIya karmagraMtha gAthArtha- sAtamI narakanA jIvo mizra ane avirati guNaThANe anaMtAnubaMdhI Adi 24 vinA ane manuSyaddhika tathA uccagotra sahita 90 prakRtio bAMdhe che. paryApta tiryaMco othe tathA mithyAtve jinanAma ane AhArakaddhika vinA 117 prakRti bAMdhe che. 8 in vivecana- sAsvAdana guNasthAnake sAtamI narakanA jIvo je 91 prakRti bAMdhe che temAMthI anaMtAnubaMdhI Adi (3-4 gAthAmAM kahelA krama pramANe) tiryaMcAnupUrvI sudhInI 24 prakRtio ochI karI manuSyaddhika ane uccagotra umeratAM 91-24 = 67+3 = 70 prakRtio trIjA tathA cothA guNa sthAnake bAMdhe che. anaMtAnubaMdhI Adi 24 prakRtio anaMtAnubaMdhInA nimitte baMdhAnArI hovAthI ane trIje-cothe guNaThANe anaMtAnubaMdhIno udaya na hovAthI ra4 baMdhAtI nathI tathA trIjA-cothA guNaThANe deva-naraka ane | tiryaMcaprAyogya baMdha na hovAthI manuSya prAyogya manuSyaddhika ane uccagotra bAMdhavI ja paDe che. mATe baMdhamAM umerAya che. sAtamI narakanA jIvo marIne manuSyamAM na jatA hovA chatAM AThamA guNaThANAnA chaThThA bhAga sudhI koine koi bhavaprAyogya baMdha thato ja hovAthI A traNa umerI che. A pramANe narakagati mArgaNAnuM baMdhasvAmitva ahIM pUrNa thAya che. cothI-pAMcamI ane chaThThI narakanA jIvonA baMdhasvAmitvanuM yatra niM.guNasthAnaka baMdha jJAnA darzanAvida | moha Ayu nAma gotra aMtabiMdhane ayogya | 100/5 | | | 26 | 2 | | 20 1 mithyAtve T200 u Te iz zez | | |20 othe 2 |sAsvAdane | 96 pa ] Jra | 24 | 2 |47 2 | pa ] 20+4=44 | |mizra || 90 | 70 pa | 1 |pa 24+26=50 4 avirata 71 5 19 1 |pa |pa0-1=49 Page #28 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bandhasvAmitva 2 ) sAtamI narakanA jIvonA baMdhasvAmitvanuM yatra 1 guNasthAnaka baMdha | zA. daza | vada mAha | AyA nAma | mAtra aMta) baMdhana apAya othe 1 | mithyAtve dhAt T et | 21+2=24 | sAsvAdana | 91 5 | | | | |4|1 45 | 1 | 5 | 24+2=29 mizra (70 | pa 22 | 1 | 5 | 29+24= 52-1=50 4 | avirata [6 | 2 19 29+14= 5286=50 have tiryaMcagatimAM baMdhasvAmitva samajAve che. tiryaMco be prakAranA che paryAptA ane aparyAptA. je svayogya paryAddhio pUrNa karyA pachI ja mRtyu pAmanAra che te (labdhi) paryAptA, ane je adhurI paryAptie mRtyu pAmanAra che te (labdhi) aparyAptA. paryApta nAmakarma ane aparyApta nAmakarmano udaya labdhi paryAptA ane labdhi aparyAptAne AzrayIne ja hoya che. karaNaparyAptA ane karaNa aparyAptAne AzrayI paryApta-aparyApta nAmakarmano udaya hoto nathI. labdhi paryApta tiryaMcAne 1 thI 5 guNasthAnaka hoya che ane labdhi aparyApta tiryaMcone mArI paheluM ja guNasthAnaka hoya che. te bannemAMthI prathama labdhi paryAptane AzrayI baMdhasvAmitva kahe che. tIrthaMkara nAmakarma ane AhArakaddhika ema kula 3 prakRti vinA paryApta tiryaMco othe ane mithyAtve 117 karmaprakRtio bAMdhe che. tiryaMcagatimAM tIrthakara nAmakarmanA baMdhano niSedha hovAthI te baMdhAtuM nathI. : tIrthakara nAmakarma sarvajIvone jainazAsananA rasika banAvavAnI bhAvanAthI jIva chellethI trIjA bhavamAM bAMdhe che te vakhate niyamo manuSya ja hoya che. kAraNake te jIva ja viziSTa dharma pAmelo hovAthI tene ja parane dharma pamADavAnI AvI umadA bhAvanA Ave che. chello bhava tIrthaMkarapaNAno Page #29 -------------------------------------------------------------------------- ________________ tRtIya karmagraMtha hovAthI manuSya ja che. vacceno bhava bAMdhelA AyuSya pramANe naraka athavA devano ja hoya che. tathA samyaktva pAmyA pachI AyuSya bAMdhe to niyamA manuSyabhavamAM devanu, ane devabhavamAM manuSyanuM ja baMdhAtuM hovAthI A ja bhavo hoya che. A rIte manuSya-deva (athavA naraka) ane manuSya bhavono ja saMbhava hovAthI tiryaMcagatimAM tIrthaMkaranAmakarma baMdhAtuM nathI. tathA saMyama na hovAthI AhArakaTrika paNa baMdhAtuM nathI. zeSa ekaso sattara karmaprakRtio paryApta tiryaMco odhe tathA mithyAtve bAMdhe che. II II 28 have paryAptA paMcandri tiryaMco sAsvAdanAdi guNasthAnake keTalI bAMdhe te jaNAva chevinnu narayasola sAsaNi, surAu aNa egatIsa viNu mIse / sasurAu sari samme, bIyakasAe viNA dese // 9 // (vinA narakaSoDaza sAsAdane, surAyuranaikatriMzataM vinA mizra / sasurAyuH saptatiH samyaktve, dvitIyakaSAyAnvinA deze ) zabdArtha= vidyu=vinA, narayo =nakaddhikAdi soLa, sALi= sAsvAdane, surA'=devAyuSya, baLAtIsa=anaMtAnubaMdhI Adi ekatrIsa, viSNu= vinA, mIse=mizraguNaThANe, sasurA'=devAyuSya sahita, sari=sIttera prakRtio, sa=avirata samyaka tvaguNaThANe, nauyasA=bIjA kaSAya, vi=vinA, vese= dezivarati guNaThANe. gAthArtha- narakatrikAdi 16 prakRti vinA 101 prakRtio sAsvAdane, anaMtAnubaMdhI Adi 31 ane devAyuSya vinA mitre 69, devAyuSya sahita samyaktva 70, ane bIjA kaSAya vinA dezaviratie 66 prakRtio paryApta paMcendriya tiryaMco bAMdhe che. // 9 // vivecana- paryApta tiryaMco pahele guNaThANe 117 bAMdhe che. temAMthI narakatrika Adi (3-4 gAthAmAM kahyA mujaba naraka gatithI chevaTTA saMghayaNa sudhInI) 16 prakRtio vinA sAsvAdana guNaThANe 101 bAMdhe che. A 16 prakRtiono baMdha mithyAtvanA nimitte thAya che. ane Page #30 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 29 bandhasvAmitva sAsvAdane mithyAtvano abhAva che tethI tannimittaka A 16 prakRtiono baMdha thato nathI. 101mAMthI anaMtAnubaMdhI Adi (cothI gAthAmAM kahelI) 31 prakRtio ane devAyuSya ema kula 32 prakRtio nyUna karavAthI 69 karmaprakRtio mizra guNaThANe A paryApta tiryaMco bAMdhe che. temAM anaMtAnubaMdhIthI tiryaMcAyuSya sudhInI 25 prakRtiono baMdha anaMtAnubaMdhIno udaya hoya to ja thAya che. tenA nimittavALo baMdha che. mizra guNaThANe anaMtAnubaMdhIno udaya nathI, tethI tenA nimittavALo A 25no baMdha paNa trIje guNaThANe nathI. tathA manuSyAyuSyAdi bAkInI cha prakRtio manuSyaprAyogya che. ane tiryaMca-manuSyo mizrAdi guNaThANe jyAre Ave tyAre vizuddha pariNAmavALA hovAthI niyamo devagatiprAyogya ja baMdha kare che eTale manuSyagatiprAyogya A cha prakRtio paryAptatiryaMco bAMdhatA nathI. tathA trIje guNaThANe vartato jIva AyuSyakarmano baMdha na karato hovAthI bAkI raheluM devAyuSya paNa trIje guNaThANe A paryApta tiryaMco bAMdhatA nathI ema trIje guNaThANe zeSa 69 bAMdhe che. cothe guNaThANe AyuSyano baMdha thai zakato hovAthI samyagdaSTi tiryaMco devAyuSya bAMdhe che te umeratAM 70 prakRtio paryApta tiryaMco bAMdhe che, ane dezivarita guNaThANe apratyAkhyAnIya cAra kaSAya vinA 66 prakRti paryApta tiryaMco bAMdhe che. A kaSAya dezivaratino ghAtaka che eTale dezivarati guNaThANuM Ave tyAre A bIjA kaSAyano udaya hoto nathI. ane tenA udaya vinA teno baMdha paNa thato nathI mATe 66 baMdhAya che. mizra Adi guNasthAnakamAM vartatA tiryaMco ane manuSyo niyamA devagatiprAyogya ja baMdha kare che tethI manuSyagati-AyuSyaAnupUrvI-audArikakrika-vajraRRSabha nArAcasaMghayaNa A 6 prakRtio trIjA guNaThANAthI ja baMdhAtI nathI. tIrthaMkara nAmakarma to tiryaMco bhavanimitte Page #31 -------------------------------------------------------------------------- ________________ uO tRtIya karmagraMtha ja bAMdhatA nathI. mATe bIjA karmagraMthamAM trIje-cothe ane pAMcame guNaThANe je 74-77-67 baMdhAya che. emAMthI paryApta tiryaMco A traNe guNaThANe 69-70-66 prakRtio ja bAMdhe che. A paryApta tiryaMcAne pAMca ja guNaThANAM saMbhave che. eTale ahIM gAthAmAM pAMca ja guNasthAnakano baMdha kahela che. 9 paryApta tiryaMcagatinA baMdhasvAmitvanuM yatna naM. guNasthAnaka jJAnA darzanA vada. moha | Ayu nAma gotraaMta kula | baMdhane ayogya [4 64 Jra | 5 |117] 3 1 mithyAtve | 5 | | ra ) ra6 [4 64 | | |1173 othe ra siAsvAdane | pa pa1 T 5 ra | 24 | |3 mizra | | | 101] 3+16=19 | | 10+=51 | |iavirate 70 | pa1-1=pa0 T 50+4=54 5 dezavirate 15 | |31 | N | | 50+4=54 | have manuSyagati nAmanI trIjamArgaNAmAM baMdhasvAmitva jaNAve che - iya cauguNesu vi narA, paramajayA sajiNa ohu desAI / jiNaikkArasahINaM, navasau apajattatiriyanarA // 10 // (iti caturguNeSvapi narAH paramayatAH sajinamogho dezAdiSu / jinaikAdazahInaM navazatamaparyAptatiryaDnarAH) zabdArtha rU= A pramANe, 3/= cAre guNasthAnakomAM, viMga paNa, nara = manuSyo, param= paraMtu, niyA= aviratiguNaThANAvALA, nA-tIrthakara nAmakarma sahita, zuM= oghabaMdha, sAruM= dezavirati Adi guNasthAnakomAM, niphikSiIrasIka tIrthaMkara nAmakarmAdi 11 vinA, navasa3= ekaso nava prakRtio, maMtiriyanarI= aparyApta tiryaMca-manuSyo bAMdhe che. Page #32 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bandhasvAmitva 31 gAthArtha- manuSyagati mArgaNAmAM paNa cAra guNaThANAomAM A ja pramANe baMdha jANavo, paraMtu cothA avirati guNaThANAvALA manuSyo jinanAmakarma sahita baMdha kare che. dezavirati Adi guNaThANAomAM oghabaMdha samajavo, tIrthakara nAmakarmAdi 11 vinA bAkInI 109 prakRtio aparyApta tiryaca-manuSyo bAMdhe che. 10 vivecana- manuSyagati mArgaNAmAM tIrthaMkaranAmakarma ane AhAraddhika baMdhamAM AvavAnuM che eTale odhe 120 prakRtio baMdhAya che te mUlagAthAmAM kahI nathI to paNa guNasthAnakavAra kahelA baMdha uparathI svayaM samajI levuM. prathamanAM. cAra guNasthAnakomAM paryApta tiryaMcAnI jema ja baMdha jANavo. mAtra eTalo ja apavAda che ke cothA guNaThANe tiryaMco jinanAma bAMdhatA nathI ane manuSyo jinanAma bAMdhe che tethI 1 prakRtino baMdha vadhAre jANavo. A pramANe manuSyagatimAM othe 120, pahele 117, bIje 101, trIje 69, ane cothe 71 prakRtio baMdhAya che. paryApta manuSyo paNa mizrAdi guNasthAnakamAM hoya to vizuddhapariNAmavALA hovAthI tiryaMconI jema devagatiprAyogya ja baMdha kare che mATe manuSyagati prAyogya prakRtio bAMdhatA nathI. dezavirati Adi samasta guNaThANAomAM ghabaMdha eTale bIjA karmagraMthamAM kahyA pramANe baMdha jANI levo. kAraNa ke chaThThAthI samasta guNaThANAM manuSyagatimAM ja hoya che eTale bIjA karmagraMthamAM je kaMi baMdha kahyo che te manuSyagatimAM ja saMbhave che. dezavirati guNaThANuM tiryaMca-manuSya bemAM saMbhave che. paraMtu tiryacA karatAM manuSyagatimAM jinanAma karmano baMdha adhika hovAthI ghabaMdhanI jema 67 no baMdha thAya che. A pramANe paryApta manuSyo dezavirati Adi guNaThANAomAM anukrame 67-63-59-58-5-26-22-11-20-10-18-17- ane 1 prakRti bAMdhe che. tenuM yatra A pramANe che. Page #33 -------------------------------------------------------------------------- ________________ tRtIya karmagraMtha manuSyagatinA baMdhasvAmitvanuM yatra | . guNasthAnaka | zAnA darza. vada moha Ayu | nAma gotra aMtA baMdha yogya o | 5 | | | 120 (mithyAtva 117 sAsvAdane 5 9 2 | 24 | 3 | pa1 | 2 101 mizra 19 ] [ 31 | 1 | 3 | 1 | pa 71 | 3 | 1 4 avirata | dazavirata | di pramattasaMyata | amane | |6 | ! 19 ! 2 | 19 1 | | | | | 'ra 15 | 1 | | | 11 | | | | | | |31 | pa9-58 bAkIno baMdha bIjA karmagraMthanI jema samajavo. deva-narakanuM AyuSya jaghanyathI paNa 10000 varSanuM hoya che ane cha paryAptio pUrNa karatAM mAtra aMtarmuhUrta ja thAya che eTale te sarvajIvo niyama che paryApti pUrNa karIne ja mRtyu pAmanAra hovAthI labdhi aparyAptA hotA nathI. paraMtu manuSya-tiryaMco labdhi aparyAptA paNa hoya che. temAM mAtra paheluM ja guNasthAnaka hoya che. A aparyAptA tiryaMco ane manuSyo jinanAmakarma Adi 11 prakRti vinA dhe tathA mithyAtve 109 karmaprakRtio bAMdhe che. labdhi aparyApta avasthAmAM tevA prakAranI viziSTa zudhdhi ane azudhdhi na hovAthI deva-naraka prAyogya baMdha thato nathI. tethI devadrikavaikriyadrika-devAyuSya ane narakatrika baMdhAtuM nathI tathA samyakatva ane saMyama na hovAthI jinanAma tathA AhArakaddhika paNa baMdhAtuM nathI. zeSa 109 baMdhAya che. sAsvAdanAdi guNasthAnako ahIM nathI. Page #34 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 33 banyasvAmitva A pramANe naraka-tiryaMca ane manuSyagati ema 3 mArgaNA samajAvI. manuSya-tiryaMcagatimAM jo labdhi aparyApta na laie ane karaNa aparyApta laie to teo bhAvimAM cha paryApti pUrNa karyA pachI paryApta thavAnA hovAthI AvA karaNa aparyApta jIvomAM samyatva hovAthI tIrthakaranAmakarma tathA devadrika-ane vaikriyadvika ema 5 prakRtino vadhAre paNa baMdha saMbhave che tethI te jIvo 114 prakRtio bAMdhe che. A svaya samajI levuM. || 10 || have devagatine AzrayI baMdha jaNAve che nirayavva surA navaraM, ohe micche igiditigasahiyA / kappaduge vi ya evaM, jiNahINo joibhavaNavaNe // 11 // (nirayA iva surA navaramoghe mithyAtva ekendriyatrikasahitAH, kalpadvike'pi caivaM jinahIno jyotiSabhavanavane ) zabdArtha- niraa= nArakInI jema surI- devo bAMdhe che. navaparaMtu, mohe odhe, fma = mithyAtve, dvitiya sadiyA= ekendriyatrika sahita, pobe devalokamAM, viM= paNa, vaM= A pramANe, nArI = tIrthaMkara nAmakarma vinA, nomavAvaNe jyotiSa-bhavanapati ane vyaMtaramAM. gAthArtha devo narakagatinI jema bAMdhe che. paraMtu odhe ane mithyAtve ekendriyatrika sahita baMdha jANavo. prathamanA be devalokamAM A pramANe baMdha samajavo, paraMtu jyotiSa, bhavanapati ane vyaMtaramAM tIrthaMkaranAmakarma vinA baMdha jANavo. 11 In vivecana- have devagatimAM baMdha jaNAve che. temAM sauthI prathama saudharma-izAna nAmanA pahelA be devalokamAM baMdha samajAve che. ke narakagatinI jema devagatimAM baMdha jANavo. paraMtu ekendriyatrika sahita vadhAre baMdha kahevo. pahelA-bIjA devalokanA devo marIne mohanA vazathI Page #35 -------------------------------------------------------------------------- ________________ tRtIya karmagraMtha ratnomAM (pRthvIkAyamAM), vAvaDIomAM (akAyamAM), ane kamaLomAM (vanaspatikAyamAM) utpanna thAya che tethI te bhavane yogya ekendriyasthAvara ane Atama nAmakarma bAMdhe che. pahelI-bIjI ane trIjI narakanA jIvo devadvikAdi 19 vinA 101 othe bAMdhe che. tenI jema ahIM baMdha jANavo, paraMtu ekendriyatrikanA baMdhasahita baMdha jANavo eTale devadvikAdi 19 ochI na karatAM devadvikAdi 16 ja ochI karavI. mATe pahelA-bIjA devalokanA devo othe 104 bAMdhe che. mithyAtve tIrthaMkaranAmakarma vinA 103 bAMdhe che. bIje guNaThANe A ekendriyatrika na baMdhAtuM hovAthI napuMsakacatuSkanI sAthe ja baMdhamAMthI nIkaLI jAya che. mATe 96 baMdhAya che. trIje 70 ane cothe guNaThANe 72 baMdhAya che. ema pahelA-bIjA devalokamAM samajavuM. 34 bhavanapati-vyaMtara ane jyotiSa devo paNa pahelA-bIjA devalokanI jema ja baMdha kare che. kAraNa ke teo ratnomAM, vAvaDIomAM, ane kamaLomAM paNa utpanna thAya che. paraMtu tevA prakAranA devo tathAvidha vizudhdhinA abhAve tIrthaMkara nAmakarma bAMdhatA nathI. tethI odhe ane avirati samyaktvaguNaThANe tIrthaMkaranAmakarma baMdhAtuM nathI. mATe odhe 103, mithyAtve 103, sAsvAdane 96, mizra 70, ane avirate 71 bAMdhe che. / 11 / bhavanapati-vyaMtara ane jyotiSma devomAM baMdhanuM citra naM. guNasthAnaka zAnA darza. veda moha Ayu nAma gotra aMta kula othe 5 9 2 26|ra para 5 103 1 mithyAtva 5 52 ra 5 103 2 sAsvAdana 5 47 ra 5 96 3 mizra 5 32 1 4 avirata 32 1 5 9 9 6 LA ja ja lm ra 26 2 243 2 1920 19 1 ~ `m 5 5 70 71 Page #36 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bandhasvAmitva 3pa pahelA-bIjA devalokanA devomAM baMdhanuM citra. naM. guNasthAnaka jJAnA darza. veda moha Ayu nAma gotra aMta kula Aghe | pa | 9 | 2 | rada 2 pa3 | |104] mithyAtva | pa | 9 | ra | 26 | 2 pa2 | 2 | 5 103| |sAsvAdana | 5 | 9 | ra | 24] 2 [47 | 2 | 5 | -6 3 | mizra 5 | 6 | 2 | 10 | 0 |32 | 1 | 5 | 70 4 avirata | 5 | 6 | 2 | 10 | 1 |33 | 1 | pa, 72 have sanaskumArAdi devAnuM baMdhasvAmitva kahe che. "rayaNuvva saNaMkumArAi, ANayAI ujjoya caurahiyA / apajjatiriyavva navasaya-migiMdipuDhavijalataruvigale // 12 // " (ratnavatsanatkumArAdaya AnatAdaya udyotacaturvirahitAH / aparyAptatiryagvannavazatamekendriyapRthvIjalataruvikale) zabdArtha= raya= ratnaprabhA nArakInI jema, sabaMjmArAphu= sanaskumArAdi, kALADuM-Anata Adi devalokamAM, 3Moya3radiyA= udyotacatuSkathI rahita, 3pajJatiriyalva= aparyApta tiryaMconI jema, navayaMtra ekaso nava, rUDhipuvI nasaMtavAjo- ekendriya, pRthvIkAya, apakAya, vanaspatikAya, ane vikasendriya jIvo. gAthArtha- sanaskumArAdi devo ratnaprabhA nArakInI jema ja baMdha kare che. AnatAdi devalokanA devo udyotacatuSkarahita baMdha kare che. ekendriya, pRthvIkAya, apUkAya, vanaspatikAya ane vikasendriyanA jIvo aparyApta tiryaMconI jema 109 bAMdhe che. I/12 vivecana- trIjA sanaskumAra nAmanA devalokathI AThamA sahastrAra nAmanA devaloka sudhInA devo ratnaprabhA nAmanI prathama nArakInI jema Page #37 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 36 tRtIya karmagraMtha ja baMdha kare che. kAraNa ke jema nArakInA jIvo pRthvIkAyAdimAM jatA nathI tevI ja rIte A devo paNa prathamanA be devalokanA devo karatAM kaMika vadhAre nirmaLa hovAthI ratnomAM, vAvaDIomAM ke kamaLomAM janma pAmatA nathI. tethI ratnaprabhAnI jema ja oghe 101, mithyAtve 100, sAsvAdane 96, mizra 70 ane avirate 7ra prakRtio bAMdhe che. paraMtu AnatAdi (navamA Adi) devalokanA devo marIne niyamA manuSyagatimAM ja janme che tiryaMcagatimAM janmatA nathI tethI tiryaMcagatiprAyogya ''udyotacatuSka'" (udyotanAmakarma, tiryaMcadvika, ane tiryaMcAyuSya ema cAra karma prakRtio) bAMdhatA nathI. A cAra prakRtio othe mithyAtve ane sAsvAdane ja baMdhAya che mATe te te jagyAe A cAra prakRtiono baMdha ocho karavo. eTale AnatAdi devo othe 101 ne badale 97, mithyAtve 100 ne badale 96, sAsvAdane 96 ne badale 92, mitre 70, ane avirate 72 no baMdha kare che. A baMdha navamA Anata devalokathI bAramA acyutadevalokamAM tathA nava praiveyakamAM jANavo, anuttara vimAnamAM mAtra cothu ja guNasthAnaka che. eTale cothA guNasthAnake 72 prakRtino eka ja baMdha hoya che, te gAthAmAM jAduM kahela nathI paraMtu svayaM samajI levuM. kAraNa ke tyAM devo samyagdaSTi ja hoya che. trIjA devalokathI AThamA devalokanA baMdhanuM citra. moha Ayu nAma gotra aMta kula naM. guNasthAnaka jJAnA darza. veda dhe 1 |mithyAtve |2 |sAsvAdane 3 |mizre 4 |avirate 5 9 5 pa 9 5 9 5 11/ 2 26 2 50 ra pa 101 2 6 re 19 6 P 26 ra 24 19 *' ' C q 49 47 (1) 2 5 100 d 4 96 1 ma sy 1 1 70 72 Page #38 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bandhasvAmitva navamA devalokathI raiveyaka sudhInA devonA baMdhanuM citra. ni. guNasthAnaka zAnA darza. veda moha Ayu nAma gotra aMta kula odhe | 5 | | 26 | 1 | 47 | 2 | pa 1 mithyAtve ra sAsvAdane 3 mizra 4 avirate 19 | 1 | 33 | 1 | 5 | 72 1 | 46 anuttaravimAnavAsI devonA baMdhanuM citra. odhe | pa | 6 | 2 | 10 | 1 |33 | 1 | 5 | 72 samyatve | pa | 6 | 2 | 19 / 1 33 | 1 | 5 | 72 A pramANe devagatimAM kula pAMca prakAranuM baMdhasvAmitva jANavuM. (1) bhavanapati-vyaMtara-jyotiSka devAnuM, (2) pahelA bIjA devalokanA devonuM, (3) sanaskumArathI sahasAra sudhInA 3 thI 8 devalokanA devonuM, (4) AnatAdithI navagre veyaka sudhInA devonuM, ane (5) anuttaravimAnavAsI devAnuM baMdhasvAmitva bhinna bhinna jANavuM. naraka-tiryaMca-manuSya ane deva ema kula cAra gatimArgaNAnuM baMdhasvAmitva ahIM samApta thAya che. have indriyamArgaNA ane kAyamArgaNA A bannenuM baMdhasvAmitva. sAthe samajAve che. indriyamArgaNAnA ekendriya, beindriya, te indriya, caurindriya, ane paMcendriya ema pAMca bheda che ane kAyamArgaNAnA pRthvIkAya, akAya, teukAya, vAukAya, vanaspatikAya, ane trasakAya, ema kula cha bheda che. banne maLIne 5 + 6 = 11 mArgaNAnuM Page #39 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 38 tRtIya karmagraMtha baMdhasvAmitva kahe che. temAM sau prathama (1) ekendriya, (2) beindriya. (3) te indriya, (4) caurindriya, A cAra jAtimArgaNA, ane (5) pRthvIkAya, (6) aSkAya, (7) vanaspatikAya ema 3 kAyamArgaNA A pramANe kula A sAta mArgaNAmAM vartatA jIvo oche ane mithyAtvaguNaThANe aparyApta tiryaMca-manuSyonI jema ja tIrthaMkaranAmakarmAdi 11 prakRtio vinA 109 karmaprakRtio bAMdhe che. kAraNa ke A sAta mArgaNAnA jIvomAM atizaya nirmaLatA ke atizaya saMkuleza saMbhavato nathI. tethI devagatiprAyogya ke narakagatiprAyogya baMdha thato nathI. tathA samyakatva ane saMyama paNa nathI tenA kAraNe tIrthakara nAmakarma ane AhArakaddhika paNa baMdhAtuM nathI. mATe 11 vinA 109 prakRtio ghe ane mithyAtve baMdhAya che. have A ja sAta mArgaNAmAM sAsvAdana guNasthAnake keTalI prakRtio baMdhAya? te have pachInI 13 mI gAthAmAM kahevAya che. A sAta mArgaNAmAM phakta paheluM ane bIjuM ema be ja guNasthAnaka hoya che. mizra Adi zeSa guNasthAnako saMbhavatAM nathI. tethI tyAM baMdha kahevAze nahIM. /12 A ja sAta mArgaNAmAM sAsvAdane keTalI baMdhAya ? te kahe che. chanavai sAsaNi viNu, suhumatera kei puNa biMti cunvi| tiriyanarAUhiM viNA, taNupajattiM na jaMti jao // 13 // ("tApatti ja te naMti'' rUpa pAThaka) (SaNNavatiH sAsvAdane vinA sUkSmatrayodaza kecitpunarbuvanti caturnavatiH tiryagnarAyu( vinA tanuparyAptiM na yAnti yataH) zabdArtha chevatra nuM prakRtio, sAsaNa= sAsvAdana guNaThANe, vipu= vinA, suduMmara= sUkSmAdi 13, Dra= keTalAka AcAryo, pu= vaLI, viMti= kahe che, vanava= corANuM prakRtio, tiriyanarahiM= tiryaMcAyuSya ane manuSyAyu Sya, vighaTI= vinA, tapurSotta= zarIra paryApti, 7 naMti= purI karatA nathI, yata: = kAraNake, Page #40 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bandhasvAmitva 39 gAthArtha- A sAta mArgaNAvALA jIvo sUkSmAdi 13 prakRti vinA 96 karmaprakRtio sAsvAdane bAMdhe che. valI keTalAka AcAryo tiryaMcAyuSya ane manuSyAyuSya vinA sAsvAdane 94 prakRtio A jIva bAMdhe che ema mAne che. kAraNa ke sAsvAdana hote chate to te jIvo zarIraparyApti paNa pUrNa karatA nathI. 13 vivecana- ekendriyAdi 4 jAtimArgaNA ane pRthvIkAyAdi 3 kAyamArgaNA ema A sAta mArgaNAnA jIvo mithyAtva guNaThANe je 109 prakRti bAMdhe che temAMthI sUkSmanAmakarmAdi (3-4 gAthAmAM kahyA mujaba) 13 prakRti ochI karIe to bAkI rahelI 96 sAsvAdana guNasthAnake prakRtio bAMdhe che. jo ke mithyAtva karatAM sAsvAdane narakatrika Adi mithyAtvapratyayikI 16 prakRtio ochI karavI joie, paraMtu te 16 mAMnuM narakatrika prathamathI ja odhe ane mithyAtve ochuM thayeluM ja che tethI te vinA zeSa 13 ja ochI karavAmAM AvI che. mATe sAsvAdane 109- 13=96 baMdhAya che. ahIM graMthakArazrI potAnA vicArathI anya AcAryonA vicAro A bAbatamAM kaMIka bhinna che ema samajAvatAM kahe che ke keTalAka AcAryo A sAta mArgaNAmAM rahelA jIvo tiryaMcAyuSya ane manuSyAyuSya vinA 96 ne badale 94 bAMdhe che ema mAne che. te anya AcAryo AvA prakAranA potAnA vicArabhedamAM (94 no baMdha mAnavAmAM) potAnA taraphathI AvI yukti raju kare che ke A sAte mArgaNAmAM vartatA jIvo potAnA bhavamAM navuM upazama samyakatva pAmI zakatA nathI, tethI sAsvAdana bhAva pAmatA nathI. paraMtu gayA bhavamAM upazamasamyakatva prApta karatAM pahelAM A sAtamAMnI koI paNa mArgaNAmAM utpanna thavAnuM AyuSya bAMdhI lIdhuM hoya pachI upazama samyakatva prApta karI tene vamI cothe guNaThANethI sAsvAdana guNaThANe jAya, ane tyAM te bhavanuM AyuSya pUrNa thavAthI mRtyu pAmI uparokta sAta mArgaNAmAM sAsvAdana laine jAya to pUrvabhavathI Page #41 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 40 tRtIya karmagraMtha lAveluM AvA prakAranuM sAsvAdana A sAta mArgaNAomAM hoi zake che. paraMtu te sAsvAdana guNasthAnakano kALa phakta cha AvalikA ja che. ane prathama AhAraparyAmi eka samayamAM pUrNa thAya che paraMtu bIjI zarIraparyApti aMtarmuhUrte pUrNa thAya che. te zarIra paryApti pUrNa thatAM pahelAM to sAsvAdanano kALa alpa hovAthI sAsvAdana guNaThANuM cAlyuM jAya che. ane parabhavanuM AyuSya to AhAra-zarIra ane indriya paryApti pUrNa thayA pachI ja baMdhAya che. mATe jyAre sAsvAdana hoya che tyAre AyuSya baMdhAtuM nathI ane jyAre AyuSya baMdhAya che tyAre sAsvAdanano kALa pUrNa thai gayela hovAthI sAsvAdana cAlyuM jAya che- tethI tiryaMcAyuSya ane manuSyAyuSyano baMdha A sAta mArgaNAomAM sAsvAdane saMbhavato nathI. sUkSmanigodAdi koi paNa bhavamAM jaghanyathI 1 kSullabhavanuM (256 AvalikAnuM) AyuSya hoya che. temAMthI be bhAga gayA pachI ja parabhavanuM AyuSya baMdhAze, sAsvAdana to parabhavathI laine AveluM phakta cha ja AlikA Take che tethI paNa sAsvAdana guNaThANe A be AyuSyano baMdha saMbhavato nathI. ema anya AcAryo potAnA 94 nA baMdhanA pakSanI sidhdhi mATe AvI yukti Ape che. prazna- jo 94 no baMdha mAnanAra anya AcAryo potAnA pakSanI sidhdhi mATe uparokta yukti samajAve che to graMthakArazrI 96 nA baMdhanA potAnA pakSanI siddhi mATe zuM yukti Ape che? uttara- graMthakArazrInA abhiprAyane jaNAvanArI yukti mULa gAthAmAM nathI, tathA teoe ja A trIjA karmagraMtha upara svopajJaTIkA banAvelI hatI paraMtu Aje kyAMya te upalabdha nathI. paraMtu A trIjA karmagraMtha upara lakhAyelI avacUrNimAM Avo khulAso karyo che ke 96 no sAsvAdane baMdha mAnanArA AcAryo A sAta mArgaNAomAM sAsvAdanabhAva cha AvalikAne badale zarIra paryApti pUrNa thayA bAda paNa (AyuSya baMdhAya tyAM sudhI paNa) hoya che ema mAne che te avacUrNino pATha A pramANe che Page #42 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bandhasvAmitva 41 ayaM bhAvArthaH tiryagnarAyuSostanuparyAptyA paryAptaireva badhyamAnatvAt pUrvamatena zarIraparyAptyuttarakAlamapi sAsvAdanabhAvasyeSTatvAdAyurbandho'bhipretaH / iha tu prathamameva tannivRtterneSTaH iti SaNNavatiH tiryagnarAyuSI vinA matAntareNa caturnavatiH artha- bhAvArtha A pramANe che ke tiryaMcAyuSya ane manuSpAyuSya zarIra paryAptie paryApta thayelA jIvo vaDe ja (traNa paryApti pachI ja) baMdhAtuM hovAthI pahelA (96 nA baMdhavALA) mata pramANe zarIraparyApti pachI paNa sAsvAdanabhAva hoi zake che ema iccheluM (mAneluM) hovAthI sAsvAdanaguNaThANe AyuSyano baMdha saMbhavI zake che. ane vaLI ahIM (94 nA baMdhavALA pakSamAM) pahelethI ja te sAsvAdanabhAvanI nivRtti mAnI lIdhI hovAthI te AyuSyano baMdha mAnela nathI ethI je 96 che temAMthI be AyuSya vinA 94 no baMdha anya AcAryoe mAnyo che. prAcIna bandhasvAmitva nAmanA trIjA karmagraMthamAM paNa te karmagraMthanA graMthakArazrI pote potAnA abhiprAye 96 no baMdha jaNAve che ane pote ja matAntare anya AcAryo A jIvone 94 baMdhAya che ema mAne che A pramANe jaNAve che. te prAcIna karmagraMthanI gAthA 23-24 A pramANe che. sANA baMdhahiM solasa, nirayatigahINA ya mottu channauiM / ogheNaM vIsuttarasayaM ca paMciMdiyA baMdhe // 23 // iga vigaliMdI sANA, taNupajjattiM na jaMti jaM teNa / nara tirayAu abaMdhA, mayaMtareNaM tu cauNauiM // 24 pahelI gAthAmAM graMthakArazrI 96 no baMdha sAsvAdane jaNAve che ane bIjI gAthAmAM matAntare A be AyuSya vinA 94 no baMdha jaNAve che ane sAsvAdana hote chate zarIraparyApti paNa pUrNa thatI nathI A ja yukti mULagAthAmAM Ape che. 96 nA baMdhanI mAnyAtAmAM kaMi paNa yukti batAvatA nathI. amane lAge che ke navInagraMthakAra zrI devendrasUrIzvarajI mahArAja prAcIna karmagraMthanA kartAnA abhiprAyane anusaryA haze. Page #43 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 42 - tRtIya karmagraMtha 94 nA baMdhavALo pakSa mAnanArA zrI caMdrasUrijI Adi AcAryo che. ema zrI jayasomasUrijI kRta TabAmAM lakhyuM che. tathA te pakSa vadhAre yuktisaMgata che ema jIvavijayajI mahArAjazrIe paNa potAnA TabAmAM kahyuM che. A banne bAlAvabodhamAM paNa 94nA baMdhane vadhAre yukti saMgata jaNAvela che. tathA digaMbara AmnAyamAM gomaTasAramAM phakta 94 no ja baMdha jaNAvyo che. 96 no baMdha kahyo ja nathI. te gAthA A pramANe che "puNNidaraM vigivigale, tatthuppaNNo hu sAsaNo dehe / pajjattiM Navi pAvadi, idi naratiriyAugaM Natthi // 113 // " tathA A navInagraMthakAra pUjya devendrasUrIzvarajI mahArAjazrI pote paNa A ja karmagraMthanI 15 mI gAthAmAM dArika mizrakAyayogamAM sAsvAdanaguNaThANe tiryaMcAyuSya ane manuSyAyuSya vinA 94 no ja baMdha jaNAve che. tenI avacUrNimAM paNa 94 no ja baMdha jaNAvela che. tathA avacUrNimAM AvI yukti paNa lakhe che ke naratirtha yuporaparyAptatvena sArA bndhaabhaavaat| uparokta badhA pATho ane yuktio jotAM 94nA baMdhano pakSa vadhu saMgata lAge che. chatAM graMthakArazrIe ane prAcInakarmagraMthakArazrIe 96 nA baMdhanI vivakSA kayA AzayathI karI haze te barAbara samajAtuM nathI. tathA avarNikAre paNa zarIra paryAptinA uttarakALamAM paNa sAsvAdana hovAno je ullekha karyo che te paNa koI zAstrapAThanA AdhAre karyo che ke karmagraMthamAM kahelA 96 nA baMdhanA vidhAnane saMgata karavA kalpanA karI che te paNa tathAvidha guru- gamanA abhAvathI samajAtuM nathI. tattva kevaligamya jANavuM. ekendriya, vikasendriya, pRthvIkAya, apakAya tathA vanaspatikAyanA baMdhasvAmitvanuM citra. guNasthAnaka jJAnA. darza. ve | moha |A nAma | go. | aMta | kula ] odhe | pa | 9 | 2 | 26 [2 | pa8 | 2 | 5 | 109 | mithyAtve | 5 | 9 | 2 | 26 | 2 | pa8 | 2 | 5 | 109 ? sAsvAdane | 5 | 9 | 2 | 24 | 20 47 | 2 | 5 | 96/94 | Page #44 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bandhasvAmitva 43 mUlagAthAmAM hAla prasidhdhapAThavALuM chelluM pada "tay Mtti ne naMti nabo'' che. je kAraNathI A jIvo sAsvAdana hote chate zarIra paryApti paNa pUrNa karatA nathI. paraMtu avacUrNi vALI pratamAM mUlagAthAmAM "tapupujJad ne te vaMti' pATha che. tathA tenuM vivecana karatAM karatAM avacUrNikAre lakhyuM cha OM yataste ekendriyavikalendriyAdayaH sAsAdanAH santastanuparyAptiM na yAjyatatte tiryarIyurantharA: jo ke banne pAThono artha samAna ja che. te paNa avacUrNikAranA TIkAnA padonA AdhAra vALo pATha ame gAthAmAM na ApatAM pAThAntara rUpe pATha rAkhela che. te 13 I have paMcendriyajAti, trasakAya, teukAya, vAukAya mArgaNAomAM baMdhasvAmitva samajAve che. ohu paNiMditase, gaitase jiNikkAra naratiguccaviNA / maNavayajoge oho, urale narabhaMgu tammisse // 14 // (oghaH paJcendriyatrase gatitrase jinaikAdaza naratrikoc vinA / manavacoyoge ogha audArike narabhaMgastanmizre ) zabdArtha= boduka ogha baMdha jANavA, pati - paMcendriya ane trasakAya mArgamAM, phata= gati=samAM, #il= tIrthaMkara nAmakarma Adi agiyAra, naraticeMka manuSyatrika ane uccagotra, vi= vinA, maLavayano = manayoga-vacanayoga mArgaNAmAM, godoH oghabaMdha, 3raste audArika mArgaNAmAM, narama= manuSyanI jema bhAMgo jANavo, tamirsatenA mizramAM. gAthArtha paMcendriya jAti ane trasakAyamArgaNAmAM oghabaMdha jANavo, gatitrasamAM jinanAmakarma vagere agiyAra, manuSyatrika ane ucca gotra vinA zeSa 105 no baMdha jANavo, manayoga ane vacanayogamAM ghabaMdha hoya che. audArika kAyayogamAM manuSyanA baMdhano prakAra jANavo. have dArika mizramAM baMdha (AgaLanI gAthAmAM) kahe che. te 14 || Page #45 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 44 tRtIya karmagraMtha vivecana- jAtimArgaNAmAM ekendriya-vikalendriyajAti pAchaLanI 13 mI gAthAmAM kahelI hovAthI bAkI rahelI paMcendriya jAtimAM bIjAkarmagraMthanI aMdara batAvyA mujaba oghabaMdha hoya che. ema jANavuM tevI ja rIte kAyamAgaNAmAM trasakAyanI aMdara paNa bIjA karmagraMthanI jema ghabaMdha samajavo. A paMcendriyajAti ane trasakAya mArgaNAmAM vartatA jIvone 1thI14 guNasthAnako hoya che. A jIvo marIne cAre gatimAM jAya che. sarva AyuSyo, jinanAma, AhAra,dvika Adi saghaLI pravRtio bAMdhI zake che. mATe bIjA karmagraMthanI jema saMpUrNapaNe samAna gha baMdha jANavo. odhe 120, mithyAtve 117, sAsvAdane 101, miSe 74, avirate 77, dezavirate 67, pramatte 63, apramatte 58/pa9, apUrvakaraNe 58-56-26, anivRttikaraNe 22-11-20-10-18, sUkSmasaMparAye 17, upazAntamohAdi traNa guNaThANe 1 sAtavedanIyano baMdha jANavo. gatitrasa eTale teukAya ane vAukAya, A banne kAyamAM vartatA jIvo "sukha-duHkhanA saMjogomAM potAnI icchA mujaba gamanAgamana karI zakatA nathI" tethI, tathA sthAvara nAmakarmanA udayavALA che tethI karmagraMtha-jIvavicArAdi anya zAstromAM sthAvara ja kahyA che. ane che paNa sthAvara ja, phakta sahajapaNe gamanazIla hovAthI te banne kAyane tattvArthasUtra AdimAM "gatitrasa" kahyA che. te gatitrasa jIvo marIne niyamo tiryaMcagatimAM ja janme che. deva-naraka ke manuSya gatimAM janma pAmatA nathI tathA ekendriya hovAthI samyakatva ane saMyama hotuM nathI. tenA kAraNe jinanAma Adi agiyAra manuSyatrika ane uccagotra ema kula 15 prakRtio bAMdhatA nathI guNasthAnaka mAtra paheluM eka ja hoya che tethI odhe ane mithyAtve 10pa ja prakRtio baMdhAya che. sAsvAdana Adi itara guNasthAnakavALA jIvo te guNasthAnaka laine teukAya-vAukAyamAM janma pAmatA nathI, mATe itaraguNasthAnakono baMdha A gatitrasamAM kahyo nathI. Page #46 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 4pa bandhasvAmitva A pramANe gati-indriya ane kAya mArgaNA kahIne have yogamArgaNA- mAM baMdhasvAmitva jaNAve che. "yoga" eTale AtmapradezonuM AMdolana, halana-calana, asthirIkaraNa, temAM kAraNabhUta mana-vacana-kAyA hovAthI tenA nAme yoga traNa prakArano che. manayoga, vacanayoga ane kAyayoga, A traNe yoganA anukrame 4+4+9=kula 15 bhedo che. manayoganA (1) satyamanayoga, (2) asatyamanayoga, (3) satyAsatyamanayoga, ane (4) asatyAmRSA manayoga ema cAra bheda jANavA. vacanayoganA paNa e ja nAmavALA cAra bhedI hoya che. manayoganA cAra bheda paikI prathama satyamanayoga ane chello asatyAmRSAmanayoga, A be bheda 1 thI 13 guNaThANA sudhI hoya che ane vacceno bIjo-trIjo bheda asatyamanayoga ane satyAsatyamanayoga 1 thI 12 guNaThANA sudhI hoya che. kAraNa ke kevalI bhagavantomAM "asatya" yoga saMbhavato nathI, tethI bIjo-trIjo bheda hoto nathI, tathA prathamanAM traNa guNasthAnakomAM ajJAna hovA chatAM yathArtha rUci vinA paNa vyavahArathI "satya" ciMtana Adi ghaTI zake che. A cAre bhedomAM bIjA karmagraMthamAM kahyA mujaba "gha" baMdha eTale sAmAnya baMdha jANavo, pahelA-chellA bhedamAM 1 thI 13 guNaThANA sudhI, ane bIjA-trIjA bhedamAM 1 thI 12 guThANA sudhI baMdha kahevo. vacanayoganA paNa upara mujaba ja cAra bheda che. sayogI kevalIne pahelo ane chello vacanayoga hoya che. asatya bhASA hotI nathI tethI bIjo-trIjo vacanayoga saMbhavato nathI. mATe pahelA-chellA bedamAM 1 thI 13 guNaThANAM ane bIjA-trIjA bhedamAM 1 thI 12 guNaThANAM jANavA ane bIjA karmagraMthamAM kahyA mujaba ja sAmAnya ogha baMdha" ja jANavo. paraMtu eTalI vizeSatA che ke manayoga sahita je vacanayoga hoya che temAM, eTale ke manayogavALA saMjJI paMcendriya jIvomAM je vacanayoga Page #47 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 46 tRtIya karmagraMtha che temAM 1 thI 13 ane 1 thI 12 guNaThANAM ane bIjAkarmagraMthanI mAphaka ghabaMdha samajavo. jo manayoga vinA kevaLa ekalA vacanayogavALA jIvono vacanayoga levAmAM Ave to beindriya-teindriya-caurindriya ane asaMjJI paMcendriya ja Ave temAM cAra prakAranA vacanayogamAMthI chellA eka ja bheda hoya ane mAtra be ja guNasthAnaka hoya, tyAM vikasendriyanI jema baMdha jANavo paraMtu bIjA karmagraMthanA oghabaMdhanI jema na jANavo. A ja karmagraMthanI avacUrNimAM kahyuM che ke "sUtvAsUtrI satyAdimanoyogacatuSke tatpUrvake satyAdivAgyogacatuSke oghabandho viMzatyuttarazatArtikSA: Astavo to yA tathA A ja gAthAnI avacUrNinI chellI paMktimAM manohitavAyo vicima' A pATha uparathI jo vacanayoga manayoga sahita vicArAya to ghabaMdha ane jo manayoga rahita vicArAya to vikasendriyanI jema baMdha jANavo. have kAyayoga kahevAya che. tenA sAta bheda che. (1) audArika kAyayoga, (2) audArika mizra kAyayoga, (3) vaikriya kAyayoga, (4) vaikriya mizrakAyayoga, (5) AhAraka kAyayoga, (6) AhAraka mizra kAyayoga, ane (7) tejasa kArmaNakAyayoga. A sAta bhedamAMthI prathama dArika kAyayogamAM baMdhasvAmitva kahe che. manayoga-vacanayoga sahita audArika kAyayogamAM, eTale ke manayoga-ane vacanayoga bane yogavALA saMjJIpaMcendriya jIvomAM je audArika kAyayoga che temAM 1 thI 13 guNaThANAM hoya che ane A ja karmagraMthanI dasamI gAthAmAM kahyA mujaba manuSyagatinI mAphaka ja baMdha kahevo. A audArika kAyayoga phakta manuSya-tiryaMcagatinA jIvomAM ja hoya che. te bannemAM tiryaMcanA jIvo karatAM manuSyagatinA jIvo jinanAmakarma adhika bAMdhe che. eTale manuSyanI jema baMdha kahevAthI tiryaMcagatimAM baMdhAtI prakRtio AvI jAya che. vaLI pramatta Adi uparanA guNaThANAM Page #48 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bandhasvAmitva 47 paNa manuSyagatimAM ja saMbhave che. tethI manuSyagatinI mAphaka baMdha kahela che. ghe 120, pahele 117, bIje 101, trIje 69, cothe 71, pAMcame 67, chaThTha 63 vagere bIjA karmagraMthanI jema ja baMdha jANavo. paraMtu manayoga ane vacanayoga rahita kevaLa audArika kAyayoga jo levAmAM Ave to mana-vacana vinAno kevala audArika kAyayoga mAtra pRthvIkAyAdi ekendriyamAM ja hoya che tethI pRthvIkAyAdi ekendriya jIvonI jema ja baMdha samajavo avacUrNimAM kahyuM che ke ''manovALyo pUrva audArikakAyayoge narabhaMgaH, "iya cauguNesu vi narA" ityAdinA prAguktasvarUpaH / '' tathA chellI paMktimAM kahyuM che ke vevalAyayoge tvekendriyabhaGgaH / have audArikamizra kAyayogamAM baMdhasvAmitva kahevAnuM che te have pachInI 15mI gAthAmAM kahevAze, audArikamizra kAyayoga manuSya-tiryaMcanA bhavamAM utpattinA bIjA samayathI taijasa-kAryaNanI sAthe (mizrarUpe) hoya che. A audArika mizra kAyayoga keTalAka AcAryonA mate zarIraparyApti pUrNa kare tyAM sudhI, ane keTalAka AcAryonA mate sarva paryAptio pUrNa kare tyAM sudhI hoya che. paraMtu banne AcAryonA mate karaNa aparyApta avasthAmAM ja A yoga saMbhave che. te vakhate jIvane phakta mithyAtvasAsvAdana ane avirata samyagdaSTi ema traNa ja guNasthAnaka hoya che. virativALAM ane mizradRSTi guNasthAnaka hotAM nathI. tathA kevalI samuddhAta avasthAmAM bIjA-chaThThA ane sAtamA samaye paNa A audArika mizra kAyayoga hoya che. ema kula 1-2-4-13 A cAra guNasthAnake tathA cAreno guNasthAnakono sAthe oghabaMdha A yoga mArgaNAmAM have kahevAze. 119811 AhArachagaviNohe, caudasasaumicchijiNapaNagahINaM / sAsaNi caunavai viNA, tirianarAu suhumatera // 15 // (naratiriAU suhumatera ) Page #49 -------------------------------------------------------------------------- ________________ tRtIya karmagraMtha (AhAraSaTke vinaughe caturdazazataM mithyAtve jinapaJcakahInam / sAsAdane caturnavatirvinA, naratiryagAyuH sUkSmatrayodaza ) zabdArtha= AdiI viLoTaeNka AhAraka paka vinA dhe, niV[pAdai= tIrthakara nAmakarma Adi pAMca vinA, mif$= mithyAtve, 2343= ekaso cauda, sALa= sAsvAdane, vaDanava= corANuM baMdhAya che. viMI= vinA, narikI= manuSya ane tiryaMcAyuSya, sudumati= sUkSmAdi tera. gAthArtha dArika mizra kAyayogamAM AhAraka Saka vinA dhe 114 baMdhAya che. tIrthakara nAmakarmAdi pAMca prakRti vinA mithyAtve 109 baMdhAya che. ane manuSya-tiryaMcAyuSya tathA sUkSmAdi 13 vinA sAsvAdane 94 baMdhAya che. I15 / vivecana- dArikamizra kAyayoga mArgaNAmAM odhe AhAraka Saka vinA 114 prakRti baMdhAya che. A yoga karaNa aparyApta avasthAmAM ane terame guNaThANe hoya che. tyAM aparyAptAvasthAmAM saMyamAvasthA na hovAthI AhArakaddhika baMdhAtuM nathI. tathA karaNa aparyApta avasthAmAM sAmAnyathI atizaya vizuddhi ane atizaya saMkuleza na hovAthI devagati prAyogya ke narakagati prAyogya baMdha thato nathI. eTale devatrika-narakatrika-ane vaikriyaddhika ema ATha prakRtiono baMdha nyUna thavo joie. paraMtu avirata samyagdaSTi tiryaca-manuSyone jyAre samyatva hoya tyAre niyamA deva prAyogya ja baMdha thAya che. anyagati prAyogya baMdha thato nathI. tethI devagati-de vAtupUrvI-vaikriyazarIra ane vaikriyAMgopAMga A cAra prakRtio cothe guNaThANe baMdhamAM AvavAnI che eTale othe paNa baMdhamAM levI paDe che mATe ATha nyUna na karatAM zeSa devAyuSya ane narakatrika ja baMdhamAMthI nyUna thAya che. ema AhAradika devAyuSya-ane narakatrika kula che prakRti vinA Ave 114 no baMdha thAya che. Page #50 -------------------------------------------------------------------------- ________________ banyasvAmitva 49 dArikamizra kAyayoga sarvaparyAddhio pUrNa na thAya tyAM sudhI hoya che te mata graMthakArazrIne mAnya che tene AzrayIne 4 A 114 no baMdha tathA AgaLa pahelA guNaThANe 109 ne baMdha kahyo che. kAraNake 114 ane 109 nA baMdhamAM tiryaMcAyuSya ane manuSyAyuSyano baMdha rAkhela che, dhUna karela nathI. have jo A kAyayoga zarIraparyApti pUrNa kare tyAM sudhI ja hoya to A be AyuSyano baMdha paNa nyUna ja karavo paDe. kAraNake AyuSya traNa (AhAra-zarIra-ane indriya) paryApti pUrNa thayA pachI ja baMdhAya che zarIraparyApti pUrNa thayA pahelAM AyuSyano baMdha thato ja nathI mATe sarva paryApti pUrNa thAya tyAM sudhI A mizrayoga hoya che ema graMthakArazrIne iSTa che. tathA graMthakArazrI pote ja AgaLa cothA karmagraMthanI cothI gAthAmAM "tapa3ratnamane'' A padamAM anya AcAryonuM nAma ApIne kahe che ke zarIraparyApti pUrNa thAya tyArabAda audArika kAyayoga hoya che (paraMtu audArika mizra kAyayoga hoto nathI) ema anya AcAryo mAne che eTale A mata potAne ISTa nathI ema phalita thAya che. tethI ja 114 ane 109 no baMdha ghaTI zake che. jIvavijayajI mahArAjazrI kRta TabAmAM Avo saMdeha karavAmAM Avyo che ke audArika mizra kAyayoga zarIra paryApti pUrNa thAya tyAM sudhI ja hoya to tyAM A be AyuSyano baMdha kema ghaTe ? paraMtu jo sarva paryApti pUrNa thAya tyAM sudhI mizra mAnavAmAM Ave to A saMdeha raheto nathI. tathA digaMbara saMpradAyane mAnya "gomaTasAramAM" paNa 114 ane 109 no ja baMdha jaNAvela che. te pATha paNa A pramANe "orAle vA misse, na suranisyAuhAranirayadugaM / fmago kevo, titya hi vike tyi " (gammasAra-karmakAMDa gAthA-11 6) Page #51 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pa0 tRtIya karmagraMtha artha- dArikamizrakAyayogamAM devAyupya-narakAyuSya-AhArakaTrika ane narakaddhika vinA othe 114 baMdhAya che. mithyAtvadrikamAM (eTale mithyAtve ane sAsvAdane) devacatuSka ane tIrthaMkara nAmakarma ema pAMca baMdhAtI nathI (eTale 109 baMdhAya che.) paraMtu avirate te pAMca prakRtio baMdhamAM hoya che. uparokta pATho ane carcA jotAM sarva paryApti pUrNa thAya tyAM sudhI audArikamiznakAyayoga hoya te pakSane AzrayI A baMdhavidhAna che ema jANavuM. prazna- "sarva paryApti pUrNa thAya tyAM sudhI mizrayoga hoya" e pakSa jo vadhAre saMgata thAya che to "zarIra paryApti pUrNa thAya tyAM sudhI ja mizra yoga che" A pakSa kayA AcAryo mAne che ane teo kayA pAThanA AdhAre mAne che ? zuM yukti Ape che ? uttara- zarIra paryApti sudhI audArika mizrayoga hoya che A mata zIlAMkAcAryAdino che. teo pUjaya zrI bhadrabAhusvAmIjInI A gAthAne AdhAra ApIne A pakSa mAne che. ' joeNa kammaeNaM, AhArei aNaMtaro jIvo / teNa paraM mIseNaM, jAva sarIra nipphattI // 1 // artha- jIva parabhavathI eNvIne jyAre utpattisthAnamAM utpanna thAya che tyAre tarata ja prathama samaye kArpaNa yoga vaDe AhAra grahaNa kare che ane tyArabAda kAzmaNanI sAthe mizra vaDe AhAra grahaNa kare che. te yAvat "zarIraniSpatti" thAya tyAM sudhI. A pAThamAM kahela zarIraniSpatti no artha zarIra paryAtinI pUrNatA thAya tyAM sudhI manuSya-tiryaMco dArika mizrA yoga vaDe ane deva-nArakI vekiyamizakAyayoga vaDe AhAragrahaNa kare che. te zarIra paryAmi pUrNa thatAM (mizra vinAnA) zuddha dArika ane kriya kAyayoga hoya che. Page #52 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bandhasvAmitva 51 ane tenA vaDe AhAragrahaNa kare che Avo artha karIne zarIra paryApti sudhI mizrayoga mAne che. prazna- devendrasUrijI Adi zvetAMbara AcAryo ane gommaTa sAra racanAra zrI nemicaMdrajI Adi digaMbara AcAryone sarva paryApta sudhI audArika mizra kAyayoga mAnavAmAM uparokta zrI bhadrabAhu svAmijInA pAThanI asaMgati zuM nahI thAya ? arthAt teo A pATha kevI rIte saMgata ka2ze ? uttara- teo 'zarIraniSpatti'no artha zarIraparyApta pUrNa thavI ema karatA nathI. paraMtu pUrNapaNe zarIranI niSpatti thavI. evo artha kare che. eTale jyAM sudhI zarIramAM indriya-zvAsa-bhASA ane mana Adi paryAptio pUrNa na thai hoya tyAM sudhI zarIranI pUrNapaNe kAmakAja karI zake tevI niSpatti kahevAtI nathI. zarIranI pUrNatayA niSpatti sarvaparyAmi pUrNa karavAthI thAya che. mATe tyAM sudhI mizrayoga hoya che ema artha kare che. paMDitajI zrI sukhalAlabhAi kRta trIjAkarmagraMthanA gujarAtI vivecanamAM paNa A carcA jaNAvelI che. A carcAno saMkSepamAM sAra e che ke A trIjA karmagraMthamAM kahevAto baMdha sarva paryAmi pUrNakare tyAM sudhI mizrayoga hoya che te mata graMthakArazrIne mAnya che. ane te pakSane AzrayI baMdhasvAmitva lakhAya che. oghe 114, temAMthI jinapaMcaka (devadvika-vaikriyadvika ane jina nAma) e pAMca vinA mithyAtve 109 baMdhAya che. karaNa aparyAptAvasthAmAM manuSyo devaprAyogya uparokta pAMca ane tiryaMco jinanAma vinA cAra prakRtio anukrame bAMdhe che paraMtu samyagdaSTi hoya to ja bAMdhe che. mithyAtva avasthA hoya to aparyAptapaNAnA kAraNe bAMdhatA nathI. tethI mithyAtve 109 baMdhAya che. te 109mAMthI tiryaMcAyuSya ane manuSyAyuSya tathA sUkSmanAmakarmAdi 13 ema kula 15 prakRtio vinA sAsvAdane 94 prakRtio baMdhAya che. sAsvAdana guNaThANuM utpattithI vadhumAM vadhu 6 AlikA Page #53 -------------------------------------------------------------------------- ________________ para tRtIya karmagraMtha kALa ja hoya che ane A be AyuSyano baMdha traNa paryAptio pUrNa thayA pachI ja thAya che. tyAM sudhI to be aMtarmuhUrta kALa cAlyo jato hovAthI sAsvAdana hotuM nathI. A rIte sAsvAdana jyAre prathamanI cha AvalikAmAM che tyAre AyuSano baMdha nathI ane jyAre traNa paryApti pUrNa thayA pachI AyuSyano baMdha saMbhave che tyAre sAsvAdana guNaThANuM nathI. tethI be AyuSyane baMdha ghaTato nathI'. tathA sUkSmAdi 13no baMdha mithyAtva pratyayika che tethI sAsvAdane hoto nathI. trIjuM mizraguNasthAnaka A yogamAM saMbhavatuM nathI. kAraNake mizraguNasthAnake vartamAna AtmA mRtyu pAmato nathI ane mRtyu vinA anyabhava saMbaMdhI aparyAptAvasthA AvatI nathI. tethI au. mizrayoga trIje guNaThANe hoto nathI. II15 II cothA avirata samyagdaSTi guNaThANe A audArikamizna kAyayoga mArgaNAmAM keTalI prakRti baMdhAya che. te have jaNAve che aNacauvIsAi viNA, jiNapaNajuya sammi jogiNo sAyaM / viNu tirinarAu kammevi, evamAhAradugi oho // 16 // 1 ahIM AcAryazrI pote ja sAsvAdane 94 no baMdha kahe che. avacUrNikAra paNa ema ja kahe che. yukti paNa Ape che ke naratiryayuSIraparyAtvena sAsa ivatthAmAvati, banne TabAmAM, prAcIna tRtIyakarmagraMthamAM ane gomaTasAramAM audArikamizrakAyayogamAM 94 no ja baMdha kahyo che. ane A ja graMthakAre A ja karmagraMthanI 13 mI gAthAmAM pRthvIkAyadi mArgaNAmAM sAsvAdane A be AyuSya sahita 96 no baMdha kahyo che. te kema ghaTe? audArikamizrayoga pRthvIkAyAdi 10 daMDaka jIvomAM ja hoya che. jo pRthvIkAyAdijIvomAM AyuSyabaMdha sAsvAdane hoya to au mizramAM to hoya ja, to 94 kema kahevAya? ane jo o. mizramAM sAsvAdane AyuSyano baMdha na hoya to pRthvIkAyAdimAM kevI rIte hoya? tyAM paNa 96 kema kahevAya? tathA avacUrNikAre ja 12mI gAthAmAM "zArIratyuttaratimafpa samAnabhAva-greSThatvAyurvaLyo.fmapreta" AvI yukti jaNAvI che. ane ahIM avacUrNikAre ja paryAptatvena sAsadane vasthAmavAtuM' yukti ApI che. eTale A viSaya tattvajJapurUSoe vicAravo, pUrvAparanA anyagraMthonA pAThonuM nirIkSaNa karatAM 94 no baMdha hAla vadhu yuktisaMgata lAge che. Page #54 -------------------------------------------------------------------------- ________________ basvAmitva pa3 (anacaturviMzatyAdiM vinA, jinapaJcakayutAH samyaktve yoginaH saatm| vinA tiryaGnarAyuH kArmaNe'pyevamAhArakadvike oghaH ) zabdArtha khavaDavADuM= anaMtAnubaMdhI covIsa vagere prakRtio, viIT= vinA, naLapaNa gu= tIrthakara nAmakarmAdi pAMca prakRtiothI yukta, Hi= samyakatvaguNaThANe, noLi= sayogI kevalI guNaThANe, sAyaMtra sAtavedanIya, vipu= vinA, tirinarI3= tiryaMcAyuSya ane manuSyAyuSya, vika kArpaNa kAyayogamAM paNa, vaM= ema ja baMdha jANavo, upahAra' duni= AhAraka = AhArakamizrayogamAM, oe= othabaMdha. gAthArtha- o. mizrakAyayogamAM samyakatvaguNaThANe anaMtAnubaMdhI covIsa vagere vinA ane tIrthaMkara nAmakarmAdi pAMca yukta karatAM 75 no baMdha thAya che. yogI guNaThANe eka sAtA ja baMdhAya che. kArpaNa kAyayogamAM paNa tiryaMcAyuSya ane manuSyAyuSya vinA A ja pramANe baMdha jANavo, AhArakanA be yogamAM ghabaMdha jANavo. I16 | vivecana- dArika mizra kAyayogamAM sAsvAdane je 94 no baMdha pUrvanI 15mI gAthAmAM kahyo che temAMthI avirata samyagdaSTi guNaThANe anaMtAnubaMdhI Adi (cothI gAthAmAM kahyA pramANe) tiryaMcaddhika sudhInI 24 prakRtio ochI karavI kAraNake te ra4no baMdha anaMtAnubaMdhI pratyayika che ane anaMtAnubaMdhIno udaya phakta be ja guNaThANAM sudhI hoya che. mATe cothe guNaThANe A ra4no baMdha saMbhavato nathI. prazna- bIjA karmagraMthamAM anaMtAnubaMdhInA nimittavALI 25 prakRtio kahI che ane ahIM 24 kaho cho to Ama kema ? tyAMnI jema ahIM paNa 25 ja ochI karavI joie. uttara- A 24 karatAM 25mAM eka tiryaMcAyuSya vadhAre che. paraMtu A AyuSyakarmanI prakRti pahelA guNaThANethI bIjA guNaThANe. ja 109 thI 94 no baMdha kahyo tyAre prathamathI ja ochI thai cUkI che. sAsvAdana bhAva Page #55 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 54 tRtIya karmagraMtha cha AvalikA ja hoya che. ane AyuSyano baMdha traNa paryApti pachI thAya che. tethI prathamathI ja tiryaMcAyuSya ochuM kareluM hovAthI cothe jatAM ra4 ja ochI karavAmAM Ave che. tathA jinapaMcaka (tIrthakara nAmakarma-devadika ane vaikriyadrika, A pAMcano baMdha umerAya che. kAraNa ke dArika mizra yoga tiryaMca-manuSyone hoya che teo cothe guNaThANe devagatiprAyogya ja baMdha kare che eTale pAMcano baMdha umerAya che. jethI 109 mAMthI 24 bAda karo ane pa umero eTale 75 ne baMdha cothe guNaThANe thAya che. tathA teramA sayogI kevalI guNaThANe kevalI samuddaghAtamAM bIjA-chaThThA ane sAtamA samaye mAtra eka satAvedanIya ja baMdhAya che. prazna- A dArikamizra kAyayoga tiryaMca-manuSyone ja hoya che ane teonA baMdhasvAmitva vakhate gAthA 9-10 mAM anaMtAnubaMdhI vagere 31 ochI karavAmAM AvI che. ane tiryaMcone 70 tathA manuSyone tIrthakara nAmakarma sAthe 71 no baMdha kahyo che. A 31 prakRtiomAM tiryaMcAyuSya-manuSpAyuSya ahIM prathamathI ja ochAM karelAM che. mATe bAkInI anaMtAnubaMdhI Adi 29 ochI karavI joie, tene badale 24 ja kema ochI karavAmAM Ave che? manuSyaddhika-dArikaddhika-ane vajURSabhanArAca saMghayaNa A pAMca prakRtiono baMdha ahIM dArika mizramAM ocho karavAmAM kema nathI Avato? audArika mizrayoga manuSya-tiryaMcone ja hoya che ane teo cothe guNaThANe hoya tyAre devaprAyogya ja baMdha kare che. manuSya prAyogya baMdha karatA nathI. ane A manuSyadrikAdi pAMca prakRtio manuSyaprAyogya baMdhanI ja che. to te kema ochI karavAmAM nathI AvI? jo samyagdaSTi manuSya-tiryaMcone A pAMca prakRti na baMdhAya to dArika mizra kAyayogI samyagdaSTine A pAMca prakRti kyAMthI baMdhAvAnI hatI? to zA mATe ochI karI nathI? uttara- tamAro prazna satya che. audArika mizra kAyayoga phakta tiryaMca-manuSyone ja hoya che. ane teo samyadraSTi hoya tyAre devaprAyogya Page #56 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bandhasvAmitva 55. ja baMdha kare che manuSyaprAyogya baMdha karatA nathI. tethI manuSyaprAyogya manuSyaddhi kAdi pAMcano baMdha ocho karavo ja joie, vaLI manuSyagatimArgaNAmAM 71, ane tiryaMcagatimArgaNAmAM jo 70 baMdhAtI hoya to dArikamizra kAyayogamAM paNa cothe guNaThANe (te ja 71 manuSpAyuSya vinA) 70 thAya teno ja baMdha kahevo joie. paraMtu teno uttara spaSTapaNe avacUrNimAM Apyo nathI. avacUrNimAM to "pagrasatistAsAmauDhAriRmizramayo nI saMkhyatve vaijJAti" ema spaSTa kahyuM che. tethI ame paNa vivecanamAM 75 no baMdha kahyo che. paraMtu sUkSmatRSTie vicAra karatAM avacUrNine AdhAra jo na laie ane A mUlagAthAne AdhAra laie to teno uttara maLI jAya che. graMthakartA zrI devendrasUrijIne dArika mizrakAyayoge cothe guNaThANe 75no baMdha iSTa nathI paraMtu 70 no ja baMdha ISTa che tenA mukhya be kAraNo jaNAya che. (1) A mULa gAthAmAM kyAMya 75no ullekha nathI. (2) baLavaMDavI sAruM = padamAM mAruM je pada che te 24 Adi, covIsa vagere, A zabdathI 31 ochI karavAnuM sUcana che. jo 24 ja ochI karavI hota to mAruM zabda zA mATe lakhe? ane anaMtAnubaMdhI vagere covIsa levA mATe jo sArUM zabda lakhyo hota to maLa nI pachI mADuM zabda Ave, arthAt mArUM vaDavI ema pATha lakhavo joIe. paraMtu vasavIsa nI pachI mADuM zabda na Ave. jyAre graMthakArazrIe A sArU zabda vIsa nI pachI mUkyo che tethI covIza vagere kahevAthI manuSyapaMcaka paNa ochuM karI 70no ja baMdha kahevo joie ane ghaTI zake paNa tema ja, grathaMkArane paNa A ja iSTa hoya ema lAge che je kAraNathI gAthAnI AvI racanA karI che. tathA jIvavijayajI mahArAjajI kRta TabamAM A ja prazna uThAvyo che paraMtu samAdhAna ApyuM nathI. ane jayasomasUrijI kRta TabAmAM A ja samAdhAna ApyuM che ke "sarvasavasArU vi'i'- padano artha anaMtAnubaMdhI Page #57 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pa6 tRtIya karmagraMtha Adi 24 ema na karavo, paraMtu anaMtAnubaMdhI covIsa vagere ema artha karavo ane 24 ne badale 29 ochI karavI. digaMbarAmnAyane mAnya gomaTasAra karmakAMDa adhikAramAM, paNa anaMtAnubaMdhI Adi 29 ja ochI karIne dArika mizrakAyayogamAM cothe guNaThANe 70no ja baMdha kahyo che te gAthA A pramANe che"pnnnnaarsmuntiisN, micchaduge avirade chidI cauro / vAmi pa vi 3, ghaMuM sAuM saMgoSThi | 227 " A gAthAmAM mithyAtvethI sAsvAdane jatAM 15, ane avirate 3natIkaM = 29 ochI karavAnuM kahyuM che. tethI avirate 29 no cheda thAya che ane vari= bAkI rahelI uparanI 65, ane devadrika, vaikriDhikanI cAra umeratAM 69 baMdhAya che. jo tIrthakara nAmakarma hoya to 70 baMdhAya che. A pramANe mUlagAthAmAM 29 ochI karavAnuM ane 70 baMdhAya che. ema kahyuM che. tathA prAcIna baMdhasvAmitva nAmanA trIjA karmagraMthamAM gAthA-2829mAM 75 nA baMdhano ullekha che. tathA prAcIna baMdhasvAmitvanI TIkAmAM TIkAkArazrI govindrAcAryajIe A viSaya upara kaMI paNa carcA lakhI nathI. navIna baMdhasvAmitva upara svapajJaTIkA upalabdha nathI. avacUrNi upalabdha che. paraMtu temAM 75 nA baMdhano spaSTa ullekha che. sUkSmavicAraNA karatAM sAr3a zabdano vagere artha karI 29 bAda karatAM 0nA baMdhanuM samAdhAna TabAmAM jayasomasUrijIe je karyuM che te yogya lAge che. prazna- dArikamiznakAyayogamAM cothe guNaThANe vasavIsArU padano artha 24 vagere karIne DuM padathI 29 prakRtio ochI karavAnuM jo graMthakArane iSTa hoya , to AvA prakArano garbhita saMketa lakhavAnI zI jarUra? spaSTapaNe 3natIkaM = 29 ochI karavI ema kema na kahyuM ? covIsano ullekha karIne zeSa pAMca levA mATe "mArU' zabda joDavAnI. Page #58 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bandhasvAmitva 57 ane abhyAsakavargane muMjhavaNamAM mukavAnI graMthakArazrIne zuM AvazyakatA lAgI? uttara- A ja gAthAmAM pAchaLanA ardhA bhAgamAM kArmaNakAyayoga mArgaNAmAM manuSya-tiryaMca ema be AyuSya vinA baMdhasvAmitva dArikamizrakAyayoganI jema ja hoya che ema kahevAnuM che. audArika mizrakAyayoga mAtra tiryaMca-manuSyone ja hoya che eTale devaprAyogya ja baMdha thAya che jethI manuSyaddhikAdi pAMcano baMdha saMbhavato nathI, paraMtu kArpaNa kAyayoga to cAre gatinA jIvone hoya che. tethI tiryaca-manuSyo jema devaprAyogya baMdha karI zake che. e ja pramANe deva-nArakInA jIvo cothe guNaThANe vigrahagatimAM manuSyaprAyogya A pAMca prakRtio bAMdhe che. tethI kArmaNakAyayogamAM 75 ja baMdhAya che. A pramANe audArika mizramAM 70 ane kArmaNa kAyayogamAM baMdha 7pano saMbhave che chatAM A gAthAmAM khe vi vim = kAzmaNa kAyayogamAM paNa ema ja baMdha samajavo AvuM lakhyuM che. tethI samajAya che ke jyAre audArika mizrakAyayoganuM baMdhasvAmitva lo tyAre "24 vagere" padathI 29 ochI karavI ane 70 no baMdha hoya che. ema samajavuM ane jyAre kArmaNakAyayoganuM baMdhasvAmitva lo tyAre mAtra "vIsa" ja pada levuM ane 24 ja ochI karavI. 7pano baMdha hoya che. ema jANavuM. mAruM pada na joDavuM. jethI banneno baMdha 70-75no saMgata thaze. prazna- Avo artha kevI rIte samajI zakAya ke eka mArgaNAmAM DuiM pada lagADIne 29 ochI karavI ane bIjI mArgaNAmAM mAruM pada na lagADIne 24 ja ochI karavI ? te mATe yukti zuM ? uttara- graMthakArazrIe gAthAnI je AvI racanA karI che te ja temAM yukti che. jo banne mArgaNAmAM 24 ja ochI karavI hota to 24 ja lakhata, bArU pada na lakhata, ane jo banne mArgaNAmAM 29 ja ochI karavI hota to 3nati evo spaSTa pATha lakhata, evo spaSTa pATha na Page #59 -------------------------------------------------------------------------- ________________ tRtIya karmagraMtha lakhatAM 24 no ullekha karIne Adi pada je lakhe che te kaMika garbhitatA sUcave che ke ekamArgaNAmAM ra9 ane bIjI mArgaNAmAM 24 ochI karavI. prazna- A sArUM pada anaMtAnubaMdhI vagere 24 ema samajAvavA mATe hoya evuM na bane? uttara- jo ema hoya to A mAruM pada aM padanI pAse lakhAya, vasavIsa padanI pAse na lakhAya, mArUkavIsa ema pATha banAvavo paDe, Avo pATha na banAvatAM kavIsa nI pachI je mAruM zabda lakhyo che te spaSTa samajAve che ke bhinna-bhinna saMkhyA levA mATe ja che. ityAdi suyogya tarka vidvAnoe joDavo. A pramANe audArikamizrakAyayoga mArgaNAmAM oghe 114, mithyAtve 109, sAsvAdane 94, avirate 75 (70), ane sayogI kevalIne 1 (sAtAno) baMdha thAya che. prazna- audArika mizrakAyayogamAM 1-2-4-13-ema cAra ja guNasthAnako hoya che? ke bIjAM vadhAre guNasthAnako hoya che? - uttara- karmagraMthakAranA mate uparokta cAra ja guNasthAnako hoya che. kAraNa ke manuSya-tiryaMcone aparyApta avasthAmAM ane kevalajJAnI bhagavantone kevalisamudyAta avasthAmAM ja A yoga hoya che. anyakAle hoto nathI, tyAM uparokta cAra ja guNasthAnako saMbhave che. paraMtu siddhAntakAranA mate pAMcamuM ane chaThTha guNasthAnaka paNa A audArika mizra kAyayogamAM hoya che. jema aparyApta avasthAmAM utpattinA bIjA samayathI paripUrNa zarIra bane nahi tyAM sudhI kArpaNa kAyayoga sAthe audArika mizra bane che tevI ja rIte vaikriya ane AhArakanI labdhivALA jIvo jayAre jayAre A labdhinI vipharvaNA kare che tyAre tyAre audArika zarIra prathama hatuM eTale audArika kAyayoga to hato ja, paraMtu vaikriya tathA AhAraka zarIranI racanA navI kare che. Atmapradezo temAM prasthApita kare che eTale jyAM sudhI vaikriya ke AhAraka Page #60 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bandhasvAmitva zarIranI paripUrNa racanA na thAya tyAM sudhI (jema aparyApta avasthAmAM kAryaNanI sAthe audArikanI mizratA hatI tema) A audArikanI vaikriya tathA AhArakanI sAthe mizratA saMbhave che. jyAM mizratA hoya tyAM je be mizra bane temAMthI jenI pradhAnavivakSA karo tenuM nAmAbhidhAna thAya che. karmagraMthakAro vaikriya ane AhArakanI racanA apUrva che. A zarIraracanA na hatI ane thAya che tethI navAnI pradhAnatA Ape che eTale vaikriyamizra ane AhArakamizra nAmAbhidhAna kare che. paraMtu sidhdhAntakAro tene audArikamizra nAmAbhidhAna kahe che kAraNake mUla audArika hatuM to ja navA zarIronI racanA zakya banI che. tethI audArikane pradhAna kahe che. A pramANe vaikriya zarIranI racanA karatAM prAraMbhamAM audArika mizra kAyayoga tiryaMca-manuSyone pAMcame-chaThTha guNaThANe hoya che ane AhAraka zarIranI racanA karatAM audArika mizra kAyayoga manuSyone chaThTha guNaThANe sidhdhAntakAranA mate hoya che. tyAM pAMcame 67no ane chaThThuM 63no baMdha oghabaMdhanI jema jANavo. cothA karmagraMthanI ''sAsaLabhAve nALa'' A 49mI gAthAmAM vaikriya-AhArakanI vipurvaNA vakhate sidhdhAntakAranA mate audArikamizrayoga mAnelo che. A carcAno vadhAre khulAso te 49mI gAthAnI TIkAmAM che. 59 " yadA punaraudArikazarIrI vaikriyalabdhisaMpanno manuSyaH, paJcendriyatiryagyoniko vA paryAptabAdaravAyukAyiko vA vaikriyaM karoti tadA audArikazarIrayoga eva vartamAnaH pradezAn vikSipya vaikriyazarIrayogyAn pudgalAnAdAya yAvadvaikriyazarIraparyAptyA paryAptiM na gacchati, tAvad vaikriyeNa mizratA, vyapadeza audArikasya, pradhAnatvAt, evamAhArakeNA'pi saha mizratA draSTavyA, AhArayati caitenaiveti, tasyaiva vyapadeza iti " A pramANe audArikamizrakAyayogamAM karmagraMthakAranA mate 1-24- ane 13 ema kula 4, ane siddhAntakAranA mate 1-2-4-5-6-13, ema kula cha guNasthAnako hoya che. kAryaNa kAyayoganuM baMdhasvAmitva A ja gAthAnA uttarArdhamAM samajAve che. Page #61 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 60 tRtIya karmagraMtha kArpaNa kAyayoganuM baMdhasvAmitva audArikamizrakAyayoganI jema ja barAbara kahevuM. phakta tiryaMcAyuSya ane manuSyAyuSyano baMdha o. mizramamAM che te kAryaNakAyayogamAM na kahevo. kAraNake au. mizra sarva paryAti pUrNa na kare tyAM sudhI hoya che. eTale indriya paryApti pUrNa thayA pachI zeSa paryAptio bAkI hoya tyAM sudhImAM au. mizrakAyayoga hote chate AyuSyanA baMdhano saMbhava ghaTe che. paraMtu kArpaNa kAyayoga to phakta vigrahagatimAM ane utpattinA prathamasamaye ja hoya che tyAM AyuSyanA baMdhano saMbhava nathI. mATe be AyuSyabaMdha na levo. tethI oghe 112, mithyAtve 107, sAsvAdane 94, (A sAsvAdanamAM je be AyuSya ochA karavAnuM kahyuM che te che ja nahIM, sUkSmAdi teranI sAthe ochAM thai ja cUkyAM che mATe 94), avirate 75, sayogI guNaThANe (trIjA-cothA ane pAMcamA samaye) 1, sAtAvedanIya baMdhAya che. A kArmaNa kAyayoga vigrahagatimAM cAre gatinA jIvone hoya che eTale devaprAyogya ane manuSyaprAyogya ema banne prakArano baMdha cothe guNaThANe saMbhavI zake che. tethI ''JaLavavIsAr'' padamAM kahyA pramANe 24 ja ochI karIne 75no baMdha kahevo. paraMtu Arphe padathI 24+5=29 ochI karIne no baMdha na kahevo. ATalA mATe ja 3LatIE zabda na lakhatAM vaDavIsApha zabdano ullekha che. ane aumizra yoga vakhate Ar padathI 5 vadhAre ochI karIne 70no baMdha kahevo. AhAraka kAyayoga ane AhArakamizrakAyayogamAM oghabaMdha (bIjA karmagraMthanI jema ja baMdha) jANavo. AhAraka kAyayogamAM AhArakazarIranI apekSAe paryApta avasthA hovAthI chaThThuM ane sAtamuM ema banne guNasthAnako hoya che ane 63-58/59no baMdha hoya che. paraMtu AhAraka mizra kAyayoga to AhArakazarIranI sarvaparyAptio saMpUrNa na racAya tyAM sudhI ja te zarIra saMbaMdhI aparyApta avasthAmAM ja hovAthI chaThThuM ja guNasthAnaka hoya che kAraNake eka zarIramAMthI bIjA zarIranI racanA karavI tene Page #62 -------------------------------------------------------------------------- ________________ banyasvAmitva zAstrakAroe pramAda kahyo che eTalA ja mATe mahAtmA purUSone puNyodayathI tathA mahanIyAdi karmonA kSayopazamathI labdhio utpanna thAya che paraMtu baLavattara kAraNa vinA teno prayoga karatA nathI. kAraNake tenI vimurvaNA karavI e pramAdAvasthA che. AhAraka kAyayogamAM chake 63, ane sAtame 58 59ne baMdha, tathA AhArakamiznamAM mAtra chaThTha guNaThANuM, ane tyAM 63no baMdha jANavo. prAcIna baMdhasvAmitvamAM paNa A pramANe ja kahyuM che. (juo gAthA 32). / 16 / A pramANe dArika, dArikamizra, kArmaNa, AhAraka, ane AhArakamizra kAyayogamAM baMdhasvAmitva kahIne have bAkI rahelA vaikriya ane vaikriyamizra kAyayogamAM baMdhasvAmitva jaNAve che. suraoho veuvve, tiriyanarAurahio ya tammisse / veyatigAimabiyatiya kasAya nava du cau-paMca guNe // 17 // (suraugho vaikriye, tiryaGnAyUrahitazca tanmizre / vedatrikAdimadvitIyatRtIyakaSAyA navadvicatuSpaJcaguNe ) zabdArtha= suroho= devanI jema sAmAnyathI, velve= vaikriyakAya yogamAM, tiriyanarasidi= tiryaMca ane manuSyanA AyuSyarahita, tamitte te ja vaikriyamizramAM, vetipaI= traNa vedamAM, gAviyatIkasAye= pahelA-bIjA-ane trIjA kaSAyamAM, (anukrame) nava-Tu-varDapaMva-TLa= nava-be-cAra ane pAMca guNaThANA hoya che. gAthArtha- vaikriyakAyayogamAM devagatinI jema baMdha sAmAnyapaNe jANavA, vakriyamizakAyayogamAM tiryaMcAyuSya ane manuSyAyuSya rahita baMdha jANavA vedatrika, prathama-dvitIya ane tRtIya kaSAyamAM anukrame nava-becAra ane pAMca guNaThANAM hoya che. 17. Page #63 -------------------------------------------------------------------------- ________________ tRtIya karmagraMtha vivecana- vaikriya kAyayogamAM devagatinI jema baMdha samajavo. deva ane narakanA jIvone janmathI ja AraMbhIne mRtyu paryanta A yoga hoya che. tethI devanI samAna baMdha kahela che. nArakInA jIvo je prakRtio bAMdhe che tenA karatAM devo ekendriya-sthAvara-Atapa ema 3 prakRti vadhAre bAMdhe che ane A 3 prakRtio devo bAMdhatA hovAthI vaikriya kAyayogamAM paNa baMdhAya che. tethI "narakanI jema" baMdha na kahetAM "devanI jema baMdha kahela che. devomAM paNa sauthI vadhu prakRtibaMdha saudharma-izAnamAM ja saMbhave che. mATe tenI jema ja baMdha samajavo. odhe 104, mithyAtve 103, sAsvAdane 96, mizra 70, ane avirate 72no baMdha jANavo. vaikriyamizra kAyayogamAM paNa baMdha devagatinI jema ja kahevo, paraMtu temAM be vizeSatA che (1) tiryaMcAyuSya ane manuSpAyuSyano baMdha na kahevo, tathA (2) trIjuM mizraguNasthAnaka na hoya. devo ane nArakIne vaikriyamizrayoga utpattinA bIjA samayathI cha paryAptio pUrNa na thAya tyAM sudhI kArmaNanI sAthe mizrayoga hoya che ane parabhavanA AyuSyano baMdha potAnA bhavanA cha mAsa bAkI rahe tyAre ja thAya che. tethI vaikriyamizrayoganA kALe AyuSyanA baMdhano saMbhava nathI. aparyApta avasthAmAM mizra guNaThANAno saMbhava nathI. ane paryAptAvasthAmAM deva-nArakIne mithyAtvathI samyakatve jatAM-AvatAM mizraguNaThANuM saMbhavI zake che paraMtu te vakhate vaikriya kAyayoga hoya che vaikriyamizrakAyayoga saMbhavato nathI. tethI vaikriyamizra kAyayogamAM odhe 102, pahele 101, sAsvAdane 94, ane avirate 71no baMdha samajavo. ahIM pAMcamA guNaThANe vartatA aMbaDazrAvaka Adine ane cha guNaThANe vartatA viSNukumArAdi munione vaikriyazarIranI vidurvaNA karatAM dArikanI sAthe karmagraMthakAranA mate vaikriya mizrakAyayoga hoya che. tethI pAMcamuM ane chaThTha guNaThANuM paNa hoI zake che ane bIjA karmagraMthanI jema 67 ane 63no baMdha paNa ghaTI zake che paraMtu karmagraMthakAre bhavapratyayika je deva-nArakInuM svAbhAvika vaikriya zarIra che tenI je mAtra vivakSA karelI Page #64 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 63 bandhasvAmitva hovAthI A labdhi pratyayika zarIranI gaNanA karI nathI. athavA A labdhi prayika zarIra atyanta alpa hoya che, kyAreka ja hoya che, koika jIvane ja hoya che, ane koika ja kSetre hoya che tethI alpatAnA kAraNe paNa tenI vivakSA karI nathI. A pramANe sAte prakAranA kAyayoganuM baMdhasvAmitva pUrNa thayuM. tethI manayoga-vacanayoga ane kAyayoganA bheda-prabhedavALI yoga mArgaNAnuM baMdhasvAmitva samApta thayuM. have veda mArgaNA ane kaSAyamArgaNAmAM baMdhasvAmitva samajAve che. veda be prakAranA hoya che. zarIranI racanA-AkRti te dravyaveda kahevAya che. A nAmakarmanA udayajanya che. eTale jyAM sudhI zarIra che tyAM sudhI zarIrAkAra rUpa veda traNe prakAranA teramA guNaThANA sudhI che. paraMtu mArgaNAmAM te dravyavedanI apekSA levAtI nathI. mohanIyakarmanA udayajanya "saMsAranA bhogasukhonI je abhilASA" tene bhAvaveda kahevAya che. te mohodaya janya hovAthI navamA guNaThANA sudhI hoya che. puruSaveda-strIveda-ane napuMsakaveda ema traNe vedo navamA guNaThANA sudhI jIvane hoya che tyArabAda mohanIyakarmano upazama athavA kSaya thayela hovAthI abhilASA rUpa bhAvaveda cAlyo jAya che. kaSAyamArgaNAmAM anaMtAnubaMdhI kaSAyamAM mithyAtva ane sAsvAdana ema 2, apratyAkhyAnIya kaSAyamAM 1 thI 4, pratyAkhyAnAvaraNIya nAmanA trIjA kaSAyamAM 1 thI 5 guNasthAnako hoya che. A veda mArgaNA ane kaSAya mArgaNAthI prAraMbhIne 20mI gAthAmAM AvatI AhArI mArgaNA sudhI tamAma mArgaNAomAM mAtra guNasthAnakono ja nirdeza karyo che. A nirdeza karIne 20mI gAthAnA cothA padamAM kahyuM che ke uparokta sarva mArgaNAomAM "ninayoro'' potapotAnA guNasthAnakomAM bIjA karmagraMthamAM kahyA pramANe "oghabaMdha" jANavo e padanA AdhAre ApaNe Page #65 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 64 tRtIya karmagraMtha ahIM vedamArgaNA tathA kaSAya mArgaNAmAM paNa bIjA karmagraMthanI jema ja baMdha jANI levo. traNe vedamAM othe 120, pahele 117, bIje 101, trIje 74, cothe 77, pAMcame 67, chake 63, sAtame 58/pa9, AThame 58pa626 ane navame 22no baMdha jANavo. ahIM traNe vedanA udayavALA jIvomAM samyakatva ane saMyama vidyamAna hovAthI tIrthaMkaranAmakarma ane AhAradikanA baMdhano saMbhava che. vedodaya navamA guNaThANAnA prathama bhAga sudhI ja hoya che tethI bIjA Adi bhAgomAM thatA 21-20 Adi baMdha hotA nathI. anaMtAnubaMdhI kaSAyamAM mAtra paheluM ane bIjuM ja guNaThANuM hovAthI samyakatva ane saMyama nathI tethI tIrthakara nAmakarma ane AhArakaTrikano baMdha saMbhavato nathI. odhe 117, pahele paNa 117 ane bIje guNaThANe 101no baMdha hoya che. apratyAkhyAnIya kaSAyamAM ekathI cAra guNasthAnako che jethI samyakatva che paraMtu saMyama nathI. tethI tIrthakara nAmakarmano baMdha hoI zake che paraMtu AhArakaddhikano baMdha saMbhavato nathI. mATe odhe 118, mithyAtve 117, sAsvAdane 101, mizra 74, ane avirate 77no baMdha hoya che. pratyAkhyAnAvaraNIya kaSAyamAM ekathI pAMca guNasthAnako che. jethI tyAM paNa samyakatvache paraMtu saMyama nathI. mATe odhe 118, pahele 117, bIje 101, trIje 74, cothe 77, ane pAMcame 67no baMdha thAya che. A pramANe A mArgaNAomAM guNasthAnakane anusAra baMdha jANavo. 17I saMjalaNatige nava dasa, lobhe cau ajai duti anANatige / bArasa acakkhucakkhusu, paDhamA ahakkhAya caramacaU // 18 // (saMjvalanatrike nava daza lobhe, catvAryayate dve trINyajJAnatrike / dvAdazAcakSuzcakSuSoH prathamAni yathAkhyAte caramacatvAri ) Page #66 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bandhasvAmitva 6 5 zabdArtha= saMgatatA= saMjavalana trikamAM, nava= nava guNasthAnako che. Trasa= daza guNasthAnako, nome= saMjavalana lobhamAM che. 23mana= avirati mArgaNAmAM cAra, 3-ti= be athavA traNa, temanA pati ajJAnatrikamArgaNAmAM, vIrasa= bAra guNaThANAM, avaqvavavulu= acakSu ane cakSudarzanamAM, paDhamA= prathamanAM, 3 kvAya-= yathAkhyAta cAritramAM, varavaDa= chellAM cAra guNaThANAM hoya che. gAthArtha- saMjavalana trikamAM 9, lobhamAM 10, avirati cAritramAM 4, ajJAnatrikamAM ra athavA 3, acakSu ane cakSu darzanamAM prathamanAM 12, ane yathAkhyAtamAM chellAM cAra guNasthAnako hoya che. ll17 II vivecana- saMjavalana krodha-mAna-ane mAyAmAM 1 thI 8 guNasthAnako hoya che. A kaSAyano udaya navamA guNaThANA sudhI che mATe 9 guNasthAnakanI jema baMdha jANavo, samyakatva ane saMyama hovAthI jinanAma tathA AhArakano baMdha hoya che ema samajavuM. paraMtu eTalI vizeSatA che ke saMjavalana krodhano udaya navamAnA bIjA bhAga sudhI, mAnano udaya,trIjA bhAga sudhI, mAyAno udaya cothA bhAga sudhI, ane bAdaralobhano udaya pAMcamA bhAga sudhI mAnelo che. (kAraNake chaThThA karmagraMthamAM navamAnA bIjAbhAgathI mohanIyakarmanI 1 prakRtino ja udaya mAnyo che paraMtu bIjA bhAge 1 nA udayanA 4 bhAMgA, trIjA bhAge krodha vinA 1 nA udayanA 3 bhAMgA, cothA bhAge 1 nA udayanA mAna vinA 2 bhAMgA, ane pAMcamA bhAge mAyA vinA 1 bhAMgo mAnelo che) tethI saMjavalana krodhamAM 120-117-101-74-77-67-63-58/5958/pa6/26-22-21 sudhIno baMdha ghaTe che. mAnamArgaNAmAM 20 sudhIno baMdha hoya che. mAyA mArgaNAmAM 19 sudhIno baMdha hoya che. ane saMjavalana lobhamArgaNAmAM bAdara laIe to 18 sudhIno baMdha hoya che. paraMtu jo sUkSma lobha vicArIe to dasamuM guNasthAnaka paNa hovAthI 17 sudhIno paNa baMdha hoya che. sAmAnyapaNe navamA-dasamA guNaThANA sudhI baMdha kahevAya, paraMtu vizeSathI uparokta vizeSatA svayaM samajavI. Page #67 -------------------------------------------------------------------------- ________________ tRtIya karmagraMtha gati 4, indriya pa, kAya 6, yoga 3, veda 3, ane kaSAya 4, ema ra5 mArgaNAmAM baMdha samajAvIne have jJAna-ajJAna-saMyama-darzana Adi mArgaNAmAM bIjA karmagraMtha pramANe baMdha hovAthI mAtra guNaThANAM samajAve che paraMtu gAthAnA padonA prAsa mATe AgaLa-pAchaLa mArgaNA mULagAthAmAM lakhI che. saMyamamArgaNAmAM 7 bheda che. (1) sAmAyika, (2) chedopasthApanIya, (3) parihAravizuddhi, (4)sUkSmasaMparAya, (5) yathAkhyAta, (6) dezavirati, ane (7) aviraticAritra. koipaNa eka mUla mArgaNAmAM saMsArI sarva jIvono samAveza karavAno hovAthI dezavirati tathA aviratine paNa saMyamamArgaNAmAM sAmela karela che temAMthI antima sAtamI aviraticAritranAmanI mArgaNAmAM 1 thI 4guNasthAnako hoya che. odhe 118, mithyAtve 117, sAsvAdane 101, mizra 74, ane avirate 77 prakRtio baMdhAya che. ajJAna mArgaNAmAM matiajJAna, zrutajJAna, ane virbhAgajJAna, ema traNa bheda che. sAmAnyathI samyakatva Ave tyAre ja jJAna e jJAna gaNAya che eTale cothA guNaThAvAthI mati Adi jJAna kahevAya che. prathamanAM traNa guNaThANAmAM samyakatva na hovAthI ajJAna ja gaNAya che. tathApi trIjuM mizradaSTi guNasthAnaka mitra che. tethI te guNasthAnakanAM jJAnone kyAreka jJAnamAM, ane kyAreka ajJAnamAM levAya che eTale jyAre jJAnamAM levAya tyAre ajJAna be guNaThANA sudhI ja hoya che ane jyAre trIjA guNaThANAnA jJAnane ajJAnamAM levAya tyAre ajJAna traNa guNaThANA sudhI hoya che. mizradaSTi guNaThANe vartatA jIvonI dRSTi sarvathA zudhdha paNa nathI tathA sarvathA azudhdha paNa nathI, arthAt mizra che. A pramANe dRSTi mizra hovAthI tyAM vartatA jIvonAM jJAna paNa mizra che. jJAnarUpa paNa gaNAya che ane ajJAna rUpa paNa gaNAya che. jayAre dRSTimAM zuddhinI adhikatA hoya tyAre mizrajJAnamAM jJAnanI adhikatA hoya che. ane jyAre dRSTimAM Page #68 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bandhasvAmitva azuddhinI adhikatA hoya che tyAre mizrajJAnamAM ajJAnanI adhikatA hoya che. daSTi adhika zuddha hoya tyAre A mizra jJAnanI gaNatarI jJAnamAM gaNAtI hovAthI ajJAnane be ja guNaThANAM kahevAya che. ane jyAre dRSTi azuddha vadhAre hoya tyAre A mizrajJAnonI gaNatarI ajJAnamAM thAya che tethI ajJAnone traNa guNaThANAM hoya che. tethI odhe 117, mithyAtve 117, sAsvAdane 101, ane trIjuM guNaThANa gaNIe to 74no baMdha samajavo. mizraguNaThANe vartato jIva cothA guNaThANA tarapha javAno hoya to vizuddhi vadhAre saMbhave che ane pahelA guNaThANA tarapha javAno hoya to azuddhi vadhAre saMbhave che. tathA paMDita zrI sukhalAlajIbhAI kRta vivecanamAM Ama paNa lakhyuM che ke A jIva jyAre mithyAtvathI mizramohanIyano udaya thavAthI trIje guNaThANe Ave che tyAre mithyAtvAMza vizeSa hovAnA kAraNe azuddhi adhika hoya che. ane jyAre samyakatva guNaThANethI mizraguNaThANe Ave che tyAre samyatvAMza vizeSa hovAnA kAraNe zuddhi vadhAre hoya che. (juo paMDitajI zrI sukhalAlabhAI kRta vivecana, tRtIya karmagraMtha gAthA 18mI, hindImAM pRSTha para). acalsa ane cakSu darzanamAM prathamanAM 12 guNaThANAM hoya che A bane darzano kSayopazama bhAvavALAM che eTale kSAyikabhAvanuM kevaLadarzana thAya tyAre A darzana saMbhavatAM nathI. mATe 12 guNasthAnako kahyA che. tathA jJAna e vizeSabodha rUpa che hitAhitamAM pravRtti-nivRtti karAvanAra che. tethI tenA jJAna-ajJAna bhedo paDe che samyakatva hoya to jJAna, ane samyakatva na hoya to ajJAna kahevAya che, paraMtu darzana e sAmAnya bodha hovAthI pravRtti-nivRtti karAvanAra nathI tethI temAM samyagU ane mithyA evA bhedo nathI, tethI samyagdaSTine ane mithyASTine paNa cakSu dvArA ke itara indriyo dvArA je sAmAnya bodha thAya te cakSu-acakuM darzana ja kahevAya che. mATe 1 thI 12 guNaThANAM (samyakatvavALAM ane samyakatva Page #69 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 68 tRtIya karmagraMtha vinAnAM paNa) kahyAM che. bIjA karmagraMthanI jema 120, 117, 101 ityAdi sAmAnya baMdha jANavo. yathAkhyAta cAritramAM chellA cAra (11-12-13-14) ema cAra guNaThANAM hoya che. mohanIya karmano sarvathA udaya aTakelo hovAthI saMpUrNa vItarAga bhAvavALuM A cAritra che. baMdha mAtra sAtAno ja che ane te paNa 11-12-13 me guNaThANe ja jANavo, caudame guNaThANe yathAkhyAta cAritra hovA chatAM paNa ayogI hovAthI baMdha thato nathI. // 18 // maNanANi saga jayAI, samaiyaccheya cau dunni parihAre / kevaladugi do caramA, 'jayAi nava maisuohi duge // 19 // (manojJAne sapta yatAdIni sAmAyikacchede catvAri dve parihAre / kevaladvike dve carame, 'yatAdIni navamatizrutAvadhidvike). zabdArtha= manA=i mana:paryavajJAna mArgaNAmAM, sa= sAta guNaThANAM, nayA= pramattAdi, samayaya= sAmAyika cAritra ane chedopasthApanIya cAritramAM, va3= cAra guNaThANAM, duni= be guNaThANAM, parihAre= parihAra vizuddhi cAritramAM, vAvRtti= kevaladvikamAM, To= be guNaThANAM, gharama= chellAM, anAyA= avirati Adi, nava= nava guNaThANAM, masugohiluro= matijJAna, zrutajJAna, ane avadhikrikamAM. gAthArtha- pramattathI sAta guNaThANAM mana:paryavajJAnamAM, cAra guNaThANAM sAmAyika-chedopasthApanIyamAM, be guNaThANAM parihAravizuddhimAM, chellAM be guNaThANAM kevalakrikamAM, ane avirati Adi nava guNaThANAM mati-zrutajJAna ane adhiDhikamAM hoya che. 19 vivecana- mana:paryavajJAna mArgaNAmAM chaThThA pramatta guNaThANAthI bAramA kSINamoha sudhInAM kula sAta guNaThANAM hoya che. jo ke mana:paryava jJAna e eka viziSTa labdhi che tethI e apramAda avasthAmAM ja utpanna thAya che tethI tenI prApti sAtame guNaThANe thAya che. paraMtu labdhivizeSa Page #70 -------------------------------------------------------------------------- ________________ banyasvAmitva prApta thayA pachI jIva cheDe guNaThANe Ave che kAraNake chaThTha-sAtamuM guNaThANuM vArApharatI parivartanazIla che. eTale ke guNaThANe paNa mana:paryavajJAna saMbhavI zake che. teramA-caudama guNaThANe kSAyikabhAvanuM kevalajJAna pragaTa thavAthI kSAyopathamika bhAvanAM matyAdi cAra jJAno hotAM nathI. tethI mana:paryavajJAnamAM 6 thI 12 ema kula 7 guNaThANAM hoya che. bIjA karmagraMthamAM kahyA pramANe ghabaMdha hoya che. oghe AhArakaddhika sahita 65, chare 63, sAtame 58 59, AThame pa8pa6 26, navame 22/01/2018 18, dazame 17, agiyArame ane bArame guNaThANe 1no baMdha hoya che. A mULagAthAmAM kaheluM yArDa = pramattAdi A pada darekamArgaNAmAM joDavuM. jethI mana:paryavajJAnamAM jema pramattAdi 7 guNaThANAM kahyAM, tema sAmAyika ane chedopasthApanIya cAritramAM te ja pramattAdi cAra guNaThANAM hioya che. 1 thI 5 guNaThANAmAM sarvavirati cAritra ja nathI. ane dazame sUkSmasaMparAya tathA agiyAramAthI yathAkhyAta cAritra che. mATe A be cAritramAM 6 thI 9 kula 4 guNasthAnako hoya che. sarvatra oghabaMdha jANavo, odhe AhArakaddhika sahita 65, chake 63, sAtame pa8/59, AThame pa8 pa6/ra6, navame 22 thI 18 sudhIno baMdha hoya che. sAmAyikacAritra sarva kSetromAM sarva tIrthakara bhagavantonA zAsanamAM hoya che. paraMtu chedopasthApanIya cAritra bharata-airAvatamAM ja, prathama ane antima tIrthakara bhagavantonA zAsanamAM ja jIvonI tevI yogyatAnA kAraNe hoya che. bAvIsa tIrthaMkara bhagavaMtonA zAsanamAM koI jIvamAM kavacit sAticAra chedopasthApanIya saMbhavI zake che. parihAra vizudhdhi cAritramAM nADuM = pramattAdi be guNaThANAM hoya che. A cAritravALA AtmAo zreNIno AraMbha karatA nathI, A gAthAmAM tathA cothA karmagraMthamAM paNa be ja guNasthAnakonA pratipAdanathI ja jaNAya che ke A jIvomAM zreNIne yogya adhyavasAyono abhAva che. mATe chaThuM ane sAtamuM be ja guNasthAnaka che. othe 65, chaOM 63, ane sAtame 58 59 Page #71 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 79 tRtIya karmagraMtha no baMdha hoya che. A cAritravALA jIvone AhAraka zarIranI racanA karavA rUpa AhArakadvikano udaya hoto nathI paraMtu tadyogya (AhArakaTrikanA baMdhane yogya) adhyavasAyo hovAthI AhArakaTrikano baMdha hoya che. udaya nahIM hovAnuM khAsa e kAraNa che ke parihAra vizudhdhi cAritra grahaNa karanAra utkRSTathI paNa kaMika nyUna dazapUrvadhArI ja hoya che jyAre AhAraka zarIranI racanA niyamA caudapUrvadhArIne ja hoya che. tethI AhArakanI racanA saMbhavatI nathI. kevalajJAna ane kevaladarzana A be mArgaNAmAM chellAM be (1314) guNasthAnaka ja hoya che. anya guNasthAnakomAM kevalajJAna hotuM ja nathI. baMdha terame guNaThANe sAtAno mAtra 1 ja hoya che caudame guNaThANe jIva abaMdhaka che. matijJAna-zrutajJAna-avadhijJAna- ane adhidarzana A cAre mArgaNAomAM ''anayArU'' = avirati Adi che. = avirata samyagdaSTithI prAraMbhIne kSINamoha sudhInAM (4 thI 12 sudhInAM) kula nava guNasthAnako hoya che. prathamanAM traNa guNasthAnakomAM samyaktva na hovAthI jJAna saMbhavatuM nathI, tathA antima be guNasthAnakomAM kevalajJAna kSAyika bhAvanuM hovAthI kSAyopamika bhAvanAM A 3 jJAno ane avadhidarzana hotAM nathI. ahIM paNa oghabaMdha jANavo. AhArakakrikano baMdha AgaLa sAtame- AThame saMbhavato hovAthI oghe 79, cothe 77, pAMcame 67, vagere baMdha jANavo. ahIM e vAta vizeSapaNe jANavI ke traNa ajJAnamAM be athavA traNa guNasthAnaka kahyAM, ane ahIM matyAdi jJAnomAM mAtra 4 thI 12 guNasthAnako ja kahyAM, trIjuM na hyuM, tenuM kAraNa e che ke mizraguNaThANe samyaktva na hovAthI ajJAna ja gaNAya che ahIM zudhdhajJAna nathI mATe matijJAnAdimAM trIjuM guNaThANuM kahyuM nathI, ane azudhdha evuM paNa jJAna jyAre ajJAna karatAM adhikAMze hoya che te vivakSAe ajJAnamAM 2 athavA 3 guNaThANAM kahyAM che. bannemAM vivakSAbheda mAtra ja kAraNa che. Page #72 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bandhasvAmitva 71 tathA jJAnamAM samyagu ane mithyA bheda che kAraNa ke pravartakanivartaka che tathA e vizeSa bodharUpa che. tethI ja 1 thI 3 mAM ajJAna, ane 4 thI 12 mAM jJAna kahevAya che. paraMtu darzana e sAmAnya upayogarUpa hovAthI hitAhitamAM pravartaka-nivartaka na hovAthI samyagU-mithyAno bheda darzanamAM nathI, tethI ja cakSu-acakSu darzanamAM 1 thI 12 guNaThANAM kahyAM che, te nyAye avadhidarzanamAM paNa 1 thI 12 guNaThANAM kahevAM joie, vaLI 1 thI 3 guNaThANAmAM vartatA virbhAgajJAnIne (virbhAgajJAna e avadhijJAnano ja prakAra hovAthI) avadhidarzana hoi paNa zake che. sidhdhAntakAro avadhidarzanamAM 1 thI 12 guNaThANAM mAne paNa che. paraMtu karmagraMthakAro koI agamya kAraNasara ekathI traNa guNaThANe avadhidarzana kahetA nathI. 4 thI 12 guNaThANAM kahe che. cothA karmagraMthamAM 21 mI gAthAmAM paNa 4 thI 12 guNaThANAM kahyAM che tathA cothA ja karmagraMthamAM 48 mI gAthAmAM trIje guNaThANe jema ajJAna-jJAna mizrita hoya che tema traNe darzana hoya che ema paNa kahyuM che. ahIM sarvatra vivakSA mAtra ja kAraNa jANavuM paraMtu matabheda ke matAntara che ema na jANavuM / 19 aDa uvasami cau veyagi, khaie ikkAra micchatigi dese / suhumi saThANaM terasa, AhAragi niyaniyaguNoho // 20 // (aSTopazame, catvAri vedake, kSAyike ekAdaza, mithyAtvatrike deshe| sUkSme svasthAnaM trayodaza, AhArake nijanijaguNaughaH ) zabdArtha= = ATha, 3vana upazama samyakatvamAM, 3= cAra guNasthAnako, veni= vedakasamyaktvamAM, kSAyikasamyakatvamAM, rUAra= agiyAra, miti= mithyAtvAdi traNamAM, seka dezaviratimAM, sumi- sUkSmasaMparAyamAM, sANaM= potapotAnuM guNaThANuM hoya che. terasa tera, gadArI AhArI mArgaNAmAM, ninaya= potapotAnA kuLadoguNaThANA pramANe ghabaMdha jANavo. Page #73 -------------------------------------------------------------------------- ________________ tRtIya karmagraMtha gAthArtha- avirati Adi ATha guNaThANAM upazamamAM cAra guNaThANAM kSayopazamamAM, agiyAra guNaThANAM kSAyikamAM hoya che. mithyAtvatrikamAM, dezaviratimAM, ane sUkSmaparAyamAM potapotAnuM guNaThANuM hoya che. AhArImArgaNAmAM tera guNaThANAM hoya che. sarvatra potapotAnA guNaThANAno ghabaMdha jANavo. 20nA vivecana- pAchaLalI 19mI gAthAmAM kaheluM "nayA" pada ahIM paNa joDavuM, upazamasamyakatva mArgaNAmAM avirata samyagdaSTithI upazAntamoha sudhInAM kula 8 guNasthAnako hoya che. upazamasamyakatva be prakAranuM che. (1) anAdi mithyAtvI granthibheda dvArA prApta kare che, ane (2) upazamazreNI prAraMbhatI vakhate Ave che, A upazama samatvamAM bIjA karmagraMthanI jema oghabaMdha samajavo. paraMtu AyuSyano baMdha thato nathI. upazamasamyakatvI jIvone AyuSyano baMdha thato nathI. upazamasamyakatvI jIvone AyuSyanA baMdhane yogya adhyavasAyono abhAva che. zreNIvALAM 8thI11 guNaThANAomAM to AyuSya baMdhAtuM ja nathI. paraMtu granthibheda janya upazamamAM paNa AyuSyanA baMdhayogya adhyavasAyono abhAva hoya che kahyuM che ke aNabaMdhodayamAugabaMdhaM kAlaM ca sAsaNo kuNaI / uvasamasammadiTThI, cauNhamiLapi no kuNaI // sAsvAdane vartato jIva (1) anaMtAnubaMdhIno baMdha, (2) anaMtAnubaMdhIno udaya, (3) AyubaMdha, (4) kAladharma-mRtyu, A cAra kare che paraMtu upazama samyagdaSTi AtmA A cAramAMthI eka paNa prakriyA karato nathI. tethI je guNaThANe je je AyuSyano baMdha kahyo che te te guNaThANe te te AyuSya karma upazamamAM ochA karavAM. cothA guNaThANe deva-manuSya ema be AyuSyano baMdha oghamAM che. kAraNa ke aviratasamyagdaSTi je tiryaMca-manuSyo hoya to niyamAM devAyuSya Page #74 -------------------------------------------------------------------------- ________________ banyasvAmitva ja bAMdhe che ane jo deva-nArakI hoya to niyamAM manuSyAyuSya ja bAMdhe che paraMtu te kSayopazama athavA kSAyika samyakatva hoya to ja devAyuSya ane manuSyAyuSyano baMdha saMbhave che paraMtu upazamavALo to AyuSyano baMdha karato ja nathI, pAMcamA guNasthAne tiryaMca-manuSyo ane chaThThA Adi guNasthAnomAM manuSyo ja hoya che ane teo devAyuSya ja bAMdhe che tethI te guNaThANAomAMthI upazama samyakatvamAM devAyuSyano baMdha ocho karavo. AhArakaddhika sAtama AThame baMdhamAM AvavAnuM che tethI oghamAM umeravuM. tethI upazama samyakatvamAM odhe 77, cothe 75, pAMcame 66, cheke 62, sAtame 58, AThame pa8pa6/ra6, navame 22thI18, dasame 17, ane agiyArame guNaThANe 1 sAtavedanIya ja baMdhAya che. lAyopathamika samyakatvamAM 4thI7 guNaThANAM hoya chezreNImAM kAM to upazama samyakatva hoya che athavA kAM to kSAyika samyakatva hoya che, paraMtu kSayopazama samyakatva hotuM nathI. kAraNa ke samyakatvamohanIyano udaya cothAthI sAtamA guNasthAnaka sudhI ja che. ane te ja kSayopazama samyakatva che. pUrve bAMdhela je mithyAtva mohanIyakarma che tene maMdarasavALuM karIne samyakatvamohanIyarUpe banAvIne vedavuM, ane je anudita mithyAtva sattAmAM che. tene udIraNA AdinA baLe udayamAM AvatuM rokavuM -upazamAvavuM tene ja kSayopazamasamyakatva kahevAya che. kSayopazamasamyakatvamAM oghabaMdha jANavo, ahIM deva-manuSyanA AyuSyano baMdha tathA AhArakaddhikano baMdha paNa saMbhavI zake che tethI othe 79, cothe 77, pAMcame 67, chake 63, ane sAtama pa8pa9 baMdhAya che. kSAyikasamyakatvamAM 4thI14 sudhImAM kula 11 guNasthAnako che. bIjAkarmagraMthI jema oghabaMdha jANavo, sAtama-AThame AhArakadvikano baMdha saMbhave che tethI othe 79, cothe 77, pAMcame 67, chachuM 63, sAtame 58/59 vagere yathAvat baMdha jANavo. kSAyikasamyakatva prApta karatAM pUrve Page #75 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 74 tRtIya karmagraMtha jIve parabhavanuM AyuSya na bAMdhyuM hoya to niyama te jIva te ja bhave mokSe jAya che kAraNake A kSAyika pAmanAra manuSya ja hoya che. jinezvara prabhuno kALa hoya che ane prathama saMghayaNa hoya to ja kSatyika pAme che eTale abadhdhAyune mokSe javAmAM koi pratibaMdhaka tattva na hovAthI niyama te ja bhave mokSe jAya che. paraMtu jo badhdhAyuSka hoya to cAre gatinA AyuSyamAMthI koipaNa eka AyuSya bAMdheluM saMbhavI zake che. deva-narakanuM jo AyuSya bAMdheluM hoya to traNa bhave mokSe jAya che. (1) je bhAvamAM sAyika pAmyo te manuSyano bhava, (2) devanuM AyuSya bAMdheluM hoya to devano, ane narakanuM AyuSya bAMdheluM hoya to narakano (3) tyAMthI AvI manuSyamAM AvI mokSe jAya che. A jIvane bIjA deva athavA narakanA bhavamAM cothe guNaThANe manuSpAyuSyano baMdha thAya che. tathA kSAyika pAmatAM pahelAM jeoe tiryaMca-manuSyanuM AyuSya bAMdhyuM hoya to niyama yugalikabhUminuM ja asaMkhyAtA varSanuM ja bAMdheluM hoya che. saMkhyAtA varSanuM ayugalikabhUminuM jo AyuSya bAMdheluM hoya to te jIvane te bhavamAM kSAyika samyatva thatuM nathI. tethI AvA jIvane cAra bhava thAya che. (1) kSAyika je bhavamAM pAme te manuSyano bhava, (2) yugalika tiryaMca athavA manuSyano, (3) tyAM niyamAM potAnA bhava jeTaluM athavA nyUna devAyuSya ja baMdhAtuM hovAthI devabhava, ane (4) tyAMthI cyavI saMkhyAtavarSano manuSyano bhava karI mokSe jAya che te bhUva. AvA jIvane yugalikavALA bhavamAM cothe guNaThANe devanuM, ane devanA bhavamAM gayA pachI tyAMthI manuSyamAM AvavA mATe manuSyanuM ema banne AyuSyano baMdha cothe guNaThANe hoI zake che. koika vakhata kSAyikasamyaphtI jIva pAMca bhava paNa kare che. paraMtu te bahu ja alpa che. (1) kSAyika pAme te, (2) deva athavA narakano, (3) ane trIjo bhava deva-narakamAMthI evI saMkhyAtavarSavALA ayugalika manuSyabhavamAM ja janme, paraMtu dhAro ke tyAM pAMcamo- Aro hovAthI Page #76 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bandhasvAmitva 7pa mokSamArga baMdha hoya to tene dezavirati athavA sarvavirati svIkArI pAMca-cha guNaThANe Arohita thai devAyuSya bAMdhIne niyamA devamAM ja javuM paDe eTale (4) devano bhava, ane (5) devamAMthI cyavI manuSya thaI mokSe jAya che. A pAMcamA ArAnA cheDe thanArA duSNasahasUrijI AvA pAMca bhavavALA kSAyikasamyakatvI che. teono ahIMno trIjo bhava che. ahIM AcArya thai devAyuSya bAMdhI deva thaI tyAMthI cyavI manuSya thai mokSe jaze. e ja pramANe kRSNa mahArAjAnA paNa pAMca bhava thavAnA che ema saMbhaLAya che. AvA prakAranA pAMca bhava karanArA kSAyikasamyakatvI jIvone trIjA bhavamAM pAMca-cha guNaThANe devAyuSyano baMdha saMbhavI zake che. anyathA kSAyika samyakatva pAmyA pachI pAMcame-cha guNaThANe devAyuSyano baMdha saMbhavato nathI. mithyAtva, sAsvAdana, ane mizra A traNane mithyAtvatrika kahevAya che. samyakatvamArgaNAnA che bhedomAMnA A traNabhedomAM tathA dezavirati ane sUkSmasaMparAya cAritra mArgaNAmAM potapotAnuM eka ja guNasthAnaka ane tenA ja pramANe baMdha thAya che ema jANavuM. mithyAtvamArgaNAmAM paheluM guNaThANuM ane 117 no baMdha, sAsvAdana mArgaNAmAM bIja guNaThANuM ane 101no baMdha. mizramArgaNAmAM trIjuM guNaThANuM ane 74 no baMdha, dezavirati cAritramAM pAMcamuM guNaThANuM ane 67no baMdhu. sUkSmasaMparA cAritramAM dasamuM guNaThANuM ane 17no baMdha thAya che. AhArImArgaNAmAM 1thI13 guNaThANAM che, kAraNake caudame guNaThANe bhUgavAnuM aNAhArI hoya che. bIjA karmagraMthanI jema AhArI mArgaNAmAM baMdha jANavo. odhe 120, mithyAtve 117 vagere. A pramANe vedatrikathI A AhArI mArgaNA sudhImAM jyAM jeTalAM guNaThANAM mUlagAthAmAM kahyAM che tyAM tyAM te te guNaThANA pramANe baMdha samajI levo. || 20. Page #77 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 'tRtIya karmagraMtha paramuvasami vaTuMtA, Au na baMdhati teNa ajayaguNe, devamaNuAuhINo, desAisu puNa surAu viNA // 21 // (paramupazame vartamAnA, Ayurna badhnanti tenAyataguNe / devamanujAyuhIno, dezAdiSu punaH surAyurvinA ) zabdArtha= paramuvama= paraMtu upazamasamyakatvamAM, vaDhaMtA= vartatA, 3= AyuSyano, ne vaMyaMti= baMdha karatA nathI, te te kAraNathI, mAyALa= aviratiguNaThANe, tevamagbAdaLo deva ane manuSyanA AyuSyavinA, te sAsu dezavirati Adi guNaThANAmAM, putra vaLI, surA!= devAyuSya, viUT= vinA baMdha thAya che. gAthArtha paraMtu upazama samyakatvamAM vartatA jIvo parabhavanuM AyuSya bAMdhatA nathI. tethI avirati guNaThANe deva ane manuSyanA AyuSyabaMdha vinA baMdha jANavo, ane vaLI dezavirati vagere guNaThANAomAM devAyuSyanA baMdha vinA baMdha jANavo. ra1 - vivecana- A gAthAno bhAvArtha lagabhaga 20mI gAthAnA prAraMbhamAM samajAvAi gayo che. 20mI gAthAmAM upazama samyatvamAM 4thI11 ema 8, kSAyopathamika sabhyatvamAM 4thI ema 4, ane kSAyikasamyakatvamAM 4thI14 ema 11 guNasthAnako kahIne aMte niniyALoro' kahIne pota-potAnAM guNaThANAM pramANe ghabaMdha jaNAvyo che. temAMthI upazamasamyakatvamAM parabhavanuM AyuSya baMdhAtuM nathIevo apavAda upazama samyatva purato A gAthAmAM jaNAvela che. upazamasamyakatvavALA jo tiryaMca-manuSyo hoya to devAyuSyanA baMdhano, ane jo deva-nArakI hoya to manuSyAyuSyanA baMdhano ema be AyuSyanA baMdhano saMbhava ovabaMdha kahela hovAthI aviratiguNaThANe che. (zeSa naraka-tiryaMcAyuSya to baMdhamAM pahele-bIje guNaThANe ja nIkaLI gayAM che). tathA pAMcamuM guNaThANuM mAtra tiryaca-manuSyone ja hoya che. Page #78 -------------------------------------------------------------------------- ________________ udayasvAmitva deva-nArakIne hotu nathI, tiryaMca-manuSyo pAMcame guNaThANe niyamo devAyuSya ja bAMdhe che. tathA chaThThuM ane sAtamuM guNaThANuM manuSyane ja che ane teo paNa niyamA tyAM devAyuSya ja bAMdhe che. te sarve AyuSyabaMdhano A gAthAmAM upazasamyakatvamAM niSedha jaNAve che. A rIte upazama samyakatva mArgaNAmAM cothA guNaThANe deva-manuSya ema banne AyuSya baMdhAtAM nathI ema jANavuM. eTale 77 ne badale 75 baMdhAya che. tathA pAMcamA Adi guNaThANAomAM (pAMca-chake-ane sAtame) je eka devAyuSyano baMdha saMbhave che teno ja niSedha kare che eTale 67 ne badale 66, 63 ne badale 62, 58 59 ne badale 58 baMdhAya che vadhu vizeSa vigata pAchaLanI gAthAmAM samajAvI ja che. prazna- upazamasamyakatva ane kSayopazama samyakatvamAM paraspara taphAvata zuM? bannenI vyAkhyAmAM eka sarakho ja artha Ave che ke uditano kSaya, ane anuditano upazama, to A bemAM taphAvata zuM? uttara- A gAthAnI avacUrNimAM ja kahyuM che ke "sAyopama mithyAtvadalikavedanaM vipAkato nAsti, pradezataH punarvidyate, aupazamike tu pravezato nAstati vizeSa:=" pUrve bAMdhela je mithyAtva mohanIya che teno rasa haNIne maMda beThANIyo ane ekaThANIyo kare che. A pramANe maMda rasavALAM karAyelAM mithyAtvanAM dalikone samyakatva mohanIya kahevAya che. A pramANe samyakatva mohanIya rUpe pariNAvI udayathI je bhogave che te daliko mithyAtvanA gharanAM che e Tale mithyAtvamohanIyano pradezodaya kahevAya che. paraMtu tIvra beThANIyAtraNaThANIyA-ke cAra ThANIyA rasarUpe mithyAtvamohanIyapaNe vedato nathI, mATe mithyAtvamohanIyano rasodaya kahevAto nathI. A pramANe kSAyopathamika samyakatvamAM mithyAtvanA dalikone vedane vipAkathI (rasodayathI) nathI. paraMtu pradezodayathI che. jyAre upazama samyaktvakAle pUrvabadhdha te mithyAtvamohanIyanAM daliko aMtakaraNa kAlamAMthI pahelI Page #79 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 08 tRtIya karmagraMtha bIjI sthitimAM nAkhIne, pahelI sthitine vedIne samApta karelI hovAthI ane bIjI sthiti upazAnta hovAthI (udIraNA Adi dvArA paNa udayamAM lAvavAnI ayogyatA karelI hovAthI) rasathI ke pradezathI ema eka paNa prakAranuM vedana nathI. eTalI vizeSatA che. ra1 have lesthA dvAra upara baMdhasvAmitva jaNAve cheohe aThThArasayaM, AhAradugUNa Ailesatige / taM titthoNaM micche, sANAisu savvahiM oho // 22 // (oghe'STAdazazatamAhArakadvikonamAdi lezyAtrike / tattIrthonaM mithyAtve, sAsAdanAdiSu sarvatraughaH) zabdArtha= gohe= othe, aThThIracaM= ekaso aDhAra prakRti bAMdhe che. mAdAra, pU= AhArakaddhika vinA, kophattetine= prathamanI traNa legyAmAM, taMtra te ja baMdhamAMthI, tisthai= tIrthakara nAmakarma ochuM karavAthI, miccha= mithyAtve, sA||sutra sAsvAdanAdi guNaThANAomAM, savvahiM= sarva ThekANe, moroka ogha baMdha jANavo. gAthArtha- prathama traNa leyAmAM AhArakatika vinA oghe 11 karmaprakRtio baMdhAya che. temAMthI tIrthaMkara nAmakarma vinA mithyAtve 117 baMdhAya che. ane sAsvAdanAdi sarva guNaThANAomAM (A traNa legyAmAM) oghabaMdha jANavo. | 22 // vivecana- A gAthAmAM kRSNa-nIla ane kApata ema prathamanI traNa vezyAnuM baMdhasvAmitva jaNAvyuM che. A traNa lezyAmAM 1 thI 4 guNasthAnako hoya che ema A ja karmagraMthanI chellI 25 mI gAthAmAM kahevAmAM Avaze. tathA 1 thI 6 guNasthAnako paNa hoya che ema cothA karmagraMthanI 23 mI gAthAmAM A ja graMthakartA kaheze. eTale cAra athavA cha guNasthAnako judI judI apekSAe kahevAyAM che. Page #80 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 79 udayasvAmitva cAra guNasthAnakanuM pratipAdana pratipadyamAna avasthA" ne AzrayI che eTaleke A AtmA jayAre 1 thI 4 mAMnuM koI paNa guNasthAnaka pAmato hoya tyAre kRSNAdi traNa lezyA hoi zake che jema ke sAta nArakImAMnA koI paNa jIvo samyakatva pAmatA hoya tyAre kRSNAdi 3 mAMnI ja koI paNa eka vezyA hoya che A pratipAdana dravya lazyAne AzrayI che kAraNa ke nArakImAM dravyathI A ja traNa lezyA che. paraMtu tiryaca-manuSyo jyAre dezavirati- sarvavirati vALuM pAMcamuMchaThTha guNasthAnaka pAmatA hoya tyAre (pratipadyamAnakAlu=pAmatI vakhate) A vezyA hotI nathI. guNagrahaNa samaye AtmA vizudhdhimAnuM hovAthI azubhalezyA saMbhavatI nathI. cha guNasthAnakanuM pratipAdana "pUrvapratipanane AzrayI che teja-padma-ane zukalAdi zubhalezyAmAM vartato AtmA dezavirutisarvavirati prApta karI le, tyArabAda pAMcamA-chaThThA guNaThANe pariNAma saMkilaSTa paNa thAya che, eTale pAMcamuM-chaThThuM guNasthAnaka pAmyA pachI pAchaLanA kAle A azubhalezyAo paNa AvI zake che. jyAre Ave tyAre azubha lezyAmAM 1 thI 6 guNasthAnaka paNa hoI zake che. sAtamuM-AThamuM guNasthAnaka na hovAthI AhArakaddhikano baMdha saMbhavato nathI, tethI odhe 118, mithyAtve 117, sAsvAdane 101, mizra 74, avirate 77, (dezavirate 67, ane pramatte 63) no baMdha samajavo. ahIM eka sUkSma carcA jANavA jevI che te spaSTa karIe chIe. A karmagraMthanI A ja 22 mI gAthAmAM "sAsu vyahiM oro" kahyuM che tethI kRSNAdi prathamanI traNa legyAmAM sAsvAdanAdimAM othabaMdhanuM vidhAna hovAthI cothe guNaThANe 77 no baMdha graMthakAra zrI kahevA mAge che. A gAthAnI avacUrNimAM paNa oghabaMdhanI ja bhalAmaNa karI che eTale 77 no ja baMdha kahevA mAge che. prAcIna trIjA karmagraMtha Page #81 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 80 tRtIya karmagraMdha (baMdhasvAmitva) mAM paNa atizaya spaSTapaNe 77 no ja baMdha kahyo che te gAthA A pramANe ' ' ' --- suranara AuyasahiyA, avirayasammAu hoMti nAyavvA / titvona navA taha, te-te paDyuM voo || 42 || artha- (prathamanI traNa lezyAmAM) avirata samyagdaSTi jIvo devamanuSyAyuSya sahita ane tIrthaMkaranAmakarmathI yukta 77 bAMdhe che have pachI tejo lezyA kahIzuM. A pramANe (1) A navIna tRtIya karmagraMtha, (2) tenI avacUrNi, ane (3) prAcIna baMdhasvAmitva. A traNe sthaLoe oghabaMdhanI bhalAmaNa che eTale 77no ja baMdha kahyo che. tathA te traNe sthaLoe A bAbatamAM kaMipaNa prazna uThAvyo nathI ke carcA vizeSa karI nathI. paraMtu kRSNAdi A traNa azubha lezyAmAM cothe guNaThANe devAyuSyano 77mAM je baMdha che te ghaTato nathI. kAraNake samyagdaSTi A traNa lezyA vALA je bhavanapati Adi devo che ane sAta nArakI che.teo to A lezyAmAM hote chate (phakta sAtamI nArakI sivAyanA jIvo) cothe guNaThANe manuSyanuM AyuSya bAMdhI zake che. tethI manuSyanA AyuSyano baMdha mAnavAmAM koi virodha nathI. paraMtu je devAyuSyano baMdha kahyo che te ghaTato nathI kAraNa ke devanuM AyuSya cothe guNaThANe tiryaMca-manuSyo hoya to ja bAMdhI zake che. paraMtu bhavanapativyaMtara-jyotiSa ane vaimAnika ema cAra prakAranA devo paikI kai nikAyanA devanuM AyuSya bAMdhe ? te vicAravA yogya che. A kRSNAdi traNa azubhalezyA mAtra bhavanapati ane vyaMtaramAM ja che. jyotiSamAM tejo lezyA ja che. vaimAnikamAM tejo-padma-zukla lezyA che. zAstramAM Avo pATha Ave che ke bannene marapha tose vavaSna= je lezyAmAM jIva mare te lezyAvALA ja devamAM utpanna thAya che. pUjya haribhadrasUrijIe paNa yogazatakanI gAthA 98mAM A ja vAta karI che ke Page #82 -------------------------------------------------------------------------- ________________ udayasvAmitva aNasaNasuddhIe ihaM, jato'tisaeNa hoi kAyavvo / jallese marai jao, tallesesuM tu uvavAo // 98 // A banne pATha uparathI kRSNAdi lezmAvALo jIva jo devanuM AyuSya bAMdhe to niyamA bhavanapati ane vyaMtaranuM ja bAMdhI zake, bIjA devanuM na bAMdhI zake, kAraNa ke bhavanapati-vyaMtaramAM ja A traNa lezyA saMbhavI zake che jyAre zAstromAM evuM Ave che ke samyagdaSTi manuSya ane tiryaMco jo devanuM AyuSya bAMdhe to niyamA vaimAnikanuM ja bAMdhe. anya devanuM na bAMdhe te pATha A pramANe 81 sammattammi u laddhe, vimANavajjaM na baMdhae AuM / jai vi na sammattajaDho, ahava na baddhAuo puvviM // 23 // (saMbodhasattarI) A banne pATho jotAM jo samyagdaSTi ne zubhalezyAo hoya to vaimAnika devanuM ja AyuSya baMdhAya, ane jo azubhalezyA hoya to devanI eke nikAyanuM na baMdhAya ema artha nIkaLe che kAraNake azubhalezyAmAM jo devanuM AyuSya bAMdhe to pahelA niyamanA AdhAre azubhalezyAvALAne bhavanapati-vyaMtaranuM ja bAMdhavuM paDe, ane ema jo thAya to vaimAnikamAM ja jAya evo bIjo niyama khaMDita thAya, ane jo bIjo niyama sAcavIe to vaimAnikanuM AyuSya bAMdhavAthI tyAM azubhalezyA nathI, eTale ''te lezyAvALAmAM ja utpanna thAya' evo pahelo niyama khaMDita thAya, mATe devAyuSyano baMdha saMbhave nahI. A prazna pUjya jIvavijayajI kRta TabAmAM, ane jayasomasUrijI kRta TabAmAM paNa karyo che. A sarva pATho ane zAstrIya niyamo jotAM kRSNAdi traNa azubha lezyAmAM cothe guNaThANe devAyuSyano baMdha saMbhavato nathI. chatAM karmagraMthakAroe kema kahyo ? te jJAnI mahAtmA jANe. 6 Page #83 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 82 have tejo-padma-ane zuklalezyAmAM baMdhasvAmitva jaNAve cheteuu narayanavUNA, ujjoyacaunarayabAra viNu sukkA / viNu narayabAra pamhA, ajiNAhArA imA micche // 23 // tRtIya karmagraMtha (tejonarakanavonA, udyotacaturnarakadvAdaza vinA zuklA: / vinA narakadvAdaza padmA, ajinAhArakA imA mithyAtve ) zabdArtha= te= tejolezyAmAM, nayanavULA= narakatrikAdi nava vinA, 3oyavaH- udyotacatuSka, narayavAr= narakAdi bAra, viSNu= vinA, sujJA= zuklalezyAmAM, viSNu vinA, nayanAra= narakAdi bAra, paddA= padmalezyAmAM, ninAdArA= tIrthaMkaranAmakarma ane AhArakaddhika vinA, mA= A prakRtio, miSThe mithyAtve. gAthArtha- narakatrikAdi nava vinA tejolezyAmAM, udyotacatuSka ane narakatrikAdi bAra vinA zuklalezyAmAM, ane narakAdi bAra vinA padma lezyAmAM baMdha hoya che. A sarvabaMdhamAMthI jinanAma ane AhArakaddhika nyUna karIe to teTalo mithyAtvaguNaThANe baMdha jANavo // 23 // vivecana- A gAthAmAM tejo-padma ane zukla ema bAkInI 3 lezyAmAM baMdhasvAmitva jaNAve che tejolezyAmAM 1thI7 guNasthAnaka che. narakatrika-sUkSmatrika-ane vikalendriyatrika ema 9 prakRti vinA oghe 111 prakRtio baMdhAya che. tejo lezyA kaMika zubha hovAthI ane narakatrikAdi nava prakRtino baMdha azubha adhyavasAya vaDe thato hovAthI, tejolezyA vALA jIvo A nava prakRti bAMdhatA nathI, pahelA-bIjA devalokanA devo tejolezyAvALA che ane marIne pRthvIapa-vanaspatimAM jAya che mATe ekendriya-sthAvara ane Atapano baMdha dUra karyo nathI, othe 111, pahele jinanAma ane AhAraka vinA 108, bIje 101, trIje 74, cothe 77, pAMcame 67, chaThTha 63, ane sAtame 58/59 baMdhAya che. Page #84 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 83 udayasvAmitva paghalezyAmAM paNa 1thI7 guNasthAnako che. tyAM narakAdi 12 vinA othe 108 baMdhAya che. narakatrika-sUkSmatrika ane vizlendriyatrika A nava prakRtio ke je tejo legyAmAM baMdhAtI nathI. te azubha hovAnA kAraNathI ja pamalezyAmAM paNa baMdhAtI nathI. tathA pahelA-bIjA devalokanA devo ekendriya-sthAvara-Atapa bAMdhe che paraMtu trIjA sanaskumArathI je devo che teo ekendriyAditrika bAMdhatA nathI, kAraNa ke teo marIne endriyamAM janma pAmatA nathI. ane teo ja padmavezyAvALA che. eTale padmazyAmAM 12 no baMdha dUra karyo che odhe 108, mithyAtve 105, sAsvAdane 101 vagere. tejalezyA sudhInI prathamanI cAra vezyAvALA devo marIne ekendriyamAM janme che. paraMtu pAdilezyAvALA kaMIka vadhAre vizudhdha hovAthI marIne ekendriyAdimAM utpanna thatA nathI. zuklalezyA mArgaNAmAM 1thI13 guNasthAnako hoya che. ahIM paNa baMdha paDyUlezyAnI jema jANavo. phakta udyotacatuSka je pAlezyAmAM baMdhAya che te zuklalegyAmAM baMdhAtuM nathI, tethI narakAdi 12 tathA udyotacatuSka ema kula 16 baMdhamAMthI ochI karavI. oghe 104, mithyAtve 101, sAsvadane 97, mizra 74, avirate 77 vagere. udyotanAmakarma, tiryaMcagati, tiryaMcAnupUrvI ane tiryaMcAyuSya A cArano udaya tiryaMcagatimAM ja hoya che. tejo-padmavezyA vALA jIvo tiryaprAyogya baMdha kare che. paraMtu zuklalezyAvALA jIvo ghaNA ja vizudhdha hovAthI tiryaMcaprAyogya baMdha karatA nathI. tethI A cArano baMdha ahIM saMbhavato nathI. ahIM eka zaMkA thAya che ke A ja graMthakAre A ja karmagraMthanI 12mI gAthAnA pUrvArdhamAM kahyuM che ke "sanakumArathI sahastrAra sudhInA devo ratnaprabhAnI jema baMdha kare che" ane "AnatAdi uparanA devo udyota catuSka bAMdhatA nathI" tattvArthanA cothA adhyAyanA sUtra "pIta Page #85 -------------------------------------------------------------------------- ________________ tRtIya karmagraMtha pa-zunnatezyA di-tri-zeSepu" 4-23mAM prathamanA be devalokamAM pIlezyA, 3thIpa devalokamAM padmavezyA, ane chaThThA devalokathI zeSa devalokomAM zuklalezyA kahI che. tathA bRhasaMgrahaNI gAthA 175 mI nA uttarArdhamAM nAnA kadana "dhvatiya paddha senA, saMtAphasu sunesa hRti surA' lAntakAdi chaThThA devalokathI zeSa devomAM zuklalezyA ja kahI che. have prazna thAya che ke chaThThA-sAtamA- ane AThamA A traNa devalokanA devone tattvArtha ane bRhatsaMgrahaNI Adi graMthonA AdhAre zuklalezyA che ane te devalokanA devo A ja karmagraMthanI 11mI gAthA pramANe udyotacatuSka bAMdhe che. to ahIM je nyUna karyuM che te kema ghaTe ? agiyAramI gAthAmAM 6-7-8mA devalokamAM ratnaprabhAnI jema baMdha jaNAvIne udyotacatuSka baMdhAya ema jaNAve che ane bAvIsamI gAthAmAM zukla legyAmAM udyotacatuSkanA baMdhanI nA pADe che tethI 6-7-8mA devalokamAM zuklalezyA hovAthI A gAthAnA AdhAre udyotacatuSka na baMdhAya ema samajAya che. A pUrvApara virodhanuM samAdhAna zuM? avacUrNimAM A prazna-ke uttara kaMI ja nathI. paraMtu jIvavijayajI ma. sA. kRta TabAmAM tathA jayasomasUrijI kRta TabAmAM A prazna uThAvyo che. mATe gItArthoe Ano uttara vicAravo. paMDita amRtalAlakRta vivecanamAM evo kalpita khulAso karyo che ke 6-7-8mA devalokamAM maMda zuklalezyA che. tyAM udyAtacatuSka bAMdhI zakAyuM che tethI ja A karmagraMthanI 11mI gAthAmAM udyotacatuSkano baMdha lIdho che ane A bAvIsamI gAthAmAM je niSedha karela che te tIvazuklalezyAne AzrayI jANavo. AvI tIvrazuklalezyA 9 mAthI che ane tyAM udyotacutaSka baMdhAya nahIM. A samAdhAna paraspara virodhI dekhAtA banne pAThono mAtra samanvaya karavA puratuM kalpita che. gItArtha mahAtmAoe A bAbata vicAravuM. je 23 Page #86 -------------------------------------------------------------------------- ________________ udayasvAmitva 85 savvaguNabhavvasannisu, ohu abhavvA asannimicchisamA / sAsaNiasanni sanniva, kammaNabhaMgo aNAhAre // 24 // (sarvaguNAH bhavyasaMjJiSu, ogho'bhavyA asaMjJino mithyAtvasamAH / sAsAdane'saMjJI saMjJivatkArmaNabhaGgo'nAhAre ) zabdArtha= savvamuLA= sarva guNaThANAM, manvasannisu= bhavya ane saMkSi mArgaNAmAM, audu odhabaMdha, amannA abhavyajIvo, animinRisamA= asaMjJimAM mithyAtvInI jema, sALi= sAsvAdane, ani= asaMzimAM baMdha, sanniva= saMjJInI jema, janmamaMno kAryaNano bhAMgo, gaLAhAre aNAhArI mArgaNAmAM. gAthArtha- bhavya ane saMjJI mArgaNAmAM sarvaguNaThANe oghabaMdha jANavo abhavya ane asaMjJImAM mithyAtve baMdha samAna che. asaMjJImAM sAsvAdane saMjJInI jema che. ane aNAhArI mArgaNAmAM kAryaNa kAyayoganI jema baMdha jANavo. / / 24 / = vivecana- bhavya mArgaNA ane saMzI mArgaNAmAM 1thI14 guNasthAnako che ane sarvatra bIjA karmagraMthanI jema baMdha samajavo. kevalI bhagavanto traNe kALanA traNe lokanA sarvadravyonA sarve bhAvo sAkSAt jANatA hovAthI chadmastha AtmAonI jema ciMtana-manana karavA rUpa uhApoha svarUpa matijJAnAtmaka bhAvamana teone hotuM nathI mATe ja no saMnI no asaMzI kahyA che tathApi dUra dezamAM rahelA manaHparyavajJAnI vaDe ane anuttara vimAnavAsI devovaDe pUchAyela praznonA uttara ApavA rUpe manovargaNAnA pudgalonA grahaNAtmaka dravyamana teone hoya che tethI saMzI kahevAya che. mATe te arthane AzrayI 1 thI 13 guNaThANAM ane bhUtapUrva nayane AzrayI upacArathI caudamuM ema 1 thI 14 guNaThANAM kahyAM che. baMdha sarva ThekANe bIjA karmagraMthanI jema ja samajavo. Page #87 -------------------------------------------------------------------------- ________________ tRtIya karmagraMtha abhavya mArgaNAmAM mAtra paheluM eka ja guNasthAnaka che teone samyakatvanI prApti nathI ane tenA abhAve dIkSita thavA chatAM mithyAtvI ja hovAnA kAraNe avirata ja gaNAya che mATe tIrthaMkara nAmakarma ane AhArakaThika vinA dhe ane mithyAtve 117 no ja baMdha thAya che. tethI gAthAmAM michiHI =mithyAtvInI jema baMdha jANavo. ema kahyuM che. bhavyatva ane abhavyatva e bane pAriNAmika bhAva (sahaja svabhAva) hovAthI karmajanya na hovAthI parivartana pAmatA nathI. asaMjJI mArgaNAmAM paheluM ane bIjuM ema be guNasthAnaka hoya che. tyAM pahele guNaThANe (tathA othe) mithyAtvaguNaThANAnI samAna 117 no ja baMdha hoya che. ane sAsvAdane saMjJI paMcendriyanI jema 101 no baMdha hoya che. ahIM asaMjJI mArgaNAmAM sAsvAdana guNaThANe paNa eka zaMkA uThe che ke asaMjJI paMcendriyamAM navuM samyakatva prApta na thatuM hovAthI sAsvAdana pArabhavika ja hoya che ane te paNa cha AvalikA sudhI ja Trake che. tyAM zarIraparyApti paNa pUrNa thatI nathI mATe AvI aparyApta avasthAmAM devatrika, vaikriyaddhika, tiryaMcAyuSya ane manuSpAyuSya A 7 prakRtiono baMdha hoya nahIM. vaLI pUrve 15-16 mI gAthAmAM audArikamizra kAyayogamAM tathA kArmaNakAyayogamAM sAsvAdanane uparokta 7 vinA 94 no ja baMdha jaNAvyo che. te banne yogomAM vartatA jIvo saMjJI-asaMjJI banne hoya che to paNa 94 ja baMdhAya che to pachI ekalA asaMjJIne te avasthAmAM sAsvAdane 101 kevI rIte baMdhAya? jo asaMjJI mArgaNA hovAthI asaMjJI paryApto-aparyApto banne levAmAM Ave to sarva paryApti pUrNa thayA pachI asaMjJI paMcendriya tiryaMco cAre gatiprAyogya baMdha karI zake che eTale uparokta 7 prakRtiono baMdha hoi zake che paraMtu te vakhate sAsvAdana hotuM nathI, niyamA mithyAtva ja hoya che mATe asaMjJI mArgaNAmAM sAsvAdane bhale saMjJInI mAphaka baMdha kahyo paraMtu 101 ne baMdha na letAM 94 no baMdha Page #88 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 87 udayasvAmitva levo joie. saMjJInI mAphaka baMdhanI bhalAmaNa gAthAmAM je che te sAmAnyathI che. je je baMdha na ghaTI zaktA hoya te svayaM nyUna karavAnuM samajI levuM. karmagraMthanI avacarNimAM A viSe kaMI ullekha nathI. zrAvaka amRtalAla purUSottamadAse lakhela che karmagraMtha sArthamAM A gAthAnA vivecanamAM A zaMkAno ullekha karelo che. mATe gItArthoe A zaMkAno uttara vicAravo. aNAhArI mArgaNAmAM kArmaNakAyayoganI jema ja baMdha jANavo. kAraNa ke kArmaNakAyayoga kALe ja jIva aNAhArI hoya che. zeSakALe AhArI ja hoya che. caudame guNaThANe kArpaNa kAyayoga vinA paNa aNAhArI che paraMtu tyAM baMdha nathI. te vinA vigrahagatimAM tathA kevalI samuddhAtamAM ja aNAhArI ane kArpaNa kAyayogI che. tyAM paheluM-bIjAM cothuM ane teramuM guNaThANuM hoya che. mATe odhe 112, mithyAtve 107, sAsvAdane 94, avirate 75, ane sayogIe 1 no baMdha hoya che. ahIM bAsaTha mArgaNA upara baMdhasvAmitva samApta thAya che. | 24 | tisu dusu sukkAi guNA, cau saga teratti bandhasAmittaM / deviMdasUrilihiyaM, neyaM kammatthayaM souM // 25 // (tisRSu dvayoH zuklAyAM, guNAzcatvAraH sapta trayodazeti bandha-svAmitvaM, devendrasUrilikhitaM jJeyaM karmastavaM zrutvA ) zabdArtha= tisu= traNa leyAmAM, Dusu= be legyAmAM, sukSatri zukla legyAmAM, gu= guNaThANAM hoya che. varDa= cAra, saT= sAta, tera=i tera, A pramANe, vaMdhasAmitta= baMdhasvAmitva, seviMdrasUridiyaMtra devendrasUrijIe lakhelo, necaM= jANavo, mUlyayaMH karmastavane, saraMka saMbhALIne, yAda karIne gAthArtha- prathamanI traNa legyAmAM, tejo-pabamAM, ane zukla legyAmAM anukrame cAra-sAta-ane tera guNasthAnako che. A pramANe baMdhasvAmitva nAmano A trIjo karmagraMtha devendrasUrijI vaDe lakhAyelI che. te karmastavane bhaNIne jANavA jevo che. ra5 mAM Page #89 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 88 tRtIya karmagraMtha vivecana- kRSNa-nIla ane kApata ema prathamanI traNa legyAmAM 1 thI 4 guNasthAnaka che. A kathana "pratipadyamAna avasthAne AzrayI che. A vezyA azubha che. tethI A vezyAvALA pariNAma jyAre vartatA hoya tyAre vadhumAM vadhu cAra guNasthAnaka sudhI ja caDI zakAya che. pAMcamA Adi guNaThANAomAM caDI zakAtuM nathI. (paraMtu te guNaThANe AvelA jIvone kALAntare A azubha lezyA paNa Ave che. te pUrvapratipanna kahevAya che. tene AzrayI 1 thI 6 guNaThANAM hoya che. je cothA karmagraMthamAM Avaze). prazna- jIva jyAre samyakatva pAmato hoya, traNa karaNa karato hoya tyAre vizudhyamAna pariNAma hovAthI tejo-padha-ane zukla legyA ja hoya che. to azubha lezyA kema hoI zake ? uttara- bhAvathI traNa zubha lezyA ja hoya che. paraMtu uparokta je azubha lezyA kahI che te dravyalezyA che, nArakIne ane devone dravyathI, niyata legyA che. bhAvanI parAvRttithI chae vezyA saMbhavI zake che. mATe ja 1 thI 7 narakanA jIvo dravyathI kRSNa-nIla-kApAta lezyA vALA hovA chatAM bhAvalezyA. AzrayI tejo-padma-ane zuklavALA bane che. tyAre ja samyakatva pAme che. ane saMgamAdi devomAM dravyathI tejolezyA hovA chatAM bhAvathI kuSNAdi legyA Ave chate ja te devo prabhune kaThora upasarga karavA prerAyA che. tejo-ane padma legyAmAM 1 thI 7 guNasthAnako hoya che. ane zuklalazyamAM 1 thI 13 guNaThANAM hoya che. baMdha paNa bIjA karmagraMthanI jema ja jANavo. je vizeSatA che te pahelAM kahevAi gai che. prazna- A karmagraMthamAM dura mArgaNAo upara baMdhasvAmitva kahevAnuM hatuM. te 1 thI 24 gAthA sudhImAM kahevAi ja gayuM che. to pachI 25mI gAthAmAM lezyA upara guNasthAnako kahevAnI zI jarUra ? ane jo guNasthAnako Page #90 -------------------------------------------------------------------------- ________________ udayasvAmitva 89 ja kahevAM hoya to bAsaTha mArgaNA upara kahevAM joie, mAtra vezyA upara ja kema kahyAM ? vaLI cothA karmagraMthamAM 62 mArgaNA upara guNasthAnako AvavAnAM ja che. temAM vezyA upara paNa kahevAnI ja che. to ahIM punarukti karavAnI (be vAra kahevAnI) zI jarUra ? uttara- tamAro prazna barAbara che. paraMtu dara mArgaNAomAMthI cha lezyA vinA pa6 mArgaNAomAM guNasthAnako eka ja prakAre che ane te nizcita che. jyAre cha legyAmAM be prakAre che eTale pratipadyamAnane AzrayI 4 ane pUrva pratipunUne AzrayI cha che. ema be prakAre che. cothA karmagraMthamAM 62 mArgaNAmAM guNasthAnako kahetI vakhate lezyAmAM pUrvapratipannatAne AzrayI cha kahevAze. ahIM pratipadyamAnatAno bIjo pakSa jaNAvavA cAra guNasthAnako traNa lekSAmAM kahyA che. bAkInI vezyAomAM Avo taphAvata jo ke nathI to paNa lezyAdvAra eka hovAthI bAkInI lezyAmAM paNa guNasthAnako kahela che. - A graMthamAM 62 mArgaNAo upara guNasthAnaka vAra te te jIvo keTalAM keTalAM karmo bAMdhe ? te jaNAvyuM che. tethI A graMthanuM nAma "baMdhasvAmitva" rAkhela che. athavA prAcIna trIjA karmagraMthanuM nAma "baMdhasvAmitva' che tene anusAre paNa A graMthanuM te ja nAma rAkhela che. A graMtha banAvanAra pUjya AcArya zrI devendrasUrijI che. jeo zrI jagacaMdrasUrijInA ziSya hatA. "viMdrasUrisni"i A padamAM graMthakartAe potAnuM nAma sUcavyuM che. A karmagraMthamAM ghaNI-ghaNI mArgaNAomAM bIjA karmagraMthamAM kahelA sAmAnya baMdhane anusAre ja baMdha Avyo che. ThekANe ThekANe ghabaMdhao baMdha ema kahyuM che eTalA ja mATe A trIjA karmagraMthano abhyAsa bIjA karmagraMthanA abhyAsane ja AdhIna che. je bIjA karmagraMthano abhyAsa kaMThastha na hoya to trIjAno abhyAsa duSkara bane. tethI graMthakArazrIe na - 4 ga jha ' darane , --ka"1: * ' 5* 's - Page #91 -------------------------------------------------------------------------- ________________ tRtIya karmagraMtha chellI paMktimAM kahyuM che ke "necaM vamasthayaM noka''karmastava nAmano je bIjo karmagraMtha che tene saMpUrNa sAvadhAnI pUrvaka sAMbhaLIne A trIjA karmagraMthano abhyAsa karavo, kAraNake A karmagraMthanA abhyAsano AdhAra karmastava upara che. A karmagraMthanuM nAma "baMdhasvAmitva hovAthI 62 mArgaNAo upara guNasthAnaka vAra baMdhanuM svAmIpaNuM ahIM kahyuM che ane te ahIM samApta thAya che. paraMtu jema 62 mArgaNAo upara baMdhanuM prakaraNa jANavA jevuM che. tevuM ja udaya-udIraNA-ane sattAnuM prakaraNa paNa karmagraMthanA abhyAsIone jANavA jevuM che, atizaya upayogI paNa che. tethI te udaya-udIraNA ane sattAnA svAmitvanuM prakaraNa paNa ame ahIM "saMkSepamAM" abhyAsakonA bodha mATe anyagraMthonA AdhAre ApIe chIe. samApto'yaM bandhasvAmitva nAmA tRtIyakarmagranthaH "baMdhasvAmitva'' nAmanA tRtIya karmagraMthanI mULagAthAo, tenI saMskRta chAyA, zabdArtha, ane gAthArthonI sAthe gujarAtI bhASAmAM lakhAyeluM A saMkSipta vivecana samApta thayuM. Page #92 -------------------------------------------------------------------------- ________________ udayasvAmitva pAMca jJAnAvaraNIya. cAra darzanAvaraNIya. mithyAtva mohanIya, pAMca aMtarAya, tathA nAmakarmanI 12. (tejasa-kArpaNa-varNAdi catuSkaagurulaghu-nirmANa-sthira-asthira-zubha-azubha) ema kula 27 prakRtio dhruvodayI che. pota-potAnA guNaThANAnA aMta sudhI niyamA udayamAM hoya che. mithyAtva mohanIya pahelA sudhI, jJAnAvaraNIyAdi 14 prakRti bAramA guNaThANA sudhI, ane nAmakarmanI 12 teramA guNaThANA sudhI niyamA udayamAM hoya che. tethI te vAraMvAra lakhAze nahIM. saMketathI samajI levI. A 27 prakRtio dhruvodayI kahevAya che. (1) narakagati mArgaNAmAM- jJAnAvaraNIya 5, darzanAvaraNIyanI thINadhdhitrika vinA 6, vedanIyanI 2, mohanIyanI (strI-puruSaveda vinA) 26, AyuSyakarmanI narakAyuSya 1, nAmakarmanI (12 dhruvodayI, narakagati, paMcendriyajAti, vaikriyazarIra, vaikriyAMgopAMga, huMDakasaMsthAna, narakAnupUrvI, azubhavihAyoti, parAghAta, ucchavAsa, upaghAta, trasacatuSka, durbhAga, duHsvara, anAdeya, ayaza ema kula) 30, gotrakarmanI nIcagotra 1, ane aMtarAyanI 5, kula AThakarmanI 5+6+2+26+1+30+1+5=76no vadhumAM vadhu odhe udaya hoya che. narakagatimAM nAmakarmanI vadhumAM vadhu ekIsAthe 29no udaya chaThThA karmagraMthamAM kahyo che. paraMtu te paryAptA nAskI AzrayI che. vigrahagatinI AnupUrvI umeratAM nAmakarmanI kula-kAlabhede30 udayamAM hoya che. A 76mAMthI samyaktva ane mizra mohanIya e be vinA 74no udaya mithyAtva hoya che. temAMthI narakAnupUrvI ane mithyAtvamohanIya Page #93 -------------------------------------------------------------------------- ________________ tRtIya karmagraMtha vinA 7rano udaya sAsvAdane hoya che. temAMthI cAra anaMtAnubaMdhI dUra karI mizra mohanIya umeratAM 69no udaya mizra hoya che. te 69mAMthI mizramohanIya kADhIne samyakatvamohanIya ane narakAnupUrvI umeratAM avirate 70no udaya hoya che. kammapaDi tathA paMcasaMgrahamAM udIraNAkaraNamAM devo-nArakoyugalika-vaikriya-AhAraka zarIrI ane apramattAdi jIvone thINadhdhitrikanI udIraNAno abhAva kahyo che eTale udaya paNa ghaTato nathI. (2) tiryaMcagati mArgaNA- ahIM devatrika, narakatrika, manuSyatrika, vaikriyadrika, AhArakaddhika, jinanAma, ane uccagotra, ema 15 prakRtiono udaya saMbhavato nathI. (jo ke vaikriyalabdhivALA paMcendriya tiryaMcomAM vaikriyadrikano ane vAukAyamAM vaikriya zarIra nAmakarmano udaya hoI zake che te gaNIe to 13no ja udayAbhAva jANavo. paraMtu bIjA karmagraMthamAM bhava pratyayikanI ja vivakSA hovAthI ame paNa ahIM bhavapratyayikanI apekSAe kahIe chIe) eTale odhe 15 vinA 107no udaya hoya che. 107mAMthI samyakatvamohanIya ane mizramohanIya vinA mithyAtve 10pano udaya saMbhave che. temAMthI sUkSmatrika-Atapa ane mithyAtva vinA sAsvAdane 100no udaya saMbhave che. A 100mAMthI anaMtAnubaMdhI catuSka, ekendriyAdi jAti catuSka, sthAvaranAma karma, ane tiryaMcAnupUrvI ema kula 10 ochI karatAM ane mizramohanIya umeratAM 91no udaya mizna hoya che. mizramohanIya bAda karI samyakatva mohanIya ane tiryaMcAnupUrvI umeratAM 92no udaya avirate hoya che. A 92mAMthI apratyAkhyAnIyacatuSka, durbhaga, anAdeya, ayaza, ane tiryaMcAnupUrvI ema ATha vinA 84no udaya pAMcame guNaThANe hoya che. A pramANe tiryaMcagatimAM odhe 107, mithyAtve 105, sAsvAdane 100, mizra 91, avirate 92, ane dezavirate 84no udaya samajavo. jo labdhipratyayika vaikriya gaNIe to odhe 109, mithyAtve 107 vagere jANavI. Page #94 -------------------------------------------------------------------------- ________________ udayasvAmitva (3) manuSyagati mArgaNAmAM- udayAdhikAramAM kahelI 12ramAMthI nIce mujaba ochI karavI. narakaTika, tiryaMcatrika, devatrika, jAticatuSka, sthAvara sUkSma, sAdhAraNa, tapa, vaikriyaddhika ane udyota ema 20 ochI karavAthI othe 102no udaya hoya che. ahIM paNa vaikriyazarIranI vidurvaNA karatA aMbaDazrAvaka ane viSNukumArAdine vaikriyaddhika ane udyotane udaya hoya che. paraMtu te labdhipratyayika che ane kavacit che. bhavapratyayika nathI. eTale ame lIdho nathI. bIjA karmagraMthamAM udayAdhikAramAM labdhipratyayika vaikriyano udaya pAMca-chadde guNaThANe che, chatAM gaNyo nathI eTale ame paNa te gaNyo nathI. mATe 102 no udaya oghe kahyo che jo labdhipratyayika vaikriya gaNIe to vaikriyaddhika ane udyotano udaya vadhatAM 10pano udaya svayaM samajI levo. odhe je 102 kahI temAMthI AhArakaddhika, jinanAma, samyakatva mohanIya ane mizramohanIya e pAMca vinA mithyAtve 97no udaya jANavo. A 97mAMthI aparyApta nAmakarma ane mithyAtvamohanIya vinA sAsvAdane 95no udaya jANavo, temAMthI anaMtAnubaMdhI catuSka ane manuSyAnupUrvI ema pAMca ochI karatAM ane mizramohanIya umeratAM mizra 91no udaya samajavo. te 91mAMthI mizramohanIya dUra karI samyakatvamohanIya ane manuSyAnupUrvI umeratAM 92no udaya avirate jANavo, A 92mAMthI apratyAkhyAnIyacatuSka, manuSyAnupUrvI, durbhaga, anAdeya, ayaza ane nIcagotra, e nava prakRtio nyUna karatAM 83no udaya dezavirate jANavo. A 83mAMthI pratyAkhyAnIya 4 kaSAya ochA karatAM ane AhArakadvikano udaya meLavatAM 81no udaya pramatta hoya che. uparokta badhA ja guNasthAnakomAM labdhipratyayika vaikriyanI vivakSA karo to jayAM jayAM vaikriyalabdhi phoravavAno saMbhava che tyAM tyAM vaikriyaddhika ane udyota 3 vadhAre jANavI. apramattAdi guNaThANAmAM bIjA karmagraMthamAM je udaya kahyo che te ja jANavo. kAraNake A guNasthAnako manuSyane ja hoya Page #95 -------------------------------------------------------------------------- ________________ tRtIya karmagraMtha che. A pramANe othe 102, mithyAtve 97, sAsvAdane 95, mizra 91, avirate 92, dezavirate 83, pramatte 81, apramatte 76, apUrvakaraNe 72, anivRttie 66, sUkSmasaMpAye 60, upazAnta 59, kSINamohe pa7papa, sayogI kevalIe 42, ane ayogIe 12no udaya jANavo. (4) devagati mArgaNAmAM- sAmAnya je 122 che temAMthI 42 bAda karatAM odhe 80 no udaya hoya che. narakatrika, tiryacatrika, manuSyatrika, jAticatuSka, sthAvaracatuSka, audArikaddhika, AhArakadrika, Atapa, udyota, duHsvara, nIcagotra, napuMsakaveda, thINadhdhitrika, azubhavihAyogati, tIrthaMkara nAmakarma, cha saMghayaNa ane pAMca saMsthAna (samacaturasa vinA). ema kula 4ra vinA odhe 80no udaya hoya che. ahIM paNa devomAM udyotano udaya uttarakriyAmAM hoya che. paraMtu bhavapratyayika je vaikriya che temAM udyotano udaya hoto nathI tethI ame odhe 80mAM udyotano udaya devone na hoya ema kahela che. paraMtu uttara vaikriyanI apekSAe udyotano udaya saMbhavato hovAthI othe 81 hoya che anyathA 80 hoya che. A 80mAMthI samyakatvamohanIya ane mizramohanIya vinA mithyAtve 78no udaya, mithyAtva mohanIya vinA sAsvAdane 77no udaya. anaMtAnubaMdhI catuSka ane devAnupUrvI vinA tathA mizramohanIya sahita mizra 73 no udaya ane mizramohanIya bAda karI samyakatvamohanIya tathA devAnupUrvI umeratAM 74no udaya avirate hoya che. A pramANe 80-78-77-73- ane 74no udaya anukrame odhe tathA cAra guNaThANe jANavo. devomAM nIcagotrano udaya saMbhavato nathI. kAraNake udIraNA karaNamAM uccagotranA ja udIraka kahyA che. (juo paMcasaMgrahaudIraNAkaraNa gAthA-18). (5) ekendriya mArgaNA- purUSaveda, strIveda, samyakvamohanIya ane mizramohanIya ema 4 mohanIyanI, tiryacavinAnAM 3 AyuSyakarma, uccagotra 1, ane nAmakarmanI 34, (tiryaMcavinA 3 gati, ekendriyavinA 4 jAti, vaikriyadrika, AhArakaDhika, 6 saMghayaNa, huMDakavinA pAMca saMsthAna, 3 AnupUrvI, Page #96 -------------------------------------------------------------------------- ________________ udIraNAsvAmitva 95 2 vihAyogati, jinanAma, trasanAma, duHsvara-susvara-saubhAgya-Adeya, ane audArika AMgopAMga ema kula 34) A pramANe kula 42 vinA bAkInI 80 no udaya hoya che. mithyAtve paNa 80 no ja udaya hoya che. ahIM paNa vaikriya karatA vAukAyane vaikriya zarIra nAmakarmano udaya hoi zake che paraMtu te labdhipratyayika hovAthI ahIM vivakSA karI nathI. A 80 mAMthI parAghAtaucchvAsa-Atapa-udyota sUkSmatrika ane mithyAtvamohanIya ema 8 vinA zeSa 72 no udaya sAsvAdane hoya che. ekendriya jIvomAM sAsvAdana pArabhavika ja hoya che te cha AvalikA sudhI ja hoya che ane Atapa-udyota-parAghAta ane ucchvAsano udaya za2I25ryApti pUrNa karyA pachI ja hoya che mATe 4 udayamAMthI TALI che. ane upazama samyaktvathI paDI sAsvAdanavALA jIvo sUkSma-aparyApta ane sAdhAraNamAM utpanna thatA nathI tethI te 3 ochI karI che. mithyAtvano udaya bIje hoto ja nathI. A kAraNathI kula 8 no udaya TALI 72 no udaya kahyo che. (6-7-8) vikalendriya mArgaNA- ekendriyamAM je 80 no udaya odhe ane mithyAtve upara kahyo che temAMthI Atapa, sUkSma ane sAdhAraNa e traNa ochI karo, ane audArika aMgopAMga, chevaTTu saMghayaNa, azubha vihAyogati, duHsvara ane susvara ema pAMca umero eTale 82no udaya beindriyAdimAM hoya che. 5 jJAnA. 9 darzanA. 2 vedanIya. (strI-purUSavedasamyaktva-mizramohanIya vinA) 24 mohanIyanI, 1 tiryaMcAyuSya, 1 nIcagotra, 5 aMtarAya, ane 35 nAmakarmanI ema kula 82 no udaya hoya che, nAmakarmanI 35 A pramANe (1 tiryaMcagati, 2 beindriyAdi traNamAMthI 1 jAti, 3 audArikazarIra, 4 audArika aMgopAMga, 5 chevatlR saMghayaNa, 6 huMDaka saMsthAna, 7 tiryaMcAnupUrvI, 8 azubhavihAyogati, 9 parAghAta, 10 ucchvAsa, 12 udyota, 12 upaghAta. 13 trasa, 14 bAdara, 15 paryApta, 16 aparyApta, 17 pratyeka, 18 durbhaga, 19 duHsva2, 20 susvara, 21 anAdeya, 22 yaza, rR3 ayaza tathA 12 dhruvodayI. Page #97 -------------------------------------------------------------------------- ________________ tRtIya karmagraMtha pahele guNaThANe 82 no udaya che. sAsvAdana pArabhavika ja hoya che utpattinI prathamanI 6 AvalikAmAM ja sAsvAdana hoya che. tethI tyAM jeno udaya saMbhavato nathI evI 1 parAghAta, ra ucchavAsa, 3 udyota, 4 susvara 5 duHsvara, ane 6 vihAyogati ema A cha prakRtio ochI karavI, tathA, sAsvAdanavALA jIvo labdhi aparyAptAmAM utpanna thatA nathI, mATe aparyApta nAmakarma paNa ochuM karavuM. ane mithyAtvano udaya mithyAtve ja hoya mATe te paNa ochuM karavuM. ema kula 82mAMthI 8 ochI karatAM 74no udaya sAsvAdane hoya che. beindriya-te indriya ane caurindriyamAM mAtra jAtinAmakarmano ja udaya badalAya che. bIjuM badhuM samAna ja che. (9) paMcendriya mArgaNA- ekendriyAdi jAticatuSka, sthAvara-sUkSma, sAdhAraNa ane Atapa ema 8 vinA oghe 114 no udaya hoya che. te 114 mAMthI AhArakaddhika-jinanAma-samyakatvamohanIya ane mizramohanIya ema pa vinA 109 no udaya mithyAtva hoya che. A 109 mAMthI mithyAtva, aparyApta, ane narakAnupUrvI vinA sAsvAdane 106 no udaya hoya che. temAMthI anaMtAnubaMdhI catuSka, ane zeSa 3 AnupUrvI ema 7 ochI karI mizramohanIya meLavatAM miTai 10no udaya hoya che tyAra bAda bIjA karmagraMthanI jema 104-87-81-76-7ra vagere udaya caude guNasthAnake samAna ja che kAraNa ke A guNasthAnako paMcendriyamAM ja Ave che. (10) pRthvIkAya mArgaNA- upara ekendriya mArgaNAmAM 42 no udaya hoto nathI ema je kahyuM te ja 42 pRthvIkAyamAM paNa udayamAM na ja hoya, kAraNa ke pRthvIkAya ekendriya ja che. tethI te 42 tathA sAdhAraNanAmakarma ema kula 43 vinA odhe bAkInI 79 no udaya jANavo. sAdhAraNano udaya anaMtakAyane ja hoya che ane anaMtakAya vanaspatikAyamAM ja che mATe pRthvIkAyamAM othe tathA mithyAtve 79, temAMthI parAghAta-ucchavAsa-Atapaudyota-sUkSma-aparyApta-ane mithyAtva e 7 vinA 72 no udaya sAsvAdane hoya che. pRthvIkAyamAM sAsvAdana aparyApta avasthAmAM ja hoya che. paraMtu Page #98 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sattAsvAmitva karaNa aparyAptAne ja hoya che, labdhi aparyAptAne hotuM nathI ane aparyApta nAmakarmano udaya labdhi aparyAptane ja hoya che. mATe aparyApta nAmakarma ochuM karela che. sAsvAdana vALA sUkSmamAM utpanna thatA nathI. tathA sAsvAdane mithyAtvano udaya hoto nathI. mATe 72 no udaya kahyo che. (11) aplAya mArgaNA- A apUkAya jIvomAM pRthvIkAyanI jema ja udaya hoya che. paraMtu odhe ane mithyAtve AtapanAmakarma je pRthvIkAyamAM udayamAM che te apakAyamAM hotuM nathI. kAraNa ke "Apa" no udaya mAtra sUryanA vimAnamAM rahela ratonA pRthvIkAya jIvone ja hoya che. tethI odhe ane mithyAtve 43+1=44 vinA 78no udaya ane sAsvAdane 7ra no udaya hoya che. (12) teukAya mArgaNA- pRthvIkAya mArgaNAnI jema ja jANavuM. paraMtu Atapa-udyota ane yazanAma A traNano udaya teukAyamAM saMbhavato nathI. tethI te traNa vadhAre ochI karavI. mATe 43*3= ema 46 ochI karavI. eTale bAkInI 76 nI udaya odhe ane mithyAtve hoya che. teukAyavAukAyamAM mAtra paheluM eka ja guNasthAnaka hoya che. (13) vAukAya mArgaNA- teukAyanI jema ja paheluM eka ja guNasthAnaka, ane 46 vinA 76 no ja udaya che. paraMtu labdhi pratyayika vaikriya gaNIe to vaikriya zarIranAmakarmano udaya adhika samajavo eTale 77 jANavI. (14) vanaspatikAya mArgaNA- ahIM paheluM ane bIjuM ema be guNasthAnaka che. udayanI prakRtio pRthvIkAyanI jema ja pahele 79 ane bIje 72 ja hoya che. phakta pRthvIkAyamAM je Atapano udaya che tene badale ahIM sAdhAraNano udaya jANavo. eTale eka kADhavI ane eka umeravI. saMkhyA sarakhI ja che. (15) trasakAya mArgaNA- sthAvara, sUkSma, sAdhAraNa, Atapa, ane ekendriya jAti A pAMca vinA oghe 117 no udaya hoya che. temAMthI AhArakadvika Page #99 -------------------------------------------------------------------------- ________________ tRtIya karmagraMtha jinanAma, samyaktva mohanIya, ane mizramohanIya ema bIjI pAMcano udaya ocho karatAM 112 no udaya mithyAtva hoya che. temAMthI mithyAtva, aparyApta, ane narakAnupUrvI ema traNa vinA sAsvAdane 109 no udaya hoya che. te 109 mAMthI anaMtAnubaMdhI catuSka, vikalendriyatrika, ane AnupUrvItrika, ema kula 10 no udaya TaLI jAya che ane mizramohanIyano udaya vadhe che eTale kula 100 no udaya trIje guNaThANe saMbhave che. bAkInA badhAM guNaThANAomAM bIjA karmagraMthanI jema udaya samajavo. (16) manoyoga mArgaNA- ekathI tera guNasthAnaka che. sthAvaracatuSka, jAti catuSka (paMcendriya jAti vinA), AnupUrvIcatuSka, ane Atapa ema kula 13 vinA oghe 109 no udaya jANavo. AhArakakrika-jinanAma, samyaktva ane mizramohanIya ema 5 vinA mithyAtve 104 no udaya jANavo, temAMthI mithyAtva vinA sAsvAdane 103 no udaya jANavo. temAMthI anaMtAnubaMdhI catuSTha nyUna karatAM ane mizramohanIya umeratAM 100 no udaya mizre jANavo, avirata samyagdaSTi guNaThANe paNa 100 no ja udaya che paraMtu mizramohanIyane badale samyaktvamohanIya jANavI. jo ke cAra AnupUrvIno udaya bIjA karmagraMthamAM cothe guNaThANe umerAya che paraMtu A manayoga mArgaNAmAM na umeravo. kAraNa ke AnupUrvIno udaya vigrahagatimAM hoya che tyAre manayoga hoto nathI. ane jyAre manayoga sarva paryApti pUrNa karyA pachI Ave che tyAre AnupUrvIno udaya saMbhavato nathI. dezavirati Adi sarvaguNaThANAomAM sAmAnya udayanI jema ja udaya jANavo. 98 (17) vacanayoga mArgaNA- ahIM udaya manayoganI jema ja jANavo. phakta oghe ane mithyAtve beindriya-taiindriya ane caurindriya jAti ema 3 prakRti udayamAM vadhAre kahevI. kAraNa ke A traNa jAtinA jIvone manayoga nathI paraMtu vacanayoga che. tethI othe 109 ne badale 112, mithyAtve 104 ne badale 107, sAsvAdane 103, mizre 100 vagere pUrvanI jema ja yathAvat udaya jANavo. Page #100 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 99 sattAsvAmitva (18) kAyayoga mArgaNA- kAyayoga sarvatra hovAthI ane yathAsthAne sarva prakRtionA udayano saMbhava hovAthI odhe 122-mithyAtve 117 vagere bIjA karmagraMthanI jema udaya jANavo. kAraNa ke kAyayoga sarva saMsArI jIvone hoya che. 1 thI 13 guNasthAnaka sudhI udaya kahevo. (19) purUSaveda mANA- nArakI-vilendriya, ane saMmUrNima jIvo niyama napuMsakaveda vALA ja hoya che. tethI narakatrika, jAticatuSTaya, sthAvara, sUkSma, sAdhAraNa, Apa, jinanAma, strIveda, ane napuMsakaveda ema 14 prakRti vinA othe 108 no udaya hoya che. temAMthI AhArakadvika, samyaktva ane mizramohanIya ema 4 vinA mithyAtve 104, mithyAtva ane aparyApta nAma ema be vinA sAsvAdane 102, anaMtAnubaMdhI catuSka ane AnupUrvI trika ema 7 vinA ane mizramohanIya umeratAM mizra guNaThANe 96, temAM AnupUrvI traNa umeratAM ane mizramohanIyane badale samyakatva mohanIya grahaNa karatAM avirate 99, temAMthI apratyAkhyAna yacatuSka, devagati, devAyuSya, AnupUrvatrika, vaikriyadrika, durbhaga, anAdeya, ane ayaza ema kula 14 vinA dezavirate 85no udaya hoya che. bIjAkarmagraMthamAM pAMcame guNaThANe je 87no udaya che temAMthI phakta strIveda ane napuMsakaveda vinA je zeSa rahe te ja A 85 che. uparanA guNaThANAomAM paNa bIjA karmagraMthamAM kahelA udaya karatAM 2 veda ochA jANavA eTale pramatte 81 ne badale 79, apramatte 76ne badale 74, apUrvakaraNe karane badale 70, ane anivRttikaraNe 66ne badale 64, no udaya jANavo. kula 9 ja guNasthAnaka hoya che. . (20) strIveda mArgaNA- ahIM purUSavedanI jema udayaprakRti jANavI. paraMtu purUSavedane badale strIveda kahevo, tathA AhArakadvikano udaya cauda pUrvadharatAnA abhAve A mArgaNAmAM na kahevo, jethI odhe 108ne badale 106, mithyAtve 104, sAsvAdane 102, mizra 96, avirate purUSavedamAM jo ke traNa AnupUrvI sAthe 99 udayamAM che. paraMtu Page #101 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 100 tRtIya karmagraMtha strIvedamAM narakAnupUrvI prathama dUra karelI ja che. mATe te vinA zeSa traNa AnupUrvI anudaya eka mate hoya che. "samyagdaSTi jIvo niyama purUSavedamAM ja, athavA narakamAM jAya to napuMsakavedamAM ja janme, anyavedamAM na janma" A niyamane anusAre traNa AnupUrvI dUra karatAM 96 ne ja udaya hoya che, paraMtu bIjA mate mallinAtha, brAhmI, suMdarI, ityAdi jIvo samyakatva hote chate paNa manuSyamAM strIvedamAM janma pAmyA che. tethI manuSyAnupUrvIno udaya hoI zake che mATe 1 umeratAM 97no udaya hoya che. pAMcamethI bIjA karmagraMthanI jema ja udaya jANavo phakta purUSaveda ane napuMsakavedano udaya na jANavo, tathA cheke AhArakalika na levuM. tethI dezavirate 85, pramatte 77, apramatte 74, apUrve 70, ane anivRtie 64no udaya hoya che. (21) napuMsakaveda mArgaNA- nArakane, ekendriyane, vikasendriyane, A ja vedano udaya hoya che paraMtu devomAM strI-purUSa ema be ja veda hoya che. tethI devatrika, jinanAma, strI-purUSaveda ema kula 6 vinA 116no udaya othe hoya che. strIveda vinA zeSa banne vedomAM caudapUrvonA abhyAsano yoga hovAthI AhArakadvikano udaya hoI zake che. temAMthI mithyAtve AhArakadvika-samyakatva-mizramohanIya ema 4 vinA 112no udaya hoya che. temAMthI sUkSmatrika, Atapa, mithyAtva, ane narakAnupUrvI ema 6 bAda karatAM 106 no udaya sAsvAdane hoya che. te 106mAMthI anaMtAnubaMdhI catuSka, tiryaMcAnupUrvI, manuSyAnupUrvI, sthAvara, jAticatuSka e 11 vinA ane mizramohanIyano udaya umeratAM 96no udaya mizra hoya che te 96mAM narakAnupUrvI umeratAM ane mizramohanIyane badale samyakatvamohanIya letAM avirate 97no udaya hoya che. dezavirati Adi guNaThANAomAM strIpurUSaveda vinA bIjA karmagraMthanI jema udaya hoya che mATe dezavirate 85, pramatte 79, apramatte 74, apUrve 70, ane anivRttie 64no udaya samajavo. Page #102 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sattAsvAmitva 101 (22) krodha mArgaNA- krodha-mAna-mAyA ane lobha A cAra paraspara udayamAM parAvartamAna hovAthI eka sAthe udayamAM saMbhavatA nathI. krodhanA udayakALe mAnAdi na hoya ane mAnanA udayakALe krodhAdi na hoya, eTale anaMtAnubaMdhI Adi 4 mAna, 4 mAyA, ane 4 lobha. ema 12 kaSAya, ane jinanAma ema 13 vinA othe 109no udaya krodhamArgaNAmAM hoya che. temAMthI AhArakahika, samyakatva ane mizramohanIya ema 4 vinA mithyAtve 10pano udaya hoya che. sUkSmatrika, Atapa, mithyAtva ane narakAnupUrvI vinA sAsvAdane 99 udayamAM hoya che. te 99mAMthI anaMtAnubaMdhIkrodha, sthAvara, jAti catuSka, traNa AnupUrvI ema 9 bAda karatAM ane mizra mohanIya umeratAM mizra 91no udaya hoya che. te 91mAM cAra AnupUrvI umeratAM ane mizramohanIyane badale samyakatvamohanIya letAM avirate 9pano udaya hoya che. temAMthI apratyAkhyAnIya krodha, cAra AnupUrvI, devagati, devAyuSya, narakagati, narakAyuSya, vaikriyadvika, ane durbhaga-anAdaya-ayaza ema kula 14 ochI karatAM dezavirate 81no udaya hoya che. te 81mAMthI tiryaMcagati, tiryaMcAyuSya, udyota, nIcagotra, ane pratyAkhyAnAvaraNa krodha ema 5 ochI karatAM ane AhArakadvika umeratAM pramatte 78no udaya thAya che. thINadvitrika ane AhArakaddhika vinA apramatte 73mo udaya hoya. samyatvamohanIya ane aMtima traNa saMghayaNa vinA apUrvakaraNe 69no udaya hoya, ane hAsyAdi Saka vinA anivRttie 63no udaya hoya che. bIjA karmagraMthamAM navame guNaThANe je 66no udaya kahyo che temAMthI saMjavalana mAna-mAyA-ane lobha ema traNa vinA te ja 63 krodhamArgaNAmAM udayagata jANavI. (23-24-25) mAna-mAyA- ane lobha mArgaNA- A traNe mArgaNAmAM udayasvAmitva barAbara krodhanI jema ja kahevuM. paraMtu krodhamArgaNAmAM jema mAnAdi 12 kaSAya ochA karyA che. te ja pramANe mAnamAM krodha, mAyA, lobhanA 4-4 kula 12, mAyAmAM krodha-mAna-lobhanA 4-4 kula 12, ane Page #103 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 102 tRtIya karmagraMtha lobhamAM krodha-mAna-mAyAnA 4-4 kula 12. ema potAnA vinAnA 12 kaSAyo ochA karavA-samajI levuM tathA lobhamArgaNAmAM dazamuM guNasthAnaka adhika hovAthI tyAM 60no udaya paNa vadhAre jANavo. (26-27) matijJAna-zrutajJAna mArgaNA- A banne mArgaNAmAM cArathI bAramA sudhI kula 9 guNasthAnaka che. tethI saMpUrNapaNe bIjA karmagraMthanI jema ja udaya cothA guNasthAnakathI kahevo, AgaLa chake guNaThANe AhArakaddhikano udaya AvavAno hovAthI odhe cothA guNaThANA karatAM 2 vadhAre kahevI tethI odhe 106no, avirate 104no, dezavirate 87no, pramatte 81no, apramatte 76no ityAdi bAramA guNaThANA sudhI udaya kahevo. (28) avadhijJAna mArgaNA- matijJAna ane zrutajJAnanI jema ja othe 106, cothe 104, pAMcame 87, cha3 81 vagere udaya jANavo. avadhijJAnavALA samyagdaSTi jIvo marIne pUrvabadhdhAyu pramANe cAra gatimAM jaI zake che. deva-nArakImAMthI (tIrthakara bhagavantonA jIvo) avadhijJAna sAthe manuSyamAM Ave che. deva-nArakImAM vigrahagatimAMthI ja avadhijJAna hoya che. phakta tiryaMcagatimAM avadhijJAna laIne koI gayuM hoya evuM koI dRSTAnta prasidhdha nathI tathA pU. naravAhanavijayajI ma.nA lakhelA udayasvAmitvamAM tiryaMcAnupUrvI kADhI nAkhela che. paraMtu chaThThA karmagraMthanA bAsaThiyAmAM che. tathA sAmAnyathI gamana saMbhavita che. eTale ame paNa tiryaMcAnupUrvIno udaya lIdhela che. (29) mana:paryava mArgaNA- A mArgaNAmAM 6 thI 12 kula 7 guNasthAnako che bIjA karmagraMthanI jema ja udaya jANavo. odhe 81, chaTTe 81, sAtame 76, AThame 72, navame 66, dazame 60, agiyArame 59, ane bArame upAjya samaya sudhI paha, caramasamaye pa5 no udaya jANavo. (30) kevaLajJAna mArgaNA- teramuM ane caudamuM ema be guNasthAnako hoya che anukrame 42 ane 12 no udaya hoya che. Page #104 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sattAsvAmitva 103 (31-32) matiajJAna ane zrutaajJAna mArgaNA- prathamanAM traNa guNasthAnaka hoya che. AhArakaddhika, jinanAma, samyakatvamohanIya vinA othe 118, temAMthI mizramohanIya vinA mithyAtve 117, sAsvAdane 111 ane mizra 100 no udaya oghanI jema jANavo. (33) virbhAgajJAna mArgaNA- paheluM, bIjAM ane trIjuM ema traNa guNasthAnaka che. tyAM othe samyakatvamohanIya, AhAraddhika, prathamanI cAra jAti, Atapa, jinanAma, sthAvaracatuSka A 13 vinA zeSa 109 no udaya hoya che. mithyAtve mizramohanIya vinA 108 no udaya hoya che tathA mithyAtvamohanIya ane narakAsupUrvI vinA 106 no udaya sAsvAdane hoya che. ane cAra anaMtAnubaMdhI tathA zeSa traNa AnupUrvI ema 7 vinA ane mizramohanIya sahita 100 no udaya mizraguNaThANe hoya che. jo ke pU.naravAhanavijyajI ma.sAhebanA udayasvAmitvamAM tiryaMcAnupUrvI ane manuSyAnupUrvI vinA badhe be be udayamAM ochI gaNI che. eTale virbhAgajJAna laine tiryaMca-manuSyamAM jIva jato nahI hoya evo artha thAya che. to paNa chaThThI karmagraMthamAM bAsaTha mArgaNAnA saMvedhamAM virbhAgajJAnamAM tiryaMca-manuSyanA 21-26 nA udayanA udayabhAMgA lIdhelA che tethI, tathA virbhAgajJAnaavadhijJAna laine cAre gatimAM javA-AvavAno niSedha jANyo na hovAthI vigrahagatimAM paNa avadhijJAna-virbhAgajJAna saMbhavI zake che. (34-35) sAmAyika-chedopasthApanIya cAritra mArgaNA- guNasthAnako 6 thI 9 hoya che bIjA karmagraMthanI jema ja udaya hoya che. 81-76-7raane 66 prakRtiono udaya hoya che. odhe paNa 81 ja jANavI. (36) parihAra vizudhdhi cAritra mArgaNA- A cAritra grahaNa karanArA AtmAo utkRSTathI paNa kaMika nyUna daza pUrvadhara ja hoya che paraMtu caudapUrvadhara hotA nathI mATe AhArakaddhikano udaya nathI, pahelA saMghayaNavALA ja hoya che eTale zeSa pAMca saMghayaNano udaya nathI, ane strIvedanA udayavALA jIvo A cAritra grahaNa karI zakatA nathI tethI strIvedano udaya Page #105 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 104 tRtIya karmacaMda na hoya, ema AhArakadvika, strIveda, ane aprathama pAMca saMghayaNa maLIne kula 8 prakRti vinA othe ane pramatte (81 mAMthI 8 bAda karatAM) 73 no udaya hoya che. tathA thINadhdhitrika vinA sAtame 70 no udaya saMbhave che. phakta chaThTha-sAtamuM ema be ja guNasthAnako hoya che. (37-38-39) sUmasaMparAya-yathAkhyAta ane dezavirati mArgaNA- A traNa mArgaNAmAM bIjA karmagraMthanI jemaja potapotAnA guNaThANe udayasvAmitva samajavuM-sUkSmasaMparAyamAM 1 dazamuM guNasthAnaka ane 60 no udaya jANavo. yathAkhyAtamAM othe tIrthakara nAmakarma sahita 60, agiyArame tIrthaMkara nAma vinA 59, bArame pa7papa, terame 42, ane caudame 12 no udaya jANavo. dezavirati mArgaNAmAM guNasthAnaka pramANe 87 no udaya samajavo. (40) avirati mArgaNA- A mArgaNAmAM 1 thI 4 guNasthAnako che. bIjA karmagraMthanI jema ja udayasvAmitva che. AhAraddhika ane jinanAmano udaya AgaLa AvavAno nathI tethI. odhe 119, mithyAtve 117, sAsvAdane 111, mizra 100, ane avirate 104 no udaya jANavo. (41) cakSudarzana mANA- A mArgaNAmAM 1 thI 12 guNasthAnako hoya che ekendriya, beindriya, ane te indriya jAti, sthAvara catuSka, Atapa, jinanAma, ane cAra AnupUrvI vinA odhe 109 no udaya hoya che. AhArakaDhika, samyakatva mohanIya ane mizra mohanIya vinA mithyAtve 105 no udaya hoya che. mithyAtva vinA sAsvAdane 104, anaMtAnubaMdhIcatuSka ane caurindriya jAti ema pAMca bAda karatAM ane mizramohanIya umeratAM mizra 10 no udaya hoya che. temAM mizramohanayane badale samyakatvamohanIya letAM avirate paNa 100 no ja udaya hoya che AnupUrvI udaya vigrahagatimAM hoya che tyAM cakSudarzana saMbhavatuM nathI dezaviratithI kSINamAha sudhI bIjA karmagraMthanI jema ja udaya jANavo. Page #106 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sattAsvAmitva 105 (42) acakSudarzana mArgaNA- guNasthAnaka 1 thI 12 che. teramuM guNasthAnaka na hovAthI phakta 1 jinanA udayamAM saMbhavatuM nathI. zeSa sarva udayasvAmitva bIjA karmagraMthanI jema ja jANavuM. oghe 121, mithyAtve 117, sAsvAdane 111, ane mizra 100 vagere kSINamAha sudhI samajI levuM. (43) avadhidarzana mArgaNA- ahIM udayasvAmitva avadhijJAnanI samAna ja jANavuM. taphAvata mAtra eTalo ja che ke karmagraMthanA mate avadhidarzanamAM 4 thI 12 ema 9 guNasthAnaka che ane sidhdhAntanA mate 1 thI 12 ema 12 guNasthAnaka che. sidhdhAntanA mate darzanakAle samyagU-mithyA bheda nathI. (44) kevaladarzana mArgaNA- kevalajJAnanI jema ja terame 42 no udaya ane caudame guNaThANe 12 no udaya jANavo. (45-46-47) kRSNa-nIla-kApotalezyA mArgaNA- A traNa lezyAmAM pUrva-pratipanna ne AzrayI 1 thI 6 guNasthAnaka saMbhave che mATe tIrthakara nAmakarma vinA 121 no odhe udaya samajavo, jo pratipadyamAna ne AzrayI gaNIe to 1 thI 4 guNasthAnaka che. tethI AhArakadvikano paNa udaya saMbhavato nathI mATe odhe 119 no udaya hoya, guNasthAnakomAM bIjA karmagraMthanI jema ja udaya hoya che mithyAtve 117, sAsvAdane 111, mi 100, cothe 104, (dezavirate 87 ane pramatte 81). paraMtu kArmagranthikamate sabhyatva laIne vadhumAM vadhu traNa naraka sudhI ja jAya che. mATe nIla ane kRSNalezyAmAM cothe guNaThANe narakAnupUrvIno udaya asaMbhavita che tathA sidhdhAntanA mate samyakatva sAthe ja naraka sudhI gamana hovAthI te mate nIla-kRSNamAM paNa narakAnupUrvIno udaya avirudhdha che. (48) tejolezyA mArgaNA- tejolezyA vALA saudharma-izAna devalokanA devo tathA jyotiSa sudhInA paNa devo A legyA hote chate marIne pRthvIa5 ane vanaspatimAM jAya che tyAM aMtarmuhUrta kALa sudhI pUrvabhavanI tejolezyA hoya che tethI sthAvara ane ekendriyajAtino udaya hoya che. Page #107 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 106 tRtIya karmagraMtha paraMtu narakatrika, vikalendriyatrika, sUkSmatrika, Atapa ane jinanAma e 11 prakRtino udaya tejolezyAmAM saMbhavato nathI. mATe te vinA dhe 111 no udaya hoya che. saudharma-izAnavAsI devo tejolezyA sAthe marIne pRthvI-adh vanaspatimAM jAya che tyAM pRthvIkAyamAM Atapano udaya saMbhave che. paraMtu Atapano udaya zarIra paryApti pachI thAya che. ane pUrvabhavIya tejolezyA zarIra paryApti sudhI ja hoya che. mATe Atapano udaya vo che. AhArakadvika, samyaktva mohanIya ane mizra mohanIya vinA mithyAtve 107 no udaya hoya che. temAMthI mithyAtva mohanIya vinA 106no udaya sAsvAdane hoya che. 106 mAMthI anaMtAnubaMdhIcatuSka, sthAvara, ekendriyajAti, tathA traNa AnupUrvI ema kula 9 bAda karatAM ane mizra mohanIya umeratAM mizra 98no udaya hoya che. te 98mAM AnupUrvI traNa umeratAM ane mizramohanIyane badale samyaktvamohanIya letAM 101 no udaya avirate hoya che. te 101 mAMthI apratyAkhyAnIya catuSka, traNa AnupUrvI, devagati-devAyuSya, vaikriyadghika, durbhAga, anAdeya ane ayaza ema 14 vinA dezivarate 87 no udaya hoya che. tyArabAda bIjA karmagraMthanI jema pramatte 81 ane apramatte 76 no udaya saMbhave che. (49) padmalezyA mArgaNA- ahI udaya tejolezyAnI samAna ja lagabhaga che. phakta taphAvata mAtra eTalo ja che ke tejo lezyAvALA saudharma-izAna sudhInA devo ekendriyamAM utpanna thAya che. ane te vakhate te jIvone ekendriyanA bhavamAM paNa aMtarmuhUrta sudhI tejolezyA hoya che. eTalA mATe sthAvara ane ekendriyajAtino udaya lIdho che. paraMtu padmalezyA to devabhavamAM mAtra trIjA-cothA ane pAMcamA devalokanA devone ja hoya che. ane teo marIne ekendriyamAM utpanna thatA nathI. tethI sthAvara ane ekendriyajAtino udaya ahIM hoto nathI. mATe A be prakRti odhe, mithyAtve ane sAsvAdane vadhAre ochI karavI. tethI othe 111 ne badale 109, mithyAtve 107 ne badale 105, sAsvAdane 106 ne badale 104, Page #108 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sattAsvAmitva 107 mithe 98, avirate 101, dezavirate 87, pramatte 81 ane apramatte 76 no udaya hoya che. (50) zukulalezyA- A mArgaNAmAM 1 thI 13 guNaThANAM che. udayasvAmitva padhalezyAnI jema ja jANavuM. paraMtu 13 muM guNaThANuM hovAthI jinanAmano udaya oghamAM vadhAre levo. eTale othe 110, mithyAtve 105, sAsvAdane 104, mizra 98, avirate 101, dezavirate 87. vagere teramA guNaThANA sudhI bIjA karmagraMthanI jema ja udaya samajavo. (51) bhavya mANA- ekathI cauda guNasthAnaka che. bIjA karmagraMthanI jema ja saMpUrNa udayasvAmitva samajavuM. (52) abhavyamArgaNA- mAtra paheluM eka ja guNasthAnaka che. tethI AhArakaddhika, jinanAma, samyakatva mohanIya ane mizramohanIya ema kula pAMca prakRti vinA 117 nuM udaya svAmitva jANavuM. (53) upazamasamyakatva mArgaNA- guNasthAnaka 4 thI 11 sudhI kula 8 hoya che. temAM cothe avirati guNaThANe bIjA karmagraMthamAM je 104 no udaya kahyo che temAMthI 4 AnupUrvI ane 1 samyakatvamohanIya ema pAMca vinA othe ane avirate 99 no udaya hoya che. kAraNa ke upazamasamyakatvI jIva mRtyu pAmato nathI, ane mRtyu vinA AnupUrvI saMbhavatI nathI, darzanasaptaka upazamAvela hovAthI je samyakatvamohanIyanA udayano saMbhava hato te paNa nathI. agiyAramA guNasthAnake upazama samyakatvI mRtyu pAme che. paraMtu keTalAka AcAryo mRtyu pachI bIjA ja samaye vigrahagatimAM kSayopazama samyakatva mAne che. vaLI keTalAka AcAryo upazamazreNImAM je upazamasamyakatvI hoya che te mRtyu pAmatA nathI, kAlakSaye ja utare che ane je mRtyu pAme che te niyama kSAyika samyakatvI hoya che ema mAne che temanA mate vigrahagatimAM upazama na hovAthI AnupUrvIno udaya saMbhavato nathI. paraMtu je AcAryo agiyArame guNaThANe upazama samyakatvI-mRtyu Page #109 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 108 tRtIya karmagraMtha pAmI bhavakSaye paDIne upazama laine anuttaramAM jAya che teonA mate mAtra eka devAnupUrvIno udaya saMbhavI zake che tethI te mate odhe ane avirate 100 no udaya jANavo. dezavirati guNaThANe bIjA karmagraMthamAM je 87 che temAMthI samyakatvamohanIya vinA ahIM 86 no udaya hoya che. pramatte je 81 che temAMthI samyakatvamohanIya ane AhArakaddhika vinA 78 no udaya jANavo. upazamasamyakatvI jIva labdhinI vidurvaNA karato nathI. apramatte je 76 che temAMthI samyakatvamohanIya vinA 75 no udaya jANavo. apUrvakaraNAdimAM bIjA karmagraMthanI jema ja 72-66-60 ane 59 no udaya samajavo. (54) kSAyika samyakatva mAgaNA- A samyakatva 4 thI 14 ema 11 guNa- sthAnakomAM hoya che. cothe guNaThANe je 104 no udaya che. temAMthI pahelA vinAnAM pAMca saMghayaNa ane samyakatvamohanIya ochI karI, AhArakaddhika ane jinanAma umeratAM othe 104-6-98+3=101 no udaya hoya che ane avirati samyagdaSTi guNaThANe AhArakaddhika-jinanAma vinA 98 no udaya hoya che. kSAyika pAmanAra prathama saMghayaNI ja hoya che ema pratipadyamAnatAne AzrayI A udaya kahyo che paraMtu kSAyika pAmyA pachI kvacit pAMca bhava karanArA jIvane duppasahasUrijInI jema cha mAMthI game te saMghayaNano udaya paNa hoI zake che. tethI jo AvA jIvane AzrayI kSAyika laie to A pAMca saMghayaNano udaya paNa hoya che. tethI oghe 106, cothe 103, ema udaya jANavo. pAMcame guNaThANe bIjA karmagraMthamAM je 87 no udaya kahyo che temAMthI samyakatvamohanIya tiryaMcagati, tiryaMca AyuSya, nIcagotra ane udyota ema kula pAMca vinA 82no udaya pAMca bhava karanArane AzrayI ghaTe che ane jo pratipadyamAnane AzrayI mAtra prathama saMghayaNa ja laie to 77 no udaya hoya che. dezavirati guNaThANe jo kSAyika samyakatva hoya to manuSyane ja hoya che tiryaMcone hotuM nathI. kAraNa ke kSAyika samyakatvI pUrvabaddhAyu marIne Page #110 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sattAsvAmitva 109 tiryaMcamAM jAya che paraMtu niyamA yugalikamAM ja jAya che. tyAM cAra ja guNaThANAM che tethI tiryaMcagati Adi cAra prakRtiono udaya pAMcame TALyo che. manuSyomAM nIcagotrano udaya hoI zake che, paraMtu dezaviratinA prabhAvathI jema durbhAgAdine badale saubhAgyAdi thAya che tema nIcagotrane badale uccagotrano ja udaya viratidharane hoya che. mATe dezaviratie 82 athavA 77 no udaya hoya che. pramatte bIjA karmagraMthamAM je 81 no udaya che temAMthI samyatva mohanIya vinA 80 athavA pAMca saMghayaNa na laIe to 75 no udaya jANavo, apramatte paNa te ja pramANe 75 athavA pAMca saMghayaNa na laIe to 70 no udaya samajavo. apUrvakaraNAdi guNasthAnakomAM samyakatvamohanIyano udaya bIjA karmagraMthamAM vArelo ja che. tathA upazamazreNImAM 3 saMghayaNano udaya hoya che paraMtu kSAyikavALAne prathama ja saMghayaNa hoya che kAraNa ke pratipadyamAnane to prathama saMghayaNa che ja, ane jo pUrvapratipana duppasahasUrijI AdinI jema anya kSetre ane anyakALe pAMca bhava karanArA janme to paNa tyAM mokSa na hovAthI prathamasaMghayaNano paNa abhAva che ane apUrvakaraNAdi guNasthAnakono paNa abhAva ja che. mATe sarvatra bIjA karmagraMthamAM kahelA udaya karatAM bIjAM ane trIjAM ema be saMghayaNa udayamAM nyUna samajavAM. apUrvakaraNe 7ra ne badale 70, anivRttie 66 ne badale 64, sUkSmasaMparAye 60 ne badale 58, agiyArame 59 ne badale 57 no udaya hoya che. kSINamohe to prathamasaMghayaNa ja che tethI ochuM karavA jevuM kaMI che ja nahIM. mATe bAramAnA upAnya samaya sudhI pa7, carama samaye pa5, sayogIe 42, ane ayogIe 12 no udaya hoya che. (55) kSAyopathamikasamyakatva mArgaNA- cArathI sAta sudhI kula 8 guNasthAnako che. bIjA karmagraMthanI jema ja 104-87-81-ane 76 no Page #111 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 110 tRtIya karmagraMtha udaya jANavo. AhArakaddhika cha AvavAnuM hovAthI 104+2=106 no udaya othe hoya che ema jANavuM. (56-57-58) mizra-sAsvAdana ane mithyAtvamArgaNA- A traNemAM pota potAnuM eka ja guNasthAnaka che. tethI potapotAnA guNasthAnaka pramANe ja 100-111-ane 117 no udaya svayaM samajI levo. koi paNa eka bhUla mArgaNAmAM sarva jIvono samAveza karavA mATe ja A mizrAdine samyakatva mArgaNAmAM svIkArela che. (59) saMjJI mArgaNA- dIrghakAlikI saMjJA jene hoya tene saMjJI kahevAya. tethI ekendriya-vikalendriya ane samUrNima paMcendriya jIvo A mArgaNAmAM AvatA nathI. kevalI bhagavantone vicAraNA karavA rUpa bhAvamana nathI, paraMtu praznonA uttara ApavA rUpe dravyamAna che tethI te dravya manane AzrayI 1 thI 14 guNasthAnaka hoya che. ahIM jAticatuSka-sthAvara-sUkSma-sAdhAraNa ane Atapa 8 vinA dhe 114 no udaya hoya che. temAMthI AhArakaddhikajinanAma-samyakatva-mizramohanIya ema pAMca vinA mithyAtve 109 no udaya hoya che. temAMthI aparyAtanAma, mithyAtva-narakAnupUrvI vinA sAsvAdane 106 no udaya jANavo. temAMthI anaMtAnubaMdhI catuSka-ane AnupUrvatrika ema 7 vinA ane mizramohanIya sahita mizra 100 no udaya hoya che avirati Adi guNaThANAomAM bIjA karmagraMthanI jema ja 104-8781-76-72-66-60-59-57-55-4ra-ane 12 no udaya svayaM samajI levo. (60) asaMzI mArgaNA- A mArgaNAmAM mAtra paheluM ane bIjuM ema be ja guNasthAnaka che. tyAM paNa tiryaMca-manuSyo ja asaMjJI hoya che. tathA asaMjJI jIvo niyama napuMsaka ja hoya che tethI vaikriyASTaka, AhArakadvika, jinanAma, samyakatvamohanIya, mizramohanIya, uccagotra, strIveda ane purUSaveda ema 16 prakRti vinA 106 no udaya othe hoya che. mithyAtve Page #112 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sattAsvAmitva 111 paNa 106 no ja udaya hoya che. paraMtu asaMjJI manuSyo niyama labdhi aparyApta ja hoya che ane sAsvAdanavALA labdhiaparyAptAmAM janmatA nathI tethI sAsvAdana guNaThANuM mAtra asaMjJItiryaMcamAM labdhi paryAptA ane karaNa-aparyAptAmAM pArabhavika cha AvalikA pUratuM ja saMbhave che. tethI sUkSmatrika, Atapa-udyota, manuSyatrika, mithyAtva, parAghAta, ucchavAsa, susvara, duHsvara, vihAyogatiddhika ema 15 prakRti vinA zeSa 91 no udaya sAsvAdane saMbhave che. jo ke asaMjJI jIvo samUrNima che to paNa paMcendriya tiryaMcomAM 84000-72000 vagere dIrdhAyuSya ane dIrghazarIra hovAthI cha saMghayaNa-cha saMsthAna-saubhAgya-susvara-Adeya-yaza ane zubhavihAyogati Adi puNya prakRtiono udaya paNa mithyAtva guNaThANe hoI zake che. ema samajAya che. (61) AhArI mArgaNA- ekathI tera sudhInAM guNasthAnako che. cAra AnupUrvI vinA othe 118 no udaya hoya che. dareka guNaThANAomAM bIjA karmagraMthanI jema ja udaya samajI levo. paraMtu je guNaThANe jeTalI AnupUrvI AvI hoya te guNaThANe teTalI AnupUrvI ochI karI levI. tethI mithyAtve 117 ne badale 100, dezavirati AdimAM 87-81-vagere samAna ja udaya samajavo. (62) aNAhArI mArgaNA- A aNAhArIpaNuM vigrahagatimAM ja cAre gatinA jIvone hoya che. tyAM zarIra racanA nathI. tethI zarIra saMbaMdhI prakRtiono udaya nathI. tathA kevalI bhagavantone kevalI samuddaghAtamAM trIjA-cothA ane pAMcamA samaye ja aNAhArIpaNuM hoya che. tyAM paNa kArpaNa kAyayoga mAtra ja hovAthI zarIrasaMbaMdhI prakRtino udaya nathI. tathA caudame guNaThANe bIjA karmagraMthanI jema ja udaya hoya che. audArikaddhika, vaikriyadrika, AhArakaddhika, cha saMghayaNa, cha saMsthAna, vihAyogatiddhika, upaghAta, parAghAta, ucchavAsa, Atapa, udyota, pratyeka, Page #113 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 11 2 tRtIya karmagraMtha sAdhAraNa, susvara, duHsvara, ane mizramohanIya ema 30 prakRti vinA odhe 92no udaya samajavo, temAMthI samyakatvamohanIya ane jinanAma vinA mithyAtve 90, sUkSma, aparyAtanAma, mithyAtva ane narakatrika vinA sAsvAdane 84no udaya samajavo. mizraguNasthAnaka vigraha gatimAM saMbhavatuM nathI. avirate uparokta 84mAMthI anaMtAnubaMdhI catuSka, sthAvara, jAticatuSka ema kula 9 vinA ane samyakatvamohanIya tathA narakatrika 4 sahita karatAM 79no udaya hoya che. sayogIkevalI guNaThANe je 4rano udaya che temAMthI zarIra saMbaMdhI prakRtiono udaya ocho karavo. audArikaddhika, vihAyogatiddhika, cha saMsthAna, paheluM saMghayaNa, pratyeka, parAghAta, ucchavAsa, upaghAta, duHsvara, ane susvara A 17 vinA 25no udaya hoya che caudame guNaThANe bIjA karmagraMthamAM kahyA mujaba 12no udaya hoya che. * A pramANe kara mArgaNAsthAnomAM udayasvAmitva samApta thayuM. Page #114 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ( udIraNA svAmitva) udIraNAnuM svAmitva udayanI samAna ja lagabhaga che. kAraNake je karma jyAre udayamAM varte che tyAre ja tenI udIraNA thAya che. ane jyAre udaya cAlu hoya che tyAre amuka apavAdane choDIne niyamo udIraNA hoya ja che. eTale udIraNA e udayane anusaranArI hovAthI samAna che. je apavAda che te hamaNAM kahevAze. pUrve bAMdhelA karmono kramazaH sthitikALa pAke chate vipAkathI bhogavavAM te udaya kahevAya che. je samayamAM vartato jIva udita karmane bhogavato hoya che tyAMthI AraMbhIne eka AvalikA kALa te udayAvalikA kahevAya che. udayAvalikA (tathA baMdhAvalikA-saMkramAvalikA vagere) sakala karaNa mATe ayogya hoya che. jIva je samayamAM udayathI karma bhogave che. te samayathI eka AvalikAmAM goThavAyelAM karmonI udIraNA thatI nathI. paraMtu AvalikA pachInAM ja dalIkonI udIraNA thAya che. eTale jyAre udita karma pUrNa thavA Ave, mAtra AvalikA jeTaluM ja bAkI rahe, tyAre chellI te AvalikAmAM mAtra udaya ja hoya che paraMtu AvalikA bahAra karma na hovAthI udIraNA hotI nathI. dAkhalA tarIke-kSapakazreNimAM dazamA guNaThANe jyAre eka AvalikA kALa bAkI rahe tyAre saMjavalana lobha AvalikA mAtra ja hovAthI udayagata hoya che. paraMtu tyAM tenI udIraNA saMbhavatI natI. je je mArgaNAomAM je je guNaThANe jeTalI jeTalI prakRtiono udaya kahyo che te te mArgaNAomAM te te guNaThANe teTalI teTalI prakRtionI udIraNA samajavI. temAM have samajAvAtI 41 prakRtiomAM Page #115 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 114 tRtIya karmagraMtha kaMIka kaMIka apavAda che. jyAM jeTalo apavAda batAvavAmAM Ave tyAM teTalA apavAdane choDIne udaya ane udIraNA samAna samajI levI. (1) pAMca jJAnAvaraNIya, cakSudarzanAvaraNIyAdi cAra darzanAvaraNIya ane pAMca aMtarAya karmo ema kula 14 prakRtino bAramA guNaThANAnI chellI AvalikAmAM mAtra udaya ja hoya che. paraMtu vadhAre sthiti na hovAthI tyAM udIraNA hotI nathI. (2) sAtA-asatAvedanIya ane manuSyAyuSya A traNa karmano udaya caudamA guNaThANAnA carama samaya sudhI hoya che, paraMtu udIraNA mAtra chaThThA guNaThANA sudhI ja hoya che. sAtamA guNaThANAthI tenI udIraNAne yogya adhyavasAyonA abhAve udIraNA hotI nathI. (3) naraka-tiryaMca-ane devAyuSya (tathA manuSyAyuSya paNa) dareka jIvone pota- potAnA bhavamAM bhogavatAM bhogavatAM jyAre mRtyu samaya najIka Ave ane mAtra eka AvalikA bAkI rahe tyAre te te Ayuno udaya ja hoya che. AvalikA bahAra te AyuSyanI sthiti na hovAthI tyAM udIraNA hotI nathI. manuSpAyuSyamAM upara paNa apavAda samajAvyo ane A apavAda paNa che eTale saMkhyA gaNavI muzkela na thAya teTalA mATe ahIM kauMsamAM Apela che. (4) caudame guNaThANe je 12 prakRtiono udaya che te bAre prakRtionI udIraNA yoganA abhAve tyAM hotI nathI. temAM manuSyAyuSya ane vedanIya pUrve samajAvAI gayela hovAthI 41nI saMkhyA gaNavA 10 mATe A niyama jANavo. (5) mithyAtva mohanIyano upazama samyakatva pAmatI vakhate, samyakatva mohanIyano kSAyika samyakatva pAmatI vakhate, ane saMjavalana lobhano sUkSmasaMparAya guNaThANe, ema traNenI chellI AvalikAmAM udaya mAtra Page #116 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sattAsvAmitva 115 ja hoya che udIraNA hotI nathI. kAraNake AvalikA bahAranI sthitinuM dalika kAMto upazAnta thayeluM che athavA to kSaya thayeluM che. (6) zreNimAM navame guNaThANe je vedanA udaye zreNi mAMDI hoya te vedano udaya jyAre jyAre aTake che tyAre tyAre te te udita vedano chellI AvalikAmAM mAtra udaya ja hoya che. udIraNA hotI nathI. (7) pAMca nidrA zarIra paryApti pUrNa karyA pachI indriya paryApti pUrNa na thAya tyAM sudhI tadyogya adhyavasAyanA abhAve sarva saMsArI jIvone mAtra udayamAM hoI zake che. eka paNa nidrAnI udIraNA hotI nathI. tathA nidrA ane pracalAne kSapakazreNImAM bAramA guNaThANAno samayAdhika AvalikA kALa bAkI rahe tyAre karmagraMthanA mate udaya ja mAtra hoya che udIraNA hotI nathI. A pramANe A 7 apavAda niyama che. temAM jaNAvyA pramANe 14+3+3+10+3+3+2=41 prakRtionuM udIraNAsvAmitva upara kahelA 7 niyama puratuM apavAda rUpa che. bAkI udaya-udIraNAnuM saMpUrNapaNe sAmyapaNuM che. eTale ame ahIM vadhAre vistAra karatA nathI. udIraNA svAmitva samApta. Page #117 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sattA svAmitva (1) narakagati- narakamAM vartatA jIvo narakanuM tathA devanuM AyuSya bAMdhatA nathI. paraMtu narakanuM cAlu AyuSya bhogave che mATe te narakAyuSyanI sattA teone hoya che. paraMtu devAyuSyanI sattA hotI nathI, manuSya bhavamAM bhinna bhinna jIvo jinanAma ane AhArakadvika Adi bAMdhIne narakamAM jAya to tenI sattA paNa tyAM saMbhavI zake che. eTale odhe devAyuSya vinA aneka jIva AzrayI 147nI sattA, mithyAtve paNa aneka jIva AzrayI 147, (jo eka jIva laie to jinanAma ane AhAraka sAthe sattAmAM na hoya, tathA AyuSya paNa be ja hoya. athavA eka ja hoya, uditAvasthAvALuM narakanuM, ane bAMdheluM hoya to tiryaMcanuM athavA manuSyanuM tene AzrayI 146, 145, ane 144nI sattA paNa hoI zake che. ityAdi svayaM samajavuM), sAsvAdane tathA mitre jinanAma ane devAyuSya vinA 146, avirate devAyuSya vinA 147nI sattA hoya che. temAM paNa jo kSAyikasamyaktvI hoya to darzanasaptaka, tiryaMcAyuSya ane devAyuSya vinA 139nI sattA hoya che. eka jIvane badhdhAyu hoya to be AyuSya, anyathA eka AyuSya hoya che. tathA jinanAma ane AhArakamAMthI koipaNa eka ja sattAmAM hoya che athavA banne na hoya tema paNa bane che. (2) tiryaMcagati-jinanAma vinA 147nI sattA odhe, mithyAtve, sAsvAdane ane mitre hoya che. avirate paNa uparokta 147nI sattA upazama-kSayopazama vALAne hoya che. paraMtu kSAyikavALAne darzanasamaka, narakAyuSya ane manuSyAyuSya vinA 139nI sattA hoya che. kAraNake tiryaMcagatimAM kSAyikasamyaktva vALA cAra bhava karanArA yugalika ja Page #118 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sattAsvAmitva 117 hoya che tyAM narakAyuSya ane manuSyAyuSyano baMdha saMbhavato nathI. ane baMdha vinA A be AyuSyanI sattA AvatI nathI. dezavirati guNaThANe upazama-kSayopazamavALA ja hoya che. ane 147nI sattA (jinanAma vinA) hoya che. dezavirati guNaThANe kSAyika tiryaMcamAM saMbhavatuM nathI. kAraNake kSAyika yugalikamAM ja hoya che ane tyAM cAra ja guNaThANAM che. A sattA aneka jIvane sAthe rAkhIne kahI che. (3) manuSyagati- odhe ane mithyAtve 148nI sattA, sAsvAdana ane mitre jinanAma vinA 147nI sattA, avirate sAmAnyathI 148nI sattA hoya che. paraMtu upazama-kSayopazama-kSAyika samyaktvI badhAyuabadhdhAyu, anaMtAnubaMdhInA visaMyojaka, tathA kSAyika pAmatA jIvomAM bIjA karmagraMthamAM samajAvyuM tema te te prakRtio sattAmAM ochI ochI hoya che. dezavirate paNa 148nI sattA sAmAnyathI hoya che. pramattAdi sarva guNasthAnako manuSyamAM ja hoya che mATe bIjA karmagraMthamAM kahyA mujaba ja sattA samajavI. (4) devagati- narakAyuSya vinA 147nI sattA odhe samajavI. mithyAtve, sAsvAdane ane mizre jinanAma tathA narakAyuSya vinA 146nI sattA jANavI. mithyAtve jinanAmanI sattA aMtarmuhUrta mAtra hoya che. paraMtu te narakamAM jatAM hoya che devamAM jatAM nahiM mATe ahIM dUra karela che. avirate 147nI sattA saMbhave che. (5-6-7-8) ekendriya-vikalendriya- odhe ane mithyAtve jinanAma narakAyuSya ane devAyuSya vinA 145nI sattA hoya che ane sAsvAdane uparokta traNa tathA manuSyAyuSya ema 4 vinA 144nI sattA saMbhave che kAraNake A sAsvAdana pArabhavika cha AvalikA puratuM ja hoya che tyAM AyuSyanA baMdhano saMbhava nathI mATe traNa AyuSya kADhI nAkhela che tiryaMcAyuSya udayagata bhogavAtuM hovAthI sattAmAM che. Page #119 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 118 tRtIya karmagraMtha (9) paMcendriyajAti- sarva guNasthAnakomAM bIjA karmagraMthamAM kahyA mujaba ja sattA saMbhave che. (10-11-12) pRthvIkAya-akAya- ekendriyamAM kahyA pramANe devAyuSyanarakAyuSya ane jinanAma A traNa vinA othe ane mithyAtve 145nI sattA, ane sAsvAdane manuSyAyuSya tathA uparokta traNa ema cAra vinA 144nI sattA jANavI. (13-14) teukAya-vAukAya- devAyuSya-manuSyAyuSya-narakAyuSya ane jinanAma e cAra vinA 144nI sattA oghe ane mithyAtva hoya che. tyAM mAtra paheluM ja guNasthAnaka che. (15) trasakAya- bIjA karmagraMthanI jema sattA jANavI. (16-17-18) traNa yogamArgaNA- othe mithyAtve 148, bIje-trIje jinanAma vinA 147, cothAthI teramA sudhI bIjA karmagraMthamAM kahyA mujaba sattA jANavI. ahIM manayoganI sAthe vacanayoga, ane manayoga vacanayoganI sAthe kAyayoga hoya tene AzrayI vicAraNA karI che kAraNake karmagraMthamAM e mata prasidhdha che. jo manayoga vinAnA jIvomAM vacanayoga, ane manayoga vacanayoga vinAnA jIvomAM kAyayoga levAmAM Ave to anyathA paNa sattA saMbhave che. (19-20-21) vedatrika- sAmAnya sattAnI jema 1 thI 9 guNaThANA sudhI jANavI. (22-23-24) krodha-mAna-mAyA- ahIM paNa sAmAnya sattAnI jema 1 thI 9 guNasthAnakamAM sattA kahevI. anaMtAnubaMdhI, apratyAkhyAnIya ane pratyAkhyAnIya ema jo kaSAyanA bheda laie to te te kaSAyomAM te te guNasthAnaka sudhI te te guNasthAnaka pramANe yathAyogya sattA jANavI. Page #120 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sattAsvAmitva 119 (25) lobhakaSAya- ekathI daza guNasthAnakamAM sAmAnyapaNe bIjA karmagraMthamAM kahyA mujaba sattA samajavI. (26 thI 30) pAMca jJAnamArgaNA- bIjA karmagraMthamAM jaNAvyA mujaba ja sattA hoya che. mAtra je je jJAnamAM jeTalAM jeTalAM guNasthAnako che te te jJAnamAM teTalAM teTalAM guNasthAnako sudhI sattA jANavI. mati-zruta-avidhamAM cAra thI bAra, mana:paryavamAM cha thI bAra, ane kevalajJAnamAM 13/14 guNasthAnako, ane tene anusAre sattA jANavI. (31 thI 33) traNa ajJAnamArgaNA- othe ane mithyAtve 148nI sattA, paraMtu sAsvAdane ane mizre jinanAma vinA 147nI sattA jANavI. (34-35) sAmAyika-chedopasthApanIya- cha thI nava guNasthAnaka, sAmAnyathI 148nI sattA, kSAyika-upazama-kSayopazama-badhdhAyu-abadhdhAyu vagerene bIjA karmagraMthanI jema sattA jANavI. (36) parihAra vizudhdhi cAritra- sattA bIjA karmagraMthanI jema ja hoya che paraMtu guNasthAnaka chaDhuM-sAtamuM be ja hoya che. (37) sUkSmasaMparAya- bIjA karmagraMthamAM jaNAvyA mujaba banne zreNI AzrayI dazamA guNaThANAnI jema sattA jANavI. (38) yathAkhyAta cAritra- bIjA karmagraMtha pramANe agiyAramAthI caudamA guNasthAnakamAM kahelAM sattAsthAno samajavAM. (39-40) dezavirati-aviratimArgaNA- dezaviratimAM bIjA karmagraMthanI jema 148 thI 133 sudhInAM (143 vinA) sattAsthAno hoya che. ane aviratimAM 1 thI 4 guNaThANAM, bIjA karmagraMthamAM jaNAvyA pramANe cAre guNaThANe sattA jANavI. Page #121 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 120 tRtIya karmagraMtha (41 thI 44) darzana mArgaNA- bIjA karmagraMthamAM kahyA mujaba ja sattA che paraMtu cakSu-acakSu darzanamAM 1 thI 12, avadhidarzanamAM 4 thI 12, ane kevaladarzanamAM 13/14 guNaThANe pUrve kahyA mujaba sattA jANavI. (45 thI 50) kRSNAdi cha lezyA- bIjA karmagraMthamAM kahyA mujaba ja sattA hoya che paraMtu je lezyAmAM jeTalAM guNaThANAM hoya che tyAM sudhInI sattA jANavI. kRSNAdi traNa lezyAmAM pratipadyamAnane AzrayI 1 thI 4, pUrva pratipatnane AzrayI 1 thI 6, tejo-padmamAM 1 thI 7 ane zukla lezyAmAM 1 thI 13 guNaThANA pramANe sattA samajavI. (51) bhavyamArgaNA- bIjA karmagraMthamAM kahyA pramANe 1 thI 14 mAM sattA jANavI. (52)abhavyamArgaNA-jinanAma, AhArakacatuSka, samyaktvamohanIya ane mizramohanIya e sAta vinA 141nI sattA odhe ane mithyAtve hoya. (53) upazamasamyaktva- AhArakakrika ane jinanAma banne bAMdheluM hoya evA anekajIva AzrayI 148, vijAtIya baddhAyu ekajIva AzrayI 146, abadhdhAyu athavA sajAtIya badghAyu eka jIva AzrayI 145, A ja traNe jIvomAM jinanAma na bAMdhyuM hoya to anukrame 147, 145, 144, AhArakacatuSka na bAMdhyuM hoya ane jinanAma bAMdhyuM hoya evA aneka jIvone AzrayI 144, badhdhAyu ekajIvane AzrayI 142, abadhdhAyu ekajIvane AzrayI 141, ane AhArakacatuSka tathA jinanAma banne jeNe bAMdhyAM nathI tevA jIvone AzrayI anukrame 143-141-140nI sattA hoya che.. (ahIM 143nI sattA aneka jIvone AzrayIne ja cAra AyuSya gaNIne kahI che. vAstavika eka jIvamAM cAra AyuSya saMbhavatAM nathI. mATe 143nuM sattAsthAna samajavuM nahi.) uparokta sattA cArathI sAtamA guNasthAnaka sudhI hoya che. AThamA thI agiyAramA sudhI mAtra devAyuSya ane manuSyAyuSyanI ja sattA badhdhAyune saMbhave che. abadghAyune Page #122 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sattAsvAmitva 121 mAtra manuSpAyuSyanI ja sattA saMbhave che. kammapaDi AdinA mate upazamazreNImAM anaMtAnubaMdhInI niyamA visaMyojanA ja hoya che tethI te cAranI sattA saMbhavatI nathI. ityAdi samajI levuM. (54) kSAyika samyakatva- darzanasaptaka vinA anekajIva AzrayI odhe 141nI sattA hoya che. cothA guNaThANAthI sAtamA guNaThANA sudhI aneka jIva AzrayI 141, vijAtIya badhdhAyu ekajIva AzrayI 139, abadhdhAyu athavA sajAtIya badhdhAyu AzrayI 138nI sattA jANavI. AhAraka na bAMdhyuM hoya to anukrame 133-135-134nI sattA jANavI. AhAraka bAMdhyuM hoya paraMtu jinanAma na bAMdhyuM to anukrame 140, 138, 137nI sattA ane AhAraka tathA jinanAma bane na bAMdhyuM hoya to 136, 134, ane 133nI sattA hoya che. A sattA cothAthI sAtamA guNasthAnaka sudhI sarakhI jANavI. AThamA guNasthAnake upazama zreNImAM baddhAyu kSAyikane jinanAma ane AhArakanA baMdha ane abaMdhanA AdhAre 139, 138, 135, 134 ane abaddhAyune 138, 137, 134, 133nI sattA hoya che. paraMtu kSapaka zreNImAM niyamA abaddhAyu ja hovAthI 138, 137, 134, 133nI sattA hoya che. navamA guNaThANe paNa upazamazreNImAM AThamAnI jema ja sattA hoya che paraMtu kSapaka zreNImAM prAraMbhamAM jinanAma ane AhArakanA baMdha ane abaMdhanA AdhAre 138-133-134-133nI sattA judA judA jIvone hoya che. temAMthI 13 nAmakarma ane 3 thiNadvitrikano kSaya thavAthI 122, 12.1, 118, 117, AThakaSAyano kSaya thavAthI 11:4, 113, 110, 109, napuMsakaveda kSaya thavAthI 113, 112, 109, 108, strIveda kSaya thavAthI 112, 111, 108, 100, hAsyaSaka kSaya thavAthI 106, 105, 102, 101, purUSaveda kSaya thavAthI 105, 104, 101, 100, saMjavalana krodha kSaya thavAthI 104, 103, 100, 99, saMjavalana Page #123 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 1 2 2 tRtIya karmagraMtha mAna kSaya thavAthI 103, 102, 99, 98, ane saMjavalana mAyA kSaya thavAthI 102, 101, 98, 99nI sattA navame hoya che. tyArabAda bAdara lobhano kSaya karato karato jIva navamAnA aMte jAya che. te bAda lobha kSaya karIne dazame guNaThANe ArUDha thAya che. paraMtu haju tyAM sUkSma lobha hovAthI 102, 101, 98, 97 prakRtivALAM e ja sattAsthAna hoya che. bArame lobha vinA 101, 100, 97, 96nI sattA hoya che. bAramAnA kicarama samaye nidrAhikano kSaya thavAthI caramasamaye nidrAddhika vinA 99, 98, 95, 94nI sattA hoya che.terame jJAnAvaraNIyAdi 14 vinA 85, 84, 81, 80nI sattA hoya che. caudame paNa upAjya samaya sudhI eja sattA hoya che. paraMtu carama samaye 7ra vinA 1312 ane matAntare 12 11 nI sattA jinanAma vALA ane jinanAma vinAnA AtmAone hoya (55) kSAyopathamika samyakatva- jinanAma ane AhArakano baMdha tathA abaMdha karelo hoi zake che. abadhdhAyu-badhdhAyuM ane anekajIva AzrayI 1 AyuSya, 2 AyuSya ane cAre AyuSyanI sattA anukrame hoI zake che. mohanIyanI 28, 24, 23, 22nI sattA hoya che tethI bIjA karmagraMthamAM jaNAvyA mujaba vadhumAM vadhu 148, ane ochAmAM ochI 134nI sattA hoya che. ahIM samyakatva mohanIyanI sattA hovAthI 133nI sattA saMbhavatI nathI. te sattA kSAyikane ja hoya che. mATe 134 thI 148 sudhInI sattA jANavI. temAM 143nI sattA anekajIva AzrayI hovAthI kalpita jANavI. vAstavika nahIM (56) mizra mArgaNA - jina nAma vinA 147nI sattA sAmAnyathI sarva jIva AzrayI hoya che. badhdhAyune 145, abadhdhAyune 144nI sattA jANavI. mohanIyanI 28-27-24nI sattA pramANe tathA nAmakarmanI AhAraka catuSka na bAMdhyuM hoya to 88nI sattA pramANe AThe karmonI sattA jANI levI. Page #124 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sattAsvAmitva 123 (57) sAsvAdana mArgaNA - jinanAma vinA sarva jIvane AzrayI 147, badhdhAyune 145, ane abadhdhAyune 144, AhAraka catuSka na bAMdhyuM hoya to anukrame te sarvajIva, badhdhAyu ane abadhdhAyune 143, 142, ane 141nI sattA hoya che. mohanIyanI niyamA 28nI ja sattA hovAthI vadhAre sattA sthAna saMbhavatAM nathI. (58) mithyAtva mArgaNA - bIjA karmagraMthamAM pahelA guNaThANAmAM lakhelI sattA pramANe sattAsthAno jANavAM. sarvajIvane 148, badhdhAyu- eka jIvane 145, kAraNa ke pahele guNaThANe jinanAma ane AhArakanI sattA sAthe hotI nathI tethI jinanAma ane be AyuSya vinA 145. abaddhAyune 144, AhAraka na bAMdhyuM hoya ane jinanAma bAMdhyuM hoya to anekajIva hoya ke badhdhAyu eka jIva hoya to paNa manuSya ane narakasaMbaMdhI ema be ja AyuSya hovAthI AhArakacatuSka, tiryaMcAyuSya ane devAyuSya vinA 142, abadhdhAyune 141, samyakatvamohanIyanI urvalanA thayA pachI (AhAraka-jinanAma na hovAthI) badhdhAyune 140 abaddhAyune 139, mizra mohanIyanI uddalanA thayA pachI baddhAyune 139, abaddhAyune 138 ekendriyamAM jaI devadvikanI uddalanA kare tyAre 133-136 vaikriyaSakanI uThThalanA kare tyAre 131-130, teu-vAumAM jaI uccagotranI uvalanA bAda badhdhAyu ke abadhdhAyu ema bannene eka ja tiryaMcAyuSya hovAthI 129, ane manuSyaddhikanI uvalanA bAda 127nI sattA hoya che. (59) saMjJI mAgaNA - bIjA karmagraMthamAM kahyA pramANe 1thI14 guNasthAnaka sudhI sattA samAna ja che. kevalIbhagavAntone mAtra dravyamana ja hoya che bhAvamana hotuM nathI tethI jo teone nosaMjJI noasaMjJI mAnI saMjJImAM na gaNIe to temAM ja saMbhavatI 11/12 nI sattA saMjJImAM na hoya, teukAya ane vAukAyamAM uvalanA pachI AvanArI 131130/129 ane 127nI sattA tyAMthI marIne saMjJI paMcendriya tiryaMcamAM utpanna thanAra jIvone zarIra paryAptie aparyApta avasthAmAM ghaTI zake che. Page #125 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 124 tRtIya karmagraMtha (60) asaMjJImArgaNA - odhe ane mithyAtve jinanAma vinA 147nI sattA, ane sAsvAdane jinanAma tathA traNa AyuSya vinA 144nI sattA hoya che. kAraNake asaMjJImAM sAsvAdana pArabhAvika che AvalikA sudhI ja hoya che tyAM AyuSyabaMdha na hovAthI tiryaMcAyuSya vinA zeSa traNa AyuSyanI sattA na hoya. (61) AhArI mArgaNA - bIjA karmagraMthamAM jaNAvyA pramANe 1thI13 guNasthAnakomAM sattA samajavI. (62) aNAhArI mArgaNa - vigrahagati-sayogIke valI ane ayogIkevalImAM hoya che. guNasthAnaka 1-2-4-13-14 hoya che. tyAM pahele guNasthAnake, bIje guNasthAnake ane cothe guNasthAnake abaddhAyu vALI badhI sattA hoI zake che. badhdhAyuvALI sattA saMbhavatI nathI. sarva jIvone AzrayI cAre gatimAM vigrahagatie jatA judA-judA cAra jIvone, sAthe vicArIe to cAre AyuSyanI sattA saMbhavI zake che. mATe 148nI sattA hoya che. temAMthI jinanAma-AhArakanA baMdha-abaMdha saMbaMdhI ochIvadhAre sattA samajI levI. sayogI kevalI paramAtmAne 85-84-81-80 nI ane ayogi kevali paramAtmAne kicarama samaya sudhI 85-84-8180 ane carama samaye 12/13 ane matAntare 12/11nI sattA jANavI. bIjA karmagraMthamAM vistArathI sattA samajAvI che. ane A bAsaTha mArgaNAomAM lagabhaga bIjA karmagraMtha pramANe sattA saMbhave che eTale ame ahIM vadhu vistArathI sattA lakhI nathI. vistArArthIe tyAMthI joI levI. sattA svAmitva samApta. Page #126 -------------------------------------------------------------------------- ________________ tRtIya karmagranthanI saMkSipta samAlocanA. (1) prazna :- trIjA karmagranthanuM nAma zuM? te nAma zA mATe? tathA tenA kartA koNa? temanA gurujInuM nAma zuM ? uttara :- trIjA karmagranthanuM nAma 'baMdhasvAmitva che. bAsaTha mArgaNAomAM vartatA jIvo kayA kayA guNaThANe keTalI keTalI karmaprakRtio bAMdhe, te samajAvavAmAM AvyuM che. mATe nAma baMdhasvAmitva che. A granthanA kartA pU. zrI devendrasUrIzvarajI che. teonA gurujInuM nAma pU. jagatacaMdrasUrIzvarajI che. (2) prazna :- mANA eTale zuM ? tenA mUla-uttara bhedo keTalA ? uttara :- mANA eTale vicAraNA athavA vastutattva vicAravA mATenAM dvAro, vicAravA yogya sthAne, mULabheda 14 che ane tenA uttarabheda 62 che. koIpaNa eka mUla mArgaNAmAM sarva jIvono samAveza karavAno hoya che tethI keTalIka mArgaNAomAM pratipakSI bhedo paNa gaNAvyA che. dA. ta. saMyama mArgaNAmAM aviraticAritra, bhavya mArgaNAmAM abhavya, saMjJI mArgaNAmAM asaMjJI vagere. (3) prazna :- trIjI-cothI gAthA banAvavAnuM prayojana zuM ? uttara :- "saMjJAkrama" jaNAvavA mATe trIjI-cothI gAthA banAvI che. bAsaTha mArgaNAmAM baMdhanuM vidhAna karavuM che. temAM vAraMvAra keTalIka pravRtio kADhavA-mUkavAnI hoya che. te prakRtio vAraMvAra lakhavI na paDe. eTalA mATe A saMjJAkrama banAvavAmAM Avyo (4) prazna :- sAta nArakImAMthI kaI kaI nArakImAM keTalI keTalI prakRtio baMdhAya? nArakI jIvo marIne kyAM jAya? ane kyAM na jAya? keTalI nArakImAMthI nIkaLelA jIvo tIrthaMkara thAya ? uttara :- prathamanI traNa narakanA jIvo odhe 101, mithyAtve 100, sAsvAdane 96, mie 70, ane avirate 7ra bAMdhe che. cothI-pAMcamI ane chaThThI nArakInA jIvo odhe 100, mithyAtve 100, sAsvAdane 96, mizra 70 ane avirate 71 bAMdhe che. ane sAtamI nArakanA jIvo odhe, 99, mithyAtve 96, sAsvAdane 91, mie 70 ane avirate paNa 70 ja bAMdhe che. cha nArakInA jIvo marIne paMcendriya tiryaMca ane manuSyamAM ja jAya che. sAtamI nArakInA jIvo phakta paMcendriya tiryaMcamAM ja jAya che. paraMtu ekendriya-vikalendriya-saMmUrNima tiryaMca-manuSya ane deva-nArakamAM jatA nathI. tathA prathamanI traNa narakamAMthI ja nIkaLanAra tIrthakara thAya che. zeSa nArakImAMthI nIkaLanAra tIrthakara thatA nathI. Page #127 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 126 tRtIya karmagraMtha (5) prazna :- jo sAtamI nArakImAMthI nIkaLanArA jIvo niyama paMcendriya tiryaMca ja thAya che. to manuSyaddhika ane uccagotra baMdhamAM kema rAkhela che ? uttara :- dareka jIvone AThamA guNaThANAnA chaThThA bhAga sudhI koIne koI gati prAyogya baMdha hoya ja che. sAtamI nArakInA jIvone trIjA-cothA guNaThANe zeSa traNagati prAyogya baMdha viccheda pAmyo che. eTale manuSyaddhika ane uccagotra baMdhamAM rAkhela che. jo AyuSyano baMdha hoya to ja manuSya thavuM paDe evo niyama che. gatiAnupUrvI ke gotra karma baMdhAya eTale manuSyamAM jAya ja evo niyama nathI. (6) prazna :- aparyApta tiryo ane manuSyomAM dazamI gAthAmAM jinanAmakarma Adi 11 vinA oghe 109 baMdhAya ema kahela che. paraMtu tIrthakara bhagavaMta AdinA jIvo samyakatva sahita antimabhavamAM mAtAnI kukSimAM Ave tyAre cothuM guNaThANuM vigrahagatimAM ane cha paryAptio purI kare tyAM sudhI paNa hoya che. ane te vakhate devaddhika-vaikriyaddhika ane jinanAma baMdhAya che. to 11mAM A pAMcanuM varjana zA mATe karyuM ? A pAMcano baMdha to aparyAptAvasthAmAM thAya che. uttara :- A pAMca prakRtiono baMdha aparyAptAvasthAmAM ja jovA maLe che te karaNAparyAptAvasthAne AzrayI che. ane gAthAmAM 11 prakRtionA baMdhano je niSedha karyo che te labdhiaparyAptAne AzrayI karyo che. mATe barAbara che. vaLI aparyApta nAmakarmano udaya-labdhi aparyAptAne ja hoya che. temAM mithyAtva guNasthAnaka ja hoya che. karaNaparyAptA to mAtra paryAptio pUrNa nathI karI teTalA purato ja aparyApta che. vAstavika to te paryApta nAmakarmanA udayavALo hovAthI paryApto ja che. (7) prazna :-devonA jIvo zuM ekendriyamAM jAya? to kyA kyA ekendriyamAM jAya? ane zA mATe jAya ? uttara :- bhavanapati-vyaMtara-jayotiSka ane saudharma-izAna devalokanA devo marIne ekendriyomAM jAya che. pAMca prakAranA ekendriyamAMthI pRthvIkAya-apUkAya ane pratyekavanaspatikAyamAM ja jAya che. tenuM kAraNa e che ke devabhavamAM ratnomAM, vAvaDInA pANImAM ane tyAMnA kamaLomAM atizaya moha hoya che. (8) prazna :- ekendriyamAM janArA devo nArakI karatAM kaI traNa prakRti vadhAre bAMdhe? uttara - ekendriyajAti, sthAvara nAmakarma ane AtapanAmakarma (9) prazna :- ekendriya-vikalendriya ane pRthvIkAyAdi traNa kAryamAM sAsvAdane cha-- prakRtio baMdhAya ema kahyuM che (gAthA 13). paraMtu sAsvAdana to pArabhavika ja hoya che. te cha AvalikA puratuM ja hoya che. ane AyuSyano baMdha to vivakSita bhavanA be bhAga gayA pachI ja thAya che. tethI sAsvAdane be AyuSyano baMdha A mArgaNAomAM kema ghaTe ? uttara :- vAta satya che. sAmAnyathI vicAratAM sAsvAdane AyuSyabaMdha ghaTe nahIM, paraMtu Page #128 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sattAsvAmitva 1 2 3 avacUrNikAre evo khulAso Apyo che ke A mArgaNAomAM sAsvAdanabhAva zarIrapayApti pachInA kAle paNa cAlu hoya che. arthAt parabhavAyuSya baMdhakALa sudhI sAsvAdana hoya che. joke AvuM vacana anyatra sAMbhaLavA maLela nathI. to paNa avarNikAranA vacanano Azraya svIkAratAM sAsvAdane AyuSyabaMdha ghaTI zake che. (10) prazna :- teukAya ane vAukAya mArgaNAmAM keTalo baMdha hoya? teo marIne kyAM jAya? ane kyAM na jAya ? uttara :- teukAya ane vAukAya mArgaNAmAM 10pano baMdha hoya che. ane teo marIne phakta tiryaMcamAM ja jAya che, deva-nArakI ke manuSyanA bhavamAM jatA nathI. mATe ta~Ayogya baMdha karatA nathI. (11) prazna :- audArikamizra kAyayoga mArgaNAmAM avirati guNaThANe anaMtAnubaMdhIthI covIsa vagere ochI karavAnI kahI (gAthA-16). have jo 31 ja ochI karavI hoya to raDavI ema lakhavAnI jarUra zuM ? jeTalI ochI karavI hoya teTalo ja AMka lakhavo joIe ne? uttara :- A ja gAthAmAM kArpaNa kAyayogamAM baMdha kahevAno che. temAM audArika mizranI jema ja baMdha kahela che. paraMtu kArpaNa kAyayogamAM 24 ja ochI karavI che, eTale gAthAnI racanA AvA prakAranI karI che. eka mArgaNAmAM 24 ochI thaI zake ane ekamArgaNAmAM gADuM zabda lagADI (be AyuSya pahelAM nIkaLI gayelAM hovAthI) zeSa 29 ochI karI zakIe. (12) prazna - audArika mizrakAyayoga ane vaikriyamizrakAyayoga aparyApta avasthAmAM ja hoya ke paryApta avasthAmAM paNa hoya ? uttara :- audArikamizra kAyayoga karmagranthakAranI dRSTie manuSya ane tiryaMcone aparyAptAvasthAmAM ja hoya che. paraMtu siddhAntakAranA mate labdhidhArI manuSya-tiryaMco vaikriya banAve tyAre ane manuSyo AhAraka banAve tyAre paNa vaikriya-AhArakanI sAthe audArikamizra hoya che. eTale siddhAntakAranA mate paryAptAvasthAmAM paNa hoya che. tathA vaikriyamizrakAyayoga deva-nArakIne aparyAptAvasthAmAM ja hoya che. paraMtu labdhidhArI manuSya-tiryaMco vaikriya banAve tyAre karmagranthanA mate paryAptAvasthAmAM paNa vaikriyamizra kAyayoga hoya che. (13) prazna :- kSAyika samyakatva pAmyA pachI parabhavanuM AyuSya baMdhAya ke nahIM? uttara :- kSAyika pAmyA pachI tyAMthI mokSe javAtuM na hoya to pharajIyAta parabhava karavo ja paDe che mATe parabhavanuM AyuSya baMdhAya che. jema ke traNa bhava karanArane bIjA devabhavamAM ke narakabhavamAM gayA pachI tyAMthI mokSe javAtuM nathI mATe manuSpAyuSya bAMdhavuM ja paDe che. cAra bhava karanArane bIjA yugalikanA bhavamAM, ane trIjA devabhavamAM Page #129 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 128 tRtIya karmagraMtha mokSe javAtuM nathI mATe AyuSya bAMdhavuM ja paDe che. pAMca bhava karanArane bIjA, trIjA ane cothA bhavamAM mokSane ayogya bhava maLela che mATe AyuSya bAMdhavuM ja paDe che. (14) prazna : samyagdaSTi manuSya-tiryaMco jo parabhavanuM devAyuSya bAMdhe to kayA devanuM AyuSya bAMdhe ? uttara H- niyamA vaimAnika devanuM ja bAMdhe che. (15) prazna :- kRSNa-nIla-kApota lezyAmAM cothe guNaThANe ghabaMdha kahela hovAthI 77 baMdhAya che. tyAM devAyuSyano baMdha kema ghaTe ? kAraNake bannese marU, tatteme savavajJarU Avo nyAya hovAthI kRSNAdi lezyAmAM vartato jIva kRSNAdi lezyAvALA ja devanuM AyuSya bAMdhe ane te lezyAvALA devo to bhavanapati, vyaMtara ja che. ane bIjI bAju evo niyama che ke samyagdaSTi jIva niyamA vaimAnika devanuM ja AyuSya bAMdhe to Ama kema ghaTe ? uttara H- vAta satya che. vicAra karatAM devAyuSyano baMdha saMbhavato nathI. kAraNake samyagdaSTi hovAthI vaimAnikanuM ja AyuSya bAMdhavuM joIe, paraMtu jo vaimAnikanuM AyuSya bAMdhe to vaimAnikavALA devo kRSNAdi traNa lezyAvALA nathI. mATe te lezyAvALAmAM ja utpAda thAya te ghaTe nahIM. prazna :- lezyAmAM kRSNAdi prathamanI traNa lezyAmAM 4 athavA 6 ema be rIte guNasthAnaka Ave che tenuM zuM kAraNa ? uttara H- cAra guNasthAnakanuM vidhAna pratipadyamAnane AzrayI che. ane cha guNasthAnakanuM vidhAna pratipatnane AzrayI che. (17) prazna :- asaMzI mArgaNAmAM sAsvAdane saMzInI jema baMdha kahyo che. to zuM sAsvAdanaguNaThANe 101no baMdha samajavo ? uttara H sAmAnyathI saMjJInI jema baMdha kahyo che. paraMtu devatrika, vaikriyaddhika, tiryaMcAyuSya ane manuSyAyuSya ema 7 vinA 94 no ja baMdha samajavo, kAraNake asaMjJI tiryaMcamanuSyone sAsvAdana pArabhavika hovAthI aparyAptAvasthAmAM ja cha AvalikA puratuM ja hoya che tyAM devaprAyogya baMdha ke AyuSyano baMdha saMbhavato nathI. (18) prazna :- zukalalezyAmAM udyotacatuSka vinA 104no baMdha kahyo che. (gAthA 23) paraMtu chaThThA, sAtamA ane AThamA devalokanA devone zuklalezyA hoya che ane teo marIne tiryaMcamAM jAya che. udyotacatuSka bAMdhe che. bAramI gAthAmAM AnatAdimAM ja udyotacatuSkanuM varjana kareluM che. to ahIM zuklalezyAmAM udyotacatuSkano baMdha TALyo kema ? uttara H- jo ke zukulalezyAmAM 6-7-8 devalokamAM udyota catuSpa baMdhAya ja che. ane ghaTI paNa zake che. paraMtu maMdazuklalezyA hovAthI temAM baMdhAtuM hoya paraMtu ujjavaLa tIvra zuklalezyAmAM na baMdhAtuM hoya ane tene AzrayI A baMdhavidhAna hoya ema lAge che. Page #130 -------------------------------------------------------------------------- ________________ SjJAnAvaraNIya W AT Ingmanna darzanAvaraNIya nA paOT vaidanIya AyuSya mohanIya Gi[DlT gotrakarma aMtayika che