Book Title: Ansh Vachnano Sara Dvadashangino 2
Author(s): Chandraguptasuri
Publisher: Anekant Prakashan Jain Religious
Catalog link: https://jainqq.org/explore/001160/1

JAIN EDUCATION INTERNATIONAL FOR PRIVATE AND PERSONAL USE ONLY
Page #1 -------------------------------------------------------------------------- ________________ aMzavAcanAno sAra dvAdazApugIno 'vAcanApradAtA 8 'pa.pU.A.zrI.vi. zrI candragupta sUrIzvarajI ma. : prakAzaka zrI anekAnta prakAzana jaina rilIjiyasa TrasTa Page #2 -------------------------------------------------------------------------- ________________ aMza vAcanAno : sAra kAdazAgIno : vAcanA-pradAtA : pU. paramazAsanaprabhAvaka pUjyapAda sva.A.bha. zrI.vi. rAmacaMdra sUma.sA. nA paTTAlaMkAra pU.sva. A.bha. zrI.vi. mukticaMdra sUma.sA. nA ziSyaratnA pU.sva.A.bha.zrI.vi. amaragupta sUma.sA. nA ziSyaratnA pU.A.bha.zrI.vi. candragupta su.ma. : prakAzaka : zrI anekAnta prakAzana jena rilIjIyasa TrasTa : Arthika sahakAra : zA. maphatalAla jesiMgalAla parivAra ha. : zA. bharatabhAI maphatalAla 401/bI, suprimaTAvara, mANekalAla roDa, mu.po. navasArI. Page #3 -------------------------------------------------------------------------- ________________ aMza vAcanAno : sAra kAdazAhagIno nakala-1000 AvRtti: prathama vi.saM. 2058 kArataka vada - 5 prApti-sthAna che. 0 zA. sUryakAMta caturalAla | vijayakara kAMtilAla jhaverI mu.po. murabADa premavardhaka phleTsa, (ji. ThANe) 421 401 navA vikAsagRha mArga, pAlaDI, amadAvAda-7 1 makuMdabhAI Ara. zAha dharatI TekSaTAIlsa 70, vRMdAvana zopiMga seMTara, pAnakora nAkA, ratana poLa, amadAvAda-380 001. rajanIkAMta epha. vorA. 655, sAcApIra sTrITa, puNe kempa, puNe-411001. zA. jatInabhAI hemacaMdad komala chAparIyAzerI, mahIdharapurA, surata-395003. 9 phoTo kaMpojhiMga kumAra 138-bI, caMdAvADI, bIje mALe, sI.pI. Teka roDa, muMbaI-400 004. Page #4 -------------------------------------------------------------------------- ________________ aMza vAcanAno sAra bAdazANIno zai.va. 5 thI cai.va. kri. 7 vi. saM. 2017 vAcanApradAtA pa.pU.A.bha.zrI.vi. candragupta sU.ma. navasArI, 2.i. ArAdhanA bhavana anantopakArI zrI arihanta paramAtmAnA paramatAraka zAsananA paramArthane pAmelA mahApuruSo jyAre jyAre paNa mumukSujanone upadeza Ape che tyAre temano IrAdo eka ja hoya che ke- anAdikALathI A saMsAramAM paribhramaNa karI rahelA jIvone A saMsArathI pAra pAmavA mATeno rAjamArga batAvavo ane e rAjamArganI prAptimAM tema ja e rAjamArge prayANa karavAmAM AvatA avarodhone dUra karI ISTasthAnanI prAptino upAya batAvavo. paramopakArI sUripuraMdara zrImad haribhadrasUrIzvarajI mahArAjAe zrI SoDazakaprakaraNanA caudamA SoDazakamAM yogaprAptimAM avarodha karanArA ATha prakAranA doSonuM varNana kyuM che. e doSonuM svarUpa ane tene dUra karavAno upAya A cAra divasamAM ApaNe samajI levo che. ApaNe sArA mANasa chIe, mokSamAM javA nIkaLyA chIe-ema samajIne graMthakArazrIe mokSamArganA avarodho batAvavAnuM kAma caudamA SoDazamAM karyuM che, jyAre ApaNI hAlata to evI che ke- mokSe javAnuM mana che ke nahi, e ya vicAravuM paDe mokSe javAnuM mana e sAdhanAmArganI sauthI pahelI yogyatA che. AjanA moTA bhAganA dharma gaNAtA vargane A saMsAramAMthI vahelAmAM vahelI take bhAgI chUTavAnuM ane Page #5 -------------------------------------------------------------------------- ________________ mokSe pahoMcI javAnuM mana thatuM nathI : e ja moTAmAM moTo avarodha che. A avarodhane dUra karavA mATe sauthI pahelAM prayatna karavAnI jarUra che. jene musApharIe javuM ja na hoya tene javA mATenuM sAdhana kema nathI maLatuM-tenI ciMtA thatI nathI, e ja rIte jene A saMsArano tyAga karI mokSe javuM nathI tene yogaprAptinA avarodhonI ciMtA karavAnI rahetI nathI. varasothI dharma karanArAne mokSe javAnuM ane saMsAra choDavAnuM mana na thAya to tenI ciMtA thAya ne ? jJAnIo saMsArane bhayaMkara ane mokSane ramaNIya kahe che, chatAM ApaNane evuM na lAgatuM hoya to tenuM kAraNa vicAravuM paDe ne ? saMsAranA ane mokSanA vAstavika svarUpane samajavA mATe ane saMsArano tyAga karI mokSe javAnI IcchA pedA karavA mATe graMthakAraparamarSie teramA SoDazakanI chellI be-traNa gAthAothI pAMca prakAranA upAyo varNavyA che. 1. siddhAntakathA 2. satsaMga 3. guvinaya 4. mRtyunuM paribhAvanA che. svatapuNayapApanuM Alocana. yogamArganA prAraMbhathI mAMDIne yogamArganI pUrNatA sudhInAM parama kAraNa svarUpa A siddhAntasthAdi che. siddhAnta eTale Agama. jenAthI heyopAdeyanuM jJAna thAya, - evA AptapuruSanA vacanane Agama kahevAya che. e AgamanuM adhyayana, zravaNa, ciMtana karavuM tenuM nAma sidhAntakathA. saMsArane choDavAno saMkalpa karavA mATe A siddhAntakathA khUba jarUrI che. zAstramAM kahyuM che ke siddhAntanI kathA bhavanI vyathAne haranArI che. bhavanI pIDA dUra karanAra sidhAntakathAmAM Aje devALuM che. ema Page #6 -------------------------------------------------------------------------- ________________ kahuM to khoTuM nathI ne ? siddhAntakyA lagabhaga karavI nahi ane bhavavyathAne vadhAranAra vithA karyA vagara rahevuM nahi-evI ja dazA Aje jovA maLe ne ? vikathA karavA mATe game teno saMga cAle, siddhAntasthA karavI hoya tene satsaMganI jarUra paDe. siddhAntakathA ane satsaMga mATe guruvinaya karavo paDe. je avinayI hoya tene gurubhagavanta bhaNAve paNa nahi ane pAse paNa na rAkhe. AthI siddhAntakathA mATe guruvinayathI zarUAta karavAnI. gurubhagavantono vinaya karavA dvArA teozrInA satsaMge sidhAntakathAnuM zravaNa karavAthI saMsAranA svarUpanuM bhAna thAya che. jene saMsAranuM svarUpa samajAI jAya te saMsArathI chUTavA mATe mRtyunuM paribhAvana ane svakRtapuNya pApanuM Alocana kya vagara na rahe. pahelA traNa upAyonuM sevana upAzrayAdi dharmasthAnamAM kare ane bAkInA chellA be upAyo dharmasthAnamAMthI nIkaLyA bAda saMsAranAM kAryomAM parovAya tyAre paNa sevyA kare tene saMsAra pratye napharata ane mokSa pratye ruci pragaTyA vinA na rahe. paraMtu Aje takalIpha e che ke dharmasthAnamAMya vikathAnuM sAmrAjya phelAvA mAMDyuM che. duniyAnA bIjA koI paNa kSetramAMdhaMdhAnA kSetramAM, ramatagamatanA kSetramAM ke saMgIta vagerenA kSetramAM-koI ThekANe evuM nahi hoya ke jyAM anya kSetranI vAto karanArA maLe ! A dharmanuM kSetra ja evuM che ke jyAM vikathA(saMsAranI vAto) zarU thavAthI siddhAntakathA nAza pAmavA mAMDI che. vikathAnA saMyogothI chUTavA mATe jyAM javAnuM hatuM tyAM paNa visthAnA saMyogo UbhA kare; "zAstramAM zuM kahyuM che ?' enI kyA karavAnA badale koNa zuM Page #7 -------------------------------------------------------------------------- ________________ kare che ? enI kathA cAlu hoya to Aro kyAMthI Ave ? bIjAnuM Alocana karavAnA badale potAnI jAtanuM Alocana karavA mAMDIe to siddhAntasthAnI kiMmata samajAze. ApaNe to dharmasthAnamAM ja nahi, saMsAramAM ya visthAnA saMyogo TALavA che. rastAmAM jatAM ke phona upara maLatA snehasaMbaMdhIone kema cho ?' pUchavAnA kAraNe visthAnI zarUAta thAya che. tenA badale potAnI jAtane kema chIe ?' pUchavAnI jarUra che. atyAra sudhI kema cho ?' pUchIpUchIne pArakI paMcAtamAM jIvana pasAra karyuM che, have kema chIe ?' pUchIne jAtanI ciMtA zarU karIzuM to temAMthI sidhAntasthAno janma thaze. AtmaciMtAmAMthI sidhAntakyA, siddhAntasthAmAMthI saMsArano nirveda, saMsAranA nirvedamAMthI mokSanI abhilASA ane mokSanI abhilASAmAMthI cAritranI tAlAvelI janme che. udAyana rAjarSie A rIte siddhAntakyA ane AtmaciMtA karI to temAMthI dIkSA pAmI gayA. mArganuM jJAna meLavavA sidhAntasthAnI jarUra che ane mArge cAlavAnI taiyArI karavA mATe AtmaciMtAnI jarUra che. dIkSA nathI lIdhI eno artha e nathI ke visthA karavAno paravAno maLI gayo che. varasothI karelo gRhasthapaNAno dharma sAdhupaNuM na apAvato hoya to te visthAnA kAraNe. mAtApitAnA saMgano tyAga karIne covIsa kalAka sugurunA saMgamAM rahenArA paNa jo visthAno tyAga karI paMdara kalAka sidhAntakathA mATe mahenata karatA hoya to covIsa kalAka saMsAranA saMgamAM rahenArA ekAda-be kalAka mATe sugurunA saMgamAM Ave tyAre paNa siddhAntasthA mATe mahenata karavAne badale Page #8 -------------------------------------------------------------------------- ________________ visthAmAM racyApacyA rahe-te kema cAle ? aSTamI caturdazI vagere parvatithie upavAsanuM vidhAna paNa siddhAntakathA mATe karavAmAM AvyuM che. tethI ja mAtra upavAsa na kahetAM pauSadhopavAsa karavAnuM pharamAvyuM che. sidhAntakathA apramattapaNe aviratapaNe thaI zake e mATe pauSadha karavAno ane pauSadhamAM upavAsa karavAno. bhagavAnanA zAsanamAM abhyantaratapane anukULa evo bAhyatapa karavAnuM vidhAna che. bAhyatAnA kAraNe manavacanakAyA upara niyaMtraNa AvavAthI svAdhyAyAdi karavAnuM saraLa bane che. tethI svAdhyAyAdi abhyantaratA mATe anazanAdi bAhyatAnuM vidhAna che. jyAre Aje moTe bhAge evI dazA jovA maLe ke bAhyatAnA kAraNe ja abhyantaratapa sidAya ! vartamAnamAM ApaNo dharma, zAstrAjJA bhUsavA mATe ane IcchA mujaba jIvavA mATe ja jANe sarjAyo hoya, evuM lAge che. dharma samajavA ke dharma pAmavA mATe mahenata karavAne badale dharma karavAnI utAvaLa karavAnA kAraNe A sthiti sarjAtI jAya che. dharma karavo-e mahattvanuM nathI, dharma zA mATe karo cho e mahattvanuM che. tame mokSe javA mATe dharma karo cho ke saMsAra sAro rahe te mATe dharma karo cho ? sa0 ame to dharma mokSa mATe karIe chIe. mokSe javA mATe je dharma bhagavAne batAvyo che te dharma karo cho-enI nA nathI, paraMtu e dharma tame mokSa mATe ja karo cho evuM prAmANikapaNe kahI zakazo kharA? jo dharma mokSa mATe karatA ho to mokSane apAvanAra yogamArganI prAptinA upAya rUpa A Page #9 -------------------------------------------------------------------------- ________________ siddhAntakathA vagere mATe tame keTalI mahenata karI ? saMsAranA sukhanAM sAdhano mATe jeTalo bhoga Apo cho eTalo, athavA enAthI aDadho paNa bhoga mokSanAM sAdhano mATe Apo cho ? Aje siddhAntakathA to dharmAtmAnA jIvanamAMthI lagabhaga vidAya pAmI, satsaMga gamato nathI, enA kAraNe guruvinayano prasaMga nathI Avato, mRtyunuM paribhAvana karavAno samaya nathI maLato ane svakRtapuNyapApanA Alocanane badale bIjAnA AlocanamAM jiMdagI vItI gaI.... AvI hAlatamAM saMsArane choDavAnI ane mokSe javAnI IcchA paNa kyAMthI pedA thAya ? vartamAnanuM ApaNuM dharmajIvana khoTA pAyA upara maMDAyeluM che-ema kahuM to lagabhaga khoTuM nathI. jyAM sudhI A maMDANa tUTI nahi paDe tyAM sudhI ApaNo nistAra nahi thAya. Aja sudhI dharma karIne ApaNe lokone, ApaNA gurubhagavantane, tIrthaMkaraparamAtmAne ane chevaTe ApaNI jAtane paNa chetaravAnuM kAma karyuM che. A avasthAmAMthI bahAra nIkaLavuM hoya to gaMbhIratApUrvaka vicAryA vagara nahi cAle. lAkhonA kharace AvAM (vAcanAzreNInAM) Ayojano karAya che te mAnasanmAna meLavavA mATe ke moTI saMkhyAmAM lokane bheguM karavA mATe nathI karAtAM. loko potAnI jAtane oLakhe ane bhagavAnanuM zAsana lokonA haiyA sudhI pahoMce e mATeno A prayAsa che. kharacanAra jo mAnasanmAnanI lAlace kharce ane sAMbhaLanAra saMsAranuM sukha kema maLe ane du:kha kema TaLe e mATe sAMbhaLe to bemAMthI ekeyane lAbha na thAya. kharacanAra bhagavAnanuM zAsana potAnA haiyAmAM pariNAma 6 Page #10 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pAmavAnI sAthe lokonA haiyAmAM paNa pariName e bhAve kharce ane sAMbhaLanAra saMsAranA sukha uparano rAga ane duHkha uparano TheSa dUra karavAno upAya zodhavA mATe sAMbhaLe to e kharceluM ane e sAMbhaLeluM lekhe lAge. yogamArganI yogyatA meLavavA mATe siddhAntakaLyA pachI satsaMga jaNAvyo che. yogamArge paga upADavA pahelAM mana calAvavuM paDaze. mana calAvavA mATe parANe paNa sArAM nimitto vacce rahetAM thaI javuM. gRhasthapaNAmAM jeTalo paNa samaya maLe te satsaMgamAM ja gALavo, be divasa rajA maLe toya satsaMga karavA mATe nIkaLI paDavuM. sidhAntakathA mATe satsaMga sivAya bIjo koI upAya nathI. gRhasthapaNAmAM jeno saMga thAya che te karavA jevo nathI ane jeno saMga karavA jevo che te gRhasthapaNAmAM rahIne thaI zake evo nathI mATe sAdhupaNuM levuM che : A rIte satsaMgano pariNAma paNa sAdhupaNA sudhI pahoMcADe che. sAdhupaNuM pAmyA pachI sAdhupaNAnA nirmaLa pAlana mATe paNa satsaMga eTalo ja jarUrI che. sAdhupaNAmAM AvelAne satsaMga na game to svachaMdatA AvyA vinA na rahe. mAtra jJAnI guruno saMga karavo e satsaMga nathI. gRhastho siddhAntakathA mATe guro saMga kare ane sAdhubhagavanto gurubhagavananI AjJA jhIlavA mATe saMga kare to te temanA mATe satsaMga. vikathA karavA mATe ke IcchA mujaba jIvavA mATe guruno saMga kare te satsaMga nathI. siddhAntathA gamatI na hoya ane AjJA mAnatAM jora AvatuM hoya-evA AgaLa satsaMganI vAta .. Page #11 -------------------------------------------------------------------------- ________________ karavI nakAmI che. cAra jJAnanA dhaNI evA gautamasvAmI mahArAjA paNa paramagurunI AjJA jhIlavA mATe tatpara rahetA. bhagavAna nirvANa pAmyA tyAre paNa temane mArA saMdeha koNa bhAjaze, mane AjJA koNa Apaze.' enI ciMtA thayelI. Aje to AjJA ApanArA vidyamAna hovA chatAM lagabhaga gamatA nathI. gautamasvAmI mahArAjAne jJAnano pAra nahoto chatAM AjJApAlanamAM koI jAtanI kamInA na hatI, Aje jJAnamAM mAla nathI ne svacchaMdatA pAra vinAnI game che, to satsaMga kyAMthI Ave ? gurunI pAse rahevuM juduM ane gurunI AjJAmAM rahevuM juduM. gurunI gerahAjarImAM paNa gurunI AjJA mAnavI te gurano satsaMga. sa0 gurumAM UNapa hoya to ? zenI ? mArganA jJAnanI, mArgapravartananI ke vAtsalyanI ? gurubhagavanta ApaNI bhUla batAve te UNapa ke ApaNI bhUla calAvI le te UNapa ? mArganuM jJAna ApavAmAM ke mArge calAvavAmAM UNapa lAgatI hoya to gurune choDavAnI chUTa, paNa gurunI pAse rahIne IcchA mujaba jIvavAnI chUTa nahi maLe. ApaNI apekSAo pUrI na thavAnA kAraNe gurumAM UNapa lAgatI hoya to te moTAmAM moTI UNapa ApaNAmAM che- tema mAnavAnuM. guru guru hovA chatAM temanAmAM UNapa vartAyA kare e ApaNI ja UNapane sUcave che. gurune pUrNa mAnatA thaIzuM to ApaNI UNapa dUra thayA vinA nahi rahe. hospiTalamAM dAkhala thayelA daIne, be divasa DaoNkTara nA Ave to kevI ciMtA thAya ? evI ciMtA gurubhagavanta ApaNI Page #12 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bhUla na batAve tyAre thAya to samajavuM ke guruno saMga gamyo. siddhAntakathA ane satsaMga vagara cAle evuM nathI-ema lAge to guruvinayanI jarUra jaNAze. zAstramAM jaNAvyuM che ke guravinaya e sarvasiddhionuM mULa che. guragno vinaya karavAnA kAraNe, mokSanI IcchA thavAmAM ane mokSanI ArAdhanA karavAmAM ADAM AvanAra karmo dUra thAya che, tethI sarva siddhio prApta thAya che. vinayanA kAraNe dharmanI yogyatA sUcita thatI hovAthI, evA yogya jIvone gurubhagavanta prasannacitte sarvasiddhione sAdhI ApanAra zrutajJAnanuM pradAna kare che. A rIte siddhAntakathA, satsaMga ane guruvinaya : A traNa kartavyonuM yathAzakti pAlana karanArano bAkIno samaya mRtyunuM paribhAvana ane svakRtapuNyapApanuM Alocana karavAmAM pasAra thAya. mRtyu najara sAme hoya ane jIvanamAM pote karavAyogya keTaluM kevuM karyuM tema ja keTaluM kyA kyA kAraNasara na chyuM, enI vicAraNA cAlu hoya to saMsAramAM besI rahelAne UbhA thavAnuM, UbhA rahelAne cAlavAnuM ane cAlI rahelAne doDavAnuM mana thayA vinA na rahe. mRtyunA paribhAvananA badale saMsAramAM sukha kema maLe ane du:kha kema TaLe enuM paribhAvana kare to mokSecchA kyAMthI pragaTe ? sa0 mRtyunuM paribhAvana kevI rIte karavAnuM? aImuttAmunie ane anAthI munie kyuM e rIte. A be mahAmunio mRtyunA paribhAvanamAMthI dIkSAne pAmI gayA. aImuttAmuni je vakhate dIkSA levA taiyAra thayA hatA tyAre temanI Page #13 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bALavayane lIdhe temanI mAtAe temane pUchayuM hatuM ke tuM dIkSAmAM zuM samaje ?' te vakhate aImuttAmunie mAtAne jaNAvyuM hatuM ke je jANuM te navi jANuM, je navi jANuM te jANuM . je jANuM te navi jANuM eTale mRtyu AvavAnuM che te jANuM chuM paraMtu kyAre AvavAnuM che te nathI jANato. ane je navi jANuM te jANuM eTale jIvo kyA karmanA kAraNe saMsAramAM bhame che - e nathI jANato paNa potAnA karmanA kAraNe jIva saMsAramAM bhame che-te jANuM chuM tethI mAre dIkSA levI che. A sAMbhaLIne mAtAe saharSa dikSAnI anumati ApI. Ane mRtyunuM paribhAvana kahevAya. mRtyunuM paribhAvana kare to saMsArano svAda UDI jAya. mRtyunuM paribhAvana A bhavanA mRtyune ke maraNAnta rogone dUra karavA mATe nathI karavAnuM, mRtyunA kAraNarUpa janmano ane janmanA kAraNarUpa saMsArano uccheda karavA mATe mRtyunuM paribhAvana karavAnuM che. anAthImunie paNa, potAnI asahmavedanAmAMthI bacAvanAra koI nathI evuM lAgyuM to tarata zuM vicAryuM che jo A vedanA eka vAra paNa zAMta thaI jAya to janmajarAmRtyurogAdinA kAraNarUpa saMsArano uccheda karanArI dIkSA grahaNa karuM ! A bhavanA mRtyuno bhaya sAdhanAmAM asthira banAve, bhavAntaranA mRtyuno bhaya sAdhanAmAM sthira banAve che. A bhavanA mRtyune ThelavAnA upacAra sevavAnA badale amaraNa avasthA meLavavAnA upAya sevavA te mRtyunuM paribhAvana. sabhaya to asthira banAve, mRtyunA bhaye sAdhanAmAM sthiratA kaI rIte Ave ? WWW.jainelibrary.org Page #14 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ' A bhavanA mRtyunA bhayamAM paNa DaoNkTaramAM, davA levAmAM sthiratA Ave ne ? tyAM jema jijIviSA (jIvavAnI IcchA) che ane sAthe A upacAra jivADanAra che-tevI zraddhA che, tenA kAraNe upacAra karavAmAM sthiratA Ave che tema ahIM paNa mumukSA (mokSe javAnI IcchA) che ane sAthe A sAdhanA mokSe pahoMcADanAra chejanmamaraNa TALanAra che evI zraddhA che, tenA kAraNe maraNAntavedanA hovA chatAM sAdhanAmAM sthiratA Ave che. rogano aMta Avato hoya to 'zuM thAya che' e jovA beso ke 'zuM karavAnuM che' emAM citta hoya ? evI ja rIte saMsArano- bhavobhavanA janmamaraNano- aMta Avato hoya to sAdhaka 'zuM thAya che' e jovAne badale 'zuM karavAnuM che' emAM ja magna hoya. "zuM thaI rahyuM che', e vicAravAnA badale 'zuM karavAjevuM che' e vicArIe to game tevA kaparA saMyogomAM paNa kartavyapAlanamAM kacAza na Ave. mRtyunA paribhAvana bAda svakRtapuNyapApanuM Alocana jaNAvyuM che. A Alocana kartavyanuM bhAna karAvavA dvArA kartavyanI pratye tatpara banAve che. bIjAnuM puNya keTaluM che, bIjA keTaluM pApa kare che-e nathI jovuM, ApaNe keTaluM sAruM karyuM ane keTaluM kharAba karyuM : teno hisAba rAkhavo che. 'sAruM keTaluM karyuM, keTaluM bAkI che; kharAba keTaluM choDyuM, keTaluM choDavAnuM bAkI che...' AvI vicAraNA karavAnI Teva hoya to kartavya cukI na javAya. tame saMsAranAM kAryo keTalAM karyAM ne dharmanAM kAryo keTalAM karyAM-e vicAro ane ame AjJAnuM pAlana keTaluM karyuM ane IcchA mujabanAM anuSThAna keTalAM 11 Page #15 -------------------------------------------------------------------------- ________________ karyAM e vicArIe to ALasa khaMkherAI jAya ane karttavyapAlanamAM apramatta banAya. game teTalI UMgha AvatI hoya chatAM 'svAdhyAya bAkI che, nahi karuM to bhulAI jaze' e vicAra UMgha uDADIne paNa gokhavA besADe ne ? svakRtapuNyapApanA AlocananA kAraNe ghaNA sAdhupaNuM pAmI gayA ane kevaLajJAna paNa pAmI gayA. dRDhaprahArI, IlAtIputra, phUragaDumuni vagere aneka AtmAo A Alocana dvArA sAdhupaNAnI kaThora sAdhanA ane sAdhanAnA paramaphaLane pAmI gayA. A rIte siddhAntakathA, satsaMga, guruvinaya, mRtyunuM paribhAvana ane svakRtapuNyapApanuM Alocana : A pAMca, saMsArathI tAranArA yogamArganA parama upAya che. teramA SoDazanI sAthe DI meLavI have ApaNe caudamA SoDazanI vAto upara AgaLa cAlavuM che. yogamArge prayANa karavAnI IcchAvALAne kyA kayA avarodho naDe che te jaNAvavA pahelAM caudamA SoDazanI pahelI gAthAthI yoga keTalA prakArano che te jaNAve che - sAlambano nirAlambanazca yogaH paro dvidhA jJeyaH / jinarUpadhyAnaM khalvAdyastattvagastvaparaH / / 14- 1 // sAlaMbana ane nirAlaMbana : ema be prakArano uttama yoga che. zrI jinezvaradevanA rUpanuM je dhyAna te sAlaMbanayoga ane teozrInA AtmatattvanuM je dhyAna te nirAlaMbanayoga kahevAya che. zrI jinezvaradevanAM bAhya tattvo arthAt teozrInI pratimA, samavasaraNa, aSTamahAprAtihArya vagerenuM AlaMbana levA pUrvaka teozrInuM'dhyAna dharavuM te sAlaMbanayoga ane teozrInAM abhyantara 12 BCER Page #16 -------------------------------------------------------------------------- ________________ arthAt kevaLajJAnAdi guNo svarUpa tattvonuM AlaMbana levA pUrvaka dhyAna dharavuM te nirAlaMbanayoga. bAhya tattva karmajanya hovAthI vibhAvarUpa che mATe te AtmAthI kathaMcidra bhinna(A) che jyAre abhyantara tattva zuddhAtmasvarUpa hovAthI AtmAno svabhAva che, mATe te AtmAthI abhinna che. jema meluM kapaDuM e vibhAvadazA che tethI kapaDuM ane mela bane eka nathI, paDAthI mela chUTo pADI zakAya che, jyAre zuddha UjaLuM) paDuM e svabhAvadazA che tethI kapaDuM ane zuddhi(UjaLAza) baMne eka ja che, ene judAM pADI zakAya nahi. evI ja rIte zrI tIrthaMkarabhagavantanI samavasaraNanI Rddhi vagere tIrthaMkaranAmakarmathI janya hovAthI e nAmakarma jyAre khapI jAya tyAre bAhya svarUpa rahetuM nathI, jyAre kevaLajJAnAdi guNo to siddhAvasthAmAM paNa AtmAnI sAthe ja hoya che. sa0 tIrthaMkaranAmarma kevI rIte khape ? zrI tIrthakaranA AtmAo 'savi jIva karuM zAsanarasInI utkaTakoTinI bhAvanAthI tIrthaMkaranAmakarmanI nikAcanA karatA hoya che. sarva jIvone zAsananA rasiyA banAvavAnI bhAvanA dezanA ApavA dvArA saphaLa bane che, kAraNa ke dezanA dvArA ja zAsanano rasa bIjA AtmAo sudhI pahoMcADI zakAya. AthI tIrthaMkaranAmakarmanA udaya (rasodaya) nA kAraNe zrI tIrthaMkarabhagavanto dezanA ApavAnuM kAma kare che, ane dezanA ApavAnA kAraNe temanuM te karma kSaya pAme che. tIrthakara nAmakarma kSaya pAmyA bAda AyuSyakarma bAkI hoya topaNa zrI tIrthaMkarabhagavanto dezanA ApatA nathI ane AyuSyakarma pUruM thavA Page #17 -------------------------------------------------------------------------- ________________ AvyuM hoya ne tIrthaMkaranAmarma bAkI rahI gayuM hoya to zrI mahAvIraparamAtmAnI jema soLa praharanI dezanA ApIne paNa tIrthaMkaranAmakarma khapAvI de che. je karma nikAcita hoya te vipAthI bhogavIne ja pUruM karavuM paDe che. zrI tIrthakaranA AtmAonuM tIrthaMkaranAmakarma nikAcita hovAthI A rIte dezanA ApavA dvArA ja temanuM te karma khape che. zAsanarasInI bhAvanAthI nikAcita karelA tIrthaMkaranAmakarmanA udayamAM e bhAvanA saphaLa thAya evI samavasaraNAdi sAmagrI prApta thAya che. e sAmagrIsaMpanna zrI tIrthaMkarabhagavanto potAnI arthayiAne karanArA hovAthI bhAvatIrthakara kahevAya che. je vastumAM arthakriyAkAritva hoya tene bhAvavastu kahevAya. arthaDiyAkAritva eTale potAnuM je kArya hoya te karavuM. samavasaraNamAM besIne bhavyajIvone dezanA ApavI e zrI tIrthaMkarabhagavantonuM arthakriyAkAritva che. je vastu arthayiAne na kare te dravyavastu kahevAya. zrI tIrthaMkaranA AtmAo paNa dezanA na Ape tyAre dravyatIrthakara kahevAya che. dezanA Ape tyAre bhAvatIrthakara kahevAya che. ahIM eTaluM yAda rAkhavuM ke zAsanarasI banAvavAnI bhAvanAthI tIrthaMkaranAmakarmanI nikAcanA thatI hovA chatAM tIrthaMkaranAmakarmanA rasodaya vakhate e bhAvanA hotI nathI. kAraNa ke tIrthaMkaranAmakarmano rasodaya kevaLajJAna pAmyA bAda thAya che ane kevaLI bhagavantane koI paNa jAtanI bhAvanA nathI hotI. dezanA ApyA vagara tIrthakara nAmakarma khape evuM nathI mATe teo dezanA Ape che, ApaNA upakAra mATe nahi. sUrya lokone prakAza ApavA mATe udaya pAmato Page #18 -------------------------------------------------------------------------- ________________ nathI chatAM sUryodaye lokone prakAza maLe che, tema lokone zAsananA rasiyA banAvavAnI bhAvanAthI zrI tIrthaMkarabhagavanto dezanA ApatA nathI, chatAM tIrthaMkaranAmakarmanA udaye apAtI e dezanAnA yoge bhavichavo zAsananA rasiyA banyA vinA rahetA nathI. zrI tIrthaMkarabhagavantanI audayikabhAvanI A badhI saMpattio; teozrInA bhAvatIrthaMkarapaNAne sUcavavA sAthe ApaNA mATe bhAvacAritrane prApta karAvanArI paNa bane che. paramAtmAnI A eka lokottara koTinI mahattA che ke teozrInA abhyantara-kSAyibhAvanA kevaLajJAnAdi guNonI sAthe rahevAnA kAraNe, audayikabhAvanA dezanAdi guNo paNa AlaMbanane yogya banI jAya che. teozrInA audayikabhAvanA guNo paNa ApaNA mATe kSayopazamabhAvanA guNo prApta karAvavA dvArA sAyikabhAva sudhI pahoMcADanArA bane che. AvA atizayasaMpanna AtmAoe ApaNA mATe zuM batAvyuM che teno vicAra ApaNe karI levo che. paramAtmAnA samavasaraNanuM smaraNa paNa teozrInA vacanayogane yAda karavA mATe karavAnuM che. zrI arihantaparamAtmAnuM dhyAna arihanta thavA mATe nathI dharavAnuM, siddha thavA mATe, sAdhu thavA mATe paravAnuM che. zrI arihantanA dhyAne arihanta thavAya, parantu arihanta thavA mATe arihantanuM dhyAna nathI dharavAnuM cAritra lIdhA vagara tIrthakara thavAtuM nathI. chatAM zrI tIrthakaranA AtmAo tIrthaMkara thavA mATe cAritra nathI letA, AThe karmanI nirjarA karavA dvArA mokSane pAmavA mATe ja teo cAritra grahaNa kare che. paramAtmAnI pratimA joIne tamane zuM yAda Ave ? paramAtmAno vaibhava yAda Page #19 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Ave ? vItarAgatA yAda Ave ? ke vItarAgatA pAmavA mATe cAritranI je kaThora sAdhanA karI hatI te paNa yAda Ave ? paramAtmAnI pratimA jAIne paramAtmAnuM sAdhupaNuM yAda Ave to sAlaMbanadhyAnanI yogyatA Ave. sava paramAtmAnI pratimA joIne atizayo yAda Ave to? atizayo paNa zenA mATe yAda karavAnA ? evI Rddhisiddhi meLavavA mATe ke bhagavAnanuM vacana haiye utAravA mATe ? zAstramAM kahyuM che ke abhavyanA AtmAo mokSane mAnatA na hovA chatAM zrI tIrthaMkarAdinI Rddhi vagere joIne evI Rddhi meLavavA mATe niraticAra cAritranuM pAlana karatA hoya che. evA cAritranI koI kiMmata nathI. bhagavAnanuM vacana A saMsAramAMthI tAranAruM che ema mAnIne bhagavAnane ke bhagavAnanA atizayone yAda kare to sAlaMbanadhyAna Ave. tamane bhagavAnane joIne bhagavAnanuM kayuM vacana yAda Ave ? 'pApa karavAthI duHkha Ave ane dharma karavAthI sukha maLe e yAda Ave ke pApa karavAthI saMsAra vadhe ane dharma karavAthI mokSa maLe e yAda Ave ? bane vacana bhagavAnanAM ja hovA chatAM tamane kyuM vacana game ? saMsAramAM duHkha na Ave mATe pApane TALavuM che ke saMsAra joIto nathI mATe pApa TALavuM che ? dharma karavAthI saMsAranuM sukha maLe che mATe dharma karavo che ke dharma karavAthI mokSa maLe che mATe dharma karavo che ? saMsAranA sukhanI lAlace ane dukhanA bhaye bhagavAnanuM vacana mAne-e vacananI zradhdhA na kahevAya. saMsAranA bhaye ane mokSanI lAlace bhagavAnanuM vacana mAnavuM-te sAcI zraddhA. Page #20 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sukhano rAga ane duHkhano dveSa pAparUpa che, e rAgadveSane puSTa karanAra Azaya paNa pAparUpa che ane e AzayathI bhagavAnanuM vacana mAnavuM eya pAparUpa che. bhagavAnanuM vacana bhagavAne kahelA AzayathI mAnavuM te vacananI zraddhA. mAtra kriyAnI ke korI zraddhAnI bhagavAnanA zAsanamAM koI kiMmata nathI. Azaya zuddha hoya to kriyA ke zraddhA mArgAnusArI kahevAya. Azaya phire eTale kriyA enI eka hovA chatAM paNa phaLaprAptimAM bheda(ka) paDyA vinA na rahe. anAdikALathI ApaNe A saMsAramAM rakhaDI rahyA chIe-te, dharma karyo nahi mATe nahi, dharma je AzayathI karavAno hato te AzayathI na ryo mATe. tame tapa karo to zA mATe karo ? AhArasaMzA mAravA mATe ke tapasvI kahevaDAvavA mATe ? mAtra AhArano tyAga karavo te tapa nathI, bhagavAne batAvelA AzayathI AhArano tyAga karavo te tapa. bhUkha na lAgI hoya mATe na khAvuM-te tapa nahi, bhAvatuM na hoya mATe na khAvuM-e tapa nahi, gusso AvavAnA kAraNe na khAvuM-e tapa nahi, tapanA kAraNe zarIra sAruM rahe che mATe na khAvuM-e tapa nahi, tapa karavAthI A bhavamAM mAnasanmAna ane parabhavamAM vipula saMpatti maLe, mATe AhArano tyAga karavo e tapa nathI. tapa karavAnA kAraNe AhAranI lAlasA mare che ane AThe karmanI nirjarA dvArA aNAhArIpada maLe che : e AzayathI AhArano tyAga karavo tenuM nAma tapa. paramAtmAnA pratyeka vacanamAM sAmarthya che ke ApaNA rAgadveSanI pariNatine dUra kare. bhagavAnanI vAta jeTalI yAda Ave Page #21 -------------------------------------------------------------------------- ________________ eTalA ApaNe tattva sAthe joDAIzuM. Aje tattvane badale atattva ke paratattva sAthe joDANa thatuM hoya to te bhagavAnanuM vacana visArI mUkyuM mATe. atattvanI majA mArI nAkhe, tattvanI ruci pedA kare ane krame karIne paramatattvamAM ramaNatA karAve : evo A bhagavAnanA vacanano upayoga che ane A vacanano upayoga e ja sAlaMbanadhyAna che. sAlaMbana dhyAna kaho, cAritradharma kaho ke yogamArga kaho : badhuM eka ja che. yoga e kAMI cAritra karatAM caDhiyAtI vastu nathI. ATha karmanI nirjarA karAvavA dvArA je mokSa sAthe joDI Ape tene yoga kahevAya ane AtmAe mithyAtvAdi hetuo vaDe saMcita karelAM karmono je kSaya kare tene cAritra kahevAya. vartamAnamAM yoganuM ke dhyAnanuM nAma laIe to lagabhaga dIkSA lIdhA vagaranA athavA dIkSA na pALanArA najara sAme Ave. cAritradharmane bAjue mUkI je yoga ke dhyAnanI vAto karAya che te yogAbhAsa ane dhyAnAbhAsa che. ekAntasthAnamAM paga upara paga caDhAvI AMkho mIMcIne vicAratA besI rahevuM te dhyAna nathI, bhagavAnanI AjJA mujaba cAritradharmanuM pAlana karavuM te dhyAna che. himAlayamAM dhyAna lagAvIne beselAo, cha mahine-varase ekAda vAra darzana ApI 'beTA terA kalyANa hogA' evA AzIrvAda ApI A bhava pUratI paudgalika siddhine sarjI Ape- e camatkAra nathI. e yogano prabhAva nathI, puNyano ja eka prakAra che. anAdikALathI karmasahita AtmAne karmarahita banAvavo e ja moTo camatkAra che. A camatkAra cAritradharma svarUpa yoganA prabhAve sarjAya che. covIse kalAka paLe paLe bhagavAnanI AjJAmAM { 18 Page #22 -------------------------------------------------------------------------- ________________ upayoga rAkhI te mujaba pravRtti kare to sAlaMbanadhyAna Ave. sa0 evo upayoga saMsArIne kyAMthI rahe ? have barAbara samajyA. saMsAramAM covIsa klAka AjJAno upayoga raheto nathI, AthI ja jJAnIoe saMsArano tyAga karI sAdhupaNuM svIkAravAnuM pharamAvyuM che. dhyAna; saMsAramAM sthira thavA mATe nathI, saMsAramAMthI nIkaLIne svabhAvamAM sthira thavA mATe dhyAna che. svabhAvamAM sthira thavA mATe sAdhupaNA sivAya bIjo koI upAya nathI. paramAtmAnI sAthe ekAtmatA keLavavA pahelAM teozrInAM vacananI sAthe ekAtmatA keLavavI paDaze, te mATe sAdhupaNuM che. gRhasthapaNAmAM AjJA mujaba karAtAM caityavaMdanAdi anuSThAnomAM alpakALa mATe AMzika dhyAna hoya che. paripUrNa dhyAna to sAdhubhagavantone hoya ane e paNa svAdhyAyAdinA krame prApta thAya che. bAra prakAranA tapamAM dhyAna agiyAramA sthAne che. anazanAdi tema ja prAyazcitta, vinaya, vaiyAvacca, svAdhyAya : A badhuM paDatuM mUkIne athavA e kazuM karavuM na paDe, e mATe dhyAna lagAvIne nathI besavAnuM. smazAnAdimAM kAussaggadhyAne rahenArA mahAmunio paNa pahelAM gacchamAM rahI AjJA mujaba svAdhyAya-vaiyAvaccAdine AtmasAt karI, sAlaMbanayoga sAdhI, nirAlaMbanadhyAnanuM sAmarthya keLavI pachI dhyAnamudrAe sthira thAya che, tyAre dhyAnanA phaLane pAme che. sAdhanane sevyA vagara sAdhyane sAdhavA mathe tene siddhi na maLe. siddhi game teTalI ramaNIya hoya paNa sAdhanAmArga to kaSTamaya ja rahevAno. AjJA mujaba kaSTa veThyA vinA; mAtra [19 Page #23 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sukhAkAritAmAM dhyAna na Ave. sugaMdhI maghamaghATa vAtAvaraNamAM, rezamI vastro dhAraNa karI sukhAkArI Asane besavuM eya dhyAna nathI ane ajJAnapaNe kaSTa veThavuM eya dhyAna nathI. paramAtmAnA vacana sAme dRSTi sthira karI e vacananA anusAra pravRtti karavI tenuM nAma dhyAna. zrI sthUlabhadra mahArAjAe paNa kozyAne kahyuM hatuM ke, nirlobhI-nirmohIpaNAzuM suNa kozyA ame rahezuM re, yogavaze zubhavIrajinezvara-ANA mastaka vahezuM... lobha eTale kaSAya ane moha eTale ajJAna. lobhanA kAraNe sukha meLavavAnI ane mohanA kAraNe duHkha TALavAnI vRtti evI ghara karI jAya che ke jethI sukhAkAritAno tyAga karI AjJA mujabanuM kaSTa veThI zakAtuM nathI. lobha ane mohanI AdhInatA TALyA vagara yoganI prApti thatI nathI ane yoga vagara bhagavAnanI AjJA mAthe rAkhIne jIvI zakAtuM nathI. atyAra sudhI sukha bhogavavAnI ane duHkha TALavAnI vRttithI karmabaMdha karatA AvyA chIe, have karmabaMdha aTakAvI karmanirjarA karavI haze to sukha TALavAnI ane duHkha bhogavavAnI vRtti keLavyA vagara nahi cAle. duHkha TALavAnI vRttithI karma Ave che ane sukha TALavAnI vRttithI karma jAya che. AvuM jANyA pachI sAdhaka zuM kare ? duHkhamAM DUbatA hoIzuM to cAlaze paNa sukhano to azeya na joIe-evuM thAya ne ? sa0 du:kha bhogavavAmAM ArtadhyAna thAya che. mahApuruSone duHkho bhogavatAM ArtadhyAna thayeluM ? ArtadhyAna dukha bhogavavAnA kAraNe nahi, dukha na bhogavavAnI Page #24 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vRttinA kAraNe thAya che. du:kha du:kharUpa na lAge to ArtadhyAna na thAya. dhaMdhAmAM kaSTa keTaluM paDe che. tyAM tamane ArttadhyAna thAya che ? sa0 tyAM to lAbha paNa thAya che ne ? eTale nakkI che ne ke lAbha maLato hoya, lAbha levAnI vRtti hoya to du:kha bhogavavAmAM AndhyAna nathI thatuM. tevI rIte ahIM paNa karmanirjarA ane guNono AvirbhAva : A be moTAmAM moTA lAbha che. duHkhanA DuMgaro tUTI paDe toya 'duHkha paDe che'nA badale 'mArAM karma jAya che' A pariNAma Ave to paramasamAdhimAM jhilAya. dhaMdho karatI vakhate paisA meLavavAnuM ane cikitsA karAvatI vakhate Arogya meLavavAnuM mana hovAthI du:kha majethI veThAya che tema yoganI sAdhanA karatI vakhate mokSa meLavavAnuM mana hovAthI asahya du:kho paNa majethI veThAya che. yogamArga sudhI pahoMcavuM hoya to duHkha nathI TALavuM, doSo TALavA che. dariyAkinAre nALiyeranA jhADa nIce besIne dhyAna lagAvavuM-e yoga nathI, dharmasthAnamAM jaIne gurunI ane bhagavAnanI AjJA mujaba kaThora saMyamadharmanuM pAlana karavuM te yoga che. dariyAkinAre dhyAna lagAvavAthI kadAca du:kha TaLaze paNa doSo nahi TaLe, jyAre AjJA mujaba cAritra pALavAnA kAraNe du:kha paDaze paNa doSo TaLyA vagara nahi rahe. AjJAyoga haze to anantadu:khanI vacce paNa sAdhanA thaI zakaze ane AjJAyoga nahi hoya to game teTalI anukULatAmAM paNa sAdhanA nahi thAya. tamane anukULa saMyogo maLe to IcchA pUravAnuM mana thAya ke AjJA pALavAnuM mana thAya ? zarIra sAcavavAnuM mana 21 Page #25 -------------------------------------------------------------------------- ________________ thAya ke AtmA sAcavavAnuM mana thAya ? dharma karavAnuM mana thAya ke sukha bhogavavAnuM? sa) dharmAtmAne to dharma karavAnuM mana thAya. - tamane zuM thAya, e vAta che. dharmAtmAne zuM thAya e to dharmadezako samajAvaze, tamAre tamArI jAtano vicAra karavAno. lokoe zuM karavuM joIe-enA mATe vyAkhyAna nathI sAMbhaLavAnuM. ApaNe zuM karavuM joIe e jANavA mATe vyAkhyAna sAMbhaLavAnuM che. tame DaoNkTara pAse jAo to tamane zuM thAya cheenI phariyAda karo ke dardIne zuM thatuM hoya che e kahevA beso ? jene tAva Ave tene mAthuM duHkhe, AMkho baLe.. evuM kaho ke "mAruM mAthuM duHkhe che" ema kaho? jyAM sudhI mAtra tamArI jAta upara najara sthira nahi thAya tyAM sudhI koI paNa dharmadezanA phaLadAyI nahi bane. tamArA potAnA pariNAma tapAso to tamArI jAtane sudhAravAnuM mana thaze ane jAtane sudhAravA mATe vyAkhyAna sAMbhaLo to sudharavAno upAya maLyA vinA nahi rahe. anukULa saMyogo maLyA pachI zarIra sudhAravAnuM mana thAya ke pariNAma ? pahelA zarIra sAcavo ke dharma ? sa) zarIramAM rahevuM sAdhana (zarIra e ja dharmanuM paheluM sAdhana che.) e to laukika vAkya che. ApaNe tyAM to "hu mahApaNuM " A sUtra che. zarIrane kaSTa ApavAthI mahAne phaLanI prApti thAya che-e lokottara vacana che. zarIra sAruM hoya to dharma sAro thAya-evuM nathI. zarIra sAruM na lAge, zarIranuM mamatva mare to dharma sAro thAya. Page #26 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sava AMgaNuM sAruM rAkhe to ghara sAruM cokhkhuM) rahe ne ? ghara cokhkhuM rAkhavuM hoya to AMgaNAmAM kacaro na nAkhavo. AMgaNuM cokhkhuM zA mATe rAkho ? ghara cokhkhuM rahe e mATe ja ne ? jarUra paDe to gharane cokhkhuM rAkhavA gharano kacaro AMgaNAmAM naMkhAya, paNa AMgaNuM cokhkhuM rAkhavA AMgaNAno kacaro gharamAM na nakhAya. tema ahIM paNa AtmAne sAro banAvavA zarIrano upayoga karavAno, paNa zarIrane sukhI banAvavA AtmAno bhoga nathI Apavo. zarIranI rti ane svasthatA jaLavAI rahe e mATe Aje yoganA nAme je Asano karAya che te yogAsana nathI, bhogAsana che. zarIra ghANImAM pilAya chatAM citta calAyamAna na thAya : evI avasthA keLavAya to dhyAna Ave. zarIranA pUjArI yoganA upAsaka na banI zake. zarIranI rakSA mATe yogAsananA arthI banelAone bhautikavAdamAMthI adhyAtmavAda tarapha vaLanArA mAnavA e to yogano upahAsa karavA jevuM che. asalamAM AvAo adhyAtma tarapha (AtmAnI sanmukha) nathI vaLyA, adhizarIra (zarIranI sanmukha) vaLelA che. sava evAM yogAsanathI paNa mAnasika zAMti to maLe che ne ? zarIranI sukhAkAritAmAM mana prasanna rahe e paNa eka prakAranI asamAdhi che e jANo cho ? zarIranA sukhamAM mana zAMti anubhave e mithyAtvano prakAra che. AtmAnI svasthatAmAM samAdhi mANavI e samyatvano prakAra che. zarIra ke mananA astitvane svIkAravAthI AstiktA nathI AvatI. "AtmA che' evuM mAne to AstikatA Ave, mATe ja ene samyakatvanA sthAnamAM gayuM che. Page #27 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zarIra ane manathI bhinna evA AtmAnA astitvane svIkAre e sAco Astika. zarIra, mana ane AtmAnI ekAtmatA mithyAtvarUpa karmanA yoge lAge che. zarIra ane AtmAnuM bhedajJAna; mithyAtvane nabaLuM pADyA vinA na thAya. mithyAtvane nabaLuM pADavA mATe zarIra uparathI najara khaseDavI paDaze ane zarIranuM mamatva mAravA mATe duHkha veThavAno abhyAsa pADavo paDaze. du:kha bhogavI levA mATe zArIrika svasthatA ane mAnasika zAMtino upayoga karI levAno. zarIranuM mamatva mArIne AtmAne mukta banAvavA mATe yoga che. yoga e vizuddha evo kriyA-mArga che, chatAM tene judo pADavAnuM kAma Aje kahevAtA yogIo karI rahyA che. zAstramAM kriyAnI azuddhio dUra karavAnA AzayathI, azuddhakriyAnI nirarthakatA ane jJAnamArganI upAdeyatA jaNAvanArAM je vidhAno hoya, tene kriyAmArgano uccheda karI pote mAnelA dhyAnamArganA samarthanamAM vAparavAM e zAstrano bhayaMkara durupayoga che. kriyAnA doSo dUra karavAmAM na Ave to doSayukta kriyAo potAnA phaLane ApavA asamartha hovAthI nirarthaka che, eno artha e nathI ke kriyAmArga vyartha che. dUdhapAkamAMthI garoLI nIkaLavAnA kAraNe dUdhapAka pheMkI devo paDe tyAre dUdhapAka pheMkyo kahevAya ke viSa pheMkyuM kahevAya ? ane phUMkI dIdhA pachI bIjI vAra dUdhapAka na banAvavAno nirNaya lo ke garoLI na paDe tenI kALajI rAkhavAnuM vicAro ? bagaDI gayelI rasoI pheMkI denArA paNa bIjIvAra bagaDe nahi enI kALajI rAkhIne rasoI kare che, bhUkhyA besI nathI rahetA. jyAre ahIM azuddha kriyAne nakAmI 24 Page #28 -------------------------------------------------------------------------- ________________ mAnI zuddhakiyAmAM prayatna karavAnA badale kriyAmAtrano uccheda karI besI jAya, to zuM samajavuM ? dharmanI bhUkha nathI lAgI ema ja ne ? kriyAmAM AvatA doSo dUra karavAthI yoganI prApti thAya, kriyA dUra karavAthI nahi. kriyA karavAmAM kaSTa paDatuM hovAthI kyiA pratye aruci hoya ane e arucine DhAMkvA mATe dhyAnano Azaro levo e to eka jAtanI vaMcanA che. duHkha bhogavavAno adhyavasAya hoya nahi ane dharma kahevaDAvavAnI abhilASA jAge temAMthI AvI vacanA janme che. guNanA paDadA nIce chupAvI rAkhelA doSo mahAdoSanuM kAma kare che, kAraNa ke e DhAkelA aMgArA jevA che. doSanA AvaraNa nIce guNo DhaMkAI gayA hoya to te nabhAvAya, kAraNa ke doSamAM heyabuddhi hovAthI e AvaraNa dUra karI guNo pragaTa karI zakAya. paraMtu guNanA AvaraNa nIce DhaMkAI gayelA doSo to mahAanarthana karanArA bane che. Aje prabhAvanAnA AvaraNa nIce ArAdhanA sidAtI hoya to te AvA doSonA kAraNe. yogAbhAsane yoga mAnI tame unmArge na jAo eTalA pUratI A vAta che. saMsAranI nirguNatAnuM paribhAvana karyA vagara dharma karavAnI zarUAta karavAthI AvI viSamatA sarjAya che. Aje dharma karanAro varga vadhato jAya che ane AtmAnuM lakSya visarAtuM jAya che, mATe dharma phaLadAyI nathI banato. - sa0 varasothI dharma karIe chIe chatAM dharma svAda vagarano kema lAge che ? jIbha bagaDI gaI che mATe. tAvamAM sArI rasoI khAvA bese Page #29 -------------------------------------------------------------------------- ________________ to te kaDavI ja lAge ne ? tema saMsAranA sukhano svAda laIne dharma karavA bese tene dharma besvAda lAge. saMsAranAM sukhono svAda mArIne dharma karavA Ave to duHkha bhogavIne dharma karavAmAM AnaMda Ave. saMsAranA sukhano svAda marato nathI mATe dharmamAM svAda Avato nathI. saMsAramAM sukha lAge che tethI cAritramAM sukha lAgatuM nathI. jene saMsAranA sukhanI asAratA samajAI jAya tene cAritra sArabhUta lAgyA vagara na rahe. jene cAritra sArabhUta lAge tene temAM svAda AvyA vinA na rahe. saMsAranA sukhano svAda laIne dharma karanArA dharmanA nAme paNa adharma ja karavAnA. dharmanA nAme adharma kare ane pachI dharmamAM svAda na AvavAnI phariyAda kare to e phariyAdano nikAla kyAMthI Ave ? dharma ochovadhato thAya e bane, paraMtu dharmamAM svAda na Ave to mAnavuM na paDe ke maLa jAma thaI gayo che ? pAcanazakti maMda hoya to khorAka ocho le e bane, paNa svAda na Ave to peTa bagaDyuM che ema mAnavuM paDe ne ? saMsAra to bhUMDo che ja paNa e bhUMDo lAgato nathI te ethIya bhUMDuM che. zrAvaka potAnI zakti anusAra dharma kare, paNa je dharma kare emAM ene svAda AvyA vagara na rahe. zrAvaka ane sAdhunI dazAmAM phera hoya, paNa dizA to baMnnenI eka ja hoya. sAdhu sadA sukhiyA hoya, zrAvaka sadA sukhiyo na hoya toya tene svAda to dharmamAM ja Ave, saMsAranuM sukha bhogavavA chatAM temAM svAda na Ave. zArIrika zakti ochI hoya, mAnasika nabaLAI hoya, sattva ochuM hoya, kSayopazama maMda hoya, tenA kAraNe covIse 26 Page #30 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ya kalAka dharma na karI zake toya "saMsAramAM sukha nathI, mokSamAM ja sukha che ane mokSane apAvanAra cAritradharmamAM ja sukha che' AvI majabUta zraddhA zrAvakanI hoya. A zraddhAnA baLe aviratinI hAjarImAM, aviratine bhogavavA chatAM aviratine toDavAnuM kAma zrAvaka kare. AthI ja aviratine dUra karavA pahelAM avirati uparathI najara dUra karavAnuM jJAnIo pharamAve che. avirati eTale saMsAranA sukhano rAga. e rAga uparathI najara khase eTale samyagdarzana Ave ane e rAga khase arthAt rAganI AdhInatA TaLe eTale sarvavirati Ave. sarvavirati Ave eTale mohanIyarmane khasatAM vAra na lAge ane mohanIya gayA pachI bAkInAM karmo TakI zake nahi. A rIte potAnA AtmA para lAgelAM ATha prakAranAM karmonI nirjarA karavA mATe jeo sAdhu thayA che, teo ja sAcA yogI che. sakala karmathI rahita thaI mokSe javA nIkaLelAne mokSamArgasvarUpa yogamArganI prAptimAM tema ja paripUrNatAmAM kyA kyA avarodho naDe che ane e avarodho kevI rIte dUra karavA : enI vicAraNA A be-traNa divasamAM ApaNe karI levI che. doSonuM jJAna mAtra jANakAra thavA mATe nathI meLavavAnuM, doSone doSo tarIke jANIne tene kAyama mATe nAbUda karavA mATe meLavavAnuM che. caudamA SoDazakanI pahelI gAthAthI sAlaMbanadhyAna ane nirAlaMbanadhyAna svarUpa be prakAranA yogane varNavIne, have bIjI gAthAthI ATha prakAranA cittaviplavasvarUpa doSono tyAga karavAthI yogInuM citta prApta thAya che... ItyAdi jaNAve che Page #31 -------------------------------------------------------------------------- ________________ aSTapRthagjanacittatyAgAd yogikulacittayogena / jinarUpaM dhyAtavyaM yogavidhAvanyathA doSaH // 2 // jeo yogI nathI evA janonA sAmAnyathI ATha prakAranA akuzalapariNAmasvarUpa cittano tyAga karavAthI je yogIjanone ucita evuM citta prApta thAya che tenA vaDe zrI jinezvarabhagavantanA svarUpanuM dhyAna dharavuM joIe, nahi to yogavidhimAM arthAt yoganA AsevanamAM doSa lAgaze. yogamArgano svIkAra guNanI prApti mATe karavAno che. paraMtu e svIkAra karatI vakhate ATha prakAranA doSayukta cittano tyAga karavAmAM na Ave ane yogInA kuLamAM janmelAonA cittane anusaravAmAM na Ave to guNanA badale doSanI prApti thAya che. tamArA vyavahAramAM paNa tamane A vastu anubhavasiddha che ne ? nukasAnanI saMbhAvanA TALyA vagara dhaMdho kare to lAbhanA badale nuksAna ja thAya ne ? gaNatarI UdhI paDe e bane paraMtu gaNatarI karyA vagara athavA UMdhI gaNatarI rAkhIne koI vyApArI dhaMdho kare ? kamANI ochI thAya te nabhAvAya paNa nukasAnI to na ja thavI joIe eTaluM kharuM ne ? tema ahIM paNa guNo ochA maLe to vAMdho nahi, paNa doSa to eka paNa na nabhAvAya. kAyAnA paNa nahi, vacananA paNa nahi, mananA paNa nahi. ahIM ziSya zaMkA kare che ke zarIranA ke vacananA doSo TALavA joIe e barAbara parantu cittanA doSo TALavAnI jarUra nathI. zarIranA ke vacananA doSa TALI zakAya evA che. cittanA doSo TALavA e ApaNA hAthanI vAta Page #32 -------------------------------------------------------------------------- ________________ nathI. cittanA doSo TALIne ja sAdhanA karavAnI hoya to to sAdhanA karI ja nahi zakAya... AvI zaMkAnA nirAkaraNamAM graMthakArazrI jaNAve che ke- mAnasAticArasthApi ma vatvAt - manasaMbaMdhI aticAra paNa kriyAnA bhaMga svarUpa che. Aje ghaNAone lagabhaga A ziSya jevI ja phariyAda che ne ? Aje ghaNA dharma karanArAo kahe che ke citta to caMcaLa che, rokyuM rokAtuM nathI. tethI zuddha kriyAo karye rAkhIe toya thoDuMghaNuM phaLa to maLaze ne ? evAone pUchavuM paDe ke tamArAM dunyavI kAryomAM citta vagara, upayoga (dhyAna) rAkhyA vagara karelI kriyAomAM thoDuMghaNuM phaLa maLe ke UlaTuM nukasAna thAya ? dhyAna rAkhyA vagara noTo gaNIne Ape to kamANI kare ke gumAve ? dhyAna rAkhyA vagara davA le to sAjo thAya ke navI upAdhi UbhI kare ? mana vagara karelo dhaMdho ane mana vagara karelI cikitsA jo nukasAnakArI banatI hoya to mana vagara karelo dharma kaI rIte phaLe ? vartamAnamAM zuddha kriyA karavAnA AgrahavALA haju maLI Ave paNa upayogapUrvaka kriyA karavAnA AgrahavALA keTalA maLe ? pratikramaNa UbhAM UbhAM karanArA maLe paNa pratikramaNamAM sUtranAM pado ane artha upara upayoga rAkhanArA maLe kharA ? tame varasothI dharmakriyAo karo cho ne ? tamane koI vAra tamArI kriyA rahI jAya enuM du:kha thAya ke kriyA karavA chatAM dhyAna na rahyAnuM du:kha thAya ? kriyA jematema karI hoya to enuM kadAca du:kha thAya paNa kriyAmAM upayoga na rAkhyo hoya, bhAva na Avyo hoya tenuM kadI du:kha thayuM che kharuM ? mana caMcaLa che enI nA nahi, paNa e manane dabAvavA mATe prayatna 29 Page #33 -------------------------------------------------------------------------- ________________ to karavo paDe ne ? Aje to evuM ya kahenArA maLe che ke mana upara dabANa karIe to mana uchALo mAre che." evAone pUchavuM paDe ke UlaTI jevuM thatuM hoya to dabAvavA mahenata karo ke UchaLavA do ? dabAvavA chatAM UchaLe e bane, paNa prayatna kayo ? vamana dabAve ane manane UchaLavA de, e cAle ? vamanane zamAvavA mATe jeTalI mahenata karo cho eTalI ya mahenata manane dabAvavA mATe karI ? kahe che ke "mana mAMge eTale ApI devAnuM, nahi to mana AdhyAna kare !' tamArA potAnA chokarA koI vastu mAMge to tarata ApI do ke nA pADo ? samajAvavA chatAM na mAne to dabaDAvo ne ? te chatAM rokakaLa kare to jarUra paDye dhola paNa mAro ne ? kadAca Apo to ya bIjI vAra mAMgavAnI Teva na paDe e rIte Apa ne ? ane jo enuM ahita thAya evI ja vastu hoya to koI saMyogomAM na ja Apo ne ? sava khoTA saMskAra na paDavA joIe ne ? potAnA chokarAne khoTA saMskAra na paDe e mATe jeTalI kALajI rAkho cho eTalI kALajI tamArI jAtane khoTA saMskAra na paDe e mATe rAkhI che ? chokaro mAMge to na ApavuM ane mane je mAMge te ApI devuM, khAvA mAMge te khAvA ApavAnuM, visthA kare to karavA devAnI.. A kayAMno nyAya ? mana mAMge to tene kyAre samajAvyuM? kyAre dabaDAvyuM ? dabaDAvIne na mAne to dhola mArIne ApyuM ke mAgatAMnI sAthe ja ApI dIdhuM? chokarAnA ArtadhyAnanI ciMtA karavAnA badale tenA hitanI ciMtA karo cho tema mananA Page #34 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ArtadhyAnanI khoTI ciMtA kyA vagara hitano vicAra karo to mana sudharyA vagara nahi rahe. AcAryabhagavanta pharamAve che ke mAtra kAyAnA doSonA kAraNe ja sAdhanA dUSita thAya che evuM nathI, manasaMbaMdhI doSo paNa sAdhanAne khaMDita kare che. cittanA doSo paNa bhaMgasvarUpa hovAthI ja ApaNe kriyAzuddhi mATe cittanA ATha doSonuM svarUpa A be-cAra divasamAM samajI levuM che. cittanA doSo TALyA vagara kiyA paripUrNa banatI nathI. Aje moTA bhAganA dharmAtmAo kriyAo thaI gayAno saMtoSa mAne che, paNa temane kSiAmAM upayoga na jaLavAyAnuM du:kha nathI. tethI temanI zuddha gaNAtI kriyAo paNa paripUrNa banatI nathI. zrI anuyogadvArasUtramAM kahyuM che ke atyanta zuddha kriyA paNa upayoga vagaranI hoya to te apradhAna(tuccha) dravyakyiA che. arthanI anuprekSA vagara diyA dravyakriyA bane che ane arthanuM anusaMdhAna upayoga hoya to ja rahe che. kSiAmAM upayoga rAkhavAno pariNAma hoya to dravyakyiA bhAvanuM kAraNa bane. bAhyapariNatimAMthI manane khaseDI A pavitra kriyAomAM joDavAno puruSArtha karavAmAM na Ave to ApaNI kriyAo bhAvanuM kAraNa zI rIte bane ? upayoga vagaranI kriyAo paramapade nahi pahoMcADe. bhagavAnanA zAsananI A kriyAo to saMsAramAMthI tAranArI che. e tAranArI kliAo paNa upayoga vagara karIzuM to DubAvanArI banyA vagara nahi rahe. saMsAranI khAvApIvAnI paheravA-oDhavAnI kyiA paNa upayoga vagara karIe to pariNAma sAruM nathI AvatuM, to A dharmanI uttamakriyAo Page #35 -------------------------------------------------------------------------- ________________ upayoga vagaranI karIe te kema cAle ? mAtra vastra badalavAthI ke Asana lagAvavAthI sAdhanA nathI thatI, sauthI pahelAM citta badalavAnI jarUra che. kAyAnI ke vacananI nirmaLatA cittanI nirmaLatA vagara nakAmI jAya che. tAraka kriyAomAM cittano upayoga rahe te ja cittanI nirmaLatA che. cittano upayoga mAtra kriyAbhyAsanA kAraNe nathI Avato, dhyeyaprAptinI tIvra abhilASAmAMthI cittano upayoga Ave che. abhyAsathI AtmasAt karelI kriyAo paNa dhyeyaprAptinI tamannAthI upayukta na bane to kevaLa dravyakriyArUpa ja banI rahe che. bhAMgItUTI vastu kAmamAM nathI AvatI ane vAparIe to aniSTano prasaMga Ave che. evo aniSTano prasaMga ahIM na Ave e mATe kriyAne abhaMga banAvavA cittanA ATha doSo TALavAnuM pharamAvyuM che. mAnasa aticAra paNa bhaMgasvarUpa che ATaluM samajAya to ApaNI kriyAo zuddha, paripUrNa ane tAraka banyA vinA nahi rahe. vartamAnamAM anupayogapUrvaka kriyA karavAnI jANe rajA maLI gaI che mATe dharma karavAnuM phAve che. jo anupayoganI sajA maLe to Aje dharma karavAnI majA UDyA vagara na rahe. varasothI dharma karavA chatAM sarvaviratidharmanI, dezaviratinI, samyagdarzananI ke mArgAnusArIpaNAnI paNa prApti na thaI hoya, viSaya-kaSAyanI pariNati ghaTI na hoya to te badho prabhAva A lakSyavihIna kriyAono che. dharmazAsana e ApaNA AtmAnuM anuzAsana che. ApaNe bhUla karIe tyAre tene sudhAravA mATe anuzAsananI jarUra paDe. jenA vaDe J'ain Education International Page #36 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ke zikhAmaNa apAya te zAsana. zikhAmaNa zenI ApavI paDe ? du:kha bhogavavAnI ke sukha bhogavavAnI ? zAstramAM kahyuM che ke sukha bhogavavAmAM ane sukha bhogavavAnA upAyo zodhavAmAM to loko vagara upadeze paNa nipuNa che. AthI spaSTa che ke sukhano tyAga karI du:kha veThI laIne dharma karavAno upAya batAvavA mATe zAsananI jarUra che. tamane dharmanI jarUra che ne ? zenA mATe ? sukha bhogavavA mATe duHkha majethI veThI levA mATe ? tamane dharma kyAre yAda Ave ? du:khamAM ke sukhamAM ? du:khamAM paNa kadAca yAda Ave to te du:khane dUra karavA mATe yAda Ave ke sahana karI levA ? je duHkhathI bacAve te dharma nathI, je duHkha veThatAM zikhavADe te dharma. du:khamAM paNa dharma yAda Ave toya ThekANuM paDI jAya. Aje to du:kha AvyA pachI du:kha ApanArA ane duHkhathI bacAvanArA (DokaTaro..) yAda AvyA kare che, du:khamAM samAdhi ApanAro dharma yAda nathI Avato. vartamAnadu:khane dUra karavAnI bhAvanAthI dharma yAda Ave te dharmane yAda karyo na kahevAya. vartamAnaduHkhane pratIkAra karyA vagara veThI levA mATe ane bhaviSyamAM navuM duHkha UbhuM na thAya e rIte jIvavA mATe dharma yAda Ave to dharmane yAda karyo evuM kahevAya. du:kha AvyA pachI paramAtmAne ane mahApuruSone yAda karIe to du:kha veThavAnuM AlaMbana maLyA vagara na rahe, A ja e mahApuruSono upakAra che. duHkhano pratIkAra karavAnI ane sukha bhogavavAnI vRttimAMthI bhUlo sarjAya che, anupayogapUrvakanI kriyAo paNa A vRttinA kAraNe ja thAya che. upayoga rAkhavAmAM kaSTa paDe che ane 33 Page #37 -------------------------------------------------------------------------- ________________ anupayogadazAmAM sukhazIlatA jaLavAya te mATe upayoga rAkhavAnuM gamatuM nathI. tethI ja zAstrakAro duHkha veThavAno ane sukha choDavAno upadeza Ape che. atyAra sudhI je bhUlo karI che tene sudhAravAno eka ja upAya che ke sukhazIlatAno tyAga karI duHkha bhogavavAnI vRtti keLavI levI ane bhagavAnanI AjJA mujabanI kriyAomAM citta parovavuM. ATha prakAranA cittanA doSone TALIne ja zrI jinezvara bhagavantoe pharamAvelI kriyAo karavI joIe, e pramANe jaNAvIne have cittanA ATha doSonAM nAma trIjI gAthAthI jaNAve che khedodvega - kSepotthAna - bhrAntyanyamudrugAsaGgaH / yuktAni hi cittAni prabandhato varjayenmatimAn // 3 // kheda, udvega, lepa, utthAna, bhrAnti, anyamu, roga ane AsaMgathI yukta evAM cittone pravAhathI arthAt satata na rahe te rIte buddhimAne varjavAM joIe. 1) kheda : mArgamAM musAphara jema thAkI jAya che ane AgaLa cAlavAnuM baMdha kare che tema dharmakriyA karatAM aTakAve evI je thAntatA(zrama) che tene kheda kahevAya che. pUrvaSiAnI pravRttinA kAraNe utpanna thayela ane uttarakriyA karatAM aTakAve evuM je duHkha, te duHkhasvarUpa kheda che. 2) ugaH kheda na hovA chatAM sthAne beThA uga Ave che. - kriyA karavAmAM sukha nathI maLatuM, majA nathI AvatI 34 Page #38 -------------------------------------------------------------------------- ________________ UlaTuM kaSTa paDe che-AvA jJAnathI utpanna thayela kriyAnI ALasane uga kahevAya che, jethI zrama na hoya toya kriyA karavAno utsAha thato nathI, kadAca kare to paNa AnaMda nathI Avato. 3) kSepaH je kriyA karatA hoIe temAM vacce vacce bIje citta joDavuM tene kSepa kahevAya che. A eka prakAranI cittanI caMcaLatA che. bIjA kAmamAM joDelA citta jevuM citta, ApaNA cAlu kAmamAM hoya to te citta lepadoSathI duSTa manAya che. 4) utthAna : cittanI aprazAntavAhitAne utthAna kahevAya che. kAmAdi doSonI udrita avasthAnA kAraNe, manavacana-kAyAnI je uddekAvasthA che tene utthAna kahevAya che. madathI avaSTabdha(gherAyelA) puruSanI avasthA jevuM A utthAnadoSavALuM citta hoya che. 5) bhAntiH chIpamAM rajatano graha thAya tema je vastu jevI na hoya tevI jaNAya tene bhrama kahevAya. bhrAnti (bhrama) e bhramAtmaka mithyAjJAna svarUpa che. 6) anyamud H AraMbhelA anuSThAnane choDIne bIjA anuSThAnamAM je prIti(harSa) che tene anyamud nAmano doSa kahevAya che. 7) rar doSa rogasvarUpa che. anuSThAnamAM je aticAra lAge che te pIDA athavA bhaMgasvarUpa hoya che tene ja doSa kahevAya che. Page #39 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 8) AsaMga H AraMbhelA anuSThAnamAM; vihita evA bIjA anuSThAna karatAM je atizaya prIti thAya tene 'AsaMga kahevAya che. atyanta abhiLaMga (Asa phati) svarUpa A doSa che. mokSamArganI sAdhanA karavA nIkaLelA paNa jo mokSane pAmI zakatA na hoya to te A ATha doSonA kAraNe. AmAMthI keTalAka doSo yoganI prAptine roke che, keTalAka doSo yoganA vikAsane roke che jyAre keTalAka doSo yoganI paripUrNatAne roke che. avilaMbe phaLane ApanArI sAdhanAmAM avarodha karanArA A ATha doSo mokSamArganA musApharane ghero ghAlIne bese che. je mArge cAlato na hoya tene koI vighna nathI naDatuM, je mArge prayANa kare tene vinA Ave. mohano svabhAva ja evo che ke A saMsAramAMthI bhAgI nIkaLatA jIvone rokavAnuM kAma karavuM. AthI ja mohane AdhIna thayelA jIvo paNa saMsAramAMthI nIkaLI jatA jIvone rokavAnuM kAma kare che. jyAM sudhI tame saMsAramAM rahIne dharma karatA ho tyAM sudhI lagabhaga koI ADuM na Ave, paNa jo saMsAra choDIne dharma karavAnI vAta karo-dIkSA levAnI vAta karo-to ekI sAthe badhA ADA Ave, svajano paNa gherAvo ghAle ane gharanI strI paNa vAMdho uThAve. e vakhate DhIlA paDo to zuM thAya ? avarodho to rokavAnuM kAma karavAnA ja, rokAI javuM ke sAmano karavo e ApaNA hAthanI vAta che. cakkara Ave tyAre paDI javAnA badale sthira thavAnI mahenata karIe chIe tema avarodho ADA AvyA pachI vadhu Page #40 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sAvadhAnI rAkhe evAnuM A sAdhanAmArgamAM kAma che. subAhukumAra dIkSA levA nIkaLyA to mAtA ane pAMcaso patnIo ADI AvI ne ? chatAM temaNe zuM karyuM ? pAMcaso nAgaNIomAM mAruM mana AkuLavyAkuLa thAya che ema kahIne cAlI nIkaLyA ne ? tamane saMsAramAMthI nIkaLavA na de te kevA lAge che tamArI pratye bahu lAgaNI dharAvanArA lAge ke sApajevA lAge ? avarodho game teTalA majabUta hoya, ApaNe jo makkama rahIe to game tevA avarodhomAMthI paNa mArga kADhI zakIzuM. bAhya koI avarodho sAdhanAnI ADe nathI AvatA, ApaNA potAnA cittanA doSo ja ApaNane ArAdhanA karatAM aTakAve che. ATaluM je samajAI jAya to ApaNuM AgaLanuM kAma saraLa thaI jAya. cittanA doSo ApaNane yogamArgathI dUra kare e pahelAM ApaNA AtmAmAMthI e doSone dUra karavA prayatna karI levo che. te mATe khedAdi doSonuM svarUpa samajavuM paDaze, svarUpa samajIne khedAdi doSo kevA prakAranA vipAkane batAve che-e paNa samajI levuM paDaze. khedAdi doSo sAdhanAmAM kevI rIte avarodha kare che e samajAI jAya to e doSone vahelAmAM vahelI take dUra karavAnuM mana sAdhakane thayA vagara na rahe. 1. kheda. kheda eTale zAntatA. arthAt kriyAmAM pravRtti na karAve evo thAka. pUrvadiyAnA kAraNe utpanna thanAruM ane uttarakriyAne karavA na de evuM je du:kha, tene kheda kahevAya che. musApharI karI rahelo mANasa thAkanA kAraNe eka DagaluM paNa bharI zakto nathI, tema kyiA karavAmAM 39. Page #41 -------------------------------------------------------------------------- ________________ kheda thavAnA kAraNe kriyAmAM pravRtti aTakI jAya che. mokSamArgamAM prayANa zarU ryA pachI kaSTa paDavA mAMDe eTale duHkhanA bhaye ISTasthAne pahoMcavAnI tAlAvelI nAza pAme che, tethI kheda janme che. A kheda TALavAno upAya eka ja che ke duHkhano bhaya TALI saMsArano bhaya pedA karavo. bhayAnaka aTavImAMthI pasAra thanAro mANasa bharabapore bhUkha-tarasa ane thAkanA yoge eka DagaluM paNa cAlavA mATe asamartha banyo hoya ane tethI mArgamAM bhojananAM pAtra kholIne jamavA beTho hoya, eTalAmAM kyAMkathI bUma Ave ke doDo doDo..vAgha Avyo!.' to thAkanA kAraNe besI rahe ke Ubho thaIne pAtra paDatAM mUkIne doDavA mAMDe ? tyAM jema maraNanA bhayathI prayANano kheda jato rahe che tema ahIM paNa saMsArano bhaya pedA thaI jAya to kriyAmAM lAgelo manano thAka UtarI jAya. AthI ja zAstrakAro pharamAve che ke saMsArano bhaya pedA thayA vinA ane potAnA saMsArano uccheda karavAnI bhAvanA jAgyA vinA dharmanI sAcI zarUAta thatI nathI. vartamAna duHkha karatAM caDhiyAtuM duHkha najara sAme Ave to vartamAnanuM duHkha haLavuM banyA vagara na rahe. bhUkhanA duHkha karatAM maraNanuM duHkha bhayaMkara lAge to thAka UtarI jAya ne ? tema kriyAnA kaSTa karatAM paNa A saMsAra bhayaMkara che, duHkharUpa che, evuM lAge to kriyAno kheda jato rahe. kheda doSane dUra karavA mATe zuM karavuM e vicAravA pahelAM ApaNe khedadoSanI bhayaMkaratA ane khedanA abhAvanI upAdeyatA cothI gAthAthI vicArI laIe. khede dAdAbhAvAnna praNidhAnamiha suMdaraM bhavati / etacceha pravaraM kRSikarmaNi salilavajjJeyam // 4 // Page #42 -------------------------------------------------------------------------- ________________ khedanA kAraNe, yiAnI samApti sudhInI sthiratA svarUpa dRDhatA nathI AvatI, tethI prastuta kliAmAM ekAgratA jaLavAtI nathI. dhAnyanI niSpatti mATe pANI jema pradhAna aMga manAya che tema ahIM ekAgratA e kriyAnA phaLanI prAptimAM mukhya hetu che. khetI karavAvALAne pANInI jeTalI garaja che, teTalI dharma karavA mATe khedanA abhAvarUpa dRDhatAnI jarUra che. khedanA kAraNe dRDhatA nathI AvatI. dRDhatA na hovAthI phaLaprApti mATenI ekAgratAavicalitatA svarUpa praNidhAna nAza pAme che, tethI kriyA aTakI paDe che. prayANa karanAra mANasa thAkI jAya to paga lathaDiyAM khAvA mADe, tethI mana DhIluM paDe ane aMte gamanakriyA aTakI paDe. te ja rIte ahIM paNa bane che. pANI vagara khetI na thAya tema sthiratA vagara kriyA na thAya, varasAda na Ave to kheDUto keTalI mahenata kare che ? yajJayAga vagere karAve, kRtrima paNa varasAda varasAve. kheDUta jeTalI mahenata, khedane dUra karI sthiratA meLavavA mATe kyAre karI ? khedanA kAraNe kriyA mUkI denArA maLe paNa kheda TALIne kyiA karavA mATe prayatna karanArA keTalA maLe ? kheda dUra karavA mATe dRDhatA keLavavI paDaze, dRDhatA mATe saMkalpabaLa majabUta karavuM paDaze. saMkalpabaLa majabUta karavA mATe zaktinI jarUra nathI, tAttvika IcchAnI jarUra che. nAnA chokarAonI zakti keTalI hoya che ? chatAM cAlavAnI IcchA hoya to cAlatAM cAlatAM paDI javA chatAM thAtA nathI, emano cAlavAno saMkalpa keTalo majabUta hoya che ? ApaNane Avo saMkalpa kriyA karavAmAM na Avato hoya to tenuM Page #43 -------------------------------------------------------------------------- ________________ kAraNa e ja mAnavuM paDe ke mokSe javAnI, saMsArano uccheda karavAnI IcchA nathI. zAstrakAro kahe che ke "bhavorja vAhana, tharA 3che yAt... ?' (A saMsAra du:khathI gahana-vyApta che, teno uccheda kaI rIte thAya ?) A bhAvanAthI dharmanI zarUAta thAya che. pahelAM saMsAranI jihAsA jAge, pachI saMsArocchedanA upAyanI jijJAsA jAge ane tyAra bAda te upAyanA sevananI cikISa jAge. jihAsA(hAniSThaT) eTale choDavAnI IcchA. jijJAsA (jJAtumicchA) eTale jANavAnI IcchA ane cikIrvA (vartamaccha) eTale karavAnI IcchA. pahelAM saMsAranA ucchedanI bhAvanA jAge pachI dharma jANavAnI IcchA jAge ane pachI dharma karavAnuM mana thAya, tene dharmanI tAtvika IcchA kahevAya che. vartamAnamAM bhavanI gahanatA ane duHkhapracuratAnuM paribhAvana kyAM vinA dharma karavAnI zarUAta karavAnA kAraNe pariNAma sAruM nathI AvatuM. Aje tApUraNa nimitte, pratiSThA-aMjanazalAkA nimitte, dIkSA-vaDI dIkSA nimitte, dIkSAtithi-svargatithi nimitte utsava karanArA maLe ? paraMtu saMsAranA ucchedano pariNAma Aje jAgyo che. e nimitte utsava karanArA maLe ? tame varasothI dharma karo cho ne ? saMsAranA ucchedano pariNAma tamane kyAre jAgyo ? jAgyo hoya to tene TakAvyo ? na jAgyo hoya to tenuM duHkha thayuM ? koI gurubhagavanta pAse jaIne phariyAda karI kharI ke "sAheba, varasothI dharma karuM chuM paNa haju saMsArano rasa ghaTyo nathI, saMsArano uccheda karavAno pariNAma ja Avato nathI !' ? badhAM dharmAnuSThAnanA mULamAM A saMsAranA Page #44 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ucchedano pariNAma hovA chatAM te pariNAma vagara ke te pariNAma lAvavAnI bhAvanA vagara aneka prakAranAM dharmAnuSThAno karye rAkhe, tenuM zuM phaLa maLe ? saMsArane choDavAnI IcchA na jAge tyAM sudhI dharma karavAnI utAvaLa nakAmI che. dharmanI tAtvika IcchA vagaranAne dharma ApavAnA kAraNe Aje dharmanI viTaMbaNA zarU thaI che. jene khAvAnI IcchA na hoya tene khAvA ApIe to te UlaTI ja kare ne ? mATe sAcA dharmadezako dharma karAvavAnI utAvaLa na karatAM bhavanI nirguNatAnuM bhAna karAvavA mATe prayatna karatA hoya che. saMsAranI sAdhanA ane mokSanI sAdhanA sAthe na cAle. saMsAranI IcchA mare, pachI mokSanI, dharmanI IcchA jAge. zrI tIrthaMkara paramAtmAnuM zAsana jenA haiye vasyuM hoya tene A saMsAra akAro lAge, kArAgRha jevo lAge. saMsArane ane zAsanane bApajanamanuM vera che. saMsAra haiyAmAM rAkhIne Ave tene zAsana na apAya. sava ahIM AvanArA to saMsAranI IcchAvALA na hoya ne ? evuM ekAnta nathI. ahIM AvanArA badhA saMsAranI arucivALA hoya che evuM na mAnatA.' ema amArA AcAryabhagavanta amane kahetA. ahIM AvanArA evA paNa maLe ke-moTAnA sevaka thaIe to samAjamAM mobho maLe, saMsAramAM barAbara goThavAI jAya ne dharamano dharama thAya. AvAone dharmAtmA mAnavAnI bhUla na karAya. dharmAtmA to tene kahevAya ke je saMsAranA sukhathI bhAgato phare. saMsAranA sukha mATe dhamapachADA kare te dharmAtmA na hoya. anukULatA zodhavA nathI nIkaLavuM ane pratikULatA Ave to TALavI nathI : A zAsananI ArAdhanAnuM lakSaNa che. Page #45 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sa0 ghareDa mujaba dharma karIe to tenuM kaMIka to phaLa maLe ne ? ghAMcInA baLadane zuM phaLa maLe ? mAtra kAyakleza ja ne ? e rIte ghareDa mujabanA dharmanuM mAtra kAyakleza ja phaLa maLe. bahu bahu to cAra mANasa tamane dharmI kaheze, paNa enAthI dharmI thavAze nahi. dharmI thavuM haze to ghareDa mujaba dharma karyuM nahi cAle. saMsAranuM lakSya pheravavuM paDaze, sAdhupaNAnuM-mokSanuM lakSya keLavavuM paDaze. dhaMdho ghareDa mujaba karo cho ke paisA meLavavAnuM lakSya hoya ja che ? duniyAmAM dareka ThekANe lakSyavedhI pravRtti karanArA tamane ahIM dharmamAM ja lakSya vagaranI kriyAo karavAnI Teva phakyAMthI paDI gaI che ? "saMsArano uccheda karavo nathI to dharma zA mATe karo cho ?' AvuM ko'ka divasa to AtmAne pUcho ! varasothI dharma karanArA tamane koI pUche ke dharma zA mATe karo cho, to zuM kaho ? saMsAranA uccheda mATe karuM chuM, ema kaho ? sa) dharma to enA mATe ja karIe chIe ne ? A avAja bodo kema nIkaLe che ? tame game teTaluM bolo, tamArA haiyAmAM e pariNAma nahi hoya to avAja bodo ja nIkaLavAno. ame game teTalo upadeza ApIe paNa jyAM sudhI tamAruM haiyuM na badalAya tyAM sudhI pariNAma AvuM ja AvavAnuM. sasaMsAranA ucchedanI bhAvanA to hoya paNa sAdhupaNuM kaThina lAge to zuM karavuM ? saMsAranA ucchedanI bhAvanA jAgyA pachI sAdhupaNuM kaThina na lAge, saMsAra kaThina lAge. zAstrakAro pharamAve che ke saMsAra choDavo. Page #46 -------------------------------------------------------------------------- ________________ e kaThina nathI, saMsArane oLakhavo e kaThina che. mokSamArganI ArAdhanA karavI kaThina nathI, saMsAranI nirguNatAnuM bhAna thavuM ane saMsAranA ucchedanI bhAvanA janamavI e kaThina che. lokamAM kahevAya che ke viSavRkSa paNa jo pote vadhAryuM hoya to tene davA mATe hAtha UpaDato nathI. tema pote karelA A saMsAranA sarjanane jJAnIo viSarUpa kahe che chatAM tenuM visarjana karavA mATe mana taiyAra thatuM nathI. potAnuM lakheluM phADavAnuM mana na thAya, pote ghaDeluM zilpa toDavAno jIva na cAle. kAraNa ke tyAM mamatva paDyuM che tema jyAM sudhI saMsAranuM mamatva paDyuM che tyAM sudhI saMsAranA ucchedano pariNAma kyAMthI Ave ? jJAnIo A saMsArane nirguNa kahe che to ApaNe emAM guNa zodhavA nathI nIkaLavuM. ATaluM jo nakkI karIe to mamatva maryA vagara nahi rahe. mamatva maravA mATe eTale saMkalpabaLa majabUta bane. ekavAra saMkalpa majabUta thAya to pachI sAdhupaNAno mArga sahelo che. pUrvanA mahApuruSone dIkSAno mArga agharo nahoto lAgyo, saMsArano mArga agharo lAgyo hato tethI e mArga choDIne dIkSAnA mArge cAlI nIkaLyA. jeNe bhUmi para paga nahoto mUkyo te kSaNavAramAM raste cAlatA thaI gayA. puMDarikarAjarSi ghoDA upara besIne potAnA bhAI kaMDarikarAjarSine vaMdana karavA gayA hatA, paNa tyAMthI veSa paherIne raste cAlavA mAMDyA, sanakumAra cakravartIne duHkha veThavAno koI abhyAsa na hato chatAM sAta so varasa sudhI roga sahana karI sAdhupaNAmAM vicaryA ne ? AvAM dRSTAnto to joIe eTalAM zAstranA pAne noMdhAyelAM che. Page #47 -------------------------------------------------------------------------- ________________ anaMtA AtmAoe kheDelo A mArga che. ApaNe gabharAvAnI jarUra nathI. atyAre samajaNa paNa maLI che, zakti paNa maLI che ane saMyogo paNa maLyA che teno upayoga saMsAra choDavA ane sAdhupaNAnAM kaSTo veThavA mATe karI levo che. A pAMcamA ArAmAM cakravartInuM sukha na maLe, paNa ghANImAM pilAvuM paDe evuM duHkha to atyAre paNa Ave evuM che. A avasarpiNIkALamAM sukhano hAsa thAya che, duHkhano nahi. duHkha pApanA yoge Ave che, pApa nahi jAya tyAM sudhI duHkha nahi TaLe. duHkha keTaluM AvyuM che e jovA karatAM pApa keTaluM karyuM che e jovuM che. sahanazakti keTalI che e jovA karatAM keTaluM sahana karavAnuM che e jovuM che. sahanazIlatAnI sAme joyA vinA duHkhane anurUpa sahanazIlatA keLavIne jeTaluM Ave eTaluM veThI ja levuM che : Avo pariNAma Ave to Aje cAritra AvyA vagara na rahe. sa0 duHkha nikAcita hoya to TALI na zakIe paNa mAtrA ochI karavA to prayatna karIe ne ? je duHkhane TALIne duHkhanI mAtrA ochI karavA mahenata kare tenI mAtrA na ghaTe. duHkha duHkharUpa na lAge to mAtrA ochI thAya, duHkha majethI veThIe to duHkha ochuM lAge. jelamAM rahelA gunegAro paNa sAruM vartana batAve che to temanI sajA ochI karavAmAM Ave che ema tame paNa jo sAruM vartana karo, duHkha majethI bhogavI lo, navuM duHkha UbhuM na karo to karmasattA mAtrA ochI karI Apaze. jeo duHkhano pratIkAra karavA mATe prayatna kya karaze tenuM duHkha Page #48 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bevaDAyA vagara nahi rahe. jeo A saMsAramAM saMyamanAM kaSTo veThI le che tene duHkha bhogavavA mATe narakAdigatimAM javuM paDatuM nathI. jeo ahIM duHkhane haDaselo mAre temane e duHkha bhogavavAno vAro narakAdigatimAM AvavAno. svAdhInapaNe je duHkha veThI le tene parAdhInapaNe du:kha veThavAno avasara nathI Avato. jeo svAdhInapaNe duHkha veThatA nathI teone parAdhInapaNe duHkha veThavAno avasara Avaze ja. saA gaNitamAM koI pheraphAra na thAya ? A gaNita tamAruM-amAruM nathI. kevaLajJAnIoe kevaLajJAnathI joIne bhAkheluM che, zAstranA pAne aMkAyeluM che. zrI uttarAdhyayanasUtramAM pahelA adhyayanamAM jaNAvyuM che ke varaM me appA danto saMjameNa taveNa ya / mAhaM parehiM dammanto bandhaNehiM vahehi ya // 1-15 // saMyama ane tapa vaDe huM jAte ja mArA AtmAnuM-aprazasta kaSAyonuM ane IndriyonuM- damana karI lauM e sAruM che. anyathA naraka-tiryaMcagatimAM vadha ane baMdhana dvArA bIjA mArA AtmAnuM damana karaze. bIjA baMdhana kare enA karatAM huM jAte ja na karI lauM?' sukhano rAga mAravA ane du:khano dveSa TALavA mATe bhagavAne be upAya batAvyA che : saMyama ane tapa. pAMce IndriyonA viSayonA bhogavaTAno saMyama karavAnA kAraNe sukhano rAga maravA mATe ane anazanAdi bAra prakArano tapa karavAnA kAraNe duHkha koThe paDavA mAMDe tethI duHkhano dveSa jato rahe. Page #49 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sa0 sukha Avye jIvitavya vAMdhyuM, du:kha Avye maraNa vAM-evI hAlata hoya to zuM karavuM ? AveluM sukha paNa choDavA mATe taiyAra thaI javuM. jIvavuM ke maravuM e ApaNA hAthanI vAta nathI, sukha choDI devuM ane du:kha veThI levuM e ApaNA hAthanI vAta che. mana thAya ke na thAya, karyA vagara cAle evuM nathI. sukha Ave ke du:kha Ave, sukhanI lAlaca mArIne du:khanI napharata kADhIne dharma karavA lAgI javuM che. sa0 du:khamAM dharma nathI sUjhato ! du:kha TALavAnuM mana che mATe nathI sUjhato, bAkI to du:khamAM sahelAIthI dharma sUjhe che. vartamAnanuM du:kha nathI TALavuM, kAyamanuM du:kha TaLI jAya mATe pApa TALavuM che, karma TALavuM che ATaluM samajAI jAya to asahyadu:khamAM paNa dharmadhyAna avicala rahe che. gajasukumAlamunine soLa varasanI uMmare mAthe saghaDI mukAI, chatAM dhyAna na gayuM. kayA kuLamAM te janmelA ? kRSNavAsudevanA kuLamAM. emano saMsAra kevo haze ? sukhamaya ja ne ? chatAM e saMsAra du:khathI bharelo lAgyo, aTAro lAgyo to kAyAnI mAyA mUkI dIkSA lIdhI ne pahelA ja divase smazAnamAM cAlI nIkaLyA. bhagavAne anumati paNa ApI, mAthe saghaDI mukAze ema cetavyA ya nahi. gajasukumAlamuni pote paNa mAthe aMgArA caMpAyA pachI 'du:kha paDe che' enA badale 'karma TaLe che'- e bhAvanAmAM caDhayA to kevaLajJAna pAmI muktie pahoMcyA. kRSNa mahArAjA ane devakI mAtAne khabara paDI tyAre zuM thayuM haze ? pahelA ja divase smazAnamAM kema javA 100000 Y: 00000000 46 Page #50 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dIdhA evo vAMdho uThAvyo haze ? mohanA kAraNe AMkhamAM AMsu Ave e bane paraMtu haiye to samatApUrvaka upasarga sahI muktie pahoMcyAno AnaMda ja hoya ne ? sa0 e badhA pariNAmane jonArA hatA. to tame vartamAna sAme dRSTi sthira karI kema besI rahyA cho ? ApaNe paNa e mahApuruSonA kuLamAM ja janmyA chIe ne ? je zAsana emane maLyuM hatuM e ja ApaNane maLyuM che. je zAsanane pAmI e mahApuruSo kevaLajJAna pAmI mokSe pahoMcI gayA e zAsanane pAmI ApaNe samyaktva paNa meLavI na zakIe ? cAritra paNa na meLavI zakIe ? potAnA AtmAnA AThe prakAranAM karmone dUra karAvI Ape evuM zAsana maLyA pachI du:khathI bhAgyA kare ane puNya mATe doDAdoDa karyA kare e buddhimAnanuM lakSaNa che ? cAritra mATe puNya joItuM hoya to haju nabhAvAya, paNa saMsAramAM sukhI thavA mATe puNyanI jarUra hoya to kema nabhAvAya ? puNyathI maLatA sukha uparathI najara khasyA vagara samyagdarzana paNa maLatuM nathI to cAritradharma kyAMthI maLe ? e mahApuruSo pariNAmane jonArA hatA to ApaNe paNa pariNAmane jonArA thavuM che, vartamAnanA sukha-du:khamAM mUMjhAvuM ke akaLAvuM nathI. sukha joItuM nathI, du:kha AvatuM hoya to bhale AvatuM, anukULatA ApatA hoya toya nathI joItI, pratikULatA ApatA hoya to laI levI che : A adhyavasAya AtmasAt karavo che. jarUra paDe to anukULatA ApanAra sAme Daka thaIzuM to vAMdho nahi paNa pratikULatA ApanArane khakhaDAvavA nathI. [47] Page #51 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI AcArAMgasUtramAM jaNAvyuM che ke : sAdhubhagavanto mATe AdhArmI AhAra koI banAvatuM hoya enI sAdhune khabara paDe to tarata ja jaIne te gRhapatine kaDaka zabdomAM kahe ke tame amArA mATe AhAra banAvazo nahi, jo tame amArA mATe rAMdhazo to temAMthI ame kazuM ja nahi vahorI jaIe, pachI pAchaLathI tamane ema na thAya ke sAdhubhagavatte kazuM vahoryuM nahIM.' pratikULatAne, pratIkAra kyA vagara sahenAra sAdhubhagavanto anukULatAne A rIte haDaselo mAre. tamAre sAdhu thavuM che ne ? to ahIMthI zarUAta karavA mAMDo. sa, sukhamAM chakI na javuM. nA bhAI nA. sukha choDI devuM che. sukhamAM chakI na javAnI vAta karI-karIne sukha bhogavavAno paravAno meLavavAnuM kAma atyAra sudhI karyuM che. have to sukha choDavAthI ja zarUAta karavI che. sava A to haju abhyAsadazA che ne ? kyAM sudhI abhyAsa karazo ? chokarAnA chokarA bhaNI UDyA toya tamAro abhyAsa pUro nathI thayo ? sUryAsta thAya tyAM sudhI rasoI karavAno abhyAsa karyA kare te khAvA pAme ke karelI rasoI pheMkavAno vakhata Ave ? maLeluM thoDuM-ghaNuM sukha bhogavavAmAM ane nahi maLelA sukhanI jhaMkhanAmAM jiMdagI pUrI thavA AvI, hajuya cetavuM nathI ? A manuSyabhava Ama ja veDaphI nAMkhavo che ? ApaNe konA zAsanamAM janmyA ne kevA gurune pAmyA ? jemaNe sukha sAme karaDI najara karI ane duHkha sAthe dostI karI, AvA pUrA kALamAM paNa zAsananI rakSA ane prabhAvanA karI ApaNA jevA sudhI Page #52 -------------------------------------------------------------------------- ________________ A zAsane pahoMcADyuM, te kevI ArAdhanA teozrIe karI haze? satra pUrvabhavanI sAdhanA paNa kAma kare ne ? ema kahIne chaTakI nathI javuM. ApaNI pAse pUrvabhavanI sAdhanA nathI evuM lAgatuM hoya to A bhavamAM sAdhanA karavA mAMDo. sAdhanA karavA mATe sukhathI dUra rahevuM che, gharathI dUra rahevuM che. viSayono tyAga karIe to viSayono rAga chUTe. viSayo sAme joyA kare to rAga thayA vagara na rahe. covIsa kalAka viSayonI vacce raho to vairAgya kyAMthI maLe ? viSayothI dUra rahIe to vairAgya maLe. ghara choDavuM nathI, parivAra choDavo nathI ne vairAgya joIe che-kyAMthI maLe ? zrI yogazata graMthamAM jaNAvyuM che ke ISTathI dUra rahe to ISTa uparano rAga mare ane aniSTanI sAthe rahIe to aniSTa uparano dveSa TaLe. jene AyaMbilanuM bhAvatuM na hatuM tevAo paNa AyaMbila karavA lAgyA to tenI aruci dUra thaI gaI ne ? e ja rIte dUdhapAkathI kAyama mATe dUra rahyA hota to eno rAga paNa dUra thaI jAta. paNa AyaMbilanA pAraNe dUdhapAka vAparavA taiyAra thaI jAya to AyaMbila karavA chatAM dUdhapAkano rAga na mare. jeone dharmasAdhanA karI paramapade pahoMcavuM che teo mATe A nirUpaNa che. jene saMsAramAM rahevuM che enA mATe koI upadeza nathI. saMsAranA sukha pratye vairAgya jAgyA vagara sAdhanAno saMkalpa majabUta nahi thAya ane sukhano verAgya pedA karavA mATe sukha ApanArA viSayothI dUra rahevuM che. sukhanI IcchA Page #53 -------------------------------------------------------------------------- ________________ kharAba che emAM to be mata ja nathI, paraMtu e IcchAnuM Idhana bananArA viSayo ethIya kharAba che. IcchAne olavavA mATe sauthI pahelAM Idhana ApavAnuM baMdha karavuM paDaze. sukhanI IcchAne AdhIna thaIne tene zAMta karavA emAM viSayonuM dhana pUryA karavuM e moTAmAM moTI mUrkhAI che. game tevo dAvAnaLa paNa IMdhana na maLe to enI meLe zAMta thAya che ane akhaMDa dIpaka satata Idhana maLyA karavAthI baLyA ja kare che. pahADajevI IcchAno paNa jo AvirbhAva karavAmAM na Ave, ene AdhIna thaIne pravRtti karavAmAM na Ave to kakaDabhUsa thaIne tUTI paDaze ane nAnakaDI paNa IcchA pUrI karavA besIzuM to Idhana maLavAthI pahADajevI banIne sAdhanAmArgamAM ADe AvIne UbhI raheze. sa0 manane kAbUmAM kevI rIte rAkhavuM ? manane AdhIna na thavuM. mana kAbUmAM rahetuM nathI evI khoTI dalIlo na karo. sAmo mANasa ApaNA karatAM baLavAna hoya to krodhane kAbUmAM rAkhatAM AvaDe che ne ? koI cora gaLe talavAra mUkIne dhana mAge tyAre, lokonuM lohI pIne bhegA karelA dhananA lobhane kAbUmAM rAkhatAM AvaDe che ne ? manane AdhIna na thavuM e tamane AvaDe to che, kyAM thavuM kyAM na thavuM e tamArI marajInI vAta che. tame "AvaDatuM nathI' ema kaho eTale ame samajIe ke 'karavuM nathI.' tame lokone chetaravAnuM zarU karyuM tema gurune paNa chetaravAnuM zarU karyuM che. sAcI jijJAsA paNa pedA karavA vAra lAgaze.. ApaNI IcchAthI to manane dabAvatAM AvaDe che, have Page #54 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bhagavAnanI AjJA mujaba manane dabAvatAM zIkhI levAnI jarUra che. bhagavAnanI AjJA jeTalI hoya tenAthI adhikanI IcchA nathI karavI. IcchA thAya to ya meLavavA mATe prayatna nathI karavo. sa, bhaviSyano vicAra to karavo paDe ne ? bhaviSyano eTale tamArI jAtano ke sAta peDhIno ? tamArI jAtanA bhaviSyanA vicAra mATe to A badhAM zAstro racAyAM che. 'tamAruM zuM thaze" enI sAcI ciMtA to A mahApuruSoe ja karI che. ApaNe to mAtra "zuM thAya che enI ja ciMtA karIe chIe zuM thaze? enI ciMtA karanArA to A mahApuruSo ja che. ethI ja temaNe zAstranA pAne pAne saMsAranI asAratA samajAvIne saMsAranA sukhanA rAgane mAravAno upadeza Apyo che. sava prAraMbhika kakSAno upAya batAvo ne ? A prAraMbhika kakSAnI ja vAta che, sAdhu thavAnI vAta nathI. pAMce IndriyonA anukULa viSayothI dUra rahevAno abhyAsa pADavo e sAdhanAnI prAthamika kakSA che. agni bALe che mATe agnithI dUra rahevuM e-prAthamika kakSA che ke UMcI vAta che ? nAnA chokarAo agni sAthe ramata kare to dAjhI jAya, mATe prAthamika kakSAmAM ene agnithI dUra ja rAkho ne ? ke agnine aDavA do ? ahIM paNa bhagavAna kahe che ke saMsAra dAvAnaLa che. e dAvAnaLathI dUra thavAnI vAta karavI te UMcuM tattvajJAna che ke prAraMbhanI vAta che ? sa0 saMsAra dAvAnaLasvarUpa lAgato nathI-tenuM zuM ? nAnA chokarAne paNa agni bALanAro nathI lAgato to zuM Page #55 -------------------------------------------------------------------------- ________________ karavuM ? baLavA devo ? bALavayamAM ja nahi yuvAnavayamAM paNa tamAro chokaro potAne game-e chokarI sAthe pharato hoya ane tamane barAbara na lAge to kevAM pagalAM lo ? evAM pagalAM tamArI jAta mATe levAM che ? ke saMsAra dAvAnaLasvarUpa lAge pachI ja nIkaLavuM che ? sa0 anubhava thAya to mAnavAnuM saraLa bane ne ? tamane tamArA anubhavajJAna upara vizvAsa ke anantajJAnInAM vacano para ? tame tamArA anubhavajJAna pramANe cAlo cho ke anubhavInAM vacana pramANe ? potAnA anubhavane bAjue mUkI anubhavInA jJAna upara vizvAsa mUkI anubhavInA vacana pramANe kAma karIe to siddhi maLe : Avo anubhava tamArA vyavahAramAM paNa tame karyo che ne ? IndrabhUtine AtmAno saMzaya hato, AtmA dekhAto nathI to kevI rIte mAnavo-evI zaMkA hatI, tyAre bhagavAne emane pUchyuM hatuM ke, 'tuM pote AtmAne dekhe to mAne ke bIjA AtmAne dekhatA hoya toya mAne ?' ema mAre paNa tamane pUchavuM che ke 'tame tamArA anubhavathI mAno ke bIjAnA anubhavathI paNa mAno ?' IndrabhUtie to kahyuM hatuM ke 'bIjA dekhe to ya mAnuM...', tamAre zuM kahevuM che ? IndrabhUti to mithyAdRSTi hatA, tame to bhagavAnanA zAsanane pAmelA cho ne ? indrabhUtie bhagavAnanA vacanathI 'AtmA che' ema mAnI lIdhuM ne ? sa0 Aje to saMzodhana karIne vanaspatimAM jIva che e siddha karI ApyuM che. zraddhA vagaranA bhegA thayA mATe saMzodhana karavA nIkaLyA che. para Page #56 -------------------------------------------------------------------------- ________________ saMzodhana karyA pachI paNa mAnavuM che kharuM ? potAnA AtmAnA astitvane paNa sAcI rIte svIkArI zakatA na hoya, vanaspatimAM jIva siddha karyA pachI paNa tenI hiMsAthI virAma pAmavAnA na hoya, evAo vanaspatine jIva mAne ke na mAne zuM pharaka paDe che ? zAstrakAroe to zrI AcArAMga vagere sUtramAM pRthvIkAya, aplAya vagere dareka kAryamAM jIvanI siddhi karI che, tamAre mAnavuM che ? mAtra jIvanI siddhi karIne aTakyA nathI, tenI hiMsAthI virAma pAmavAno upAya paNa batAvyo che. eTaluM ja nahi, paraMtu je jIvo koInAthI chedAtA, bhedAtA, haNAtA nathI evA sUkSma jIvonI paNa hiMsAthI ane ajIva pratyenA paNa dveSathI virAma pAmavAnuM jaNAvyuM che, kAraNa ke jIvane haNavuM te hiMsA nathI, jIvane mAravAno ke duHkhI karavAno AtmAno je saMphilaSTa adhyavasAya tenuM ja nAma hiMsA che. A hiMsAthI AtmAne bacAvavo hoya to saMzodhana karavAnI jarUra che ke kareluM saMzodhana mAnavA mATe haiyuM keLavavAnI jarUra che ? jene zraddhA hoya te saMzodhana karavA na bese, e to kAme lAge. "mane samajAya to mAnuM' e mahAajJAna. jJAnI samajAve to mAnI lauM' e mahAjJAna. anubhavajJAna e mahAjJAna nathI. jJAnInuM pAtatya e ja mahAjJAna che. bhagavAne saMsArane dAvAnaLa kahyo che to ApaNane anubhava thAya tyAM sudhI rAha nathI jovI, emanA vacananA vizvAse cAlI nIkaLavuM che. anubhava thato nathI mATe to upadeza Apavo paDyo. jyAM anubhava hoya tyAM upadezanI jarUra ja kyAM paDe che ? agni bALe che, viSa Page #57 -------------------------------------------------------------------------- ________________ mAre che, pANI DubADe che te anubhavasiddha hovAthI tenAthI dUra rahevAno upadeza Apavo paDe che ApaNA anubhavane bAjue mUkIe to jJAnI thavAya. zrI gautamasvAmI mahArAje vedonuM jJAna meLavyuM toya AtmAnuM jJAna na thayuM, bhagavAnanuM kahyuM mAnyuM to AtmajJAna paNa thayuM ne kevaLajJAna paNa thayuM. ApaNA anubhava karatAM bhagavAnanuM vacana mahAna che evuM je divase lAgaze te divase sAdhanAnI yogyatA Avaze. ApaNuM mAthuM calAvavAnuM baMdha karI bhagavAnanuM vacana kAne sAMbhaLavAnuM ane haiye utAravAnuM zarU karavuM che. anukULa viSayothI dUra rahevAnI vAta prAthamika kakSAnI che, ucca kakSAnI nathI. viSayono sarvathA tyAga karavAnI A vAta nathI. jyAM sudhI zarIra ane Indriyo che tyAM sudhI viSayono saMparka to thavAno. tevA vakhate salAmata aMtare rahIne saMparka kare to ciMtA nahi. agni bALe che, paraMtu koIka vastunA mAdhyamathI agni pakaDavAmAM Ave to e bALe nahi UlaTo sahAyaka thAya. tema A saMsAramAM rahelA pAMce IndriyonA viSayo bhagavAnanI AjJAnA mAdhyamathI sevavAmAM Ave to, te dAvAnaLajevA hovA chatAM bALe nahi, UlaTA sAdhanAmAM sahAyaka bane. zAstramAM kahyuM che ke gurunI AjJAthI ekAsaNuM kare to ya nuksAna nahi ane IcchA mujaba upavAsa kare toya pApa lAge. AjJAthI doSita vAparavuM paDe toya nirjarA ane IcchA mujaba nirdoSa vApare toya karmabaMdha thAya. tamAre tyAM paNa ema ja che ne ? zeThanI AjJAthI dhaMdho karIe ne nukasAna Page #58 -------------------------------------------------------------------------- ________________ thAya to javAbadArI zeThanI, ane zeThanI AjJAthI uparavaTa thaIne dhaMdho karIne sArI kamANI karI hoya toya zeTha gaDagaDiyuM ApI de ne ? ApaNe AjJA mujaba jIvIe to ApaNI koI javAbadArI nahi, badhI javAbadArI AjJA karanAranI. sa0 AjJA karanArano nirNaya karavo paDe ne ? bAra varasa sudhI karajo, paNa karyA pachI mAnajo. bhagavAnano to nirNaya nathI karavAno ne ? ATalo niyama levo che ke bhagavAnanA vacanamAM zaMkA na karavI ? sa0 na ja hoya. to saMsArathI khasI javuM che ? sa0 zakti mujaba prayatna karIe. zakti mujaba paNa zarU karavuM che ? AjathI niyama levo che ke je vastu Aja sudhI vAparI nathI e have pachI nathI vAparavI ? pachI te khAvAnI hoya, pIvAnI hoya, paheravAnI hoya ke game te vastu hoya. je sukho Aja sudhI nathI joyAM te have nathI jovAM. atyAra sudhI jenA vagara cAlyuM tenA vagara bAkInI jiMdagI majethI pasAra thaI zake ne ? AmAM to kazuM choDavAnI vAta nathI, je che tenAthI navI vastu vasAvavI nathI-ATaluM to bane ne ? AjJA mujabanA bhogavaTAnI zarUAta ja ahIMthI thAya che ke- jeTalAthI nirvAha thAya che, thayo che, tenAthI adhikanI IcchA paNa nathI rAkhavI. viSayano rAga mAravA mATe A rIte tyAganI zarUAta karavI che. saMsAra choDavAnI zakti na hoya toya e zakti pedA 55 Page #59 -------------------------------------------------------------------------- ________________ karavA ahIMthI zarUAta karavI che. A rIte jIvavAthI IcchAo para kApa mukAze, viSayono rAga ghaTavA mAMDaze, vairAgya pedA thaze. AjanA divase ATaluM to nakkI karIne ja UThavuM che ke navI vastu na vAparavI. jenuM nAma na sAMbhaLyuM hoya tevI vastu bajAramAM game teTalI Ave, ApaNe nathI vAparavI. komyuTara, keyUTara vagere atyAra sudhI nathI vAparyA to have nathI vAparavAM, ATaluM banI zake ne ? sa0 dhArmika pustako mATe komyuTara vAparIe to ? AgamanuM AyuSya TakAvavA mATe A rIte vAparavuM paDe-e judI vAta che, ahIM to tamArA bhogavaTAnI vAta cAle che. bhavabhIru gItArthabhagavanto zAstranI rakSA mATe maryAdAmAM rahIne pravRtti kare to te anucita nathI. bAkI pote samartha hovA chatAM ziSyone bhaNAvavAne badale AkhI jiMdagI AnI pAchaLa kharacavI eya vyAjabI nathI. eka mArgano jJAtA sAdhu, e bolatuM-cAlatuM komyuTara che. sAdhubhagavate zuM karavuM e to pote zAstranA AdhAre nakkI karaze, tamAre zuM karavuM eno nirNaya yogya gurubhagavantanA mArgadarzanathI karajo. paraMtu eTaluM to nakkI ne ke ApaNA potAnA bhogavaTA mATe navI vastu na vasAvavI ? jyAM sudhI viSaya sAthe lagAva haze tyAM sudhI dharma karavA mATe yogya nahi banAya. viSayano saMparka na chUTe e bane paraMtu viSayano lagAva na chUTe to koI paNa jAtano dharma ArAdhI nahi zakAya. ane viSayano lagAva choDavAno upAya eka ja che ke viSayano binajarUrI saMparka TALavo. Page #60 -------------------------------------------------------------------------- ________________ viSayano binajarUrI saMparka cAlu rAkhIne viSayono vairAgya keLavavAnI vAta to eka jAtanI AtmavaMcanA che. sava sthUlabhadra mahArAjA viSayanA saMparkamAM kevI rIte rahyA hatA ? - jJAna ane cAritranA mAdhyamathI, jJAna ane AjJAnuM mAdhyama jenI pAse hoya tene viSayano saMparka naDe nahi, e vAta sAcI paraMtu viSayano saMparka TALavAnI vRtti vagara AjJAnuM ane jJAnanuM mAdhyama AvatuM nathI-e bhUlavAjevuM nathI. sthUlabhadra mahArAja vezyAne tyAM kevI rIte rahyA, e pUchavAnuM mana thayuM, paNa temaNe dIkSA kevI rIte lIdhI e pUchavAnuM mana na thayuM ? ApaNuM vacana ane ApaNI kAyA; ApaNA manano DhALa kaI dizAmAM che e samajAvavAnuM kAma kare che. tamArA manano DhALa viSayanA tyAga tarapha hota to tamane dIkSA kevI rIte lIdhI' e prazna UThata. tamAre viSayano saMparka karatAM rahIne vairAgI thavuM che mATe Avo prazna UThyo. sthUlabhadra mahArAjAe dIkSA kevI rIte lIdhI e jANo cho ? bAra-bAra varasa sudhI jenI sAthe prIti hatI tevI potAnI priyAne pUchavA paNa nathI gayA, ene samAcAra paNa nathI moklAvyA. tamArI ATalI taiyArI che ? e mahApuruSo to sattvazALI hatA, niSpApa jIvana jIvanArA hatA, emanuM nAma levA mATe paNa bhavobhavanI sAdhanA joIze. ApaNI ayogyatA upara mahorachApa mAravA mATe mahApuruSonuM AlaMbana nathI levAnuM, ApaNI ayogyatAne sudhAravA mATe A AlaMbano zAstramAM ApyAM paS Page #61 -------------------------------------------------------------------------- ________________ che. dRSTAnto to aneka che ane prasaMgo paNa aneka prakAranA banatA hoya che, tenA uparathI bodhapATha levA mATe haiyuM joIe. IlAcI putra kevI rIte bodha pAmyA, te yAda che ne ? dRzya kevuM joyuM ne vicAraNA kevI karI ? vastu eka ja hovA chatAM jovAnI rItamAM pharaka paDe to pariNAmamAM paNa pharaka paDe ne ? eka strInA maDadAne cora jue, kAmI jue, kUtaruM jue ne yogI jue : emAM keTalo pharaka paDe ? cora strInA dAgInA jue, kAmIpuruSa strInI suMdaratA jue, kUtaruM strInA zarIranI bhasyatAne jue, jyAre yogIjano to strInA mRta kalevarane joI tenI anityatAne citave. eka vAra dRSTi phare to game te prazya tAraka banyA vagara na rahe. IlAcIpu rUparUpanA aMbArasamI strIne na joI, manohara modaka na joyA, munibhagavantano puNyodaya paNa na joyo paraMtu A badhAnI vacce munivaranI nirIhatA joI. huM kanyAnI lAlace rAjAnA dhana mATe nAcuM chuM. A munivarane maLe che toya nathI letA ane mane maLatuM nathI chatAM meLavavAnI mahenata karyA karuM chuM, mArAmAM ane A munivaramAM keTaluM badhuM aMtara che ? A munivarano avatAra dhanyatAne pAtra che ane bhogamAM vilAsI evA mane dhikkAra che.' A vicAraNAe caDhI gayA to kevaLajJAna pAmI gayA. mahApuruSonA jIvanamAM tyAga jovAno hoya ke bhoga ? bhoga uparathI najara khasI ane tyAga upara najara sthira thaI to aMtarmuhUrtamAM vistAra thaI gayo. bhUtakALanA karmanA coge AvelA Avegane zamAvavAnI tAkAta mArgAnusArI vicAraNAmAM hoya che. mAtApitAnuM na mAnanAre paNa bhagavAnanI Page #62 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vAta potAnA AtmAne manAvI to AtmAne paramAtmA banAvI besI gayA. mahApuruSo jevuM jIvana jIvavA mATe to haiyuM pheravavuM paDaze, parantu mahApuruSone oLakhavA mATeya sauthI pahelAM draSTi pheravavI paDaze. mahApuruSonuM bhogamaya jaNAtuM jIvana paNa tyAganI bhAvanAthI nItaratuM hoya che, jyAre ApaNA tyAgamaya dekhAtA jIvanamAM paNa bhoganI vRtti DokiyuM karatI hoya che-ATaluM aMtara jo samajAI jAya to mahApuruSonA vAda levAnA badale temanI vAta samajIne ApaNA jIvanane sudhArI zakIe. saMsAra dAvAnaLajevo che e jainazAsananI pAyAnI vAta che. saMsAra dAvAnaLajevo che eTale saMsAranuM sukha dAvAnaLajevuM che ane saMsAranA sukhanI Asakti e dAvAnaLano dAha che. dAvAnaLamAM rahe ane dAha na lAge evuM bane ? dAMthI bacavA mATe dAvAnaLathI dUra rahevuM paDe che tema saMsAranA sukhanI AsaktithI bacavA mATe saMsAranA sukhathI dUra rahevuM ja paDaze. AthI ja bhagavAne saMsAranA sukhano tyAga karI sarvaviratipaNAno dharma karavAnuM pharamAvyuM che. saMsAranAM sukhonI vacce rahIne paNa sukhanI Asakti mArI zakAtI hota to bhagavAne saMsArano tyAga karI sAdhupaNuM levAno upadeza na Apyo hota. durjananA paricayamAM rahevAthI durjanatA vadhe che tema saMsAranAM sukhonI vacce rahevAthI sukhanI Asati vadhe che. A Asakti mAravAno eka ja upAya che ke sukhazIlatA choDIne kaNakArI sAdhanAmAM lAgI javuM. bhagavAne batAvelo sarvaviratipaNAthI mAMDIne mArgAnusAritA sudhIno eka paNa dharma Page #63 -------------------------------------------------------------------------- ________________ evo nahi hoya ke je sukha choDyA vagara ane duHkha veThyA vagara ArAdhI zakAya. sArA mANasonA saMsargamAM rahevAthI duSTatA nAza pAme che tema saMsAramAMthI tAranArI A yogamArganI kriyAonA paricayamAM rahevAthI saMsAranI Asati nAza pAme che. AthI ja ApaNe A yogamArganI kriyAomAM avarodha karanArA doSonuM varNana zarU karyuM che. ApaNe joI gayA ke khetI mATe pANInI jeTalI jarUra che teTalI yiAmAM dRDhatAnI jarUra che. khedanA kAraNe dRDhatA nAza pAme che. e dRDhatAnI rakSA mATe khedoSa TALavo jarUrI che. je kriyA zarU karI hoya te kriyAnI parisamApti sudhInI je sthiratA tene dRDhatA kahevAya che. saMsAranA lagabhaga dareka kAryamAM AvI daDhatA jovA maLe. sTezanethI sAmAna ghara sudhI pahoMcADo to vArApharathI hAtha badalatA rahIne paNa jAo ne ? chevaTe sAmAnanI begane paiDAM lagADIne paNa kheda TALo ne ? saMsAranI kriyAomAM thAka lAgavA chatAM pravRtti baMdha karavAnA badale kheda TALIne phaLa na maLe tyAM sudhI pravRtti karanArA ahIM dharmakriyAomAM khedanA kAraNe pravRtti TALIne besI jAya to phaLanI prApti kyAMthI thAya ? dharmakriyAonuM aMtima phaLa mokSa che, e phaLanI prApti na thAya tyAM sudhI, avAntara phaLanI prApti thavA chatAM kriyAnI parisamApti gaNAtI nathI. Ubharo AvavA pahelAM dUdhanI tapelI cUlA uparathI utArI devAmAM Ave to dUdha garama karavAnI kriyA pUrI thaI kahevAya ke adhUrI rahI kahevAya? kriyAno AraMbha karyA pachI e kriyAne Page #64 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pUrNatAnA Are pahoMcADavA mATe khedAdi doSo TALavA jarUrI che, nahi to AraMbhelI sAdhanA paNa apUrNa rahevAnI. mokSe javA mATenI sAdhanA karanArA paNa jo anuttarAdi devalokane pAme to temanI sAdhanA adhUrI rahI che- ema mAnavuM paDe ne ? sava sarvArthasidhavimAnamAM gayelA to pUrNatAnA Are pahoMcyA kahevAya ne ? ApaNI apekSAe pUrNatAnA Are pahocelA gaNAya, e barAbara. parantu temane potAne to sAta lavanI ArAdhanA adhUrI rahevAthI tetrIsa sAgaropama ane uparAnta pUrvakoDavarSa jeTalo kALa vadhyo - evuM lAge ne ? taLeTIe rahelA, zikharanI najIka pahocelAne pahoMcI gayA' tarIke jue, paraMtu zikhara pAse rahelA to bAkI che e ja jue ne ? ApaNI to e vAta che ke sAdhanAnI parAkASThAe pahoMcIne aTakavuM na paDe e mATe zarUAtathI ja avarodhone sthiratApUrvaka TALatA javuM che. sAdhanA game teTalI utkaTa hoya paNa AyuSya baMdhAI jAya to bAjI hAthamAMthI sarI paDe che. dRDhaprahArIne AyuSya baMdhAyuM na hatuM to cha mahinAmAM sAdhanA pUrI thaI gaI. AyuSya kyAre baMdhAvAnuM che e khabara nathI, tethI kAyama mATe vizuddha pariNAma sAcavI rAkhavA. vizuddhi TakAvatAM AvaDe to AyuSyanA baMdhathI bacI zakAya. AyuSya na baMdhAyuM hoya to mokSasAdhaka sAdhanA pUrNa karI zakAya. sava A bhavamAM to mokSa maLavAno nathI to vizuddhi zuM kAma lAgavAnI ? Page #65 -------------------------------------------------------------------------- ________________ A bhavamAM paNa mokSa maLe evo che, tamAre joIe che kharo ? zrI prazamaratisUtramAM kahyuM che ke nirjitamadamadanAnAM vAkkAyamanovikArarahitAnAm / vinivRttaparAzAnAM ihaiva mokSaH suvihitAnAm // 238 // ATha prakAranA jAtyAdi madane ane manasvarUpa kAmane jemaNe jItI lIdhA che, manavacanakAyAnA vikArothI jeo rahita che ane jeonI para evA pudgala tathA parAtmA saMbaMdhI AzAo zAMta thaI gaI che evA suvihita sAdhubhagavantone A saMsAramAM ja mokSanI prApti thAya che. sAdhubhagavantone vItarAgakalpa kahyA che ne ? zAstramAM kahyuM che ke bAra mahinAnA dIkSAparyAyamAM sAdhubhagavanto anuttaravAsInAM sukhone paNa oLaMgI jAya che, to e sukha kayuM haze ? mokSanA sukha jevuM ja e sukha hoya ne ? ahIM beThAM paNa vItarAgatAno anubhava thAya evo che, karavo che ? A bhavamAM mokSa bhale na maLavAno hoya, paNa mokSasukhano anubhava ahIM karAve evuM sAdhupaNuM maLe evuM che, to eTalI vizuddhi meLavyA vagara nathI rahevuM, eTaluM nakkI karavuM che ? mAtra sarvaviratinA pariNAmamAM ja nahi, samyagdarzananA pariNAmamAM paNa e sAmarthya che ke A bhavacakamAM kadI anubhavyo na hoya evA apUrva koTina AnaMdano anubhava karAve, e samyagdarzana pAmavA mATe paNa mahenata karavI che ? A bhavamAM jeTaluM maLI zake evuM che eTaluM to meLavyA vagara nathI ja rahevuM-Avo koI saMkalpa ryo che kharo ? A bhavanI sAdhanAthI mokSa nathI maLavAno, A to abhyAsadazAnuM Page #66 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sAdhupaNuM che, sAdhupaNuM pALavA mATe to bhavobhavanI sAdhanA joIze..' A pramANe bolIne potAnA doSono bacAva karavAnI vRtti sArI nathI. bhavano aMta karavA mATe AvelA, bhavobhavanI sAdhanAnI vAta karavA bese to tevAne bhavobhava rakhaDavA javuM paDavAnuM. enA karatAM A eka bhavanI sAdhanAmAM paNa mokSa ApavAnuM sAmarthya che-ema kahIne sAdhanA karavA mAMDe to, eka bhavanA AMtare paNa bhavano aMta lAvI zakAya. bhavano aMta lAvavo haze to bhavathI tAranArI yiAo pratye aruci janmAvanAra khedoSane oLakhIne ene vahelI take dUra karavo paDaze. "anukULatA nathI, samaya nathI, saMyogo nathI..' A badhAM to khedane chupAvavAnAM bahAnAM che. khedanI kabUlAta karIe to hIna pariNAmavALA lAgIe, mATe kabUla karavAnI hiMmata nathI thatI. doSo kADhavA mATeno ane guNo pragaTAvavA mATeno badho puruSArtha doSo chUpAvavAmAM ane guNo batAvavAmAM ja pUro thaI jAya che, to doSothI mukti kaI rIte maLe ? doSonI sAcI kabUlAta karIe to kaMIka mArga paNa nIkaLe. vartamAnamAM A khedoSanuM sAmrAjya eTaluM vyApaka banavA mAMDyuM che ke sAdhupaNAmAM paNa enI asara vartAvA mAMDI che. gRhasthapaNAnA saMskAro laIne sAdhupaNAmAM Ave, to AvI paristhiti sarjAyA vagara na rahe. dIkSA letAMnI sAthe apramattapaNe jIvavAnA badale, thAka lAge ane UMgha Ave eTale jhokAM khAvA mADe ! varasonI IcchA pUrI thayA pachI sAdhaka UghavA taiyAra thAya ke jAgato rahe ? "Aje ghaNA vakhatanI sAdhu thavAnI IcchA pUrI Page #67 -------------------------------------------------------------------------- ________________ thaI che, mATe Aje to sUvuM ja nathI...' Avo vicAra Ave kharo ? A to dIkSAnA utsava-mahotsava-meLAvaDA vagerenA ujAgarAno thAka dIkSAmAM utAre, to te prayANa kaI rIte karaze ? zAstrakAro kahe che ke khedadoSa pahelA guNaThANe pahelI dRSTimAM jAya che, jyAre Aje chaThThI-sAtamAnA dhaNI gaNAtAomAM A doSa vartAyA kare to mAnavuM na paDe ke viSama paristhiti sarjAI che je utsAhathI lIdhelI dIkSAno utsAha paNa ThaMDogAra thato hoya to te A khedanA kAraNe. khedanA kAraNe ISTa sthAne javAnI tAlAvelI nAza pAme che ane AgaLa vadhIne jyAMthI nIkaLyA hatA tyAM javAnI taiyArI zarU thAya che. AvI hAlatamAM mukAvA pahelAM khedadoSane vidAya ApavA tatpara thavAnI jarUra che. zakti ane ullAsane nakAmA banAvanAra A kheda che. sAdhupaNuM paNa jo khedoSanA kAraNe hArI javAtuM hoya to khedanA kAraNe ApaNuM zuM thaze-AvI ciMtA thAya to khedadoSane TALavAnuM saraLa banaze. saMsAranI asAratA ane mokSanI upAdeyatAnuM paribhAvana karIe to mokSasAdhaka kriyAo karavA mATe mana tatpara banyA vagara nahi rahe ane tethI khedadoSa paNa TaLavA mAMDaze. 2. uga : khedadoSa TaLI gayA pachI paNa uga nAmano doSa sAdhanAmAM avarodha kare che. uga eTale kriyA karavAno kaMTALo. kriyA karavAnA kAraNe zarIrane thAka na lAge chatAM kriyAmAM kaMTALo AvavAthI kyiA jematema karAya che. diyA kaSTasAdhya lAgavAnA kAraNe kriyA 64 Page #68 -------------------------------------------------------------------------- ________________ karavAmAM ALasa Ave, DyiA karavAno utsAha ja na jAge, karavA chatAM temAM AnaMda na Ave tene udvega kahevAya. medavALo to mArgamAM aTakI jAya che, kyiA karato ja nathI, jyAre ugavALo kriyA kare che kharo, paraMtu veTha utAravAnuM ja kAma kare che. sa0 uga hoya ane kriyA cAlu hoya e kevI rIte ? zeThanI nokarI karIe evI rIte. na karavAnI vRtti ghara karI gaI hoya ane saMyogo evA hoya ke karyA vagara cAle evuM na hoya, tyAre kriyAmAM uga Ave. sAdhanAmArgamAM kaSTa to paDavAnuM ja. e kaSTathI kAyara bane to kriyA karavAmAM AnaMda phakyAMthI Ave ? kriyAno AnaMda e judI vastu che ane kriyAsamAptino AnaMda e judI vastu che. Aje moTA bhAganA kriyA karanArAomAM kliAsamAptino AnaMda jevo dekhAya tevo kriyA karavAno AnaMda dekhAto nathI, te A ugadoSano ja prabhAva che. tamane kriyA karavAmAM AnaMda Ave ke kriyA pUrI thAya emAM AnaMda Ave ? tapa karavAmAM majA Ave ke tapa pUro thAya to majA Ave che pratikramaNa cAlu hoya tyAre majA Ave ke pUruM thAya tyAre majA Ave ? A uga kriyAmAM AnaMda AvavA deto nathI. udvegane dUra karavAmAM na Ave to e khedane kheMcI lAvavAnuM kAma kare che. pUrva pUrva doSo hoya tyAM uttaradoSo to hoya ja, jyAre uttaradoSo hoya tyAM pUrva doSo na paNa hoya. paraMtu uttaradoSo TALavA mATe prayatna karavAmAM ne Ave to pUrvanA doSo gayelA hovA chatAM pAchA AvIne avarodha karavAnuM kAma kare che. udga nA pariNAma vakhate kheda na Page #69 -------------------------------------------------------------------------- ________________ hovA chatAM, ugane dUra karavA mATe mahenata na karIe to kriyA cAlu hovA chatAM kriyAthI jaladI chUTavAno bhAva AvyA vagara nahi rahe. A kriyAthI kyAre chUTuM ?' A pariNAmanA kAraNe, AraMbhelA kAryamAM manavacanakAyAne sthira karavAnA badale e kArya paDatuM mUkavA mATenA upAyomAM ja manavacanakAyAnI pravRtti cAlu hovAthI praNidhAna nAza pAme che ane kheda AvIne Ubho rahe che. enA badale A saMsArathI kyAre chUTuM ?', 'karmathI kyAre chUTuM ?' A pariNAma keLavI laIe to kriyAnuM kaSTa kaSTarUpa nahi lAge. je dukhane gaNakAre nahi te doSothI bacI zake. duHkhane duHkha mAnIne veThe, dInatAthI veThe to uga na TaLe. pariSahonuM duHkha veThatI vakhate "A pariSaho mArA zarIrane ja pIDA karanArA che, mArA AtmaguNanA ghAtaka nathI UlaTA AvirbhAvaka che. evuM mAnIne veThavAnA kAraNe sAdhubhagavantone parisaha veThavAmAM majA Ave che. evI ja rIte kliAo karatI vakhate paNa je kaSTa paDe che tene duHkharUpa mAnIne veThavAnA badale ApaNA potAnA ja paramasukhanuM kAraNa che-ema mAnIne veThIe to kliAomAM AnaMdano pAra nahi rahe ane uga to kyAMya bhAgI jaze. enA badale duHkhamAM duHkhanI lAgaNI janmI, to uga ghara karI jaze. Atmahitane sAdhanArI kriyAo vecchApUrvaka karavI che, nAchUTake nahi. jene saMsAramAM rakhaDavuM che enA mATe koI baMdhana nathI ane jene saMsAramAM rahevuM nathI tene game tevuM baMdhana baMdhanarUpa lAgatuM nathI. jyAM sudhI sukhazIlatAno - rAga paDyo haze tyAM sudhI nAnuM paNa baMdhana kaSTakara lAgavAnuM. Page #70 -------------------------------------------------------------------------- ________________ karavuM paDyuM' Avo bhAva Ave tyAM uga che ema samajI levuM. "karavuM che? A pariNAma hoya to samajavuM ke uga nathI. ApaNI potAnI IcchAthI zarU karelI jyiAmAM uga pesI jato hoya to tevA vakhate veTha utAravAnA badale vahelAmAM vahelI take ugane kADhavAnA prayatnamAM lAgI javuM. uganA kAraNe nAchUTake karelI kriyAonuM phaLa to maLatuM nathI ane UlaTuM enAthI dharmanI sAmagrI paNa durlabha bane che te pAMcamI gAthAthI jaNAve che udvege vidveSAdviSTisamaM karaNamasya pApena / yogikulajanmabAdhakamalametattadvidAmiSTam // 5 // uga nAmano doSa hoya tyAre kiyA pratyenA vidveSanA kAraNe yoganI pravRtti veTha utAravA jevI thAya che. A rIte anAdarapUrvaka karelI kriyAthI baMdhAyelA pApanA yoge yogIonA kuLamAM thanArA janmano atyaMta bAdha thAya che. e pramANe yoganA jANakAro mAne che. rAjAnuM kAma karavAnI IcchA na hovA chatAM rAjAnI AjJAthI kAma karavuM paDe to te vakhate jema veTha utArAya che tema ahIM paNa mana vagara kriyAo karavAthI veTha Utare che. uganA kAraNe anuSThAna pratye dveSa jAge che, A rIte dveSapUrvaka anuSThAna karavAthI anuSThAnanI ghora AzAtanA karavAnuM pApa baMdhAya che ane tethI e anuSThAna karavAnI anukULatA je kuLamAM maLI zake evA yogIonA kuLamAM janma ja maLato nathI. tame dharmakriyAo ghaNAM varasothI karo cho ne ? temAM veTha ja utAro cho ke emAM AnaMda Ave che ? Page #71 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sa0 jevo joIe evo AnaMda nathI Avato. 'SiAmAM AnaMda Ave che' evuM bolAya ema nathI ane 'nathI Avato' ema kaho to sAruM lAge evuM nathI mATe madhyama mArga (javAba) zodhI kADhyo lAge che! haiyAnA bhAvone chupAvavAnA kAraNe sArA nahi thaI javAya. haiyAnA pariNAmone spaSTa rIte oLakhIne javAba Apo to yogya upAya jaDI Ave. kriyAmAM AnaMda nathI Avato tenuM kAraNa vicAryuM ? kriyAnI vidhi sAcave to AnaMda na Avato hoya toya AvyA vagara na rahe. paNa avidhithI ja kriyA karye rAkhe to kriyAmAM zuM majA Ave ? ane majA na Ave eTale veTha ja Utare ne ? pUjA karatI vakhate vastra, kesara, puSpa, dhUpa, akSata, phaLa, naivedya vagere kevuM vAparo ? jevuM maLe evuM ne ? sAmAyika-pratikramaNamAM kapaDAM kevAM hoya ? melAM, gaMdhAtAM, coLAyelAM ne ? lagnamAM jatI vakhate rUmAla paNa badalIne janArA pratikramaNamAM muhapattI to melIne melI ja vApare ne ? dravyamAM ja ATalI upekSA hoya to kSetrakALabhAvamAM pUchavAnuM ja zuM? dravyamAM bhalIvAra nahi, kSetranI darakAra nahi, kALanI sAcavaNI nahi ne bhAvanAM ThekANAM nahi. anuSThAna karavA chatAM avidhi kaI rIte karI zakAya ane vidhi kevI rIte TALI zakAya-enA upAyamAM ja jANe pravRtta hoya evuM lAge-e anuSThAna pratyenA dveSane ja sUcave che. sakyiA karavAnI cAlu hoya chatAM dveSa hoya-evuM kema bane ? Page #72 -------------------------------------------------------------------------- ________________ saMsAra pratye napharata na jAgI hoya, mokSe javAnuM mana na hoya, kSiA pratye ruci na hoya chatAM dharma kahevaDAvavuM hoya, dharmathI sukha meLavavuM hoya tyAre AvuM bane. sa0 DheSa hoya to moTuM ya na jue, ahIM to dharmasthAnamAM AvIne kriyAo kare che chatAM dezI kaI rIte kahevAya ? A ThaMDo dveSa che. moDhuM bagADavuM, gusso karavo, sAme na jovuM, vastu pachADavI...A badho pragaTa TreSa che. jyAre gusso kya vagara kAma bagADavuM A apragaTa cheSa che, abhyantara dveSa che. dekhItI rIte dveSa na lAge chatAM Sa hoya evuM bane ne ? sUryakAMtA rANIne kevo dveSa hato ? pradezI rAjAnA gaLe chUTA vALa mUkIne vaLagI, te dveSa kahevAya ? chatAM gaLe vaLagIne gaLe aMgUTho dabAvyo e apragaTa dveSa ja hato ne ? tema ahIM paNa kriyAnI arucinA kAraNe kriyA bilakula kare ja nahi te pragaTa dveSa ane kriyA karavA chatAM temAM veTha utAre, avidhi karyA kare e apragaTa dveSa che. zakti na hoya ne na karI zake e judI vAta che, bAkI zakti chatAM vidhine Thebe caDhAve to deza ja kahevAya ne ? avidhine IrAdApUrvaka seve tene kriyA pratye dveSa che-ema samajI levuM. zAstramAM kahyuM che ke zAstramAM jaNAvelI kriyAo, zAstranuM atikramaNa karIne kare arthAt zAstranI AjJA mujaba na kare, avidhi mujaba kare, te niyamA zAstrano dezI che-ema samajavuM. sa0 ghaNI vakhata, khabara na hovAthI avidhi kare-evuM ya bane ne ? Page #73 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ajJAnathI avidhi karatA hoya to Sa na hoya evuM bane, paraMtu jJAna ApyA pachI avidhi karatA hoya to Sa mAnavo paDe ne ? Aje dharmasthAnamAM AvanArane kharekhara vidhino khyAla na hoya evA keTalA ? ane vidhi jANavA chatAM avidhi karanArA keTalA ? Aje pUjA-pratimaNAdi kSiAo avidhie karanArAne vidhinuM jJAna nathI mATe A rIte kare che ke avidhivALI kriyAo paNa thoDuM ghaNuM phaLa Ape che-ema mAnIne calAve che ? ane jeone vidhinuM jJAna nathI evAo paNa saMsAranI badhI kriyAo vidhinuM jJAna meLavIne ja kare che ne ? ahIM paNa vidhinuM jJAna meLavI levuM joIe ne ? je kSiA pratye rAga hoya te kriyAnI vidhi jANavAnuM mana thAya ne ? ane jo vidhi jANavAnuM mana na thAya to kriyA pratye dveSa che ema mAnavuM paDe ne ? pahelAnA kALamAM to vidhinA jJAna vagara dharmasthAnamAM jatA nahi. zrI AryarakSitasUri mahArAja jyAre dRSTivAda bhaNavA mATe AcAryabhagavaMta pAse gayA tyAre upAzrayamAM pesavAno vidhi jANatA na hatA tethI koI jANakAranI rAha joIne UbhA rahyA. koI zrAvaka Avyo tyAre enI vidhi joIne e pramANe zIkhIne aMdara peThA. Aje to vidhinA jJAna vagaranA, jJAna meLavavAnI bhAvanA vagaranA; dharmasthAnamAM pesavA mAMDyA che. tethI dharma karanArAonI saMkhyA vadhavA chatAM jANe dharma rasAtaLa gayo hoya evuM lAge che. lagnamaMDapamAM chokarAne barAbara zikhAmaNa ApIne pachI laI jAya ane dharmasthAnamAM Ave tyAre sthaLa upara bhASaNa ApavA bese! lagnamaMDapamAM ke bhojanamaMDapamAM jaIne zuM karavAnuM ne Page #74 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zuM nahi karavAnuM e ghare samajAvo ke sthaLa upara ? ramatano abhyAsa ramatanA medAnamAM karavA besavAnuM ke pahelAM taiyArI karIne pachI medAnamAM javAnuM ? ane ahIM pratikamaNanI vidhi pratikramaNa karatAM karatAM batAvavAnI ? sa0 pratikramaNamAM kAusagga bolAya ? badhA ajJAnI bhegA thayA che mATe AvuM calAvavuM paDe che. gharAka sAme Ubho hoya to potAnA chokarAne mAlano bhAva puchAya ? - sa0 e to IzArAmAM pUchI laIe ! to ahIM paNa IzArAthI pUchI levAnuM. tyAM jema koI na jANe tema pUchatAM AvaDe che ne ? tema ahIM paNa koInuM pratikramaNa DahoLAya nahi e mATe gharethI ja vidhi zIkhIne pachI AvavAnuM ane kadAca bhUlI gayA ho to koI jANe nahi tema bAjuvALAne IzArAthI pUchI levAnuM. je kriyA karavAnI che tenuM mahattva samajAya, AvazyakatA jaNAya to tenA vidhinuM jJAna meLavI levAnuM mana thayA vagara na rahe. vidhino, svarUpano, phaLano jANakAra na hoya ane kArya karavA bese-evuM tamAre tyAM bane kharuM ? ajJAnIne tamArA koI kSetramAM adhikAra che kharo ? ahIM ajJAna calAvI levAnuM phAve che e paNa kriyA pratyenA dveSane ja sUcave che ne ? A rIte kriyA karIe ane veTha utArIe to, zAstrakAro kahe che ke bhavAntaramAM yogInA kuLamAM janma nahi maLe. tamAre tyAM paNa veTha utAre to kAma bagaDe che ne ? to ahIM UMcAmAM UMcI kriyA avidhithI kare, jematema kare to pariNAma sAruM kyAMthI Ave ? Page #75 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sava tAmalItApaseno tapa kevo kahevAya ? temanI avidhi to ajJAnamUlaka hatI, pramAda ke kadAgrahamUlaka nahi. temane mokSanA mArganuM jJAna na hatuM eTaluM ja. paraMtu pote jene mokSano upAya mAnatA hatA tenA sevanamAM veTha nathI utArI, tethI ja bhavAntaramAM jatAMnI sAthe samyagdarzana prApta thaI gayuM. kAraNa ke mokSe javAnI abhilASA hovAthI mokSanA pote mAnelA upAyanuM sevana apramattapaNe ullAsathI hatuM. mokSanuM ke mokSanA upAyanuM vAstavika jJAna na hatuM chatAM tapa karatAM veTha nathI utArI. azuddha kriyA paNa zubhabhAvathI karavAmAM Ave to mokSabAdhaka sAmagrIno bAdha kare che, jyAre zuddha kriyA azubhabhAvathI kare to mokSasAdhaka sAmagrIno-yogIkuLamAM janmano-bAdha kare che : A be vaccenuM aMtara samajAya che ? yoganI pravRtti ja yogamAM bAdhA pahoMcADee keTaluM vicitra che e samajI zakAya che. AvI vicitra paristhiti uganA kAraNe sarjAya che. A bhavamAM to janamatAMnI sAthe yogInuM kuLa ApaNane maLI gayuM che, bhavAntaramAM A sAmagrI durlabha bane evuM nathI karavuM. bhavAntaramAM janamatAMnI sAthe yoga zabda sAMbhaLavA maLe evI sAdhanA ahIM karI levI che. janamatAMnI sAthe UMcuM zrutajJAna kadAca na maLe paNa jAtismaraNajJAna to maLI zake ne ? zrI nAgaketune jAtismaraNajJAna thayuM hatuM, zrI vajasvAmI mahArAjAne paNa jAtismaraNa jJAna thayuM hatuM, te zenA yoge ? janamatAnI sAthe dharma, dakSA zabda sAMbhaLyo tenA yoge ne ? je kuLamAM janamatAMnI sAthe samyagdarzana, dIkSA, yoga vagere zabdo sAMbhaLavA maLe, dharmanA Page #76 -------------------------------------------------------------------------- ________________ suMdara AcAravicAra saMskAramAM maLe, dIkSA sulabha bane, mokSanI sAdhanA karavAnI anukULatA maLe evuM kuLa maLI gayA pachI have gumAvI nathI devuM. lokottara dharma pAmavA mATe ghaNA AtmAone phAMphAM mAravAM paDyAM che ! e apekSAe to zrI gautamasvAmI mahArAjA karatAM ya ApaNuM bhAgya caDhiyAtuM manAya ne ? temane jainakuLa nahotuM maLyuM. janamathI ja yajJayAga karanArA mithyAtvIkuLanA saMskAra maLyA hatA. emanI apekSAe ApaNuM kuLa kevuM ?! chatAM eka mahAna pApano udaya ke AvuM kuLa paNa gamatuM nathI. mithyAtvI kuLamAM janmelA, bhagavAnane sarvajJa mAnavA paNa taiyAra na hatA tevAo paNa aMte bhagavAnanuM mAnIne tarI gayA. jyAre ApaNe bhagavAnane bhagavAna tarIke pAmyA pachI paNa temanuM mAnavAnA badale ApaNI IcchA mujaba jIvIne saMsAramAM rakhaDavAnA dhaMdhA zarU karyA che-A kevI viSamatA che ? A to jANe rabArIne ratana maLyuM ! rabArIne maLeluM ratana kAgaDo uDADavA ja kAma lAge ne ? vyApArIne patharA maLe to ya vecIne be paisA upajAve. guNasAra zreSThI jyAre dAnabhUmimAMthI patharA laI gayA hatA tyAre vyApArIne vajana mATe kAma lAgaze to vecIne be paisA maLaze-evA AzayathI laI gayA hatA ne ? guNasArazreSThInuM kathAnaka to jANo cho ne ? sa0 paththaranAM ratno thayAM hatAM te ja ne ? mahApuruSonAM caritromAMthI paNa tamane AvuM badhuM ja yAda rahe ne ? e kathAnakamAM jema paththaranAM ratno thayAnI vAta Ave che tema eka ja vAranA supAtradAnathI nirmaLa samyatva pAmyAnI vAta (93 Page #77 -------------------------------------------------------------------------- ________________ paNa Ave che. chatAM e yAda na rAkhyuM ? guNasArazreSThI pUrve dhanADhya hatA ane pAchaLathI karmayoge daridrAvasthA AvI chatAM temaNe sugurunA yoge je supAtradAnano ane ekAntare upavAsano niyama lIdho hato tenA pAlanamAM jarA ya kacAza AvI na hatI; kAraNa ke temane mana guNa ja sArabhUta hatA, dhana sArabhUta na hatuM. eka vAra patnInA atiAgrahathI sasarAne tyAM javA bhAthuM laIne nIkaLyA. madhyAhe aTavImAM jhADa nIce bhAthuM vAparavA bese che tyAre zuM vicAre che ? te ghA je munilA vinA na muktiA ' teo dhanya che ke jeo munibhagavantane dAna ApyA vinA bhojana karatA nathI. tame roja jamavA beso tyAre ya Avo vicAra Ave kharo ? emane to upavAsanA pAraNe bhara aTavImAM prayANanA thAkathI zramita thayelA hovA chatAM Avo vicAra Ave che. AthI AvI paNa aTavImAM cAre dizAnuM avalokana karavA nIkaLyA. sArA gRhasthane supAtradAna vagara khAvuM bhAve nahi. zrI tIrthaMkarabhagavaMto jema parArthekavyasanI hoya che tema gRhastho dAnaikavyasanI hoya. guNasAra zreSThIne temanA bhAgyayoge mAsakSamaNanA pAraNe gAmamAM gocarI na maLavAnA kAraNe pAchA pharatA munibhagavaMtanAM darzana thayAM. temanA AnaMdanI sImA na hatI. atyaMta AdarapUrvaka munibhagavaMtane vinaMti karI. aTavImAM munibhagavaMtano bheTo, potAnI pAse sUjhato AhAra ane dAna ApIne nistaravAnI bhAvanA : A traNeno suMdara yoga thavAthI apUrva ullAsathI badho ja AhAra vahorAvI dIdho. munibhagavaMta paNa mArganA jJAtA hatA. dAtAnA bhAvollAsanI vRddhi Page #78 -------------------------------------------------------------------------- ________________ joIne temanA pariNAmanI dhArA aTakI na paDe te mATe badho AhAra vahorI lIdho. guNasAra zreSThI A rIte supAtradAna ApavAnA kAraNe romAMcita dehavALA thaIne ciMtave che ke 'Aje mane lokottara lAbhanI prApti thaI. Aje mAruM dravyabhAvadAridraya TaLI gayuM.' mithyAtva gayuM eTale bhAvadAridraya gayuM ane enA yoge dravyadAridraya dAridryarUpa na lAge mATe dravyadaridratA paNa gaI. tamane dAna ApyA pachI Avo bhAva jAgyo che ? AvI vicAraNA paNa Ave kharI ? jenA haiyAmAM dharma pariNAma pAmyo hoya tene AvI vicAraNA Ave. A rIte apUrva ullAsathI munibhagavaMtane paDilAbhIne suMdara pariNAmamAM ramatA guNasArazreSThIe tyAM bIjA upavAsanuM paccakkhANa karyuM ane sasarAne ghera gayA. nasIbajoge tyAMthI paNa eka ja rAtamAM khAlI hAthe pAchA pharyA. vaLatAM A munidAnanI bhUmi pAse AvyA tyAre potAnA suMdara pariNAma yAda AvyA, mana atyaMta prasanna thayuM, be ghaDI tyAM beThA. tyAMthI jatI vakhate te bhUmi paranA ghATIlA paththara bhegA karyA. 'vyApArIone vajana mATe kAma lAgaze to vecIne be paisA upajAvIza, nahi to munidAnanI smRti tarIke rAkhI mUkIza...' ema vicArIne paththaranuM poTaluM bAMdhIne, mAthe mUkIne ghara tarapha cAlavA mAMDyA. A rIte vyApArIne patharA ya kAma lAge... eTalA pUratI ApaNI vAta hatI. emanA paththaro pAchaLathI munidAnanA prabhAve ratno thaI gayAM-enI nA nathI. paraMtu zAstrakAroe e caritragraMthamAM noMdhyuM che ke e munidAnanA prabhAve temaNe samyaktvanI nirmaLatA evI sAdhI ke jenA yoge eka ja bhavanA AMtare temano 75 Page #79 -------------------------------------------------------------------------- ________________ mokSa nizcita thaI gayo. paththaranAM ratno thayAM evuM jANyA pachI paNa potAnA nirmaLa adhyavasAyanA kAraNe utpanna thayelA AnaMdane vyakta karatAM guNasAra zreSThI potAnI patnIne kahe che ke 'priye ! evo bhAva jo A bhavacakramAM bIjI vAra AvI jAya to huM A saMsAramAM nahi houM!' jene paththaranAM ratno thayAM, tenA haiyA upara tenI koI asara nathI; to ApaNuM citta tyAM-ratnomAM- ja Thare e kema cAle ? sArAM AlaMbanone paNa ApaNI duSTa vAsanAothI vAsita thaIne vikRta karIzuM to ApaNI pAse taravAnuM koI sAdhana nahi rahe. mahApuruSonAM caritro vAMcatAM-sAMbhaLatAM AvaDe to ApaNI arthakAmanI lAlasA upara kApa mukAyA vagara nahi rahe. arthakAma uparathI najara nahi khase to dharmAtmA kaI rIte banAze ? atyAra sudhI ghaNuM khAdhuM, ghaNuM pIdhuM, ghaNuM bhogavyuM. bhagavAnanA vacananI uparavaTa thaIne sukha mANyuM ne du:kha TALyuM, ghaNI bhUlo karI. have kaMIka pAmavuM hoya to sukha TALIne du:kha bhogavavA mATe taiyAra thaI jAo. sattva keLavI lo. mArga ApaNI pAse che, mArga batAvanArA gurubhagavanto ane zAstravacano mojUda che. e vacana upara atUTa vizvAsa keLavIne cAlavA mAMDavuM che. nahi-jevA du:khathI gabharAIne tuccha sukha khAtara ATalI suMdara sAmagrIne veDaphI nAkhIne durlabha nathI banAvavI. du:khano dveSa haLavo thAya to kriyAmArga uparano dveSa paNa dUra thaI jaze, pariNAme udvega sahelAIthI TALI zakAze ane bhavAntaramAM ya yogIkuLamAM janma, yogIjanono paricaya, yogamArganI prApti ane pAlana...vagere mokSasAdhaka sAmagrI sulabha banaze. 76 Page #80 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 3. kSepa - - atyAra sudhImAM ApaNe joI gayA ke khedanA kAraNe kriyAmAM thAka lAgavAthI sAdhaka, SiAne paDatI mUke che ane uganA kAraNe kaMTALo Avato hovAthI, kriyA cAlu hovA chatAM avidhipUrvaka kriyA pUrI karavAnI tAlAvelI jAge che. have kriyAmAM thAka paNa na lAge, kaMTALo paNa na Avato hoya paraMtu asthiratAnA kAraNe vacce vacce bIjA kAryomAM mana jAya tene kSepa kahevAya che. pUjA karatI vakhate caityavaMdanamAM citta jAya ane caityavaMdana karatI vakhate vAtomAM citta jAya, sAmAyika karatI vakhate gharanAM kAmomAM citta jAya ane pratikramaNa karatI vakhate bhAvanAmAM citta jAya...A badho kSepa doSano prabhAva che. zarU karela kAryanuM phaLa zepanA kAraNe vilaMbamAM mukAya che. citta bIje javAnA kAraNe cAlu kriyA apUrNa rahe ane tethI phaLamAM vilaMba paDe. avilaMbe zarU karelI pravRttinuM paNa phaLa kSepanA kAraNe vilaMbe maLe che. kSepadoSanuM phaLa dvArA varNana karatAM arthAt tenI anarthakAritA jaNAvavA mATe chaThThI gAthAmAM pharamAvyuM che ke kSepe'pi cAprabandhAdiSTaphalasamRddhaye na jAtvetat / nAsakRdutpATanataH zAlirapi phalAvahaH puMsaH // 6 // kSepanA kAraNe citta vacce vacce bIjA kAryamAM javAnA kAraNe cittano prabaMdha- cittanuM joDANa- kriyAmAM na hovAthI kriyAnuM sAtatya rahetuM nathI. phaLanI prApti mATe cittanI sthiratA-cittanI ekAgratA-e pradhAna aMga che. kSepanA kAraNe citta zithila-asthiramULiyAvALuM banavAthI DAmADoLa thAya che. citta ja sthira na hoya Page #81 -------------------------------------------------------------------------- ________________ to tenA kAraNe asthira banelI kriyA phaLanI prApti kevI rIte karAve ? vartamAnamAM dharmakriyAomAM A kSepadoSa ghaNo vyApaka banI gayelo jaNAya che, pachI te gRhasthapaNAnI kriyA hoya ke sAdhupaNAnI. sAMjanuM pratikramaNa zarU karyA pachI pANImAM cUno karyo che ke nahi-tyAM citta jAya; pratikramaNamAM thoyono ke stavanasajhAyano Adeza Apyo hoya ne pahelethI dhAryuM na hoya to sUtro bolAtAM hoya tyAre athavA kAussaggamAM badhuM yAda karI jAya. te vakhate citta kyAM rahe ? kAussaggamAM ke thoyamAM ? jAheramAM bhUla na paDe te mATe pahelethI badhuM dhArIne taiyAra rAkhavAnuM hoya. enA badale kAussagga bhAMgavAnI paNa jenI taiyArI hoya-evAo kSepadoSa kevI rIte TALI zake ? sa. citta svAbhAvika ja bIje jatuM hoya to zuM karavuM ? citta svAbhAvika jAya che ke javA do cho mATe jAya che ? citta svAbhAvika nathI jatuM; arucinA kAraNe, caMcaLatAnA karaNe citta bIje jAya che. je kAma karIe temAM citta tanmaya banAvIe to upayoga bIje nahi jAya. Injekzana letI vakhate mana bIje jAya che ? TI.vI. jotAM mana bIje jAya che ? rasoI karatAM mana bIje jAya che ? gADI calAvatAM mana bIje jAya che ? sonuMcAMdI-hIrA pArakhatAM mana bIje jAya che ? nahi ne ? ane kadAca jAya to ya tyAM pariNAma kevuM Ave ? jyAM rasa hoya che tyAM citta ThareluM hoya che, caMcaLa nathI hotuM. copaDApUjanamAM citta kevuM hoya ane aSTaprakArI pUjA karatI vakhate citta kevuM hoya ? copaDApUjana 78 Page #82 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vakhate bALakane tyAM paga mUkavA na de ane pUjA karavA mATe bALakane laIne Ave. evA vakhate tamAruM citta pUjAmAM rahe ke chokarAmAM jAya ? sa0 saMskAra pADavA mATe to laI javA paDe ne ? saMskAra ApavA mATe laI javAnA, paNa ApaNI kiyA bagADIne nahi. ApaNI pUjA thaI jAya pachI, chokarA mATe judo samaya phALavIne saMskAra pADavA laI javAnA. pahelAM saMskAra pote jhIlavAnA pachI chokarAne pADavAnA. tame pote ja avidhi karo to chokarAne paNa avidhinA saMskAra paDe ne ? tame caityavaMdana karatAM karatAM sAthiyo karo to chokaroya evuM ja zIkhe ne ? sarakAra mAtra kyiA karavAnA nathI ApavAnA, vidhi kevI rIte sacavAya ane AzAtanAthI kema bacAya enAya saMskAra ApavAnA. saMskAra ApavAnI utAvaLa nathI karavI, ATha varasa sudhI tenI yogyatA khIle tyAM sudhI rAha jovI. yogyatA na Ave tyAM sudhI yogyatA khIlavavA gharamAM badho ja abhyAsa karAvavAno ane zikhAmaNa ApIne taiyAra karavAnA, jethI AzAtanAthI bacAya ane vidhibahumAnapUrvaka kriyA karavAnA saMskAra paDe. sa0 karatAM karatAM AvaDe ne ? karatAM karatAM AvaDe ya kharuM ane bagaDe ya kharuM. kharo AdhAra Azaya upara che. jene karavuM hoya tene karatAM karatAM AvaDe, jene karavuM ja na hoya te to karatAM karatAM bagADe. karatAM karatAM vidhi ya AvaDe ane avidhi ya AvaDe. SiAno abhyAsa pADatAM pADatAM Page #83 -------------------------------------------------------------------------- ________________ avidhino abhyAsa na paDI jAya te mATe tamAre jAte ya sudharavuM paDaze ane thoDo samayano bhoga paNa Apavo paDaze. A badhI lokottara mArganI kliAo che, ApaNA AtmAno nistAra karanArI che. AvA AdarabahumAnapUrvaka tame pote kyiA karo to sAmAne paNa evA saMskAra paDe. tame asthiratAthI DyiA karo to chokarAne sthiratA kyAMthI Ave ? sa0 cittane kriyAmAM sthira kevI rIte karavuM ? kriyAnI upAdeyatAno ane tArakatAno vicAra karavo. kriyAnI vidhimAM ane arthamAM upayoga rAkhavo. bhagavAnanI AjJAnuM pAlana thAya che ema samajIne ekAgratAthI kArya karavuM. kalAka paMcAvana miniTano rAkhavo, pAMca miniTa kriyAnI taiyArI mATe-kriyAnA praNidhAna mATe ApI devI. upAzrayamAM jatAM pahelAM gharanA lokone pUchIne pachI javuM, koI kAma bAkI hoya to te patAvIne javuM. upAzrayamAM jinavANIzravaNAdi kriyA karatI vakhate paNa potAnA AtmA tarapha lakSya ApavuM, te vakhate kuTuMbanA kalyANanI ciMtA karavA na besavuM. vyAkhyAnanI kaI vAta kone lAgu paDe che-e vicAravAne badale potAne kaI vAta lAgu paDe che-e vicAryA karIe to cittamAM asthiratA AvavAnuM khAsa koI kAraNa nahi rahe. kriyA mATe jeTalI taiyArI karavI hoya te pahelAM ja karI levAnI, cAlu kSiAmAM kazuM karavA na besavuM. kriyAmAM ekAgratA evI keLavavAnI ke kriyAmAM game teTalo parasevo thAya toya kapaDuM ke hAtha halAvIne paMkho nAMkhavAnuM tema ja parasevo lUchavAnuM yAda na Ave. Page #84 -------------------------------------------------------------------------- ________________ apramattatA evI keLavavAnI ke kAussagnamAM ya bagAsuM na Ave. sava kAussagnamAM to AgAra ApyA che ne ? te to rogI vagerenA bacAva mATe ApyA che, bephikara mANasone chUTa ApavA mATe nathI ApyA. jamatI vakhate bagAsuM Ave che ? nahi ne ? tema ahIM paNa bagAsuM Ave ja nahi-e rIte zarIra ane mana keLavI levAnuM. kriyAmAM dravyathI ke bhAvathI : koI paNa jAtanI caMcaLatA joIe. zrI puNiyAzrAvakane sAmAyimAM citta na lAgyuM to anItinuM dravya gharamAM AvyAnI zaMkA paDI. chevaTe chANAM sUkavatAM pADozInuM chANuM AvI gayuM hazeema mAnIne kADhI nAMkhyuM tyAre sthiratA AvI. tamane asthiratA Ave tyAre AvI koI ciMtA thAya kharI ? puNiyAzrAvakane chANAmAM paNa anIti na pAlavI, tamane to hIrA-sonA-cAMdImAM paNa anIti naDe nahi ne ? AvAne sthiratA kyAMthI maLe ? kriyAmAMthI A kSepadoSa TALatAM AvaDe to praNidhAnapUrvakanI kriyA avilaMbe phaLane prApta karAvI Ape che. - have jo koI ema kahe ke "kSepadoSathI yukta kriyA karIe to thoDuMghaNuM to phaLa maLaze ne ?' AvI zaMkAnA nirAkaraNa mATe gAthAmAM zAli(DAMgara)nuM TAMta ApyuM che. DAMgaranAM bIja vAvyA pachI temAMthI nAnAM choDavAM Uge che. te choDavAM ukheDI bIjI jagyAe vAvIe tyAre DAMgara Uge che. paraMtu vAraMvAra jo e rIte ukheDIne vAvavAmAM Ave to DAMgara na pAke. te rIte ahIM paNa bAhyabhAvamAMthI citta khaseDIne ekavAra to kriyAmAM joDavuM paDe, Page #85 -------------------------------------------------------------------------- ________________ paraMtu vAraMvAra eka kriyAmAMthI bIje citta jAya to vivakSita phaLanI siddhi na maLe. siddhi sAtatyathI maLe che. be vAra gAthA bolI jAya ane pachI DAphoLiyAM mAre, pharI pAchI gAthA bole ane moDhe thaI gaI che ema mAnIne moDhe bolavA jAya to bhUla ja paDe. enA badale pacIsa-pacAsa vAra ekadhAruM gokhe to gAthA kaMThastha thaI jAya. je kAma dasa ghAthI thavAnuM hoya te dasa ghA kAlAntare mAravAmAM Ave to kAma na lAge. paNa eka sAthe dasa ghA mAre to tUTyA vagara na rahe. koI paNa kSetramAM sAtatya vagara phaLasiddhi thatI nathI. svAdhyAyamAM citta na lAgatuM hoya to phariyAda karavAnA badale kAme lAgavAnuM. beThAM beThAM gAthA na caDhe to UbhA thaI javAnuM, UbhAM UbhAM na AvaDe to vacce bhagavAna rAkhIne pradakSiNA daI, khamAsamaNa daIne gAthA bolatAM javAnuM. tenAthI cittanI ekAgratA paNa keLavAze, pramAda paNa UDI jaze ane bahumAnanA yoge jJAnAvaraNIyakarmanI nirjarA paNa thaze. bhagavAnanI AjJA mujaba dharma karavo haze to lepadoSa TALavo ja paDaze. jAta bacAvIne dharma karanArane dharmanuM phaLa na maLe. atyAra sudhI doSothI bhareluM jIvana AvyA chIe. Ama ne Ama kyAM sudhI calAvavuM che ? javAnA divaso najIka Ave che. AvuM bedarakArIbharyuM vartana sudhAryA vagara nahi cAle. bhUtakALanA tevA prakAranA karmanA yoge asthiratA AvI jAya-e bane. atyAra sudhI je kriyAomAM rasa keLavyo che, citta joDyuM che te kriyAomAMthI manane khaseDIne dharmakriyAmAM joDIe tyAre bhUtakALanA abhyAsanA yoge mana pharI pAchuM tyAM jAya-e Page #86 -------------------------------------------------------------------------- ________________ banavAjoga che. evA vakhate sAdhakanuM kartavya che ke prayatnavizeSa paNa manane pAchuM vALI sthira karavuM. saMsAranI kriyAomAM joDAyeluM citta saMsAra sAthe joDI rAkhaze, jyAre A tAraka kriyAomAM joDeluM citta mokSa sAthe joDI ApavAnuM kAma kare che. tamAre dharmakriyAo karIne paNa saMsAramAM ja rahevuM che ke mokSe javuM che ? jo mokSe javuM hoya to kSepadoSanI bilakula upekSA sevyA vagara tene dUra karavA mATe kAyama mATe tatpara rahevuM. 4. utthAna : jeo sAcA haiyAthI ArAdhanA karavA mATe taiyAra thayA che teo mATe ApaNe A yogamArganA avarodhaka ATha doSonI vAta zarU karI che. ArAdhanA karavA nIkaLelA paNa mAtra ArAdhanAno AbhAsa Ubho karavAnuM kAma karatA hoya to te A utthAnadoSano prabhAva che. gayelA doSo pAchA AvavA tene utthAna kahevAya che. kheda javAnA kAraNe thAka na lAge, udvega javAnA kAraNe kaMTALo na Ave ane kSepa javAnA kAraNe caMcaLatA paNa nAza pAme. A rIte phUrtithI, utsAhathI ane sthiratApUrvaka yogamArgamAM prayANa karanArane bhUtakALanA tevA prakAranAM vicitra karmonA udaye, gayelA doSo pAchA AvIne herAna kare che ane tethI sAdhanAno ullAsa paDI bhAMge che. jeno jeno tyAga karIne sAdhanAmArge prayANa AraMbhya hatuM te pharI pAchuM upAdeya lAgavAthI, tyAganA kAraNe je cittanI prasannatA AvI hatI te haNAI jAya che. rAgAdidoSonI AdhInatA TALavAnA kAraNe citta prazAntavAhI banyuM hatuM, jyAre utthAnanA kAraNe pharI Page #87 -------------------------------------------------------------------------- ________________ rAgAdinI AdhInatA thavAthI cittamAM aprazAntavAhitA Ave che. kSepa TALyA pachI ekAgratA Ave. citta sthira karIe eTale kaSTa paDavA mAMDe. kaSTa paDe eTale dabAvelA kaSAyo-lobha, mAna, mAyA vagere pAchA jAgavA mAMDe, tene AdhIna banIe eTale citta aprazAnta bane. vahetA pANI nirmaLa hoya che, temAM jo maLa-caro jAmI jAya to pANIno bharAva thAya ne pANI gaMdhAvA mAMDe. tema ahIM paNa viSayakaSAyanA pariNAmane AdhIna thavAthI te jAmI jAya ane tethI prazAntavAhitA aTakI paDe. vahetA pANImAM kacarAnuM dhovANa thAya che tema prazAntavAhitAmAM paNa anAdinA kusaMskAronuM ane kuvAsanAonuM dhovANa thAya che. AthI sAdhakanuM kartavya che ke prazAntavAhitAne aTakAvavI nahi. dukha pratye dveSa nahi ane sukha pratye rAga nahi ; pratikULatAnI ciMtA nahi ane anukULatAnI IcchA nahi tenuM nAma prazAntavAhitA. utthAnadoSa A prazAntavAhi cittano nAza kare che. anAdikALanI aprazAnta avasthA te utthAna nathI. eka vAra kaSAyo zAnta thayA pachI pAchA kaSAya UbhA thAya te utthAna. A vastune jaNAvavA mATe graMthakArazrIe madirAnA kAraNe bhAna vagaranA banelA cittavALAnI upamA ApI che. nigodanA jIvonuM caitanya to aspaSTa ja hoya che jyAre saMjJIpaMcendriya paryApta avasthAne pAmelAnuM caitanya spaSTatara hovA chatAM madirApAnanA kAraNe temanuM caitanya haNAya che, tethI bhAna vagarano thaIne pravRtti kare che, tenA jevo A utthAnadoSa che. pAMce IndriyonA viSayanI AsaktinA kAraNe sAna gumAve, bhAna 84 * Page #88 -------------------------------------------------------------------------- ________________ gumAve, akkala jAya, viryAntarAyano kSayopazama paNa kAma na lAge te utthAnadoSa. je doSone vidAya ApI hatI te doSo sAme DokiyuM karI-karIne tene AvakAravAnuM kAma kare to utthAnadoSa naDe ja ne ? sukha choDIne duHkha veThavA mATe sAdhanA zarU karyA pachI paNa duHkha akAruM lAgavA mAMDe ne saMsAranA sukhano lobha satAve eTale saMsAra choDIne AvelAne saMsAra yAda Ave, anukULatA mUkIne AvelAne anukULatA upAdeya lAgavA mAMDe, je viSayakaSAyano tyAga karyo tenuM AkarSaNa vadhavA lAge. enA kAraNe guruvacana game nahi, vinaya sacavAya nahi, viveka jaLavAya nahi : eTale samajavuM ke utthAnadoSa ghara karI gayo che. A utthAnadoSa; sAruM kArya karyAno pazcAttApa pedA karAvIne bhUtakALanI ane vartamAnanI sAdhanAne veravikhera karIne bhUMDA bhaviSyane sarjavAnuM kAma kare che, je vikAsa sAdhIne AgaLa nIkaLyA hoIe te vikAsane rUMdhI nAkhe che, nakAmo banAve che. sa, AnA nivAraNano upAya zuM ? gayelA doSo sAme najara paNa nathI karavI, te doSone AvavAnA nimittathI paNa dUra rahevuM, guNIjanonA sahavAsamAM rahevuM. roga gayA pachI Uthalo na mAre mATe pathya sevo cho ne ? DAyAbiTisa kAbUmAM AvyA pachI ya sAvadhAnI rAkho cho ne ? koIka vAra dhyAnabahAra rahevAthI thoDIka asara lAge to pachI ekadama sAvadha thaI jAo ne ? tema ahIM paNa doSo UbhA thaI rahyA che evuM lAge ke tarata sajAga thaI javAnuM. kacaro jAmyo hoya to vicAra karavA beso ke sAvaraNI laIne pharI vaLI ? roga thayo Page #89 -------------------------------------------------------------------------- ________________ hoya to vATAghATa karavA beso ke tAtkAlika cikitsA zarU karo ? nidAna na thayuM hoya ne vATAghATa karavI paDe-e juduM paNa nidAna thayA pachI vAra na karo ne ? tema ahIM doSa naDe che-evI khabara paDatAMnI sAthe vAto karavAnA badale kAme lAgavAnuM, duHkha veThavA mATe sajaja thavAnuM. eke ya karmanA udayane AdhIna na thaIe to utthAnadoSa sahelAIthI jItI zakAze. karma bahu bahu to IcchA karAvaze, pravRtti karavI ke na karavI te ApaNA hAthanI vAta che. karmano udaya kAyama mATe pravRtti karAvyA ja kare to kyAreya koI jIvano mokSa ja na thAya. karmano udaya jora kare tyAre bhagavAnanA vacananuM AlaMbana laIne tenuM kArya thavA na daIe to niSphaLa thayelo karmodaya utthAnane AvavA nahi de. duHkha TALIe to utthAna na TaLe, duHkha adhika veThIe to utthAna TaLe. meghakumAra muni duHkhathI akaLAyA to utthAnadoSa herAna karavA Avyo. paNa bhagavAnanI vANIthI pratibodha pAmI, AMkhane choDIne zarIranA koI paNa aMganI cikitsA karavI nahi ema nirNaya karI adhika du:khane veThavA taiyAra thayA to utthAnadoSane parAsta karI zakyA. duHkhane haDaselo mAre to kyA kSetramAM siddhi maLe che ? duHkha veThavAnA abhyAsa vagara kyAM cAle evuM che ? ramatagamatanA kSetramAM saMgItanA kSetramAM ? khIsAmAM hAtha nAMkhIne ramavAnA medAna upara UbhA rahe to cAle ? tabalacIne hAtha duHkhe to vagADavAnuM baMdha kare ? vAyolIna vagADanArA AMgaLImAM cIrA paDe toya sAdhana nathI caDhAvatA, lakavA paDI jAya evo ya kaMpa ApavAnuM nathI choDatA. Page #90 -------------------------------------------------------------------------- ________________ je kSetramAM jene AgaLa vadhavuM hoya, siddhinAM zikharo sara karavA hoya tene puruSArtha bevaDo karyA vagara nahi cAle. du:kha veThavAno abhyAsa na pADe tene kaSAyanI jarUra paDe ane kaSAyane AdhIna bane eTale kriyAmAM kaMTALo AvavAno ja. utthAnadoSa vakhate cittanI sthiratA jaLavAI hoya toya prasannatA nathI rahetI. prazAntavAhitA nAza pAme eTale mananI prasannatA kyAMthI rahe ? kaSAyane zAMta karavA mATe dharmasthAnamAM AvavAnuM hatuM enA badale ahIM AvIne paNa kaSAya UbhA kare to doSono Dhagalo ja thAya ne ? pachI te sAdhusAdhvI hoya ke zrAvaka-zrAvikA hoya; je sAvadha na rahe te, nimitta UbhA karIne ke nahi-jevA nimittamAM kaSAyane AdhIna bane to utthAnadoSa kevI rIte jItI zake ? sAdhusAdhvI koI vAra mAMDalImAM beThAM beThAM kriyA karatA hoya ane gurubhagavaMta temane UbhA kare to kaSAya Ave ne ? 'kema beThA cho ? kaMI kAraNa che ?' evuM pUche to mAna ApyuM ema lAge ane "kema UbhA thatA nathI ?' ema kahe to apamAna lAge ne ? evA vakhate gussAmAM mAMDalImAMthI UbhA thaIne jatA rahe to utthAnadoSa naDe ja ne ? evA vakhate ema vicAra kare ke 'gurubhagavaMtane kayo svArtha che ? e mAruM kharAba dekhADavA nathI kahetA. mane sAro banAvavA kahe che..' to gusso zAMta thaI jAya ne ? tamArA jevA paNa pratikramaNa karavA mATe roja je jagyAe besatA hoya e jagyAe koI bIjo AvIne bese to gusso Ave ne ? evA vakhate jhaghaDo karavA ya bese ane chevaTe upAzraya choDavA paNa taiyAra thAya ne ? zAka 87 Page #91 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vecavAvALI game teTalo jhaghaDo thAya toya mArkeTa choDIne na jAya, kema ? ene dhaMdho karavo che. tema tamAre dharma karavo hoya to sAdharmikanA be akSara paNa na khamI zako ? dharma karavo hoya to mAthuM ThekANe rAkhIne jIvavuM paDaze. vAtavAtamAM mAthuM jAya to, A doSo pAyamAla karI nAkhaze. mATe cetI jAo to sAruM. kaSAya bIjA upara karIe, paNa karma to ApaNane ja baMdhAya che. nAnA mAchalAne moTuM mAchaluM jaDe, chatAM te samudrane choDatuM nathI tema ahIM paNa 'apamAna sahana karIne paNa mAna kADhavA mATe ja Avyo chuM, nirjarA karavA ja Avyo chuM...' A rIte mana keLave to gRhasthapaNAmAMthI ja nirjarA karavAnI yogyatA pragaTe. sAdhusAdhvI bhagavaMto paNa zIkhI le ke-kaSAya Ubho thAya tyAre ApaNe besI javuM; UbhA thaIne bagalamAM ogho ghAlIne khulAso karavA na javuM, hAthamAM pustaka laIne gokhavA besavuM athavA mauna dhAraNa karI kAma karavuM-to Aje utthAnane pahoMcI vaLAya. amane AcAryabhagavate kahyuM hatuM ke gusso Ave to zrI uttarAdhyayanasUtranI dasa gAthA uccArapUrvaka bolavI. tamane zrI uttarAdhyayanasUtra na AvaDe to zrI dazavaikAlika sUtranI gAthA bolo toya cAle, eya na karyuM hoya to chevaTe zrI bharaphesaranI sajhAya AvaDe ne ? teno svAdhyAya karI javo. mahApuruSonAM caritramAM ja nahi, teozrInAM puNyanAmamAM paNa e tAkAta che ke ApaNA saMkSiNa pariNAmane zAMta kare. krodhAdi kSAyane kADhavA hoya to tenuM eka kArya thavA nathI devuM. eka vakhata paNa gusso Ave to kaDakamAM kaDaka sajA ApaNe jAte Page #92 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bhogavI levI che. mAtra krodha mATe ja nahi, mAna-mAyA-lobha mATe paNa A ja rIte karavuM. kSAyano udaya thayA pachI tenuM kArya na thavA daIe eTale utthAna cAlavA mAMDe. utthAnadoSa sarvaviratidharmamAMthI cheka nigoda sudhI pahoMcADavAnuM kAma kare che. caudapUrvI apramattapaNe caudapUrva bhaNyA pachI paNa kaSAyAdi pramAdane AdhIna banyA to nigodamAM gayA. eka vAra layopazamabhAva prApta karyA pachI tene TakAvavAnA badale vadhAravA mATe mahenata kare to kSAyikabhAva sudhI pahoMcAya. kaSAya maMda paDyA pachI paNa evA mAMdA pADavA mahenata karavI che ke jethI kyAMya ADA na Ave. kaSAya maMda che ema mAnIne tenI upekSA na karavI, game tyAre tIvra thaze ema mAnI sAvadha rahevuM. kaSAya, agni, roga ane devuM : A cArene maMda mAnIne tenI upekSA karanAro pAchaLathI pastAyA vagara na rahe. kAraNa ke upekSA ja A badhAne tIvra banAve che. agnine maMda mAnI upekSA karo to bhaDako thaIne bALe ne ? rogane maMda mAnI upekSA karo to vakarIne kAle UThIne prANanAza paNa kare ne ? ane devAne maMda mAnI upekSA karIe to bevaDAI jAya ne ? doSonI upekSA e vastutaH ApaNA hitanI upekSA che. kriyAnA A doSo TALavA mATe tamAre ane amAre sAvadha thavAnI jarUra che. kyiA na karavAnA kAraNe jema phaLa nathI maLatuM tema kriyA karavA chatAM utthAnanA yoge kriyAnuM phaLa nathI maLatuM-te sAtamI gAthAthI jaNAve che utthAne nirvedAt karaNamakaraNodayaM sadaivAsya / atyAga-tyAgocitametattu svasamaye'pi matam // 7 // Page #93 -------------------------------------------------------------------------- ________________ utthAna nAmano doSa hote chate nirveda(kaMTALo)nA kAraNe yoganI kriyA karAtI hovAthI, kriyA karavA chatAM na karavAnuM ja phaLa haMmezAM prApta thatuM hoya che. koI kAraNathI yoganI kriyAno ahIM tyAga na hovA chatAM te tyAgane ucita ja che-ema ApaNA AgamamAM paNa kahyuM che. Azaya e che ke utthAna nAmanA doSanA kAraNe citta aprazAnta hovAthI yoganI pravRttimAM mana svastha nathI rahetuM. AvI avasthAmAM AMtarika rIte pratijJAno bhaMga thayelo hoya che, jyAre bAhya rIte pratijJAbhaMga thAya to lokamAM niMdA thaze evA bhayathI ane e niMdA sahana thatI na hovAthI e chavo bAhya rIte kriyA cAlu rAkhe che. A rIte kriyAno tyAga na hovA chatAM aprasannatArUpa viSathI yukta hovAthI te kriyAno tyAga karavo e ja ucita che. game teTalI bhUkha lAgI hoya toya viSayukta anAja thoDuM ja khavAya ? A ja kAraNasara dIkSA grahaNa karyA pachI mULaguNa ane uttaraguNono nirvAha koI paNa rIte zakya na ja bane to vidhipUrvaka zrAvakano AcAra pALavAnuM tevA jIvo mATe pharamAvyuM che. saMsAra upara nirveda AvavAnA kAraNe anuSThAna karavA nIkaLelAne paNa saMsAra para nirveda AvavAnA badale anuSThAna upara ja nirveda AvI jAya e keTalI badhI vicitra dazA che ? UMcAmAM UMcuM anuSThAna nirvedapUrvaka karavuM-anAdarapUrvaka karavuM tenA karatAM nirveda na Ave evuM anuSThAna AdarapUrvaka karavuM sAruM. anAdara jevuM bhayaMkara eke pApa nathI. usUtrabhASaNajevuM eke pApa nathI-ema zAstramAM kahyuM che, paraMtu emAM ya sUra-zAstra pratyeno anAdara ja kAma kare Page #94 -------------------------------------------------------------------------- ________________ che. mATe AjJA ochI paLAze to nabhAvAze, paNa AjJAno anAdara to koI saMyogomAM na nabhAvAya. ahIM zAstrakAroe je tyAganI vAta karI che e sarvaviratidharmanA tyAganI vAta lAgatI hovA chatAM vastutaH sarvaviratidharma uparanA nirvedanA-anAdaranA tyAganI vAta che. sarvavirati pratyenA anAdarane TALavA sarvavirati dharmano tyAga karyo hovA chatAM pariNAme e sarvavirati pAmavAno ja upAya che. nirvedathI-anAdarapUrvaka sarvaviratidharma pALavAnA kAraNe cAritramohanIyakarma baMdhAvAthI sarvavirati durlabha bane che. jyAre cAritramohanIyakarmanA baMdhathI bacavA sarvaviratidharma pratyenA nirvedane TALavA mATe gatyantarAbhAve sarvaviratidharmano tyAga karI, sarvaviratidharma pratyenA bahumAnapUrvaka jeo dezaviratidharma svIkAre che teo bhaviSyamAM krame karIne sarvaviratidharma pAme che. sava nukasAna thAya to dhaMdho thoDo baMdha karI devAya ? nukasAna thAya to kamAvAnuM baMdha na karAya, paraMtu dhaMdho baMdha karIne nokarI karavI paDe, ne kALI majUrI ya karavI paDe. tyAM dhaMdho choDavAno IrAdo che ke nukasAna TALavAnI ane nokarI karIne ya paisA kamAvAnI bhAvanA che ? tema ahIM paNa dIkSA choDavAno IrAdo nathI, doSa TALavAnI ane pariNAma TakAvavAnI bhAvanA che. graMthakArazrIe ahIM bIjI paNa eka spaSTatA karatAM pharamAvyuM che ke sAdhupaNAnA AcAramAM zithilatA AvyA pachI paNa jeone sAdhuveSa pratye-sAdhupaNA pratye-atyaMta rAga che ane zuddha prarUpaNAguNathI jeo suMdara koTinI nirjarA sAdhavAnuM sAmarthya - - - Page #95 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dharAve che tema ja, saMvigna evA sAdhubhagavaMtanA pakSapAtane laIne sAdhuveSano tyAga karyA vagara saMvignapAkSikono mArga svIkAre che teo utthAnadoSanA bhAgI banatA nathI. AMkhanA jADA cazmAvALA DaoNkTara paNa AMkhanA spezyAlisTa hoya tema pote AcAramAM atyaMta zithila hovA chatAM zuddha prarUpaNA dvArA zuddha AcAramArgane batAvanArA A saMvignapAkSiko hoya che. jenA haiyAmAM saraLatA hoya, potAnA doSonI pIDA hoya, sAdhupaNA pratye tIvra rAga hoya tenA mATe A saMvijhapAkSikono mArga che. vartamAnamAM AvI haiyAnI saraLatA nAza pAmavA mAMDI ane vaktA AvavA mAMDI tethI saMvignapAkSikono mArga rahyo nathI. sAdhupaNAmAM utthAnadoSa AvyA pachI jeo tene TALavAno prayatna karatA nathI, prayatnavizeSe paNa na ja TaLe to jeo vidhipUrvaka dezavirati athavA saMvignapAkSikano mArga svIkAratA nathI teo nirvedapUrvaka sarvavirati pALavAnA kAraNe utthAnadoSanA bhoga banyA thakA chaThTha(sarvavirati), pAMcamuMdazavirati) ane cothuM(saMvignapAkSika) guNaThANuM gumAvIne zAsanabhraSTa thaI mithyAtva guNaThANe AvI dIrthasaMsAramAM bhaTakavA jatA rahe che. ATalI hada sudhI pahoMcavuM tenA karatAM thoDI sahanazIlatA keLavI laIe ane sukhano rAga ghaTADI daIe to utthAnane TALavAnuM kaparuM nathI. zAstrakAroe ApaNA hitanI ciMtA karavAmAM koI kamInA nathI rAkhI. sAdhana ochAM haze to cAlaze paNa pratibaMdha eka paNa na cAle. utthAnadoSa TALyA vagara sabhyatva pAmavAnI yogyatA paNa AvatI nathI. samyakatvanI yogyatA jyAM vikAsa pAmelI hoya Page #96 -------------------------------------------------------------------------- ________________ che evI cothI draSTimAM paNa A utthAnadoSa hoto nathI. vartamAnamAM pAMcamA-chaThThA guNaThANAno dhaNI gaNAto dharmavarga A utthAnadoSano bhAgI banato hoya to samyakatva pAmavuM keTaluM kaparuM che-e samajAyA vinA nahi rahe. samyakatva pAmavuM haze ane TakAvavuM haze to utthAnadoSa TALavo paDaze. te mATe sukha choDavuM paDaze, duHkha veThavuM paDaze, zarIranI mamatA mUkavI paDaze. zarIranA Arogya mATe AMTApherA mAravAnuM baMdha karavuM paDaze, AtmAnA AMTApherA TALavA mATe dRSTi badalavI paDaze, zarIrane sudhAravAne badale AtmAne sudhAravAnuM lakSya keLavavuM paDaze. vahelI savAre kasarata karavAnA badale vihitakriyA-sAmAyika-pratikramaNAdi karavA lAge to samajavuM ke zarIra parathI najara khasI. zarIra to Ameya nAzavaMta che tenA mATe A kriyAo paDatI nathI mUkavI. tema ja sAthe sAthe AtmAnA badale zarIrane sudhAravAnA lakSyathI paNa A kriyAo nathI karavI. Avazyaka-SiAono bhoga levAya e rIte eke anuSThAna na karavuM. bhagavAnanA zAsananI koI kriyA evI nathI ke je vihitakALe karavAmAM Ave chatAM ekabIjAno cheda kare, mAtra anukULatAno tyAga karI vIrya phoravavAnuM mana joIe. vIrya mAMgIne nathI maLatuM. maLelA vIryano upayoga karIe, sukhanA rAge tene chupAvIe nahi to vIrya enI meLe pragaTaze. samyakatvane prApta karavA mATe paNa vIrya phoravavuM paDaze ane maLelA samyakatvane TakAvavA mATe paNa vIrya phoravavuM paDaze. bhagavAnanA vacana para zraddhA keLavI sukhano rAga TALI AjJA mujaba kriyA karIe to samyakatva maLe ane samyakatva maLyA pachI Page #97 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sarvavirati pAmavA mATe vIrya phoravIe to samyatva Take ya kharuM ne paripUrNa paNa bane. eka vAranA samyagdarzanamAM anaMtA AtmAo mokSe jaI zake evuM hovA chatAM bhavacakramAM asaMkhyAtavAra samyagdarzana gumAvavuM paDe ane pAmavuM paDe te utthAnadoSanI AdhInatAno pratApa che. samyakatva pAmyA pachI vIrya pheravIne anaMtAnubaMdhIne pharakavA paNa nathI devA. bhale bhayopazamabhAvanuM samyakatva maLyuM hoya, toya tene javA nathI devuM. zAstramAM kahyuM che ke kSayopazamabhAvanuM samyakatva chAsaTha sAgaropama sudhI TakAvI zakAya che. keTalo moTo kALa che ? keTalI badhI taka ApI che ? ATalI taka maLyA pachI zA mATe gumAvIe ? A takano upayoga sarvavirati pAmIne mokSe javA mATe karI levo che. zrI zreNika mahArAjA ane zrI kumArapALa mahArAjA to eka ja vAranA sabhyatvathI coryAzIhajAra varasa ane uparanA so varasanA kALamAM to moze pahoMcI jaze. enI apekSAe chAsaTha sAgaropamano kALa keTalo moTo che ? asaMkhyAta varSano eka palyopama ane dasa koTAkoTi palyopamano eka sAgaropama ! ATalA kALamAM sarvavirati pAmavAno ane mokSe pahoMcI javAno puruSArtha to majethI thaI zake ne ? sa0 Apa ATaluM kaho cho toya amane duSkara duSkara kema lAge che ? mokSamAM javuM nathI mATe. saMsAramAM rahevuM che mATe. jene potAnuM sthAna choDIne anya sthAne javuM ja hoya te game teTalo vikaTa rasto ya pasAra kare che ne ? ane jene javuM ja na hoya te Page #98 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sIdhA raste ya na cAle. tethI ja jene mokSe javuM che ane saMsAramAM rahevuM ja nathI tenA mATe A avarodhonI ciMtA che. jenA kAraNe, samyakatva maLyA pachI paNa sarvavirati pAmI zakAtI na hoya ane maLeluM samyakatva paNa gumAvavAno vakhata Avato hoya e utthAnadoSane ApaNA jIvanamAMthI vahelAmAM vahelI take nAbUda karavo che. utthAnadoSavALI dIkSA paNa na nabhAvAya to utthAnadoSathI dUSita gRhasthapaNAnI kriyAo to kyAM laI jaze e vicArI jevuM. Aje nahi to kAle A doSane vidAya ApyA vagara lokottaramArgamAM praveza nahi ja maLe-e yAda rAkhavuM. 5. bhAnti : pAMcamo doSa bhrAnti nAmano che. bhAni eTale bhrama. jene bhrama thAya tene je vastu jevI hoya tevI na dekhAtAM judI dekhAya. bhrAnti, dRSTine malina kare che. zAstrakAra paramarSio mArgAnusAritAthI mAMDIne vItarAgatA sudhIno mArga batAvatA hoya tyAre e mArgane jovA mATe ApaNI pAse AMkha to hovI joIne ne ? bhagavAnanI vAta samajavA mATe dRSTi nirmaLa joIe ane bhagavAnanI vAta mAnIne mArge cAlavA mATe paga majabUta joIe. AMkha nirmaLa haze ne paga nabaLA haze to vilaMbe ISTa sthAne pahoMcAze paNa paga majabUta haze ne AMkha nirmaLa nahi hoya to ISTa sthAne nahi pahoMcAya. tethI mArge cAlavA pahelAM dRSTi cokhkhI karavA mATe prayatna karavo joIe. tamAre tyAM paNa zuM niyama che ? jenI dRSTi cokhkhI na hoya te vAhana haMkAravA bese kharo ? tema ahIM paNa Page #99 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dRSTi nirmaLa banAvyA vinA mArge cAlavAnI utAvaLa na karavI. dRSTino maLa dhovAI jAya ane dRSTi nirmaLa bane, tenuM ja nAma samyagdarzana. bhramanA kAraNe dRSTinI nirmaLatA AvatI nathI ane kadAca AvI hoya to cAlI jAya che, tethI bhAgnidoSa TaLyA pachI samyagdarzananI prApti thAya che. samakitInI dRSTi nirmaLa hovAthI teno bodha sthira hoya che, jyAre bhrAntinA kAraNe mArganuM aspaSTaviparIta darzana thAya che. je jevuM hoya tevuM mAnavuM tene sAcuM eTale ke pramAtmaka jJAna kahevAya ane je jevuM nathI tene tevuM mAnavuM tene bhramAtmaka(brAnisvarU5) jJAna kahevAya. je deva nathI tene deva mAnavA, je guru nathI tene guru mAnavA, je dharma nathI tene dharma mAnavo, je vidhi nathI arthAt avidhi che tene vidhi mAnavI, je pApabaMdhanuM kAraNa che tene puNyabaMdhanuM kAraNa mAnavuM, je saMsAranuM kAraNa che tene mokSanuM kAraNa mAnavuM, je tattva che tene atattva mAnavuM ane je atattva che tene tattva mAnavuM : tenuM nAma bhrama. kheda, udvega, zepa ane utthAna A cAra doSa TALyA pachI paNa lokottara zAsanamAM praveza na maLato hoya to te A bhrAntidoSanA kAraNe. bhrAntidoSanA mukhya be kAraNa che : eka ajJAna ane bIje kadAgraha. ajJAnajanita bhrAnti TALavI sahelI che, paNa kadAgrahanA kAraNe thayelA bhramane TALavAnuM kAma kyUruM che. koI paNa kArya potAnI IcchA mujaba karavAno Agraha e kadAgraha kahevAya che. svacchaMdatA e kadAgraha che. potAnI IcchAthI je maLe temAM majA Ave ne ? potAnI IcchA mujaba khIcaDI ke roTalo khAvA Page #100 -------------------------------------------------------------------------- ________________ maLe to ya sAro lAge ane pArakAnI IcchA mujaba miSTAnna khAvA maLe to ya duHkha thAya ne ? tevI rIte bhagavAne kaheluM anuSThAna paNa jo ApaNI IcchA mujaba karavA maLe to majA Ave, AjJA mujaba karavuM paDe to majA na Ave-A pratApa kadAgrahathI pedA thayelI bhrAntino che. vartamAnamAM dharma gaNAtA jIvanamAM je thoDoghaNo AnaMda vartAya che te ya lagabhaga svachaMdatAnA gharano che. IcchAno Agraha baMdhAya eTale bhagavAne jeno niSedha ryo hoya temAM paNa vikalpa zodhavAnI zarUAta thAya. baTATAM vAparavAnI nA pADI to tenA paryAyarUpe kAcA keLAM vAparavAnuM zarU karavuM ke kahevuM-e vyAjabI che ? jemAM ApaNane abhakSyane svAda Avato hoya te zAstramAM abhakSya tarIke na gamyuM hovA chatAM ApaNA mATe bhakSya rahetuM nathI-e jANo cho ne ? zrI kumArapALa mahArAjAne ghebaramAM mAMsano svAda Avyo to pU. zrI hemacaMdrasUrIzvarajI mahArAjAe temane ghebarano tyAga karavAnuM kahyuM ne ? zAstramAM bhakSyAbhaDhyanI vyavasthA batAvI che te ApaNA rAgane dUra karavA mATe batAvI che, svAdane puSTa karavA mATe nahi. je abhakSya hoya temAM svAda Avato hoya ke na Avato hoya, te vAparavAnuM ja nahi; je bhakSya hoya temAM paNa svAda puSTa thato hoya to teno tyAga karavo : e bhagavAnanI AjJA che. A to eka sAmAnya dRSTAnta jaNAvyuM. AvA to aneka jAtanA bhrama bhagavAnanA vacanamAM thatA jovA maLe che. bhagavAnanuM vacana samajavA na de ane mAnavA na de, te bhrAnti. Aje sAmAnya dharmI vargathI mAMDIne saMghAcArya sudhInI Page #101 -------------------------------------------------------------------------- ________________ kakSAe pahocelA kahevAtA paNa A bhrAntidoSamAM aTavAyA kare che. jenA mAthe samasta saMghane mokSamArge doravAnI javAbadArI che, tevA samartha jJAnI paNa unmArgane mArga tarIke batAvatA hoya to te kadAgrahajanita bhramanA kAraNe. - sa0 ATalA Uce sthAne birAjamAna paNa AvuM kare ? UMce sthAne birAjamAna AvuM na kare, UMcA sthAnane pacAvI pADanArA AvuM kare. UMce sthAne birAjamAna to te kahevAya ke je gurunI AjJAthI UMce sthAne beThA hoya tema ja tyAM besIne ya bhagavAnanI ane gurunI AjJAmAM rahetA hoya. AvAo pote ya tare ane bIjAne ya tAre. tamAre tyAM senApatipade birAjamAna koNa kahevAya ? je rAjAnA kahyAmAM rahe ane prajAnI rakSA kare te ne ? je prajAne herAna kare ane rAjAnI uparavaTa thAya te to sthAnane pacAvI paDelA kahevAya ne ? tema ahIM paNa jeo bhagavAnanI AjJAne bAjue mUkIne vizvAsu lokone unmArge laI javAnuM kAma kare che te badhA zAsananAM UMcA sthAnone pacAvI paDelA kahevAya. bhrAntidoSane AdhIna banelAne mArgadarzaka mAnavA, e ya eka prakArano bhrama che. bhrAntidoSanA bhoga banelAo Aje zAstranuM oThuM laIne pote mAnI lIdhelA mArge lokone calAvavA mATe saMgaThano karI rahyA che ne baMdhAraNo ghaDI rahyA che ane emanA jevAo emane pIThabaLa ApI rahyA che ! bhagavAnanA zAsananuM baMdhAraNa ghaDavAnI jarUra nathI, zAstrakAroe ghaDI ja ApyuM che, ApaNe mAtra ene vaLagI rahevAnI jarUra che. dharma ja IcchA mujaba Page #102 -------------------------------------------------------------------------- ________________ karavAno hota to gaNadharabhagavaMtoe koI zAstranI racanA ja karI na hota. AjJA mujaba dharma karavAno che, mATe ja to A zAstronI racanA che. bhagavAnanA vacana sAthe ApaNe baMdhAI jaIe eTale ApaNuM kAma pUruM thAya che, enA badale zAstranAM vidhAno vacce ApaNo Agraha rAkhyA karIe e bhrAnti nahi to bIjuM zuM che ? sava badhA potapotAnI apekSAe zAstrano artha kare, tene bhrAnti kahevAya ? bhagavAnanA zAsanamAM potAnI apekSAne sthAna nathI. potAnI apekSAne bAjue mUkIne zAstrakAronI apekSAne samajavAno prayatna kare ane e apekSAne svIkAravA taiyAra thAya to samajavuM ke bhrAni nathI. bhagavAnanI vAta samajavA mATe jeTalI apekSAo lagADavI hoya te lagADavAnI chUTa, paNa bhagavAnanI vAtane maraDI nAkhe evI eke ya apekSA na cAle. zAsanane goduM mArIne AgaLa cAle te apekSA kahevAya ? zAstramAM jeno spaSTa niSedha karyo hoya evI paNa pravRtti potAno varga jamAvavA mATe dezakALane AgaLa karIne kare ane kadAca koI zAstrIya rIte virodha kare to lokonA haiyAmAMthI potAnuM sthAna jatuM na rahe te mATe potAnI jAtane kharAba kahe ane micchAmi dukkaDam ApI pazcAttApano DahoLa kare tene pApabhIru ke gItArtha kahevAya ? rimAnDa para lIdhelo kedI guno kabUla kare to tene nikhAlasa kahevAya ? AvA "nikhAlaso" ane temane nikhAlasa mAnIne temano bacAva karanArA baMnne mArga cUkelA che. zAstramAM mArgadarzaka gItArthonI ghaNI javAbadArI batAvI che. je pote Page #103 -------------------------------------------------------------------------- ________________ AjJA pALe, bIjA pAse AjJA paLAve ane AjJA pALavAnA upAyo batAvI mArge calAve te gItArtha kahevAya. je pote doSothI dUra rahe ane bIjAne doSothI dUra rahevAno mArga batAve te gItArtha kahevAya. vAtavAtamAM apavAdanA nAme anukULatA mATe bAMdhachoDa karI Ape te gItArtha na kahevAya. doSono bacAva karavAnI ane doSone calAvI levAnI vRtti bhrAntidoSane jIvato rAkhe che. je potAnA doSono bacAva kare, doSone calAvI le tenuM samyagdarzana paNa cAlavA mAMDe che to sAdhutA to kyAMthI rahe ? lokone mArgastha banAvavAnI javAbadArI mAthe laI beThelo bhomiyo ja mArga bhUlI jAya to tenI pAchaLa bhaTaknArAnI zI dazA thAya ? sa0 jenA AdhAre dharma pAmyA hoIe, upAzraye AvatA thayA hoIe tevAne paNa choDI devAnA ? upakArIne kevI rIte choDAya ? je lAkaDIthI cAlatA hoIe e lAkaDI tUTI jAya to tenA AdhAre ja cAlavAnuM ke tene bAjue mUkIne bIjI lADI levAnI ? gurubhagavAna zAsananA kAraNe mahAna che. jenA kAraNe ApaNe bhagavAnanA zAsanane oLakhatA thayA te guru pote ja zAsanane vidAya Ape to ApaNe evA gurune ya vidAya ApavI paDe ne ? je mAtApitAe janma Apyo, lAlanapAlana karI moTA karyA, pagabhara banAvyA te mAtApitA kALadharma pAme to temanuM maDaduM gharamAM saMgharI rAkho ke smazAnabheguM karo ? mAtApitAnA upakArane yAda karI be AMsu pADo ane temaNe ApelA saMskArane jiMdagI sudhI vaLagI 100 Page #104 -------------------------------------------------------------------------- ________________ raho-e barAbara paNa maDaduM to na rAkho ne ? tema je gurubhagavaMte ApaNA upara upakAra karyo hoya te pote zAsanane vaphAdAra rahyA na hoya to temanA sAdhupaNAnuM maDaduM thayuM che ema samajIne ApaNe emanAthI AghA rahevuM ane bIjA mArgastha guru mAthe karI levAnA. sAcA sAdhuono Aje ya toTo nathI, sAcuM mAnanArAono toTo che. mokSamArga ApaNe dhArIe chIe eTalo sahelo nathI. eka to saMsAranA sukhanI Asakti ja eTalI satAvatI hoya ke sAdhanA karavAnuM mana na thAya ane mAMDa mAMDa mana thAya tyAre avarodho ADA Ave, evA vakhate khUba sAvadha rahIne kAma karavuM paDe. ApaNane mArge cAlavAnuM mana thAya ane AvA unmArgagAmI ApaNane bhaTakAI jAya to ApaNI zuM dazA thAya ? AvA nAmadhArIothI ApaNI jAtane bacAvI levA mATe ATalI vAta karI. bAkI ApaNe bIjAnA bhrAntidoSanI ciMtA nathI karavAnI, ApaNA bhrAntidoSanA kAraNe ApaNI sAdhanA aTakI na paDe-eno ja vicAra ApaNe karavAno che. bhrAntine dUra karavA mATe ajJAna ane kadAgraha baMnne TALavA paDaze. ajJAna TaLyA pachI paNa mithyAtva jora kare to kadAgraha Ave. 'mAruM ja sAruM A mithyAvAgrahane janmAve che. tenA badale sAcuM te mAruM A vRtti keLavIe to mithyAtva ogaLavA mADe. mithyAtva ogaLe eTale kadAgraha TaLe, kadAgraha TaLe eTale jJAnInuM pAtaMtrya Ave, jJAnInuM pAtaMtrya Ave eTale jJAnInA caraNe bhaNavA bese, bhaNavA bese eTale kRtanA pArane pAme, Page #105 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sAmarthyayogane pAme ane kSAvikabhAva pAme. mANatuSamunie "caDhatuM nathI to gokhavuM nathI' A kadAgraha mUkIne cauda varasa sudhI AyaMbila karIne " " ane " tuSa" e be pado gurubhagavaMtanI AjJAthI gokhyA to zrutajJAnanA badale kevaLajJAna pAmI gayA. haThAgrahane mUkyA vagara ajJAna nahi TaLe ane ajJAna TaLyA vagara koI guNa nahi maLe. zrI tIrthaMkaraparamAtmA ke gurubhagavaMto ApaNI upara jo koI upakAra karatA hoya to te A ja upakAra che ke teo ApaNA ajJAna ane kadAgrahathI janya bhramane dUra kare che. zrI vimalanAtha svAmI bhagavAnanA stavanamAM pU. yazovijayajI mahArAje jaNAvyuM che ke tattvaprItikara pANI pAyuM, vimalAloke AMjI che, locana guru paramAtra dIye tava, bhrama nAMkhe savi bhAMjI che.... eka vAra bhrAntidoSa TaLe eTale sAdhanAmArganI yogyatA pUrI thAya che. ajJAnajanya brAnti jaDatAnA gharanI hovAthI tenA kAraNe dharma durjeya bane che arthAt dharma sArI rIte samajI zakAto nathI ane kadAgrahajanya bhrAnti vakatAnA gharanI hovAthI, tenA kAraNe dharma durArAdhya bane che arthAt dharma sArI rIte pALI zakAto nathI. beya prakArano bhrAntidoSa TaLavAthI dharma samajavAnI ane ArAdhavAnI yogyatA prApta thAya che. kadAgraha TaLe eTale vakatA jAya ane RjutA Ave ane ajJAna TaLe eTale jaDatA jAya ane prAjJatA Ave. RjutA ane prAjJatAmAMthI paNa RjutA pahelI che. kAraNa ke je Rju hoya tene samajAvavAnuM saheluM che, tene sahelAIthI Page #106 -------------------------------------------------------------------------- ________________ prAjJa banAvI zakAya. jema jema kadAgraha TaLe ne RjutA Ave tema tema prAjJatA AvatI jAya ane jema jema prAjJa banato jAya tema tema potAno Agraha osarato jAya, potAnI IcchAo para kApa mukAya ane bIjAnuM mAnavAnI vRtti keLavAya. A rIte RjutA pragaTe ane ajJAna nAza pAme eTale jJAnano dhodha varasavA mAMDe ane ArAdhanAnuM pUra vahevA mAMDe. sa0 jaDatAvALAne sAcuM kevI rIte samajAvavuM ? lokone samajAvavA mATe dharma nathI, ApaNI jAtane samajAvavA mATe dharma che. ApaNe saraLa banIe to sAcuM samajI zakIe, bIjAne sAcuM samajAvavA mATe saraLa banAvavA nathI besavuM. saApaNe sAcuM jANatA hoIe to bIjAne na samajAvavuM ? sAmo yogya hoya to samajAvavuM ane ayogya hoya to samajAvavAmAM phAyado nathI. badhA sAdhubhagavaMtone paNa zAstramAM dezanAno adhikAra nathI Apyo to tame zA mATe upadeza ApavAnI utAvaLa karo cho ? sava je ApaNane game te bIjAne ApavAnuM mana thAya ne ? paiso game che, chatAM bIjAne ApavAnuM mana thAya che ? paiso gamavA chatAM ApavAnI utAvaLa nathI karatAM to upadeza ApavAnI utAvaLa zA mATe karo cho ? sa) sAmo khoTuM karato hoya to ? to tene amArA jevA pAse laI AvavAno. koI mAMdo paDe Page #107 -------------------------------------------------------------------------- ________________ to jAte sAravAra karavA beso ke DaoNkTara pAse laI jAo ? bIjAne sudhAravAnA prayatnamAM lagabhaga jiMdagI pUrI thavA AvI, have to jAta sAme juo ! eka vAra ApaNo bhrama TaLI jAya, mArganuM spaSTa darzana thaI jAya pachI paga upADavAnA. dalIlo karavAthI nistAra nahi thAya. sAcuM samajAvavAnI javAbadArI amArI, paNa sAcuM mAnavAnI javAbadArI tamArI che. jeTaluM pUchavuM hoya teTaluM pUchI lo, paNa sAcuM samajIne sAcuM mAnavuM hoya to pUchajo. jijJAsAbhAve pUchavAno vAMdho nathI paraMtu mAtra carcA mATe pUchoeno koI artha nathI. ahIM je bhrAntidoSanuM varNana karyuM che, te kriyA karatI vakhate te doSa kaI rIte naDe che-tene AzrayIne karyuM che. graMthakArazrI pharamAve che ke bhrAntau vibhramayogAnna hi saMskAraH kRtetarAdigataH / tadabhAve tatkaraNaM prakrAntavirodhyaniSTaphalam // 8 // bhrAnti(bhrama) doSa hoya tyAre cittano vibhrama thavAnA kAraNe 'A karyuM ke A na karyuM' vagere saMbaMdhI saMskAra nathI hotA. tethI tenA abhAvamAM yoganI pravRtti tenA virodhI evA aniSTaphaLane prApta karAve che. cittano vibhrama eTale mananI vikalatA. mana vikala . hoya tyAre 'meM A karyuM ke nahi ?' 'huM A bolyo ke nahi ?' AnA saMskAra nathI hotA. mananI vikalatAnA kAraNe saMskAra viparIta bane che ane viparIta saMskAranA kAraNe sAcA saMskArano nAza thAya che. AvA saMskAranA abhAvamAM je kriyA karavAmAM Ave te kriyAnA 104 Page #108 -------------------------------------------------------------------------- ________________ phaLane kyAMthI Ape ? upayogazUnya kriyAo ISTa phaLa ApavAnA badale aniSTa phaLane Ape che teno anubhava to tamane sArAmAM sAro che. roganI cikitsA karAvatI vakhate citta bhramita thAya to pariNAma kevuM Ave che davA lIdhI ke na lIdhI-evo bhrama thAya tyAre davA na lIdhI hoya ne lIdhI che ema mAnIne davA na lo to roga na jAya ane lIdhI hoya chatAM nathI lIdhI ema mAnIne lo to ADaasara thAya. rasoI karatI vakhate paNa evuM ja che ne ? dALamAM mIThuM nAkhyuM ke na nAkhyuM, cAmAM sAkara nAkhI ke na nAkhI teno bhrama thAya to rasoI bagaDe ke khAvAlAyaka rahe che je kyiA je phaLane meLavavA mATe zarU karI hoya te kriyA te phaLane to na Ape ane UlaTuM aniSTa phaLa Ape, te bhrAntidoSanA kAraNe. A to evI dazA thaI ke vinaya pravuLo rayAmA vAnaram (gayA hatA gaNapatinI mUrti banAvavA ane banAvI vAnaranI mUrti) gayA hatA mokSa meLavavA ane UbhI karI AvyA durgati. gayA hatA saMsAra TALavA ane TALI AvyA mokSane. jo ISTaphaLane pAmavAnI tAlAvelI hoya ane aniSTaphaLathI bacavuM hoya to A bhrAntidoSane dUra karyA vagara nahi cAle. sa0 sAva rahI jAya enA karatAM be vAra karIe to vAMdho nahi ne ? tamAre tyAM evuM cAle che kharuM? mIThuM sAva rahI jAya enA karatAM be vAra nAMkhIe to vAMdho nahi ne ? dhistha tharva kam (adhika karIe to adhika phaLa maLe.) A siddhAMta Page #109 -------------------------------------------------------------------------- ________________ tamArA vyavahAramAM lAgu paDe tyAre ahIM lagADavA Avajo. sAva rahI jAya e ya na cAle ane be vAra thAya e ya na cAle. khamIsa paheryA vagara bahAra na javAya ane be khamIsa ekI sAthe paherIne ya bahAra na javAya. tema sAva rahI jAya toya phaLa na maLe ane be vAra thAya to ya ISTaphaLa na maLe. ' sa0 bhrAntidoSa zenA kAraNe naDe ? - ISTa sthAne pahoMcavAnI tAlAvelI nathI enA kAraNe. kSepadoSamAM jema citta vacce vacce bIje jAya che tema ahIM citta bIje nathI jatuM paraMtu jema najaramAM doSa hoya to be caMdra dekhAya, pILiyo thAya tyAre dhoLuM paNa pILuM dekhAya, rUperI raMgamAM jema cAMdIno bhrama thAya tema anupayoganA kAraNe, AgaLa vadhIne upekSAnA kAraNe AvA prakArano bhrama thato hoya che. sava doSa naDe temAM karma paNa kAraNa kharuM ne ? | duHkha karmathI Ave ke karma vagara ? paisA jAya to karmanA udaye jAya ne ? apamAna thAya to karmanA udaye thAya ne ? duHkha azAtA vedanIyanA udayanA kAraNe Ave che chatAM DaoNkTara pAse doDo cho ne ? lAbhAntarAyano udaya thAya to paisA na maLe, maLelA paNa jatA rahe to ya aneka nusakhA ajamAvI, kALAdhoLAM karIne paNa paisA kamAvAnI mahenata karo ne ? apayazanAmakarmano udaya hoya tyAre ja koI apamAna kare che chatAM potAno bacAva karavAno, khulAso karIne paNa apayaza TALavAno prayatna karo cho ne ? mAtra ahIM ja karmano udya che-ema kahIne besI rahevuM che ? duHkhI, Page #110 -------------------------------------------------------------------------- ________________ daridra ke hIna avasthA ya karmanA kAraNe Ave ane bhrama vagere doSo paNa cAritramohanIya ke darzanamohanIyarmanA udayanA kAraNe Ave che, chatAM TALavAnuM zuM ? daridratA vagere TALavuM e ApaNA hAthanI vAta nathI jyAre bhramAdi doSo TALavA e ApaNA hAthanI vAta che. kAraNa ke saMsAranuM sukha karmanA yoge maLe che jyAre doSone TALavA mATe karmanA viyoganI jarUra che. karmano viyoga ApaNA puruSArthane AdhIna che. doSo Ave che karmanA kAraNe, paraMtu doSo naDe che mananA kAraNe. jene ISTa sthAne pahoMcavAnuM mana hoya tene koI doSa naDe nahi tethI doSone dUra karavA pahelAM Idane pAmavAnI tAlAvelI jAge evuM karavAnI jarUra che. 6. anyamud doSa : bhrAntidoSa javAnA kAraNe haiyAmAM saraLatA Ave che. saraLa baneluM haiyuM bhagavAnanA dareka vacanane dalIla karyA vagara svIkArI le che. bhagavAna saMsArane asAra kahe che ane saMyamane sArabhUta kahe che-e jANIne te sAdhupaNuM levA taiyAra thAya che. zAstramAM mokSamArgane jugAmIno mArga kahyo che. kAraNa ke saraLa jIvono saMsAra jaladIthI chUTI jAya che ane sAdhupaNAnI prApti thAya che. A rIte sAdhupaNuM svIkArIne sAdhanA karavA nIkaLelA paNa siddhine zenA kAraNe pAmI zakatA nathI te jaNAvavA mATe AgaLanA traNa doSo batAvyA che. AgaLanA doSo sAdhubhagavaMtane AzrayIne che eno artha e nathI ke zrAvakone e doSo naDatA nathI. jyAM pUrvanA doSo paDelA hoya tyAM uttaranA doSo to rahevAnA ja. AthI A doSonuM Page #111 -------------------------------------------------------------------------- ________________ varNana upekSApUrvaka sAMbhaLavAnI jarUra nathI. Aje nahi to kAle tamAre paNa sAdhu thavuM che ne ? to e sAdhupaNAnA pAlanamAM kyA kyA avarodho Ave che enuM paNa jJAna hovuM joIe ne ? sAdhupaNAmAM AvyA pachI paNa je doSonA kAraNe pAchA paDAtuM hoya te doSonA kAraNe ApaNuM zuM thaze-ATalo paNa vicAra AvI jAya to doSothI bacavA mATe sAvadhAnI keLavavAno pariNAma jAgyA vagara nahi rahe. je saMskAra ane je svabhAvanA kAraNe sAdhupaNAmAM A doSo herAna kare che e saMskArane bhUsavA mATe ane e svabhAvane sudhAravA mATenI zarUAta jo gRhasthapaNAmAM karavAmAM Ave to sAdhupaNAmAM AvyA pachI A avarodha ApaNane aTakAvI nahi zake. ema samajIne A doSonA varNana vakhate sAdhubhagavaMta sAme najara karavAne badale tamArI jAtane najara sAme rAkhazo to A varNana tamArA mATe paNa paramalAbhanuM kAraNa banyA vagara nahi rahe. jyAre je kriyAno AraMbha kya hoya tyAre te kiyAthI anya kriyAmAM je AnaMda hoya tene anyamudra nAmano doSa kahevAya che. sAdhubhagavaMtane te te kALe te te kyiA karavAnuM vidhAna zAstramAM che. je kALe je anuSThAna karavAnuM zarU karyuM hoya tenA karatAM bIjA anuSThAna upara atyaMta ruci hovAnA kAraNe cAlu kriyAmAM bhalIvAra Avato nathI, tene anyamud nAmano doSa kahevAya che. sUtra bhaNatI vakhate artha bhaNavAno rasa hoya, artha bhaNatI vakhate sUtra gokhavAmAM rasa hoya; enuM nAma anyamudra tamArI bhASAmAM kahIe to pArake bhANe lADavo moTo lAge : tenA jevo A anyamuddoSa che. tamArA Page #112 -------------------------------------------------------------------------- ________________ saMsAramAM paNa A anyamuddoSa pAlave evo nathI. bIjAnuM ghara svarga jevuM lAge ane potAnuM ghara naraka jevuM lAge enA kAraNe vyavahAramAM paNa loko duHkhI thAya che. potAnuM sAruM na lAge ane bIjAnuM sAruM lAge-enuM nAma anyamud. tevA vakhate potAnA gharane svarga jevuM mAne ane bIjAnI sAme najara ja na kare to sukhethI jIvI zakAya ne ? sAta prakAranA nayamAMthI jAsUtranayanI e mAnyatA che ke je vastu ApaNA kAmamAM Ave te ja vastu kahevAya. jIvano anAdino e svabhAva che ke tene paravastumAM ja AnaMda Ave, evA vakhate para uparathI najara khaseDI sva upara sthira kare to anyamAM AnaMda pAmavAno svabhAva TALI zakAya. je vakhate je kriyA karavAnI kahI hoya, te vakhate e ja kriyA ApaNA hitanuM kAraNa bane, tene badale anya kriyAmAM rAga karavAthI ApaNuM hita sadhAya nahi. svAdhyAya karatI vakhate caityavaMdanamAM citta hoya, vaiyAvacca karatI vakhate svAdhyAyamAM citta hoya, vAcanA sAMbhaLatI vakhate oLo bAMdhavAmAM citta hoya, ogho bAMdhatI vakhate ke paDilehaNa vakhate gAthA gokhavAmAM citta hoya, kriyA eka kare ane citta bIje lAgeluM hoya te anyamuddoSa. sa0 kSepadoSamAM paNa citta bIje jAya che ne ? to bannemAM pharaka zuM ? - kSepadoSamAM vacce vacce citta bIje jAya che ane te paNa cittanI caMcaLatAnA kAraNe jAya che. jyAre ahIM anyamuddoSamAM to vihita kriyA karatAM anya kriyAmAM atizaya rAga hovAthI citta Page #113 -------------------------------------------------------------------------- ________________ tyAM joDAyeluM hoya che. kSepadoSa vakhate citta caMcaLa hoya che, anyamuddoSa vakhate citta caMcaLa nathI hotuM, anyamAM Asakta hoya che. kSepadoSa pahele guNaThANe hovAthI te doSa vakhate dharmanA kAryamAMthI saMsAranA kAryamAM ya citta vacce vacce jatuM hoya che. jyAre anyamuddoSa mukhyatve chaThe-sAtame rahelAne naDe che tethI ahIM to sAdhupaNAnI eka kriyA karatI vakhate bIjI kriyAmAM mana parovAyeluM hoya che. kSepadoSa to nukasAnakArI che ja, paraMtu anyamuddoSa apekSAe vadhu nukasAnane karanAro che. pUrva pUrva doSonI hAjarImAM uttara doSo vidyamAna hovAthI Ama to pUrva pUrva doSo baLavAna gaNAya, paraMtu guNanI prAptine paNa akiMcitkara banAvavAnuM kAma uttara doSo karatAM hovAthI uttaradoSo apekSAe baLavAna che. UMce sthAne rahelAne nAnA paNa gunAnI moTI sajA lokanA kAyadAmAM paNa jaNAvI che ne ? tevI rIte anyamuddoSa paNa sAdhubhagavaMtane mahAna apAyane karanAra arthAta atyaMta nuksAnakArI bane che-A ja vastune jaNAvatAM 9 mI gAthAmAM jaNAvyuM che ke anyamudi tatra rAgAt tadanAdaratArthato mhaapaayaa| sarvAnarthanimittaM mudviSayAGgAravRSTyAbhA // 9 // AraMbhelA anuSThAna karatAM anya anuSThAnamAM je AnaMda Ave che tene anyamuddoSa kahevAya che. A anyamuddoSa hoya tyAre anya anuSThAna pratye atizaya rAga hovAnA kAraNe cAlu (AraMbhela) anuSThAna pratye anAdarabhAva janme che. A anAdarabhAva; paramArthathI mahAna apAya(nuksAna)nuM kAraNa bane che, Page #114 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sarva anarthonuM nimitta bane che ane je anuSThAnamAM AnaMda che te anuSThAna upara aMgArAnI vRSTi karavA jevuM kAma anyamuddoSanA kAraNe thAya che. je bIjathI phaLanI prApti thavAnI hoya te bIja upara aMgAro caMpAya to zuM hAlata thAya ? sAdhupaNAmAM A anyamuddoSa TALavAmAM na Ave to doSanI AdhInatAmAM jIvana pasAra thAya-evuM che. enA badale je samaye je kriyA karavAnI hoya temAM prIti keLavI le to doSarahita jIvana jIvI zakAya. sa0 sAdhupaNAnI badhI kriyA nirjarA karAve to jene jemAM ruci hoya te kare to zuM vAMdho Ave ? - jyAre je kSiA vihita hoya, tyAre ja te kyiA nirjarAnuM kAraNa bane. sArI paNa kriyA akAle ke asthAne kare to nirjarAnuM nahi, paNa virAdhanAnuM kAraNa ja bane. sAdhubhagavaMta gocarI vApare toya nirjarA ja kare ne ? to rAtre vApare emAM kAMI vAMdho kharo ? sa0 rAtre na vaparAya. kema ? sava bhagavAne nA pADI che. tema ahIM paNa je kALe je kriyA karavAnuM vidhAna hoya tenAthI anya kriyA, te kALe karavAnI bhagavAne nA pADI che. anya kriyA paNa bhagavAne kahelI hovA chatAM vartamAnamAM teno avasara na hovAthI te avihita banI jAya che. sAdhupaNAnI svAdhyAya, vinaya, vaiyAvacca, caityavaMdana, pratikramaNa, paDilehaNa vagere badhI ja kriyAo bhagavAne kahelI hovA chatAM dareka kriyA potapotAnA kALe Page #115 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ja vihita(karavAyogya) gaNAya. tamArA gharano nokara badhAM ja kAma tamArA kIdhe karato hoya chatAM dareka kAma potapotAnA kALe kare to barAbara kahevAya ne ? pANI bharavAnA samaye kacaro kADhavA bese ane kacaro kADhavAnA samaye kapaDAM dhovA bese-to te cAle ? nahi ne ? tema amAre tyAM paNa 'je je sAmAcArI' jaNAvyuM che. mAtra AcAra pALavA e sAmAcArI nahi; te te kALe te te AcAra pALavA tenuM nAma sAmAcArI. jo badhA ja AcAra game te kALe pALavA chatAM nirjarAnuM kAraNa banatA hota to jANe jAhe sAmAcArI' jaNAvyuM na hota, mAtra AcArane ja sAmAcArI kahI hota. kImatImAM kImatI alaMkAra paNa yogya sthAne goThavavAmAM Ave to te zobhAne vadhAre, nahi to viTaMbanAnuM kAraNa bane. tema UMcAmAM UMcuM anuSThAna paNa yogya kALe karavAmAM Ave to nirjarAnuM kAraNa bane anyathA karmabaMdha karAvavA dvArA mahAna apAyane lAvI Ape. lagnaprasaMge paheravAnAM vastro UMcAmAM UMcAM, paraMtu e smazAne paherIne jAya to cAle ? ane gharanAM kapaDAM paherIne dhaMdhe jAya te ya cAle ? baMnne kapaDAM kAmanAM, paNa potapotAnA avasare kAmanAM. tema bhagavAne kIdhelI kriyAo badhI ja sArAmAM sArI ane tAranArI hovA chatAM potapotAnA avasare ja te phaLadAyI bane. bhagavAne bhAkhelI kriyAo potapotAnA kALe samAna prAdhAnyavALI che. koI kriyA AdaraNIya ke koI anAdaraNIya nathI. koI vadhu AdaraNIya ke koI ochI AdaraNIya paNa nathI. Ama chatAM eka kriyA karatI vakhate bIjI upara vadhu Adara rAkhavo e vastuta: to 112 Page #116 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bhagavAnanA vacana pratyeno anAdara che. ane vacanano anAdara e moTAmAM moTuM pApa hovAthI sarva anarthanuM kAraNa che. bhagavAnanA vacananA anAdarathI mithyAtvano baMdha thAya che, durgatimAM javuM paDe che, duHkhe karIne jeno aMta lAvI zakAya evo saMsAra vadhe che. je anuSThAna sarvaviratimAMthI yathAkhyAtacAritrane lAvI Ape evuM hatuM te anuSThAna anyamuddoSanA kAraNe krame karI mithyAtvano baMdha karAvI sakhyatvathI paNa bhraSTa karavAnuM kAma kare che-e ochuM nuksAna che ? ghAtikarmano ghAta karavA mATe samartha paNa anuSThAna guNano ghAta karI Ape-e ja mahAna apAya che. avihita kALe vihita evI kyiA karavA chatAM je te anyamuddoSanA kAraNe vyartha jatI hoya, AgaLa vadhIne anarthakara banatI hoya to je kriyAo sAdhupaNAmAM sarva kALe niSiddha che tenuM to AcaraNa kevI rIte karAya ? Aje sAdhusAdhvIoe ATalo niyama levo che ke bhagavAna jenI nA pADe che, te nathI karavuM? pravRtti ochI-vadhatI thAya to vAMdho nahi paNa nivRttimAM apavAda nathI rAkhavo. bhagavAne svAdhyAya karavAnuM kahyuM che te na bane to ya vikathA nathI ja karavI-ATaluM nakkI karavuM che ? ATaluM nakkI thAya toya ghaNA doSothI bacI javAya. IcchA mujaba, phAve e samaye svAdhyAya paNa na karAya to IcchA mujaba vikathA to kyAre ya na ja karAya ne ? anukULatA maLe ke na maLe, pratikULatA veThavI paDe ke na veThavI paDe, bhagavAnanI AjJA haNAya-evuM eke ya kAma nathI karavuM. vartamAnamAM ApaNA sAdhupaNAnA doSone jhINavaTathI Page #117 -------------------------------------------------------------------------- ________________ tapAsavAmAM Ave to temAM anyamuddoSano moTo phALo che-ema lAgyA vagara nahi rahe. AjJAnI rucinA badale anuSThAnanI ruci keLavAya-eTale A dazA thAya. "mane AmAM majA Ave che, mATe huM A karuM.' A anuSThAnanI ruci che. karavAnuM IcchA mujaba ane pAchuM bhagavAnanI AjJA mAnI ema kahevAya ! enA badale IcchA thAya ke na thAya, ruci jAge ke na jAge, majA Ave ke na Ave, AjJA che to karI levuM che-AnuM nAma AjJAruci. AjJAmAM je sukha che, je kalyANa che te ApaNI IcchAmAM nathI. bhagavAnanI AjJA mujabanuM koI paNa anuSThAna evuM nathI ke je bIjAnI sAthe TakarAya. Ama chatAM eka karatI vakhate bIjAno lobha rAkhIe to baMnnenA phaLathI bhraSTa thavAya. sa0 Avo lobha guNaThANAnA abhAve jAge ? AmAM guNaThANAnI khAmI nathI, saMkalpabaLanI khAmI che. doSomAM upAdeyabuddhi na hoya tyAM sudhI guNaThANuM to TakI jAya, paraMtu AjJApAlanano saMkalpa kAco hovAthI Avo lobha jAge. A lobha jAgyA pachI te vacananA anAdara sudhI pahoMce tyAre guNaThANuM na rahe. enA badale saMkalpabaLa majabUta banAvatAM AvaDe to guNaThANuM na hoya toya khecI lavAya. eka vAra saMsAranI asAratAnuM bhAna thAya, bhagavAnanI tAraktA pratye bahumAna jAge to saMkalpabaLa evuM dRDha thAya ke badhA doSone pahoMcI vaLAya. marudevA mAtA hajAra varasa sudhI raDyA. paraMtu jevuM saMsAranuM svarUpa samajAyuM, potAnI bhUla samajAI, 'dhikkAra che mane !' A pariNAma jAgyo, Page #118 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vitarAgaparamAtmAnI tAraktA upara bahumAna jAgyuM to anyatvabhAvanA bhAvatAM bhAvatAM kevaLajJAna pAmI gayA. sava amane tAraka pratye bahumAna kema nathI jAgatuM ? taravuM nathI mATe. vaidya pratye bahumAna kone jAge ? roga kADhavo hoya tene ke bIjAne ? tamAre saMsAra kADhavo che ? jene taravAnI bhAvanA ja na hoya tene tAranArA maLe ke na maLe zuM pharaka paDe ? bahumAna siddhinA AzayamAMthI janme che. siddhino Azaya ja na hoya to sAdhana para bahumAna kyAMthI pragaTe che jene siddhino Azaya janme tene tAraka pratye evuM bahumAna jAge ke jethI te kyAreya AjJAnI uparavaTa na thAya. covIse kalAka AjJA mAnavAnuM nakkI karyA pachI paNa e AjJA haNAtI hoya to te anyamudradoSanA kAraNe. je kALe je kriyA karavAnI hoya te zarU kya pachI temAM ja otaprota banI javuM; te kriyA duHkhI thaIne nathI karavI, avidhie nathI karavI, upekSApUrvaka paNa nathI karavI, AzAnA bahumAnapUrvaka karavI che ane e kArya pUruM thayA vinA bIjuM hAthamAM paNa na levuM ane bIjAmAM mana paNa na joDavuM, to A anyamuddoSa sahelAIthI jItI zakAze. anyamuddoSa AjJA upara ghA karato hovAthI tene ApaNA jIvanamAMthI jaladIthI vidAya ApavI che. gurubhagavaMtanI AjJAthI koI kAma karavuM paDe, to temAM eke doSa nathI AvavAno, paraMtu ApaNI IcchAnA kAraNe anyatra AnaMda Ave-e avasthAmAMthI bahAra nIkaLyA vagara nahi cAle. anyamudradoSanA kAraNe sAdhubhagavaMtanAM anuSThAno paNa Page #119 -------------------------------------------------------------------------- ________________ mahAanarthane karanArA banatAM hoya to enA kAraNe gRhasthapaNAnA anuSThAnanuM zuM thAya-e jAte ja vicArI levuM. gRhasthapaNAnAM jinavANIzravaNa, trikALapUjA, ubhayataMka Avazyaka, vagere dareka anuSThAno paNa bhagavAne te te kALe vihita tarIke jaNAvyAM che. chatAM jinavANIzravaNa vakhate pUjAmAM rasa hoya athavA navakAravALI gaNavAmAM rasa hoya, caityavaMdanAdi bhAvapUjA karatI vakhate prakSAlAdi dravyapUjAmAM rasa hoya to anyamuddoSa naDavAno ja. pratikramaNa karavAnA samaye bhAvanA bhaNAvavA jAya to cAle ? sava pratimaNa e viratinI kriyA che tema bhAvanA bhaNAvavI eya bhaktino ja prakAra che ne ? viratithiI vadhe tevI koI vyakti che ? virati sAcI AvI jAya to bhAvanA bhaNAvavA jevI badhI bhakita temAM samAI jAya. sAdhu viratimAM che tethI ene pUjA-bhAvanA bhaNAvavAnI rahetI nathI, chatAM tenI prabhubhakti zrAvaka karatAM caDhiyAtI che. kAraNa ke bhagavAnanI AjJA pALe che. zrAvaka paNa sAmAyika-pauSadha jevI viratimAM hoya tyAre bhAvanA bhaNAvavA na bese. evI viratimAM na rahyo hoya tyAre bhaktino Azraya le. bhaktino mArga e ya viratino mArga che. bhakti bhavathI taravA mATe che. viratinA kAraNe bhavathI karAya che, tethI bhakti paNa virati mATe che. viratino bhoga levAya-evI bhakti na karAya, virati vahelI udayamAM Ave-evI bhakti karAya. bhagavAnanI bhakitamAM AnaMda Ave-emAM nA nathI paNa AjJA pALatI vakhate TADha caDhe-e kema cAle ? zAstramAM kahyuM Page #120 -------------------------------------------------------------------------- ________________ che ke bhagavAnanI trikALa pUjA karatAM paNa bhagavAnanI AjJAnuM pAlana mahAna che, to AjJAno bhoga levAya evI rIte eka paNa anuSThAna kevI rIte karAya ? sabhagavAnanI AjJAnuM pAlana ghaNuM agharuM che. tamane A badhuM agharuM kema lAge che ? artha mATe ane kAma mATe AkhI duniyAnI AjJA mAnanArAne dharma mATe ke mokSa mATe bhagavAnanI AjJA mAnavAnI agharI lAge ? tame to AjJA pALavA TevAyelA cho, mAtra pAtra badalavAnI jarUra che. lokottaramArgamAM ne laukikamArgamAM je koI bheda che te AzayabhedanA kAraNe che. bAkI jene je pAmavuM che tenI pratyenA avarodho ekasarakhA che, avarodho TALavAno upAya paNa sarakho che. tyAM saMsAranuM-arthakAmanuM sukha meLavavA mATe prayatna cAle che jyAre ahIM saMsAranuM sukha choDI sAdhupaNAno dharma ane AgaLa vadhIne mokSanuM sukha pAmavA mATeno prayatna cAle che, bAkI paddhati to ekasarakhI ja che. tyAM mAtApitAnI AjJA mAnavAnI-sevA karavAnI, ahIM gurunI AjJA mAnavAnI-sevA karavAnI. mAtApitAne choDIne gurane mAthe rAkhavA tenuM nAma sAdhupaNuM. mAtApitA upakArI nathI mATe choDavAnAM che evuM nathI. mAtApitA upakAraka hovA chatAM tAraka nathI banI zakatA mATe temane choDavAnAM che ane guru tAraka hovAthI temane svIkAravAnA che. mAtAnuM vAtsalya mUkIne sAdhu banelA, gurumAM tAratA jovAnA badale vAtsalya zodhyA kare to mAnavuM paDe ke temano saMsAratyAgano Page #121 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Azaya sacavAyo nathI. Aje guruno gurumAtA tarIke vyavahAra thaI rahyo che te vyAjabI nathI. gurune gurumAtA nahi gurubhagavaMta mAnavAnI jarUra che. guru bhagavAna che, mAtA to aSTapravacana mAtA che. aSTapravacanamAtAne mUkIne gurune mAtAtulya mAnavA che-eno artha e ja mAnavo paDe ke guru pAse vAtsalya joIe che, mArgapravartana nathI joItuM. zAstrakAroe gurune tIrthakaratulya jaNAvyA che, ApaNe emane mAtAtulya nathI mAnavA. mAtA kahevAthI tArakatAno bhAva nathI Avato, ApaNA doSo nabhAvavAnI bhAvanA jAge che. vAtsalyanI jarUra zenA mATe paDe ? doSo kADhavA mATe ke nabhAvavA mATe ? doSo kADhavA mATe to doSonA jJAnanI ane doSone dUra karavAnA upAyanA jJAnanI jarUra che. gurubhagavaMta ApaNI bhUlo batAve ane ene sudhAravAno upAya batAve te ja temanI tArakatA che. guru-ziSyano saMbaMdha saMsAranA saMbaMdho bhUlavA mATe che. saMsAranA saMbaMdho bhUlavA mATe sAdhubhagavaMtane veSanI sAthe nAma paNa badalI ApavAmAM Ave che, to ApaNe saMsAranA saMbaMdha yAda Ave evA zabdo guru sAthe zA mATe joDavA ? A ja zrI SoDazakaprakaraNamAM nAmasthApanane ja tAttvikadIkSA kahI che. muMDana kya pachI gayelA vALa pAchA Ave che jyAre gayeluM nAma pAchuM nathI AvatuM. tethI muMDanane dIkSA na kahetAM nAmasthApanane dIkSA kahI che. sAdhuno saMsAra sAtheno chello saMbaMdha paNa ahIM ja pUro thAya che. saMsAranuM koI paNa rIte smaraNa sAdhupaNAmAM na thAya te mATe jJAnIbhagavaMtoe pUratI kALajI rAkhI che. ApaNe e mArgane Page #122 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vaLagI na rahIe te ApaNuM kalyANa kyAMthI thAya ? sava sAdhune saMsArI nAmathI na bolAvAya ? saMsArano saMbaMdha jemaNe choDyo che temane saMsArano saMbaMdha yAda Ave evuM eke vartana ApaNe nathI karavuM. tamAre paNa saMsAra choDavo che ne ? to bIjAne saMsAra yAda Ave, evI pravRtti nathI karavI. sava sAdhubhagavaMta pote potAne e nAme oLakhAve to ? evA vakhate ApaNuM cAle to temane vinayapUrvaka samajAvIne vAravA mATe, temano saMsAra bhulAvavA mATe prayatna karavo, nahi to tevAothI ApaNe AghA rahevuM. paraMtu ApaNe pote bIjAne saMsAra yAda karAvavAmAM nimitta banI ApaNuM sAdhupaNuM durlabha nathI banAvavuM. ApaNe bIjAne saMsAra na bhulAvI zakIe to ya paricaya to evA ja sAdhuono karavo ke jeo saMsAra bhUlIne beThA hoya, eka saMsAra choDIne bIjo saMsAra Ubho na karatA hoya ane ApaNA paNa saMsArane bhulAvI detA hoya. saMsAra jyAM sudhI choDI na zakAya tyAM sudhI jyAM saMsAra bhUlI zakIe evAM sthAnomAM avAranavAra jaIe to ApaNo saMsArano rasa sukAyA vagara nahi rahe. 7. roga doSa : sAtamo roga nAmano doSa che. roga eTale aticAra. anyamudra doSa TaLI jAya eTale je kyiA kare che temAM ja rasa hoya che, tenAthI anya kriyAmAM prIti nathI hotI chatAM pramAda vagerenA kAraNe e kriyAmAM aticAra sevavAnuM bane che tene rogadoSa kahevAya che. mational Page #123 -------------------------------------------------------------------------- ________________ rogadoSa pIDA eTale aticArasvarUpa athavA bhaMga eTale ke anAcArasvarUpa che. A rogadoSa chaThThA guNaThANA sudhI hoya che. sAtamA apramattasaMyata guNaThANe roga doSa hoto nathI. A roga doSa TALIe eTale vartamAnanI sAdhanA pUrNa thAya che. kAraNa ke chello AsaMgadoSa to sAtamA guNaThANAnA aMte AThame jAya che ane vartamAnamAM chaThThA-sAtamA guNaThANAthI AgaLa jaI zakAtuM nathI. vartamAnamAM sAdhanAno A chello avarodha che. A bhavamAM mokSa maLI zake evuM nathI chatAM mokSane niphTa banAvavA mATeno prayAsa ahIM pUro karI levo che. sAtamuM guNaThANuM pAmyA vagara maravuM nathI eTalo nirNaya jo thaI jAya to A sAte doSo TALIne A ja bhavamAM siddhinI samIpa pahoMcI javAya. chaThe guNaThANe roga doSanI arthAt aticAranI saMbhAvanA hovAthI tyAM sAticAra cAritra manAya che ane sAtamA guNaThANe aticAra na hovAthI niraticAra cAritra manAya che. sasAticAra cAritra ane niraticAra cAritramAM keTalo pharaka paDe ? kANAMvALuM kapaDuM ane kANAM vagaranuM kapaDuM : e bemAM jeTalo pharaka paDe eTalo. phUTelA bhAjanamAM ane AkhA bhAratamAM jeTalo pharaka paDe eTalo. taDa paDeluM ke bhAMgI gayeluM pAtra jema pANI vagere bharavA kAma nathI lAgatuM tema sAticAra cAritra paNa phaLanI prApti mATe kAma nathI lAgatuM. sava aticAra eTale zuM ? Page #124 -------------------------------------------------------------------------- ________________ AcAranA pAlanamAM je kAMI smalanA thAya tene aticAra kahevAya. sAdhupaNAmAM jJAna, darzana, cAritra, tapa ane vIrya : A pAMca guNone nirmaLa banAvavA mATe pAMca AcAra batAvyA che. e pAMca AcAranuM pAlana na kare, kare to AjJA mujaba na kare, jematema kare to te te AcAramAM aticAra lAge che. bhagavAne je kIdhuM hoya te na karavuM ane na kIdhuM hoya te karavuM tenuM nAma aticAra. aticAranA kAraNe AcAra khaMDita thAya che jyAre anAcAranA kAraNe AcAra nAza pAme che. sAdhubhagavaMta svAdhyAyanA kALe na bhaNe ane akALe bhaNavA bese, divase bhagata sAthe vAtonA taDAkA mAre ne saMdhyA samaye aMdhAruM thAya tyAM sudhI pustaka laIne gokhyA kare to jJAnAcAranA pAlanamAM aticAra lAge. svAdhyAya karatI vakhate bIje AnaMda na hoya chatAM svAdhyAya jholAM khAtAM khAtAM kare, upekSApUrvaka kare, vinaya-bahumAnapUrvaka na kare, parasevAvALA hAtha pustakane lagADe, pustaka vagere jJAnanAM sAdhana nAbhithI uparanA bhAgamAM na rAkhe, jyAM-tyAM rakhaDatAM rAkhe, vyavasthita goThavIne na mUke, svAdhyAya vagerenAM sUtro jhapATAbaMdha aspaSTa rIte bole, potAnI AvaDatano garva kare, bIjA aNaAvaDatavALA ke ochI AvaDatavALAnI hAMsI-mazkarI kare. A badhA jJAnAcAranA aticAro che. koI koI vAra A rIte thAya to te aticAra, paraMtu vAraMvAra roja A pramANe cAlyA kare to e aticAro anAcArasvarUpa banatAM vAra na lAge. A ja rIte darzanAcAra vagerenA paNa aticAro batAvyA che. sAdhupaNAmAM sittera prakAranI caraNasittarI ane sittera Page #125 -------------------------------------------------------------------------- ________________ prakAranI karaNasittarI : e benA maLIne ekaso cALIsa guNo thAya. e guNonA pAlanamAM pramAdAdinA kAraNe je kAMI kacAza thAya te badhI aticArasvarUpa hovAthI sAdhubhagavaMtanA ekaso ne cALIsa aticAra jaNAvyA che. gRhasthanA samyaktvamULa bAra vratanA eka so covIsa aticAra thAya, jyAre sAdhubhagavaMtanA eka so cALIsa aticAra batAvyA che. kAraNa ke jeno dhaMdho moTo tene nukasAna vadhAre. jenAM UjaLAM vastro hoya tene mela vadhu lAge, jenAM vastro melAM ja hoya tene vadhAre mela lAge to ya dekhAya nahi. sAdhubhagavaMtanAM vrato moTAM che, guNo adhika che ane vizuddhi vadhAre che mATe temanA aticAra paNa vadhAre che. jema guNonI prApti thatI jAya tema javAbadArI vadhatI jAya che. evA vakhate kriyAo abhyAsathI AtmasAt na karI hoya, sAvadhAnI-upayoga-na rAkhyo hoya to aticAra lAgyA vagara na rahe. tAdAtmyabhAve-otaprota thaIne dila daIne kAma karyuM hoya to eke aticAra na lAge. anuSThAna karatI vakhate eka paNa aticAra na sevAya enI kALajI rAkhIe to rogadoSa TALI zakAya. aticAra TALavAnA badale aticAranI tapAsa ja na kare, keTalA aticAra sevyA eno khyAla ja na rAkhe to mahAroga lAgu paDyo che ema mAnavuM. anAjamAM kIDA paDavAnA kAraNe anAja nakAmuM thAya che tenA jevo A rogadoSa che. kheDUtane laNavAnA eka divasa pahelAM jo kIDA paDI jAya to tevA vakhate kheDUtanI zI hAlata thAya ? sa0 poka mUkIne raDe. (122 Page #126 -------------------------------------------------------------------------- ________________ evI rIte ahIM poka mUkIne kyAre raDyA ? pIDA ne bhaMga to rojanA cAlu che chatAM majethI jIvatA hoIe to mAnavuM paDe ne ke mahAroga lAgu paDyo che ? zAstrakAro ApaNane poka mUkIne raDavAno vakhata na Ave te mATe pahelethI cetave che, jyAre ApaNuM sarvasva lUMTAyA pachI paNa ApaNane asara na thatI hoya to tenuM kAraNa vicAravuM paDe ne ? e mATe rogadoSanI bhayaMkaratA samajI levI che. sAticAra cAritra paNa thoDuMghaNuM phaLa to Ape ne ? AvI zaMkAnA nirAkaraNamAM, A rogadoSanuM varNana karatAM dasamI gAthAmAM graMthakArazrIe je pharamAvyuM che te yAda rAkhI levuM. ruji nijajAtyucchedAt karaNamapi hi neSTasiddhaye niyamAt / asyetyananuSThAnaM tenaitadvandhyaphalameva // 10 // . roga nAmano cittadoSa hoya, tyAre anuSThAnasAmAnyano arthAt anuSThAnanI anuSThAnatva jAtino uccheda thavAthI, je anuSThAna karAya che tenAthI niyame karIne ISTa phaLanI siddhi thatI nathI. A rIte e anuSThAna, ananuSThAnasvarUpa arthAt anuSThAna na karavA jevuM thavAthI vadhyaphaLavALuM che eTale niSphaLa jAya che. gAthAmAM graMthakArazrIe niyame karIne' arthAt cokkasapaNe sAticAra anuSThAna niSphaLa jAya che ema jaNAvyuM che tenA uparathI samajI zakAya che ke niraticAra anuSThAna vinA phaLa maLe nahi ane sAticAra anuSThAnathI je maLe tene phaLa kahevAya nahi. aticAranA kAraNe anuSThAnanuM anuSThAnatva (anuSThAnapaNuM) rahetuM nathI. anuSThAnatva e anuSThAnanuM svarUpa che. jheranuM TIpuM samasta Page #127 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vastumAM vyApI jaIne vastune nakAmI banAve che tema aticAra anuSThAnanA svarUpane haNI nAkhe che. je vastunuM tattva(svarUpa) je nAza pAme e vastu kAma Ave kharI ? ghaDAnuM svarUpa zuM ? pANI bharavA kAma lAge te ja ne ? je ghaDAne taDa paDe e pANI bharavA kAma lAge kharo ? anAjanuM anAja paNuM tene ja kahevAya ne ke jenAthI peTa bharAya, je zakti ne puSTi Ape ? je anAjamAM kIDA paDe te khAvAlAyaka rahe? e anAja khAIe to zakti-puSTi maLe ke jherarUpe pariName ? te ja rIte ahIM paNa mokSasAdhaktA arthAt mokSane sAdhI ApavuM e anuSThAnanuM svarUpa che. je anuSThAnamAM aticAra lAge te anuSThAna mokSane sAdhI ApatuM na hoya to aticAranA kAraNe anuSThAnanuM svarUpa nAza pAmyuM tema mAnavuM paDe ne ? saDeluM anAja je jherarUpe pariName to saDelo dharma phaLa kaI rIte Ape ? sa0 saDelo dharma kaho cho tenA badale AjJA mujabano nathI ema kaho ne ? saDelo kaho to AkaruM lAge che. ApaNo dharma saDelo hoya teno vAMdho nathI, mahApuruSo tene saDelo kahe te AkaruM lAge che ! mahApuruSonA zabdo vedhaka hoya che, asarakAraka hoya che, mATe emanA zabdo bolatAM, sAMbhaLatAM ane samajatAM thaI javuM che. ApaNe ApaNA doSo TALI na zakIe-e bane paraMtu ApaNA doSonI bhayaMkaratA svIkAravA paNa haiyuM taiyAra na thAya-e kema cAle ? doSone TALavAnuM sarva keLavavA pahelAM doSone oLakhI levA paDaze ane te mATe haiyuM keLavavuM paDaze. Page #128 -------------------------------------------------------------------------- ________________ doSo to lAgyA ja kare che, ApaNe jAte zodhI zaktA na hoIe ane zAstrakAro vINI-vINIne ApaNA hAthamAM ApatA hoya tyAre AnAkAnI karavAnA badale kabUla karatAM zIkhI levuM che-ApaNI mahenata nakAmI na jAya enI jeTalI ciMtA ApaNane che enAthI kaMIkagaNI ciMtA A mahApuruSone che. sa) ApaNA anuSThAnanuM anuSThAnatva nAza pAmyuM che-enI khabara kevI rIte paDe ? mANasamAM mANasAI che ke nahi enI khabara paDe che ne ? kevI rIte ? mANasAInAM lakSaNo tapAso ne ? tema ahIM paNa lakSaNo tapAsavAnAM. je aticAra sevato hoya te batAvIe tyAre gusso Ave, moDhuM caDhI jAya, badhA AvuM ja kare che, huM ekalo karuM chuM ?' vagere bole to samajavuM ke anuSThAnanuM svarUpa haNAI gayuM che. aticAra sevatAMnI sAthe svarUpa haNAI jAya evuM nathI, aticAra sevyAno khyAla Ave ne tarata pAcho pharI jAya, bIjI vAra nahi karavAnI kALajI sAthe AlocanA laIne zuddha thAya to svarUpa TakI rahe. potAnI bhUla batAve tyAre zaramathI moTuM mUkI jAya, pagamAM paDIne bhUla kabUla kare ane sudharavA mahenata kare to svarUpa nAza na pAme. ATaluM to zakya bane ne ? anuSThAnanuM svarUpa nAza pAme eTale mAtra nAmanuM ja anuSThAna rahe. anAjamAM roga lAgyA pachI ghauM, caNA, bAjaro bolo kharA paNa kAmamAM nA Ave mATe kharIdo nahi ne ? ane kadAca kharIdyA pachI saDI jAya to ya pheMkI do ne ? tyAre anAja phekyuM kahevAya ke saDo kADhyo Page #129 -------------------------------------------------------------------------- ________________ kahevAya ? tAvavALAnI bAjumAM sUvuM nahi : ahIM mANasano tyAga karyo kahevAya ke rogano ? tevI rIte ahIM paNa aticAravALuM anuSThAna TALavAnI vAta che anuSThAnane TALavAnI vAta nathI. rogadoSane dUra karavAnI vAta che, sAdhupaNuM na levAnI vAta nathI. sasAdhupaNuM lIdhA pachI paNa nakAmuM javAnuM hoya to na laIe e sAruM ne ? paDAM paherIe to melAM thAya tenA karatAM vastra vagaranA rahevuM sAruM ne ? dhaMdho karIe to nukasAna thAya tenA karatAM bhIkha mAMgIne jIvavuM sAruM ne? paraNIe to kaMkAsa thAya tenA karatAM vAMDhA rahIe to sAruM ne ? tamAre tyAM AvA vicAra nathI AvatA ane ahIM ja AvA vicAra Ave che ? UjaLAM vastro paheryA hoya to DAgha lAgavAnI saMbhAvanA kharI ne ? tevA vakhate melAM vastro paherIne pharavAnuM ke DAgha na lAge enI kALajI rAkhavAnI ? kapaDAM melAM na thAya, coLAI na jAya e mATe jhabhbho UMco karIne besanArAne dharma melo na thAya te mATe aticAra kevI rIte TALavA e AvaDe ke zikhavADavuM paDe ? saMsAranA dareka kSetramAM doSonI saMbhAvanA TALIne AgaLa dhapanArA ahIM saMbhavita doSono bhaya rAkhI pANImAM besavAnI vAta kare e kevI vicitra dazA che ? kharekhara mokSe javuM che ke nahi-emAM ja zaMkA paDe evuM vartamAna jIvana che ne ? doSonI upekSA karIne nathI jIvavuM, paNa sAthe doSonA kAlpanika bhayathI besI paNa nathI rahevuM. zAvakAro doSo batAvatAMnI sAthe doSo na Ave ane AvelA doSo kADhI zakAya-evA upAya paNa Page #130 -------------------------------------------------------------------------- ________________ batAve che. tethI mAtra doSonA kAlpanika bhaye guNathI vaMcita nathI rahevuM : ATaluM Aje nakkI karavuM che ? anuSThAna thaI jAya ne aticAra lAgyA kare to kAma na thAya. thoDo pramAda khaMkherI nAkhIe, upayoga rAkhIe ane vIrya phoravIe to vizuddhi keLavIne niraticAratA lAvavAnuM kAma agharuM nathI. niraticArasAdhutA Ave pachI ja sAmarthyayogamAM javAya. niraticAra thaIne AThamA guNaThANe javuM hoya to chaThThAne vizuddha banAvavA mATe mahenata karavA mAMDavAnI. chaThTha guNaThANuM pramattasaMvatanuM che eno artha e nathI ke tyAM pramAdanA yoge aticAra lAgyA ja kare. chaThe guNaThANe aticAranI saMbhAvanA hovA chatAM TALavA hoya to TALI zakAya. abhavyanA AtmAo dravyathI sAdhupaNuM pALe chatAM aticAra eke na seve. haiyAmAM navamA saiveyakanA sukhanI tIvra abhilASA paDI hovAthI pahele guNaThANe ja hoya. paraMtu manathI bhagavAnanA vacanathI viparIta vicAre nahi, vacanathI viparIta bole nahi ane kAyAthI viparIta Acare nahi. Azaya viparIta hovAthI dravyasAdhutA kahI che bAkI dravyathI ya niraticAra cAritra pALe. jo pahelA guNaThANe saMsAranA sukhanI lAlace aticAra TALavAnuM sAmarthya maLatuM hoya to chaThe guNaThANe mokSanI abhilASAthI niraticAra cAritra pALavuM zuM kaThina che ? zrI tIrthaMkaranA AtmAo chasAtame hovA chatAM chaThe guNaThANe paNa teo eke aticAra nathI sevatA. aticArane TALIne dharma karavo che-Avo pariNAma jAgaze e divase dharma vizuddha banaze. jyAM sudhI dukha bhogavavAnA badale duHkha TALavAnI ja vRtti haze tyAM sudhI aticArane Page #131 -------------------------------------------------------------------------- ________________ TALavAnuM zakya nahi bane. zAstramAM jaNAvyuM che ke sAdhusAdhvI bhagavaMto pariSaha ane upasarga svarUpa vartamAnanA duHkhane sahana karI le paNa tene TALavA mATe aticAra na seve. kAraNa ke temane potAnA anuSThAnane akhaMDita rAkhavuM hoya che. zAstrakAro vartamAnanA duHkhane TALavA mATe paNa aticAra sevavAnI nA pADe che jyAre Aje ApaNe anAgata(bhaviSyanAM) duHkhone TALavA mATe ya aticAra sevatAM acakAtA nathI. vartamAnamAM duHkha sahana na thatuM hoya ne apavAda sevavo paDe to haju nabhAvAya paNa bhaviSyamAM duHkha Avaze to ?'-evA bhayathI vartamAnamAM aticAra sevavA mAMDe-e cAle ? paga du:khe che mATe UbhAM UbhAM pratikramaNa na karI zake to samajyA. evA vakhate ya duHkhane gaNakAryA vinA, du:khavA chatAM UbhAM UbhAM vAto kayAM nathI karatAM ?' ema vicArIne makkama thaIne UbhA thaIe to aticAra TALI zakAya. chatAM ya e na ja bane ane besI rahe to haju nabhAvIe. paraMtu 'paga duHkhaze" mATe UbhA na thAya to cAle ? navakArazInA badale porisinuM paccakhkhANa karatI vakhate zuM vicAro ? mAthuM caDhyuM che mATe porisi nathI karavI ke mAthuM caDhaze' mATe navakArazI ja karavI che ? vartamAna duHkhane, asahiSNutAnA kAraNe ke AgaLa vadhIne sahana na karavAnI vRttinA kAraNe TALavA mATe aticAra bhale sevatA hoIe paNa anAgata duHkhanI kalpanAthI vartamAnamAM aticAra nathI sevavA-eTalo niyama Aje sAdhusAdhvI karaze ? A to agharuM nathI ne ? eka vAra zubha pariNAma AvI gayA hoya to tene TakAvavA, vizuddha banAvavA mATe AgaLa vadhavAnI hiMmata rAkhavAnI. bhaviSyamAM je thavAnuM haze te thaze, duHkha AvavAnuM haze te Ame ya Page #132 -------------------------------------------------------------------------- ________________ AvyA vagara nahi rahe, enA bhayathI vartamAnanI sAdhanA cUkavI nathI. tame paNa zuM karo cho ? tAva Avaze mATe dhaMdhe na jAo ke tAva Avyo hoya to na jAo ! sa0 tAva Avyo hoya to ya jaIe, javuM ja paDe. jo tyAM vartamAna du:khane gaNakAryA vagara aticAra TALIne AcAra barAbara pALI zakAtA hoya to ahIM kAMI vAMdho na Ave ne ? sa0 sAdhusAdhvI navakArazI kare to ya AcAra ja gaNAya ne ? asahiSNutAnA kAraNe (bhUkha sahana na thatI hoya to) kare to AcAra. bAkI chatI zaktie navakArazI kare to aticAra ja nahi anAcArakoTimAM jAya ane emAM ya AMcako na lAge, upAdeyabuddhi Ave to guNaThANuM ya jAya. utsarganA sthAne apavAda seve to adharma, apavAdanA sthAne apavAda seve to adharma nahi. apavAdanA sthAne utsarga seve toya adharma thAya. utsarga ane apavAdano jJAtA sAdhu potAnI maryAdAnuM pAlana kare, ullaMghana na kare to aticArathI bacI zake. duHkha veThyA vagara to nAnAmAM nAno dharma paNa karI zakAya evo nathI. eka navakArazInuM paccakkhANa paNa jo aticAra lagADyA vagara karavuM hoya to sUryodaya pahelAM UThavuM paDe. sUryodaya pachI navakArazInuM paccakhkhANa laIe to aticAra lAge. tame ho ke ame hoIe aticAra TALIne ArAdhanA karavAnuM kAma ApaNe dhArIe eTaluM saheluM to nathI, paraMtu jo koI ema kahetuM hoya ke AjanA kALamAM niraticAracAritra pALavAnuM azakya che-to e khoTuM che : eTaluM mAtra ApaNe samajI levuM che. 129 Page #133 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ApaNI dRSTi pheravIe ane vRtti badalIe to Aje paNa A zakya banAvI zakAya evuM che. bAkI ApaNe vartamAnamAM je rIte jIvI rahyA chIe e jIvanapaddhati jotAM aticAro TALIne dharma karavAnuM kAma kaparuM che, ema lAgyA vagara nahi rahe. A roga doSanuM varNana sAMbhaLI aticAranI dUSaktA ane niraticAracAritranI tAraktA sAdhusAdhvI samajI le to temane ApaNe kyAM UbhA chIe ne ApaNe kyAM sudhI pahoMcavAnuM che e be vaccenuM aMtara jaNAyA vagara nahi rahe. doSapUrNatAne laIne aticAra ke anAcArabharyuM jIvana TALI na zakIe to ya; ApaNA doSone saMpUrNapaNe oLakhI laIne, svIkArI laIe to ApaNe loko karatAM mahAna chIe, bahu sAruM sAdhupaNuM pALIe chIe, ukTa ArAdhanA karIe chIe..." AvA badhA ghAtaka pariNAmothI cokkasa bacI zakIzuM. sAdhusAdhvIne jema anAgata du:khanA bhaye aticAra sevavAnI nA pADavI che tema tamane paNa eka niyama Apavo che ke Aje A roga doSanuM varNana sAMbhaLI ApaNe anAgata(bhaviSyanA) sukhanI lAlace pApa nathI karavuM. ATaluM to banaze ne ? dharmAtmA to potAnA sukha mATe pApa karavA rAjI hoya ja nahi. chatAM saMsAramAM rahyA cho, sukhano rAga gayo nathI tethI vartamAnamAM sukha meLavavA mATe pApa karavAnuM TALI na zaktA ho to ya anAgata sukha mATe pApa nathI karavuM-ATaluM nakkI karavuM che ? dhaMdhAmAM anIti karo cho te vartamAna sukha mATe che ke anAgata sukha mATe che ? anIti na karo to vartamAnamAM sukhe jIvI zakAya ne ? peTabhara khAvAnuM ane sAMdhyA vagaranAM vastro maLI rahe ne ? Page #134 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sa) anItithI paisA kamAvavAnuM baMdha kevI rIte karavuM ? jeTaluM hoya teTalAthI calAvI levuM, jeTaluM maLe temAM saMtoSa mAnavo. roTalI ane dALa be dravya vAparIe to peTa bharAya ne ke bhUkhyA raho ? sava pahelethI miSTAnna khAvAnI Teva paDI hoya to ? DAyAbiTisa thAya ke kensara thAya to zuM karo cho ? pahelethI khAtAM hovA chatAM choDo cho ne ? moLuM moDhAmAM jatuM na hoya chatAM parANe nAMkho cho ne ? satyAM maraNano bhaya che, zarIra sAcavavuM che. to ahIM paNa pApano bhaya che mATe choDI devuM che, bhagavAnanuM vacana sAcavavuM che, mATe nathI vAparavuM. karma choDAve tyAre choDavuM che ke bhagavAnanuM kahyuM mAnI DAhyA thaIne cetI javuM che ? mArA bhagavAne anIti karavAnI nA pADI che, bhUkhyo marIza ke be vastu ochI khAIza to cAlaze paNa anItinuM pApa karIne lahera nathI karavI' ATaluM sattva keLavatAM zIkhI jAo to gRhasthapaNAnAM pApothI bacAze, sAdhupaNuM vaheluM udayamAM Avaze ane sAdhupaNAmAM AvyA pachI paNa A rogAdi doSo na naDe evI avasthA pAmI zakAze. 8. AsaMga : pAMcamI daSTimAM pAMcamo bhAnti nAmano doSa TaLI javAnA kAraNe samyakatva maLe che. pAMcamA guNaThANAnA aMte chaThTho anyamuddoSa javAnA kAraNe chaThuM guNaThANuM maLe che. chaThThA guNaThANe sAdhupaNuM maLyA pachI te niraticArapaNe pALavA mATe mahenata kare to chaThThAnA aMte sAtamo rAgadoSa javAthI sAtamuM apramatta guNaThANuM Page #135 -------------------------------------------------------------------------- ________________ maLe che. sAtamA guNaThANe kevaLajJAnAdi guNamaya zuddha AtmasvarUpa jovAnI tAlAvelI jAge to sAtamA guNaThANAnA aMte AThamo AsaMgadoSa TaLI javAnA kAraNe sAmarthyayoganA pahelA pagathiyArUpa AThamuM guNaThANuM ane AThamI daSTi maLe che. AThamuM guNaThANuM maLyA pachI aMtamUhartamAM vItarAgatA ane kevaLajJAna maLe che...A rIte ATha doSo dUra thavAnA kAraNe yoganI sAdhanA pUrNatAne pAme che. AsaMga eTale vihita evA anuSThAna pratyeno tIvra rAga. pote je anuSThAna kare che te anuSThAnamAM vihita (AjJA mujabanuM) evA anya anuSThAna karatAM atizaya prIti hoya tene AsaMga kahevAya che. ApaNI bhASAmAM kahIe to AsaMga eTale eka prakArano prazasta rAga. ApaNA anuSThAna pratye atyaMta prIti hovAthI ApaNI pAse je dharma che tenAthI caDhiyAto dharma prApta thato nathI. maLelA guNano saMtoSa, caDhiyAtA guNanI prAptithI dUra rAkhe che, mATe A AsaMgane zAstrakAroe doSa tarIke varNavyo che. AsaMgane doSa tarIke varNavelo hovA chatAM vartamAnamAM ApaNA mATe guNarUpa che. AsaMga doSa kharAba kharo, paraMtu jenA sAta doSa TaLI gayA hoya ene mATe. bAkI sAta doSa jene naDatA hoya tene to e sAta doSa kADhavA mATe AsaMga kAma lAge evo che. jene vihita anuSThAna upara atyaMta prIti hoya tene e anuSThAnamAM thAka lAge ? emAM kaMTALo Ave ? emAM citta vicalita thAya ? cittanI prasannatA haNAya ? anuSThAna karatI vakhate anupayogadazA hoya ? anya kSiAmAM upayoga jAya ? pramAda naDe ? nahi ne ? tethI sAta doSa kADhavA pahelAM AsaMgane doSarUpa mAnI kADhavAnI jarUra nathI, sAtane kADhIne pachI ene kADhavAno che mATe ene chelle Page #136 -------------------------------------------------------------------------- ________________ varNavyo che. kAMTo kADhavA mATe kAMTo hAthamAM levo paDe ne ? ane kAMTo nIkaLI gayA pachI hAthamAM lIdhelo kAMTo paNa pheMkI devAno ne? ema ahIM paNa sAta doSa kADhavA mATe AsaMga rAkhavAno, sAta doSa gayA pachI, AsaMgane rAkhI nahi mUkavAno. atyAre ApaNe je avasthAmAM jIvIe chIe te avasthAmAM AsaMga guNarUpa hovA chatAM je kakSAmAM e doSa naDe che te kevI rIte naDe che te samajAvavA mATe ane AsaMgadoSane TALyA vagara siddhi maLatI ja nathI te jaNAvavA mATe AsaMgadoSanuM varNana karavuM che. AsaMgadoSane jaNAvatAM agiyAramI gAthAmAM pharamAvyuM che ke AsaGgepyavidhAnAdasaGgasaktyucitamityaphalametat / bhavatISTaphaladamuccaistadapyasaGgaM yataH paramam // 19 // AsaMgadoSa hoya tyAre paNa anuSThAnanuM koI ja phaLa maLatuM nathI. kAraNa ke AvuM doSavALuM anuSThAna karavAnuM zAstramAM vihita nathI. zAstravihita anuSThAna to koI paNa jAtanA saMga eTale ke rAga vinA nirantarapaNe (satata) karavAyogya che. tethI 'A ja suMdara che' AvA prakAranA anuSThAna pratyenA AsaMgarUpa doSathI yukta anuSThAna niSphaLa che. AsaMgadoSanI hAjarImAM mokSasAdhaka badhAM aMga maLavA chatAM mokSarUpa phaLa nathI maLatuM, tethI anuSThAna aphaLaniSphaLa manAya che. zAstramAM jaNAveluM paNa anuSThAna ApaNA rAganA saMgathI rahita hoya ane AjJA pratyenA bahumAnathI yukta hoya to ja te paramakoTinuM bane che ane paramakoTinuM anuSThAna ja ISTa evA mokSarUpa phaLane sArI rIte Ape che. jene siddhinI prApti karavI hoya tene sAdhana pratye rAga thAya e na pAlave. jyAM UbhA chIe e ja sAruM che-evuM lAge to (133 Page #137 -------------------------------------------------------------------------- ________________ AgaLa na vadhAya, ISTa sthAne na pahoMcAya. ISTa sthAne pahoMcADanAra vAhana game teTaluM suMdara hoya, vegavattuM hoya, ThaMDakano anubhava karAvatuM hoya paNa e vAhanamAM ja besI raho to ISTa sthAne pahoMco kharA ? gharanAM pagathiyAM sphaTikanAM banAvelAM hoya ke ArasapahANanAM banAvelAM hoya, pagathiyAM upara havA paNa sArI AvatI hoya chatAM gharamAM javuM hoya to pathiyuM choDyA vagara na javAya ne ? tema sAtamuM guNaThANuM game teTaluM niraticAra hoya, apramatta avasthAvALuM hoya toya chevaTe pagathiyArUpa che. jo mokSamAM javuM haze to e choDavuM ja paDaze, enI prIti rAkhyuM nahi cAle. AsaMgadoSanA kAraNe sthiti TakI raheze paNa pragati nahi thAya. anuSThAna abhyAsanA kAraNe game teTaluM AtmasAt karyuM hoya paraMtu AsaMgadoSa TALavAmAM na Ave to ISTasthAna sudhI nahi pahoMcAya. bhava ane mokSamAM samAnabuddhi AvyA vagara AThame guNaThANe na javAya to anuSThAnanI prIti laIne AThame kyAMthI javAya ? sAtamuM guNaThANuM kSayopazamabhAvanuM che, kSAyikabhAva to terame guNaThANe che. kSayopazamabhAva paNa nAzavaMta che mATe tyAM lAMbo kALa sthira nahi rahevAya, tethI kSAyikabhAvamAM javA taiyAra thavuM ja paDaze. kSayopazamabhAva choDIne kSAyikabhAvamAM javA mahenata nahi karIe to pAchA auyikabhAvamAM javAno vakhata Avaze-mATe je che e sarasa che-ema mAnI besI nathI rahevuM. apUrNatAmAM saMtoSa H e pUrNatAno avarodhaka che. tamane paNa Ano anubhava che ne ? tamArA dhaMdhAmAM tame AgaLa vadhavA mahenata karo cho ke je che temAM barAbara che ema mAnIne besI raho ? jeTalI sthiti hoya, eTalI aaaaaaax 937 A$?A$?$?AA$? 134 Page #138 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ne eTalI ja sthiti rahe to dhaMdho sAro cAle che ema kaho ? maLelA dhanamAM saMtoSa mAnI beThelA jema bajAramAM AgaLa nA vadhI zake tema maLelA guNamAM saMtoSa mAnI beThelA yogamArgamAM AgaLa na vadhI zake. samyakatvamAM saMtoSa mAne tene dezavirati na maLe, dezaviratimAM saMtoSa mAne tene sarvavirati na maLe ne sarvaviratimAM saMtoSa mAne tene vItarAgatA na maLe. je AgaLanA guNaThANe javA mATe prayatna kare tenuM ja guNaThANuM Take ane tenuM guNaThANuM phaLe. mATe ja to kahyuM che ke samyatva mATe je prayatna kare te maMdamithyAtvI. sarvavirati mATe prayatna kare te samakitI ane dezavirati, tema ja vItarAgatA mATe prayatna kare te sarvaviratidhara. sava dezaviratimAM saMtoSa na hoya paNa cAritramohanIyama gADha hoya to sarvavirati na maLe ne ? karma gADha hoya to vAMdho nahi, DhIlAM pADavAnuM mana che ke nahi ? AgaLa vadhavAnuM mana che ke nahi ? sava mana to hoya, paNa zakti hoya to AgaLa vadhAya ne ? zakita hoya to AgaLa vadhAya ke zakti meLavIne AgaLa vadhavAnuM ? zakti hoya to dhaMdho karavAno ke zakti meLavIne dhaMdho karavAno ? zakti hoya teTaluM khAvAnuM ke pAcanazakti maMda paDI hoya to davA laIne pAcanazakti vadhArIne khAvAnuM ? tyAM badhe zakti meLavIne vAparavI che ane ahIM chatI zakti gopavavAnuM cAlu hoya to kyAMthI meLa khAya ? dharmasthAnamAM zakti meLavavA mATe AvavAnuM hatuM enA badale jeTalI maLI che eTalI paNa zakita vAparavAnI taiyArI na hoya to, karma gADha nahi hoya to ya gADha banaze. karma Page #139 -------------------------------------------------------------------------- ________________ DhIlAM pADavAM hoya to ApaNe majabUta thavuM paDaze, DhIlA pace nahi cAle. saMsArano aMta lAvavo che ne ? saMsArano aMta lAvavAnI IcchA nahi hoya ane mAtra duHkhano aMta lAvavAnI IcchA hoya to A doSonuM nivAraNa karavAnuM zakya nahi bane. sapauSadha karatAM pUjAmAM rasa vadhAre hoya mATe tithie pauSadha na kare to cAle ? pauSadha thaI zake evo na hoya ne pUjA kare e bane, paraMtu pUjAmAM rasa vadhAre che mATe pauSadha karavo nathI tethI pUjA karato hoya to na cAle. ApaNo rasa kAma na lAge, AjJAno rasa keLavatAM thaI javuM. A AsaMgadoSa TALavA mATe anuSThAna pratye rAga karavAnA badale paramAtmAnA paramatAraka vacanano vicAra karIne mAtra vacanapAlana mATe te te kALe vihita te te anuSThAna pratye ruci keLavavI joIe. eka anuSThAnanI ruci mokSaprAptino avarodha kaI rIte kare che te samajAvavA mATe agiyAramI gAthAnI TIkAmAM mahAmahopAdhyAya zrI yazovijayajI mahArAje zrI gautamasvAmI mahArAjAnuM dRSTAMta ApyuM che. zrI gautamasvAmI mahArAjAne paramAtmA pratye sneharAga hovAthI temanuM gurubhaktirUpa anuSThAna; AsaMgadoSathI yukta hovAthI temane chaThThA-sAtamA guNaThANe ja rAkhanAruM banyuM, mohanuM umUlana karAvavA dvArA kevaLajJAnanI prApti karAvavA mATe samartha na nIvaDyuM. jyAre e AsaMgadoSa dUra karyo tyAre kSaNavAramAM mohane chedIne kevaLajJAna pAmI gayA. kartavya khAtara mohano tyAga karatAM AvaDe to AsaMgadoSa TALI zakAya. mAtApitAno rAga game teTalo sAro paNa kamAvavA jatI vakhate te rAgane AgaLa karAya ke rAgane Page #140 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dabAvIne javuM paDe che tema anuSThAnano rAga game teTalo sAro hovA chatAM te rAga kADhIe to ja vItarAga thavAya. moha khAtara kartavyane cUkI javuM tenuM nAma AsaMgadoSa. ahIM zAstrakAra zrI gautamasvAmIjInuM daSTAMta ApyuM che ane AsaMgadoSane jANavA mATe e upayogI che, mATe samajI levuM che. bAkI ApaNane to zrI gautamasvAmI mahArAjA jevI gurubhakti maLe to ya kAma thaI jAya : evI avasthA che. zrI gautamasvAmI mahArAjAno bhagavAna pratyeno sneharAga paNa gurubhakti mATe thayo, paramaguru evA paramAtmAnA haiyAmAM pesavA mATeno e rAga na hato. jyAre Aje ApaNuM guru pratyenuM bahumAna paNa lagabhaga gurubhagavaMtanA haiyAmAM pesavA mATenuM hoya-evuM lAge che. keTalo paMtha kApavAno bAkI che-e vicArI levuM. zAstrakAro tAraka evAM anuSThAna upara paNa rAga karavAnI nA pADe che, ApaNe mAraka evAM saMsAranAM sukho ane e sukhanAM sAdhano uparathI paNa rAga khaseDI zakatA na hoIe to ApaNuM zuM thaze ? A avasthAmAMthI bahAra nIkaLavA mATe puruSArtha ApaNe ja karavo paDaze. saMsAranA sukhano rAga dUra na karI zakIe tyAM sudhI paNa eTaluM to nakkI karI levuM che ke A rAga saphaLa na thAya arthAt ApaNuM dhAryuM sukha na maLe to rovA nathI besavuM, dInatA nathI rAkhavI. mArA bhagavAne sukha upara rAga karavAnI nA pADI che, sukha na maLyuM to sAruM thayuM ke rAganuM nimitta to TaLyuM-ema samajIne svasthatA jALavI rAkhavI che-AmAM to kAMI vAMdho nathI ne ? sukha na maLe to dIna na banavuM e sukhanA rAgane mAravAno pahelo upAya che, sukha maLyA pachI tene TALavA mATe prayatna karavo te rAgane mAravAno bIjo upAya ane TALyA pachI paNa na TaLe Page #141 -------------------------------------------------------------------------- ________________ to roganA oSadhanI jema bhogavI levuM-e trIjo upAya. tamane kayo upAya phAve evo che je pahelA be upAyone sevyA vinA sIdho trIjo upAya sevavA mahenata kare to rAga mare nahi, UlaTo vadhyA vagara na rahe. sukhanA rAgane mAravAnA ane duHkhanA dveSane dUra karavAnA pariNAmamAMthI yogasAdhanAnI zarUAta thAya che ane e rAgadveSa mare eTale sAdhanA pUrNa thAya che. anAdi-anaMta A saMsArano tyAga karIne mokSe pahoMcavAno mArga, e mArgamAM AvatA avarodho ane e avarodho TALavAno upAya : A badhAnuM jJAna ApavAnuM kAma graMthakArazrIe A zrI SoDazakagraMthamAM karyuM che. zAstrakAroe jaNAvelI vAtone samajavAnuM ane samajIne paga upADavAnuM kAma ApaNe karavAnuM che. Aje nahi to kAle jyAre paNa mokSamAM javuM haze tyAre A ja mArge AvavuM paDaze. ApaNe cAlIe chIe e mArga nathI. jJAnIoe batAvyo che e eka ja mokSamArga che. sa0 mokSanA aneka mArgo che-ema kahevAya che ne ? mokSasAdhaka yogo asaMkhyAtA che, paraMtu mokSamArga to eka ja che. jemAM musApharI karavAnAM sAdhano aneka hoya. koI rathamAM besIne jAya, koI hAthI upara besIne jAya, koI baLadagADAmAM jAya, mArga to eka ja hoya ne ? zrI tattvArthasUtramAM lakhyuM che ke savinajJAnavAtriALi mokSamA ! samyagdarzana-samyajJAnasammacAritra e mokSamArga che. ahIM samyagdarzana, samyajJAna ane samAritra : ema traNene judAM judAM karIne traNa mArga nathI batAvyA, traNeno samudita(samudAyavALo) eka ja mArga che ema Page #142 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jaNAvavA mATe mokSamAttva: ahIM ekavacanano prayoga karyo che. jo aneka mArgo hota to mokSamAr: ema bahuvacana karyuM hota. yoga asaMkhyAta hovA chatAM jJAnAditraNanI ekAtmatA-svarUpa mArga eka ja che. tethI sAdhubhagavaMta prayatna kare to A samyajJAna, samyagdarzana ane samyakcAritranI ekatA mATe prayatna kare. A traNanI ekatA thavAya evI bIjI koI ekatA mATe sAdhubhagavaMto prayatna na kare. dareka yogomAM AjJAmUlakatva svarUpa mokSasAdhakatA eka ja prakAranI che mATe mArga eka ja che. sa0 badhAnI ruci judI judI hoya to ? nAnA chokarAne mATI khAvAnI ruci hoya to tene mATI khAvA apAya ? koIne roTalInI ruci hoya, koIne khAkharAnI ruci hoya to koIne pUrInI ruci hoya : teno vAMdho nahi, kAraNa ke pariNAme bhojananI ja ruci che ne ? paraMtu bhakSyanA badale abhakSyanI ruci hoya te cAle ? e ja rIte eka bhakSyanI rucinA ? kAraNe bIjA bhakSyane abhakSya na kahevAya ne ? bhakSyarUpe badhAM bhakSya sarakhAM tema mokSasAdhakarUpe badhA yogo sarakhA. asaMkhyAta yogomAMthI eka yoga upara bahumAna vadhe, prIti vadhe eTale bIjA yoga uparanuM bahumAna ghaTavAnuM, tethI bIjo yoga AjJAmUlaka hovA chatAM teno anAdara karyAnuM pApa lAgavAnuM. badhA ja yogo bhagavAnanI AjJA mujabanA hovAthI badhA upara samAna Adara rAkhavo : e ja eka mArga che. yoganI sAdhanAno avarodha karanAra ATha doSonuM varNana ahIM pUruM thAya che. A ATha doSo TALavAnA kAraNe yogInuM citta D$?$?$?$?$?$?$? 936 DDDDD$?$?$? |139 Page #143 -------------------------------------------------------------------------- ________________ kevA prakAranuM bane che, te yogI kevA prakAranA hoya che, teo dhyAnane kevI rIte dhare che...vagere varNana A SoDazakanI chellI cArapAMca gAthAthI karavAmAM AvyuM che. ApaNI pAse have samaya vadhu nathI, tethI saMkSepamAM e varNana karIne ApaNe pUruM karavuM che. graMthakArazrI jaNAve che ke A ATha doSa dUra thavAnA kAraNe yogInuM citta zAMta, udAtta, gaMbhIra, dhIra, saMklezathI varjita bane che. zAMtatA eTale kaSAya vagaranI avasthA. jemAM rAga paNa na hoya, dveSa paNa na hoya, moha eTale ke ajJAna na hoya, koI paNa jAtanI IcchA na hoya tevuM citta zAMtarasathI yukta kahevAya che. udAttatA eTale sarvatra aucityanuM pAlana karavuM. jemAM "A mAruM ane A bIjAnuM evo bhAva hoya te citta laghucitta kahevAya che. AvA prakAranI cittanI laghutA jene nathI hotI teo samasta pRthvIne potAnA kuTuMbarUpe gaNe che arthAt sarva AtmAne potAnA AtmA samAna gaNe che-AvA AtmAonuM citta udAtta kahevAya che. udAttavRttinA kAraNe teo sarvatra ucita pravRtti karanArA hoya che, temanuM aucitya kyAMya haNAtuM nathI. gaMbhIratA eTale bIjAnA doSo pacAvI jANavA. arthAt bIjAnA doSo jANavA chatAM tenA pratye durbhAva dhAraNa na karavo ane enI karmAdhInatAne AgaLa karI cittane svastha rAkhavuM tenuM nAma gaMbhIratA ane dhIratA eTale game tevA duHkhamAM paNa cittanI avicalita avasthA. A rIte je yogIonuM citta zAMta-udAtta vagere bhAvothI vAsita hoya, saMklezathI vivarjita hoya teone svapna vagere bAhya nimitto paNa zubhanAM sUcaka-zubhodayane jaNAvanArAM hoya che. AvA prakAranuM suMdara citta pravRttacakyogIone hoya che, kulayogI ke Page #144 -------------------------------------------------------------------------- ________________ govayogIone nathI hotuM. sAmAnyataH kuLayogI teone kahevAya che ke jeo yogIonA kuLamAM janmelA hovAthI yogIonA AcAra pALe che. govayogI teone kahevAya che ke jeo yogIkuLamAM janamavA chatAM yogInA AcArane pALatA nathI. jyAre, jeo yogIkuLamAM na janmyA hoya to ya yogIonA AcArane pALe che te badhA pravRttacakyogI kahevAya che. yogamArganI pratye prIti dharavAnA kAraNe yoganuM phaLa pAmavA mATe rAta ane divasa pravartatA anuSThAnanuM caka arthAt samudAya jemanI pAse che tevA pravRttacakyogIone AvuM yogIcitta maLe che. AvA cittavALA yogIo; vivikta eTale ekAnta sthAne, UbhA rahIne athavA pavAsana-paryakAsana vagere Asane, kAyAne saMyamita karIne arthAt DAMsa, macchara vagerene gaNakAryA vinA ane jeo yogamArganuM ArAdhana karIne yogI thayA che teonuM saMsmaraNa karavA pUrvaka AgamAnusAre zrI jinezvara bhagavaMtanA svarUpanuM vacananuM dhyAna dhare che. dhyAna e AtmAno guNa che. AvA dhyAnanI zibiro na hoya, zibiro to netrazibira ke hADakAM vagerenI zibira hoya. dhyAna to gurubhagavaMtanI nizrAmAM rahIne kramasara doSonuM umUlana karIne prApta karavAnuM hoya che. doSono samudAya guNone AvatAM aTakAve che. doSo javA mAMDe eTale masara guNono Dhagalo thato jAya. je anuSThAna ke je kriyA ApaNI viSayakaSAyanI pariNatine dUra na karatI hoya, ApaNI svachaMdatAno nAza na karatI hoya ane bhagavAnanI tathA gurubhagavaMtanI AjJAne AdhIna na banAvatI hoya te kriyAmAM ApaNane ATha doSo naDI rahyA che-ema samajavuM. Page #145 -------------------------------------------------------------------------- ________________ yogaprAptinA avarodhaka evA A khedAdi ATha doSonuM svarUpa samajAI jAya to tene TALavAnuM kAma agharuM nathI. saMsAramAM rahevuM nathI ane mokSe javuM ja cheH A bhAvanA daDha hoya to mArga saraLa che. A doSo TALavAno abhyAsa anAdino che, have mAtra dizA badalavAnI bAkI che. dhaMdhAmAM ke duniyAnA koI paNa kSetramAM AThamAMthI eke doSa nabhe evo nathI. thAka lAge to ya na cAle, veTha utAro to ya na cAle, bIjA kAmamAM citta jAya to ya na cAle, prasannatA haNAya to ya na cAle, upayoga na rahe toya na cAle, je dhaMdho karo cho tenA karatAM bIjo dhaMdho karavo sAro evuM mAno toya bhalIvAra na Ave, UMgha Ave to ya na cAle ane jeTalA maLyA eTalAmAM saMtoSa mAno to ya na cAle. dhaMdhAmAM jema A AThe doSo TALo to ja daridratA TaLe ane zrImaMta banAya tema dharma karatI vakhate A AThe doSo TALavAmAM Ave to saMsAra chUTI jAya, me karIne zAMtatA, udAttatA vagere guNono samudAya prApta thAya ane aMte paramaguNakArI evA mokSapadanI prApti thAya. ApaNe sau paNa A rIte vahelAmAM vahelI take ATha prakAranA doSo TALIne zrI tIrthaMkaraparamAtmAnA vacananuM dhyAna dharavA svarUpa yoganI prApti dvArA AtmAnA paramAtmasvarUpanA AvirbhAva mATe prayatnazIla banIne mokSapadane pAmIe e ja eka zubhAbhilASA LAURE&{{salakaff&&&&&R 142 Page #146 -------------------------------------------------------------------------- ________________ # prakAzana sahakAra : pUjyapAda AcArya bhagavanta zrImad vijaya amaraguptasUrIzvarajI ma.sA. nI prathama vArSika svargatithi vi.saM. 2057 caitra vada - 7 ne anulakSI cAra divasanI vAcanA-zreNInuM amoe Ayojana kareluM. te daramyAna pU.A.bha.zrI.vi. candragupta sU.ma. sAhebe pharamAvela vAcanAnAM sArabhUta avataraNonuM prakAzana karatAM amo AnaMda anubhavIe chIe. li. zA. bharatabhAI maphatalAla '(navasArI : 396445)