Book Title: Agam 16 SuryaPragnapati Sutra Satik Gujarati Anuvad
Author(s): Dipratnasagar, Deepratnasagar
Publisher: Deepratnasagar
Catalog link: https://jainqq.org/explore/009049/1

JAIN EDUCATION INTERNATIONAL FOR PRIVATE AND PERSONAL USE ONLY
Page #1 -------------------------------------------------------------------------- ________________ | I namo namo namUnarvasAsa .. Agamasa saTIka anuvAda (23) anuvAda zreNI sarjaka - muLA TIyara chAsAgara Page #2 -------------------------------------------------------------------------- ________________ AgamasUtra saTIka anuvAda bAlabrahmacArI zrI neminAthAya namaH namo namo nimmaladasaNassa pa.pU. zrI AnaMda-kSamA-lalita-suzIla-sudharmasAgara gurabhyo nama: AgamasaTIka anuvAda Agama saTIka anuvAdanA A bhAga - 23 mAM che. [ sUryaprApti-1 ) -: anuvAda-zreNInA sarjaka : 0 sUryaprApti-upAMgasUTa-5 nA... - - prAbhRta-1-thI AraMbhIne muni dIparatnasAgara tA. 23/10/2009 zukravAra 2066 kA.su.pa -0- prAbhRta-10nA Agama saTIka anuvAda bhAga 1 thI 42 saMpUrNa mUlya-rA-10,000 - prAbhRtaprAbhRta-18-sudhI - X - X - X - X - X - X -x - 0 zrI zruta prakAzana nidhi 0 saMparka sthaLa) Agama ArAdhanA kendra, zItalanAtha sosAyaTI phleTa naM. 13, cothe mALe, vhAI senTara, khAnapura, amadAvAda. & TAIpa seTIMga -: mudraka :zrI mahAkAlI enTaraprAIjha| navaprabhAta prinTIMga presa cAMdaloDiyA, amadAvAda. |III ghIkAMTA roDa, amadAvAda. (M) 9824419736 | ||| Tel. 079-25508631 2i3/1]. Page #3 -------------------------------------------------------------------------- ________________ RNasvIkAra AgamasUtra saTIka anuvAda D 0 vaMdanA e mahAna AtmAne che vikrama saMvata-2061mAM phAgaNa suda-3 no divasa ane maMgalapArekhanA khAMcAmAM zrI zAMtinAtha paramAtmAnI varSagAMThano prasaMga, atibhavya ane ghaNI ja lAMbI rathayAtrAnA prayANanI ghaDIe, AgamonA TIkA sahitanA anuvAda karavA mATenI manobhAvanAnuM jemanA mukhethI vacana prAgaTya thayuM, aMtaranA AzIvadi, sUrimaMtrathI abhimaMtrita vAsa cUrNano zepa ane dhanarAzinI javAbadArInA yathAzakya svIkAra saha jemanI kArya preraNAnI saravANImAM bhIMjAtA mArA cite AzirSa anero harSollAsa anubhavyo. jemanI hayAtI daramyAna ke yAtI bAda paNa, jemanA nAmasmaraNa mAtrathI A kArya vitarahitapaNe mUd svarUpane pAmyuM, evA... pUjya AcAryazrI hacamacaMdrasUrIzvarajI manA caraNa kamaLamAM sAdara koTIza vaMdanA D Agama saTIka anuvAdanA A bhAga [ 23] nI saMpUrNa dravya sahAyanA preraNAdAtAzrI pa.pU. A.deva zrI bhaktisUrIzvarajI ma.nA samudAyavartI mi pUjya AcAryazrI icakacaMdrasUrIzvarajI D D teozrInI preraNAthI lAbhalenAra D zrI girirAja sosAyaTI - AdinAtha jaina saMgha boTAda 0 kema bhUlAya e gurudevane paNa ? 0 cAstri prati aMtaraMga prItithI yukta, aneka AtmAone pravajyA mArge prayANa karAvanAra, saMyamamUrti, prati varSa upadhAna tapa vaDe zrAvakadharmanA dIkSA dAtA, zArIrika samasyAo vacce paNa baMne zAzvatI oLInI ArAdhanAne na cUkanArA, sAgara samudAyamAM gacchAdhipati padane zobhAvanArA ane samartha ziSya parivArayukta evA mahAna vibhUtiratnapUjya AcAryazrI devendrasAgarasUrIzvarajI ma. jemanA AjIvana aMtevAsI, zAsanapabhAvaka pUjya AcAryazrI harSasAgarasUrijI ma.sA. jemaNe A anuvAda kArya mATe ghaNAM varSo pUrve preraNA karelI ane A kArya sAvaMta pAra pahoMcADavA mATe vipula dhanarAzi mokalAvI. ukata baMne AcArya bhagavaMtonI asIma kRpA ane teo dvArA prerita saMdho thakI thayela dhanavarSanA baLe prastuta kArya mUrtasvarUpa pAmyuM. | Page #4 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dvavyasahAyako (anudAna dAtA, agama saTIka AnuvAdA koI eka bhAganA saMpUrNa sahAyadAtA saccAstri cuDAmaNI pUjya gacchAdhipati sva. AcAryadeva zrImad devendrasAgarasUrIzvarajInA AjIvana aMtevAsI saguNAnurAgI pUjya AdevazrI harSasAgarasUrijI ma.nI jJAnaanumodaka preraNAthI prerita zrI AThavAlAInsa jaina zvetAMbara mUrtipUjaka saMgha tathA zrI zeTha phUlacaMda kalyANacaMda jhaverI TrasTa, surata. 16 bhAgonA saMpUrNa sahAyaka thayela che. paramapUjaya saraLa ravAbhAvI, bhaki pariNAmI, bhutAna gI sva AcAravizrI vijaya cakacaMsUrIzvarajI ma.sA.nI punita preraNAthI 10 bhAgo mATe nIcenA saMgho sahAyaka thayA che. (1) zrI maMgalapArekhano khAMco, jainasaMgha, amadAvAda be bhAga. (2) zrI bhAvanagara jaina zve bhU.pU. saMgha, bhAvanagara - be bhAga. (3) zrI AdinAtha jaina zve. mUpU. saMgha, navasArI be bhAga. (4) zrI girirAja sosAyaTI AdinAtha jaina saMgha, boTAda be bhAga. (5) zrI jaina zvemUpU. tapAgaccha saMgha, boTAda eka bhAga (6) zrI pArthabhaktidhAma jaina dhArmika TrasTa, taNasA eka bhAga piramapujya AcAryadiva zrI RcakacaMdrasUrIzvarajInI preraNAthI temanA samudAyavartI zramaNIvaryAo taraphathI prApta sahAyanI noMdha AgaLa che.] Page #5 -------------------------------------------------------------------------- ________________ AgamasUtra saTIka anuvAda suvizAla gacchAdhipati AcAryadeveza zrImad vijaya rAmacaMdra sUrIzvarajI ma.sA.nA samudAyavartI vaiyAvacca parAyaNa paMnyAsa pravara zrI vajrasenavijayajI ma.sA.nI preraNAthI eka bhAgazrI hAlAratIrtha ArAdhanA dhAma, vaDAliyA, sIMhaNa, taraphathI Agama saTIka anuvAda zreNInA sarjaka munizrI dIparatnasAgarajInI preraNAthI A be dAtAoe maLIne eka bhAga mATe sahAya karI che. (1) zrI jaina zve mUrti saMgha, thAnagaDha (2) zAha haMjArImalajI bhUramalajI, karnala. pUpU kriyArUcivaMta, prabhAvaka, Adeya nAmakarmaghara svargastha AcAryadeva zrImadvijaya AcakacaMdrasUrIzvarajIthI prerita punyavaMtI zramaNIvarsAonI preraNAthI prApta anudAno 1- vardhamAna taponidhi AcAryadeva zrImadvijaya bhaktisUrIzvarajI samudAyavartI milanasAra sAdhvIthI saumyajJAzrIjInI preraNAthI traNa bhAgo mATenI dravya sahAya prApta thaI che, te A pramANe - (1) zrI kArelIbAga, zvempU jainasaMgha, vaDodarA. (2) zrI kArelIbAga, jaina saMghanI zrAvikA baheno, vaDodarA. * (3) zrI bhagavAna nagarano Tekaro, jainasaMgha, amadAvAda. - - 2- suvizALa parivArayuktA sAdhvIzrI bhAvapUrNAzrIjI manI preraNAthI zrI kSetrapAla bhakti TrasTa" - navasArI taraphathI. 3- vardhamAna taponidhi pUjya AcAryadevazrI bhaktisUrIzvarajI manA samudAyavartI pa.pU. sAdhvIzrI dhyAnasAzrIjI tathA sAdhvIzrI praphullitAzrIjInI preraNAthI - "zrI mAMgaroLa jaina zve ta50 saMgha, mAMgaroLa - taraphathI. Page #6 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dravyasahAyako 4- paramapUjyA jayazrIjI-lAvaNyazrIjI manA parivAravartInI sAdhvIzrI satyAnaMdazrIjI ma.sA.nI punita preraNAthI "zrI gAMdhInagara jaina saMgha, beMgalora - taraphathI." 5- paramapUjya kriyArUcIvaMta AdevazrI bhaktisUrIzvarajI maLyA samudAyavartI zramaNIvaryA mokSanaMditAzrIjI manI preraNAthI "zrI vallabhanagara jaina zvebhUpU. saMgha, vallabhanagara, Indaura paramapUjya AgamoddhAraka, sAmAcArI saMrakSaka, bahuzruta AcAryadeva AnaMdasAgarasUrIzvarajI ma.sA.nA samudAyavartI zruta anurAgINI zramaNIvaryAonI preraNAthI prApta sahAyo. (1) paramapUjyA nIDaravaktA sAdhvIzrI caMdrayazAzrIjI mAthI prerita -1- zrI trilokapadma ciMtAmaNidhAma jaina saMgha, aMdherI, muMbaI. -2- zrI mahAvIranagara jaina daherAsarajI TrasTa, navasArI. (2) apratima vaiyAvRtyakArikA 5.pU. malaya-praguNAzrIjI manA ziSyA susaMvAdI parivArayuktA sAdhvIzrI prazamazIlAzrIjI manA zrutAnurAgI ziSyA sAzrI prazamaratnAzrIjInI preraNAthIzrI zvetAMbara jaina tapAgaccha saMgha," vAMkAnera. (3) paramapUjyA mAtRhRdayA sAdhvIzrI amitaguNAzrIjI ma.nI preraNAthI zrI AdinAtha jaina zve saMgha," bhopAla. 66 (4) paramapUjyA vardhamAnatapasAdhikA, zatAvadhAnI sAdhvIzrI amitaguNAzrIjI ma.nI preraNAthI-100 oLInI pUrNAhUti nimitte "karacelIyA jaina zve mahAjana peDhI,' karacelIyA, surata. Page #7 -------------------------------------------------------------------------- ________________ AgamasUtra saTIka anuvAda (5) zramaNIvaryA bhaktirasika pUjya malayAzrIjI manA vyavaradakSa ziSyA sALIzrI hitAzrIjI manI preraNAthI zrI jaina maracanTa saMghanI zrAvikA baheno, amadAvAda. (6) paramapUjyA malaya-kaivalya-bhavyAnaMdazrIjI manA suvinitA miSTa bhASI, tapasvIranA sAnIthI pUrapakvAzrIjInI preraNAthI "sarvodaya pArzvanAtha ceriTebala TrasTa," muMbaI (Agama-sIka anuvAda sahAyasko) (1) papU. bhagavatIjI dezanAdakSAdevazrI naradevasAgarasUrijI masAnI preraNAthI - "zrI vizAzrImALI tapagaccha jJAti," jAmanagara. (2) vardhamAna taponidhi pUjya A.deva zrI vijaya prabhAkrasUrIzvarajI mae nI preraNAthI - "abhinava jaina zvebyU saMgha," amadAvAda, (3) zrutasaMzodhanarasika pUjya A devazrI munisUrijI manI preraNAthI - "zrI vijayabhadra ceriTebala TrasTa," bhIlaDIyAjI. | (4) papU. jayalAvaNyazrIjI masAnA suziSyA sArA sUryapabhAzrIjI manI preraNAthI - "zrI bhagavatInagara upAzrayanI baheno," amadAvAda. (5) paramapUjyA varadhamazrIjI manA ziSyA tapasvIratnA sAdanIzrI prItighamazrIjI manI pAvana preraNAthI. - (1) zrI pArthabhakti zremUvapUcha jainasaMgha, DoMbIvalI. - (2) zrI rAjAjI roDa cempU tapAjaina saMgha, DoMbIvalI. (6) svanAmadhanyA zramadIvayazrI samyagANAzrIjI manI preraNAthI. "zrI parama AnaMda zempU jenasaMgha, pAlaDI, amadAvAda. Page #8 -------------------------------------------------------------------------- ________________ amArA prakAzano - - - - - - - muni dIparatnasAgarajI dvArA prakAzita sAhitya-eka jhalaka kula prakAranono aMka 301 -mAluiLa-mUe. 49-prakAzano A saMpuTamAM mULa Agamo che. jemAM 45 Agamo 45 alaga-alaga pustakomAM mudrita karAvAyela che. cAra vaikalpika Agamo paNa temAM samAvAI gayela che. e rIte 45 + 4 kula (49) AgamonuM A saMpuTamAM saMpAdana che. temaja pratyeka sUtrane aMte pUjya sAgarAnaMdasUrizvarajI saMpAdita Agamo tathA tenI vRttinA aMko paNa TAMkyA che. amArA A prakAzanamAM zrutaskaMdha, zataka/adhyayana/vakSaskAra/pada, pratipatti, uddezaka, sUtra/gAthA Adi spaSTatacA judA najare paDe tevI viziSTa mudraNakalAne prayojela che. pustako alaga-alaga ane nAnA kadanA hovAthI vAMcana ke kaMThastha karavAnI ati saraLatA rahe che. 45-AgamanI pUjA, pUjana, rathayAtrA ke zrI gautamasvAmI pUjanAdi mATe alaga-alaga pIstALIsa pustako hovAthI goThavaNI saraLa bane che. sAmaroso, sAmAoiso, AgamaviSayadarzana, AgamakathAnuyoganA mULa saMdarbha jovA mATe A prakAzana vasAvavuM jarUrI ja che. jenI kiMmata che rUA. 1500 -darzana-pUjana mATe AjIvana upayogI che. 2. Agama-gujarAtI anuvAda prakArano ApaNA mULa Agamo ardhamAgadhI bhASAmAM che. jeo bhASAjJAnathI vaMcita che, zAstrIya kAraNothI AgamanA abhyAsathI vaMcita rahyA che, AgamonI vAMcanA prApta karI zakatA nathI ItyAdi kAraNe Agamika padArthonuM jJAna pAmI zakyA na hoya tevA bhavyAtmAo zrI kalpasUtra mAphaka saraLatAthI AgamonuM vAMcana ane bodha prApta karI zake, temaja bhavabhIru AtmAo potAnuM jIvana mArgAnusAra banAvI zake tevuM prakAzana. sAta bhAgomAM samAviSTa 2800 jeTalA pRSThomAM pIstALIza Agamono akSarazaH anuvAda dharAvatA A "AgamadIpa" saMpuTamAM bIjA be vaikalpika AgamonuM gujarAtI paNa Apela ja che. aMdAje 90,000 zloka pramANa mULa Agamano A gujarAtI anuvAda rUA. 2000/-nI kiMmate upalabdha thaI zake che. paNa hAla tenI eka paNa nakala bacelI nathI. e ja amArA A prakAzananI lokapriyatAno pUrAvo che. aneka pUjyazrIe A gujarAtI anuvAdano svAdhyAyAdi arthe upayoga karelo che. Page #9 -------------------------------------------------------------------------- ________________ AgamasUtra saTIka anuvAda 3. AgamasuttANi-saTIkaM 46 prakAzano jeone mULa Agamo vAMcyA pachI tenI vistRta samaja meLavavI che. temAM rahelA padArthone UMDANathI avagAhavA che, temAM rahelA tattvo AdhArita kathA, daSTAMta ke dravyAnuyogane jANavo che, tevA viziSTa jJAnapipAsu mATenuM amAruM A 13,000 jeTalA pRSThomAM patharAyela ane trIza bhAgomAM vibhAjIta evuM daLadAra prakAzana che. A prakAzanamAM mULa Agamo para prApta badhI ja niyuktio, 39 Agamo paranI vRtti, zeSa AgamonI saMskRta chAyA, keTalAMka bhASyo tathA cUrNio ItyAdi sarve vivecanono samAveza karAyela che. sUtro ane mAthAnA spaSTa alaga vibhAjana, pracura peregrAphasa, adhyayana, uddezaka, sUtra AdinI suspaSTa alaga peja lAIna temaja amArA mULa ane anuvAdita AgamomAM apAyelA kramAMka mujabanA ja sUtra kramAMkana tathA vyavasthita anukramaNikAne lIdhe koIpaNa pasaMdita cokkasa viSayavastu ke samagra adhyayananA vAMcanamAM saraLatA rahe te rIte A saMpuTanuM saMpAdana ane mudraNa karAyeluM che. - A prakAzananA abhyAsamUlya ane saMzodhanakSetre upayogitA temaja samagra vizvamAM Agama prakAzananI AvI eka ja mAtra zRMkhalA upalabdha hovAne kAraNe rUA. 11,000/- mUlya hovA chatAM tenI eka paNa nala sTokamAM rahelI nathI. e ja amArA A prakAzananI mahattA sAbita kare che. 4. Agama-viSaya-dali A eka evuM prakAzana che, jemAM 45-AgamonI vizadrarUpe anukramaNikA apAyela che, chatAM tenA pRSTho che. - 384. pratyeka AgamanA pratyeka sUtra ke gAthAnA viSayone e ja AgamonA sUtronA kramAMkana anusAra, atIva suspaSTa rUpe ane pRthapRthak svarUpe apAyelI A anukramaNikAthI tame tamAro managamato-Avazyaka ke tamArA saMzodhana ane lekhanane anurUpa viSaya sahelAIthI pasaMda karI zako cho. gujarAtI bhASAmAM taiyAra karAyela A anukramaNikAthI tame amArA anuvAdita AgamomAM to mULa viSaya joI ja zako cho. taduparAMta mULa Agamo ke AgamasaTIjhaM mAM paNa tamArI pasaMdagIno viSaya zodhavo A bRhat anukrama parathI khUba ja saraLa che. rUA. 400/-nI kiMmatane lakSamAM na laI tenuM upayogitA mUlya samajazo. Page #10 -------------------------------------------------------------------------- ________________ amArA prakAzano 5. Agamasaikroso 4-prakAzano A zabdakoza - eTale saMdarbhasthaLa nirdeza sahitanI "Agama-DIkSanerI" jemAM tamane maLe che mULa AgamamAMthI levAyelA 46,000 zabdo ane tenA 3,75,000 jeTalA Agama saMdabha sahita mULa-ardhamAgadhI zabdonA saMskRta artha ane gujarAtI eka ke vadhu artho. cAra bhAgomAM samAviSTa 2400 jeTalA pAnAono A pustakano seTa mepalIyo kAgaLa, pAku bAInDIMga ane AkarSaka mukhapRSTha to dharAve ja che. paNa tamAre mATe tenI upayogitA che - e thI daparvatano koIpaNa zabda zodhavA mATe. tyAM phakta zabdano artha ja joIne besI nathI rahevAnuM. paNa pIstAlIze pIstAlIza AgamomAM A zabda jyAM jyAM vaparAyo hoya te-te badhAM sthAnono nirdeza paNa maLaze ja - jenA dvArA eka ja zabda ja judA judA saMdarbhamAM vaparAyo haze, to te bhinna-bhinna saMdarbhayukta artha ke vyAkhyA paNa jANI zakAze. - vaLI AvA saMdarbho jovA mATe tamAre judA judA prakAzanonA Agamone pheMdavAnI koI jarUra nathI. tame mAtra amAruM gAmasuttapi- saMpuTa sAthe rAkho. tamAre upayogI zabdo mULa Agama ke Agama-saTIkaM mAM maLI ja javAnA 6. AgamanAmakoso Agama zabdakozanI eka pUraka DIkSanerI te A "Agama nAmakoza". A prakAzana AgamasaTIkaM mAM AvatA nAmo (kathAo)nI DIkSanerI che. A DIkSanerImAM kathAnA pAtronA nAmo to kakkAvArI kramamAM ApelA ja che. sAthe sAthe te pAtro ke nAmono saMkSipta paricaya paNa che. tamAre mULa Agama uparAMta niryukti, bhASya, mUrti ke vRttimAM jo A nAma ke te nAma sAthe saMkaDAyela kathA ke daSTAMta jANavA che to amArI DIkSanerImAM tete nAmane aMte nirdeza karAyela Agama saMdarbha jovo. Agama saMdarbha jotAM ja tamane te saMdarbhavALA AgamanuM nAma, paMcAMgIno prakAra ane sUtrakama maLI jaze. jenA AdhAre tame te kathA ke daSTAMtano sahelAIthI abhyAsa karI zakazo. A nAmakozanuM mahattva to tyAre ja samajAya jyAre eka ja nAma dharAvatA ekathI vadhAre pAtrono alaga-alaga parIcaya ke judI judI kathAo tamane jovA maLe. te paNa phakta rU. 200/-nI kiMmatamAM. saMdarbha mujaba kathA jovA mATe amAruM mAmasuttaLi-saTI to che ja. Page #11 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 12 AgamasUtra saTIka anuvAda 7. AgamasUtra hindI anuvAda prakAzano mULa AgamanA 90,000 jeTalAM zloka pramANa sAhityanA mULa prakAzana pachI jema teno gujarAtI anuvAda karyo, tema hindI anuvAda paNa karyo. pharka eTalo ja ke A hindI anuvAda bAra bhAgomAM Azare 3200 jeTalA pAnAomAM patharAyelo che. gujarAtI anuvAda karatA 300thI paNa vadhAre pRSTho temAM umerAyA che. je phakta kadanI vRddhi ja nathI, paNa arthavistAra ane peregrAphonI pracUratA paNa dharAve ja che. hindIbhASI mahAtmAone paNa AgamanA padArthajJAnathI vaMcita na rahevuM paDe te AzayathI taiyAra karAyela A AgamasUtra hindI anuvAda hindI bhASAnI samRddhi ane sAhityika mUlya to dharAve ja che. te gujarAtI bhASI Agamarasiko ane tattvajijJAsuo mATe paNa mahattvanuM saMdarbhazAstra banI rahyuM che. rUA. 2700/-nuM mUlya dharAvatA A AgamasUtra-hindI anuvAd mAM paNa kramAMkana to mULa Agama, Agama gujarAtI anuvAda ane Anama saTI anusAra ja thayela che. tethI abhyAsIone tulanA karavI saraLa paDe che. 8. Agama kathAnuyoga 6-prakAzano Agama kArya viSayaka A amAruM navamuM prakAzana che. jemAM "kathAnuyoga" nAme anuyoganI mukhyatA che. A prakAzanamAM mULa Agamo, Agamo paranI niyukti, bhASya, cUrNi, vRtti ke avasUrI e tamAmano samAveza karI A Agama kathAnuyoganuM saMkalana ane gujarAtI anuvAda karavAmAM Avela che. je cha bhAgomAM vibhAjIta che 2200 jeTalA pRSThomAM samAviSTa che ane kathAone daza vibhAgamAM goThavela che. A kathAnuyogamAM tIrthaMkara, cakravartI, vAsudeva, baladeva e uttamapuruSo saMbaMdhI kathAnaka ke mAhitIno saMgraha che, zramaNa vibhAgamAM gaNadharo, pratyekabuddho, nihavo, anya zramaNonI kathAo che. te sAthe Azare 90thI vadhu pRSThomAM gozALAnuM kathAnaka tenA pUrvabhava, vartamAnabhava ane bhAvi bhavo sahita mUkela che. te sivAya zramaNI kathA, zrAvaka kathA, zrAvikA kathA, anyatIrthI kathA, prANI kathA, prakIrNa kathA ane dRSTAMtonA alaga vibhAgo che. pratyeka kathAne aMte tenA Agama saMdarbho paNa mUkelA che, jethI mULa mAhitI srota joI zakAya. chaTThA bhAgamAM akArAdikrame pratyeka kathAnA nAmonI goThavaNI ane tenI sAthe pRSThAMka ApelA che, jethI koIpaNa kathA zodhavI atyaMta saraLa bane che. A "Agama kathAnuyoga'' kevaLa kathArasiko tathA vyAkhyAtAo mATe atyaMta upayogI prakAzana che. jenuM mUlya mAtra rUA. 1,500/- che. temaja sana-2004mAM ja prakAzita thayela hovAthI hajI saraLatAthI upalabdha che. Page #12 -------------------------------------------------------------------------- ________________ amArA prakAzano 9. Agama mAtAjanavidhi A eka laghu pustikA che. jemAM pIstALIza Agama mahApUjana bhaNAvavA mATenI saraLa, spaSTa, zAstrIya vidhi che. sAthe-sAthe paMDita zrI rUpavijayajI kRta 45Agama pUjAo paNa ApI dIdhela che. aSTaprakArI pUjAnA abhinava duhA paNa che. koIpaNa vidhikArakane sahelAIthI pUjana karAvatA phAve te rIte vidhi sAthe sucanAono nirdeza che. temaja Agama maMDapanI racanA, mAMDala, Avazyaka sAmagrI, vidhimAM pratyeka kArya mATe jarUrI evA sahAyakonI kArya vaheMcaNI paNa jaNAvela che. moTA TAIpa, padhonI suMdara goThavaNI, pratyeka pUjana mATenuM alaga peja, dareka pUjanane mATenI sUcanA, te pUjananI sAthe ja apAyelI hoya tevuM A eka mAtra prakAzana che. 10. Agama saTIka anuvAda 48-mANAno prastuta prakAzanamAM AgamonA mULasUtrono akSarazaH anuvAda to che ja. sAthe sAthe AgamonI niryukti ane TIkAno paNa anuvAda karela hovAthI ame "saTIka anuvAda" evuM nAmakaraNa karela che. jemAM 45 Agamo uparAMta be vaikalpika Agamo ane kalpa [bArasA sUtranA samAvezathI 48 prakAzano thAya che. jene A sAthe ame 42-bhAgomAM prakAzita karela che. A saTIka anuvAdamAM cha cheda sUtrono anuvAda mAtra mULano ja che, temAM saTIka anuvAda nathI. saMskRta ane prAkRta bhASAjJAnathI vaMcita zrutarasiko ke svAdhyAya premIone A atyaMta upayogI prakAzana che, jenuM saMyukta mUlya rUA. 10,000/- che, ke je kiMmatamAM to koI 45 saTIka Agamono anuvAda paNa na karI Ape. A saTIka anuvAda saMpuTamAM-aMgasUtro, upAMga sUtro ane mULasUtrono saMpUrNa saTIka anuvAda che. pannA sUtromAM paNa upalabdha TIkAono anuvAda karelo ja che, naMdI ane anuyoga baMne sUtronuM vartamAna paddhatithI sAnuvAda vivecana karela che ane chedasUtro, kalpasUtra ane keTalAMka pannAono mULano anuvAda che. - x - - A hatI Agama saMbadhI kAmArA 250 prakAzanonI yAdI - X - X - Page #13 -------------------------------------------------------------------------- ________________ G AgamasUtra saTIka anuvAda Agama sivAyanA sAhitya sarjananI jhAMkhI (1) vyAkaraNa sAhitya : 0 abhinava haima laghuprakriyA bhAga-1 thI 4 - mahopAdhyAya vinayavijayajI kRta "laiprakriyA" para siddhahema zabdAnuzAsana ane tenI sAthe saMbaMdhita aneka saMdarbhagraMthonA upayogathI taiyAra karAyelo evo A daLadAra graMtha che. je krAuna ATha pejamAM taiyAra thayela che. saMskRta vyAkaraNanA abhyAsa mATenuM A prakAzana che. je gujarAtI bhASAnA mAdhyamathI taiyAra thayela che. temAM mULasUtra, teno artha, vRtti, nRtyartha, anuvRtti, vizeSa vivecana jevA sAta vibhAgo ane pracUra pariziSTo che. 0 kRdAmAlA - - A laghu sarjanamAM 125 dhAtuonA 3 prakAre thatAM kRdantonuM koSTaka che. (2) vyAkhyAna sAhitya - 0 abhinava upadeza prAsAda bhAga-1 thI 3. - A eka svataMtra vyAkhyAnamALA che. "mannata jiNANa" nAmaka sakjhAyamAM AvatA zrAvakanA 36 kartavyo uparanA 108 vyAkhyAno temAM goThavelA che. pratyeka vyAkhyAna mATe daza-daza peja phALavela che. je pratyekamAM zloka-jainettara prasaMga - saMbaMdhita kartavyanI tAttvika vyAkhyA ane samAja-jenakathA ane kartavyane anurUpa stavanAdi paMktinI aMdara gUMthaNI che. 0 navapada-zrIpAla - zAzvatI oLInA vyAkhyAnarUpe A pustakanuM sarjana thayuM che, jemAM nave padanuM alaga-alaga vivecana sAthe nava divasamAM zrIpAlacatri paNa pUruM thAya, te rIte goThavelA nava vyAkhyAnono samanvaya che. (3) tasvAbhyAsa sAhitya + 0 tatvArthasUtra prabodha TIkA-adhyAya-1 0 tattvArthAdhigama sUtra abhinava TIkA-adhyAya-1 thI 10 - A graMthamAM tatvArtha sUtranA daza adhyAyonuM alaga-alaga daza pustakamAM ati vistRta vivecana dharAvatuM dazAMga vivaraNa che. jemAM sUkahetu, mULasUtra, saMdhirahita sUtra, sUtrArtha, zabdajJAna, anuvRtti, aneka saMdarbha graMthone AdhAre taiyAra karAyela abhinava TIkA, sUtrasaMdarbha, sUpadha, sUkaniSkarSa jevA daza vibhAgo che. Page #14 -------------------------------------------------------------------------- ________________ amArA prakAzano 15 pratyeka adhyAyane aMte sUvakrama, akArAdi krama, zvetAmbara-digambara pAThabheda jevA pariziSTho tathA dazamA adhyAyanA pustakamAM aMte zabdasUci, viSayasUci, saMbaMdhakArikA jevA upayogI pariziSTho che. 0 tatvArtha sUtranA Agama AdhAra sthAno. - A saMzodhana kakSAnuM eka viziSTa pustaka che. jemAM tatvArtha sUtranA pratyeka sUtrano mULa AgamamAMthI upalabdha saMdarbha, saMdarbha pATha, saMdarbha sthaLano ullekha che. temaja zvetAmbara-digambara pAThabhedanI tAlikA ane vizleSaNa che. (4) ArAdhanA sAhitya - o samAdhimaraNa - aMta samaye ane bhAvi gati sudhAravA mATe maraNa samaye cittanI samAdhi jaLavAya rahe tevI ArAdhanA vidhi, ArAdhanA sUtro, ArAdhanA padho, ArAdhanA prasaMgo vagere sAta vibhAgomAM A graMtha sarjelo che. - sAdhu aMtima ArAdhanA 0 zrAvaka aMtima ArAdhanA sAdhu-sAdhvI, zrAvaka-zrAvikAono aMta samaya sudhAravA mATe nitya karavAnI evI A ArAdhanA che, mULa prAkRta ane saMskRtamAM graMthastha thayela A vidhine saraLa gujarAtImAM rajU karela che. paMcAMganA kadanI A pustikA sAthe rAkhavI paNa saraLa che. (5) vidhi sAhitya - 0 dIkSA-cogAdi vidhi o vidhi saMgraha bhAga-1 0 sAdhu-sAdhvI kALadharma vidhi (6) pUjana sAhitya - 0 Agama mahApUjana vidhi-jenI noMdha Agama vibhAgamAM che. 0 pAThya padmAvatI pUjanavidhi (9) catra sarojana - 0 45-Agama yaMtra 0 viMzati sthAnaka yaMtra Page #15 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 16 (8) jinabhakti sAhitya - * caityavandana parvamAlA * caityavandanasaMgraha - tIrthajina vizeSa * caityavandana covisI 0 caityavaMdana mALA A eka saMpAdana graMtha che. jemAM parvadina tathA parvatithinA caityavaMdano, covisa jinanI covisI rUpa caityavaMdano, vividha tIrthamAM bolI zakAya tevA ane jinezvara paramAtmA viSayaka vividha bola yukta evA 779 caityavaMdanono vizALa saMgraha che. d zatruMjaya bhakti * zatruJjaya bhakti 0 siddhAcalano sAthI - siddhAcala bhAvayAtrA, stuti-caityavaMdanAdi 0 vItarAga stuti saMcaya-1151 bhAvavAhI stutino saMcaya 0 caitya paripATI (9) prakIrNa sAhitya - 0 zrI navakAra maMtra-nava lAkha jApa noMdhapothI 0 zrI cAritra pada eka karoDa jApa noMdhapothI AgamasUtra saTIka anuvAda 0 abhinava jaina paMcAMga * abhinava jaina paJcAGga 0 amadAvAda jinamaMdira-upAzraya Adi DirekTarI 0 bAra vrata pustikA tathA anya niyamo 0 zrI jJAnapada pUjA 0 kAyamI saMparka sthaLa 0 coghaDIyA tathA horA kAyamI samayadarzikA (10) sUtra abhyAsa-sAhitya - 0 jaina eDyukezanala sarTiphikeTa korsa . pratikramaNasUtra abhinava vivecana bhAga-1 thI 4 A rIte amArA 301 prakAzano thayA che. = = X = E G ma Page #16 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sUryaprAptiupAMgasUtra - saTIkaanuvAda/1 bAlabrahmacArI zrI neminAthAya namaH namo namo nimmaladasaNassa pa.pU. zrI AnaMda-kSamA-lalita-suzIla-sudharmasAgara gurUbhyo namaH 16-sUryaprApti-upAMgasUtra-5/1 anuvAda tathA TIkAnusArI vivecana -ma -23 ) 0 AraMbha : o A bhAgamAM soLamuM Agama ke je upAMgasUtromAM pAMcamuM upAMga che tevA "sUryaprajJapti-sUtra'no pahelo bhAga samAviSTa karAyo che. A sUtrane prAkRta bhASAmAM sUpannatti kahe che, tenuM saMskRtanAma 'sUryaprAti' che. gujarAtI bhASAmAM paNa teno vyavahAra 'sUryaprApti' nAmathI ja prasiddha che. tene keTalAMka pUrNa puruSo pAMcamAM aMganuM upAMga kahe che. jo ke ame pU.malayagirijI kRta TIkAmAM tevo ullekha nathI. je pratikSaNa yathAsthita sarva jagatane joI rahyA che, tevA bhAsvata paramAtmA zrI vIra bhagavaMta Apane namaskAra thAo. khadho jevA tIrthiko je pUrve prakAzatA hatA, tenA tamane chedIne sarve zrutakevalio vijaya pAmyA teine namaskAra A sUryaprajJapti sUtra mukhyatve gaNitAnuyoganI prAdhAnyatAvALuM Agama che. jenA adhyayano "prAbhRta" zabdathI oLakhAya che. adhyayanano peTA vibhAga "prAbhRtaprAkRta' nAme darzAvAyela che. evA kula 20 prAbhRto che ane traNa prAbhRtamAM peTA prAkRta-prAkRto paNa che. jemAM bhAga-1-mAM prAbhRta-1thI prAkRta-10nA prAbhRta-prAkRta18 sudhI A 23-mAM bhAgamAM che ane prAkRta-10nA prAbhRtapAmRta-1thI prAbhRta-20 sudhI bhAga-24mAM che, bhAga-24mAM caMdraprajJaptiviSayaka noMdha paNa che. sUryabiMba jema jJAnanA aMdhakAra samUhane jite che tema pramANa-nayanA ghaNAM bhedavALuM, zivasukharUpI phaLadAtA kalpataru evA jinavacana jaya pAme che. A sUryaprajJaptine guranA upadeza anusAra huM sva-paranA upakArane mATe kaMIka spaSTa vivaraNa karuM chuM. jo ke sUryaprajJapti ane caMdraprApti baMne judA Agamo che, paNa vartamAnakALe baMnenuM viSayavastu saMpUrNa samAna che, koI bheda nathI. kALakrame kyAre baMne Agamo eka thaI gayA te vize ame kazuM jANI zakyA nathI. pU.malayagirijI kR4 TIkA paNa baMne AgamonI samAna ja maLe che. phakta AraMbhika traNa zloka vadhAre che. pUrve bhadrabAhu sUrikRtu A sUtranI niyukti hatI, te kALanA doSathI have nathI, kevaLa sUranI vyAkhyA kahIza. sUrya-caMdra gati, kSetra, maMDala, vibhinna mato ItyAdi yukta A AgamanA mULa sUtra ane TIkAno artha ame karela che, to paNa ame ghaNAM sthAne aspaSTa rahyA chIe te bhUlano ame jAte ja svIkAra karIe chIe. koI viziSTa saMdarbho amane maLela nathI. koI kALe niyukti haze, paNa hAla teno viccheda che. 2i3/2] temAM je nagarImAM, je udhAnamAM, je rIte pUjya gautama svAmIe traNa lokanA nAtha bhagavaMta zrImana mahAvIrasvAmI pAse sUryanI vaktavyatA pUchI, je rIte bhagavaMte tenA uttaro ApyA, te prakAre dekhADe che. pahelAM nagarI-udhAnanA nAmapUrvaka sarva kathana kahevAnI IcchAvALAe Ama kahyuM. Page #17 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 1/-/1 A prAkRta-1 -- * - * -- 19 - sUtra-1 H [zrI vItarAga paramAtmAne namaskAra thAo arihaMtone namaskAra thAo. te kALe, te samaye mithilA nAme Rddhi saMpanna ane samRddhanagarI hatI, tyAM pramudita jana-jAnapada yAvat te prAsAdIya hatI. te mithilA nagarInI bahAra IzAna dizAmAM ahIM mANibhadra nAmaka caitya hatuM. te nagarImAM jitazatru rAjA, dhAriNI devI hatA. te kALe - te samaye te mANibhadra caityamAM svAmI padhAryA. parSadA nIkaLI, dharma kahyo. parSadA pAchI gaI yAvat rAjA paNa je dizAmAMthI Avelo, te ja dizAmAM pAcho gayo. * vivecana-1 : te kALe ItyAdi - te kALamAM. arthAt jyAre bhagavat vicaratA hatA, te kALamAM. tni - adhikRt avasarpiNInA cothA bhAgarUpa, I zabda vAkyanA alaMkAra arthe che. samaya - avasara vAcI che. tathA lokamAM, hajI paNa A vaktavyano samaya vartato nathI arthAt hajI sudhI A vaktavyano avasara vartAto nathI. te samayamAM bhagavaMte A sUryavaktavyatA kahI. te samaye mithilA nAme nagarI hatI. [zaMkA] hajI paNa te nagarI varte che, to "vartatI hatI" tema kema kahyuM ? kahe che - graMthamAM kahela vaibhavayukta varNana je kahevAze te "vartatuM hatuM" paNa graMtha vidhAnakALe tema nathI. A paNa kaI rIte jANavuM? te kahe che. A avasarpiNI kALa, avasarpiNImAM pratikSaNe zubha bhAvo hAnine pAme che, te jinapravacanajJAtAne supratIta che. tethI "vartatI hatI" tema kahevAmAM koI virodha nathI. have A nagarInuM varNana - Rddha-bhavano vaDe ane paurajano vaDe atI vRddhine pAmela. slimita-svacakra, paracakra, taskara, DamarAdithI udbhavela bhayarUpI kallola mALAthI rahita. samRddha-dhana, dhAnyAdi vaibhava yukta. tathA pramodavALA - pramoda hetu vastunA temAM sadbhAvathI, khana - nagarImAM vasatA loko. khAnapa6 - janapadamAM rahela, temAM prayojanavaza AvatA evA te pramudita jana-jAnapada. cAvat zabda vaDe uvavAI sUtramAM pratipAdita samasta varNana jANavuM. te grantha moTo thaI javAnA bhayathI lakhatAM nathI. te mAtra "uvavAIsUtra" vaDe jANavuM. kyAM sudhI jANavuM ? prAsAdIyA sudhI. ahIM hra zabdanA upAdAnathI prAsAdIyA Adi cAra pado jANavA. prAsAdIyA, darzanIyA, abhirUpA ane pratirUpA. temAM - prAsAdIyA eTale ghaNAM prAsAdothI yukta, tethI ja darzanIya-darzana yogya, kemake prAsAdo ati ramaNIya che. tathA abhimukha evo ati AkAra jeno che te atirUpA, prativiziSTa - asAdhAraNa AkAravALI te pratirUpA. te mithilA nagarInI bahAra IzAna dizA bhAgamAM - 4 - mANibhadra nAmaka sUryaprajJaptiupAMgasUtra - saTIkaanuvAda/1 caitya hatuM. trim - leyyAdi cayanano bhAva ke karma te caitya. te saMjJA zabdapaNAMthI devatApratimA rUpe prasiddha che. tethI tenA AzrayabhUta je devatAnuM gRha hoya te paNa upacArathI caitya kahevAya che. te ahIM vyaMtarAyana jANavuM. paNa arhata bhagavaMtanuM Ayatana [jinAlaya] nahIM. caityanuM varNana kahevuM. te uvavAI sUtrathI jANavuM. 20 te mithilA nagarImAM jitazatru nAme rAjA hato. tenI devI - samasta aMtaHpuranI mukhya patnI, sarva guNa dhAraNa karavAthI dhAriNI nAme rANI, rAjA, rANI varNana uvavAI sUtramAM kahela varNana mujaba jANavuM. te kALe, te samaye, te mANibhadra cetyamAM svAmI jagadguru bhagavaMta zrI mahAvIra arahaMta, sarvajJa, sarvadarzI, sAta hAtha pramANa zarIra uMcA, samacaturA saMsthAnavALA, vajraRSabha nArAca saMghayaNavALA, kAjaLa jevI kAlimAyukta - snigdhakuMcita-pradakSiNAvarta mastakanA vALavALA, tapelA suvarNa jevI suMdara mastakatalakezabhUmi Atapatra AkAra mastaka, paripUrNa caMdramaMDalathI paNa adhikatara mukhanI zobhAvALA, pAkamaLanI sugaMdha jevA niHzvAsavALA, vadananA tribhAga pramANa kaMbU samAna suMdara kaMdharavALA, zArdUla siMhavat paripUrNa vipula saMdhapradezavALA, moTA nagaranA kabATa jevA vizALa vakSaHsthaLathI zobhatA, yathAsthita lakSaNayukta, zrIvRkSa parigha samAna lAMbA bAhu yugalavALA, ravi-caMdra-cakra-svastikAdi prazasta lakSaNayukta hastatalavALA, sujAta paDakhAM, matsya jevuM uMdara, sUrya kiraNanA sparzathI vikasela kamaLa samAna nAbhimaMDala, siMhajevo saMvartita kamara pradeza, nigUDhamAnU, kuruviMda jevA vRtta jaMghA yugala, sArI rIte pratiSThita kAcabanA suMdara paga jevo tala pradeza, e badhAMthI yukta. anAzrava, nirmamatva, chinnazrotavALA, nirUpalepa, prema-rAga-dveSa rahita, 34-atizaya cukta, deve racela nava suvarNakamaLamAM paga mUkIne cAlatA, AkAzamAM cAlatA dharmacakra-chatra-be cAmaro - ati svaccha sphaTika vizeSamaya pAdapITha sahita siMhAsanathI yukta evA, tathA AgaLa devo vaDe kheMcAtA dharmadhvaja sahita, 14,000 sAdhuo ane 36,000 sAdhvIjI vaDe parivarelA svakalpa sukhapUrvaka vicaratA, cayAsvarUpa avagraha grahaNa karI, saMyama ane tapathI AtmAne bhAvita karatAM samavasaryA. bhagavaMtanA samavasaraNanuM varNana uvavAIthI jANavuM. 5rSadA-mithilA nagarInA vasanArA sarve paNa loko bhagavaMtanI AvelA jANIne bhagavaMtanA vaMdanArthe potAnA Azraya sthAnothI nIkaLyA. tyAre te mithilA nagarInA zrRMgATaka, trika, catuSka, catvara, caturmukha, mahApazomAM ghaNAM loko paraspara e pramANe kahe che - bole che - prajJApe che - prarUpe che ke nizce e pramANe he devAnupriyo ! zramaNa bhagavan mahAvIra, Adikara yAvat sarvajJa, sarvadarzI yAvat vicaratA ahIM AvyA che, samAgata che, samosaryA che, A ja mithilA nagarInI bahAra mANibhadra caityamAM yathApratirUpa avagraha avagrahIne te arahaMta-jina-kevalI, zramaNa gaNathI parivarIne, saMyama ane tapathI AtmAne bhAvita karatA vicare che. he devAnupriya ! tathArUpa arahaMta Page #18 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 22 sUryapAtiupAMgasUtra - saTIkaanuvAda/1 1/-/1 bhagavaMtanuM nAma gotranuM zravaNa paNa mahAphaLane mATe che, to sanmukha gamana-vaMdananamana-pratipRcchA-paryapAsanAnuM to kahevuM ja zuM ? eka Arya dhArmika suvacananuM zravaNa paNa kalyANakArI che, to vipula arcanuM grahaNa keTaluM kalyANa kare ? to he devAnupiyo ! ApaNe jaIe, zramaNa bhagavana mahAvIrane vaMdana-namana-satkAra-sanmAna karIe, kalyANa-maMgala-daivata-caityarUpa evA temanI upAsanA karIe ? te mAtra A bhave nahIM, parabhave paNa hita-sukha-zema-niHzreyasa ane AnugAmipaNe thaze. tyAre mizilA nagarIthI ghaNAM ugra, bhoga ItyAdi uvavAIphUgathI jANavuM. te parSadAnI AgaLa sarvajanane samajAya tevI bhASAmAM ardhamAgadhI bhASAmAM dharma kahyo. te A rIte- loka che, jIva che, ajIva che, ItyAdi. tathA je rIte jIvo. bodha pAme che, mukta thAya che, je rIte saMkleza pAme, je rIte duHkhono keTalAMka pratibaddha aMta kare che. ArtadhyAnayukta citavALA je rIte bhava-du:khasAgaramAM jAya che ane karma kSINa thayelA siddho siddhimAM jAya che. te kahe che. yAvatuM rAjA dizAthI Avyo, te dizAmAM pAcho gayo. cAvat zabdathI badhuM uvavAI sUjhathI jANavuM. tyAre te mahA-moTI parSadA zramaNa bhagavaMta mahAvIranI pAse dharma sAMbhaLI, samajI, harSita-saMtuSTa thaI, zramaNa bhagavana mahAvIrane traNa vakhata AdakSiNa pradakSiNA karI, vaMdana-namana karI A pramANe bolyA - bhagavat ! Ape niprastha pravacana sArI rIte kahyuM. bIjA koI zramaNa ke brAhmaNa AvA prakAre dhamane kahevA samartha nathI. ema kahIne je dizAmAMthI AvelA. te dizAmAM pAchA gayA. tyAre te jitaSNu rAjA zramaNa bhagavaDu mahAvIranI pAse dharma sAMbhaLI, samajI, harSita-saMtuSTa thaI cAvatu harSita hRdayI thaI, zramaNa bhagavana mahAvIrasne vaMdananamaskAra karI, prazno pUchIne artho jANavA, jANIne utthAnathI uThe che, uThIne zramaNa bhagavata mahAvIne vAMdI-namIne A pramANe bolyo - bhagavana! Ape sArI rIte nircanja pravacana kahyuM cAvatu AvA prakArano dharma kahyo. ema kahIne hAthI upara besIne, zramaNa bhagavad mahAvIra pAsethI, mANibhadra caityathI nIkaLe che. nIkaLIne je dizAmAMthI Avyo hato. te dizAmAM pAchA gayo. A badhuM ja sugama che. vizeSa e ke je dizAne AzrIne - arthAt je dizAthI samavasaraNamAM Avyo, te ja dizAmAM pAcho gayo. * sUtra-2 : te kALo, te samaye zramaNa bhagavAna mahAvIranA mukhya ziSya IndrabhUti nAme aNagAra, gautama gotrIya hatA. sAta hAtha uMcA, samacatustra saMsthAnA saMsthita, vajashbha nArAya saMghayaNI hatA yAvatu te A pramANe bolyA - * vivecana-2 : te kALe - te samaye zramaNa bhagavaMta mahAvIstA prathama ziSya, A be pada vaDe tenuM sakala saMghAdhipatitva jaNAvela che. IndrabhUti, e mAtA-pitA kRta nAma che. aMtivArI - zabda vivAthI zrAvaka paNa kahevAya. tethI te AzaMkAne dUra karavA zabada kahyo. 'manAra' jene ghara nathI te anagAra. A 'vigIta' gotra paNa kahevAya, tethI kahyuM 'gautama gotrathI che. * x* e takALa ucita deha pariNAmanI apekSAthI nyUna adhika zarIrI paNa hoya, tethI kahyuM - sAta hAtha pramANa uMcu zarIra. te AvA lakSaNahIna paNa saMbhave. tethI A AzaMkA dUra karavA kahe che - samacaturaDha saMsthAnA saMsthita - zarIra lakSaNa zAstrokta pramANa avisaMvAdI cAra khUNA jene che, te samacaturasa. khUNAcAra divibhAgane upalakSIne zarIra-avayavo jANavA. bIjA kahe che - jene anyUnAdhika cAra asa che te samayanusa. azra-paryakAsane beselane 1be jAnunuM aMtara, AsanathI lalATanA uparanA bhAganuM aMtara, 3-jamaNA khabhAthI DAbA jAnunuM aMtara, 4-DAbA khabhAthI jamaNA jAnunuM aMtara. bIjA kahe che - vistAra ane uMcAInA samanvayI samacaturasa. saMsthAna-AkAra, saMsthita-rahela. A hInA saMghayaNI paNa saMbhave, tethI kahe che - vajasSabhanArAya saMghayaNa - temAM nArAya - baMne bAju markaTabaMdha, RSabhatenA uparano veTana pa. kIlikA - gaNe asthine bhedatuM asthi. evuM saMhanana jene che che. A pramANe kahyuM - 'gAvat' zabdathI ahIM kanakapulaka nighasa pA gaura, ugra tapa, diptatapa, mahAtapa, udAra, ghora, ghoraguNa, ghora tapasvI, ghora brahmacaryavAsI, zarIra tyAgI, cauda pUrvI. cAra jJAnayukta, savari saMnipAtI, zramaNa bhagavaMta mahAvIranI nIkaTa urdhajAnU ane adhozira thaI dhyAnarUpI koThamAM pravezI, saMyama ane tapathI AtmAne bhAvatA vicare che. tyAre te pUjya gautama jAtazraddha - jAta saMzaya-jAta kutuhala thaI, utpanna zraddha * utpanna saMzaya - utpanna kutUhala thaI, samutpanna zraddhA - samuNa saMzaya - samutpaNa kutuhala thaI, utthAnathI uThe che, uThIne zramaNa bhagavaMta mahAvIra pAse AvIne, traNa vakhata AdakSiNa-pradakSiNA karI vAMdI-namIne bahu dUra ke nIkaTa nahIM te rIte zuzruSA karatA - namana karatA, abhimukha thaI vinayapUrvaka aMjali joDI paryApAsanA karatAM bolyA. ukta sUtranA viziSTa zabdArtho :- vana - suvarNa, pulaka - lava, tenI je rekhA, paka. paThAnA grahaNathI padma kesarA kahevAya che * x * tethI kanaka pulaka nikaSanI jevA ane pA kesarA jevA je gaura, te kanakapulaka nikA padA gaura. athavA kanakanI je pulaka - biMdu, teno je varNa, tenI jevA tathA parAkesara jevA je gaura te pAgaura, paNa Avo viziSTa cADhivAnu na paNa hoya evI AzaMkAcI kahe che ugratapa - anazanAdi jenA che te. ke je bIjA sAdhAraNa puruSo manathI dahana jevA karmavananA dahanamAM samarthapaNe bALanAra tapa-dharmadhyAnAdi jene che te. takhatapatapa vaDe tapta, te ta5 vaDe tapIne jeNe sarve azubha karmone bALI nAMkhela che, mana - AzaMsA doSa rahitapaNAthI, udApradhAna, athavA mIrAta - bhIma, ugrAdi vizeSaNathI Page #19 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 24 sUryapAtiupAMgasUtra - saTIkaanuvAda/1 1/-/2 nIkaTa rahelA alAsaFIne bhayAnaka. gho-nirguNa, parISaha-IndriyAdi zatrugaNa vinAzane AzrIne nirdaya. ghora-bIjA vaDe AcaravuM azakya. guNa-jJAnAdi, ghora tapa vaDe tapasvI. ghara - dAruNa, alpa satvavALA vaDe AyaravuM azakaya - evA brahmacaryamAM vasavAnA zIlavALA. uchUDha - saMskAranA parityAga vaDe zarIrane jeNe choDela che te. saMkSipta-zarIra aMtargatapaNAthI laghutA pAmela. vipula - vistIrNa, aneka yojana pramANa kSetra Azrita vastune bALavAmAM samartha, tejalezyA - viziSTa tapojanya labdhi vizeSa prabhava te ja javAlA, temaNe racita hovAthI cauda pUrvadhara, AnA vaDe temanI zrata kevalitA kahI che, te avadhijJAna rahitane paNa hoya, tethI kahe che - mati Adi cAra jJAnavALA. A baMne vizeSaNa yukta hoya to paNa koIne samagra zruta viSaya vyApI jJAna hotuM nathI. caudapUrvI paNa cha sthAnethI patita saMbhaLAya che, tethI kahe che, sakSara salipAtane jANanAra, ItyAdi guNavALA bhagavad vinayanI rAzi samAna sAkSAt ane ziyAcArathI zramaNa bhagavat mahAvIranI kaMIka samIpa rahe che. arthAt bahu dUra nahIM ke bahu nIkaTa nahIM, tema rahe che. teo kaI rIte vicAre che - urvajAnU, zuddha pRthvI Asanane choDIne ane pagrahika nipadhAno abhAva hovo, arthAta utkaTukAsana. uMce ke tIrthI daSTi nahIM paNa nIcI niyata bhU-bhAga niyata daiSTi. dhyAna-dharma ke zukla, te rUpa koThI-dhAnya bharavAnI, te dhyAnakoThayukta. - X -. saMyama-paMca AzravanA nirodhAdi lakSaNarUpa, tapasA-anazanAdi vaDe. saMyama ane tapanuM grahaNa pradhAna mokSAMgava jaNAvavA mATe che. te prAdhAnya saMyamanA tavA karmanA anupAdAna hetuthI che ane tapa-jUnA karmanI nirjarAnA hetuthI che. A baMneyI sarva karma-kSayarUpa mokSa thAya che * x + AtmAmAM vasIne rahe che. dhyAnakoThamAM rahI vicare che, pachI te gautama svAmI "jAtazraddha' Adi vizeSaNayukta thaI ubhA thAya che. temAM kahevAnAra artha tatvajJAna mATe janmela IcchAvALA, saMzaya-anavadhArita arthajJAna, A sUryAdi vaktavyatA Ama che ke bIjI rIte tevo - x * saMzaya hovo. jAtakutuhala-utsukatA janmela. jemake bhagavaMta A sUrya vaktavyatA kaI rIte kaheze ? pahelA na hatI, paNa have thayela zraddhA te utpanna zraddha. jAtazraddha' kahevA chatAM 'utpannazraddha' kema kahyuM ? kemake pravRttazraddhatvathI utpanna zraddhava pAme. - X - X - X - 'utpanna zraddha" ItyAdi badhAM pado pUrvavat jaNavA. * * * pachI ubhA thavA vaDe uThe che - X - X * je dizAmAM zramaNa bhagavanuM mahAvIra hatA, te dizAmAM Ave che. - x - jaIne zramaNa bhagavana mahAvIrane traNa vakhata jamaNA hAthathI AraMbhIne pradakSiNA kare che, karIne vaMdana-rastuti kare che. kAyA vaDe name che. vAMdI-namIne avagraha choDIne ati nIkaTa athavA ati nIkaTa nahIM tema ati dUranA sthAne paNa nahIM, te rIte bhagavaMtanA vacanone sAMbhaLavAnI Icchato. bhagavaMta prati mukha rAkhIne, vinayanA hetuthI pradhAna lalATataTa ghaTitapaNAthI aMjalihastanyAsa karIne sevana karatA. A be vizeSaNa vaDe zravaNavidhi jaNAvIe kahyuM che - nidrA ane vikathAne choDIne be hAthe aMjali joDIne, bhakti-bahumAnapUrvaka, upayukta thaIne sAMbhaLavuM joIe. e rIte sUryAdi vaktavyatAno prazna kahyo. * x - have vIza prAbhRtanI pAMcagAthA kahe che - * sUga-3 thI - (sUrya) eka varSamAM keTalA maMDalamAM jAya che ? tirthI gati kevI kare che ? keTalA kSetrane prakAzita kare che ? prakAzanI maryAdA zuM che ? saMsthiti kevI che ... tenI vezyA jyAM pratihata thAya che ? prakAza saMsthiti kaI rIte thAya che ? varaNa koNa kare che ? udaya saMsthiti kaI rIte thAya ?. pauruSI chAyAnuM pramANa zuM che ? yoga kone kahe che ? saMvAra keTalA che ? teno kALa zuM che ?.... caMdramAnI vRddhi kaI rIte thAya che ? teno prakAza kyAre vadhe che ? zIgha gati kone kahyA che ? prakAzanuM lakSaNa zuM che ?.. cyavana-upapAta, ucca, sUryanI saMkhyA, anubhAva. A vIza prAbhRta che. * vivecana-3 thI 8 : prAbhRta-1-mAM - sUrya varSamAM keTalA maMDala ekavAra ke be vAra cAle che tenuM nirUpaNa che. A pramANe gautame prazna karatAM pachI te viSayamAM badhAM utaro pahelAM prAbhRtamAM kahelA che. * x - bIjA prAkRtamAM 'katha' zabda che, badhAM prAkRta kathananI apekSAthI samuccayamAM tIchAM jAya che. trIjAmAM caMdra ke sUrya keTalA kSetrane prakAzita kare che. cothAmAM prakAzanI tamArA mate zuM vyavasthA che ? pAMcamAmAM sUryanI leyA kyAM pratihata thAya che ? prAbhRta-6-mAM kayA prakAre-zuM eka rUpa avasthAyipaNAthI athavA prakAzanuM avasthAna che ?, sAtamAmAM kayA pudgalo sUryalezyA saMskRSTa hoya che. AThamAmAM kayA prakAre bhagavana tamArA mate sUryanI udaya saMsthiti che ? navamAmAM paurUSI chAyAnuM pramANa zuM che ? dazamAmAM yoga kaI rIte tame kahyo che ? 11-mAM tamArA mate saMvatsaranI Adi zuM che? 12-mAM saMvatsara keTalA che ? prAkRta-13mAM kaI rIte caMdranI vRddhi-hAni jaNAya che ?, 14-mAM kayA kALe tamArA mate caMdranI jyotsanA vadhu hoya ? 15-mAM caMdrAdi madhye zIghagati koNa che ? 16mAM-jyonAlakSaNa zuM che ? 17-mAM caMdrAdinA cyavana ane upapAtanI sva-paramata apekSAthI vakatavyatA. 18-mAM caMdrAdinI samatala bhAgathI urva uccatva vize svamataparamata apekSAthI kavana. 19mAM jaMbUDhIpAdimAM keTalAM sUryo che ? 20-mAM caMdrAdino anubhAva koNa che ? e rIte anaMtarokata prakAre A anaMtarokta adhikAra yukta vIza prAbhRto Page #20 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 1/-/3 thI 26 sUryapajJaptiupAMgasUtra - saTIkaanuvAda/1 A sUryaprAptinI vaktavyatA che. 'prAbhRta' eTale zuM ? A 'prAkRta' lokaprasiddha nAma che. jenAthI dezakALocita durlabha vastu pariNAma suMdara lAve che. prakarSathI cotaraphathI abhISTa puruSanA cittane poSe che, te prAkRta kahevAya. vivakSita graMtha paddhatimAM vinayAdi guNayukta ziSyone dezakALa ucitatAthI laI javAya che. pachI prAbhRta mAphaka prAbhUto che. prAbhRtanI aMtargatu prAbhRta-prAkRta che. ema vIza prAkRta adhikAra kahyo. have pahelAM prAkRta aMtargatu ATha prAbhRta-prAbhRtAdhikAra kahe che - * sUtra-8 thI 10 - mahattanI vRddhi-hAnI, amiMDala saMsthiti, cirsa photramAM saMcaraNa, AMtara ane gati... avagAhanA keTalI che ? vikapana keTaluM che ? maMDalona saMsthAnA ane virkabha, e ATha prabhutAmRta. pahelA prAkRtamAM ATalI pratipatti che - che, pAMca, sAta, ATha ane traNa. udaya ane atakALanI be pratipatti, muhUrta gati saMbaMdhi cAra pratipatti... niSkramaNa karatAM zIghagati ane pravezatA maMdagati, 184 maMDala saMbaMdhe 184 puraka patipatti che. udayakALamAM ATha, bheda-ghAtanI be patipatti. trIjAmAM muhartagati saMbaMdhI cAra pratipatti che. AvalikA, muhUrnAjhi, vibhAga, yoga, kuLa, pUrNamAsI, saMkSipAta, saMsthiti, tAraNa, netA, caMdramANiti, bAramAmAM adhipati devatA, muhUrtAnA nAma, divasa ane , tithi, goma, na bhojana, AdityavAra (cAra), mAsa, pAMca saMvatsara, jyotiSa dvAra ane nakSatra vicaya. dazamAM prAbhUtamAM A bAvIza pAbhUta-pAbhUto che. * vivecana-8 thI 17 : pahelAM prAbhRtanA pahelAM prAkRta-prAkRtamAM divasa ane rAtrinA muhUrtanI vRddhi-hAnI kahI che. bIjAmAM ardhvamaMDalanA-baMne paNa sUryanA ahorAma-adhamaMDala viSaya vyavasthA kahI che. bIjAmAM kayo sUrya bIjA kayA sUrya vaDe cIrNa kSetramAM prati care che? cothAmAM baMne sUryo paraspara keTalAM parimANanuM aMtara karIne cAra care che, tenuM kathana. pAMcamAmAM keTalAM pramANa dvIpa ke samudrane avagAhIne sUrya cAra care che? chaThThAmAM ekaika rAtri-dinathI kaika sUrya keTalAM pramANa kSetrane choDIne cAra care che? sAtamAmAM maMDalonA saMsthAnanuM abhidhAnIya, AThamAmAM maMDalonuM ja bAhalya. e pramANe adhikArayukta ATha prAbhRta-prAkRta pahelAM prAbhRtamAM che. have pahelAM ja prAkRtamAM cothA vagere prAkRta-prAkRtamAM jayAM jeTalI paramatarUpa pratipatti che. te kahe che pahelAM prAbhRtanA cothA Adi prAkRta-prAbhRtamAM anukrame A paramata rUpa pratipatio che jemake prAkRtaprAkRta-4-mAM cha pratipatti, pAMcamAmAM pAMca, 6-mAM sAta, 9-mAM ATha ane AThamAmAM traNa. have bIjA prAkRtamAM je adhikArayukta traNa prAkRta-prAbhRta che, temAM pahelA prAkRtaprAkRtamAM sUryanA udaya ane astamAM pa-matarUpa pratipatti ane svamatanuM pratipAdana che. bIjAmAM bhedaghAta ane karNakalAnI vaktavyatA che. be - maMDalanA apAMtarAlamAM gamana, * * * * * #rf - koTibhAga, tene AzrIne bIjAnA mate kaLA vAvyA. * * * bIjA maMDalanI abhimukha cAra care che. trIjA prAbhRtaprAkRtamAM pratimaMDalamAM gatipariNAma kahyA. temAM jato ke AvatA sUryanI jevI gati thAya te kahe che. nIkaLato - sarva atyaMtara maMDaLathI bahAra jato sUrya AgaLanA maMDaLamAM saMkramato zIghragati thAya che. pravezato - sarva bAhya maMDaLathI aMdaranA maMDalamAM Avato pratimaMDale maMdagatithI tenA 108 maMDalo sUryanA thAya che. te maMDaLonA viSayamAM prati muhUrte sUryanA gati pariNAma vicAramAM matAMtara kahe che. have kayA prAbhRtapAmRtamAM keTalI pratipatti che. te kahe che - bIjI prAbhRtamAM traNe prAkRtaprAbhRtamAMnA pahelAmAM sUryodaya viSayaka ATha pratipatti che, bIjAmAM bhedaghAtarUpa be pratipatti che, bIjAmAM muhartagati viSayaka cAra pratipatti che. have dazamAM prAkRtamAM 22 prAkRta prAkRta che, teno adhikAra kahe che - prAbhRta prAkRtomAM (1) nakSatrono AvalikA krama vatavyatA che. (2) nakSatra viSaya muhUrta parimANa vaktavya. (3) paI - pUrva pazcimAdi prakAzmI. (4) yoganuM Adi vaktavya. (5) kuLa, upakuLa, kulopakula vaktavya. (6) pauNamAsI kathana. () amAsa-pUnama saMnipAta vaktavyatA (8) nakSatronuM saMsthAna kathana, (9) nakSatronuM tArA parimANa kahe che (10) netA - jemake keTalA nAmo svayaM asta thatA ahorAtra parimAsatimAM kayA mAsane laI jAya che. (11) caMdramArga-caMdra maMDalanI nAgane AzrIne vaktavyatA. (12) nakSatrAdhipatinA devatAnuM adhyayana-nAma vaktavyatA. (13) muhartAnA nAmo. (14) divasa ane rAtri kahI. (15) tithio, (16) nakSatronA gobo, (17) namonA bhojana, jemake A nakSatra AvuM bhojana karatAM zubhane mATe thAya. (18) sUrya ane caMdranA cAranuM vaktavya, (19) mAsa, (20) saMvatsara, (21) jyotiSanattra cakranA dvAranuM kathana - jemake A nAmo pUrvadvAra che, A nakSatro pazcimadvAra che. (22) nakSatrono vijaya-caMdra sUrya yogAdi viSaya nirNaya vaktavya. e pramANe prAkRtaprAbhRta saMkhyA ane teno adhikAra kahyo. have-pahelA prAbhRtanA pahelA prAbhRta-prAkRtamAM muhartAnI vRddhinahAni vakatavya che. temAM gautama gaNadhara bhagavaMtane pUche che, bhagavaMta tatva kahe che, te batAve che. Page #21 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 1/1/18 che prAbhRta-1, prAbhRtapAbhUta-1 $ * sUtra-18 - ApanA abhipAyathI muhUrtanI kSaya-vRddhi kaI rIte thAya ? 819 - 2 bhAgathI thAya che. * vivecana-18 : ahIM tAvat zabda krama arthe che. kramathI - bIjA paNa caMdra-sUryAdi viSaya pUchavA. * * * ne huM pUche che - bhagavat kayA prakAre Ape divasa-rAtri viSayonI vRddhi-hAni kahI che, ema bhagavad kRpA karIne mane yathAvasthita svarUpa kaho, jethI mAro saMzaya dUra thAya. saMzaya dUra karI bIjAne huM niHzaMka kahI zakuM. kahe che gautama paNa cauda pUrvadhara, sarvAkSara sannipAtI, saMbhijJa zrota, sarve prajJApanIya bhAva parijJAmAM kuzaLa, sUtrathI pravacananA praNetA, sarvajJAdezI che ja. kahyuM che ke saMkhyAtIta bhavo paNa koI pUche to kahe che - x * to temane saMzaya kaI rIte saMbhave ? tenA abhAve zA mATe prazna kare che ? teno uttara kahe che - jo ke gautamasvAmI yazokata guNaviziSTa che to paNa, temane paNa matijJAnAvaraNIyAdinA udayamAM vartamAnapaNAthI chaDAtA hoya, chAsthane kyAreka anAbhoga paNa thAya. - x - te anAbhogavI temane paNa saMzaya upaje. A anArya nathI. jema upAsaka zratamAM AnaMda zramaNopAsakanA avadhi nirNaya viSayamAM kahela che - "bhagavan!! AnaMda zrAvakanA te sthAnamAM AlocanA cAvat pratikramaNa te kare ke huM ? tyAre bhagavaMta mahAvIre gautamane kahyuM ke tuM ja te sthAnanI AlocanA cAvatu pratikramaNa kara. AnaMdane A sthAna mATe khamAva. ItyAdi - x - AnaMda zrAvakane khamAve che. athavA, gaNadhara bhagavaMta saMzaya hita hovA chatAM ziSyanA saMpratyayane mATe pUche che. kahe che - te artha ziSyone prarUpIne temanA vizvAsane mATe temanI samakSa pharI paNa bhagavaMtane pUche che. athavA to A ja sUjharacanAno kalA che, mATe doSa nathI. e pramANe gautama svAmIe prazna karatAM bhagavaMta zrI vardhamAna svAmI uttara ApavAnI IcchAthI ane vizeSa bodha mATe pahelAM nakSatra mAsamAM jeTalAM muhartA saMbhave, tene nirUpe che . * x* badhAM ja guruo, ziSya vaDe prazna karAtA ziye pUchelA pada ke anya, ziyokta tayAvidha padanA anuvAda saha utara ApavAne pravarte che. jethI gurumAM ziyonuM bahumAna rahe - ke huM gurune saMmata chuM. 'tAva' zabdano A artha - teTaluM ja ApanI sAme kahuM chuM. A nakSatra mAsamAM muhartA 819 ane eka mahattvanA 27/67 bhAgo meM kahyA che, tema tArA ziSyone kaheje. AnA dvArA ema kahe che ke - ziSyoe zAstro samyaka bhaNelA hoya chatAM gurunI anujJAthI tavano upadeza bIjAne Apavo, anyathA nahIM. have eka nakSatra mAsamAM kaI rIte 819 pUNaka 26 muhUrtA thAya ? A 28 sUryaprajJaptiupAMgasUtra - saTIkaanuvAda/1 yugamAM caMdra, caMdra, abhivardhita, caMdra, abhivardhitarUpa pAMca saMvasararUpa 67 nakSatra mAsa che. yugamAM 1830 ahoraNa hoya. tethI tenA 67 bhAga ghaTatAM 27 ahorAtri thAya, zeSa 21-rahe. tene muhUrto karavA 30 vaDe guNIe to 630 Avaze. tene 67 bhAga karatAM 9 muharta Ave che ane 2zeSa bAkI raheze. e rIte 23 ahorAtra, nava muhUrta ane eka muhUrtanA 267 bhAga Avaze. temAM 27 ahorAkanA muhUrta karavA 30 vaDe guNIe to 810 Avaze. temAM uparanA nava muhUrto umeratAM 819 Avaze. A rIte namra mAsanuM muhUrta parimANa 819-2thaka prApta thaze. A nakSatramAsagata muhUrta parimANa che. upalakSaNa thakI sUyadi mAsanI paNa ahorAtra saMkhyA kahIne Agama mujaba muhUrta parimANa kahevuM. te A pramANe che- eka yugamAM 60 sUryamAso thAya che. yugamAM 1830 ahorAtra thAya che. tethI tenAM 60 bhAgathI bhAgatAM 30 ahorAtra prApta thAya. eka ahorAmanuM adhuM eTaluM sUryamAsa parimANa che. 30 muhUrtAno eka ahorAtra thAya. tethI 30ne 30 vaDe guNatAM 900 muhUrta thAya. ardha ahorAtranA 15 muhUrtA thAya. tethI sUrya mAsanuM muhUrta parimANa 915 Avaze. eka yugamAM 62-caMdramAsa che. tethI 1830 nA 62 bhAga karAtA 31 ahorAtra ane 2/6ra ahorAtra thAya. temAM dUra bhAganA muhUrta karavAne 30 vaDe guNIe to 960 thaze. tenA dura-bhAga karatAM 15 muhartA Ave ane zeSa 30 rahe che, 29 ahorAkanA muhUrta karavA mATe 30 vaDe guNatA-830 Avaze. karma mAsanA 30 ahoraNa pramANa che, tethI muhUrta parimANa 900 paripUrNa Ave. e rIte mAsagata muhUrtaparimANa kahyuM. A rIte caMdrAdi saMvatsagata ane yugagata muhUrta parimANa svayaM kahevA, ema muhUrta parimANa kahyuM. have prati ane je divasa-rAtri viSayamAM muhUrtAnI vRddhinahAni thAya tenA avabodhane mATe A pUche che - * sUtra-19,20 : [1] je samaye sUrya sAvagneitara maMDaLathI nIkaLIne sarva bAhya maMDalamAM upasakama karIne cAra care che. sarva bAhya maMDalathI savanjiMtara maMDaLamAM upasaMkramIne cAra care che. A kALa keTalA rAtridivasa pramANathI kahyo che ? te 366 ahoramra pramANathI kahevAyela che. [] eTalA kALamAM sUrya keTalA maMDaLo care che ? te 184 maMDalomAM care che. 19 maMDalomAM be vAra gamana kare che, te A rIte - niSkramaNa karato ane praveza karato. be maMDalomAM eka vakhata care che, te A rIte - savavyaMtara maMDalamAM ane sarva bAhya maMDalamAM. * vivecana-19,20 :'tAva' zabdArthanI bhAvanA badhe ja pUrve kahyA mujaba yathAyogya svayaM Page #22 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 1/1/19,20 sUryaprAptiupAMgasUtra * saTIkaanuvAda/1 vicAravI. bAkInA vAkyano A artha che - je kALe sUrya sarva atyaMtara maMDaLathI nIkaLI prati ahorAtra ekaika maMDalanA cAcI cAvatu sarva bAhya maMDalamAM saMkamI paribhramaNa kare. sarva bAhya maMDalathI nIkaLI prati samidivasa kaika maMDala paribhramaNathI cAvatu sarva atyaMtara maMDalamAM saMkamI cAra care che. temAM keTalA samidivasa parimANa kahelA che ? uttara * samidivasa pramANa 366 ahorAtra che. ema sva ziSyone kahevuM. pharI pUche che - A 366 ragidivasa parimANa kALa vaDe keTalA maMDalamAM sUrya be vakhata care che ? keTalA maMDalamAM ekavAra care che ? sAmAnyathI 184 mAMDalAmAM care che, sUryanA adhika maMDalano abhAva che. 184mAM 182 maMDalamAM be vakhata care che. sarva bAhya ane sa bhyattara maMDalamAM cAra eka ja vAra care che. pharI pUche che - * sUtra-21 - sUryanA ukad gamanAgamanamAM eka saMvatsaramAM eka vakhata 18muhuravALo divasa thAya che, 18 muhUrvavALI rAtri thAya che. eka vakhata 1ra-muhurtavALo divasa thAya che ane bhAra muhUrvavALI rAtri thAya che. pahelA cha mArAmAM 18 muhUrtanI eka sani ane 1ra-muhUrtano eka divasa thAya che. bIjA 6-mAsamAM 18 muhUrtano divasa ane 1ra-muhartanI rAtri thAya che. bIja cha mAsamAM paMdara muhUrtano divasa ke paMdara muhUrtanI sara thatI nathI, teno zo hetu che ? te mane kaho. A jaMbUdvIpa dvIpa, sarve dvIpansamudronI sauthI aMdara che yAvatuM vizeSAdhika paridhithI kahela che. temAM jyAre sUrya savampiMtara maMDalane saMkramIne cAra care che, tyAre pama prakarSa prApta utkRSTa 18 muhUrtano divasa thAya che ane jaghanyA 1ramuhUrtanI rAtri thAya che. te niSkramaNa karato sUrya navA saMvArano AraMbha karatAM pahelAM ahoraNamAM atyaMtara maMDalane saMkramIne cAra care che. jyAre sUrya atyaMtara pachInA maMDalamAM saMkamIne cAra care che, tyAre aDhAra muhUrvanA divasamAM 1 bhAga nyUna thAya che ane 1ra-muhUrtanI rAzimAM 1 bhAganI vRddhi thAya che. pramANe bIjA eka maMDalamAM saMkramaNa kare tyAre cAra eka sAIThAMza mahattvano divasa ghaTe che ane cAra eNka sAIThAMza bhAga mahattadhika rAzi thAya che. e pramANe A upAya vaDe nikkama karato surya ekaika maMDalamAM divasa kSetra ghaTatAM-ghaTatAM ane rAtri kSetranI abhivRddhi thatAM-thatAM sarva bAhya maMDalanuM saMkramaNa karatAM cAra care che. temAM jyAre sUrya savaciMtara maMDaLathI sarva bAhya maMDalanuM saMkramaNa karI cAra care che, tyAre savanjiMtara maMDalane choDatA 183 samidivasa pUrNa thAya che ane 366 muhUrtanA 61 bhAga muhUrta pramANa divasa >>nA hAni ane rAtri kSetranI vRddhi karatAM cAra care che tyAre uttama kASThA prApta utkRSTA 18 muhUd sani thAya che jaghanya bAra mahadno divasa thAya che. A pahelA cha mAsa ane cha mAsanuM paryavasAna che. te pravezato evo surya bIja cha mAsano AraMbha karato, pahelA ahoramamAM bAhAnA pachInA maMDalamAM saMkramato cAra care che, to jyAre sUrya bAhyanA anaMtara maMDalamAM saMkamIne cAra care che, tyAre 18muhurtanI sami thAya che temAM be ekasaThAMza muhUrta zaninI hAni ane divasanI vRddhi thAya che. te pravezato sUrya be ahorAtramAM bAhya bIja maMDalane saMkramIne cAra care che. to jyAre sUrya bAhya bIja maMDalamAM saMkramIne cAra care che. tyAre 18-muhurtanI rAzimAM cAra ekasaThAMza bhAga muhUrta khUna thAya che. 12 muhUrta divasamAM cAra ekasaThAMza bhAgamuhUrta adhika thAya che. e pramANe A upAyathI pravezatA sUrya tenA pachI-pachInA maMDalamAM saMkramaNa karatA banne ekasaThAMza bhAga muhUrta ekaika maMDalamAM samikSetranI hAni karato karato ane divasa kSetranI vRddhi karato karato savanjiMtara maMDalanuM saMkramaNa karatAM cAra care che.. e pramANe jyAre sUrya sarvAhya maMDalathI sarva abhyatara maMDalane saMkamIne cAra care che, tyAre sarva bAhya maMDala choDatAM 183 rAtri divasa vaDe 366nA 61 bhAga muhad rAtri phonane ghaTADato ane divasamanI vRddhi karato cAra care che, tyAre uttamakASThA prApta utkRSTa 18-muhUrtano divasa thAya che ane jaghanyA bAra mahadnI sami thAya che. A bIjA cha mAsa ane A bIjA cha mAsanuM paryavasAna che. A Aditya saMvatsara ane A Aditya saMvatrAnuM paryAvasAna che. e pramANe nize te ja Aditya saMvatsaramAM eka vakhata 18-buhUrtano divasa thAya che, eka vakhata 18-muhUrtanI rAtri thAya che, eka vakhata bhAra muhUrvanA rAzi thAya che. pahelAM cha mAsamAM 18 muhUrtano divasa che ane bAra muhUrtano divasa nathI paNa bhAra muhUrtanI rAzi che. [bIja cha mAsamAM tethI viparIta bAra muhUno divasa thAya che.] pahelA cha mAsamAM 15 muhUrtano divasa ke paMdara muhUrtanI sabi thatI nathI. razidivasanI mahattvanI vRddhi-hAnimAM caya-upacaya nathI, sivAya ke anupAtagatizI. gAthAo kahevI. * vivecana-21 - jo 366 satridivasa parimANa kALamAM 182 maMDala be vakhata ane be maMDala eka vakhata care che, to bhagavaMta kahe che ke - te 366 samidivasanA parimANa sUrya saMvatsaranI madhye eka vakhata 18 muhUrta pramANa divasa thAya che ane eka vakhata 18mahattvanI rAtri thAya che. tathA eka vakhata bAra muhUrtano divasa ane eka vakhata bAra muhUrtanI rAtri thAya che. temAM paNa pahelAM cha mAsamAM 18 muhUrtanI sagi thAya paNa 18 muhUrtano divasa na thAya. tathA te ja pahelAM cha mAsamAM bAra muhUrtano divasa thAya, bAra muhUrtanI sami na thAya. bIjA cha mAsamAM 18 muhUrtano divasa thAya, paNa 18-muhUrtanI rAtri na thAya. Page #23 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 1/1/1 32 sUryapAtiupAMgasUtra - saTIkaanuvAda/1 tathA te bIjA cha mAsamAM 12-muhartanI sami thAya paNa bAra muhartano divasa na thAya. tathA pahelAM ke bIjA cha mAsamAM 15-muhurtano divasa paNa na thAya, 15muhartanI rAtri paNa na thAya. temAM A pramANenI vastudvanA avagamamAM zo hetu che ? kayA kAraNe ane kaI yuktithI A svIkAryuM ? he bhagavan ! kRpA karIne kaho. A pratyakSa jaNAto jaMbUdvIpa nAme dvIpa che, te badhAM dvIpa samudromAM sarva madhyavartI ane badhAM ja dvIpa-samRddhono ahIMthI AraMbha thaIne AgamamAM kahelA krama mujaba bamaNAM-bamaNAM vikaMlapaNAthI thAya che 'cAvata' granthAMtarathI prasiddha sUtra levuM. sauthI nAno, vRd-telanA puDalAMnA AkAre, vRta-ra, cakavAta saMsthAne saMsthita, vRtapuNakarNikA saMsthAne saMsthita, vRta-pratipUrNa caMdrAkAre saMsthita, eka lAkha yojanA AyAma-viThaMbhathI, traNa lAkhathI adhika * x * paridhithI kahela che. ahIM bIjA badhAM dvIpa samudrothI nAno, kemake lAkha yojana pramANa mAtra laMbAIpahoDAI che. bAkI prAyaH sugama che. paridhigaNita kSetra samAsa TIkAthI jANavuM. sUrya savaciMtara maMDala saMkramIne cAra care che. uttama kAThA prApta, ahIM paNa zabada prakarSavAcI che, parama prakarSa prApta, tenAthI bIjo adhika na hoya. utkRSTa, 18muhadno divasa thAya. te ja savaciMtara maMDalamAM sUrya cAra care che tyAre jaghanyAsauthI nAnI bAra muhUrtanI rAtri thAya che. * x * - tyArapachI te sUrya te sarvavyaMtara maMDalathI nIkaLato navA sUrya saMvatsarane pravartAvato pahelA aho raNamAM sarva atyaMtara maMDaLathI anaMtara bIjA maMDalamAM saMkamI cAra care che, tyAre jo sUrya savavyaMtara maMDala pachInA bIjA maMDalane saMkamIne cAra care che, tyAre 18-muhano divasa che te be muhUrtanA 61mo bhAga nyUna thAya che ane be muhUrtanA 61-bhANa adhika evI 12-muhUrtanI rAtri thAya che. A kaI rIte jANavuM? te kahe che - ahIM eka maMDala coka ahoraNa vaDe be sUryo vaDe pari samApta thAya che. ekaika sUrya prati ahorAtra maMDalanA 1830 bhAga kabhIne ekaika bhAga divasa ke sami kSetrane yathAyogya ghaTe ke vadhe che. te eka maMDalagata 1830mo bhAga be muhUrtanA 61mAM bhAga vaDe jaNAya che. arthAt te maMDalagata 1830 bhAga be sUryo vaDe eka ahorAtrathI jaNAya che ane eka ahoramanA 30 muhUrta pramANa che. tethI be sUryanI apekSAe 60 muhartA thAya. tyAM trirAzi prakriyA che. jo 60 muhartA vaDe 1830 maMDala bhAga thAya to eka muhurta vaDe keTalA thAya ? ahIM aMtya rAzi vaDe ekaka lakSaNa madhya rAzinA guNavAthI thAya, te ja 1830 che, tene Adha rAzi 60 vaDe bhAga karatA sArdhanIza [30.5] Avaze. ATalA muhUrta jaNAya che. tethI muhUrtano 1/go bhAga thAya. te Avela eka bhAgane be muhUrta . 1, bhAga jANavA, jo 183 ahorAtra vaDe cha muhartamAM hAni ke vRddhi thAya, to eka ahoraNa vaDe zuM Ave? ahIM aMtya sazi vaDe ekane madhyarAzithI guNIe te paNa cha thaze. tene 183 vaDe bhAMgIe. ahIM uparanI sazi thoDI hovAthI bhAga na Ave tevI chedha-chedaka rAzinI traNa vaDe apavartanA karavI. tenAthI upara be ane nIce 61 Avaze. e rIte 6 thaze. muhUrtanI eka ahorAkamAM vRddhi ke hAni prApta thAya che. te bIjA maMDalathI nIkaLI sUrya bIjA ahorAtramAM sarvAtyaMtara maMDalanI apekSAthI trIjA maMDalamAM saMkamI cAra care che. jyAre te savanjiMtara maMDalanI apekSAe bIjA maMDalamAM saMkramI cAra care che, tyAre cAra muhUrtanA 61 bhAga hIna 18 muhUrta pramANa divasa thAya che ane *l[ bhAga adhika bAra muhUrNa rAtri thAya che. ema ukta rItithI prati maMDala divasarAtri viSaya muhUrtanA 61 bhAga hAni-vRddhirUpathI nIkaLatA maMDala paribhramaNa gatithI dhIme dhIme dakSiNAbhimukha jato sUrya, te vivakSita anaMtara maMDalathI, pachInA maMDalamAM saMkramatato ekaika maMDalamAM 1 bhAga muhUrta divasa kSetrane ghaTADato ane rAtri phonanA pratimaMDala 1 bhAgane vadhArato 183 ahorAkamAM pahelA cha mAsanA paryavasAnarUpa sarva bAhya maMDalane saMkramIne cAra care che. tyArapachI - te kALamAM ahoramarUpa pUrvavat sUrya savaciMtara maMDalathI paribhramaNa gatithI dhIme dhIme nIkaLIne sarvabAhya maMDalamAM saMkramIne cAra care che, tyAre savathiMtara maMDala thakI bIjA maMDalathI AraMbhIne, 183 rAtri-divasathI 366 adhika muhartathI 166 bhAga divasa mane ghaTADIne, rAtri chedane teja pramANa vadhArIne cAra care che. uttama kASTha prAptA - parama prakarSa prApta, utkRSTa 18 muhUrta pramANa sabi thAya che ane jaghanya bAra muharta pramANa divasa thAya che. A pahelI zarmAsI, athavA A pahelAM cha mAsa. A 183mo ahorama, te pahelA cha mAsanuM paryavajJAna che. te sUrya sarva bAhya maMDalathI atyaMtara maMDalamAM praveza karatAM bIjA cha mAsane svIkAratA bIjA cha mAsanA pahelAM ahoramamAM sarva bAhA maMDalathI pachI anaMtara bIja maMDalane saMkramIne cAra care che. tyAre jyAre sUrya bAhya - sarva bAhya maMDalathI pUrvanA bIjA maMDalamAM saMkramIne cAra care che, tyAre muhUrvanA /61 bhAgathI jUna 18muhUrtanI rAtri thAya che ane 1 bhAga adhika bAra muhUrtano divasa thAya che. pachI tenI pachInA paNa bIjA maMDalathI aMdara te sUrya pravezatA bIjA cha mAsanA bIjA ahorAkamAM sarva bAhya maMDalathI pUrve trIjA maMDalamAM saMkramIne cAra care che. * x * sUrya sarva bAhya maMDalathI pUrve bIjA maMDalamAM saMkramIne cAra care che, tyAre 18 muharta sami */ muhUrta nyUna thAya che. */61 muhUrtathI adhika bhAra muhUrtano divasa thAya che. e pramANe upara kahela rIta vaDe, anaMtarodita upAyathI pratimaMDala samidivasa viSaya muhUrtanA je bhAga hAni ke vRddhi rUpathI pravezatA maMDala paribhramaNa gatithI dhIme-dhIme uttarAbhimukha jatAM, te vivakSita maMDalathI, bIja vivaNita aMtara maMDalamAM saMkramaNa karato-karato 183mAM ahorAtramAM bIjA cha mAsanA paryavasAnarUpa sarvAgaMtara maMDalane saMkramIne cAra care che. Page #24 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 1/1/21 tyArapachI je kALamAM sUrya sarva bAhya maMDalathI maMDala paribhramaNa gatithI dhIme dhIme atyaMtara pravezIne sarvAmAMtara maMDala saMkramIne cAra care che, tyAre sarva bAhyamaMDalanI maryAdA karIne tenA pUrvanA bIjA maMDalathI AraMbhIne, 183 rAtridivasathI 366 muhUrtanA 1/60 bhAga rAtri kSetrane ghaTADIne ane divasakSetranA teTalAM ja bhAga vadhArIne cAra care che. tyAre parama prakarSa prApta utkRSTa 18-muhUrta divasa thAya che ane jaghanyA bAra muhUrtanI rAtri thAya che. A bIjA cha mAsa athavA A bIjI chamAsI. A 366mo ahorAtra bIjA cha mAsanA paryavasAnarUpa che. e pramANe Aditya saMvatsara che. A 366mo ahorAtra che. Aditya [sUrya saMbaMdhI saMvatsaranuM paryavasAna che. have upasaMhAra kahe che - 4 - te kAraNathI te Aditya saMvatsaranI madhye ukta prakAre eka vakhata 18 muhUrtano divasa thAya che ane eka vakhata 18-muhUrtanI rAtri thAya che. tathA eka vakhata bAra muhUrtano divasa thAya che ane eka vakhata bAra muhUrtanI rAtri thAya che. temAM pahelAM cha mAsamAM 18 muhUrtanI rAtri hoya che te pahelAM cha mAsanA paryavasAnarUpa ahorAtramAM che. paNa aDhAra muhUrtano divasa hoto nathI. te | pahelAM cha mAsamAM ja bAra muhUrtano divasa hoya che, te paNa pahelAM cha mAsanA aMta sudhImAM hoya - x - 33 bIjA cha mAsamAM A 18 muhUrtano divasa hoya che. te bIjA cha mAsanA aMta sudhInA ahorAtramAM hoya, paNa 18-muhUrtanI rAtri na hoya. - X - paNa 15-muhUrtano divasa na hoya, temaja 15-muhUrtanI rAtri na hoya. sivAya ke rAtri-divasanI vRddhihAni na thAya. paNa rAtri-divasanI vRddhi-hAni thAya ja - tethI 15-muhUrtanI rAtri ane divasa thAya ja. kaI rIte ? muhUrtonI paMdaranI saMkhyAnA copacayathI arthAt hAni-vRddhithI. ahIM bhAvanA A pramANe che - paripUrNa 15-muhUrta pramANa divasa-rAtri na thAya. paNa hInAdhika 15muhUrta pramANa divasa-rAtri thAya. prakArAMtara sUcanamAM anyatra anupAta gatithI 15muhUrta divasa ke 15-muhUrta rAtri na thAya. paNa anusAra gatithI te pramANe thAya ja. jo 183mAM maMDalamAM cha muhUrNA vRddhi ane hAni thAya, tenI pUrve tenI addha gatimAM traNa muhUrta prApta thAya che. 183nuM aDadhuM te 91|| thAya. tethI 91 saMkhyaka maMDala jatAM 92mAM maMDalanA aDadhAmAM 15 muhUrta prApta thAya che, tenA tenAthI AgaLa rAtrinI kalpanAmAM 15-muhUrta divasa, 15-muhUrta rAtri thAya. anyathA nahIM, anaMtarokta arthanI saMgrAhikA gAyA, A sUpajJaptinI bhadrabAhusvAmI kR je niryukti, tenI ke bIjA koI graMthanI suprasiddha gAthA varte che, te kahevI. te hAla koI pustakamAM dekhAtI nathI. tethI viccheda thaI jaNAya che - x - 23/3 prAbhUta-1, prAbhUta-prAmRta-1-TIkAnuvAda pUrNa -- * -- * - * -- * - * - * -- x -- 34 sUryaprajJaptiupAMgasUtra - saTIkaanuvAda/1 prAkRta-1, prAbhRpAmRta-2 che e pramANe pahelAM prAbhUtanuM paheluM prAmRta-prAbhUta kahyuM, have bIjuM ardhamaMDala saMsthiti pratipAdakanI vivakSA karavAne A prazna sUtra kahe che - * sUtra-22,23 : [2] te ardhamaMDala saMsthiti kaI rIte kahela che ? temAM nizce A be arjumaMDala saMsthiti kahI che - dakSiNa taraphanI ardha maMDala saMsthiti ane uttara taraphanI ardhamaMDala saMsthiti te dakSiNa addhamaMDala saMsthiti kaI rIte kahelI che ? A jaMbudvIpa dvIpa sarve dvIpa samudronI madhye yAvat parikSepathI che. to jyAre sUrya sAiMtara dakSiNa rdhamaMDala saMsthitine saMkramIne cAra re che, tyAre uttama kASThApApta utkRSTa 18 muhUrtano divasa thAya che ane jaghanyA bAra muhUrtanI rAtri thAya che. te niSkramaNa karato sUrya navA saMvatsarano AraMbha karatA pahelAM ahorAtramAM dakSiNanA aMtar bhAgathI tenA Adi pradezamAM atyaMtara pachInA uttara adbhUmaMDala saMsthiti saMkramIne cAra sare che. jyAre sUrya atyaMtara pachInA uttara arjumaMDala saMsthitimAM saMkramIne cAra care che tyAre be ekasaThAM bhAga nyUna aDhAra muhUrtano divasa ane be ekasaThAMsa /61 bhAga adhika bAra muhUrtanI rAtri thAya che. te niSkramaNa karato sUrya bIjA ahorAtramAM uttaramAM aMtaranA bhAgamAM tenA Adi pradezamAM atyaMtara trIjA dakSiNa adbhUmaMDala saMsthitimAM saMkramIne cAra care che. jyAre te sUrya atyaMtara trIjA dakSiNa rdhamaMDala saMsthitine saMkramIne cAra care che. tyAre [4/6] cAra ekasaThAMza bhAga jaina aDhAra muhUrta divasa thAya che. cAra ekasaThAMza bhAga adhika bAra muhUtta irAtri thAya. nizce A pramANenA upAyathI niSkramaNa karato sUrya tenA pachI-pachInA te-te dezamAM te-te ardhamaMDala saMsthitimAM saMkramaNa karatA karatA dakSiNa taraphanA aMdara-aMdara bhAgamAM tenA Adi pradezathI sarva bAhya uttara addhamaMDala saMsthitimAM saMkramIne cAra sare che. to jyAre sUrya sarva bAhya uttara ardhamaMDala saMsthitimAM saMkramIne cAra sare che, tyAre uttama kASThapAtA utkRSTa aDhAra muhUrtanI rAtri thAya che, jaghanyA bAra muhUrto rAtri thAya che. A pahelA cha mAsa ane A pahelA cha mAsanuM pAna che. te praveza karato sUrya bIjA cha mAsano AraMbha karato pahelA ahorAtramAM uttaranA aMdaranA bhAgathI tenA Adi pradezathI bAhya anaMtara dakSiNa adbhUmaMDala saMsthitimAM saMkramIne cAra care che. to jyAre sUrya bAhya anaMtara dakSiNa maMDala saMsthitimAM saMkramIne cAra care che, tyAre be ekasaThAMza bhAga nyUna Page #25 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 1/ra/22,23 35 aThAra muhUad sani thAya che ane be akasaThAMza muhUrva adhika bhAra muhUrta divasa thAya che. te praveza karato sUrya bIja ahorAtramAM dakSiNanA aMdaranA bhAgathI tenA Adi pradezamAM bAhya aMtaranA trIjA uttaranI addha maMDala saMsthitine saMkramIne cAra care che. to jyAre sUrya bAhya trIjA uttara ddhimaMDala saMsthitimAM saMkramIne cAra care che, tyAre aDhAra muhUrNa rAtrimAM cAra-ekasaThAMza muhurta adhika thAya che. nize A upAya vaDe praveza karato sUrya tyArapachI pachInA te-te dezamAM te-te aha8maMDala saMsthitimAM saMkramaNa karatAM-karato uttaranI tara bhAgathI,. tenA Adi pradezamAM sarva atyaMtara dakSiNa addhamaMDala saMsthitimAM saMkramIne cAra care che. to jyAre sUrya savavyaMtara dakSiNa addhamaMDala saMsthitimAM saMkramIne cAra care che, tyAre uttama kASThA prApta aDhAra muhUrtano divasa ane jaghanya bAra muhUrtanI rAtri thAya che. A bIja cha mAsa che, A bIjA cha mAsanuM paryavasAna che. A Aditya saMvatsara che, A Aditya saMvatsaranuM pavisAna che. [3] te uttara addhamaMDala saMsthiti kevI kahI che te jaNAvo ? A jaMbUlIpa dvIpa badhAM dvIponI madhye yAvata paridhithI che. jyAre te sUrya savavyaMtara uttara addhamaMDala saMsthitimAM saMkramIne cAra care che, tyAre uttamakASThata utkRSTa aDhAra muhUrtano divasa thAya che, jaghanyA bhAra muhUd sani thAya che. jema dakSiNa AmiDalamAM kahyuM tema jANavuM. vizeSa e ke uttara sthita abhyatA anaMtara dakSiNamAM saMkramaNa kare che. dakSiNathI atyaMtara bIja uttaramAM saMkramaNa kare che. e pramANe e upAyathI sAvat sarva bAhya dakSiNamAM saMkramaNa kare che. sarva bAhya dakSiNamAM saMkramaNa karIne dakSiNathI bAhya anaMtara uttaramAM saMkrame che. uttarathI bAhya bIja dakSiNamAM, dakSiNanA prANI saMkramaNa karato cAvatuM savanjiMtaramAM pUrvavatu saMkramaNa kare che. A bIjA cha mAsa ane cha mAsano aMta che. - A ditya saMvatsara che, A Aditya saMvatsaranuM paryAvasAna che. gAthAo jANavI. * vivecana-22,23 - tA vA te, ItyAdi. tA - krama arthamAM che, pUrvavatu jANavuM. - kayA prakAre bhagavad ! tamArA manamAM ardhamaMDala vyavasthA kahelI che te kaho. pUchatA A abhiprAya che - ahIM ekaika sUrya ekaika ahorAtra vaDe ekaika maMDalanA addhane bhramaNa vaDe pUre che. pachI saMzaya che - kaI rIte ekaika sUryanI prati ahorAtrathI ekaika ardhamaMDalanI paribhramaNa vyavasthA pUche che. ahIM bhagavanuM pratyutara ApatA kahe che - temAM ardha maMDala vyavasthA vicAramAM 36 sUryapajJaptiupAMgasUtra - saTIkaanuvAda/1 nizcita A be ardhamaMDala saMsthiti mArA vaDe kahevAyela che. te A rIte - eka dakSiNA-dakSiNanA digubhAvi sUrya viSayaka adhamaMDala saMsthiti - ardhamaMDala vyavasthA. bIjI utaranI - uttara digubhAvI sUrya viSayaka ardhamaMDala saMsthiti. e pramANe kahyuM tyAre pharI pUche che - ahIM be paNa ardhamaMDala saMsthiti jANI, temAM A tyAM sudhI huM pUchuM chuM - bhagavat ! Ape kaI rIte dakSiNa digubhAvi sUrya viSayaka ardhamaMDala saMsthiti kahI che te kaho ? bhagavaMte kahyuM - A jaMbUdvIpa vAkya pUrvavat svayaM paripUrNa vicArI levuM. temAM jyAre sUrya sarvavyaMtaramaMDalagata dakSiNa ardhamaMDala saMsthitimAM saMkramIne cAra care che, tyAre pUrvavat uttamakASThA-prakanei prApta, utkRSTa bAra muhUrtano divasa thAya che ane jaghanyA bAra muhUrtanI rAtri thAya che. - ahIM sarvAtyaMtara maMDalamAM pravezatA pahelIkSaNathI uddharvamAM dhIme dhIme sarvAgaMtara pachInA bIjA maMDala abhimukha tathA kaMIka paNa maMDalagatithI paribhramaNa kare che, jenA vaDe ahorAtra sudhI savavyaMtara maMDalagata 48 bhAga bIjA ane be yojanane atikramIne savaciMtara anaMtara bIjA uttara addhamaMDala sImAmAM varte che. tethI kahe che - "te nIkaLato evo sUrya" ItyAdi. te sUrya savaciMtaragata pahelI kSaNathI urva dhIme dhIme nIkaLatA ahorAtra atikrAMta thatA abhinava saMvatsara AraMbha karatAM navA prathama ahorAmamAM dakSiNa dibhAvI aMtarathI - savavyaMtara maMDalagata OM yojana adhika be yojana pramANa apAMtarAlarUpathI nIkaLIne sarvatraMtara anaMtara uttara addhamaMDalanI Adi pradezane AzrIne atyaMtara anaMtara - savaciMtara maMDala anaMtarathI uttara addhamaMDala saMsthiti saMkamIne cAra care che. te AdipradezathI ud dhIme dhIme bIjA maMDala abhimukha ahIM paNa tevI rIte care che, jethI te ahoramanA paryo te maMDala ane bIjA be yojana choDIne dakSiNa dizAvi trIjA maMDalanI sImAmAM hoya che. tyArapachI jyAre sUrya sarvAtyaMtara anaMtara bIjA uttara adhUmaMDala saMsthitimAM saMkamIne cAra care che tyAre divasa aDhAra muhUrta ane / bhAga muhUrta nyUna thAya che ane jaghanyA bAra muhUrta natrimAM 61 bhAga muhUrta adhika thAya che. tyArapachI te bIjA paNa uttara dizAnI addha adhika thAya che. tyArapachI te bIjA paNa uttara dizAnI addha maMDala saMsthitithI ukta prakAre te sUrya nIkaLato abhinava sUrya saMvatsaranA bIjA ahorAtramAM uttarathI uttaradizAvarta aMtarathI bIjA uttara adhamaMDalagata 48 bhAga adhika be yojana pramANa apAMtarAlarUpathI nIkaLIne dakSiNa dizAvarta trIjA addhamaMDalanA Adi pradezane AzrIne sarvAtyaMtara maMDalane AzrIne trIjuM dakSiNa adhamaMDala saMsthitimAM saMkramIne cAra care che. ahIM paNa te rIte cAra care che - Adi pradezathI urva dhIme dhIme bIjA maMDala abhimukha cAra care che, jethI te ahorAtra paryanta te maMDalagata 481 bhANa yojana adhika be yojana choDIne cothA uttara ardhamaMDalanI sImAmAM rahe che. Page #26 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 1/2/22,23 38 sUryapAtiupAMgasUtra - saTIkaanuvAda/1 tyArapachI jyAre sarvavyaMtara maMDalathI trIjI dakSiNa adhamaMDala saMsthitimAM saMkamIne cAra care che, tyAre aDhAra muhUrNa divasa thAya che, temAM */ muhUrta nyUna hoya che ane sAtri */61 muhUrta adhika bAra muhUd sani thAya che. e pramANe ukta nIti vaDe nizcita A upAya vaDe prati ahorAtra sai81 yojana bhAga adhika be yojana vikaMpana rUpathI nIkaLato sUrya pachInA anaMtara addhamaMDalathI anaMtara tene dezamAM dakSiNa pUrvabhAvamAM athavA te-te adhamaMDala saMsthitimAM saMkramaNa karatAM-karato 182mAM ahorama paryanta jatAM dakSiNathI-dakSiNa dizAvartI aMtarathI 18ramAM maMDalagatA 48 bhAga yojana adhika te anaMtara be yojana pramANathI apAMtarAlarUpa bhAgathI, te sarva bAhya maMDalagata uttaranA ardhamaMDalAdi pradezane AzrIne sarva bAhya utara ardha maMDala saMsthitimAM saMkramIne cAra care che. te AdipradezathI ud dhIme dhIme sarva bAhya anaMtara atyaMtara dakSiNa ardhamaMDala abhimukha ane tathA kaMIka paNa care che, jethI te ahoramanA aMte sarva bAhya anaMtara atyaMtara dakSiNa ardhamaMDala sImA thAya che. tyArapachI jyAre sUrya ane bAhya uttara adhamaMDala saMsthitimAM saMkramIne cAra care che, tyAre paramapakarSa gata utkRSTa aDhAra muhUrtanI rAtri thAya che. jaghanya bAra muhUrtano divasa thAya che. rasa na ItyAdi nigamanavAkya pUrvavatuM. sUrya sarva bAhya uttara adhUmaMDalAdi pradezathI ud dhIme dhIme sarva bAhya anaMtara bIjI dakSiNa addha maMDala abhimukha saMkramato te ja ahorAtra atikrAMta thatAM atyaMtara pravezato bIjI cha mAsane AraMbhato bIjA cha mAsanA pahelA ahorAtramAM uttarathI uttara dizAvartI sarva bAhya maMDalagata aMtarathI sarva bAhya ardhamaMDalagatA 48 bhAga adhika tenI anaMtara pUrvavartI be yojana pramANa apAMtarAlarUpa bhAgathI, te dakSiNa dizAvartI sarva bAhya anaMtara dakSiNa adhamaMDalanA Adi pradezane AzrIne sarva bAhya maMDalanA anaMtara atyaMtara dakSiNa ardhamaMDala saMsthitimAM saMkramIne cAra care che. ahIM paNa cAra Adi pradezathI ud tevA koIka paNa atyaMtara abhimukha varte che jenAthI ahorama paryanta sarva bAhya maMDalathI atyaMtara trIjA adhamaMDalanI sImAmAM hoya che. tyArapachI surya jyAre sarva bAhya anaMtara dakSiNa dhamaMDala saMsthitimAM saMkamIne cAra care che tyAre bhAga nyUna 18 muhUrtanI rAzi thAya che, bAra muhUrta pramANa 1 bhAga adhika divasa thAya che. tyArapachI te ahorAtra atikrAMta thatAM sUrya atyaMtara pravezatA bIjA che mAsanA bIjo ahorAtra atikrAMta thato sUrya asvaMtara praveza karatAM bIjA cha mAsanA bIjA ahorAtramAM dakSiNa bhAgathI dakSiNa digubhAgI aMtarathI dakSiNa dizAvartI sarva bAhA anaMtara bIjA maMDalagata *Page #27 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 1/2/22,23 40 saMsthitine saMkarSe che. A pahelAM cha mAsanuM paryavasAna che. pachI bIjA cha mAsanA pahelAM ahoraNe bAhya anaMtara sarva bAhya maMDalanI pUrve uttaranI adhamaMDala saMsthitine saMkrame che. ItyAdi badhuM pUrvavat - X - X * bIjA cha mAsanuM paryavasAna thAya * x - te aMge pUrvavat pATha che, te vRttikArazrIe noMdhela che - x x *x* [ame te vRttino anuvAda pharI noMdhela nathI.] A bIjA cha mAsa che. 0 prAkRta-prAbhRta-ra-no TIkAsahita anuvAda pUrNa 0 -X - X - X - X - X - X - X - che prAbhRta-1, prAbhRta-prAkRta-3 che e pramANe bIjuM prAkRta-prAkRta kahyuM. have bIjAne kahe che, temAM adhikAra cINa prativaraNa che. tethI tenA viSayanA prazna sUjhane have kahe che - * sUtra-24 - Dyo sUrya, bIja sUrya dvAra cINa kSetranuM praticaraNa kare tema kahela che ? temAM nize A be su kahyA che. te A pramANe bhAratIya sUrya ane airavatIya sUrya. te baMne sUryo pratyeka-pratyeka trIsa-trIza muhUrtAthI eka-eka miDala care che. sATha-sATha muhUrtathI eka-eka maMDala saMghAta kare che. te niSkramaNa karatA nize A be sUryo parasparanA cINa kSetramAM saMcaraNa karatA nathI, praveza karatA nize A be sUryo ekamekanA jirNa kSetramAM saMcare che. te 124 [] temAM zo hetu che ? A jaMbUdvIpamAM cAvatu parikSepathI che. temAM temAM A bharatakSetra saMbaMdhI sUrya jaMbUdvIpa dvIpanA pUrva-pazcima lAMbA, uttara-dakSiNa pahoLI ivAnA 124 bhAga karIne dakSiNa-pUrvanA maMDaLamAM cothA bhAgamAM 92 saMkhyAvALA maMDaLamAM potAnA ja cINa kSetramAM saMcare che. uttara pazcimamAM maMDaqnA catubhaga maMDalamAM 1mAM sUrya potAnA cINa phojhamAM saMcaraNa kare che. tyAre A bharatakSetrIya sUrya airAvatanA sUryanA jaMbUdvIpa dvIpanI pUrvapazcima ane uttara-dakSiNa lAMbI jIvAne maMDalanA 124 bhAga karIne uttarapUrvamAM catubhagi maMDalamAM 92 sUrya yAvatu bIjAnA cIsa omAM saMcare che. dakSiNapazcimamAM catubhaga maMDalamAM 91 sUrya cAvatu bIjAnA ciNagamAM saMcare che. tyAre A airavatotrIya sUrya jaMbUdvIpanA pUrva-pazcima, uttara-dakSiNa lAMbI javAnI maMDalanA 124 bhAga karIne uttarapUrvanA catubhagi maMDalamAM 92 sUmiya sAva4 sUrya potAnA ja cirsa kSetramAM saMcare che. dakSiNa-pazcimamAM catubhagi maMDalamAM 91 sUryamaya yAvatu sUrya potAnA cIeomAM saMcare che. temAM A airAvata kSetrIya sUrya, bharatakSetrIya sUryanA jaMbUdvIpanI pUna pazcima ane uttaradakSiNa lAMbI jIvAne maMDalanA 124 bhAgathI chedIne dakSiNapazcimanA catubhagi maMDalamAM 2 sUryamaya sUrya bhIjAnA cINa kSetramAM saMcare che. sUryapajJaptiupAMgasUtra * saTIka anuvAda/1 uttara-pUrvanA catubhaNi maMDalamAM 91sUryamaya sUrya bIjAnA cINa mAM saMcare che. te niSkramaNa karatA A be sUryo paraspara ekabIjAnA cINa kSetramAM saMcare che. praveza karatA A be sUryo ekabIjAnA cIrNa phoTAmAM saMcare che. A 1ra4 che. gAthAo.. * vivecana-24 : he bhagavan! zuM sUrya svayaM athavA bIjAe cIkSitramAM praticare che, tevuM kahela che ? e pramANe gautamasvAmIe kahetA bhagavaMta vardhamAnasvAmI jaNAve che - A jaMbUdvIpamAM paraspara cIjhanA saMcaraNanI vicAraNAmAM nizcita yathAvasthita vastutavane AzrIne A be sUryo kahela che. te A pramANe - bhAratIya sUrya, airavatIya sUrya. A baMne sUryo pratyeka trIza muhUrta vaDe eka eka ardhamaMDalamAM caratA 60-60 muhUrtathI pharI pratyeka ekaika paripUrNa maMDalane pUre che. temAM sUryasaka ekaika saMvatsaramAM A baMne paNa sUryo savavyaMtara maMDaLathI nIkaLatA ekabIjAnA cIrNa kSetramAM saMcaratA nathI. eka paNa bIjAnA cIrNa phogamAM patisarato nathI ke bIje pahelAnA kSetramAM pratiyarato nathI. *x - sarva bAhya maMDalathI atyaMtaramAM pravezatA baMne paNa sUrya parasparanA cINa kSetramAM saMcare che. te A pramANe * 124, arthAt jenA 124 saMkhyA bhAgathI maMDala pUrAya che, te 124mAM baMne sUryanA samudAyanI vicAraNAmAM paraspara cIrNa-prativIrNa pratimaMDala prApta thAya che, tene samajavA prazna sUtra kahe che - A prakAranI vastutava vyavasthAne samajavAmAM zo hetu che ? zI upapati che ? te mATe bhagavanuM kahe che - tA thaif ItyAdi. te jaMbUdvIpamAM A bharatakSetramAM je cAra cavAno zarU kare che, te bharatakSetrane prakAzato hovAthI 'bhArata' kahevAya che. je bIjo che, te ja sarva bAhya maMDalanA uttara ardhamaMDalamAM cAra care che, te airavata gane prakAzato hovAthI "erAvata" kahevAya che. temAM A pratyakSa jaNAtA jaMbUdvIpanA saMbaMdhI bhAratano sUrya je maMDalamAM bhramaNa kare che, te-te maMDalane 124 vaDe bhAga karIne 124 bhAgone te-te maMDalanA bhAgarUpe pavA ane sUryanI pUrva-pazcima ane uttaradakSiNa lAMbI jIvA che. te maMDalane cAra bhAge vibhAga karI dakSiNa-pUrva arthAt agnikoNa. te-te maMDalanA cothA bhAgamAM eka sUryasaMvatsaranA bIjA cha mAsa maLe 92 maMDalamAM svayaM sUrya vaDe cIrNa, arthAt pUrvanA savaciMtara maMDalathI nIkaLatA svacINa kSetramAM saMcare che, tema jANavuM. A ja vAta sUtramAM jaNAve che ke - sUrya svayaM pUrva sarvAsviMtara maMDaLathI tikramaNakALamAM cIrNa mAM saMcare che, paNa paripUrNa catubhagimAM nahIM. paraMtu sva-sva maMDalagata 124 bhAganA 18-18 bhAga mApavA. A aDhAra-aDhAra bhAgo badhAM maMDalonA pratiniyata dezamAM na hoya, paraMtu koIka maMDalamAM kyAMka hoya, te paNa dakSiNa-pUrva maMDalarUpa catubhaga madhyamAM hoya. tyArapachI je pramANe dakSiNa-pUrvamAM catubhaga maMDala kahyuM tema uttaramAM paNa Page #28 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 1/3/24 42 sUryapAtiupAMgasUtra - saTIkaanuvAda/1 che - A bhAratano sUrya atyaMtara praveza karatA pratimaMDalane be catubhaga svayaM cINamAM praticare che ane be parINamAM, airavatIya paNa atyaMtara praveza karatA pratimaMDalane be catubhAMga svacINamAM praticare che, be paracINamAM pratiyare che. sarva saMkhyA vaDe pratimaMDalane ekaika ahorAtradvayathI baMne sUrya cINa-praticaraNa vivAmAM ATha catubhagi pratIvIrNa prApta thAya che. te catubhaga 124mAM aDhAra bhAgathI mApela che. te pUrvavat kahevuM. pachI aDhAra vaDe guNita 144 bhAgo thAya che. tethI evuM kahe che ke - "praveza karatA niko A banne saryo ekabIjAnA cIrNa kSetramAM prati care che, te A pramANe - 124 ItyAdi." gAthAo - ahIM paNa A arthanI pratipAdakA koIpaNa suprasiddha gAthA pravartatI hatI, paraMtu te viccheda pAmI che, tethI kaMI kahevuM zakya nathI athavA te jema saMpradAya hoya tema jANavI, te te pramANe kahevA. 0 prAbhRta-prAkRta-3no saTIka anuvAda pUrNa 0 - X - X - X - X - X - X - X - prAkRta-1, prAkRta-prAkRta-4 8 catubhaga maMDalamAM 18-bhAganA mApathI vicArI levuM. te ja bhAratIya sUrya, temAM ja bIjA cha mAsa maLe uttarapazcima catubhaga maMDalamAM 91 saMkhyaka maMDala svasva maMDalagata 124 bhAga maLe 18-18 bhAgathI mApavo. svayaM sUrya vaDe pUrvanA savavyaMtara maMDalathI nIkaLavAnA kALe cIrNa phonane pratiyare che, tema jANavuM. A ja vAta sUtrakAra paNa kahe che - sUrya potAnA ja cIrNane pratiyare che. A sarva bAhya maMDalathI zeSa maMDalo 183 saMkhyaka, te baMne paNa saryo vaDe bIjA cha mAsa madhyamAM, pratyekamAM bhramaNa kare che. badhAM ja dizA bhAgomAM pratyeka coka maMDala eka sUrya vaDe paribhramaNa karAya che. bIjuM bIjA vaDe. e pramANe cAvatuM sauthI chellA maMDala sudhI jANavuM. temAM dakSiNa-pUrva dizAbhAgamAM bIjA cha mAsamAM bhAratIya sUrya 92 maMDalo paribhramaNa kare che ane 91 maMDala airAvata sUrya bhame che. uttara-pazcima dizAbhAgamAM 92 maMDala airAvata sUrya bhame che ane 91 maMDala bhArata sUrya bhame che A padrikAdimAM maMDala sthApanA karIne vicAravuM. tethI kahyuM che - dakSiNa-pUrvamAM 92saMkhyaka maMDalo ane uttara-pazcimamAM 91-saMkhyaka maMDalo bhAratIya sUrya svayaM cIne pratiyare che. e pramANe bhAratasUryanA potAnA cIrNa praticaraNa pariNAma kahyA, have te ja bhArata sUryanA bIjAe cIrNa praticaraNa pariNAmone kahe che - A pratyakSa prApta jaMbUlIpa saMbaMdhI bhAratano sUrya je maMDalamAM bhame che, te - te maMDalane 124 bhAgathI chedIne pharI pUrva-pazcima ane uttara dakSiNa lAMbI jIvA vaDe te-te maMDalane cAra vaDe vibhAga karIne uttara-pUrva thini IzAna koNa. te-te maMDalanA cothA bhAgamAM tenA ja bIjA cha mAsa madhyamAM ravatano sUrya 92 saMkhyaka airAvata sUryathI pUrva niSkramaNa kALamAM cINa kSetrane pratiyare che ane dakSiNa-pazcima maMDala caturbhAgamAM 91 saMkhyaka auravatanA sUryano ahIM paNa saMbaMdha joDe che. ukta kAnano A artha che - "airAvatanA sUryanA saMbaMdhI sUrya mato athavuM ausvata sUryathI pUrva niSkramaNa kALe matIkRtane pratiyare che. Aja vAta sUtrakAzrIe kahela che - sUrya bIjAnA cIrNa phokane pratiyare che, vyAkhyA pUrvavatuM. ahIM paNa eka vibhAgamAM 92 ane eka bhAgamAM 91 saMkhyakamAM bhAvanA pUrvavatu bhAvavI. te A pramANe - bhAratano sUrya dakSiNapUrvamAM 92 saMkhyaka ane uttara pazcimamAM 91 saMkhyaka svayaM cIrNa ane uttara pUrvamAM 92 saMkhyaka ane dakSiNa pazcimamAM 91 saMkhyaka airAvatanA sUryanA cIrNa kSetramAM pratiyare che, e pramANe jANavuM. dhe airAvatano sUrya uttarapazcima dizA bhAgamAM 92 saMkhyaka maMDalone ane dakSiNapazcimamAM 92 saMkhyaka ane uttarapUrvamAM 91 saMkhyaka bhAratanA sUryanA cINa kSetrane pratiyare che ema pratipAdita kare che - "te A airavatIya sUrya" ItyAdi. have upasaMhArane kahe che - "te vikramaNa karato" ItyAdi Ano A bhAvArtha e pramANe trIjuM prAbhRta-prAkRta kahyuM, have cothuM kahe che tenA A adhikAra che, keTalAM pramANamAM paraspara aMtara karIne cAra care che. tethI taviSayaka suNa kahe che - * sUtra-25 - kaI rIte A banne sUryo ekabIjAnuM aMtara karIne cAra care che ? tema Ape kahela che. temAM nidhe A cha pratipatie kahelI che - temAM : koI eka paramatavAdI kahe che ke baMne sUrya paraspara 1133 yojananuM aMtara rAkhI cAra care che, - 4 - bIjI koI eka ema kahe che ke - te baMne sUryo 1134 yojana paraspara aMtara rAkhIne cAra care che - trIjo koI paramatavAdI ema kahe che ke - te baMne su paraspara 1135 yojananuM aMtara rAkhIne cAra care che - 4 - e pramANe cotho paramatavAdI kahe che ke baMne sUryo paraspara eka hIpasamudranuM aMtara rAkhIne gati kare che : x - pAMcamo koI paramatavAdI kahe che ke te baMne sUryo paraspara be dvIpa samudranuM aMtara rAkhIne gati kare che. chaThTho koI paramatavAdI kahe che ke te baMne sUryo paraspara traNa dvIpasamudranuM aMtara rAkhIne cAra care che . x - Page #29 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 1/4/5 44 sUryaprajJaptiupAMgasUtra - saTIkaanuvAda/1 e pramANe cha pratipattio kahevAyela jANavI.]. paraMtu ame [bhagavata] ema kahIe chIe ke A baMne sUryo pAMca-pAMca yojana ane eka yojanA pAmIza-ekasaThAMza (N/W bhAga ekaika maMDalamAM spara aMtarane vadhAratA ke ghaTADatA cAra care che [gati kare che.] temAM kayo hetu kahevAyela che ? te kaho. A jaMbUdvIpa dvIpa yAvata paridhithI kahela che. te jyAre A baMne sUryo savanjiMtara maMDalamAM saMkramaNa karIne cAra care che, tyAre paraspara 99,640 yojananuM parAra aMtara rAkhIne cAra care che, tema kahela che. te vakhata uttama kASThA prApta utkRSTa aDhAra muhUrtano divasa thAya che ane jaghanyA bhAra muhUrtanI rAtri thAya che. te nikramaNa karatA sU nA saMvatsarano AraMbha karatA pahelAM ahorAtramAM accatara anaMtara maMDalamAM saMkramIne cAra care che, to kyAre A be sUryo atara anaMtara maMDalamAM saMkramIne cAra care che, tyAre 9,64pa yojana ane eka yojananA pacIza ekasaThAMza 0i bhAga nyUna divasa ane be-ekasaThAMza bhAga adhika rAtri thAya che. te niSamaNa karatA sUryo bIja ahorAtramAM atyaMtara bIja maMDalamAM saMkramaNa karIne cAra care che, to jyAre baMne sUryo atyaMtara bIja maMDalamAM saMkamIne cAra care che tyAre 99,6pa1 yojana ane eka yojanAnA nava-ekasaThAMza [6/bhAga paraspara aMtara karIne gati kare che, tema kahela che, tyAre cAra ekasaThAMza 4/61 bhAga nyUna aDhAra muhUrtano divasa thAya che ane cAraekasaThAMza bhAga adhika bara muhanI rAtri thAya che, tema jANavuM.. e pramANe A upAyathI niSkrimaNa karatA A be su tyArapachI anaMtarathI anaMtara maMDalI maMDalamAM saMkramaNa karatAM-karatAM pAMca-pAMca yojana ane panIza ekasaThAMza (N/yojananA eka-eka maMDalamAM paraspara aMtarane vadhAratAvadhAratA sarva bAla maMDalamAM saMkramaNa karIne cAra care che. tyAre 1,00,66e yojana ekabIjAthI aMtara karIne cAra care che, tyAre uttama kASThA prApta utkRSTA aDhAra muhUnI rAtri thAya che ane jaghanya bhAra muhuno divasa thAya che. A pahelAM cha mAsa che ane A pahelAM cha mAsonuM paryavasAna che. te praveza karatAM baMne sUryo bIjA cha mAsano AraMbha karatAM pahelAM ahoraNamAM bAhya anaMtara maMDalamAM saMkramIne cAra care che. to jyAre A be sUya bAhya anaMtara maMDalane saMkamIne cAra care che, tyAre 1,00,654 yojanA ane eka yojananA chatrIsa ekasaThAMza [36] bhAga paraspara aMtara karIne cAra care che, tema kahetuM. te vakhate be ekasaThAMza muhUrta nyUna aDhAra muhUrtanI sami thAya che ane be ekasaThAMza [ muhUrNa adhika bhAra muhUrtano divasa thAya che. te praveza karatAM baMne suryo bIja ahorAtramAM bAhya bIja maMDalane saMkramIne cAra care che, to jyAre A be sUryo bAhya trIjA maMDalane saMkramIne cAra care che, tyAre 1,00,648 yojana ane eka yojananA bAvana eksaThAMza (N e bhAga ekabIjAthI aMtara rAkhIne cAra care che. te vakhate cAra ekasaThAMza [*muhUrva adhika bhAra muhUrtano divasa thAya che. e pramANe nize A upAya vaDe praveza karatA A be sUryA pachInA anaMtarathI tenA anaMtara maMDalathI maMDalamAM saMkramaNa karatAM pAMca-pAMca yojana ane eka yojananA pAtrIsa eksaThAMza (N/ bhAga, eka eka maMDalamAM ekabIjAthI aMtara ghaTADatAM-ghaTADatAM savanjiMtara maMDalamAM saMkramaNa karIne cAra care che. jyAre A be sUryo sarva avyaMtara maMDalamAM saMkramIne cAra care che, tyAre 99,640 yojanonuM paraspara aMtara karIne cAra care che, te vakhate uttama kASThA prApta utkRSTa aDhara muhUrtano divasa ane jaghanyA bAra muhUrtanI rAtri thAya che. A bIja cha mAsa che, A bIja cha mAsanuM paryavasAna che. Aditya saMvatsara che, A Aditya saMvatsaranuM paryAvasAna che. * vivecana-25 : A baMne paNa sUryo jaMbUdvIpamAM che, te keTalA pramANanuM paraspara aMtara karIne gati kare che. caratA evA sUryo kaho. A pramANe gautamasvAmIe prazna karatAM bAkInA kumata viSayaka tavabuddhino nirAsa karavA paramatarUpa pratipatine darzAve che * te paraspara aMtara vicAraNAmAM nizcitapaNe A kahevAnAra svarUpavALI cha pratipatio arthAt mato, je yathA-potAnI ruci pramANe vastu svIkAra lakSaNA, te-te anya tIrthikoe kahelI che, te ja dazAve che - te cha te- te pratipatti prarUpaka anyatIrthiko madhye eka anyatIciMka pahelAM potAnA ziSya pratye A pramANe kahe che - te 1133 yojananuM paraspara aMtara karIne jaMbadvIpamAM be saryo cAra care che, A pramANe kahela che, tema tamAre tamArA ziyone paNa kahevuM. ahIM upasaMhAramAM kahe che - eka anyatIrthika A pramANe kahe che. A pramANe badhe akSayojanA karavI. vaLI bIjA eka anyatIrthika A pramANe kahe che - 1134 yojananuM paraspara aMtara karIne cAra care che. bIjo koI eka vaLI A pramANe kahe che - 1135 yojana parasAra aMtara karIne cAra care che. vaLI koI eka coyA ema kahe che ke- eka dvIpa ane eka samudranuM paraspara aMtara karIne cAra care che. vaLI koI eka pAMcamo A pramANe kahe che ke - be dvIpa ane be samudranuM Page #30 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sUryapAtiupAMgasUtra - saTIkaanuvAda/1 1/4/5 45 paraspara aMtara karIne cAra care che. koI eka chaTho vaLI ema kahe che - traNa dvIpa ane traNa samudranuM paraspara aMtara karIne cAra care che. A badhAM ja anyatIrthiko mithyAvAdI che, kemake ayathA tava vastunI vyavasthApanA kare che. tethI kahe che - ame (bhagavaMta pote kevaLajJAnano lAbha pAmela, paratIrthika vyavasthApita vastu vyavasthAno nirAsa karatAM e pramANe - have kahevAnAra prakArathI kevaLajJAna vaDe yathAvasthita vastu tava pAmIne kahIe chIe. bhagavad ! Apa kaI rIte Ama kaho cho ? tyAre kahe che - bIjI vaktavyatA choDI ahIM tyAM sudhI kahe che - baMne sUryo sarva atyaMtara maMDalathI nIkaLatAM pratimaMDala pAMca-pAMca yojana ane eka yojananA 35/1 bhAga pUrva-pUrva maMDalagata aMtara parimANanI vRddhi karatAM, ahIM 'thA' zabda uttara vikalA apekSAthI samuccaya arthamAM che ane ghaTADatAM thatu sarva bAhya maMDalathI atyaMtaramAM pravezatA baMne sUryo pAMca-pAMca yojana ane eka yojananA 35 bhAga ghaTADatA-ghaTADatA pUrva-pUrva maMDalagata aMtara parimANathI. ahIM 'vA' zabda pUrva vikalAnI apekSAthI samuccayArce che. baMne sUryo cAra care che, caratA kahyA che" ema tamAre tamArA potAnA ziSyone kahe che. e pramANe bhagavaMte kahetA gautamasvAmI potAnA ziSyomAM niHzaMkitatvanI vyavasthApanArthe pharI pUche che - temAM AvA prakAranA vastutatta vyavasthAnA bodhamAM zo hetu-kaI upapati che, te kRpA karIne kaho - bhagavaMte kahyuM - A jaMbUlIpa svarUpa pratipAdaka vAkya pUrvavat paripUrNa svayaM vicArI levuM. A jaMbUdvIpa prasiddha bharata ane airavatamAM baMne paNa sUryo sarvAvyaMtara maMDalamAM saMkramaNa karIne cAra care che. tyAre 99,640 yojana paraspara aMtara karIne cAra care che. e pramANe gati kahI che, tema kahevuM. kaI rIte sarvavyaMtara maMDalamAM baMne sUryo paraspara ATalA pramANamAM aMtara kaI rIte kahyuM che ? te kahe che - A jaMbUDhIpa eka lAkha yojana pramANa vikaMbha che, temAM koI paNa sUrya jaMbUdvIpanI madhye 180 yojana jaIne savaciMtara maMDalamAM cAra care che, bIjo sUrya paNa 180 yojana jaIne [cAra care che. e rIte 180 + 180 = 360 thAya che. A pramANa jaMbadvIpamAM viThaMbha parimANarUpa eka bALamAMthI bAda karatAM ukta 99,640nuM pramANa Ave che. tyAre savavyaMtara baMne paNa sUryonA caraNa kALamAM paramapakarSa prApta utkRSTa aDhAra muhad divasa thAya che ane sarva jaghanyA bAra muhUrtanI rAtri thAya che. tyArapachI sarva atyaMtara maMDalathI te baMne paNa sUryo nIkaLatA navA sUrya saMvatsarano AraMbha karatAM navA sUrya saMvatsaranA pahelA ahorAkamAM atyaMtara anaMtasarva atara maMDalathI anaMtara bIjA maMDalamAM saMkramIne cAra care che. to jyAre A baMne paNa sUryo sarva atyaMtara anaMtara maMDalane saMkramIne cAra care che, tyAre 99,635 yojana ane eka yojananA 35/61 bhAga pramANa paraspara aMtara karIne cAra care che. "caratA evA kahyA che" tema kahevuM. to ATalA pramANamAM aMtara kaI rIte che ? te kahe che - ahIM eka paNa sUrya savavyaMtara maMDalagata " yojana ane bIjA be yojana vikaMpIne savaciMtara pachInA bIjA maMDalamAM care che, e pramANe bIjo sUrya paNa jANavo. tethI be yojana ane 48/61 bhAga yojanane be vaDe guNavAmAM Ave che. guNavAthI pAMca yojana ane eka yojananA 35 bhANa thAya che. ATalA adhika pUrva maMDaHNata aMtara parimANathI. ahIM prApta thAya che, tethI pUrvokta aMtara parimANa thAya che. te vakhate sarva atyaMtaranA anaMtara bIja maMDalamAM cAra caraNa kALamAM aDhAra muhUrtanA divasamAM be-ekasaThAMza [i1muhUrta nyUna thAya che ane rAtrinA bAra muhUrtamAM be-ekasaThAMza bhAga adhika thAya. tyArapachI, te bIjA paNa maMDalathI nIkaLatA evA baMne sUryo navA sUrya saMvatsaranA bIjA ahoramamAM savavyaMtara maMDalanA trIjA maMDalamAM saMkramIne cAra care che. te jyAre A be sUryo sarvAtyaMtara maMDalanA trIjA maMDalamAM saMkramIne cAre care che, tyAre trIjA maMDala cAra caraNakALe 99,651 yojana ane eka yojanA (I1 bhAga paraspara aMtara karIne cAra care che. e pramANe kaheluM che tema kahevuM. A pramANa kaI rIte che te jaNAve che - ahIM eka sUrya savasviMtara bIjA maMDalamAM gayela dai8/1 bhAga ane bIjA be yojana vikaMpIne cAra care che, bIjo paNa temaja care che, tethI be yojana ane yojananA ke8/1 bhAgane be vaDe guNatAM pAMca yojana ane yojananA 35/1 bhAga thAya che. ATalA pUrvamaMDalagata aMtara pariNAmathI ahIM adhika prApta thAya che. tethI pUrvokta aMtara parimANa thAya che. jyAre sarvAbhiMtara maMDalathI trIjA maMDalamAM cAra care che, tyAre * muhUrta aDhAra muhUrtano divasa thAya che ane *1 muharta adhika bAra muhUrtA zani thAya che. e pramANe ukata prakArathI nizcita A upAyathI prati maMDala ekathI eka sUrya be yojana ane 48 bhAga vikaMpIne cAra care che, bIjAthI bIjo sUrya paNa e rUpathI vikramaNa karatA te jaMbUdvIpagata be sUryo pUrvathI pUrva te anaMtara maMDalathI anaMtara maMDalamAM saMkramaNa karato eka-eka maMDalamAM pUrva-pUrva maMDalagata aMtara parimANanI apekSAthI pAMca-pAMca yojana ane yojananA 351 bhAga paraspara vadhAratAM vadhAratA navA sUrya saMvatsaranA 183mAM ahorAtramAM pahelAM cha mAsanA paryavasAnabhUta sarva bAhya Page #31 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 1/4/5 48 sUryapajJatiupAMgasUtra - saTIkaanuvAda/1 pravezatA pUrva-pUrva maMDalagata aMtara parimANathI anaMta-anaMtara vivakSita maMDalamAM aMtara parimANanA kai8/1 bhAga ane be yojanamAM vadhAratA ke ghaTADatAM bIjAthI bIjo sUrya e pramANe AvA svarUpe A be jaMbudvIpagata suya tenA anaMtara maMDalathI anaMtara maMDalamAM saMkramaNa karatAM-karatAM eka-eka maMDalamAM pUrva-pUrva maMDalagata aMtara parimANathI anaMtara anaMtara vivakSita maMDalamAM pAMca-pAMca yojana ane eka yojananA 35/61 bhAga paraspara aMtara parimANa ghaTADato-ghaTADato, bIjA cha mAsamAM 183mAM ahorAtramAM sUrya saMvatsara paryavasAnabhUta savarjiMtara maMDalamAM saMkramIne cAra care che. - temAM jyAre A be sUryo savaciMtara maMDalamAM saMkramIne cAra care che, tyAre 99,640 yojana parasAra aMtara karIne cAra care che. ahIM e pramANenA rUpAMtara parimANamAM bhAvanA pUrvavat karavI. bAkI badhuM sugama che. 0 prAbhRtaprAbhRta-4-no TIkAsahita anuvAda pUrNa 0 - X - X - X - X - X - X - X - prAbhRta-1, prAbhRtapAbhUta-pa che maMDalamAM saMkramIne cAra care che. pachI jyAre A be suya sarvabAhya maMDalamAM saMkramIne cAra care che, tyAre te 1,00,660 yojana paraspara aMtara karIne cAra care che. te kaI rIte jANavuM ? ahIM pratimaMDalamAM pAMca yojana ane yojananA 351 bhAga aMtara parimANa viyAvAmAM vadhato jato prApta thAya che ane sarvAtyaMtara maMDalathI sarva bAla maMDalane 183mAM pAme che pachI pAMca yojanone 183 vaDe guNatAM 15 saMkhyA prApta thAya che. tathA 61 bhAganI 35 saMkhyAne 183 vaDe guNatAM 6405 thAya che, temAM 61 vaDe bhAga karatAM 105nI saMkhyA Ave. temAM pUrvokta sazi umeratAM 1020nI saMkhyA Avaze. A sarvavyaMtara maMDalagata uttara parimANamAM 99,640 rU5 umerAze. tyAre cokta sarva bAhA maMDala aMtara parimANa thaze. tyAre sarva bAhya maMDala cAra caraNa kALamAM parama prakarSa prApta utkRSTA aDhAra muhartA satri thAya che ane jaghanya bAra muhUrtano divasa thAya che. - te be sUryo pachI sarva bAhya maMDalathI atyaMtaramAM pravezatA, baMne sUyoM bIjA cha mAsano AraMbha karatA bIjA cha mAsanA pahelAM ahorAkamAM sarva bAhya maMDalathI pUrvanA anaMtara bIjA maMDalamAM saMkramIne cAra care che, tyAre 1,oo,654 yojana ane yojananA 26 bhAganA paraspara aMtara karIne cAra care che. "care che ema kahela che" te kahevuM. A baMne kaI rIte sarvabAhya maMDalanA pUrvanA bIjA maMDalamAM paraspara aMtarakaraNa thAya che ? ahIM eka paNa sUrya sarvabAhya maMDalagata 48/61 yojanA ane bIjA be yojana atyaMtara pravezatA sarva bAhya maMDalathI pUrve bIjA maMDalamAM cAra care che, jo paNa teTalo cAra care che. tethI sarva bAhya gata 48 aMtara parimANathI, ahIM aMtara parimANane pAMca yojana ane yojananA 351 yojana prApta thAya che, tenAthI caNota aMtara parimANa thAya che. tyAre sarva bAhya anaMtara pUrvanA bIjA maMDalamAM cAra caraNa kALe 261 bhAga muhUrta vaDe cUta aDhAra muhUrtanI rAtri thAya ane teTalo adhika bAra muharta divasa thAya. tyArapachI te paNa sarva bAhya maMDala pUrvenA bIjA maMDalathI atyaMtara pravezatA te be sUryo bIjA cha mAsanA bIjA ahorAtramAM, sarva bAhya maMDalathI pUrve bIjA maMDalamAM saMkramIne cAra care che. temAM jyAre A be sUryo sarva bAhya maMDalanI pUrvenA trIjA maMDalamAM saMkamIne cAra care che, tyAre 1,00,648 yojana ane eka yojananA pa/1 bhAga paraspara aMtara karIne cAra care che. pUrvokta yuktithI pUrvamaMDalagata aMtara parimANathI ahIM aMtara parimANanA pAMca yojana ane 351 yojana hIrapaNAthI che. tyAre sarva bAla maMDalathI pUrve trIjA maMDalanA cAra caraNa kALamAM aDhAra muhUrtamAM */61 bhAga nyUna muhUrtanI rAtri thAya che ane jai61 bhAga adhika bAra muhUrtano divasa thAya che. e rIte ukata prakAthI nizcita A upAya vaDe eka pachI eka sUrya atyaMtara have pAMcamAno AraMbha kare che. teno A pUrve upadarzita arvAdhikAra che jemake keTalAM dvIpa ke samudra sUrya avagAhe che ? te viSayaka prazna sUtra - * sUtra-26 - tyAM keTalAM dvIpa ke samudrane avagAhIne cAra care che, tema kahela che ? temAM nize A pAMca patipattio kahelI che - koI eka kahe che ke 1133 yojana dvIpa ke samudrane avagAhIne sUrya cAra care che, evuM eka paratIrthi kahe che. koI eka ema kahe che ke - te 1134 yojana dvIpa ke samudrane avagAhIne sUrya cAra care che. * x - koI eka vaLI ema kahe che - te 1135 yojana dvIpa ke samudrane avagAhIne sUrya cAra care che - 4 - koI eka vaLI ema kahe che - te apardhadvIpa ke samudrane avagAhIne sUrya cAra care che - 4 - koI eka vaLI ema kahe che - koIpaNa dvIpa ke samudrane avagAhIne cAra caratA nathI. temAM jeo ema kahe che ke te 1133 yojana dvIpa ke samudrane vyApta karIne sUrya cAra care che, teo evuM kahevA mAMge che ke, jyAre sUrya savasviMtara maMDala saMkamIne cAra care che, tyAre jaMbadvIpane 1133 yojana avagAhIne sUrya cAra care che, tyAre uttama kASThA prApta utkRSTa aDhAra muhUrtano divasa thAya che ane jadAcA bhAra muhUrtanI rAtri thAya che. to jyAre sUrya sarva bAhya maMDalane Page #32 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 1/4/26 5o sUryapAtiupAMgasUtra - saTIkaanuvAda/1 saMkamIne cAra care che, tyAre lavaNasamudrane 1133 yojana vagAhIne cAra care che. uttama kASThA prApta utkRSTA 18 muhUrtA zazi thAya che ane jaghanya bAra muhUno divasa thAya che. e pramANe 134 ane 135 yojana pramANa kSetranA viSayamAM paNa kahevuM. temAM jeo ema kahe che ke te apAddha dvIpa ke samudrane avagAhIne sUrya cAra care che, teo ema kahe che ke - jyAre sUrya savaciMtara maMDalane saMkramIne cAra care che, tyAre apAddha jaMbUdvIpa hIpane avagAhIne cAra care che, tyAre uttama kASThA prApta utkRSTa aDhAra muhUrtano divasa ane jaghanyA bhAra muhUrtanI rAtri thAya che. e pramANe sarva bAhAmAM paNa jANavuM. vizeSa e ke apAddha lavaNasamudra kahevo. temAM rAta-divasa temaja kahea. temAM je evuM kahe che ke - to jyAre sUrya savaciMtara maMDala saMkamIne cAra care che, tyAre koI ja dvIpa ke samudrane avagAhI sUrya cAra care che, tyAre uttama kASThA prApta utkRSTa aDhAra muhUrtano divasa thAya che, pUrvavatu e pramANe sava bAhya maMDalamAM jANavuM vizeSa e ke - lavaNasamudrane avagAhIne koI paNa cAra caratA nathI. rAta-divasanuM pramANa pUvava4. * x - * vivecana-26 : keTalAM pramANamAM dvIpa ke samudra avagAhIne sUrya cAra care che ? carato kahyo che tema kahevuM. e pramANe prathana karyA pachI bhagavatu teno utara ApavAnI IcchAthI A viSayamAM paratIrthika pratipati-mithyAbhAva upadarzanArthe pahelA te ja paratIrthika pratipati-sAmAnyathI jaNAve che. temAM sUryanA cArane caratA hIpa-samudra viSayamAM avagAhanA viSayamAM A kahevAnAra svarUpanI pAMca mAnyatA che arthAta paramata che, te A pramANe - eka nyatIthika kahe che ke - * x * 1033 yojana dvIpa ke samudrane avagAhIne sUrya cAra care che arthAtu jyAre savaciMtara maMDala saMkramIne cAra care che tyAre 1033 yojana jaMbUdvIpane avagAhIne cAra care che, tyAre paramapakarSa prApta aDhAra muhUrtano divasa thAya che ane sauthI nAnI bAra muhUrtanI sabi thAya che. jyAre sarvabAhya maMDalane saMkamIne cAra caravAno AraMbha kare che, tyAre lavaNasamudramAM 1033 yojanA avagAhIne cAra care che, tyAre uttamakASThA prApta aDhAra muhUrtanI rAtri thAya che ane sarva jaghanya bAra muhUrtano divasa thAya che, tenA upasaMhAramAM kahe che - eka AvuM kahe che. bIjA eka A pramANe kahe che - 1034 yojana dvIpa ke samudrane avagAhIne cAra care che. bhAvanA pUrvavatu. * x * vaLI bIjA koI ema kahe che - 1035 yojanA avagAhIne cAra care che. ahIM paNa bhAvanA pUrvavatuM. vaLI koI cotho cAnyatIrthika [23/4] kahe che - paddha arthAta "cAlI gayela che ardha jemAMthI" te adha hIna, dvIpa ke samudrane avagAhIne sUrya cAra care che. ahIM bhAvanA A che ke - jyAre savaciMtara maMDalane saMkramIne sUrya cAra care che, tyAre ardha jaMbUlIpane avagAhe che, tyAre divasa paramapakarSa prApta aDhAra muhUrta pramANa thAya che ane sauthI nAnI bAra muhUrta pramANa rAtri thAya che. jyAre pharI arvabAhya maMDala saMkamIne sUrya cAra care che, tyAre ardhaaparipUrNa lavaNa samudrane avagAhe che. tyAre sarvotkRSTa aDhAra muhUrta pramANa sami ane sauthI nAno bAra mahattvano divasa thAya che. vaLI pAMcamo anyatIrthika kahe che - koIpaNa dvIpa ke samudrane avagAhIne cAra carato nathI. arthAta jyAre sarvAtyaMtara maMDala saMkamIne sUrya cAra care che, tyAre kaMIpaNa jaMbUdvIpane avagAhato nathI, to pachI zeSa maMDala paribhramaNa kALe zuM ? jyAre sarva bAhya maMDalane saMkamIne surya cAra care che, tyAre paNa lavaNasamudrane kaMIpaNa avagAhato nathI. -x* paNa dvIpa-samudranA apAMtarAlane ja sakala maMDalamAM cAra care che. e pramANe uddezathI pAMca pratipatti kahI, have tene ja spaSTa karatAM kahe che - prAyaH A sarve vyAkhyAta che ane sugama paNa che. vizeSa e ke- 133 yojana viSaya pratipattivata 134nI pratipatino lAvo kahevo. te A pramANe che - temAM jeo ema kahe che ke 1134 dvIpa ke samudrane avagAhIne cAra care che, teo e pramANe kahe che ke - jyAre sUrya sarvavyaMtara maMDalane saMkamIne cAra care che. tyAre jaMbUdvIpane 1134 yojanane avagAhIne cAra care che, tyAre uttama kAThA prApta utkRSTa aDhAra muhUrtano divasa thAya che ane jaghanyA bAra muhUrtanI rAtri thAya che. to jyAre sUrya sarva bAhya maMDalane saMkramIne cAra care che, tyAre lavaNasamudrane 1034 yojana avagAhIne cAra care che, tyAre uttamakASThA prApta utkRSTa aDhAra muhartA rAtri thAya che, jaghanya bAra muhUrtano divasa cAya che. 1035 yojanamAM paNa ema ja kahevuM. e pramANe ukta prakAre 1035 yojanA viSayaka pratipattimAM sUtra kahevuM. te sugama hovAthI svayaM vicAravuM. e pramANe savanjiMtara maMDalavatu sarva bAhya paNa maMDalano AlAvo kahevo. vizeSa e ke - jaMbUdvIpanA sthAne "apAI lavaNa samudra avagAhIne" ema kahevuM. te A pramANe - jyAre sUrya sarva bAhya maMDalamAM saMkramIne cAra care che, tyAre adha lavaNasamudrane avagAhIne cAra care che, tyAre -x sani divasanuM parimANa jaMbUdvIpanI apekSAe viparIta kahevuM. je jaMbUdvIpanA avagAhamAM divasa pramANa kahela che, te rAtrinuM jANavuM ane je rAtrinuM che, te divasanuM jANavuM. te A pramANe - tyAre uttama kAThA prApta utkRSTa aDhAra muhanI rAtri thAya che ane jaghanya bAra muhUrtano divasa thAya che. - x - e pramANe paratIcikanI mAnyatArUpa darzana karAvI have teno mithyAbhAva dazavivA svamata dazavi che - Page #33 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 1/4/26 51 sUtra-27 - - ame [bhagavana e pramANe kahIe chIe ke jyAre sUrya sarvaniMtara maMDala saMkramIne cAra cAre che, tyAre jaMbUdvIpane 180 yojana avagAhIne cAra care che, tyAre uttama kASThA prApta utkRSTa aDhAra muhUrtano divasa thAya che, jaghanyA bAra muhUrtanI rAtri thAya che. = e pramANe sarva bAhya paNa jANavuM. vizeSa e ke - lavaNasamudrane 133 yojana avagAhIne cAra sare che, tyAre uttamakASThA prApta utkRSTa aDhAra muhUrtanI rAtri thAya che ane jaghanya bAra muhUrtano divasa thAya che. gAthAo kahevI. * vivecana-27 : ame vaLI utpanna kevaLa jJAna-darzanathI have kahevAnAra prakAre kahIe chIe, te prakAra kahe che - jyAre sUrya sarvAzcaMtara maMDalane saMkramIne cAra care che, tyAre jaMbudvIpane 180 yojana avagAhIne cAra care che, tyAre uttama kASThA prApta utkRSTa aDhAra muhUrta divasa thAya che, sauthI nAnI bAra muhUrtanI rAtri thAya che. ema saciMtara maMDala mAphaka sarva bAhya maMDalamAM paNa AlAvo kahevo, te A pramANe - jyAre sarva bAhya maMDalamAM saMkramIne cAra care che, vizeSa e - 4 - tyAre lavaNasamudrane 133 yojana avagAhIne cAra care che, tyAre uttamakASThA prApta utkRSTa aDhAra muhUrtanI rAtri thAya che, jaghanya bAra muhUrtano divasa thAya che. A sugama che. kyAMka A atidezane badale AkhuM sUtra sAkSAt lakheluM jaNAya che. gAthAo kahevI. ahIM paNa koI prasiddha vivakSita artha saMgrAhikA gAthA hatI te kahevI. te hAla viccheda pAmela che, tethI tene kahevI ke tenI vyAkhyA karavI zakya nathI. tethI te saMpradAya anusAra kahevI. 0 prAkRta-prAbhUta-5-no TIkA sahita anuvAda pUrNa 0 -- -- -- x -- x -- x -- x - x prAmRta-1, prAmRta-prAkRta-6 U e pramANe pAMcamuM prAmRta-prAbhUta kahyuM. have chaThThuM kahe che, teno A adhikAra che - keTalA pramANamAM kSetrane eka ahorAtra vaDe sUrya vikaMpe che, te viSayaka praznasUtra kahe che - * sUtra-28 te kevI rIte eka eka rAtri-dinamAM praviSTa karIne sUrya cAra sare che, tema kahevuM. temAM nizce A sAta pratipattio kahelI che - temAM eka ema kahe che ke - te be yojana ane karanuM aDadhuM ane yojanano 183mo bhAga eka-eka rAtri divasamAM vikapita karIne sUrya cAra care che, tema koI eka kahe che. para sUryaprajJaptiupAMgasUtra - saTIkaanuvAda/1 vaLI koI eka ema kahe che ke - aDhI yojana eka rAtri-divasane vikapita karIne sUrya cAra sare che. koI eka ema kahe che ke - te traNa bhAga nyUna traNa yojana ekaika rAtridivasa vikapita karI sUrya cAra sare che. koI eka ema kahe che ke te traNa yojana ane ardha 47 tathA eka yojananA 183 bhAga kSetranuM eka rAtri-divasane vikapita karIne sUrya cAra care che. koI eka vaLI ema kahe che ke - te sADAtraNa yojana ekaika rAtridivasane vikapita karIne sUI cAra care che. koI eka vaLI ema kahe che ke - te cAra bhAga jaina cAra yojana ekaika rAtri-divasa vikarSita karIne sUrya cAra care che. - te cAra yojana ane ardhabAvana tathA koI eka vaLI ema kahe che eka yojananA 183 bhAga ekaika rAtri-divasane vikapita karIne sUrya cAra care che. ame [bhagavana] vaLI ema kahIe chIe ke te be yojana ane eka yojananA 48/61 bhAga ekaika maMDalamAM ekaika rAtridivasa vikarSita karIne sUrya cAra re che. temAM zo hetu che te kahevuM - A jaMbUdvIpa dvIpa cAvat parikSepathI kahela che, to jyAre sUrya samAMiMtara maMDalane saMkramIne cAra care che, tyAre uttamakASThA papta utkRSTa aDhAra muhUrtano divasa thAya che ane jaghanyA bAra muhUrtanI rAtri thAya che. te niSkramaNa karato sUrya navA saMvatsarano AraMbha karatAM pahelAM ahoramAM atyaMtara anaMtara maMDalane saMkramIne cAra sare che. to jyAre sUrya atyaMtara anaMtara maMDalane saMkramIne cAra care che, tyAre be yojana ane eka yojananA [48/6] aDatAlIza ekasaThAMzane eka rAtridinamAM vikapita karIne cAra care che, tyAre 2/61 bhAga nyUna aDhAra muhUrtano divasa thAya che ane 2/61 bhAga adhika bAra muhUrtanI rAtri thAya che. te niSkramaNa karato sUrya bIjA ahorAtramAM atyaMtara trIjA maMDalamAM saMkrama karIne cAra care che. to jyAre sUrya atyaMtara trIjA maMDalane saMkrama karIne cAra care che, tyAre 35/61 bhAga yojana be ahorAtra vaDe vikapita karIne cAra care che, tyAre 4/61 muhUrta nyUna aDhAra muhUrtano divasa thAya che ane [4/6] cAra-ekasaThAMza muhUrta adhika bAra muhUrtanI rAtri thAya che. e pramANe A upAya vaDe niSkramaNa karato sUrya tenA anaMtara maMDalathI anaMtara maMDalamAM saMkramaNa karato-karato be yojana ane eka yojananA 48/1 bhAga eka-eka maMDalamAM eka eka rAtri-dinathI vikarSita karatAM-karatAM sarva Page #34 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 1/6/28 bAhya maMDalamAM saMkamIne cAra care che. to jyAre sUrya savaciMtara maMDalathI savabAla maMDalamAM saMkramIne cAra care che, tyAre sAvyiMtara maMDala choDIne 183 ahoramamAM 115 yojanA vikapana karIne cAra care che. tyAre uttama kASThApAta utkRSTa aDhAra muhUrtanI rAtri thAya che ane jaghanya bAra muhUrtano divasa thAya che. A pahelAM cha mAsa ane cha mAsanuM paryAvasAna che. te praveza karato sUrya bIja cha mAsano AraMbha karato pahelAM ahoramamAM bAhya anaMtara maMDalamAM saMkramIne cAra care che, to jyAre sUrya bAhya anaMtara maMDalamAM saMkramIne cAra care che, tyAre banne yojana ane yojananA **/1 bhAga eka razidinathI vikapita karIne cAra care che. tyAre aDhAra muhUrtanI rAtri eka bhAga khUna thAya che. bhAra muhUrtano divasa che muhUrta adhika thAya che. te praveza karato sUrya bIja ahorAmAM bAhya trIjA maMDalamAM saMkramIne cA care che. to jyAre sUrya bAhya bIja maMDalamAM saMkramIne cAra care che, tyAre sUrya bAhya trIjA maMDalamAM cAra carA pAMca yojana ane eka yojananA 3 bhAga be rAzidinamAM vikaeNpita karIne cAra care che, rAtri-divasa pUrvavat kahevA. e pramANe A upAya vaDe praveza karato sUrya tenA anaMtarathI tenA anaMtara maMDalamAM saMkramaNa karatAM-karatAM be yojana ane yojanAnA ke bhAga eka eka rAtridivasathI vikaeNpita karatAM karatAM savaciMtara maMDalamAM saMkramIne cAra care che, to jyAre sUrya sarva bAhya maMDalathI savasviMtara maMDalane saMkamIne cAra care che, tyAre sarva bAhya maMDala choDIne 183 samidina vaDe 115 yojanA viDaMpita thaIne cAra care che. tyAre uttama kASThApAta utkRSTa aDhAra muhUrtano divasa thAya che. jAjA bAra muhUrtanI rAtri thAya che. A bIja cha mAsa, A bIjA cha mAsanuM paryavasAna che. A Aditya saMvatsara che, A aAditya saMvatsaranuM pavisAna che. vivecana-28 : keTalA pramANamAM kSetra jaNAya che. teno A artha che - eka eka ahoraNa vaDe vikaMpI-vikaMpIne athatu sva-va maMDalathI bahAra nIkaLavuM ke atyaMtara pravezathI, sUrya-Aditya cAra care che. "cAra caratA kahelA che" ema kahevuM ? - e pramANe gautamasvAmIe prazna karatAM A viSayamAM paratIthika pratipatimithyAbhAva darzAvavAne mATe pahelAM tenI ja prarUpaNA kare che - te sUrya vikaMpa viSayamAM vize A sAta paramato kahela che, te A pramANe - te sAta pravAdi madhya eka ema kahe che ke be yojanamAM ardha betAlIza athad 41ii saMkhyA, yojanano 183mo bhAga arthAt 183 saMkhyaka bhAga vaDe pravibhakta yojananA saMbaMdhI 41 saMkhyaka bhAgone eka eka samidina vaDe vikaMpIta karI-karIne sUrya cAra care che. have 54 sUryaprajJaptiupAMgasUtra - saTIkaanuvAda/1 teno upasaMhAra kahe che - vaLI bIjA koI eka evuM kahe che - aDhI yojanA eka eka sami-divasathI vikaMpIta karI-karIne sUrya cAra care che. vaLI bIjo koI eka ema kahe che - traNa bhAga nyUna gaNa yojano ekaeka ahorAtrathI vikaeNpita karI-karIne sUrya cAra care che. upasaMhAra vAkayarUpe kahe che - "eka e pramANe kahe che." vaLI eka coyo anyatIthiMka ema kahe che - traNa yojano addha 43 athagi 46ll, eka yojananA 183 bhAgone ekaika ahorAtra vaDe vikaMpIta karI-karIne sUrya cAra care che. vaLI eka pAMcamAM ema kahe che ke - sADA traNa yojano ekaika ahoraba vaDe vikaMpIta karI-karIne sUrya cAra care che. vaLI eka chaThA anyatIrthika ema kahe che - catubhaga nyUna cAra yojanA ekaika ahorAtra vaDe vikaMpIta karIne cAra care che. vaLI sAtamo ema kahe che - cAra yojana ane sArdha-pa1-saMgaka, yojananA 183mo bhAga ekaika ahorAtra vaDe sUrya vikaeNpita karI-karIne cAra care che. e pramANe mithyArUpa parapratipatti darzAvIne have sva matane bhagavata dazavi che * ame vaLI kahevAnAra prakAre kevalajJAna pAmIne kahIe chIe - je be-be yojanamAM eka yojananA 48 bhAga ahorAtra vaDe surya viDaMpita karI-karIne cAra care che. "cAra caratA kahyA che" ema kahevuM. have A ja vAkyanA spaSTa bodhArthe prazna sUtra kahe che - e prakAre vastutava bodhamAM zo hetu che ? te bhagavan! kaho. ema pUchatAM bhagavaMte kahyuM - A jaMbUdvIpaka pUrvavat kahevuM. temAM jayAre sUrya savabhiMtara maMDala saMkamIne cAra care che, tyAre paramapakarSa prApta utkRSTa aDhAra muhUrtano divasa thAya che ane jaghanyA bAra muhUrtanI rAtri thAya che. tyArapachI savanjiMtara maMDalathI nIkaLato te sUrya navA saMvatsarano AraMbha karato navA saMvatsaranA pahelAM ahoraNamAM savasviMtara maMDalanA anaMtara-bahirbhata bIjA maMDalamAM saMkamIne cAra care che. temAM jyAre tenavA saMvatsaranA pahelAM ahorAkamAM savavyaMtara anaMtara bIja maMDalamAM saMkamIne sarya cAra care che, cAra caravAno AraMbha kare che, tyAre pUrvavatu, be yojana ane eka yojananA sai8/1 bhAgane ekaika ahorAtrathI pAzcAtya ahorAtra vaDe vikaeNpita karIne cAra care che. ahIM A bhAvanA che - sarvAvyaMtara maMDalamAM pravezela pahelI kSaNathI urva dhIme dhIme tenA anaMtara bIjA maMDala abhimukha tathA kaMIka maMDalagatithI bhramaNa kare che, je rIte te ahorama paryAmAM savabhiMtara maMDalagata eka yojananA 48 bhAga ane bIjA be yojana Page #35 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 1/6/28 56 sUryapajJatiupAMgasUtra - saTIkaanuvAda/1 atikAMta thAya che, pachI bIjA ahorAkamAM pahelI kSaNamAM ja bIjA maMDalane prApta thAya che. tethI kahyuM che - tyAre be yojana ane eka yojananA kai9/61 bhAgamAM e ahorAtrathI viDaMpita karIne sUrya cAra care che. tyAre savasviMtara anaMtara bIjA maMDala cAra caraNakALamAM pUrvavat aDhAra muhUrtano divasa 61 muhUrta nyUna thAya che. [1] be ekasaThAMza bhAga adhika bAra muhartA zazi thAya che. te ja bIjA maMDalamAM pahelI kSaNathI urva tevA kaMIka paNa trIjA maMDala abhimukha maMDala paribhramaNa gatithI cAra care che. jethI te ahorAtrane aMte bIjA maMDalagata eka yojananA 48/61 bhAga ane bIjA tenAthI bahirbhata be yojanA atikAMta thAya che. pachI navA saMvatsaranA bIjA ahoramamAM prathama kSaNamAM ja trIjA maMDalamAM saMkrame che tathA kahe che - "te tikramaNa karato" ItyAdi. te sUrya bIjA maMDalathI pahelAM kSaNathI udarva dhIme-dhIme nIkaLato-bahirmukha bhramaNa karato navA saMvatsaramAM bIjA ahoramAM savathiMtara maMDalathI trIjA maMDalamAM saMkramIne cAra care che, tyAre be ahorAtra vaDe jeTalAM kSetrane viDaMpita karIne cAra care che, tene nirUpaNa karavA kahe che - temAM jyAre sUrya savathiMtara maMDalathI bIjA maMDalane saMkamIne cAra care che, tyAre be ahoraNa vaDe savaciMtara maMDalagata, tenI pachInA bIjA maMDalagata vaDe pAMca yojanA ane eka yojananA (/61 pAmIza ekasaThAMza bhAga vikaeNpita karIne, tethI kahe che - eka ahorAtra vaDe be yojana ane eka yojananA 481 bhAga vipita karIne bIjA paNa ahorAtra vaDe, tenI ubhayamIlanathI cokta vikapa parimANa thAya che. ATalo vikaMya cAra care che. pe zeSamaMDalamAM gamana kahe che - e pramANe ukta prakArathI nizcita A upAya vaDe te-te maMgala pravezanA prathama kSaNa pachI dhIme-dhIme te-te bahirbhata maMDala abhimukha javA rU5, tyAMthI te maMDaLathI nIkaLatA, tenA anaMtara maMDalathI anaMtara maMDalamAM saMkramaNa karatA-karatA ekaika ahorathI banne yojanamAM eka yojananA 48 bhAvikaMpana karatAM-karatAM pahelAM cha mAsanA paryavasAnarUpa 183mAM ahorAkamAM sarva bAhya maMDalamAM saMkramIne cAra care che. tyAre sarva atyaMtara maMDalanI avadhi karIne te-temAM rahela aharAgAdi karIne, 183 ahoraNa vaDe 115 yojana vikaMpIne, tethI ja kahe che ke ekaika ahorabamAM baLe yojanamAM eka yojananA Iiii aDatAlIza ekasaThAMza bhAgane viDaMpita kare che. pachI banne yojanamAM 183 vaDe guNatAM, 366nI saMkhyA thAya che. je paNa 8/1 bhAga che, tene paNa 183 vaDe guNatAM 8374nI saMkhyA Ave che. tenA yojana karavA mATe 61 bhAga vaDe bhAMgatA 144nI saMkhyA prApta thAya che. tene pUrvanI yojanA rAzimAM umeratA 510nI saMkhyA Ave che. ATalA pramANane viDaMpita karIne cAra care che. tyAre pUrvavat ahorAtra thAya che. | sarva bAhya maMDalamAM pravezato pahelI kSaNathI AgaLa dhIme-dhIme atyaMtara sarva bAhA anaMtara bIjA maMDala abhimukha tevI koIka maMDalagatithI paribhramaNa kare che, jethI pahelAM cha mAsanA paryavasAna rUpa ahoramanA paryavasAnamAM sarva bAhya maMDalagata 48/61 bhAga yojana ane bIjA be yojana atikramIne sarva bAhya anaMtara bIjA maMDalanI sImAmAM varte che. pachI anaMtara bIjA cha mAsanA pahelAM ahoramamAM pahelI kSaNamAM sarva bAhya anaMtara, bIjA atyaMtara maMDalamAM praveze che, tethI kahe che - "te praveza karato" ItyAdi. te surya sarva bAhya anaMtara atyaMtara bIjA maMDalathI prathama kSaNathI AgaLa dhIme-dhIme atyaMtaramAM praveza karato bIjA cha mAsanA bIjA ahoramAM sarva bAhya maMDalanA atyaMtara bIjA maMDalane saMkramIne cAra care che, temAM jayAre sUrya sarva bAhya maMDalathI atyaMtara bIjA maMDalane saMkramIne cAra care che, tyAre be ahorAka vaDe sarva bAhya maMDalagata sarva bAhyathI anaMtara bIjA maMDalamAM jaIne pAMca yojana ane coka yojananA 35/61 bhAgane vikapita karIne tathA eka ahorAka vaDe pahelAM cha mAsanA paryavasAna bhUta be yojanamAM eka yojananA 48/61 bhAgane viDaMpita kare che, bIjA paNa ahorAtra vaDe bIjA cha mAsanA prathamathI, te baMnene meLavatAM cokta vikaMpana parimANa prApta thAya che tyAre thatAM satri-divasanuM parimANa sugama ce. A upAyathI ItyAdi pUrvavat svayaM kahevuM. 0 prAbhRta-prAkRta-6no TIkA sahita anuvAda pUrNa 0 - X - X - X - X - X - X - X - che prAbhRta-1, prAbhRta-prAbhRta- e pramANe chaThuM prAkRta-prAkRta kahyuM. have sAtamAno AraMbha kare che. tenA A adhikAra pUrve kahela che. jemake - maMDalonuM saMsthAna kahevuM, tethI te viSayaka praznasUtra kahe che - * sUtra-29 : te maMDalanI saMsthiti kevI che ? te jema kahyuM che te kaho - te viSayamAM A ATha pratipattio kahelI che. temAM eka e pramANe kahe che - te sarve paNa maMDala samacatustra saMsthAna saMsthita kahela che, tema eka (anyatIrthika) kahe che. bIjI koI eka ema kahe che ke te sarve maMDalo viSama caturasya saMsthAna saMsthita kahelA che. vaLI koI trIjo ema kahe che ke badhAM paNa maMDalo samacatuSkoNa saMsthita kahelA che. vaLI cotho koI kahe che ke sarve paNa maMDala viSama catuHkoNa saMsthita kahelA che. vaLI pAMcamAM koI kahe che ke te sarve paNa maMDala sama cakravAla saMsthita kahelA che. vaLI chaThA paNa koI kahe che ke - sarve paNa maMDalo viSama cakalAla saMsthita kahelA che, vaLI koI sAtamA kahela che ke te sarve paNa maMDalo ardha Page #36 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 1/29 para sUryapAtiupAMgasUtra - saTIkaanuvAda/1 8 prAbhRta-1, prAbhRtaprAbhRta-8 $ e pramANe sAtamuM prAkRta-prAkRta kahyuM. have AThamAno AraMbha kare che, teno A adhikAra che. "maMDalono vikuMbha" kahevo joIe. tethI te viSayaka praznasUtra kahe che - * sUjha-30 : te sarve maMDalapada nAhavyathI, AyAma-viSkamaNI ane parikSepathI keTalAM pramANamAM kahela che ? te jaNAvo - temAM traNa patipattio kahelI che - temAM eka e pramANe kahe che - te sarve paNa maMDalavara bAhalyathI eka yojana, AyAmavikaMbhathI 1033 yojana ane parikSepathI 339 yojana kahela cakavAla saMsthita kahela che. vaLI koI AThamo ema kahe che ke - te sarve paNa maMDalo chatrakAra saMsthita kahela che evuM koI anyatIthiMka kahe che. temAM jeo e pramANe kahe che ke te sarve paNa maMDalo chamakAra saMsthita kahela che, te naya vaDe jANavuM, bIjI koI rIte nahIM pAmRta gAthAo kahevI. * vivecana-29 : bhagavana! kaI rIte Ape maMDala saMsthiti kahelI che ? te bhagavana ! Apa kaho. ema gautamasvAmIe prazna karatAM A viSayamAM anyatIrthikonI pratipati - mithyAbhAvane jamAvavA pahelAM te ja jaNAve che - te maMDala saMsthitinA viSayamAM vize kahevAnAra svarUpanI A ATha pratipatti kahelI che, te A pramANe - temAM te ATha paratIrthikonI madhye pahelo anyatIrtha ema kahe che ke - te anyatIthikomAM aneka vaktavyatAnA upakramamAM krama dekhADavAne kahe che - maMDala paribhramaNa jemAM che te maMDalavaMti caMdrAdi vimAno, teno bhAva te maMDalavatuM. temAM abheda upacArathI je caMdra vimAno che te ja "maMDalavata' che, ema kahela che, tethI kahe che - samasta maMDalavata - maMDala paribhramaNavaMti caMdrAdi vimAno, samacaturasa saMsthAne saMsthita kahelAM che. ahIM ja upasaMhAramAM kahyuM ke - koI eka ema kahe che. e pramANe badhAM ja upasaMhAra vAkyo ciMtavavA. koI bIjA eka ema kahe che ke - badhAM paNa maMDalavata viSama catustra saMsthAnA saMsthita kahelAM che. trIjA ema kahe che - sarve paNa maMDalavata samacatuSkoNa saMsthita kahelA che. e pramANe prArthamAM jaNAvyA mujaba AThe anya mato kahevA, temAM AThamo - 'chatrAkAra saMsthita' kahe che, teno artha che catu karela chaganA AkAre saMsthita che. e pramANe AThe paNa para pratipatti darzAvIne ple svamatane jaNAvavA mATe kahe che ke- te ATha tIrthAttirIyonI maLe jeo e pramANe kahe che ke- badhAM ja maMDala chatrAkAre saMsthita kahelAM che. te naya vaDe, 'naya' arthAt pratiniyata eka vastu aMza viSaya abhiprAya vizeSa, jema samaMta bhadrAdie kahela che - A nayanA abhiprAya vizeSathI badhuM ja caMdrAdi vimAnajJAna jANavuM. badhAM ja catA karAyela ardha kapitya saMsthAna saMsthitatvathI che, bAkInA tayo vaDe tathAvastutatva abhAvathI bIjA saMsthAna nathI. ahIM paNa adhikRta prAbhRta-prAkRta artha pratipAdikA koI gAyA varte che. te saMpradAyAnusAra kahevI joIe. vaLI bIjo koI ema kahe che - te eka yojana bAhalsathI, 1035 yojana AyAma-visarkalathI ane 3405 yojana parikSepathI che, tema kahela che. paraMtu ame [bhagavaMto ema kahe che ke - te sarve paNa maMDalavatta eka yojananA 48 bAharANI, aniyata AyAma-vikhaMbhathI ane parikSepathI kahela che, tema kahetuM. temAM zo hetu che, e jaNAvo ? - A jaMbUdvIpa-sthAvat paridhithI che. to jyAre sUrya sabsitara maMDalane saMkramIne cAra care che, tyAre te maMDalavata eka yojananA kaika bhAga bAhalsa vaDe, 9,640 yojana AyAmavichaMbhaLI, 3,15,089 yojanathI kaMIka adhika parikSepavALA che, tyAre uttama kASThA prApta uckRSTa aDhAra muhUrtano divasa ane jaghanyA bAra muhUrtanI rAzi thAya che. te nikamaNa karato sUrya nA saMvatsarano AraMbha karatAM, pahelAM ahorAmamAM abhyatara anaMtara maMDala saMkramIne cAra care che, to jyAre sUrya AtyaMtara anaMtara maMDala saMkramIne cAra care che, tyAre te maMDalavatta eka yojananA *ka bhAga bAhalsa vaDe, 9,645 yojanA ane eka yojananA 3"/4 bhAga AyAma-viSThabhathI tathA 3,15,107 yojanathI kaMIka vizeSa jUnI parikSepathI hoya che. tyAre divasa ane rAtrinuM pramANa pUrvavat hoya. te nikamaNa karato sUrya bIja ahorAmAM aAvyaMtara bIja maMDalamAM saMkamIne cAra care che, to jyAre sUrya atyaMtara bIja maMDalane saMkramIne cAra care che, tyAre te maMDalavata eka yojananA 48 bhAga bhAhacarI, 9,651 yojana ane yojananA 61 bhAga AyAma-vichaMbhathI, 3,15,125 yojanA pariTropaNI kahela che, tyAre divasa ane rAtri pUrvavata. e pramANe A naya vaDe nirikramaNa karato sUrya tenA anaMtarathI tenA 0 prAbhRta-prAkRta-pno TIkA sahita anuvAda pUrNa 0 - X - X - X - X - X - x - x - Page #37 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 1/8/30 59 anaMtara maMDalathI maMDalamAM saMkramaNa karatAM-karatAM pAMca yojana ane yojananA 3N/ bhAganA eka-eka maMDalamAM virkavRddhine vadhAratA-vadhAratA aDhAraaDhAra yojana paricaya vRddhine vadhAratAM-vadhAratAM sarva bAhya maMDalamAM saMkramaNa karIne cAra care che. tyAre te maMDalada *Page #38 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 62 sUryapAtiupAMgasUtra - saTIkaanuvAda/1 1/8/30 che. tethI bhagavana tenAthI pRthak svamatane ja jaNAve che - ame vaLI A rIte kahIe chIe - badhAM ja sUryamaMDalo pratyekane yojananA 48/61 bhAga bAhalyathI ane laMbAI, pahoDAI tathA paridhithI vaLI aniyata kahyA che. koIpaNa maMDalanI keTalI laMbAI, pahoDAI ane paridhi che te potAnA ziSyone kahevuM. e pramANe bhagavaMte kahetAM gautame pUchyuM - maMDala padomAM laMbAI, pahoDAI ane paridhinA niyatapaNAmAM zo hetu che, te kaho - ahIM bhagavaMta kahe che - A jaMbUdvIpa Adi vAkya pUrvavat paripUrNa svayaM vicAravuM ane vyAkhyA karavI. temAM jyAre sUrya sarvAtyaMtara maMDalamAM saMkramIne cAra care che, tyAre te maMDalapada jADAIthI yojanA 48/61 bhAga jANavuM. laMbAI-pahoDAIthI 9,640 yojana jANavuM. tethI ja kahe che ke - eka taphathI savaciMtara maMDala 180 yojana jaMbUlIpane avagAhIne rahe che, tema bIjI tarapha paNa jANavuM. tethI 180 yojanane be vaDe guNatAM 360 thAya che. A jaMbUDhIpa viThaMbha parimANathI lAkha rUpe zodhita karatAM 3,15,089 paridhi thAya. tethI kahe che - te savanjiMtara maMDalano viDaMbha 99,640 che. teno varga karIe to 9,92,81,29,600 Ave che, tene 10 vaDe guNatAM 99,28,12,96,ooo thAya. tenuM vargamULa karavAmAM Ave to cokta paridhi pramANa Ave che. zeSa rahe che - 2,18,039, eTaluM choDI devuM. rAtri-divasa parimANa sugama che. te sUrya savavyaMtara maMDalathI pUrvokta prakAcI nIkaLatA navA saMvatsarano AraMbha karatA, navA saMvatsaranA pahelAM ahorAkamAM savaciMtara anaMtara bIjA maMDalamAM saMkamIne cAra care che, tyAre jo savaciMtara anaMtara bIjA maMDaLane saMkramIne cAra care tyAre te maMDala pada 48/61 bhANa yojananA bAhacathI, 99,635 yojana ane eka yojananA 35/61 bhAga laMbAI-pahoDAIthI thAya che. tethI ja kahe che ke- eka paNa sUrya sarvAciMtara maMDalagata 48/61 bhAga yojana ane bIjA be yojanamAM bahAra rahIne bIjA maMDalamAM cAra care che. bIjo sUrya paNa teTalo ja cAra care che. pachI be yojana ane 4i8/61 aDatAlIza ekasaThAMza bhANa yojanane be vaDe. guNavAthI pAMca yojana ane 35/61 bhAga yojana thAya che. A prathama maMDala viThaMbha parimANamAM adhikatvathI umetA, yazokta bIjA maMDalanA vikuMbha ane AyAma parimANa prApta thAya che. temAM 3,15,103 yojanathI kaMIka vizeSAdhika paridhi kahelI che, tethI kahe che ke - pUrva maMDalanA viDaMbha, AyAma, parimANathI A maMDalanA viDaMbha, AyAma parimANa pAMca yojana ane eka yojananA 35/61 bhAga adhikapaNe prApta thAya che. tethI A rAzinuM pRthak parimANa lAvavuM - temAM pAMca yojananA 61 bhAga karavAne mATe 61 vaDe guNatAM 305 Ave che. emanI madhye uparanA [35] pAmIza ekasaThAMza bhAga umeratA 340 thaze. teno varga kaQo. varga karIne daza vaDe guNavA, tenAthI 11,56,000 Avaze. pachI A saMkhyAnuM vargamULa kADhatAM 10panI saMkhyA Avaze, tenA yojana karavAne mATe 61 bhAga vaDe bhAgatA sattara pUrNAMka ADatrIza ekasaThAMza - [17-8/1ii saMkhyA Avaze. A saMkhyAne pUrvamaMDala paridhi parimANamAM adhikatvathI umerIe. tenAthI cokta adhikRta maMDala paridhi parimANa thAya che. jo ke temAM kaMIka vizeSa nyUna kahyuM che, A nyUnatA 3/61 bhAga jANavI. tyAre - bIjA maMDalanA cAra caraNakALamAM divasa ane rAtrinuM pramANa pUrvavat jANavuM. te A pramANe che - tyAre aDhAra muhUrtano divasa thAya temAM 261 bhAga muhUrta nyUna thAya ane rAtri 21 bhAga adhika bAra muhUrtanI jANavI. tyArapachI surya bIjA maMDalathI ukata prakArathI nIkaLato navA saMvatsaramAM bIjA ahoramAM savavyaMtara maMDalathI trIjA maMDalamAM saMkramIne cAra care che. to jyAre sUrya sarvAbhiMtara maMDalathI trIjA maMDalamAM saMkramIne cAra care che, tyAre te trIjuM maMDalapada eka yojananA aDatAlIza ekasaThAMza bhAga [ 1] bAhalyathI 9,651 yojana ane eka yojananA [1] nava ekasaThAMza bhAga laMbAI-pahoDAI vaDe thAya. tethI kahe che - pUrvavat ahIM paNa pUrvamaMDalanA viDaMbha, AyAma parimANathI pAMca yojana ane yojananA 351 bhAga prApta thAya che. tethI yathokta AyAmavikaMbha parimANa thAya che - 3,15,125 yojana paridhi kahI che - tethI kahe che ke pUrvamaMDalathI A vikaMbhamAM pAMca yojana ane yojananA 35/1 bhAga adhikapaNe prApta thAya che. tenAthI yathokta ahIM laMbAI-pahoDAI parimANa thAya che - - tenuM pRthaka paridhi parimANa 17 yojana ane eka yojananA bhAga e nizcaya matathI che. paNa sUtrakRta vyavahAranaya matane AzrIne paripUrNa 18 yojananI vivA karelI che. vyavahAra nayanA matathI ja kaMIka nyUna hoya to paNa paripUrNa che, tema vivakSA karAya che. tathA je paNa pUrvamaMDalanI paridhinA parimANamAM kaMIka nyUnatva kahyuM, te paNa vyavahAra nayanA matathI paripUrNavat ja vivakSA thAya. tethI pUrva maMDala paridhi parimANamAM 18 yojano adhikatvathI umerAya che, tenAthI thokta adhikRta maMDala paridhi parimANa thAya che. tyAre - trIjA maMDalanA cAra caraNa kALamAM divasa-rAtri te pramANe pUrvavat kahevA. te A pramANe che - tyAre cAra-ekasaThAMza bhAga [1muhUrta nyUna aDhAra muhUrtano divasa thAya che ane cAra ekasaThAMza muhUrta adhika bAra muhUrtanI rAtri thAya che. ukta prakArathI nizcita A upAya vaDe prati ahorAtra ekaika maMDala choDato, nikaLelo sUrya, te anaMtara maMDalathI anaMtara maMDalamAM saMkramaNa karato karato eka eka maMDalamAM pAMca-pAMca yojana ane yojananA 351 bhAga, evA parimANanI viThaMbhanI vRddhine vadhArato-vadhArato eka-eka te maMDalamAM aDhAra-aDhAra yojananI paridhi vRddhine vadhArato-vaghArato ahIM aDhAra-aDhAra e vyavahArathI kahela che. nizaya matathI to 17-17 yojana ane yojanano 861 bhAga jANavo. A pUrvavat Page #39 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 1/8/30 63 kahevuM. ame amArI buddhithI kahela nathI, je kahyuM te vicAra prakamamAM ja karaNa vibhAvanAmAM kahela che. e pramANe pahelAM cha mAsa paryavasAnabhUta 183mAM ahorAtramAM sarva bAhya maMDalamAM saMkramIne cAra care che. jyAre sUrya sarva bAhya maMDalamAM saMkramIne cAra care che, tyAre te sarva bAhya maMDalapadane eka yojananA 3/61 bhAga bAhalyathI, 1,00,660 AyAma ane vikhaMbhathI che, tethI kahe che - saciMtara maMDalathI sarva bAhya maMDala paryavasAnI karIne 183 maMDala thAya che. maMDala-maMDalamAM, vidhyuMbha-vidhyuMbha vadhAratA pAMca-pAMca yojana ane eka yojananA 35/61 bhAga, pachI pAMca yojanane 183 vaDe guNe che, tethI 15 thAya che. je paNa 35/61 bhAga yojananA paNa 183 vaDe guNatA 6405 thayA. tene 61 bhAga vaDe bhAgatAM 105 thAya che. tene pUrvanI rAzimAM umeratA, 1020 saMkhyA thAya che. A sarvAnvaMtara maMDala vidhyuMbha ane AyAma parimANamAM adhikatvathI umere che. pachI cokta sarva bAhya maMDalagata vidhyuMbha ane AyAma parimANa thAya che. tathA 3,18,315 paridhithI thAya che. vizeSa e ke kiMcit nyUna 105 jANavA. tethI je kahe che ke - A maMDalano vidhyuMbha 1,00,660 che. Ano varga karavo, tenAthI 10,13,24,35,600nI saMkhyA thAya che. tene daza vaDe guNatA 1,01,32,43,56,000 thAya che. tenA vargamUla karatAM 3,18,314 thAya che. zeSa uddhare che te 5,53,404 cheda rAzi che, 6,36,628 thAya. tenAthI A kiMcit nyUna 15-yojana prApta thAya che. tethI vyavahArathI sUkAre paripUrNa vivakSA karIne 15 ema kahyuM che. athavA maMDala-maMDalamAM pUrva-pUrva maMDalathI paridhi vRddhimAM 17-17 yojana ane yojananA 38/61 bhAga prApta thAya che. tethI 17 yojanane 183 vaDe guNatAM 3111 thAya che te paNa 38/61 bhAgane 183 vaDe guNe che, tenA vaDe 6954 thAya che. tenA yojana karavAne mATe 61 bhAga vaDe bhAMgatA 114 saMkhyA Ave che. tene pUrvarAzimAM umeratAM 3225nI saMkhyA Ave che. ukta saMkhyAmAM sarvAnvaMtara maMDala paridhi parimANa 3,15,089 e rUpa adhikatvathI umerIe to 3,18,314 saMkhyA prApta thAya che. tathA 17 yojanonA ADatrIza ane ekasaTha bhAga [38/61] upara je 375 zeSa rahe che, tene 183 vaDe guNatAM 68,625 thAya che. tene chaMda rAzi 2150 bhAgathI bhAMgatA [31/61] yojananA ekatrIza ekasaThAMza bhAga prApta thAya che. zeSa thoDI hovAthI tene choDI dIdhela che. paNa vyavahArathI paripUrNa yojana vivakSA karI che, te paMdara kahela che. tyAre rAtri-divasa parimANa ane cha mAsa upasaMharaNa sugama che. tyArapachI te sUrya sarva bAhya maMDalathI pUrvokta prakArathI atyaMtara pravezatA bIjA cha mAsano AraMbha karatAM, bIjA cha mAsanA pahelAM ahorAtramAM sarva bAhya anaMtara pUrvenA bIjA maMDalamAM saMkramIne cAra care che. temAM jyAre sarvabAhyAMtaranI pUrve bIjA maMDalane saMkramI cAra care che, tyAre te 64 sUryaprajJaptiupAMgasUtra - saTIkaanuvAda/1 maMDalapadane aDatAlIza-ekasaThAMza [8/61] bhAga yojananA bAhAthI, 1,00,654 yojana ane eka yojananA chavvIza-ekasaThAMza [6/61] bhAga AyAma-vikhaMbhathI che. tethI kahe che, ekathI te maMDalane sarva bAhya maMDalagata eka yojananA 48/1 bhAga ane bIjA be yojanamAM choDIne atyaMtara avasthita che, bIjo paNa temaja che. tyArapachI be yojana ane [48/61] bhAgane be vaDe guNavAthI pAMca yojana ane eka yojananA 35/61 bhAga thAya che. tathA 3,18,297 paridhithI umere che. tethI kahela che ke - pUrvanA maMDalathI A maMDalanA vikhuMbha ane AyAma parimANamAM pAMca yojana ane pAtrIza-ekasaThAMza [35/6] bhAga yojanane truTita thAya che. pAMca yojano ane patrIza ekasaThAMza bhAga paridhimAM 17 yojana ane yojananA 38/61 bhAga thAya che. paraMtu sUtrakAre vyavahAranaya matathI paripUrNa aDhAra yojana vivakSita karela che. pUrvokta sarva bAhya maMDala paridhi parimANathI 3,18,315 e pramANe aDhAra yojanathI zodhita kare che. tenAthI thokta adhikRt maMDala paridhi parimANa prApta thAya che. tyAre rAtri-divasa pUrvavat kahevA. te baMne A pramANe che - tyAre be ekasaThAMza bhAga muhUrta nyUna aDhAra muhUrta rAtri thAya che ane be ekasaThAMza [/61] bhAga adhika bAra muhUrtano divasa thAya che. tyArapachI te sUrya, te bIjA maMDalathI pUrvokta prakAre atyaMtara praveza karato bIjA cha mAsanA bIjA ahorAtramAM sarva bAhya maMDalanI pUrvenA trIjA maMDalamAM saMkramaNa karIne cAra care che, tyAre jo sUrya sarva bAhya maMDalathI pUrvenA trIjA maMDalamAM saMkramaNa karIne cAra care che, tyAre te maMDalapadane aDatAlIza-ekasaThAMza [48/61] bhAga yojananA bAhalyathI ane 1,00,648 yojana tathA eka yojananA bAvana ekasaThAMza [5/61] bhAga AyAma-vikhaMbhathI kahela che. = tethI kahe che - pUrvanA maMDalathI A maMDala AyAma-vikhaMbhathI pAMca yojana vaDe pAtrIza-ekasaThAMza [35/61] bhAga yojanathI hIna che, tethI pUrvamaMDalanA vikhuMbha ane AyAma parimANa thakI 1654 yojana ane eka yojananA chavvIza-ekasaThAMza 26/61 bhAga rUpathI pAMca yojana ane eka yojananA 35/61 yojanathI zodhita kare che, tyAre yathokta adhikRt maMDala vikhaMbha ane AyAma parimANa thAya che. tathA 3,18,279 yojana parikSepathI umere che. tethI kahela che ke - pUrvanA maMDalathI A maMDala pAMca yojana vaDe ane eka yojananA 5/61 bhAga vaDe viSlebhathI hIna che, pAMca yojano ane 35/61 bhAga paridhi parimANa vyavahAI 18-yojana che. tethI teno pUrvamaMDala paridhi parimANathI zodhIe chIe. tenA vaDe yathokta adhikRt paridhi parimANa thAya che. divasa-rAtri pUrvavat temaja kahevA, te A pramANe - tyAre 4/61 bhAga muhUrta nyUna aDhAra muhUrtanI satri thAya che ane 4/61 bhAga muhUrta adhika bAra muhUrtano divasa thAya. rva nu ItyAdi A sUtra pUrvokta vyAkhyAnusAra svayaM vicAravuM vizeSa e . Page #40 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 1/8/30 sUryaprajJaptiupAMgasUtra - saTIkaanuvAda/1 che prAkRta-2 che -- X - X - che e pramANe paheluM prAkRta kahyuM. have bIjuM kahe che. teno A adhikAra che - "sUrya tIrtho kaI rIte bhramaNa kare che ? tethI te viSayaka praznaNa kahe che- 0 prAbhRta-2, prAkRta-prAkRta-1 0 ke - "ghaTADatA, ghaTADatA" ema kahevuM. have prastuta vaktavyatAno upasaMhAra kahe che - pachI badhAM ja maMDalapado pratyeka bAhalyathI yojananA kai81 bhAga che. AyAma, vikuMbha ane paridhithI aniyata che tathA badhAM maMDalAMtaro banne yojana vikaMbhathI che, tethI A be yojanamAM yojananA 48 bhAgarUpa che. madhya mArga, 183 vaDe guNatAM 115 yojana karela che, tethI kahe che - be yojana 183 vaDe guNatAM 366 thAya. je 48 bhAga che, tene 183 vaDe guNatAM 144 yojana thAya che. temAM pUrvanI rAzine umeratAM 510 thaze. A ja arcanA vyakta karaNArthe karI prajJasutra kahe che temAM sarvAgaMtara maMDala padathI pachI sarva bAhya maMDalapada sudhI, sarvabAhya maMDalapadanI pUrve sarvAvyaMtara maMDala pada, ATalo mArga keTalA pramANamAM kahela che ? ema gautame pUchatAM bhagavaMte kahyuM - te mAga 115 yojana kahela che, tema svA ziSyone paNa kahevuM. 115 yojananI bhAvanA pUrvavat. atyaMtara maMDalapada sAthe atyaMtara maMDalapadathI AraMbhI sarvabAhya maMDalapada sudhI athavA sarva bAhya maMDalapadathI sarva bAhya maMDalapadathI AbhIne, sarvAtyaMtara maMDala sudhI A ATalo mArga keTalA yojanA kahevo ? bhagavaMta kahe che - A mArga 115 yojana ane yojananA kai81 bhAga che tema kahevuM kemake pUrvanA mArga parimANathI A mArga parimANa sarva bAhA maMDalagatathI bAhalya parimANathI adhikapaNe che. atyaMtara maMDalapada pachI sarvabAhya maMDalanI pUrve athavA bAhya maMDala padathI pUrva atyaMtara maMDalathI pachI A mArga keTalo kahyo che ? bhagavaMte kahyuM - 509 yojana ane eka yojananA 131 bhAga kaheQo. pUrvanA mArga parimANathI A mArga parimANanA savaciMtara maMDalagata sarva bAhya maMDalagata bAharA parimANathI 35/1 bhAga yojanA adhika hInavavI che. e pramANe atyaMtara maMDalathI pachI sarvabAhya maMDala sudhI ke sarvabAhya maMDalathI pUrve savavyaMtara maMDala sudhI tathA sarvAgaMtara sarvabAhya maMDalonI sAthe tathA sarvAtyaMtara sarvabAhya maMDala vinA jeTalA mArga parimANa thAya che tyAM sudhI nirUpita che. dhe savabhiMtara maMDalanI sAthe sarvAtyaMtara maMDala pachI, bAhya maMDalanI pahelA athavA sarvabAhyamaMDala sAthe sarva bAhya maMDalanI pUrve savaciMtara maMDalathI pachI jeTalAM mArga parimANa thAya che, tyAM sudhI nirUpe che "bhAvanA' sugama hovAthI karela nathI. - X - X - X - X - * sUtra-31 - [bhagavana / sUryanI] tIrthI gati kevI che ? te jema kahI hoya te kaho. temAM A ATha patipattio kahI che. (1) temAM eka e pramANe kahe che ke te pUrva dizAnA lokAMtaeNI prabhAtakALano sUrya AkAzamAM udita thAya che, te A lokane tIcha kare che, tocha karIne pazcimanA lokamAM saMdhyA samaye AkAzamAM vidaksa pAme che - asta thAya che. eka ema kahe che. () vaLI eka e pramANe kahe che - te pUrvadizAnA lokAMtathI ta:kALamAM sUrya AkAzamAM udita thAya che. tichalokane ticha kare che athavA prakAzita karIne pazcima lokAMtamAM sUrya AkAzamAM vidhvasta thAya che . eka ema kahe che. (3) vaLI eka e pramANe kahe che - te pUrvanA lokAMtathI prAtaHkALe sUrya AkAzamAM udita thAya che. te A tIchAM lokane tIcha kare che, karIne pazcima lokamAM saMdhyAkALe nIce tarapha parAvartana kare che. nIce parAvartana karIne pharI . paNa bIjA bhAgamAM pUrvanA lokAMtathI prAta:kALe sUrya AkAzamAM udita thAya che. - eka e pramANe kahe che. (4) vaLI eka e pramANe kahe che - te pUrvanA lokAMtathI prAta:kALe sUrya praNavIkAryamAM udita thAya che. te A tIrNa lokane tIchoM kare che, karIne pazcimanA lokAMtamAM saMdhyAkALe sUrya pRedIkAryamAM vidhvasta thAya che. eka ema kahe che. (5) vaLI eka e pramANe kahe che - pUrvanA lokAMtathI prAta:kALe sUrya pRvIkAryamAM udita thAya che. te tIrachI lokane tIrtho kare che, karIne pazcima lokAMtamAM saMdhyAkALe sUrya pRedIkAmamAM praveza kare che. praveza karIne dholokamAM jAya che. jaIne pharI paNa bIjA bhAgamAM pUrva lokAMtathI prAta:kALe sUrya pRvIkAyamAM udita thAya che. eka ema kahe che. (6) vaLI koI eka ema kahe che ke - pUrvanA lokAMtathI prAta:kALe sUrya akAyamAM udita thAya che. te A tIcharalokane tIchIM kare che. karIne pazcima lokAMtamAM sAMje sUrya akAyamAM vidhvasta thAya che. eka ema kahe che. () vaLI eka ema kahe che - te purvanA lokAMtathI prAta:kALe sUrya akAyamAM udaya pAme che, te tIcha lokane tIracha kare che, karIne pazcima muni dIparatnasAgare karela pAmRta-1-no TIkA sahitano anuvAda pUrNa 2i3/5] Page #41 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 2/1/31 68 lokAMtamAM sAMje surya apakAyamAM praveze che pravezIne adholokamAM parAvartata thAya che. thaIne pachI pharI paNa bIje divase pUrvanA lokAMtamAM prAta:kALe sUrya prakAmAM udita thAya che - eka ema kahe che. (8) eka vaLI ema kahe che - te sUrya pUrvanA lokAMtathI ghaNAM yojana, ghaNAM seMkaDo yojano, ghaNAM hajAro yojano uMce dura udita thaIne, ahIM prAtaHkALe sUrya AkAzamAM udita thAya che. te A dakSiNArdha lokane tIrtho kare che, karIne uttarArdhalokane te ja rAtrimAM, A uttarArdhalokane tocha kare che. karIne te dakSiNArdha lokamAM te ja rAzimAM, te A dakSiNottarAI-pUrva lokane tIrSe kare che. karIne pUrvanA lokAMtathI ghaNAM yojana, ghaNAM seMkaDo yojana, ghaNAM hajAro yojana uMce dUra udita thaIne ahIM prabhAte sUrya AkAzamAM udita thAya che - eka e pramANe kahe che. [bhagavaMta kahe che - ame vaLI e pramANe kahIe chIe ke - te jaMbUdvIpa dvIpanI pUrva-pazcima lAMbI ane uttaradakSiNa lAMbI jIvAthI maMDalanA 1ra4 bhAga karIne dakSiNa-pUrva ane uttara-pazcimamAM catubhaNi maMDalamAM A ratanapabhA pRvanA bahurAma-maNIya bhUmibhAgathI 8ao yojana UMce AkANApadezamAM baMne sUya uge che. te A dakSiNottara jaMbudvIpanA bhAgone tatchaE kare che. karIne pUrva-pazcima bhUdvIpa bhAgone te ja rAtrimAM, te A pUrva-pazcima bhUdvIpa bhAgone tIrtho kare che, karIne dakSiNottara jaMbUlIpa bhAgone te ja rAzimAM, te A dakSiNottara ane pUrva-pazcima jaMbUdvIpa bhAgone tochaZ kare che. karIne bhUdvIpadvIpanI pUrvapazcima ane uttaradakSiNa lAMbI jIvAthI 124 maMDalane chedIne dakSiNapUrva ane uttara-pazcima catubhagi maMDalamAM A ranapabhA pRnInA bahurAma ramaNIya bhUmi bhAgathI 8eo yojana UMce AkAzamAM prabhAtakALe A baMne sUryA AkAzamAM udita thAya che.. * vivecana-31 : jo ke bIjuM paNa ghaNuM pUchavA yogya che, paraMtu ATaluM ja hAla pUchuM chuM. bhagavat ! Ape kaI rIte sUryanI ticha gati-tIkhuM paribhramaNa kahela che - te kaho. bhagavaMta e pramANe kahetA, A viSayaka anyatIrzikanI pratipatti * mithyAbhAva dekhADavAne pahelA te ja pratipatine jaNAve che - te sUryanI tirthI gati viSayamAM vize kahevAnAra svarUpanI ATha pratipattiparatIrthika matarUpa kahelI che. te ja kramathI kahe che - te ATha paratIrthikomAM eka paratIthiMka ema kahe che ke - pUrvanA lokAMtathI uMce arthAt pUrva dizAmAM, prabhAta samaye kiraNono samUha, AkAzamAM utpanna thAya che. AnA dvArA ema kahe che ke - A koI vimAna nathI, stha nathI, koIpaNa devatArUpa sUrya nathI. paraMtu kiNono samUha ja A vartuLa goLAkAra lokAnubhAvathI pratidivasa pUrva dizAmAM prabhAte AkAzamAM sUryaprajJaptiupAMgasUtra - saTIkaanuvAda/1 utpanna thAya che. jenAthI sarvatra prakAzano prasAra patharAya che. te AvA svarUpano marIcino samuha upajAta thaIne A pratyakSa dekhAtA tIchAM lokane tIrtho kare che. atha tI paribhramaNa karato ticha lokane prakAzita kare che. tIrtho karIne pazcimamAM lokAMtamAM saMdhyAkALe vidhvasta thAya che. have upasaMhAra kahe che - tevA jagata svabhAvathI kiraNono saMghAta AkAzamAM vidhvaMsa pAme che, e pramANe sarvakALa paNa jANavo. tenA upasaMhAmAM kahe che - eka ema kahe che. vaLI eka ema kahe che - pUrvalokAMtathI uMce prAtaHkALe sUrya-lokaprasiddha devatArUpa bhAskara tevA jagasvabhAvathI AkAzamAM utpanna thAya che, ane te utpanna thaI A tIchalokane tIrtho bhramaNa karato A lokane prakAzita kare che. tIrtho karIne pazcima lokAMtamAM saMdhyAkALe AkAzamAM asta pAme che. vaLI eka e pramANe kahe che ke - pUrvanA lokAMtathI uMce prabhAtakALe sUrya devatArUpe sadA avasthita che. tevA prakAre purANa zAstra prasiddha AkAzamAM uge che, te ugelo evo A pratyakSa jaNAtA manuSyalokane tIrtho kare che, tIrtho karIne pazcimanA lokAMtamAM saMdhyA samaye nIce AkAzamAM praveza kare che. pravezIne adho bhAgamAM jAya che. arthAta adholokane prakAzIta karato nivRtta thAya che. temanA matathI ja pharI A goLAkAra loka paNa goLAkArapaNe rahela che ane A mata vartamAnamAM paNa anyatIrthiko jaNAve che. te temanA pusaNa zAothI samyapaNe jANavuM. AnA traNa bhedo che - eka e pramANe kahe che ke sarya AkAzamAM uge che. bIjo e pramANe kahe che ke parvatanI Toce che. anyo e pramANe kahe che ke samudramAM che. temAM pahelAMno A mata jaNAvyo. nIce jaIne ane pharI paNa adho bhUmithI arthAt pRthvInA adhobhAgathI te nIkaLe che. pUrvanA lokAMtathI uMce AkAzamAM prabhAtakALe sUrya uge che. e pramANe haMmezA paNa kahevuM. vaLI eka ema kahe che ke- pUrvanA lokAMtathI uce prabhAtakALe sUrya devatArUpa tathAvidha pANa prasiddha pRthvIkAya madhyamAM udaya pavInA mastake utpanna thAya che te utpanna thaIne A manuSyalokane prakAzIta kare che. prakAzita karIne A manuSyalokane prakAzita kare che, tyArapachI pazcimamAM lokAMte saMcyA samaye sUrya pRthvIkAyamAM - astamaya bhUminA mastakamAM vidhvaMsane pAme che. e pramANe pratidivasa sarva kALa jaganI sthitine vicAravI. vaLI pAMcamAM koI e pramANe kahe che ke - pUrvanA lokAMtathI uMce prabhAta devatArUpa sUrya sadA avasthAyI pRthvI kAyamAM - udayabhUdharanA mastakamAM uge che. te ugelo sUrya A pratyakSa jaNAtA tIcha lokane tIrtho kare che ane tIchoM karIne pazcimamAM lokAMtamAM saMdhyA samaye pRthvIkAya arthAt astamaya bhUmimAM anupaveze che. pravezIne nIce jAya che athatu adhobhAgavartI lokane prakAzita karato prati nivarti che. pachI pharIthI paNa adho bhUmimAMthI arthAt pRthvInA adho bhAgathI te sUrya nIkaLe Page #42 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 2/1/31 69 - che. pUrvanA lokAMtathI urdhva prabhAtakALe sUrya pRthvIkAyamAM - udayabhUminA mastake uge che. A paNa bhUgoLavAdI che, paraMtu pUrvanA AkAzamAM uge che ema svIkAre che, A loko parvatanI Toce uge che tema kahe che. ahIM paNa upasaMhAra pUrvavat. vaLI chaThTho koI ema kahe che ke - pUrvalokAMtathI uMce prabhAte sUrya paNa akAyamAM eTale pUrva samudramAM uge che. te utpanna thaIne A pratyakSa jaNAtAM tIrholokane tIrko kare che. tIrtho karIne pazcimanA lokAMtamAM saMdhyA samaye sUrya akAya - pazcima samudramAM vidhvaMsa pAme che. e pramANe sarvadA paNa jANavuM. vaLI sAtamo koI ema kahe che ke - pUrvalokAMtathI uMce prabhAte sUrya sadA avasthAyI purANa zAstra prasiddha akAyamAM - pUrva samudramAM uge che. te ugelo sUrya A tIrthAlokane tIrtho kare che. tIrtho karIne paribhramaNa karato A tIrkAlokane prakAzita kare che. prakAzita karIne pazcimanA lokAMtamAM saMdhyA samaye sUrya aTkAyapazcima samudramAM anupraveze che. pravezIne adhobhAgavartI lokane prakAzita karato pratinivRtta thAya che. adholokamAM jaIne bIjI adho bhUmimAMthI nIkaLe che, pUrva lokAMtathI uMce prabhAte sUrya akAyamAM pUrva samudramAM uge che. ema sarvakALamAM paNa jANavuM. ahIM paNa upasaMhAra pUrvavat che. vaLI AThamAM koI eka kahe che - pUrvanA lokAMtathI uMce prathamathI ghaNAM yojano, pachI kramathI ghaNAM seMkaDo yojana, tyAra pachI kramathI ghaNAM hajAro yojano ghaNe dUra uMce buddhi vaDe jaIne A avakAzamAM prabhAte sUrya devatArUpa sadA avasthAyI uge che ane te ugIne A dakSiNArdha loka-dakSiNa dizAvartI A ardhalokane arthAt dakSiNa lokAI. tIrtho paribhramaNa karato dakSiNa lokAIne prakAzita kare che ane dakSiNa ardhalokane tIrko karato, te ja uttarArdhalokane rAtrimAM kare che. tyArapachI te sUrya kramathI A uttaranA ardhalokane tIrthro kare che, arthAt tyAM paNa tIrthro paribhramaNa karato uttaranA ardhalokane prakAzita kare che ane uttara ardhalokane tIrthA paribhramaNa vaDe prakAzita karato te ja dakSiNa ardhalokamAM rAtrine kare che. tyArapachI te sUrya A baMne - dakSiNa uttarArdhalokamAM tIrthro karIne pharI paNa pUrvanA lokAMtathI urdhva pahelAthI ghaNAM yojano jaIne tyArapachI kramathI ghaNAM seMkaDo yojano, tyArapachI ghaNAM hajAro yojano dUra urdhva kudIne - buddhi vaDe jaIne A avakAzamAM prabhAte sUrya AkAzamAM uge che. e pramANe sarvakALa che. upasaMhAra pUrvavat. e pramANe bIjAnI pratipatti jaNAvIne svamatane jaNAve che - [bhagavan kahe che -] ame pharI utpanna kevalajJAnI kevaLajJAna vaDe yathAvasthita vastu pAmIne, have kahevAnAra prakAra vaDe kahIe chIe. te ja prakArane kahe che - jaMbudvIpa dvIpanI upara je-te maMDalone 124 vaDe chedIne arthAt 124 bhAgonA maMDalane pakilpIne ane pachI pUrva-pazcima lAMbI ane utta-dakSiNa lAMbI pratyaMcAjIvA, te maMDalane cAra bhAga vaDe vibhAga karIne dakSiNa-pUrva ane uttara-pazcima maMDala sUryaprajJaptiupAMgasUtra - saTIkaanuvAda/1 caturbhAgamAM 31-bhAga pramANamAM, ATalI 184 maMDalamAM paNa sUryanA udayamAM prApta thAya che. e pramANe "184 vaDe chedIne catubhaga maMDalamAM'' kahyuM. A pratyakSa jaNAtI ratnaprabhA pRthvInA bahusama ramaNIya bhUmibhAgathI 800 yojana uMce kudIne arthAt buddhi vaDe jaIne A aMtaramAM prabhAte be sUryo uge che. dakSiNa-pUrva maMDalanA caturbhAgamAM bhAratano sUrya uge che, bIjo pazcima-uttara maMDala caturbhAgamAM bhairavatano sUrya uge che. te baMne udita thayelA bharata-bhairavatanA sUrya yathAkrame A dakSiNa-uttara jaMbudvIpa bhAgamAM tIrNo karatAM arthAt evuM kahe che ke - bhAratano sUrya dakSiNa-pUrva maMDalanA caturbhAgamAM udIta thayelo tIrthro paribhramaNa kare che. vIchoM paribhramaNa karato merunA dakSiNa bhAgane prakAzita kare che. vaLI aivatano sUrya pazcimottara dizA bhAgamAM uge che. te uMgIne tIrthro paribhramaNa karato merunA uttara bhAgane prakAzita kare che. A bharata ane aivatano sUrya jyAre merunA dakSiNa ane uttara jaMbudvIpa bhAgamAM tIrthro kare che, tyAre ja te pUrva-pazcima jaMbUdvIpa bhAgamAM rAtri kare che. eka paNa sUrya tyAre pUrvabhAga ke pazcima bhAgane prakAzita karato nathI ane dakSiNa-uttara bhAgamAM tIrthro karIne te A pUrva-pazcima jaMbUdvIpa bhAgamAM tIrNo kare che. 90 ahIM bhAvanA A pramANe che - airAvatano sUrya merunA uttara bhAgamAM tIrthro paribhramaNa karIne, tyArapachI merunI ja pUrvanI dizAmAM tI paribhramaNa kare che. bhAratano sUrya merunI dakSiNathI tIrthro paribhramaNa karIne, tyArapachI merunA pazcima bhAgamAM tIrNo paribhramaNa kare che. A tarapha jyAre aivata ane bhAtamA sUryo yathAkrame pUrva-pazcima bhAgamAM tIrthro karato, temaja dakSiNottara jaMbudvIpa bhAgamAM rAtri kare che arthAt eka paNa sUrya tyAre dakSiNa bhAga ke uttara bhAgane prakAzita karato nathI. tyArapachI A yathAkrame airavata-bhAratanA sUryo pUrva-pazcima bhAgamAM tIrNo karIne je bhAratano sUrya, te uttara-pazcima maMDala caturbhAgamAM udayane pAme che ane aivatano sUrya dakSiNa-pUrva maMDala caturbhAgamAM udaya pAme che. A ja darzAvIne upasaMhAra kahe che - te bharata ane airavatanA sUryo pahelAM yathAkrame A dakSiNa ane uttara jaMbudvIpa bhAgamAM, tyArapachI yathAyogya pUrva ane pazcima jaMbudvIpa bhAgamAM, arthAt bhAratano sUrya pazcima bhAga, auravatano pUrva bhAga, tIrthoM karIne jaMbUdvIpa dvIpanI upara je-te maMDalane 124 vaDe chedIne pharI pUrva-pazcima lAMbI ane uttara-dakSiNa lAMbI pratyaMcA arthAt jIvA vaDe, cAra vaDe vibhAga karIne yathAyoge dakSiNa-pUrvamAM ane utta-pazcimamAM maMDalanA caturbhAgamAM A ratnaprabhA pRthvInA bahu samamaNIya bhUmibhAgathI uMce 800 yojana uMce jaIne A avakAzamAM prabhAte be sUryo AkAzamAM ugatA, je uttarabhAgane pUrvanA ahorAtramAM prakAzita karato te dakSiNapUrvamAM maMDala caturbhAgamAM uge che. je dakSiNa bhAgane prakAzita kare Page #43 -------------------------------------------------------------------------- ________________ //32 che. te uttapazcimamAM maMDala caturbhAgamAM. e pramANe sadAkALa jagatanI sthitine viyAvI. 0 prAbhRta-prAkRta-rano TIkAsahita anuvAda pUrNa 0 -x -x -x -xche prAkRta-2, prAbhRta-prAkRta-2 che sUryapajJaptiupAMgasUtra * saTIkaanuvAda/1 care che. tema prarUpela che, te kaho - zuM kahevA mAMge che ? bhagavan! kaI rIte A sUrya cAra carato maMDalathI maMDala saMkame che tema prarUpela che. ahIM ekathI bIja maMDalamAM saMkramaNa ja kahevuM, tethI tene ja mukhyapaNe karIne vAkyono bhAvArtha viyAspo joIe. A pramANe pUchatAM bhagavaMte kahyuM - te maMDalathI bIna maMDalamAM saMkramaNanA viSayamAM A be pratipatti kahevAI che, te A pramANe che - temAM eka e pramANe kahe che e pramANe bIjA prAbhRtanuM paheluM prAbhRtapAmRta kahyuM. have bIjAno AraMbha kare che. teno A adhikAra che, "maMDalAMtaramAM saMkamaNa kahevuM." tethI te viSayaka praznasUtra kahe che - * sUga-3ra : te eka maMDalathI bIja maMDalamAM saMkramaNa karato-karato sUrya kaI rIte cAra care che tema kahela che te kaho - te viSayamAM nize A be pratipattio kahI che - temAM eka e pramANe kahe che ke - te eka maMDalathI bIja maMDalamAM saMmaNa karato-karato sUrya bheda-ghAtathI saMkramaNa kare che . eka e pramANe kahe che. vaLI bIjo koI e pramANe kahe che ke - te eka maMDalathI bIjA maMDalamAM saMkramaNa karato sUrya kalAne ghaTADe che. temAM jeo ema kahe che ke, te eka maMDalathI bIja maMDalamAM saMkramaNa karato-karato bheda-ghAtathI saMkrame che. temAM A doSa che - te je aMtathI eka maMDalatI bIja maMDalamAM saMkramaNa karato-karato sUrya bheda-ghAtathI saMkrame che. te mANamAM AgaLa jaI zakato nathI. AgaLa na jaI zakato te maMDalakALane naSTa eka maMDalathI bIjA maMDalamAM saMkramaNa karavAne Icchato sUrya bheda-vAtathI saMkramaNa kare che. khera - eka maMDalathI bIjA maMDalano apAMtarAla, temAM ghAta - gamana. te pUrve ja kahela che. tenA dvArA saMkramaNa kare che. zuM kahevA mAMge che ? vivalita maMDalamAM sUrya vaDe ApUrita thatAM te aMtara apAMtasalagamanathI bIja maMDalamAM saMkramaNa kare che ane saMkramaNa karIne te maMDalamAM cAra care che. ahIM upasaMhAra pUrvava che. eka maMDalathI bIjA maMDalamAM saMkramaNa karavAne Icchato sUrya, te adhikRtu maMDalane pahelA kSaNathI AgaLa AraMbhIne karNakaLAne choDe che. ahIM A bhAvanA che. - bhArata ke airAvatano sUrya sva-sva sthAnamAM ugato evo bIjA maMDalamAM jaIne karNa pahelA koTibhAgarUpane lakSya karIne dhIme dhIme adhikRta maMDalane te koIka paNa kalA vaDe mUkatA cAra care che, jenA vaDe te ahorAtra astikAMta thatAM bIjA anaMtara maMDalanA AraMbhamAM varte che. 'kaNakalA' e kriyAvizeSaNa jANavuM. te A pramANe vicAryuM - rf - bIjA maMDalamAM gayela prathama koTi bhAgarUpa lakSya karIne adhikRta maMDalane pahelI kSaNathI AgaLa kSaNa-kSaNamAM kalA vaDe atikAMta je rIte thAya, te rIte jaNAve che. te e pramANe baMne pratipattine AzrIne je vastu tava che, tene dazavi che - temAM - te baMnenI maLe che e pramANe kahe che ke - eka maMDalathI bIjA maMDalane saMkramaNa karatAM bhedaghAtathI saMkrame che, temAM A >> anaMtara kahevAnAra doSa che. tene ja kahe che - jeTalA kALathI aMtarathI - apAMtarAlathI eka maMDalacI bIjA maMDalane saMkramaNa karato surya bhedaghAtathI saMkrame che, tema kahe che, ATalA mAni AgaLa * bIjA maMDalamAM jato nathI. zuM kahevA mAMge che ? eka maMDalathI bIjA maMDalamAM saMkramaNa karato jeTalA kALathI apAMtarAlamAM jAya che, teTalo kALa anaMtara paribhramaNa karavAne IcchatA, bIjA maMDalane ahorama madhyathI toDe che. pachI bIjA maMDalamAM paribhramaNa karatAM aMte teTalo kALa paribhramaNa karato nathI. kemake temAM rahela ahorabate paripUrNa karela hoya che. e pramANe paNa zo doSa che, te kahe che - AgaLa bIjA maMDala paryanta na jatAM maMDalakALane paribhramaNa kare che. jeTalA kALathI maMDalane paripUrNa bhramaNa kare che. teTalI hAnirUpa thAya che. tema hovAthI sarva jagatu vidita pratiniyata divasa-rAtri parimANa vyAghAtano prasaMga che. temAM A doSa che. kare che. temAM jaio e pramANe kahe che ke - te eka maMDalathI bIjA maMDalamAM saMkramaNa karato sUrya kakalAne ghaTADe che. temAM A vizeSa che, te je aMtarI eka maMDalathI bIja maMDalamAM saMkramaNa karato sUrya karNakALAne ghaTADe che. ATalo mArga te AgaLa jAya che. AgaLa jato maMDaLa kALane naSTa karato nathI. temAM A vizeSa che. temAM jeo e pramANe kahe che - eka maMDalI bIja maMDalamAM saMkramaNa karato sUrya kakaLAne ghaTADe che. A vAta naya vaDe jANe che. bIja naya vaDe nahIM. vivecana-3ra :bhagavankaI rIte maMDalathI maMDala saMkramaNa karato sUrya cAra care che ? cAra Page #44 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 22/12 temAM je te vAdI e pramANe kahe che - eka maMDalathI bIjA maMDalamAM saMkramaNa karato sUrya adhikRta maMDalane karmakalAMthI choDe che. temAM A vizeSa guNa che, te ja guNane kahe che - jeTalA kALa apAMtarAlathI eka maMDalathI bIjA maMDalamAM saMkramaNa karato sUrya karNakalAne AzrIne maMgalane choDe che. ATalo mArga AgaLa paNa bIjA maMDala paryana paNa jAya che. ahIM A bhAvanA che - adhikRta maMDala jo karmalAne choDe che, tethI apAMtarAla gamanakALa adhikRta maMDala ja ahoramamAM aMtabhUta che tathA bIjA maMDalamAM saMkramaNa karato targata kALane kaMIpaNa ghaTADyA vinA jeTalA kALathI apAMtarAla jaNAya che, teTalA kALathI AgaLa jAya che. pachI zuM ? te kahe che - AgaLa jato evo maMDalakALa thato nathI, jeTalA kALathI prasiddha te maMDalane samApta kare che, teTalA kALathI te maMDala paspirza samApta kara che. paraMtu thoDuM paNa maMDalakALa parihAni thatI nathI. tethI kaMIpaNa sarva jagata prasiddha pratiniyata divasa-rAtri parimANa vyAghAta prasaMga nathI. A te e pramANe kahenArano guNa che. tethI A ja mata samIcIna che. bIjo nahIM. e pramANe Avedita karatAM jaNAve che ke - temAM je vAdI e pramANe kahe che ke eka maMDalathI bIjA maMDalamAM saMkramaNa karato sUrya adhikRta maMDalane karNakalAne choDe che. A nayathI - abhipAyathI amArA matamAM paNa eka maMDalathI bIjA maMDalamAM saMkramaNane jANavuM joIe. paNa e pramANe bIjA nayathI nahIM. kemake temAM doSa kahela che. 0 prAbhRta-prAbhRta-2-no TIkA sahita anuvAda pUrNa 0 -X - X - X - X - X - X - X - 0 prAbhRta-2, prAkRtapAbhUta-3 0 e pramANe bIjA prAbhRtanA bIjA prAbhRtapAbhUtane kahyuM. have trIjA prAbhRtaprAbhRtane kahe che. teno A adhikAra che. "maMDala-maMDalamAM pratimuhUrtamAM gati kathana." tethI, te viSayaka prazna sUtrane kahe che - * sUjha-33 - bhagavana ! keTalA kSetramAM sUrya eka eka muhUrtamAM gamana kare che ? temAM A cAra pratipattio kahelI che. (1) temAM eka e pramANe kahe che - cha-cha hajAra yojana sUrya eka-eka mahattazI jAya che. () bIjI koI kahe che - te pAMca-pAMca hajAra yojana sUrya eka-eka muhUrtathI jAya che. (3) eka koI kahe che ke - te sUrya eka-eka muhUrtamAM cAra-cAra hajAra sUryapajJaptiupAMgasUtra * saTIka anuvAda/1 yojanA jAya che. (4) koI eka vaLI kahe che ke - te cha paNa, pAMca paNa ane cAra paNa hajAra yojana sUrya eka-eka muhUrtamAM jAya che. temAM jeo e pramANe kahe che ke sUrya eka-eka muhUrtamAM cha-cha hajAra yojanA jAya che, teo ema kahe che ke - jyAre sUrya sarva atyaMtara maMDalamAM saMkamIne cAra care che, tyAre uttama kASThA prApta utkRSTa aDhAra muhUrtano divasa thAya che ane jaghanyA bAra muhUrtanI rAtri thAya che. te divasomAM 1,08,ooo tApakSetra thAya che. jyAre te sUrya sarva bAhya maMDalane saMkramIne cAra care che, tyAre uttama kASThA prApta utkRSTa aDhAra muhUrtanI rAtri thAya che, ane jaghanya bhAra muhUrtano divasa thAya che. te divasamAM ka2,ooo yojanAnuM tApakSetra kahela che. tyAre checha hajAra yojana sUrya eka eka muhUrtamAM jAya che. - temAM jeo ema kahe che ke - te pAMca-pAMca hajAra yojana sUrya ekaeka muhamAM jAya che, teo ema kahe che ke - jyAre sUrya savabhyitara maMDalamAM saMkamIne cAra care che, tyAre pUrvavat divasa-rAzi pramANa thAya ane temAM tApaNama 90,000 yojana thAya che. te jyAre sarva bAhya maMDalane saMkramIne cAra care che, tyAre te ja rAtri-divasa pramANa thAya, divasamAM 60,ooo yojanA tApakSetra thAya che. tyAre sUrya eka-eka muhUrtamAM pAMca-pAMca hajAra yojanA jAya che.. temAM jeo ema kahe che ke - jyAre te sUrya sarva atyaMtara maMDalane saMkamIne cara care che, tyAre rAjhidivasa pUrvavata thAya che. te divasamAM 2,ooo yojana tApotra kahela che. jyAre sUrya sarvabAhya maMDalane saMkramIne cAra care che, tyAre samidivasa pUrvavatu, te divasomAM 48,000 yojana potra kahela che. te vakhate sUrya eka-eka muhUrtamAM cAra-cAra hajAra yojana jAya che. temAM jeo ema kahe che ke sUrya eka-eka muhUrtamAM cha hajAra ke pAMca hajAra ke cAra hajAra yojana paNa jAya che, teo ema kahe che ke - te sUrya ugamana muhUrtathI kadAca aramaNa muhUrtamAM zIghagata thAya che. tethI eka muhUrtamAM cha-cha hajAra yojana thAya che. madhyama tApakSetrane sama gaNIne cAlatAcAlatAM sUrya madhyamagata thAya che, tyAre eka-eka muhUrtamAM pAMca-pAMca hajAra yojanA jAya che. madhyama tApatra saMpAta thatAM sUrya maMdagati thAya che. tyAre te eka-eka muhUrtamAM cAra cAra hajAra yojana jAya che. temAM zo hetu che, tema kaho cho ? A jaMbudvIpa cAvatu parikSepathI che. to jyAre sUrya savavyaMtara maMDala saMkamIne cAra care che, tyAre divasa ane rAtri pUrvavat thAya. te divasomAM Page #45 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 2/3/33 91,000 yojana tapotra kahela che. jyAre sUrya sarva bAhya maMDala saMkramIne cAra care che tyAre rAtri-divasa pUrvavat thAya che. te divasamAM 61,000 yojananuM tApakSetra kahela che. tyAre 6000 ke 5000 ke 4000 yojana paNa eka-eka muhUrtamAM jAya che. 35 paraMtu ame e pramANe kahIe chIe ke te sAtireka pAMca-pAMca hajAra yojana sUrya eka eka muhUrtamAM jAya che. temAM zo hetu che, te kaho. A jaMbudvIpa dvIpa cAvat parikSepathI che. to jyAre sUrya satyaMtara maMDalane saMkramIne cAra care che, tyAre pAMca-pAMca hajAra yojana ane 251 yojana tathA [29/60] yojananA ogaNIza-sAIThAMza bhAga eka-eka muhUrtathI jAya che. tyAre ahIM rahela manuSyone 47,263 yojana ane eka yojananA [21/60] bhAga vaDe sUrya jaldI dRSTigocara thAya che. tyAre divasa ane rAtri pUrvavat thAya che. te niSkramaNa karato sUrya navA saMvatsarano AraMbha karato pahelAM ahorAtramAM atyaMtara anaMtara maMDalane saMkramIne cAra care che, to jyAre sUrya atyaMtara anaMtara maMDalane saMkramIne cAra sare che, tyAre 5251 yojana ane eka yojananA [47/60] bhAga eka eka muhUrta vaDe jAya che. tyAre ahIM rahela manuSyane 47,179 yojana ane eka yojananA [57/60] bhAga vaDe, sAITha bhAgane 61 vaDe chedIne 19 cUrNikA bhAgathI sUrya jaldI dRSTigocara thAya che. tyAre divasarAtri pUrvavat thAya che. te niSkramaNa karato sUrya bIjA ahoramAM atyaMtara trIjA maMDalamAM saMkramIne cAra care che. to jyAre sUrya atyaMtara trIjA maMDalamAM saMkramIne cAra care che, tyAre parapara yojana ane eka yojananA [5/60] pAMca sAIThAMza bhAga eka-eka muhUrtamAM jAya che. tyAre ahIM rahela manuSyone 47,096 yojana ane eka yojananA [33/60] tetrIza-sAIThAMza bhAga tathA 60 bhAgane 61 vaDe chedIne be cUrNikA bhAga vaDe sUrya jaldI daSTigocara thAya che. tyAre divasa ane rAtri pUrvavat thAya che. e pramANe nizce A upAya vaDe niSkramaNa karato sUrya tenA anaMtara maMDalathI anaMtara maMDalane saMkramaNa karato karato eka yojananA aDhAra-aDhAra sAIThAMza bhAgane eka eka maMDalamAM muhUrta gatine vadhArato-vadhArato ane 84 yojanomAM kiMcit nyUna puruSa chAyAne ghaTADato-ghaTADato sarva bAhya maMDalane saMkramIne cAra care che. to jyAre sUrya sarva bAhya maMDalane saMkramIne cAra care che, tyAre 5305 yojana ane eka yojananA [15/60] paMdara-sAIThAMza bhAga ekaeka muhUrtathI jAya che. tyAre ahIM rahela manuSyane 31,831 yojana ane eka yojananA [30/60] trIza-sAIThAMza bhAgathI sUrya jaldI dRSTigocara thAya che. tyAre uttama kASThApApta utkRSTa aDhAra muhUrtanI rAtri ane jaghanya bAra muhUrtano 36 divasa thAya che. sUryaprajJaptiupAMgasUtra - saTIkaanuvAda/1 A pahelAM cha mAsa, A pahelA cha mAsano aMta che. te praveza karato sUrya bIjA cha mAsano AraMbha karatAM pahelAM ahoramAM bAhya anaMtara maMDalamAM saMkramIne cAra sare che, to jyAre sUrya bAhya anaMtara maMDalamAM saMkramIne cAra kare che, tyAre 534 yojana ane eka yojananA [57/60] sattAvana sAIThAMza bhAga eka-eka muhUrta vaDe jAya che. tyAre ahIM rahelo manuSya 31,916 yojana ane eka yojananA [39/60] ogaNacAlIza sAIThAMza bhAga tathA sAIza bhAgane ekasaTha vaDe chedIne 60 cUrNikA bhAgamAM sUrya jaldI dRSTigocara thAya che. tyAre rAtri-dina pUrvavat. te praveza karato sUrya bIjA ahorAtramAM trIjA maMDalamAM saMkramIne cAra cAre che. to jyAre sUrya bAhya trIjA maMDalamAM saMkramIne cAra care che, tyAre 5304 yojana ane eka yojananA [39/60] bhAga eka-eka muhUrtathI jAya che. tyAre ahIM rahela manuSya 32,001 yojana ane eka yojananA [51/60] bhAga tathA 60 bhAgane 61 vaDe chedIne 23 cUrNikA bhAgathI sUrya jaldI dRSTigocara thAya che. rAtri ane divasa pUrvavat che. e pramANe A upAya vaDe praveza karato sUrya tenA anaMtara maMDalathI anaMtara maMDalamAM saMkramaNa karato-karato yojananA aDhAra-aDhAra sAIThAMza bhAgamAM eka-eka maMDalamAM muhUrtagatithI ghaTADato-ghaTADato sAtireka 85-85 yojana puruSa chAyAnI vRddhi karato-karato savayiMtara maMDalamAM saMkramIne cAra sare che. to jyAre sUrya sarvaciMtara maMDalamAM saMkramaNa karIne cAra care che, tyAre 5251 yojana ane eka yojananA 38/60 bhAga eka-eka muhUrta vaDe jAya che. tyAre ahIM rahela manuSyane 47,262 yojana ane eka yojananA 21/60 bhAgathI sUrya jaldI dRSTipathamAM Ave che. tyAre uttamakASThApApta utkRSTa aDhAra muhUrtano divasa thAya che, jaghanyA bAra muhUrtanI rAtri thAya che. A bIjA cha mAsa ane bIjA cha mAsano aMta che. A Aditya saMvatsara che ane A Aditya saMvatsarano paryavAna che, tema jANavuM. * vivecana-33 :- (AMkaDAkIya anuvAda amane samajAyo nathI. bhagavan ! ApanA vaDe keTalA mAtra kSetramAM sUrya eka eka muhUrta vaDe jAya che ? jato prarUpela che, tema kahevuM ? ema pUchatA bhagavaMte A viSayamAM paratIrthikanI pratipatti-mithyAbhAvone dekhADavAne mATe pahelAM te ja parapratipattine jaNAvela che. temAM-pratimuhUrta gati parimANa vicAraNAmAM nizce A cAra pratipattio kahelI che. te A pramANe - te cAra vAdIomAM eka ema kahe che ke - sUrya eka eka muhUrtamAM cha-cha Page #46 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 2|3|33 98 hajAra yojana jAya che. ahIM upasaMhAramAM kahe che ke - eka anyatIrthika Ama kahe che, A pramANe AgaLanA upasaMhAra vAkyo paNa vicArI-samajI levA. bIjA eka kahe che ke - sUrya eka eka muhUrtamAM pAMca-pAMca hajAra yojanA jAya che. bIjI vaLI koI ema kahe che ke- sUrya eka eka muhUrtamAM cAra-cAra hajAra yojanA jAya che. vaLI cotho koI ema kahe che ke sUrya eka-eka muhUrtamAM 6ooo ke 5000 ke 4000 yojana pama jAya che. e pramANe cAre paNa pratipatine saMkSepamAM darzAvIne have tenI yathAkrame bhAvatA kahe che - temAM je vAdI e pramANe kahe che ke - sUrya eka-eka muhUrtamAM cha-cha hajAra yojanA jAya che, teo A pramANe kahe che ke - jyAre sUrya savavyaMtara maMDalamAM saMkamIne cAra care che, tyAre uttama kASThA prApta-paramapakarSa prApta aDhAra muhUrtano divasa thAya che ane sarva jaghanyA bAra muhUrtanI rAtri thAya che. te divasamAM tApagane 10,8000 yojana kahela che. te ja maMDalamAM udaya pAmato sUrya divasanA ardhathI, jeTalAM madhya kSetrane vyApIta kare che, teTalAmAM rahela daiSTipathamAM Ave che. tethI ATaluM AgaLanuM tApotra che ane jeTaluM AgaLa tApaba che. teTaluM pAchaLanuM tApaTToba paNa che, kemake udaya pAmatAnI mAphaka astamAna thato paNa sUrya ardha divasathI jeTalAM mAtra logane vyApIrata kare che, teTalAmAM rahela deSTipathamAM Ave che. A suprasiddha che. sarvasviMtara maMDalamAM divasanuM aDadhuM nava muhUrta, tethI aDhAra muhUrta vaDe jeTalA mAtra ane jANe teTalAM pramANa tApakSetrane eka-eka muhurta vaDe cha-cha hajAra yojana jAya che. pachI 6000 yojana aDhAra vaDe guNatAM 10,8000 yojana thAya che. e pramANe AgaLa paNa te-te maMDalagata divasa parimANane pratimuhUrta gati parimANane vicArIne tApama parimANa bhAvanA bhAvavI. jyAre sarvabAhya maMDalane saMkamIne cAra care che, tyAre uttamakASThApAta aDhAra muhartanI rAtri thAya che, sarva jaghanya bAra muhartano divasa thAya che. te divasamAM tApotra parimANa 72,000 thAya che, tyAre tApakSetrane bAra muhUrta gakhya pramANa che. A arthamAM bhAvanA pUrvokta anusAra svayaM karavI. muhUrta vaDe cha-cha hajAra yojana jAya che. pachI 6000 yojanane bAra vaDe guNavAthI 72,000 yojana thAya che. A upapatine kaMIka aMze kahe che - te ja anyatIthikonA matathI sUrya cha - cha hajAra yojana ekaika muhUrtathI jAya che. pachI savavyaMtara ane sarva bAhya maMDalamAM cokta ja tApotra parimANa thAya che. te vAdIonI maLe che ema kahe che ke - sUrya eka eka muhUrta vaDe pAMcapAMca hajAra yojana jAya che, te ema kahe che ke - jayAre sUrya savavyaMtara maMDalane saMkamIne cAra care che, A prastAvamAM divasa-rAtri pramANa pUrvavat jANavuM. tyAre uttama kASThA prApta utkRSTa aDhAra muhUrtano divasa thAya che, jaghanyA bAra muhUrtanI rAtri thAya che, te sarvAciMtara maMDalagata aDhAra muharta pramANa divasamAM tApoLa parimANa sUryapajJaptiupAMgasUtra - saTIkaanuvAda/1 90,000 yojana kahela che. tyAre ja pUrvokta yunivazacI aDhAra mahad pramANa tApakSoga che, eka-eka muhUrta vaDe jato sUrya pAMca-pAMca hajAra yojana jAya. te pAMca hajAra yojanane aDhAra vaDe guNavAthI 90,000 yojana thAya che. jyAre sUrya sarvabAhya maMDalamAM saMkramIne cAra care che tyAre satri-divasanuM pramANa to pUrve kahyA mujaba ja thAya. te A rIte - uttamakASThApApta utkRSTa aDhAra muhUrtanI rAtri thAya che ane jaghanya bAra muhUrtano divasa thAya che. te sarvabAhya maMDalagata sarvajaghanya bAra muhUrta pramANa divasamAM tApotra 60,ooo yojanA kahela che tyAre ja anaMtarokta yuktinA vazakI bAra muhUrtanA gamya pramANane tApoma ekaeka mahad vaDethI pAMca-pAMca hajAra yojana jAya che. tethI 5ooo yojanane bAra vaDe guNatA 60,000 yojana thAya che. have upapatine kaMIka aMze kahe che - tyAre savavyaMtara maMDala cAra caraNakALamAM ane sarvabAhyamaMDala cAra caraNakALamAM pAMca-pAMca hajAra yojana sUrya eka eka mahadyI jAya che. tethI savaciMtA ane sarvabAhya maMDalamAM yathota tApama parimANa thAya che. temAM je vAdIo ema kahe che ke - sUrya eka-eka muhUrtamAM cAra-cAra hajAra yojanA jAya che, te e pramANe sUrya tApotra prarUpaNAne kare che - jyAre sUrya savaciMtara maMDalane saMkramIne cAra care che tyAre divasa ane rAtri pUrvavata kahevI. te A pramANe - tyAre uttama kASThApAta utkRSTa aDhAra muhUrtano divasa thAya che ane jaghanyA bAra mahattvanI rAtri thAya che, te savagaMtara maMDalagata aDhAra mahad pramANa divasamAM tApakSega 32,000 yojana kahela che, tethI ja A mata vaDe sUrya eka-eka muhartathI cAra-cAra hajAra yojana jAya che. savarjiMtara maMDalamAM tApotra parimANa pUrvokata yunivazathI aDhAra muharta jANavuM pachI 4000 yojanane 18 vaDe guNatAM 32,000 yojana thAya. pachI jyAre sUrya sarvabAhya maMDalane saMkamIne cAra care che, tyAre sami-divasanuM pramANa pUrvavata kahevuM. te A pramANe - tyAre uttama kAThA prApta utkRSTa aDhAra mahatanI rAtri thAya che, jaghanya bAra muhUrtano divasa thAya che. te sarvabAhya maMDalagata bAra muhUrta pramANa divasamAM tApakSetra 48,000 yojana kahe che. tyAre ja tApaphoga bAra muhUrta jANavuM. eka-eka muharta vaDe cAra-cAra hajAra yojana jAya che tethI cAra hajAra yojanane bAra vaDe guNavAcI 48,000 thAya che. A ja upapattine kiMcit vicArIe - tyAre savaciMtara maMDala cAra kALamAM ane sarva bAhya maMDala cAra kALamAM je kAraNe cAra hajAra yojana eka eka muhad vaDe jAya che, tethI savavyaMtara ane sarvabAhya maMDalamAM cokta tApotra parimANa thAya che.. temAM je vAdIo ema kahe che ke - cha, pAMca ke cAra hajAra yojana paNa sUrya Page #47 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 2/3/33 eka eka muhUrta vaDe jAya che, teo ema kahe che ke - A pramANe sUrya cAranI prarUpaNA kare che, sUrya udgamana muhUrtamAM ane astamana muhUrtamAM zIghragati thAya che. tethI udgamana kALa ane astamanakALamAM sUrya eka-eka muhUrvathI cha-cha hajAra yojana jAya che. tyArapachI sarvAMtaragata muhUrta mAtra gamya tApakSetrane mUkIne bAkInA madhyama tApakSetrane paribhramaNa vaDe pAmIne madhyama gati thAya che. tyAre te pAMca-pAMca hajAra yojana eka eka muhUrta vaDe jAya che. sanviMtara muhUrta mAtragamya tApakSetrane pUrNa karato sUrya maMda gati thAya che. tyAre te je-te maMDalamAM cAra-cAra hajAra yojana eka-eka muhUrta vaDe jAya che. - ahIM ja bhAvArtha pUchavAne mATe kahe che temAM evA prakAranI vastutatva vyavasthAmAM zo hetu che ? zI u5patti che te jaNAvo, e pramANe svaziSTa vaDe prazna karAyo tyAre teo ema kahe che ke - ahIM jaMbUdvIpa vAkya pUrvavat svayaM paripUrNa kahevuM ane vyAkhyA karavI. temAM jyAre sUrya sabhyatara maMDalamAM saMkramaNa karIne cAra care che, tyAre divasa ane rAtri pUrvavat kahevI, te A pramANe che - tyAre uttama kASThAprApta utkRSTa aDhAra muhUrtano divasa thAya che, jaghanya bAra muhUrtanI rAtri thAya che. te sarvAzcaMtara maMDalagata aDhAra muhUrta pramANa divasamAM tApakSetra 91,000 yojana thAya che. te A pramANe prApta thAya che - udgamana muhUrta ane astamana muhUrtamAM pratyeka 6000 yojana jAya che. tethI baMnenA mIlana thatAM 12,000 yojana thAya che. sarvAzcaMtara muharta mAtragamya tApakSetrane mukIne bAkInA madhyama tApakSetramAM 15-muhUrta pramANamAM pAMca-pAMca hajAra yojana jAya che, tethI 5000 yojanane 15 vaDe guNavAthI 75,000 yojana thAya che. saciMtaramAM to muhUrta mAtra gamya tApakSetramAM cAra hajAra yojana jAya che. e rIte 12-75-4 maLIne 91,000 thAya che. A sivAya bIjI koI rIte A saMkhyA na ghaTe. 39 temAM jyAre sarva bAhya maMDalane saMkramIne cAra care che tyAre rAtri-divasa parimANa pUrvavat jANavuM. te A pramANe che - tyAre uttama kASThAprApta utkRSTa aDhAra muhUrtanI rAtri thAya che. jaghanya bAra muhUrtano divasa thAya che. te sarva bAhya maMDalagata bAra muhUrta pramANa divasamAM tApakSetra 61,000 yojana kahela che. te A pramANe - udgamana muhUrtamAM ane astamana muhUrtamAM pratyeka cha-cha hajAra yojana jAya che. te ubhayanA mIlanamAM 12,000 yojana thAya che. saciMtara muhUrta mAtra gamya tApakSetrane choDIne bAkInA madhyama tApakSetramAM nava muhUrtRgamya pramANamAM pAMca-pAMca hajAra yojana eka-eka muhUrtathI jAya che. tethI 5000 yojanane nava vaDe guNavAthI 45,000 yojana thAya che. sarvAzcaMtaramAM to muhUrtamAtragamya tApakSetramAM 4000 yojana jAya che. badhAM maLIne 12 + 45 + 4 hajAra = 61,000 yojana thAya che, bIjI koI rIte te ghaTI zakatuM nathI. tyAre sarvAnvaMtara maMDala cArakALamAM, sarvabAhya maMDala cAra kALamAM ukta sUryaprajJaptiupAMgasUtra - saTIkaanuvAda/1 prakArathI cha hajAra paNa, pAMca hajAra paNa, cAra hajAra paNa yojana sUrya eka-eka muhUrta vaDe jAya che. ahIM upasaMhAramAM kahe che - cotho vAdI anaMtarokta prakAre kahe che. te e pramANe paratIrthika pratIpattine jaNAvIne have svamatane jaNAve che - [bhagavaMta kahe che--] vaLI ame utpanna kevala jJAnavALA, kevaLajJAnathI cayAvasthita vastu pAmIne vaDhyamANa prakArathI kahIe chIe, te A prakAre jaNAve che- te kaMIka adhika pAMca-pAMca hajAra yojana, eka-eka muhUrtamAM sUrya jAya che. ahIM koIpaNa maMDalamAM keTalA adhikathI pAMca-pAMca hajAra yojana jAya che. tethI .. sarvamaMDala prApti apekSAthI sAmAnyathI sAtireka ema kahyuM. e pramANe kahetA, gautamasvAmI svaziSyonA spaSTa bodhane mATe pharI pUche che - AvA prakAranA anaMtarodita vastuvyavasthAmAM zo hetu che ? zI u5pati che, te kaho. bhagavaMta vardhamAnasvAmIe kahyuM - "A jaMbUdvIpa, ItyAdi pUrvavat svayaM paripUrNa vicAravuM. temAM jyAre sUrya sarva atyaMtara maMDalane saMkramIne cAra sare che, tyAre pratyekamAM-5251 yojana ane eka yojananA 29/60 bhAga eka eka muhUrvathI jAya che. A kevI rIte jANavuM ? pUchatAM kahe che - ahIM be sUryo vaDe eka maMDalane eka ahorAtrathI pUrNa kare che ane ahorAtranuM muhUrta pramANa 30 che. pratyeka sUrya ahorAtragaNanAthI paramArthathI be ahorAtra vaDe maMDala paribhramaNathI samApta thAya che, baMne ahorAtra pramANanA 60-muhUrto thAya che. tyArapachI maMDalanI paridhine 60 bhAga vaDe cheda karAtAM bhAga prApta thAya che, te muhUrtagatipramANa che. te saciMtara maMDalamAM paridhi pramANa 3,15,089, Ane 60 bhAga vaDe bhAMgatA yazokta muhUrtagati parimANa prApta thAya che. ahIM A sanviMtara maMDalamAM keTalA kSetramAM rahela udayamAna sUrya ahIM rahela manuSyone dRSTipathamAM Ave che, e pramANe praznAvakAzane zaMkAthI kahe che - tyAre sarvAnvaMtara maMDalacAra caraNakALamAM udayamAna sUrya ahIM rahelA manuSyanA teno A artha che - ahIM rahela bharatakSetragata manuSyone 47,263 yojana ane eka yojananA 21/60 bhAga vaDe dRSTipathamAM jaldI Ave che. tenI yukti zI che ? teno uttara kahe che - ahIM aDadhA divasa vaDe jeTalAM mAtra kSetrane vyApita kare che, teTalAmAM rahela udayamAna sUrya prApta thAya che. savaciMtara maMDalamAM divasa aDhAra muhUrta pramANa hoya, tenuM aDadhuM eTale nava muhUrto thAya. ekaika muhUrtamAM sarvAzcaMtara maMDalamAM cAra caratA pratyekamAM 5251 yojana ane eka yojananA [2/60] ogaNatrIza-sAIThAMza bhAga jAya che. pachI ATalA muhUrta gati parimANane nava muhUrta vaDe guNe che. tethI yathokta dRSTipatha prApta viSayamAM parimANa thAya che. tyAre sarvAnvaMtara maMDala cAra caraNa kALamAM divasa ane rAtri pUrvavat kahevA. te A pramANe, tyAre uttamakASThaprApta utkRSTa aDhAra muhUrtano divasa thAya che ane jaghanyA bAra muhUrtanI rAtri thAya che. Page #48 -------------------------------------------------------------------------- ________________ e3/33 82 sUryapAtiupAMgasUtra - saTIkaanuvAda/1 tyArapachI savasviMtara maMDalathI pUrvokta prakAre nIkaLato sUrya navA saMvatsarano AraMbha karatA navA saMvatsaranA pahelAM ahoramamAM sarvAgaMtara maMDalanA anaMtara bIja maMDalamAM saMkramIne cAra care che. temAM jyAre sarvAgaMtara anaMtara bIjA maMDalamAM saMkramaNa karIne cAra care che, tyAre para51 yojana ane eka yojananA saio bhAga eka-eka muhathiI jAya che. tethI kahe che ke - A savathiMtara anaMtara bIjA maMDalamAM paridhi parimANa vyavahArI 3,15,103 yojanA paripUrNa ane niyamatathI kaMIka nyUna 3,15,103 yojana che. tyArapachI Ane pUrvoktayutivazathI 60 bhAga vaDe bhAMgatA, ahIM maMDalamAM yathokta muhurtagati parimANa prApta thAya che. athavA parvamaMDala paridhi parimANathI A maMDalanA paridhi parimANamAM vyavahArathI paripUrNa aDhAra yojano vadhe che. nizcitathI kaMIka nyUna, aDhAra yojanone 60 bhAga vaDe bhAMgatA 18, yojananI prApti thAya che. te pUrvokta maMDalagata muhUrta gati parimANamAM adhikapaNAthI prakSepa karAya che. tenAthI A maMDalamAM yathokta muhUrtagati parimANa thAya che. - x - - savabhiMtara anaMtara bIjA maMDalanA cAra kALamAM ahIM rahela manuSyone 47,079 yojana ane eka yojananA [pagaol sattAvana sAIThAMza bhAga ane 60 bhAgane 61 bhAga vaDe chedIne tenA 19 cUrNikA bhAgo vaDe sUrya daSTipavAmAM Ave che. tethI ja kahe che ke - A maMDalamAM muhUrtagati parimANane pa251 yojana ane eka yojananA [l[1] saDatAlIza ekasaThAMza bhAga, divasa aDhAra muhUrta pramANa che, te 2/61 muhUrtI nyUna che, tenuM aDadhuM eTale nava muhUrta ane 1/61 bhAgathI hIna che. pachI sarva 1/go bhAga karavAne mATe nava muhUrtane 61 vaDe guNavAmAM Ave. guNIne pachI eka rUpe ghaTADavAmAM Ave, to pa48 thaze. pachI A bIjA maMDalanI je paridhi parimANa 3,15,107 che, te 548 vaDe guNavAmAM Ave, tethI 17,26,38,636 saMkhyA thAya che. tyArapachI yojana karavAne mATe 61ne 60 vaDe guNita karatA jeTalI rAzi thAya che, teTalA bhAga ghaTADavAmAM Ave. 61 ane 60 vaDe guNita karatAM 3660 saMkhyA thAya che. teTalA bhANa vaDe bhAMgatA prApta 43,18o yojana thAya che ane zeSa. 3496 vadhe che. tethI AnA vaDe yojano AvatA nathI, tethI 60 bhAga lAvavA mATe cheda rAzi 61 dhAraNa karI, tenA vaDe bhAga apAtA paga bhAga Ave che ane 1/go bhAgathI 19/61 bhAga Ave che. tyAre - savavyaMtara anaMtara bIjA maMDalanA cAra caraNakALamAM divasa-zanipUrvavatu jANavA. te A pramANe che - tyAre aDhAramuhUrtano divasa, temAM 1 muhUrtathI nyUna divasa thAya che ane 1 bhAga adhika bAra muhUrtanI rAtri thAya che. bIjA maMDalathI paNa te sUrya pUrvokta prakArathI nIkaLatAM navA saMvatsaranA bIjA ahorAmAM sarvAvyaMtara maMDalathI trIjA maMDalamAM saMkramIne cAra care che. temAM jyAre sarvAvyaMtara maMDalathI bIjA maMDalamAM saMkramIne cAra care che, tyAre pratyekamAM - paraspara2i3/6] yojano ane eka yojanamAM pada pAMca-SaSThAMza bhAga eka eka mahad vaDe jAya che. tethI kahe che - A maMDalamAM paridhi parimANa 3,15,525 yojana thAya che. tyArapachI A pUrvokta yuktivazathI 60 bhAga vaDe bhAga devAtA, prApta thayokta A maMDalamAM muhUrtagati parimANane athavA pUrvamaMgala muhUrtagati parimANAthI A maMDalamAM muhartagati parimANa vicAraNAmAM pUrvokta yuktivazathI yojanathI adhika 18/1 bhAga prApta thAya che, tyArapachI tene umeratAM cokta A maMDalamAM muharta gati parimANa thAya che. ahIM paNa dRSTipA prAptatA viSaya parimANa kahe che - tyAre te sarvAgaMtara anaMtara bIja maMDala cAra kALamAM ahIM rahelo evo manuSya-bhAvathI manuSyo 47,096 yojana ane eka yojananA 32/61 bhAga ane 61 bhAga cUrNikA bhAga vaDe sUrya daSTipathamAM Ave che. tethI ja kahe che ke - A maMDalamAM divasa / bhAga vaDe nyUna evA aDhAra muhUrta pramANa vaDe, tenuM aDadhuM cA inava muharta ane ulo bhAga vaDe hIna che. tethI sAmanyathI 61 bhAga kasvAne mATe nave paNa muhUrtane 61 vaDe guNavAmAM Ave che. guNyA pachI 21 bhAga temAMthI dUra karAya che. tethI Avela 61-bhAgone nava vaDe guNatAM 547 Ave che. tethI A trIjA maMDalanA je paridhi parimANa che te 3,15,125 yojana Ave che. te 543 vaDe guNavAmAM AvatA prApta saMkhyA A pramANe che - 13,23,93,395. A badhAMne 61ne 60 vaDe guNatAM 3660 bhAga thAya, tenA vaDe bhAga karAtAM 47,096no AMka prApta thAya che, ane zeSa 015nI vadhe che. tenAthI A yojano AvatA nathI, tethI 60 bhAga lAvavAne mATe chedAzi 61-dhAraNa karI, tenA vaDe bhAga karAtAM prApta saMkhyA Ave che - 12/dao ane ekanA 60 bhAgathI 1 bhAga thAya che. e rIte 3310 ane 1 thayA. tyAre - savavyaMtara trIjA maMDalanA cAra caraNa kALamAM divasa ane rAtri pUrvavatu jANavA, te A pramANe che - tyAre [kaila cAra ekasaThAMza bhAga nyUna aDhAra muhUrtano divasa thAya che ane *1 bhAga adhika sama thAya che. have cothA Adi maMDalomAM atideza karatAM kahe che - e pramANe - ukta prakAra vaDe nizcita anaMtarokta upAya vaDe dhIme-dhIme te-te bAhya maMDala abhimukha gamanarUpathI nIkaLato sUrya te anaMtara maMDalathI anaMtara maMDalane pUrvokta prakArathI saMkramaNa karato-karato eka-eka maMDalamAM muhartagati jAya che * x * x * x * teno artha A pramANe che. muhUd gatimAM eka yojananA aDhAra-aDhAra sAIThAMza bhAgone vyavahArathI paripUrNa ane nizcayathI kaMIka nyUna jANavA, tene vadhAratAM-vadhAratAM puruSanI chAyA jenAthI thAya che. te purapachAyA, te ahIM prastAvathI pahelAM sUryanA udayamAnanI daSTipatha prAptatA Ave che. - x * teno artha A pramANe che - te eka maMDalamAM Page #49 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 2/3/13 84 sUryaprajJaptiupAMgasUtra - saTIkaanuvAda/1 coryAzI-coyathiI temAM kaMIka nyUna. te yojanone ghaTADatAM-ghaTADatAM, A sthULatAthI kahela che. paramArthathI vaLI A pramANe jANavuM joIe - cAzI yojanA ane eka yojananA 230 bhAga ane ekanA sAITha bhAgone ekasaTha vaDe chedIne 4ra bhAgo daSTipatha prAptatA viSayamAM viSayahAnimAM ghuva. pachI savavyaMtara maMDalathI trIjuM je maMDala, tyAMthI AraMbhIne je-je maMDalamAM daSTipatha prAptatA jANavAne Icche che, te-te maMDala saMkhyA vaDe chatrIzane guNe che. te A pramANe savavyaMtara maMDalathI bIja maMDalamAM eka vaDe, cocAmAM be vaDe pAMcamAmAM traNa vaDe cAvat sava bAhya maMDalamAM 182 vaDe, guNIne dhuvAzimaNe umerIe, umeratA je saMkhyA thAya, tenA vaDe hIna pUrvamaMDalagata daiSTipatha prAptatA-te vivakSita maMDalamAM dRSTipatha prAtA jANavI. have 183 yojano AdinI dhRvarAzinI kaI rIte utpatti thAya che ? te kahe che. ahIM savaciMtara maMDalamAM dRSTipatha prAptapaNAnuM parimANa 47,263 yojana ane eka yojananA 10 bhAga che, A nava muharta jANavuM. pachI eka muhad vaDe 61 bhAga kaI rIte Ave che, tenI vicAraNAmAM nava muharta 61 vaDe guNIe chIe, tenAthI 549 Ave che. tenA vaDe bhAga karatAM, prApta thAya che - 86 yojana, eka yojananA 5/go bhAga ane 60 bhAgane 61thI chedatA 24/61 bhAga Ave. pUrva-pUrvanA maMDalathI anaMtara anaMtara maMDalamAM paridhi parimANa vicAraNAmAM aDhAra-aDhAra yojano vyavahArathI papUirNa vadhe che. tethI pUrva-pUrva maMDalagata muhUrtagati parimANathI anaMtara anaMtara maMDalamAM muhUrtagati parimANa vicAraNAmAM prati muhUrta aDhAra - aDhAra sAITha bhAgo eka yojananA vadhatA evA jANavA. pratimuhUrta vaDe 61-bhAga ane aDhAra ekanA sAITha bhAganA 61 bhAga, savagaMtara anaMtara bIjA maMDalamAM sUrya daSTipatha prApta Cle muhUrta vaDe nyUna evA yAvatu mAtra phomane vyApita thAya che. teTalAmAM sthita, pachI nava muhartA 61 vaDe guNe che. guNIne temAMthI eka eka dUra karavAthI 548 saMkhyA thAya che. tene 18 vaDe guNatAM 6864 Ave che. temAM 60 bhANa lAvavAne mATe 61 bhAgo ghaTADAya che. tenAthI "0 ane 1 bhAga thAya che. temAM 120 ne 60 bhAga vaDe be yojana prApta thAya che, pachI 41 bhAgo rahe che ane A be yojanamAM eka yojanAnA dao bhAgo ane 1dao bhAganA *3/61 bhAgo thAya che. e pramANe pUrve kahelathI 86 yojano, eka yojananA No bhAganA, 61 bhAganA 24 bhAgo, e pramANe tenAthI zodhita thAya che. zodhita karatAM temAM sthita pachInA 83 yojano ane yojananA 23 bhAga ane /go bhAgathI /61 bhAga thAya che. tethI 83 - 23/6/ 4/61 bhAga thAya. ATalA pramANamAM bIjA maMDalamAM daiSTipatha prAptatA viSayamAM savavyaMtara maMDalagatathI dRSTipA prAptatA parimANathI hAnine prApta kare che. ahIM zuM kahevA mAMge che ? savaciMtara maMDalagatathI daSTipatha prAptatAmAM hAtimAM dhuva che. tethI ja ghuvarAzi parimANathI bIjA maMDalamAM dRSTipathaprAptatA parimANa ATalA pramANamAM hIna thAya che ane A uttara-uttara maMDala viSaya daiSTipatha prAptatAnI vicAraNAmAM hAnimAM dhuva che. tethI ja ghuvarAzi che, e dhruvarAzinI utpatti che. tethI bIja maMDalathI anaMtara trIjA maMDalamAM A ja dhuvarAzi che. eka sAIThAMza bhAganA hotA 36/1 bhAgathI sahita thaI jeTalAM thAya che, te A pramANe che * 83 yojana ane eka yojananA 24 bhAga ane sattara, eka sAIThAMza bhAganA hotA 61 bhAgo che e pramANe ATalA bIjA maMDalagatathI daiSTipatha prAptatA parimANathI zodhita karAya che, tenAthI thAya che - cokata te bIjA maMDalamAM daiSTipatha prAtatA viSaya parimANa thAya che.. cothA maMDalamAM te ja ghuvarAzi 32 sahita karAya che. coyuM ja maMDala, bIjAnI apekSAthI bIjuM che. tethI 36ne be vaDe guNIe chIe, guNavAthI thara thAya che. te saMkhyA sahita hotA, evA svarUpe thAya che - 83 yojano ane eka yojananA 24 bhAgo ane pa3 bhAga thatAM 83 - 24/o/ pa3/1 eTalAM pramANamAM trIjA maMDalagatathI daSTipatha prAptatA parimANa zodhita karAya che. tethI yathAvasthita cothA maMDalamAM daSTipatha prAptatA parimANa thAya che. te A pramANe che - 47,013 yojana ane eka yojananA 80 bhAga ane ekasaTha bhAganA hovAthI 10 bhAga thatAM 47,013 - Ko ane 10/1 bhAga thAya che. savantima maMDalamAM trIjA maMDalanI apekSAthI 18ramAM jyAre daSTipatha prAptatA parimANa jANavAne Irache che, tyAre te 36 saMkhyAne 18ra vaDe guNIe chIe. tenAthI 6552nI saMkhyA Ave che. tethI 60 bhAga lAvavAne mATe 61 bhAga vaDe ghaTADAya che. tenAthI 107 ane 60 bhAga prApta thAya che, bAkInA 25 bhAgane uddharaNa kare che. te dhavarAzimAM umerAya che. tenAthI A saMkhyA Ave che - 85 yojana ane eka yojananA 11/go bhAga ane ekasaTha bhAganA hovAthI 6/1 bhAga thAya che. e rIte prApta saMkhyA thAya che * 85 - 110 ane 6/1 ahIM 36 ja utpatti - pUrva pUrvanA maMDalathI anaMtara anaMtara maMDalamAM divasanA babbe muhartA vaDe 61-bhAgo vaDe hIna thAya che. prati muharta vaDe 61 bhAga ane aDhAra, 1/go bhAga hotA 1/go bhAga ghaTADAya che. tethI baMnenA mIlana vaDe 36thAya che. te 18 bhAga klA vaDe jaina prApta thayA che, paNa paripUrNa thatAM nathI. paraMtu vyavahArathI pUrve paripUrNa vivakSita karela che ane te kalA vaDe nyUnatva pratimaMDala thAya che. jyAre 182mAM maMDalamAM eksa ekaThA thayelA vicArAya che, tyAre 61-61 bhAgathI muTita thAya che. A paNa vyavahArathI kahevAya che, paramArthathI to vaLI kaMIka adhika paNa guTita thatAM jANavA. tethI 'da ane 61 bhAga ghaTADAya che. tenA Page #50 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 2/3/13 86 ghaTADavAthI 85 yojana ane eka yojanA | bhAga ane 61 bhAganA hovAthI 6/61 bhAga thAya che. e rIte A saMkhyA Avaze - 85 - 60 6/61 tyArapachI sarva bAhya maMDala anaMtara pUrvenA bIjA maMDale jaIne dRSTipatha prAptatA parimANathI 31,916 yojana tathA eka yojananA 360 bhAga ane 60 bhAganA hovAthI 6/1 bhAga, e rUpa saMkhyAthI - 31,916 - 36lo ane 6tha thaze. tenA vaDe zodhita thAya che. tenAthI yathokta sarvabAhya maMDalamAM daSTipatha prAptatA parimANa thAya che. tenI AgaLa sUkata svayaM kahe che - tyArapachI e pramANe parapachAyAmAM dRSTipatha rAkhatA rUpa bIjA AdimAM koIka maMDalamAM kaMIka nyuna 84-84 yojano uparitana maMDalomAM adhika adhikatara ukta prakArathI choDatAM-choDatAM tyAM sudhI jANavuM, jyAM sudhI sarva bAhya maMDalane saMkramIne cAra care che. temAM jyAre pUrvavat sarvabAhya maMDalamAM saMkramIne cAra care che, tyAre ekaeka muharta vaDe pratyekamAM 5305 yojano ane eka yojananA 15 bhAga jAya che. tethI ja kahe che - A maMDalamAM paridhi parimANa 3,18,315 yojana che. pachI A pUrvokata yuktinA vazathI 60 bhAga vaDe bhAga karAtA, tenAthI prApta thokta muhUrta, te ahIM muhUrtagati parimANa che, tema jANavuM. ahIM ja dRSTipatha prAptatA parimANane kahe che - tathA - sarva bAhya maMDala cAra kALamAM ahIM rahela manuSyane - manuSyone 31,831 yojana ane eka yojananA 30 bhAga sUrya jaldIthI daSTipathamAM Ave che, tyAre ja A maMDalamAM cAra care che ane bAra muhUrta pramANano divasa thAya che ane divasanA aDadhAthI jeTaluM mAtra kSetra vyApIta thAya che, teTalAmAM rahela udayamAna sUrya upalabdha thAya che. bAra muhartAnA aDadhAM cha muhad, pachI je A maMDalamAM muhUrtagati parimANa pratyekamAM 5305 yojanA ane eka yojananA 15/go bhAga che, tene cha vaDe guNIe, tethI yathokata A daSTipatha prAptatA parimANa thAya che. ahIM paNa divasa-rAginuM pramANa kahe che - te sugama che. te sUrya sarva bAhAmaMDalathI ukta prakArathI atyaMtara maMDalamAM pravezato bIjA cha mAsano AraMbha karato, bIjA cha mAsanA pahelAM ahoraNamAM sarva bAhya maMDalathI anaMtara pUrvenuM bIjA maMDalamAM saMkramIne cAra care che. temAM jyAre sarva bAhya anaMtara pUrvenA bIjA maMDalamAM saMkramIne cAra care che, tyAre eka muhurta vaDe pratyekamAM 5304 yojana ane eka yojananA pAdao bhAgamAM jAya che. tethI kahe che ke - A maMDalamAM paridhi parimANa 3,18,297 yojano che. pachI A pUrvokta yutinA vazathI 60 bhAgo vaDe bhAga karAya che, bhAga karAtAM prApta cokata A maMDalamAM muhUrtagatinuM parimANa che. ahIM paNa daiSTipatha prAptatA parimANa kahe che - tyAre ahIM rahela manuSyanA-manuSyonA 31,916 yojanA ane eka yojanamAM 360 bhAga ane eka sAIThAMza bhAgane 61 bhAga paDe chedIne, tenA sUryaprajJaptiupAMgasUtra - saTIkaanuvAda/1 hovAthI 60 cUrNikA bhAgo vaDe sUrya dRSTipathamAM Ave che. tethI kahe che ke - A maMDalamAM sUrya cAra care che. divasa /1 bhAga muhUrta vaDe adhika bAra muhUrta pramANa thAya che. tenA addha cha muhUrtA eka muhUrvathI 61 bhAgathI adhika che. pachI sAmatyathI 61-bhAga karaNArthe cha muhUrtA, 61 vaDe guNIe chIe ane guNIne 61-bhAga temAM adhika umerIe, tyAre 363 ekasaTha bhAgo thAya che. pachI sarva bAhyathI pUrve te bIjA maMDalamAM je paridhi parimANa 3,18,297 che. te Ane 363 vaDe gaNavAmAM Ave, tyAre 11,68,14,999 yojana thAya che. A 61 ne 60 vaDe guNatAM 3660 thAya, te bhAga vaDe bhAga devAya. e rIte bhAga guNatAM 3660 thAya, te bhAga vaDe bhAga devAya. e rIte bhAga karAtAM 31,916 thAya che ane uddharela zeSa 2439 thAya che. paNa tenAthI yojano AvatA nathI, pachI 60 bhAga lAvavAne mATe 61 bhAga vaDe bhAga karAtA, prApta thaze - 36I1 bhAga. 39 cokanA 60 bhAga thatAM 6/1 bhAga thAya che. tyAre - sarvabAhya anaMtara pUrve bIjA maMDalanA cAra kALe satri-divasanuM pramANa pUrvavat kahevuM. te A pramANe - tyAre 11 bhAga muhUrtathI nyUna aDhAra muhUrtanI rAtri thAya che ane 1 bhAga muhafthI jUna aDhAra muhartanI rAtri thAya che ane 1 bhAga muharta adhika bAra muhUrtanI rAtri thAya che, tema jANavuM. tyArapachI sarvabAhya anaMtara pUrvanA bIjA maMDalathI ukta prakAthI pravezato sUrya bIjA cha mAsanA, bIjA ahorAtramAM sarva bAhyamaMDalathI pUrve trIjA maMDalamAM saMkamIne cAra care che. temAM jyAre pUrvavat sarvabAhya maMDalathI pUrvanA bIjA maMDalamAM saMkamIne cAra care che, tyAre pratyekamAM pa304 yojana ane eka yojanamAM 3lo bhAga eka-eka muhartathI jAya che. te ja maMDalamAM paridhinuM parimANa 3,18,297 yojana thAya. Ane 60 bhAga vaDe bhAga devAya che. Avo bhANa karAtA prApta thayo A maMDalamAM mahartagati parimANa thAya che. ahIM paNa dRSTipatha prAptatA viSayanuM parimANa kahe che - tyAre ahIM rahela manuSyone - bhAvathI ahIM rahelA manuSyone 1032 ane 9/60 bhAga vaDe ane 60 bhAgane 61 bhede chedIne tenA thatAM 23 cUrNikA bhAga vaDe sUrya daiSTipathamAM Ave che. tethI kahe che - A maMDalamAM divasa 1 bhAgathI adhika bhAra muhUrta pramANa, tenuM aDadhuM eTale cha muhad, 1 bhAga muhurta adhika jANavuM. tethI sAmAnyathI 61-bhAga karaNArthe cha e paNa muhartA 61 vaDe guNavAmAM Ave che ane guNIne 21 bhAgo umerIe, tyAre thAya che - 368. tyArapachI A maMDalamAM je paridhi pariNAma 3,18,279 yojana thAya che. tene 368 vaDe guNavAmAM Ave to 11,71,26,672 yojana Ave che. A 60ne 61 vaDe guNita karatAM 3660 thAya che, teTalA bhAgo vaDe bhAga ApatAM, te bhAga vaDe prApta thAya che - 32,001 ane zeSa vadhe che - 3012. te saMkhyAnA 60 bhAga lAvavAne mATe 61 bhAga vaDe bhAga karAtA 4950 prApta thAya Page #51 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 2/3/13 ane 23nA 61 bhAga hotA 2361 bhAga thAya che. temAM rAtri-divasanuM parimANa ahIM paNa pUrvavatu jANavuM. te A pramANe che - tyAre */61 bhAga nyUna aDhAra muhUrtanI rAtri thAya che ane */61 bhAga adhika bAra muhUrtano divasa thAya che. dhe sarva bAhya maMDalanI pUrvamAM cAra Adi maMDalomAM atidezane kahe che - ukata prakArathI nizcita A upAya vaDe dhIme-dhIme te-te atyaMtara anaMtara maMDalAbhimukha gamanarUpathI atyaMtaramAM praveza karatAM sUrya, te anaMtara maMDalathI anaMtara maMDalamAM saMkramaNa karatAM-karato eka-eka maMDalamAM muhUrtagati-parimANamAM aDhAra-aDhAra sAIThAMza bhAga yojanano vyavahArathI paripUrNa ane nizcayathI kaMIka nyUna ghaTADatAM-ghaTADatAM, pUrva-pUrvanA maMDalanI apekSAthI atyaMtara-atyaMtara maMDalanI paridhine AzrIne aDhAra yojana vaDe ghaTADo karavAthI tema thAya che.] ahIM parapa chAyA - daSTipatha prAptatA rUpa, sAtireka paMcyAsI-paMcyAsI yojanone vadhAratAM-vadhAratAM ane A sarva bAhya maMDalanI pUrve keTalAMka prathama-dvitIyAdi maMDalanI apekSAthI sthaLa rIte kahyuM. paramArthathI vaLI A pramANe jANavuM - ahIM je kramathI sarva atyaMtara maMDalathI AgaLa dRSTipatha prAptatAMne choDatA, te ja kamathI nIkaLatAM sarvabAhya maMDalathI pUrvanA maMDalomAM daSTipatha prAptatAne vadhAratAM praveze che. temAM sarva bAhya maMDalanI pUrvenA bIjA maMDalamAM gayela hovAthI daSTipatha prAptatA parimANathI sarvabAhya maMDalamAM 85 yojano ane eka yojananA dao bhAga ane 160 bhAgane 61 bhedathI chedIne tenA hotA 60 bhAgone choDe che te pUrve kahela che. tethI te sarvabAhya maMDalathI pUrve bIjA maMDalamAM praveza karatAM, tyAM sudhI pharI paNa daSTipatha prAptatA pariNAmamAM vRddhi kare che, te dhruva, tyArapachI pUrvanA maMDalamAM je-je maMDalamAM daSTipatha prAptatA parimANane jANavAne Icche che, tyAM-tyAM bIjA maMDalathI AraMbhIne te-te maMDala saMkhyA vaDe 36ne guNIe. te A pramANe - trIjA maMDalanI vicAraNAmAM eka vaDe, caturthamaMDala vicAraNAmAM be vaDe, e prakAre jeTalAmAM sarvAvyaMtara maMDala vicAraNAmAM 182 vaDe, e rIte guNIne je prApta thAya che, te ghuvarAzi dUra karatAM bAkInI dhuvarAzi sahita pUrva-pUrva maMDalagata daSTipA prAptatA parimANane te-te maMDalamAM kahevuM joIe. te A pramANe - trIjA maMDalamAM 36ne eka vaDe guNavAmAM Ave che, eka vaDe guNita karatAM, tyAre 36 ja thAya che. te yuvarAzithI dUra karAya che. zeSa ATalAM thAya che - 85 yojana ane eka yojananA dao bhAga thAya. ekanA sAITha bhAga hotAM 24/1 bhAga thAya che. e rIte saMkhyA Ave che - 85 - 10 ane 24/1 - ukta saMkhyA sahita pUrvamaMDala gata daiSTipatharAkhatA parimANa 31,916 yojanA ane eka yojananA 36Io bhAga thAya. tathA ekanA sAITha bhAga hotAM 6/61 bhAga thAya che. e rIte prApta saMkhyA - 31,916 - 36Ig0 ane 50 thAya. sUryaprajJaptiupAMgasUtra - saTIkaanuvAda/1 tenAthI adhikRta trIjA maMDalamAM yokta dRSTipatha prAptatA parimANa thAya che ane te pUrve ja kahevAyela che. cothA maMDalamAM 36ne be vaDe guNIe, guNIne yuvAzithI dUra karAyela zeSa dhruvarAzi vaDe trIjA maMDalamAM gayela daiSTipatha prAptatA parimANa sahita karAya che. pachI A maMDalamAM daiSTipatha prAptatA parimANa 32,086 yojana ane eka yojanAnA pa860 bhAga ane rokanA sAITha bhAga hovAthI 11561 bhAga, e rIte prApta sakhyA 32,086 - 1860 ane 11/61 thaze. e pramANe bAkInA maMDalamAM paNa bhAvanA karavI. jyAre savavyaMtara maMDalamAM daSTipatha prAptatA parimANa jANavAne Icche che, tyAre 36ne 182 vaDe guNIe chIe. trIjA maMDalathI AraMbhIne savavyaMtara maDela 182mAMthI, tyAre thaze 6552. tene 61 bhAga vaDe bhAga karAtA 1060 ane zeSa 5 prApta thaze. A 85 yojano ane eka yojananA 10 bhAga nava sAIThAMza bhAga ane ekanA sAITha bhAga hovAthI 6/1 bhAga thatAM saMkhyA prApta thaze * 85 - 16o / 6/61 e pramANe e rUpe ghuvarAzine zodhe che. tyArapachI thAya che - 83 yojano ane eka yojananA dio] bAvIzasAIThAMza bhAgo ane ekanA sAITha bhAganA hovAthI 35pAkhIza-ekasaThAMza bhAga che. ahIM chatrIza-jIgIza ekasaTha bhAgo, kalA vaDe nyUna thatAM paramArthathI prApta thAya che. e kathana pUrve karAyela che ane te kalA nyUnatva pratimaMDalamAM thAya. - jo 182mAM maMDalamAM ekaThAM karAyelA vicArAya tyAre [KI[1aDasaThaekasaTha bhAgo prApta thAya che. pachI te pharI umerAya che. tenAthI A saMkhyA thaze - 83 yojano, eka yojananA (1) cAlI-sAITha bhAga ane cokanA sAITha bhAganA hovAthI 42] betAlIza-ekasaThAMza bhAgo. tenAthI AvI saMkhyA prApta thAya che - 83 - 23/o/ 421 A sarvAvyaMtara anaMtara bIjA maMDalagata daiSTipatha prAptatA parimANa 47,179 yojana ane eka yojananA pagabhAga tathA ekanA sAITha bhAga hovAthI 16 bhAgo thatAM prApta saMkhyA AvI jaze - 47,179 - 5/60/11/61. e svarUpe sahita karAya che. tenAthI yazokta sanjiMtara maMDalamAM daSTipatha prApti parimANa thAya che ane te 47,263 yojana ane eka yojananA 21/1 bhANa thatAM saMkhyA thaze- 47,263 - 1/1 e pramANe daSTipatha prAptatAmAM keTalAMka maMDalomAM sAdhika 85 yojano AgaLanA 84nA aMte yahota adhika sahita 83 yojano vadhAratA-vadhAratA tyAM sudhI kahevuM jyAM sudhI sarvAtyaMtara maMDala saMkramIne cAra care che. temAM jyAre sUrya savanjiMtara maMDala saMkamIne cAra care che, tyAre pratyekamAM pa251 yojana ane eka yojananA 16lo bhAga eka muhUrta vaDe jAya che. tyAre Page #52 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 2/3/33 sUryaprAptiupAMgasUtra - saTIkaanuvAda/1 ahIM rahela manuSya-manuSyonA 47,263 yojano ane eka yojananA 210 bhAga sUrya daSTipathamAM Ave che ane A muhUrtagati parimANa daiSTipatha prAptatA parimANa pUrve ja bhAvita karela che. sUtrakArazrInA prastAvathI pharI kahela che, tethI punaraktatA doSa nathI. tyAre thatAM divasa-rAtri sugama che. tema prAbhRta-prAkRtanI parisamApti sudhI che. muni dIparatnasAgare karela prAkRta-2-no TIkA sahitano anuvAda pUrNa $ prAbhRta-3 $ - X - X -- e pramANe bIjuM prAkRta kahyuM. have bIjAno AraMbha kare che. teno A adhikAra che. "keTalAM mane caMdra ke sUrya prakAzita kare che. tethI te viSayaka praznasUtra kahe che - * sUtra-34 - keTalAM kSetrane caMdra-sUrya avabhAsita, udhotita, tApita, prakAzita karela che, tema kahela che te kahevuM? temAM nia A bAra patipatio kahelI che. (1) temAM eka evuM kahe che ke - te eka hIpa * eka samudrane caMdrasUya avabhAsita cAvatuM prakAzita kare che. (2) eka ema kahe che - te traNa dvIpa, traNa samudrane caMdra-sUrya avabhAsitAdi kare che. (3) vaLI eka ema kahe che ke te sADA traNa dvIpasamudramAM caMdra-sUrya avabhAsita Adi thAya che. (4) vaLI eka ema kahe che - te sAta dvIpa, sAta samudramAM caMdra, sUrya avabhAsitAdi kare che. (5) eka ema kahe che ke te daza dvIpa, samudramAM caMdrasUryane avabhAsitAdi kare che. (6) vaLI eka ema kahe che ke - bAra dvIpa, bAra samudramAM caMdra, sUrya avabhAsitAdi thAya che. (7) vaLI eka ema kahe che ke - te radvIpa, 4rasamudromAM caMdrasUryo avabhAsitAdi kare che. (8) vaLI eka ema kahe che ke - te 9-dvIpo, samudrone caMdra-sUrya avabhAsitAdi kare che. (2) vaLI eka ema kahe che ke - te 14ra-dvIpo, 142 samudrone avabhAsitAdi kare che. (10) vaLI eka ema kahe che ke - 172 dvIpa, samudrane caMdrasUryane avabhAsitAdi kare che. (11) vaLI eka ema kahe che - te 104ra dvIparAmudrone caMdra-sUrya avabhAsitAdi kare che. (1) vaLI koI eka ema kahe che ke - te 1072 dvIpa-1072 samudrone caMdra, surya avabhAsita, udhotIta, tApIta prakAzita kare che. te pramANe eka anyatIthiMka kahe che. [bhagavaMta kahe che ame ema kahIe chIe ke - A jaMbUdvIpa, sarve dvIpa samudro madhye yAvata paridhithI kahela che. te eka jamatI vaDe cotaraphathI vIMTAyela che. te jagatI, te pramANe ja jema jaMbudvIpa prajJaptimAM yAvata e pramANe ja pUvapira sahita bhUdvIpamAM 1,56,ooo nadIo hoya che. tema kahela che. - jaMbUdvIpa dvIpa pAMca cakabhAgomAM saMsthita che, tema bhagavaMte kahevuM che tema kahetuM. bhagavAna ! bhUdvIpa pAMca cakothI kaI rIte saMsthita che te kaho. to Page #53 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 3-34 jyAre A be su savaciMtara maMDalamAM saMkramIne cAra care che, tyAre jaMbudvIpa dvIpanA traNa-paMcamAMza cakrabhAgamAM avabhAsita udhotita, tApita, prakAzita kare che. eka sUrya dvacaI paMca cakabhAgane avabhAsitAdi kare che. tyAre uttamakASThApAta utkRSTa aDhAra muhUrtano divasa thAya che, ane jaghanyA bAra muhUrtanI rAtri thAya che. to jyAre A be sUya sarva bAhyamaMDalane saMkamIne cAra care che, tyAre jaMbudvIpa dvIpanA be cakavAla bhAgane avabhAsita, udhotIta, tApIta, prakAzita kare che, tyAre eka eka pAMca cakravAla bhAgane avabhAsitAdi kare che ane bIje eka, eka paMcacakravAla bhAgane avabhAsitAdi kare che. tyAre uttama kASThApAta utkRSTa aDhAra muhUrtanI rAtri ane jaghanya bhAra muhUrtano divasa thAya che. vivecana-34 : keTalA kSetrane caMdra-sUryo, ahIM jaMbudvIpamAM be caMdra ane be sUrya che mATe bahuvacana mUkyuM. avabhAse che. temAM avabhAsa jJAnano paNa pratibhAsa gaNAya che. tethI tenA vicchedane mATe kahe che - udhota kare che, te udhota che ke lokamAM bhedathI prasiddha che, jemake - sUryano Atapa ane caMdrano prakAza che. to paNa Apa zabda caMdranI prabhAmAM paNa varte che. jethI kahyuM che - caMdrikA, kaumudI, jyonjhA tathA caMdrano Apa jANavo. prakAza zabdasUryanI prabhAmAM paNa che ane e prAyaH ghaNAMne pratIta che. tethI A arthanI pratipatti ane ubhaya sAdhAraNa che, karI paNa ekArvika baMnene kahe che - tApita kare che - prakAzita kare che. e pramANe kahela che. * * * * * tethI e pramANe artha yojanA jANavI - keTalAM kSetrane caMdra-sUrya avabhAsatA, udhotIta karatA, tApIta karato, prakAzita karato bhagavaMte kahela che, tema bhagavanuM kaho cho ? ema gautama vaDe pUchAtA bhagavaMta A viSayamAM paratIrthika pratipatti-mithyAbhAvane darzAvavA mATe pahelAM, te kahe che - caMdra-sUryanA avabhAsana viSayamAM nize A bAra pratipattio * paratIrthikanA matarUpa kahela che, te A pramANe - te bAra paratIrthikonI madhya-pahelo anyatIrthika kahe che - eka dvIpa, eka samadrane caMdra-sUrya avabhAsita, udhotIta, tApita ane prakAzita kare che. - x * ahIM dvivacana tAtvika jANavuM. kemake paratIrthiko eka caMdra ane eka sUrya mAne che. have Ano ja upasaMhAra kahe che - eka anyatIrthika kahe che. bIjo koI eka ema kahe che - traNa dvIpa, traNa samudrane caMdra-sUryo vibhAge che. ahIM avabhAsa zabda pachI sAvacI avabhAse che, udhotIta kare che Adi cAre jANavA.. bIjA koI eka ema kahe che - ardhacaturtha athatu traNa paripUrNa ane cothAnuM aDadhuM. sADA traNa dvIpa ane sADA traNa samudrone caMdra-sUrya avabhAsita karatAM 92 sUryapajJaptiupAMgasUtra * saTIka anuvAda/1 ItyAdi pUrvavata. cothI koI eka ema kahe che - sAta dvIpo ane sAta samudrone caMdra-sUrya avabhAsitAdi kare che. koI pAMcamo ema kahe che ke - daza dvIpa ane daza samudrone caMdra-sUrya avabhAse che. vaLI koI chaTho evuM jaNAve che ke - bAra dvIpo ane bAra samudrone caMdrasUrya avabhAsita kare che. vaLI koI sAtamo evuM bole che ke 42-dvIpa ane 42samudrone caMdra-sUrya avabhAsita kare che, vaLI koI AThamo ema kahe che ke - 72 dvIpo ane pha2-samudrone caMdra-sUrya avabhAsita kare che. vaLI koI navamo ema kahe che ke - 142 dvIpo ane 142-samudrone caMdrasUryo avabhAsitAdi kare che. vaLI dazamo koI e pramANe bole che ke - 172 dvIpa ane 12-samudrone caMdra-sUrya avabhAsita kare che. koI agiyAramo vaLI ema kahe che ke - 104ra dvIpa ane 104ra samudrane caMdra-sUryo avabhAsita kare che. koI eka bAramAM vaLI ema kahe che - 102 dvIpa ane 1072 samudrone caMdra-sUrya avabhAsita kare che. A badhI ja pratipatio misyArUpA che. bhagavatu A mizyAmatono nirAsa karI, svamatathI juduM ja kahe che - ame vaLI utpanna kevalacakSuthI - kevaLacakSu vaDe yathAvasthita jagatane pAmIne varcamANa prakArathI kahIe chIe. te e prakAre kahe che - ahIM je rIte jaMbUdvIpa prajJaptimAM - A jaMbUdvIpathI AraMbhIne cAvat e pramANe sapUvapirathI jaMbUvIpa dvIpamAM 14,56,000 nadIo hoya che, ema kahela che. * * x * graMtha moTo thavAnA bhaye lakhatA nathI. mAtra "jaMbUdvIpa prajJapti" zAma jovuM joIe. A AvA svarUpano jaMbUdvIpa pAMca saMkhyA yukta cakravAla bhAgathI saMsthita, mArA vaDe kahela che, e pramANe sva ziSyonI AgaLa kahevuM. bhagavaMte e pramANe kahyA pachI gautame sva ziSyonA spaSTa bodhane mATe pharI pUche che - bhagavat ! kaI rIte Ape jaMbadvIpa bIpa paMya cakabhANa saMsthita kahelo che ? A pravacanavedImAM prasiddha be sUryo savyaMtara maMDalane saMkramIne cAra care che, tyAre te samudita baMne paNa sUryo jaMbUdvIpadvIpanA traNa paMcamAMza cakavAla bhAgone vibhAse che, udhotIta kare che, tApIta kare che, prakAzita kare che. kaI rIte prakAzita kare che, e pramANe paukhAvakAzanI AzaMkAthI A ja vibhAgathI kahe che eka paNa sUrya, jaMbUdvIpa dvIpanA eka paMcamAMza cakravAla bhAgane ane bIjo ardhA jene che te huyadha, pUraNArthe vRtano aMtabhUta che, jema trIjo bhAga, te mibhAga thAya. Ano bhAvArtha A pramANe- eka paMcamAMza cakravAla bhAgane, bIjI paMcamAMza cakravAla bhAganA aDadhA sahita prakAzita kare che. tathA bIjo eka-eka paMcamAMza cakravAla bhAga huyaIne prakAzita kare che. e rIte te baMne prakAzita bhAganA maLavAthI Page #54 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 3-34 sUryaprAptiupAMgasUtra - saTIkaanuvAda/1 bhAganuM aDadhuM paripUrNa thAya che. - 4 - e pramANe jaMbudvIpa cakavAlanA daza bhAgone kabhIne bIje paNa kahyuM che. [ahIM vRttikArazrIe maNa gANA nodhela che.] muni dIparatnasAgare karela prAbhRta-3-no TIkA sahitano anuvAda pUrNa paripUrNa traNa bhAga prakAzita thAya che. ahIM bhAvanA AvI che - jaMbudvIpamAM rahela prakAzya cakravAla bhAga 3660 kalapIe. teno pAMcamo bhAga 93ra thAya che. aDadhuM thatAM 1098 thAya che. pachI savanjiMtara maMDalamAM vartato eka paNa sUrya 3660nI saMkhyAnA 1098 bhAgone prakAzita kare che, bIjo paNa 1098 bhAgone prakAzita kare che. te baMnenA savALAthI 196 bhAga prakAzyamAna prApta thAya che. tyAre be - paMcamAMza cakravAla bhAgamAM rAtri thAya che. te A pramANe - ekapaMcamAMza bhAgamAM 732 saMkhyaka bhAgamAM rAtri ane bIjAmAM paNa eka-paMcamAMza bhAgamAM 32 saMkhyaka bhAgamAM sami. te baMnenA saMyogathI 1464 bhAgamAM sani thAya. sarva bhAganA mIlanathI 3660nI saMkhyA Avaze. dhe te divasa-rAtri pramANa kahe che - atyaMtara maMDala cAra kALamAM parama prakarSa prApta utkRSTa aDhAra muhUrtano divasa ane jaghanyA bAra muhUrtanI rAtri thAya che. pachI bIjA ahorAtramAM bIjA maMDalamAM vartato eka sUrya jaMbUdvIpanA 1, cakravAla bhAgane sArdha 3660 bhAga hotA be bhAgahIna prakAze che. bIjo sUrya paNa 15 cakavAla bhAgane sArdha 3660 bhAgamAM be bhAgahIna prakAze che. trIjA ahorAkamAM trIjA maMDalamAM vatato eka sUrya 1, cakravAla bhAgane sArdha 3660 bhAgamAM cAra bhAga nyUna prakAze che. bIjA sUrya mATe paNa temaja jANavuM. e rIte pratyeka ahorAkamAM eka-eka sUrya 3660 bhAgamAM babbe bhAga choDato prakAza karato tyAM sudhI jANavo jyAM sudhI sarva bAhya maMDala savasviMtara maMDalathI AgaLa 183mAM maMDaLe pahoMce. tyArapachI pratimaMDalamAM be bhAga mUkatA jyAre sarvabAhya maMDalamAM care che, tyAre 366 bhAgo guTita thAya che. 183ne be vaDe guNatAM ATalI saMkhyA thAya. 366, paMcama cakavAla bhAganI, 332 bhAga pramANanuM aDadhuM, pachI paMcama cakravAla bhAganuM ardha paripUrNa te maMDalamAM truTita thAya che. e rIte eka paripUrNa paMcama cakravAla bhAga temAM prakAze che. A pravacanaprasiddha baMne sUryo sarvabAhya maMDalane saMkamIne cAra care che, tyAre te baMne samadita jaMbudvIpanA 25 cakravAla bhAgamAM vibhAsitAdi thAya che. * X - x * tyAre sarva bAhya maMDala cAra kALamAM uttama kASThA prApta utkRSTa 18 muhUrtanI rAtri ane jaghanya bAra muhUrtano divasa thAya che. ahIM je rIte tikramaNa karato sUrya jaMbUDhIpa viSaya prakAzavidhi kramathI ghaTato kahyo. tathA sarvabAhya maMDalathI avyaMtara pravezato kramathI vadhArato jANavo. te A rIte - bIjA cha mAsanA bIjA ahorAkamAM sarva bAhya maMDalanI pUrve anaMtara bIjA maMDalamAM vartato eka sUrya eka jaMbUdvIpanA paMcama cakravAla bhAgane 3660 bhAgamAM baMne prakAze che. bIjo paNa temaja prakAze che. * x * bIjA ahoro sarvabAhya maMDalamAM pUrvanA bIjA maMDalamAM vartato * x - e rIte cAra adhika bhAgane prakAzita kare che. * x * e pramANe sarvAbhiMtara maMDala sudhI jANavuM. te sarvAtyaMtara maMDalamAM , cakavAla Page #55 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 4-35 96 che prAkRta-4 che xx -- che e pramANe bIje prAkRta kahyuM. dhe corya AraMbhe che, "kaI rIte zvetatAnI saMsthiti kahI che ?" te viSayaka praznasUtra - * sUma-35 ? te zetanI saMsthiti kaI rIte kahelI che tema kahevuM ke temAM nice A be bheda saMsthiti kahevI. te A pramANe - caMdra, sUryanI saMsthiti ane tApa>> saMsthiti. te caMdra-sUrya saMsthiti kaI rIte kahelI che temAM niSe A soLa pratipattio kahetI che - (1) eka ema kahe che ke te samayanusAkAre caMdrasUrya saMsthiti che. (e vaLI eka ema kahe che ke - te viSamacatustrAkAre caMdrasurya saMsthiti che. 3) e pramANe samucatuSkoNAkAre che, () viSama catuSkoNa saMsthita che. (5) samacakavAta saMsthita che. (6) viSama cakavAta saMsthita che. () cakAd cakravAla saMzcita kahI che. (8) vaLI eka e pramANe kahe che ke te prakAra saMsthita caMdrasUryanI saMsthiti kahI che. (9) gRha saMsthita che. (10) gRha-ApaNa saMsthita che. (11) prAsAda saMsthita che, (12) gopura saMsthita che, (13) prekSAgRha saMsthita che, (14) valabhI saMsthita che. (15) harSa tala saMsthita che, (16) vAlANa potikA saMsthita caMdrasUryanI saMsthiti kahI che. temAM jeo ema kahe che ke - samacatustra caMdra-sUryanI sthiti kahI che, te naya dvArA raNavI, anya koI rIte nahIM. te tApo... saMsthiti kaI rIte kahelI che ? temAM A soLa pratipattio kahI che. temAM eka ema kahe che - (1 thI 8) te gRhAkAre tApatra saMsthiti che. e pramANe cAva4 vAlANa potikAkAre tApo... saMsthiti che. (6) eka ema kahe che ke - jema jaMbUdvIpanI saMsthiti che, te mujaba tApakSetranI saMsthiti kahI che. (10) koI eka ema kahe che - bharatanI saMsthiti mujaba tApatra saMsthiti kahI che. e pramANe - (11 thI 16) udhAna saMsthita, niyaNi saMsthita ekata: niSadha saMsthita, ubhayathI niSadha saMsthita, zenaka saMsthita che. koI eka kahe che - ekapRSTha saMsthita tApaNonI saMsthiti kahI che. paraMtu ame ema kahIe chIe ke - te udavamukha kalaMbanA yupAkAre rahela tApa... saMsthiti che. aMdarathI saMkucita ane bahArathI vistRta, aMdarathI vRtta ane bahAsthI pRthala, aMdaratI aMkamukha saMsthita ane bahAsthI svasvimukha sUpajJaptiupAMgasUtra * saTIka anuvAda/1 saMsthita che. tenI baMne tarapha be bAhAo avasthita hoya che. te 45,ooo45,0eo yojana laMbAInI che. te baMne bAhAo anavasthita hoya che. te A rIte - savasviMtara bAhA ane sarva bAhya bAhA. temAM zo hetu che, te kaho. A jaMbUDhIpa yAvatuM parikSepathI che. jyAre sUrya savaciMtara maMDalamAM saMkramIne cAra care che, tyAre udavamukha kalaMba puNa saMsthita, tApakSetra saMsthiti kahela che. te dara saMkucita * bahAra vistRta, aMdara vRtta-bahAra pRthala, aMdara aMkamukha saMsthita * bahAra svastimukha sAMsthita che. baMne paDakhe te pUrvavat yAvata savabhAha ane bAhya che. tenI savascitara bAhA mera parvata samIpa 9486 yojana ane eka yojananA daza bhAge paridhithI kahela che. te parikSepa vizeSamAM kyAMthI kahetI kahevI ? je meru parvatano parikSepa che, tene traNa vaDe guNIne daza vaDe chedIne, daza bhAgathI harIne, A parikSepa vizeSa kahela kahevI.. te sarva bhAta bhAhA lavaNa samudra samIpe 94,868 yojana ane eka yojananA 10 bhAga paridhithI kahI che. te paridhi vizeSa kyAMthI kahelI che ? te jaMbUdvIpanI paridhi che, tene traNa vaDe guNIne dazathI chedI, daza bhAga ghaTADavAthI A pariopa viroSa kahevo. te tApa keTalA AyAmathI kahela che ? te 8,33 yojana ane eka yojanano | bhAga AyAmathI kahela che. to aMdhakAra saMsthiti kayA AkAre kahelI che ? itvamukha kadbha puSpa saMsthita che. Adi pUvava4 sAva4 bAhya bAhA. tenI vArikA bAhA mera parvatanI samIpa 6324 yojana ane eka yojananA 10 bhAga paridhithI kahI che. te parikSepa virodha kyAMthI kahela che ? je meru parvatanI parikSepathI, te parikSepa be vaDe guNIne che, bAkI pUrvavatuM. tenI sarva bAhya bAhA lavaNasamudra pAse 63,245 yojana ane eka yojananA /10 bhAga pariznopaNI kahelI kahevI. te parikSepa virodha kayAMthI kahevo je jaMbUdvIpa dvIpano parikSepa che, te pariznopane be vaDe guNIne, dazathI chedI, daza bhAgathI ghaTADatA, A parikSepa virodha kahelo che, tema kahevuM. te aMdhakAra keTalA AyAmathI kahela kahevo ? te 8,333 yojana ane yojanano trIjo bhAga AyAmathI kahelo kahevo. tyAre uttama kASThA prApta aDhAra muhUrtano divasa ane jaghanyA bhAra muhUrtanI rAzi thAya che. - jyAre sUrya sarvabAhya maMDala saMkramIne cAra care che, tyAre kayA kAre tApakSetranI saMsthiti kahetI kahevI ? te udavamukha kalaMba puSpAkAre tApotra Page #56 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 4-35 98 saMsthiti parUpelI kahevI. e pramANe je atyaMtara maMDalamAM dhakAra saMsthiti pramANa che, te bAhAmaMDalamAM tApakSetra saMsthitithI che. je tenI tApagra saMsthiti che, te bAhyamaMDalamAM aMdhakAra saMsthitithI kahevI, yAvatuM tyAre uttamakAi prApta utkRSTa aDhAra muhUrtanI rAtri thAya che. jaghanya bAra muhUno divasa thAya che. te jaMbUdvIpa dvIpamAM sUryo keTalA kSetrane uMce tapAve che ? keTalA mane nIce tapAve che keTalAM kSetrane tIrNa tapAve che ? te jaMbUdvIpa dvIpamAM sUryo 100 yojana ud tape che, 18eo yojana nIce tapAve che, 47,263 yojana ane eka yojanA 13 bhAgane tIkhuM tapAve che. * vivecana-35 : bhagavat kaI rIte Ape zetatAnI saMsthiti kahI che, te he bhagavan! kaho. e pramANe gautamasvAmIe kahetA, vardhamAna svAmI bhagavaMte kahyuM - te zetatAnA viSayamAM vaphTamANa svarUpa be bhede saMsthiti kahI che. tene ja 'taothA' ItyAdi vaDe dekhADe che. tathA mAM tat zabdano artha "te zvetatA' che. yathA - je prakAre be bheda thAya che, te rIte batAve che - caMdrasUrya saMsthiti ane tApaNoNa saMsthiti. A zvetatA caMdra-sUrya vimAnonI paNa hoya che, tenA vaDe karAyela tApaphoganI ane pachI zetatAnA yogathI ubhayanI paNa zatatA zabdathI kahevAya che. tenA vaDe ukta prakArathI zetatA be prakAre thAya che. temAM caMdra-sUrya saMsthiti viSayamAM prazna kare che - Ape kaI rIte bhagavanuM ! caMdra-sarya saMsthiti kahelI che, te kaho. A caMdra, sUrya vimAnonA saMsthAnarUpa saMsthiti pUrve kahI ja che. tethI ahIM caMdra-sUrya vimAna saMsthiti cAre paNa avasthAnarUpa pUchela jANavI. ema kahetA bhagavat A viSayamAM jeTalI paratIrthikonI pratipati che, teTalI jaNAve che. - temAM caMdra-sUrya saMsthitinI vicAraNAmAM nize A soLa pratipattio kahelI che. te A pramANe - (1) eka vAdI kahe che - caMdra-sUrya saMsthiti samacaturasa saMsthitA kahI che. samacatarasa saMsthAna je caMdra-sUrya saMsthitinA che te tathA, ahIM upasaMhAra vAkya kahe che ke - eka A pramANe kahe che, ema badhe upasaMhAra vAkya jANavuM. (2) vaLI eka ema kahe che - viSama caturasa saMsthita caMdra, sUryanI saMsthiti kahI che. ahIM paNa viSamayatarasa saMsthAna jenuM che te - ema vigraha karavo. (3) ema ukta prakArathI bIjAnA abhiprAyathI samacatuSkoNa saMsthitA caMdra-sUrya saMsthiti kahevI. te A pramANe - koI eka kahe che ke samacatuSkoNa saMsthitA caMdra-sUryanI saMsthiti kahelI che. ahIM samacatuSkoNa eTale jemAM cAre khUNA sama che te, saMsthitisaMsthAna jenuM che te - vigraha karavo. _(4) viSama catuSkoNa saMsthitA caMdra-sUryanI saMsthiti kahI che, tema eka kahe sUryaprajJaptiupAMgasUtra - saTIkaanuvAda/1 che. (5) samayakavAlarUpa saMsthAna jenuM che te vaLI bIjA koInA abhipAyathI caMdrasarca saMsthiti kahevI. te A pramANe - koI eka kahe che samayakavAla saMsthita caMdrasUrya saMsthiti kahelI che. (6) viSama cakavAlarUpa saMsthAna jenuM che te tathA bIjAnA matathI caMdra-sUrya saMsthiti kahevI. te A pramANe - eka koI kahe che ke viSama cakvAla saMsthita caMdra-sUryanI saMsthiti kahelI che. (9) cakAcavAla - racAMganuM je ardha cakravAla, te rUpa saMsthAna jenuM che, che. bIjA koInA abhiprAyathI kahevuM. te A pramANe - koI eka kahe che ke cakrAddhacakavAla saMsthita caMdra-sUryanI saMsthiti kahelI che. (8) vaLI eka kahe che - chatrAkAra saMsthita caMdra, sUrya saMsthiti kahelI che. (9) gRhanI jema-vAstuvighAthI baMghAyela gRhanI jema saMsthAna jenuM che te, bIjAnA matathI caMdra-sUrya saMsthiti kahevI. te A rIte - koI gRha saMsthita caMdra-sUryanI sI (10) gRhayukta ApaNa te gRhApaNa - vAstuvidhA prasiddha, tenI jevI saMsthiti * saMsthAna jenuM che te. bIjAnA abhiprAyathI tema kahevuM. te A pramANe - koI eka kahe che ke gRhApaNa saMsthita caMdra-sUrya saMsthiti kahelI che. (11) prAsAdanI jema saMsthAna jenuM che ke, bIjAnA abhiprAyathI kahevuM. te A pramANe - koI kahe che prAsAda saMsthitA caMdra-sUryanI saMsthiti kahelI che. (12) gopura * puradvAranI mAphaka saMsthAna jevuM che , bIjAnA matathI jANavI. te A pramANe - koI eka kahe che gopura saMsthitA caMdra-sUryanI saMsthiti kahI che. (13) prekSAgRhanI jema vAstuvidhA prasiddha saMsthAna jenuM che, te, bIjAnA mate jANavuM. te A pramANe - eka ema kahe che prekSAgRha saMsthitA caMdra-sUryanI saMsthiti che. (14) vallabhI - gRhanA AcchAdananI jema saMsthAna jenuM che - te, bIjAnA mate jANavuM. te A pramANe - koI eka kahe che valabhI saMsthita caMdrasUrya saMsthiti kahelI che. (15) harma - dhanavAnanuM gRha, teno uparano bhAga, tenI jema saMsthAnA jenuM che te bIjAnA abhiprAyathI kahevuM. te A pramANe - harpItala saMsthitA caMdrasaryanI saMsthiti kahI che. (16) vAlANa potikA saMsthita * dezI zabda che, AkAzataDANa madhyamAM vyavasthita kIDA sthAna laghuprAsAda, tenA jevA saMrathAna jenA che te bIjAnA mate jANavuM. te A rIte - vaLI koI kahe che - vAlAmrapotikA saMsthitA caMdra-sUryanI saMsthiti kahI che - eka ema kahe che. e pramANe paratIrthikonI pratipattio kahI che. A pratipattimAM samIcIna che, tene dazavi che. te soLa paratIrthiko maLe je vAdI ema kahe che - samacatustra saMsthitA caMdra sUryanI saMsthiti kahI che, A abhiprAyathI amArA mate paNa caMdrasUryanI saMsthiti vadhAravI. tethI kahe che - A badhI paNa kALa vizeSa-suSamasuSamAdi yugamaLa che. yuganI AdimAM zrAvaNa mAsamAM bahalapakSanI ekamamAM prAtaH udaya samayamAM eka sUrya dakSiNa-pUrvanI dizAmAM varte che. te bIjo sUrya pazcima-uttaramAM che. 2i3/7] Page #57 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 4-35 caMdramAM paNa te samayamAM eka dakSiNa-pazcima dizAmAM varte che ane bIjo uttara-pUrvamAM varte che. tethI A yuganI AdimAM caMdra-sUrya samacaturasa saMsthita varte che. * ahIM je maMDalakRta vaiSamya che, jemake - baMne sUryo sarva-atyaMtara maMDalamAM varte che, caMdramAM sarvabAhyamAM varte che. tethI tene apa karIne vivakSA karI nathI. tethI ja je kAraNe sakala kALa vizeSaNa-suSamAsuSamAdi rUpanA Adi rUpa yuganI AdimAM samacatasa saMsthita sUrya-caMdra hoya che. tethI tenI saMsthiti samacaturasa saMsthAnathI vaNita che, athavA anyathA saMpradAyAnusAra samacaturasa saMsthiti vicAravI kemake bAkInA tayothI caMdra-sUryanI saMsthiti jANI nathI. kemake tenuM mithyArUpatva che. e pramANe caMdra-sUrya saMsthiti kahI. have tApaphoga saMsthitine jaNAvavAnI IcchAthI pahelA te viSayamAM praznasUtra kahe che - bhagavan! kaI rIte Ape tApoganI saMsthiti kahI che, te bhagavAna kaho. ema kahetA bhagavat A viSayamAM jeTalI paratIrthikonI pratipati che, teTalI dazavi che - te tApakSetranI saMsthitinA viSayamAM vize A soLa pratipati - paratIrthika matarUpa kahela che. te A pramANe che - te soLa paratIrthikonI madhye eka ema kahe che - vAstu vidhA prasiddha gRhanI jema saMsthAna jenuM che ke, tApotra saMsthiti kahI che. e pramANe - anaMtarota prakArathI athatui caMdrasUrya saMsthiti gata prakArathI. gRhasaMsthitinI AgaLa tyAM sudhI, kahevuM, jyAM sudhI vAlANapotikA saMsthitA kahela che. te A pramANe - vaLI eka kahe che ke - gRhApaNa saMsthita tApakSetra sthiti che vaLI eka ema kahe che ke - prAsAda saMsthitA tApakSetra saMsthiti kahI che, vaLI eka ema kahe che ke - gopurasaMsthitA tApakSetra saMsthiti kahI che. eka vaLI ema kahe che - prekSAgRha saMsthitA tApotra saMsthiti kahe che. vaLI koI kahe che - valabhI saMsthita tApakSetra saMsthita kahI che. eka vaLI kahe che - harpatala saMsthita tApaNoga saMsthiti che. vaLI koI eka kahe che - vAlANapotikA saMsthita tApaba saMsthiti kahI che. ahIM badhAM padomAM vigrahabhAvanA pUrvavat karavI. vaLI koI eka kahe che - je saMsthiti jaMbadvIpa dvIpanI che - x * tethI ja tApakSetranI saMsthiti kahI che. eka pharI ema kahe che ke- je saMsthita bhArata varSanI che, te saMsthita tApakSetra saMsthiti kahI che. ahIM vigrahabhAvanA pUrvavat kahevI. e pramANe ukta prakArathI udhAna saMsthitA tApakSetranI saMsthiti, bIjAnA abhiprAyathI kahevI, te A pramANe - koI eka ema kahe che ke - udhAna saMsthitA tApotra saMsthiti kahI che. ahIM "udhAnanA jevuM saMsthAna jenuM che temAM te pramANe vigraha che. niyana - purano nirgamana mArga, tenA jevI saMsthiti jenI che, te bIjA 100 sUryapAtiupAMgasUtra - saTIkaanuvAda/1 koInA abhiprAyathI kahevI. te A pramANe - koI eka ema kahe che ke nirmANa saMsthitA tApatra saMsthiti kahI che. to - rathanA eka paDakhAmAM je nitya rahe che, te aMdha ke pRSTha upara samAropita bhAra, niSadha - baLada, tenI jema saMsthita jenuM che te ekaloniSadha saMsthita, bIjAnA abhiprAyathI kahevuM. te A pramANe * ekatoniSadha saMsthitA tApakSetra saMsthiti kahI che. bIjAnA abhipAyathI ubhaya niSadha saMsthitA kahevI. 3maya - racanA baMne paDakhe je, niSadha-mbaLado, tenI jema saMsthAna jenuM che te. te A rIte kahevI - koI eka ema kahe che ke ubhayathI niSadha saMsthita tApotra saMsthiti kahI che. zyanakanI jema saMsthAna jenuM che te, bIjAnA abhiprAyathI kahevI. te A pramANe - koI eka kahe che yenaka saMsthitA tApakSetranI saMsthiti kahI che. vaLI koI eka kahe che - sacetaka ke spenanA pRSThanI jema saMsthAna jenuM che te tApotra saMsthiti kahI che. e pramANe soLe paNa pratipattio kahI che. A sarve paNa mithyArUpa che, tethI tenA nirAsane mATe bhagavat svamatane bhinna jaNAve che. ame vaLI utpanna kevalajJAnavALA, kevaLajJAnathI calAvasthita vastune pAmIne vaphTamANa prakArathI ame kahIe chIe, te ja prakArane kahe che - urvamukha kalaMbuka puSa saMsthitA asthati udhaImukha nAlikApuSpanI jema saMsthAna jenuM che, te tApaphoga saMsthiti meM ane bAkInA tIrthakara vaDe kahevAI che. te kaI rIte che te jaNAve che - aMtaH merunI dizAmAM saMkucita ane ghaf: lavaNa dizAmAM vistRta tathA meranI dizAmAM ardhavRta valayAkAra kemake sarvathA vRtame gata traNa, be ke daza bhAgone vyApIne tyAM rahela hovAthI tema kahyuM. bahA-lavaNasamudra dizAmAM pRthula-mukala bhAvathI vistArane pAmela, A ja vAta saMsthAna kathana vaDe spaSTa kare che - aMdara merunI dizAmAM umaTU - padmAsane beselanA khoLA rUpa Asana baMdha, tenuM mukha - agra bhAga avalayAkAra, tenI jema saMsthAna jenuM che te. bahAralavaNasamudranI dizAmAM svastika mukha saMsthita. svastika zabda prasiddha che, tenuM mukha - agrabhAga, tenI jema ati vistIrNapaNe saMsthAna jenuM che te. ma vi - mera parvatanA baMne paDakhAM, tenA tApakSetra saMsthitinA suryabhedathI be bhede rahela che. pratyekamAM eka-ekanA bhAvathI je be bAhA che, te jaMbudvIpamAM rahela AyAma AzrIne rahelI che. te ekaika AyAmathI keTalA pramANamAM che, te kahe che - pratyekamAM 45,000 yojana, te tApakSetranI saMsthiti eka-ekanI ane be bAhA anavasthita hoya che. te A pramANe - sarvAtyaMtara ane sarvabAhya. temAM je meru samIpamAM kiMmane AzrIne bAhA che, te sarvAcaMtA che ane je lavaNa dizAmAM jaMbudvIpa paryantanA vikaMbhane AzrIne bAhA che, te sarvabAhA. ahIM AyAma te Page #58 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 4-35 101 102 sUryaprajJatiupAMgasUtra - saTIka anuvAda/1 dakSiNa-uttaranI AyatatAthI jANavo ane vikuMbha pUrva-pazcimanI AyatatAthI jANavo. e pramANe bhagavaMte kahyuM tyAre gautama svaziSyonA spaSTa avabodhana mATe pharI pUche che - te evA prakAranI anaMtarokta vastu vyavasthAmAM zo hetu che ? zI upapatti che, te he bhagavanuM ! kaho. e pramANe kahetA bhagavatu bolyA- A bUhIpa vAkya pUrvavat paripUrNa vicAravuM.. temAM jyAre sUrya savanjiMtara maMDalane saMkramIne cAra care che, tyAre "urdhva mukha kalaMbuta puSa' ItyAdi pUrvavat kahevuM. yAvatu savavyaMtarA bAhA ane sarvabAhA bAhA. tenA Atapotra saMsthitinA sarvAgaMtara bAhA meruparvata samIpe che. te meru parvatanI paridhigatapaNAthI 6486 ane coka yojanAnA 10 bhAga me kahela che, tema kahevuM. ema bhagavaMte kahetA gautama prazna kare che - te tApakSetra saMsthiti parikSepa vizeSa - meranI pariraya parikSepaNa vizeSa kayA kAraNathI e pramANamAM kahela che, paNa jUna ke adhika nahIM, te kaho. tyAre bhagavaMte kahyuM - je meru parvatano parikSepaparirasa gaNita prasiddha che, te parikSepane traNa vaDe guNIne pachI daza vaDe cheda karIne, te kaI rIte karAya che ? teno uttara Ape che ahIM savarjiMtara maMDalamAM vatato sUrya jaMbUDhIgata cakavAlanA je-te pradezamAM te-te cakavAla kSetra pramANAnusAra 3/10 bhAgane prakAzita kare che ane A pUrve kahela che. dhe meru samIpamAM tApaTTotranI vicAraNA karAtA-tethI meru parizyanA sukhe avabodhane mATe pahelAM traNa vaDe guNIe, guNIne daza vaDe vibhAga kare. daza vaDe bhAga ghaTADatAM yathokata mera samIpanuM tApakSe parimANa Ave che. tethI ja kahe che ke - mera parvatano vikaMbha 10,000 che, teno varga daza karoDa thAya che. tene daza vaDe guNIe to eka abaja 1,00,00,00,000 thAya. tenuM vargamULa kADhavAthI Ave che - 31,623thI kaMIka nyUna thAya. paNa vyavahArathI paripUrNa 31,623 vivati karAya che. A rAzine traNa vaDe guNIe, to 94,869 Ave che. Ane daza bhAga vaDe haratA prApta thAya che 6486 yojana ane eka yojananA 10 bhAga thAya. tyAre A anaMtarokta pramANa parikSepa vizeSa - meru paridhi parikSepa vizeSa tApotra saMsthiti kahelI che, tema sva ziSyone kahevuM. A artha bIje paNa kahevAyela che "mera pariraya rAzinA traNagaNAM ane dazame bhAge je prApta thAya, te sUryanuM atyaMtara maMDalamAM tApakSetra thAya che. e pramANe sarvavyaMtara maMDalamAM vartato sUrya meru samIpamAM tApaga saMsthitinI savaciMtara bAhAnuM viThaMbha parimANa kahyuM. have lavaNasamudranI dizAmAM jaMbUdvIpa paryantamAM je sarvabAhya bAhA che, tenuM viEbha parimANa kahe che - te tApotrA saMsthitinA lavaNasamadra samIpamAM sarvabAhya bAhA che te parikSepathI - jaMbudvIpa paricaya parikSepathI 94,868 yojana ane eka yojananA 10 bhAga jeTalI kahelI che. ahIM ja spaSTa bodhane mATe prazna kare che - te ATalo parikSepa vizeSa - tApotra saMsthitithI kayA kAraNathI kahelo che? nyUna ke adhika nahIM, te kaho. bhagavaMte kahyuM - je jaMbUdvIpano parikSepa-paricaya gaNita prasiddha che, te parikSepane traNa vaDe guNIne pachI daza vaDe chedIne-bhAMgIne, A arthamAM kAraNa pUrve kahela che te mujaba anusaraNIya che. daza bhANa vaDe ghaTADAtA yathona jaMbUdvIpa paryA tApakSetra parimANa Ave che. - tethI ja kahe che ke - jaMbUdvIpanI paridhi 3,16,227 yojana, traNa gAuM, 128 dhanuSa, [1] 1/] sADAtera aMgula che ane ATalA yojanamAM kaMIka nyUna hovAthI vyavahArathI paripUrNa vivakSita karAya che tyArapachI 228 aMka jANavA. tethI paridhi 3,16,228 yojana thaze. tene traNa vaDe guNatA thAya che 9,48,684, A saMkhyAne daza bhAga vaDe hasatA, prApta thAya che - yazokata bUDhIpa paryaad sarvabAhya bAhAnuM vikaMbha parimANa. pachI A ATalA anaMtarokta pramANano parikSepa vizeSa jaMbUdvIpa parirasano pariNopa vizeSa tApaTTotra saMsthiti kahe che, tema kahevuM. A kathana bIje paNa karAyela che ke - jaMbUdvIpanI paridhinA traNa guNAno dazamo bhAga karatA je prApta thAya, te sUryanA atyaMtara maMDalanuM tApotra thAya." e pramANe jaMbUdvIpamAM tApotra saMsthitinA sarvAtyaMtara ane sarvabAhya bAhAnuM vikuMbha parimANa kahyuM. have sAmAnyathI AyAmathI tApakSetra parimANane jijJAsu te viSayamAM prazna kahe che - tApaNa AyAmathI sAmanyathI dakSiNa-uttara laMbAI paNAthI keTalA pramANamAM kahela che, te kaho. bhagavaMte kahyuM - 38,333 yojana ane eka yojanAno trIjo bhAga che yAvatu AyAmathI dakSiNa-uttara laMbAIthI kahela che, tema kahevuM. tethI ja kahe che - savanjiMtara maMDalamAM vartamAna sUryanuM tApotra dakSiNa-uttara lAMbu meruthI AraMbhIne tyAM sudhI vadhe che, jyAM sudhI lavaNasamudrano chaTho bhAga che. kahyuM che ke - meruno madhya bhAga cAvat lavaNasamudranA cha bhAgo, te Ano AyAma che, je niyamA gADAnI uddhIta jevo saMsthita che. arthAt A tApa niyamathI zakaTauddhI saMsthita che, bAkI sugama che. temAM meruthI AraMbhIne jaMbUdvIpa paryana yAvatuM 45,000 yojana lavaNano vistAra be lAkha yojana che, teno chaThTho bhAga 33,333 yojana ane eka yojanAno trIjo bhAga che. tethI ubhayanA mIlanathI yathokata AyAma pramANa thAya che. A sarvAbhiMtara maMDalamAM vartatA sUryanI glezyA atyaMtara pravezatA meru vaDe prati khalita thAya che. jo vaLI khalita na thAya, to meruno sarva madhya bhAgagata pradezane avadhi karIne AyAmathI jaMbUhIpanA 50,000 yojanane prakAze che. Page #59 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 4-35 103 14 sUryaprajJatiupAMgasUtra - saTIka anuvAda/1 AthI e pramANe jaMbadvIpanA 50,000 yojanane prakAze che te saMbhAvanAthI savaciMtara maMDalamAM vartatA sUryamAM tApakSetranuM AyAma pramANa jayotiSa karaMDaka mUlaTIkAmAM zrI pAdalipta sUri vaDe 83,333 yojana ane eka yojanano trIjo bhAga ema kahela che. ATalI tApotra AyAma pamiANanI saMbhAvanA yukta che, jaMbudvIpamAM tApakSetranA 45,ooo yojana mAtra parimANa svIkAramAM - je rIte sUrya bahAra nIkaLe che, te rIte tatpatibaddha tApotra paNa che. tyAre jo sUrya sarvabAhya maMDalane saMkamIne cAra care che to sarvathA meranI samIpamAM prakAza prApta thato nathI. tethI tyAre paNa te maMdira paridhi parikSepathI vizeSa parimANa AgaLa kahe che. tethI pAdalipta sUri vyAkhyAna paNa svIkAravA yogya ja che. e pramANe sarvAbhiMtara maMDalane AzrIne tApakSetra saMsthiti kahI che. have te ja savaciMtara maMDalane AzrIne aMdhakAra saMsthiti pratipAdita karavAne te viSayamAM praznasUtra kahe che - tyAre sarvAtyaMtara maMDala cAra kALamAM zuM saMsthAna jenuM che ? athavA konI jema saMsthAna che ? te aMdhakAra saMsthiti kaI rIte kahelI che tema kahevuM ? bhagavaMte kahyuM - urdhvamukha karAyela kalaMbuta puSpa saMsthita aMdhakAra saMsthiti kahelI che tema kahevuM ? te aMtaH- meranI dizAmAM vikaMbhane AzrIne saMkucita ane bahAra-lavaNa samudranI dizAmAM vistRta tathA aMtaH merunI dizAmAM vRtta-vRtArbavalayAkAra, sarvathA vRta megata 10 bhAga vyApIne temAM rahela che. vaza - lavaNa samudranI dizAmAM vistIrNa, A ja saMsthAna kathanathI spaSTa kare che - aMtaH- aMkamukha saMsthitA ane bahAra-svastikamukha saMsthita che. A baMne padonI vyAkhyA pUrve kahevAyelI che. te aMdhakAra saMsthitinA tApakSetranI saMsthiti saividhyanA vazathI be bhede vyavasthitatAthI meru parvatanA baMne paDakhe pratyekamAM eka-ekanA bhAvathI je jaMbUDhIgata bAhA che, te AyAma-pramANane AzrIne avasthita rahe che. te A pramANe - 45,ooo yojana. be bAhA viDaMbane AzrIne eka-ekanI aMdhakAnI saMsthiti thAya che. te A pramANe - sarvavyaMtara ane sarvabAhya. A baMnenuM vyAkhyAna pUrvavat jANavuM. temAM sarvAvyaMtara bAhAnA vikhaMbhane AzrIte pramANane jaNAvavA kahe che aMdhakAra saMsthitinI savaciMtara je bAhA mera parvata samIpamAM che te 6324 yojanA ane eka yojananA 6/12 bhAga yAvatu parikSepathI - paricaya parikSepathI kahelI che, tema kahevuM. A ja arthanA spaSTa bodha mATe pUche che - te aMdhakAra saMsthitinA vayokta pramANa parikSepa vizeSa meru pariraya parikSepa vizeSa kayA kAraNathI kahela che, kaMI nyUna ke adhika nahIM ? bhagavad ! te kaho. evo prazna karatA bhagavaMta kahe che - je meru parvatanA paripa pUrvokata pramANa che, te parikSepane be vaDe guNIne, kaI rIte be vaDe guNavAnuM ? to kahe che, A sarvAvyaMtara maMDalamAM cAra caratA baMne sUryomAMthI ekapaNa suryano jaMbUDhIgata cakravAlanA je ke te pradezamAM je-te cakavAla kSetrAnusArathI 10 bhAga prakAzita hoya che. bIjo paNa sUryanA 10 bhAga prakAzita karAyA hoya che. te baMnenA saMyogathI 6/10 thAya che. temAM traNa-traNa dazAMza bhAgonA apAMtarAlamAM babbe daza bhAgo sani che, tethI be vaDe guNavuM. te baMne 210 bhAgomAMthI daza bhAgane dUra karavA bAkI te ja pUrvokta kahevuM. te A pramANe - daza vaDe chedIne daza bhAga ghaTADatAM, A parikSepa vizeSa kahela che, tema kahevuM. Ano artha A pramANe - daza vaDe chedIne, daza bhAga ghaTADatAM yathokta ghakAra saMsthitinA meru paricaya parikSepa parimANa Ave che. tethI ja kahyuM che . meru parvata paricaya parimANa 31,623 yojana che. tene be vaDe guNIe, tenAthI 63,246nI saMkhyA Avaze. tene daza bhANa vaDe bhAMgatA 6324 - 6 nI saMkhyA prApta thaze. tethI A anaMtarota pramANa aMdhakAra saMsthitino parikSepa vizeSa meru paridhi parikSepa vizeSa kahyo che. e pramANe te aMdhakAra saMsthitinI savasviMtara bAhAnA vikhaMbha parimANa kahyA. have sarva bAhya bAhAnA parimANane kahe che - te aMdhakAra saMsthitinI sarvabAhya bAhA lavaNa samudra samIpamAM jaMbUdvIpa paryantamAM che. te parikSepa-jaMbUdvIpa parizya pariphopa vaDe kahetAM 63,245 yojana ane eka yojananA 6/10 bhAga che. A ja vAtane spaSTa : svaziSyonA bodhane mATe gautamasvAmI pUche che - te aMdhakAra saMsthitithI te parikSepa vizeSa jaMbUdvIpa parikSepaNa vizeSa kayA kAraNathI kahela che ? nyUna ke adhika nahIM, tema kahevuM ? bhagavaMta vardhamAnasvAmIe kahyuM ke - jaMbUdvIpa parikSepa pUrvokta pramANa che. te parikSepane be vaDe guNIne daza vaDe bhAga karIne, ahIM kAraNa pUrvavat kahevuM. daza bhAga vaDe ghaTADatAM yathokata aMdhakAra saMsthiti jaMbUdvIpa paricaya parikSepa pramANa Ave che. tethI ja kahe che ke jaMbUdvIpanA parikSepa parimANa 3,16,228 yojana che. tene be vaDe guNatAM cAya 6,32,456. A saMkhyAne daza bhAga vaDe bhAMgatA prApta saMkhyA thaze 63,ra4pa ane 60 yojana. tethI A ATaluM aMtarokta pramANa aMdhakAra saMsthiti parikSepa vizeSa jaMbUdvIpa parizya parikSepaNa vizeSa kahela che, tema kahevuM. e pramANe sarvabAhyAnuM bahAnuM viThaMbha parimANa kahyuM have sAmasyathI aMdhakAra saMsthitinuM AyAma pramANa kahe che - A AyAma pramANa tApaphoga saMsthitigata AyAma parimANavat vicAravuM. ahIM ja savanjiMtara maMDalamAM vartamAna evA be sUryonA divasa - sani muhad pramANane kahe che - 'tayA ' Adi sugama che. e pramANe sarvavyaMtara maMDalamAM tApakSetra saMsthitine ane aMdhakAra saMsthitine jaNAvIne have sarva bAhya maMDalamAM tene jaNAvatA kahe che - jyAre sUrya sarva bAhya maMDalamAM saMkamIne cAra care che, tyAre kayA saMsthAnathI Page #60 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 4-35 105 106 sUryaprAptiupAMgasUtra * saTIkaanuvAda/1 che, tene be vaDe guNIe, aMdhakAranI vicAraNAmAM te traNa vaDe guNIe. tyArapachI baMnene ahIM paNa daza vaDe bhAMgIe, tathA sarva bAhya maMDalamAM sUryano cAra caratA lavaNasamudranI madhyamAM 5000 yojana tApotra tenA anurodhathI che. aMdhakAra AyAmathI vadhe che, pachI 83,000 kahela che. e pramANe tApaphoga saMsthiti parimANa ane aMdhakAra saMsthiti parimANa kahyuM. have ud, adho pUrva vibhAga ane pazcima vibhAgamAM jyAM sudhI prakAza karatAM be sUryo che, tenA nirUpaNa mATe sUtra kahe che - pUrvavat jANavuM. jaMbUdvIpamAM keTalA pramANa kSetrane sUrya urthamAM prakAzita kare che ? keTalAM phoTane nIye, keTalAM kSetrane tIrNa tathA pUrvabhAga-pazcima bhAgamAM prakAze che. bhagavaMte kahyuM - jaMbUdvIpamAM be sUryo, pratyeka svavimAnathI uMce 1oo yojanane, nIce 1800 yojanane prakAzita kare che. A adholaukika gAmonI apekSo jANavuM. kemake adholaukika gAmo samatala bhU bhAgane AzrIne 1oon yojanathI rahela che. tyAM paNa sUrya prakAza prasare che. * x * tIkhuM, sva vimAnathI pUrva ane pazcimamAM pratyekane 47,263 yojanA ane 21/go bhAgane prakAze che. tApakSetra saMsthiti kahelI che tema he bhagavankahevuM? bhagavaMte kahyuM - te urdhvamukha kalaMbukA pukha saMsthitA tApakSetra saMsthiti kahI che, tema svaziNone kahevuM. ema pUrvokta prakAthI je atyaMtara maMDalamAM atyaMtara maMDalagata sUryamAM dhakAra saMsthitinuM pramANa kahyuM, te bAhya maMDalagatA sUryamAM tApaphoga saMsthitinA parimANane kahevuM. je vaLI savavyaMtara maMDalamAM vartato sUrya tApotra saMsthitinA pramANane te bAhya maMDalamAM vartamAna sUryamAM aMdhakAra saMsthitinA pramANane kahevuM ane te tyAM sudhI * tyAre uttama kAThAprApta utkRSTa aDhAra muhUrtanI rAtri Adi thAya. te A pramANe sUgathI kahevuM - aMdara saMkucita ane bahAra vistRta, aMdara vRta ane bahAra pRthula, aMdara ekamukha saMsthita ane bahAra svastikamukha saMsthita, baMne paDakhAmAM tenI baMne bAhAo avasthita hoya che, te pIstALIsa-pIstALIsa hajAra yojana AyAmathI che. tenI be bAhAo anavasthita hoya che. te A pramANe * atyaMtarikA bAhA ane sarva bAhArikA bAhA. temAM sarvasvaMtarikA bAhA, meru parvatanI samIpamAM 6324 yojana ane eka yojananA 10 bhAga parikSepathI kahelA che tema ziSyone kahevuM. te parikSepavizeSa kyAMthI kahela che tema kahevuM? je meru parvatano parikSepa che, tene be vaDe guNIne, daza vaDe chedIne, daza bhAgathI ghaTADIne, A parikSepa vizeSa kahelo che tema kahevuM ? te tApotra keTalA AyAmathI kahelo kahevo ? tA 83,333 yojana ane eka yojanano tribhAga kahelo kahevo. tyAre zuM saMsthita aMdhakAra saMsthiti kahela kahevI ? te urvImukha kalaMbukA saMsthAna saMsthita kahela kahevI. aMdarathI saMkucita, bahArathI vistRta. aMdarathI vRta * bahArathI pRthula, aMdara aMkamukha saMsthita ane bahAra svastimukha saMsthita, baMne paDakhe tene be bAhAo hoya che. je pIstAlIza-pIstALIsa hajAra yojana AgAmathI che, be bAhAo anavasthita hoya che. te A pramANe - savaciMtarikA bAhA ane sarva bAhikiA bAhA. tenI sarvAtyaMtarikA bAhA meru parvata samIpa 9486 yojanA ane eka yojananA 10 bhAga parikSepathI kahelI kahevI. je meru parvatano parikSepa che, te parikSepane traNa vaDe guNIne, dazathI bhAMgIne, daza bhAgathI ghaTADatA, A parikSepa vizeSa kahelo kahevo. tenI sarva bAhirikA bAhA lavaNasamudranI samIpe 94,888 yojana ane eka yojananA 10 bhAga parikSepathI kahela che. A parikSepa vizeSa kaI rIte kahevo ? je jaMbUhIpa hIpano parikSepa kahela che. te parikSepane traNa vaDe guNIne daza vaDe bhAMgIne, daza bhAva ghaTADatA A parikSepa vizeSa kahelo kahevo. te aMdhakAra keTalA AyAmathI kahela che ? te 83,333 yojanA ane eka yojanAno trIjo bhAga kahela che. tyAre uttama kASThA prApta utkRSTa aDhAra muhartanI rAtri thAya che, jaghanya bAra muhUrtano divasa thAya che. A badhuM ja pUrvokta sUtranI vyAkhyAnusAra svayaM vicAryuM. tApakSetra saMsthitine vicAratAM je meruno parisyAdi muni dIparatnasAgare karelA prAbhRta-4-no TIkAsahita anuvAda pUrNa Page #61 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pa-36 100 108 sUpajJaptiupAMgasUtra * saTIka anuvAda/1 che prAkRta-5 che -- -- -- -- -- che e pramANe joyuM pAmRta ka. dhe pAMcamAMno Abha kare che, teno A adhikAra che, "leyA kayAM pratita thAya che?" tevI tadviSayaka prazna sUp kahe che - sU36 - sUryanI vezyA kayAM patieta thatI kahI che temAM nighe A vIza pratipattio kahI che - (1) eka kahe che ke - maMdara parvatamAM sUryanI ve pratikta thatI kahI che. () eka ema kahe che - meru parvatamAM sUryanI leyA pratihata thatI kahI che. e pramANe A abhilApaNI kahevuM ke - (3) te manorama parvatamAM, (4) te sudana parvatamAM, (5) te girirAja parvatamAM, (6) te ranoccaya parvatamAM, (). te ziloccaya parvatamAM, (8) te svayaMpabha parvatamAM, (9) te lokamadhyaparvatamAM, (10) te lokanAbhi parvatamAM, (11) te acchaparvatamAM, (12) te sUyarid parvatamAM, (3) te sUyAvaraNa parvatamAM, (14) te uttama parvatamAM, (15) te dizodizi parvatamAM, (16) te avataMtra parvatamAM, (17) te dharaNIkhIla parvatamAM, (18) te ghaNithaMga parvatamAM, (19) te parvatandra parvatamAM, (20) te parvatarAja parvatamAM sUrya vezyA pratihata thAya che, ema kahevuM. e pramANe eka kahe che. paraMtu ame kahIe chIe ke - maMdara pavate paNa yAvatu parvatarAya parvatamAM paNa pratihata thAya che. je yugalo sUryanI vezyA sparze che, te pugalo sUryanI vezyAne pratihata kare che. adaSTa pudagalo paNa sUryanI vezyAne haNe che, caramalezyA aMtargata pudagalo paNa sUryanI vezyAne haNe che. * vivecana-36 : atyaMtara maMDalamAM sUryanI vezyA prasare che, to kayA sthAne vezyA prati hatA thatI kahI che ? teno A bhAvArya che - ahIM avazya atara pravezatI sUryanI vezyA kayA sthAnamAM pratihata thAya che, tema jANavuM. kemake savavyaMtara ane sarva bAhya maMDalamAM jaMbUDhIgata tApotra laMbAIthI 45,000 yojana pramANa ja kahela che ane A savaciMtara maMDalagata sUryamAM lesyA pratita thayA pachI utpanna thatI nathI. anyathA nIkaLatA evA sUryamAM tenAthI pratibaddha tApotranA paNa tikamaNanA abhAvathI sarvabAhya maMDalamAM cAra caratI veLA sUrya laMbAIthI hIna na thAta. * * * lezyA kyAMthI pratighAtane pAme che, tethI tenA bodhane mATe prazna che. e pramANe prazna karAtA bhagavaMta A viSayamAM jeTalI pratipatio che teTalI ahIM dazavi che - sUryalezyA pratita viSayamAM vize A vIza pratipatti kahelI che. te A pramANe te vIza paratIrziko madhya eka ema kahe che - maMdara parvatamAM sUryanI leNyA pratihata kahelI che tema kahevuM. 'kahevuM" eTale teno mULabhUta svaziSyone upadeza Apavo. ahIM upasaMhAra che . "eka ema kahe che." vaLI eka ema kahe che - meru parvatamAM sUryalezyA pratihata thAya che, tema kahevuM. ema ukta prakAcI - A vakSyamANa pratipatti vizeSabhUta AlApakathI bAkInI pratipatti jANavI. te ja pratipatti vizeSabhUta AlApakone dazavi che - pratyeka AlApakamAM pUrvokata padone yojavA. tethI A sUtrapATha che - eka ema kahe che ke manorama parvatamAM sUryalezyA pratihati thatI kahevI. vaLI eka ema kahe che ke - te sudarzana parvatamAM sUryalezyA pratihata thatI kahevI. vaLI koI eka kahe che ke te svayaMprabha parvatamAM sUryalezyA pratihata thatI kahevI. vaLI koI eka kahe che ke - girirAja parvatamAM sUryalesyA pratihata thAya che tema kahevuM. vaLI koI eka ema kahe che ke- noccaya parvatamAM sUryalezyA pratihad thatI kahevI. vaLI koI kahe che ke - te ziloccaya parvatamAM sUcchiA pratihata thatI kahevI. vaLI eka ema kahe che ke lokamadhya parvatamAM sUryalezyA pratihata thatI kahevI. koI eka ema kahe che - lokanAbhi parvatamAM sUryanI vezyA pratihata thatI kahevI. vaLI eka ema paNa kahe che ke - te svaccha parvatamAM sUryanI vezyA pratihata thatI kahevI. vaLI eka ema paNa kahe che - te sUyavirya parvatamAM sUryanI vezyA pratihata thatI kahevI. koI eka ema paNa kahe che ke - te sUryAvaraNa patimAM sUryanI vezyA pratihata thatI kehavI. vaLI eka ema kahe che ke - uttama parvatamAM te sUryanI, lezyA pratihata thatI kahevI. vaLI eka ema kahe che ke - te dizodizi parvatamAM sUryanI leyA pratihata thatI kahI che tema svaziNone kahevuM. vaLI eka ema paNa kahe che - te avataMsa parvatamAM sUryanI vezyA pratihata thatI kahevI. vaLI koI eka ema kahe che ke- te dharaNikhIla pravatamAM sUryanI vezyA pratihata thatI kahevI. eka vaLI ema kahe che ke - te gharaNizRMgaparvatamAM sUryanI leyA pratihata thatI kahevI. eka vaLI ema kahe che ke parvaIndra parvatamAM sUryanI lezyA pratihata thatI jANavI. eka vaLI ema kahe che - parvatarAya parvatamAM sUryanI lezyA pratihata thAya che, tema kahela che, te kahevuM. A pramANe paratIrthikonI pratipatti darzAvIne have svamatane dazavi che - ame vaLI utA kevala jyoti vaDe e pramANe kahIe chIe ke - je parvatamAM atyaMtara prasaratA evA sUryanI vezyA pratighAtane pAme che. te maMdara parvata paNa kahevAya che cAvatu parvatarAja parvata paNa kahevAya che. A badhAM ja zo ekArmikapaNe che. tayA maMdara nAme deva, tyAM palyopama sthitika ane mahaddhika che, te vase che. tethI tenA yogathI te "maMdara' che tema kahevAya che. e rIte- (2) sarva tIchalokanA madhya bhAganI maryAdA katAra hovAthI mera. (3) devonA manamAM ati surUpapaNe ramaNa kare che mATe manorama(4) naMbUnadamayapaNe ane vajarata bahulapaNe zobhana tathA manonivRttikara darzana jevuM che te sudarzana. (5) Page #62 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 5-36 109 sUryapajJaptiupAMgasUtra * saTIkaanuvAda/1 svayaM AdityAdi nirapekSa rananI bahalatAthI prabhA-prakAza jevo che te svayaMprabha. (6) badhAM ja girionA uccatvarI tIrthakara janma-abhiSekapaNe rAjA, tethI girirAja, () ranonA vaividhyanA prAbalya thakI upacaya jemAM che, te svoccaya. (8) zilA * pAMDu kaMbala zilA AdinI udarva-mastaka upara saMbhava jemAM che te ziloccaya. (9) loka-bIchalokanA samastanI madhye varte che, mATe lokamadhya. (10) loka-tIchalokanA svAlapaganI nAbhivaThuM - svAla madhya gata samudatta vRta caMdrakava4 lokanAbhi. (11) tathA cha * svaccha, kemake sunirmala jAMbUnada rananuM bahulapaNuM che. (12) tathA sUrya, upalakSaNathI caMdra, graha, nakSatra ane tArA, pradakSiNA karatAM varte che tethI sUryAvarta. (13) tathA sUrya, upalakSaNathI A caMdra, graha, nakSatra, tArA vaDe cotaphathI pazcimaNazIla hovAthI AvaraNa kare che . vIche mATe sUryAvaraNa. (14) tathA gariomAM uttama hovAthI uttama. (15) dizAnI Adiprabhava hovAthI digAdi, tethI ja kahyuM che ke - rUcakathI dizA ane vidizAno prabhAva ane cakanA aTa pradezAtmaka meru madhyavartI che, tethI mera paNa digAdi kahevAya che. (16) girinA zikhara samAna hovAthI avataMsaka che. A soLa nAmono saMgraha Adi A jaMbUdvIpa prajJapti prasiddha gAthAmAM - maMdara, meru, manorama, sudarzana, svayaMprabha ane girirAja, nosyaya, ziloccaya ane madhya lokanI nAbhi, svaccha, sUryAvarta, sUryAvaraNa, uttama ane dizAdi, avahaMsaka A soLa. tathA gharaminI-pRthvInI kIlaka mAphaka gharaNikIlaka, tathA dharaNinI zRMga mAphaka "gharaNijhaMga, parvatomAM Indra te parvatandra, parvatono sA te parvatarAja. te A pramANe baghAM paNa maMdAdi zabdo paramArthathI ekArSika che. tethI bhinna abhiprAyapaNAthI pravRta pUrvenI badhI pratipattio paNa mithyArUpa jANavI. je paNa vezyA pratihata thAya che, te maMdara parvatamAM paNa thAya che ane anyatra paNa thAya che. tethI kahe che - "nA na'' ItyAdi je pagalo meranA taTanI bhIMtamAM rahelA che, te sUryanI vezyAne sparze che. te pudgalo sUryanI vezyAne haNe che. kemake atyaMtara praveza karatI sUryalayA, tenA vaDe pratikhalita thAya che. - je paNa pudgalo merutaTabhitti saMsthita hovA chatAM dRzyamAna pudgala aMtargata sUmapaNAthI daSTipavAmAM AvatA nathI, te paNa adaiTa paNa sUryalezyAne haNe che. kemake te paNa atyaMtara praveza karatI sUryalezyAne svazakti anurUpa pratikhalita kare che. je paNa meranI anyatra paNa caramalesyA aMtargatu - carama lesyA vizeSa saMsparza pudgalo, te paNa sUryalezyAne haNe che. kemake tenA vaDe paNa caramalesyA saMsparzItAnI caramalezyAne pratihata kare che. muni dIparatnasAgare karela prAkRta-5-no TIkA sahitano anuvAda pUrNa che prAkRta-6 $ -- x = x -- che e pramANe pAMcamuM prAkRta kahyuM. have chaTakuM AraMbhe che. tenA A adhikAra che - ojaH saMsthiti kaI rIte kahI che ?" tethI te viSayamAM praznasatra kahe che * sUtra-3 : te ja saMsthiti kaI rIte kahetI kahevI ? temAM ni9 pacIza pratipattio kahelI che - (1) temAM eka kahe che - na samayamAM suprakAza x utpanna thAya che, anya vinaSTa thAya che. () eka ema kahe che - te namahad ja sUryano prakAza anya upaja anya nAza pAme che. abhilApathI jamavuM 0) anuahorAtrathI () anupANI, (5) anumAsathI, (6) nututhI, (2) anuyanathI, (8) anusaMvatsarathI, (6) anuyugathI, (10) anusatavarSathI, (11) anusahasa varSathI, (1ra) anulakSa varSathI, (B) anupUrvI , (14) anuzatapUrvI, (15) anusahastrapUrvI, (16) anulANI, (10) anupalyopamathI, (18) anuzata palyopamaNI, (19) anusahastra palyopamathI, (20) anulaksa palyopamI, (21) nuM sAgaropamathI, (22) anueta sAgaropamael, (3) anusahaya sAgaropamaNI, (24) anulakSa sAgaropamathI ane (25) eka ema kahe che ke - te anuutsarpiNI avasarpiNIthI sUryaprakAza x upaje che, anyatra naSTa pAme che, eka evuM kahe che.. paraMtu ame evuM kahIe chIe ke te prIza-gIza mahumAM sUryano prakAza avasthita thAya che. tyArapachI sUryano prakAza anavasthita thAya che. cha mAsa sudhI suryapakAza ghaTe che, cha mAsa surya prakAza vadhe che. niSkramaNa karato surya derAthI ghaTe che, praveza karato sUrya dezathI vadhe che. temAM zo hetu kahevo ? A jaMbuddhISa dvIpa sava samudra yAva4 paripI che. to jayAre sUrya savasviMtara maMDalamAM aMkamIne cAra care che, tyAre uttama kAThAApta utkRSTa aDhAra muhUrtano divasa thAya che, jaghanyA bAra muhUrtanI rAzi thAya che. te niSkramaNa karato sUrya navA saMvatsano AraMbha karatA pahelAM ahoramAM atyaMtara anaMtara maMDalane saMkamIne cAra care che, jyAre sUrya abhyatara anaMtara maMDalane saMkamIne cAra care che, tyAre eka ahoramathI eka bhAga prakAzathI divasa>>ne ghaTADavo ane zani kSetrane vadhArato cAra care che. maMDalane 1830thI chedIne, tyAre aDhAra muhUrtamAM ja bhAga muhUd nyUna divasa thAya che ane 1 bhAga adhika bhAra muhUrvavALI rAzi thAya che. te nikamaNa karato sUrya bIja ahoramamAM abhyatara nIja maMDalamAM saMkamIne cAra care che, to jyAre sUrya abhyatara bIja maMDalamAM saMkamIne cAra Page #63 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 6/-/39 111 112 sUryapajJaptiupAMgasUtra - saTIkaanuvAda/1 A Aditya saMvatsara, Aditya saMvatsarano aMta che. * vivecana-30 : kayA prakArathI zuM sarvakALa ekarUpa avasthAyitAthI ke anyathA prakAzanI saMsthiti - avasthAna kahela che ? bhagavaMte te viSayamAM jeTalI pratipatio saMbhave che, teTalI kahe che - prakAza saMsthitinA viSayamAM A pacIza pratipattio kahI che - te pacIza paratIciMko madhya eka vAdI ema kahe che ke - anusaNaya - pratikSaNa sUryano prakAza bIje utpanna thaI bIje nAza pAme che. arthAta - pratikSANa sUryano prakAza bhinna pramANa nAza pAme che. bIje pUrvoktathI bhinna pramANamAM prakAza utpanna thAya che. * x - eka pharI ema kahe che - prati muhUrta ja sUryano prakAza bIje utpanna thaI, bIje nAza pAme che. * * * ukta prakArathI - A vakSyamANa pratipatti vizeSabhUta AlApakathI zeSa pratipati jANavI. tene ja abhilApa vizeSathI dazavi che. * x * te sugama che. care che, tyAre be ahorama vaDe be bhAga prakAzathI divasa otrane ghaTADIne ane samiphatrane vadhArIne cAra care che, maMDalane 1830 vaDe chedIne, tyAre */ muhUrta jUna 18 muhUno divasa thAya che. */61 bhAga adhika bhAra muhUnI sani thAya. e pramANe A upAya vaDe niSkrimaNa karato sUrya te anaMtarathI tenA anaMtara maMDalathI maMDalamAM saMkramaNa karato karato eka-eka maMDalamAM, eka eka ahoramatI eka-eka bhAgane prakAzathI divasane ghaTADato-ghaTADato ane rAtriAmane vadhArato-vadhArato sarva bAhya maMDalamAM saMkramIne cAra re che. jyAre sUrya savabhiMtara maMDalathI sarva bAhya maMDalane saMkramIne cAra care che, tyAre sAvasviMtara maMDalanI avadhi karIne 183 ahoramathI 183 bhAgamAM prakAzathI divasa kSetrane ghaTADatA ane rAtri kSetrane vadhArad cAra care che, maMDalane 1830 vaDe chedIne, tyAre uttamakASThA prApta utkRSTa 18 muhUrtanI rAtri thAya che. jAnya bAra muhUrtano divasa thAya che. A pahelAM cha mAsa ane cha mAsano aMta che. te praveza karato surya bIja cha mAsano AraMbha karato pahelA ahoramamAM bAhya anaMtara maMDalamAM saMkramIne cAra care che, to jyAre sUrya bAhya anaMtara maMDalamAM aMkamIne cAra care che, tyAre eka ahorAtra vaDe, eka bhAgamAM prakAzathI saba Tane ghaTADavA, divasa homane vadhAratA cAra care che. maMDalane 1830 thI chede che. tyAre 1 bhAga muhUrNa nyUna-18 muhUrtanI rAtri thAya che. [1 bhAga adhika bhAra muhUrta divasa thAya che. te praveza karato sUrya bIja ahorAtramAM bAhya trIja maMDalamAM saMkramIne cAra care che, to jyAre sUrya bAhya trIjA maMDalamAM saMkramIne cAra care che, tyAre be ahorAthI be bhAga prakAza rAtri kSetrane ghaTADatA, divasamane vadhAratAM cAra care che, maMDalane 1830 vaDe chedIne. tyAre bhAga muhUrta dhUna aDhAra muhUrtanI rAtri thAya che. * bhAga muhUrNa adhika bhAra muhUrtano divasa thAya che. e pramANe A upAya vaDe praveza karato sUrya tenA anaMtara maMDalathI, anaMtara maMDalamAM saMkramaNa karato-karato eka eka rAtri divasathI, eka-eka bhAgane prakAzatI rAtri kSetrane ghaTADatAM-ghaTADatA, divasakSetrane vadhAratA-vadhAratA savajIMtara maMDalamAM saMkramIne cAra care che, to jyAre sUrya sarva bAhya maMDalathI savanjiMtara maMDalane saMkamIne cAra care che, tyAre sarva bAla maMDalanI avadhithI 183 ahorAtrathI 183 bhAga prakAzathI rAtri kSetrane ghaTADatA, divasa kSetrane vadhArad cAra care che, maMDalane 1830thI chedIne. tyAre uttama kASThApAta utkRSTa aDhAra muhUrtano divasa thAya che. jaghanyA bAra muhanI sani thAya che. A bIja cha mAsa, A bIjA cha mAsano aMta che. vizeSa e ke - rAtri divasa ana eTale anurAmiMdiva. e pramANe sarvatra vigraha bhAvanA karavI joIe. sUtrapATha A pramANe - eka ema kahe che - anu ahorama ja sUryano prakAza anyatra upajI, anyatra nAza pAme che. eka ema kahe che - anupakSa ja sUryano prakAza anyatra upajI, anyatra nAza pAme che. [badhAM pATha vRttikArazrIe A prakAre ja nodhela che, tethI ame anuvAda choDI dIdhela che.) vAva pratipati-25 mI - vaLI eka e pramANe kahe che ke - anu utsarpiNI avasarpiNI ja sUryano prakAza anyatra upajI, ax nAza pAme che. A pratipatio, badhI ja mithyAtvarUpa che, kemake A badhInuM khaMDana karI, bhagavat svamatane dazavi che - ame vaLI vaphTamANa prakArathI kahIe chIe, - x * jaMbUdvIpamAM prativarSa paripUrNatAthI trIsa-trIza muhUrtone yAvat sUryano prakAza avasthita hoya che. arthAt sUrya saMvatsaranA aMte jyAre sUrya sarva atyaMtara maMDalamAM cAra care che, tyAre sUryanA jaMbUdvIpagata prakAzanuM paripUrNa pramANa 30 muhUrtA sudhI thAya che. pachI para-savaciMtara maMDalathI para, sUryano prakAza anavasthita thAya che. kayA kAraNe anavasthita thAya che ? te kahe che - je kAraNathI savaciMtara maMDalathI pachI pahelAM sUrya saMvAranA cha mAsa sudhI sUrya jaMbUdvIpagata prakAzane pratyeka ahorAtramAM eka-ekane 1830 bhAgathI ghaTADechede che. pachI bIjA cha mAsane sUrya saMvatsarI sUrya sudhI pratyeka ahorAmane ekaekane 1830nI saMkhyAthI vadhAratA prakAzane vadhAre che, A ja vyakta kare che - niSkramaNa karato' ItyAdi sugama che. vizeSa e ke - prema eTale 1830 saMkhyA Page #64 -------------------------------------------------------------------------- ________________ EUR/-/39 bhAgone pratyeka ahorAtramAM ekaika bhAgane, tethI kahe che sarvAnvaMtara maMDalamAM paripUrNatAthI 30 muhUrta sudhI avasthita sUryane prakAza che, pachI parama anavasthiti che. - x - have prazna sUtra kahe che - - nIkaLato evo sUrya yayoktarUpane ghaTADato ane pravezatI veLA vadhAre che, A viSayamAM zo hetu che ? kaI u5patti che, te kaho. bhagavaMte kahyuM - A jaMbudvIpa vAkya paripUrNa kahevuM. temAM jyAre sUrya sabhyatara maMDalane saMkramIne cAra care che. tyAre uttamakASThaprApta utkRSTa 18 muhUrtano divasa thAya che, jaghanyA bAra muhUrtanI rAtri thAya che. 113 pachI sarvAzcaMtara maMDalathI ukta prakAre nIkaLato sUrya navA saMvatsarane AraMbha karato, navA saMvatsaranA pahelA ahorAtramAM atyaMtara anaMtara bIjA maMDalamAM saMkramIne cAra care che, tyAre - 4 - eka ahorAtra vaDe sarvAzcaMtara maMDalagata pahelI kSaNathI AgaLa dhIme-dhIme kalAmAtra kalAmAtra hAni vaDe ahorAtranA aMte eka bhAga prakAzane divasakSetragata ghaTADIne te ja eka bhAga rAtrikSetrane vadhArIne cAra care che. keTalA bhAga pramANa punabhaMgane divasa kSetragata prakAzane ghaTADIne, rAtrikSetrane vadhArIne? to kahe che maMDalane 1830 vaDe chedIne. zuM kahevA mAMge che ? bIjA maMDalane 1830 bhAgathI bhAMgIne, tethI eka bhAga thAya. pharI maMDalanA 1830 bhAgone kaI rIte kahe che ? te kahe che. ahIM ekaika maMDalane be sUryo vaDe eka ahorAtrathI bhamIne pUre che ane ahorAtranuM 30 muhUrta pramANa che. pratyeka sUryane ahorAtrathI gaNatAM paramArthathI be ahorAtra thAya che. be ahorAtranA 60-muhUrto che. tethI maMDalane pahelA 60 bhAgothI vibhAjita karAya che. niSkramaNa karatAM baMne sUryo prati ahorAtra pratyekane 2/61 bhAga muhUrta vaDe ghaTADatAM ane pravezatI vakhate vadhAratAM cAle. je 2/61 muhUrta bhAga che, te baMne samuditamAM eka sArgha 30mAM bhAga, tene 60 bhAga sAddha 30 vaDe guNatAM 1830 bhAga thAya che. e pramANe nIkaLato sUrya pratimaMDalane 1830nI saMkhyAnA bhogane ekaika bhAgane divasakSetragata prakAzane ghaTADatAM rAtrikSetrane vadhAratA tyAM sudhI kahevuM, jyAM sudhI sarva bAhya maMDalamAM 183 bhAga divasakSetragata prakAzane ghaTADatAM ane rAtri kSetrane vadhAratAM thAya che. 183 bhAga-1830no dazamo bhAga che. 1 pachI sarvAnvaMtara maMDalathI sarvabAhyamaMDalamAM jaMbudvIpa cakravAla daza bhAga truTita thAya che, rAtri kSetra vadhe che. - 4 - e rIte atyaMtara pravezato pratimaMDalane 1830 bhAgomAM ekaika bhAgane vadhArato tyAM sudhI kahevuM jyAM sudhI sarvAzcaMtara maMDalamAM 183 bhAga divasa kSetra jatAM prakAzanI vRddhi thAya che ane rAtrikSetranI hAni thAya che. 183 bhAga jaMbudvIpa cakravAlano dazamo bhAga che. tethI sarvabAhya maMDalathI sarvAnvaMtara maMDalamAM divasa kema jatA prakAzano 1/10 cakravAla bhAga vRddhi pAme che, rAtrikSetragata truTita thAya che. tethI pUrve kahyuM te avirodhI che. - 4 - 23/8 sUryaprajJaptiupAMgasUtra - saTIkaanuvAda/1 prAmRta puru thAya tyAM sudhI bAkI badhuM sugama che. vizeSa A - upasaMhAra kahe che, je kAraNe A pramANe sUryacAra che, tethI prati sUrya saMvatsaramAM sUryasaMvatsarane aMte sarva atyaMtara maMDalamAM trIza-trIza muhUrto sudhI paripUrNa avasthita prakAza che, pachI anavasthita che. 114 sarvAnvaMtara maMDalamAM paNa trIza muhUrta sudhI paripUrNa avasthita prakAza kahevAya che. te vyavahArathI che, nizcayathI temAM paNa dhIme dhIme ghaTato jANavo. - x - muni dIparatnasAgare karela prAmRta-6-no TIkA sahitano anuvAda pUrNa Page #65 -------------------------------------------------------------------------- ________________ s-138 116 sUryaprAptiupAMgasUtra * saTIkaanuvAda/1 tethI leNyA pudgala sAthe saMbaMdha paraMparAthI sUrya sva [potAno kare che, tema kahevAya che ane je prakAzyamAna pudgala skaMdha aMtargat merugata ke amerugata sUrya vaDe prakAzita paNa sUmavathI cakSasparzane pAmatA nathI. te paNa pUrvokta yukitathI sUryanuM varaNa kare che. je paNa sva carama vezyA vizeSa sparzI pudgalo che, te paNa sUryanuM varaNa kare che. kemake te paNa sUrya vaDe prakAzyamAnavathI che. muni dIparatnasAgare karelA | prAkRta-kanno TIkA sahitano anuvAda pUrNa $ prAkRta-7 - x - x - e rIte chaThuM prAkRta kahyuM, have sAtamuM AraMbhe che, teno A adhikAra che - "bhagavad ! ApanA mate sUryanuM koNa varaNa kare che ? e viSayamAM praznasUra kahe che - * sUjha-38 - te sUryane koNa varaNa kare che tema kahevuM ? te viSayamAM A vIza pratipattio kahI che. temAM eka ema kahe che - maMdara parvata suryanuM varaNa kare che. eka vaLI ema kahe che ke meru parvata sUryanuM varaNa kare che tema kahevuM. e pramANe A abhipAyathI jANavuM ke cAvata parvatarAja parvatamAM sUryanuM varaNa thAya che tema kahevuM. * eka ema kahe che. ame vaLI ema kahIe chIe ke - maMdara parvatamAM paNa kahevuM, te pramANe cAvatu parvatarAjamAM paNa kahevuM. je yugalo sUryanI vaizyAne sparze che, te pugalo sUryanuM varaNa kare che. aSTa pudgalo paNa sUryanuM varaNa kare che. cama lezyAMtara gata paNa yugalo sUryanuM varaNa kare che. * vivecana-38 : bhagavad ! ApanA mate koNa sUryanuM varaNa kare che ? vara- vapakAzakapaNAthI svIkArIne prApta karavAne Icche che. te kaho. tyAre bhagavaMte A viSayamAM jeTalI paratIrthikonI pratipatio che, teTalI kahe che, temAM 20-pratipattio che - temAMno eka paratIthiMka ema kahe che - maMdara parvata sUryanuM varaNa kare che, maMdara parvata ja sUrya vaDe maMDala paribhramaNathI cotaraphathI prakAze che. tethI sUryanA prakAzakavathI, varaNa kare che, tema kahevAya che. * x* vaLI eka ema kahe che meru parvatane sUryanuM varaNa karato kahevo. - x * ema ukata prakAranI lezyA pratihata viSaya vipatipati mAphaka tyAM sudhI jANavuM cAvat parvatarAja parvata sUryane varaNa karato kahela che. arthAt - jema pUrve vezyA pratihati viSayamAM 20 pratipattio je kramathI kahI, te kramathI ahIM paNa kahevI. sUkhapATha paNa pahelI pratipatigata pATha mujaba anyUnAnirikata svayaM vicAravI. * x - x * have bhagavat svamatane dazavi che - ame vaphTamANa prakArathI ema kahIe chIe. te ja prakAre kahe che - je A parvata sUryanuM varaNa kare che, te maMdara paNa kahevAya che, meru paNa kahevAya che cAvat parvatarAja paNa kahevAya che. A pUrvavata kahevuM. bhinna bhinna pratipatio badhI paNa mithyApe jANavI. mAtra meru ja sUryanuM varaNa karato nathI, paNa anya paNa pudgalo tenuM varaNa kare che. * x - je pudgalo megata ke amegata sulacAne sparze che, te pudgalo sva prakAzavathI sUryanuM varaNa kare che. INitane ja sUrya vaDe prakAze che. Page #66 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 8/-/39 113 # prAkRta-8 che -- xx - che e pramANe sAtamuM prAbhRta kahyuM. have AThamuM Ame che, teno A adhikAra che - "bhagavA tame kaI rIte udaya-saMsthiti kahelI che ? tethI A ja prasUtra kahe che - * sUtra-39 : kaI rIte Ape idaya saMsthiti kahI che temAM A traNa patipatti kahetI che - (1) eka ema kahe che ke - jyAre jaMbUdvIpa dvIpamAM dakSiNAmAM aDhAra mahadno divasa thAya che, tyAre uttarArdhamAM paNa aDhAra muhUrtano divasa thAya che. jyAre uttarArdhamAM aDhAra muhUrtano divasa thAya che, tyAre dakSiNAmAM paNa aDhAra muhUrtano divasa thAya che. jyAre bhUlIpanA dakSiNAImAM 1khuhUrtano divasa thAya che, tyAre uttarArdhamAM paNa 1muhUrtano divasa thAya che. jyAre uttarArdhamAM 17muhUrtano divasa thAya che. tyAre dakSiNAmAM paNa 1khuhUrtano divasa thAya che. e pramANe ghaTADatAM 16,15,14,13 muhUrvanA divasamAM cAvatu jaMbUDhIpa dvIpanA dakSiNAmAM 1ra-muhUrtano divasa thAya tyAre uttarArdhamAM paNa 1-muhUrtano divasa thAya che. jyAre uttarArdhamAM 1-muhUrtano divasa thAya. tyAre dakSiNaleImAM paNa 1ramuhUno divasa thAya che. * * * tyAre bhUkaMpanA mera parvatanA pUrva-pazcimamAM . sadA 15-muhUrtano divasa thAya che ane sadA 15-muhUrtanI rAtri thAya che. tyAM vasthita ahorama kahelA che. () bIja vaLI ema kahe che ke - jyAre jaMbUdvIpanA dakSiNAImAM 18muhano anaMtara divasa thAya che, tyAre uttarAmiAM paNa 18-mahattAira divasa thAya che, jyAre uttarArdhamAM 18-buhUttattira divasa thAya che, tyAre dakSiNAmAM 18-muhUrta anaMtara divasa thAya che. ema ghaTADatAM 1-6-15-14-15 muhUttattira jyAre bhUtaDIpamAM dakSiNab4mAM 1ra-muhUrtano anaMtara divasa thAya che, tyAre uttarArdhamAM paNa 1ra-muhUrta-anaMtara divasa thAya che. jyAre uttarArdhamAM 1 mahattattara divasa thAya che, tyAre dakSiNAmAM paNa muhUttattira divasa thAya che. tyAre bUDhIpamAM mera parvatanI pUrva-pazcimamAM sadA 15-mahadno divasa ke sara thatI nathI. kemake anavasthita che ahorama che, ema eka kahe che. vaLI koI eka ema kahe che - jyAre jaMbUdvIpamAM dakSiNArdhamAM aDhAra muhano divasa hoya che, tyAre uttarArdhamAM bAra mahadnI sarSi hoya che. jyAre uttarArdhamAM aDhAra muhUrtano divasa hoya che, tyAre dakSiNAmAM bhAra muhUrtanI rAtri thAya che. jyAre dakSiNArdhamAM 18-muhUArano divasa hoya che, tyAre uttarArdhamAM 118 sUpajJaptiupAMgasUtra * saTIkaanuvAda/1 bAra muhUrtanI rAtri thAya che, jyAre uttarArdhamAM 18-muhUttattirano divasa hoya che, tyAre dakSiNadhamAM 1ra-muhUrtanI rAtri thAya che. e pramANe badhAM anaMtara vaDe ekaekamAM babbe AlApako jANavA. [vAva4] 1-muhUrvanI rAzi thAya che. cAvata jyAre jaMbUdvIpamAM dakSiNArdhamAM 1ra-muhUttattira divasa thAya che, tyAre uttarArdhamAM 1ra-muhUrtanI rAtri thAya che. jyAre uttarArdhamAM 1-muhUttattira divasa thAya che, tyAre dakSiNArdhamAM 1ra-muhUrtanI rAtri thAya che. tyAre jaMbUdvIpamAM meru parvatanI pUrva-pazcimamAM 15-muhUrtano divasa thato nathI, 15-muhUrtanI rAtri thatI nathI. te rAtri-divasa baMne vyacchinna thayelA jANavA. paraMtu ame ema kahIe chIe ke - jaMbudvIpa-dvIpamAM sUrya [ugIne uttara-pUrvamAM ugIne pUrva-dakSiNamAM jAya che. pUrva-dakSiNamAM ugIne dakSiNapazcimamAM jAya che. dakSiNa-pazcimamAM ugIne pazcima-uttaramAM jAya che, pazcima uttaramAM ugIne uttara-pUrvamAM jaya che.. to kyAre buddhISa dvIpamAM dakSiNArdhamAM divasa thAya che, tyAre uttarArdhamAM divasa thAya che. tyAre jaMbUdvIpa dvIpamAM meru parvatanI pUrva ane pazcimamAM sami thAya che. jyAre jaMbUdvIpa dvIpamAM meru parvatanI pUrvamAM divasa hoya che, tyAre pazcimamAM paNa divasa thAya che. tyAre - x * fbUdvIpanA meru parvatanI uttara ane . dakSiNamAM rAtri thAya che. jyAre dakSiNamAM utkRSTa aDhAra muhUrtano divasa thAya che, tyAre uttarArdhamAM utkRSTa aDhAra muhUrtano divasa thAya che. tyAre bhUdvIpanA meru parvatanI pUrvamAM jaghanyA bAra muhUrtanI sani thAya che. jyAre jabUdvIpanA mera parvatanI pUrvamAM utakRSTa aDhAra muhUrtano divasa thAya che. tyAre pazcimamAM paNa utkRSTa aDhAra muhUrtano divasa thAya che. * * * tyAre jaMbUdvIpanA meru parvatanI uttare ane dakSiNe jaghanyA bhAra muhUrtanI rAzi thAya che. ' e pramANe A gamathI jaNavuM, 18 muhUttattira divasamAM sAtireka bAra muhUrtanI rAtri thAya che, 10 muhUrvanA divasamAM 13-muhUrtanI rASi, 1muhUttAira divasamAM sAtireka 13 muhUrtanI rAtri thAya che. 16-muhUrtamAM divasa thAya - 14 muhUrtanI rAtri thAya. 16-muhUttattira divasa thAya che. sAtireka 14 muhUdI rAzi thAya che. 15-muhUrtano divasa - 15 muhUrtano sami. 15-muttattira divasamAM sAtireka 15-muhad sani thAya che. 14-muhUrta divasamAM 16-muhUdI sami, 14muttattira divasamAM sAtireka 16-muhUrtA sani thAya1-muhUrta divasamAM 1muhagI rAtri, 13-muhUttattira divasamAM sAtireka 10 muhUd ki thAya. jAnya 1muhUrta divasa thAya. tyAre utkRSTa 18 muhUta sama thAya che. e pramANe kahevuM, jyAre jaMbudvIpamAM dakSiNa8mAM vaSakALamAM prathama samaya hoya che, tyAre uttarArdhamAM paNa vaSano prathama samaya hoya che. jyAre uttarArdhamAM vaSano prathama samaya hoya che, tyAre jaMbUdvIpamAM meru parvatanI pUrva Page #67 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 8|-|39 119 pazcimamAM anaMtara puraskRta kALa samayamAM varSanI prathama samaya hoya che. jyAre jaMbUdvIpamAM meru parvatanA pUrvamAM varSano prathama samaya thAya che, tyAre pazcimamAM varSano prathama samaya hoya che. jyAre pazcimamAM varSano prathama samaya hoya che, tyAre jaMbUdvIpamAM meranI dakSiNe aMtara pazcAtakRta kALa samayamAM vaSano prathama samaya hoya che. jema samaya tema AvalikA, AnAthANa, roka, lava, muhUta, aho, pakSa, mAsa, Rtu e pramANe daza AlApako, jema varSamAM e pramANe hemaMta ane grImane paNa kahevA jyAre jaMbUdvIpamAM dakSiNArdhamAM prathama ayanamAM hoya che. tyAre uttarArdhamAM paNa paheluM ayana hoya che. jyAre uttarArdhamAM prathama ayana hoya che, tyAre dakSiNAmAM paNa prathama ayana hoya che. jyAre uttarArdhamAM prathama ayana hoya che, tyAre jaMbUdvIpamAM meru parvatanA pUrva-pazcimamAM anaMtara puraskR4 kALa samayamAM paheluM ayana hoya che. jyAre jaMbudvIpamAM meru parvatanA pUrvamAM pahelAM ayanamAM hoya che, tyAre pazcimamAM paNa pahelA ayanamAM hoya che, jyAre pazcimamAM pahelA ayanamAM hoya che, tyAre jaMbUdvIpamAM meru parvatanI uttara-dakSiNamAM anaMtara pazAkR4 kALa samayamAM prathama ayana pratipanna thAya che. jema ayana tema saMvatasara, suga, varSa zata paNa jANavA. e pramANe sahasra varSa lakSa varSa pUvaga, pUrva e pramANe cAvatuM zIrSa prahelikA palyopama, sAgaropama paNa kahevA. - jyAre jaMbUdvIpanA dAkSiNAddhamAM utsarpiNI hoya che, tyAre uttarArdhamAM paNa utsarpiNI hoya che. jyAre uttarArdhamAM utsarpiNI hoya, tyAre jaMbUdvIpamAM meru parvatanI pUrva-pazcimamAM avasarpiNI nathI, utsarpiNI nathI, kemake tyAM avasthita kALa he zramaNAyuSya! kahela che. e pramANe utsarpiNImAM paNa jANavuM. jyAre lavaNasamudramAM dAkSiNArdhamAM divasa hoya, tyAre lavaNasamudramAM uttarArdhamAM divasa hoya, jyAre uttarArdhamAM divasa hoya, tyAre lavaNasamudramAM pUrva-pazcimamAM rAtri hoya che. jema jaMbudvIpamAM temaja yAvatu utsarpiNI kahevuM. te pramANe ghAtakIkhaDa dvIpamAM sUrya uttara-pUrvamAM ugI Adi pUrvavatu. jyAre dhAtakIkhaMDa dvIpamAM dakSiNArdhamAM divasa hoya che, tyAre uttarArdhamAM divasa hoya che, jyAre uttarArdhamAM divasa hoya che, tyAre ghAtakIkhaMDa dvIpamAM meru parvatanI pUrva-pazcimamAM zani hoya che. e pramANe jaMbUdvIpamAM jema kahyuM tema pUrvavat kahevuM. kAlodamAM jema lavaNasamudramAM kahyuM tema kahevuM. atyaMtara pukarAddhamAM sUrya uttara-pUrvamAM ugIne pUrvavatu jyAre atyaMtara pukarAddhamAM dakSiNArdhamAM divasa hoya che, tyAre uttaruddhamAM paNa divasa hoya che, jyAre uttarArdhamAM divasa hoya 1ra0 sUryapajJaptiupAMgasUtra * saTIka anuvAda/1 tyAre abhyatarapuccharAddhamAM meru parvatanI pUrva-pazcimamAM rAtri hoya che. bAkI badhuM jema jaMbUdvIpamAM kahyuM temaja yAvat utsarpiNI-avasarpiNI jANavuM. * vivecana-39 : kayA prakAre sUryanI udaya saMsthiti, bhagavat ! Ape kahela che tema kahevuM ? tyAre bhagavaMte A viSayamAM -x- traNa pratipatti arthAtu paratIrthikanA mata rUpa kahelI che, te A pramANe - te traNa paratIrthiko mathe eka - pahelo paratIrthika ema kahe che - jyAre A jaMbUdvIpamAM dakSiNArdhamAM aDhAra muhUrtano divasa thAya che, tyAre uttarArdhamAM paNa 18-muhUrta divasa che. te pramANe dakSiNAddhanA niyamathI uttarAddhano niyama kahevo. have uttarAddha niyamanathI dakSiNAddha niyamana kahe che - temAM jyAre uttarArdhamAM 18-muhUrtano divasa thAya, tyAre dakSiNAddhamAM paNa aDhAra muhUrtano divasa thAya. jyAre jaMbUdvIpa dvIpamAM dakSiNArdhamAM 13-muhUrtano divasa thAya tyAre uttarArdhamAM paNa 17-muhUrtano divasa thAya. jyAre uttarArdhamAM 13 muhurtano divasa thAya, tyAre dakSiNArdhamAM paNa 17-muhUrtano divasa thAya. e pramANe ukta prakArathI ekaika muhUrta hAnithI ghaTADavuM, parihAni ja krama vaDe dazAve che . pahelAM ukta prakArathI 16-muhUrta divasa kahevA, pachI 15 muhUrta, pachI 14-muhUrta. pachI 13-muhUrta, sUgapATha paNa pUrvokta sUtronusAra svayaM kahevo. te A pramANe - jyAre jaMbUdvIpa dvIpamAM dakSiNAddhamAM 16-muhUrta divasa thAya tyAre uttarArdhamAM paNa 16-muhUrta divasa thAya che jyAre uttarArdhamAM 16-muhUrNa divasa thAya che, tyAre dakSiNAddhamAM paNa 16-muhUrtano divasa thAya che. ItyAdi. 12-muhUrta pratipAdaka sUtra sAkSAt kahe che - temAM jyAre jaMbUdvIpamAM dakSiNArdhamAM 12-muhartano divasa thAya che, tyAre uttarAddhamAM paNa 12-muhurtano divasa thAya che. jyAre uttarArdhamAM 12-muhUrtano divasa thAya che, tyAre dakSiNArdhamAM paNa 12-muhUrta pramANa divasa thAya che. tyAre 18 muhUrnAdi divasakALamAM jaMbUdvIpa dvIpamAM meru parvatanI pUrva-pazcima dizAmAM sarvakALa 15-muhUrtano divasa thAya, sadaiva 15 muhUrta sami. kemake tyAM sarvakALa avasthita - eka pramANavALo che. tyAM meru parvatanI pUrva ane pazcima dizAmAM rAtri-divasa kahelA che. A pahelAM paratIciMkonuM mULabhUta svaziSTa prati AmaMtraNa vAkya che. * x - vaLI eka ema kahe che ke - jyAre jaMbudvIpa dvIpamAM dakSiNamAM A addhamAM aDhAra muhUrtathI kaMIka hIna ke hInatara athavA 17-muhUrtathI kiMcit samadhika pramANano divasa hoya tyAre uttarAddhamAM paNa 18 muhUrtAnAra divasa thAya che. jyAre uttarArdhamAM 18-muhUrtAntara divasa thAya che, tyAre dakSiNArdhamAM paNa 18-muhUrtAAra divasa thAya. tathA jyAre jaMbUDhIpadvIpamAM dakSiNArdhamAM 17mmahattattara divasa thAya che, tyAre uttarArdhamAM paNa 17-muhUrtAnAra divasa thAya. jyAre uttarArdhamAM 17-muhUrtAntara divasa Page #68 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 122 sUryapajJatiupAMgasUtra - saTIkaanuvAda/1 8-39 1ra1 hoya tyAre dakSiNAddhamAM paNa 13-muhartAra divasa hoya. e rIte ukta prakArathI eka-eka muhUrtanI hAnithI chaTADavuM. parihAni prakAra A pramANe kahe che - pahelA 16-muhUAntira divasa kahevo, pachI 15-muhUrtAntara, pachI 14-muhUrvottara, pachI 13-muhUrvottara, AmanA matathI kyAreya paNa paripUrNa muhUrNapramANa divasa thato nathI. tethI badhe anaMtara zabda prayoga che. bAra muhartAntaranuM sUtra sAkSAt dazavi che - jyAre jaMbUDhIpadvIpamAM dakSiNArdhamAM bAra muhartAira divasa hoya tyAre uttarArdhamAM paNa 12-muhartAntara divasa hoya, ItyAdi - * tyAre 18-muhartAirAdi divasa kALamAM jaMbudvIpamAM meru parvatanA pUrva ane pazcima dizAmAM sarvakALa 15-muhad divasa ke 15-muharta rAtri hotI nathI. kemake te aniyata pramANavALA che. * x * x - eka vaLI ema kahe che - jaMbUdvIpa dvIpamAM jyAre dakSiNa addhamAM 18mahattvano divasa thAya che, tyAre uttarArdhamAM bAsmahattvanI rAtri thAya, jyAre uttaraddhamAM aDhAra muhUrtano divasa thAya che, tyAre dakSiNAddhamAM bAra muhUrta sani thAya che. jyAre dakSiNArdhamAM 18 muhathiI 'anaMtara' kaMIka hIna hInatara yAvata 13 muhUrtathI kaMIka adhika evA pramANano divasa thAya, tyAre uttarArdhamAM 12-muhurtanI rAtri thAya ane jyAre uttarArdhamAM 18-muhUrtA sani thAya, tyAre dakSiNAddhamAM 12-muhad divasa thAya. jyAre uttarArdhamAM 18-mahattattira divasa thAya, tyAre dakSiNArdhamAM 12-muhartA zaki thAya che. e pramANe tyAM sudhI kahevatuM, jyAM sudhI 13-mahattanira divasa vaktavyatA eka-ekamAM 17 adhika saMkhyA vizeSamAM sarva muhUrtAnI kaMIka nyUnathI babbe AlApako kahevA ane badhe 12-muhUrtA satri thAya. te A prANe - jyAre bUdvIpa dvIpamAM dakSiNAddhamAM 17-muhUrtano divasa thAya, tyAre uttarArdhamAM 12-muhUta satri thAya che. jyAre uttarArdhamAM 1-muharta divasa thAya tyAre dakSiNArdhamAM 12-muhUrtanI satri thAya che. jyAre jaMbUdvIpa dvIpamAM dakSiNArdhamAM 13-muhartAAra divasa thAya, tyAre uttarArdhamAM 12-muhUrtanI rAtri thAya che. ItyAdi - 4 - e pramANe 16-muhUrta, 16-muhUrtAntara. 15-muhUrta, 15-muhUrtAnAra Adi AlAvA kahevA. 12-muhUttattira gata AlApaka sAkSAt kahe che - jyAre jaMbUdvIpa dvIpamAM dakSiNAddhamAM 12-muhartAntara divasa hoya che, tyAre uttarAddhamAM 12-muhartanI rAtri hoya che. jyAre uttarArdhamAM 12-muhUrtA satri thAya che, tyAre dakSiNArdhamAM bAra muhUrvottara divasa thAya che. * x * tyAre 18-mahattattirAdi divasakALamAM jaMbUdvIpa-dvIpamAM maMdara parvatanI pUrvapazcima dizAmAM 15 muharta to divasa ke 15-muhUrtanI rAtri thatI nathI. kemake te vyavacchinna che. tyAre meru parvatanA pUrva ane pazcima dizAmAM rAtri-dina kahevA. A traNe paNa pratipattio misyArUpa che. kemake bhagavaMtane ananumata che. je trIjA vAdI sadaiva sajhine bAra muharta pramANane Icche che, temAM pratyakSa virodha che. pratyakSathI ja hInAdhika rUpa saginA upalabhyamAnapaNAthI tema che. have bhagavaMta svamatane kahe che - ame vaphTamANa prakArathI kahIe chIe - x * jaMbUdvIpamAM be sUryo yathAyoga maMDala paribhramIne bhramaNa karatAM meranI IzAnamAM ugIne agnimAM Ave che, tyAMthI bharatAdikSetra apekSAthI agnimAM ugIne naiRtyamAM jAya che. tyAM agnidizAmAM pazcima videhanI apekSAthI ugIne vAyavyamAM Ave che. tyAM paNa vAyavyamAM airAvatAdi kSetra apekSAthI ugIne IzAnamAM Ave che. e pramANe sAmAnyathI baMne paNa sUryonI udaya vidhi darzAvI. vizeSathI A - je eka sarya agnimAM uge che tyAre bIjo vAyavyamAM uge che. agnikoNano sUrya bharatAdi logo meru dakSiNa dizAvartI maMDala bhamIne prakAze che. bIjo vAyavyamAM ugIne pachI urva maMDala paribhramIne airAvatAdi kSetro, meranA uttara dizAvartI prakAze che. bhAratano sUrya naiRtyamAM AvatA aparavideha kSetranI apekSAthI udayamAM Ave che, airavatano sUrya pharI IzAnamAM Ave che, pUrva videhanI apekSAe uge che. pachI naiRtyamAM ugelo evo te urva maMDala bhamIne pazcimavidehane prakAze che. IzAnamAM ugelo pachI udad maMDalagatithI carato pUrvavidehane prakAze che. pachI A pUrva videha prakAzaka sUrya pharI agnimAM bharatAdi kSetranI apekSAthI udaya pAme che. ItyAdi - 4 - e pramANe jaMbUdvIpamAM sUryonI udayavidhi kahI, have kSetra vibhAgathI divasarAtri vibhAgane kahe che - jaMbudvIpamAM dakSiNArdhamAM divasa thAya, tyAre uttarArdhamAM paNa divasa thAya. eka sUryanI dakSiNadizAmAM paribhramaNa saMbhavamAM pazcimanA suryanI avazya uttaradizAmAM paribhramaNanA saMbhavathI kahyuM.. jyAre uttarArdhamAM paNa divasa che tyAre jaMbUdvIpamAM meru parvatanI pUrva ane pazcima dizAmAM rAtri thAya che. kemake tyAM eka paNa sUryano abhAva che. temAM jayAre jaMbadvIpamAM mera parvatanI pUrva dizAmAM divasa hoya, tyAre pazcimamAM paNa divasa thAya che. eka sUryanA pUrvadibhAva saMbhavamAM bIjA sUryanA avazya pazcima dizAmAM che. A pUrve kahela che. jyAre pazcima dizAmAM divasa hoya che, tyAre jaMbUdvIpanA meru parvatanA uttara ane dakSiNathI sami thAya che. jyAre jaMbUdvIpamAM dakSiNArdhamAM utkRSTa aDhAra muhUrta pramANa divasa thAya che, tyAre uttarArdhamAM paNa utkRSTa aDhAra muhUrta pramANa divasa thAya che, utkRSTa aDhAra muharta pramANa divasa savaMtyaMtara maMDalacAritvamAM che. temAM je eka sUrya savaciMtara maMDalayArI hoya che, tyAre bIjo avazya te samayazreNithI savavyaMtara maMDalacArI hoya che, tethI dakSiNArdhamAM utkRSTa divasa saMbhavamAM uttarArdhamAM paNa utkRSTa divasa saMbhava che. jyAre uttarArdhamAM utkRSTa 18-muhUrta pramANa divasa hoya che, tyAre jaMbUdvIpamAM meru parvatanI pUrva ane pazcima dizAmAM jaghanyA bAra muhUrtanI rAtri thAya che, savagaMtara maMDalamAM cAra caratA baMne sUryo sarvatra paNa samimAM 12-muhUrta pramANa che mATe tema kahyuM. Page #69 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 1ra4 sUryapAtiupAMgasUtra - saTIkaanuvAda/1 8|-|39 123 jyAre jaMbudvIpamAM meru parvatanI pUrva dizAmAM utkRSTa aDhAra muhartano divasa thAya che, tyAre meru parvatanI pazcima dizAmAM utkRSTa aDhAra muhUrtano divasa thAya. kAraNa dakSiNottara ardhagata pUrvoktane anusaravuM. jyAre meru parvatanI pazcimamAM paNa utkRSTa aDhAra muhUrtano divasa thAya, tyAre jaMbUdvIpamAM meru parvatanI uttara ane dakSiNathI jaghanyA bAra muhartA satri thAya. ahIM paNa kAraNa pUrva-pazcimAddha samigatA pUrvoktane anusaravuM. ema ukta prakArathI anaMtarokta AlAvAthI varcamANa paNa jANavuM. te varcamANa kahe che - jyAre meru parvatanI dakSiNa ane uttarArdhamAM ke pUrva-pazcimamAM 1-muhUrtathI AgaLa kaMIka nyUna aDhAra muhUrta pramANa divasa hoya tyAre pUrva-pazcima ke dakSiNa-uttara addhamAM sAtireka 12-muhUrtanI rAtri hoya che. ema bAkInA pado paNa kahevA. sUrapATha * x * A pramANe - jaMbUdvIpa dvIpamAM dakSiNAddhamAM 18-muhadettara divasa hoya che, tyAre uttarArdhamAM 18-muhUrtAntara divasa thAya che. jyAre uttarArdhamAM 18-muhUrvottara divasa thAya che. jyAre uttarArdhamAM 18-muhUrvottara divasa thAya che tyAre jaMbUdvIpamAM meru parvatanA pUrva-pazcimamAM sAtireka 12-muhurtanI rAtri thAya che. jyAre jaMbUdvIpanatA meru parvatanA pUrvamAM 18-muhUArano divasa thAya che, tyAre pazcimamAM 18-muhUrvottarano divasa thAya che. * x * tyAre jaMbUdvIpanA meru parvatanA uttara-dakSiNamAM sAtika bAra muhUrtanI rAtri thAya che. ema 17muhUrta divasAdi paNa kahevA. - temAM jyAre jaMbadvIpanA dakSiNAddhamAM varSAkALano prathama samaya hoya che, tyAre uttarArdhamAM paNa varasAdano prathama samaya hoya che. samakALa taiyatyathI dakSiNAddha ane uttarArdhamAM baMne sUryonA cAra bhAvathI Ama kahyuM jyAre uttarArdhamAM vapakiALano prathama samaya hoya che, tyAre jaMbUdvIpamAM meru parvatanI pUrva-pazcima dizAmAM avyavadhAna aTrekRta je - te anaMtara puraskRta-anaMtara bIjuM, te kALa samayamAM, samaya saMketAdithI paNa thAya che, tethI tenA vyavacchedArthe kALanuM grahaNa karyuM. * * * temAM vAkALano pahelo samaya thAya che. zuM kahe che ? je samayamAM dakSiNAddha ane uttarAddhanA vaSakALano pahelo samaya thAya, tenAthI AgaLa anaMtara bIjA samayamAM pUrva-pazcima varSAkALano pahelo samaya hoya che, temAM jyAre jaMbadvIpamAM mera parvatanI pUrva dizAmAM vapakiALano pahelo samaya thAya che, tyAre meru parvatanI pazcima dizAmAM varSAkALano pahelo samaya thAya che. * X - jyAre pazcima dizAmAM varSAkALano pahello samaya hoya, tyAre jaMbUdvIpamAM meru parvatanI uttara ane dakSiNathI avyavadhAna vaDe pazcAta karAyela, te kALa samayamAM vapakiALano pahelo samaya pratipanna thAya che. ahIM je samayamAM dakSiNAddha ane utarAddhamAM varSAkALano pahelo samaya thAya che, tyArapachInA AgaLanA bIjA samayamAM pUrva-pazcimamAM varSano pahelo samaya thAya che. ATalA mAtra ukta je samayamAM pUrva pazcimamAM varSAkALano pahelo samaya thAya che, tenA anaMtara pazcAtu thanArA samayamAM dakSiNa-uttarAddhanA varSAkALanA pahelA samayamAM thAya tema jANavuM. ahIM krama-utkrama vaDe abhihita artha prapaMcita-jJAna ziSyone ati sunizcita thAya che, tethI temanA anugrahane mATe kahela che. mATe temAM koI doSa nathI. jema samaya kahyo, tema AvalikA, prANApAna, stoka, lava, muhad, ahorama, pakSa, mAsa, kaThatuo kahevA. e rIte samayanA AlApakAdi karIne daza AlAvA tenA thAya. te svayaM vicAravA. jemake - jyAre jaMbadvIpadvIpamAM varSamAM pahelI AvalikA thAya che. tyAre uttarArdhamAM paNa varSomAM pahelI AvalikA thAya che. * x * tyAre jaMbUvIpanA meru parvatanI pUrva-pazcimamAM anaMtarapuraskRt kALa samayamAM varSonI pahelI AvalikA thAya che. jyAre jaMbUdvIpanA meru parvatanI pUrvamAM varSanI pahelI AvalikA thAya che, tyAre pazcimamAM paNa pahelI AvalikA thAya che. tyAre jaMbUdvIpanA meru parvatanI uttara-dakSiNamAM anaMtara pazcAtakRta kALa samayamAM varSonI pahelI AvalikA thAya che. ItyAdi - X - X - je rIte vaSakALanA A anaMtarodita samayAdigata ahIM AlAvA kahyA, e pramANe zItakALa, uNakALanA che. pratyeka samayAdinA daza daza lAvA bhaNavA. ayanano AlAvo sAkSAt kahe che - te sugama che. jema ayanamAM AlAvA kahyA, tema saMvatsara, yuga-kahevAnAra svarUpanA caMdrAdi saMvAra paMcakAtmaka so varSa cAvat pUvaga, pUrva, buTitAMga, budita, aDaDAMga, aDaDa ItyAdithI zIrSa prahelikAMga sudhI kahevuM. ahIM 84 lAkha varSano eka pUvaga, 84 lAkha pUvaga-eka pUrva. pUrva-pUrvanI rAzine 84 lAkha vaDe guNatAM uttara-uttara rAzi thAya che. yAvat 84 lAkha zIrSa prahelikAMganI eka zIrSa prahelikA thAya. ATalo sazi gaNitano viSaya che. tethI AgaLa gaNanAtIta saMkhyA che. te palyopamAdi che. A baMnenuM svarUpa saMgrahaNI TIkAmAM kahela che, AlAvA svayaM kahI devA. avasarpiNI - utsarpiNInA AlAvA sAkSAt kahyAM che. temAM jyAre jaMbUdvIpanA mera parvatanA dakSiNArdhamAM avasarpiNI paripUrNa thAya che, tyAre uttarArdhamAM paNa avasarpiNI pUrI thAya che. * * * * tyAre jaMbUdvIpanA meru parvatanI pUrva-pazcima dizAmAM avasarpiNI-utsarpiNI nathI. kemake te avasthita che. A pramANe pUrvapazcimamAM kALa mArA vaDe ane bIjA tIrthakaro vaDe paNa kahevAyela che. temAM avasarpiNIutsarpiNIno abhAva che. e pramANe ukta prakArathI usarpiNI lAvo kahevo. te A pramANe - jyAre jaMbudvIpanA dakSiNAddhamAM pahelI utsarpiNI thAya che, tyAre uttarAddhamAM paNa pahelI utsarpiNI thAya che. jyAre uttarAddhamAM pahelI utsarpiNI thAya che, tyAre mera parvatanI pUrva-pazcimamAM utsarpiNI-avasarpiNI nathI, kemake avasthitakALa kahela che. Page #70 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 8-/36 125 e pramANe jaMbadvIpa vaktavyatA kahI, have lavaNa samadra vakatavyatA kahe che - jema jaMbudvIpamAM ugavA vize AlAvo kahyo. tema lavaNasamudramAM paNa kahevo. te A rIte- lavaNasamudramAM sUrya IzAnamAM ugIne agnimAM jAya che. agnimAM ugIne naiRtyamAM jAya che. naiRtyamAM ugIne vAyavyamAM jAya che. A sUtra jaMbUdvIpagata ugavAnA sUtravat svayaM vicAravuM. mAtra ahIM sUryocAra kahevA. -x- teo jaMbUdvIpanA sUryonI sAthe samazreNI pratibaddha che, te A pramANe - be sUryo, eka jaMbUdvIpagatanA sUryanI zreNI sAthe pratibaddha che, bIjA jaMbUdvIparata sUryanA che. temAM jyAre eka sUrya bUdvIpamAM agni khUNAmAM jAya che, tyAre tenI samazreNithI pratibaddha be sUryo lavaNasamudramAM te ja agnikhUNAmAM udaya pAmIne te ja jaMbUdvIpagata sUrya sAthe te samazreNithI pratibaddha be bIjA lavaNa samudramAM vAyavyadizAmAM udaya pAme che. * x e pramANe lavaNa samudranI vatavyatA kahI, have dhAtakIkhaMDa viSayaka te kahe che - ahIM paNa udgamavidhi pUrvavat kahevI. vizeSa e ke - sUryo bAra kahevA. tethI cha sUryo dakSiNa dizAcArI vaDe jaMbUdvIpamata - lavaNa samudgata sUrya sAthe sama zreNi vaDe pratibaddha cha uttaradizAcArI (hoya). have ahIM paNa kSetravibhAgathI divasarAmi vibhAgane kahe che - jyAre dhAtakIkhaMDa dvIpamAM dakSiNArdhamAM divasa thAya, tyAre uttarArdhamAM paNa divasa thAya che. tyAre dhAtakIkhaMDamAM meru parvatanA pUrvAddhi ane pazcimAddhagata pratyeka pUrva ane pazcima dizAmAM rAtri thAya che. ema ukta prakAracI jema jaMbUdvIpamAM kahyuM, temaja ahIM paNa kahevuM. te utsarpiNI AlAvA sudhI kahevuM. kAloda samudramAM, lavaNa samudranI jema te pramANe ja kahevuM. vizeSa e ke - kAlodamAM 4ra-sUryo che. temAM 21 sUryo dakSiNa dizAcArI vaDe jaMbUdvIpa - lavaNasamudra - dhAtakIkhaMDagata sAthe samazreNIthI saMbaddha 21-uttaradicArI vaDe che. tethI udayavidhi divasarAtri vibhAga phoka vibhAgathI pUrvavat kahevuM. dhe atyaMtara pukaravarAddha vaktavyatA kahe che - sUtra sugama che, vizeSa e ke- 32 sUryo kahevA. temAM 36-dakSiNadizAcArIthI jaMbUDhIpAdigata sAthe samazreNIthI pratibaddha 36 uttaradiArI vaDe, pachI udayavidhi divasa-rAtri vibhAga kSetra vibhAga vaDe pUrvavat jANavA. tethI kahe che - te sugama che. sUryaprajJaptiupAMgasUtra - saTIkaanuvAda/1 (r) prAbhRta-9 che. - X - X - che e pramANe AThamuM prAkRta kahyuM, have navamuM AraMbhe che - teno A adhikAra che - "paurUSI chAyA keTalA pramANamAM che ? tethI taviSayaka praznasUtra kahe che - * sUtra-40 : keTalA pramANayukata purachAyAthI sUrya nivarte che, tema kahela che, evuM kahevuM ? temAM niSe A traNa patipattio kahI che - temAM eka ema kahe che ke - je yugalo sUryanI vaizyAne sparze che, te yugalo saMtati thAya che. te saMtapyamAna yugalo tenI pachInA bAhya pugalone saMtapta kare che. A te samita tApakSetra che, eka e pramANe kahe che. eka vaLI ema kahe che ke - te je yugalo sUryanI vezyAne sparze che, te yugalo saMtapta thatAM nathI. te saMtatamAna yugalo, tenI pachInA bAhya jugalone saMtapta karatAM nathI. A te samita tApakSetra che, eka ema kahe che. eka vaLI ema kahe che ke - je yugalo suryanI leyAne sparze che, te pugalomAM keTalAMkane saMtapta karatAM nathI, keTalAMka yugalo saMtapta kare che. temAM keTalAMka saMtaptamAna yugalo pachInA bAhya yugalomAM keTalAMkane saMtApe che, keTalAMkane saMtApatA nathI. A samita tApakSetra che, ema keTalAMka kahe che. paraMtu ame ema kahIe chIe ke, je A caMdra-sUrya devonA vimAnothI leyA bahAranA yathocita AkAzakSetrane pratApita kare che, A vezyAnA aMtaromAM anyatara chiwlezyAo saMmUrzita thAya che, tyAre te chiavleyAo saMmUrzita thayelI tad anaMtara bAhya yugalone saMtApita kare che. A te samita tApotra che. * vivecana-40 : tANA - keTalA pramANano prakamAM jeno che te athatui keTalAM pramANavALI. ApanA mate sUrya, paruSI chAyAne nirta che, nirvatI kahelI che, tema kahevuM? keTalA pramANamAM pauruSI chAyAne utpAdita karato sUrya, bhagavanuM Ape kahela che ? evo prazna karAtA bhagavaMte te viSayamAM jeTalI pratipatio che, teTalIne dazavi che - te pauruSI chAyAnA pramANanI vicAraNAmAM pahelA teTalI A tApodra svarUpa viSayaka A traNa pratipatti kahelI che, te A pramANe - te traNa paratIrthikomAM pahelo kahe che - je pudgalo sUryanI vezyAne sparze che, te pugalo sUrya lezyAne sparza karatAM, saMtApane anubhave che, te saMtApa anubhavatA pudgalo, tenA pachInA - te saMtApa anubhavatA pudgalomAM avyavadhAnathI je sthita pudgalo che, te tenI pachInA, tenAthI bAhya pagalo * x " ne saMtApita kare che. evA svarUpe te sUryanuM samita-utpanna muni dIparatnasAgare karela prAbhRta-8-no TIkA sahitano anuvAda pUrNa | Page #71 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 9)-40 127 tApakSetra che. vaLI bIjA eka kahe che - je pudgalo sUryanI vezyAne sparze che, te pudgalo saMtApane anubhavatA nathI ane je pIThaphalaka Adine sUryanI glezyA saMskRSTa thatAM saMtApa prApta thAya che, te tenA Azrita sUrya lezyA pudgalone ja svarUpathI che, paNa pITha-phalakAdigata pudgalone nahIM, temAM pratyakSa virodha nathI. te asaMtApyamAna tenI pachInA bAhya pudgalone saMtApatA nathI arthAta uNa karatAM nathI. kemake teo svayaM asaMtapta che evA svarUpanuM te sUryanuM tApotra utpanna che. vaLI trIjA eka ema kahe che - pUrvavat je pudgalo sUryanI vezyAne sparze che, te pudgalo che, x - keTalAMka pudgalo je sUryanI vezyAne saMsparza karatAM saMtApane anubhave che, tathA keTalAMka pudgalo je saMtApa pAmatAM nathI. temAM je eka saMtApa pAmatA che, tenA pachInA bAhya pudgalo che, tethI keTalAMkane saMtApe che ane keTalAMkane saMtApatA nathI. evA svarUpanuM te sUryanuM utpanna tApaNo che, eka ema kahe che, A traNe paNa pratipatio misyArUpa che, tathA tenuM khaMDana karIne bhagavanuM judo ja svamata kahe che - ame vaLI vaphTamANa prakArathI ame kahIe chIe. te A prakAre - je A pratyakSa upalabhyamAna caMdra-sUrya devonA vimAnothI lezyA nIkaLe che, te ja kahe che - abhinita evI te pratApita kare che - bAhya yathocita AkAzavartI prakAzyane prakAzita kare che. A vimAnothI nIkaLatI lecAnA aMtaromAM - apAMtarAlomAM anyatara chinnavezyA samUcche che. tA mUlachinna lezyA saMmUrSita thaI te pachInA bAhya pudgalone saMtApe che. AvA svarUpe te sUryanuM utpaNa tApotra che. e pramANe tApakSetranI svalpa saMbhava kahyo. have kayA pramANamAM pauruSI chAyAne nivarte che, e bodha pamADavAnI IcchAthI pUchatA kahe che - * sUtra-41 - te keTalA pramANamAM sUrya pauruSI chAyAne nivarta che, tema kahela che te kahevuM? te viSayamAM pacIza pratipattio kahelI che - (1) temAM eka ema kahe che ke - anusamaya ja sUrya parisichAyAne utpanna kare che, tema kahetuM. (2) bIjI koI kahe che ke anumuhUrNa sUrya verisichAyAne utpanna kare che, tema kahevuM. A AlAvA vaDe jANavuM ke te jevI ja saMsthitinI pacIza pratipatio temaja jANatI cAvata anu utsarpiNI ja sUrya porisi chAyAne utpanna kare che, tema kahevuM. eka ema kahe che. paraMtu ame evuM kahIe chIe ke - te sUryanuM uccatva ane lesyAne AzIne chAyA uddezamAM uccatva ane chAyAne AzrIne vecA-uddezamAM vezyA ane chAyAne AzrIne uccatva uddezamAM che. temAM nizca A be patipatio kahelI che - temAM eka ema kahe che - te divase, je divasamAM sUrya catuHorici-chAyAne utpanna kare che, te divase - 128 sUryaprajJaptiupAMgasUtra - saTIkaanuvAda/1 je divasamAM sUrya be - porisi chAyAne utpanna kare che. eka vaLI ema kahe che - te divase, je divasamAM sUrya be porisi chAyAne utpanna kare che, te divase - je divasamAM sUrya koIpaNa paurisi chAyAne utpanna karato nathI. temAM jeo ema kahe che ke te divase, je divasamAM sUrya catuHorisi chAyAne utpanna kare che, te divase-je divasamAM sUrya be porisi chAyAne utpanna kare che. teo ema kahe che, jyAre sUrya sabhyatara maMDalane saMkramIne cAra care che, tyAre uttama kASThA prApta utkRSTa aDhAra muhUrtano divasa hoya che ane jazA bhAra muhUrtanI rAtri che. te divasamAM sUrya catuHparisinI chAyAne uur kare che, te udgamana muhUrtamAM ane astamana muhUrtamAM vezyAne vadhAratA, paNa na ghaTADatA, to jyAre sUrya sarva bAhya maMDalane saMkramIne cAra care che. tyAre uttamakASThApAta utkRSTA aDhAra muhUrNa rAtri thAya che ane jaghanya bhAra muhUrtano divasa thAya che. te divasamAM sUrya be paurisi chAyAne utpanna kare che, te A pramANe - udgamana muhUrtamAM ane amana muhUrtamAM, vezyAnI vRddhi karatAM paNa ghaTADo na karatAM. temAM jeo e pramANe kahe che - te divasamAM je divasamAM sUrya ne porisi chAyAthI utpanna thAya che, te divase je divasamAM sUrya koI ja chAyAne utpanna karato nathI, te ema kahe che ke - jyAre sUrya savavyaMtara maMDalane saMkramIne cAra care che, tyAre uttamakASThA prApta utkRSTa aDhAra muhUrtano divasa thAya che, jaghanyA bAra muhUrtanI rAtri thAya che. te divasamAM sUrya ne parisichAyAne utpanna kare che. te A pramANe - udgamana muhUrtamAM ane amanamuhUrtamAM lecAne vadhAratA, paNa ghaTADatA nahIM. jyAre sUrya sarva bAhya maMDalane saMkramIne cAra care che, tyAre uttamakASThApApta utkRSTa aDhAra mahattaI rAzi thAya che. jaghanya bAra muhUrtano divasa thAya che. te divasamAM sUrya koI porisa chAyAne utpanna karato nathI. te A pramANe - ugamana muhUrtamAM ane attamana muhUrtamAM leyAnI vRddhi karatAM ke hAni karatAM, to keTalAM pramANamAM sUrya porisichAyAne utpanna kare che tema kahevuM? temAM A 6-pratipattio kahelI che - temAM eka ema kahe che - te dezamAM, je dezamAM sUrya eka horisi chAyAne utpanna kare che, ema kahe che. vaLI eka ema kahe che - te dezamAM je dezamAM surya ne orisi chAyAne utpanna kare che. e pramANe A AlAvA vaDe jANavuM yAvat 16-orisi chAyAne utpanna kare che. temAM jeo ema kahe che ke - te dezamAM, je dezamAM sUrya eka orisi chAyAne utpanna kare che, teo ema kahe che ke - te sUryanI sauthI nIcalI sUrya paridhithI bhAta abhinikRSTa leyA vaDe tAdyamAna A ratanapabhA pRvInA Page #72 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 9/-/41 bahusamaramaNIya bhUmi bhAgathI jeTale sUrya urdhva uccatvathI ATalI eka ddhA vaDe eka chAyAnumAna pramANathI, tyAM te sUrya eka porisi chAyAne utpanna kare che. temAM jeo ema kahe che ke - te deze, je dezamAM sUrya be poiisa chAyAne utpanna kare che, teo ema kahe che - te sUryanI sauthI nIcenI sUrya paridhithI bAhya abhinisRSTa lezyA vaDe tADyamANa A ratnapabhA pRthvInA bahu samaramaNIya bhUmibhAgathI jeTalo sUrya urdhva uccatvathI ATalI be addhA vaDe be chAyA unmAna-pramANathI, ahIM te sUrya be poiisa chAyAne utpanna kare che. e pramANe jANavuM yAvat temAM jeo ema kahe che = 129 te deze, je dezamAM sUrya 96-porisi chAyAne utpanna kare che, teo ema kahe che ke - sUryanI sauthI nIcenI sUrya paridhithI bahAra abhinisRSTa lezyA vaDe tADijamAna, A ratnapabhA pRthvInA bahumaramaNIya bhUmi bhAgathI jeTale sUrya urdhva uccatvathI ATalI 96-chAyAnuM pramANathI mApatAM ahIM te sUrya 96paurisi chAyAne utpanna kare che. vaLI ame ema kahIe chIe ke - sAtireka 79 porisithI sUrya porisi chAyAne utpanna kare che. paddha poiisa chAyA, divAne keTalA gayA ke bAkI rahyA pachI ? te tribhAga jatA ke bAkI rahetA, te porisi chAyA divasa keTalo jatAM ke bAkI rahetA ? te catugi jatA ke bAkI rahetA, te dvipaddha porisi chAyA divasa keTalo jatA ke rahetA ? te pAMca bhAga jatA ke bAkI rahetA. e pramANe Ardra porisi choDIne pRcchA ane divasa bhAga choDIne uttara thAvat te ardha 69 porisi chAyA divasa keTale jatA ke rahetA ? te 1900 bhAga jatA ke rahetA. te 69 porisi chAyA divasa keTalo jatAM ke bAkI rahetA. 22,000 bhAga jatA ke rahetA, te sAtireka 69 poiisa chAyA divasanA jatAM ke rahetA ? kaMIpaNa jatA ke rahetA nahIM, te pramANe che. temAM A pacIza nirviSTA chAyA kahelI che, te A rIte - staMbhachAyA, rajjUchAyA, prakArachAyA, prAsAdachAyA, udgama chAyA, uccatva chAyA, anulomachAyA, AraMbhitA, samA, pratihatA, khIlachAyA, pakSachAyA, pUrva udagrA, pUrvakaMTha bhAvopagata, pazcima kaMThogatA, chAyAnuvAdinI, kaMThAnuvAdiNI chAyA, chAyacchAyA, golacchAyA. temAM golacchAyA ATha bhede che golachAyA, pArjaMgolachAyA, gADhalagola chAyA, apa MgADha lagola chAyA, golAvalichAyA, pArdra golAvali chAyA, golapuMja chAyA, apArdragolapuMja chAyA. - * vivecana-41 : RtinAA - keTalA pramANavALI, bhagavan ! Ape sUrya pauruSI chAyAne utpanna karatA kahela che tema kahevuM ? ema kahetA bhagavaMte prathama lezyA svarUpanA viSayamAM jeTalI paratIrthikonI pratipatti che, teTalI kahI che - te pauruSI chAyAnA viSayamAM lezyAne AzrIne nizce A pacIza pratipattio kahI che - 23/9 sUryaprajJaptiupAMgasUtra - saTIkaanuvAda/1 te pacIza paratIrthikomAM eka ema kahe che ke pratikSaNa sUrya pauruSI chAyAne, A lezyAnA vazathI pauruSI chAyA thAya che. tethI kAraNamAM kAryanA upacArathI pauruSIchAyA te lezyA jANavI. tene utpAdana kare che, utpanna karatA kahela che, tema kahevuM. arthAt zuM kahe che ? pratikSaNa anyA anyA sUrya lezyAne utpanna karatAM kahevA. 130 - e pramANe ukta prakArathI, A anaMtarodita AlAvAthI sUryapAThagamathI je oja saMsthitimAM pacIza pratipattio kahI che, te ja kramathI ahIM paNa jANavI. tyAM sudhI ke jyAM sudhI carama pratipatipAdaka A sUtra che - eka ema kahe che - te anu * utsarpiNI avasarpiNI ja sUrya ItyAdi. madhyama AlApako e pramANe jANavA- eka e pramANe kahe che - anumuhUrtathI ja sUrya porisi chAyAne utpanna kare che, tema kahevuM. e pramANe lezyA viSayA parapratti jaNAvIne have te viSayamAM svamata kahe che - ema vaLI e pramANe kahIe chIe - sUryanuM uccatva ane lezyAne AzrIne chAyA-uddeza che. arthAt - je rIte sUrya ucca, uccatarathI upara jAya che, jema madhyAhathI urdhva, nIccastarane atikrame che. A paNa laukika vyavahAranI apekSAthI kahevAya che. laukiko ja prathamathI dUrataravartI sUrya udayamAna ati nIcaistane jue che. pachI nIkaTanA, atinIkaTanA thaIne ucca, uccastara madhyAhnathI urdhva ane kramathI dUra-dUratara thatAM nIce-ati nIce jAya, tema jema lezmA saMcare che, te pramANe - ati nIce vartato sUrya badhI ja prakAzya vastunI upara kudatI vastune dUrathI paritApita kare che. tethI prakAzya vastunI mahA-moTI chAyA thAya che. uMce-ati uMce vadhatAM sUrya hotA nIkaTanuM-ati nIkaTanuM paritApe che. tethI prakAzya vastunI hIna ane atihIna chAyA thAya che. e pramANe tema-tema vartatA sUryanA uccatva ane lezyAne AzrIne chAyAnuM anyathA thavAno uddezo che. ahIM pratikSaNa te-te pudgalanA upacaya ane te-te pudgalanI hAnithI je chAyAnuM anyatva te kevalI ja jANe che. te chadmasyane uddezathI kahyuM, tethI te chAyoddeza che. - 4 - tema tema vivartamAna sUryanuM uccatva ane chAyAne hIna, ati hIna ane adhika ati adhika tema tema thAya, te AzrIne lezyA-prakAzya vastunuM nIkaTa-ati nIkaTa ane dUra-atidUra paripana vaDe uddezo jANavo. tathA lezyA-prakAzya vastunA dUra-ati dUra ane nIkaTa-ati nIkaTa paDatI chAyAne, hIna-atihIna ane adhika-adhikatara tema-tema thatI AzrIne sUryagata uccatvanA tema tema vivartamAna uddezo jANavA. te zuM kahe che ? traNe ghaTatAM pratikSaNa anyathA-anyathA vivarte che. tethI ekanA ke benA tema tema vivartamAnanA uddeza prApta thavAthI bIjA paNa uddezathI avagama karavo joIe. e pramANe lezmA svarUpa kahyuM. have pauruSI chAyAnA pariNAma viSayamAM paratIrthikanI mAnyatAnA saMbhavane kahe che te pauruSI chAyAnA parimANa ciMtAnA - Page #73 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 9/-/41 viSayamAM paNa A be pratipatti jANavI. te A pramANe te be paratIrthikomAM eka ema kahe che - te divasa hoya che, je divasamAM sUrya udgama muhUrtamAM ane astamaya muhUrtamAM catupauruSI - cAra puruSa pramANa, puruSa grahaNa e upalakSaNa che, tenAthI sarve paNa prakAzya vastunI cAra guNI chAyA nirvarta che. evo paNa divasa hoya che, je divasamAM udgamana ane astamaya muhUrtamAM be puruSa pramANa chAyAne sUrya nivarte che. ahIM paNa puruSagrahaNa upalakSaNa che, tethI badhI paNa vastunA prakAzyanI bamaNI chAyA nirvartatI jANavI. - 131 vaLI eka ema kahe che - tevo divasa che, je divasamAM udgamana muhUrta ane astamaya muhUrtamAM sUrya be puruSa pramANa chAyAne nirvarte ce. arthAt badhI ja prakAzya vastune be gaNI chAyAthI nirva che. evo paNa divasa che, je divasamAM sUrya astamaya muhUrta ane udgamana muhUrtamAM kaMIpaNa pauruSI chAyAne nirvartatI nathI. have A ja matane bhAvita kare che - te baMnenI madhye je vAdIo che, te ema kahe che - evo divasa che, je divasamAM catuSpaurisi chAyAne nirvarte che. evo divasa che, je divasamAM sUrya be paurisi chAyAne nirvarte che. e pramANe svamatanI vibhAvanArthe kahe che - temAM je kALamAM sarvAnvaMtara maMDalane saMkramIne cAra care che, tyAre uttama kASThA prApta utkRSTa 18 muhUrtano divasa thAya che, jaghanyA 12-muhUrtanI rAtri thAya che. te divasamAM sUrya catupuruSa pramANa chAyAne nirvarte che. te A rIte - udgamana muhUrtamAM ane astamaya muhUrtamAM. te baMne muhUrtomAM catupauruSI chAyAne nirvarte che, lezmAne vadhAratA prakAzya vastunI upara kudatA dUra-ati dUra pheMkatA, prakAzyavastunI upara na kudatAM nIkaTa-ati nIkaTa pheMkatA te pramANe chAyAnA hIna ane ati hInapaNAno saMbhava che. temAM jyAre sarvabAhya maMDalane saMkramIne cAra care che, tyAre uttama kASThA prApta utkRSTA aDhAra muhUrtanI rAtri thAya che, jaghanya 12-muhUrtano divasa thAya che. te divasamAM sUrya be puruSa pramANa chAyAne nivarte che, te A pramANe - udgamana muhUrtamAM ane astamaya muhUrtamAM. te tyAre be pauruSI chAyAne nirvarte che. lephsAne vadhAratA paNa ghaTADatAM nahIM. A vAkyano bhAvArtha pUrvavat kahevo. tathA te baMnenI madhye je vAdI ema kahe che ke - te divasa paNa che, jemAM te sUrya be pauruSI chAyAne nirvarte che, tevo paNa divasa che, jemAM sUrya kaMIpaNa pauruSI chAyAne nirvartato nathI. tene svamata vibhAvanArthe kahe che 1 temAM jyAre sUrya savaciMtara maMDalane saMkramIne cAra care che, tyAre uttamakASThA prApta utkRSTa 18-muhUrtano divasa thAya che, jaghanyA bAra muhUrtanI rAtri thAya che. te divasamAM sUrya be porisi chAyAne nirti che. jemake - udgamana muhUrtamAM ane astamaya muhUrtamAM. tyAre te be porisi chAyAne nirvarte che. lezyAne vadhAre che - ghaTADatA nathI. sUryaprajJaptiupAMgasUtra - saTIkaanuvAda/1 temAM jyAre sUrya sarva bAhyamaMDalamAM saMkramIne cAra care che, tyAre uttama kASThA prApta utkRSTA aDhAra muhUrtanI rAtri ane jaghanya bAra muhUrtano pramANa divasa, te divasamAM udgamana ane astamaya muhUrtamAM sUrya kaMIpaNa pauruSI chAyAne nirvarte che. tyAre sUrya lezyAne vadhArato ke ghaTADato nathI, adhika-adhikatara chAyAne vadhAravA ke hIna-hInatara chAyAne ghaTADavAno prasaMga saMbhave che. 132 e pramANe paratIrthikanI be pratipatti sAMbhaLIne gautamasvAmI svamatane pUche che - jo A paratIrthikonI pratipatti che, to bhagavat svamatathI Ape keTalA pramANamAM sUryanI pauruSI chAyAne nirvatatI kahelI che ? tyAre bhagavat svamAthI dezavibhAgathI poiisa chAyAne tema tema aniyata pramANane kahe che. paratIrthiko pratiniyata ja pratidivasa dezavibhAga vaDe Icche che. tethI pahelA temanA matane ja darzAve che - temAM dezavibhAgathI prati divasa, pratiniyata pauruSI chAyAnA viSayamAM 96 pratipattio kahI che. te 96-paratIrthiko madhye eka A pramANe kahe che - evo deza che, je dezamAM sUrya AvatA eka pauruSI-eka puruSa pramANa, puruSa grahaNa upalakSaNathI baLa paNa prakAzya vastunI svapramANa chAyAne nirvarte che. vaLI eka ema kahe che ke - evo paNa deza che, je dezamAM Avelo sUrya be puruSa pramANa, puruSa grahaNanA upalakSaNathI badhI ja vastunA prakAzyanI be guNI, chAyAne nirvarte che. e pramANe ukta prakArathI A anaMtarokta AlAvA vaDe - sUtrapAThagamathI, bAkInI pratipattigata sUtra jyAM sudhI carama pratipattigata sUtra che, tyAM sudhI laI javuM. tene ja khaMDathI darzAve che - "96" ItyAdi. - Ane ja paripUrNa jANavuM - vaLI eka ema paNa kahe che tevo deza che, je dezamAM sUrya 96 poiisa chAyAne nirvarte che, tema kahela che - te kahevuM. madhyama pratipattigata AlAvAo sugama hovAthI svayaM vicArI levA joIe. have A 96-pratipattionI bhAvanikAne kare che. temAM 96-paratIrthiko madhye je vAdIo e pramANe kahe che ke - tevo deza che, je dezamAM Avela sUrya eka pauruSI - prakAzya vastunI svapramANa chAyAne nirvarte che, te ja svamata vibhAvanArthe kahe che- sUryanA sarva nIcenA sUrya pratidhAnathI arthAt sUrya nivezathI bahAra nIkaLela je lezyA, tenA vaDe tADvamAnathI A ratnaprabhA pRthvInA bahu sama ramaNIya bhUmi bhAgathI jeTalo sUrya urdhva uccatvathI vyavasthita che eTalo mArga eka chAyAnumAna pramANathI prakAza vastunA je uddezathI pramANa mapAya che, tenA vaDe A AkAzadezamAM sUrya samIpamAM prakAzya vastunA pramANane sAkSAt parigrahIta karavAnuM zakya nathI. paraMtu dezathI anumAna vaDe, tethI chAyAnumAna pramANathI ema kahe che avamita Page #74 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 134 sUpajJaptiupAMgasUtra - saTIka anuvAda/1 9/-/41 paricchinna je deza-pradeza, je pradezamAM AvatA sUrya eka pauruSIne - puraNa grahaNanA upalakSaNathI badhI ja prakAzya vastunI pramANabhUta chAyAne niti che. ahIM A bhAvanA che - pahelA udayamAna sUryamAM je vezyA nIkaLIne prakAzane Azrita che, tenA vaDe prakAzya vastu dezamAM urva kriyamANa vaDe kaMIka pUrvAbhimukha namelA vaDe prakAzya vastu vaDe je saMbhAvya parichinna AkAzapadeza che, tyAM AvIne sUrya prakAzyavastu pramANa chAyAne nirvarte che. e pramANe AgaLa paNa bhAvanA karavI. temAM je te vAdIo ema kahe che - te deza che. je dezamAM AvIne sUrya be pauruSI chAyAne nivarte che, te ja svamato viphAraNane mATe kahe che - sUryanA sauthI nIcethI sUryapratidhi - sUryanivezathI bahAra nIkaLatI vaizyA vaDe tAdyamAna A ratnaprabhA pRthvInA bahu sama ramaNIya bhUmi bhAgathI urva uccavathI vyavasthita A baMne addhA vaDe be chAyAnumAna pramANo vaDe prakAzya vastu pramANo vaDe paricchiA je deza, temAM samAnata sUrya be pauruSI - prakAzya vastunI bamaNI chAyA nivarta che. e pramANe eka-eka pratipatimAM ekaika chAyAnumAna pramANa vRddhithI tyAM sudhI jANavuM, jyAM sudhI 96mI pratipatti che. temAM rahela sUtro svayaM vicAravA kemake sugama che. e pramANe paratIrthikonI pratipatti kahI che. have svamatane dekhADe che - ame vaLI e vakSyamANa prakArathI kahIe chIe, te ja prakAro jaNAve che - tava Adi. ugavAnA ane asta thavAnA samaye sAtireka pa9 puraSa pramANa chAyAne nirvata che. A ja vAtane kahe che - jemAMthI addha cAlI gayela che, te apaddha ane te A pauruSI te apAddha pauruSI chAyA puruSagrahaNamanA upalakSaNaNI badhI vastunA prakAzya ardha pramANa chAyA, e pramANe AgaLa paNa lakSaNa vyAkhyAna jANavuM. divasano keTalo bhAga jatA - keTalo bhAga jatA athavA te zeSa - keTalAmo bhAga bAkI rahe che ? bhagavaMte kahyuM - divasano trIjo bhAga jatAM thAya che. divasano trIjo bhAga, bAkI rahetA, te pauruSI puraSa pramANa. prakAzya vastunA svapramANa, chAyA keTalI jatAM - keTalo bhAga jatA ke keTalo bhAga bAkI rahetA thAya che ? bhagavaMta kahe che - cotho bhAga jatAM ke cotho bhAga bAkI rahetA, prakAzya vastunI sva pramANabhUta chAyA bIjA graMthamAM anya savampiMtara maMDalane AzrIne kahelI che. *x-x- A porisi pramANane uttarAyaNane aMte, dakSiNAyananI AdimAM eka divasanI thAya che. tenA pachI ardha - 10 bhAga aMgulanA dakSiNAyanamAM vadhe che. uttarAyaNamAM ghaTe che. e pramANe maMDala-maMDalamAM anyA porisi che. A sarva paNa pauruSI vibhAga pramANa pratipAdana savaciMtara maMDalane AzrIne jANavuM. sAddha puruSa pramANe chAyA divasanA keTalAmAM bhAgamAM hoya che, keTalAmAM bhAge bAkI rahe che ? bhagavaMte kahyuM - divasano pAMcamo bhAga jatAM ke pAMcamo bhAga bAkI rahetA thAya che. e pramANe ukta prakArathI addha puruSa pramANa chAyAne choDIne - pRcchA. pRcchA sUNa jaNavuM joIe. pUrva pUrva sUtra apekSAthI eka-eka adhika divasa bhAgane choDIchoDIne uttara sUtra jANavuM joIe. te A pramANe - be porisi chAyA jatAM ke rahetA ? cha bhAga jatAM ke rahetA ? aDhI porisi chAyA jatAM ke rahetAM ? sAta bhAga jatAM ke rahetAM ? ItyAdi. ane A ATalA tyAM sudhI jyAM sudhI sAtireka pa9-pauruSI chAyA divasanA prAraMbha samayamAM ane paryatta samayamAM che. pachI kahe che - kaMI paNa jatAM ke rahetA nahIM. have chAyA bhedone kahe che - temAM te chAyAmAM vicAraNA karatAM vize A 25prakAranI chAyAo kahelI che ? te A pramANe - staMbha chAyA ItyAdi. prAyaH sugama che, A padonuM vizeSa vyAkhyAna bIjA zAstrothI saMpadvAyAnusAra kahevuM. | 'golachAyA" ema kahyuM, tethI te ja golachAyAne bhedathI kahe che - te pacIza chAyAnI madhye nize A golachAyA ATha bhede kahelI che, te A pramANe - gola mAganI chAyA te golachAyA, apAddha - ardha mAtra goLanI chAyA te apArlDa golachAyA, golanI Avali te golAvali, tenI chAyA te golAvalichAyA. apAddhamAtrAnI golAvalinI chAyA te apArlDa golAvali chAyA, goLano paMja te goLapuMja, tenI chAyA te golapuMja chAyA. ardha mAtra golapuMjanI chAyA, apAddhagolapuMja chAyA. muni dIparatnasAgare karela prAbhRta-9-no TIkA sahitano anuvAda pUrNa Page #75 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 10/1/42 prAkRta-10 che 0 e pramANe navamuM prAmRta kahyuM, have dazamuM kahe che - che prAmRta-10, prAkRta-prAkRta-1 che -- * - * -- teno A arthAdhikAra che, jemake bhagavan ! Ape te kaI rIte kahela che ? te viSayamAM uttarasUtra kahe che - - - 135 - sUtra-42 - yogamAM vastuno AvalikAnipAta kaI rIte thato kahevo? kaI rIte te yogamAM vastuno AvalikAnipAta kahela che ? temAM A pAMca pratipattio kahelI che - eka ema kahe che ke te badhAM paNa nakSatro kRtikAthI bharaNI sudhI che. bIjo kahe che badhAM nakSatro mAthI AzleSA sudhI che. trIjo vaLI kahe che ke - badhAM nakSatro ghanISThAthI zravaNa sudhInA che. cotho kahe che badhAM nakSatro azvinIthI revatI sudhI che. pAMcamo kahe che badhAM nakSatro bharaNIthI azvinI sudhI che. ame ema kahIe chIe ke - badhAM paNa nakSatro abhijItathI uttarASADhA sudhInA kahelA che. te A rIte - azvinI, zravaNa yAvat uttarASADhA. * vivecana-42 : - - bIjA kathanIyane choDI, hAla A kahe che - yo" nakSatronI yutinA saMbaMdhamAM, AvalikA kramathI nipAta - caMdra-sUrya sAthe saMpAta kahelo mArA vaDe svaziSyono kahevo, ema kahetA gautamasvAmI pUche che - kayA prakAre he bhagavan ! Ape nakSatra jAtano AvalikA nipAta che, te AkhyAta che tema kahevuM ? bhagavaMte kahyuM - temAM nakSatra jAtanI AvalikAnipAta viSayamAM nizce A pAMca pratipattio - paratIrthikonA matarUpa kahela che. te A rIte - te pAMca patIrthikomAM eka paratIrthika ema kahe che - badhAM ja nakSatro - kRtikAthI bharaNI sudhInA kahelAM che. e pramANe bAkI pratipatti catuSka sUtro vicAravA, e rIte anyamata darzAvI have svamatane darzAva che. ame vakSyamANa prakArathI kahIe chIe badhAM ja nakSatro abhijita Adi uttarASADhA sudhI kahela che. kaI rIte ? ahIM badhAM suSamAsuSamAdirUpa kALa vizeSanI Adi yuga che. - x - yuganI AdimAM pravarte che - zrAvaNa mAsanA kRSNapakSanI ekama tithi, temAM bAlavakaraNa, abhijita nakSatramAM caMdra sAthe yogane pAme che. A kathana jyotiSa karaMDakamAM paNa kahela che - 4 - ahIM sarvatra bharata, aivata, mahAvidehamAM, bAkI sugama che. A badhAM ja kALa vizeSonI AdimAM caMdranA yogane AzrIne abhijit nakSatranA vartamAnapaNAthI abhijita Adi nakSatro kahelA che. 0 prAmRta-prAbhUta-1-no TIkAsahita anuvAda pUrNa 0 136 sUryaprajJaptiupAMgasUtra - saTIkaanuvAda/1 che prAbhUta-10, prAkRtaprAkRta-2 0 e pramANe dazamAM prAkRtanuM paheluM prAkRta-prAbhUta kahyuM have bIjAno AraMbha kare che teno A arthAdhikAra che } - ''nakSatra viSaya muhUrtaparimANa'" kahevuM. tethI tenA viSayamAM praznasUtra - * sUtra-43 : kaI rIte te muhUrto kahelA kahevA ? A 28-nakSatromAM evA paNa nakSatro che, je nava muhUrta ane muhUrtanA 27/67 bhAga caMdra sAthe yoga kare che. evA paNa nakSatro che, je 15 muhUrtamAM caMdra sAthe yoga kare che. evA paNa nakSatro che, je 15 muhUrtamAM caMdra sAthe yoga kare che. evA paNa nakSatro che, je 45-muhUrtathI caMdranI sAthe yoga kare che. A 28-nakSatromAM keTalAM nakSatro che, je 9 - 27/67 muhUrtanA caMdra sAthe yoga kare che. keTalAM nAmo che, je 15-muhUrtamAM caMdra sAthe yoga kare che. keTalAM nakSatro 30 muhUrtamAM caMdranI sAthe yoga kare che. keTalA nakSatro 45-muhUrtamAM caMdranI sAthe yoga kare che ? A 28-nakSatromAM, je nakSatro 9 - 27/67 muhUrtamAM caMdranI sAthe yoga kare che, te eka abhijita nakSatra che. temAM je nakSatro 15-muhUrtathI caMdra sAthe yoga kare che te cha che. te A - zatabhiSak, bharaNI, ArdrA, AzleSA, svAti, jyeSThA. temAM je nakSatro trIza muhUrta caMdra sAthe yoga kare che, tevA 15 che, te A - zravaNa, ghaniSThA, pUrvAbhiAdrapadA, revatI, azvInI, kRtikA, mRgazIrSa, puSya, maghA, pUvaphiAlgunI, hasta, citrA, anurAdhA, mUla, pUrvASADhA, temAM je nakSatro 45-muhUrtathI caMdra sAthe yoga kare che, te cha che uttarAbhAdrapada, rohiNI, punarvasu, uttarAphAlgunI, vizAkhA, uttarASADhA. - * viverAna-43 : bhagavan ! kaI rIte pratinakSatranuM muhUrta parimANa kahevuM ? tema pUchatA bhagavaMte kahyuM - A 28 nakSatro madhye che, je nakSatra - 9 - 27/67 muhUrta yAvat caMdra sAthe yoga kare che. tathA evA nakSatro che je 15-muhUrta sudhI caMdra sAthe yoga kare che, tathA evA nakSatro che je 30 muhUrta sudhI caMdra sAthe yoga pAme che, tathA evA nakSatro che, je 45-muhUrta sudhI caMdra sAthe yoga kare che. e pramANe sAmAnyathI bhagavaMte kahela, vizeSa niddhariNArthe bhagavat gautama pUche che ke A 28 nakSatromAM keTalAM nakSatro che je nava muhUrta ane eka muhUrtanA satAvIza saDasaThAMza bhAga sudhI caMdra sAthe yoga kare che - x - yAvat - 4 - keTalA nakSatro che je 45 muhUrta sudhI caMdra sAthe yoga kare che. e pramANe gautame prazna karatAM bhagavaMte kahyuM ke - A 28-nakSatro madhye je nakSatro 9 - 27/67 muhUrta sudhI caMdra sAthe yoga joDe che, te ekamAtra abhijita Page #76 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 1/2/3 133 jANavuM. zA mATe ? te kahe che - A abhijita nakSatra 67 khaMDa karAyela ahorAtranA 21 bhAgonuM paNa mahagita bhAga kasvAne mATe 30 vaDe guNIe. to 630 saMkhyA thAya che. ATalA kALane AzrIne sImA vistAra abhijita nakSatrano bIje paNa kahela che - x * temAM 67 bhAga karAtA prApta thaze - 9 muhUrta ane eka muhUrtanA 2) bhAga - 4 - te 28-nakSatro maLe je nakSatro 15-muharta sudhI caMdra sAthe yogane pAme che, te cha che . zatabhiSaka ItyAdi. tethI kahe che - A cha e namonA pratyekanA 67 khaMDa karela ahorAtranA hovAthI sAddha 33 bhAga sudhI caMdra sAthe yoga thAya che. tethI muhartagata 63 bhAga karavAne 33 vaDe guNIe, to 990nI saMkhyA thaze. jo ke sAddhane paNa 30 vaDe guNavAthI ane dvika vaDe bhAMgatA prApta thaze - 15 muhUrtanA 67 bhAgo, te pUrva rAzimAM umerIe, to 1005 thaze. A pratyekane kALane AzrIne sImA vistAra muhartagata 67 bhAgenA 1005 thaze kahyuM paNa che ke zatabhiSA, bharaNI, AdrA, AzleSA, svAtI, jyeSThA 1005 bhAga sImA virkaMbha che. A 1oo5nA 67 bhAga karatAM prApta thaze 15 muhUrtA che kahyuM che ke- zatabhISaja Adi cha nakSatro 15-muhUrta saMyoga che. tathA te 28 nakSatromAM je nakSatro 30 muhUrta sudhI caMdranI sAthe yoga kare che, te 15 che. jemake - zravaNa ItyAdi. Ano kALane AzrIne pratyekano sImA viThaMbha mahatagata 63 bhAgonA 2010, pachI te 67 bhAga vaDe bhaMgAtA prApta thaze 30 mahad. tathA je nakSatro 45-muhUrta sudhI caMdra sAthe yoga kare che, te ja che. te A rIte uttarAbhAdrapada Adi, temano ja pratyeka kALane AzrIne sImAviSThabha muhUrtagata 67 bhAgonA 3015, pachI temane 63 bhAga vaDe bhaMgAtA prApta thaze - 45 ja muhartA kahyuM che ke traNa uttarA, punarvasu, rohiNI ane vizAkhA, A cha nakSatro 45-muhUrta saMyogavAlA che. * X - e pramANe nakSaNono caMdra sAthe yoga kahyo. have sUryanI sAthe tene kahevA mATe kahe che - * sUga-44 - A ra8-nakSatromAM evA paNa nakSatro che, je cAra ahora ane cha muhUrta sUryanI sAthe yoga kare che. evA paNa nakSo che, je cha ahorama ane ra1muhUrtamAM sUrya sAthe yoga kare che. evA paNa napo che, je 13 horama ane 1ra-mahamAM sUrya sAthe yoga kare che. evA paNa namo che, je 20 ahorama ane traNa muhUrtamAM sUrya sAthe yoga kare che. A 28 nakSatromAM keTalAM nAmo che, je cAra ahora ane cha muhUrtamAM sUrya sAthe yoga kare chen : x * yAvata - x * keTalA no che, je 20 ahorAtramAM sUrya sAthe yoga kare che ? A 28 nAmomAM je no cAra mahorama ane cha muhUrtamAM sUrya sAthe yoga kare che te abhijita che. temAM je nAmo cha ahorama ane 1-muhUrtamAM 138 sUryapajJaptiupAMgasUtra - saTIkaanuvAda/1 sUrya sAthe yoga kare che te cha kahyA che - zatabhiSaja, bharaNI, addhiAM, AzleSA, svAti, jyeSThA. temAM je nAmo 13 ahorAtra ane 1ra-muhUrtamAM sUniI sAthe yoga kare che, te ja che. te A - zravaNa, ghaniSThA, pUrvabhAdrapadA, revatI, azvinI, kRtikA, mRgazIrSa, puSya, maghA, pUrvAphAgunI, hasta, citrA, anurAdhA, mULa, pUfSADhA. temAM je nAmo ra0-ahoratra ane traNa muhUrvathI sUrya sAthe yoga kare che, tevA cha che - uttarAbhAdrapada, rohiNI, punarvasu, uttarAphAgunI, vizALa ane uttarASADhA. * vivecana-44 : A anaMtarokta 28-nakSatromAM evA no che, je cAra ahorAtra - cha mahad cAvatu sUrya sAthe yoga kare che. tathA evA paNa che, je cha ahorAtra ane 1 muhartamAM sarya sAthe yoga yoje che, tevA paNa nakSatro che, je 13-ahorAtra ane 12-muharta sudhI sUrya sAthe yoga kare che. evA nakSatro che je 20 ahorAtra ane traNa muhUtoM sudhI sUryanI sAthe yoga kare che. e pramANe bhagavaMte sAmAnyathI kahetA vizeSa bodha nimite pharI gautamasvAmI pUche che - pragnasUtra sugama che. bhagavaMta teno uttara Ape che - A 28 no maLe je nakSatra cAra ahorama ane cha mahatamAM sUrya sAthe yoga joDe che, te eka ja abhijita nakSatra jANavuM. tethI kahe che - sUrya yoga viSayaka pUrvAcArya pradarzita A prakaraNa che - je nama jeTalA ahoramanA saMbaMdhI 67 bhAgone caMdra sAthe yogamAM jAya che, te nakSatra ahorAtranA pAMcamA bhAgothI tyAM sudhI sUrya sAthe jAya che. temAM abhijita 21 bhAgone caMdra sAthe varte che. tethI A paMcabhAga ahoramanA sUrya sAthe vartato jANavo. ra1ne pAMca vaDe bhAga karAtA cAra ahorAtra ane 1, bhAga rahe che. tenA muhUrta karavA 30 vaDe guNe che, tethI 30 saMkhyAne pAMca vaDe bhAga karAtA cha muharta thAya. * * * te 28-nakSatronI mo jeTalA nakSatro 6 ahorAtra ane 21-muhUrta sudhI sUrya sAthe yoga kare che. te A che - zatabhiSaja Adi che A nakSatro pratyeka caMdranI sAthe Addha 33 ane ahoramanA 63 bhAga jAya che. jemake apAddha kSetratva che. tethI A pAMca bhAga ahoramanA sUryanI sAthe jatA jANavA kemake pUrvokta kAraNanuM pramANa che. 33ne pAMca bhAga vaDe bhAMgatA cha ahoraNa thAya che, pachI sAI 3 bhAga rahe che. te savarNanAmAM sAta thAya che. muhUrta lAvavA mATe 3 vaDe guNe che, tethI 210 thAya che. e muhartAnA ardhagatamAM, tethI paripUrNa muhUrta lAvavA mATe 10 bhAga vaDe bhAMgatA 21-muhUrta thAya che. - X - X - te 28-nakSatronI mathe je nakSatro 13-ahorAtra ane 12-muhUrtA sudhI sUryanI sAthe yoga joDe che, te 15 che - zravaNa ItyAdi. tethI kahe che - A paripUrNa 67 bhAga caMdranI sAthe jAya che. pachI sUryanI sAthe A pAMca bhAga ahoramanI 69 saMkhyA jAya. 67 ane pAMca bhAga vaDe prApta 13-ahorAka, bAkI be bhAga rahe che. te baMnene Page #77 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 1/2/3 139 140 sUryaprajJaptiupAMgasUtra - saTIkaanuvAda/1 che prAkRta-10-prAkRta-prAkRta-3 che. 30 vaDe guNIe, to 60 thAya, tene pAMca vaDe bhAga karatAM prApta 12-muharta thAya. - X - X - te 28-nabo maLe je nakSatro 20 ahorAno ane traNa muhULa sudhI sUryanI sAthe yogane pAme che te cha che - te A pramANe - uttarAbhAdrapada Adi. A ja che nakSatro pratyeka caMdranI sAthe 69 bhAgonA zata ane ekanA 67 bhAganuM addha jAya che. pachI A paMcabhAga ahorAtranA sUrya sAthe jatAM jANavA, 100ne pAMca vaDe bhAga karAtA prApta thAya 20-ahorAtra, jo ke ekanA pAMca bhAganA addhane uddhare che, te paNa 30 vaDe guNatA, 30 thAya, tene 10 vaDe bhAMgatA traNa muhurta prApta thAya che. 0 prAbhRta prAkRta-ra-no TIkA sahita anuvAda pUrNa 0 - X - X - X - X - X - 0 dazamA prAmRtanuM prAkRta-prAkRta 2 kahyuM. have bIjAno AraMbha kare che teno A athAdhikAra "e pramANe bhAgonA nakSatro kahevA, " tethI tenA viSayamAM prasUtra kahe che - * sUtra-45 : evA bhAganA nAmo keTalA kahelA che, tema kahevuM? A 28 nAmomAM evA no che je pramANamAM ane samakSetra kahelA che. evA nAmo che, je pazcAt bhAgA samakSetra 30 muhUrvavALA che. evA nakSatro che je rAzigata apAtuM phomA 15-muhUrtavALA che, evA nAmo che, je ubhaya bhAga hIpArlojhavALA, 45-muhUrtavALA paNa kahelA che. te A 28 natoomAM keTalA nakSata pUrva bhAga samakSetra 30-muhUrvavALA kahelA che ? yAva4 keTalA nAmo ubhaya bhAgA hIpArvatra 4pa-muhUrtavALA kahelA che ? A 28-nattromAM je nakSatro pUrvabhAga - samakSetra ane 30-muhUrvavALA kahyA cha che - pUvarya poSThapadA, kRtikA, maghA, pUvara phAgunI, mULa, pUvaSiADhA. temAM je nAmo pazcAta bhAgA-samakSetra ane 30 muhUrvavALA kahyA te daza che * abhijita, zravaNa, ghaniSThA, revatI, azvinI, mRgazIrSa, puSya, hasta, citrA, anurAdhA ane je nAmo samigata ane arthakSetravALA, 15-muhUrvanA kahyA, te cha che - zatabhiSaja, bharaNI, AdrA, AzleSaNa, svAtI ane jyeSThA. temAM je nato ubhayabhAga-ddhIpArvaroga ane 45-mahadvALA kahyA te cha che - uttarapauSThapadA, rohiNI, punarvasu, uttarA phAlganI, vizAkhA ane uttarASADhA. * vivecana-45 - bhagavad ! kayA prakAre Ape vaMkArA - kahevAnAra prakAre bhAgavALA nakSatro kahelA che tema kahevuM ? bhagavaMte kahyuM ke- A aThThAvIza nAgo maLe evA nakSatro che je pUrvabhAga-divasanA pUrvabhAgamAM caMdranA yoganI Adine AzrIne rahelA che, jemAM te pUrvabhAgavALA, pUrNa ahoraNa pramita kSetrane caMdranA yogane AzrIne jemAM che te samakSetravALA. tethI ja 30-muhartA kahyA. tathA tevA paNa namo che, je pazcAdabhAga-divasanA pAchaLanA bhAge caMdranA yogane AzrIne rahe che jemAM, te pazcAd bhAgavALA samoba 30-muhUrtavALA kahelA che. - tathA tevA paNa namo che, je rAzimAM caMdranA yogane AzrIne avakAza jemAM che, te tathA apAddha - addha mAtra kSetravALA che. ardhamAga kSetra ahorAtra pramita jemAM che te. tethI 15-muhUrtavALA, caMdrayogane AzrIne 15-muhUrvo rahelA che, jemAM te kahela che. tathA evA paNa nAno che, je divasa ane sargimAM - baMnemAM caMdrayoganI Page #78 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 1/3/43 141 sUryaprajJaptiupAMgasUtra - saTIkaanuvAda/1 che prAkRta-10, prAkRtaprAbhRta-4 che Adine AzrIne avakAza vALA che. tethI kahe che - dvi-ardha kSetravALA. bIjuM kAI jene che, te yaddha. arthAt sAddha ahorAtra pramita phoga jemAM che te. tethI ja 45muhUrtA kahelA che. bhagavaMte e pramANe sAmAnyathI kahetA, vizeSa bodha mATe gautamasvAmI pUche che - te prazna sUNa sugama che. bhagavaMta teno uttara Ape che - A 28 nabo maLe je nAmo pUrvabhAgavALA samakSotra 30 muhUrta kahelA che, te ja che - pUrva prauSThapadA ItyAdi. A anaMtara ja prAkRtapAmRtamAM yoganI AdimAM vicAraNA karatA kahIzuM. tathA te 28 nakSatromAM je nakSatro pazcAd bhAgavALA, samakSetra ane 30 muhUrtavALA kahelA che, te daza che - abhijitAdi. te 28 nakSatro maLe je nabo samigata, akhAddha kSetravALA, 15-muhUrtanA kahelA che, te ja che - zatabhiSAdi. te 28 nakSatro maLe je nazo ubhaya bhAga che, te harAddhakSetravALA, 45muhUrtavALA cha kahyA che, te - uttapITha5dAdi che. badhe ja bhAvanA AgaLa anaMtara ja vicArIzuM. 0 prAbhRta prAbhRta-3-no TIkA sahita anuvAda pUrNa 0 - X - X - X - X - X - che e pramANe trIjuM prAbhRtaprAbhRta kahyuM, have cothuM AraMbhe che - teno A adhikAra che - "yoganI AdinuM kathana", anaMtara pUrva prAbhRtaprAbhRtamAM naphAbonI pUrva bhAgatAdi kahyA, te yoganI AdinA parijJAna vinA jANavA zakya nathI, tethI tenuM prazna sUtra - saMga-46 - te yoganI Adi kaI rIte kahela kahevI ? abhijita ane zravaNa baMne nato bhAga samakSetra sAtireka 39 muhudvAja che, te pahelA saMdhyAkALe caMdra sAthe yoga kare che, pachI sAtireka bIjA divasa sAthe, e pramANe abhijita ane zravaNa baMne natpo eka sani ane eka sAtireka divasa caMdra sAthe yoga kare che. yoga karIne yogane anuparivartana kare che. yogane anuparivartita karIne sAMje caMdrane dhaniSThA nakSatrane sope che. te dhaniSThA nakSatra pazcAta bhAga samagra 30-muhUrta che. te pahelAM saMdhyAkALe caMdranI sAthe yoga kare che, karIne caMdra sAthe yoga karyA pachI rAtri ane bIje divasa joDAya che. e rIte ghaniSThA nakSatra eka rAtri ane eka divasa caMdra sAthe yoga kare che, karIne yogane anuparivartita kare che, yogane anuparivartana karIne sAMje caMdrane zatabhiSaja nakSatrane sope che. te zatabhiSaja nA vigata, apArvastra, 15-muhUrta che. pahelAM sAMje caMdra sAthe yoga kare che. yoga karIne yogane anuparivartIta kare che, karIne te caMdra pUrva pauSThA nakSatrane caMdra samarpita kare che. te pUrva pauSThapadA nA pUrva bhAga samosa 30-muhUrta che, te pahelA prAta:kALe caMdra sAthe yoga kare che. pachI rAtrinA. e pramANe pUrva pauSThapadA nAma eka divasa ane eka rAtri caMdra sAthe yoga kare che, karIne yogane anuparivartita kare che, karIne prAta:kALe caMdra uttara pauSThapadAne samarpita kare che. te uttarapauSThayadA nA ubhaya bhAga, dvipaddha kSetra, 45-muharta che. te pahelAM prAta:kALe caMdra sAthe yoga kare che, pachI rAtrinA, pachI bIjA divase kare che. e pramANe uttara pauSThapadA nakSatra be divasa ane eka rAzimAM caMdra sAthe yoga kare che, pachI rAzinA, pachI bIje divasa, e pramANe uttara pauSThapadA nakSatra be divasa ane eka sani caMdra sAthe yoga kare che, karIne yogane anuparivani kare che, sAMje caMdra revatI nAgane soMpe che. revatI nakSatra pazcAta bhAga samakSetra 30-muhUrvaka che. prathama saMdhyAkALe caMdra sAthe yoga kare che. tyArapachI bIjA divase kare che. e pramANe revatI nakSatramAM eka rAtri ane eka divasa caMdra sAthe yoga kare che, karIne yoga anuparivartita kare che. pachI sAMje caMdrane azvinI nakhane sope che. Page #79 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 10/4/46 143 azvinI nakSatra pazcima bhAga, samakSetra, 30-muhUrta che. te pahelAM sAMje caMdra sAthe yoga kare che, pachI bIjA divase kare. e rIte azvinI nakSatra eka rAtri ane eka divasa caMdra sAthe yoga kare che. pachI yogane anuparivarte che. pachI sAMje caMdrane bharaNI nakSatrane samarpe che. bharaNI nakSatra rAtriMgata, pAddha kSetra, 15-muhUrta che. te pahelAM sAMje caMdra sAthe yoga kare che. bIjA divase yoga na kare, ema bharaNI nakSatra eka rAtri caMdra sAthe yoga kare che, karIne yogane anuparivarte che. pachI prAtaHkALe caMdra kRtikAne soMpe che. kRtikA nakSatra pUrvabhAga samakSetra 30-muhUrta che. te pahelAM sAMje caMdra sAthe yoga kare che. karIne yogane anuparivartita kare che, karIne prAtaHkALe caMdra rohiNI nakSatrane soMpe che. rohiNI-uttara bhAdrapada mAphaka, mRgazI-dhaniSThA mAphaka, Adra-zatabhiSA mAphaka, punarvasu - uttarAbhAdrapada mAphaka, puSya-dhaniSThA mAphaka, AzleSA - zatabhiSA mAphaka, maghA-pUrvA phAlgunI, pUrvA phAlgunI - pUrvA bhAdrapadavat, uttarA phAlgunI - uttarA bhAdrapadavat, hasta ane citrA-dhaniSThAvat, svAtI-zatabhiSAvat, vizAkhAuttarAbhAdrapadavat, anurAdhA-dhaniSThA vat, zatabhiSA mULa ane pUrvASADhA - pUrvabhAdrapadavat ane uttarASADhA uttarAbhAdrapada mAphaka jANavuM. - * vivecana-46 : bhagavan ! Ape kaI rIte yoganI Adi kahela che ? ahIM nizcayanaya matathI caMdrayoganI Adi che, badhAM ja nakSatronuM apratiniyata kALa pramANa che, tethI te karaNavazathI jANavuM ane te karaNane jyotip karaMDakamAM yuktipUrvaka bhAvita karela che, tethI te tyAMthI avadhAravuM. ahIM te vyavahAranayane AzrIne bahulatAthI je nakSatranI jyAre caMdrayoganI Adi thAya che, te jaNAve che . abhijita, zravaNa nAmaka be nakSatra pazcAt bhAga, samakSetra che. ahIM abhijita nakSatra samakSetra nathI, apArcha kSetra nathI ke yuddhakSetra paNa nathI. kevaLa zravaNa nakSatra sAthe saMbaddha joDavo, A abheda upacArathI che. to paNa samakSetrane kalpIne samakSetra ema kahyuM. sAtireka 39 muhUrta pramANa che. tethI kahe che - sAtireka nava muhUrta. abhijita 30 muhUrta che, zravaNanA ema ubhaya mIlanathI yazokta muhUrta parimANa thAya che. tethI caMdrayoganA, pahelA saMdhyAkALe, A divasanA keTalAmAM carama bhAgathI AraMbhIne rAtrinA keTalA bhAga sudhI, hajI sudhI paNa pariskrUTa nakSatramaMDala Aloka jeTalo kALa vizeSa, saMdhyAkALe vivakSita jANavo. temAM saMdhyA samaye caMdranI sAthe yoga joDe che. ahIM abhijita nakSatra joDe yuganI AdimAM prAtaHkALe caMdra sAthe yogane joDe che, to paNa zravaNa sAthe saMbaddha ahIM tema vivakSA karI che, zravaNanakSatra madhyAhna thakI uMce jAya che, divasamAM caMdra sAthe yoga pAmare che. pachI tenA sAhacaryathI sUryaprajJaptiupAMgasUtra - saTIkaanuvAda/1 te paNa saMdhyA samaye caMdra sAthe yujyamAna vivakSita karIne sAmAnyathI saMdhyA caMdra sAthe yoga joDe che tema kahyuM. athavA yuganI Adi atiricya anyadA bahulatAne AzrIne A kahyuM, tethI koI doSa nathI. pachI AgaLa bIjA anya sAtireka divasa sudhI. A ja upasaMhArathI kahe che - 144 ema ukta prakArathI nizcaye abhijita ane zravaNa be nakSatra sAMjanA samayathI AraMbhIne eka rAtri ane eka sAtireka divasa caMdranI sAthe sAddha yoga yoje che. ATalo kALa yoga joDIne tyApachI yogane anuparivarte che, arthAt pote rAve che. yogane anuparivartIne sAMje divasanA keTalAmAM pazcAd bhAgamAM caMdrane dhaniSThAmAM samarpe che. e pramANe abhijita, zravaNa, dhaniSThA saMdhyA samayamAM caMdra sAthe pahelAthI yogane joDe che. tenA vaDe A traNe paNa pazcAd bhAgavALA jANavA. pachI sarmapaNa pachI dhaniSThA nakSatra pazcAdbhAga che. sAMja samayamAM te prathamathI caMdra sAthe pujyamAna hovAthI ema kahyuM samakSetra 30 muhUrta tene prathamathI saMdhyA samayamAM caMdra sAthe yoga kare che. caMdra sAthe yoga joDIne pachI saMdhyA samayathI AgaLa, pachI rAtri ane bIjA divasa sudhI yogane joDe che. A ja vAta uparAMhAra thakI kahe che. te sugama che. yogane anuparivartAvIne sAMja samayamAM caMdra zatabhiSajane samarpe che . 4 - A nakSatra rAtrigata jANavuM. tathA kahe che - tenA samarpaNa pachI zatabhiSaj nakSatra rAtrigata, apArcha kSetra, 15-muhUrta che, te pahelAthI caMdranI sAthe yoga joDe che ane te tathAyukta hovAthI bIje divase prApta thatuM nathI. kemake 15-muhUrta pramANa che. paraMtu rAtri pachI yogane AzrIne parisamApti pAme che. - x - yogane anuparivartine savAre caMdra pUrva prauSThapada - pUrvAbhAdrapadane soMpe che. A pUrvapoSThapadA nakSatrano prAtaHkALe caMdranI sAthe pahelAthI yoga pravRtta che, tethI te pUrvabhAga kahevAya che. samarpaNa pachI pUrvapoSThapadA nakSatra nizce pUrvabhAga samakSetra 30 muhUrta che. tethI pahelA prAtaHkALe caMdranI sAthe yoga kare che ane te te pramANe hovAthI prAtaHsamayathI AgaLa te sarva divasa ane bIjI rAtri sudhI varte che. - x - yogane anuparivartAvIne savAre caMdrane uttara proSThapada nakSatrane samarpe che. A uttarAbhAdrapada nakSatra ukta prakArathI savAre caMdra sAthe yogane pAme che. mAtra paheluM 15-muhUrta adhika dUra karIne samakSetrane kalpIne jyAre yogane vicAre che, tyAre rAtre paNa coga thAya che, e rIte ubhaya bhAgane jANavuM. pachI samarpaNa anaMtara uttara prauSThapadA nakSatra nizce ubhayabhAga, hrAddhakSetra, 45-muhUrta che. te pahelAM savAre caMdranI sAthe yoga kare che. te tathA prakAre hovAthI te Akho divasa ane bIjI rAtri, pachIno bIjA divasa sudhI varte che. - 4 - yogane pavirtita karIne saMdhyA samaye caMdrane revatI nakSatrane samarpe che. te revatI nakSatra saMdhyA samaye caMdra sAthe yoga kare che. tethI te pazcAd bhAga jANavuM. - 4 - 4 - A caMdra sAthe yukta thaIne saMdhyA samayathI AgaLa AkhI rAtri Page #80 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 10/4/46 145 ane bIjo divasa caMdranI sAthe joDAIne rahe che. kemake samajhava che. * * * * * yogane parivartana karIne saMdhyA samaye caMdra azvinIne samarpe che. A azvinI nakSatra saMdhyA samaye caMdra sAthe joDAto hovAthI pazcAdu bhAga jANavuM. * * * * * A azvinI nakSatra samakSotra hovAthI saMdhyA samayathI AraMbhIne te AkhI rAtri ane bIjA divase caMdra sAthe joDAIne rahe che. * * * * * yogane anuparivartita karIne sAMje prAyaH spaSTa nakSatra maMDala Aloka samayamAM caMdrane bharaNI nAmane samarpita kare che. A bharaNI nakSatra ukta yuktithI samimAM caMdra sAthe yoga kare che, tethI rAtrigata jANavuM. * x * A apAddha mavathI rAtrimAM ja yogane parisamApta kare che. tethI caMdranI sAthe bIjA divase joDAI rahevuM thatuM nathI. * X - X - yogane parivartita karIne savAre caMdra kRtikAnAbane samarpaNa kare che. A kRtikA nakSatra ukata yutithI savAre caMdranI sAthe yogane joDe che. tethI pUrvabhAgA jANavuM. e ja kahe che - X - X - A samakSetravathI savAranA samayathI AgaLa Akho divasa ane pachI samimAM paripUrNa caMdranI sAthe joDAyela rahe che. - X - X - yogane anaparivartine savAre caMdra rohiNIne samarpita kare che. A kRtikA nakSatra ddha kSetra che. tethI pUrvokta yuktinA vazayI ubhaya bhAga nAga jANavuM. rohiNI, uttarAbhAdrapadanI mAphaka kahevuM. te A pramANe - rohiNI nakSatra vize ubhaya bhAga dvIpAddha , 45-muhUrtavALuM che. te prathama savAre caMdranI sAthe yogane joDe che ane bIjI satri, pachI bIjo divasa rahe che. e pramANe rohiNI nakSatra be divasa ane eka sani caMdranI sAthe yoga kare che, yoga karIne, yogane parivartita kare che. pachI sAMje caMdra mRgazIrSa nakSatrane samarpe che. mRgazIrSa nakSatranI vyAkhyA pUrvokta dhaniSThAvat karavI. te A rIte- mRgazIrSa nakSatra pazcAta bhAga, 30 muhartaka che te pahelAM sAMje caMdranI sAthe yoga kare che. pachI bIje divase joDAI rahe che. e pramANe mRgazIrSa nakSatra eka sani ane eka divasa caMdranI sAthe yoga kare che. pachIne anuparivarte che, pachI sAMje caMdrane A nakSatrane samarpe che. ahIM saMdhyA eTale prAyaH parikUTa naga maMDala Aloka samaya, tethI ja A samigata che, tethI kahe che - AdrA nakSatra, pUrvokta zatabhiSanI jema kahevuM. te A pramANe - te AdrA nakSatra rAtrigata, pAddhakSetra, 15-muhUrta che. te pahelAM sAMje caMdranI sAthe yoga kare che, bIjo divasa prApta thato nathI. e rIte Adra eka rAtri caMdranI sAthe yoga kare che. pacI yogane anuparivartita kare che. karIne savAre caMdrane punarvasane sope che. A punarvasu nakSatra hayaaogapaNAthI pUrvokta yuktithI ubhaya bhAga jANavuM. tethI kahe che - punarvasunakSatra, pUrve uttarabhAdrapada kahyuM tema kahevuM. te A pramANe - punarvasunakSatra vize ubhayabhAga, dvIpAddha kSetra, 45-muhUrta che. te pahelA savAre caMdranI sAthe yoga kare che, bIjI che, pachI bIjA divase, e pramANe punarvasu nama be divasa [23/10] 146 sUryaprajJaptiupAMgasUtra - saTIkaanuvAda/1 ane eka rAtri caMdranI sAthe yoga kare che, yoga karIne yogane anuparivarte che, pachI sAMje caMdrane puSyane samarpe che. A puSya nakSatra saMdhyA samaye, divasa avasAnarUpe caMdranI sAthe yoga kare che. tethI pazcAd bhAga jANavuM, tethI kahe che - puSya pUrve dhaniSThA kahyuM tema kahevuM. te A rIte - puSya nakSatra pazcAt bhAga, 30-muhUrta, samakSetra che. te pahelAM saMdhyA samaye caMdra sAthe yoga kare che, pachI bIjA divase kare che. e rIte puSyanakSatra eka sagiane eka divasa caMdra sAthe yoga kare che - x * cAvatu -xsaMdhyA kALe caMdrane abhilASA nakSatrane samarpe che. A AzleSA nakSatra saMdhyA samaye - x * prAyaH caMdra sAthe yoga kare che. tethI A savigata jANavuM ane apAddha kSetratvathI te ja sagimAM yogane parisamApta kare che. tethI kahe che - jema pUrve zatabhiSaju kahyuM, tema AzleSA paNa kahevuM. te A rIte - AzleSA nakSatra rAtri bhAga, apAddhakSetra, 15-muhUrta. te pahelA sAMje caMdranI sAthe yoga kare che. pachI bIjA divasane prApta thatAM nathI. e pramANe AzleSA nakSatra roka rAtri caMdranI sAthe yoga kare che - x * cAvat - x * prAta:kALe caMdra maghA nakSatrane samarpe che. A maghAnaba ukta yuktithI savAre caMdranI sAthe yoga kare che. tethI pUrvabhAva jANavuM. tethI kahyuM che - maghAne pUrvAphAlganI mAphaka jANavuM. te A rIte - maghA nakSatra pUrvabhAga, samakSetra, 30-muhUrta che. te pahelA savAre caMdranI sAthe yoga kare che, pachI bIjI rAtrine. e pramANe maghA nakSatra eka divasa ane eka sani caMdranI sAthe yoga kare che. * x - cAvatu - X * savAre caMdra pUrvAphAgunI nakSatrane samarpe che. A pUvaphALunI nakSatra savAre caMdranI sAthe yogane ukta rIte kare che. tethI te pUrvabhAga kahevAya che. tethI kahe che - pUrvAphAgunIne pUrvA bhAdrapada mAphaka jANavuM. te A rIte - pUrvA phAgunI nakSatra, pUrvabhAga samakSotra 30-muhUrta che. te pahelAM savAre caMdranI sAthe yoga kare che. pachI bIjI be kare che. e rIte pUrva phAgunI nAmA eka divasa ane eka satri caMdranI sAthe yoga kare che. * x * cAvatu * x * savAre caMdra uttarA phAgunIne samarpe che. A uttarA phAgunI nakSatra hyaddhakSetra che, tethI pUrvokta yuktinA vazathI ubhaya bhAga jANavuM. tethI kahe che - jema pUrve uttarA bhAdrapada kahyuM, tema uttarA phAgunI paNa kahevuM. te A rIte - uttarA phAgunI nakSatra 45-muharta che. te pahelA savAre caMdra sAthe yoga kare che, bIjI rAtre paNa, pachI bIjA divase paNa kare che. e pramANe uttarA phAgunI nakSatra be divasa ane eka sani caMdranI sAthe yoga kare che. * x - yAvat - x - sAMje caMdra hastane samarpe che. A hastanakSatra saMdhyA samaye caMdranI sAthe yogane joDe che. tenA vaDe pazcAdabhAga nakSatra jANavuM, cinAnakSatra kaMIka samadhika divasanA aMte caMdra yogane pAme che. tethI tene pazcAdbhAga mAnavuM. te ja kahe che - jema dhaniSThA che, tema hasta ane citrA Page #81 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 10/4/46 kahevuM. te A pramANe - te hasta nakSatra pazcAt bhAga samakSetra 30 muhUrta che. te prathama sAMje caMdra sAthe yoga kare che. pachI bIjo divasa joDAya che. e pramANe hastanakSatra eka rAtri ane eka divasa caMdra sAthe yoga kara che - 4 - yAvat - 4 - sAMje caMdrane citrA nakSatrane samarpe che. 147 te citrA nakSatra pazcAt bhAga, samakSetra, 30-muhUrta che. te pahelAM sAMje caMdra sAthe yoga kare che, tyArapachI bIjA divase paNa, e pramANe citrA nakSatra eka rAtri ane eka divasa caMdranI sAthe yoga kare che. - 4 - cAvat - 4 - sAMje caMdra svAti nakSatrane samarpe che. svAti nakSatra sAMje prAyaH pariskrUTa IMzyamAna nakSatramaMDalarUpe caMdranI sAthe yoga kare che. tethI A rAtrigata nakSatra jANavuM. tethI kahe che - zatabhiSanI jema svAti nakSatra kahevuM. te A rIte - svAti nakSatra satrigata, apAddhakSetra, maMda-muhUrta che. te prathama saMdhyAkALe caMdranI sAthe yoga kare che, paNa bIje divasa karatA nathI. e pramANe svAti nakSatra eka rAtri caMdranI sAthe yoga kare che. - 4 - cAvat - 4 * prAtaHkALe vizAkhAnakSatrane samarpe che. A vizAkhA nakSatra yuddha kSetra che, tethI pUrvokta yuktithI ubhaya bhAga jANavuM. tethI kahe che - uttarAbhAdrapadanI jema vizAkhA nakSatra kahevuM. te A rIte - vizAkhA nakSatra ubhaya bhAga, dvIpAddha kSetra, 45-muhUrta che. te pahelAM prAtaHkALe caMdranI sAthe yoga kare che. pachI rAtrine, pachI bIjA divasane. e pramAmae vizAkhA nakSatra be divasa ane eka rAtri caMdra sAthe yoga kare che. karIne yogane parivartita kare che, karIne sAMje caMdra anurAdhAne samarpe che. - e pramANe anurAdhA nakSatra saMdhyA samaye caMdranI sAthe yoga kare che. tethI pazcAdbhAga jANavuM. tethI kahe che dhaniSThAnI jema anurAdhA kahevuM. te A rIte ' anurAdhA nakSatra pazcAt bhAga, samakSetra, 30-muhUrta che. te pahelA saMdhyAkALe caMdranI sAthe yoga kare che, pachI bIjA divasa sAthe. e pramANe anurAdhA nakSatra eka rAtri ane eka divasa caMdra sAthe yoga kare che. karIne yogane anupasvirte che, pachI sAMje caMdra jyeSThAnakSatrane samarpe che. jyeSThA saMdhyA samaye yoga pAme che - 4 - tethI rAtribhAga, apArcha kSetra, 15muhUrta che te prathama saMdhyA samaye caMdra sAthe yoga kare che, bIjA divase karatAM nathI. e pramANe jyeSThA nakSatra eka rAtri caMdranI sAthe yoga kare che cAvat savAre caMdra mULa nakSatrane soMpe che. mULa nakSatra A kahela yuktithI savAre caMdranI sAthe yogane pAme che, te pUrvabhAga jANavuM. tethI kahe che - pUrvabhAdrapadAnI mAphaka mULa nakSatra paNa kahevuM. te A rIte - te mUla nakSatra pUrvabhAga, samakSetra, 30 muhUrta che. te prathama savAre caMdranI sAthe yoga kare che. pachI bIjI rAtrie kare che. e pramANe mULa nakSatra eka divasa ane eka rAtri caMdranI sAthe yoga kare che. cAvat pUrvASADhAne sope che. sUryaprajJaptiupAMgasUtra - saTIkaanuvAda/1 A paNa pUrvASADhA nakSatra savAre caMdra sAthe yoga ukta yuktithI pAme che. tethI pUrvabhAga jANavuM. te ja kahe che - pUrvabhAdrapada jema kahyuM, tema pUrvASADhA kahevuM. te A pramANe - pUrvASADhA nakSatra pUrvabhAga, samakSetra, 30-muhUrta che. te pahelAM savAre caMdra sAthe yoga kare che, pachI rAtrinA kare che. e pramANae pUrvASADhA nakSatra eka divasa ane eka rAtri caMdranI sAthe yoga kare che. karIne yogane anuparivarte che. cAvat savAre caMdra uttarASADhAne samarpe che. 148 uttarASADhA nakSatra yaddha kSetrapaNAthI te ubhaya bhAga jANavuM. tethI kahe che - uttarAbhAdrapada mAphaka uttarASADhA vaktavyatA jANavI. te A rIte - uttarASADhA nakSatra ubhayabhAga, dvIpAddha kSetra, 45-muhUrta che. te pahelA savAre caMdra sAthe yoga kare che, pachI rAtrinA, pachI bIjA divase kare che. e rIte uttarASADhA nakSatra be divasa ane eka rAtri caMdranI sAthe yoga kare che. karIne sAMje caMdrane abhijita-zravaNane sarje che. e pramANe bahulatAne AzrIne ukta prakArathI yayokta kALamAM nakSatro caMdranI sAthe yoga kare che. tethI keTalAMka pUrvabhAga, keTalAMka pazcAdbhAga, keTalAMka rAtrigata, keTalAMka ubharAbhAga kahyA. 0 prAkRtAmRta-4-TIkAsahita anuvAda pUrva -- * - * - * - * ---- Page #82 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 10/5/4 149 sUryaprajJaptiupAMgasUtra - saTIkaanuvAda/1 che prAkRta-10, prAbhRtaprAbhRta-6 che che prAkRta-10, prAbhRtaprAkRta-pa che e pramANe dazamAM prAbhRtanuM cothuM prAbhRtapAbRta kahyuM. have pAMcamuM AraMbhe che. teno A adhikAra che - "kulanI vaktavyatA." - * sUjha-43 - kaI rIte te kulo kahelA kahevA ? temAM A bAra kulo, bAra upakulo, cAra kulopakulo kahelA che. bAra phulo A rIte - dhaniSThA, uttarAbhAdrapada, azvinI, kRtikA, saMhANA, puSya, maghA, uttarAphAlganI, aai , vizAkhA, mULa, uttarASADhA. bAra upakulo che - zravaNa, pUafpauSThapadA, revatI, bharaNI, punarvasu, AzleSA, pUva phAgunI, hasta, svAti, jayeSThA, pUvaSADhA, cAra kulopakula kahyA che - abhijIta, zatabhiSA, AdrA ane anurAdhA. * vivecana-47 : bhagavad ! kayA prakAre Ape kulo kahelA che ? ema kahetA bhagavaMte kahyuM - 'tatha' ItyAdi, ahIM bhagavaMte mAtra kulo kahyA nathI, paNa upakUla, kulopakula paNa kahyA che. pachI nirdhAraNArthe pratipatti mATe che. bhagavaMte kahyuM - te kulo madhye nize A bAra kulo che. - x - A vakSyamANa svarUpa bAra upakulo che ane vacamANa svarUpavALA A cAra upakulo kahyA che. kulAdinA lakSaNa zuM che ? ahIM je nakSatro vaDe prAyaH haMmezAM mahInAnI parisamApti kare che ane mahinA jevA nAmo jenA che, te nakSatro "kula" saMjJAthI prasiddha che. te A - zrAviSTha mAsa prAyaH zraviThA vaDe, dhaniSThA parapayayithI parisamApti pAme che. bhAdrapada uttarabhAdrapadA vaDe, azvayuja azvinI vaDe, dhaniSThAdi prAyaH mAsa parisamApaka, mAsa sadeza nAmanA kulo che. je kulonA upakulo che, ane adhatana che, te kulopakuLa abhijitAdi cAra nakSatro che. kahyuM che - mAsonA pariNAma kulopakula hoya che je abhijita, zatabhiSA, AdrA, anurAdhA che. ahIM mAsonA pariNAma te prAyaH mAsonA parisamApaka che, kyAMka mAsonA sadeza nAmo" evo pATha che. temAM mAsonA sadeza nAmonI vyAkhyA karavI. - have bAra kulo, bAra upakulo ane cAra kulopakulane kramathI kahe che, te e pramANe 10mAM prAbhRtanuM prAbhRtaprAbhRta-pa-kahyuM. have chaThuM AraMbhe che. teno A adhikAra che - "pUrNimA ane amAsa"nI vaktavyatA, tethI taviSayaka praznasUtra kahe che - * sUtra-48 - kaI rIte Ape pUrNimA kahelI che tema kahevuM? temAM nize bAra pUrNimA ane bAra amAsa kahelI che. te A rIte - zrAviSThI, pauSThapadI, AsojA, kRtikA, mRgazirSa, poSI, mArI, phAlganI, caitra, vaizAkhI, jyeSThAmUlI, ASADhI. te viskI pUrNimA keTalA nakSatrano yoga re che ? traNa nono. te A - abhijita, zravaNa, ghaniSThA. pauSThapadI pUrNimA keTalA nakSatrone joDe che ? te traNa nAmane joDe che - zatabhiSA, pUrvASADhA, uttarA pauSThapadA. te AsonI pUrNimA keTalA nAmano yoga kare che ? be nagono - revatI ane azvinI. kArtikI pUrNimA keTalA nakSatrano yoga kare che? be napono - bharaNI ane kRtikA. mAmazirSa pUnama keTalA nakSatrono yoga kare che ? be nAmono - rohiNI ane mRgazirSa. poSI pUrNimA keTalA natrano yoga kare che ? traNa namono - addhiAM, punarvasu, puSya. mArI pUrNimA keTalA nAmano yoga kare che ? be nAmono - AzleSA ane maghA, phAgunI pUrNimA keTalA nakSatrono yoga kare che ? be namono - pUvaphALunI, uttarA phAgunI. caitrI pUrNimA keTalAM nAmano yoga kare che ? be nAmono - hasta ane citrA. vaizAkhI pUrNimA keTalA nAmono yoga kare che? be nakSatrano - svAti, vizAkhA. jyeSThAmUlI pUrNimA keTalAM namono yoga kare che? be nAmono - pUvaSADhA uttarASADhA. * vivecana-48 : kayA prakAre karyuM naba parisamApta thAya che ? pUrNimA kahI che. ahIM pUrNimAnA grahaNathI amAsa paNa upalakSaNathI che. tenA vaDe amAsa paNa kema kahI te kahe che - tyAre bhagavaMte kahyuM - te pUrNimA ane amAsa mathe jAtibhedane AzrIne A bAra pUrNimA ane amAsa kahela che. te A rIte - zrAviThI, pauSThapadI Adi. temAM zraviThA eTale dhaniSThA, temAM thanArI te zrAviThI - zrAvaNa mAsa bhAvinI. pRSThapadA - uttarAbhAdrapadA, temAM thanArI te pRSThapadI - bhAdaravA mAsamAM thanArI, azvayumAM thanArI te AzvayujI - Aso mAsamAM thanArI ItyAdi. have je nakSatra vaDe eka-eka pUrNimAnI parisamApti thAya che, tenI pRcchA kare che. zrAviSThI pUrNimA keTalA namone joDe che ? keTalA nabo caMdranI sAthe saMyojIne samApta kare che ? bhagavaMte kahyuM - traNa nakSatro caMdranI sAthe yathA yoga saMyojIne sugama che. 0 prAbhRtapAmRta-5 TIkA sahita anuvAda pUrNa 0 - X - X - X - X - X - Page #83 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 10/6/48 151 parisamApta kare che, te A rIte - abhijitu, zravaNa, ghaniSThA. ahIM zravaNa ane ghaniSThApe be ja nakSatro zrAviSThI pUrNimAne samApta kare che. kevala abhijitu nan zravaNanI sAthe saMbaddha che, tethI te paNa parisamApta kare che, tema kahevuM. A kevI rIte jANavuM? ahIM pravacana prasiddha amAsa-pUnama viSaya caMdyoganA jJAnacI. [ahIM vRttikAgrIe gAvA nodhelI che. tyArapachI ja 13-gAthAnI vyAkhyA karI che, ame vALAne harAvIne ja ahIM anuvAda kare che, te pramANe che - je ke amane kaMI samajAyela nathI.) je amAvAsyAne A * yugamAM jANavAne Iccho cho, jemake - kayA nakSatramAM vartamAna parisamApta thAya che, te tevA rUpe - jeTalI amAsa atikAMta thAya teTalI saMkhyA che, te vayamANa svarUpane avadhAre che. prathamapaNe sthApe che. ghuvarAzi, te avaghArya rAzine paTTikAdimAM sthApIne 124 parva vaDe guNavAmAM Ave. have kayA pramANamAM A avaghArya rAzi che, tenA pramANanI nirUpaNArthe kahe che - 'chAyaTTa ' gAthA - chAsaTha muhUrta ane eka muhUrtanA pAMca paripUrNa bAsaTha bhAga ane ekatA bAsaTha bhAgano ' bhAga. ATalA pramANamAM vadhArya rAzi che. kaI rIte ATalA pramANanI A utpatti kahI ? te jaNAve che - ahIM jo 124parva vaDe pAMca sUrya nakSatra paryAyo prApta thAya, tenA be parvo vaDe zuM prApta thAya ? triyanI sthApanA * 124/5/2. ahIM aMtya sazi vaDe be aMka 5 madhyarAzi pAMca lakSaNa guNavAmAM Ave. te A rIte - 2 x 5 = 10 tene 124 vaDe bhAga karavAmAM AvatA - 17/1ra4 thaze. tyArapachI chelve-chedaka rAzine be vaDe bhAgatA para rAzi prApta thaze. AnA vaDe nabo karavA joIe. nakSatra karavA mATe 1830 vaDe 67 bhAga rUpa vaDe guNavAmAM Ave. tenAthI 9150 Avaze. chedAzi paNa-62 pramANane 67 vaDe guNavAmAM Ave to 4154nI saMkhyA Avaze. uparanI sazinA muharta lAvavAne mATe karI 30 vaDe guNavAmAM Ave, to saMkhyA prApta thaze - 2,24,500, tenA 4154 saMkhyA vaDe bhAga karavAmAM AvatA - 66 muhUrta Avaze. bAkInA aMzo rahe che - 336, tenA 62-bhAga lAvavAne mATe tene 62 vaDe guNIe to 20,832 saMkhyA Avaze. tene anaMtarota cheda zazi 4154 vaDe bhAga karavAmAM AvatA pAMca ane bAsaTha bhAga prApta thaze ane zeSa 62-raheze. pachI te 62-nI apavartanA kAya che. tenAthI eka Avaze. chedazazine paNa bAsaTha vaDe apavatanAmAM prApta thaze-6. tenAthI Ave che - 66 muhUd. eka muhanA pAMya, bAsaTha bhAga ane ekanA bAsaTha bhAganA 6 bhAga. e pramANe avadhArya sazi pramANa karyuM. have zeSa vidhi kahe che rLe gAyA anaMtarodita svarUpane avadhArIne rAzi IcchA amAvAsya saMguNa, je amAvAsyAne jANavAne Icche che, te saMkhyA vaDe guNita karavAmAM Ave, tethI AgaLa nAgo zodhavA joIe. tethI ahIM AgaLa nakSatronI zodhataka vidhi * zodhataka prakArane kahevAnAra che te sAMbhaLavA. 15ra sUpajJaptiupAMgasUtra * saTIka anuvAda/1 temAM pahelAM punarvasu zodhanakane kahe che - vAvIre gAyA-22 muhUrto eka muhUrtanA 46/6 bhAgo, ATalA pramANathI punarvamunAga paripUrNa thAya che, te zodhavuM. kaI rIte A pramANanI zodhanakanI utpatti thAya che ? te kahe che - ahIM ja 124 parva vaDe pAMya sUrya namra payayio prApta thAya che. te eka parvata ati kamIne te eka vaDe keTalo payio prApta thAya che. raziyA sthApanA * 124/5/1 ahIM aMtyarAzi eka vaDe madhyarAzi pAMcane guNIe 5 x 1 = 5. tene 124 bhAga vaDe bhAMgavAmAM AvatA pa1ra4 bhAga Avaze. tenA nA lAvavA mATe 1830 ane 67 bhAga vaDe guNavAmAM Ave guNAkAra cheda sazione be vaDe apavartanA karatA guNakAra zazi 915 Ave ane cheda sazi 62 Avaze. - pachI ukata saMkhyAne pa915 vaDe guNavAthI Ave 455 Avaze. chedAzi 62ne 67 vaDe guNatA 4154 Avaze. tathA puSyanA je / bhAga pUrvokta yugacara aparvanuM sUrya sAthe yoga tene 6ra vaDe guNIe, to 1426 Avaze. ATalA pUrvokta 4575 pramANathI zodhavAmAM Ave to zeSa 3149 Ave. tethI ATalA muhUrto lAvavA mATe 30 vaDe guNIe, to 94,4bo saMkhyA Avaze. tenI chedAzi 4154 vaDe bhAga devAmAM Ave to 22-muhUrtA Avaze. tyAre zeSa raheze - 3082, ATalAne 62 bhAga lAvavAne mATe guNavAmAM Ave tyAre 1,91,084 Ave tene chedAzi 4154 vaDe bhAga karAya tyAre 46 muhUrtanA 62-bhAgo Avaze. A punarvasunAkanI zodhanaka nipatti che. bAkInA nakhonI zodhanako ne kahe che - vAva gAyA. 1072 uttara phAgunInA zodhavA. zuM kahe che ? 102 punarvasu Adi uttarA phAgunI pastnA nakSatro zuddha thAya che. e pramANe AgaLa paNa bhAvArtha viyAQo. tathA vizAkhA paryanta nakSatromAM zoghanaka 292 che. have anaMtara uttarASADhA paryana nakSaNone AzrIne zoghavArI 442 thAya. rSe pune gAyA - A anaMtarokta zodhanaka sarve paNa punarvasuthI bAsaTha bhAga sahita jANavA. Ama kahevA mAMge che - je punarvasunA hotA-22 muhartA, te badhAM paNa AgaLanA zodhanakamAM aMtaH praviSTa pravarte che, paNa 62 bhAgo nahIM. tethI je zodhanaka zodhAya che, temAM punarvasunA hotA *5/dara bhAga uparitana zodhavA joIe. ane A punarvasu Adi uttarASADhA sudhIno prathama zoghanaka che, tethI AgaLa abhijitane Adi karIne bIjuM zodhanaka kahuM chuM. temAM pratijJAtane ja tivahei che - 'abhinna' Adi cAra gAyA. abhijita nakSatrano zodhanaka tava muhad ane eka muhadnA hovAthI ra bhAga, ekanA 62 bhAganA 67 cheda karAtA paripUrNa 66 bhAgo tathA 159 prauThapadA-uttara bhAdrapadanuM zodhanaka. zuM kahevA mAMge che ? 159 vaDe abhijitAdi uttarA bhAdrapada sudhInA nAgo zodhAya che. e pramANe AgaLa paNa bhAvanA kasvI joIe. tathA 309 rohiNI sudhInA zodhita karAya che. tathA 9 zodhita karatA Page #84 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 1/6/48 153 punarvasu paryatta najAta zodhita thAya che tathA pa49 pAmIne uttarAphAlganI sudhInA nabo zodhAya che. vizAkhA sudhInA nabomAM 669 zodhavA joIe. mULa sudhInA naNa jAtamAM 344 zodhaka che. uttarASADhA sudhInA nakSatromAM zodhanaka 819 che. baghAM zodhanakanI uparamAM abhijita nakSatra saMbaMdhI muhUrtanA 62 bhAgo tathA covIza ane chAsaTha carNikA bhANa, ekanA bAsaTha bhAganA 3 bhAgo zodhavA joIe. thaT$ ItyAdi. ATalA anaMtarota zodhakone yathA yoga zodhIne je zeSa bAkI rahe, te nakSatra thAya che A nakSatramAM sUryanI sAthe caMdra amAsane kare che. e rIte amAvAsyAnA viSayamAM caMdrano yoga jANavAne mATe karaNa kahyuM. have pUrNimA viSayaka caMdrayoganA parijJAnArthe karaNane kahe che - chAputranA 0 ItyAdi - je pUrve amAvAsyA caMdra nakSatra parijJAnArthe AvaghArya zazi kahI che, te ja ahIM paNa pUrNimA caMdra nakSatra parijJAna vidhimAM INita pUrNimAM guNita - je pUrNimAne jANavAne Icche che, te saMkhyA vaDe guNita karavuM joIe. guNita karAtA ja pUrvokta zodhana karavuM joIe. kevaLa abhijitAdi, paNa punarvasu Adi nahIM. zuddhamAM ane zodhanakamAM je zeSa rahe che, te pUrNimA yukta evuM nakSatra thAya che. te nakSatramAM caMdra paripUrNa pUrNimAne vimalanirmala kare che. - A pUrNimA caMdra nakSatra parijJAna viSayakaraNa be gAyAno akSarArtha kahyo. have AnI ja bhAvanA karAya che - koIka pUche che - yuganI AdimAM pahelI pUrNimA zrAviSThI kayA caMdra nakSatramAM parisamAptine pAme che ? temAM 66 muhUrtI ane eka muhUrtanA pAMca-bAsaTha bhAga ane ekanA bAsaTha bhAganA 1/3 bhAga. evA svarUpe avadhArya zazi thAya. pahelI pUrNimAmAM eka vaDe guNIe, eka vaDe guNavAthI te ja thAya che. tethI abhijita nava muhUrta ane eka muhUrtanA 4/62 bhAga, ekanA bAsaTha bhAganA 66/67 bhAga, e pramANe parimANa zodhanaka zodhavuM joIe. temAM 66nA nava muhUrvo zuddha thatAM pachI57, tenA vaDe eka muharta grahIne 62 bhAgIkRta te bAsaTha paNa bAsaTha bhAga rAzimAM paMcakarUpe umerIe. tenI 63 thaze. 62 bhAgo, tenA vaDe 24 zuddha thatAM rahe che - 43. temane eka rU5 grahIne 67 bhAga karAya che. te 67 bhAga, V63 bhAgamAM umeratAM prApta thaze 6KIka bhAga. tenAthI 66 zuddha karatAM raheze *da pachI 30 -muharta vaDe zravaNa zuddha sthita, pachI 26-muharta rahe. tyArapachI ahIM Ave che - dhaniSThA nakSatranA traNa muhUrtAmAM eka muhUrtanA 19 saMkhyAmAM bAsaTha bhAgamAM ekanA ane bAsaTha bhAganA 65 saMkhyAmAM 69 bhAgomAM zeSamAM pahelI zrAvikA pUrNimA parisamApta thAya che. jyAre bIjI zrAvihI pUrNimA vicArIe tyAre te yuganI AdithI AraMbhIne tesa, yuvarAzi 66 / 52/tene tera vaDe guNIe, tethI muhartAnA 858 Ave, tathA eka muhUrtanA 65 bhAga ane eka/bAsaTha bhAganA 1/3 bhAga. eTale saMkhyA thaze - 858 / 65/6ra/ 13/63. temAM 819 muhUtoMmAM eka muhUrtanA 154 sUryapajJaptiupAMgasUtra * saTIka anuvAda/1 24: bhAga vaDe ekanA ane 62 bhAganA hotA 66/3 bhAgathI eka nakSatraparyAya zuddha thAya. tevI raheze 39 muhUrtI ane eka muhUrtanA 8/dura bhAgo ane dura bhAganA 147 bhAga eTale saMkhyA thaze 39 | Pl2/14/7. pachI nava muhUrta vaDe eka muhUrtanA 24 bhAga ane 1ra bhAganA 66/ka bhAgo vaDe abhijita nakSatra zuddha thAya che. pachI 30 muhUrtI rahe che. 15 muhUrtanA 62 bhAga ane 1/6 bhAganA 15/63 bhAgathI saMkhyA Ave che - 30/1/ra/15/63 thAya. tenA vaDe 30 muhUrtathI zravaNa zuddha che. Ave che 29 muhUrtAmAM eka muhUrtanA hai6/2 bhAgomAM dura bhAganA para/ bhAga bAkI rahetA dhaniSThAnA bIjI zrAviSThI pUrNimAM parisamApta thAya che.. jyAre trIjI zrAviSThI pUrNimAne vicArIe tyAre te yuganI AdinA 25mAM, tethI pUrvokta ghuvarAzi 66 / 5/2/1/Ave tene 5 vaDe guNIe. tenAthI 1650 thaze. 125nA 62 bhAgonA, 1/2 bhAganA 5/3 bhAgo. temAM 1638 muhUrtonA, eka muhUrtanA 8/2 bhAga vaDe. 48-temAM 1/2 bhAganA 132. be napx paryAyomAM zuddhi karIne rahela che, pachI bAra muhUrto. temAM eka muhUrtanA upara bhAgo. 95mAM /2 bhAganA bhAga pachI tene nava muhUrta vaDe coka muhUrtanA 24 bhAga vaDe ane 12 bhAganA 66/ka bhAga vaDe abhijita nakSatra zuddha thAya che. tyArapachI rahe che. 13 muhUrto. temAM eka muhUrtanA 5/6 bhAga. temAMnA 1/2 bhAganA 8/3 bhAga. e rIte Ave che zravaNanakSatra. 26 muhartAmAM eka mahattvanA 1/2 bhAga ane temAM bhAganA 39Ika bhAgomAM bAkInI trIjI zrAviSThI pUrNimA parisamApta thAya che. e pramANe cothI zrAviSThI pUrNimAne dhaniSThA nakSatra 16-muhUtamAM, eka sumuhUnA 33/6ra bhAga ane 1/2 bhAganA 25/6ka bhAgomAM bAkInAmAM parisamApta thAya che. pAMcamI zrAviSThI pUrNimA zravaNa nakSatrane bAra muhartAmAM, eka samuhUrtamAM 6ra bhAgomAM 1/2 bhAganA 22 bhAgomAM bAkInAmAM parisamApti thAya che. e pramANe je nakSatro zrAviSThI pUrNimAne samApta kare che te kahyA. have je pauSThapadIne pUrNa kare che, te kahe che - pauThapadI - bhAdrapadI pUrNimA keTalA nakSatrone yoga anusAra caMdra sAthe joDIne parisamApta kare che. e pramANe badhe ja "yoga kare che" e padanI bhAvanA karavI joIe. bhagavaMte kahyuM - traNa nakSatro - zatabhipaju, pUpiThapadA ane uttara pauSThapadA. temAM pahelI proThapadI pUrNimA uttara bhAdrapadA nAgane 27 muhUtamAM eka muhUrtanA 1/2 bhAgomAM 64mAM pa3 bhAgomAM bAkImAM parisamApta kare che. bIjI proThapadI pUrNimAne pUrva bhAdrapada namane ATha muhUrtomAM bAkInA eka Page #85 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 10/6/48 muhUrtanA 41/62 bhAgomAM 1/62 bhAganA 51/6 bhAgomAM bAkImAM paripUrNa kera che. trIjI pauSThapadI pUrNimAne zatabhiSar pAMca muhUrtamAM eka muhUrtanA 6/62bhAgomAM 1/62 bhAgonA 28/67 bhAgomAM bAkImAM pUrNa kare che. cothI prauSThapadI pUrNimAne uttarAbhAdrapada nakSatrane 44-muhUrtomAM eka muhUrtanA 41/62 bhAgomAM 1/62 bhAganA 24/63 bhAga bAkI rahetA pUrNa kare che. pAMcamI prauSThapadI pUrNimAne pUrvA bhAdrapada nakSatrane ekavIza muhUrtomAM eka muhUrtanA 55/62 bhAgomAMnA 1/62 bhAganA 11/67 bhAga bAkI rahetA pariNAma pAme che. 155 nakSatromAM coga kare che. te A pramANe - AzcayujI pUrNimA keTalA nakSatrono yoga kare che ? bhagavaMte kahyuM - be revatI ane azvinI. A uttarabhAdrapada nakSatra paNa koIka azvayujI pUrNimAne parisamApta kare che. pachI te pauSThapadI paNa pUrNimAne parisamApta kare che. temAM lokamAM tenuM prAdhAnya che, te nAmanI te pUrNimAnA abhidhAnathI ahIM tenI vivakSA karI nathI, temAM doSa nathI, tethI kahe che - pahelI AzcayujI pUrNimAne azvinI nakSatra ekavIza muhUrtomAM ane 1/62 bhAganA 63/67 bhAgo bAkI rahetA parisamApta kare che. bIjI AzvayujI pUrNimAne revatI nakSatra 17 muhUrtamAM ane eka muhUrtanA 36/62 bhAgomAM 1/62 bhAganA 5/67 bhAga bAkI rahetA pUrNa kare che. 1962 trIjI AzvayujI pUrNimAne uttarabhAdrapadA nakSatrane cauda muhUrtomAM eka muhUrtanA bhAgamAM 1/62 bhAganA 3/67 bhAgo bAkI rahetA pUrNa kare che. cothI AzvayujI pUrNimAne revatI nakSatra cAra muhUrtomAM eka muhUrtanA 33/62 bhAgomAM 1/62 bhAganA 23/67 bhAgo bAkI rahetA pUrNa kare che. pAMcamI AzvayujI pUrNimAne uttarAbhAdrapada nakSatra eka muhUrtanA 5/62 bhAgomAM 1/62 bhAganA 10/67 bhAgo bAkI rahetA pUrNimAne pUrNa kare che. kArtika pUrNimA keTalAM nakSatrono yoga kare che ? bhagavaMte kahyuM - be nakSatro yoga kare che - bharaNI ane kRtikA. ahIM azvinI nakSatra paNa kyAreka kArtikI pUrNimAne samApta kare che. paraMtu te AzvayujI pUrNimAmAM pradhAna che, mATe vivakSA karI nathI. temAM pahelI kArtikI pUrNimAne kRtikA nakSatra eka muhUrtanA 3/62 bhAgamAM 1/62 bhAganA 6/67 bhAgo bAkI rahetA samApta kare che. bIjI kArtikI pUrNimAne kRtikA nakSatra 26-muhUrtamAM eka muhUrtanA 1/62 bhAgomAM 1/62 bhAganA 49/63 bhAga bAkI rahetAM samApta kare che. trIjI kArtikI pUrNimAne azvinI nakSatra -muhUrtomAM eka muhUrtanA 58/62 bhAganA 1/62 bhAganA 36/67 bhAgo bAkI rahetA pUrNimA samApta kare che. cothI kArtikI pUrNimAne kRtikA nakSatra 16-muhUrtamAM eka muhUrtanA 5/62 bhAgomAM 1/62 bhAganA 22/67 bhAgo bAkI rahetA pUrNimA samApta kare che. sUryaprajJaptiupAMgasUtra - saTIkaanuvAda/1 pAMcamI kArtikI pUrNimAne bharaNI nakSatra nava muhUrta eka muhUrtanA pAra bhAgomAM 1/62 bhAganA 9/67 bhAgamAM bAkI rahetA parisamApta kare che. 156 mRgazIrSa pUrNimA keTalA nakSatro sAthe yoga kare che ? bhagavaMte kahyuM - be nakSatromAM, rohiNI ane mRgazIrSa. temAM pahelI mArgazirSI pUrNimAne mRgazira nakSatra 8 muhUrtomAM eka muhUrta saMbaMdhI 62 bhAganA 61/67 bhAga bAkI rahetA kare che. bIjI mRgazIrSa pUrNimAne rohiNI nakSatra pAMca muhUrtomAM eka muhUrtanA 26/62 bhAgomAM 1/62 bhAganA 48/67 bhAga bAkI rahetA pUrNa kare che. trIjI mRgazIrSa pUrNimAne rohiNI nakSatra ekavIza muhUrtomAM eka muhUrtanA 53/62 bhAgomAM 1/62 bhAganA 45/67 bhAga bAkI rahetA pUrNa kare che. cothI mRgazIrSa pUrNimAne mRgazira nakSatra bAvIza muhUrtomAM eka muhUrtanA 13/62 bhAgomAM 1/62 bhAganA 45/67 bhAgo bAkI rahetA pUrNa kare che. pAMcamI mRgazIrSa pUrNimAne rohiNI nakSatra aDhAra muhUrtomAM eka muhUrtanA 43/62 bhAgomAM 1/62 bhAganA 8/63 bhAgo bAkI rahetA pUrNa kare che. pauSI pUrNimA keTalA nakSatrono yoga kare che ? bhagavaMta kahe che yoga kare che - - traNa nakSatro Adra, punarvasu, puSya. temAM pahelI pUrNimA punarvasu nakSatrane be muhUrtamAM eka muhUrtanA pa6/62 bhAgamAM 1/62 bhAganA 6/67 bhAgamAM pUrNa kare che. bIjI pauSI pUrNimAne 29 muhUrtomAM eka muhUrtanA 1/62 bhAgomAM 1/62 bhAganA 3/67 bhAga bAkI rahetA pUrNa kare che. trIjI pauSI pUrNimA adhikamAsathI pUrve AdranikSatrane daza muhUrtamAM eka muhUrtanA 48/62 bhAgomAM 1/62 bhAganA 34/67 bhAgo bAkI rahetA pUrNimAne pUrNa kare che. adhikamAsa bhAvinIne punaH tene ja trIjI pUrNimAne puSyanakSatrane 19 muhUrtamAM eka muhUrtanA 43/62 bhAgomAM 1/62 bhAganA 33/67 bhAgo bAkI rahetA pUrNimA pUrNa kare che. cothI pauSI pUrNimAne punarvasu nakSatra 16-muhUrtomAM eka muhUrtanA 8/62 bhAgomAM 1/62 bhAganA 20/67 bhAga zeSa rahetA pUrNimAne pUrNa kare che. pAMcamI pauSI pUrNimAne punarvasu nakSatrane 42-muhUrtomAM eka muhUrtanA 35/62 bhAgomAM 1/62 bhAganA /63 bhAgo bAkI rahetA pUrNimAne pUrNa kare che. mAghI pUrNimA keTalA nakSatrono yoga kare che ? bhagavaMte kahyuM - be nakSatrono yoga kare che - AzleSA ane maghA. 'ca' zabdathI kyAreka mAghI pUrNimAne pUrva phAlgunI nakSatra ane kyAreka puSya nakSatra paNa pUrNa kare che. te A pramANe - pahelI mAghI pUrNimAne maghA nakSatra agiyAra muhUrtomAM eka muhUrtanA 5/62 bhAgomAM 1/62 bhAganA 5/72 bhAgo bAkI rahetA pUrNa kare che. bIjI mAghI pUrNimAne AzleSAnakSatra ATha muhUrtomAM eka muhUrtanA 16/62 bhAgomAM 1/2 bhAganA 46/63 bhAga bAkI rahetA pUrNa kare che. trIjI mAghI pUrNimAne pUrvAphAlgunI nakSatra aThThAvIzamuhUrtamAM eka muhUrtanA 38/62 bhAgomAM Page #86 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 158 1/6/48 153 dura bhAganA 3 bhAgo bAkI rahetA pUrNimAne pUrNa kare che. cothI mAghI pUrNimAne maghA nakSatra pacIza muhUtamAM eka muhUrtanA dura bhAgomAM 1/2 bhAganA 19/ka bhAga bAkI rahetA pUrNa kare che. pAMcamI mAdhI pUrNimAne puSya nakSatra cha muhUrtAmAM eka muhUrtanA 306ra bhAgomAM 1/bhAganA 6/6 bhAgo bAkI rahetA pUrNa kare. phAgunI pUrNimAne keTalAM nakSatrono yoga kare che ? bhagavaMta kahe che - be namo - pUrvA phAgunI ane uttarAphAgunI. temAM pahelI phAgunI pUrNimAne uttara phAgunI nAgane vIza muhUtamAM eka muhurtanA 86/dara bhAgomAM 1/2 bhAganA 58/ka bhAgo bAkI rahetA pUrNimAne pUrNa kare che. ' bIjI phAgunI pUrNimAne pUrvAphAgunI nakSatrane be muhUrtAnuM eka muhUrta, tenA 11/bhAgomAM 1/2 bhAganA 45/67 bhAgo bAkI rahetA pUrNa kare che. trIjI phAgunI pUrNimAne uttarAphAgunI nakSatrane sAta muhUrtAmAM eka muhUrtanA dura bhAgamAM 12 bhAganA 31/3 bhAga bAkI rahetA pUrNimAne pUrNa kare che. cothI phAgunI pUrNimAne uttarA phAlyunI nakSatra 33-muhUrtAmAM eka muhUrtanA dura bhAgomAM 1/ra bhAganA 18/6 bhAgo bAkI rahetA pUrNa kare che. pAMcamI phAgunI pUrNimAne pUrvAphAgunI nakSatrane 15-muhUrtomAM eka muhUrtanA 52 bhAgomAM 1/2 bhAganA 5/6 bhAgo bAkI rahetA parisamApta kare che. * caitrI pUrNimAno keTalA nakSatro yoga kare che ? bhagavaMta kahe che - be nakSatro yoga kare che - hasta ane cikA. temAM pahelI vaikI pUrNimAne citrA nakSatra cauda muhUrtAmAM eka muhUrtanA 41/6ra bhAgomAM dura bhAganA paga bhAgo bAkI rahetA pUrNa kare che. bIjI rautrI pUrNimAne hasta nakSatra 11-muhUrtAmAM eka muhUrtanA 6/2 bhAgomAM 1/bhAganA dai4/63 bhAga bAkI rahetA pUrNa kare che. trIjI caitrI pUrNimAne citrA nakSatra eka muhUrtamAM eka ja muhUrtanA "dura bhAgomAM dura bhAganA 1/3 bhAga rahetA pUrNa kare che. cothI caitrI pUrNimAne citrA nakSatra 27muhUrtAmAM eka muhUrtanA 55/6 bhAgomAM dura bhAganA 1/3 bhAga bAkI rahetA pUrNa kare che. pAMcamI zaikI pUrNimAne hastanakSatra 24-muhUrtomAM eka muhUrtanA 20/6ra bhAgomAM 1/2 bhAganA */63 bhAga rahetA pUrNa kare che. vaizAkhI pUrNimAno keTalA nakSatro yoga kare che ? bhagavaMta kahe che - be no yoga kare che, svAti ane vizAkhA. 'tra' zabdathI anurAdhA paNa levuM. ahIM anurAdhA nakSatra vizAkhAthI para che ane vizAkhA A pUrNimAmAM pradhAna che. tethI pachInI ja pUrNimAmAM tenuM sAkSAt grahaNa karela nathI. temAM pahelI vaizAkhI pUrNimA vizAkhA nakSatramAM ATha muhUrtamAM eka muhUrtanA 36/dara bhAgomAM 1/6ra bhAganA pa6/3 bhAga bAkI rahetA pUrNimAne pUrNa kare che. sUryapajJaptiupAMgasUtra - saTIkaanuvAda/1 bIjI vaizAkhI pUrNimAne vizAkhAnane pacIza muhUrtamAM eka muhartanA 1/6ra bhAgamAM 1/2 bhAganA 43/63 bhAga rahetA pUrNa kare che. trIjI vaizAkhI pUrNimAne anurAdhAnAga pacIza muhUtamAM eka muhUrtanA 23 bhAgomAM 1/2 bhAganA 9Ika bhAga bAkI rahetA pUrNimAne pUrNa kare che. cothI vaizAkhI pUrNimAne vizAkhA nakSatra 21-muhUrtAmAM eka muhUrtanA para bhAgomAM 1/2 bhAganA 16/3 bhAgo bAkI rahetA pUrNimAne pUrNa kare che. pAMcamI vaizAkhI pUrNimAne svAti nakSatra traNa muhUrtAmAM eka muhUrtanA 15ra bhAgamAM /2 bhAganA / bhAga bAkI rahetA pUrNimAne pUrNa kare che. jyeSThAmaulI parNimA keTalAM nakSatrano yoga kare che ? bhagavaMte kahyuM - traNa nakSatrano yoga kare che, te A rIte - anurAdhA, jyeSThA ane mUla. temAM pahelA jyeSThA maulI pUrNimAne mUlanakSatra satara muhUrtAmAM eka muhUrtanA 1/2 bhAgomAM 1/dUra bhAganA pa5/6 bhAgo bAkI rahetA pUrNimAne pUrNa kare che. bIjI jeThAmaulI pUrNimA jyeSThA nakSatrane tera muhUtamAM eka muhUrtanA pa8/ra bhAgomAM 1bhAganA 4267 bhAgo bAkI rahetA pUrNimAne pUrNa kare che. trIjI jyeSThAmaulI pUrNimAne mUla naLa cAra muhUrtAmAM eka muhUrtanA 18/6ra bhAgomAM dura bhAganA 2/3 bhAgo bAkI rahetA pUrNimAne pUrNa kare che. cothI jyeSThAmaulI pUrNimAne jayeSThA nA eka muhUrtanA 45/62 bhAgonA 1/dura bhAganA 15/6 bhAga rahetA pUrNa kare che. pAMcamI jyeSThAmaulI pUrNimAne anurAdhA nakSatra 12-muhUrtamAM eka muhUrtanA 102 bhAgomAM 152 bhAganA eka bhAga pUrNa karAve che. - ASADhI pUrNimA keTalAM nakSatrono yoga kare che ? bhagavaMte kahyuM- be nakSatro yoga kare che, pUrvASADhA ane uttarASADhA. temAM pahelI ASADhI pUrNimAne uttarASADhA nakSatrane chavvIza muhUrtAmAM eka muhUrtanA 26/6 bhAgomAM 1/2 bhAganA pa4/6 bhAga bAkI rahetA pUrNimAne pUrNa kare che. bIjI aSADhI pUrNimAne pUrvASADhA nakSatra sAta muhUtamAM eka muhUrtanA pa3ra bhAgomAM 1/dura bhAganA 41/3 bhAgo bAkI rahetA pUrNimAne pUrNa kare che. trIjI aSADhI pUrNimAne uttarASADhA nakSatra 13-muhUtamAM eka muhUrtanA 132 bhAgomAM 1/2 bhAganA bhAgo bAkI rahetA pUrNimAne pUrNa kare che. cothI ASADhI pUrNimAne uttarASADhA nakSatra 39 muhUrtAmAM eka muhUrtanA OM/ra bhAgomAM 1/2 bhAganA 1/3 bhAgo bAkI rahetA pUrNimAne parisamApta kare che. pAMcamI aSADhI pUrNimAne uttarASADhA nakSatra svayaM parisamApta thaIne pUrNa kare che arthAta - ekTa paMcamI aSADhI pUrNimAne samApta kare che. anyatra caMdrayogane AzrIne uttarASADhA nakSatra, [ema jANavuM.) ahIM sUrakArazrInI zailIthI je-je nakSatrane pUrNimA ane amAsa parisamApta Page #87 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 1pa9 1/6/48 kare che, te cAvatu zeSamAM pUrNa kare che, te tene zeSa kahevAya che. tethI tenA anurodhathI ame paNa ahIM temaja kahyuM. jeTalA vaLI jeTalA atikAMta thaI pUrNa kare che, teTalA ja pUrvokta karaNanA vazathI kahevA joIe. caMdraprajJaptimAM paNa temaja kahIza. amAsano adhikAra paNa anaMtara temaja kahIzuM. e rIte je nakSatro je pUrNimAno yoga kare che, te kahyA. have maMdamati mATe kulAdi yojanAne kahe che - * sUtra-49 - te zrAvichI pUrNimA kulano yoga kare che, upakulano yoga kare che ke kulopakulano yoga kare che ? te kulano yoga kare ke upakulano yoga re ke kulapakulano yoga kare che. kulano yoga karatAM dhaniSThA nAmano yoga kare, upakulano yoga karatAM zravaNa nakSatrano yoga kare che. kulopakulano yoga karatAM abhijita nAmano yoga kare che. [e rIte zrAviSThI pUrNimA kulano yoga kare che, upakulano yoga kare che ke kulopakulano yoga kare che. kula-upakula ke kulopakula sAthe joDAyela avichI pUrNimA joDAyela kahetI. te pauSThapadI pUrNimA zuM kulano yoga kare, upakulano yoga kare ke kulopakulano yoga kare che ? te kulano, upakulano ke kulapakulano yoga kare che. kulano yoga karatAM uttarapachapadA nakSatrano yoga kare che, upakulano yoga karatAM pUva pauhApadanatjhano yoga kare che, kulopakulano yoga karall adbhiyaja nakSatrano yoga kare che. (e rIte pauSThapadI pUrNimAne kula, upakula ke kulopakulano yoga kare che. kula-upakula ke kulopakula sAthe joDAyela pauSThapadI pUrNimAne joDAyelI kahevI. Asoja pUrNimA e kulano yoga re, upakulano yoga kare ke kulopakulano yoga kare che? kulopakulano yoga pAmatA nathI. kulano yoga karatAM azvinI nakSatramAM yoga kare che. upakulano yoga karatAM revatI nakSatrano yoga kare che. [e rIte Asoja pUrNimA kula ke upakulano yoga kare che. kulanI sAthe yukata ke upakulanI sAthe yukta Asoja pUrNimA yukata che tema kahevAya che. poSapUrNimA ane vhAmUla pUrNimA phulopakulano yoga kare che. bAkInI pUrNimAne phulopakula nathI. zAvihI amAvAsyA keTalA nakSatrano yoga kare che ? be naplno yoga kare che. te - ASA ane maghA. e pramANe A abhilApa vaDe jANavuM ke pauSThapadI be nakSatrano yoga kare che - pUrva phALunI ane uttarAphAlganI. Ayujha hasta ane cino, kArtikI svAti ane vizAkhAno. mRgazIrSa anurAdhA ane jyeSThA mUlIno, poSI pUrvASADhA ane uttarASADhAno, mALI abhijita zravaNa ane dhaniSThAno, phAlyunI zatabhiSaja ane pUrva pauSThapadA ane uttara pauSThapadIno. caitrI revatI, azvinIno. vaizAkhI bharaNI ane kRtikAno, jyeSThAmUlI 160 sUryapajJaptiupAMgasUtra - saTIkaanuvAda/1 rohiNI ane mRgazIrSa nakSatrano yoga kera che. ASADhI amAvAsyA keTalAM nAjhano yoga kare che ? te traNa nAmano yoga kare che. te A - addhi punarvasu, puSyano. te zrAviSThI amAvAsyA zuM kulano yoga kare che, upakulano yoga kare che ke kulopakulano yoga kare che? kulano yoga kare che ke upakulano yoga kare che. kalopakalano yoga karatI nathI. kulano yoga karatAM maghAnattrano yoga kare che. upakulano yoga karatAM AzleSano yoga kare che. kula ke upakula sAthe yukata zrAviSThI amAsa yukata che tema kahetuM. ema jANavuM. vizeSa e ke - mRgazirSa, mALI, ASADhI amAvAsyA kulapakulano yoga kare che bAkInIne nathI. * vivecana-49 : zrAviSThI pUrNimA zuM kulane joDe che, upakulane joDe che, ke kulopakulane joDe che ? bhagavaMte kahyuM - kulane joDe che. 'vA' zabda samuccaya arthamAM che. tethI kulane paNa joDe che artha thAya. e rIte upakulane paNa ane kulIpakulane paNa joDe che. temAM kulane joDatAM dhaniSThAnakSatrane joDe che. te ja kulapaNe prasiddha thayela zrAvihI pUrNimAne. upakulane joDatAM zravaNanakSatrane joDe che. kulapakulane joDatAM abhijita nAmane joDe che. te ja trIjI zrAviSThA pUrNimAmAM bAra muhUrtamAM kaMIka sama adhika bAkImAM caMdra sAthe yoga kare che. pachI zravaNanI sAthe sahacaratvathI svayaM paNa te pUrNimAnA paryAvartI hovAthI tene paNa te parisamApta kare che, ema vivakSitatvathI, joDe che, ema kahe che. have upasaMhAra kahe che - je kAraNe e pramANe traNe kulAdi vaDe zrAviSThI pUrNimAnI yojanA che, tethI zrAviSThI pUrNimA kulane paNa joDe che, upakulane paNa joDe che, kulopakulane paNa joDe che. ema svaziSyone pratipAdana karavuM athavA kulathI paNa yukta thaI zrAviSThI pUrNimA, upakula vaDe ke kulopakula vaDe yukta che tema kahevuM. e pramANe bAkInA sUtranuM nigamana karavuM cAvatu e pramANe bAkInI paNa pUrNimAo paNa jANavI, arthAta pAThakkama vaDe kahevo joIe. --- - - - vizeSa e ke pauSI pUrNimA ane jyeSThAmUlI pUrNimA kulapakulane joDe che, bAkInI pUrNimAomAM kulopakula nakSatra nathI hotuM ema bhAvanA karIne kahevuM joIe. te A pramANe - kArtikI pUrNimAM zuM kulane joDe che ke upakulane joDe che ? te kulane paNa joDe che ane upakulane paNa joDe che. kulopakulane joDatAM nathI. kulano yoga karatAM kRtikAnamAM yoga kare che. upakulano yoga karatAM bharaNI nakSatrano yoga kare che. te kArtikI pUrNimA kulane ane upakulano paNa yoga kare che. kula ke upakula sAthe yukta kArtikI pUrNimAno yoga kare che, tema kahevuM. e pramANe ASADhI pUrNimA sudhI sUtra kahevuM. e pramANe pUrNimA saMbaMdhI vaktavyatA kahI. have amAvAsyA saMbaMdhI vaktavyatA kahevI. bAra amAso kahelI che - zrAviSThI, pauSThapadI ItyAdi. temAM mAsanA Page #88 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 10/6/49 161 parisamApakathI zraviSThA nakSatrathI upalakSita je zrAvaNa mAsa, te paNa upacArathI zrAviSThAmAM thAya to zrAviSThI. zuM kahevA mAMge che ? zraviSThA nakSatra parisamApyamAna zrAvaNamAsabhAvinI. e pramANe. pauSThapadI prauSThapadA nakSatra parisamApyamAna bhAdrapadamAsa bhAvinI. e pramANe sarvatra paNa vAkyArthe kahevo. zrAviSThI amAvAsyA keTalA nakSatrono yoga kare che ? keTalA nakSNo yoga mujaba caMdra sAthe joDAIne zrAviSThI amAvAsyAne parisamApta kera che ? bhagavaMte kahyuM - be nakSatramAM yoga kare che te A pramANe - AzleSA ane maghA. A vyavahAranayamatathI je nakSatramAM pUrNimA thAya che, tethI AraMbhIne pUrvanA paMdara nakSatramAM amAvAsyA thAya che. je nakSatramAM amAvAsyA che, tyAMthI AraMbhIne pachI paMdara nakSatramAM pUrNimA Ave. temAM zrAviSThI pUrNimAmAM zravaNamAM dhaniSThAmAM kahela che, tethI amAvAsyAmAM paNa A zrAviSThAmAM AzleSA ane maghA kahyA che. lokamAM tithi gaNita anusAra gayela amAvAsyAmAM vartamAnamAM paNa ekamamAM je ahorAtramAM pahelAthI amAvAsyA thAya, te sarva paNa ahorAtra amAvAsyA che tevo vyavahAra thAya che. tethI maghAnakSetra paNa e pramANe vyavahArathI amAvAsyAne prApta kare che, tethI koI virodha nathI. paramArthathI vaLI A amAvAsyAne zrAviSThI A traNa nakSatro parisamApta kare che te A - punarvasu, puSya ane AzleSA. tethI ja kahe che ke - amAvAsyA caMdrayoga parijJAnArtha karaNa pUrve kahela che. temAM te bhAvanA karAya che. koIka pUche che - yuganI AdimAM pahelI zrAviSThI amAvAsyA kyAM caMdrayukta nakSatra vaDe yukta thaI samAptine pAme che ? temAM pUrvAdita svarUpa avadhArIne je rAzi che te 66-muhUrta ane eka muhUrtanA 5/62 bhAga ane 1/62 bhAganA 1/67 bhAga e pramANe karIne tene eka vaDe guNIe. - 4 - eka vaDe guNatA te ja rAzi thAya che. tethI te 22 muhUrto ane eka muhUrtanA 46/62 e parimANa punarvasu zodhanaka zodhAya che. temAM 66 muhUrto vaDe 22-muhUrto zuddha thAya che. tethI rahe che - 44-temAMthI eka muhUrta kheMcI laIne tenA 62 bhAgo karAya che. karIne te 62 bhAga rAzi madhye umerAya che. tethI thaze67 saMkhyA. tenA vaDe 46 zuddha thAya che. zeSa rahe che - 21. pachI 43 muhUrto vaDe 30 muhUrvathI puSya zuddha thAya che. tyArapachI raheze 13-muhUrto. AzleSA nakSatra dvikSetra che, tethI 15-muhUrta pramANa che. tenAthI A Ave che - AzleSA nakSatra eka muhUrtamAM eka muhUrtanA 40/62 bhAga ane 1/62 bhAganA 67 bhede chedatAM 66 saMkhyA bhAgo bAkI rahetA pahelI amAvAsyA samApti pAme che tathA kahevAya che ke - A pAMca saMvatsaromAM pahelI amAvAsyAmAM caMdra kayA nakSatra vaDe yoga kare che ? AzleSAno [yoga kare che] AzleSA, eka muhUrtanA 40/62 bhAga muhUrtanA 62 bhAgane 67 vaDe chedIne 66 cUrNi bhAgo bAkI rahe che. jyAre bIjI amAvAsyAne vicArIe tyAra te yuganI AdithI AraMbhIne 13 thAya che. te varAzi 66 / 5/6 / 1/67 ne tera vaDe guNIe chIe, tyAre muhUrtonA 858 thAya che. eka muhUrtanA 23/11 162 sUryaprajJaptiupAMgasUtra - saTIkaanuvAda/1 65/62 bhAgo che. 65 ane 1/62 bhAganA 13/67 bhAga te 13 thAya. temAM 442 muhUrta vaDe 46/62 bhAgo vaDe uttarASADhA sudhInA nakSatro zuddha thAya che. pachI rahe che - muhUrtanA 416 bhAga. eka muhUrtanA 19/62 bhAga thAya ane 1/62 bhAganA hovAthI 13/67 bhAga thatAM saMkhyA A rIte Avaze 416 | 19/62 / 13/67. tethI A 399 muhUrtomAM eka muhUrtanA 24/62 bhAga ane 1/62 bhAganA 66/67 bhAga thatAM A saMkhyA Avaze - 399 / 2/62 / 6/67 temAM 416thI 399 bAda karAtA pachI raheze 17-muhUrto. temAMthI eka muhUrta grahaNa karIne tenA 62 bhAgo karAya che. karIne 62 bhAga rAzi umerIe, tethI 81 thaze. tenA 24 zuddha karAtA pachI rahe che - 57, tenA ekane laIne 67 bhAgo karAya che tethI 66 zuddha karAtAM pachI eka saMkhyA raheze. te 67 bhAga rAzimAM umeravAmAM Ave. to thaze 14/67 bhAga. Avaze puSya nakSatra-16 muhUrtomAM eka muhUrtanA 56/62 bhAgomAMthI 1/62 bhAganA 14/67 bhAga atikrAMta thatAM bIjI zrAviSThA amAvAsyA pUrNa thAya che. - jyAre trIjI amAvAsyAne vicArIe. te yugAdinA AraMbhathI 25mI che. te dhruvarAzi 66 / O/62 / 1/67 ne 25 vaDe guNIe chIe, tethI thAya che 1650 muhUrto. temAM eka muhUrtanA 125/62 bhAga thAya. temAM 1/62 bhAganA 25/67 bhAga thAya che. temAM 442 muhUrtamAM eka muhUrtanA 46/62 bhAga vaDe pahelA uttarASADhA sudhI zodhanaka zodhAyuM. pachI rahe che - muhUrtanA 1208 ane 62 bhAgo. muhUrtanA 79 ane 1/62 bhAganA 25/67 bhAga thAya. tyArapachI 819 muhUrtomAM eka muhUrtanA 24/62 bhAga vaDe 1/62 bhAganA 6/67 bhAga vaDe eka nakSatraparyAya zodhAya che. pachI rahe che - 389 muhUrto. temAM eka muhUrtanA 54/62 bhAgo che. 1/62 bhAganA 26/67 bhAga thAya che. pachI pharI 309 muhUrtamAM eka muhUrtanA 24/62 bhAga vaDe 1/62 bhAganA 66/67 bhAgo vaDe abhijitAdithI rohiNikA sudhInA zodhita thAya che. tyArapachI raheze - 80 muhUrto. eka murttanA 29/62 bhAgo ane 1/62 bhAganA 27/67 bhAga che. te A rIte - 80 / 29/62 / 27/67 pachI 30 muhUrto vaDe mRgazira nakSatra zodhita thatAM bAkI raheze 50 muhUrto. temAMthI 15-vaDe Ardra zodhAya che. tethI raheze 35 muhUrta. tethI Avaze punarvasu nakSatra. A 35 muhUrtomAM eka muhUrtanA 29/62 bhAgomAM 1/62 bhAganA 27/67 bhAgo jatAM trIjI zrAviSThI amAvAsyA pUrNa thAya che. e pramANe cothI zrAviSThI amAvAsyA AzleSA nakSatra che, pahelA muhUrtanA /62 bhAgomAM 1/62 bhAganA 41/63 bhAgo arthAt /62 / 41/67 jatAM amAsa pUrNa thAya che. pAMcamI zrAviSThI amAvAsyAne puSyanakSatra [pUrNa kare traNa muhUrtomAM eka muhUrtanA 42/62 bhAgomAM 1/62 bhAganA 54/67 bhAgo jatAM arthAt 3 / 42/62 Page #89 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 163 1/6/49 / pa thI pUrNa kare che. e pramANe ukta prakArathI anaMtarokta AlAvA vaDe bAkInI paNa amAvAsyAne jANI levI. vizeSathI kahe che - pauSThapadI amAvAsyAne keTalAM nakSatro yoga kare che ? te be nAgono yoga kare che - pUrvA phAgunI ane uttarA phAlganI A paNa vyavahArathI, kahe che. paramArthathI to traNa nakSatro pauSThapadI amAvAsyAne samApta kare che. te A pramANe - maghA, pUrvAphAgunI ane uttarAphAzunI. temAM pahelI prauThapadI amAvAsyAne uttarAphAgunI nakSatra cAra muhUrtomAM eka muhadnA 26/pa2 bhAgomAM 1/2 bhAganA daka bhAga atikAMta thatAM athavuM 4 / 26/6ra/ / jatAM bIjI pauSThapadI amAvAsyAne pUrvakALunI nakSatra sAta muhUrtAmAM eka muhUrtanA 61/2 bhAgomAM /2 bhAganA 15/3 bhAga jatAM atha 7/ 61/2 / 15/63 jatAM amAsa pUrNa thAya che. trIjI pauThapadI amAvAsyAne maghA nakSatra agiyAra muhartAmAM eka muhanA 342 bhAgomAM 1/2 bhAganA 2863 bhAga jatAM arthAt 11 / 3/ra/ 28 bhAga jatAM amAsa pUrNa thAya che. cothI pauSThapadI amAvAsyAne pUrvA phAlyunI nakSatra ekavIza muhUrtomAM eka muhUrtanA 16ra bhAgomAM 16ra bhAganA 2/3 bhAga jatAM arthAt 21/12/2 / 427 jatAM amAsa pUrNa thAya. pAMcamI proThapadI amAvAsyAne maghA nakSatra covIza muhartAmAM eka muhanA 4thara bhAgomAM 1dara bhAganA papAdaka bhAgo atikrAMta thatAM thatu 24 | 46ra/ pa5/63 jatAM amAsa pUrNa thAya. Asoja amAvAsyA keTalA nakSatrono yoga kare che ? te be nakSatrano yoga kare che. te A - hasta ane citrA. A paNa vyavahArathI kahyuM. nizcayathI to azvayud amAvAsyAne traNa nakSatra samApta kare che. te A - uttarAphAgunI, hasta ane miA. temAM pahelI AsajA amAvAsyAne hastanAga pacIza muhUtamAM eka muhUrtanA 31/dura bhAgomAM 16ra bhAganA 3 bhAgo jatAM arthAt 5 / 3/ra/18 jatAM amAsa pUrNa thAya. bIjI AsojA amAsa uttarAphAgunI nakSatra vaDe 44muhUrtAmAM eka muhUrtanA haidara bhAgomAM 1/2 bhAganA 16/3 bhAgo jatAM bIjI amAsa pUrNa thAya. trIjI AsojA amAvAsyAne uttarAphAlyunInA 17muhartAmAM eka muhUrtanA BCI bhAgomAM 1/2 bhAganA 9Ika bhAga arthAt 17/ 3ra/ka bhAga jatAM pUrNa thAya che. cothI AsojA amAsane hasta nakSatra bAra muhamAM eka muhartanA 1/2 bhAgomAM 1/2 bhAganA *3/3 bhAga jatAM pUrNa kare che. pAMcamI AsojA amAsane uttarA phAlvanI nakSatra trIza muhUrtAmAM eka muhUrtanA para/2 bhAgomAM 12 bhAganA pa4/63 bhAga jatAM - 30/para/ra/pa4/63 jatAM samApta 164 sUryapajJaptiupAMgasUtra - saTIkaanuvAda/1 kare che. kArtikI amAvAsyA keTalA nakSatrano yoga kare che ? be naphAnono yoga kare che svAti ane vizAkhA. A paNa vyavahAra nayanA matathI che, nizcayathI to traNa nago kArtika amAsane parisamApta kare che. te A - svAti, vizAkhA ane citrA. temAM pahelI kArtikI amAsane vizAkhA nakSatra 16-muhartAmAM eka muhUrtanA 35/2 bhAgomAM 1/2 bhAganA */3 bhAgomAM arthAt 16 //ra//67 jatAM amAsane pUrNa kare che. bIjI kArtikI amAsane svAti nakSatra pAMca muhUrtamAM eka muhUrtanA dura bhAgomAM 1dara bhAganA 13 bhAgomAM eTale 5 / 2 / 17 jatAM amAsane pUrNa kare che. trIjI kArtikI amAsane sigAnakSatra ATha muhUrtAmAM eka muhUrtanA dura bhAgomAM dura bhAganA 7/67 bhAgo arthAt 8 / 2//63 jatAM amAsane pUrNa kare che. cothI kArtikI amAsane vizAkhA nakSatrane 13 muhamAM eka muhamAM 222 bhAgomAM 1dura bhAganA 4/63 bhAga jatAM eTale 13 / pathara / paLa jatAM amAsane pUrNa kare che. 'mRgazirSa amAsano keTalA naLa yoga kare che ? te traNa nakSatrano yoga kare che - anurAdhA, jyeSThA, mula. A paNa vyavahArathI kahyuM. nizcayathI vaLI A traNa nakSatro mArgazirSa amAsane parisamApta kare che - vizAkhA, anurAdhA ane jayeThA. temAM pahelI mRgazirSa amAsane jyeSThA nakSatra sAta muhUtoMmAM eka muhUrvanA 1/6 bhAganA *dura bhAganA 1/3 bhAga jatAM pUrNa kare. bIjI mArgazirSa amAsane anurAdhA nakSatrane 11-muhUtamAM eka muhUrtanA 14/6ra bhAganA 1ra bhAganA 18/67 arthAt 11 / 146 / 186 jatAM sAmAsana amAsane pUrNa kare che. ** .. trIjI mArgazirSa amAsane vizAkhA nakSatra 29-muhurtAmAM eka muhUrtanA mA nakSatra 29-mahartAmAM eka muhUrtanA 49/ra bhAgomAM 12 bhAganA 31/3 bhAga eTale 29 / 49/2/313 bhAga jatAM amAsane pUrNa kare che. cothI mArgaziSa amAsane anurAdhA nakSatra 24-muhUrtomAM eka muhUrtanA 26ra bhAgomAM 1/2 bhAganA sai5/3 bhAga arthA 24/22/5/63 jatAM amAsane pUrNa kare che. pAMcamI mArgazirSa amAsane vizAkhAna 43-muhUrtamAM eka muhUrtanA dara bhAganA pa83 bhAgo jatAM pUrNa thAya. poSI amAsano keTalA nakSatra yoga kare che ? be naphAno yoga kare che - pUrvASADhA ane uttarASADhA. A paNa vyavahAra cakI kahyuM. nizcayathI vaLI traNa nAno parisamApta kare che te A - mUla, pUvaSiADhA ane uttarASADhA. tethI kahe che - pahelI Page #90 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 1/6/9 pauSI amAsane pUvaSiADhA nakSatra 28 muhUrtAmAM eka muhUrtanA kai6/62 bhAgomAM 1/62 bhAganA 6/3 bhAga jatAM pUrNa kare che. bIjI pauSI amAsane pUrvASADhAnakSatra be muhUrtanA eka muhUrtanA 16/6 bhAgamAM 1/2 bhAganA 19Ika bhAga atikrAMta thatA pUrNa kare che. trIjI adhikamAsa bhAvinI pauSI amAsane uttarASADhA nakSatra 11-muhUrtomAM eka muhUrtanA paI62 bhAgomAM dura bhAganA 331 bhAga jatAM pUrNa kare che. cothI poSI amAsane pUvaSiADhA nakSatra paMdara muhUrtAmAM eka muhUrtanA pa6/6ra bhAgomAM 1/62 bhAganA 46/63 bhAga jatAM pUrNa kare che. pAMcamI pauSI amAsane mULa nakSatra 1-muhUrtamAM muhUrtanA 5/62 bhAgonA 59/62 bhAga jatAM arthAt 21 / pa/62 / 59/62 bhAga jatAM samApta kare che. mAdhI amAsano keTalAM nakSatro yoga kare che ? traNa nAno yoga kare che. te A - abhijita, zravaNa ane ghaniSThA. A paNa vyavahArathI kahyuM. nizcayathI vaLI A traNa nAgo mAghI amAsane parisamApta kare che - uttarASADhA, abhijitu ane zravaNa. tethI kahe che - pahelI mAdhI amAsane zravaNanakSatra daza muhUrtomAM eka muhUrtanA 26/62 bhAgomAM 1/62 bhAganA 8/67 bhAga jatAM pUrNa kare che. bIjI mAthI amAsane abhiji nakSatra traNa muhUrtamAM eka muhUrtanA 26/62 bhAgamAM 1/2 bhAganA 20/67 bhAga jatAM pUrNa kare. bIjI mAdhI sAmAsane zravaNanaba 23 muhUrtamAM eka muhUrtanA 39/62 bhAgomAM 1/62 bhAganA 35/63 bhAga jatAM pUrNa kare che. cothI mAghI amAsane abhijita nakSatra cha muhUrtamAM eka muhUrtanA 39/62 bhAgomAM 1/2 bhAganA 47/67 bhAgo jatAM pUrNa kare che. pAMcamI mALI amAsane uttarASADhA nakSatra 5-muhUrtamAM eka muhUrtanA 10/62 bhAgomAM 1/62 bhAganA Ika bhAgo jatAM pUrNa kare che. phAgunI amAsano keTalA nakSatro yoga kare che ? be nakSatro yoga kare che - zatabhiSaja ane pUrvA bhAdrapada. A paNa vyavahArathI kahyuM. nizcayathI vaLI A traNa natbo phAgunI amAsane parisamApta kare che. te A - dhaniSThA, zatabhiSA ane pUrvA bhAdrapada. temAM pahelI phAgunI amAsane pUrvAbhAdrapada nakSatra cha muhamAM eka muhadnA 31/6ra bhAgomAM 12 bhAganA 47/67 bhAgo jatAM athag 6 / 31/62 9/67 ne pUrNa kare che. bIjI phAgunI amAsane dhaniSThA nakSatra 20 muhUtamAM eka muhUrtanA 4/62 bhAgomAM 1/2 bhAganA 22/63 bhAga vyatikrAMta thatAM pUrNa kare che. bIjI phAgunI mAsane pUvaSADhA nakSatra 14-muhUrtomAM eka muhUrtanA 44/62 bhAgomAM 1/62 bhAganA 36/67 bhAgo jatAM pUrNa kare che. cothI phAlyunI amAsane zatabhiSAnakSatra traNa muhUrtamAM eka muhUrtanA 1 166 sUryaprajJatiupAMgasUtra - saTIka anuvAda/1 62 bhAgomAM 1562 bhAganA 49/63 bhAga jatAM pUrNa kare che. pAMcamI phAgunI amAsane ghaniSThA nakSatra cha muhUrtAmAM eka muhUrtanA pa2/62 bhAgomAM 1/62 bhAganA 6263 bhAga jatAM arthAt 6 / pa62 / 6263 jatAM pUrNa kare che. zaikI amAsano keTalAM nakSatro yoga kare che ? traNa no yoga kare che. te A - uttarAbhAdrapada, revatI ane azvinI. A paNa vyavahAccI kahyuM, nizcayathI vaLI A traNa nabo caitrI amAsane samApta kare che. te A - pUrvabhAdrapada, uttara bhAdrapada ane revatI. temAM pahelI caitrI amAsane uttarA bhAdrapada nakSatra 27-muhurtAmAM eka muhadnA 36/6ra bhAgomAM 16ra bhAganA 10/63 bhAga jatAM arthAt 27/ 36/62 / 10/67 jatAM pUrNa kare che. bIjI vaikI amAsane uttarA bhAdrapada nakSatrane 11-muhUrtomAM eka muhUrtanA | 62 bhAgomAM 1/2 bhAganA 23/63 bhAga jatAM pUrNa kare che. bIjI caitrI amAsane revatI nakSatra pAMca muhUrtAmAM eka muhUrtamAM 49/6ra bhAgomAM 1/2 bhAganA 39/67 bhANa jatAM pUrNa kare che. cothI zaikI amAsane uttarAbhAdrapada nakSatra 23-muhurtAmAM eka muhUrtanA 22/62 bhAgomAM 1562 bhAganA 50/67 bhAgo jatAM pUrNa kare che. pAMcamI zaikI amAsa pUva bhAdrapada nakSatra 27-muhUttoMmAM eka muhUrtanA 57/6ra bhAgomAM 1/62 bhAganA 63/63 bhAga jatAM pUrNa kare che. vaizAkhI amAsane keTalA nakSatro yoga kare che ? te naphAno yoga kare che - bharaNI ane kRtikA. o paNa vyavahAracI che. nizcayathI vaLI traNa nAmo vaizAkhI amAsane parisamApta kare che. te A che - revatI, azvinI, bharaNI. temAM pahelI vaizAkhI amAsamAM azvinI nakSatra 28-muhurtamAM eka muhUrtanA 41/62 bhAgomAM 1/ 62 bhAganA 11/63 bhAga jatAM pUrNa kare che. bIjI vaizAkhI amAsane azvinI nakSatra be muhartamAM eka muhUrtanA 39/62 bhAgomAM 1/6ra bhAganA 23/63 bhAga jatAM pUrNa kare che. bIjI vaizAkhI amAsane bhaNInakSatra 11-muhUrtamAM eka muhUrtanA pa4/62 bhAgomAM 1/62 bhAganA 38/67 bhAga jatAM pUrNa kare che. cothI vaizAkhI amAsane azvinI nakSatra 15 muhUrtamAM eka muhUrtanA 2762 bhAgomAM 1/2 bhAganA pa1/3 bhAga jatAM pUrNa kare che. pAMcamI vaizAkhI amAsane revatI naga 21 muhUrtamAMnA eka muhUrtanA bAsaTha bhAganA 64/67 bhAga jatAM pUrNa kare che. jayeSThA mUlI amAvAsyA keTalAM nakSatro sAthe yoga kare che ? te be nakSatro sAthe yoga kare che. te - rohiNI, mRgazirSa. A paNa vyavahArathI kahyuM. nizcayathI to be nakSatra jyeSThAmUlI amAvAsyAne pUrNa kare che - sehiNI ane kRtikA. temAM pahelI jyeSThA mUlI amAvAsyAne rohiNInAba gaNIza muhUrtamAM eka muhUrtanA 46/6ra bhAgomAM 1/6ra bhAgonA 12/67 bhAga - 19 / / Page #91 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 167 168 sUryaprajJatiupAMgasUtra - saTIka anuvAda/1 10/6/49 12/67 jatAM pUrNa kare che. bIjI jyeSThA mUlI amAvAsyAne kRtikA nakSatra vevIza muhUrtAmAM eka muhUrtanA 19/62 bhAgonA 1/6ra bhAganA 5/63 bhAga arthAt 23/19/62/ 25/67 jatAM pUrNa kare che. trIjI jyeSThA mUlI amAvAsyAne rohiNI nakSatra bAvIza muhUrtomAM eka muhUrtanA 59/62 bhAgamAMnA 1/62 bhAganA 39/67 bhAga arthAt 32 / 59/62/ 39/67 jatAM pUrNa kare che. cothI jyeSThAmUlI amAvAsyAne rohiNI nakSatra cha muhurtAmAM eka muhUrtanA 32/62 bhAgamAMnA 1/62 bhAganA para63 bhAgamAM athavuM 6 / 12/62/ 52/63 mAM pUrNa kare che. pAMcamI peThAmUlI amAvAsyAne kRtikA nakSatra daza muhUtamAM eka muhUrtanA 5/62 bhAgomAM 1/2 bhAganA 65/63 bhAga jatAM arthAt 10 / 5/62 / 65/67 bhAga jatAM pUrNa kare che. ASADhI amAvAsyA keTalA namono yoga kare che ? bhagavaMte kahyuM - traNa nAgo yoga kare che - Adra, punarvasu, puSya. A paNa vyavahArathI kahyuM che. paramArthathI to A traNa nakSatro aSADhI amAsane pUrNa kare che - mRgazirSa, Adra, punarvasu. temAM prathama ASADhI amAsane Adra nakSatra bAra muhartAmAM eka mahattvanA pa1/ 62 bhAgomAM 1/2 bhAganA 13/63 bhAga jatAM pUrNa kare che. bIjI ASADhI amAvAsyAne mRgazirSa nAga cauda muhUrtomAM eka muhUrtanA 24/6ra bhAgomAM 1/62 bhAganA 26/63 bhAga atikrAMta thatAM pUrNa kare che. trIjI ASADhI amAvAsyAne punarvasu nakSatra nava muhUtomAM eka muhUrtanA | 62 bhAgomAM 162 bhAganA 40/63 bhAga jatAM pUrNa kare che. cothI ASADhI amAvAsyAne mRgazirSa nakSatra 27-muhUrtAmAM eka muhUrtanA 39/62 bhAgomAM 1/62 bhAganA pa3/67 bhAgo jatAM pUrNa kare che. pAMcamI ASADhI amAvAsyAne punarvasu nakSatra 22-muhUrtAmAM eka muhUrtanA 16/62 bhAgo samatikAMta thatAM arthAt 22 / 16/6ra/ o ne parisamApta kare che. e pramANe bAre paNa amAvAsyAnA caMdra yogathI yukta nakSatra vidhi kahI. have kulAdi yojanA kahe che - zrAviSThI - zrAvaNa mAsa bhAvinI amAvAsyA zuM kulane joDe che, upakulane joDe che ke kulopakulane joDe che ? bhagavaMte kahyuM - te kulane paNa joDe che. * zabda ahIM krizabdanA arthamAM che. upakulane paNa joDe che. paNa yogane AzrIne kulopakulane joDatI nathI. temAM ja kula saMjJaka nakSatra, zrAviSThI amAsane maghAnakSatra joDe che. A vyavahAra thakI kahyuM. vyavahArathI ja gayela amAvAsyAmAM vartamAnamAM paNa ekame je ahorAtra mULamAM amAvAsya saMbaddha che, te sarve paNa ahorAtra amAsanuM che tevo vyavahAra che. tethI e pramANe vyavahArathI zrAviSThI amAsa maghA nakSatranA saMbhavathI kahyuM ke kulane joDatAM maghA nakSatrane joDe che. paramArthathI vaLI kulane joDatAM puSya nakSatrane joDe che, tema jANavuM. te ja kula prasiddhithI prasiddha zrAviSThI amAvAsyAnA saMbhavathI Ama kahyuM - A pUrve kahyuM ja che. uttarasUtra paNa vyavahAranayane AzrIne yathAyoga vicAravuM. upakulane joDatAM AzleSA nakSatra joDe che. have upasaMhAramAM kahe che - je kAraNe uttaprakArathI kula-upakula baMne vaDe zrAviSThI amAvAsyAmAM caMdrayoga sama thAya che, kulopakula sAthe yoga na thAya. tethI zrAviSThI amAsamAM kula paNa joDAya che ane upakula paNa joDAya che. ema kahevuM. kula vaDe yukta ane upakula vaDe paNa yukta zrAviSThI amAsa yukta ema kahevuM. ukata prakAre bAkInI amAvAsyAo paNa kahevI. vizeSa e ke- mArgazIrSa, mAdhI, phAgunI, ASADhI amAvAsyAmAM kulopakulane joDe che, tema kahevuM. bAkInI amAvAsyAmAM kulopakula nathI. have pAThakanA anugrahane mATe sUkAlApaka batAve che - prauThapadI amAvAsyAne zuM kula joDe che, upakula joDe che ke kulopakula joDe che ? kulane joDe che ane upakulane paNa joDe che paraMtu kulopakulane joDatAM nathI. kulane joDatAM uttarAphAgunIne joDe che. upakulane joDatAM pUvaphA_nIne joDe che. te pauSThapadI amAsa e rIte kulane joDe che, upakulane paNa joDe che. tethI kula vaDe paNa ane upakula vaDe paNa joDAyela pauSThapadI amAvAsyA yukta che, tema kahevuM joIe. AsojA amAvAsyA zuM kulane joDe che, upakulane joDe che ke kulopakulane joDe che ? te kulane paNa joDe, upakulane paNa joDe che, paNa kulopakulane joDatA nathI. kulane joDatA citrA nakSatramAM joDe che. upakulane joDatAM hasta nAgane joDe che te AsojA amAvAsyAne kula joDe che, upakula joDe che. kula ke upakula vaDe joDAyelI AsojA amAsa kahevI joIe. kArtikI amAvAsyAne kula paNa joDe che, upakula paNa joDe che, kulopakula paNa joDe che ? te kulane joDe che, upakulane paNa joDe che paNa kulopakulane joDatAM nathI. kulane joDatAM vizAkhA nakSatrane joDe che, upakulane joDatAM svAtI nakSatrane joDe che, e rIte kula ane upakula vaDe joDAyela kArtikI amAvAsyA yukta che tema kahevuM joIe. mRgazirSI amAvAsyA zuM kulane joDe che, upakulane joDe che ke kulopakulane joDe che ? te kulane paNa joDe che, upakulane paNa joDe che, kulopakulane paNa joDe che. kulane joDatAM mULa nakSatramAM joDe che, upakulane joDatAM jayeSThA nakSatramAM joDe che, kulopakulane joDatA anurAdhAnakSatrane joDe che. kula vaDe, upakula vaDe, kulIpakula vaDe Page #92 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 10/6/49 paNa mRgazirSA amAsayukta che tema kahevuM. pauSI amAvAsyA zuM kulane joDe che, upakulane joDe che ke kulopalane joDe che ? kulane 5Na joDe, upakulane paNa joDe, paraMtu kulopakulano yoga prApta na thAya. kulane joDatAM pUrvASADhA nakSatrane joDe che, upakulane joDatA uttarASADhA nakSatrane joDe che. te kula ane upakula vaDe paNa joDAyela pauSI amAvAsyA kahevI joIe. nizcayathI vaLI kulAdi yojanA pUrvokta caMdrayogane AzrIne svayaM vicAravuM joIe. 0 prAmRtaprAmRta-6-no saTIka anuvAda pUrNa 0 -- * -- * -- * -- x = x = 169 sUryaprajJaptiupAMgasUtra - saTIkaanuvAda/1 prAkRta-10, prAkRta-prAbhUta-7 e pramANe dazamAM prAbhUtanA chaTThA prAbhRpAmRtane kahyuM have sAtamAno AraMbha kare che. teno A arvAdhikAra che - "aurNamAsI ane amAvAsyAno caMdrayogane AzrIne saMnipAta'' kahevo. tethI te viSayaka praznasUtra kahe che - 170 * sUtra-50 H kaI rIte te sannipAta kahela che, tema kahevuM? jyAre zrAviSThI pUrNimA hoya che, tyAre amAvAsyA maghA nakSatra yukta hoya che. jyAre maghAyukta pUrNimA hoya tyAre zrAviSThI amAsa hoya che. jyAre prauSThapadI pUrNimA hoya che, tyAre phAlgunI amAsa hoya che. jyAre phAlgunI pUrNimA hoya che, tyAre pauSThapadI amAsa thAya che. jyAre AsojA pUrNimA hoya che, tyAre caitrI amAvAsyA thAya che, jyAre caitrI pUrNimA hoya che, tyAre AsojA amAsa thAya che. jyAre kArtikA pUrNimA hoya, tayAre vaizAkhI amAvAsyA hoya che. jyAre mRgazirSI pUrNimA hoya ce tyAre jyeSThAmUlI amAvAsyA thAya che, jyAre jyeSThAmUlI pUrNimA hoya tyAre mRgazirSI amAsa thAya che. jyAre pauSI pUrNimA hoya che, tyAre aSADhI amAvAsyA thAya che, jyAre ASADhI pUrNaimA hoya che, tyAre pauSI amAvAsyA thAya che. * vivecana-50 : bhagavan ! kayA prakAre Ape caMdrayogane AzrIne pUrNimA ane amAsano sannipAta kahelo che tema kahevuM ? ema pUchatA bhagavaMte kahyuM - ahIM vyavahAranayanA matathI je kSetramAM pUrNimA thAya, tyAMthI AraMbhI pUrvanA paMdaramAM ke caudamAM nakSatramAM niyamathI amAvAsyA (kahevI). tethI jyAre zrAviSThI - zraviSThA nakSatra yukta pUrNimA thAya che, tyAre tenI parvenI amAvAsyA maghA nakSatrayukta thAya che. maghA nakSatrathI AraMbhIne viSThA nakSatranA 15muM hovAthI kahyuM ane A zrAvaNamAsane AzrIne kahevuM ane jyAre maghA nakSatra yuta pUrNimA hoya, tyAre pAchaLanI amAsa zraviSThAyukta thAya che. maghAthI AraMbhIne pUrve zraviSThAnakSatra 15muM hovAthI kahyuM. A mAghamAsane AzrIne jANavuM. jyAre proSThapadI - uttara bhAdrapadAyukta pUrNimA hoya che. tyAre pUrvavat pAzcAtya amAvAsyA phAlgunI - uttara phAlgunI nakSatrayukta thAya che. uttara bhAdrapadathI AraMbhIne pUrve uttara-phAlgunI nakSatranA paMdaramAM paNAthI kahyuM. je apAMtarAlamAM abhijit nakSetra che, te thoDAM kALa mATe hovAthI prAyaH vyavahAramArgamAM svIkArAtuM nathI. samavAyAMga sUtramAM kahyuM - "jaMbUdvIpa dvIpamAM abhijitane varjIne 27-nakSatrathI vyavahAra varte che.' tethI tenI gaNanA karI nathI, tethI uttarAbhAdrapadathI pUrve paMdaramuM pUrvAphAlgunI nakSatra jANavuM. A bhAdaravA mAsane AzrIne jANavuM. jyAre phAlgunI - uttarAphAlgunI nakSatrayukta pUrNimA hoya che, tyAre pAzcAtya Page #93 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 1//5o 131 sUryaprajJaptiupAMgasUtra * saTIka anuvAda/1 che prAkRta-10, prAbhRtaprAkRta-8 che. amAvAsyA pauSThapadI-uttarAbhAdrapada yukta hoya che. uttarAphAlganIthI AraMbhIne pUrve uttara bhAdrapada nakSatrano caudamo krama hovAthI kahyuM. A phAguna mAsane AzrIne kaheluM jANavuM. jayAre azvayuja nakSatrayukta pUrNimA hoya che tyAre pAzcAtya anaMtara amAvAsyA citrA nakSatra samanvita hoya che. azvinIthI AraMbhIne pUrve citrA nakSatrano paMdaramo krama che ane te vyavahAra nayane AzrIne jANavuM. nizcayathI eka azvayud mAsa bhAvinI amAvAsyAnuM citra nAmano saMbhava hovAthI ane te pUrve ja kaheluM che. jyAre citrA nakSatrayukta pUrNimA hoya che, tyAre pachI pAzcAtya anaMtara amAvAsyA aajja nANayukta hoya che. A paNa vyavahArathI kahyuM. nizcayathI eka caitramAsa bhAvinI amAvAsyAmAM azvinI nakSatrano asaMbhava che, A sUtra azvayuja caitra mAsane AzrIne pravRtta kahevuM. jyAre kRtikA nabayata paumiAsI hoya tyAre vizAkhA nakSatrayukta amAsa hoya che, kemake kRtikAthI pUrve vizAkhA paMdaramuM che. jyAre vizAkhA nakSaNayukta pUrNimA hoya tyAre anaMtara pAzcAtya amAvAsyA kArtikI-kRtikA nakSatrayukta hoya che kemake vizAkhAthI pUrve kRtikAnaba 14-muM che. A kArtika vaizAkha mAsane AzrIne kahyuM. e pramANe uttarasUtra paNa jANavuM. 0 prAbhRtapAmRta-7-no saTIka anuvAda pUrNa 0 e pramANe dazamAM prAbhRtanuM sAtamuM prAkRta-prAkRta kahyuM. have AThamuM AraMbhI chIe. teno A adhikAra che - 'nakSatronA saMsthAnanI vaktavyatA" taviSayaka pramnasUtra - * sUtra-51 - te nakSatra saMsthiti kaI rIte kahI che? A aThThAvIza nakSatromAM abhijituM nakSatra kayA AkAre che ? gozISanI paMkti AkAre che. zravaNanakSatra kayA AkAre che ? te kAhAra AkAre che. dhaniSThA nakSatra kayA AkAre che ? te zakunI palInaka AkAre che. zatabhiSA nakSatra kayA AkAre che ? puSpopacAra AkAre che. pUrvapauSThapadA nakSatra kayA AkAre che ? ardhavApI AkAre che. e pramANe uttarApauSThapadA paNa jANavuM. raivatI nakSatra kayA AkAre che ? naukA AkAre che. azvinI nakSatra kayA AkAre che ? azvaskaMdha AkAre che. bharaNInakSatra kayA AkAre che ? bhaga AkAre che. kRtikA nakSatra kayA AkAre che ? astrAnI dhAranA AkAre che. rohiNInakSatra kayA AkAre che ? gADAnI uMghanA AkAre che. mRgazirSa nakSatra kayA AkAre che? mRganA ziranI paMkti AkAre ce. AdranikSatra kayA AkAre che ? lohInA biMdu AkAre che. punarvasu nakSatra kayA AkAre che ? tulA AkAre che. puSya nakSatra kayA AkAre che ? vartamAna AkAre che. AzleSA nakSatra kayA AkAre che ? patAkA AkAre che. maghA nakSatra kayA AkAre che ? prAkAra AkAre che. pUrvAphAgunI nakSatra kayA AkAre che ? addha pacaMka AkAre che. e pramANe uttarA phAlganI paNa jANavuM. hastanamAM kayA AkAre che ? hasta AvakAre che. citrAnakSatra kayAM AkAre che ? prasanna mukha AkAre che. svAti nakSatra kayA AkAre che? khIlA samAna che. vizAkhA nakSatra kayA AkAre che ? dAmanI AkAre che. anurAdhA nakSatra kayA AkAre che ? ekAvali AkAre che. jyeSThA nakSatra kayA AkAre che ? gajadaMta AkAre che. mUlanAma kayA AkAre che ? vIMchInI puMchanA AkAre che. pUrvASiADhA nakSatra kayA AkAre che ? gaja vikrama AkAre che. uttarASADhA nakSatra kayA AkAre che ? svAti AkAre che. * vivecana-51 - kayA prakAre bhagavanuM nAkonA saMsthAna kahelA che tema kahevuM ? e pramANe kahIne karI pratyeka praznane dhAraNa karavA. A anaMtarokta 28 nakSatro maLe je abhijitu naba che te konA jevA AkAre kahela che ? bhagavaMte kahyuM - x * A anaMtarokta 28-nakSatronI madaye abhijita nakSatra gozIrSanI paMkti AkAre che. - X - X - X - X - X - Page #94 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 18/pa1 133 sUryaprajJaptiupAMgasUtra - saTIkaanuvAda/1 che prAbhRta-10, prAbhRtaprAbhRta-9 @ gAyanuM mastaka, tenI paMkti- te pudgalonI dIrdharUpa zreNi, tenA jevo AkAra kahela che. ema bAkInA sUtro paNa kahevA. vizeSa e ke - pazu baMdhana, bAkI prAyaH sugama che. saMsthAnA saMgrAhikA A jaMbUdvIpa prAptinI traNa gAthA che - gozISavali, kAhAra, zakunI, puSpopacAra, vApI, naukA, azvano aMdhaka, bhaga, aAnI dhAra ItyAdi - X - X - X - 0 prAbhRtapAmRta-8-no saTIka anuvAda pUrNa 0 - X - X - X - X - X - e pramANe dazamAM prAmRtanuM AThamuM prAkRtaprAbhRta kahyuM. have navamuM AraMbhe che. teno A arvAdhikAra che - "prati nakSatra tArA pramANanI vaktavyatA." tethI viSayaka praznasUtra kahe che - * sUtra-para : kaI rIte te tArAonuM pramANa kahela che ? A aThThAvIza nakSatromAM abhijitu nakSatra keTalAM tArAvALuM che? traNa tArAvALuM che. zatabhiSaju nakSatra keTalAM tArAvALuM che ? sAta tArAvALuM che. pUrva pauSThapadA keTalAM tArAvALuM che ? be tAraka che. e rIte uttarA pauSThapadA paNa jANavuM. revatI nakSatra keTalAM tArAvALuM che ? batrIza tAka che. azvinI nakSatra keTalAM tArAvALuM che ? mitAka che. e pramANe badhe ja pUchavuM joIe. bharaNI 2 tAraka, kRtikA cha tAraka, rohiNI paMca tAraka, zravaNa mitAraka, Adra eka tAka, punarvasu paMca tAraka, puSya nakSatra ma tAraka, AzleSA cha tAka, maghA sAta tAraka, pUrvAphAlganI be tAraka, e pramANe uttarA phAlganI paNa jANavuM. hasta pAMca tAka, citrA eka tAka, svAti eka tAka, vizAkhA, pAMca tAka, anurAdhA pAMca tAka, jyeSThA gitAraka, mUla eka mAska, pUvaSADhA cAra tAraka ane uttarASADhA nakSatra cAra tAravALuM kahela che.. * vivecana-para : kayA prakAre bhagavad ! Ape nakSatronuM tArApamANa kahela che, tema kahevuM ? ema sAmAnya prazna karIne have pratinakSatra pUche che - A 28 nakSatromAM abhijituM nakSatra traNa tArAvALuM kahela che. e pramANe bAkInA prazna ane uttara sUtro kahevA. tArAonA pramANanI saMgrAhikA A gAthAo jaMbUdvIpa prajJatimAM che - traNa, traNa, pAMca, sAta, be, be, batrIza, traNa, traNa, cha, pAMca, traNa, eka, pAMca, traNa, eka, sAta, be, be, pAMca, eka, eka, pAMca, cAra, traNa, agiyAra, cAra, cAra e pramANe tArAonuM pramANa kahela che. 0 prAbhRtapAta-no saTIka anuvAda pUrNa - X - X - X - X - X - Page #95 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 1/10/3 135 che prAbhRta-10, prAbhRtapAmRta-10 che. e pramANe dazamAM prAbhRtanuM navamuM prAbhRtapAbRta kahyuM. have dazamuM AraMbhe che - tenA A adhikAra che : "keTalA nakSatro svayaM atagamata vaDe ahorama parisamApti karIne kayA mAsane laI jAya che ?" taviSayaka praznama kahe che-- * sUtra-pa3 - kaI rIte nakSatrarUpa netA kahela che? varSanA pahelA mAsane keTalAM nakSatrane pUrNa kare che? cAra nAgane, te A - uttarASADhA, abhijita, zravaNa ane dhaniSThA. uttarASADhA cauda ahorAtrathI pUrNa thAya, abhijitu sAta ahoramathI, zravaNa Aha ahorAtrathI, ghaniSThA nakSatra eka ahorAtrathI pUrNa kare che. te mAsamAM cAra aMgula porisi chAyAthI sUrya pAcho phare che. te mAsanA carima divasamAM be pAda ane cAra aMgulo porisi thAya che. te vapanA bIjA mAsane keTalAM nakSatro pUrNa kare che? cAra nakSatro - dhaniSThA, zatabhiSA, pUpiThapadA, uttarapauSThapadA. dhaniSThA cauda ahorAtrathI, zatabhiSA sAta ahoramathI, pUvabhiAdrapadA ATha ahomathI ane uttara prauThapadA eka ahorAtrathI pUrNa kare che. te mAsamAM ATha aMgula porisi chAyAthI sUrya pAcho phare che, te mAsanA carima divase be pAda ane ATha AMgaLa porisi hoya che. te vaparano trIjo mAsa keTalA nAmo pUrNa kare che ? tene traNa nAmo pUrNa kare che - uttapauSThapadA, revatI, azvinI. uttarApauSThapadA cauda ahoramathI, revatI paMdara ahoraNathI, azvinI eka ahoramathI pUrNa kare che. te mAsamAM bAra gula porisichAyAthI sUrya pAcho phare che. te mAsanA chellA divase traNa padonI porisi thAya che. te vanio cotho mAsa keTalAM nabo pUrNa kare che? traNa nakSatro - azvinI, bharaNI, kRtikA. azvinI cauda ahoraNathI, bharaNI paMdara ahoramathI, kRtikA eka ahoramathI pUrNa kare che. te mAsamAM 16 gula porisi chAyAthI sUrya pAcho phare che. te mAsanA chellA divase traNa pAda ane cAra aMgula porisi hoya che. te hemaMtanA pahelA mAsane keTalAM nabo pUrNa kare che? traNa nAmo - kRtikA, rohiNI, saMsthAna. kRtikA cauda ahorabI, rohiNI paMdara ahorabI, saMsthAna eka ahorabathI pUrNa kare che, te ja mAsamAM vIza aMgula porisI chAyAthI sUrya pAcho phare che. te mAsanA chellA divase traNa pado ane ATha aMgula porisI thAya che. te hemaMtanA bIjA mAsane keTalA nakSatro pUrNa kara che? cAra nakSatro - 16 sUpajJaptiupAMgasUtra * saTIka anuvAda/1 saMsthAna, AdrA, punarvasa, puNa. saMsthAna cauda ahoramathI, addha sAta ahorathI, punarvasu ATha ahorabI, puSya eka ahorAtrathI pUrNa kare che. te mAsamAM 24 gula hosisi chAyAthI sUrya pAcho phare che te mAsanA chellA divase rekhA sthAnI cAra pada polisi thAya che. te hemaMtanA trIjA mAsane keTalA nakSatro pUrNa kara che ? traNa nakSatro pUrNa kare che - puSya, AzleSA, maghA, puSya cauda ahorAtrathI. AzleSA paMdara ahoramathI, maghA eka ahorAtrathI pUrNa kare ce. te mAsamAM vIza aMgula porisi chAyAthI sUrya pAcho phare che. te mAsanA chellA divase traNa pada ane ATha aMgula porisi thAya che. te hemaMtano cotho mAsa keTalA nAmo pUrNa kare che? traNa nakSatro - maghA, pUrva phAgunI, uttarA phAgunI. maghA cauda ahorAtrathI, pUrva phAgunI. paMdara ahorAkathI, uttara phAgunI eka ahorAtrathI pUrNa 2 che. te mAsamAM 16 aMgula porisi chAyAthI sUrya pAcho phare che. te mAsanA chellA divase traNa pAda, cAra aMgula porisi hoya. te grIkhano pahelo mAsa keTalA nakSatro pUrNa kare che ? traNa nakSatro - uttarA phAgunI, hasta, citrA. uttarA phAgunI cauda ahorAkathI, hasta paMdara ahorANathI, citrA eka ahorAtrathI pUrNa kare che. te mAsamAM bAra saMkula porisi chAyAthI sUrya pAcho phare che. te mAsanA chellA divase rakhAsthAyI traNa pada porisi thAya che. te grImano bIjo mAsa keTalAM nakSatro pUrNa kara che ? traNa nakSatro - citrA, svAtI, vizAkhA, cinA cauda ahorathI, svAtI paMdara ahorAkathI, vizAkhA eka ahorAtrathI pUrNa kare che. te mAsamAM ATha gula porisi chAyAthI sUrya pAcho phare che. te mAsanA chellA divase be pada ATha gula porisi hoya che. grImano trIjo mAsa keTalAM nAmo pUrNa kare che traNa nAmo - vizAkhA, anurAdhA, jyeSThAmUlI, vizAkhA cauda ahorAtrathI, anurAdhA sAta [paMdara] ahoramathI, johAmUla eka ahorabarI pUrNa kare che. te mAsamAM cAra aMgula porisi chAyAthI sUrya pAcho phare che. te mAsanA chellA divase be pAda ane cAra aMgula porisi thAya che. grImanA cotho mAsa keTalAM nakSatro pUrNa kare che ? te traNa nakSatro - mUla, pUrvASADhA, uttarASADhA. mUla cauda ahorAtrathI, pUvaSiADha paMdara ahorathI, uttarASADhA eka ahoramathI pUrNa kare che. te mAsamAM vRta * samacatusa saMsthita-jyagodha parimaMDalaksakAya anuraMgiNI chAyAthI surya pAcho phare che. te mAsanA chellA divase rekhA sthAyI be pAda porisi thAya che. Page #96 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 10/10/53 1e 138 sUryaprAptiupAMgasUtra * saTIkaanuvAda/1 * vivecana-53 - kayA prakAre bhagavad ! Ape svayaM asta thaIne ahorAtra pari samApta karanAra nakSatrarUpa netA kahela che, tema kahevuM? A ja vAta pratimAsa mATe pUchavAne mATe kahe che - vaSakALanA cAra mAsa pramANamAM pahelo mAsa zrAvaNa nAme che tene keTalA nakSatra svayaM asta thaIne ahorAtrane parisamApti prati laI jAya che ? bhagavaMte kahyuM - cAra namo svayaM asta thaIne ahorAkane parisamAptapaNe kramathI laI jAya che. te A pramANe - uttarASADhA, abhijita, zravaNa ane dhaniSThA. temAM uttarASADhA pahelA cauda ahoramane svayaM asta thaIne ahorAtrane parisamApitapaNe laI jAya che pachI abhijita nakSatra sAta ahoramathI laI jAya che. pachI zravaNanakSatra ATha ahorAtrathI laI jAya che. e pramANe sarva saMkalanAthI zrAvaNa mAsanA 29-ahorAtra thAya che. pachI zrAvaNa mAsa saMbaMdhI chellA eka ahorAtrane dhaniSThAnakSatra svayaM asta thaI ahoraNa parisamApakapaNe laI jAya che. e pramANe cAra nakSatro zrAvaNa mAsane pUrNa kare che. te zrAvaNamAsamAM cAra aMgula adhika pauruSI chAyAthI sUrya pratidivasa parAvartita kare che. arthAta zrAvaNamAsamAM prathama ahorAtrathI AraMbhIne pratidina acAnya maMDala saMkrAMti vaDe te rIte kaMIka paNa parAvartita kare che. jethI te zrAvaNa mAsanA aMte cAra gula adhika be pAda porisi hoya che. te ja suprakArazrI kahe che ke - te zrAvaNa mAsanA chellA divasa be pAda cAra gula porisa thAya che. te vaSakALanA catumati pramANamAM bIjA bhAdrapada nAme mAsane keTalAM nabo pUrNa kare che ? A vAkyano bhAvArtha pUrvavat kahevo, bhagavaMta kahe che - cAra nakSatro pUrNa kare che. te A rIte - dhaniSThA, zatabhiSaja, pUvapiThapadA ane uttarApauThapadA. temAM ghaniSThA, te bhAdrapada mAsamAM pahelA cauda ahorAtrane svayaM asta thaIne ahoramane pUrNatA prati laI jAya che. tyArapachI zatabhiSaku na sAta ahorAtrathI, pachI parama ATha ahorAtrathI pUrva prauThapadA, pachI eka ahorAtrathI uttara proipadA, e pramANe bhAdrapada mAsane cAra nakSatro pUrNa kare che. te bhAdrapada mAsane ATha aMgula adhika paurupIchAyAthI sUrya prati divasa parAvartita kare che. ahIM paNa A bhAvArtha che - bhAdaravA mAsamAM prathama ahoramathI, AraMbhIne pratidivasa acAnya maMDala saMkrAMti vaDe tevI koIka rIte parAvartita kare. che, jethI te bhAdrapada mAsanA aMte ATha aMgula porisi thAya che. * * A pramANe bAkInA mAsagata sUtro paNa vicAravA. vizeSa e ke - sthA - rekhA eTale pAda paryantavartinI sImA, te sthAnayukta traNa pAda porisi thAya che. athati paripUrNa traNa pAda porisi thAya che. A cAra aMgula pratimAsa vRddhi tyAM sudhI, jANavI jyAM sudhI pauSa mAsa Ave che. tyArapachI pratimAsa cAra aMgulanI hAni kahevI. te tyAM sudhI, jyAM sudhI aSADha mAsa Ave te rIte aSADha paryanta be pAda [23/12]. porisi thAya che. A porisi pramANa vyavahAracI kahyuM. nizcayathI sauddha gIza ahorAtra vaDe cAra gulanI vRddhi ke hAni jANavI. tathA nizcaya thakI porisi pramANa pratipAdanArthe A pUrvAcArya pradarzita karaNa gAthAo che. ahIM vRttikArazrIe ATha gAthAo noMdhI che. pachI ATha gAthanI kamathI vyAkhyA kahI che. te bhANAno anuvAda A che.) yuganA madhyamAM je parvamAM, je tithimAM porisi pramANa jANavAne Icche che, te pUrva yuganI AdithI AraMbhIne jeTalA parvo atikrAMta kare che, te grahaNa thAya che. pachI tene paMdara vaDe guNIe chIe. guNIne vivakSita tithithI je pUrve atikrAMta tithio che, tenA sahita karAya che. karIne 186 vaDe teno bhAga karAya che. ahIM ekamAM laI javA 183 maMDala parimANamAM caMdra nippAdita tithinA 186 thAya che. tethI te mANa vaDe vibhANa karIne je mANa prApta thAya che, te jANIne sakhyaNa avadhAravI. temAM jo labdha viSama thAya che, jema eka, trika, paMcaka, saptaka, navaka, tyAre tenuM paryAvata dakSiNa ayana jANavuM. have 'sama' prApta thAya che, te A rIte - be, cAra, cha, ATha, daza. tyAre te paryAvartI utarAyaNa jANavuM. e pramANe dakSiNAyana ane uttarAyaNa parijJAnopAya kahyo. have 186 bhAgathI bhAga karAyela je zeSa bAkI rahe che, athavA bhAga asaMbhavathI je zeSa rahe che, tenI vidhi kahe che - je pUrva bhAgathI harAtA ke bhAganA asaMbhavathI zepI bhUta ayanagata tithi sazi varte che te cAra vaDe gaNIe. gaNIne parvapAdathI - yugamaLe je sarva saMgAthI 124 parvo, tenA pAda-catuthaza aMzathI 31 thAya che. te bhAga vaDe harAtA je prApta thAya te aMgulo - kArathI gulAMza porisinI kSaya vRddhi jANavI. dakSiNAyanamAM pada dhruva rAzinI upara vRddhi jANavI ane uttarAyaNamAM pada dhuvarAzithI kSaya jANavo joIe. have A guNAkAranI ke bhAgAkAranI utpatti kaI rIte thAya che ? te kahe che - jo 186 tithi vaDe 24-aMgula kSaya ke vRddhi prApta thAya che, to eka tithimAM zuM vRddhi ke kSaya thAya. rAzi traNanI sthApanA - 186 24 1. ahIM aMtya sazi vaDe eka lakSaNathI madhyama sazi covIzane guNIe. to 24-ja Avaze. pachI Adha zazi 186 rUpa saMkhyA vaDe bhAMgavAmAM Ave. temAM uparitana rAzithI thoDApaNAMthI bhANa karI zakAto nathI. tethI chedha-chedaka rAzinI cha saMkhyA vaDe apavartatA karAya che. tenAthI uparanI rAzi cAra [24 - 6] ane nIcenI rAzi ekabIza [186-6] thAya che.. eka tithimAM 431 bhAga prApta thAya che. teTalI kSaya ke vRddhithI caka guNAkAra ukata 31 bhAgahAra. ahIM je prApta thayA, te aMgula kSaya ke vRddhimAM Page #97 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 1/10/53 1ee 180 sUryapajJatiupAMgasUtra - saTIkaanuvAda/1 jANavA, tema kahyuM. temAM kayA ayanamAM, keTalA pramANa dhRvarAzinI upara vRddhi ke kayA ayanamAM keTalo pramANa dhuvAzino kSaya thAya, tenI nirUpaNArthe kahe che - dakSiNAyanamAM be pAda * be padanI upara aMkulanI vRddhi jANavI. uttarAyaNamAM cAra pAda vaDe gulanI hAni thAya. temAM yugamaNe pahelAM saMvatsaramAM dakSiNAyanamAM je divasathI AraMbhIne vRddhi che, tenuM nirUpaNa kare che - yuganA pahelA saMvatsaramAM zrAvaNa mAsamAM vada pakSamAM ekame porisi be pAda pramANa dhruva hoya che. pachI te ekamathI AraMbhIne pratitithinA kramathI tyAM sudhI vadhe che, jyAM sudhI sUrya mAsa vaDe sAddha trIza ahorAtra pramANathI caMdramAsanI apekSAthI 31 tithi artha thAya che. cAra aMgula vadhe che. te kaI rIte jANavuM? - jema sarca mAsathI sAddha bIza ahorAtra pramANathI gIza tithyAtmaka vaDe A kahe che - je kAraNe eka tithimAM cAra ekabIzAMza [31] bhAga vadhe che ane A pUrvavat vicAravuM. paripUrNa thatAM dakSiNAyanamAM vRddhi cAra pado paripUrNa thAya che. pachI sUrya mAsathI sAddha gIza ahorAtra vaDe ekajhIza tithyAtmaka vaDe kahela che. e pramANe vRddhi kahI. dhe hAnine kahe che - yuganA pahelAM saMvatsaramAM mAgha mAsanA kRSNapakSamAM sAtamIthI AraMbhIne cothA pAdathI prati tithi ekagIza bhAga catuTya hAni *i/31 bhAga hAni tyAM sudhI jANavI, jyAM sudhI uttarAyana paryAmAM be pAda porisi che. A pahelI saMvatsaragata vidhi kahI. bIja saMvatsaramAM zrAvaNa mAsanA kRSNa pakSamAM terazane AdimAM karIne vRddhi [kahevI. mAgha mAsamAM zukla pakSamAM cothane Adi karIne kSaya kihevo.] trIjA saMvatsaramAM zrAvaNa mAsamAM zuklapakSamAM dazama e vRddhinI Adi che. mAgha mAsamAM kRSNa pakSamAM ekama kSayanI Adi che. cothA saMvatsaramAM zrAvaNa mAsamAM kRSNa pakSamAM sAtama vRddhinI Adi che. mAgha mAsamAM kRSNa pakSamAM terasa kSayanI Adi che. pAMcamAM saMvatsaramAM zrAvaNa mAsamAM zuklapakSamAM cotha vRddhinI Adi che. mAgha mAsamAM zukla pakSamAM dazama e kSayanI Adi kahI che. A karaNa gAyA grahaNa karI, to paNa pUrvAcArya pradarzita vyAkhyAnathI jANavI. have upasaMhAra kahe che - ukata prakArathI porisi viSayamAM vRddhi-kSaya yathAkrame dakSiNAyana-uttarAyaNamAM jANavo. e pramANe akSarArthane AzrIne karaNagAvAnI vyAkhyA karI. have A karaNanI bhAvanA karIe chIe. koI paNa pUche che - yugamAM AdithI AraMbhIne 85mAM parvamAM paMcamI tithimAM keTalI porisi thAya che ? temAM 84 grahaNa karAya che. tenI nIcethI paMcamI tithimAM pUchyuM, tethI pAMca, 84 ne 15 vaDe guNavAmAM AvatA thAya che - 1260. AmAM nIcenA pAMca umeravAmAM Ave. tenAthI 1265nI saMkhyA Avaze. tene 186 bhAgo vaDe vibhAga karAya che. tethI prApta thaze che. Avela cha ayanane atikramIne sAtamAM ayanamAM varte che. temAM zepa vadhI che 149. A zeSane cAra vaDe guNIe. [149 x 4] tenAthI pa96 Avaze. temAMthI 31 bhAga vaDe bhAgAkAra karatAM prApta thaze 19 ane zeSa vadhe che sAta. temAM bAra aMgula pAda, tethI 1llA 12 vaDe pada prApta thAya ane zeSa rahe che sAta aMgula. cha ayana-uttarAyana, temAM sAtamuM jatA dakSiNAyana varte che - pachI eka pada sAta aMgula pramANa evA be pada pramANa dhavarAzimAM umerIe. tethI traNa pado ane sAta aMgula thAya. je 31 bhAga zeSa rUpe varte che. tenA 'cava' karIe. temAM ATha yave eka gula thAya, te mApathI sAtane ATha vaDe guNIe, tyAre chappana thaze. tenA 31 bhAga karAtA eka yava thaze. bAkI rahe che yavanA 521 bhAgo. tenAthI Avaze 85mAM parvamAM pAMca vaDe traNa pado ane sAta aMgula, eka cava ane eka cavanA 5 bhAga. ATalI porisi rahe che. tathA bIjo koI pUche che ke - 97 mAM parvamAM pAMcamanI tithimAM keTalA pAda porisi thAya ? temAM 96ne levAmAM Ave. tenI nIcethI pAMca. 96 ne paNa 15 vaDe guNIe, to thaze 1440, temAM nIcenA pAMca umerIe. tenAthI saMkhyA Avaze 144pa. tenA 186 bhAga vaDe bhAgAkAra karatAM prApta thaze sAta ayano. zeSa vadhe che 143. te 143ne cAra vaDe guNIe. tethI Avaze pa32. A pakane 31 vaDe bhAMgavAmAM AvatA prApta thaze 18 aMgula. temAM 12 gula vaDe padavI prApta thaze eka pada ane cha aMgala. uparanA aMzo uddharatA 14 Avaze. tenA yava karavAne mATe ATha vaDe guNatAM thaze 112, A 112ne 31 vaDe bhAMgatA traNa yava Avaze ane zeSa vadhe che. yavanA 1931 bhAga. sAta ayanone oLaMgI jatAM AThamuM aAyana varte che. A AThamuM ayana utarAyana che. uttarAyaNamAM cAra pada rUpa dhruvarAzithI hAni kahevI. tethI eka pada, sAta aMgula, traNa yava ane eka yavanA 1931 bhAga thAya, te cAra padathI pAtita karAtA, zeSa rahe che - be pada, pAMca aMgula, cAra yava, eka cavanA 12/3 bhAga. ATalA yugamAM AdithI AraMbhIne 97mAM parvamAM pAMcamI tithimAM porisi che. e pramANe badhe vicAravuM. have porisi pramANathI ayanagata parimANa jANavA mATe A karaNagAthA che - porisimAM jeTalI vRddhi ke hAni joI, tenA hovAthI divasa jatAM ke pravartatA airAzika kamanusAraNathI je prApta thAya te ayananuM teTaluM pramANa jANavuM. A karaNagAthAno akSarArtha kahela che. bhAvanA A pramANe che - temAM dakSiNAyanamAM be padanI upara cAra AMgaLanI vRddhi kahevI. Page #98 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 10/10/3 181 pachI koI paNa pUche che - dakSiNAyananA keTalA jatAM ? ahIM rAzika kamavatAra che, je cAra aMgulanayA ekabiza bhAga vaDe eka tici prApta thAya, to cAra aMgula vaDe keTalI tithi prApta thAya ? sazikaya sthApanA * 4 1/4 - ahIM aMtya sazi gularUpa 31 bhAga karavAne mATe 31 vaDe guNIe. tethI 124 saMkhyA Avaze. tenA vaDe madhya sazi guNIe. tyAre paNa 124 Avaze kemake 124 x 1 = 124 ja thAya. teno cAra lakSaNa Adi zazi vaDe bhANa karAtA, prApta thaze 31-tithio. tenAthI avaro dakSiNAyanamAM 31mI tithimAM cAra cAMgula porisinI vRddhi. (e pramANe jANavuM.]. tathA uttarAyaNamAM cAra padayI gula ATha hIna e pauriti prApta thatAM koI pUche che - uttarAyaNanI keTalI che ? - ahIM paNa airAzika * je cAra aMgulanA ekajhIza bhAga vaDe eka tithi thAya che tene ATha zagula vaDe hInadI keTalI tithi prApta thAya che ? sazimaya sthApanA - 4 1 8 ahIM aMtya sazinA 31 bhAga karavAne mATe 31 vaDe guNIe tenAthI thAya 248, A 248ne madhya rAzi eka vaDe guNavAmAM AvatA thAya che - 248. te 248ne Adya zazi cAra che, tenA vaDe bhAgAkAra karatAM prApta thaze 62. tethI Ave che - uttarAyaNamAM 62mI tithimAM ATha aMgula porisi hIna. te aSADha mAsamAM prakAzya vastunA vRtanI vRtatA, samacatustra saMsthAna saMsthitanI samasatusa saMsthAna saMsthitA, codha parimaMDala saMsthAnanI codha parimaMDalanI jazodha parimaMkla vaDe upalakSaNathI A zeSa saMsthAna saMsthita prakAzya vastunA zeSa saMsthAna saMsthitAthI, aSADha mAsamAM prAyaH badhI paNa prakAzya vastunA divasano cotho bhAga ati kAMta thatAM ke zeSa rahetA sva pramANa chAyA thAya che. nizcayathI vaLI aSADha mAsanA chellAdine. temAM paNa savanjiMtara maMDalamAM vartato sUrya, tethI je prakAzya vastunuM je saMsthAna thAya che, tenI chAyA paNa tevuM saMsthAna upajAve che. tethI kahyuM - vRttanI vRtatA Adi. e ja vAta kahe che - vAvanufrcA * potAnI chAyA tibaMdhana vastunA zarIra te svakAya, tene anukAra dhAraNa kare che, evuM zIla. te svakAya anuraMgiNI chAyA vaDe sUrya prati divasa parAvartita thAya che - pAcho phare che. evuM kahe che ke - aSADhanA pahelA ahemacI AbhIne pratidivasa anya anya maMDala saMkAMti vaDe, te pramANe kaMIka paNa sUrya pAcho phare che, je rIte badhI ja prakAzya vastunA divasano coro bhAga atikAMta yatA bAkInI athavA sva anuttara ane svapamANa chAyA thAya che. sUryapajJaptiupAMgasUtra - saTIkaanuvAda/1 # prAbhRta-10, prAbhRtaprAbhRta-11 che che e pramANe dazamAM prAmRtanuM dazamuM prAbhRta prAmRta kahyuM. have agiyAramAMno Abha kare che, teno A adhikAra che. "tamane AzrIne caMdramArganI vaktavyatA.'' taviSayaka prazna sUtra - * sUjha-54 - te caMdramamAM kaI rIte kahelo che tema kahevuM aDAvIza nakSamomAM evA no che, je sA caMdrane dakSiNethI yoga kare che evA paNa napo che, je sadA caMdrane uttarathI yoga kare che. evA paNa nAno che, je caMdrane dakSiNathI paNa ane uttI paNa pramada rUpa chatAM paNa yoga kare che. evA paNa nato che,. je caMdrane dakSiNathI paNa madarUpa, chatAM paNa yoga kare che. evA paNa napho che je caMdrane sadA pramarUpa yoga kare che. te AhAvIza nAmomAM keTalAM nato je sadA dakSiNathI yoga kare che, pUrvavat yAvatu keTalA no che, je sadA caMdrane pramaIpa yoga kare che A 28-nomAM je nAmo sadA caMdrane dakSiNethI yoga kare che, te cha che, te A rIte - saMsthAna, AdrA, puSya, AzleSA, hasta, mUla. temAM je namo sadA caMdrane uttarathI yoga kare che, te bAra che. te A che - abhijituM, vaNa, ghaniSThA, zatabhiSa pUva bhAdrapada, uttarapauSThapadA, revatI, azvinI, bharaNI, pUvaphAgunI, uttarA phAgunI ane svAti. temAM je nAmo caMdrane dakSiNathI paNa, uttarathI paNa pramada rUpa paNa yoga kare che, te sAta che - kRtikA, rohiNI, punarvasu, maghA, cijhA, vizAkhA, anurAdhA. temAM je no caMdrane dakSiNethI pramadarUpa yoga kare che, te be aSADhAo che. te sarva bAhya maMDalamAM yoga karyo hato, kare che ane yoga karo. temAM je nAga je sadA caMdrane pramaI yoga kare che te eka che - jyochA. - vivecana-54 : kayA prakAre nakSatronA dakSiNathI, uttarathI, amadathI athavA sUrya nabaLI virahitapaNe - avirahitapaNe caMdrano mArgacaMdrano maMDalagatithI paribhramaNarUpa ke maMDalarUpa mArga kahelo che tema kahevuM ? bhagavaMte kahyuM - A aThThAvIza nAkhomAM evA paNa takSako che, je sadA caMdranI dakSiNa dizAmAM rahIne yoga kare che. evA paNa nakSatro che, je sA caMdranI uttara dizAmAM rahIne yoga kare che. tathA evA paNa no che, je caMdrane dakSiNa dizAmAM paNa rahIne ane uttara dizAmAM paNa rahIne yoga kare che. pramarda . pramardarUpa yoga kare che . tathA evA paNa nAno che, je caMdrane dakSiNa dizAmAM rahIne yoga kare che . pramarda rUpa yoga kare che. tevA paNa naba che, je sadA caMdrane pramardarUpa yoga kare che. e pramANe sAmAnyathI bhagavaMte kahyuM tyAre gautama 0 prAbhRtapAmRta-10no saTIka anuvAda pUrNa 0 - x-xx-x-x - Page #99 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 10/11/55 183 184 sUryapAtiupAMgasUtra - saTIkaanuvAda/1 svAmIe vizeSa bodhane mATe pharI pUche che - 4 - bhagavaMte kahyuM - A pUrve kahelA aThThAvIza nakSatromAM je nakSatro sadA caMdranI dakSiNa dizAmAM rahIne yoga kare che. te cha che. te A rIte- mRgazirSa, Adra, puSya, AzleSA, hasta ane mUla. A badhAM paNa nakSatro paMdaramAM caMdramaMDalanI bahAra cAra care che, tethI karaNa vibhAvanAmAM kahyuM che - paMdaramAM caMdramaMDalanI bahAra mRgazirSa, AdrA, puSya, AzleSA, hasta, mUla. jaMbUdvIpa prAptimAM paNa kahyuM che - saMsthAna, Adra, puSya, AzleSA, hasta ane mUla. bAhya maMDalanI bahAra che nakSatro che. tethI sadaiva dakSiNa dizAmAM rahela te caMdranI sAthe yoga karatAM rahe che, anyathA nahIM. tathA te aThThAvIza nakSatromAM je tevA nakSatro che je sadA - sarvakALa caMdranI uttara dizAmAM rahIne yoga kare che. te bAra che, te A pramANe - abhijituM Adi. A ja bAra nakSatro sarvAgaMtara caMdramaMDalamAM cAra care che. tathA karaNa vibhAvanAmAM kahyuM che - te pahelAM sarva atyaMtara caMdramaMDalamAM nakSatro che te A - abhijita, zravaNa, ghaniSThA, zatabhiSA, pUrvabhAdrapada, uttarAbhAdrapada, revatI, azvinI, bharaNI, pUrvA phAgunI, uttarA phAgunI, svAti. jyAre AnI sAthe caMdrano yoga thAya, tyAre svabhAvathI caMdra, bAkInA ja maMDalomAM varte che. tethI sadaiva ATalA uttara dizA vyavasthita ja caMdramAnI sAthe yogane joDe che. tathA te aThThAvIza nabomAM evA paNa nakSatro che, je nabo caMdranI dakSiNa dizAmAM rahIne yoga kare che. uttara dizAmAM paNa rahIne yoga kare che, pramardarUpa yogA paNa kare che, te sAta che - kRtikA, rohiNI, punarvasu, maghA, citrA, vizAkhA, anurAdhA, keTalAMka vaLI jyeSThA nakSatrane paNa dakSiNa-uttara-pramarda yoga karanAra mAne che. tethI lokazriyAmAM kahela che -punarvasu, rohiNI, citrA, maghA, jyeSThA, anurAdhA, kRtikA, vizAkhA e ATha nakSatro caMdranA ubhaya yogI che. 'ubhayayogI'nI vyAkhyA - ATalA nakSatro ubhayayogI - caMdrane uttarathI ane dakSiNa yoga kare che. kayAreka bhedane paNa pAme che ane te vaphTamANa jayeSThA sUtranI sAthe virodhI che, ema pramANa nathI. tathA te aThThAvIza nabo maLe je nakSatro sadA caMdrane dakSiNa dizAmAM rahIne yoga kare che, pramarUpa yoga yukta che. te be aSADhA che . pUvaSADhA ane uttarASADhA. te pratyeka cAra tArAvALA che. tathA pUrve paNa kahela che - pUrvASADhA cAra tArAvALuM kahela che. temAM babbe tArA sarvabAhya paMdaramAM maMDalanA atyaMtarathI banne bahAra che. tethI karaNa vibhAvanAmAM kahyuM che - pUrva, uttaranA aSADhanA baLe tArAo avyaMtara, baLe sarvabAhya maMDalanI bahAra che. tethI je baLe tArA, agaMtasthI tenI madhyethI caMdra jAya che, tyAre tenI apekSAe pramaEyoga kare che. je baLe tArA bahAra che, te caMdranA paMdaramAM maMDalamAM cAra care che. tyAre sadA dakSiNa dizAmAM rahe che. tethI te apekSAthI dakSiNathI yoga kare che, tema kahyuM. have A baMnenA pramaEyoga bhAvanArthe kaMIka kahe che - te pUvaSiADhA ane uttarASADhApe baMne nakha caMdra sAthe yogane joDela hato, joDe che ane joDaze. sadA sarvabAhya maMDalamAM rahe che, tethI jo pUvaSADhA ane uttarASADhA sAthe caMdra yoga kare che. tyAre niyamathI asvaMtara tArako maLe jAya che. tenI apekSAthI pramarda yoga joDe che, ema kahela che. tathA te aThThAvIza nabo maLe je-te nakSatra je sadA caMdrane pramardarUpa yoga joDe che, te eka jyeSThA che. e pramANe maMDalagatithI paribhramaNarUpa caMdramArga kahyo. have maMDalarUpa caMdramAne kahevAne mATe pahelA tenA viSayanA praznasUtrane kahe che * sUtra-pa5 : te caMdramaMDalo keTalA kahelA che ? te paMdara caMdramaMDala kahelA che. A paMdara caMdramaMDalomAM evA caMdramaMDalo che, je saEI nAgathI virahita che. evA paNa caMdra maMDaLe che, je sUrya-caMdra-none sAmAnya hoya che. evA paNa maMDalo che, je sadA sUryathI virahita che. A paMdara caMdramaMDalomAM kayA caMdramaMDalo che, je sadA nAmothI avirahita che yAvatu keTalAM caMdra maMDalo che, je sadA sUryavirahita che ? A paMdara caMdramaMDalomAM je caMdramaMDalo che, je sadA nakSatrathI avirahita che, te ATha che - paheluM caMdramaMDala, trIjuM caMdramaMDala, chaTakuM caMdramaMDala, sAtamuM caMdramaMDala, AThamuM caMdramaMDala, dazamuM caMdramaMDala, agiyAramuM caMdramaMDala, paMdaramuM caMdramaMDala. temAM je caMdramaMDalo che, je sadA napothI virahita rahe che, te sAta che - bIjuM caMdramaMDala, cothuM caMdramaMDala, pAMcamuM caMdramaMDala, navamuM caMdramaMDala, bhAramuM caMdramaMDala, teramuM caMdramaMDala, caudamuM caMdramaMDala. temAM je te caMdramaMDala, je caMdra-sUrya-nomAM samAna hoya che, te cAra che. te A pramANe - paheluM caMdramaMDala, bIjuM caMdramaMDala, agiyAramuM caMdramaMDala, paMdaramuM caMdramaMDala. temAM je caMdramaMDalo, je sadA sUrya virahita che, te pAMca che - chaTakuM caMdramaMDala, sAtamuM caMdramaMDala, AThamuM caMdramaMDala, navamuM caMdramaMDala, dazamuM caMdramaMDala. * vivecana-pa5 : keTalI saMkhyAmAM caMdramaMDalo kahelA che ? bhagavaMte kahyuM - paMdara caMdramaMDalo kahelA che. temAM pAMca caMdramaMDalo jaMbUdvIpamAM ane bAkInA daza maMDalo lavaNa samudramAM Page #100 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 1/11/55 185 186 sUryapAtiupAMgasUtra - saTIkaanuvAda/1 che tathA jaMbadvIpa prajJaptimAM kahela che ke - "bhagavana! jaMbadvIpa dvIpamAM keTaluM avagAhIne keTalAM caMdramaMDalo kahyAM che ? gautama! jaMbudvIpa dvIpamAM 180 yojanA jaIne ahIM pAMca caMdramaMDalo kahelA che. bhagavad ! lavaNa samudramAM keTaluM jaIne keTalAM caMdramaMDalo kahyA che ? gautama ! lavaNasamudramAM 130 yojana jaIne ahIM daza caMdramaMDalo kahelA che. A pramANe pUvaparathI jaMbUdvIpa ane lavaNa samudramAM thaIne paMdara caMdramaMDalo thAya che, ema kahevuM. A paMdara caMdra maMDalonI maLe evA paNa caMdramaMDalo che je sadA nAmothI virahita che. tathA evA paNa caMdramaMDalo che je sadA nAmothI virahita che. tathA evA paNa caMdramaMDalo paNa che, je sUrya-caMdra-naNomAM sAdhAraNa che. zuM kahe che? sUrya paNa te maMDalamAM jAya, caMdra paNa ane nakSatra paNa. evA paNa maMDalo che, je caMdramaMDalo sadA sUryothI virahita rahe che. jemAM kyAreya paNa be sUryomAMthI eka paNa sUrya jato nathI. A pramANe bhagavaMte sAmAnyathI kahetA gautamasvAmI vizeSa bodha mATe pharI prazna pUche che - sugama che. bhagavaMta kahe che - A paMdara caMdramaMDalomAM je- je caMdra maMDalo sadA nakSatrathI rahita hoya che, te ATha che, te A pramANe - paheluM caMdra maMDala ItyAdi. temAM pahelAM caMdramaMkSamAM abhijitAdi bAra nakSatro che. tenI saMgrahaNI gAyA - abhijita, zravaNa, ghaniSThA, zatabhiSa, baMne bhAdrapadA, revatI, azvinI, bharaNI baMne phAgunI, svAti. A bAra nakSatra pahelAM maMDalamAM hoya. bIjA caMdra maMDalamAM punarvasu, maghA. chaThThA caMdramaMDalamAM kRtikA, sAtamAmAM rohiNIcimA, AThamAmAM vizAkhA, dazamAmAM anurAdhA, agiyAramAmAM ThA, paMdaramAmAM mRgazIrSa - Adra - puSya-AzleSA-hasta-mUla-pUvaSADhA ane uttarASADhA. temAM pahelA cha nakSatro jo ke paMdaramAM maMDalanI baharA care che, to paNa te tenI nIkaTanA hovAthI temAM gaNela che. te paMdara caMdramaMDalomAM je - te caMdramaMDalo sadA nakSatrathI virahita che, te sAta che. te A pramANe - bIjuM caMdra maMDala Adi. te paMdara caMdramaMDalomAM je caMdramaMDalo sUrya-caMdra-nAgomAM sAmAnya che, te pUrvavatuM cAra che. te A pramANe - prathama caMdramaMDala ItyAdi (sUtravat jANavA.] te paMdara caMdramaMDalomAM je caMdramaMDalomAM je caMdramaMDalo sadA sUryothI virahita che, tevA pAMca che. te A pramANe - chaThuM caMdramaMDala ItyAdi sugama che ane Ama kahevAthI je atyaMtara pAMca caMdramaMDalo che, te A pramANe- paheluM, bIjuM, trIjuM, cothe, pAMcamuM. je sarvabAhya caMdramaMDalo che, te A pramANe - agiyAramuM, bAramuM, teramuM, caudamuM, paMdaramuM. A daze nakSatro sUryanA paNa sAdhAraNa che. tathA anya paNa kahyuM che ke- daza maMDalo asvaMtara-bAhya sUrya caMdramAM sAmAnya che tema niyamathI jANavuM. ukta gAthAnI akSagamanikA - pAMca atyaMtara ane pAMca bAhya sarvasaMkhyAthI dazamaMDalo niyamathI surya-caMdramAM sAdhAraNa che, bAkInA je caMdramaMDalo cha thI daza paryA che, te pratyeka arthAta asAdhAraNa, caMdranA ja che. te maMDalomAM caMdra ja jAya che, paNa kyAreya sUrya jato nathI, evuM kahevAno bhAva che. ahIM karyuM caMdramaMDala, keTalA bhAgathI sUryamaMDala vaDe sparzIta thatuM nathI, athavA keTalA caMdramaMDalanA apAMtarAlamAM surya maMDalo kaI rIte cha Adi daza paryanta pAMca caMdramaMDala sUrya vaDe sparzIta thatAM nathI. e vicAraNAmAM vibhAga darzana pUrvAcArya vaDe karAyela che. te ziSyajananA upakAra mATe kahe che - temAM pahelAM AnI vibhAvanA mATe vikaMpa photra kASThAnuM nirUpaNa karAya che. ahIM sUryanI vikaMpojha kAThA 510 yojana che tethI kahe che - jo sUryano eka ahorAtrathI vikaMpa be yojanamAM eka yojanA 481 bhAga prApta thAya, pachI 183 ahorAtra vaDe zuM prApta thAya ? rAzitraya sthApanA - 1 28/ 1 / 183. ahIM savarNanArthe be yojanane 61 vaDe guNIe. guNIne uparanA kai8/1 bhAgane umerIe. tenAthI saMkhyA Avaze - 130. tene 183 aMtya sazi vaDe guNavAmAM Ave, to saMkhyA Avaze 31,110, pachI A rAzinA yojana lAvavAne mATe 61 vaDe bhAgAkAra karavAmAM Ave to prApta thaze - 510. A sUryanI vikaMpakSetra kAThA che. caMdramAnI vikaMpa homa kAThA pa09 yojana ane eka yojananA paBIE1 bhAga che. tethI kahe che - jo caMdramAM eka ahorAtrathI vikaMpa 36-yojana ane eka yojananA 561 bhAgamAM 161 bhAganA *12 bhAga prApta thAya che. tene 14 ahorAtra vaDe zuM prApta thAya ? ahIM savarNanArthe pahelAM 36ne 61 vaDe guNIe. pachI guNIne uparitanA 251 bhAga temAM umerIe, tethI thaze 2221. Ane sAta vaDe guNIe, guNIne uparanA * bhAga temAM umerIe, tenAthI saMkhyA prApta thaze 15,551. tenA yojanA karavAne mATe cheda zazi paNa 61-saMkhyAne sAta vaDe guNIe. tenAthI saMkhyA prApta thaze * 423. pachI uparitana rAzi cauda vaDe aMtya sazi rUpa vaDe guNIe. tenAthI Avaze - 2,13,15. pachI chedha-chedaka rAzione sAta vaDe apavatanA karIe. tyAre uparitana rAzi Avaze - 31,102 ane cheda rAzi Ave che - 61. tyArapachI te 61 vaDe bhAgAkAra karatAM Avaze pa09 yojanA ane eka yojananA pa3/1 bhAga. ATalI caMdramAnI vikaMpa kSetra kAThA kahelI che. sUryamaMDalanuM sUryamaMDalathI paraspara aMtara baLe yojana che. caMdramaMDalanuM caMdramaMDalathI paraspara aMtara 35 yojana ane eka yojananA /61 bhAga, tathA 1/61 te bhAganA 4 bhAga che. jaMbUdvIpa prAptimAM kaheluM che ke - "bhagavan! eka sUryamaMDalanuM bIjA Page #101 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 1/11/5 183 188 sUryapAtiupAMgasUtra - saTIkaanuvAda/1 sUryamaMDalathI keTaluM avyAbAdha aMtara kahela che ? gautama ! eka sUryamaMDalathI bIjA sUryamaMDalanuM abAdhAthI aMtara be yojana kahela che tathA bhagavad ! caMdramaMDalanuM bIjA caMdramaMDalathI aMtara avyAbAdhathI keTaluM kahyuM che ? gautama! 35-yojana ane eka yojananA 3 bhAgomAM 161 bhAgane sAta vaDe chedIne cAra cUrNikA bhAgo zeSa caMdramaMDalanuM abAdhA aMtara kahela che. A sUrya maMDala ane caMdramaMDalanA sva-sva maMDala viThaMbha parimANayukata sUrya ane caMdranuM vikaMpa parimANa jANavuM ahIM vRttikAre mUkela gAthAnI akSagamanikA eka sUrya vikaMpa thAya che. anaMtara ja AMtarya. - x * x * maMDalanI AMtarikA te maMDalAMtarikA. ahIM maMDala zabdathI maMDala vikaMbha kahe che. parimANamAM parimANavat upacArathI Ama kahyuM. tethI maMDala sAthe - maMDala viThaMbha parimANathI parimANa vaDe varte che, tethI samaMDala, zuM kahevA mAMge che ? eka sUryamaMDala aMtaranuM je parimANa be yojanarUpa che, te eka sUryamaMDala viThaMbha parimANathI 48/61 bhAga lakSaNI sahita eka sUryamaMDalanA vikaMpa parimANa che. tathA maMDalAMtarika caMdra maMDalAtara parimANa 35-yojana ane eka yojananA 30 bhAganA 11 bhAganA * bhAga, e pramANe evA maMDalaviheMbha parimANathI sahita eka caMdra vikaMpa thAya che. jo vikaMpa ogakASThA darzanathI vikaMpa parimANa jANavAne Icche che, te prati A pUrvAcArya upadarzita karaNagAthA che - x * x - jenI akSagamanikA A pramANe che - je caMdra ke sUryanA vikaMpA. kevA svarUpanA che ? te kahe che - svasva maMDala viThaMbha parimANa sahita svasva maMDalAMtariyArUpa. - x - vavavikapa yogya kSetra parimANanA * x * svasvamaMDala saMkhyA vaDe bhAgAkAra karatAM je prApta thAya tyAM sudhI parimANa te sva vikaMpa thAya che. tethI ja kahe che - sUryanI vikaMpa kSetra kAThA 510 yojana che. tenA 61 bhAga karavAne mATe 61 vaDe guNIe. tenAthI thaze 31,110. sUryanA maMDalanuM vikaMpa thotra 183 che. tethI tenA yojana lAvavAne mATe 183 maMDalane 61 vaDe guNIe. tenAthI saMkhyA Avaze - 11,163. AnA vaDe pUrva rAzino bhAgAkAra karAtA prApta thAya che - be yojana ane uparanI zeSa rahe che - 8384. tyArapachI have 61 bhAgone lAvavA mATe nIcenI chedarAzi je 183 che. tenA vaDe bhAgAkAra karAtA prApta thaze - 48. ATaluM ekaika sUrya vikuMbhanuM parimANa che. tathA caMdranI vikaMpojha kAThA 509 yojana ane eka yojanA pa3/1 bhAga che. temAM yojananA 61 bhAga karavAne mATe 61 vaDe guNIe. tenAthI prApta saMkhyA che. 31,049, pachI uparanA paBI1 bhAga umerIe. tenAthI saMkhyA Avaze 31,102. caMdranA vikaMpaga madhye maMDala 14, tethI yojana lAvavAne mATe 14ne 61 vaDe guNavAmAM Ave, to tenAthI Avaze 854 tenA vaDe pUrva zazino bhAgAkAra karAyA che, tenAthI Ave che ane zeSa vadhe che 358. have AgaLanA 61 bhAga lAvavA joIe. pachI 14-35 nIcenI chedAzi che. tenA vaDe bhAgAkAra karAtA prApta thaze 5 ane zeSa vadhe che ATha. sAta bhAga karavAne mATe sAta vaDe guNIe, tyAre Ave che . 56. tene 14-bhAga vaDe bhAgAkAra karAtA Ave che - cAra. tethI */ bhAga thayA. ATaluM parimANa e eka-eka caMdranI vikaMpakSetra kAThA jANavI. e pramANe caMdranI ane sUryanI vikaMpojha kASThA ane caMdramaMDalonuM tathA sUryamaMDalonuM paraspara aMtara kahyuM. have prastutane jaNAve che - temAM savagaMtara caMdramaMDalamAM savasviMtara sUryamaMDala sarvathA praveze che. kevala 661 bhAga caMdramaMDalanI bahAra zeSa varte che. caMdramaMDalathI sUryamaMDalanA /61 bhAga hInapaNe hovAthI ema kahyuM. pachI bIjA caMdramaMDalanI pUrvanA apAMtarAlamAM bAra sUrya mArgo che. tethI kahe che - be caMdramaMDalanuM aMtara 35 yojano ane eka yojananA 39/1 bhAga ane te 1/61 bhAganA */bhAgo che. temAM yojanonA 61-bhAga karaNArthe 61 vaDe guNIe. guNIne uparitana 3/1 bhAga umerIe. tenAthI saMkhyA prApta thaze - 2165. sUryano vikaMpa be yojana ane eka yojananA sai8bhAga che. temAM be yojanane 61 vaDe guNavAmAM Ave che. tethI prApta thase - 122. pachI uparitana 8/61 bhAga yojananA che, te umerIe. tenAthI 130 saMkhyA Avaze, tenA vaDe pUrvarAzino bhAgAkAra karIe. tenAthI 12-saMkhyA Avaze. ATalA apAMtarAlamAM sUrya mArga thAya che. * * tyApachI zeSa vadhe che - 125. temAM 122 vaDe bAramAM sUryamArganI upara be yojana prApta thatAM zeSa vadhe che , bhAga. je paNa pahelAM caMdramaMDalamAM sUryamaMDalathI zeSa '1 bhAgo che, te paNa ahIM umerIe. tenAthI thaze 111 bhAga. tenAthI ahIM Avaze bArasamAM sUrya mArgathI pachI bIjA caMdramaMDalathI pUrve be yojana ane eka yojananA 11, bhAga. temAMnA 51 bhAganA */ bhAga evI saMkhyA prApta thaze. temAM be yojana pachI sUryamaMDalavALA bIjA caMdramaMDalathI pUrve atyaMtara praviSTa sUryamaMDala 11/1 bhAganA hotA * bhAga. pachI 36/1 bhAga ane temAMnA 1/61 bhAganA 2/3 bhAga. e pramANe ATaluM parimANa sUryamaMDala caMdramaMDala saMmizra che. pachI sUryamaMDalathI AgaLa bahAra nIkaLatuM caMdramaMDala 11 bhAga ane temAMnA 1/1 bhAganA / bhAga. tenAthI pachI pharI trIjA caMdramaMDalanI pUrve cokata parimANa aMtara, te A pramANe - - 35 yojanA ane eka yojananA /1 bhAga. temAMnA 11 bhAganA */ bhAga levA. ATaluM aMtara bAra sUrya mArganuM prApta thAya. uparanA be yojana ane eka yojananA 21 bhAga ane temAMnA 11 bhAganA *o bhAga. tethI ahIM pUrvokta bIjA caMdramaMDalanA hotAM sUrya maMDalathI bahAra nIkaLatA 19I1 bhAga, Page #102 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 10/11/55 189 190 sUryaprAptiupAMgasUtra - saTIkaanuvAda/1 temAMnA 11 bhAganA kaipha bhAga umerIe. tethI prApta thaze 31 bhAga, temAMnA 1/61 bhAga hotA tenA / bhAga levA, tenAthI ahIM Avaze - bIjA caMdramaMDalathI pachIno bAramo sUryamArga. A bAramAM sUryamArgathI pachI be yojana atikrakhyA pachI sUryamaMDala ane te trIjA caMdramaMDalanI pUrvenA atyaMtara praviSTa 23/61 bhAga ane temAMnA 1/61 bhAganA 1/3 bhAga Ave. tyArapachI bAkInA 24 bhAgamAMnA 11 bhAganA bhAga levA. te sUryamaMDalanA trIjA caMdramaMDala saMmizra che. tyArapachI trIjA caMdramaMDala, sUryamaMDalathI bahAra nIkaLatA 31/61 bhAgo, temAMnA 161 bhAganA 1/3 bhAga levA. tyArapachI karI paNa jayokta caMdramaMDala pachI, temAM bAra sUryamArga prApta thAya che. bAramAM sUrya mArganI uparanA be yojanA ane eka yojananA 21 bhAgamAMnA 1/1 bhAganA */ bhAga levA. tyArapachI je ahIM trIjuM maMDala hotA sUrya maMDalathI bahAra nIkaLelA eka yojananA 31/61 bhAga ane temAMnA 61 bhAganA / bhAgane temAM umerIe. tenAthI Avaze - 381 bhAga. ane temAMnA 11 bhAganA bhAga Ave. tenAthI A vastutatva Avaze - bIjA caMdramaMDalathI AgaLa bAra sUrya mArga ane bAramAM sUryamArgathI AgaLa be yojana atikamyA pachI sUryamaMDala ane te cothA caMdramaMDalanI pUrve atyaMtara praviSTa 3/61 bhAga ane temAMnA 1/1 bhAganA / bhANa. tyArapachI zeSa sUryamaMDalanA 11 bhAga ane temAMnA 11 bhAganA be bhAgo Ave che. ATaluM cothuM caMdramaMDala saMmizra kahevAyela jANavuM. cothA caMdramaMDalanA sUryamaMDalathI bahAra nIkaLatA 461 bhAgomAMnA 16 bhAgonA bhAga thAya. tyArapachI pharI paNa yathodita parimANa caMdramaMDalAMtara che. temAM bAra sUrya mArgo prApta thAya che. bAramAM sUrya mArganI upara be yojana ane eka yojananA /1 bhAga, tathA temAMnA 11 bhAganA * bhAga levA. temAM pahelA cothA caMdramaMDalanA sUryamaMDalathI bahAra nIkaLatA 1 bhAga, ane temAMnA 11 bhAganA " bhAga laI, ahIM rAzimAM umeravA. tyArapachI Avaze OM6/1 bhAga ane bhAganA hotA sAta bhAgo levA. tethI e pramANe vastu svarUpa jANavuM - cothA maMDalathI AgaLa bAra sUrya mArga ane bAramAM sUrya mArgathI AgaLa be yojana atikramyA pachI sUryamaMDala. ane te pAMcamAM caMdramaMDalathI pUrve atyaMtara praviSTa 46/1 bhAgonA be mAMnA 1/61 bhAgatA saptamAMza bhAga che. bAkInA sUrya maMDalanA 11 bhAga ane ekanA 11 bhAganA 5 bhAgo, eTaluM A parimANa paMcama caMdramaMDala saMmizra che. te pAMcamAM caMdramaMDalanA sUryamaMDalathI bahAra nIkaLatA pa4/61 bhAgo, temAMnA 1/1 bhAganA | bhAga. e pramANe pAMca sarvatraMtara caMdramaMDala ane sUryamaMDala saMmizra che. cothA caMdramaMDalAMtaramAM bAra-bAra sUryamArgo e rIte jANavA. have cha thI daza paryanta pAMca caMdramaMDala-sUryamaMDala saMskRSTa bhAvita karavuM joIe. temAM pAMcamAM caMdramaMDalathI pachI pharI chaThuM caMdramaMDala, tene AzrIne aMtara 35yojana ane eka yojananA 30 bhAgonA 11 bhAganA hovAthI 4, bhAgo che. temAM 35-yojanonA 61 bhAga karavAne mATe 61 vaDe guNavAmAM Ave. guNIne uparitana 3/61 bhAgo umerIe, tenAthI saMkhyA Avaze - 2165. je paNa pAMcamA caMdra maMDalanA sUryamaMDalathI bahAra nIkaLatA pa4 bhAgo ane bemAMnA 61 bhAganA hotA sAta bhAgo che, tene ahIM umeravAmAM Ave che, tenAthI saMkhyA Ave che - 2219. sUryano vikaMpa be yojana ane eka yojananA 481 bhAga adhika che temAM be yojanane 61 vaDe guNIe, tenAthI Ave che 22 bhAgo. pachI uparitana 48 bhAgo temAM umeravAmAM Ave, tenAthI prApta saMkhyA - 130 che. tenA vaDe pUrva rAzino bhAgAkAra karatAM prApta thaze - 13 ane zeSa vadhaze - nava ekanA ekasaTha bhAga, tenA hotA 6/3 bhAga Avaze. tenAthI A Ave che - pAMcamAM caMdra maMDalathI pachI tera sUryamArga ane temAM sUrya mArganI upara chaThA caMdramaMDalathI pUrve aMtara 61 yojana ane eka yojananA 61 bhAganA hovAthI tenA / bhAga saMkhyA prApta thaze. tyArapachI chaThuM caMdramaMDala. te pa6/61 bhAgAtmaka che tethI AgaLa sUryamaMDaLanI pUrve aMtara Avaze pa6/1 bhAga ane temAMnA 11 bhAganA 1/3 bhAga thAya. tyArapachI sUryamaMDala ane tenAthI AgaLa 61 bhAgonA 104 vaDe ekanA ekasaTha bhAganA hovAthI sAta bhAga vaDe hIna, te yathokta pramANa caMdramaMDala pachI prApta thAya, e pramANe te sUryamaMDalathI AgaLa bIjA bAra sUrya mArgo prApta thAya. tyArapachI sarvasaMkalanAthI te ja aMtaramAM tera mArgo ane te teramAM sUryamArganI upara sAtamAM caMdramaMDalathI pUrve aMtara ekavIza ekasaThAMza bhAga ane ekanA ekasaTha bhAganA 3 bhAgo prApta thAya che. [ane] tyArapachI sAtamuM caMdramaMDala ane te sAtamAM caMdra maMDalathI AgaLa */1 bhAga ane temAMnA 11 bhAganA , bhAga pachI sUryamaMDalanI prApti thaze. tyArapachI 92 saMkhyA vaDe 61 bhAgathI cAra bhAga vaDe ekanA ekasaTha Page #103 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 10/11/55 191 bhAganA hovAthI sAta bhAga vaDe cUna cokta pramANa caMdramaMDala aMtara Ave che, tyArapachI parama evA bIjA paNa bAra sUryamArgo Ave. tyAre te aMtaramAM sarvasaMkalanA vaDe tera sUryamArgo ane temAM sUryamArganI bahAra AThamAM caMdramaMDalanI pUrve aMtara tetrIza-ekasaThAMza bhAga Ave. tyArapachI AThamuM caMdramaMDala, te AThamAM caMdramaMDalathI AgaLa 32/61 bhAga vaDe sUryamaMDala. pachI 81 saMkhyA vaDe 61 bhAgathI jUna yathokta pramANa caMdramaMDala aMtara AgaLa vidhamAna che. tenAthI AgaLa anya paNa bAra sUryamArgo che. tethI te paNa aMtaramAM sarva saMkalanAthI tera surya mArgo ane temAM sUrya mArgathI AgaLa navamAM caMdramaMDalathI pUrve aMtara 44/1 bhAga ane ekanA ekasaTha bhAganA 4 bhAgo che. tyArapachI navamAM caMdramaMDala ane te navamAM caMdra maMDalathI AgaLa 1/1bhAga vaDe ane ekanA ekasaTha bhAganA 3, bhAga vaDe sUryamaMDala, tethI 69 saMkhyA vaDe61 bhAgathI ekanA 61-bhAganA 39 bhAga vaDe parihIna yacokta pramANa caMdra maMDalAMtara, temAM bIjA bAra sUrya mArgo. e pramANe A aMtaramAM sarva saMkalanAthI tera sUryamArgo. te teramAM sUryamArganI upara dazamAM caMdramaMDalathI pUrve aMtara che - /61 bhAga ane temAMnA 1/61 bhAganA 1/3 bhAga. - tyArapachI dazamuM caMdramaMDala ane te dazamAM caMdramaMDalathI AgaLa SI bhAgo vaDe ane temAMnA 10 bhAganA 6, bhAga vaDe sUryamaMDala Ave. pachI paNa bhAga vaDe ane temAMnA /1 bhAganA 5 bhAga vaDe cUtapUrvokta parimANa caMdramaMDalAMtara, tyArapachI pharI paNa bAra sUrya mArgo prApta thAya che. tethI te aMtaramAM paNa sarva saMkalanAthI tera sUrya mArgo che. tethI temAM sUryamArganI upara ane agiyAramAM caMdramaMDalathI pUrve aMtara 61 bhAga ane temAMnA 11 bhAganA " bhAga. e pramANe pAMca caMdramaMDalo, chaThThA AdithI dazamAM sudhInA sUrya saMmizra kahyA. chaThA caMdramaMDalAMtaramAM tera sUryamArgo e pramANe thayelA che. have AnAthI anaMtara kahe che - temAM agiyAramAM caMdra maMDalamAM paw/1 bhAga ane ekanA ekasaTha bhAganA 9 bhAga, e pramANe ATaluM sUryamaMDalathI atyaMtara praviSTa eka-ekasaTha bhAga ane ekanA ekasaThabhAganA pAMca-saptamAMza bhAgo. eTalA pramANamAM sUryamaMDala saMmizra agiyAramAM caMdramaMDalathI bahAra nIkaLatuM sUryamaMDala, 46/1 bhAga ane ekanA ekasaThabhAganA be saptamAMza bhAga, te ATalA hIna pachI caMdramaMDalAMtara hoya che, e rIte bAra sUryabhAgo prApta thAya che. tyArapachI parama 1/61 bhAgo vaDe, temAMnA 61 bhAganA je bhAge bAramuM caMdramaMDala che ane te bAramuM caMdramaMDala. sUrya maMDalathI atyaMtara praviNa 421 bhAgonA ekanA 61 bhAgonA pAMca-saptamAMza bhAga thAya. bAkInA 13 bhAga 192 sUryapajJaptiupAMgasUtra - saTIkaanuvAda/1 yojananA ekanA ekasaTha bhAganA be-saptamAMza bhAga, e pramANe ATalA pramANamAM sUryamaMDala saMmizra thAya. te bAramAM caMdramaMDalathI bahAra nIkaLatAM sUryamaMDala 34/1 bhAga yojananA eka bhAganA 61-bhAgonA " bhAgo che. tethI ATalA mAmathI hIna, tethI AgaLa caMdramaMDalAMtara. temAM bAra surya mArgo prApta thAya che ane bAdamAM sUryamArgathI AgaLa 90 saMkhyA vaDe 61-bhAgo vaDe ekanA 61-bhAganA hovAthI 6/bhAga vaDe teramuM caMdramaMDala Ave. te teramuM caMdramaMDala, sUryamaMDalathI atyaMtara praviSTa che. 31/61 bhAgomAM ekanA ekasaThamAM bhAganA /bhAga thayA pachI bAkI rahe che - /61 bhAga. ekanA 61bhAganA 6/3 bhAga, e rIte ATalAM pramANamAM sUryamaMDala saMmizra ane te teramAM caMdramaMDalathI bahAra sUryamaMDalathI nIkaLatAM 23/1 bhAgomAM ekanA 61-bhAganA hotAM 13 bhANa karavA, tyArapachI ATalo hIna thatAM AgaLa caMdramaMDalAMtara Ave che. temAM bAra sUryamArgo che ane bAramAM sUryamArgathI AgaLa 61-bhAgonA 102 vaDe ekanA ekasaTha bhAganA 3 vaDe caudamuM caMdramaMDala Ave che (ane) - te caudamuM caMdramaMDala sUryamaMDalathI atyaMtara praviSTa 1961 bhAga ane temAMnA 1/4 bhAganA */ bhAgo thAya. tethI ATaluM hIna thayokta parimANa caMdramaMDalAMtara che ane temAM bAra sUryamArgo [kahelA che, vaLI te -1. bAramAM sUryamArgathI AgaLa ekasaTha bhAgonA 114 saMkhyA vaDe paMdaramuM caMdramaMDala Ave che ane te - paMdaramuM caMdramaMDala sauthI chellA sUryamaMDalanI pUrve atyaMtara praviSTa '1 (ATheekasaThAMza) bhAgo che. bAkI zeSa raheze 48/1 bhAga sUryamaMDala saMmizra. e pramANe A agiyArathI paMdara sudhInA pAMca caMdra maMDalo sUryamaMDala saMmizrA hoya che. cothA caramamAM caMdramaMDalAMtaramAM bAra-bAra sUrya mArgo che. e pramANe je anyatra caMdramaMDalAMtaramAM sUryamArga pratipAdana karyu che. * x * x - 0 prAbhRtapAmRta-11no saTIka anuvAda pUrNa 0 - X - X - X - X - X - Page #104 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 10/12/56 # prAbhRta-10, prAbhRtaprAbhRta-12 che 194 sUryapajJaptiupAMgasUtra - saTIkaanuvAda/1 kahelI che - prahA, viSNu, varuNa, aja, tyArapachI- abhivRddhi, pUrNa, gaMdharva, tenA pachI "yama" hoya che. agni, prajApati, soma, rudra, aditI, bRhaspati. nAga, pitR, bhAga, aryamA, savitR, dSTra ane vAyu. IndrAgni, mitra ane Indra, nigati, Ayu ane vizva. e nAmanA devatAo hoya che. je namonA kramathI jANavA. 0 prAbhRtapAbhUta-12-no saTIka anuvAda pUrNa 0 - X - X - X - X - X - e pramANe dazamAM prAbhRtanuM agiyAramuM prAkRtaprAkRta kahyuM. have bAramAMno AraMbha karo cho. teno A adhikAra che - "devatAnA adhyayanonI vAthatA" te viSayamAM prazna sUtra kahe che - * sUtra-56 - kaI rIte te devatAnA Adhyayano kahelA che, tema kahetuM ? phAvIza nakSatromAM abhijita nakSanA devatA koNa kahyAM che ? brahmadevatA kahela che. zrAvaNanAganA devatA koNa kahyA che ? viSNu devatA kahyA che. dhaniSThA nAmanA devatA koNa kahyA che ? vasudevatA kahela che. zatabhiSaja naphAnanA devatA koNa kahal che ? varuNadevatA kahela che. pUrva pauSThapadAnA koNa devatA kahyA che ? Aja devatA kahela che. uttarapauSThapadAnA devatA koNa kahyA che ? abhivRddhi devatA kahela che. e pramANe badhe prazno karavA joIe. revatInA puSya devatA, azvinInA azva vatA, bharaNInA yama devatA, kRtikAnA Ani devatA, rohiNInA prajApati devatA, saMsthAna athati mRgazirSanA soma devatA, AdhvaniA ruddha devatA, punarvasanA aditi devatA, puNanA bRhaspati devatA, AzleSAnA saI devatA, maghA nakSamanA pitR devatA kahela che. [pachI-]. e rIte pUvaphALunInA bhaga devatA, uttarAphAgunInA amiAM devatA, hatAnA savitR devatA, citranA takSa ke tandra devatA, vADInA vAyu devatA,. vizAkhAnA indrAni devatA, anurAdhAnA mitra devatA, jyeSThAnA Indra devatA, mUlanA niRti devatA, pUvaSADhAnA Ayu devatA, uttarASADhA nakSatranA vizva devatA kahela che. * vivecana-56 : bhagavad ! kayA prakArathI Ape nakSatrAdhipati devatAnA adhyayano-bhaNAya che, jJAna thAya che jenA vaDe te adhyayanonA nAmo kahelA che, tema sviziSyone kahevuM ? ema prazna karAtA bhagavaMte kahyuM - A anaMtarokta aThThAvIza nAgomAM abhijitu naba kayA nAmanA devatA kahela che ? bhagavaMte kahyuM. 'tA' ItyAdi pUrvavatuM. brahmadevatA - brA nAme devatA kahela che. zravaNa nakSatrano kayo devatA kahela che ? bhagavaMte kahyuM - tenA viSNu nAme devatA kahela che. e pramANe bAkInA paNa sUtro vicAravA. devatAnA nAmanI saMprAhikA A traNa pravacana prasiddha saMgrahaNI gAthAo [23/13 Page #105 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 10/13/pa0 thI 60 che prAkRta-10, prAkRtaprAkRta-13 che. sUryapajJaptiupAMgasUtra - saTIkaanuvAda/1 che prAkRta-10, prAbhRtaprAbhRta-14 che. e pramANe dazamAM prAbhRtanuM teramuM prAbhRtapAmRta kahyuM. have caudamuM AraMbhe che. teno A adhikAra che - "divasa sami prarUpaNA kacchI joIe." taviSayaka prazna sUtra - e pramANe dazamA prAbhRtanuM bAramuM prAkRta-prAmRta kahyuM, have teramAno AraMbha kare che, teno A adhikAra che - "muhartAnA nAmonI vakatavyatA." te viSayamAM pratasUtra kahe che - * sUtra-50 thI 60 : (pa) kaI rIte te muhartAnA nAmo kahelA che, te kahevuM eka-eka ahoramanA gIza muhUrtA kahelA che - [58 thI 60] raudra, zreyAna, mitra, vAyu, supIta, abhicaMdra, mAhendra, balavAna, of, bahusatya ane IzAna.. vaNA ane bhAvitAtmA, vaizramaNa, varuNa ane AnaMda, vijaya, vizvasena prajApati ane upazama gAva, aniveza, zattavRSabha, tapa ane mama, RNavAna ane bhoga, RSabha, savarthi, sAsa * vivecana-50 thI 60 : bhagavat ! kayA prakAre Ape muhUrtonA nAmagheya-nAmo ja * x * kahelA che, tema sviziSyone kahevuM ? bhagavaMte kahyuM - "sA rrr ne'' ItyAdi pUrvavatu. eka eka ahoramanA trIza muhUrtA, kahevAnAra nAmothI yukata che. te ja nAmone have kahe che - "raudra' Adi traNa gAthA. temAM paheluM muhUrta rudra, bIjuM zreyAn, trIjuM mitra, cothuM vAyu, pAMcamuM supIta, chaTakuM caMdra, sAtamuM mahendra, AThamuM balavA, navamuM brahmA, dazamuM bahusatya ItyAdi sUkAryavat jANavuM. * sUjha-61 thI 63 - dila kaI rIte te divo kahelA che ? eka-eka paganA paMdara divasa kahea che, te A pramANe : patipatA divasa, dvitIya divasa yAva4 padamo divasa. A 15 divasanA 15 nAmo A rIte - ri thI ) pUvaga, siddhamanorama, pachI manohara ane yazobhadra ane yazodhara, sarvakAma samRddha... InamUddha bhiSikata ane saumanasa, dhanaMjaya jANavA, ae/siddha, abhigata, atyAyana ane zadjaya.. anivema, upazama e divasanA nAmo che. 6i4 thI 6 kaI rIte te sakrio kahevI che eka eka pAnI paMdara rAjio kahelI che, te A pramANe - pratipadArAmi, dvitIyA sani yAva4 paMdaramI rAzi. A paMdara rAzinA paMdara nAmo kahyA che. te ja pramANe * uttama ane sukfx, oza patyA, yazodhara ane somanasA tathA zrI saMbhUta navI... vijyA, viyetA, jayaMti ane aparAjitA ane gacchA [dv], samAhAra ane teja tathA atitA. devAnaMdA, A rAzionA nAmo che. * vivecana-61 thI 67 : kayA prakAre athati kayA kamathI he bhagavana ! Ape divaso kahelA che ema kahevuM ? bhagavaMte kahyuM - eka eka * * * pakSanA paMda-paMdara divaso kahelA che, te varcamANa kamayukta che. te ja kramane kahe che, te A pramANe - pratiSata - pahelo divasa, dvitIya * bIjo divasa, tRtIya - trIjo divasa, e pramANe paMdaramo divasa. temAM A paMdara divasonA kramathI paMdara nAmo kahA che, te A rIte - pahelo pratipatuM lakSaNa pUvagi nAme, bIjo siddhamanorama, trIjo manora, cotho yazobhaddha, pAMcamo yazodhara, chaThTho sarvakAma-samRddha, sAtamo drimUddhabhiSikta, AThamo saumanasa, navamo-dhanaMjaya, dazamo asiddha, agiyAramo abhinta, bAramo yazana, teramo zadjaya, caudamo anivemma, paMdaramo upazama. * x - kayA prakAre-kayA kramathI rAtrie kahela che tema kahevuM ? bhagavaMte kahyuM - eka eka pakSanI paMdara paMdara sakio kahI che te A pramANe - pratipadA saMbaMdhI pahelI sami, dvitIya divasa saMbaMdhI dvitIyA sami, e pramANe paMdamAM divasa saMbaMdhI paMdaramI sami. A karma mAsanI apekSAo jANavI. temAM ja 0 prAbhRtapAmRta-13no saTIka anuvAda pUrNa 0 - x-x-x-x-x Page #106 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 10/14/61 thI 60 196 sUryaprAptiupAMgasUtra * saTIkaanuvAda/1 che prAbhRta-10, prAbhRtaprAkRta-15 che. pakSepo paripUrNa 15-ahoraNa saMbhave che, mATe tema kahyuM. temAM A paMdara trinA yathAkrame A paMdara nAmo kahelA che, te A pramANe - prathama pratipa saMbaMdhI rAtri utamA-uttamA nAme che. dvitIyA-sunakSatrA, bIjI lApatyA, cothI yazodharA, pAMcamI-saumanasI ItyAdi sUgAvat jANavuM. 0 prAbhRtapAmRta-14-no saTIka anuvAda pUrNa 0 - X - X - X -x-x - e pramANe dazamAM prAbhRtanuM caudamuM prAbhRtaprAbhRta kahyuM. have paMdaramuM AraMbhe che, teno A adhikAra che - "tithionI vaktavyatA." tenA viSayamAM praznasUtra kahe che - * sUtra-68 : te tithi kaI rIte kahela che, tema kahevuM? temAM niSe A be bhede tithi kahelI che, te A rIte - divasatithi, samitithi kaI rIte te divasatithi kahelI che, tema kahevuM? te ekaeka pakSamAM paMdara-paMdara divasa tithio kahelI che. te A pramANe - naMdA, bhadrA, jayA, tucchA, pUNa te pakSAnI pAMcamI tithi che. pharI paNa naMdA, bhadrA, jayA, tucchA ane pakSanI dazamI tithi-pUNa. pharI paNa naMdA, bhaddhA, jayA, tucchA ane pakSanI paMdaramI tithi-pUNa. e pramANe badhAM divasonI saguNA tithio che. kaI rIte te samitithi kahela che, tema kahevuM eka-eka pakSanI paMdapaMdara saba tithio kahelI che, te pramANe - uMjhavatI, bhogavatI, yazasvatI, sAvasiddhA, zubhanAmA. pharI paNa ugravatI, bhogavatI, yazasvatI, sarva siddhA, zubhanAmAM. pharI paNa ugravatI, bhogavatI, yazasvatI, sadsiddhA ane zubhanAmA. e pramANe badhI rAginI A traguNa tithio che. * vivecana-68 : bhagavan! kayA prakAre, kayA kramathI tithio kahelI che, tema [va ziSyone kahevuM ? o zaMkA- divasathI tithiomAM zuM vizeSa/bheda che, jethI tene alagathI pUchela che ? kahe che - ahIM sUrya vaDe niSpAdita ahorAtra che ane caMdra vaDe nipAdita tithio che. temAM caMdra vaDe vRddhi ane hAtio thakI tithione nipAdita kare che. tathA kahe che - tuM trisuruci, kumudazrI sAbha caMdranI pUjAne cAva. lokamAM "tithi"e pramANe niyata kahevAya che, jenI vRddhi vaDe ane hAni vaDe [tithi kahI.] temAM vRddhi-hAni caMdramaMDalanI che, svarUpavI nahIM. paNa rAhu vimAnAvaraNaanAvaraNathI karAyela che. tethI kahe che - rAhu ahIM be bhede che - parvarAhu ane dhuvarAhu. temAM je parvarAhu che, tadgata vicAraNA ahIM cAnupayogI che, tethI AgaLa kahIzuM. athavA phoga samAsa TIkAthI jANI levI.. je ghuvarAhu che, tenuM vimAna kRSNa che ane te caMdramaMDala nIcethI cAra aMgula Page #107 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 10/15/68 na pAmIne cAra care che temAM caMdramaMDala buddhi vaDe 62-saMkhyA bhAgathI kalpavAmAM Ave che. kalpIne tenA bhogane 15 bhAga vaDe bhAga detAM, prApta saMkhyA OM/62 che ane zeSa be bhAga rahe che. te be bhAga sadA vRddhi-anAvRtta rahe che. A caMdramAnI soLa kaLArUpe prasiddhi pAmela che. 199 temAM kRSNapakSamAM ekame varAhu vimAna je kRSNa che, ane te caMdramaMDalanI nIce cAra aMgulane na pAmIne cAra care che. te potAnA paMdara bhAga vaDe be-bAsaTha bhAgo, je sadA anAvArtha svabhAvI che, tene choDIne bAkInA sAITha bhAgarUpa caMdramaMDalane eka-caturbhAgAtmaka, paMdaramAM bhAgane Avare che. bIje potAnA be-paMdara bhAgo vaDe, be paMdarAMza bhAgane trIje potAnA traNapaMdara bhAgo vaDe traNa-paMdarAMza bhAgone, e pramANe amAvAsyA sudhImAM paMdara bhAgone Avare che. tyArapachI zuklapakSamAM pratipadAmAM 1/15 bhAgane pragaTa kare che, bIjamAM 2/15 bhAgone, trIjamAM 3/15 bhAgone e pramANe pUrNimA [paMdaramI tithimAM] paMdara bhAgone paNa anAvRtta kare che, tyAre sarvathA paripUrNa caMdramaMDaLa lokamAM pragaTa thAya che. A arthane AgaLa paNa sUtramAM kahyo che - temAM je varAhu che, te kRSNa pakSanI pratipadAne paMdara bhAga vaDe ItyAdi kahela che. temAM jeTalA kALa vaDe kRSNa pakSamAM soLa bhAga/bAsaTha bhAga vaDe cAra bhAgarUpa hAnine pAme che, te teTalAM kALa vizeSane tithi ema kahe che. tathA jeTalA kALa vaDe zukala pakSamAM 16 bhAga/bAsaTha bhAgathI cAra bhAga pramANathI vadhe che. teTaluM pramANa - kALa vizeSa tene tithi kahevAya che. kahyuM paNa che ke - soLa bhAgo karIne caMdra paMdara bhAga ghaTADavAmAM Ave, teTalA mAtra bhAgathI vaLI jyotsnA vRddhi pAme. kALa vaDe je soLa bhAgo ghaTe che, te tithi kahevAya che. te pramANe ja vRddhimAM paNa e rIte tithinI utpatti jANavI. ukta gAthAmAM 'jyotsnA'no artha zukla pakSa karavo. bAkInI gAthA sugama che. ahIM pUrvAcAryanI paraMparAthI Avela upadeza A che - ahorAtranA bAsaTha bhAga pravibhaktanA je ekasaTha bhAgo che, teTalAM pramANamAM "tithi" [ema kahyuM.] have ahorAtra trIza muhUrta pramANa supratIta che. pUrve ja sUtrakArazrIe tenA teTalA pramANapaNAthI abhidhAna che. tithi keTalA muhUrta pramANa che? kahe che. paripUrNa 29-muhUrto ane eka muhUrtanA 32/62 bhAgo che. te kaI rIte jANavuM ? ahIM ahorAtranA bAsaTha bhAga karIe temAM 61 bhAgapramANa e tithi kahevAya che. temAM 61ne 30 vaDe guNavAmAM AvatA thayA-1830. A bAsaTha bhAgI karAyela sarva tithigata muhUrtathI aMzo. tethI muhUrta lAvavAne mATe, tene 62 bhAga sUryaprajJaptiupAMgasUtra - saTIkaanuvAda/1 vaDe bhAga karAtA, prApta 29 muhUrto ane eka muhUrtanA 3/62 bhAgo. ATalA muhUrta pramANane "tithi kahevAya che. ATalA kALa vaDe caMdramaMDalagata pUrvokta pramANa-soLa bhAga hAnine pAme che. tethI ATalo ja tithino parimANakALa che. tethI e pramANe ahorAtrathI tithimAM 200 vizeSatA che. e pramANe tithi viSayaka pRthak prazna kahyo. gautama vaDe prazna karAtA bhagavaMte kahyuM - te tithinA vicAranA viSayamAM nizce A vakSyamANa svarUpA be prakAranI tithio kahelI che, te A pramANe - divasa tithi ane rAtri tithi, temAM tithino je pUrvAddha bhAga che, te divasa tithi kahevAya che ane je pazcAddha bhAga che te rAtritithi. kayA prakAre - kayA nAmo vaDe (tithinI) paripATI che ? arthAt divasanI tithi kahelI che, te amane kaho. tyAre bhagavaMte kahyuM ke - eka eka pakSamAM paMdara divasa tithio kahelI che. te A pramANe che - pahelI naMdA, bIjI bhadrA, trIjI jayA, cothI tucchA, pAMcamI pUrNA. pharI paNa cha thI daza tithinA nAmo naMdAthI laIne pUrNA sudhI kahevA. trIjI vakhata paNa agiyArathI paMdaramI tithinA nAmo naMdAthI pUrNa sudhI ema ja kahevA. e pramANe ukta prakAre - 4 - 4 - A anaMtarokta tithio naMdAdi - naMdA Adi anya, anyatara kahela tithinAmo che. te triguNita kahelA che. je badhAM ja pakSamAM tavartinI divasanI tithinA nAmo che. kayA prakAre, kayA nAmonI paripATI vaDe, he bhagavan ! Ape rAtrinI tithio kahelA che, tema kahevuM? bhagavaMte kahyuM " x - 4 - ekaeka pakSanI paMdara-paMdara rAtri tithio kahelI che? te A pramANe che pahelI ugravatI, bIjI bhogavatI, trIjI yazomatI, cothI sarvasiddhA, pAMcamI zubhanAmA. tyArapachI chaThThIthI dazamI tithimAM A ja ugravatIthI zubhanAmA nAme pAMca tithio kahevI. pharI paNa agiyAramIthI paMdaramI tithimAM A ja ugravatI Adi pAMca nAmo sUtrakArazrIe batAvelA che, te jANavuM. e pramANe A triguNa tithinAmo kahelA che. badhI rAtri tithiomAM A nAmo kahevA joIe. 0 prAmRtaprAmRta-15-no saTIka anuvAda pUrNa 0 -- * -- * - * -- * -- -- Page #108 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 10/16/69 201 che prAkRta-10, prAkRtaprAmRta-16 che e pramANe dazamAM prAbhUtanuM paMdaramuM prAmRtaprAmRta kahyuM. have soLamAMno AraMbha kare che. tenA A adhikAra che "gotronI vaktavyatA" tethI te viSayaka - praznasUtra- * sUtra-69 H kaI rIte te [nakSatronA] gotra kahelA che, tema kahevuM? A aTThAvIza nakSatromAM abhijita nakSatranuM kayuM gotra che ? tenuM gotra mudgalAyana kahela che. zravaNa nakSatranuM karyuM gotra kahela che ? tenuM saMkhyAyana gotra kahela che. dhaniSThA nakSatranuM kayuM gotra kahela che ? te agratAparA kahela che. zatabhiSA nakSatranuM karyuM gotra kahela che ? te kalocana gautra kahela che. pUrva pauSThapadA nakSatranuM kayuM gotra kahela che ? jAtukarNika gotra kahela che. uttarAauSThapadA nakSatranuM kayuM gotra kahela che ? dhanaMjaya gotra kahela che. revatI nAnuM zuM gotra kahela che ? puSpAyana gotra kahela che. azvinI nakSatranuM zuM gotra kahela che ? AzcAyana gotra kahela che. bharaNInakSatranuM zuM gotra kahela che ? bhAviza gotra kahela che. kRtikAnakSetranuM kayuM gotra kahela che ? tenuM agniveza nAme gotra kahevuM che. rohiNInakSatranuM karyuM gotra kahela che ? gautama gotra kahela che. saMsthAna [mRgazipa) nakSatranuM kayuM gotra kahela che? bhAradvAja gotra kahela che. Ardra nakSatranuM kayuM gotra kahela che ? lohityAyana gotra kahela che. punarvasu nakSatranuM kayuM gotra kahela che ? vAziSTha gotra kahela che. puSya nakSatranuM kayuM gotra kahela che ? urAyaNa gotra kahela che. AzleSA nakSatranuM kayuM gotra kahela che ? tenuM mAMDavyAyana nAmaka gotra kahela che. mAnakSatranuM kayuM gotra kahela che ? piMgalAyana gotra kahela che. pUrvAphAlgunI nakSatranuM kayuM gotra kahela che? govallAyaNa gotra kahela che. uttarAphAlgunI nakSatranuM kayuM gotra kahela che? govallAyaNa gotra kahela che. uttarAphAlgunI nakSatranuM kayuM gotra kahela che ? kAzyapa gotra kahela che. hastanakSatranuM kayuM gotra kahela che ? kauzika gautra kahela che. citrA nakSatranuM kayuM gotra kahela che ? darbhiyAyaNa gotra kahela che. svAtI nakSatranuM karyuM gotra kahela che ? cAmacchAyaNa gotra kahela che. vizAkhA nakSatranuM kayuM gotra kahela che ? zrRMgAyana gautra kahela che. anurAdhA nakSatranuM kayuM gotra kahela che ? golavyAyaNa gotra kahela che jyeSThAnakSetranuM kayuM gotra kahela che ? cikitsAyana gotra kahela che. mUlanakSatranuM kayuM gotra kahela che. kAtyAyana gotra kahela che. pUrvASADhA nakSatranuM kayuM gotra kahela che ? kAtyAyana gotra kahela che. pUrvASADhA nakSatranuM kayuM gotra kahela che ? sUryaprajJaptiupAMgasUtra - saTIkaanuvAda/1 vAtsyAyana gotra kahela che. uttarASADhA nakSatranuM kayuM gotra kahela che ? vyAghrAyana gotra kahela che. * vivecana-69 : ahIM nakSatromAM svarUpathI gotrano saMbhava nathI, jethI A gotranuM svarUpa lokaprasiddhithI svIkArela che - prakAzaka AdhapuruSanA abhidhAnathI, tenA apatya saMtAna te gotra. jema - garganA apatya saMtAnanuM garga nAme gotra che. AvuM svarUpa nakSatronA gotranuM na saMbhave, kemake tenuM aupapAtikatva che. tethI ahIM gotrano saMbhava batAve che je nakSatramAM zubha ke azubha graha vaDe samAna je gotranuM yathAkrame zubha ke azubha thAya che, te tenuM gotra, tethI praznanI ke upapatti kahI. 202 Ape kaI rIte nakSatronA gotro kahyA che, te kahevuM ? bhagavaMte kahyuM - A aThThAvIza nakSatro madhye abhijit nakSetra modgalAyana gotra - modgalyAyana sAthe gotra varte che. te zravaNa nakSatra zAMkyAyana gotra che. e pramANe bAkInA paNa sUtro kahevA. kramathI gotrasaMgrAhikA A jaMbudvIpa prajJaptinI cAra gAthA batAve che - maudgallAyaNa, zaMkhAya, agrabhAva, karNalla, jotukarNa, dhanaMjaya... puSyAyana, azvAyana, bhagnavezma, agnivezama, gautama, bhAradvAja, lohitya, vAziSTha... ujjAyaNa, maMDavAyaNa, piMgAyaNa, govalla, kAzyapa, kauzika, darbhika, cAmacchA, zrRMgAya... golavAyaNa, timiMchAyana, kAtyAyana, vAtsyAyana, vyAghApatya. nAmaka [nakSatronA aThThAvIza gotra kramathI kahelA che. 0 prAkRtaprAkRta-16-no saTIka anuvAda pUrNa -- * - * -- * - * -- x -- Page #109 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 10/17/20 prAkRta-10, prAkRtaprAmRta-17 che 203 e pramANe dazamAM prAbhUtanuM 16muM prAbhUtAmRta kahyuM have 13mAMno AraMbha kare che. teno A adhikAra che - ''bhojananuM kathana'' tethI tadviSayaka prazna sUtra kahe che * sUtra-70 : kaI rIte te [nakSatronuM] bhojana kahela che, tema kahevuM ? A aThThAvIza nakSatromAM kRtikAmAM dahIM-bhAta khAIne kArya sAdhavuM. rohiNImAM dhaturAnuM cUrNa khAIne kArya sAdhavuM. mRgazirSamAM indrAvANI cUrNa khAIne kArya sAdhavuM. AmiAM mAkhaNa khAIne kArya sAdhavuM punarvasumAM ghI khAIne kArya sAdhavuM. puSyamAM khIra khAIne kArya sAdhavuM. AzleSAmAM ajamAnuM cUrNa khAIne kArya sAdhavuM. maghAmAM kasturI khAIne kArya sAdhavuM, pUvaphiAlgunImAM maMDuka parNikA cUrNa khAIne kArya sAdhavuM. uttarA phAlgunImAM vAghanakhInuM cUrNa khAIne kArya sAdhavuM. hastamAM cokhAnI kAMjI khAIne kArya sAdhavuM. citrAmAM maganuM supa khAIne kArya sAdhavuM. svAtImAM phaLo khAIne kArya sAdhavuM. vizAkhAmAM agati khAIne kArya sAdhavuM. anurAdhAmAM mizrikRt kura khAIne kArya sAdhavuM. jyeSThAmAM boranuM cUrNa khAIne kArya sAdhavuM. pUrvASADhAmAM AmaLAnuM cUrNa khAIne kArya sAdhavuM. uttarASADhAmAM bilvaphaLa khAIne kArya sAdhavuM. abhIjitamAM puSpa khAIne kArya sAdhavuM. zravaNamAM khIra khAIne kArya sAdhavuM. zatabhiSAmAM tuvera khAIne kArya sAdhavuM. pUrNa pauSThapadAmAM kArelA khAIne kArya sAdhavuM, uttarApauSThapadAmAM varAhakaMda khAIne kArya sAdhavuM. revatImAM jalacara vanaspati khAIne kArya sAdhavuM. azvinImAM tittira ke vRka vanaspati khAIne kArya sAdhavuM, bharaNImAM tala teMdulaka khAIne kArya sAdhavuM. * vivecana-70 : vRttikArazrInI vRttino anuvAda karatAM pUrve eka spaSTatA Avazyaka che . kemake vRttikArazrIe bhojananA zabdonA artho batAvyA nathI. sUtramAM prayojAyela zabdono pratyakSa artha karavA jaIe to jaina dharmanI pAyAnI mAnyatAthI visaMgata artha niSpanna thaI jaze. jemake - aneka bhojanamAM 'va'' zabda prayojAyela che, jeno sIdho artha koIpaNa 'mAMsa' evo ja kare. vaLI minayaMma eTale mRganuM mAMsa medamaMtra eTale meMDhanuM mAMsa evA artho nIkaLe, je artho ucita nathI. ame ahIM graMthAtarathI ardho karyA che, vRttikArazrIe karyA ja nathI. satya artha zuM hoI zake te to bahuzruta ja kahI zake. - X "X "X - kayA prakAre nakSatra viSayaka bhojana kahelA che, tema kahevuM ? bhagavaMte kahyuM - x - A anaMtara kahela aThThAvIza nakSatromAM kRtikA vaDe puruSa dahIM sAthe bhAta khAIne sUryaprajJaptiupAMgasUtra - saTIkaanuvAda/1 kArya sAdhavAmAM Ave che. arthAt zuM kahevA mAMge che ? kRtikA nakSatramAM prArabdha kArya dahIM khAIne prAyaH nirvighne siddhine pAme che. e pramANe bAkInA sUtromAM paNa bhAvanA karavI. 204 0 prAkRtapAmRta-17-no saTIka anuvAda pUrNa 0 -- -- -- x -- x -- x -- Page #110 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 10/18/ka1 205 206 sUryapAtiupAMgasUtra - saTIkaanuvAda/1 che prAbhRta-10, prAbhRtaprAbhRta-18 che. che - abhijita nakSatra saMyukta sUrya yugamaNe pAMca saMkhyaka cAra care che. A kaI rIte jANavuM ? ahIM yogane AzrIne sUryanA sarva nAgomaMDalanI parisamApti eka sUrya saMvatsarathI thAya che. eka yugamAM pAMca sUryasaMvatsara thAya che. tethI prati nakSatra paryAya ekaika vakhata abhijita nakSatra sAthe yoganA saMbhavathI ghaTI zake che. abhijita nAma sAthe saMyukta sUrya yugamAM pAMca vAra care che. e pramANe zeSa nakSatramAM paNa bhAvanA bhAvavI. muni dIparatnasAgare karela prAbhRta-10, prAbhRtapAbhUta-18no saTIka anuvAda pUrNa 6 bhAga-23-samApta 6 - - - e - 7 - 7 - 7 - e pramANe dazamAM prAbhRtanuM 13muM prAkRta-prAkRta kahyuM. have aDhAramuM AraMbhe che. teno A adhikAra che - "caMdra-sUrya cAranI vaktavyatA." tenA viSayanuM prazna sUtra kahe che - * sUjha-1 kaI rIte te cAra [gati bheda] kahelo che, tema kahevuM? temAM nize A be bheda cAra kahela che. te A pramANe - suryano cAra ane caMdrano cAra [gatibheda) kaI rIte te caMdracAra kahela che, tema kahevuM? paMca saMvatsara vaDe eka yuga thAya, temAM abhijita nakSatra 8 cAra vaDe caMdranI sAthe yoga kare che. zravaNa nakSatra 6cAra vaDe caMdranI sAthe yoga kare che. e pramANe yAvat uttarASADhA nakSatra 6cAra vaDe caMdranI sAthe yoga kare che. tema jANavuM.) kaI rIte te sUryano cAra kahela che, tema kahevuM? te pAMca saMvatsarano eka yuga thAya che. temAM abhijita nakSatra pAMca cAra vaDe sUryanI sAthe yoga kare che. e pramANe sAva uttarASADhA nakSatra pAMca cAra vaDe sUryanI sAthe yoga kare che. * vivecana-71 : kayA prakAre, kayA pramANanI saMkhyA vaDe cAra kahela che ? bhagavaMte kahyuM *x * cAnA vicAranA viSayamAM nize vaphTamANa-svarUpe-be prakAre cAra kahela che. te saividhyane kahe che - sUryanocAra ane caMdrano cAra. 'tra' zabda samuccayamAM che. temAM pahelAM caMdrayAranA parijJAnArthe te viSayamAM prazna sUtra kahe che. -x- kayA prakAre, kaI saMkhyA vaDe, Ape he bhagavana! caMdra cAra kahela che ? bhagavaMte kahyuM - x* paMca sAMvatsarika - caMdra, caMdra, abhivaddhita, caMdra, abhivardhita rUpa pAMca saMvatsara pramANa yugamAM abhijitu nakSatra 63 vAra sudhI caMdranI sAthe yoga kare che. arthAt caMdra abhijit nakSatra sAthe saMyukta yugamaNe 67-saMkhyAmAM cAra care che. A kaI rIte jANavuM ? ahIM yogane AzrIne sarva nAgamaMDala parisamAptimAM eka mAtra mAsa vaDe thAya che ane nakSatra mAsa sugamAM 67 che. A vAta AgaLa vicArIzuM. pachI pratibapayaya ekaika cAra abhijita nakSatra sAthe caMdrano yoga saMbhave che - x* badhAM no kahevA. - sUryanA cAra viSayaka prazna sUtra kahe che * x * kayA pramANa saMkhyA vaDe bhagavatu ! Ape sUryano cAra kahela che ? bhagavaMte kahyuM - paMca sAMvatsarika - caMdrAdi paMca saMvatsara pramANa yuga madhya abhijit nakSatra pAMca vAra sudhI sUryanI sAthe yoga joDe che. ahIM paNa A bhAvArtha Page #111 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vibhAgIkaraNa sUryaprajJaptiupAMgasUtra - saTIkaanuvAda/1 bhAga 23 | vibhAgIkaraNa prAbhRta-1 thI prAbhRtaprAbhRta-10/18 prAbhRtaprAbhRta-10/1lthI saMpUrNa tathA caMdraprApti upAMgasUtra Page #112 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama saTIka anuvAdanuM vibhAgIkaraNa - 16 | AgamanuM nAma bhAga kramAMka AcArAMga | 1 ane 2 sUtrakRtAMga 3 ane 4 sthAnAMga 5 thI 7 samavAyAMga bhagavatI 9 thI 13 jJAtAdharmakathA - 14 upAsakadazA, aMtakRtadazA, anuttaropapAtikadazA, praznavyAkaraNa 15 vipAkazruta, aupapAtika rAjapraznIyA 17 jIvAjIvAbhigama 17 thI 19 prajJApanA 20 thI 22 sUrya/caMdra-prajJapti 23,24 jaMbUdvIpa prajJapti 5 thI 27 nirayAvalikA paMcaka ane payannAsUtro-10+1 | 28 nizItha, vyavahAra, bRhatkalpa dazAzrutaskaMdha ane jItakalpa mahAnizIthA | | 30 Avazyaka 31 thI 34 piMDaniryukti, oghaniryukti | 35 dazavaikAlika 36 uttarAdhyayana 37 thI 39 naMdIsUtra | 40 anuyogadvArA kalpa (bArasA) sUtra | 42 29 ] 41. Page #113 -------------------------------------------------------------------------- ________________ | I namo namo namUnarvasAsa .. Agamasa saTIka anuvAda anuvAda zreNI sarjaka - muLA TIyara chAsAgara Page #114 -------------------------------------------------------------------------- ________________ AgamasUtra saTIka anuvAda bAlabrahmacArI zrI neminAthAya namaH namo namo nimmaladasaNassa pa.pU. zrI AnaMda-kSamA-lalita-suzIla-sudharmasAgara gurabhyo nama: AgamasaTIka anuvAda Agama saTIka anuvAdanA A bhAga - 24 mAM che.. | sUryaprajJAti-2 caMdraprajJapti -: anuvAda-zreNInA sarjaka : muni dIparatnasAgara 0 sUryaprajJApti-upAMgasUtra-pa nA.. - - prAbhRta-10nA prAbhRtaprAbhRta-19 thI 22 - - prAbhRta-11 thI saMpUrNa Agama 0 caMdraprApti-upAMgasUtra-6 - saMpUrNa Agama tA. 23/10/2009 zukravAra 2066 kA.su.pa Agama saTIka anuvAda bhAga 1 thI 42 saMpUrNa mUlya-rA-10,000 - x-x-x-x-x-x-x 0 zrI zruta prakAzana nidhi 0 saMparka sthaLa) Agama ArAdhanA kendra, zItalanAtha sosAyaTI phleTa naM. 13, cothe mALe, vhAI senTara, khAnapura, amadAvAda. & TAIpa seTIMga zrI mahAkAlI enTaraprAIjha cAMdaloDiyA, amadAvAda. | (M) 9824419736 | ||| -: mudraka :navaprabhAta prinTIMga presa ghIkAMTA roDa, amadAvAda. Tel. 079-25508631 2i4/1] Page #115 -------------------------------------------------------------------------- ________________ RNasvIkAra AgamasUtra saTIka anuvAda Suo Yi Ji Ji Qi D 0 vaMdanA e mahAna AtmAne che vikrama saMvata-2061mAM phAgaNa suda-3 no divasa ane maMgalapArekhanA khAMcAmAM zrI zAMtinAtha paramAtmAnI varSagAMThano prasaMga, atibhavya ane ghaNI ja lAMbI rathayAtrAnA prayANanI ghaDIe, AgamonA TIkA sahitanA anuvAda karavA mATenI manobhAvanAnuM jemanA mukhethI vacana prAgaTya thayuM, aMtaranA AzIvadi, sUrimaMtrathI abhimaMtrita vAsa cUrNano zepa ane dhanarAzinI javAbadArInA yathAzakya svIkAra saha jemanI kArya preraNAnI saravANImAM bhIMjAtA mArA cite AzirSa anero harSollAsa anubhavyo. jemanI hayAtI daramyAna ke yAtI bAda paNa, jemanA nAmasmaraNa mAtrathI A kArya vitarahitapaNe mUd svarUpane pAmyuM, evA... pUjya AcAryazrI hacamacaMdrasUrIzvarajI manA caraNa kamaLamAM sAdara koTIza vaMdanA D Agama saTIka anuvAdanA A bhAga [ 24] nI saMpUrNa dravya sahAyanA preraNAdAtAzrI pa.pU. A.deva zrI bhaktisUrIzvarajI ma.nA samudAyavartI mi pUjya AcAryazrI icakacaMdrasUrIzvarajI D D teozrInI preraNAthI lAbhalenAra D zrI girirAja sosAyaTI - AdinAtha jaina saMgha boTAda 0 kema bhUlAya e gurudevane paNa ? 0 cAstri prati aMtaraMga prItithI yukta, aneka AtmAone pravajyA mArge prayANa karAvanAra, saMyamamUrti, prati varSa upadhAna tapa vaDe zrAvakadharmanA dIkSA dAtA, zArIrika samasyAo vacce paNa baMne zAzvatI oLInI ArAdhanAne na cUkanArA, sAgara samudAyamAM gacchAdhipati padane zobhAvanArA ane samartha ziSya parivArayukta evA mahAna vibhUtiratnapUjya AcAryazrI devendrasAgarasUrIzvarajI ma. jemanA AjIvana aMtevAsI, zAsanaprabhAvaka pUjya AcAryazrI harSasAgarasUrijI ma.sA. jemaNe A anuvAda kArya mATe ghaNAM varSo pUrve preraNA karelI ane A kArya sAvaMta pAra pahoMcADavA mATe vipula dhanarAzi mokalAvI. ukata baMne AcArya bhagavaMtonI asIma kRpA ane teo dvArA prerita saMdho thakI thayela dhanavarSanA baLe prastuta kArya mUrtasvarUpa pAmyuM. | Page #116 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dvavyasahAyako (anudAna dAtA, agama saTIka AnuvAdA koI eka bhAganA saMpUrNa sahAyadAtA saccAstri cuDAmaNI pUjya gacchAdhipati sva. AcAryadeva zrImad devendrasAgarasUrIzvarajInA AjIvana aMtevAsI saguNAnurAgI pUjya AdevazrI harSasAgarasUrijI ma.nI jJAnaanumodaka preraNAthI prerita zrI AThavAlAInsa jaina zvetAMbara mUrtipUjaka saMgha tathA zrI zeTha phUlacaMda kalyANacaMda jhaverI TrasTa, surata. 16 bhAgonA saMpUrNa sahAyaka thayela che. paramapUjaya saraLa ravAbhAvI, bhaki pariNAmI, bhutAna gI sva AcAravizrI vijaya cakacaMsUrIzvarajI ma.sA.nI punita preraNAthI 10 bhAgo mATe nIcenA saMgho sahAyaka thayA che. (1) zrI maMgalapArekhano khAMco, jainasaMgha, amadAvAda be bhAga. (2) zrI bhAvanagara jaina zve bhU.pU. saMgha, bhAvanagara - be bhAga. (3) zrI AdinAtha jaina zve. mUpU. saMgha, navasArI be bhAga. (4) zrI girirAja sosAyaTI AdinAtha jaina saMgha, boTAda be bhAga. (5) zrI jaina zvemUpU. tapAgaccha saMgha, boTAda eka bhAga (6) zrI pArthabhaktidhAma jaina dhArmika TrasTa, taNasA eka bhAga piramapujya AcAryadiva zrI RcakacaMdrasUrIzvarajInI preraNAthI temanA samudAyavartI zramaNIvaryAo taraphathI prApta sahAyanI noMdha AgaLa che.] Page #117 -------------------------------------------------------------------------- ________________ AgamasUtra saTIka anuvAda suvizAla gacchAdhipati AcAryadeveza zrImad vijaya rAmacaMdra sUrIzvarajI ma.sA.nA samudAyavartI vaiyAvacca parAyaNa paMnyAsa pravara zrI vajrasenavijayajI ma.sA.nI preraNAthI eka bhAgazrI hAlAratIrtha ArAdhanA dhAma, vaDAliyA, sIMhaNa, taraphathI Agama saTIka anuvAda zreNInA sarjaka munizrI dIparatnasAgarajInI preraNAthI A be dAtAoe maLIne eka bhAga mATe sahAya karI che. (1) zrI jaina zve mUrti saMgha, thAnagaDha (2) zAha haMjArImalajI bhUramalajI, karnala. pUpU kriyArUcivaMta, prabhAvaka, Adeya nAmakarmaghara svargastha AcAryadeva zrImadvijaya AcakacaMdrasUrIzvarajIthI prerita punyavaMtI zramaNIvarsAonI preraNAthI prApta anudAno 1- vardhamAna taponidhi AcAryadeva zrImadvijaya bhaktisUrIzvarajI samudAyavartI milanasAra sAdhvIthI saumyajJAzrIjInI preraNAthI traNa bhAgo mATenI dravya sahAya prApta thaI che, te A pramANe - (1) zrI kArelIbAga, zvempU jainasaMgha, vaDodarA. (2) zrI kArelIbAga, jaina saMghanI zrAvikA baheno, vaDodarA. * (3) zrI bhagavAna nagarano Tekaro, jainasaMgha, amadAvAda. - - 2- suvizALa parivArayuktA sAdhvIzrI bhAvapUrNAzrIjI manI preraNAthI zrI kSetrapAla bhakti TrasTa" - navasArI taraphathI. 3- vardhamAna taponidhi pUjya AcAryadevazrI bhaktisUrIzvarajI manA samudAyavartI pa.pU. sAdhvIzrI dhyAnasAzrIjI tathA sAdhvIzrI praphullitAzrIjInI preraNAthI - "zrI mAMgaroLa jaina zve ta50 saMgha, mAMgaroLa - taraphathI. Page #118 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dravyasahAyako 4- paramapUjyA jayazrIjI-lAvaNyazrIjI manA parivAravartInI sALIzrI satyAnaMdazrIjI ma.sA.nI punita preraNAthI "zrI gAMdhInagara jaina saMgha, beMgalora - taraphathI." 5- paramapUjya kriyArUcIvaMta A devazrI bhaktisUrIzvarajI manA samudAyavatI zramaNIva mokSanaditAzrIjI manI preraNAthI "zrI vallabhanagara jaina zvempU, saMgha, vallabhanagara, Indaura paramapUjaya AgamoddhAraka, sAmAcArI saMrakSaka, bAhuta yAdina AnaMdasAgarasUrIzvarajI ma.sA.nA samudAyavatI ta anurAgINI zramaNIvaonI preraNAthI prApta sahAyo. (1) paramapUjyA nIDaravaktA sALIzrI caMlyAzrIjI mAthI prerita 1- zrI trilokapadma ciMtAmaNidhAma jaina saMgha, aMdherI, muMbaI. -- zrI mahAvIranagara jaina daherAsarajI TrasTa, navasArI. (2) apratima vaiyAvRtyakArikA papU. malaya-praguNAzrIjI manA ziSyA susaMvAdI parivArayuktA sALI strI prazamazIlAzrIjI mahanA zrutAnurAgI ziSyA sA zrI prazamaratnAzrIjInI preraNAthI"zrI zvetAMbara jaina tapAgaccha saMgha," vAMkAnera. (3) paramapUjyA mAtRhRdayA sALIzrI amitaguNAzrIjI ma.nI preraNAthI ! - "zrI AdinAtha jaina zve. saMgha," bhopAla. (4) paramapUjyA vardhamAnatAsAdhikA, zatAvadhAnI sALIzrI amita guNAzrIjI ma.nI preraNAthI-100 oLInI pUrNAhUti nimitte karacelIyA jaina zve mahAjana peDhI," karacelIyA, surata. - - - - - - Page #119 -------------------------------------------------------------------------- ________________ AgamasUtra saTIka anuvAda (5) zramaNIvaryA bhaktirasika pUjya malayAzrIjI manA vyavaradakSa ziSyA sALIzrI hitAzrIjI manI preraNAthI zrI jaina maracanTa saMghanI zrAvikA baheno, amadAvAda. (6) paramapUjyA malaya-kaivalya-bhavyAnaMdazrIjI manA suvinitA miSTa bhASI, tapasvIranA sAnIthI pUrapakvAzrIjInI preraNAthI "sarvodaya pArzvanAtha ceriTebala TrasTa," muMbaI (Agama-sIka anuvAda sahAyasko) (1) papU. bhagavatIjI dezanAdakSAdevazrI naradevasAgarasUrijI masAnI preraNAthI - "zrI vizAzrImALI tapagaccha jJAti," jAmanagara. (2) vardhamAna taponidhi pUjya A.deva zrI vijaya prabhAkrasUrIzvarajI mae nI preraNAthI - "abhinava jaina zvebyU saMgha," amadAvAda, (3) zrutasaMzodhanarasika pUjya A devazrI munisUrijI manI preraNAthI - "zrI vijayabhadra ceriTebala TrasTa," bhIlaDIyAjI. | (4) papU. jayalAvaNyazrIjI masAnA suziSyA sArA sUryapabhAzrIjI manI preraNAthI - "zrI bhagavatInagara upAzrayanI baheno," amadAvAda. (5) paramapUjyA varadhamazrIjI manA ziSyA tapasvIratnA sAdanIzrI prItighamazrIjI manI pAvana preraNAthI. - (1) zrI pArthabhakti zremUvapUcha jainasaMgha, DoMbIvalI. - (2) zrI rAjAjI roDa cempU tapAjaina saMgha, DoMbIvalI. (6) svanAmadhanyA zramadIvayazrI samyagANAzrIjI manI preraNAthI. "zrI parama AnaMda zempU jenasaMgha, pAlaDI, amadAvAda. Page #120 -------------------------------------------------------------------------- ________________ amArA prakAzano - - - - - - - muni dIparatnasAgarajI dvArA prakAzita sAhitya-eka jhalaka kula prakAranono aMka 301 -mAluiLa-mUe. 49-prakAzano A saMpuTamAM mULa Agamo che. jemAM 45 Agamo 45 alaga-alaga pustakomAM mudrita karAvAyela che. cAra vaikalpika Agamo paNa temAM samAvAI gayela che. e rIte 45 + 4 kula (49) AgamonuM A saMpuTamAM saMpAdana che. temaja pratyeka sUtrane aMte pUjya sAgarAnaMdasUrizvarajI saMpAdita Agamo tathA tenI vRttinA aMko paNa TAMkyA che. amArA A prakAzanamAM zrutaskaMdha, zataka/adhyayana/vakSaskAra/pada, pratipatti, uddezaka, sUtra/gAthA Adi spaSTatacA judA najare paDe tevI viziSTa mudraNakalAne prayojela che. pustako alaga-alaga ane nAnA kadanA hovAthI vAMcana ke kaMThastha karavAnI ati saraLatA rahe che. 45-AgamanI pUjA, pUjana, rathayAtrA ke zrI gautamasvAmI pUjanAdi mATe alaga-alaga pIstALIsa pustako hovAthI goThavaNI saraLa bane che. sAmaroso, sAmAoiso, AgamaviSayadarzana, AgamakathAnuyoganA mULa saMdarbha jovA mATe A prakAzana vasAvavuM jarUrI ja che. jenI kiMmata che rUA. 1500 -darzana-pUjana mATe AjIvana upayogI che. 2. Agama-gujarAtI anuvAda prakArano ApaNA mULa Agamo ardhamAgadhI bhASAmAM che. jeo bhASAjJAnathI vaMcita che, zAstrIya kAraNothI AgamanA abhyAsathI vaMcita rahyA che, AgamonI vAMcanA prApta karI zakatA nathI ItyAdi kAraNe Agamika padArthonuM jJAna pAmI zakyA na hoya tevA bhavyAtmAo zrI kalpasUtra mAphaka saraLatAthI AgamonuM vAMcana ane bodha prApta karI zake, temaja bhavabhIru AtmAo potAnuM jIvana mArgAnusAra banAvI zake tevuM prakAzana. sAta bhAgomAM samAviSTa 2800 jeTalA pRSThomAM pIstALIza Agamono akSarazaH anuvAda dharAvatA A "AgamadIpa" saMpuTamAM bIjA be vaikalpika AgamonuM gujarAtI paNa Apela ja che. aMdAje 90,000 zloka pramANa mULa Agamano A gujarAtI anuvAda rUA. 2000/-nI kiMmate upalabdha thaI zake che. paNa hAla tenI eka paNa nakala bacelI nathI. e ja amArA A prakAzananI lokapriyatAno pUrAvo che. aneka pUjyazrIe A gujarAtI anuvAdano svAdhyAyAdi arthe upayoga karelo che. Page #121 -------------------------------------------------------------------------- ________________ AgamasUtra saTIka anuvAda 3. AgamasuttANi-saTIkaM 46 prakAzano jeone mULa Agamo vAMcyA pachI tenI vistRta samaja meLavavI che. temAM rahelA padArthone UMDANathI avagAhavA che, temAM rahelA tattvo AdhArita kathA, daSTAMta ke dravyAnuyogane jANavo che, tevA viziSTa jJAnapipAsu mATenuM amAruM A 13,000 jeTalA pRSThomAM patharAyela ane trIza bhAgomAM vibhAjIta evuM daLadAra prakAzana che. A prakAzanamAM mULa Agamo para prApta badhI ja niyuktio, 39 Agamo paranI vRtti, zeSa AgamonI saMskRta chAyA, keTalAMka bhASyo tathA cUrNio ItyAdi sarve vivecanono samAveza karAyela che. sUtro ane mAthAnA spaSTa alaga vibhAjana, pracura peregrAphasa, adhyayana, uddezaka, sUtra AdinI suspaSTa alaga peja lAIna temaja amArA mULa ane anuvAdita AgamomAM apAyelA kramAMka mujabanA ja sUtra kramAMkana tathA vyavasthita anukramaNikAne lIdhe koIpaNa pasaMdita cokkasa viSayavastu ke samagra adhyayananA vAMcanamAM saraLatA rahe te rIte A saMpuTanuM saMpAdana ane mudraNa karAyeluM che. - A prakAzananA abhyAsamUlya ane saMzodhanakSetre upayogitA temaja samagra vizvamAM Agama prakAzananI AvI eka ja mAtra zRMkhalA upalabdha hovAne kAraNe rUA. 11,000/- mUlya hovA chatAM tenI eka paNa nala sTokamAM rahelI nathI. e ja amArA A prakAzananI mahattA sAbita kare che. 4. Agama-viSaya-dali A eka evuM prakAzana che, jemAM 45-AgamonI vizadrarUpe anukramaNikA apAyela che, chatAM tenA pRSTho che. - 384. pratyeka AgamanA pratyeka sUtra ke gAthAnA viSayone e ja AgamonA sUtronA kramAMkana anusAra, atIva suspaSTa rUpe ane pRthapRthak svarUpe apAyelI A anukramaNikAthI tame tamAro managamato-Avazyaka ke tamArA saMzodhana ane lekhanane anurUpa viSaya sahelAIthI pasaMda karI zako cho. gujarAtI bhASAmAM taiyAra karAyela A anukramaNikAthI tame amArA anuvAdita AgamomAM to mULa viSaya joI ja zako cho. taduparAMta mULa Agamo ke AgamasaTIjhaM mAM paNa tamArI pasaMdagIno viSaya zodhavo A bRhat anukrama parathI khUba ja saraLa che. rUA. 400/-nI kiMmatane lakSamAM na laI tenuM upayogitA mUlya samajazo. Page #122 -------------------------------------------------------------------------- ________________ amArA prakAzano 5. Agamasaikroso 4-prakAzano A zabdakoza - eTale saMdarbhasthaLa nirdeza sahitanI "Agama-DIkSanerI" jemAM tamane maLe che mULa AgamamAMthI levAyelA 46,000 zabdo ane tenA 3,75,000 jeTalA Agama saMdabha sahita mULa-ardhamAgadhI zabdonA saMskRta artha ane gujarAtI eka ke vadhu artho. cAra bhAgomAM samAviSTa 2400 jeTalA pAnAono A pustakano seTa mepalIyo kAgaLa, pAku bAInDIMga ane AkarSaka mukhapRSTha to dharAve ja che. paNa tamAre mATe tenI upayogitA che - e thI daparvatano koIpaNa zabda zodhavA mATe. tyAM phakta zabdano artha ja joIne besI nathI rahevAnuM. paNa pIstAlIze pIstAlIza AgamomAM A zabda jyAM jyAM vaparAyo hoya te-te badhAM sthAnono nirdeza paNa maLaze ja - jenA dvArA eka ja zabda ja judA judA saMdarbhamAM vaparAyo haze, to te bhinna-bhinna saMdarbhayukta artha ke vyAkhyA paNa jANI zakAze. - vaLI AvA saMdarbho jovA mATe tamAre judA judA prakAzanonA Agamone pheMdavAnI koI jarUra nathI. tame mAtra amAruM gAmasuttapi- saMpuTa sAthe rAkho. tamAre upayogI zabdo mULa Agama ke Agama-saTIkaM mAM maLI ja javAnA 6. AgamanAmakoso Agama zabdakozanI eka pUraka DIkSanerI te A "Agama nAmakoza". A prakAzana AgamasaTIkaM mAM AvatA nAmo (kathAo)nI DIkSanerI che. A DIkSanerImAM kathAnA pAtronA nAmo to kakkAvArI kramamAM ApelA ja che. sAthe sAthe te pAtro ke nAmono saMkSipta paricaya paNa che. tamAre mULa Agama uparAMta niryukti, bhASya, mUrti ke vRttimAM jo A nAma ke te nAma sAthe saMkaDAyela kathA ke daSTAMta jANavA che to amArI DIkSanerImAM tete nAmane aMte nirdeza karAyela Agama saMdarbha jovo. Agama saMdarbha jotAM ja tamane te saMdarbhavALA AgamanuM nAma, paMcAMgIno prakAra ane sUtrakama maLI jaze. jenA AdhAre tame te kathA ke daSTAMtano sahelAIthI abhyAsa karI zakazo. A nAmakozanuM mahattva to tyAre ja samajAya jyAre eka ja nAma dharAvatA ekathI vadhAre pAtrono alaga-alaga parIcaya ke judI judI kathAo tamane jovA maLe. te paNa phakta rU. 200/-nI kiMmatamAM. saMdarbha mujaba kathA jovA mATe amAruM mAmasuttaLi-saTI to che ja. Page #123 -------------------------------------------------------------------------- ________________ AgamasUtra saTIka anuvAda 7. AgamasUtra hindI anuvAda gAkArano mULa AgamanA 90,000 jeTalAM zloka pramANa sAhityanA mULa prakAzana pachI jema teno gujarAtI anuvAda karyo, tema hindI anuvAda paNa karyo. pharka eTalo ja ke A hindI anuvAda bAra bhAgomAM Azare 3200 jeTalA pAnAomAM patharAyelo che. gujarAtI anuvAda karatA 300thI paNa vadhAre pRSTho temAM umerAyA che. je phakta kadanI vRddhi ja nathI, paNa arthavistAra ane peregrAphonI pracUratA paNa dharAve ja che. hindIbhASI mahAtmAone paNa AgamanA padArthajJAnathI vaMcita na rahevuM paDe te AzayathI taiyAra karAyela A AgamasUtra hindI anuvAda hindI bhASAnI samRddhi ane sAhityika mUlya to dharAve ja che. te gujarAtI bhASI Agamarasiko ane tatvajijJAsuo mATe paNa mahattvanuM saMdarbhazAstra banI rahyuM che. rUA. 2700/-nuM mUlya dharAvatA A gAmasUtra-hindI anuvA mAM paNa kramAMkana to mULa Agama, Agama gujarAtI anuvAda ane mArAma sarI anusAra ja thayela che. tethI abhyAsIone tulanA karavI saraLa paDe che. 8. Agama kathAnuyoga prakAzano Agama kArya viSayaka A amAruM navamuM prakAzana che. jemAM "kathAnuyoga" nAme anuyoganI mukhyatA che. A prakAzanamAM mULa Agamo, Agamo paranI niyukti, bhASya, cUrNi, vRtti ke avasUrI e tamAmano samAveza karI A Agama kathAnuyogano saMkalana ane gujarAtI anuvAda karavAmAM Avela che. je cha bhAgomAM vibhAjIta che 2200 jeTalA pRSThomAM samAviSTa che ane kathAone daza vibhAgamAM goThavela che. A kathAnuyogamAM tIrthakara, cakravartI, vAsudeva, baladeva e uttamapuraSo saMbaMdhI kathAnaka ke mAhitIno saMgraha che, zramaNa vibhAgamAM gaNadharo, pratyekabuddho, nilavo, anya zramaNonI kathAo che. te sAthe Azare 90thI vadhu pRSThomAM gozALAnuM kathAnaka tenA pUrvabhava, vartamAnabhava ane bhAvi bhavo sahita mUkela che. te sivAya zramaNI kathA, zrAvaka kathA, zrAvikA kathA, anyatIrthI kathA, prANI kathA, prakIrNa kathA ane daSTAMtonA alaga vibhAgo che. pratyeka kathAne aMte tenA Agama saMdarbho paNa mUkelA che, jethI mULa mAhitI srota joI zakAya. chaTThA bhAgamAM akArAdikrame pratyeka kathAnA nAmonI goThavaNI ane tenI sAthe pRSThoka ApelA che, jethI koIpaNa kathA zodhavI atyaMta saraLa bane che. - A "Agama kathAnuyoga" kevaLa kathArasiko tathA vyAkhyAtAo mATe atyaMta upayogI prakAzana che. jenuM mUlya mAtra rU. 1,500/- che. temaja sana-2004mAM ja prakAzita thayela hovAthI hajI saraLatAthI upalabdha che. Page #124 -------------------------------------------------------------------------- ________________ amArA prakAzano 9. Agama mahApUjanavidhi A eka laghu pustikA che. jemAM pIstALIza Agama mahApUjana bhaNAvavA mATenI saraLa, spaSTa, zAstrIya vidhi che. sAthe-sAthe paMDita zrI rUpavijayajI kRt 45Agama pUjAo paNa ApI dIdhela che. aSTaprakArI pUjAnA abhinava duhA paNa che. koIpaNa vidhikArakane sahelAIthI pUjana karAvatA phAve te rIte vidhi sAthe sUcanAono nirdeza che. temaja Agama maMDapanI racanA, mAMDalu, Avazyaka sAmagrI, vidhimAM pratyeka kArya mATe jarUrI evA sahAyakonI kArya vaheMcaNI paNa jaNAvela che. moTA TAIpa, padhonI suMdara goThavaNI, pratyeka pUjana mATenuM alaga peja, dareka pUjanane mATenI sUcanA, te pUjananI sAthe ja apAyelI hoya tevuM A eka mAtra prakAzana che. 43 10. AgamasUtra saTIka anuvAda 48-prakAzano prastuta prakAzanamAM AgamonA mULasUtrono akSarazaH anuvAda to che ja. sAthe sAthe AgamonI niyukti ane TIkAno paNa anuvAda karela hovAthI ame "saTIka anuvAda'' evuM nAmakaraNa karela che. jemAM 45 Agamo uparAMta be vaikalpika Agamo ane kalpa [bArasA] sUtranA samAvezathI 48 prakAzano thAya che. jene A sAthe ame 42-bhAgomAM prakAzita karela che. saTIka A saTIka anuvAdamAM cha cheda sUtrono anuvAda mAtra mULano ja che, temAM anuvAda nathI. saMskRta ane / prAkRta bhASAjJAnathI vaMcita zrutarasiko ke svAdhyAya premIone A atyaMta upayogI prakAzana che, jenuM saMyukta mUlya rUA. 10,000/- che, ke je kiMmatamAM to koI 45 saTIka Agamono anuvAda paNa na karI Ape. A saTIka anuvAda saMpuTamAM-aMgasUtro, upAMga sUtro ane mULasUtrono saMpUrNa saTIka anuvAda che. payannA sUtromAM paNa upalabdha TIkAono anuvAda karelo ja che, naMdI ane anuyoga baMne sUtronuM vartamAna paddhatithI sAnuvAda vivecana karela che ane chedasUtro, kalpasUtra ane keTalAMka payajJAono mULano anuvAda che. -- -- -- A hatI. Agama saMbaMdhI amArA 250 prakAzanonI yAdI -- -- -- Page #125 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 14 AgamasUtra saTIka anuvAda Agama sivAyanA sAhitya sarjananI jhAMkhI (1) vyAkaraNa sAhitya - 0 abhinava haima laghuprakriyA bhAga-1 thI 4 - mahopAdhyAya vinayavijayajI kRt "laghuprakriyA' para siddhahema zabdAnuzAsana ane tenI sAthe, saMbaMdhita aneka saMdarbhagraMthonA upayogathI taiyAra karAyelo evo A daLadAra graMtha che. je krAuna ATha pejamAM taiyAra thayela che. saMskRta vyAkaraNanA abhyAsa mATenuM A prakAzana che. je gujarAtI bhASAnA mAdhyamathI taiyAra thayela che. temAM mULasUtra, teno artha, vRtti, nRtyartha, anuvRtti, vizeSa vivecana jevA sAta vibhAgo ane pracUra pariziSTo che. 4 1 0 kRdantamAlA : A laghu sarjanamAM 125 dhAtuonA 23 prakAre thatAM kRdantonuM koSTaka che. 3 (2) vyAkhyAna sAhitya - 0 abhinava upadeza prAsAda bhAga-1 thI 3. A eka svataMtra vyAkhyAnamALA che. "mannaha jiNANuM" nAmaka sajjhAyamAM AvatA zrAvakanA 36 kartavyo uparanA 108 vyAkhyAno temAM goThavelA che. pratyeka vyAkhyAna mATe daza-daza peja phALavela che. je pratyekamAM zloka-jainettara prasaMga saMbaMdhita kartavyanI tAttvika vyAkhyA ane samaja-jainakathA ane kartavyane anurUpa stavanAdi paMktinI suMdara guMthaNI che. 0 navapada-zrIpAla 1 zAzvatI oLInA vyAkhyAnarUpe A pustakanuM sarjana thayuM che, jemAM nave padanuM alaga-alaga vivecana sAthe nava divasamAM zrIpAlacaritra paNa pUruM thAya, te rIte goThavelA nava vyAkhyAnono samanvaya che. (3) tatvAbhyAsa sAhitya : 0 tattvArthasUtra prabodha TIkA-adhyAya-1 0 tattvArthAdhigama sUtra abhinava TIkA-adhyAya-1 thI 10 A graMthamAM tattvArtha sUtranA daze adhyAyonuM alaga-alaga daza pustakamAM ati vistRta vivecana dharAvatuM dazAMga vivaraNa che. jemAM sUtrahetu, mULasUtra, saMdhirahita sUtra, sUtrArtha, zabdajJAna, anuvRtti, aneka saMdarbha graMthone AdhAre taiyAra karAyela abhinava TIkA, sUtrasaMdarbha, sUtrapadha, sUtraniSkarSa jevA daza vibhAgo che. 1 10 Page #126 -------------------------------------------------------------------------- ________________ amArA prakAzano pratyeka adhyAyane aMte sUtrakrama, akArAdi krama, zvetAmbara-digambara pAThabheda jevA pariziSTho tathA dazamA adhyAyanA pustakamAM aMte zabdasUci, viSayasUci, saMbaMdhakArikA jevA upayogI pariziSTho che. 1 0 tattvArtha sUtranA Agama AdhAra sthAno. - A saMzodhana kakSAnuM eka viziSTa pustaka che. jemAM tattvArtha sUtranA pratyeka sUtrano mULa AgamamAMthI upalabdha saMdarbha, saMdarbha pATha, saMdarbha sthaLano ullekha che. temaja zvetAmbara-digambara pAThabhedanI tAlikA ane vizleSaNa che. (4) ArAdhanA sAhitya - 0 samAdhimaraNa H aMta samaye ane bhAvi gati sudhAravA mATe maraNa samaye cittanI samAdhi jaLavAya rahe tevI ArAdhanA vidhi, ArAdhanA sUtro, ArAdhanA padho, ArAdhanA prasaMgo vagere sAta vibhAgomAM A graMtha sarjelo che. 0 sAdhu aMtima ArAdhanA 0 zrAvaka aMtima ArAdhanA 15 (5) vidhi sAhitya : * dIkSA-yogAdi vidhi 0 vidhi saMgraha bhAga-1 0 sAdhu-sAdhvI kALadharma vidhi sAdhu-sAdhvI, zrAvaka-zrAvikAono aMta samaya sudhAravA mATe nitya karavAnI evI A ArAdhanA che, mULa prAkRta ane saMskRtamAM graMthastha thayela A vidhine saraLa gujarAtImAM rajU karela che. paMcAMganA kadanI A pustikA sAthe rAkhavI paNa saraLa che. (6) pUjana sAhitya - 0 Agama mahApUjana vidhi-jenI noMdha Agama vibhAgamAM che. 0 pArzva padmAvatI pUjanavidhi (7) yaMtra saMyojana : 0 45-Agama yaMtra 0 vizati sthAnaka yaMtra 3 3 1 Page #127 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 16 (8) jinabhakti sAhitya - * caityavandana parvamAlA * caityavandanasaMgraha - tIrthajina vizeSa * caityavandana covisI 0 caityavaMdana mALA A eka saMpAdana graMtha che. jemAM parvadina tathA parvatithinA caityavaMdano, covisa jinanI covisI rUpa caityavaMdano, vividha tIrthamAM bolI zakAya tevA ane jinezvara paramAtmA viSayaka vividha bola yukta evA 779 caityavaMdanono vizALa saMgraha che. d zatruMjaya bhakti * zatruJjaya bhakti 0 siddhAcalano sAthI - siddhAcala bhAvayAtrA, stuti-caityavaMdanAdi 0 vItarAga stuti saMcaya-1151 bhAvavAhI stutino saMcaya 0 caitya paripATI (9) prakIrNa sAhitya - 0 zrI navakAra maMtra-nava lAkha jApa noMdhapothI 0 zrI cAritra pada eka karoDa jApa noMdhapothI AgamasUtra saTIka anuvAda 0 abhinava jaina paMcAMga * abhinava jaina paJcAGga 0 amadAvAda jinamaMdira-upAzraya Adi DirekTarI 0 bAra vrata pustikA tathA anya niyamo 0 zrI jJAnapada pUjA 0 kAyamI saMparka sthaLa 0 coghaDIyA tathA horA kAyamI samayadarzikA (10) sUtra abhyAsa-sAhitya - 0 jaina eDyukezanala sarTiphikeTa korsa . pratikramaNasUtra abhinava vivecana bhAga-1 thI 4 A rIte amArA 301 prakAzano thayA che. = = X = E G ma Page #128 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bAlabrahmacArI zrI neminAthAya namaH namo namo nimmaladaMsaNassa 5.pU. zrI AnaMda-kSamA-lalita-suzIla-sudharmasAgara gurUbhyo namaH -bhAga-24 A bhAgamAM soLamuM Agama ke je upAMgasUtromAM pAMcamuM upAMga che tevA "sUryaprajJapti-sUtra"no bIjo bhAga temaja "caMdraprApti-sUtra' je chaThThuM [sAtamuM] upAMga che teno samAveza karAyela che. sUryaprajJaptine prAkRtamAM 'sUpatti' kahe che ane caMdraprajJaptine "saMpannatti'' kahe che. saMskRta ane gujarAtI baMne bhASAmAM anukrame sUryaprApti ane prapti nAme prasiddha che. A baMne upAMgo amuka aMga sUtranA che, tevo koI ullekha pU.malayagirijI ma.sA. TIkAmAM karela nathI, temaja temanA krama saMbaMdhe paNa matabheda pravarte che. 24/2 17 A upAMgo vartamAnakALe saMpUrNatayA samAna maLe che. mAtra AraMbhika traNa zloka caMdraprajJaptimAM vadhAre che. kayA kALe baMne Agamo ekarUpa thaI gayA, te vize ame kazuM jANI zakyA nathI. pU.malayagirijInI TIkA paNa baMnemAM samAna ja maLI che. sUryaprajJaptinI pU.malayagikRit TIkAto pU.sAgaranaMdasUrijIe chapAvelI ja che. caMdraprajJapti mATe ame "lAlabhAI dalapatabhAI InsTiTyUTa opha InDolojI''mAMthI hastapratano sahAro lIdho che. A baMne prajJaptimAM gaNitAnuyoganI prAdhAnyatA che. jenA adhyayano "prAkRta" zabdathI oLakhAya che. adhyayanano peTA vibhAga "prAkRta-prAbhRta" nAme darzAvAyo che. evA kula 20-prAbhUto che ane traNa prAbhUtomAM peTA-peTA prAbhUto paNa che. bhAga23mAM prAbhRta-1 thI prAkRta-10nA prAkRtaprAmRta-18 sudhI che. A bhAgamAM prAkRtaprAmRta19 thI prAbhUta 20 sudhI arthAt sUryaprajJaptinA aMta sudhI che tathA caMdraprajJapti upAMga viSaya sUcanAtmaka noMdha che. vizeSamAM bhAga-23nI prastAvanA jovI. 18 sUryaprApti upAMgasUtra-saTIka anuvAda-2 16 sUro dhi-pAMgasUtradhAra anuvAda tathA TIkAnusArI - vivecana 0 prAkRta-1-thI prAmRta-10 nA prAbhRpAmRta-18 sudhI bhAga-23mAM che. ahIM prAbhUta-10nA prAmRtaprAmRta-19thI AgaLa Apela che. prAkRta-10, prAbhUSAmRta-19 0 e pramANe dazamAM prAmRtanuM aDhAramuM prAmRta-prAbhUta kahyuM. have ogaNIzamAMno AraMbha kare che, teno arthAdhikAra A che - "mAsa prarUpaNA karavI joIe' tadviSayaka prazna sUtra kahe che - * sUtra-72 thI 72 : [9] te mAsanA nAmo kayA kahyA che, te kaho ? te eka saMtasaranA bAra mAsa kahyA che, tenA be bhede nAmo kahyA che - laukika, lokotarika. temAM laukika nAmo che - zrAvaNa, bhAdrapada, Aso yAvat ASADha. lokotarika nAmo A pramANe che-- [73,74] abhinaMda, supratiSTha, vijaya, prItivardhana, zreyAMsa, ziva, zizira, haimavAn... vasaMta, sumasaMbhava, nidAgha ane bAramuM vanavirodhi * vivecana-72 thI 74 : kayA prakAre arthAt kayA nAmanI paripATI vaDe bhagavan ! tame mAsanA nAmo kahyA che. bhagavaMte kahyuM ke - ekaika varSanA bAra mAso kahyA che - te bAra mAsonA be bhedo kahyA che - laukika ane lokottara, temAM laukika nAmo lokamAM prasiddha che lokotara nAmo, te lokamAM prasiddha nathI, paraMtu pravacanamAM ja che. temAM laukika ane lokotaro madhye laukika nAmo A che - zrAvaNa, bhAdaravo. lokottara nAmo A che - pahelo zrAvaNa rUpa mAsa te abhinaMda, bIjo supratiSTha, trIjo vijaya, cotho prItivarjIna ItyAdi. 0 prAbhRpAmRta-19no saTIka anuvAda pUrNa 0 prAkRta-10, prAbhAbhRta-20 e pramANe dazamAM prAbhUtanuM ekavIsamuM prAmRtaprAmRta kahyuM. have vIsamuM AraMbhe che. teno A adhikAra che - je rIte pAMca saMvatsaro pratipAdita karyA." tethI Page #129 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 10/20/05,36 tarviSaya prazna sUtrane kahe che - * sUtra-35,36 : [5] bhagavatu keTalAM saMvatsaro kahelA che tema kahevuM? te pAMca saMvatsaro kahelA che - nAma saMvatsara, yuga saMvatsara, pramANa saMvatsara, lakSaNa saMvatsara, zanaizcara saMvatsAra, [6] te nAjha saMvatsara bAra prakAre kahela che - zrAvaNa, bhAdrapada yAvata aSaa. bRhaspati saMvAra bhAra saMvatsaramAM badhAM namaMDalane pUrNa kare che. * vivecana-5, 6 - keTalI saMkhyAmAM saMvatsaro kahelA che ? bhagavaMta kahe che - pAMca saMvatsaro kahyA che. te A rIte - nakSatra saMvatsara ItyAdi. temAM jeTalA kALe aThThAvIza namo sAthe kamathI yogathI parisamApti thAya, teTalA kALavizeSane bAra vaDe guNIne nakSatra saMvatsara thAya. ahIM 29 nagapayaya yoga che, eka nakSatra mAsa 27 ahorama ane eka ahorAtranA 21, bhAga. A rAzi jo bAra vaDe guNIe tyAre 320 ahorAtra ane eka ahorAtranA pa1/3 bhAga, ATalA pramANa nakSatra saMvatsara thAya che. yuga pAMca vaSatmika che, tenAthI pUraka saMvatsara te yuga saMvatsara thAya. yugano pramANa hetu saMvatsara te pramANa saMvatsara thAya. lakSaNa vaDe yathAvasthita yukata saMvatsara te lakSaNa saMvatsara. zanaizcara vaDe nipAdita te zanaizcara saMvatsara zanaizcara saMbhava che. e pramANe pAMce paNa saMvatsara nAmathI jaNAvIne have A ja saMvatsaronA bhedone yathAkrame kahe che - pUrvavata nakSatra saMvatsara bAra prakAre che. te A pramANe - zrAvaNa, bhAdaravo ItyAdi. ahIM eka samastanakSatra yoga paryAyane bAra vaDe guNanA nakSatra saMvatsara thAya. pachI je nakSatra saMvatsaranA pUraka bAra samasta nAma yoga pacayio zrAvaNa, bhAdaravo Adi nAmathI che, te paNa avayavamAM samudAyanA upacAracI namra saMvatsara che. tethI zrAvaNAdi bAra bhedathI bAra bhede nakSatra saMvatsara. ahIM yA zabda pakSAMtara sacavavA che. athavA je samasta nakSatra maMDala bRhaspati mahAgraha yogane AzrIne bAra saMvatsara vaDe bhramaNa karIne samApana kare che, te A nakSatra saMvatsara che. Athatu jeTalA kALathI bRhaspati nAme mahAgraha yogane AzrIne abhijitAdi 28-nakSatrone paripUrNa kare che, teTalo kALa vizeSa, te bAra varSa pramANa nakSatra saMvatsara, * sUga-37 - te yuga saMvatsara pAMca bhede kahela che. te A - caMdra, caMdra, abhivaddhita, saMddha, abhivardhita. te pahelA caMdra saMvatsaranA ra4-parvo kahelA che. bIjI caMdra saMvatsaranA 24-5voM kA che. trIjA abhivardhita saMvatsaranA 6- poM kahyA che.. sUryapajJapti upAMgasUtra-saTIka anuvAda-2 cothA caMdra saMvatsaranA ra4- parvo kahyA che. pAMcamAM abhivardhita saMvatsaro 26parvo kahyA che. e pramANe badhAM maLIne yugamAM 124-parvo thAya che, tema kahela che. * vivecana-33 - yuga saMvatsara-yugapUka saMvatsara pAMca bhede kahela che, te A pramANe - cAMdra, cAMdu, abhivaddhita, cAMdra, abhivardhita. kahyuM che ke - trilokadarzIe caMdrAdi pAMca sahita yuga kahela che. - x - - temAM bAra pUrNamAsI parAvarta jeTalA kALathI parisamApti pAme che, teTalA kALa vizeSane caMdra saMvatsara kahe che - x - eka pUrNamAsI parAvartathI eka caMdramAsa, te cAMdramAsamAM satri-divasa parimANanI vicAraNAmAM 29 ahorAtra ane eka ahorAtranA 32 bhAga che. tene 1ra-vaDe guNavAthI, 354 ahorAtra ane eka ahorAtranA 12 bhAga thAya che. e caMdrasaMvatsaranuM parimANa che. tathA adhika saMvatsaramAM adhikamAsanA saMbhavathI tera caMdramAsa thAya che, te abhivardhita saMvatsara che. eka caMdramAsamAM 29 ahorAtra ane eka ahorAtranA 321dara bhAga thAya che. A pUrve kahyuM che. A rAzine 13 vaDe guNIe, to 383 ahoraNa ane eka ahorAtranA *dura bhAga thAya. ATalA ahorAtra pramANa abhivardhita saMvatsaranA thAya. adhikamAsano saMbhava kaI rIte che, jethI abhivardhita saMvatsara thAya che ? te kahe che. A yuga- caMdra, caMdra, abhivaddhita, caMdra, abhivardhitarUpa pAMca saMvatsara sUrya saMvatsaranI apekSAthI vicAratA anyUnAtirikta pAMca varSano thAya che. sUrya mAsa sAddha 30-ahorAtra pramANa caMdramAsa 29 divasa ane divasanA aMdara bhAga thAya. tethI gaNita saMbhAvanAthI sUrya saMvatsara 30 mAsa atikramanA eka caMdramAsa adhika prApta thAya che. te ja rIte prApta thAya te jaNAvavA mATe pUrvAcArya pradarzita A karaNa gAyA che - [tenI vyAkhyA A che-]. sUrya saMvatsara saMbaMdhI mAsanI madhye caMdramAsano je vizleSa thAya che, A vizleSaNa karAtA je bAkI rahe che, te paNa upacArathI vizleSa che. te 3 vaDe guNatAM eka adhikamAsa thAya che. temAM sUryamAsanA parimANathI sAddha-30 ahorAgarUpa caMdramAsa parimANa sAddha ra9 divasa 3ra bhAgadina rUpe zodhita karIe. tethI 50 dina rahe. ekaika vaDe 62 bhAga nyUna. te divasane 30 vaDe guNIe. tethI thaze 30 divasa. 1/2 bhAgane 30 vaDe guNatAM thaze 30/ bhAga. tene 30 divasa vaDe zodhita karIe. tevI raheze zeSa 29 divasa ane eka divasanA 32 bhAga. ATaluM cAMdramAsanuM parimANa che. sUrya saMvatsaranA 30 mAsa oLaMgatA eka adhika mAsa, yugamAM 60 sUryamAsa che, tethI pharI paNa sUryasaMvatsaranA 30 mAsa atikramanA bIjo adhikamAsa thAya che. - x - Page #130 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 10/20/77 21 bIjI gAthAnI akSara gamanikA-eka yugamAM anaMtarokta svarUpe 60 pakSo jatAM arthAt 60 pakSo jatAM. A avasaramAM yugArhu pramANamAM eka adhika mAsa thAya che. bIjo adhikamAsa 122 5rvo atikrAMta thatA, yuganA aMte thAya che. tethI yugamadhyamAM trIjA saMvatsaramAM adhika mAsa athavA be yugamAM pAMca abhivardrita saMvatsara thAya. have yugamAM sarvasaMkhyAthI jeTalA parvo thAya che, teTalA jaNAvavA mATe prativarSa parva saMkhyAne kahe che - temAM yugamAM pahelAM cAMdra saMvatsaranA 24 parvo kahelA che. cAMdra saMvatsara bAramAsarUpa che. eka eka mAsamAM babbe parvo che. tethI sarvasaMkhyA vaDe cAMdra saMvatsaramAM 24-5ryo thAya che. bIjA cAMdra saMvatsaranA paNa 24-parvo thAya che. abhivarhuita saMvatsaranA 26 parvo thAya che, kemake tenA 13-mAsa che, cothA cAMdra saMvatsaranA 24-parvo che. pAMcamAM abhivaddhita saMvatsaranA 265rvo thAya che. kAraNa pUrve kahyuM. A pramANe pUrvApara gaNitanA meLathI pAMca sAMvatsarika yugamAM 124- parvo thAya che, tema meM ane badhAM tIrthaMkaroe kahela che. ahIM kayA ayanamAM, kayA maMDalamAM kayuM parva samAptine lAve che, te vicAraNAmAM pUrvAcAryo vaDe pavakaraNa gAthA kahI che. te ziSyajananA upakAra mATe kahe che - A ukta cAra gAthAnI vyAkhyA A pramANe che - - je parvamAM ayanamaMDalAdi viSaya jANavAnI IcchA hoya, tenA vaDe varAzi guNavI. te A dhruvarAzi zuM che? te kahe che - ahIM dhruvarAzi pratipAdaka A pUrvAcArye batAvelI gAthA che, te gAthAnI akSarayojanA A pramANe eka maMDala ane eka maMDalanA 63 bhAga ane 4/9 cUrNikA bhAga ane 1/67 bhAganA 31 cheda karatA, je cUrNikA bhAga, ATalA pramANamAM dhruvarAzi che. A parvagata kSetrathI ayanagata kSetra bAda karAtA zeSarUpa che. ATalAnI utpatti mAtra ame vicArIe chIe. tethI A pramANe dhruvarAzi vaDe icchita parva vaDe guNIne tenA pachInA ayanane rUpAdhika karavuM joIe. te rIte guNita maMDalarAzithI jo caMdramAnuM ayanakSetra paripUrNa ke adhika saMbhavatuM hoya, tethI A Ipsita saMkhyA guNavAthI maMDalarAzi caMdramAnuM ayanakSetra zodhya thAya che. jeTalI saMkhyAnA ayano zodhita thAya che, teTalA vaDe yukta parvo vaDe ayano karAya che. karIne pharI rUpa saMyukta karavA, jo pharI paripUrNa maMDala zodhita thAya ane pachI rAzi nirlepa thAya tyAre te ayana saMkhyA vaDe niraMza thatA rUpayukta nathI. te ayanarAzimAM rUpa na umeravA. tathA paripUrNa rAzimAM thAya che, temAM eka rUpa maMDalarAzimAM umeravuM. - 4 - be rUpa maMDala rAzimAM umeravuM. prakSepa karAtA jeTalI maMDala rAzi thAya che teTalA maMDalothI Icchita parvo thAya che. sUryaprApti upAMgasUtra-saTIka anuvAda-2 tathA je Icchita parva vaDe viSamalakSaNa vaDe guNAkAra thAya che. tethI AdinA atyaMtara maMDalamAM jANavuM joIe. yugmamAM - sama guNAkAramAM AdinuM bAhya maMDala jANavuM joIe. A karaNagAthA samUhano akSarArtha che. bhAvanA A pramANe che - koI pUche che, yuganI AdimAM prathama parva kayA ayanamAM, kayA maMDalamAM samAptine laI jAya che ? 22 temAM pahelAM parva pUchyuM. DAbA paDakhe parvasUcaka ekanI sthApanA karAya. pachI tenI anuzreNimAM dakSiNa pArzvamAM eka ayana, tenI anuzreNi eka maMDala. te maMDalanI nIcethI 4/67 bhAga, tenI paNa nIce 6/31 bhAga. A badhI paNa dhruvarAzi che ane Icchita eka parva vaDe guNIe. tethI te ja rAzi Avaze. pachI ekarUpa ayanamAM umerIe. maMDala rAzimAM ayana zodhita thatuM nathI. pachI maMDala rAzimAM be rUpa umerIe. tethI A paheluM parva trIjA maMDalanuM bIjuM ayana che. - - - - atyaMtaravartI 4/63 bhAgamAM 1/67 bhAganA 9/31 bhAgo jatAM samAptine pAme che. ahIM ayana caMdrAyana jANavuM ane yuganI AdimAM paheluM uttarAyana ane bIjuM dakSiNAyana. bIjA ayanamAM atyaMtaravartI trIjA maMDalanuM che, tema jANavuM. tathA koIka pUche che - bIjuM parva kayA ayanamAM keTalAmAM maMDalamAM samAptine pAme che. temAM bIjuM parva pUchela. te ja pUrvokta dhruvarAzi samasta paNa be vaDe guNIe. tenAthI be ayanamAM be maMDalamAM 8/67 bhAganA 18/31 bhAgo, te ayanamAM umerIe, maMDalarAzimAM ayana zodhita na karIe, pachI maMDalarAzimAM be umerIe, tethI trIjA ayanamAM cothA maMDalanuM bIjuM parva Avaze. bAhya maMDalathI pUrvavartI 8/67 bhAgamAM 1/67 bhAganA 18/31 atikrAMta thatA parisamAptine pAme che. koIka prazna kare che caudamuM parva keTalI saMkhyAnA ayana ke maMDalamAM samAptine pAme che. te ja pUrvokta dhruvarAzi samasta paNa 14 vaDe guNIe. tenAthI ayana paNa cauda ane maMDala paNa cauda, 4/63 bhAgane 14 vaDe guNIe, to 56 thAya. 9/31 bhAgane 14 vaDe guNIe, tethI Avaze 126. temAM 126nA 31 bhAgono bhAga ApavAmAM Ave to OM/67 bhAga ane be cUrNikA bhAga rahe. 4/63 bhAga uparitama 67 bhAga rAzimAM umerIe, tenAthI 60/63 bhAga Avaze. caudamAM maMDalathI teramAM maMDala vaDe. 13/67 bhAgathI ayana zodhAze. tenA vaDe pUrvanA ayano cauda mukta karAya che pachI temAM eka umerIe. tenAthI 16 ayano thaze, 67 bhAgo ane 54 saMkhyA maMDala rAzimAM uddharita thAya che. te 67 bhAga rAzimAM 60 umerIe. tenAthI 114 thaze. tene 67 bhAgo vaDe bhAga karAtA eka maMDala prApta thaze. pachI raheze 4/67 bhAgo. tyArapachI maMDalarAzimAM be umerIe. tenAthI traNa maMDala thaze, ahIM 14 vaDe guNita karIe. jo ke cauda rAzi yugmarUpa che, to paNa ahIM maMDalarAzithI eka ayana adhika praviSTa thatAM traNa maMDala, atyaMtara maMDalathI AraMbhIne jANavuM. tethI -- Page #131 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 10/20/ Ave che caudamuM parva. soLamAM ayanamAM atyaMtara maMDalathI AraMbhIne trIjA maMDalamAM 46 bhAgo jatAM 1/3 bhAganA 2/3 bhAga jatAM pasimApti Ave. tathA 62mAM parva jijJAsAmAM te pUrvokta dhuvarAzi 62-vaDe guNIe. tenAthI thaze 62-ayana, 62 maMDala. 248/6 bhAgonA 558/31 bhAgo. temane 31-bhAgo vaDe bhAga apAtA prApta thAya paripUrNa 18da bhAgo. te uparitana 67 bhAga rAzimAM umerIe. tenAthI 266 Avaze ane upara 62 maMDalo. tenAthI 50 maMDala vaDe 250 ane eka maMDalanA 63 bhAga vaDe cAra ayana prApta thAya. te ayana rAzimAM umerIe. tenAthI thaze 66, pachI rahe che nava maMDala ane eka maMDalanA 15/7 bhAga. -- temAM 15/63 bhAgo 67 bhAga rAzimAM umerIe. tethI Avaze 281. tene 67 bhAga vaDe bhAga karAtA prApta thazeyAra maMDala ane zeSa raheze maMDalanA 13/6 bhAga. te maMDala rAzimAM umerIe, tenAthI teramuM maMDala Avaze. teramAM maMDala vaDe 133 bhAga vaDe paripUrNa eka ayana prApta thaze. te sAyana rAzimAM umerIe. tenAthI thaze 67 ayana. - x + ayana rAzimAM na umeratA, kevala eka nAMkhI, 62 vaDe ahIM guNAkAra karatAM "62' rUpa zazi yukta, jemAM cAra ayano praviSTa, te paNa yugmarUpa ahIM adhika eka umeratAM nathI. e rIte pAMcamuM ayana, te sthAne jovuM. e rIte bAhA maMDalAdi jovuM joIe. tethI Ave che 62 muM parva, 67 ayano paripUrNa thatAM bAhya maMDalamAM prathama rUpe parisamApti pAme. A pramANe badhAM parvo kahevA. kevala ziSyajanonA anugrahane mATe parva-ayana prastAra kaMIka aMze jaNAvIe chIe. temAM paheluM parva bIjA ayanamAM trIjA maMDalamAM, trIjA maMDalanA *daka bhAgomAM 1 bhAganA 3 bhAgo jatAM samApta thAya, e rIte ghavasazi karIne parva-ayana maMDalomAM pratyeka ekaika rUpe umeravA. bhAgamAM tyAM sudhI saMkhyAka bhAgo thAya. maMDala ane ayana kSetramAM paripUrNa 13-maMDalo ane eka maMDalanA Ble bhAga, eTalA pramANamAM ayana kSetra zodhIne ayana rAzimAM umerIe. A krama vaDe vaphTamANa prastAra sArI rIte paribhAvita karavo. te prastAra A che - paheluM parva, bIjuM ayana, trIjuM maMDala, trIjA maMDalanA *daka bhAgomAM 1/3 bhAganA 31 bhAga jatAM samApta thAya che. bIjuM parva trIjA ayanamAM cothA maMDalamAM, cothA maMDalanA 1/3 bhAgomAM bhAganA bhAgamAM thAya. trIjuM parva cothA ayanamAM pAMcamAM maMDalamAM, pAMcamAM maMDalanA 12 bhAgamAM 6 bhAganA 231 bhAgomAM thAya. cothuM parva pAMcamAM ayanamAM chaThThA maMDalamAM, chaThA maMDalanA 1ga bhAgomAM 1/3 bhAganA 5/31 bhAgomAM thAya. sUryapajJapti upAMgasUtra-saTIka anuvAda-2 - pAMcamuM parva chaThThA ayanamAM sAtamAM maMDalamAM, sAtamAM maMDalanA 21/6 bhAgomAM 16 bhAganA 14/31 bhAgomAM thAya. chaThuM parva sAtamAM ayanamAM AThamAM maMDalamAM AThamAM maMDalanA 25/3 bhAgomAM 1/6 bhAganA 331 bhAgomAM thAya. sAtamuM parva AThamAM ayanamAM navamAM maMDalamAM, navamAM maMDalanA 30/67 bhAgomAM 16 bhAganA 1/31 bhAgomAM thAya. AThamuM parva navamAM ayanamAM dazamAM maMDalamAM dazamAM maMDalanA B*l[ bhAgomAM 16 bhAganA 1/31 bhAgomAM thAya. navamuM parva dazamA ayanamAM 11muM maMDala, 11mAM maMDalanA 8/67 bhAgomAM 1/3 bhAganA 1931 bhAgomAM thAya. dazamuM parva agiyAramuM ayana, bAramAM maMDalamAM, bAramAM maMDalanA 42 bhAgomAM 1 bhAganA /31 bhAgomAM thAya. agiyAramuM parva, bAmuM parva teramAM maMDalamAM. temAM maMDalanA bhAgomAM bhAganA 15/31 bhAgomAM thAya. - bAramuM parva caudamAM ayanamAM pahelAM maMDalamAM, pahelA maMDalanA 34 bhAgomAM 16 bhAganA 15/31 bhAgomAM thAya. tamuM parva, 15muM ayana, bIjuM maMDala. A bIjA maMDalanA 42/bhAgomAM 1/67 bhAganA 4/31 bhAgomAM thAya caudamuM parva soLamAM ayanamAM trIjA maMDalamAM, trIjA maMDalanA 4 bhAgomAM 1/6 bhAganA 31 bhAgomAM thAya. - paMdaramuM parva 13mAM ayanamAM cothA maMDalamAM, cothA maMDalanA padaka bhAgomAM 15 bhAganA 11/3 bhAgomAM thAya. e pramANe bAkInA poMmAM ayanamaMDala prastAra kahevo. graMtha moTA thavAnA bhaye lakhatA nathI. have kayuM parva, kayA caMdranakSatra yogamAM parisamAptine pAme che, te vicAraNAmAM pUrvAcArya vaDe karaNa darzAvAyela che. have te batAve che - A viSayamAM vRttikAzrIe traNa gAthAo noMghelI che. airAzika vidhimAM 124-pramANa sazi karIne 67 rUpa phalarAzi kare. karIne Icchita parva vaDe guNAkAra karavo joIe. karIne Adha rAzi vaDe 124 bhAga karatA je prApta thAya te paryAyo jANavA. pachI je zeSa rahe che, te 1830 vaDe guNavAmAM Ave, guNIne temAM 1302 vaDe abhijita nama zoghavuM. abhijita bhAgyonA re1/bhAgone 62-vaDe guNatAM ATalA zodhanaka prApta thatAM hovAthI tema kahyuM. tethI te zodhanamAM 67 saMkhyAnA je 62, tene sarvagrathI je thAya te arthAta 63ne durathI gaNita karAtAM je thAya tenA vaDe bhAgAkAra karatAM je prApta thAya. teTalAM namo zodhita thayA. vaLI je pachI paNa bhAga kaDhAtA bAkI rahe, teTaluM Page #132 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 10/20/ 26 sUryapajJapti upAMgasUtra-saTIka anuvAda-2 nakSatra jANavuM, jemAM vivakSita parva samApta thAya che. e rIte karaNa gAthAno akSarArtha kahyo. bhAvanA A rIte jo 124-parvathI 63 paryAyo prApta thAya, to eka parva vaDe zuM prApta thAya ? * x * aMtyarAzi vaDe madhya sazine guNIe, to 60 x 1 = 67 ja thaze. ahIM 124-rAzi vaDe 67ne bhAMgavAmAM Ave to tenA bhAgAkAra na thAya. tethI nakSatra levA mATe 1830 vaDe 67 bhAgane guNIe. pachI guNAkAra cheda rAzinI addha vaDe apavartanA karatAM guNAkAra rAzi 915 Ave, chedarAzi-62 thAya. 67 ke 915 vaDe guNatAM 61,305 Avaze. emAMthI abhijita 1302 bAda karIe, to bAkI raheze 60,003. temAM chedahAzi 62ne 67 vaDe guNIe, to 4154 Ave. bhAga karAtAM 14-prApta thAya, tenAthI zravaNAdi puSya paryanta 14-namo zodhita thAya, zeSa raheze-1847. tenA muhad karavA mATe 30 vaDe gaNIe. tenAthI prApta saMkhyA che . 55,410. teno bhAga karAtA 13-muharta prApta thaze, zeSa vadhe che - 1408. ukta saMkhyAnA 6ra bhAga lAvavA mATe 62 vaDe gaNavAmAM Ave, guNAkAracheda rAzionI 62 vaDe apavatanA karAya che. temAM guNAkAra zazi thAya 1da coka vaDe guNatAM uparanI rAzi te ja thaze. tenA 67 bhAgothI bhANa karAtA 21 Avaze, pachI raheze /3 bhAga ane /3 bhAga. Avaze paheluM parva, AzleSAnA 13-muhUrta ane eka muhUrtanA 21/6ra bhAga ane dUra bhAganA 563 bhAgane bhogavIne samApta thAya. tathA jo 124 parvathI 67 paryAyio prApta thAya, to be parva vaDe keTalAM prApta thAya ? ahIM aMtya sazi vaDe madhya rAzine guNatAM 60 x 2 = 134 thAya. tene AdhA rAzi 124 vaDe bhAga karavAmAM Ave to eka namra payaya ane zeSa daza vadhe. tethI AnA nakSatrane lAvavA mATe 1830 vaDe 67 bhAga vaDe guNIe. e rIte guNAkAracheda sazione addha vaDe apavartana karatAM, guNAkAra zazi 915 ane cheda zazi 62 thaze. temAM 15ne 10 vaDe guNatAM 150 Ave. tenA vaDe 1302 abhijita zodhita thatAM, rahe che 3848. temAM 6ra chedarAzi 63 vaDe guNIe. tethI thaze 4154. teno bhAgAkAra karAtAM zravaNa nakta prApta thaze. zeSa raheze 3694. tenA muhUrta karavA mATe 30 vaDe guNIe tenAthI 1,10,820 Avaze. te cheda zazi vaDe bhAgAkAra karAtA prApta 26 muhartA che. zeSa vadhe che - 2816. enA 62-bhAga lAvavAne mATe 62 vaDe guNIe. temAM guNAkA-chaMda rAzao 62-vaDe apavartana karatAM, guNakAra rAzi eka rUpa chedAzi thaze-63, temAM eka uparanI sazi guNita thatA A 67 vaDe bhAgAkAra karAtAM 4262 bhAganA 1/62 bhAganA ra6i9 - - ** Avaze bIjuM parva dhaniSThA nakSatranA 26-mahUrta, eka muhUrtanA 42/62 bhAgonA 1/2 bhAganA 27 bhAga bhogavIne samAptine pAme che. e pramANe bAkInA parvamAM sarve nAgo vicAravA. tenI saMprAhikA, A pUrvAcArya pradarzita pAMca gAthA che - A pAMca gAthAnI vyAkhyA A che - (1) pahelAM parvanI samAptimAM sarpa devatA upalakSita nakSatra-AzleSA. (2) bIjAmAM dhaniSThA, (3) trIjAmAM aryamA devatA upalakSita uttara phAgunI, (4) cothAmAM abhivRddhi devatA upalakSita uttarAbhAdrapadA, (5) pAMcamAmAM citrA. (6) chaThThAmAM aAdevatA upalakSita azvinI, (9) IndrAnti devatA upalakSita vizAkhA, (8) rohiNI, (9) jyeSThA, (10) mRgazira, (11) vizvadevatA upalakSitA uttarASADhA, (12) aditi upalakSita punarvasu, (13) zravaNa, (14) pitR devA-maghA. (15) aja devatA upalakSita pUrvabhAdrapadA, (16) aryamA devatA upalakSitauttarAphAlganI (13) abhivRddhi devatA upalakSita uttarAbhAdrapadA, (18) citrA, (19) aa devatA upalakSita azvinI, (20) vizAkhA, (21) rohiNI, (22) mUla, (3) AdrA, (24) vizva devatA upalakSitA uttarASADhA, (25) puSya, (26) dhaniSThA (23) bhaga devatA upalakSita pUrvAphAlganI. (28) aja devatA upalakSita pUrvabhAdrapada, (29) aryama devatA-uttarAphAgunI, (30) puSya devatAkA-revatI, (31) svAti, (32) agni devatA upalalita kRtikA, (33) mitra nAme deva jeno che te tathA anurAdhA, (34) rohiNI, (35) pUrvASADhA, (36) pUnarvasu, (37) vizva devatA-uttarASADhA. (38) ahi devatA upalakSitA AzleSA, (39) vasu devatA upalakSitA, ghaniSThA, (40) bhagadevatA-pUrvaphAgunI, (41) abhivRddhi devatA upalakSitA uttarAbhAdrapadA, (42) hasta, (43) azva devA-azvinI, (44) vizAkhA, (45) kRtikA, (46) jyeSThA, (43) soma devatA upalakSita mRgazira nakSatra. (48) Ayurdeva-pUrvASADhA, (49) ravi nAmaka devopalakSita punarvasa nakSatra, (50) zravaNa, (51) pitRdevA-maghA, (52) varuNadeva upalakSita-zatabhiSaku nakSatra, (53) bhagadeva-pUrvAphAgunI, (54) abhivRddhi deva-uttara bhAdrapadA, (55) citrA, (56) azvadevaazvinI, (57) vizAkhA, (58) agnideva upalakSita kRtikA. (59) mUla, (60) Adra, (61) vizvam devA-uttarASADhA, (62) puSya. Ano upasaMhAra kahe che - ATalA nAgo yuganA pUvaddhimAM je 62-parvo che, temAM kramathI jANavA. e pramANe pUrve kahela karaNanA vazakI uttarAddhamAM paNa 62-saMkhyAmAM parvamAM jANavA. have kayA sUryamaMDalamAM kayuM parva samAptine pAme che, te vicAraNAmAM je pUrvAcAryo vaDe upadarzita karaNa che, te kahe che - ahIM eka gAyA che, tenI A vyAkhyA che sUryano paNa parvaviSayaka maMDala vibhAga svakIya ayana vaDe jANavo. zuM kahe che ? saryanA svakIya ayana apekSAthI te te maMDalamAM te-te parvanI parisamApti avadhAravI. te ayanamAM zodhita karatAM je divaso uddharita varte che, te saMkhyAmAM Page #133 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 10/20/ adhika maMDalamAM te Icita parva parisamApta thAya che, tema jANavuM. A karaNa gAthAnI akSara ghaTanA kahI. bhAvArtha A pramANe che - ahIM je pad kayA maMDalamAM samApta thAya, tema jANavAne Icche che, te saMkhyA dhAraNa karIne 15-vaDe guNavI, guNIne rUpAdhika karavI. pachI saMbhavataH avama sagithI pAtita karavA, pachI jo 183 bhAga patita thAya, te ja bhAgathI bhAgAkAra vaDe je prApta thAya, teTalA ayano jANavA. mAtra je pachInI divasa saMkhyA rahe, te aMtima maMDalamAM vivakSita parva samApta thAya te jANavuM. uttarAyaNamAM vartamAna bAhya maMDalane Adi karIne dakSiNAyanamAM sarvathI atyaMtara che [tema jANavuM dhe bhAvanA karAya che - tyAre koIka pUche che, kayAM maMDalamAM sthita sUrya yugamAM paheluM parva samApti kare che ? ahIM paheluM parva pUchyuM, tethI eka eka gharAya che. te 15 vaDe guNatAM thAya che - 15. ahIM eka paNa avamasani saMbhavatI nathI. tethI kaMIpaNa pAtita na karAya. te 15-rUpa adhika karIe. vAya-16. yuganI AdimAM paheluM parva dakSiNAyana che. tethI Ave sarva atyaMtara maMDalane Adi karIne 16mAM maMDalamAM pahelAM parvanI parisamApita [ema jANavuM tathA bIjA pUche che - cothA parvamAM kayA maMDalamAM parisamApta thAya ? temAM cAra laIe. laIne 15-vaDe guNIe. tethI 60-thAya. ahIM eka avamAni saMbhave che, tethI eka ghaTADIe, tethI cAya - 59. te paNa vaLI ekarUpa yukta karIe to 60-thAya. Avela-savarNacaMtara maMDalane Adi karIne 60mAM maMDalamAM cothuM parva samAta thAya. tathA 25-mAM parva jijJAsAmAM 5-sthApIe. te 15-vaDe guNIe. tethI thaze35. ahIM cha avama satri thaI, tethI cha vaDe zodhIe. tethI thaze-369. temAM 183 vaDe bhAga daIe. tethI be Ave, pachI raheze baNa. te rUpayukata karIe. to cAra Avaze. je be AvyA, tena vaDe be ayana dakSiNAyana ane uttarAyaNa rUpe zodhita thAya. tethI Avela trIjA dakSiNAyana rUpa savaciMtara maMDalanI Adi karIne cothA maMDalamAM pacIsamuM parva parisamApta thAya che. 124mAM parvanI jijJAsAmAM 124ne sthApIe. te 15-vaDe guNIe. Avaze1860. pachI 124 parvamAM 30 adhika raNa thAya. tethI 30 ghaTADIe. tethI 1830 Avaze. teTalAthI yukta karIe. tethI Avaze 1831. temAM 183 bhagAthI bhAga karAtA prApta thAya 10-ayano. pachI eka raheze ane dazamuM ayana yuga paryAmAM uttarAyaNa. tethI Avela utarANa paryattamAM sarvAgaMtara maMDalamAM 124muM parva samApta thAya. dhe kayuM parva kayA sUrya nakSatramAM samAptine pAme che, tenI nirUpaNArthe je pUrvAcArya vaDe karaNa kahyuM, te batAve che. temAM vRttikAre traNa gAyA batAvI che. tenI vyAkhyA A pramANe batAve che airAzika vidhimAM 124-pramANane pramANa rAzi karIne pAMca paryAyonA phaLane 28 sUryapajJapti upAMgasUtra-saTIka anuvAda-2 karIe. karIne Icchita parva vaDe guNa-guNAkAra karavo joIe. karIne Adha zazi vaDe 124 rU5 bhAgathI bhAgAkAra karIe, to je prApta thAya te paryAyo. zuddha jANavA. je vaLI zeSa bAkI rahe, te 1830 vaDe guNIe. guNyA pachI temAM 2728 zuddha thatAM puSya zodhita thAya. te zuddha thatAM 67 saMkhyA-je-6-te savagrathI je thAya, arthAt 67 ne 6ra vaDe guNata je thAya, tenA vaDe bhAgAkAra karAtAM je prApta thAya, teTalAM nAgo zodhita thayela jANavA. je vaLI tethI paNa-bhAga karyA pachI zeSa rahe, te sUryanA saMbaMdhI jANavA, jemAM vivakSita parva samApta thAya. A traNa karaNa gAthAno akSarArtha che. bhAvanA A pramANe jo 124-parvathI pAMca sUryanakSatra paryAya prApta thAya, te eka parva vaDe zuM prApta thAya? ahIM aMtya rAzi vaDe madhya rAzi gaNIe. tethI 5 x 1 = 5 saMkhyA thaze. temAM Adha zazi 124 saMkhyA vaDe bhAgAkAra karavo. tethI thoDI hovAthI bhAga apAto nathI. tethI naphaNa lAvavAne mATe 1830/67 bhAga vaDe guNIe. e rIte guNAkAracheda rAzinI addha vaDe apavartanA karatAM guNAkAra zazi thaze-15. cheda zazi thaze62, pachI 915ne 5 vaDe guNIe, to thaze 4535. puSyanA 44 bhAgo 62 vaDe guNIe. tethI thaze-2328, A pUrvarAzithI zodhita karatAM raheze 1847. temAM chedAzi-62 rU5-63 vaDe guNIe. tethI Avaze-4154. tenA vaDe bhAgAkAra karIe. temAM sazinA aApaNAmAM bhAga thato nathI. tethI divaso lAvavA. temAM chedAzi 62rUpa, paripUrNa nakSatra lAvavA mATe 6rane 63 vaDe guNatAM, paripUrNa A nakSama na Ave. tethI mULa ja 62- rU5 chedarAzi, kevaLa 5/67 bhAga vaDe ahorama thAya che. pachI divasa lAvavAne durane pAMcamI guNatAM-310 thAya. tenA vaDe bhAgAkAra karAtA pAMca divasa Ave che. zeSa rahe che - ra97. tenA muhUrta karavAne 3 vaDe guNIe * * * temAM guNAkAra-chaMda razionI zUnya vaDe pavaInA karAtA guNAkAra sazigika rUpa cheda razi-31, temAM trika vaDe uparanI rAzi vaDe guNIe, to 81 Avaze. temAM 31 vaDe bhAgAkAra karIe, to 28muhUrta ane eka muhUrtanA 23/31 bhANa thAya. tethI Avela paheluM parva AzleSA nakSatranA pAMca divasa cAne eka divasanA 28 muhUrtI ane eka muhUrtanA 23/31 bhAga bhogavIne samApta thAya * athavA puSya zodhita thatAM pachI 1847, tenA sUrya muharta lAvavAne 30 vaDe guNIe, to thaze-5541, temAM pUrve kahela chedAzi 4154 vaDe bhAgAkAra karIe, to 13-muhartA Ave ane zeSa vadhe che - 1408. pachI enA 62 bhAga lAvavAne mATe 62-vaDe guNavA. guNAkAra-chaMda razio vaDe durathI apavartana karIe. temAM guNAkAra rAzi eka rUpa ane chedarAzi-67 rUpa thAya. temAM eka vaDe guNatAM te ja zazi Ave. tethI 1408 rahe. tene 63 vaDe bhAgAkAra karatAM prApta thAya-21 ane 62 bhAga Page #134 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 10/20/ muhartanA 1/ra bhAganA 1/3 bhAga. tethI Avela yuganI AdimAM paheluM pUrva amAvAsya lakSaNa AzleSA namana 13-muhUrtI ane eka muhUrtanA 21/6ra bhAgo, ane 1/6ra bhAganA 1/3 bhAga bhogavIne sUrya samApta kare che tethI ja kahe che - X - X - X - te samaye sUrya kayA nakSatra vaDe yoga kare che ? AzleSA vaDe kare. AzleSanA eka muhUrta 406ra muhUrtanA 62 bhAgane 67 vaDe chedIne 66 cUrNikA zeSa rahe che. tathA jo 124-parva vaDe pAMca sUrya nakSatra paryAya prApta thAya, pachI be parva vaDe zuM prApta thAya ? ahIM aMtya sazi vaDe madhyarAzi guNavAmAM Ave, to 2 x 5 = 10 thaze. temAM Adha zazi vaDe bhAgAkAra karIe, to te alpa hovAthI bhAga nA devAya. tethI nakSatra lAvavAne mATe 1830 vaDe guNIne, guNAkAra-chedaka rAzinI aDadhA vaDe pavatanA karIe. to guNAkAra zazi 915-thaze ane chedarAzi-62thaze. temAM 915ne 10 vaDe guNatAM-9150 Avaze. tenA vaDe-2328 puSyanA zodhita karatAM, raheze 6422, chedAzi 62-rUpane 63 vaDe guNIe. tethI Avaze-4154. tenA vaDe bhAgAkAra karatAM eka nakSatra Ave. te AzleSA rUpa AzleSA nakSatra ardhotra ATaluM jatAM 15-sUryamuhUrtI adhika jANavA. - - -- tethI zeSa raheze-2268. tenA muhUrta lAvavAne mATe 30 vaDe guNIe, tethI 68040 Avaze. temAM dasazi vaDe 4154 bhAgathI bhAga detA, Avaze 16-muhad. zeSa raheze-156. tenA 62-bhANa lAvavAne mATe 62 vaDe guNavA. guNAkAra-cheda zione 6ra vaDe apavatanA karIe to 1/7 Avaze. temAM uparanI sazi eka vaDe guNIe to teTalAM ja Avaze. tenA 63 vaDe bhAga ApatAM prApta thAya - 23/ 62 bhAga. temAM 1/6ra bhAganA 35/63 bhAga che. temAM prApta 16-muhUrto uddhitA karatAM pachI 15-muhartA ekTa karAtAM thaze-31. temAM 30thI maghA zodhita thayuM. pachI eka sUryamuhUrta Ave. tyAre Avela bIjuM parva zrAvaNa mAsabhAvi pUrNimA rUpa pUrva phAgunI nakSatranA eka muhUrta ane eka muhUrtanA 3/6ra bhAgomAM 1/6ra bhAganA 35/63 bhAgone bhogavI sUrya parisamApta thayA che. - tethI kahe che ke - A pAMca saMvatsaromAM pahelo pUrNamAsI caMdra kayA nagarI yoga kare che ? ghaniSThAthI. ghaniSThA traNa muhUrta ane 19/62 bhAga muhanA 62/ 67 chedIne 65 cUrNikA bhAga zeSa rahe. te samaye sUrya kayA nakSatrathI yoga kare che ? te pUrvA phAgunIthI, pUrvA phAlganI 28-muhUrta ane 28/6ra bhAga muhUrtanA 62/67 bhAga chedIne 32-cUrNikA bhAga rahetA. jo 124 parvathI pAMca sUrya nakSatra paryAyo prApta thAya, to traNa vaDe keTalAM prApta thAya ? ahIM tyarAzi traNane madhyarAzi pAMca rUpe guNIe. to cAya-15. tene Adha zazi vaDe bhAga devAtA, sacinA aApaNAthI bhAga prApta na thAya. tethI mAtra lAvavAne mATe 1830 vaDe 67 bhAgathI guNIe. pachI guNAkAra-cheda zazine addha 30 sUryapajJapti upAMgasUtra-saTIka anuvAda-2 vaDe apavartana karIe. tethI guNAkAra zazi thaze 915 ane chedarAzi-62. temAM 915ne 15 vaDe guNIe. tethI Avaze - 13,725. tenA vaDe 2728 puSya hotAM zodhita karIe, to raheze 10,967. chedAzi-62ne 67 vaDe guNatAM thaze - 4154. tenA vaDe bhAgadevAtA prApta thAya che nakSatra-AzleSA ane maghA. AzleSA nakSatra addha phoga jaIne 15 sUryamuhurtA uddharita jANavA. bAkI rahe che - 2689. tenA muhUrta lAvavAne mATe 30 vaDe guNIe. tenAthI Avaze * 80,670, temAM chedarAzi 4154 vaDe bhAga devAtA prApta thAya - 19, ane bAkI rahe che - 1344, enA 62-bhANa lAvavAne mATe 62 vaDe guNavA. e rIte guNAkAra-chedAzine 62 vaDe apavartanA karatAM thaze 1/67 temAM uparanI rAzi, eka vaDe guNIe, tenAthI Avaze - 1444. tene 63 bhAga devAtA, prApta thAya 26/6ra ane /67 bhAga. temAM je prApta 19-muhad, te uddharita thatAM pachI 15-mahartA ekajha maLe che. tethI Avaze 30-muhUrto. temAM 30 vaDe pUrvAphAlganI zodhita thAya. bAkI rahe che cAra muhUrta. tethI Avela trIjuM parva bhAdrapadagata amAvAsyarUpa uttarA phAgunI nakSatranA cAra muhad. eka muhUrtanA 26/6ra bhAgonA 1/6ra bhAganA 267bhAga bhogavIne sUrya samApta thAya. tethI kahe che ke - A pAMcamAM saMvatsaranI bIjI amAsa caMdra kayA nakSatra vaDe yoga kare che ? te uttarAphAlyunI vaDe. uttarA phAgunI 40 muhUrta ane muhUrtanA 35/ 6ra bhAga ane 67 vaDe chedIne 65-cUrNikA bhAgo bAkI rahe. te samaye sUrya kayA nakSatra vaDe yoga kare ? uttarAphAlganI sAthe kare. bAkI caMdra mujaba. e pramANe bAkInA parva samApta karanArA sUrya nakSatro ANavA. athavA A pUrvamAM sUryanakSatranA parijJAna mATe pUrvAcArye kahela karaNa gAyAo A pramANe che - ahIM vRttikArazrIe noMdhelI sAta gAthAonI vyAkhyA A rIte che - 33-muhartA ane eka mahattvanA era bhAgomAMnA 1/6ra bhAganA 34-cUrNikA bhANo. A badhAM paNa pavamAM parvIkRta - eka parva vaDe nippAdita RkSaghava rAzi - sUrya namra viSayaka dhuvarAzi. tenI utpatti kaI rIte che? te kahe che. te A gizi che - jo 124 parva vaDe pAMca sUrya-nakSatra payayio prApta thAya, to eka parva vaDe zuM prApta thAya ? ahIM aMtya sazi vaDe madhya rAzine guNIe. to 1 x 5 = 5 thaze. tene 124 parva bhAga vaDe bhAga detA uparanI sazi goDI hovAthI bhAga prApta thato nathI. eka sUrya nakSatra paryAyanA pa24 bhAgo prApta thAya. temAM nakSatro karatA 183/63 bhANa vaDe pAMcane guNIe. e rIte guNAkAra ane cheda zazinI addha vaDe apavarNanA thAya. tenAthI guNAkAra zazi 915 ane chedAzi 62 thAya. temAM 915ne pAMca vaDe guNatAM Ave 4535. A saMkhyAnA muhUrtA lAvavAne mATe 30 vaDe guNIe. to thaze - 1,33,250 ane 62 rUpa chedarAzi-67 vaDe guNatAM4154 saMkhyA Avaze. tenA vaDe bhAgAkAra karAtAM 33 muhUrtA Avaze ane zeSa Page #135 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 1/ra0/es. vadhaze-168. tenA 6ra bhAgo lAvavA mATe 62 vaDe guNavA joIe. guNAkAra ane cheda rAzio 62-vaDe ApavartanA karatA, prApta thaze 1/67 eka vaDe guNatAM te ja Ave che. pachI 168 thAya. tene 67 vaDe bhAga devAtA, prApta thaze 2/6ra bhAga. temAM 1/6ra bhAganA 34/63 bhAgo thAya. IcchA viSaya je parva saMkhyAna te IcchA parva. teno guNAkAra je ghuvarAzithI che tenAthI. arthAt Icchita je parva, te saMkhyA vaDe guNatAM dhRvarAzinA puSyAdi nAgonA kramathI zodhana karavuM, je rIte anaMtajJAnI vaDe kahevAyela che, kaI rIte kahela che ? 19 muhUrta ane eka muhUrtanA 43/6ra bhAgomAM 1/6ra bhAganI-33 cUrNikA. ATalA pramANamAM puSya zodhanaka, kaI rIte ATalA puSya zodhanakanI utpatti che, te kahe che - ahIM pAzcAtya yuganI parisamAptimAM puSyanA 3/67 bhAga jatAM 44 rahe che. tethI te muharta lAvavA mATe 30 vaDe guNIe. tethI Avaze 1320. temAM 67 bhAga vaDe bhAMgatA, 19 muharta Ave. bAkI rahe che - 43 te 62-bhANa lAvavAne 62 vaDe guNIe. 2914 Avaze. tene A 63 bhAgo vaDe bhAga daIe. 43/6ra bhAga Avaze. temAMnA 1/6ra bhAganA 33/3 bhAgo thAya. 139 uttarAphAlyunI paryana nAgone zodhavA. 259 vizAkhA paryanAmAM zodhavA. 409 uttarASADhA sudhInA nakSatrone zodhavA. A badhAM paNa zodhanamAM je puSyanA mahanta vaDe bAkI - 43/6ra bhAga mahadnA 1/2 bhAganA 13/0 bhAgo, te pratyeka e rIte zodhavA. tathA abhijita 419 muhUrta ane eka muhUrtanA 6/6ra bhAganA 1/ 62 bhAganA 32/67 bhAgo zodhavA. ATalI puSyAdithI abhijita sudhInA namo zuddha thAya che. tathA 569 muhUrta uttarabhAdrapada sudhInA zodhavA tathA 319 rohiNI paryantanA zodhavA. punarvasu paryanta 809 zodhavA. 819 muhUrtI ane eka muhUrtanA 24/6ra nA 1/6ra bhAganA 66/67 bhAgo, e rIte puSyanuM zodhanaka che. ATalo paripUrNa eka nakSatra paryAya zuddha thayA che, e tAtparya che. A karaNagAthA aDhArArtha kahyo. have karaNabhAvanA karAya che temAM koIka pUche che - prathama parva kayA sUryanakSatramAM parisamApti pAme che ? temAM dhavarAzi-33 muhUrta ane eka muhUrtanA 2/6ra bhAgamAM 1/6ra bhAganA 34/67 bhAga. e pramANe ghaTADAya che. tema karIne eka vaDe guNIe, eka vaDe guNatAM te ja thAya che. tyArapachI puSya zodhanaka 19 muhUrta ane eka muhUrtanA 43/6ra bhAgo ane / 6ra bhAganA 33/67 bhAgo, e pramANe zodhIe. tevI raheze 13-muhUrtI ane eka muhUrtanA 1/6rabhAga ane 1/6rabhAganA 1/3 bhAga. tethI Avela ATalA AzleSA nakSatranA sUrya bhogavIne paheluM parva zrAvaNamAsa bhAvi amAsane parisamApta kare che. sUryapajJapti upAMgasUtra-saTIka anuvAda-2 bIjA parva ciMtAmAM te ja ghuvarAzine be vaDe guNatA Ave che 66 muhUrto. eka muhUrtanA 5/6ra bhAgonA 1/6ra bhAgonA 1/3 bhAga thAya. ATalAM yathokta pramANa 19/46/33 puSya zodhanaka zodhita karAya che. tenAthI pachI raheze 46 muhUrto ane eka muhUrtanA 23/6ra bhAgo, temAM 16ra bhAganA 35/67 bhAgo che. tyArapachI 15-muhUrta vaDe AzleSA zodhita thAya, 30 vaDe maghA, pachI rahe che, eka muhUrta. tethI Avela bIjuM parva pUrvA phAlyunI nakSatranA eka muhUrta ane eka muhUrvanA 1/6ra bhAgonA 35/67 bhAga bhogavIne sUrya samApta thayA che. bIja parvanI vicAraNAmAM te ja dhuvarAzi 33/2/34 traNa vaDe guNIe. tethI thAya 99 muhUrto. eka muhUrtanA 7/6ra bhAgo ane 1/6ra bhAganA 35/67 bhAgo. A vaDe puSya zodhana 19/3/13 zodhita karAya che. tethI rahe che 69 muhartA ane eka muhartanA 26/bhAga, 1/2 bhAganA 2/3 bhAgamAM 69/26/2. tyArapachI 15-muhUrta vaDe AzleSA, 30 vaDe maghA, trIza vaDe pUrvA phAgunI. tethI pachI rahe che cAra muharta Avela trIjuM parva bhAdrapada mAsa rUpa uttarAphAgunI nAmanA cAra muhUrta ane eka muhUrtanA 26/6ra bhAgo. 1/6ra bhAganA /67 bhAgo bhogavIne sUrya parisamApta kare che. e pramANe bAkInA parvomAM sUryanakSatro jANavA. temAM yuga pUvaddhi bhAvi 6-parvagata sUryanakSatra sUcikA A pUrvAcArya darzitA gAyA. ahIM vRttikArazrIe cAra gAthAo kahI che, pachI tenI vyAkhyA A rIte che - (1) pahelA parvanI samAptimAM sUryanakSatra sarpa devatA upalakSita AzleSA, (2) bIjAmAM bhagadeva upalakSita pUrvAphAgunI, (3) pachI aryamA-dvika e trIjA parvanI aryamA devatA upalakSitA uttarA phAgunI, (4) cothI paNa uttarAphAgunI. (5) pAMcamAMnI hasta, (6) chaThThAnI citrA, (7) sAtamAnI vizAkhA, (8) AThamAMnI mitradevatA upalakSitA anurAdhA. tyArapachI jyeSThAdi cha kramathI kahevA. te A pramANe - (9) jyeSThA, (10) mUla, (11) pUrvASADhA, (12) utarASADhA, (13) zravaNa, (14) ghaniSThA, (15) ajadevatA upalakSita pUrvabhAdrapadA, (16) abhivRddhi devatA upalakSitA uttarA bhAdrapadA. (17) uttarA bhAdrapadA, (18) puSya devatA upalakSitA revatI, (19) azvadevatA upalakSitA azvinI. pachI kRtikAdi che, temAM (20) kRtikA, (21) rohiNI, (22) mRgazira, (23) Adra, (24) punarvasu, (5) puSya, (26) pritadevatA upalakSita maghA. (27) bhaga devatA upalakSita pUvaphAgunI, (28) aryama devatA saMbaMdhI uttarAphAgunI, (9) uttarAphAlganI. (30) citrA, (31) vAyudevatA upalakSita svAti, (32) vizAkhA, (33) anurAdhA, (34) ThA, (5) AyudevatA upalalita pUvaSADhA (36) vizva deva Page #136 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 120Jes 34 saMbaMdhI uttarASADhA, (39) paNa uttarASADhA, (18) zravaNa, (36) ghaniSThA, (40) jadevatA upalakSitA pUrvAbhAdrapadA (41) abhivRddhi devA-uttarA bhAdrapadA. (42) paNa uttarA bhAdrapadA, (43) azvadevA saMbaMdhI azvinI, (44) yamadevA saMbaMdhI bharaNI, (45) bahulAkRtikA, (46) rohiNI, (47) soma devatA upalakSita mRgazira, (48) aditi hika eTale 48muM aditi deva upalakSita punarvasanAnA (49) te pramANe ja eTale ke punarvasu nakSatra jANavuM. (50) puSya, (51) pitRdevA-maghA, (52) bhagadevatopalalitA pUvaphAnI, (53) aryamA devatA upalakSita uttarAphAgunI, (54) hatuM. ahIMthI AgaLa cimAM AdithI abhijita sudhI, jyeSThAne choDIne ATha nakSatro kramathI kahevA. te A - (55) svAti, (56) citrA, (57) vizAkhA, (58) anurAdhA, (59) mUla, (60) pUrvASADhA, (61) uttarASADhA, (62) abhijitu. ATalA naphAno yuganA pUrvAddhimAM 6ra-saMkhyaka parvamAM yathAkrame yukta che. e pramANe karaNavaza yuganA uttarArdhamAM paNa 62-saMkhyaka parvamAM jANavA joIe. kayuM parva caramadivasamAM keTalA muhartA jatAM samApti pAme, A viSayamAM pUrvAcArya vaDe je karaNa kahevAya che te saMbaMdhe traNa gAthA vRttikArazrI noMdhe che, tenI vyAkhyA - parvarAzimAM cAra bhakta hotA jyAre eka zeSa rahe che, tyAre te rAzi kalyo kahevAya che. baMne zeSamAM dvAparayugma, traNa zeSa vadhe to betA, cAra zeSa vadhe to. kRtayugma. temAM kalyojarUpa rAzimAM 93 prakSepaNIya rAzi, dvApara yugmamAM-62, cetaujamAM 31, kRtayugmamAM prakSepa nathI. e pramANe prakSipta prakSepa parva rAzinA hovAthI 124 bhAga vaDe bhAgAkAra karatAM je zeSa vadhe, tenI A vidhi che- zeSane 124 bhAga vaDe bhAga detAM avaziSTanA DaghAM karIe. karIne trIza vaDe guNIe, guNIne 62 vaDe bhAMgIe. bhAMgatA je prApta thAya. tene muhartA jANavA. zeSa muhad bhAgo prApta thAya. tethI e pramANe svaziSyone prarUpaNA karavI. te vivakSita parva chela horaNamAM sUryodayathI teTalAM muhUrtomAM, teTalA muhUrva bhAgo vyatIta thatAM parisamApti thAya. A karaNagAthArtha. bhAvanA A pramANe che - paheluM parva chellA ahoramamAM keTalA muhartA atikramIne samApta thAya, e jijJAsAmAM eka laIe A kadAca kalyoja sazi, tethI temAM 93 umerIe. tethI 94-thaze. Ane 124 bhAga vaDe bhAga daIe. te bhAga saMkhyA ane hovAthI bhAga na thAya. pachI yathAsaMbhava karaNa lakSaNa karavI. temAM 94nuM addha karIe. tethI 47Avaze. tene 30-vaDe guNIe. tenAthI Avaze-1410. temAM 62 bhAga vaDe bhAga karIe. tethI prApta thaze - 22, pachI zeSa 2i4/3] sUryapajJapti upAMgasUtra-saTIka anuvAda-2 raheze-46. pachI chelve-chedaka rAzinI addha vaDe apavartanA karavI. tenAthI 23/31 saMkhyA prApta thaze. e rIte Avela paheluM parva, chellA ahorAkamAM 22-muhUrtI ane eka mahattvanA 23/11 bhAgone atikramIne samAptine pAme che. bIjA parvanI jijJAsAmAM dvika laIe. te kadAca dvAparayugma sazi che, tethI 62-umerIe. tethI 64-Avaze. tene 124 vaDe bhAgI na zakAya. tethI tenuM addha karIe. tethI 32-Ave. tene 30 vaDe guNIe. to Avaze 960. temAM 62 bhAga vaDe bhAga daIe. 15-muharta prApta thaze. pachI raheze-30, pachI chedha-chedaka rAzione aDadhA karI apavartana karIe. tethI 15/31 bhAga thaze. Avela dvitIya parva caramaahorAtramAM paMdara muhUrta ane eka muhUrtanA 15/31 bhAga atikramIne bIjuM parva pUruM thAya. trIjA parvanI jijJAsAmAM traNa laIe. te kadAca aitoja zazi thAya, tethI temAM 31-umerIe. tethI 34-saMkhyA Ave tene 124 vaDe bhAga daI na zakAya. tethI tenuM aDadhuM karIe. to Avaze-13. te saMkhyAne 30 vaDe guNIe. tenAthI prApta thazepa10, temAM 62-bhAga vaDe bhAga karIe. tethI ATha Avaze. bAkI raheze-14. pachI chedha-chedaka rAzinI addha vaDe apavartanA karatAM Avaze /31 bhAga. e rIte Avela trIjuM parva, chellA ahorAtramAM ATha muhUrta ane eka muhUrtanA 7/31 bhAgone atikramIne samAptine pAme che. cothA parvanI jijJAsAmAM cAra laIe. te kadAca kRtayugmarAzi che, tethI temAM kaMI ja na umerIe. cArane 124 vaDe bhAga na daI zakAya. tethI tenuM aDadhuM karIe. tethI be Avaze te be ne 30 vaDe guNIe, to 60 Avaze. tene 62 bhAga vaDe bhAga daIe. bhAga thaI zakaze nahIM. e rIte chedha-chedakAzinI aDadhAthI apavartanA karatAM Avaze 30/61. e rIte Avela cothuM parva chellA ahoramamAM muhUrtanA 30/31 bhAgane atikramIne samAptine pAme che. A pramANe bAkInA parvomAM paNa vicAravuM. 124mAM parvanI jijJAsAmAM 124 laIe. tene kadAca cAra bhAga vaDe bhAMgIe. kaMIpaNa zeSa raheze nahIM. tethI kRtayugma rAzi. tethI AmAM kaMIpaNa na umerIe. tethI 124 vaDe bhAga karIe to zazi nirlepa thaze. e rIte Avela paripUrNa carama ahorAtrane bhogavIne 124muM parva samApti pAme. - te pramANe jema pUrvAcArya vaDe A ja padTAne AzrIne parva viSaya vyAkhyAna karyuM, te rIte meM vineyajananA anugraha mATe svamati anusAra kahyuM. have prastutane anusarIe chIe - temAM yuga saMvatsara kahyA, have pramANa saMvatsara kahe che - * sUtra-38 :te pramANa saMvatsara pAMca bheda kahela che, te A pramANe-nakSatra saMvatsara, Page #137 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 10/20/78 Rtu saMvatsara, caMdra saMvatsara, sUrya saMvatsara ane abhivardhita saMvatsara. * vivecana-78 : - pramANa saMvAra pAMca bhede kahela che nakSatra saMvatsara, RtusaMvAra ItyAdi. temAM nakSatra, caMdra ane abhivarhuita saMvatsaronuM svarUpa pUrve kahela che, have Rtu saMvatsara ane sUrya saMvatsara, baMnenuM svarUpa kahIe chIe. te A che - be ghaTikAnuM eka muhUrta, 30-muhUrtanuM ahorAtra, paripUrNa paMdara ahorAtrano eka pakSa, be pakSano mAsa, bAra mAsano saMvatsara. je saMvatsaramAM 360 paripUrNa ahorAtra thAya te Rtu saMvatsara, 34 Rtuo lokaprasiddha vasaMtAdi che. te vaDe pradhAna te Rtu saMvatsara. AnA bIjA paNa be nAmo che. te A pramANe - karma saMvatsara, savana saMvatsara. temAM karma saMvatsara laukika vyavahArathI pradhAna saMvatsara che, te karma saMvatsara. loko ja prAyaH badhAM, A ja saMvatsara vaDe vyavahAra kare che. tathA AmAM rahela mAsane AzrIne bIje paNa kahela che ke - niraMsatAthI karma mAsa vyavahArakAraka lokamAM che, bAkInA saMsayathI vyavahAra duSkara che. savana - karmamAM preraNa, tethI pradhAna saMvatsara te savana saMvatsara evuM. tenuM nAma che. kahyuM che ke - be nAlikA muhUrta, nyUna 60 nAlikA ahorAtra, paMdara ahorAtrano pakSa, 30 divasano mAsa. bAra mAsano saMvatsara. tenA 24-pakSo thAya. 360 ahorAtra thAya. A karma kahela che, niyamA karmano saMvatsara che. karma, sAvaNa ane Rtu e tenA nAmo che. tathA jeTalA kALathI cha e prAtRSa Adi Rtu paripUrNa prAvRtta thAya che, teTalo kALa vizeSa Aditya [sU] saMvatsara che. kahyuM che ke cha Rtu pavitta, A saMvatsara Aditya che. temAM jo ke lokamAM 60 ahorAtra pramANa prAvR Adi Rtu prasiddha che, to paNa paramArthathI te 61 ahorAtra pramANa jANavI. kemake te pramANe uttarakALanuM avyabhicAra darzana che. tethI A saMvatsaramAM 366 rAtri divasanA bAra mAsa vaDe saMvatsara thAya che. tathA bIje paNa pAMce saMvatsaromAM je kahyuM te rAtridivasanuM parimANa kahevuM - 366 ahorAtranuM bhAskara varSa thAya che. 360nuM vaLI karma saMvatsara thAya che 354 ahorAtranuM niyamathI caMdra saMvatsara 12/62 bhAga adhikathI che. 327 ahorAtranuM nakSatra saMvatsara 51/67 bhAgathI adhika che. 383 ahorAtra ane OM/62 bhAga adhika abhivRddhi saMvatsara thAya. A cAre paNa gAthA sugama che. A pratyeka saMvatsaranuM ahorAtra pramANa AgaLa paNa kahIzuM paraMtu ahIM prastAvathI kahyuM. have ziSyajananA anugrahane mATe saMvatsara saMkhyAthI mAsa saMkhyA darzAvIe sUryaprajJapti upAMgasUtra-saTIka anuvAda-2 temAM sUrya saMvatsaranA parimANa 366 ahorAtra ane bAramAsa vaDe saMvatsara thAya. temAM 366ne 12 bhAga vaDe bhAga devAthI prApta thaze-30. bAkI rahe che cha. tene aDadhA karatAM thaze bAra. tethI prApta eka divasanA addha, eTalA pramANa sUryamAsa. karma saMvatsaranuM parimANa 360 ahorAtra. tenA bAra bhAga karAtA prApta 30ahorAtra, ATaluM karmamAsa parimANa che. 36 chIe. caMdra saMvatsaranuM parimANa 354 ahorAtra ane eka ahorAtranA 12/62 bhAga che. temAM 354ne 12 vaDe bhAga devAtA prApta 29 ahorAtra ane zeSa vadhe che 6ahorAtra. tenA 62 bhAga karavAne 62 vaDe guNIe, tethI 372 Avaze. je 12/62 bhAganI uparanI rAzi, temAM umerIe, tethI yaze 384. temAM 12 vaDe bhAga devAtA prApta thaze 32/62 bhAga. te caMdramAsa parimANa. nakSatra saMvatsaranuM parimANa 327 ahorAtra ane eka ahorAtranA 51/67 bhAga. temAM 327ne 12 vaDe bhAga devAtA prApta thaze 27 ahorAtra. zeSa vadhe che traNa. tethI tenA paNa 67 bhAga karavAne 67 vaDe guNIe, to thaze 201. je paNa uparanA bhAga 51-che, tene temAM umerIe, to thaze 252. te paNa 12 vaDe bhAMgatA prApta thaze 21/67 bhAga. ATaluM nakSatra mAsa parimANa che. abhivaddhita saMvatsaranuM parimANa 383 ahorAtra ane eka ahorAtranA 44/62 bhAga. temAM 383ne bAra vaDe bhAga devAtA prApta thaze 31-ahorAtra ane zeSa raheze 11 ahorAtra. tenA 124 bhAga karavAne mATe 124 vaDe guNIe. tethI Avaze 1364. je paNa uparanA 44/62 bhAga che, te paNa 124 bhAga karavA mATe be vaDe guNIe, tethI thaze-88. te anaMtara rAzimAM umerIe. tethI Avaze 1452. tene 12-vaDe bhAga karIe. to 121 saMkhyA Avaze ane 124 bhAga thaze. ATaluM abhivaddhita mAsa parimANa che. | tethI kahyuM che - sUrya mAsa sAddhtrIza, sAvaNa trIza, caMdra-29 ane 32/62 bhAga. nakSatra mAsa 27-ahorAtra ane 21/67- abhivarhuita mAsa 31-ahorAtra ane 121/124 bhAga. have A pAMca saMvatsarathI pUrvokta svarUpa yuga-pAMca saMvatsarAtmaka mArAne AzrIne mapAya che. temAM yuga-pUrvokta svarUpa jo sUrya mAsa vaDe bhAga karAya, tethI 60 sUrya mAsano yuga thAya. kahe che - sUryamAsamAM Addha-30 ahorAtrano yuga ane ahorAtra 1830 thAya che. A kaI rIte jANavuM ? te kahe che - A yugamAM traNa caMdra saMvatsara, be abhivarchita saMvatsara, ekaika caMdra saMvatsaramAM ahorAtra 354 tathA eka ahorAtranA 12/62 bhAga thAya. Ane traNa vaDe guNIe, tenAthI 1062 ahorAtra ane eka ahorAtranA 36/62 bhAga. Page #138 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 10/20/38 38 abhivaddhita savAramAM ekaika ahorAkamAM 383-ahoraNa ane eka ahoramanA *dura bhAga. pachI Ane be vaDe guNatAM thaze 367 ahorAtra ane eka ahoramanA 26/6ra bhAga. e pramANe traNa caMdra saMvatsara ane be abhivardhita saMvatsaranA ahorAtranA maLavAthI 1830 ahorAtra thaze. suryamAsanA pUrvokta rIte sAddhanIza ahorAkamAna thAya, teno bhAga karAtA spaSTa 60nI prApti. te kahe che - 1830nuM addha karavA mATe be vaDe guNatAM 3660 ane 30 ne addhikaraNa mATe be vaDe guNatAM 60 thAya. eka umeratAM 61. tenA vaDe pUrvokata sazino bhANa karAtA prApta thAya-60. tethI eka yugamAM sUryamAmo sAITha raheze. sAvana mAsanA 61, kemake 30 dinamAna che. tenA 1830nA 30 vaDe bhAga devAthI 61 prApta thAya. - caMdramAsa-62. kemake 19 ahorAtra vaDe 29l, bhAgathI adhikamAsa. kemake yugadinonA te vaDe bhAganA 62-Ave. kaI rIte? 1830nA 62-bhAga karavA mATe guNAkAramAM 1,13,166, caMdramAsanA paNa bhAga karavAne mATe 62 vaDe 29 guNatAM ane umeratAM 1830 thAya te bhAva che ItyAdi - 4 - nakSatramAsa-67, kaI rIte ? nama mAsa 27 ahoraNa ane eka ahorAtranA 21/3 bhAga paDe che. temAM 23-ahorAtranA 63-bhAga karavAne mATe 67 vaDe guNIe. tethI thaze-1809. pachI uparanA 21jka bhAgo temAM umerIe. tethI thaze ? yuganA paNa saMbaMdhI 1830 ahorAtro 67 vaDe guNIe. tethI 1,22,610 saMkhyA Avaze. A saMkhyAne 1830 nakSatra mAsa hotA 67 bhAga vaDe bhAga detA, Avaze63 bhAga. tathA jo yugane abhivardhita mAsa vaDe bhAMgIe, tyAre abhivaddhika mAsa yugamAM thAya che 9pa ahorAtra, 11-muhUrta ane eka muhUrtanA 23/62 bhAga. tethI kahe che - abhivartita mAsa parimANa 31-ahorAka, 1ra1/124 bhAga eka ahorAtranA adhika. tathI kahe che - abhivaddhi mAsa parimANa je kahyuM - x ", tenA 31 ahoraNanA 124 bhAga karavA mATe 124 vaDe guNIe. tenAthI thaze-3844. pachI upanA 121 bhAgone temAM umerIe. tethI Avaze-3965. je eka yugamAM 1830 ahoraNo che, tene 124 vaDe guNIe. tenAthI Avaze 2,26,920, pachI A saMkhyAne 3965 abhivaddhi mAsa hotAM 124 bhAgarUpe bhAga daIe. prApta thaze-pa7 mAsa. bAkI raheze 915. tenA ahorAtra karavA mATe 124 vaDe bhAga daIe. prApta thaze sAta tridivasa. zeSa raheze 4/1ra4 bhAga. temAM cAra bhAga vaDe eka bhAganA IM/go bhAga vaDe muhUrta thAya che. tethI kahe che - eka ahoramamAM 30 muhUrtI ane ahorAtranA 124 bhAgo sUryapajJapti upAMgasUtra-saTIka anuvAda-2 kalita karI, pachI te 124ne 30 bhAga vaDe bhAga detA prApta cAra bhAga ane eka bhAganA */3 bhAgo. temAM 45 bhAga vaDe eka bhAganA hotAM 1/3 bhAga vaDe 11-muhUrtA prApta thatA, bAkI raheze eka bhAga ane eka bhAganA hotA 16/30 bhAga. arthAt zuM kahe che ? 46/30 bhAgamAM eka bhAganA hotA zeSa rahe che ane te muhUrtanA 124 bhAgarUpa, pachI 46/1ra4 nI be vaDe apavartana karIe to, muhUrtanA 23/6ra bhAga prApta thaze. anyatra paNa A kahyuM che - temAM, pAMca mAna saMvatsa-pramANa saMvatsara vaDe - sUrya, caMdra saMvatsarathI. pUrve pratisaMkhyAta svarUpa vaDe pratigaNyamAna sUryAdi mAsa vaDe vibhAga karatA je mAsa thAya, te kahevo. Aditya sAITha mAsathI, gAtunA 61, caMdranA-62, nakSatranA-67, abhivRddhinA 53 mAsa ane 3-ahorama tathA 11-muhUrtA, 23/kara bhAga jANavA. have lakSaNa saMvatsara kahe che - * sUtra-79 thI 85 - [9] te lakSaNa saMvatsara pAMca bhede che - nAma, caMdra, Rtu, Aditya, abhivRddhi. te nakSatra saMvatsara pAMca bhede kahela che, te A - [8] samagra naba yoga kare che, samagra Rtu pariName che. atiuSNaatizata nahIM evA bahUdaka nakSatra hoya che. L[1] caMdra samagra pUmiAsImAM viSamacArI nAmathI yoga kare che, kaTuka bahUdaka paNa, tene caMdra saMvatsara kahe che. | [viSama pravAla pariName che, Rtu rahita yupaphaLa Ape che, vaSa badhe sama na varase, te karma saMvatsara che. [a] divya saMgalsamAM prastI ane pANIno stra tathA puSpa-phaLa Ape che. Abha vaSarathI paNa sabhyanI sArI niSpatti thAya che. [cs] abhivahita saMvatsaramAM sUryano tApa teja hoya che. kSaNalava divasamAM Rtu parivartita thAya che. nigna thalajanI pUrti kare che, tene abhivahivaMta jANavuM. [85] te zanaizcara saMvatsara aAvIza prakAre che. te A - abhijituM, zravaNa cAvatu uttarASADhA, athavA zanaizvara mahAgraha 30-saMvatsara vaDe sarva nakSatramaMDalane samApta kare che. * vivecana-79 thI 85 : lakSaNa saMvatsara pAMca bhede kahela che. te paMcavidhatva pUrve kahela ja jANavuM. te A pramANe - nakSatra saMvatsara ItyAdi. ahIM zuM kahe che? kevaLa A nakSatra Adi saMvatsaro ja rathokata ahorAtra Page #139 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 10/20/79 thI 85 parimANavALA thatA nathI. paNa tenAthI pRyata bIjA paNa lakSaNothI yukta che. tethI lakSaNa saMvatsara pRthak pAMca bhede thAya che. temAM pahelAM nakSatra saMvatsara kahe che- temAM nakSatra saMvatsarane AzrIne pAMca bhede kahela che arthAt nakSatra saMvatsaranA paMcavidha lakSaNo kahelA che. te A - je saMvatsaramAM samaka-eka kALe ja Rtu sAthe jatAM uttarASADhA Adi nakSatro caMdranI sAthe yoga kare che. e rIte te pUrNimAne parisamApta kare che. tathA samaka-eka kALe ja tenA-tenA vaDe parisamApta karatAM pUrNimA sAthe nidAdha Adi Rtuo parisamAptine laI jAya che. ahIM A bhAvanA che - je saMvatsaramAM nakSatra mAsa saEzanAmaka vaDe te-te Rtuno paryantavartI mArA parisamApta thAya che. temAM te-te pUrNimAne parisamAptimAM tete pUrNimA sAthe Rtu paNa nidAghAdine parisamApta kare che. 39 jema uttarASADhA nakSatra ASADhI pUrNimAne pUrI kare che, te ApATIpUrNimA sAthe nidAdha Rtu paNa samAptine pAme che, te nakSatra saMvatsara, nakSatranA anurodhathI tenA tathA tathA pariNamamAnapaNAthI kahela che. AnA dvArA be lakSaNo kahelA jANavA. - tathA - jemAM uSNarUpa paritApa vidhamAna nathI, te na ati uSNa tathA jemAM atizaya zIta vidhamAna nathI, te na atizIta, ghaNuM udaka jemAM che te badaka, e rUpa pAMca samagra lakSaNa vaDe yukta nakSatra saMvatsara thAya che. have caMdra saMvatsara lakSaNa kahe che - je saMvatsaramAM nakSatro, viSamacArI-mAsa visaEzanAmo, caMdranI sAthe yogane pAme che. te-te pUrNimAne parisamApta kare che. je kaTuka-zIta, Atapa rogAdi doSa bahulatAthI pariNAma dAruNa ane bahUdaka, tene maharSioe caMdra saMbaMdhI saMvatsara kahela che. caMdranA anurodhathI temAM mAsonI parisamApti bhAvathI che, mArA sadeza nAmanA nakSatranA anurodhathI nahIM. have karma saMvatsara lakSaNa kahe che - je saMvatsaramAM vanaspatio viSamakALa pallava aMkura, tenI yuktatAthI pariName che tathA sva-sva RtunA abhAvamAM paNa puSpa ane phaLane Ape che. tathA je saMvatsaramAM megha samyak pANI varSAvato nathI, tene maharSioe karma saMvatsara kahela che. have sUrya saMvatsaralakSaNa kahe che - pRthvInA udakanA tathA puSpo ane phaLonA rasa, Aditya saMvatsara Ape che, tathA thoDI paNa varSA vaDe sasya [eka dhAnya]nuM niSpAdana kare che. - 4 - arthAt zuM kahe che? je saMvatsaramAM pRthvI tathAvidha udakanA saMparkathI atIva sa-rasa thAya che, udaka paNa pariNAme suMdara rasayukta pariName che, madhUkAdi saMbaMdhI puSpo, cUtaphalAdi phaLo pracura rasa saMbhave, thoDI ja varSA vaDe dhAnya badhe samyak niSpanna thAya, te Aditya saMvatsara che, tema pUrva RSi kahe che. abhivadbhuita saMvatsara lakSaNa kahe che - je saMvatsaramAM kSaNalava divaso sUryaprApti upAMgasUtra-saTIka anuvAda-2 Rtuo AdityanA tejathI karIne atIva taptapaNe pariName che ane je badhAM ja nimna sthAno che, te jaLa vaDe pUrI de che. te saMvatsarane abhivaddhita saMvatsara jANa, tema pUrva RSioe kahela che. e pramANe lakSaNa saMvatsara kahyuM. have zanaizvara saMvatsarane kahe che - zanaizvara saMvatsara aThThAvIsa bhede kahela che. te A pramANe - abhijit zanaizvara saMvatsara, zravama zanaizvara saMvatsara e pramANe yAvat uttarASADhA zanaizvara saMvatsara. temAM je saMvatsaramAM abhijita nakSatranI sAthe zanaizvara yogane pAme che, te abhijit zanaizvara saMvatsara, zravaNa nakSatra sAthe je saMvatsaramAyogane pAme che, te zravaNa zanaizvara saMvatsara. e pramANe badhe ja bhAvanA karavI joIe. 40 'vA' zabda bIjA prakArane jaNAvavA mATe che. te sarva nakSatra maMDala zanaizvara mahAgraha trIza saMvatsara vaDe pUrNa kare che. ATalo kALa vizeSa 30 varSa pramANa zanaizvara saMvatsara che. 0 prAkRtapAmRta-20no saTIka anuvAda pUrNa 0 je prAmRta-10, prAtRpAmRta-21 0 e pramANe dazamAM prAmRtanuM vIsamuM prAmRtaprAmRta kahyuM. have ekvIsamAMno AraMbha kare che. tenA A adhikAra che. jemake "nakSatracakranA dvAro kahevA." te viSayaka sUtra - * sUtra : bhagavan ! nakSatra jyotiSanA dvAra kaI rIte kahyA che ? temAM A pAMca pratipattio kahI che - temAM (1) eka e pramANe kahe che ke - kRttikAdi sAta nakSatro pUrvadvArikA kahelA che. (2) bIjo vaLI ema kahe che ke - maghAdi sAta nakSatro pUrvadvArikA kahelA che. (3) trIjo vaLI ema kahe che ke - dhaniSThA Adi sAta nakSatro pUrva dvArikA kahelA che. (4) cotho vaLI ema kahe che ke - azrvinI Adi sAta nakSatro pUrva dvArikA kahelA che ane (5) pAMcamo vaLI koI kahe che ke - bharaNI Adi sAta nakSatro pUrvadvArikA arthAt pUrvadvAravALA kahelA che. temAM jeo e pramANe kahe che ke kRttikAdi sAta no pUrvadvArikA kahelA che, teo ema kahe che ke - kRtikA, rohiNI, mRgazira, ArTa, punarvasu, puSpa ane AzleSA. sAta nakSatro dakSiNadvArikA kahelA che, te A pramANe - maghA, pUphiAlgunI, - Page #140 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 10/21/86 uttarAphAlgunI, hasta, citrA, svAti, vizAkhA, anurAdhA Adi sAta nakSatro pazcimahArikA kahelA che, te A pramANe - anurAdhA, jyeSThA, mUla, pUrvASADhA, uttarASADhA, abhijit ane zravaNa, dhaniSThAdi sAta nakSatro uttaradvArikA kahelA che, te A pramANe - dhaniSThA, zatabhiSaja, pUrvApIThapadA, uttarAauSThapadA, revatI, azvinI ane bharaNI. temAM jeo e pramANe kahe che ke - maghAdi sAta nakSatro pUrvadvArikA kahelA che, teo ema kahe che ke - maghA, pUrvAphAlgunI, hasta, citrA, svAtI, vizAkhA, [uttarA phAlgunI anurAdhAdi sAta nakSatro dakSiNa dvArikA kahelA che, te A pramANe - anurAdhA, jyeSThA, mUla, pUrvASADhA, uttarASADhA, abhijit ane sAtamuM zravaNa nAgA. dhaniSThAdi sAta no pazcimadvArikA kahelA che, te A pramANe dhaniSThA, zatabhiSaj, pUrva prauSThapadA, uttarAauSThapadA, revatI, azvinI ane bharaNI. 41 che, teo ema kahe che revatI, azvinI, bharaNI. kRtikAdi sAta nakSatro uttaradvArikA kahela che. te A rIte - kRtikA, rohiNI, mRgazira, Ardra, punarvasu, puSya, AzleSA. temAM jeo ema kahe che ke - dhaniSThAdi sAta nakSatro pUrvadvArikA kahela dhaniSThA, zatabhiSa+, pUvabhiAdrapadA, uttarAbhAdrapadA, - - kRtikAdi sAta nakSatro dakSiNa dvArikA kahelA che, te A rIte - kRtikA, rohiNI, mRgazira, Ardra, punarvasu, puSya, AzleSA. maghAdi sAta no pazcimadvArikA kahelA che, te A rIte pUrvAphAlgunI, uttarAphAlgunI, hasta, citrA, svAti, vizAkhA. anurAdhAdi sAta nakSatro uttaradvArikA kahela che, te A rIte - anurAdhA, jyeSThA, mUla, pUrvASADhA, uttarASADhA, abhijit, zravaNa. temAM jeo ema kahe che ke - azrvinI Adi sAta nakSatro pUrvadvArikA kahelA che, teo A pramANe kahe che - azvinI, bharaNI, kRtikA, rohiNI, mRgazira, ArTa, punarvasu. puSya Adi sAta nakSatro dakSiNadvArikA kahelA che, te A - puSya, AzleSA, maghA, pUrvA phAlgunI, uttarAphAlgunI, hasta, citrA. svAti Adi sAta no pazcimahArikA kahelA che, te A rIte - svAti, vizAkhA, anurAdhA, jyeSThA, mUla, pUrvASADhA, uttarASADhA, abhijit Adi sAta nakSatro uttara dvArikA kahyA che, te A - abhijita, zravaNa, dhaniSThA, zatabhiSaja, pUrvAbhAdrapadA, uttarA bhAdrapadA ane revatI. - maghA, sUryaprajJapti upAMgasUtra-saTIka anuvAda-2 temAM jeo ema kahe che ke te bharaNI Adi sAta nakSatro pUrvadvArikA kahyA che, te A pramANe bharaNI, kRtikA, rohiNI, mRgazira, ArdrA, punarvasu ane puNya. 42 - - AzleSAdi sAta nakSatro dakSiNa dvArikA kahyA che, te A - AzleSA, maghA, pUvaphiAlgunI, uttarAphAlgunI, hasta, citrA, svAti. vizAkhAdi sAta no pazcimahArikA kahelA che, te A - - anurAdhA, jyeSThA, mUla, pUrvASADhA, uttarASADhA, abhipta. zravaNAdi sAta nakSatro uttaradvArikA kahelA che, te A rIte - va, dhaniSThA, zatabhiSajA, pUrva-uttarA pauSThapada, revatI, azvinI. jyAre ame [bhagavaMta] ema kahe che ke - abhijit Adi sAta nakSatro pUrvadvArikA kahelA che - abhijit, zravaNa, dhaniSThA, zatabhiSa+, pUrvaSThapadA, uttarAauSThapadA, revatI. AzrinI Adi sAta nakSatro dakSiNadvArikA kahelA che - azvinI, bharaNI, kRtikA, rohiNI, mRgazira, ArdrA, punarvasu. puSya Adi sAta nakSatro pazcima dvArikA kahelA che, te A rIte puSya, AzleSA, maghA, pUrvAphAlgunI, uttarA phAlgunI, hasta, citrA, svAti Adi sAta nakSatro uttaradvArikA kahelA che - svAti, vizAkhA, anurAdhA, jyeSThA, mUla, pUrvASADhA ane uttarASADhA. * vivecana-86 H vizAkhA, krA kramathI jyotiSu-nakSatra cakranA dvAro kahelA che ? ema pUchatA bhagavaMta A viSayamAM jeTalI paratIrthikonI pratipattio che, teTalI darzAve che - dvAra vicAra viSayamAM vakSyamANa svarUpanI pAMca paratIrthika pratipatio kahI che. te kramathI kahe che - te pAMca paratIrthika saMghAtamAM eka kahe che - kRtikAdi sAta nakSatro pUrvadvAraka kahelA che. ahIM je nakSatromAM pUrva dizAmAM jatAM prAyaH zubha thAya, te pUrvadvAro. e pramANe dakSiNAdi kahevA. 0 prAmRtapAtkRta-21-no saTIka anuvAda pUrNa 0 ahIM upasaMhAramAM kahe che - eka e pramANe kahe che. vaLI eka kahe che - anurAdhAdi sAta nakSatro pUrvadvAravALA kahelA che. - x - upasaMhAra vAkya badhe joDavuM. vaLI eka ema kahe che - dhaniSThAdi sAta nakSatro pUrvadvAvALA che. vaLI eka kahe che azvinI Adi sAta nakSatro pUrvadvAraka che. vaLI eka kahe che - bharaNI Adi sAta nakSatro pUrvadvAravALA che. pAMce matonI bhAvanika sugama che. - bhagavaMta svamata kahe che - te pAThasiddha che. Page #141 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 10/22/8 che prAbhRta-10, prAbhRtaprAbhRta-22 $ e pramANe dazamAM prAbhRtanuM 1-muM prAbhRtapAmRta kahyuM. have bAvIzamuM Abhe che. teno A adhikAra che - "nakSatrono vijaya kahevo." tethI te viSayaka prazna sUtra kahe che - * sUtra-87 - nAmavicaya kaI rIte kahela che? A jaMbUDhIpa dvIpa yAvata pariNI che. bUDhISa dvIpamAM be caMdro prabhAsita thayA, prabhAsita thAya che, prabhAsita thaze. be sUryo tayA, tape che, tapo. 56 namoe yoga karyo * kare che * karaze. te A pramANe be abhijid, be jhavaNa, be ghaniSThA, be tamiSa be pUtrapiSTapadI, be uttarapauSThapadA, be revatI, be azvinI, be bharaNI, be kRtikA, be rohiNI, be mRgazira, be AdrA, be pUnarvasu, be puSya, be AzleSA, be maghA, be pUvaphAgunI, be uttarAphAgunI, be hajI be ni, be svAti, be anurAdhA, be peThA, be mUla, be pUvaSADhA, be uttarASADhA. A 56-nomAM evA paNa nattro che, je nava muhUrta ane eka muhanA 2% bhAga caMdra sAthe yoga kare che. evA paNa nAmo che, je 15 muhad caMdra sAthe yoga kare che. evA paNa no che, je nIza muhUrta che, je caMdra sAthe yoga kare che. evA paNa nAmo che je 45-muhUrNa caMdra sAthe yoga kare che. - A pAtromAM keTalA no che, je nava muhUrta ane muhUrvanA / o bhAga caMdra sAthe yoga kare che ? keTalAM no paMdara muhUrNa caMdra sAthe yoga kare che , keTalA no che, je 30-muhUrNa caMdra sAthe yoga kare che ! keTalAM no che, je 45-muhUrNa caMdra sAthe yoga kare che ? 56-nAgomAM je no 9-2 muhUrvathI caMdra sAthe yoga kare che, te nakSatro-be abhijita che. je namo 15-muhUdNI caMdra sAthe yoga kare che, tevA 1che. te A pramANe * be zatabhiSaja be bharaNI, be ADhAM, be AzleSA, be svAti ane be jyeSThA. je 30 muhUrvathI caMdra sAthe yoga kare che, te 30-che. te A rIte - be vaNa, be ghaniSThA, be pUrvabhAdrapada, be revatI, be azvinI, be kRtikA, be mRgazira, be putra, be maghA, be pUrvA phAgunI, be hapta be zis, be anurAdhA, be mUla, be pUvaSADhA. je nAmo 45-muhUrNa caMdra sAthe yoga kare che, te bhAra che. te A rIte sUryapajJapti upAMgasUtra-saTIka anuvAda-2 - be uttarapaSTapadA, be rohiNI, be punarvasu, be uttarAphAgunI, vizAkhA, be uttarASADhA. A 56-nomAM evA no che, je cAra mahorama ane i muhartAmAM sUryanI sAthe yoga kare che. evA paNa namo che, je cha ahorAka ane 1muhad sUrya sAthe yoga kare che. evA paNa naro che, je vIsa ahorama ane traNa muhUrtamAM sUrya sAthe yoga kare che. A 56-natwomAM keTalAM nAmo che, je ItyAdi badhuM pUvavava kahevuM. * * * A 56-nAmomAM je namo cAra ahorama ane cha muhUdoMmAM sUrya sAthe yoga kare che, te be abhijituM che. je no che ahora ane 21-muhUrtamAM sUrya sAthe yoga kare che te bhAra che. te A rIte - be zatabhiSaja be addha, be AmateSA, be svAti, be vizAkhA, be jyeSThA. temAM je nAmo tema ahorax, bhAra muhUrtamAM sUrya sAthe yoga kare che, te gIza che. te A - be vaNa yAvatuM be pUvaSADhA. temAM je napo ra0-ahora ane traNa muhUrtamAM sUrya sAthe yoga kare che, te bAra che - be uttarA pauSThapadA yAvatu be uttarASADhA - vivecana-87 : kayA nakSatra svabhAvathI svarUpa nirNayamAM varte che bIje paNa kahyuM che - javA * tenA arthano nirNaya. nAgaricaya-nakSatrono svarUpa nirNaya kahelo che, tema kahevuM ? bhagavaMte kahyuM - A jaMbUdvIpa vAkya paripUrNa svayaM vicAravuM. temAM jaMbadvIpamAM be caMdro prabhAsita thayA * che - thaze. be su tapyA hatA - che - tapaze. 56 naboe caMdrAdi sAthe yoga ko * kare che - karaze. te ja 56nakSatro batAvela che. A bharatakSetramAM pratidina 28-nakSatro cAra care che. tethI pUrve A dazamA prAmRtanA bIjA prAbhRtapAmRtamAM 28-nakoe caMdra ane sUrya sAthe yoga parimANa vicArela. have sarva jaMbadvIpane AzrIne namonI vicAraNA varte che, tenI saMkhyA56- che. tethI te badhAM caMdra, sUrya sAthe yoga karIne muhUrta parimANa vicAratA A kahyuM che - te pUrvokta bIjA prAbhRtapAgRtatva vicAryuM. A pramANe kALane AdhIne caMdra ane sUrya sAthe yoga parimANa vicAravuM. have phonane AzrIne te vicAravA pahelAM sImAviSThabha viSayaka praznan kahe che - -88,89 - [8] te sImA virkasa kaI rIte kahelo che, tema kahevuM A 56namomAM evA no che, jeno 630 ane 3/ bhAga sImA vikalpa che. ovA no che, je 1oo5 ane 3 bhAganA sImA virkamavALA che. evA Page #142 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 10/22/88,89 nakSatro che, jeno 2010 ane 3/67 bhAga samAvikuMbha che. evA nakSatro che, jeno 3015 ane 3deg/g bhAga sImAviSThama che. A 56-nakSatromAM keTalAM nakSatro che, je 630 ItyAdi upara mujaba kahevuM. (yAvartI) A 56-nakSatromAM keTalAM nakSatro che, je 3015 ane 30/67 bhAga sImAvikabhavALA che ? 45 A 56-nakSatromAM je nakSatro 630 ane 3/67 bhAgathI sImA viSphabhavALA che, te be abhijit che. je nakSatro 2005 ane 30/67 bhAga sImA viSphabhavALA che, te bAra che. te A - be zatabhiSA yAvat be jyeSThA. temAM je nakSatro 2010 ane 3/6 bhAga sImAvikabhavALA che, tevA-30 che. te A - be zravaNa yAvat be pUrvASADhA, temAM je nakSatro 3015 ane 3/67 bhAga sImA viSphabhavALA che, te bAra che be uttarIopadA yAvat be uttarASADhA. - [8] A 56-nakSatromAM sadA prAtaHkALe caMdra sAthe yoga kare che tevA nakSatro che ? A 56-nakSatromAM zuM sadA saMdhyAkALe caMdra sAthe yoga kare che, tevA nakSatro che ? A 56-nakSatromAM zuM sadA ubhaya kALe pravezI-pravezIne caMdra sAthe yoga kare che, evA nakSatro che ? A 56-nakSatromAM zuM sadA ubhaya kALe pravezI pravezIne caMdra sAthe yoga kare che, evA nakSatro che ? A 56-nakSatromAM evA koI nakSatra nathI, je sadA prAtaHkALe caMdra sAthe yoga karatAM koI ja nakSatra nathI. sadA saMdhyAkALe caMdra sAthe yoga karatAM paNa koI nathI. sadA ubhayakALe pravezI-pravezIne caMdra sAthe yoga karatAM nakSatra paNa koI nathI. mAtra abhijit sivAya. A be abhijit nanna prAtaHkALe . prAtaHkALe 44-44 amAvAsyA sAthe yoga kare che, paraMtu pUrNimA sAthe nahIM. * vivecana-88,89 - kayA prakAre arthAt keTalI vibhAga saMkhyAthI, bhagavan ! Ape sImA viSphabha kahelo che, tema kahevuM ? bhagavaMte kahyuM - A 28-nakSatro vaDe svagatithI sva sva kALa parimANathI kramazaH yAvat kSetrane buddhithI vyAyamAna sabhave, tyAM sudhI eka adbhu maMDalanI kalpanA karavI. ATalAM pramANamAM ja bIjuM arjumaMDala che, e rIte A pramANane buddhi pakilpita eka paripUrNa maMDala che. te maMDalanA "maMDalane 1 lAkha vaDe 198 thI chedIne A nakSatra kSetra parimANa nakSatra vicaya prAbhUtamAM kahela che." A vaDhyamANa vacanathI 198ne eka lAkha vibhAgathI vibhAga karAya. kaI rIte A saMkhyAnA bhAgonI kalpanAnuM nibaMdhana che ? te kahe che - ahIM nakSatro traNa prakAranA che, te A - samakSetra, addhakSetra, yaddhakSetra. temAM jeTalAM pramANa kSetra ahorAtra nakSatra vaDe jaNAya che, teTaluM pramANa caMdra sAthe yoga kare che, teTalA nakSatro samakSetra jANavA. sUryaprajJapti upAMgasUtra-saTIka anuvAda-2 te-15-che. te A pramANe - zravaNa, dhaniSThA, pUrvabhAdrapadA, revatI, azvinI, kRtikA, mRgazira, puSya, maghA, pUrvAphAlgunI, hasta, citrA, anurAdhA, mUla, pUrvASADhA. 1 je ahorAtra pramita kSetranA addha caMdra sAthe yoga kare che te addha kSetra nakSatra. te cha che - te A, zatabhiSar, bharaNI, ArdrA, AzleSA, svAti, jyeSThA. tathA bIjuM addha jenuM che, te yaddha arthAt sAddha cardha - addha adhika kSetra ahorAtra pramita caMdra yoga yogya jenA che, te carjA kSetra, tevA nakSatro cha che. te A rIte - uttarAbhAdrapadA, uttarA phAlgunI, uttarASADhA, rohiNI, punarvasu, vizAkhA. 46 temAM sImA parimANa vicAraNAmAM ahorAtranA 63 bhAga karAya che, e rIte samakSetronA kSetra pratyekanA 67-bhAgo parikalpavAmAM Ave che. addhakSetronA 30 ane addha, yuddha kSetronA 100 ane addhaH abhijit nakSatranA 21/67 bhAga, samakSetra nakSatro 15/6 tene 15-vaDe guNIe to 1005 thaze. addhakSetra cha che, tethI sAddha 33ne cha vaDe guNIe, to 201 thaze. caddhakSetra cha che, tethI sAddha-100ne 6 vaDe guNatAM 603 Avaze. abhijit nakSatranA 21. 6 sarvasaMkhyAthI 1830 thaze. ATalA pramANanuM eka addhu maMDala ane ATalAM ja bhAga bIjuM addha maMDala, e rIte 1830 thaze, tene be vaDe guNatAM thaze 3660, ekaika ahorAtramAM jo 30 muhUrta hoya. pratyeka A 3660 bhAgomAM 30 bhAganI kalpanAmAM 30 vaDe guNIe. to 1,09,800nI guNaka saMkhyA Avaze. tethI A maMDalanA bhAgone kalpIne bhagavan prativacana-uttara kahe che - temAM A 56-nakSatro madhye - x - 630 ane 3deg/67 bhAga sImA vikhuMbhasImA parimANa. evA nakSatro che jemAM pratyeka 1005 ane 30/63 bhAga sImA vikhuMbha che. evA nakSatro che, jemAM pratyeka 2010 ane 30/67 bhAga sImA vikhaMbha che. evA nakSatro che, jemAM pratyeka 3015 ane 30/67 bhAga sImA vikhuMbha che. e pramANe bhagavaMte sAmAnyathI kahetA, gautamasvAmI vizeSa bodha nimitte pharI prazna kare che - temAM A 56-nakSatromAM keTalA nakSatro che, jeno 630 - 30/60 bhAga sImA vikhuMbha che. te anaMtara kahevAyela ukta prakAthI uccAravA joIe. te A rIte - ' vAyare navAttA'' ItyAdi, A traNe sUtro sugama che. bhagavaMte kahyuM - te A 56-nakSatromAM je nakSatro 630 - 3./67 vidhyuMbhavALA che, tevA be abhijit nakSatra che. te kaI rIte jANavuM? ahIM ekaika abhijita nakSatranA 67 khaMDIkRt ahorAtra gamya kSetranA hotAM 21 bhAga caMdrayoga yogya che. ekaika bhAgamAM 30-bhAganI pakilpanAthI 21ne 30 vaDe guNIe. tethI 630 thaze. tathA temAM 56-nakSatronI madhye je nakSatro pratyeka 1005 ane 30/63 bhAgo sImA viSphabha che, te bAra che - be zatabhiSA, be bharaNI, be ArdrA, be AzleSA, Page #143 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 10/2288,89 43 be svAti, be jyeSThA. tethI kahe che - A bAra nakSatromAM pratyekanA 67 khaMDIkRta ahoraNa gamya kSetranA hotA sAddha 33-bhAga caMdra yogamAM yogya che, tene 30 vaDe guNIe tethI prApta saMkhyA che - 990 aDadhAMne 30 vaDe guNatAM-15 prApta thAya, tethI sarva saMkhyA thaze 1005. temAM pa6-nabo maLe je nakSatro 2010 - 3/dapha bhAga sImA vilaMbhavALA che, te 30 che. te A pramANe - be zravaNa, be dhaniSThA, be pUrvabhAdrapadA, be revatI, be azvinI, be kRtikA, be mRgazira, be puSya, be maghA, be pUvaphAgunI, be hasta, be cibA, be anurAdhA, be mUla, be pUrvASADhA. tethI kahe che - A nakSatro samakSonA che. tethI AnA 67 khaMDIkRta ahoraba gamya kSetranA hotA paripUrNa-67 bhAgo che. pratyeka caMdrayoga yogya che. te 63 vaDe guNIe. tethI Avaze 2010. tathA te 56-nakSatromAM je nakSatro evA che, jemAM pratyeka-3015 ane 3/3 bhAga sImAvikaMbha che, tevA 1ra-nakSatro che. te A pramANe - be uttarA pauSThapadA, be rohiNI, be punarvasu, be uttarAphAlganI be vizAkhA, be uttarASADhA. ATalA namo ja huyarhama che. tethI 67-khaMDIkRta ahorAtra phonanA hotAM caMdrayoga yogya bhAgo sAddha-100 che, te pratyekane jANavA. temAM 100ne 30 vaDe guNIe, to 3ooo thaze. addhane paNa 30 vaDe guNIne arthAt be bhAga karatAM-15 thaze. tethI 3015 thaze. temAM 56-nakSatromAM kayA nakSatra che, je sadA prAta:kALe caMdranI sAthe yoga joDe che ? kayA nakSatro che je sadA saMdhyAkALe-divasanA avasAna samaye caMdra sAthe yogane joDe che. kayA nAmo che je sadA dvidhA-savAre ane sAMje pravezI-pravezIne caMdranI sAthe yoga joDe che ? bhagavaMte uttara Ayo - A 56-nakSatromAM evuM koI naba nathI ke je sadA savAre caMdranI sAthe yogane joDe che, zuM sarvathA nathI ? nA, tema nathI. A niSedha be abhijita nakSatrane choDIne kahevo. kaI rIte ? te 56-nakSatro maLe A anaMtarohita be abhijita nAgamAM yuge-yuge savAre-savAre 44-44 amAsamAM caMdranI sAthe yoga pAmIne amAsane parisamApta kare che, pUrNimAne nahIM. have A kaI rIte jANavuM ? jema yuge yugamAM cuMmAlIza-cuMmAlIzamI mAsamAM sadA prAtaHkALe abhijita nakSatra caMdra sAthe yoga pAmIne parisamApta kare che ? te kahe che - pUvAcArya upadarzita karaNanA vazathI, tethI kahe che - tithi lAvavAne mATe, te karaNa A pramANe - vRttikArazrIe nodhela gAmAnI akSara gamanikA A rIte che-]. je yugamadhyamAM caMdramAsa atikAMta che, te tithi sazi lAvavAne mATe 30 vaDe guNIe. guNIne te zazi bhAga 62-vaDe bhAga karavAmAM Ave. tyArapachI je rahe, temAM 61 vaDe guNIne dura-vaDe vibhAga karatAM je aMzo uddharita thAya, te vivAita divasamAM vivakSita tithi parisamApta thAya che. 48 sUryapajJapti upAMgasUtra-saTIka anuvAda-2 tethI 44-mI amAsamAM vicAratAM 43 caMdramAsa ane eka caMdramAsanuM parva prApta thAya. tethI 43ne 30 vaDe guNIe. tethI 1290 Avaze. tethI uparitana parvagata 15umerIe. tethI Avaze 1315 saMkhyA. temAM 62-bhAga vaDe bhAga karatAM 1-Avaze. teno tyAga karatAM zeSa raheze traNa. tene 61-vaDe guNatAM 183 saMkhyA Avaze. tene 62 vaDe bhAga devAtA prApta thaze-be. tene choDIne zeSa raheze-59. Avela dara bhAga te divasa amAvAsyA. amAsa ane pUrNimAmAM nakSatra lAvavAne mATe pUrve kahela ja karaNa, temAM dhuvAzi, 66-muhUrtI ane eka muhUrtanA pAra bhAga, temAMnA dUra bhAganA 1/3 bhAga. temAM 44-mI amAvAsyAne vicAravAnuM AraMbhIe-tevI 44-vaDe te guNIe. tethI saMkhyA Avaze 2904 muhUrtA ane eka muhUrtanA bAsaTha bhAgonA 220 ane 1/2 bhAganA 44/63 Ave. temAM punarvasu Adi uttarASADhA paryA 442 muhartAnA eka muhUrtanA 46/62 bhAga e rIte A pramANa zodhita thAya che. tethI muhartA Avaze - 2462 rane eka muhUrtanA 14/6ra thaze. tethI abhijitAdi sarva nakSatra maMDala zodhanaka 819 muhUrta ane eka muhUrtanA 24/62 bhAga ane te 1/62 bhAganA 66/67 bhAga. e rIte A pramANa jyAM sudhI saMbhava hoya te zodhavuM. temAM traNagaNAM paNa zuddhimAsathI Ave, e rIte traNagaNuM karIne zodhita thAya. tyArapachI rahe che - cha muhUrtI ane eka muhUrtanA 39/62 bhAga ane temAMnA 1/62 bhAganA 47/67 bhAgo che. tethI Avela cuMmAlIzamI amAsane abhijita nakSatra cha muhUrtamAM ane sAtamAM muhUrtanA 39/62 bhAgomAMnA 562 bhAganA 4/ 67 bhAga jatAM parisamApta kare che. te pramANe jANI levuM.]. have amAsa-pUrNimAnA kramathI tenI prarUpaNA * sUtra-10 :temAM A pUrNimA ane dura-amAso kahelI che. A pAMca saMvatsaromAM pahelI pUrNimAne caMdra kayA dezathI yoga kare che ? je dezamAM caMdra chellI bAsaThamI pUrNimAno yoga kare che, tyAMthI te pUrNimA sthAnathI maMDalane 124thI chedIne be trIza bhAgamAM laI jAya, ahIM te caMdra pahelI pUrNimAno yoga kare che, te A paMca saMvatsarAtmaka, bIjI pUrNimAne caMdra kayA dezaMzathI yoga kare che? [a kahe che je dezamAM caMdra pahelI pUrNimAno yoga kare che. te te pUrNimA sthAnathI 124 maMDalathI chedIne, be bagIza bhAgamAM lI jAya. ahIM te caMdra bIjI pUrNimAno yoga kare che. te A pAMca saMvatsaronI trIjI pUrNimAne caMdra kayAM dezamAM yoga kare che ? Page #144 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 10/22/90 te je dezamAM caMdra bIjI pUrNimAno yoga kare che. te pUrNimA sthAnathI maMDala 1ra4 chedIne be bagIza bhAgamAM laI jAya che. ahIM trIjo caMdra pUrNimAno yoga kare che. te A paMca saMvatsaranI bAramI pUrNimAne caMdra kayA dezamAM joDe che? te je dezamAM caMdra trIjI pUrNimAno yoga kare che. te pUrNimA sthAna maMDalane 124 vaDe chedIne ra88 bhAgamAM laI jAya che. ahIM caMdra bAramI pUrNimAno yoga kare che. A pramANe A upAya vaDe te-te pUrNimA sthAnathI maMDalane 1ra4 vaDe chedIne be-bagIza bhAgamAM laI jAya che ane te-te dezamAM tete pUrNimAne caMdra yoga kare che. te A pAMcamAM saMvatsaranI chellI bAsaThamI pUrNimAne caMdra kayA dezamAM coga joDe che ? te jaMbUdvInI pUrva-pazcima tathA uttara-dakSiNa lAMbI jIvAthI maMDalane 124 vaDe chedIne dakSiNadizAnA catubhagi maMDalamAM 4/7 bhAga laI jAya che pachI phAvIsamAM bhAgamAM ra0 vaDe chedI, aDhAramAM bhAgamAM laI jAya che. traNa bhAga ane be kalA vaDe pazcima dizAmAM catubhaga marDalane asaMpAta rahe che. ahIM caMdra chellI 62-mI pUrNimAno yoga kare che. vivecana-% - te yugamAM A-vaphTamANa svarUpa 6ra-pUrNimA ane 62-amAvAsyA kahelI che. ema bhagavaMte kahetA. gautamasvAmI pUche che - te yugamAM A anaMtarokta caMdrAdi pAMca saMvatsaro maNe pahelI pUrNimAne caMdra kayA dezamAM samApta kare che ? bhagavaMte kahyuM - temAM je dezamAM caMdra carama pAzcAtya yuganA aMta sudhI vartatI 62mI pUrNimAne parisamApta kare che, te pUrNimA sthAnathI - carama 6mI pUrNimAnA parisamApti sthAnathI pachInA maMDalane 124 vaDe bhAMgIne temAM rahela 3-bhAga grahaNa karIne ahIM batrIzamAM bhAgarUpa dezamAM caMdra pahelI pUrNimAne parisamApta kare che. pharI prazna kare che - x * te yugamAM A anaMtarokta pAMca saMvatsara maNe je bIjI pUrNimAne te caMdra kayA dezamAM parisamApta kare che ? bhagavaMte kahyuM - - temAM je dezamAM caMdra pahelI pUrNimAne samApta kare che, te pUrNimA sthAnathIpahelI pUrNimA parisamApti sthAnathI pachI maMDalane 124 vaDe chedIne temAM rahela banIza bhAgane grahaNa karIne A pradezamAM caMdra bIjI pUrNimAne samApta kare che. e pramANe trIjI pUrNimA viSayaka sUtranI paNa vyAkhyA karavI. e pramANe bAramAM pUrNimA viSayaka paNa. vizeSa e ke- trIjI pUrNimAnI Agala bAramI pUrNimA navamI thAya che. tethI nava vaDe batrIzane guNatAM 228 saMkhyA Ave. dhe atideza kahe che - ukta prakArathI nizcita A anaMtarokta upAyathI je-je pUrNimAne je-je dezamAM samApta kare che, te - te pUrNamAsInI pachI anaMtara pUrNimAne tenAthI pAzcAtya pUrNimA parisamApti svAtathI maMDalane 124 vaDe chedIne 2i4/4 5o. sUryapajJapti upAMgasUtra-saTIka anuvAda-2 pachInA tagata batrIsa-batrIza bhAgo grahaNa karIne te-te dezamAM caMdra parisamApta kare che. te e pramANe parisamApta karatA tyAM sudhI kahevuM jyAM sudhI karI paNa chellI62mI pUrNimAne te dezamAM samApta kare che, je dezamAM pAzcAtya yugamAM chellI-62mI pUrNimAne parisamApta kare che. A kaI rIte jANavuM ? gaNita kramanA vazacI. tethI kahe che - pAzcAtya yuganI chellI 62-mI pUrNimA parisamApti sthAnathI AgaLa maMDalane 124 vaDe vibhAga karatAM bamIzamo bhAga atikamatA te-te pUrNimAnI pasimApti. eka yugamAM sarva saMkhyAthI 62-pUrNimA che, tethI 32ne 62 vaDe guNIe. saMkhyA Avaze - 1984. temAM 124 vaDe bhAga karAtA, prApta 16 sakala maMDala parAvartanA. samasta rAzithI nidhI bhavanathI Avela je dezamAM pAzcAtya yuga saMbaMdhI chellI 62-mI pUrNimAnI parisamApti. chellI 6-mI parisamApti dezane pUche che - te yugamAM A anaMtarokta pAMcamA saMvatsaronI mathe chellI 62-mI pUrNimAne caMdra kayA dezamAM parisamApta kare che ? bhagavaMte kahyuM - jaMbadvIpa dvIpanI upara pUrva-pazcima lAMbI, ahIM zabda grahaNathI "uttara pUrva" levuM. zabda grahaNathI "dakSiNa pazcima' levuM. teno A artha che - IzAna naiRtya lAMbI, agni-vAyavya lAMbI jIvA vaDe atha pratyaMcA ke davakiA vaDe ema artha karavo. maMDalane 124 vaDe chedIne karI cAra vaDe vibhAga karI che. tethI dakSiNa dizAnA catubhaNi maMDalamAM 31-bhAga pramANamAM 23-bhAga grahaNa na karIne 28 mA bhAgane 20 bhede chedIne, targata 18 bhAga grahaNa na karIne bAkInA traNa bhAga vaDe cothA bhAgane be kalA vaDe pAzcAtya catubhagi maMDala saMprApta, A pradezamAM caMdra 62mI caramA pUrNimAne samApta kare che. e pramANe caMdrano pUrNimA parisamApti deza kahyo. have sUryano pUrNimA parisamApti deza pratipAtida karavA mATe te viSayamAM prazna sUtra kahe che - * sUtra-11 thI 93 : [1] A pAMca saMvatsaramAM pahelI pUrNimAne sUrya kayA dezamAM parisamApta kare che ? je dezamAM sUrya chellI-6mI pUrNimAne samApta kare che, te pUrNimA sthAnathI maMDalane 124thI chedIne 94 bhAgane grahaNa karIne, ahIM te sUrya pahelI pUrNimA parisamApta kare che. A pAMca saMvatsamAM bIjI pUrNimAne sUrya kayA dezamAM parisamApta kare che ? je dezamAM sUrya pahelI pUrNimAne samApta kare che, te pUrNimA sthAnathI maMDalane 124 vaDe chedIne be-94 bhAgamAM grahaNa karIne ahIM te sUI bIjI pUrNimAne pUrNa kare che. Page #145 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 10/2/91 thI 3 A pAMca saMvatsaromAM trIjI pUrNimAne sUrya kayAM dezamAM samApta kare che ? je dezamAM sUrya bIjI pUrNimAMne pUrNa kare che, te pUrNimA sthAnathI maMDalane 124 vaDe chedIne corANuM bhAga grahaNa karIne, ahIM sUrya trIjI pUrNimAne pUrNa kare che. A pAMca saMvatsaramAM bAzmI pUrNimAne paripUrNa kare che? te pUrNimA sthAnathI maMDalane 124 vaDe chedIne 148 bhAga grahaNa karavA. ahIM te sUrya bAramI pUrNimA pUrNa kare. e pramANe A upAyathI te-te pUrNimA sthAnathI maMDalane 124 vaDe chedIne corasaNacorANu bhAga grahaNa karIne te-te dezamAM te-te pUrNimAne sUrya parisamApta kare che. A pAMca saMvatsarAmAM chellI bAsaThamI pUrNimAne sUrya kayA dezamAM samApta kare che ? jaMbUdvIpanI pUrva-pazcima tathA uttara-dakSiNa lAMbI jIvA vaDe maMDalane 124 thI chedIne pUrvanA catubhaga maMDalamAM 27 bhAga grahaNa karIne 28mAM bhAgane ra0 vaDe chedIne 18mAM bhAgane grahaNa karIne trama bhAga ane be kalA vaDe dakSiNadizAnA catubhagi maMDalane asamApta, ahIM sUrya chellI 62-mI pUrNimA samApta kare che. [A pAMca saMvatsaromAM pahelI amAvAsyAne caMdra keTalA dezamAM samApta kare che ? je dezamAM caMdra chellI-6mI amAsane samApta kare che, te amAvAsyA sthAnathI maMDalane 124 vaDe chedIne be-bamIza bhAga grahaNa karIne, ahIM te caMdra pahelI amAsane parisamApta kare che e pramANe je AlAvAthI caMdrano pUrNimA sAtheno yoga kahyo, te ja AlAvAthI amAvAsyAno paNa kahevo. temAM bIjI, trIjI, bAramI amAsa kahevI.] e pramANe A upAyathI te-te amAvAsyA sthAnathI maMDalane 1ra4 vaDe chedIne be-vIza vIza bhAgo grahaNa karIne te-te dezamAM te-te amAsane caMdra samApta kare che. A pAMca saMvatsaramAM chellI amAsane caMdra kalA dezamAM parisamApta kare che ? je dezamAM caMdra chellI-6ramI pUrNimAnuM samApta kare che, te pUrNimA sthAnathI maMDalane 1ra4 bhAga karI 16 bhAga choDIne ahIM caMdra 6ra-mI amAsane samApta kare che. [A pAMca saMvatsaromAM pahelA sUrya kayA dezamAM amAsane parisamApta kare che ? je dezamAM sUrya chellI 6ramI amAsane parisamApta kare che, te amAvAsyA sthAnathI maMDalane 124 vaDe chedIne 94 bhAga grahaNa karIne, ahIM te sUrya pahelI amAvAsyAne samApta kare. e pramANe je AlAvAthI sUrya pUrNimAne parisamApta kare che, tenA vaDe sUryapajJapti upAMgasUtra-saTIka anuvAda-2 ja amAvAsyAne kare che. te pramANe - bIjI, trIjI ane bAramI. e pramANe A upAya vaDe te amAvAsyA sthAnathI maMDalane 124 vaDe chedIne corANuM-corANuM bhAga grahaNa karIne je dezamAM sUrya chellI-62mI amAvAsyAne parisamApta kare che, te pUrNimA sthAnathI [2] maMDalane 124 vaDe chedIne 4-bhAga choDIne, ahIM sUrya chellI 6ramI amAvAsyAne parisamApta kare che. * vivecanak1 thI 93 : te yugamAM A anaMtarokta saMvatsaro madhye pahelI pUrNimAne sUrya kayA dezamAM rahIne parisamApta kare che ? bhagavaMte kahyuM - te je dezamAM rahIne sUrya chellI pAzcAtya yugavartI bAsaThamI pUrNimAne parisamApta kare che. te pUrNimA sthAnathI - chellI bAsaThamI pUrNimA parisamAptinA nibaMdhana sthAnathI AgaLa maMDalane 124 vaDe chedIne-bhAga karIne temAMnA 94 bhAgone grahaNa karIne sUrya pahelI pUrNimAne parisamApta kare che. ahIM zuM kAraNa che ? ahIM paripUrNa 30-ahorAtramAM parisamApta karatA, te ja sUrya, te ja dezamAM vartato prApta thAya che, thoDAM paNa nyUna bhAgamAM prApta thato nathI ane pUrNimA caMdra mAsa paryanamAM parisamAptine pAme che. caMdramAsanuM parimANa 29-ahorAtra ane ahorAtranA- 32/62 bhAga, pachI bIzamAM ahorAkamAM 32/62 bhAga gayA pachI sUrya chelI-bAsaThamI pUrNimAnI parisamAptinA nibaMdhana sthAnathI 124 bhAga atikAMta thatAM 94-mAM bhAgamAM pahelI pUrNimA parisamAptine lAve che. ahIM zuM kahevA mAMge che ? 30 bhAga vaDe te ja dezane aprApta thaI pAme che. 30/6ra bhAga ahorAtanA hajI paNa sthitatva thakI tema kahyuM. pharI prazna kare che - te yugamAM A pAMca saMvatsaro maLe bIjI pUrNimAne sUrya kayA dezamAM rahIne joDe che * arthAt - parisamApta kare che ? bhagavaMte kahyuM - te je dezamAM rahIne sUrya pahelI pUrNimAne parisamApta kare che, te pUrNimA sthAnathI - pahelI pUrNimA-parisamApti nibaMdhana sthAnathI AgaLa maMDalane 124 vaDe chedIne tadgata 94 bhAgone grahaNa karIne A dezamAM rahIne sUrya bIjI pUrNimAne parisamApta kare che. e pramANe trIjI pUrNimA viSayaka sUtra kahevuM. e pramANe bAramI pUrNimA viSayaka paNa kahevuM. vizeSa e ke * x - trIjI pUrNimAthI AgaLa bAramI pUrNimA navamI thAya. pachI 94ne nava vaDe guNIe. tenAthI846-saMkhyA Avaze. have bAkInI pUrNimA viSayaka atidezane kahe che - x * e pramANe ukata Page #146 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 1/2e1 thI 93 prakAranI nizcita A anaMtarokta upAyathI je-je pUrNimAne je-je dezamAM parisamApta kare che, tene pUrNimAnA te-te anaMtara-anaMtara pUrNimAne te-te pAchaLa-pAchaLanI, pUrNimA-parisamApti nibaMdhana sthAnathI maMDalane 124 vaDe chedIne AgaLa temAM rahelA 94 bhAga grahaNa karIne tene dezamAM rahIne suIne parisamApta kare che. te e pramANe parisamApta karatAM tyAM sudhI kahevuM jyAM sudhI pharI paNa chellI-bAsaThamI pUrNimA te dezamAM parisamApta kare che, je dezamAM pAchaLanA yuga saMbaMdhI chellI-62-mI pUrNimA parisamApta thAya. ukta kathana gaNitanA kramane vaza thaI jANavuM. tethI kahe che - pAchaLanA yuganI chellI-62mI pUrNimA parisamApti tibaMdhana sthAnathI AgaLa maMDalanA 124 vaDe bhAga karIne corANuM-corANuM bhAga atikramIne te-te pUrNimAnI parisamApti che. tethI 94ne 62-vaDe guNIe. tethI Avaze-5828. tene 124 bhAgathI bhAgAkAra karatAM, prApta thaze-47 sakala maMDala parAvartanA. paNa tenA vaDe prayojana nathI. kevaLa sazinA nirlepa thavAthI Avela je dezamAM rahIne pAchaLanA yuga saMbaMdhI chellI bAsaThamI pUrNimA parisamApaka te ja dezamAM vivakSita yuganI chellI-bAsaThamI pUrNimAne parisamApta kare che. have chellI-bAsaThamI pUrNimA parisamApti tibaMdhana deza vize pUche che - x * te sugama che. bhagavaMte kahyuM - x - jaMbUdvIpa hIpanI pUrva-pazcima lAMbI, ahIM paNa 'prAcIna' zabdanA grahaNathI 'uttara-pUrva' dizA grahaNa karavI. 'apAcIna' zabdanA grahaNathI 'dakSiNa-pazcima' levI. teno artha A pramANe che - uttarapUrvathI dakSiNa pazcima lAMbI, e pramANe uttaradakSiNa lAMbI ati pazcimauttarathI dakSiNapUrva lAMbI jIvA-pratyaMcA vaDe maMDalane 124 vaDe chedIne pharI paNa cAra vaDe bhAMgIne pUrva dizAvarta catubhaga maMDalamAM 31bhAga pramANamAM 23-bhAgane grahaNa na karIne aThThAvIsamAM bhAgane 20 vaDe chedIne temAM rahela 18-bhAga grahaNa na karIne bAkInA traNa bhAga vaDe cothA bhAganI be kaLA vaDe vIsamuM, tenA vaDe ane dakSiNa dizA saMbaMdhI catubhaga maMDala na pAmIne te pradezamAM te sUrya chellI-bAsaThamI pUrNimAne samApta kare. e pramANe sUrya ane caMdra pUrNimA parisamApti deza kahyo. have te baMne amAvAsya parisamApti dezane pratipAdita karavA mATe pahelAM caMdra viSayaka prazna sUtra kahe che - te yugamAM A anaMtarokata pAMca saMvatsaro madhye pahelI amAvAsyAmAM caMdra kayA dezamAM rahIne parisamApta kare che ? bhagavaMta kahe che - te je dezamAM rahIne caMdra chellI-bAsaThamI amAvAsyAne parisamApta kare che. pachI amAvAsyA sthAnathI arthAtu amAvAsya parisamApti sthAnathI 54 sUryapajJapti upAMgasUtra-saTIka anuvAda-2 AgaLa maMDalane 124 vaDe chedIne tadgata rU-bhAgone grahaNa karIne, A pradezamAM caMdra pahelI amAsane parisamApta kare che. e pramANe ukta prakArathI je AlAvA vaDe caMdranI pUrNimA kahI, te ja AlAvAthI amAvAsyA paNa kahevI. te A rIte- bIjI, trIjI ane bAramI. te A pramANe - A pAMca saMvatsaromAM bIjI amAvAsyAne caMdra kayA dezamAM pUrNa kare che ? je dezamAM caMdra pahelI amAvAsyAne pUrNa kare che, te amAvAsya sthAnathI maMDalane 124 vaDe chedIne be-bagIza bhAga grahaNa karIne ahIM caMdra bIjI amAsane pUrNa kare. A pAMca saMvatsaranI bIjI amAvAsyAne caMdra kayA dezamAM parisamApta kare che ? je dezamAM caMdra bIjI amAvAsyAne samApta kare che, te amAvAsyasthAnathI maMDalane 124 vaDe chedIne be-bagIza bhANa grahaNa karIne, ahIM te caMdra trIjI amAsane pUrNa kare che. A pAMca saMvatsaramAM bAramI amAsane caMdra kayA dezamAM parisamApta kare che ? je dezamAM caMdra trIjI amAsane parisamApta kare che, te amAvAsyA sthAnathI maMDalane 124 vaDe chedIne 228 bhAgane grahaNa karIne, ahIM caMdra bAramI amAvAsyAne samApta kare che. have bAkInI amAvAsyAno atideza kahe che - x * tenI vyAkhyA pUrvavat karavI. have chellI-bAsaThamI amAvAsyA parisamApti nibaMdhana dezane pUche che - x * te sugama che. bhagavaMta kahe che - temAM je dezamAM rahIne caMdra bAsaThamI chellI pUrNimAne parisamApta kare che, te pUrNimA parisamApti sthAnathI maMDalane 124 vaDe chedIne, pUrvanA 16- bhAgone choDIne chellI-62mI amAvAsyA ane chellI bAsaThamI pUrNimA pazcAtuM pakSathI ane vivakSita pradezathI caMdra 16/124 bhAgathI AgaLa prarUpaNA kare che. mAsa vaDe bagIza bhAgathI AgaLa vartamAnanA prApta thavAthI kahyuM. pachI soLa bhAgone pUrva choDIne kahela, A pradezamAM rahIne caMdra chellI-bAsaThamI amAvAsyAne parisamApta kahe che. have sUryanA amAvAsyA parisamApti nibaMdhana dezane pUchavAnI IcchAthI kahe che * x - AnI pUrvavata vyAkhyA karavI. e pramANe ukata prakAre je AlAvAthI sUryanI pUrNimA kahI, te ja AlAvAthI amAvAsyA paNa kahevI. te A pramANe - bIjI, trIjI ane bAramI. te A pramANe A pAMca saMvatsaromAM bIjI amAvAsyAne sUrya kayA dezamAM parisamApta kare che ? je dezamAM sarva pahelI amAvAsyAne parisamApta kare che, te amAvAsyAsthAnathI maMDalane 124 vaDe chedIne 94 bhAgane grahaNa karIne, ahIM sUrya bIjI amAvAsyAne Page #147 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 10/22/91 thI 93 pUrNa kare che. A pAMca saMvatsaramAM trIjI amAvAsyAne sUrya kayA dezamAM parisamApta kare che ? je dezamAM bIjI amAvAsyAne pUrNa kare che, te amAvAsyAsthAnathI maMDalane 124 vaDe chedIne 94 bhAga grahaNa karIne trIjI amAvAsyAne pUrNa kare che. A pAMca saMvatsaramAM bAramI amAvAsyAne sUrya kayA dezamAM parisamApta kare che ? je dezamAM sUrya trIjI amAvAsyAne parisamApta kare che, te amAvAsyAsthAnathI maMDalane 124 vaDe chedIne 846 bhAga grahaNa karIne, ahIM sUrya bAramI amAvAsyAne parisamApta kare che. have bAkInI amAvAsyAmAM atideza kare che - x - tenI vyAkhyA pUrvavat karavI. 55 have chellI-bAsaThamI amAvAsyA parisamApti nibaMdhana dezane pUche che - x - prazna sugama che. bhagavaMta kahe che - x - je dezamAM rahIne sUrya chellI-bAsaThamI pUrNimAne parisamApta kare che. te pUrNimA parisamApti nibaMdhana dezathI maMDalane 124 vaDe chedIne, pUrvenA 47-bhAgone choDIne, A pradezamAM rahIne sUrya chellI-bAsaThamI amAvAsyAne parisamApta kare che. have kaI pUrNimA, kayA nakSatrathI yukta caMdra ke sUrya parisamApta kare che, ema prazna karavAne kahe che - * sUtra-94 H A pAMca saMvatsaromAM pahelI pUrNimAne caMdra kayA nakSatra vaDe yoga kare che ? dhaniSThA vaDe. dhaniSThA nakSatranA traNa muhUrta ane eka muhUrtanA 19/62 bhAga ane 62- mAM bhAgane 67 vaDe chedIne 65 cUrNika bhAga bAkI rahetA [joDe che.] te samaye sUrya kayA nakSatrathI yoga kare che ? te pUvaphiAlgunIne 28 muhUrta ane eka muhUrtanA 28/6ra bhAga tatA dura bhAgane 67 vaDe chedIne be-trIza cUrNikA bhAga rahetA A pAMca saMvatsaromAM bIjI pUrNimAne caMdra kayA nakSatra vaDe samApta kare che ? uttarAauSThapadA vaDe. uttarApIThapadA nakSatra 27- muhUrta ane eka muhUrtanA 14/62 bhAga ane dUra bhAgane 67 vaDe chedIne 62- cUrNikA bhAga bAkI rahetA [pUrNa kare] te samaye sUrya kakSA nakSatra vaDe pUrNimAne samApta kare che ? uttarAphAlgunI vaDe. uttarAphAlgunInA sAta muhUrto ane eka muhUrtanA 33/6ra bhAga ane pura bhAgane 67 bhAgathI chedIne 21-cUrNikA bhAgo bAkI rahetA [pUrNa kare che A pAMca saMvatsaramAM trIjI pUrNimAne caMdra kayA nakSatrathI samApta kare che ? azvinI vaDe. azvinInA 21-muhUrto ane eka muhUrtanA 9/62 bhAga tathA 62/ 56 67 bhAgathI 63 cUrNikA bhAgo bAkI rahetA [pUrNa kare che.] te samaye sUrya kayA nAgathI trIjI pUrNimAne samApta kare che ? citrA vaDe. citrA nakSatranuM eka muhUrta ane muhUrtanA 28/62 bhAgo ane dUra bhAgane 67 vaDe chedIne 30-cUrNikA bhAga rahetA. A pAMca saMvatsaromAM bAramI pUrNimAne caMdra kayA nakSatra vaDe samApta kare che ? uttarASADhA vaDe. uttarASADhAnA ra6 muhUrto ane muhUrtanA 26/6ra bhAga ane 62 bhAgane 67 vaDe chedIne 54-cUrNikA bhAga bAkI rahetA pUrNimAne pUrNa kare che. sUryaprApti upAMgasUtra-saTIka anuvAda-2 te samaye sUrya kayA nakSatrathI pUrNimAne samApta kare che ? punarvasu vaDe. punarvasu nakSatranA 16 muhUrto ane muhUrtanA 8/62 bhAga tathA dUra bhAgane 67 vaDe chedIne 20-cUrNikA bhAga rahetA. A pAMca saMvatsaramAM chellI-bAsaThamI pUrNimAMne caMdra kayA nakSatrathI samApta kare che? uttarASADhA vaDe. uttarASADhAnA carama samaye [pUrNa kare che.] te samaye sUrya kayA nAmathI bAsaThamI pUrNimAne pUrNa kare che ? punarvasu vaDe. punarvasunA 16-muhUrto ane eka muhUrtanA 8/6ra bhAga ane dUra bhAgane 67 vaDe chedIne 20 cUrNikA bhAga rahetA. A pAMca saMvatsaromAM chellI bAsaThamI pUrNimAne caMdra kayA nakSatra vaDe samApta kare che ? puNyathI, puSyanA 21-muhUrto ane eka muhUrtanA 43/62 bhAga tathA dUra bhAgane 67 vaDe chedIne 33-cUrNikA bhAga rahetA pUrNimAne samApta kare che. * vivecana-94 : - tyAM yugamAM A anaMtarokta pAMca saMvatsaro madhye pahelI pUrNimAne caMdra ane upalakSaNathI sUrya kayA nakSatra sAthe yoga karIne parisamApta kare che ? bhagavaMte kahyuM - dhaniSThA vaDe. temAM te pAMca saMvatsara madhye pahelI pUrNimAne caMdra dhaniSThA vaDe samApta kare che. ahIM dhaniSThAnA pAMca tArAnI apekSAe bahuvacana che, anyathA to ekavacana ja jANavuM. te dhaniSThAnA traNa muhUrto ane eka muhUrtanA 29/62 bhAga ane 1/62 bhAgane 67 vaDe chedIne 65-cUrNikA bhAga bAkI rahetA. tathA - pUrNimA viSayaka caMdranakSatra yoganA parijJAnArthe karaNa pUrve kahela che. temAM 66 muhUrto ane eka muhUrtanA 5/62 bhAga ane 1/67 bhAga eTale ke - 66/5/62/1/67 e pramANe varAzi levI. - pachI - pahelI pUrNimAmAM caMdra nakSatra yoga jANavA mATe eka vaDe guNIe. eka vaDe guNatAM te ja saMkhyA Ave. tenAthI abhijita nava muhUrta ane eka muhUrtanA 24/62 bhAga ane 1/62 nA 66/67 bhAga, e rIte e pramANe zodhanaka Page #148 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 10/22/4 58 zodhita karAya che. temAM 66mAMthI tava muhUrta zodhita thatAM pachI raheze - 57, temAMthI eka muhUrta laIne 62-bhAgI karAtA ane 62-ne paNa bAsaTha bhAga rAzimAM pAMca rUpe umeratAM thaze 69nA 62 bhAgo. temAMthI 24 zodhita karatA raheze-43. temAM eka saMkhyA laIne 63-bhAga karIe ane te 67-bhAgo paNa 67 bhAgamAM umerIe to 68/67 bhAga thaze. temAMthI 66ne zodhita karatA raheze e67 bhAga. pachI te 30-muhUtoM vaDe zravaNa nakSatra Ave. tyArapachI raheze 26-muhad. pachI A Avela dhaniSThA nakSatranA traNa muhamAM eka muhUrtanA 19/62 bhAgomAM 1/62 bhAganA 56/67 bhAga rahetAM pahelI pUrNimA parisamAptine pAme che. have sUrya nakSatra yoga pRcchA - te samayamAM ke je samaye dhaniSThA nakSatra caMdra vaDe yukata thaI cacokta zeSane parisamApta kare che, te kSaNe. sUrya kayA nakSatra vaDe yukta thaI pahelI pUrNimAne parisamApta kare che ? bhagavaMte kahyuM - tyAre pUrvAphAlganI vaDe * x * tyAre pUrva phAgunInA 28 muhUrtI ane eka muhUrtanA 38/62 bhAga ane 1/62 bhAgane 67 vaDe chedIne, te rIte 3-cUrNikA bhAgo rahetA. tethI kahe che - te ja 66-muhUrto ane eka muhUrtanA 5/62 bhAganA 1/62 bhAganA 1/62 bhAga, e rIte A pramANe dhuvarAzi - 66/51 levI. laIne eka vaDe guNIe, eka vaDe guNatAM te ja thAya che. pacI tethI puSya zodhanaka 19 muhUrtI ane eka muhUrtanA 43/62 nA 1/62 bhAganA 33/67 bhAga - 19/43/33 e pramANe zodhita thAya. dhe ATalA pramANanA puSya zodhanakanI utpati kaI rIte che, te kahe che - ahIM pUrvayuga parisamApti veLAmAM puSyanA 23/67 bhAga parisamApta thayA ane 44 bAkI rahyA. pachI te 44/63 bhAganA muhUrta karavA mATe 30 vaDe guNIe. tethI Avaze * 1320, tene 63 vaDe bhAgAkAra karatAM prApta thAya-21-muhartI zeSa raheze - 43. tenA 62 bhANa lAvavA mATe 62 vaDe guNIe, tethI Avaze - 2914. tene 67 vaDe bhAgatA prApta thaze 43/6ra temAM 1/62 bhAganA 33/67 bhAga. A ghuvarAzi zodhita karavI. te A rIte - - 66-muhUtathiI 19 muhUrta zuddha thatAM pachI rahela 4mAMthI eka muharta laIe. pachI rahe che - 46, gRhita muhUrtanA 62-bhAga karIne 62 bhAga rAzimAM paMcaka rUpa umerIe. thaze 6263 temAMthI 43 zodhita karatAM pachI rahela 24mAMthI eka saMkhyA grahaNa karatAM rahe-23, gRhita saMkhyAnA 63-bhAgo karAya che ane karIne 63-bhAga ekamAM umerIe. tethI Avaze - 68/67 bhAga. temAMthI 33 zodhita karyA. pachI raheze - 35. tyArapachI 15-muhUrta vaDe AzleSA ane 30 muhUrta vaDe maghA zodhita thAya che. tyArapachI rahela eka muharta ane eka muhUrtanA 23/62 bhAgo, temAMnA | 62 bhAganA 35/63 bhAga. arthAt saMkhyA Avaze - 123|35. sUryaprajJapti upAMgasUtra-saTIka anuvAda-2 ukta saMkhyAthI Avela - pUva phAgunInakSatranA aThThAvIsa muhUrtAmAM eka muhUrtanA 38/62 bhAgomAM 1/2 bhAganA 3267 bhAga bAkI rahetAM sUrya pahelI pUrNimAne parisamApta kare che. A sUrya muhUrta che, evA svarUpanA 30-sUrya muhUrta vaDe tera ahoraNa ane eka ahoramanA bAra vyavahArika muhUrtA thAya. A pramANe eka divasanI bhAga gaNanA karI, zeSa sthita divasa gaNanA pUrva phAgunI nakSatranI svayaM karavI joIe. e pramANe uttara sUtromAM paNa sUrya nakSatra yoganI bhAvanA karavI. pachInuM pramnasUtra sugama che. bhagavaMte kahyuM - X * x - uttarApathyapadA vaDe. * x * te pauSThapadAnA 27 muhUrta ane eka muhUrtanA 14/62 bhAga ane 1/62 bhAgane 67 vaDe chedIne, tenAthI 64-cUrNikA bhAgo zeSa rahe che. tethI kahe che - te ja yuvarAzi 66/5/1 thAya che. have tene bIjI pUrNimAnI vicAraNAmAM be vaDe guNavAmAM Ave che. tethI muhUrto Ave che - 132. eka muhUrtanA 10/62 bhAgo ane 1/62 bhAganA 267 bhAga. tyArapachI pUrva rItithI abhijita nakSatranA nava muharta ane eka muhUrtanA 24/6ra bhAga ane 16ra bhAganA hotA 66/67 bhAgo zodhita karAyA che, tethI Avaze 122 ane eka muhUrtanA 47/6ra bhAgo ane 162 bhAganA 3/ 63 bhAga Avaze. tyArapachI 30 muhUrta vaDe zravaNa ane 30 muhUrta vaDe ghaniSThA, 15-muhUrta vaDe zatabhiSA, 30 muhUrta vaDe pUrvAbhAdrapadA zodhita thAya che. pachI rahe che - 17 muhUrta. bAkI pUrvavat 17/4/3 arthAt 17/4/62367 tethI Avela uttarabhAdrapadA nakSatranA 27muhUrtI ane eka muhUrtanA 14/62 bhAgomAM 1/2 bhAganA 46/63 bhAga bAkI rahetA bIjI pUrNimA parisamApta thAya che. have A ja pUrNimAnA sUrya nakSatra yogane vize pUche che - te prazna sugama che, bhagavaMta kahe che - x * uttarA phAlganI vaDe. uttarA phAgunIne te dvitIya pUrNimA parisamApti veLAmAM 3-muhUrtI ane eka muhUrtanA 33/62 bhAga tathA 1/62 bhAgane 67 vaDe chedIne tenA 31-cUrNikA bhAgo bAkI rahe che. tethI kahe che, te ja ghuvarAzi levI - 66/5/1, laIne bIjI pUrNimAnI have vicAraNA karatAM be vaDe guNatAM, Avaze 132 muhUrta ane eka muhUrtanA 10/62 bhAga ane 1/62 bhAganA 2/67 bhAga. - 132/10/2. pachI AnAthI puSya zodhanaka 19 muhUrtI ane eka muhUrtanA 43/62 bhAgo ane 162 bhAganA 33/67 bhAga - 19|43|33. e rIte A parimANa pUrvanI rItithI zodhita karavuM. tyArapachI rahela 112 muhUrta ane eka muhUrtanA 28/62 bhAga, temAMnA 1/62 bhAganA 36/63 bhAga - 11228|36. tyArapachI 15-muhUrta vaDe AzleSA, 30-muhUrta vaDe maghA, 30-muhUrta vaDe pUrvAphAlganI zodhita thaze. pachI muhUrta raheze-37. te pUrvavat jANavuM. pachI Avela Page #149 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 10/22/94 sUrya vaDe yukta uttara phAlgunI nakSatrane sAta muhUrtomAM ane eka muhUrtanA 33/62 bhAgomAM 1/62 bhAganA 31/67 bhAgo bAkI rahetA bIjI pUrNimAne pUrNa kare che. have trIjI pUrNimA viSayamAM caMdra nakSatra yogane pUche che - - x - prazna sugama che. bhagavaMta kahe che - X + X - - - trIjI pUrNimAnI parisamAptiveLAmAM azvinI nakSatranA 21-muhUrto ane eka muhUrtanA 9/62 bhAgo, temAMnA 1/62 bhAgane 67 bhAgathI chedIne, tenA hovAthI 33-cUrNikA bhAga bAkI rahe che. tethI kahe che - te ja dhruvarAzi 66/5/1 trIjI pUrNimAne vicAratA varte che, tethI traNa vaDe guNIe, tethI prApta saMkhyA thaze-198 muhUrta ane eka muhUrtanA 15/62 bhAga ane 1/62 bhAganA 3/67 bhAga - 198/15/3. - 4 - 5chI 159 muhUrta vaDe 24/62 bhAga vaDe ane 1/62 bhAganA 66/67 bhAga vaDe abhijitAdithI uttara bhAdrapadA sudhInA cha nakSatro zuddha thAya che. tyArapachI rahe che - 38 muhUrto ane eka muhUrtanA 52/62 bhAga ane temAMnA 1/62 bhAganA 4/67 bhAga - 38|52|4. pachI 30-muhUrta vaDe revatI nakSatra zuddha thAya che. pachI ATha muhUrta rahe che. pachI Avela caMdrayukta azvinI nakSatra 21muhUrto ane eka muhUrtanA 9/62 bhAgomAMnA 1/62 bhAganA 3/67 bhAgamAM bAkInAne parisamApta kare che. ChE have A trIjI pUrNimAne sUrya nakSatra yogane pUche che -- - 4 - prazna sUtra sugama che. bhagavaMta kahe che - 4 - citrA vaDe yukta sUrya parisamApta kare che. tyAre trIjI pUrNimAnI parisamApti velAmAM citrAmAM eka muhUrta ane eka muhUrtanA 28/62 bhAga ane temAMnA 1/62 bhAgane 67 vaDe chedIne tenA hotA 30-cUrNikA bhAga bAkI rahe che. tethI kahe che - te ja dhruvarAzi - 66/5/1. have trIjI pUrNimA vicAraNA che, mATe traNa vaDe guNIe. tethI Avaze - 198 muhUrta ane eka muhUrtanA 15/62 bhAga ane temAMnA 1/62 bhAganA 3/67 bhAga - 198/15/3. pachI A puNya zodhanaka - 19/43/33ne pUrvokta prakArathI zodhita thAya che. tyArapachI rahe che - 138 muhUrta ane eka muhUrtanA 33/62 bhAga ane temAMnA 1/62 bhAganA 3/67 bhAga - 178|33|37. pachI 105 muhUrta vaDe AzleSAdithI hasta sudhInA pAMca nakSatro zuddha thAya che. bAkInA 28 muhUrto rahe che. bAkI pUrvavat 28/33/37, pachI citrA nakSatra sUrya sAthe yukta thAya. citrA nakSatra eka muhUrta ane eka muhUrtanA 28/62 ane 1/62 bhAganA 30/67 bhAga bAkI rahetA trIjI pUrNimA pUrI thAya. -- have bAramI pUrNimAmAM caMdra nakSatrayogane pUche che - 4 - bhagavaMta uttara Ape che - 4 - uttarASADhA vaDe bAramI pUrNimA caMdrane parisamApta kare che. te uttarASADhAnA 26 muhUrto ane eka muhUrtanA 26/62 bhAga ane temAMnA 1/62 bhAganA 62/67 bhAga vaDe 54-cUrNikA bhAgo bAkI rahe che. tethI kahe che, te ja dhruvarAzi che - 60 sUryaprApti upAMgasUtra-saTIka anuvAda-2 66/5/1. ahIM bAramI pUrNimAne vicArIe chIe tethI bAra vaDe guNIe. tethI Avaze 792 muhUrto ane eka muhUrtanA 60/62 bhAgo ane temAMnA 1/62 bhAganA 12/67 bhAgo thatAM rAzi Avaze - 792|60 12. pachI 742 muhUrto ane eka muhUrtanA 24/62 bhAganA 1/62 bhAganA 66/ 67 bhAgo vaDe abhijit AdithI mULa sudhInA nakSatro zodhita thAya che. pachI 30 muhUrta vaDe pUrvASADhA zuddha thatAM zeSa rahe che 18-muhUrto ane eka muhUrtanA 35/62 bhAgo ane temAMnA 1/62 bhAganA 13/67 bhAga. rAzi A che - 18/35/13. pachI Avela caMdra sAthe yukta uttarASADhA nakSatra bAramI pUrNimA 26 muhUrto ane eka muhUrtanA 26/62 bhAgomAMnA 1/62 bhAganA 54/67 bhAga bAkI rahetA parisamApta kare che. have A ja bAramI pUrNimAmAM sUrya nakSatrano yoga pUche che - te sugama che. bhagavaMte kahyuM - 4 - punarvasuthI yukta sUrya parisamApta kare che. tyAre bAramI pUrNimA parisamA iveLAmAM punarvasunakSatranA 16-muhUrto ane eka muhUrtanA 8/62 bhAga ane temAMnA 1/62 bhAganA 62/67 hotA 20 cUrNikA bhAga bAkI rahe che. tethI kahe che - te dhruvarAzi 66|5|1ne bAra vaDe guNIe. tethI saMkhyA Avaze - 792 muhUrta ane eka muhUrtanA 60/62 bhAga ane temAMnA 1/62 bhAganA 12/67 bhAgo arthAt te rAzi thaze - 792/60/12. raheze - pachI tenAthI puSya zodhanaka 19|43|33, pUrvokta prakArathI zodhAya che. pachI 5 - 773 muhUrta ane eka muhUrtanA 16/62 bhAga. temAMnA 1/62 bhAganA 46/ 67 bhAga. 773/16/46. pachI A 744 muhUrto ane eka muhUrtanA 24/62 bhAga, temAMnA 1/62 bhAganA 66/67 bhAga vaDe AzleSAthI ArdrA sudhInA nakSatro zodhita thAya che. pachI raheze 28 muhUrto ane eka muhUrtanA 53/62 bhAga, temAMnA 1/62 bhAganA 47/67 bhAgo che. te rAzi Ave che - 28|53|47. tethI Avela punarvasu nakSatra sUryanI sAthe yogane pAmIne 16-muhUrto ane eka muhUrtanA 8/62 bhAgomAM 1/62 bhAganA 20/63 bhAgo bAkI rahetA bAramI pUrNimA samApta thAya che. have A ja bAsaThamI pUrNimAno caMdra nakSatra yoga pUche che - te sugama che. bhagavaMte kahyuM - 4 - uttarASADhAthI yukta caMdra chellI 62mI pUrNimAne pariName che. tyAre chellI 62-mI pUrNimA pasimAptiveLA uttarASADhAno chello samaya che, tethI kahe che - te ja dhruvarAzi 66/5/1 che. chellI bAsaThamI pUrNimA hAla vicAraNAmAM varte che. tethI 62 vaDe guNIe. tenAthI Avaze 5 - 4092 muhUrta ane eka muhUrtanA 62 bhAganA 310 ane 1/62 bhAgAnA 62/67 bhAga. tyArapachI A vacana - 819 zodhanaka uttarASADhAnA 24 bhAga ane 66 Page #150 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 10/22/94 62 caNikAo. evA pramANathI eka sarva nakSatra paryAya zodhataka pAMca vaDe guNIne zodhita thAya che ane te pUrvokta prakArathI zodhita thatAM paripUrNa zuddhine pAme che. pachI kaMI ja rahetuM nathI. tethI Avela uttarASADhA nakSatra caMdra sAthe yukta chellA samaye chellI-bAsaThamI pUrNimAne parisamApta kare che. have A ja bAsaThamI pUrNimA sUrya naba yogane pUche che - x * sugama che. bhagavaMte kahyuM - puSya vaDe yukta sUrya chellI bAsaThamI pUrNimAne parisamApta kare che. tyAre A bAsaThamI pUrNimA parisamApti velAmAM 19-muhartA ane eka muhUrtanA 43/62 bhAgamAMnA 1/6ra bhAganA 667 bhAgane lIdhe 33-cUrNikA bhAga bAkI rahe che. tethI kahe che - te ja ghuvarAzi - 66/5/1 che. tene 62 vaDe guNatAM Avaze - 4092 mahartA ane eka mahadnA 62 bhAgonA 310 ane 1/62 bhAganA 62/6 bhAga. zazi Avaze - 4092|310|62 ahIM puSyanA 10 muhUrta ane eka muhUrtanA 18/62 bhAgomAMnA 1/2 bhAganA 24/63 bhAgo atikrAMta thatAM pAzcAtya yugane parisamApta kare che. tyArapachI bIjo yuga pravarte che. puSya paNa teTalo ja mama atikrAMta thaI Agala pharI paNa teTalAM mAtra puSyanA atikrama sudhI ATalA pramANamAM eka paripUrNa nakSatra paryAya thAya ane tenuM pramANa 819 muhUrta ane eka muhUrtanA 24/62 bhAga ane 1/2 bhAganA 66/67 bhAgo. rAzi - 819|24/66 pachI Ane pAMca vaDe guNIne pUrvokata yuvAzine 62 vaDe guNIne zodhita karAya che tethI paripUrNa zodhita thAya ane tyArapachI rAzi nirlepa thAya che. tyArapachI Avela puSyanA sUryathI yukta 10 muhUrtI ane eka muhUrtanA 18/ 62 bhAgamAM 1/62 bhAganA 34/63 bhAgo atikrAMta thatAM 19 muhurta ane eka muhanA 43/62 bhAgomAMnA 1/6ra bhAgamAMnA 33/67 bhAgo bAkI rahetA chellI bAsaThamI pUrNimA parisamApta thAya che. te ja pUrNimA viSaya caMdranakSatra yoga ane sUrya nakSatra yoga kahyo. dhe amAvAsyA viSaya sUryanaNa yoga ane caMdra nakSatra yogane pratipAdita karavA mATe pahelA pahelI amAvAsyA viSayaka praznasUsa kahe che - * sUtra-5 : A pAMca saMvarAromAM pahelI amAvAsyA caMdra kayA nAmathI parisamApta kare che AzleSA vaDe. AzleSA eka muhUrta ane eka muhUrtanA 4/6ra bhAga ane 62 bhAgane 67 vaDe chedIne dUra-cUrNiA bAkI rahetA. te samaye sUrya kayA nAkSatrathI amAsane parisamApta kare che AleSA vaDe. AzleSAnuM eka muhUrta ane muhUrtanA 406ra bhAga, 62 bhAgane 67 vaDe chedIne dUra-cUrNikA bhAga rahetA. A pAMca saMvatsaromAM bIjI amAvAsyAne caMdra kayA nAmathI parisamApta sUryapajJapti upAMgasUtra-saTIka anuvAda-2 kare che ? uttarAphAgunIeNI. uttarAphAlganI 40-muhUrta ane muhUrtanA 35/6ra bhAga ane dUra bhAgane 67 vaDe chedIne 65- cUrNikA bhAgo bAkI rahetA. te samaye sUrya kayA nAtra vaDe mAsane parisamApta kare che ? uttarAphAlganI vaDe. caMdravat kahevuM. pAMca saMvatsaronI trIjI amAvAsyAne caMdra kayA nakSatrathI parisamApta kare che ? hasta vaDe. hastanA cAra muhUrta ane eka muhUrtanA 30/dura bhAgo ane dUra bhAgane 67dDe chedIne 6ra cUrNikA bhAgo bAkI rahetA pUrNa kare. te samaye sUrya kayA nAgathI amAvAsyAne pUrNa kare che ? hasta vaDe. hasta nakSatranuM caMdravata jANavuM. pAMca saMvatsaramAM bAramI amAvAsyAne caMdra kayA nakSatra vaDe parisamApta kare che ? AdrAM vaDe. AdranA cAra muhUrta ane eka muhUrvanA 10/6ra bhAga tA 62ne 67 vaDe chedIne 54-pUrNiA bhAga bAkI rahetA pUrNa kare. te samaye sUrya kayA nathI amAvAsyAne parisamApta kare che ? AddhAM vaDe. bAkI caMdravatu. A pAMca saMvatsaromAM chellI bAsaThamI amAvAsyA caMdra kayA nAmathI parisamApta kare che ? punarvasu vaDe. punarvasunA rara-muhUrta ane eka muhUrtanA 46ra bhAga bAkI rahetA. te samaye sUrya kayA nAmathI amAvAsyAne pUrNa kare che ? punarvasu vaDe. zeSa caMdravat jANavuM. * vivecana-5 : prazana sugama che. bhagavaMte kahyuM - x * AzleSA sAthe yukata caMdra pahelI amAvAsyAne parisamApta kare che. AzleSA nakSatranA cha tArA hovAthI mAM bahuvacana che, pahelI amAvAsyA parisamApti veLA AzleSA nakSatranA eka muhUrta ane muhUrtanA 44/62 bhAga ane 1/6ra nA 663 bhAgathI 66-cUrNikA bhAgo bAkI rahetA. tethI, kahe che - te ja ghuvarAzi 66/5/1. pahelI amAvAsyA vize hAla vicAraNA cAle che, tethI eka vaDe guNIe. eka vaDe guNatAM te ja saMkhyA rahe che. pachI - x x * 22-muhUrtI ane eka muhUrtanA 46/62 bhAga, e rIte e pramANathI punarvasu zodhanaka zodhita karAya ce. temAM 66 muhUrtanI apekSAthI tenA 62-bhAgo karyA. te durabhANa sazi maLe umerIe. tethI thaze 63. temAMthI 46ne zodhita karatAM bAkI raheze-21. pachI 43-muhUrtamAMthI 30 muhUrta vaDe puSya zuddha thAya che. tyArapachI rahe che - 13 muhUrto. AzleSAnakSatra ardhaba, e rIte 15muhUrvapramANa. tethI A Avela - AzleSA nakSatranA eka muhUrta ane muhUrtanA 40/6ra bhAgomAMnA 1/62 bhAganA 6267 bhAgomAM 66 bhAgo rahetA pahelI amAsa pUrNa thAya che. Page #151 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 10/22/5 have A ja pahelI amAvAsyA vize sUryanakSatra pUche che - prazna sUtra sugama che. bhagavaMte kahyuM - x * ahIM je amAvAsyAmAM caMdra nakSatra yogamAM dhruvarAzinuM je zodhanaka che, te ja sUryanakSatra yoga viSayamAM paNa dhRvarAzi, te ja zodhanaka che, te ja sUryanAtra yogamAM paNa nakSatra tyAM sudhI ja te nakSatranI zeSa che. tethI ja kahe che - AzleSA vaDe yukta sUrya pahelA amAvAsyAne parisamApta kare che. te parisamApti veLAe AzleSAnuM eka muhUrta ane muhUrtanA 44/62 bhAgomAMnA 1/62 bhAganA 66/67 bhAga bAkI rahetA. bIjI amAvAsyA viSayaka prazna satra sugama che. bhagavaMta kahe che - uttarAphAlganI vaDe yukta caMdra bIjI amAsane parisamApta kare che. tyAre - amAvAsyA parisamApti veLAe uttarAphAgunInA 44 muhUrtA ane muhUrtanA 35/62 bhAga tathA 62 bhAgane 67 vaDe chedIne tenA hotAM 65-cUrNikA bhAga bAkI rahetA. tethI ja kahe che - te ja ghuvarAzi - 66/5/1. tene be vaDe guNatAM thAya 132 muhUrta ane eka muhUrtanA 10/6ra bhAga ane temAMnA 16ra bhAgane 63 vaDe chedIne 2-cUrNikA, bhAgo. te A rIte zazi - 132/10/ra thAya. temAM pahelA punarvasu zodhanaka zodhita thAya che. 132 muhUrvathI 22-mahUrto zuddha thatAM pachI raheze-110, temAMthI eka muhUrta laIne 62 bhAga karIe. karIne te 62 bhAga, 62-bhANa sazimAM umerIe. tethI dUra bhAgo, temAMthI 46 zuddha thatAM pachI raheze za6, pachI 109 muhUrtathI 30 vaDe puSya zodhita thAya. pachI raheze-79. temAMthI paNa 15- muhUrta vaDe AzleSA zodhita thAya. tethI raheze 64. temAMthI paNa 30 muharta vaDe maghA zodhita thAya. tethI raheze - 34, temAMthI paNa 30 muharta vaDe pUrvAphAlganI zodhita thAya. pachI raheze-cAra. uttarAphAlyunI nakSatra harAddhoba che ane te 45-muhUrta pramANa che. tethI ahIM Avela-uttarAphAgunI nakSatranA caMdrayoga upAmatanA 40 muhartAmAM eka muhUrtanA 35/62 bhAgomAM 1/62 bhAgane 67 vaDe chedIne pachI 56-cUrNikA bhAga bAkI rahetA bIjI amAsanI parisamAptine pAme che. dhe A ja bIjI amAvAsyAmAM sUrya nakSatra pUche che - prazna sugama che. bhagavaMte kahyuM - x * uttarAphAlganI vaDe yukta sUrya bIjI amAvAsyAne parisamApta kare che. tyAre - bIjI amAvAsyA parisamApti veLAmAM uttarAphAgunI vaDe, jema caMdranA viSayamAM kahyuM, temaja ahIM paNa kahevuM joIe. te A pramANe-44 muharta ane eka muhUrtanA 35/6ra bhAga ane 62 bhAgane 67 vaDe chedIne 65-cUrNikA bhAgo bAkI rahe che. A baMne caMdra-sUryanA nakSatra-parijJAna hetunA karaNanA samAnatvathI jANavuM. bIjI sAmAvAsyA viSayaka prazna sUtra kahe che - x " ne sugama che. bhagavaMta kahe che * x hasta vaDe yukta caMdra trIjI amAvAsyAne parisamApta kare che. tyAre 64 sUryapajJapti upAMgasUtra-saTIka anuvAda-2 hatanA cAra muhad ane eka muhUrtanA 30/62 bhAga 62 bhAgane 1/67 thI chedIne tenA hotA 64 cUrNikA bhANa bAkI rahe che. tethI kahe che - te ja dhavarAzi - 66) 5/1. hAla trIjI amAvAsyAnI vicAraNA che mATe traNa vaDe guNIe chIe. tethI prApta saMkhyA che - 198 muhUrta ane eka muhUrtanA 15/62 bhAgamAMnA 1/62 bhAganA 3/ 67 bhAga. tethI saMkhyA Avaze - 198/15|3. pachI AnAthI 172 muhUrta ane eka muhUrtanA 46/62 bhAga vaDe AzleSAdithI uttarAphAlganI sudhInA nAgo zuddha thAya che. pachI rahe che. 25-muhUrta ane eka muhUrtanA 31/62 bhAga ane 1/62 bhAganA 3/67 bhAga. tethI prApta sazi A rIte - 25/31/3. te rIte Avela hastanamano caMdra sAthe yoga pAmIne cAra muhUrtamAM eka muhUrtanA 30/62 bhAgomAM 1/2 bhAganA 46/63 bhAga bAkI rahetA trIjI amAvAsyA pUrI thAya che. ahIM ja sUryaviSayaka praznasUtara kahe che - 4 - sugama che. bhagavaMta kahe che * x * hasta nakSatra vaDe ja yukta sUrya paNa trIjI amAvAsyAne parisamApta kare che. A baMnenA paNa karaNanI samAnArthatAthI jANavuM. bAkInA pATha viSayamAM atideza kahe che - jema caMdranA viSayamAM haratanuM zeSa kahyuM, tema sUryanA viSayamAM paNa kahevuM. te A pramANe hatanA cAra muhUrtA ane eka muhUrvanA 30/62 bhAga ane 62 bhAgane 67 vaDe chedIne 62-cUrNikA bhAga rahetA. have 12mI amAvAsyA viSayaka praznasUtra kahe che * x * te sugama che. bhagavaMte kahyuM - Addha vaDe yukta caMdra bAramI amAvAsyAne parisamApta kare che. tyAre AdrAnA cAra muhUrta ane eka muhUrtanA 10/62 bhAga ane 62 bhAgane 67 vaDe chedIne 54 cUrNikA bhAga rahetA. tethI ja te ja ghuvarAzi - 66/5/1. bAramI amAvAsyAnI vicAraNA varte che, tethI bAra vaDe guNIe. to 792 muharta ane eka muhUrtanA 60/6ra bhAga ane 12 bhAganA 12/67 bhAga- 792/60/12. AnAthI 442 mahatuM ane eka mahattvanA 46/62 vaDe AzleSAdithI uttarASADhA paryAnI nakSatro zuddha thAya che. pachI rahe che - 35o muharta ane eka muhUrtanA 14/62 bhAga, temAMnA 1/6 bhAganA 12/3 bhAga. tethI Avaze - 350|14|12. pachI 30 muhUrtomAMnA eka muhUrtanA 24/6ra bhAga vaDe ane 12 bhAganA 66/67 bhAga vaDe abhijitAdithI rohiNI paryAnA nakSatro zodhita thAya che. tyArapachI rahe che - 4 muhUrtI ane eka muhUrtanA pa1/6 bhAga ane 1/ 62 bhAganA 13/63 bhAga. tethI thaze- 40/pa1/13. temAMthI 30 muhUrta vaDe mRgazira zuddha thatAM pachI raheze 15 muhUrto. bAkI pUrvavat. 10/51/13. tethI Avela AdranikSatrano caMdra sAthe saMyukta cAra muhUrtomAM eka muhUrtanA 10/62 bhAgomAM 1/ dura bhAganA 54/ka bhAgomAM arthAt 4|10|54 rahetA bAramI amAsa parisamApta thAya che. Page #152 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 10/22/5 have sUryanA viSayamAM prazna kahe che - x - te sugama che. bhagavaMte kahyuM - X * Adra vaDe yukta sUrya paNa bAramI amAvAsyAne parisamApta kare che. bAkInA pAThanA viSayamAM atideza kahe che - jema caMdranA viSayamAM AdranuM zeSa kathana che, tema sUryanA viSayamAM paNa kahevuM. te A pramANe - Adra cAra muhUrta ane muhUrtanA 10/62 bhAgamAM 62 bhAgane 63 vaDe chedIne pa4-cUrNikA bhAga rahe che. chellI bAsaThamI amAvAsyAnA viSayamAM prazna kahe che -- * - te sugama che. bhagavaMte kahyuM - * * punarvasu yuddha caMdra chellI 62-mI amAvAsyAne parisamApta kare che, te A - carama bAsaThamI amAvAsyA parisamApti velAmAM punarvasu nakSatranA 22muhUta ane muhUrtanA 46/62 bhAga muhUrta bAkI rahetA. tethI kahe che - te ja dhuvarAzi - 66/5/1 che. tene 62 vaDe guNIe, tethI muhurnonA 402 muharta ane eka muhanA bAsaTha bhAgonA 310 ane 16ra bhAganA 6267 bhAgo - 4092|310|62. pachI AmAMthI 4042 muhUrtAmAMnA eka muhUrtanA 46/62 bhAga vaDe paheluM zodhanaka zuddha thAya che. - - - - pachI raheze 3650 muhUrtomAMnA eka muhUrtanA 26/ra mAMnA 12 bhAganA 6ra7 bhAga - 365o|264|62. tethI abhijitu AdithI uttarASADhA paryantanA sarva nabupayayi viSaya zodhanaka 819 muhUrtonA eka muhUrtanA dura mAMnA 1/2 bhAganA 6/6 bhAga- 819|24]66. e pramANe AvA pramANane cAra vaDe guNIne zodhita karIe. - - * tyArapachI 194 muhartAnA eka muhanA bhAgomAMnA 164, bhAgomAMnA 1/bhAganA 66/bhAgo - 394|16466. pachI pharI paNa 309 muhurtAnA eka muhUrtanA dara bhAgamAMnA 1/2 bhAganA /da bhAge vaDe abhijitAdithI rohiNI paryAnA zodhita thAya che. tyArapachI raheze - 67 muhUta ane eka muhUrtanA 16/ra bhAga- 6/16/ . pachI 30 muhUrta vaDe mRgazira, 15 muhUrta vaDe AdrI paNa zodhita thAya che. pachI bAkI raheze - 22 muhUrtI ane eka muhUrtanA 16/dara bhAga. tethI Avela caMdra sAthe saMyukta punarvasu nakSatra - 22 muhUrtomAM ane eka muhUrtanA 86/dura bhAgo bAkI rahetAM bAsaThamI amAvAsyA pUrNa kare che. dhe sUrya viSayaka praznasUtra kahe che - x * te sugama che. bhagavaMte kahyuM - X * sUrya paNa punarvasanI sAthe yoga pAmIne chellI bAsaThamI amAvAsyAne parisamApta kare che. zeSa viSayamAM atideza kahe che - x * caMdranA viSayamAM punarvasu vize kahyuM, temaja sUryanA viSayamAM paNa kahevuM. te A pramANe - punarvasunA 22-muhUta ane jai6/6ra muhUrta bAkI rahetA. * sUtra-96 - je Adha nAma sAthe je dezamAM caMdra yoga kare che, te A 819 muhUrtA [24/5] 66 sUryapajJapti upAMgasUtra-saTIka anuvAda-2 ane muhUnA ra4/ra bhAgamAM 62 bhAgane 67 vaDe chedIne dUra-cUrNikA bhAga grahaNa karIne pharI te caMdra anya sadeza nakSatra sAthe anya dezamAM yoga kare che. je Adha nakSatra sAthe je dezamAM caMdra yoga kare che, te A 1638 muhUrta ane eka muhUrtanA 86% bhAgamAM dura bhAgane 67 vaDe chedIne 65-mUrzikA bhAga grahaNa karIne pharI paNa te caMdra te ja nakSatra sAthe anya dezamAM yoga kare che. je Adha nakSatra sAthe je dezamAM caMdra yoga kare che, te A - 54Qo muhUrtA grahaNa karIne pharI paNa te caMdra anya kArdeza evA te dezamAM yoga kare che. je Adha nakSatramAM je-je dezamAM caMdra yoga kare che. te A che 1,09,800 muhUrta grahaNa karIne pharI paNa che caMdra te nakSatra sAthe, te dezamAM yoga kare che. je AjanA nakSatrathI je dezamAM sUrya sAthe yoga kare che, te che - 360 ahorAtrane grahaNa karIne pharI paNa te sUrya bIja tevA prakAranA nAma vaDe te dezamAM yoga kare che. je AjanA nathI sUrya ke dezamAM yoga kare che, te A che - 720 ahorAtra grahaNa karIne pharI paNa te sUrya te ja najha vaDe te dezamAM yoga kare che. je nakSatra vaDe sUrya je dezamAM coga kare che, te A che - 1830 ahorama grahaNa karIne pharI paNa sUrya anya nakSatra vaDe te dezamAM yoga kare che. je nojha vaDe sUrya je dezamAM yoga kare che, te A 366e ahorax grahaNa karIne pharI paNa te sUrya te ja nAtra vaDe te dezamAM yoga kare che. * vivecana-96 : have je nakSatra tevA prakAranA nAmanuM ke te ja dezamAM athavA bIjAmAM jeTalAM kALathI pharI caMdra sAthe yoga pAme che. teTalo kALa darzAvavA mATe kahe che - je nakhanI sAthe caMdra Aje - vikSita divase yoga kare che, ane je dezamAM kare che, te caMdra A - vakSyamANa saMkhyaka, te ja kahe che - 819 muhUrta ane eka muhUrtanA 242 bhAgomAMnA 1ra bhAganA 66/3 bhAgone grahaNa karIne - atikramIne. pharI paNa te caMdra anya bIjA sadeza nAmanA naga vaDe yoga je dezamAM kare che. ahIM A bhAvanA che - ahIM caMdra, sUrya nakSatro maLe nAgo sarva zIgha che, tenAthI paNa maMdagativALA sUryo, tenAthI paNa maMdagativALA caMdro che ane te AgaLa svayaM ja kaheze. 56-nakSatro pratiniyata tApAMtarAla dezo cakravAla maMDalapaNe vyavasthita haMmezAM ekarUpapaNe paribhramaNa kare che temAM yuganI AdimAM abhijita nakSatra sAthe caMdra yogane pAme che ane te yoga pAmela evo dhIme-dhIme pAchaLa khasatA te nAgathI ati maMdagatipaNAthI jAya che. Page #153 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 10/22/96 68 pachI nava muhUrtomAMnA eka muhUrtanA *dura bhAgomAMnA 1ra bhAganA 56 bhAgone atikramIne AgaLa zravaNa sAthe yoga kare che. tyArapachI paNa dhIme dhIme ghaTatA 30-muhUrtathI zravaNa sAthe yogane samApta karIne AgaLa dhaniSThA sAthe yogane pAme che. e pramANe sva-sva kALane AzrIne badhAM paNa nakSatro sAthe yoga tyAM sudhI kahevo. jyAM sudhI uttarASADhA nakSatra yoga Ave ATalA kALathI 8oo [819 ?] muhUrta ane eka muhanA 24 bhAgomAMnA 1ra bhAganA 66/3 bhAgo thAya che. tethI kahe che - cha nabo 45 muhUrtavALA che, tethI 6ne 45 vaDe guNatAM thAya che - 230. cha nakSatro 15-muhUrvovALA che pharI chane 15 vaDe guNIe eTale thaze 90 paMdara nAgo 30-muhUrtavALA che, tethI 15ne 30 vaDe guNIe, Ave che - 450. abhijit nava muhUrta ane eka muhUrtanA 246ra bhAgo ane temAMnA *dura bhAganA 6/6 bhAgo thAya che. ukta badhI saMkhyAne ekaThI karatAM cokta muharta saMkhyA thAya che - 819 - ra4,ra56/ATalo nakSatra mAsa thAya. tethI tyArapachI je abhijit nakSatrane atikAMta thaIne te pachInA bIjA abhijita nakSatra sAthe nava muhUrnAdikALa yogane pAme che. pachI parama apara bIjA 28 saMbaMdhI zravaNa sAthe yoga pAme. e pramANe pUrvavatu uttarASADhA sudhI kahevuM. tyArapachI pharI prathamathI ja abhijita nakSatra sAthe yogane pAme che. tethI puvoMkata kramathI zravaNAdi vaDe [yoga thAya e pramANe sarvakALa paNa jANavuM. tethI vivakSita divasamAM je dezamAM je nakSatra sAthe yoga karIne caMdra, te yathokata muhad saMkhyAtikamathI pharI tevA ja bIjA nakSatra sAthe bIjA dezamAM yoga kare che, paraMtu te ja nakSatra ane te ja dezamAM karato nathI - tathA - 34 - vivakSita divasamAM je naba sAthe yoga je-je dezamAM caMdra joDe che. te A vakSyamANa saMkhyaka che. te ja kahe che - 1638 muhUrta ane eka muhUrtanA 49.ra bhAgamAMnA 1/2 bhAgane 67 vaDe chedIne tenA hotA 56-cUrNikA bhAgone atikramIne pharI paNa te caMdra te ja nakSatra sAthe yoga kare che. paraMtu bIjA dezamAM, te ja dezamAM nahIM kaI rIte? teno uttara Ape che - ahIM pharI te ja dezamAM te ja naba sAthe yoga be yuga kALa atikamI yathArtha kevaLa vedathI jyoti cakragatanI prApti che, jaMbUdvIpamAM pa6 ja nAno che, tethI vivakSita nakSatra yoga hotA, tyAMthI AraMbhI 56 nakSatra atikramIne te ja nakSatra sAthe yoga kare che. 56-nakSatra atikramIne pUrvokta 28- namuhUrva saMdhyAdi guNa saMkhyAthI, tethI kahyuM - 1638 Adi. tethI tevA ja ke te nakSatra sAthe bIjA dezamAM jeTalA kALathI pharI paNa yoga sUryapajJapti upAMgasUtra-saTIka anuvAda-2 thAya che, teTalo kALa vizeSa kahyo. have te ja dezamAM, tevA prakAra ke te nakSatra sAthe karI paNa yoga jeTalA kALathI thAya che, teTalA kALa vizeSane kahe che - vivakSita divasamAM je nakSatra sAthe yoga je dezamAM caMdra kare che te caMdra A vaphTamANa saMkhyaka che, tene kahe che - pa4,00 muharta atikramIne pharI paNa te caMdra anya tevA ja nakSatra sAthe te ja dezamAM yoga kare che, ahIM A bhAvanA che - vivakSita yugamAM vivakSita 28-nakSatro maLe je naga sAthe, je dezamAM jyAre caMdrano yoga thAya, pharI te ja dezamAM tyAM ja, te nakSatra sAthe yoga vivakSita yugathI AraMbhIne trIjA yugamAM, bIjAmAM nahIM. kaI rIte ? pUchatAM kahe che - ahIM yugAdithI AraMbhIne pahelAM nakSatramAsamAM je eka AdithI 28-nakSatrone samatikrame che, bIjA nakSatra mAsathI, tenAthI apara dvitIya, tethI pharI trIjA namra mAsathI te ja pramAdi 28-namo cothA vaDe pharI te ja bIjAmAM, e pramANe sarvakALa, yugamAM 6-gnaba mAsa che, te saMkhyA vizvamA che, tethI vivakSita yuga parisamAptimAM bIjA yuganA AraMbhe je vivakSita yuganI AdimAM bhogavela nAgo, tenAthI bIjA ja dvitIyone bhogamAM le che, paNa te ja namo nahIM. be yugamAM 134 nakSatramAsa hoya che. te 134 nakSatra mAsa saMkhyA sama che, tethI bIjA yuganI parisamAptimAM 56 nakSatro samAptine pAme che. tyArapachI vivakSita yugathI AraMbhIne trIjA yugamAM te ja nakSatrathI te ja dezamAM tyAre caMdrano yoga che. yugamAM 1830 ahorAtra ane ekaika ahorAkamAM 30 muhUrtA che. tethI 1830 ne 30 vaDe guNatAM cokta muhUrta saMkhyA thAya che. cokta muhUrta saMkhyA atikamatA tevA ja nakSatra sAthe yoga, te ja dezamAM caMdra kare che. paNa te nakSatrathI bIjAmAM ke bIjA dezamAM nahIM, tA neof ItyAdi. sUga akSarArthane AzrIne sugama che, bhAvanA pUrvavat karavI. vizeSa A - be yugakALa 3660 ahorAtronA ekaika ahoramAM 30-muhad, te rIte 3660 ne 30 vaDe guNatA cokta muhUrta saMkhyA thAya che. te ja tevA prakAranA ke te mAtra sAthe bIjA ke te ja dezamAM caMdranuM yogakALa pramANa kahela che. have sUryanA viSayamAM te kahe che - x - mag - vivakSita divasamAM je naLa sAthe sUrya je dezamAM yoga kare che, te A 366-ahorAne atikramIne pharI paNa te sUrya, te ja dezamAM, tevA prakAre ja ke anya nakSatra sAthe yoga kare che, tenI sAthe ja nahIM. kaI rIte ? ema pUchatA uttara Ape che - ahIM caMdra nakSatra mAsathI ekAdi 28 nAmo bhogavIne, sUrya paNa 366 ahorAtra vaDe eka sUrya saMvatsara che. pachI bIjI 366 ahorAtro vaDe anya dvitIyA28 nakhone bhogave che tyArapachI pharI te ja prathamA-28 nakhone tyAM sudhI ahorAma saMkhyA vaDe kramathI yoga kare che. Page #154 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 10/2/96 thao. sUryapajJapti upAMgasUtra-saTIka anuvAda-2 vivakSita maMDalamAM gatiyukta hoya che. te kALamAM bIjo airAvata kSetrane prakAzano vivakSita caMdra te ja vivakSita maMDalamAM gati samApanna thAya che. ema bIjA sUtro paNa kahevA. vizeSa e ke ukta prakAre grahaNa ane nakSatramAM paNa babbe AlAvAo kahevA. - X - X - X - X - ubhayathI-dakSiNa ane uttaranA ke parva ane pazcimanA. A nakSatra vijaya nAmanA bAvIzamAM prAkRtaprAkRtamAM A nakSatra phoma paribhAga kahela che. maMDalane svasvakALathI 56 nakSatro vaDe jeTaluM kSetra vyApyamAna saMbhAvyA che, teTalA mAtra buddhi parikalpita lAkhane 9800 vaDe chedIne vyAkhyA karela che, te pUrvavatu. A anaMtarokta-bhagavaMtanA upadezathI kahuM chuM. A graMthakAranuM vacana che, athavA A bhagavadvacana ziSyone dRDhatA upajAvavA che. tethI A badhuM satya che, tevo vizvAsa rAkhavo. muni dIparatnasAgare karela prAbhRta-10-no TIkA sahitano anuvAda pUrNa tyArapachI 366 ahorAtrane atikramIne sUryanA te ja dezamAM, tevA prakAre ke bIjA nakSatra sAthe yoga kare che, tenI sAthe ja nahIM. tA ne ItyAdi, A sUtrano akSarArtha pratIta ane sugama che. bhAvanA paNa pUrvavata karavI. - x * Ii - vikSita dine je nakSatra sAthe sUrya je dezamAM coga kare che, te A 1830 ahoraNa atikramIne pharI paNa te ja dezamAM anya ja tevA prakAranA nAma sAthe yoga kare che, paNa tenI ja sAthe nahIM. - kaI rIte? te kahe che - ahIM 1830 ahorAkano eka yuga thAya che. temAM sUrya vivAita divasathI AraMbhIne te ja dezamAM te ja divase, te ja nakSatra sAthe yogamAM trIjA saMvatsaramAM Ave che ane yugamAM sUrya varSa pAMca che. tethI bIjA ke pAMcamAM sUrya saMvatsaramAM sUryanA te ja nakSatrathI, te ja kALamAM yoga kare che, paNa yugAtikramIne chaThThA varSamAM nahIM. tA neT0 ItyAdi sugama che. vizeSa e ke - 3660 ahorAtra be yugamAM thAya che. be yugamAM daza sUrya nakSatro, tethI be yuga atikramIne agiyAramAM varSamAM sUrya te ja nakSatra sAthe, te ja dezamAM yoga utpanna thAya che. A jaMbUdvIpamAM be caMdra ane be sUryo. ekaika caMdra bhinna grahAdi parivAra che, ema sAMbhaLIne koI ema pama mAne ke jema bhinnakALa maMDalomAM caMdrAdinI gati ane bhinnakALa, te namrAdi sAthe yoga kare che. tethI te AzaMkAne dUra karavA kahe che- * sUtra-97 jyAre A caMdra gati samApanna hoya che, tyAre bIjI paNa caMdra gatisamAjam thAya che. jyAre bIjI paNa caMdra gati samApanna thAya che, tyAre A caMdra paNa gatisamApanna thAya che. jyAre A sUrya gati samApanna thAya che, tyAre bIje paNa sUrya gati samApanna thAya che. jyAre bIjo sUrya gatisamApanna hoya che tyAre A sUrya paNa gati samApa hoya che. e pramANe graha ane nakSatra paNa jANavA. jyAre A caMdra yukata yogathI thAya, tyAre bIjo caMdra paNa yukata yogathI thAya che. bIjo caMddhayukata yogathI thAya tyAre A caMdra paNa yukata yoga thAya che e pramANe sUrya, graha, nakSatra paNa che. sadAne mATe caMdra - x * sUrya - 4 - graha * x * nakSatro yoga vaDe yukta hoya che. baMne bAjuthI paNa caMdra * x * sUrya - X - graha - 8 - nazva yogathI yukta che. maMDala, lAkhane 68oo vaDe chedIne, A nA kSetra paribhAga najha vijaya pAmRtamAM kahela che - tema huM kahuM chuM * vivecana-97 :je kALamAM A pratyakSa upalabhyamAna bharatone prakAzatA vivati caMdra, Page #155 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 11/-/98 # prAkRta-11 che -- -- -- -- -- che e pramANe dasamuM prAbhRta kahyuM, have agiyAramuM AraMbhe che, teno A adhikAra che - "saMvasaronI AdinI vakatavyatA". tethI te viSayaka prazna kahe che - * sUga98 : te saMvatsaranI Adi kaI rIte kahI che, tema kahevuM? temAM niSe paMca saMvatsaro kahelA che, te A pramANe - (1) caMdra, (2) caMdra, (3) abhivardhita, (4) caMdra, (4) abhivardhita to A pAMca saMvatsaromAM pahelA caMdra saMvatsaranI Adi zuM kahelI che ? je pAMcamAM abhivardhita saMvatsaranuM paryavasAna che, te pahelA saMvatsaranI ke je anaMtara puraskRta rAmaya che, tenI Adi che. je bIja caMdra saMvatsaranI Adi che, te pahelA caMdra saMvatsarano anaMtara pazcAd18 samayanuM paryavasAna che. te samaye caMdra kayA nAma sAthe yoga kare che ? uttarASADhA sAthe. uttarASADhA narganA 26 muhUrta ane eka muhUrtanA ra4/ra bhAga ane dura bhAgane 67 vaDe chedIne je 54 cUrNikA bhAga bAkI rahe tyAre. te samaye sUrya kayA nAma sAthe yoga kare che ? punarvasu sAthe punarvasunA soLa muhUrta ane eka muhUrtanA 'bhAga ane 62 bhAgane 67 vaDe chedatA 20 cUrNikAbhAga bAkI rahetA. A pAMca saMvatsaronA bIja saMvatsaranI Adi zuM kahI che tema kahevuM ? je pahelAM saMvatsaranuM pavisAna, te bIja caMdra saMvatsaranI Adi, pahelAnA anaMtara pazAva samayane kahevI. to tenuM paryavasAna zuM kahela che, tema kahevuM? je trIjA abhivartita saMvatsaranI Adi che, te bIja saMvatsarano anaMtara pazcAta samayanuM paryavasAna che. te samaye caMdra kayA naps sAthe yoga kare che? pUvaSADhA sAthe. pUvaSiADhAnA sAta muhUrta ane eka muhUrtanA 8 bhAga ane dUra bhAgane 60 vaDe chedatA sAta cUrNikA bhAga rahetA kare che. A pAMca saMvatsaromAM trIja abhivardhita saMvatsaranI aAdi zuM kahelI kahevI ? je bIja caMdra saMvatsaranuM paryAvasAna che, te anaMtara pazcAvaku samaya e trIja abhivardhita saMvatsaranI Adi che. [bIja saMvAranuM] paryavasAna zuM kahe che, tema kahevuM? je cothA caMdrasaMvatsastI Adi che, te bIja abhivardhita saMvatsaranA visAnano anaMtara sUryapajJapti upAMgasUtra-saTIka anuvAda-2 pazcAtakRddha samaya che. te samaye caMdra kayA nakSatra sAthe yoga kare che ? uttarASADhA sAthe. uttarASADhAnA 13 muhUrta ane eka muhUrtanA BJra bhAga tathA te dUra bhAgane 67 vaDe chedIne rahetA 27 cUrNikA bhAge kare. te samaye sUrya kayA nakSatra sAthe yoga kare che? punarvasu sAthe. punarvasunA be muhUrta ane eka muhUrtanA 56/bhAga tathA dUra bhAgane 67 vaDe chedIne 60 cUrNiA bhAga bAkI rahetA. A pAMca saMvatsaromAM cothA saMvatsaranI Adi zuM kahI che tema kahevuM? je bIja abhivardhita saMvatsaranA paryavasAnano anaMtara pazAvatuM samaya che, te cothA saMvatsaranI Adi che. | (cothA saMvatsaranI paryAvasAna zuM kahevuM? je chellA abhivati saMvAranI Adi, te cothA saMvatsaranA visAnamAM anaMtara patal44 samaya che, tema kahevuM te samaye caMdra kayA nAjha sAthe yoga kare che ? uttarASADhAthI. uttarASADhA natjhanA 40-muhUrto ane eka muhUrtanA 40/ra bhAga tathA 62 bhAgane 67 vaDe chedatA 64 cUrNikA bhAga bAkI rahetA. te samaye sUrya kayA nAma sAthe yoga kare che ? punarvasu sAthe punarvasanA ra9-muhUrta ane eka muhUrvanA 1/2 bhAga tathA 62 bhAgane 67 vaDe chedatA 4mUrNikA bhAga bAkI rahetA. - A pAMca saMvatsaromAM pAMcamAM abhivardhita saMvatsaranI Adi zuM kahetI che, tema kahevuM je cothA caMdra saMvatsaranA paryavasAnano anaMtarapadmAvata samaya che, te pAMcamAM saMvatsaranI Adi che. piAMcamAM saMvatsanI pavisAna zuM kahea je paLa vasaMvatsaranI Adi che, te pAMcamAM abhivardhita saMvatsaranA paryavasAnano anaMtara pazAvava samaya che.. te samaye caMdra kayA naps sAthe yoga kare che : uttarASADhA sAthe. uttarASADhA nakSatranA chellA samaye. te samaye sUrya kayA nar sAthe yoga kare che puSya sAthe. puSyanA ja muhartA ane eka muhUrtanA 'ra mAM dura bhAgane 60 vaDe chedatAM 43-mUrzikA bhAga bAkI rahetA. - vivecana-98 :kayA prakAre bhagavA Ape saMvatsaronI Adi kahelI che ? bhagavaMte kahyuM : saMvatsaranA vicAranA viSayamAM vize A pAMca saMvasaro kahelA che, te A pramANe - caMdra, caMdra, abhivardhita, caMdra ane abhivaddhita, AnuM svarUpa pUrve kahela che. Page #156 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 11/-/98 pharI prazna kare che -xA pAMca saMvatsaramAM pahelAM caMdra saMvatsaranI zuM Adi kahelI che ? bhagavaMte kahyuM - X- je pAzcAtya yugavarnA pAMcamAM abhivardhita saMvatsaranA paryavasAna samaya, tethI anaMtara puraskRta-bhAvI je samaya, te pahelA caMdra saMvatsaranI Adi che, te ja prathama saMvatsaranI Adi jANavI. have paryavasAna samaya pUche che - x * te prathama caMdra saMvatsaranuM paryavasAna zuM kahela che ? bhagavaMte kahyuM - x * je bIjA cAMdra saMvatsaranI Adi-Adi samaya, te anaMtara je atIta samaya, te pahelA cAMdra saMvatsarano paryavasAna samaya che. te cAMdra saMvatsara paryavasAnarUpa samayamAM caMdra kayA nAma sAthe yoga kare che ? bhagavaMte kahyuM - uttarASADhA sAthe. A bAramI pUrNimA vaDe caMdra saMvatsara thAya che. tethI je pUrve bAramI pUrNimAmAM caMdranAmayogaparimANa ane sUryanArA yoga parimANa kahyo, te ja anyUnArikta ahIM paNa jANavuM. te pramANenI ja gaNitabhAvanA karavI, joIe. e pramANe bAkInA saMvatsagata-Adi paryavasAna sUmonI bhAvanA prAkRtanI samApti sudhI karavI. vizeSa e ke ahIM gaNita bhAvanA karIe chIe. temAM bIjA saMvatsaranI parisamApti e covIzamI pUrNimAnI parisamApti che. temAM ghuvarAzi-66 muhUrta ane eka muhUrtanA "dura bhAga ane 1ra bhAganA 1/4 bhAga che. A pramANane 24 vaDe guNIe tethI Avaze 1584 muhUta ane muhUrtagata 62 bhAganA 120mAM 1/2 bhAganA 24/7 bhAga atha - 1584|12024. tyArapachI A 819 muhUrta ane eka muhUrtanA dura bhAgamAMnA 1ra bhAganA 66/cha bhAga vaDe eka paripUrNa nakSatraparyAya zodhita thAya che. tethI pachI 65 muharta ane muhUrtagata 62-bhAgonA 95 ane 12 bhAganA 25/7 bhAga athatu /95/25 tyArapachI 344 muhUrtamAM eka muhUrtanA 2/2 bhAgamAMnA 1/dura bhAganA 66/67 bhAga vaDe abhijitathI mULaparyAnA nAmo zodhita thAya che. pachI raheze-22 muhUrta ane eka muhUrtanA 8ra bhAga, temAMnA dara bhAganA 26/3 bhAga. tethI Avela bIjA cAMdrasaMvatsaranA paryavasAna samaye pUvaSiADhA nakSatranA sAta muharta ane eka muhUrtanA paBdara bhAga. temAMnA 1/2 bhAganA 417 bhAga zeSa rahe che tyAre sUrya vaDe yukta punarvasunA 42-muhUrta ane eka muhUrtanA 352 bhAga, temAMnA 1dara bhAganA 7 bhAga rahe. tethI kahe che, te ja ghuvarAzi 66/5/1ne 24 vaDe guNatA thaze 1584 muhUrto ane muhUrtagata 62 bhAgonA 120 ane temAMnA 1/2 bhAganA 24/67 bhAga. athatui 1584/120/24. pachI A 819 muhUrta ane eka muhUrtanA 8/dura bhAgamAMnA 1/2 bhAganA 66/6 bhAga vaDe eka paripUrNa nakSatraparyAya zodhita thAya. sUryapajJapti upAMgasUtra-saTIka anuvAda-2 tyArapachI raheze - 365 muhartAmAM eka muhartagata bAsaTha bhAgonA-95, temAM 1/2 bhAganA 25/67 bhAga, tethI prApta zazi - 365|5|25. tenAthI 19 muhUta vaDe eka muhartanA 3ra bhAgomAMnA 12 bhAganA 33/dapha bhAga vaDe puSya zodhita thAya che. tethI pachI raheze - 946 muhUrta ane eka muhUrtanA para bhAga ane temAMnA 1dura bhAganA paI6 bhAga. pachI pharI paNa A 6344 muhUrta ane eka mahattvanA 24/dara bhAgomAMnA 1/2 bhAganA 66/3 bhAgo vaDe AzleSAdithI AdrA sudhInA zodhita thayA. pachI rahe che, be muhUrtanA eka muhUrtanA 26/ka bhAga ane temAMnA 1ra bhAganA 66 bhAgo - 2 ra6/67 zazi che, Avela bIjA caMdra saMvatsara paryavasAna samayamAM punarvasu nakSatranA 42 muhUrta ane eka muhUrtanA 35/62 bhAgamAMnA 1/2 bhAganA Ika bhAga rahetA. tathA trIjA abhivardhita nAmaka saMvatsaranI samApti, 30mI pUrNimA thAya. tethI dhavarAzi 66/5/1ne 33 vaDe guNIe. tethI Avaze- 2442 muhad, muhUrtanA 185/62 bhAga, temAMnA 1ra bhAganA 3567 rAzi. - 2442/185|38. pachI AmAMthI 819 muhUrta ane eka muhUrtanA 24 bhAga, temAMnA dara bhAganA 55/9 bhAga. e rIte eka nakSatra paryAya parimANane be vaDe guNIne zodhita karAya che. pachI rahela 804 muhUrta ane muhUrtanA 135/dura bhAgonA 1ra bhAganA 36Io bhAga. - 804/135/39 zazi Ave. pachI emAMthI 964 muhUrta ane eka muhUrtanA 2*l[ra bhAgomAMnA 1/bhAganA 66/6 bhAga vaDe abhijitathI pUrvASADhA paryantanA nakSatro zodhita thatAM, pachI rahe che - 31 muhartA ane eka muhUrtanA 48dara bhAga ane temAMnA 1/2 bhAgamAMnA saidika bhAga. tethI prApta zazi - 31|48/4o. tethI Avela trIjA abhivaddhita saMvatsaranA paryavasAna samayamAM uttarASADhA nakSatranA 13 muhUrta ane eka muhUrtanA 13/6ra bhAgo, temAMnA 1/2 bhAganA 273 bhANa rahe. - tyAre sUrya vaDe sampayukta punarvasu nakSatranA be muhUrtanA pa6/6ra bhAgo, temAMnA 1/2 bhAgane 67 vaDe chedIne tenA hotAM 60 cUrNikA bhAga rahetA, tethI kahe che. te ja ghavAzi - 66/5/1. tene 33 vaDe guNIe. tethI Avaze 2442 muhUrtI ane eka muhUrtanA 185ra bhAgamAMnA 12 bhAganA 3thaka bhAgo - 2442/18|33 rAzi Ave. tethI emAMthI pUrvavat sava nakSatra paryAya parimANane bamaNA karIne zodhita karAya che. pachI raheze - 804 muharta ane eka muhanA 135/62 bhAgamAMnA 1 bhAganA 36 bhAga. tethI prApta rAzi Avaze - 804|135/39, Page #157 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 1/-/98 sUryapajJapti upAMgasUtra-saTIka anuvAda-2 tethI Avela cothA cAMdra saMvatsara paryavasAna samaya, punarvasu nakSatranA ra9 muhUrta ane 21/2 bhAga, temAMnA 1ra nA 4/63 bhAga bAkI rahetA. pAMcamo abhivardhita saMvasara paryavasAna bAsaThamI pUrNimA parisamApti samaye je rIte pUrve 62-mI pUrNimAnA parisamApti samayamAM caMdra-sUrya nakSatra yoga parimANa kahela, teja ahIM anyUnArikta kahevuM. | muni dIparatnasAgare karela pAmRta-11-no TIkA sahita anuvAda pUrNa pachI emAMthI 19 muhUrta ane eka muhUrtanA dai3/62 bhAga, temAMnA 1/6 bhAganA 13/5 bhAga vaDe puSya zuddha thAya. pachI raheze - 385 muhUrta ane eka muhUrtanA dura bhAga ane temAMnA 1/2 bhAganA 6/63 bhAga - 385926. pachI pharI A - 344 muhUrta ane eka muhUrtanA 24/6ra bhAga, temAMnA 1/2 bhAganA / tethI rAzi AvI - 385/926. pachI pharI paNa emAMthI - 944 muhUrta ane eka muhUrtanA dura bhAga tathA temAMnA 12 bhAganA 66/67 bhAga vaDe AzleSAthI AdrA sudhInA nakSatro zodhita thAya. tyArapachI raheze - 42 muhUrta ane eka muhUrtanA 52 bhAga, temAMnA 12 bhAganA 6 bhAga. tethI - 42/5/3 rAzi Avaze. tethI Avela trIjA abhivartita nAmanA saMvatsarano paryavasAna samaya, sUrya sAthe saMyukta punarvasu be muhUrta ane eka muhUrtanA pa6/ra bhAgamAMnA 1/2 bhAganA 60 cUrNikA bhAga bAkI rahetA. - tayA - cothA cAMdra saMvatsara paryavasAna 4lmI pUrNimAnI parisamAptimAM pachI te ja dhavarAzimAM - 66/5/1. tene 49 vaDe guNIe. tenAthI 3234 muharta ane eka muhUrtanA 245 2 bhAga, temAMnA 1Jdara bhAganA 49Ika bhAga - 3234ra45|49. pachI ethI pUrvokata sarva nakSatra paryAya parimAma traNa vaDe guNIne zodhIe. pachI rahela 777 muhUrta ane eka muhUrtanA 1/2 bhAga, temAMnA 1ra bhAganA para/63 bhAga. - 333/13o/52. pachI 347 muhUrtI ane eka muhUrtanA 24.ra bhAgomAMnA 1 bhAganA 66/bhAgo vaDe pharI abhijithI pUvaSiADhA sudhInA nabo zodhIta thAya che . pachI raheze - - pAMca muhUrta ane eka muhUrtanA 21/dura bhAga ane 1bhAganA paBla bhAga. tethI Avela cothA cAMdra saMvatsaranA paryavasAna samayamAM uttarASADhA nAmanA caMdrayuktanA 39 muhUrtI ane eka muhUrtanA bhAga, temAMnA 12 bhAganA 1/3 bhAga bAkI rahetA. tyAre sUrya sAthe yukta punarvasu nakSatranA 29-muhUrtA, ane coka muhUrvanA 1/bhAga, temAMnA /2 bhAgane 67 vaDe chedatA 47 cUrNikA bhAga bAkI raheze. tethI kahe che - te ja dhuvarAti, 49 vaDe guNIe. guNIne pachI pUrvokta sarva nakSatra payaya parimANane traNa vaDe guNIne zodhita karAya che. rahe che - 999 muhad ane eka muhUrtanA 131/2 bhAgamAMnA 12 bhAganA paNa bhAga. pachI emAMthI 19 muhUrta ane muhUrtanA 432 bhAganA 12 bhAganA 33 bhAgathI puSya zuddha thAya. pachI rahe che 358 muhUrta ane 12jra muhUrta, tenA 16/cha bhAga. pachI 344 muhUrta ane eka muhUrtanA 24/6ra bhAganA 1/2 bhAganA 66/6 bhAgo vaDe AzleSAthI AdrI sudhInA nakSatro zuddha thAya che. pachI rahe che 15-muhUrta ane 4ra muhUrta. temAMnA 1ra nA 1/3 bhAga. Page #158 -------------------------------------------------------------------------- ________________ /-/99 # prAbhRta-12 che - XX che e pramANe agiyAramuM prAkRta kahyuM. have bAramuM kahe che, teno A adhikAra che - "keTalAM saMvatsaro hoya che ?" te viSayaka praznasUtra kahe che - * sUga-9 : keTalAM saMvatsaro kahelA che, tema kahevuM? temAM A pAMca saMvatso kahelA che, te A pramANe - natps, caMdra, Rtu, sUrya ane abhivartita te A pAMca saMvatsaromAM pahelAM nattra saMvatsanA nakSatramAsamAM 30 muhUrta vaDe ahowthI mApatA keTalAM ahoramathI kahela che te che ahorama, eka ahoramanA */ bhAga, ahorama che kahela che, tema kahevuM. te keTalA muhUAzithI kahela che te 819 muhUrta ane muhUrtanA bhAga muhUttagriNI kahela che. A kALane bAra gaNo karavAthI nagna saMvatsara thAya. te keTalAM ahorathI kahela che ? te 327 ahoraNa ane ahoramanA pafie bhAga ahoramAgaNI kahela che. te keTalAM muhUtathithI kahela che ? te 983ra muhUrta ane muhUrtanA 56/ka bhAga muhUttagithI kahela che. A pAMca saMvatsomAM bIja caddha saMvatsaranA caMdra mAsa 30 muhUrta vaDe - ahorathI gaNavAmAM AvatA keTalAM ahorAthI kahevA ? te ra9 ahorama ane ahoramanA 3 bhAga ahorAthI kahevA. te keTalAM muhUtarAthI kahevA ? te 850 muhUrta ane muhUrtanA 3} bhAga muhUttagrithI kahevA. A kALane bhAragaNo karatAM caMdra saMvatsara Ave. te keTalAM ahoramaNI kahevuM? te 354 ahorama ane ahorAtranA ra bhAga ahoramAgaNI kahevuM. te keTalAM muhUttagithI kahevuM? te 10,6rapa muhUrta ane muhUrtanA para bhAgathI kahevuM. A pAMca saMvatsaromAM nIja Rtu saMvatsaranA Rtu mAsamAM trIsa-trIsa muhathiI gaNatA keTalA ahoraxiAthI kahela che, tema kahevuM? te 30 mahoramane ahoramAgathI kahevuM. te keTalA muhUttagiyI kahela che, tema kahevuM? te (c)e muhUrNane muhUttagrithI kahevuM. ATalA kALane bhAra gaNo karatAM Rtu saMvatsara Ave. te keTalA ahorAthI kahela kahevuM che 360 ahorAtrane ahoramAgathI kahevuM. te sUryaprajJapti upAMgasUtra-saTIka anuvAda-2 keTalA mahattagriNI kahe che tema kahevuM? te 10,800 muhattapriyI kaheluM kahevuM. - A pAMca saMvatsaromAM cothA divya saMvatsarano sUryamAsa 30-30 muhUtathiI ahorama vaDe gaNatAM keTalAM ahorax kahelA kahevA te 30 ahorAtra ane sAddha ahoramanA ahorAgathI kahevuM. te keTalA muhUttagriyI kaheluM kahevuM? te 15 muhUrvAzathI kahevuM. A kALane lAgaNuM karatAM Aditya saMvatsara thAya te keTalA ahoramAgaNI kaheluM kahevuMte 366 ahoramathI kahevuM. te keTalA muhUttagithI kahevuM ? te 10,80 muhUrta muhUttazithI kahevA. A pAMca saMvatsaromAM pAMcamA abhivardhita saMvatsaranA abhivardhita mAsamAM 30-3o muhUd gamatAM keTalAM ahorAgathI kahetuM kahevuM che ke ahorama ane 31 muhUrta tathA 1ra muhUrtanA ahorAjhAgathI kahela kahevuM. te keTalAM muhUtathiI kaheluM kahevuM? te 59 muhUrva ane muhUrtanA 8 bhAga muhUttagithI kaheluM kahevuM. te A kALane bhANuM karI abhivati saMvatsara thAya. te keTalAM ahoramAgaNI kahela che 7 308 ahora ane 1 1/2 muhUrtanA ahoramaNI kahela che. te keTalAM muhUttagiNI kahela che 11,511 muhUrta ane muhUrvanA 1 bhAga muhUttagriNI kahela che, tema kahevuM. * vivecana-9 : bhagavana Ape keTalA saMvatsara kahelA che, tema kahevuM ? bhagavaMte kahyuM - saMvatsara vicAra viSayamAM nize A pAMca saMvatsaro kahelAM che, te A pramANe - nakSatra ityAdi nakSatra saMvatsarAdi pAMcamAM paNa saMvatsaranuM svarUpa pUrve vaviluM ja che. * * * A pAMca saMvatsaronI mathe prathama nAma saMvasanA je nakSatramAsa, te 30-mahad pramANa ahoramathI gaNatAM keTalAM ahoraNa parimANathI kahela che ? bhagavaMte kahyuM - x* 27 ahorAtra ane ahorAtranA 1/3 bhAga ahorama parimANathI kahela che. tethI kahe che - yugamAM nakSatramAsa 6-che ane A pUrve ja kahela che. yugamAM 1830 ahorAtra che. pachI te 67-bhAga vaDe bhAga karatAM prApta 27 ahorAtra ane eka ahorAtranA 1/3 bhAga - 7/1/e te nakSatra mAsa keTalAM muhUrta parimANathI kahela che ? bhagavaMte kahyuM - 819 muhUrta ane eka muhUrtatA 2 bhAga- 819/2/6 muhUrta parimANathI kahela che. tethI - naNa mAsa parimANane 27 ahorAtra ane eka ahorAnA " bhAga. pachI savarNanArthe 27 ahorAtrane 67 vaDe guNIyo. guNIne uparanA 21 bhAgo urIe. tenAthI Avaze 183 bhAga. tenA muhUrta lAvavA mATe 30 vaDe guNIe tethI Avaze 54,900. pachI tene 67 bhAgatI bhAga detAM prApta thaze- 819 muhUrta ane eka mahAna @ bhAga. A anaMtara kahela nakSatra mAsa rUpa kALane bAra vakhatathI guNatAM nAma Page #159 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 12/-/9 saMvatsara thAya che. dhe sarva nakSatra saMvatsaragata ahoraNa parimANamuhUrta parimANa viSaya praznauttara sUtro kahe che - X - sugama che. vizeSa e ke- ahorAkanI vicAraNAmAM nakSatra mAsa ahoraNa parimANa, mahad vicAraNAmAM nakSatra mAsa mUharta parimANane bAra vaDe. guNatAM cokta ahorAtra saMkhyA ane muharta saMkhyA thAya che. - x * bhagavaMta kahe che - 31 ahorAtra ane ahorAtranA 326ra bhAga, ATaluM parimANa caMdramAsa ahoraNa vaDe kahevuM. tethI kahe che - yugamAM 62 caMdramAsa che ane te pUrve paNa bhAvita che. pachI yuganA 1830 ahorAkane 62 vaDe bhAMgatA prApta thaze - 29 ahorAtra ane eka ahorAtranA dura bhAgo. pachI anasUna sugama che. bhagavaMta kahe che - 885 muhUrta ane eka muhUrtanA 3, bhAga. ATaluM parimANa caMdramAsanuM muhUrta parimANathI kahevuM. tethI kahe che - caMdramAsa parimANa 29 ahorA ane eka ahorAtranA 3ra bhAga. temAM savarNanArtha 29 ahorAtrane 62 vaDe guNIe. guNIne uparanA 3ra umerIe. tethI Avaze 1830, pachI tene 30 vaDe guNIe. Avaze - 54,900 muhUrta gata 62 bhAgo. e rIte 54,900ne 62 bhAga vaDe bhAga detAM, prApta thaze - 885 muhUrta ane eka muhUrtanA 39/dura A addhA pUrvavat kahevuM. bIjA RtusaMvasara viSaya praznapatra sugama che. bhagavaMta uttaramAM kahe che * x * 30 ahoraNa pramANathI RtumAsa kahe che. tethI kahe che - RtumAsa sugamAM 61 che. pachI yuga-1830 ahorAtrane 61 vaDe bhAMgatA prApta thaze 30 ahorama. muhUrta viSayaka praznasUtra sugama che. bhagavaMta kahe che - te 900 muhUrtanA muharta pramANathI kahevuM te A rIte - 30 ahorAtranA RtumAsa parimANa eka-eka ahorAkamAM 30muhUrta che, te 30ne 30 vaDe guNatAM 900 thAya. * x * zeSa pUrvavat kahevuM. cothA sUrya saMvatsara viSayaka praznasUtra, te sugama che bhagavaMta kahe che - 4 - 30 ahoraba, eka ahorAkano eka addhabhAga. ATalAM pramANa sUryamAsa ahorAtra parimANathI kahevuM. tethI kahe che - sUryamAsa yugamAM 60 che, pachI yuganA ahorabo 1830ne 60 bhAga vaDe bhAMgatA, raheze sAddha-30 ahorAtra. muhUrta viSaya prazna sUtra sugama che, bhagavaMta kahe che - 15 muhUrta parimANathI kahevA. tethI kahe che - sUrya mAsa parimANa 30 ahorAtra ane addha ahoraNAdhika. tenI 30 vaDe guNIe. tethI 900 Avaze. ahoramanuM aDadhuM eTale 15 muhartA. - x - zeSa pUrvavatuM. * * * pAMcamA abhivardhita saMvatsara praznasUtra-sugama che bhagavaMte kahyuM - x * te 31 ahorama, 29 muhUrta ane eka muhUrtanA 1dara bhAga ahorAtra pariNAmathI kahevuM. tethI kahe che - 13 caMdra mAsa vaDe abhivardhita saMvatsara che. caMdramAsanuM parimANa ra9 ahorama ane eka ahosabanA 3 bhAga che. tene 13 vaDe guNIe. tethI yathAsaMbhava 62 bhAga ahorAtramAM A 383 ahorAtra ane eka ahorAmanA sUryapajJapti upAMgasUtra-saTIka anuvAda-2 44, bhAga. A abhivardhita saMvatsaranuM parimANa che. tethI Ane 12-vaDe bhAMgIyo. temAM 383 ahorAtrane 12-bhAga vaDe bhAMgatA Avaze 31 ahorAtra. pachI zeSa raheze11 tenA muhUrta karavAne mATe 30 vaDe guNIe. tethI Avaze-330 ane je 4/62 bhAga ahorAtra che, tenA muhUrtakaraNane mATe-30 vaDe guNIe. tenAthI Avaze - 1320, tene 6ra bhAga vaDe bhAMgatA, prApta thaze-21 muhUrto. zeSa rahe che - 18. temAM21 muhUrtA, muhUrvAzimAM umerIe. tenAthI muhUrvo caze - 351. temAM 12 vaDe bhAga devAtAM, prApta thaze-29 muhUrvo ane zeSa vadhe che - traNa. te 62-bhAga karaNane mATe 62-vaDe guNIe. tenAthI Avaze-186. pachI pUrvokta bAkI rahela muhUrtanA 182 bhAga umerIe. tethI Avaze * 204, te 12 bhAga vaDe bhAMgatA, prApta muhUrtanA 1dura bhAga. - 4 - te abhivardhita mAsa keTalAM muhUrta parimANathI kahevo ? bhagavaMta kahe che - 59 muhUrta ane eka muhUrtanA 1ra bhAga. tethI kahe che - 31 ahorAkane 30 vaDe guNIe. tethI Ave 930 muhUrto. pachI uparanA 29 muhUrtI, temAM umerIe. tethI Avaze - muhUrtonA 59. tA anna ane ItyAdi - pUrvavat kahevA. ahorama viSayaka prazna sUjha sugama che. bhagavaMte kahyuM - te 383 ahorAba, ra1 muhUrtI ane eka muhUrtanA 1/2 bhAga ahorAtra parimANathI kahevA. tethI kahe che - 31 ahoramane 12-vaDe guNIe, tethI Avaze * 372 ahorAtra. pachI 29 muhUrtane 12-vaDe guNIe. tethI Avaze 384. tenA ahorAtra karavAne mATe 30 vaDe bhAga devAtA, prApta thaze 11 ahorAma, aDhAra rahyA. je 1/ra bhAga muhUrta, tene paNa 12-vaDe guNIe. tethI Avaze 204, temane 62 bhAga vaDe bhAMgIe. prApta thaze-3-mUta. te pUrve kahela 18-mAM umerIe. tethI Avaze-21-muhUrto ane bAkI vadhaze 1862 bhAga muhUrta. tA che ne ItyAdi. anasUtra sugama che. bhagavaMte kahyuM - 11511 muhUrta ane eka muhUrtanA 18/dura bhAga, muhUrta pariNAmathI abhivardhita saMvatsara kahevuM. tethI kahe che - abhivardhita saMvatsara parimANa 383 ahorAtra ane 1 muhUrta tathA eka muhUrtanA 18ra bhAga. temAM eka ahorAkamAM 30 mahata, e rIte 83 ahorabone 30 vaDe guNIe, guNIne upanA 21-muhUta, temAM umerIe. tethI caNokta muhUrta saMkhyA thAya. have A pAMca saMvatsaro bhegA maLIne jeTalA pramANamAM ahorAtra parimANathI thAya che, teTalAMno nirdeza karavAne mATe pahelAthI prasta sUtra kahe che - * sUga-100 - noyaga keTalAM ahorAtrathI kahela che, tema kahevuM? te 171 ahorAtra ane 19 muhUrta tathA muhUrtanA 52 bhAga, ane 62-bhAgane 67 vaDe chedIne 55-cUrNikA bhAgathI ahorAtranuM parimANa kahela che, tema kahevuM.. Page #160 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 12-100 te keTalAM muharta parimANathI kahela che, tema kahevuM? te pa3,949 muhUrta ane eka muhUrtanA para bhAga, tathA 62-bhAgane 67 vaDe chedIne-papa-pUrNimA bhAga muharta parimANathI kahelA che, tema kahevuM. yugapApta ahorAtra pramANa keTaluM che tema kahevuM? te 38-ahora ane 10 muhUrta tathA eka muhUrtanA *dara bhAga temaja dUra bhAgane 67 vaDe chedIne 1ra-cUrNikA bhAga ahorAtra pramANathI kahela che, tema kahevuM. te keTalA muhUrta parimANathI kahela che tema kahevuM? te 1150 muhUrta ane eka muhUrvanA ja bhAga ane dUra bhAgane 67 vaDe chedIne-1ra-cUrNikA bhAga muhUrta parimANathI kahela kahevuM. te yuga keTalA ahorAtrathI kahela che, tema kahevuM? te 1830 mahoramanA ahorama pramANathI kahela che, te keTalAM muhUrta parimANathI kahela che, te kahevuM? te 54,900 muhUrta muhUrta parimANathI kahela che te keTalA 62 bhAga mahud parimANathI kahela che, tema kahevuM ? te 34 lAkha ane 38eo bhAsaThAMza bhAga, bAsaTha bhAga muhAgrathI kahela che. * vivecana-1oo : keTalAM pramANamAM Ape bhagavan! nAyu - no zabda deza niSedha vacana che, teno artha che kaMIka nyUna. ahoramanA parimANathI kahela che, tema kahevuM ? bhagavaMta kahe che - x - noyaga ja kaMIka nyuna yuga che, ane te nakSatrAdi pAMca saMvatsara, parimANathI nakSatrAdi pAMca saMvatsara parimANonA ekatra thavAthI thAya che, yayota ahorAtra saMkhyA. tethI kahe che - nakSatra saMvatsaranuM parimANa 327 ahorAtra ane eka ahorAtranA pa1/6 bhAga. caMdra saMvatsaranuM 354 ahorAtra ane ahorAtranA 12 dara bhAga. tu saMvatsaranA 360 ahoraba. sUrya saMvatsaranA 366 ahorAtra ane abhivardhita saMvatsaranA 383 ahorama, 21 muhUrta ane eka muhUrtanA 18ra bhAga. temAM badhAM ja ahorAtranA ekTa thavAthI thAya che - 1709 ahorAtra, je cAhoramanA pa1/bhAga, tenA muhUrta karavAne mATe 30 vaDe guNIe, tethI thAya che. 1530. tene 67 bhAga vaDe bhAMgatA, prApta 22-muhUrta ane eka muhUrtanA paNa bhAga. te labdha muhartA 21 muhUrtamAM umerIe. tethI Avaze 43-muhartA, temAM 30 ahorAtra prApta, e rIte thaze ahoramonA 1791, bAkI rahe che - 13 muhUd. ahorAtranA je 6ra-bhAganA-12, te paNa muharta karavAne mATe-30 vaDe guNIe. tethI Avaze-360. tene 62 bhAga vaDe bhAga detAM, prApta pAMca muhad, te pUrvoktA 13-muhUtamAM umerIe, Avaze-18. zeSa rahe che - 5/6 bhAga muhUrta ane je pa6/63 bhAga bhAga muhad, tene girAzi vaDe 62 bhAgo e pramANe karIe - jo 67. bhAgo prApta thAya, pachI 56/ka bhAga karAtAM keTalAM 62 bhAgo prApta thAya ? 2i46] 82 sUryapajJapti upAMgasUtra-saTIka anuvAda-2 traNa rAzinI sthApanA-6762pa6. ahIM aMtya sazi vaDe madhya rAzinI guNatAM thaze - 342, temAM Adi sazi vaDe 67 bhAgo vaDe bhAMgatA - prApta 51/2 bhAga. te pUrvokta para bhAgomAM aMdara umerIe. tethI Avaze-101. pachI temAM abhivardhita saMvatsaranA uparanA 18ra bhAgo umerIe. tethI Avaze 119, zeSa rahe che - paN/2 bhAganA 63 bhAga. bAsaTha vaDe ane bAsaTha bhAgathI eka muharta prApta thAya. te pUvata 18 muhUtamAM umerIe. tethI Avaze-19 muhUta. bAkI raheze pathadura bhAga. muharta parimANa viSayaka praznasUtra ane uttasUtra sugama che. ahoi parimANane 30 vaDe guNIne, tenA upara zeSa muhUrta umeratAM cokta muhUrta parimANa AvavAthI kahyuM. keTalAM ahoraNa pramANathI te 'noyuga yuga prApta kahela che. tema kahevuM ? keTalAM ahoraNa umeratAM, te ja 'noyuga' paripUrNa yuga thAya che evuM kahevAno bhAva che. bhagavaMte kahyuM - x - 38 ahorAtra, 10 muharta ane eka muhUrtanA */2 bhAga, temAMnA 12 bhAgane 63 vaDe chedIne, tenA hotA 12-cUrNikA bhAgo, e pramANe ATalA ahoraNa parimANa vaDe yugaprApta kahela che, tema kahevuM. ATalAM ahorAgAdimAM umeratA. te 'noyuga' paripUrNa yuga thAya che, ema kahevAno bhAva che. have te ja noyuga muharta parimANAtmaka jeTalAM muharta parimANathI umeratAM paripUrNa yuga thAya che. te viSayamAM praznasUtra kahe che - pramnasUta sugama che. bhagavaMta kahe che * * * A 38-ahorAkone 30 vaDe guNatAM zeSa muhad[di umaretAM yathokata thAya che. teno A bhAvArtha che - ATalAM muhUrta parimANamAM umeratAM pUrvokta noyuga muhUrta parimANa paripUrNa yuga-muhUrta parimANa thAya che. have yuganA ja ahoraNa parimANa ane muhUrta parimANa pratipAdita karavAne mATe prazna ane uttara sUtro kahe che - prazna sUtra sugama che. have samasta yuga viSayamAM ja muhUrtagata 62-bhAga parijJAnArthe pragnasUtra kahe che - je sugama che. bhagavaMte kahyuM - X - A akSarArthane AzrIne sugama che. bhAvArtha A pramANe che - 54,00 ne 62 vaDe guNana karAtA, tethI yathokta 62-bhAga saMkhyA thAya che. have A caMdrAdi saMvatsara, sUryAdi saMvatsara sAthe kyAre sama Adi samavaparyavasAna thAya che, ema prazna kare che - * sUtra-101 : A sUrya-caMdra saMvatsaro kyAre sama-Adi, sama-aMta kahelA che, tema kahevuM ? A 60-bhUmiAso ane 62-caMdramAso hoya che, A kALane cha gaNo karIne 1ra vaDe vibhakata karatAM 30 mAM sUrya-saMvatsara ane 31-caMdra saMvatsaro thAya che. tyAre A surya-caMdra saMvatsaro samAna Adi ane samAna tavALA thAya che, tevuM kahela che ema [va ziSyone kahevuM. Page #161 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 12-/101 84 kyAre A sUrya, Rtu, caMdra, nakSatra saMvatsaro samAna Adi ane samAna tavALA kahelA che tema kahevuM ? A 60-sUramAsa, 61-RtumAsa, 2-caMdramAsa, stakSetramAsa. A kALane 1ra gaNo karIne 1ra vaDe vibhakata karatAM A 60sUrya saMvatsara, A 61-4tu saMvatsara, A dura-caMdra saMvatsAra, A 67-natx saMvatsara, tyAre A sUratu-caMdra-nakSatra saMvatsaro samAna Adi ane samAna aMtavALA kahela che, tema vi ziSyone kahevuM A abhivardhita, sUrya, Rtu caMdra, nakSatra saMvatsara kayAre samAna Adi ane samana tavALA kahelA che tema kahevuM ? te pas mAsa, sAta ahoma, 11muhUrta ane eka muhUrtanA kura bhAge A abhivardhita mAsa, A 60 AdityamAsa, A 61-4tamAsa, A 6ra-caMdramAsa, A 69-nakSama mAsa. ATalA kALane 156-vaDe guNIne, 12-vaDe vibhakta karatAM 744 Ave, te abhivardhita saMvatsara, 380 e Aditya saMvAro, 393 e Rtu saMvatsara, 876 caMdra saMvatsara, 871 eTalA nakSatra saMvatsaro thAya che - - tyAre A abhivardhita Aditya, Rtu, caMdra, nakSatra saMvatsaro samAna Adi ane samAna tavALA thAya che, tema kahela che, ema vi ziSyone kahevuM. te nayArthapaNe caMdrasaMvatsara 354 ahoraNa, ahomanA */ra bhAgathI kahela che, tema kahevuM. te yathAtathyathI caMdra saMvatsara 154-ahorAtra ane pAMca muhUrta tathA pa0/ra bhAga muhUrta kahela che, tema [va ziSyone kahevuM. * vivecana-101 - prazna sUtra sugama che. bhagavaMte kahyuM - x * A eka yugavartI 60-sUryamAsa, eka yugAMtavartI ja 62-caMdramAsa, ATalA kALane cha vaDe guNIe, tyArapachI 12vaDe bhAMgIe, bAra bhAga vaDe bhAga detA A 30-sUrya saMvatsaro thAya che, A 31caMdra saMvatsaro thAya che. tyAre ATalA kALa atikAMta thatAM sUrya-caMdra saMvatsaro samAdi-samAna prAraMbhavALA, samAna paryavasAnavALA kahela che. samAna aMtavALA kaI rIte kahela che ? A caMdra-sUrya saMvatsaro vivakSitanI AdimAM sama prAraMbha-prArabdhavALA che. tethI AraMbhIne 60-nyuganA aMte samaparyavasAnavALA che. tethI kahe che - eka yugamAM traNa caMdra saMvatsara, be abhivadhita saMvatsara, te baMne pratyeka 13caMdra mAsAtmaka che. tethI - pahelAM yugamAM pAMca caMdrasaMvatsaro ane be caMdramAsa, bIjA yugamAM 10-caMdra saMvatsara ane cAra caMdramAsa. e pramANe pratyeka yugamAM be mAsanI vRddhithI 60-nyugapayeno paripUrNa 31-caMdra saMvatsaro thAya che. | kyAre Aditya, Rtu, caMdra, nakSatra saMvatsaro samAna Adi ane samAna tavALA kahevA ? bhagavaMte kahyuM - x - A 60 eka yugAMtavartI Aditya mAsa, A 61-vaDatumAsa, A-2 caMdramAsa, A-63 najhamAsa che. ATalA pratyeka kALane sUryapajJapti upAMgasUtra-saTIka anuvAda-2 12 vaDe guNIne, pachI saMvatsara lAvavA mATe 12-vaDe bhAMgIne pachI A 60-Aditya saMvatsara, 61-Rtu saMvatsara, 62-caMdra saMvatsara, 6SnakSatra saMvatsaro thAya tyAre bAra yugAtikrama. A sUrya, bag, caMdra, nakSatra saMvatsaro samAnAdi ane samAnAMtavALA kahelA che, arthAt kahe che - vikSita yuganI AdimAM A cAre paNa samArabdha prAraMbhavALA thaI, pachI AraMbhIne 12-yugaparyanta samAnAMta vALA hoya che. pUrve cAremAMnA koInA avazya bhAgathI keTalAM mAsonA adhikapaNAthI ekasAthe badhAM samAna tapaNAMnA saMbhavathI kahyuM. pachI anasUtra sugama che. bhagavaMta kahe che - te pa3 mAsa, sAta ahorama, 11-muhUto ane eka muhUrtanA 23/6ra bhAgo, ATalAM pramANamAM A eka yugAMtavatI abhivadhita mAsa-60-A sUryamAsa, 61-A RtumAsa, 62-A caMdramAM, 6-A nakSatra mAsa. ATalAM pratyeka kALa 156 gaNo karIe. karIne 12 vaDe bhAMgIe. pachI 12-vaDe bhAga devAtAM [Ave che-]. 944-A abhivardhita saMvatsaro, 380 e Aditya saMvatsaro, 963-co hatusaMvatsaro, 806 e caMdra saMvatsaro, 831-naba saMvatsaro, tyAre A abhivardhitaAditya-Rtu-caMdra-nakSatra saMvatsaro samAna Adi ane samAna tavALA kahelA che. kemake pUrve koInA paNa keTalAM mAsa adhikatvathI eka sAthe badhAMnA samAna paryavasAnavano saMbhava che. - have cokta ja caMddha saMvatsara parimANa gaNita bhedane AzrIne be prakAra vaDe kahe che - navAryapaNe , paratIrthikanA paNa saMmata vayanI ciMtA vaDe caMdra saMvatsara 354 ahorAtro ane eka ahorAtranA 12 dara bhAga kahelA che. mAthAtathyathI pharI vicAratAM caMdra saMvatsara 354 ahorAtra, pAMca muhUrta ane eka muhUrtanA pa2 bhAga. eTalA pramANane kahela che. temAM ahorAtra parimANa baMne ahIM paNa ekarUpa che. je uparanA 1/2 bhAga ahorAtranA muhUrta karavAne mATe 30-vaDe guNIe. tethI Avaze-360. tene dura bhAga vaDe bhAga devAtAM, prApta thaze pAMca muharta. bAkI rahe che 50, muhUrta. e pramANe saMvatsaranI vakatavyatA prapaMcasahita kahI, have bakatumAsa vaktavyatA kahe che - * sUtra-102,103 : [10] temAM vize A cha gAtuo kahela che, te pramANe - pravRSa, varAtra, zarada, hemaMta, vasaMta, grIkha. te sarve paNa caMdra, Rtu baMne mAsa, pramANa thAya che. 54-54 AdAna vaDe gaNatAM atireka 59-59 ahorAne ahorAtra pramaNathI kahela che, tema kahevuM. Page #162 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 12-/102,103 temAM nize A cha omaratra - ghaTatI rAtri kahelI che, te A pramANe - trIja parvamAM, sAtamAM parvamAM, agiyAramuM parva paMdaramuM pad, ogaNIsamuM pad, tevIzamAM parvamAM. temAM nize A cha atirasa-adhikarAtri kahelI che, te A pramANe - cothA parvamAM, AThamAM parvamAM, bAramAM pavamAM, soLamAM parvamAM, vIsamAM parvamAM, covIzamAM parvamAM. [10]] sUryamAsanI apekSAo cha atira ane caMdra mAsanI apekSAe cha avamarAtrinA mAnavI hoya che. * vivecana-102,103 - temAM A manuSyalokamAM prati sUryAyita, prati caMdrAyana saMbaMdhI A cha vastuo kahI che, te A pramANe - prAvRSa, vaSaritra, zara, hemaMta, vasaMta ane grISma. A lokamAM anyathA nAmathI Rtuo prasiddha che, te A pramANe - prAvRSa, zara, hemaMta, zizira, vasaMta, grIkha. - jinamatamAM yathona nAmathI ja Rtuo che, tethI kahela che - prAvRSa, varSARtu, zara, hemaMta, vasaMta ane grIma. nize A Rtu jinezvare upadezela che. A vAtuo be prakAre che, te A pramANe - sUrya Rtuo ane caMdra Rtuo. temAM pahelAM sUrya RtunI vaktavyatA rajU kare che. temAM ekaika sUryagaDatunuM parimANa be sUryamAsa arthAt 61-ahorAtra che. ekaika sUryamAsanA sAddha 30-cAhorama pramANapaNAthI kahela che. anyatra paNa kahela che ke - be Adivya bhAsa, 6-ahorAkathI cAya che, A Rtu parimANane avagatamAna jinezvare kahyuM. ahIM pUrvAcArya vaDe Icchita sUrya makatu lAvA mATe karaNa kahyA. te ziSya janonA anugrahane mATe darzAvAya che - ahIM be + eka ema traNa gAthA vRtikArazrIe kahela che. pachI te gAyAnI vyAkhyA karI che, te A che - sUryasaMbaMdhI hatunA lavAyela parva saMkhyAne niyamA paMdara saMguNa karavI joIe. parvanA paMdara tithipaNAthI Ama kahyuM. ahIM bhAvanA A pramANe che - jo ke bakatuo ASADhAdi prabhava che, to paNa yuga zrAvaNavada pakSa ekamathI AraMbhIne pravarte che. pachI yugAdithI pravRta jeTalA poM che, tenI saMkhyA 15-guNI karAya che, karIne parvanI upara je vivakSita dinane vyApIne tithio che, te tyAM saMkSepita karAya che. pratyeka ahorAtra ekekane bAsaTha bhANa ghaTADavA vaDe je niSpakSa avamAdhi che, te paNa upacArathI 62-bhAga vaDe ghaTADavA vaDe je nipajJa avamarAma che, te paNa upacArathI-62-bhAgo che, tenA vaDe parIhIna parvasaMkhyA karavI joIe. pachI tene be vaDe guNIe, guNIne 61-vaDe yukta karAya che. pachI 122-vaDe bhAMgAkAra karAtA je prApta thAya, te saMkhyAne cha bhAga vaDe bhAga devAtA, je zeSa, te Rtu anaMtarUatIta 86 sUryapajJapti upAMgasUtra-saTIka anuvAda-2 thAya che. je paNa zeSa zo uddharita thAya, temane be bhAga vaDe bhAga devAtA, je prApta thAya, te divaso pravartamAna Rtune jANavI. A karaNagAthAno akSarArtha kahyo. have karaNa bhAvanA karIe chIe - temAM yugamAM pahelA dIpotsavamAM koIe paNa pUchyuM - anaMtara atIta sUrya tu kaI che ? hAla kaI varte che ? temAM yuganI AdithI sAta parvo abhikrAMta thayA, tethI sAta laIe. tene 15-vaDe gaNIe. tethI Avaze-105, ATalA kALamAM be avama-hIna rAtri thayela hoya. tethI be divasa temAMthI ghaTADatAM prApta saMkhyA thaze103, tene be vaDe guNatAM Avaze-206. temAM 61 umerIe. tethI Ave-269. temane 122 bhAga vaDe bhAga devAya che. prApta thaze-be. te baMne cha bhAga vaDe sahevAtA nathI. tethI te baMne cha vaDe bhAga devAto nathI. bAkI aMzo uddharatA vevIza, tenA aDaghAM karAtAM sADA agiyAra Ave. ASADhAdika sUrya Rtu Ave che, be Rtu atikramIne have trIjI Rtu varte che ane tenA pravartamAna 11-divasa atikramatA bAramo varte che. [e pramANe jANavuM]. tathAyugamAM pahelI akSayatRtIyAmAM koIe pUchyuM - keTalI hatuo pUrve atikAMta thayelI che ? atyAre kaI varte che ? temAM pahelI akSayatRtIyAnA pUrve yuganI AdithI AraMbhane 19-parvo atikAMta thayA. tethI 19 laIne 15-vaDe guNIe, tethI Ave che - 285. akSayatRtIyAmAM pUchela, tethI parvanI upara traNa tithi umeratA288 thAya che. teTalA kALamAM pAMca avamarAtri thAya che. tethI pAMca ghaTADIe. tethI Avaze-283. tene be vaDe guNIe, tethI Ave che - pa66. tene 61-sahita karAya che, tenAthI prApta saMkhyA Avaze-627. temane 122-vaDe bhAga detAM, prApta haze-pAMca. te cha vaDe bhAga devAtA nathI. tethI teno cha vaDe bhAga karAto nathI. bAkInA aMzo uddhare che 13. tenA aDadhAM karAtA thaze sAddha-ATha. Avela-pAMca Rtuo atikAMta thatAM chaThThI RtunA pravartamAnanA ATha divasa jatAM navamo divasa varte che. tathA yugamAM bIjo dIpotsava koIe paNa pUchela - keTalI vAtuo atikAMta thaI, keTalI atyAre varte che ? temAM ATalA kALamAM parvo atikAMta dayA-31. tene 15-vaDe guNIe. tethI prApta saMkhyA Avaze - 465. avamarAtri ATalA kALamAM ATha vyatIta thAya che. tethI 8-ghaTADavAmAM Ave, tethI rahe che - zeSa-457. tene bamaNAM karIe. tethI Ave che - 914. temAM 61-bhAga umeratAM Ave che - 975. temane 122 vaDe bhAga devAtA, prApta thaze sAta. uparanA 18 uddharatAM Ave che -121. tene be bhAga vaDe bhAga devAtAM prApta sAddha-60. sAta Rtune cha vaDe bhAga devAtAM prApta thaze eka, upara raheze eka. Avela eka, saMvatsara atikAMta thatAM ane eka saMvatsaranI upara pahelI Rtu prAvRSa, vItI gaI ane bIjInA 60 divaso atikAMta thayA, 61-mo varte che, e pramANe bIje paNa bhAvanA karavI joIe. have A Rtuo maLe kaI Rtu kaI tithimAM samAptine pAme che, e para Page #163 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 12-/102,103 prazananA avakAzanI AzaMkAthI tene jANavAne mATe pUrvAcAryo vaDe A karaNa kahela che - vRttikAra nirdiSTa gAvAnI vyAkhyA teo pote kahe che - je RtumAM jANavAnI IcchA che, te IcchARtu, te Rtu levI evo artha che, pachI tene bamaNI karIe. athatu be vaDe guNIe. bamaNI karIne teno ghaTADo karIe. pachI karI paNa te be vaDe guNIe, guNIne pratirAzi karIe. be vaDe guNavAthI je thAya che, teTalAM parvo jANavA. tene bamaNAM karIne pratizinA aDadhAM karIe, tenuM aDadhuM je thAya che, teTalI tithio jANavI. jemAM yugabhAvinI 30 Rtuo samApta thAya che. A pramANe RtunI samAptino karaNa gAthA akSarArtha kahyo. dhe bhAvanA karAya che - jo pahelI Rtu jANavAne Iccho, jemake yugamAM kaI tithimAM pahelI prAkRSi Rtu samAptine pAme che ? temAM eka levA, tene be vaDe guNavA. thayAM che. te beno ghaTADo karIe. tethI eka Ave te pharI paNa be vaDe guNIe. tethI be Avaze. te A pratirAzi. tenA aDadhAM karAtAM thaze eka. tethI Avela-yugAdimAM be parvo atikramIne pahelI tithi ekamamAM pahelI Takatu-prAva nAmanI che, te samApti pAme che. tathA bIjI Rtu jANavAnI IcchA che, to be sthApavA, tene be vaDe guNavAthI thAya cAra, teno ghaTADo karIe, tethI Avaze traNa, pharI be vaDe guNIe, tethI Avaze che, te pratirAzine pratirAzi vaDe aDadhAM karIyo, tethI Avase gaNa. AvelayugAdithI cha parvo atikramIne trIjI tithimAM bIjI Rtu samApti pAme. tathA bIjI Rtu jANavAne Icche to traNa saMkhyA levI. tene be vaDe guNatAM, thAya che - che. te ghaTADo karIe. tethI Ave che . pAMca, te pharI be vaDe guNatAM, Ave che daza, te pratirAzine pratirAzi vaDe aDadhAM prApta thatAM Ave pAMca. Avela yugAdithI AraMbhIne daza parvone atikramatAM pAMcamI tithimAM trIjI Rtu samAptine pAme che. tathA chaThThI hatu jANavAne IcchatA cha sthApIe, tene be vaDe gumatAM, thAya che . bAra. teTalAno ghaTADo karIe. to Avaze-11, tene be vaDe guNIe, tethI Avaze-22, te pratirAzine pratirAzitA vaDe aDadhAM karAtA tho-11. Avela-yugAdithI AraMbhIne bAvIza parvone atikramatA ekAdazImAM chaThThI Rtu samAptine laI jAya che. tathA yugamAM navamI RtumAM jANavAne Icche che, to navanI sthApanA karavI. tene be vaDe gaNIe, tethI 18-thaze. teTalo ghaTADo karatAM thaze-17, te pharI be vaDe guNIe, tethI 34 Ave. te pratirAzithI pratirAzi karIne tenA aDadhAM karAtA Avaze-13, Avela-yugAdithI 34 parvo atikramIne bIjA saMvatsaramAM pauSamAsamAM zukalapakSamAM bIjI tithimAM navamI Rtu parisamAptine pAme che. tathA 30mI RtumAM jijJAsA thAya, to 30 saMkhyA levI. tene bamaNI karIe. Avaze-60. te rUpa ghaTADatAM Avaze 59. te pharI be vaDe guNIe, Avaze 118. te pratirAzithI pratisazi karatAM ane tenuM aDadhuM karAtA Avaze-pa9. Avela yugAdithI 88 sUryapajJapti upAMgasUtra-saTIka anuvAda-2 118mAM parvane atikramIne pa9mI tithimAM, arthAta pAMcamAM saMvatsaramAM pahelAM aSADha mAsamAM zuklapakSamAM-caudamI tithimAM 30-mI RtunI samApti thAya che. vyavahArathI pahelAM aSADhane aMte, ema artha jANavo. A ja arthane sukhethI jANavA A pUvacArye dazavila gAthA vRttikAre noMdhI, tenI vyAkhyA karatAM kahyuM che ke - A sUrya RtunI vicAraNAmAM aSADhAdi mANo jANavA. kemake aSADhamAsathI AraMbhIne Rtu pahelAMthI pravarte che. tithio badhI ja bhAdrapadAdi che. bhAdrapadAdi mahinAmAM prathamAdi RtunI parisamApta thavAthI Ama kahyuM. temAM je mAsamAM, je tithiomAM sUryanI prAvaNa Adi Rtuo pari samApti pAme che, te ASADhAdi mAsa ane te bhAdrapadAdi mAsAnugata tithio jANavI. badhI ekAMtarita kahevI. tethI kahe che - pahelI Rtu bhAdrapada mAsamAM pUrNa thAya che, pachI eka mAsa Asone apAMtarAlamAM mUkIne kArataka mAsamAM bIjI Rtu parisamAptine pAme che. e pramANe trIjI pauSa mAsamAM, cothI phAlgana mAsamAM, pAMcamI vaizAkha mAsamAM, chaThI aSADhamAM, e pramANe bAkInI paNa Rtuo A ja mAsamAM ekAMtaritamAM vyavahArathI parisamAptine pAme che, paNa bIjA mahinAomAM nahIM. tathA pahelI Rtu ekame samApti pAme, bIjI Rtu bIje, trIjI Rte pAMcame, cothI vaDatu sAtame pAMcamI noma, chaThThI hatu agiyArase, sAtamI Rtu teraze, AThamI paMdarame. A badhI ja Rtuo kRSNa pakSamAM che. tethI navamI tu zulapaNAnI bIje, dazamI cothe, agiyAramI chao, bAramI AThame, teramI dazame, caudamI bArase, paMdaramI caudaze. A sAte Rtuo zukla pakSamAM che. A kRNa-zukla pakSAbhAvI paMdare Rtuo yuganA addhamAM thAya che. tethI ukata krame ja bAkInI paNa paMdara Rtuo yuganA addhamAM thAya che, te A pramANe - soLamI Rtu kRSNa pakSamAM ekame, 13-mI trIje, aDhAramI pAMcame, 19mI sAtame, vIsamI-nome, 21-mI agiyArase, 22-mI ese, 23-mI amAse. A soLathI tevIza sudhI AThe Rtu kRSNa pakSamAM che. tyArapachI zuklapakSanI bIje covIsamI, pachI 25mI Rtu cothe, 26mI Rtu chaThe, 23-mI AThame, 28-mI dazame, 29-mI bArase, 30-mI caudaze. e pramANe A badhI Rtuo yugamAM ekAMtara mAsanI, ekAMtara tithimAM thAya che. A RtuonA caMdra ane sUrya nakSatra yogane jANavane mATe pUrvAcAryo vaDe karaNa kahela che. tethI tene paNa ziSyajananA anugrahane mATe batAve che - ahIM vRttikArazrI traNa gAthA darzAvIne pachI vyAkhyA rajU karatAM kahe che - 305 aMza-vibhAga, keTalI saMkhyAthI cheda karela, te kahe che - cheda 134 arthAt 134 cheda vaDe chedatAM je ahorAtra, tenA hotA-305 aMzo. A yuvAzi jANavI. A yuvAzi-Icchita Rtu vaDe ekAdithI 30-paryAthI be uttara vaDe ekathI AraMbhIne Page #164 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 12-/102,103 pachI AgaLa dvi-uttara vRddhithI guNavAmAM Ave. pachI ATalA zodhanakathI zodhita karavAmAM Ave. temAM zodhanakane pratipAdana arthe bIjI gAthA che - ahIM je nakSatranuM ardhotra, te 67 vaDe zodhita karIe ane je nakSatra samahotra che, te be-guNAM 67 vaDe 134 thAya. te zodhita karIe. je vaLI nAgane harAddha kSotra, te traNaguNAthI 6-eTale Ave 201 vaDe zodhita karIe. ahIM sUryanA puSyAdi nakSatro zodhavA ane caMdranA abhijitAdi. temAM sUryanakSatrayoga vicAraNAmAM puSya viSayaka-88 zodhavA. caMdranakSatra yoga vicAraNAmAM abhijitamAM 4ra-zodhavA. ATalAM addhakSetra, samakoNa, hatyakSetra viSaya zodhanaka zodhIne je ukata prakArathI nakSatra zeSa rahe che - sarva prakAre zuddhine pAmatA nathI, te na sUryanA ane caMdranA niyamathI jANavA. kyAM ? bIre Rtu samAptimAM. A traNe karaNagAthAno akSarArtha kahyo, have karaNa bhAvanA karAya che - temAM pahelI Rtu kyA caMdranakSatramAM samAptine pAme che, e jijJAsAmAM anaMtara kahela 305 pramANa dhavarAzi levI. te eka vaDe guNatAM te ja thAya che. te ja dhavarAzi thAya. temAM abhijita-4rathI zuddha thatAM. pachI rahe che - 263. pachI 134 vaDe zravaNa zuddha thAya. bAkI rahyA - 129. tenA vaDe dhaniSThA zuddha thatuM nathI. tethI Avela-1ra9 nA 134 bhAganA dhaniSThAne avagAhIne caMdra, pahelI sUryamawtune pUrNa kare che. jo bIjI sUrya tunI jijJAsAmAM te dhuvarAzi 305 pramANa traNa vaDe guNIe, tethI Avaze-915. temAM abhijitu 42-zodhita thayA. pachI raheze-873. pachI 134 vaDe zravaNa zuddhine pAme. bAkI raheze-739. te paNa 134 vaDe ghaniSThA zuddha thAya. terI Ave che - 605. te paNa 67-vaDe zatabhiSaju zuddha thAya. pachI raheze-138. temAMthI paNa 134-vaDe pUrvAbhAdrapada zuddha thAya. tethI raheze-404. temAMthI paNa 201 vaDe uttarA bhAdrapada zuddha thAya. bAkI raheze-203. temAMthI paNa 134thI revatI zuddha thAya che. pachI rahe che - 69. pachI Avela azvinI nakSatranA 69ne 134 bhAgathI avagAhIne bIjI sUrya Rtune caMdra parisamApta kare che. e pramANe bAkInI RtumAM paNa bhAvanA karavI. 30mI sUrya RtunI jijJAsAmAM te ja dhuvarAzi 305 saMkhyAne 69 vaDe guNIe. tethI Ave che - 13,995. temAM 136 vaDe 61 nakSatra payaya zuddha thAya che. pachI 3660ne cAra vaDe guNIne pachI zodhita karIe. pachI rahe che - 3355. temAMthI 325 vaDe abhijitathI mULa paryAnA nakSatro zuddha karAtAM rahe che 13. tenA vaDe pUrvASADhA zuddha thatuM nathI. tethI Avela 130/134 ne pUrvASADhAnA hotA avagAhIne caMdra 30mI sUryagakatune pasimApta kare che. (tema jANavuM.] have sUryanakSatra yoga bhAvanA karAya che. te ja 305 pramANa ghuvarAzi, pahelI sUrya Rtu jijJAsAmAM eka vaDe guNIe tethI te ja saMkhyA Avaze. tethI puSyanA sUryapajJapti upAMgasUtra-saTIka anuvAda-2 hotA 88 zuddha thatAM raheze-213. pachI 63 vaDe AzleSA zuddha thatAM bAkI raheze150, te paNa 134-vaDe maghA zuddha thAya che. pacI bAkI raheze-16. pachI Avela pUrvAphAgunI nakSatranA-16. te 134 bhAga vaDe avagAhIne sUrya pahelI sva Rtune pUrNa kare che. bIjI sUrya RtunI jijJAsAmAM te ghuvarAzi-305 pramANane traNa vaDe guNIe, Avaze-915. tethI 88 vaDe puSya zuddhine pAme che. pachI raheze-837. temAMthI 67 vaDe AzleSA zuddha thAya che. bAkI raheze-760. temAMthI 134 vaDe maghA zuddha thAya che. pachI raheze-626. temAMthI 134 vaDe pUrvA phAgunI zuddha thatAM, pachI raheze-492. temAM paNa-201 vaDe uttarA phAlsanI zuddha thAya che. pachI raheze-21. temAMthI paNa 134 vaDe hasta zuddha thAya che, pachI rahe che - 153. temAMthI paNa 134 vaDe cibA zuddha thAya che. pachI raheze-23. Avela svAtinA - 23/ka bhAgane avagAhIne sUrya bIjI Rtu pUrNa kare che. e pramANe bAkInI Rtuo paNa kahevI. bIzamI sUryamakatunI jijJAsAmAM te ja dhuvarAzi-305 parimANane 69 vaDe guNatAM Avaze-13,995. temAM 14,640 vaDe cAra paripUrNa nakSatra payaya zuddha thatAM bAkI raheze 3355. temAMthI 88 vaDe puSya zodhita thatAM, bAkI raheze - 3267. temAMthI 358 vaDe AzleSAdithI mRgazira sudhInA nakSaNo zuddha thatAM bAkI raheze9. tenA vaDe AdrA nakSatra zuddha na thAya. tethI Avela 6134 bhAgathI AdraniA hotA navane grahIne sUrya gIzamI sva hatuM pUrNa kare che. e pramANe sUrya Rtu kahI. have caMdra tunA 402, tethI kahe che - eka nakSatra payayimAM caMdranI cha hatuo thAya che ane caMdranA nAma paryAyo eka yugamAM-67 saMkhyaka thAya che. te 67ne cha vaDe guNatAM, thAya 402. ATalI caMdraRtuo eka yugamAM thAya. kahyuM che ke - eka eka caMdra gaDatunuM parimANa paripUrNa cAra ahorAtra ane pAMcamAM ahoramanA 3567 bhAga - 4 - 349 che. A pramANa kaI rIte jANavuM? te kahe che - ahIM eka nakSatra paryAyamAM cha Rtuo pUrve ja anaMtara kahelI che. nakSatra paryAya, caMdra viSayanuM parimANa 27 ahorAtra ane eka ahorAtranA 1/3 bhAga che. temAM ahorAtrane cha vaDe bhAga detAM cAra ahorAtra prApta thAya che. bAkI rahe che - traNa. tenA 67 bhAga karavAne mATe 63 vaDe guNatAM Ave che - 201. pachI uparanA 21 bhAgo umerIe. tethI Avaze-222, tene cha bhAga vaDe bhAga detAM prApta thaze - 3 bhAga. tenI caMdra Rtu lAvavAne mATe pUrvAcAryo vaDe A karaNa kahela che - ahIM vRttikArazrIe be gAthAo noMdhI pachI tenI vyAkhyA karelI che, te vyAkhyA A pramANe che - Page #165 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 12-102,103 vivakSita caMdraRtunA Anayana karavAmAM yugAdithI je parva saMkhyAna ati saMkAne che, tene 15gaNuM niyamathI karavuM joIe. pachI tithi saMkSipta * je tithio parvanI upara vivakSita divasathI pUrve atikAMta hoya, te temAM saMDropa karAya che. pachI 62-bhAga vaDe - 62 bhAga niSpanna avamarAtri vaDe parihIna-ghaTatI jANavI. pachI e svarUpe 134 vaDe guNita karavI. pachI 305 vaDe saMyukta thayela 116 vaDe vibhAga karavo. vibhakta karAtAM je aMka prApta thAya, te Rtu jANavI. A be karaNa gAthAno akSarArtha kahyo. have karaNa bhAvanA karIe chIe. koIka paNa pUche che - yuganI AdithI pahelA parvamAM pAMcamIe kaI caMdra tapavarte che? temAM eka paNa parva paripUrNa ahIM hajI sudhI hotuM nathI. yuganI AdithI divaso jUna levAnA che. te cAra che, pachI te 134 vaDe guNIe, tethI thaze 536. pachI pharI 305 umerIe. eTale thaze-841. tene 610 bhAga vaDe bhAga detAM prApta pahelI RtunA aMzo uddhare che - 231. temAM 134 bhAga detAM prApta thaze eka. zone 134 vaDe bhAga detA, je prApta thAya, tene divaso jANavA. bAkInA aMzo uddharatAM-93 Avaze. temAM be varDa apavartanA karatAM prApta sAddha 48 bhAgo. Avela yugAdithI paMcamImAM pahelI prAvRTa hatu. A hatu atikAMta thatAM bIjI Rtuno eka divasa jAya ane bIjA divasanA sAddha 38/67 bhAga. tathA koI paNa pUche che ke yuganI AdithI bIjA parvamAM ekAdazImAM kaI caMdra hatu che ? temAM eka parva atikAMta che, tethI eka laIe. te 15-vaDe guNIe. tethI Ave-15. ekAdazImAM pUchela che, tethI tenA pAzcAtya daza, te divaso, temAM umerIe. tethI Avaze-25, tene 134 vaDe gaNIe, Avaze-3250. temAM 305 umerIe. tethI Avaze-3655. temAM 610 vaDe bhAga daIe. tethI Avaze pAMca ane aMzo raheze605. tene 134 vaDe bhAga karatAM prApta thaze-divaso cAra, zeSa aMzo uddharatAM Avaze-69. tenI be vaDe avArtAmAM prApta thaze sAddha 3/6 bhAga. e rIte Avela pAMca Rtuo atikAMta thaI, chaThI RtunA cAra divasa, pAMcamAM divasanA sAddha - 31 bhAga. e pramANe bIjA divasamAM caMdra gaDatu jANavI. dhe caMdra Rtu parisamApti divasa lAvavA mATe je pUrvAcArya vaDe karaNa kahevAyuM che, te jaNAve che. ahIM noMdhela eka gAvAnI vRttikArazrI vyAkhyA Ape che - ahIM je pUrve sUrya Rtu pratipAdanamAM ghuvarAzi kahI che - Bo5/14 bhAgone te pUrvamAM guNavA. arthAta - INita ekAdithI 402mAM paryantathI - dvi uttara vRddhithI ekathI AraMbhIne pachI AgaLa dviuttaranI vRddhithI vadhatAM guNita karatAM AtmIya chedathI 134 rUpathI vibhAga karatAM je prApta che. te caMdranI RtunI samApti jANavI joIe. - jema koI paNa pUche, caMdranI Rtu pahelAM kaI tithimAM parisamAptimane pAme. che ? temAM dhRvarAzi levI-305. te eka vaDe guNIe. tenAthI te ja ghuvarAzi Ave. sUryapajJapti upAMgasUtra-saTIka anuvAda-2 tene svakIya 134 pramANa vaDe cheda karIne bhAga detAM, prApta be thAya. zeSa rahe che - 37, tenI be vaDe apavartanA karatAM Avaze sAddha 1867 bhAga. Avela yugAdithI be divaso ane trIjA divasanA sAddha - 1867 bhAgo atikamIne pahelI caMdra Rtu parisamAptine pAme che. bIjI caMdratunI jijJAsAmAM te dhruvarAzi-3o5 che. tene traNa vaDe guNIe. tethI Avaze-915. tene 134 bhAga vaDe bhAga detA, prApta thaze-6, zeSa uddhare che111. tenI be vaDe apavatanAmAM prApta thaze. sAddha - 55 bhAga. Avela yugAdithI cha divaso atikAMta thatAM, temAM sAtamAM divasanA sAddha - paNIka bhAgo jatAM bIjI caMdra Rtu parisamAptine pAme che. 402mI RtunI jijJAsAmAM te ja dhuvarAzi-305 pramANane 803 vaDe guNIe - babbe uttara saMkhyAnI vRddhi vaDe ja 402nA 803 pramANa ja sazi thAya che. tethI kahe che - jenA ekathI AgaLa pacI be saMkhyAnI vRddhithI zazinI vicAraNA karatAM tenA 'be' saMkhyA sUna thAya che, jema dvikanI traNa, trikanI pAMca, catukanI sAta, ahIM paNa 402 pramANanI rAzithI uttara be saMkhyAnI vRddhithI zazi vicAratAM pachI 803 thAya che. evA prakAranI sazinA guNanathI Ave - 244915. tenA 34 vaDe bhAga devAtA prApta-1827 ane aMzo uddhare che - 97. tenI be vaDe pavanAthI prApta sAddha - 48/63 Avela yugAdithI 1827 divasa atikAMta thatAM pachInA divasanA sAddha 48/67 saMkhyaka bhAga jatAM 402mI caMdra Rtu pUrNa thAya che. - A caMdragaDatumAM caMdranAma yoga parijJAnArthe pUvayAyano A upadeza che - te ja yuvarAzi ane guNarAzi paNa thAya che. naba zodhana pUrve kahelAM jANavA. A gAthAnI vyAkhyA - caMdragaDatunA caMdra nakSatra yogArye te ja 305 pramANa dhavarAzi jANavI. guNAkAra rAzi paNa eka AdithI dviuttara vRddhi, te ja thAya che, tema jANavuM - je pUrve upadiSTa nakSatra zodhana paNa jANavAM. te ja je pUrva bhaNita 42-Adi. tethI pUrva prakArathI, vivakSita caMdra Rtu niyata nakSatrayoga Ave che. temAM prathama caMdraRtumAM kayo caMdra nakSatra yoga che? te jijJAsAmAM te ja 305 dhavarAzi levI. te eka vaDe guNatAM te ja zazi thAya che. tethI abhijitanA 42 zuddha thAya. pachI zeSa rahe che - 263. pachI 134 vaDe zravaNa zuddha thAya. pachI bAkI rahe che . 129. tenI be vaDe apavartatA karAtA Ave che - sAddha 64 bhAga. Avela ghaniSThAnA sAddha 64 bhAgone avagAhIne caMdranI pahelI sva Rtu parisamApta thAya che. bIjI caMdratunI jijJAsAmAM te ja ghuvarAzi - 305 pramANa, tene traNa vaDe guNavA. tethI Avaze 915, temAM abhijitanA 42-zodhita thatAM raheze-873. Page #166 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 1-102,103 sUryapajJapti upAMgasUtra-saTIka anuvAda-2 temAMthI 134 vaDe zravaNa zaddhine pAme che. bAkI raheze - 739. temAM paNa 134 vaDe dhaniSThA zodhita thAya. tethI Avaze - 605. temAMthI paNa 67 vaDe zatabhiSaka zodhita thatAM raheze - 538. emAMthI paNa 134 vaDe pUrvAbhAdrapada zodhita thAya. tethI raheze - 404. temAMthI paNa 201 vaDe utarAbhAdrapada zuddha thatAM bAkI rahela-203. temAMthI paNa 134 vaDe revatI zodhita thatAM raheze-69. Avela azvinI nakSatranA 69 ne 134 bhAgothI avagAhIne bIjI sva Rtune caMdra parisamApta kare che. tathA 402-mI caMdramahatu jijJAsAmAM te ghavarAzi-305 pramANa levI. laIne 803 vaDe guNIe. tethI Avela-244915 saMkhyA che, temAM sarva nAga paryAya parimANa-3660. tethI kahe che - cha addhakSetra nakSatramAM pratyeka 67-zo yaddhakSetra nakSatramAM pratyeka 201 aMzonA-15 samakSetromAM pratyeka 34ne 63 vaDe gaNIe. tethI Ave che * 402, tathA cha ne 201 vaDe guNatAM Ave che - 1206. tathA 134ne 15-vaDe guNIe. tethI Avaze - 2010. A traNe sazine ekaThI karIe ane karIne, temAM abhijitanA 42-ne umerIe. tethI Avaze-3660. ATalA eka nakSatra payaya parimANathI pUrvasazinA 244915 bhAgo karavAmAM Ave che. prApta 66 naba paryAyo che, pachI rahe che - 3355. temAM abhijitunA 42 zodhita thatAM bAkI rahe che - 3313. A 3313 thI 3082 vaDe anurAdhA sudhInA nakSatro zodhita thatAM bAkI raheze - 231. pachI 67-vaDe jayeSThA zodhita thatAM raheze-164. temAMthI paNa 134 vaDe mUla naphaLa zodhita thatAM, pachI raheze-30. Avela pUvaSiADhA nakSatranA 39/134 bhAgone avagAhIne caMdra 402mI svaRtune pUrI kare che. e pramANe sUrya ane caMdra Rtu parimANa kahyuM. hadhe lokarUDhithI eka-eka caMdraRtunuM parimANa sudhI kahe che - x * x * badhI paNa A cha saMkhyaka prAvRt Adi Rtuo pratyeka caMdra Rtuo hotA babbe mAsa jANavA. te babbe mAsanuM zuM pramANa che, te kahe che - x - 354 ahorama ane eka ahorAtranA 12/62 bhAgo. bAkI rahe. arthAt e pramANe AvA rUpe AdAnathI AvA svarUpe saMvatsara pramANa levuM. gaNavAmAM AvanAra be mAsamAM kaMIka adhika horamanA dara bhAgo. e bhAva che. 59-59 ahorama, ahoraNa pramANathI kahevA. tethI kahe che - babbe mAsa pramANanI cha Rtuo che, ema 354 ahorAtrone cha vaDe bhAga devAtAM prApta 59-ahoramonA 12 bhAgonA cha vaDe bhAga karatAM *dura bhAga. e pramANe hovAthI kamamAsa apekSAthI eka-eka tumAM laukika eka-eka caMdrane Azrine vyavahArathI ekaika avamarAba thAya che. sarva karmasaMtsaramAM che. avamarAtri thAya che. tethI kahe che - x * te karmasaMvatsaramAM caMdra saMvatsarane AzrIne vyavahArathI A vakSyamANa krame cha avamarAtri kahela che, te A pramANe - x * te sugama che. ahIM A bhAvanA che - A kALanA suyadi kriyA upalakSitanA anAdi pravAha patita prati niyata svabhAvagI che, svarUpathI koI hAni paNa nathI ke koI svarUpa upacaya paNa nathI. je A avamaraNa ke atirAtranuM pratipAdana che, te paraspara mAsa ciMtAnI apekSAthI che. tethI kahe che - karmamAsanI apekSAthI caMdramAsanI vicAraNAmAM avamahIna sagino saMbhava che, karmamAsanI apekSAthI sUryamAsanI vicAraNAmAM atirAadhikAminI kalAnA che. tathA kahyuM che - kALanI hAni ke vRddhi na thAya, kALa avasthita che. ekaika mAsanI vRddhi-hAni thAya che. temAM avama rAga bhAvanA karavAne mATe A pUrvAcAryoe darzAvelI be gAyAo che, vRttikArazrIe A be gAthA darzAvIne pachI tenI vyAkhyA rajU karela che, te vyAkhyA A pramANe che.] karmamAsa paripUrNa 30-ahorAtra pramANa che, caMdramAsa 29-ahorama ane eka ahoramanA keda bhAga che. tethI caMdramAsanA parimANanuM ane RtumAsanA-karmamAsanA parimANano, paraspara vizleSa karAya che, vizleSa karAtA je aMzo uddharita jaNAya che, te 30/6ra bhAgarUpa che, te avamAtranA bhAgo che. te ja avamaraNanA paripUrNa be mAsa paryanta thAya che. tethI tenA hovAthI, te bhAgo mAsanA avasAnamAM jANavA. - - - jo 30 divasamAM 3dira bhAga avamaraNanuM prApta thAya che. to eka divasamAM keTalA bhAgo prApta thAya ? ahIM sazinI sthApanA A rIte che - 30/ 30/1. ahIM aMtya sazi vaDe madhyama sazine guNatAM- 30 x 1 = 30 ja Avaze, kemake eka vaDe gaNatAM te ja aMka Ave che. teno Adi zazi vaDe bhAga karatAM 30ne 30 vaDe bhAMgavAthI 1-Ave. Avela pratidivasanA 15 bhAga prApta thAya. tathA kahe che - 62 bhAga ekaika divase divase avamarAtri thAya che. - x * x - e pramANe je ekaika divasamAM ekaika bAsaTha bhAga je avamarAtri saMbaMdhI prApta thAya che, to 62-divasa vaDe eka avamaraNa thAya che arthAtu zuM kahe che ? divasa divasamAM avamarAmanA hovAthI ekaika bAsaThAMza bhAganI vRddhithI 6mo bhAga saMjAta thatAM 62mAM divase mUlathI ja 63mI tithi pravarte che. e pramANe hovAthI je 61-mI ahorAtra, temAM 61mI ane 62mI tithi nidhana upagata thatAM 62-mI tithi lokamAM ghaTe che, tema vyavahAra thAya che. kahyuM che ke - eka ahorAtramAM be tithi jemAM nidhana pAme, te tithinI hAni Page #167 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 12-/12,103 96 sUryapajJapti upAMgasUtra-saTIka anuvAda-2 che. e pramANe vaSakALacatumasa pramANanA zrAvaNAdi trIjA parvamAM pahelI vakharAba che. te ja vaSakALanA saMbaMdhI sAtamAM parvamAM bIjI avama sani thAya. tyArapachI zItakALanA trIjA parvamAM mULa apekSAthI agiyArame divase trIjI avamarama, te ja zItakALanI sAtamAM parvamAM mUla apekSAthI paMdaramAM dine cothI, tyArapachI grIkhakALanA trIjA parvamAM mULa apekSAthI 1bhAdine pAMcamI, teja grImakALanA sAtamAM parvamAM mULa apekSAthI 23mA divase chaThThI avamarAtri thAya che. tathA kahyuM che ke- trIjI avama sani sAtamAM parvamAM karavI. * * * * * ahIM ASADhAdi Rtu lokamAM prasiddhi pAmela che. tethI laukika vyavahAra apekSAthI aSADhathI AraMbhIne pratidivasa ekaika bAsaThAMza bhAga hAnithI vapakiALAdi gata bIjA Adi parvamAM yazokata avamarAtri pratipAdita thAya che. paramArthathI to vaLI zrAvaNa pada cokamAM 5 lakSaNathI yuganI AdithI AraMbhIne cAra-cAra pavatikame jANavI. have yuganI AdithI keTalAM parvanA atikramamAM kaI tithimAM avamarAtribhutamAM tenI sAthe kaI tithi parisamAptine pAme che, tenI vicAraNamAM A pUrvAcAryoe dazavila prazna-uttara rUpa gAyA traNa vRttikArazrIe noMdhIne pachI gAthAnI vyAkhyA karela che te vyAkhyA A pramANe che - vyAkhyA - ahIM ekamathI AraMbhI paMdaramAM divasa sudhI ATalI tithiomAM - tenI madhyamAM pratipadi-avamarAtrirUpa kyAM parvamAM-pakSamAM bIjI tithi pUrNa thAya che. - pratipadAnI sAthe eka ahorAtramAM samAptine pAme che ? bIjI ke bIja tithimAM avamarAgirUpa kayA parvamAM trIjI samAptine pAme che ? trIjI ke trIjI tithimAM avamarAtri saMpanna kucA parvamAM cothI avamarAtri nidhanane pAme che ? e pramANe bAkInI tithimAM vyavahAgaNita jotAM - lokaprasiddha vyavahAragaNita paribhAvitamAM pAMcamI, chaThThI, sAtamI, AThamI, navamI, dazamI, agiyAramI, bAramI, teramI, caudamI, paMdaramI rUpamAM ziSya prazna karaze - jema sUkSmathI - pratidivasa ekaikayI 62 mAM bhAgyarUpa, glaNa bhAgathI ghaTatI tithimAM pUrvanI pUrvanI avamarAgirUpa tithiI anaMtapaNe parA-para (AgaLa-AgaLa] nI tithi kayA parvamAM-pakSamAM samAptine pAmare che ? ahIM evuM kahevA mAMge che ke - cothI tithi avamarAtri rUpamAM kayA parvamAM pAMcamI samAptine pAme ? pAMcamI ke chaThThI, e prakAre paMdaramI tithi sudhImAM avamarAtri rUpa kayA parvamAM ekamarUpa tithi samApti pAme ? ziNanA praznane avadhArIne AcArya uttara kahe che - ahIM je ziSya vaDe prazna karatAM tithio uddiSTa karI, te be prakAre che, te A pramANe - ojarUpa ane yummarUpa. mona - viSama ane puH - samaH temAM je oja rU5 che, te pahelAM rUpAdhika karavI. pachI bamaNI karavI, pachI tenI-tenI tithinA yugma poM nirvacanarUpa sArI rIte AvelA thAya che. je paNa yugmarUpa tithio, temAM paNa emaja . pUrvokata prakArathI karaNa pravartAvavuM. vizeSa e ke - bamaNI karyA pachI 31-cukta thaI parvo nirvacanarUpa thAja che. ahIM A bhAvanA che - jo A prazna- "kayA parvamAM ekamamAM avamarAtrirUpa bIjI samApta thAya che ?" tyAre ekamane uddiSTA, te prathamA tithi, eTale ke laIe. te rUpAdhika karIe. tethI be thAya. tene paNa bamaNI karIe, eTale cAra thAya. Avaze cAra parva. teno A artha che - yuganI AdithI cothA parvamAM pratipadA avamarANirUpa bIjI samAptine pAme che. A yukta che, tethI kahe che - pratipadA uddiSTAmAM cAra parvo ane samAnata parva paMdara tithyAtmaka che. tethI paMdarane cAra vaDe guNIe, to Avaze-60, pratipadAmAM dvitiyA samApta thAya, tethI be rUpa temAM adhika umeratAM thaze 62. te 62 vaDe bhAMgatA nireza bhAga Ape che. prApta thAya eka. e rIte Avela pahelI vamarAna, ema avisaMvAdi karaNa. kayA parvamAM bIjI avamarAtri bhUtamAM trIjI samApta thAya, e prazna jyAre che, tyAre che, 31 yukta karatAM thAya-39. Avaze nirvacanarUpa 39parvo. arthAt zuM kahe che ? yuganI AdithI 9muM parva jatAM bIjI avamarAtrirUpa trIjI samApta thAya. AnuM paNa karaNa samIcIna che. tethI kahe che - bIjIne uddiSTamAM 39 parvo samAgata che. pachI 15ne 39 vaDe guNIe. tethI Avaze-pa55. bIjI nAza pAmI, trIjI thaI. tethI traNa rUpa saMkhyA temAM umerIo tethI Avaze-pa58. A paNa zazi 62 vaDe bhAMgatA niraMza bhAga Ape che, prApta thAya che nava. e rIte Avela navamI avamAmi e pramANe samIcIta karaNa che. e pramANe badhI ja tithimAM karaNabhAvanA karaNasamIsInava bhAvanA ane avamaraNa saMkhyA svayaM vicAravI. parva nirdeza mAtra karIe chIe - temAM trIjamAM corInI samApti, AThamuM parva jatAM cothamAM pAMcamI 41mAM parvamAM, pAMcamImAM chaThI bAramAM parvamAM, chamAM sAtamI 35mAM parvamAM, sAtamAmAM AThamI soLamAmAM, AThamAmAM navamI 49mAM parvamAM, navamImAM dazamI 20mAM parvamAM, dazamamAM agiyAramI pa3mAM parvamAM, ItyAdi e - x * x - x * rIte yuganA pUrvAddha-uttarArdhamAM jANavI. e pramANe avamarAtri kahI. have atirAgi pratipAdanArthe kahe che - temAM eka saMvatsaramAM nize A cha atirAtri kahelI che, te A pramANe - ahIM karma mAsanI apekSAthI sUrya mAsanI vicAraNAmAM ekaika sUrya Rtu parisamAptimAM ekaika adhika mahorama prApta thAya che. tethI kahe che - 30 ahoraNa vaDe eka karmamAsa. sAddha 30-ahorAtra vaDe eka Page #168 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 12-/12,103 sUryapajJAti upAMgasUtra-saTIka anuvAda-2 sUryamAsa. be mAsanI eka Rtu, pachI eka sUryamahatu parisamAptimAM be karmamAsanI apekSAthI eka adhika ahorAtra prApta thAya che. sUrya Rtu ASADhAdika che, tethI aSADhathI laIne cothuM parva jatAM eka adhika ahorAtramAM thAya che, AThamuM parva jatAM bIjI, trIjI bAra parvamAM, cothI soLamAM, pAMcamI 20mAM parvamAM, chaThI covIzamAM parvamAM. avamaraNa be karmamAsa apekSAthI caMdramAsa vicAraNAmAM ane caMdramAsa zrAvaNAdi che, tethI varSAkALanA zrAvaNa Adi ema pUrve kahyuM. have je apekSAthI atiraNa ane je apekSAthI vimarAtri thAya che, tenuM pratipAdana kare che - cha atirAga AdityanA mAnavI thAya che. cha avamaraNa caMdranA mAnathI thAya che. * x * ati - sUryanI apekSAthI karmamAsa vicAraNAmAM prativarSa cha atirAtri thAya che, tema jANavuM. cha avamarAma caMdranI apekSAthI thAya che - x - tema jANavuM. e pramANe avamarAtri ane atirAtri kahI. have AvRtinI vivakSA mATe Ama kahe che - * sUtra-104 - temAM vize A pAMca vaSakAlikI ane pAMca haimaMtika e daza AvRttio kahelI che. te A pAMca saMvatsaromAM pahelI vakhakAlikI AvRttine caMdra kayA nakSatra vaDe yoga kare che ? te abhijituM nArA sAthe. abhijitu nAmanA pahelAM samaya vaDe, yioga kare che.) te samaye sUrya kayA nAmathI yoga kare che ? puSyathI puNanA 19 muhUrta ane eka muhUrtanA *3/ka bhAga tathA dura-bhAgane 67 vaDe chedIne 33mUrzikA bhAga bAkI rahetA yoga kare che. - A pAMca saMvAromAM bIjI vaSakAlikI AvRttino caMdra kayA nAmathI yoga kare che ? mRgazirSa nakSatra vaDe. mRgazirSa nakSatranA 11-muhUrta ane eka muhUrtanA 8ra bhAga, tathA dUra-bhAgane 67 vaDe chedIne pa3-pUrNikA bhAga bAkI rahetA yoga kare te samaye sUrya kayA nAtra vaDe yoga kare che ? puSyathI. puSyanuM varNana pahelI vAMkAlikIva4 karavuM. - A pAMca saMvatsaromAM bIjI vaSakAlikI AvRttine caMdra kayA nAma vaDe yoga kare che? vizAkhA vaDe. vizAkhAnI 13-muhUrtA ane eka muhUrtanA 54 bhAga ane dura-bhAgane 67 vaDe chedIne 44 cUrNikA bhAga bAkI rahetA yoga kare che. te samaye sUrya kyA nakSatra vaDe yoga kare che ? puSya vaDe. puSyasaMbaMdhI yoga pUrvavat ja kahevo. [24/7] A pAMca saMvatsaromAM cothI varNakAlikI AvRttine caMdra kayA nAmathI yoga kare che? revatI vaDe. revatInA ra5-muhUrta ane eka muhUrtanA 62-bhAgo tA 2 bhAgane 67 vaDe chedIne 3-cUrNikA bhAgo rahetA yoga kare che. te samaye sUrya kayA nakSatra sAthe yoga kare che ? puSya vaDe. puSya saMbaMdhI yoga pUrvavatu ja kahevo. A pAMca saMvatsaromAM pAMcamI vakhakAlikI AvRttine caMdra kayA nakSatra vaDe yoga kare che ? pUvaphALunI vaDe. pUrva phAgunInA 1ra-muhurtA ane eka muhUrtanA 45% bhAganA 62 bhAgano 67 bhAga vaDe chedIne 13-cUrNikA bhAga bAkI rahetA, yoga kare. te samaye sUrya kayA nAmathI yoga kare che ? puSya vaDe. puSya saMbaMdhI roga pUrvavatu. vivecana-104 - te yugamAM A vakSyamANa svarUpanI pAMca varSAkALa bhAvinI ane pAMca haimaMtikIzItakALa bhAvinI. sarva saMkhyAthI sUryanI daza AvRtti kahelI che. ahIM bhAvanA A pramANe che - AvRtti eTale pharI-pharI dakSiNa uttara gamanarU5, te be bhede che - te pramANe - eka sUryanI AvRttio, bIjI caMdranI AvRttio. temAM eka yugamAM sUryanI AvRttio daza hoya che ane caMdranI AvRtti-134. kahyuM che ke - eka yugamAM sUryanI ayanasama AvRti daza hoya che, ane caMdranI AvRti-134 hoya che. have eka yugamAM sUryanI 10-AvRttio ane caMdranI 134 AvRttio kaI rIte jANavI ? te kahe che - kahelI AvRtti-pharI pharI dakSiNottara gamanarUpa che, tethI sUryanA ke caMdranA jeTalAM ayano che, teTalI AvRttio che. sUryanA ayano daza che, A airAzika rAzinA baLathI jANavuM. tethI kahe che - jo 183 disavonuM eka ayana thAya. to 1830 divasanA keTalAM ayana thAya ? tenI rAzi sthApanA A rIte che - 183/1/1830 ahIM aMtya sazi vaDe madhyama zazine guNatAM ekanA guNavAthI te ja saMkhyA Ave, tethI 1830 x 1 = 1830 temAM Adha zazithI 183 183 = 10. Avela yugamAM sUryanA 10-ayano thAya che ane tenI AvRttio paNa-10 (daza thAya che. tathA jo 13 divasa ane 44/ka bhAga vaDe eka caMdranuM ayana thAya to 1830 divasa vaDe keTalAM caMdra ayano thAya che ? temAM Adha zazimAM savarNana karavA mATe 13 divasone 67-vaDe guNIe. guNIne uparanA 4/63 bhAgo umerIe. to prApta saMkhyA thaze 915. je 1830 saMkhyA che, tene paNa savarNana karavA mATe 67 vaDe guNIe. tethI Avaze - 1,22,610 ane te A svarUpanI aMtya rAzi vaDe madhyama Page #169 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 12/-/104 rAzine ekarUpe guNavI. eka vaDe guNavAthI, te ja rAzi Avaze. tyArapachI te prApta rAzine 915 vaDe bhAga devAtAM prApta rAzi Avaze-134. ATalAM caMdra ayano eka yugamAM thAya che ane caMdranI AvRtti paNa ATalI ja thAya che. EE have sUryanI kaI AvRtti, kaI tithimAM thAya che, te vicAraNAmAM je pUrvAcAryo vaDe upadarzita karaNa che, tene jaNAvavA vRttimAM be gAthA che. vRttikArazrI svayaM A be gAthAnI vyAkhyA vRttimAM be gAthA che. vRttikAzrI svayaM A be gAthAnI vyAkhyA vRttimAM karatAM kahe che - vyAkhyA - AvRtti vaDe eka nyUna karI guNatAM-183 thAya. ahIM zuM kahevA mAMge che ? je AvRtti viziSTa tithiyukta jANavA Icche che, te saMkhyA eka nyUna karIe. pachI te 183ne guNIe. guNIne, je aMka vaDa`guNita-183-che, te aMka sthAnane traNa gaNAM karIne rUpAdhika karI, te pUrva rAzimAM umerIe. pachI paMdara bhAga vaDe bhAgAkAra karIe, karIne je bhAga prApta thAya, teTalI saMkhyAmAM parva atikrAMta thatAM te vivakSitA AvRtti thAya che. je aMzo pachI uddhati thAya, te divaso jANavA. te divasamAM carama divase AvRtti thAya che, tevo bhAva che. ahIM AvRttinA ja krama-yugamAM pahelI AvRtti-zrAvaNa mAsamAM, bIjImAghamAsamAM, trIjI-pharI zrAvaNa mAsamAM, cothI-mAgha mAsamAM, pharI paNa pAMcamIzrAvaNamAM, chaTThI mAgha mAsamAM, pharI sAtamI zrAvaNamAM, AThamI mAghamAM, navamI zrAvaNamAM, dazamI mAghamAM. temAM pahelI AvRtti kaI tithimAM thAya che, e pramANe jo jijJAsA thAya tyAre pahelI AvRtti sthAnamAM eka levo. te saMkhyA nyUna karavI. eTale kaMIpaNa pazcArUpe prApta na thAya. - - - - pachI pAzcAtya yuga bhAvinI je dazamI AvRtti, te saMkhyA dazakarUpa levI. tenA vaDe 183ne guNatAM prApta saMkhyA-1830, dazaka vaDe guNatAM-183, te darzane triguNA karatAM, thAya-30, te rUpa adhika karatAM, thaze-31, tene pUrva rAzimAM umeratAMthaze 1861. tene 15 bhAga vaDe bhAga devAtAM, prApta 124 ane zeSa raheze-eka. te rIte Avela 124muM parva pAzcAtya yuga atikrAMta thaI, abhinava yugamAM pravartamAna pahelI AvRtti pahela tithimAM pratipadA arthAt ekama thAya che. tathA kaI tithimAM bIjI mAghamAsa-bhAvinI AvRtti thAya. evI jo jijJAsA che, to be levA. te rUpa nyUna karavA, tethI Avela eka, tenA vaDe 183ne guNIe. eka vaDe guNavAthI te ja thAya che. e rIte thayela 183, eka vaDe guNita 183 che. ekane triguNa karIe. tethI Ave traNa. te rUpAdhika karIe. tethI cAra thAya. tene pUrvarAzimAM umerIe. tethI prApta saMkhyA thaze - 187. tene 15 vaDe bhAga detAM, prApta12 ane zeSa vadhe che sAta. e rIte Avale yugamAM bAramuM parva atikrAMta thatAM mAgha vadamAM sAtamI tithimAM bIjI mAghamAsa bhAvinI madhye pahelI AvRtti thAya che. tathA trIjI AvRtti kaI tithimAM thAya che, e jijJAsAmAM traNa saMkhyA laIe. sUryaprApti upAMgasUtra-saTIka anuvAda-2 te rUpa nyUna karavI joIe, e rIte thaze-be. tenA vaDe 183 vaDe guNIe. tethI Avaze-366. kemake be vaDe-183 guNIe chIe. pachI be saMkhyAne traNaguNI karAya che, tethI Ave-6. tene rUpAdhika karIe. tethI Avaze-7. tene pUrvarAzimAM umerIe. tethI Avaze-373. tene 15-bhAga vaDe bhAga detAM prApta saMkhyA-24 che ane zeSa 100 bAkI rahe che - 13. Avela yugamAM trIjI AvRtti, zrAvaNamAsa bhAvinInI madhye bIjI covIzamI patmika pahelo saMvatsara atikrAMta thatAM zrAvaNa vadamAM 13mI tithimAM thAya che. e pramANe bIjI AvRttimAM karaNavazathI vivakSita tithi lAvavI. temAM A yugamAM mAghamAsa bhAvinInI madhye dvitIyA, zukla pakSamAM caturthImAM paMcamI zrAvaNa mAsa bhAvinInI madhye trIjI zukla pakSamAM dazamImAM chaTThI mAgha mAsa bhAvinInI madhye trIjI, mAghamAsa kRSNa pakSamAM ekamamAM sAtamI zrAvaNamAsa bhAvinI madhye cothI, zrAvaNa mAsa kRSNa pakSamAM sAtamAmAM AThamI mAghamAsa bhAvinInI madhyamAM cothA mAghamAsa kRSNapakSamAM terasamAM navamI zrAvaNamAsa bhAvinI madhyamAM paMcamI, zrAvaNa mAsamAM zukla pakSamAM cothe dazamI mAghamAsa bhAvinI madhye pAMcama mAghamAsa zukla pakSamAM dazamI. tathA A ja pAMca zrAvaNamAsa bhAvinImAM pAMca mAghamAsa bhAvinImAM tithio bIje paNa kahelI che - pahelI vada ekame, bIjI vada terasamAM dine, zuklanI dazamI ane vadanI sAtamI, zukla cothe pAMcamI AvRtti pravarte che. A badhI AvRttio zrAvaNa mAsamAM che. vada sAtame pahelI, sudanI cothe, vadanI ekame ane vadanI terasamAM divase, sudanI dazamIe pAMcamI AvRtti pravarte che. A badhI AvRttio mAghamAsamAM jANavI. A sUrya AvRttimAM ane caMdra nakSatra yoga parijJAnArthe A karaNa che - [ahIM vRttikAra maharSie sAta karaNa-gAthA noMdhelI che, pachI sAta gAyAnI vyAkhyA vRttikArazrIe poteja kahelI che. te sAta gAthAnI vyAkhyA A pramANe che -] vyAkhyA - 573 paripUrNa muhUrtonA thAya che - 36/62 bhAga ane cha cUrNikA bhAga, 1/62 bhAganA hotA 6/67 bhAgo. ATalAM vivakSita karaNamAM dhruvarAzi che. AnI kaI rIte utpatti che ? ema pUchatAM, kahe che - ahIM jo daza sUrya-ayana vaDe - 67 caMdra nakSatra paryAyo prApta thAya che. to eka sUrya ayana vaDe zuM prApta thAya che. ahIM rAzi traNanI sthApanA - 10|6|1. ahIM aMtya rAzi vaDe ekathI madhyanI rAzinA-67-saMkhyAnA guNanane eka vaDe guNitathI te ja saMkhyA Avaze. 67 4 1 = 67. tenA daza vaDe bhAga devAtA prApta cha paryAyo ane eka paryAyanA 7/10 bhAgo, tadgata muhUrta parimANane AzrIne gAthAmAM mUkela che, e kaI rIte jANavuM ke ATalA muhUrto temAM che ? A praznano uttara airAzika kamavitAra baLathI kahe che - jo 10 bhAga vaDe, Page #170 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 12-/104 101 27-divaso ane eka divasanA 1/3 bhago prApta thAya, to -bhAga vaDe keTalA prApta thAya? traNa rAzinI sthApanA - 10/27 21/7/3. ahIM aMtya sazi vaDe sAta saMgAthI madhyanI sazi 2-divasane guNIe, tethI Avaze-189, tenA Adha rAzi vaDe dazaka lakSaNa vaDe bhAgatI bhAga detA Avaze 18 divaso, tenA muhUrta lAvavAne mATe 30 vaDe guNIe. tethI Avaze-540 muhU. bAkI upara zeSa raheze-9. te navanA muharta karavAne mATe 30-vaDe guNIe, tethI Avaze-270. tene 10 vaDe bhAga devAtAM prApta-27 muhUrto. tene pUrvanI muhAzimAM umerIe. tenAthI Avaze-pa67. ane je paNa divasanA 21/3 bhAga che, te paNa muhUrNa bhAga karaNArthe 3 vaDe guNIe. tethI Avaze-630. tene sAta vaDe guNIe. tenAthI prApta saMkhyA Avaze4410. tene 10 vaDe bhAga devAtA prApta saMkhyA Avaze-441. tenA 67 vaDe bhAga devAtAM prApta sakhyA Avaze-6 muhUrto, tene pUrva muhUrta sazimAM umerIe. tenAthI sarva saMkhyA vaDe muhartAnA-533. zeSa vadhe che - 39. te saMkhyAne 62-vaDe guNIe. tethI Avaze-2418. tene 67 vaDe bhAga devAtA, prApta thaze 36/daka bhAga, pachI zeSa rahe che . 6, te ane ekanA bAsaTha bhAganA hotA 63 bhAga, A atizyaNarUpa bhAgo, e pramANe cUrNikA bhAgano vyapadeza karAya che. ema dhuvAzi kahI. have karaNa kahe che - je je AvRttimAM nAgayoga jANavA Icche che, te-te AvRtti vaDe ekarUpatInathI guNatAM anaMtarokta svarUpa thAya che. jeTalA A muhUrta parimANa che, tethI AgaLa huM zodhanakane kahuM chuM, ahIM pahelAM abhijita nAmanuM zodhanaka kahe che - - abhijita nakSatranuM zodhanaka- nava muhUrta ane eka muhUrtanA dura bhAga, temAMnA 1/2 bhAganA 67 cheda karatAM paripUrNa 66 bhAga, enI utpatti kaI rIte ? te kahe che - A abhijitu ahorAtranA 1/3 bhAga caMdra vaDe yoga thAya, pachI ahoramanA 30-muhUrto. ema muhUrta karavAne mATe te 21ne 30 vaDe guNIe, tethI Avaze-630, tene 63 vaDe bhAga detA, prApta thaze nava muhartA. bAkI raheze-23. tene 62-bhAga karavAne mATe 62 vaDe guNIe, tethI prApta saMkhyA thaze-1674. tene 67 bhAga vaDe bhAga detAM, prApta thaze-bhAga ane zeSa raheze 66. te - 1/2 bhAganA 63 bhAga. have bAkInA nabonA zodhanaka kahe che - [A viSayaka traNa gAyA che.] 159 uttarAbhAdrapadA, zuM kahe che ? 159 vaDe abhijitathI laIne uttarAbhAdrapada sudhInA nakSatro zuddha thAya che. tethI kahe che - abhijita nakSatranA 9 muhUrtA, zravaNanA-30, dhaniSThAnA-30, zatabhiSAnA-15, pUrvAbhAdrapadAnA-3, uttarAbhAdrapadAnA15. e pramANe 159-vaDe uttarAbhAdrapada sudhInA zuddha thAya che. 102 sUryapajJapti upAMgasUtra-saTIka anuvAda-2 tathA 309mAM rohiNI sudhInA zuddha thAya che. tethI kahe che - 159 vaDe uttarAbhAdrapadA sudhInA zuddha thAya che. pachI 30-muhUrta vaDe revatI nakSatra, 30 vaDe azvinI, 15 vaDe bharamaI, 30 vaDe kRtikA, 45 vaDe rohiNI nakSatra zuddha thAya. tathA 39 muhUrta vaDe punarvasu nama sudhInA nakSatro zuddha thAya che. temAM 309 vaDe rohiNI sudhInA nakSatro zuddha thAya che. pachI 30-muhUrta vaDe mRgazira, 15 vaDe Adra, 45-muhUrto vaDe punarvasu nakSatra zuddha thAya che. tema jANavuM tathA 549 muhUrto vaDe uttarA phAlganI sudhInA nakSatro zuddha thAya che, arthAt zuM kahe che ? 549 muhU vaDe uttarAphAlganI paryantanA nakSatro zuddha thAya che, te A rIta - 399 muhUrtIthI punarvasu sudhInA nakSatro zuddha thAya. pachI 30 muhUrto vaDe puSya, 15 vaDe AzleSA, 30-vaDe maghA, 30-vaDe pUrvAphAgunI, 45 muhU vaDe utarAphAlganI nakSatro zuddha thAya che. tathA 669 muhUrto vaDe vizAkhA sudhInA nakSatro zuddha thAya che. te A rIte * uttarAphAgunI sudhInA 149 zodhyA. pachI 30 vaDe hasta, 3 vaDe citrA, 15 vaDe svAti, 45 vaDe vizAkhA zuddha thAya. tathA mUlanakSatramAM 344 zuddha thAya, temAM 669 muhartA sudhI vizAkhA sudhInA namo zodhita thayA. pachI 30-muhUtI anurAdhA, 15 muhUrto vaDe jyeSThA, 30 muhUrta vaDe mULa nakSatra zuddha thAya che. tathA 821 muhUrtI samAhata thayA. ahIM zuM kahe che ? 821 muhUrto vaDe uttarASADhA sudhInA nakSatrone zodhavA. te A rIte - mUlanakSatra sudhInA nAgo zodhatAM 744-muhUrvo zuddha thayA. temAM 30 muhUta vaDe pUvaSiADhA nakSatranI zuddhi, 45-vaDe uttarASADhAnI zuddhi thaI. tathA badhAM ja A zodhanakonI upara abhijit saMbaMdhI re*/2 bhAgo zodhavA. 12 bhAganA 66 cUrNikA bhAgo. ATalAM anaMtarokta zodhanako yathAsaMbhava zodhIne je zeSa uddhare che, temAM yathAyoga apAMtarAlavarti nakSatromAM zodhita karavAmAM je naba zuddha na thAya, te nakSatra caMdra vaDe samAyukta vivakSita AyAma AvRttimAM jANavuM. - temAM pahelI AvRttimAM pahelAthI pravartamAna kayA nakSatra vaDe yukta caMdra vize jo jijJAsA hoya to - pachI prathama vRtti sthAne eka levA, te rUpona karAya che, e pramANe pAchaLa kaMI ja rahetuM nathI. tethI pAzcAtya yuga bhAvinI AvRtti maLe je dazamI AvRtti che, te saMkhyA dazakaye levI. tenA vaDe prAcIna samasta paNa dhuvAzi-pa3 muhUtamAM eka muhUrtanA 35/2 bhAga, temAMnA dura bhAganA 6/6 bhAgo - 533/36/6/6kae rIte A prakAranA pramANamAM 10 vaDe guNIe. temAM muhUrta zazimAM 10 vaDe guNatAM, prApta saMkhyA Ave che . pa30, je paNa 35/dara bhAgo che, te paNa 10 vaDe guNatAM prApta saMkhyA Avaze - 360. temAM 62-vaDe bhAga detAM, prApta-pAMca muhUrtone pUrvarAzimAM Page #171 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 12-/104 103 umerIe. tethI pUrvarAzi thaze - 5335. pachI zeSa bAkI raheze para bhAga. je paNa cha cUrNikA bhAgo che, te paNa daza vaDe guNIe, tethI Avaze-60, pachI AnA vaDe zodhanakone zodhavA joIe. - temAM uttarASADhA sudhInA nakSatronA zodhanaka-819. te yathokata sazimAM sAta gaNA karIne zuddhine pAme che, tethI sAta vaDe guNIe. tethI prApta saMkhyA thaze - 1933. te pacha35 saMkhyAmAMthI bAda karIe. tethI pachI raheze be muharta te be muhUrtanA 62 bhAga karaNane mATe 62-vaDe guNIe. tethI Avaze-124. te pUrvokta pa0/ra bhAga sazimAM umerIe. tethI Avaze 134/ka bhAgo. tathA je abhijit saMbaMdhI dura bhAgo zodhita karyA, te sAta vaDe guNIe, tethI Avaze - 168. te 134 vaDe zodhita karAtA zeSa bAkI rahe che . /6ra bhAga. te cUrNikA bhAga karaNane mATe 67 vaDe guNIe, guNIne je pUrvokta 5 bhAgo, temAM umerIe. tethI Ave 462. pachI je abhijita saMbaMdhI 66-cUrNikA bhAgo zodhi karyA. te paNa sAta vaDe guNavA. tethI Avaze-462. tene anaMtarokta sazithI zodhita karatAM pachI raheze zUnya. tethI Avela sAkalyathI uttarASADhA nakSatramAM caMdra vaDe bhogavAtA tyArapachI abhijita nakSatranA pahelAM samayamAM yugamAM pahelI AvRtti pravarte che. A ja praznauttaranI rItithI pratipAdita kare che - "pf i tyAra.'' A anaMtarodita caMdrAdinA pAMca saMvatsaromAM pahelI vArSikI-varSAkALa saMbaMdhI atha zrAvaNa mAsa bhAvinI. AvRttine caMdra kayA nakSatra vaDe joDe che ? kayA nAtra sAthe yoga pAmIne pravarte che ? ema gautame pUchatAM, bhagavaMte kahyuM - abhijitu nakSatra vaDe joDe che, Aja vAtane vizeSathI kahe che - abhijitu nAnA prathama samaye joDe che, te ja caMdra nakSatrane jANIne pachI sUrya nakSatranA viSayamAM prazna kare che - te samayamAM, sUrya kayA nabathI joDe che ? - kayA nakSatra sAthe yogane pAmIne te pahelI AvRttimAM pravarte che ? bhagavaMte kahyuM - te puSya nakSatra vaDe yukata thaI pahelI AvRttimAM yoga kare che. A ja savizeSa kahe che - tyAre puSyanA-19 muhUrtI ane eka muhUrtanA 43ra bhAgo, temAMnA 1ra bhAgane 67 vaDe chedIne, tenA hotA 33-cUrNikA bhAgo bAkI raheze. A kaI rIte jANavuM, evA praznanA uttaramAM kahe che - aizikanA baLathI. te A rIte -jo-10 ayana vaDe pAMca sUryavRt napparyAyo prApta thAya, to eka ayana vaDe zuM prApta thAya ? sazipraya sthApanA * 10/5/1. ahIM aMtya sazi vaDe eka saMkhyAthI madhyanI sazine paMcaka rUpanuM guNana karatAM pAMca ja Avaze. tene 10 vaDe bhAMgatA, addha paryAya prApta thaze. temAM naga paryAya 63 bhAgarUpa 1830. te A rIte - 104 sUryapajJapti upAMgasUtra-saTIka anuvAda-2 cha nANo zatabhiSaka Adi ardhanAmavALA che. tethI tenA pratyekanA sAddha 33 bhAgo. te sAddha 33ne cha vaDe guNIe. tethI Avaze-201. cha nakSatro uttarAbhAdrapadAdi cUddhakSetra che, tethI tenA pratyekanA 100/67 bhAgomAM 1/6 bhAganA aDadhAM, e cha vaDe guNIe, tethI Avaze-603, bAkInA-15 nakSatro samakSotra che. tenA pratyekanA 63-bhAgo, te 67ne 15 vaDe guNIe, tethI Avaze1005, 21-abhijitanA 67 bhAgo. sarva saMkhyAthI 63 bhAgonA 1830. A paripUrNa 67 bhAgAtmaka nakSatraparyAya che. ukta saMkhyAnA aDadhAM karatAM-915 thAya. temAMthI-21 abhijitu saMbaMdhI zuddha thayA, bAkI rahe che - 894. temAM 67 bhAgathI bhAgo ApatAM, prApta thaze-13, zeSa vadhe che . 23. tathA 23-vaDe punarvasa sudhInA no zuddha thAya che ane je bAkInA rahe che te 23-bhAgo. tenA muhUrta karavAne mATe 30 vaDe guNIe. tethI Avaze-690. tenA 6-bhAga vaDe bhAga detAM, prApta thaze-10 muhUrto. * * * * zeSa rahe che . 20, te 62 bhAga karavAne mATe 62-vaDe guNIe, tyAre Avaze-1240, tene 63 vaDe bhAga detAM, prApta thaze-18dara bhAga. zeSa vadhe che - 34ra bhAganA 67 bhAga. te rIte Avela puSyanA daza muhUrtAmAM, eka muhUrtanA 18/62 bhAgomAMnA 16 bhAganA 38/63 bhAga jatAM 19 muhUrtI ane eka muhUrtanA dai31dura bhAgomAMnA 1/2 bhAganA 23/63 bhAgo bAkI rahetAM pahelI zrAvaNamAsa-bhAvinI AvRtti pravarte che. have bIjI zrAvaNamAsa bhAvinI AvRtti viSayaka praznasUtra kahe che - x * A anaMtarokta caMdrAdi pAMca saMvatsaronI mathe bIjI vArSikI zrAvaNamAsa bhAvinI AvRttine caMdra kayA nakSatra vaDe joDe che - kayA nakSatra vaDe yukta thaI caMdra bIjI AvRttine AraMbhe che ? ema prazna karAtA bhagavaMte kahyuM - te saMsthAna-mRgazira vaDe. * x * saMsthAna zabda vaDe mRgazira nakSatra jANavuM. te pramANe pravacanamAM prasiddha che. tethI mRgazira nakSatra vaDe yukta caMdramAM bIjI zrAvaNamAsa bhAvinI AvRtti pravarte che. tyAre A mRgazira nakSatranA 11-muhUrtI ane eka muhUrtanA 39/ra bhAgamAMnA dara bhAganA pa3 bhAga bAkI rahe che. te A rIte - A je bIjI zrAvaNamAsa bhAvinI AvRtti, te pUrve pradarzita karma apekSAthI trIjI, tethI te sthAnamAM traNa levA. te rUpanna karavA, tethI Avela be saMkhyAne pUrvokta ghuvarAzi - pa73 muhUrtomAMnA eka muhUrtanA 35/2 bhAgo, temAMnA | bhAganA 6/3 bhAga arthAt pa3/6/6/ e ukta pramANa guNIe. tethI Avaze-1146 muhUrto. 72nA eka muhUrtAnA 62 bhAgo. 1/2 bhAganA 1/3 bhAga. pachI A muhUrtonA 81nnA eka muhUrtanA 242 bhAga, temAMnA eka bhAganA 66/6 bhAga vaDe eka paripUrNa nakSatra Page #172 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 12/-/104 paryAya zuddha thAya che pachI rahelA muhUrtonA 327mAMnA eka muhUrtanA nakSatraparyAya zuddha thAya che pachI rahelA muhUrtonA 327mAMnA eka muhUrtanA /62 bhAga, temAMnA 1/62 bhAganA 13/67 bhAga. pachI emAMthI 309 muhUrtanA eka muhUrtanA 24/62 bhAga vaDe 1/62 bhAganA 66/67 bhAga vaDe abhijitthI rohiNI paryantanA nakSatro zuddha tayA. 105 pachI rahela 18 muhUrtonA eka muhUrtanA 22/62 bhAgo, ekanA 62 bhAganA 14/67 bhAgo arthAt 18/22/6/14/67 ATalA vaDe mRgazira zuddha na thAya. tethI Avela mRgazira nakSatra 11-muhUrtomAM eka muhUrtanA 39/62 bhAgomAM 1/62 bhAganA 53/67 bhAga bAkI rahetA bIjI zrAvaNa mAsa-bhAvinI AvRtti pravarte che. ? have sUryanakSatra viSayaka praznasUtra-nirvacanasUtra kahe che - te samaye sUrya kayA nakSatra sAthe yoga karIne, te bIjI vArSikI AvRtti joDe che ? bhagavaMte kahyuM - x - puSpa vaDe yukta che. - x - puSpanA 19 muhUrta ane eka muhUrtanA 43/62 bhAganA 62 bhAgane 67 vaDe chedIne 33-cUrNikA bhAgo bAkI rahetA. A sUryanA daza ayana vaDe pAMca sUryanakSatra paryAyo prApta thAya che. be ayana vaDe eka. temAM uttarAyaNa karatAM badhAM ja abhijit nakSetra sAthe yoga kare che. dakSiNAyana karatAM puSya sAthe kare che. te puSyanA 19 muhUrtomAM eka muhUrtanA 43/62 bhAgomAM 1/62 bhAganA 33/67 bhAgo bAkI rahetA. tathA kahyuM che ke - sUrya puSya yogathI upagatathI atyaMtara laI jAya che, badhI AvRttione zrAvaNa mAsamAM kare che. tethI puSya sAthe ItyAdi kahela che. have trIjI zrAvaNamAsa bhAvi AvRtti viSayaka praznasUtra kahe che - te sugama che. bhagavaMta kahe che - te vizAkhAnakSatra sAthe joDAI caMdra trIjI zrAvaNamAsa bhAvinI AvRttine pravatavi che. tyAre trIjI AvRtti pravartana samaye vizAkhA nakSatranA 13-muhUrto ane eka muhUrtanA 54/62 bhAgamAM ekanA 62 bhAgane 67 vaDe chedIne tenA hotAM 44-cUrNikA bhAga bAkI rahe che. te A rIte - trIjI zrAvaNamAsa bhAvinI AvRtti pUrva-pradarzita kramanI apekSAthI pAMcamI, tethI te sthAne pAMca levA. te rUpansUna karavA. tethI Avaze-cAra, tenA vaDe pUrvokta dhruvarAzi 573/3/6/6/6/ guNIe. tethI Avaze 2292 muhUrtonA 44 muhUrtagata 62 bhAgomAM 1/62 bhAganA 24/63 bhAga - 2292/144 24/67 pachI AmAMthI 1638 muhUrta ane 48/62 muhUrta vaDe 62 bhAga gatanA 67 bhAgonA 3200 vaDe be paripUrNa nakSatra paryAyo zuddha thAya che. pachI rahe che 654 muhUrta ane muhUrtagatanA 62 bhAgonA 94nA 1/62 bhAganA 26/67 bhAga - 654/ 94/26, pachI AmAMthI 549 muhUrtomAMnA eka muhUrtanA 24/62 bhAgamAMnA 1/62 106 sUryaprajJapti upAMgasUtra-saTIka anuvAda-2 bhAganA 66/67 bhAgo vaDe abhijitAdithI uttara phAlgunI sudhInA nakSatro zuddha thAya che. pachI rahe che - 105 muhUrta ane muhUrtagatanA 62 bhAgonA 69mAMnA 1/62 bhAganA 27/67 bhAgo. temAM 62 vaDe 62 bhAgothI eka muhUrta prApta thAya che, pachI rahe che - /62 bhAga. prApta muhUrta muhUrta rAzimAM umerIe. tethI Avaze 106 muhUrta. pachI 75 muhUrto vaDe hastathI svAti sudhInA traNa nakSatro zuddha thAya che. pacI bAkI rahe che - 31 muhUrto, Avela vizAkhAnatranA 13 muhUrtomAM eka muhUrtanA 54/62 bhAgomAM 1/62 bhAganA 44/63 bhAgo bAkI rahetA caMdra trIjI zrAvaNamAsa bhAvinI AvRtti pravarte che. have sUrya nakSatra viSayaka praznasUtra ane nirvacana sUtra kahe che - prazna ane uttara sUtra baMne sugama che. have cothI AvRttinA viSayamAM praznasUtra kahe che, te sugama che. bhagavaMte kahyuM - revatI vaDe yukta caMdra cothI zrAvaNamAsa bhAvinI AvRttine pravatavi che. tyAre revatInakSatranA 25-muhUrto 32/62 bhAga muhUrtanA 1/62 bhAgane 67 vaDe chedIne, tenA 26-cUrNikA bhAgo bAkI rahetA yoga kare. te A rIte - pUrve kahela kramanI apekSAthI zrAvaNamAsa bhAvinI cothI AvRtti saptamI che. tethI 7 laIe. te rUpa nyUna karIe. tethI Ave cha. tenA vaDe pUrvokta dhruvarAzi - 573/36/6. tenI sAthe guNIe tethI Avaze - 3438 muhUrtonA, muhUrtagatanA 62 bhAgonA 216. temAM 1/62 bhAganA 36/67 bhAgo. pachI AmAMthI 3267 muhUrtonA ane muhUrtagatanA 62-bhAgonA 96/62 bhAganA hotA 67 bhAgonA 264 sahitathI cAra nakSatra paryAyo zuddha thAya. pachI raheze 162 muhUrta ane muhUrtagatanA 62 bhAganA 116 ane 1/62 bhAganA 44/63 bhAgo.162/116/40. pachI 159 muhUrta ane eka muhUrtanA 24/62 bhAgo vaDe 1/62 bhAganA 66/67 bhAgo vaDe - 159/24/66 abhijitthI uttara bhAdrapadA sudhInA nakSatro pharI zuddha thAya che. pachI raheze - traNa muhUrta ane muhUrtagata 1/62 bhAga, temAM 1/62 bhAganA 41/67 bhAga. 62 vaDe dura bhAgathI eka muhUrta prApta thAya. te muhUrta rAzimAM umerIe. cAra muhUrta thAya. eka muhUrtanA 29/62 bhAga. temAM 1/62 bhAganA 41/67 bhAgo. 4/29/41, tethI Avela revatI nakSatra-25 muhUrtomAM ane eka muhUrtanA 32/62 bhAgomAM 1/2 bhAganA 26/67 bhAgo bAkI rahetAM cothI zrAvaNamAsa bhAvinI AvRtti pravarte che. te samaye sUryanakSatra viSaya prazna-nirvacana baMne sUtrone pUrvavat bhAvanA karI levI. Page #173 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 12/-/104 have pAMcamI zrAvaNamAsa bhAvi AvRtti viSayaka praznasUtra kahe che - te sugama che. bhagavAna kahe che - te pUrvAphAlgunI vaDe yukta caMdra pAMcamI zrAvaNamAsa bhAvinI AvRtti pravarte che. tyAre te pUrvAphAlgunI nakSatranA bAra muhUrto ane eka muhUrtanA 4/2 bhAgo, temAMnA 1/62 bhAgane 67 vaDe chedIne, tenA hotAM 13-cUrNikA bhAgo bAkI rahe che. 107 - te A rIte pAMcamI zrAvaNamAsa bhAvinI AvRtti pUrve darzAvela kramanI apekSAthI navamI, tethI te sthAne nava saMkhyA levI. tene rUpa nyUna karavA joIe. tethI Avaze ATha. tenA vaDe pUrvokta dhruvarAzi - 573/36/6/6/67 guNavA joIe. tethI Avaze - 4584 muhUrto ane muhUrtagata - 288/62 bhAgo, temAMnA 1/62 bhAganA 48/67 bhAgo tethI - 4584|28848 pachI AmAMthI 4495 muhUrta ane eka muhUrtanA 120/62 bhAgonA 1/62 bhAganA hotAM 63-bhAgonA 330 vaDe pAMca nakSatra - paryAyo zodhita thAya. tyArapachI raheze - 489 muhUrta ane eka muhUrtanA 163/62 bhAgo, temAMnA 1/62 bhAganA 53/67 bhAga. pachI emAMthI pharI 390 muhUrta ane eka muhUrtanA 24/62 bhAgothI ane temAMnA 1/62 bhAganA 66/67 bhAga vaDe abhijitthI punarvasu sudhInA nakSatro zodhita thAya che. pachI raheze - 90 muhUrto ane eka muhUrtanA 138/62 bhAga, temAMnA 1/62 bhAganA 5/67 bhAgo - 90/138/54. temAM 124/62 bhAga vaDe be muhUrto prApta thayA. pachI rahyA 14/62 bhAga. labdha muhUrtane muhUrtarAzimAM umerIe, tethI muhUrta Avaze - 92/12/54 temAM 75-muhUrto vaDe puSyathI maghA sudhInA traNa nakSatro zodhita thAya che. pachI rahe che - 13/14/54 muhUrto. paraMtu ukta muhUrta vaDe pUrvAphAlgunI zodhita thatuM nathI. tethI Avela pUrva phAlgunI nakSatranA bAra muhUrtomAM ane eka muhUrtanA 47/62 bhAgomAM 1/62 bhAganA 13/67 bhAgo bAkI rahetA, pAMcamI zrAvaNa mAsa bhAvinI AvRtti pravarte che. sUrya nakSatra viSayaka praznasUtra ane uttarasUtra baMne pUrvavat bhAvanA karavI joIe. te rIte caMdranakSatrayoga viSayamAM ane sUryanakSatrayoga viSayamAM pAMce paNa varSAkAlikI AvRtti pratipAdita karIne have hemaMtakAlikI AvRtti pratipAdita karavAne mATe tadgata pahelI AvRtti viSayaka praznasUtrane kahe che - * sUtra-105 H te A pAMca saMvatsaromAM pahelI haimaMtakAlikI AvRtti caMdra kayA nakSatra vaDe yoga kare che ? hasta vaDe. hastanA pAMca muhUrta ane eka muhUrtanA 5/6ra bhAga ane 62 bhAgane 67 vaDe chedIne 60 cUrNikA bhAgo bAkI rahetA, [yoga sUryaprApti upAMgasUtra-saTIka anuvAda-2 kare che.] te samaye sUrya kayA nakSatrathI yoga kare che ? uttarASADhA vaDe. uttarASADhAnA chellA samaye. 108 te A pAMca saMvatsaromAM bIjI aitikI AvRttino caMdra kayA nakSatra vaDe yoga kare che ? zatabhiSA vaDe. zatabhiSA be muhUrto ane eka muhUrtanA 28/62 bhAga ane dUra bhAgane 67 vaDe chedIne 46-cUrNikA bhAgo bAkI rahetA yoga kare. te samaye sUrya kayA nakSatrathI yoga kare che ? uttarASADhA vaDe. uttarASADhAnA chellA samaye kare. te pAMca saMvatsaromAM trIjI haimaMtikI AvRttine caMdra kayA nakSatra vaDe yoga kare che? puSpa vaDe. puSyanA 19 muhUrto ane eka muhUrtanA 43/6ra bhAgo ane te dUra bhAganA 67 bhAga chedIne-33 cUrNikA bhAgo bAkI rahetA yoga kare. te samaye sUrya kayA nakSatra sAthe yoga kare che ? te uttarASADhA vaDe. uttarASADhAnA chellA samaye, te A pAMca saMvatsaromAM cothI maMtikI AvRttine caMdra kayA nakSatra vaDe yoga kare che ? mUla vaDe. mULanA cha muhUrto ane eka muhUrtanA 5/6ra bhAgo ane 62-bhAgane 67 vaDe chedatA 20 cUrNikA bhAgo bAkI rahetA yoga kare che. te samaye sUrya kayA naGga vaDe yoga kare che ? uttarASADhA vaDe. uttarASADhAnA chellA samaye. A pAMca saMvatsaromAM pAMcamI haimaMtikI AvRttine caMdra kayA nakSatrathI yoga kare che ? kRtikA vaDe. kRtikAnA 18-muhUrto ane eka muhUrtanA 36/2 bhAgo ane dUra bhAgane 67 vaDe chedatAM cha cUrNikA bhAgo bAkI rahetA yoga kare che. te samaye sUrya kyA nAtra sAthe yoga kare che ? uttarASADhA vaDe. uttarASADhAnA chellA samaye. * vivecana-105 - - 4 - A anaMtarokta caMdrAdinA pAMca saMvatsaromAM pahelI haimaMtikI AvRttine caMdra kayA nakSatra sAthe yoga kare che ? kyA nakSatra sAthe yoga pAmIne pravarte che. bhagavaMte kahyuM - 4 - hastanakSatra vaDe yukta caMdra pravarte che, tyAre hastanakSatranA pAMca muhUrto ane eka muhUrtanA 5/62 bhAgo ane temAMnA 1/62 bhAgane 67 vaDe chedIne tenA hotA 60 cUrNikA bhAgo bAkI rahetA, yoga kare che. te A rIte - saimaMtikI pahelI AvRtti pUrvokta kramanI apekSAthI dvitIyA. tethI te sthAne be saMkhyA levI. pachI eka nyUna karavo, tethI Avaze eka. tenA vaDe pUrvokta dhruvarAzi - 573/36/6/6/6/ vaDe guNIe. eka vaDe guNatAM te ja saMkhyA Page #174 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 12-/105 109 110 sUryapajJapti upAMgasUtra-saTIka anuvAda-2 rahe che. tethI te ja ghuvarAzi prApta thAya che. pachI emAMthI pa49 muhUrta ane eka muhUrtanA 24/6ra bhAga vaDe dura bhAganA 66/3 bhAga vaDe abhijitrI uttarAphAgunI paryAnA nakSatro zodhita bhAgane letAM 132 bhAgo vaDe be nakSatra paryAyo zuddha thAya che. pacI raheze-81 muhUrtomAMnA eka muhUrtanA pajra bhAga ane temAMnA 1/2 bhAganA 21/67 bhAgo * 81/58/20. thAya che. - pachI pharI nava muhUrto vaDe eka muhUrtanA 4ra bhAgathI dUra bhAganA 66/ka bhAga vaDe abhijituM nAma zuddha thAya. pachI raheze-3ra muhUrtI ane eka muhUrtanA 33dura bhAganA dura bhAganA 217 bhAgo - 32/33/ra1. pachI 30 muhUrta vaDe zravaNa zuddha thAya, 30 muharta vaDe ghaniSThA nakSatra zuddha thAya, pachI rahe che - 12 muhUrta. - zatabhiSaju nakSatra addhanakSatra che, tethI Avela zatabhiSajU nakSatranA be muhUrtAnA eka muhUrtanA dura bhAgamAM 1/2 bhAganA kai6/3 bhAgo bAkI rahetAM bIjI haimaMtikI AvRtti pravarte che. sUrya nakSatra yoga viSaya praznasUtra ane nirvacana-uttara sUtra sugama che, pUrve kahela che. have bIjI mAghamAsabhAvinI AvRti viSayaka praznasUtra kahe che. * x * te sUma sugama che. pachI rahe che - 24 muhUrtI ane eka muhUrtanA 11/62 bhAga, temAMnA 1ra bhAganA 7 bhAgo - 24/11/. tethI Avela hastanakSatranA pAMca muhUrtAmAM eka muhUrtanA 50/ra bhAgomAM dura bhAganA / bhAgo bAkI rahetA pahelI haimaMtikI AvRttimAM caMdra pravarte che. sUryanakSatra viSayaka praznasUtra kahe che - te samayamAM sUrya kayA nakSatra sAthe yukta thaI, te pahelI haimaMtikI AvRttine joDe che - athavA temAM pravarte che ? bhagavaMte kahyuM - uttarASADhA vaDe. tyAre uttarASADhAno carama samaya che, samakAle uttarASADhA nakSatrane bhogavIne abhijita nakSatranA pahelA samaye pahelI haimaMtikI AvRttine sUrya pravarte che, tevuM kahevAno bhAva che, te A rIte - je daza ayana vaDe pAMca sUryakRtathI nakSatra paryAyo prApta thAya che, to eka ayana vaDe keTalAM prApta thAya che ? sazitraya sthApanA - 10/5/1. ahIM satya sazi vaDe-eka saMkhyA vaDe madhyanA pAMca-rU5 rAzine guNatAM, prApta thaze-pAMca ja. tene daza bhAga vaDe bhAga detAM, prApta eka-addha paryAyanA, addha pacayitA 67 bhAgarUpa-915. temAM je 20/ka bhAgo pAzcAtya ayanamAM puSyanA jatAM bAkI - 44le bhAgo rahetA. te vartamAnakALe A rAzithI zodhita karatAM raheze - 871. temane 67 bhAgo vaDe bhAga detA, prApta thaze - 13, pachI kaMIpaNa rahetuM nathI. tera vaDe AzleSAthI uttarASADhA sudhInA nakSatro zuddha thAya che. tethI Avelaabhijitu nAmanA pahelA samaye mAghamAsabhAvinI pahelI AvRtti pravarte che. e pramANe badhI paNa mAghamAsabhAvinI AvRttio sUrya namayogane AzrIne jANavI. kahyuM che ke- bahAra pravezato sUrya abhiji yogane pAmIne sarve AvRttio kare che, te mAghamAsamAM che. bIjI dainaMtika vRtti viSayaka praznasUtra kahe che - te sugama che. bhagavaMte kahyuM * * * * * zatabhiSaju yukta caMdra bIjI saimaMtikI AvRttine pravatavi che ane tyAre zatabhiSaju nabganA be muhUrtamAMnA eka muhUrtanA dura bhAga ane "dura bhAgane 6uDe chedIne, tenA hotA-46-cUrNikA bhAga rahetA. - te A rIte- pUrve kahela kramanI apekSAthI bIjI mAgha mAsa bhAvinI AvRtti caturthI che, tethI tenA sthAne cAra saMkhyA levI, tene eka nyUna karatAM, Avaze - traNa. tenA vaDe pUrvokta dhruvarAzi-573/36/6ne guNIe. tenAthI Avaze * 1719 muhUrto ane muhUrtagata-10862 bhAga, temAMnA 1/2 bhAganA 183 bhAga. pachI AmAMthI 1638 muhUrta ane eka muhUrtanA 406ra bhAga vaDe dura bhagavaMta kahe che * x* puSya vaDe yukta caMdra trIjI mAghamAsabhAvinI AvRttine pravatavi che. tyAre puSyanA 19 muhUrtI ane eka muhUrtanA *3/6ra bhAgo, temAMnA 1/2 bhAgane 67 vaDe chedIne. tenA hovAthI-33-cUrNikA bhAgo bAkI rahetA. te A rIte - pUrve dazavila kramanI apekSAthI bIjI mAghamAsa bhAvinI AvRtti-chaThThI. pachI tenA sthAnamAM cha saMkhyA levI. temAM eka nyUna karavAthI AvazepAMca, tenA vaDe pUrvokta dhuvarAzi-pa3/36/6 guNIe. tenAthI prApta - 2865 muhUrtA, muhUrta gata - 18ra bhAgo ane ekanA bAsaTha bhAganA 3 bhAgo - prApta zazi Avaze - 2865/180/30. pachI emAMthI 2453 muhUrtanA eka muhUrtagata bAsaTha bhAgonA 72 arthAt dara temAMnA 1dara bhAganA 1987 bhAga ati 2453/2/198 vaDe traNe nakSatraparyAyo zuddha thAya che. pachI rahe che - 408 muhUrta ane muhUrtagata 105/bhAga, temAMnA 12 bhAganA 34 bhAva - 408/105/34, pachI emAMthI-399 muhartA ane eka muhUrtanA *dura bhAgamAMnA 1ra bhAganA 66/bhAga vaDe abhijitAdithI punarvasu sudhInA nakSatro zuddha thAya che. pachI rahelA nava muhartA ane muhUrtagata 80/dara bhAgamAMnA /bhAganA 34/ka bhAgo, 62 vaDe 62 bhAgathI eka muharta prApta thAya, te muhUrta zazimAM umerIe, tethI Ave 10-muhUrtA, zeSa rahe che 18dara bhAga - 10/18/34. pachI Page #175 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 111 12/-/105 Avela puSyanA 19 muhUrto eka muhUrtanA 3/62 bhAgomAM 1/62 bhAganA 33/67 bhAgo bAkI rahetA trIjI mAghamAsa bhAvinI AvRtti pravarte che. sUryanakSatrayoga viSayaka praznasUtra ane nirvacanasUtra baMne sugama che. [pUrve kahelA che cothI mAghamAsa bhAvi AvRtti viSayaka praznasUtra kahe che te sugama che. bhagavaMta kahe che - 4 - mUla vaDe yukta caMdra cothI haimaMtikI AvRtti pravarte che. tyAre mUla nakSatranA cha muhUrto ane eka muhUrtanA 58/62 bhAgo ane bhAganA 67 vaDe chedIne, tenA hovAthI 20-cUrNikA bhAgo bAkI rahetA (yoga kare) 1962 - te A rIte - cothI mAghamAsa bhAvinI AvRtti pUrve kahela kramanI apekSAthI aSTamI che, tenA sthAne ATha saMkhyA laIe. temAM eka nyUna karIe. tethI AvazesAta. tenA vaDe pUrvokta dhruvarAzi-533/6/6/6/67 ne guNIe. tethI - 4011 muhUrta ane muhUrtagata 252/62 ane temAMnA 1/62 bhAganA 42/67 bhAgo. prApta saMkhyArAzi Avaze - 4011/252/42. pachI emAMthI 3267 muhUrta ane muhUrtugata - 96/62 thI 62-bhAgonA hovAthI - 26/67 bhAgo vaDe cAra nakSatra paryAya zodhita thatAM, pachI bAkI raheze - 735 muhUrta ane muhUrtagata 152/62 bhAgo. temAMnA 1/62 bhAgonA 46/67 bhAga. pachI emAMthI pharI - 669 muhUrta ane eka muhUrtanA 24/62 bhAga vaDe 1/62 bhAganA 66/67 bhAgo vaDe abhijitAdithI vizAkhA sudhInA nakSatro zodhita thAya che. pachI rahe che - 66 muhUrto ane muhUrtagata 127/62 bhAgomAM 1/62 bhAganA 4/67 bhAgo, 124/62 bhAga vaDe be muhUrta prApta thAya. te muhUrtarAzimAM umeratAM thaze-68 muhUrto, bAkI rahe che - 3/62 bhAga. - 68/3/47. pachI 45 muhUrta vaDe anurAdhA, jyeSThA zuddha thAya. pachI raheze 23-muhUrto. tethI Avela mULanA cha muhUrtomAM eka muhUrtanA 5/62 bhAgomAM 1/62 bhAganA 2/67 bhAgo bAkI rahetAM cothI mAghamAsabhAvinI AvRtti pravarte che. sUrya nakSatra yoga viSayaka prazna ane uttarasUtra sugama che. pAMcamI mAghamAsa bhAvinI AvRtti viSayaka praznasUtra kahe che - * x - te sugama che. bhagavaMta kahe che - 4 - kRtikA vaDe yukta caMdra pAMcamI haimaMtikI - mAghamAsa bhAvinI AvRtti pravarte che. tyAre kRtikAnakSatranA 18-muhUrto ane eka muhUrtanA 36/62 bhAgo ane 1/62 bhAgane 67 vaDe chedIne, tenA hovAthI cha-cUrNikA bhAgo, bAkI rahetA. te A rIte pAMcamI mAghamAsa bhAvinI AvRtti pUrve darzAvala kramanI - sUryaprajJapti upAMgasUtra-saTIka anuvAda-2 apekSAthI dazamI che. tethI tenA sthAne daza saMkhyA levI. temAM eka nyUna karavA, tethI Avaze-nava. tenA vaDe pUrvokta dhruvarAzi - 573/36/6ne guNIe. tethI Avaze 5157 muhUrtonA ane muhUrtagata - 324/62 bhAgomAM 1/62 bhAganA 5/67 bhAga. te A rIte Ave - 5157/324/54. 112 pachI emAMthI 414 muhUrta ane muhUrtagata 144/62 bhAgonA 62 bhAganA 67 bhAgone 396 vaDe cha nakSatraparyAyo zuddha thAya. pachI rahe che - 243 muhUrtonA ane muhUrtagata 174/62 bhAgonA 1/62 bhAganA 6/63 bhAgo. 243/174/60. pachI 169 muhUrta vaDe ane eka muhUrtanA 24/62 bhAga vaDe, temAMnA 1/62 bhAganA 66/63 bhAgothI abhijitthI laIne uttarAbhAdrapada sudhInA nakSatro zuddha thAya. pachI rahelA 84 muhUrto ane eka muhUrtanA 149/62 bhAgonA 1/62 bhAganA 61/62 bhAgo - 84/149/61. pachI 124/62 vaDe be muhUrta prApta thAya che. pachI rahelA 25/62 bhAgo. prApta be muhUrta, muhUrtarAzimAM umerIe. tethI Ave 86 muhUrto. pachI 75 muhUrto vaDe revatI, azvinI, bharaNI zuddha thAya. pachI rahelA 11 muhUrto, bAkI pUrvavat 11/25/61. tethI Avela-kRtikA nakSatranA 18 muhUrtamAM eka muhUrtanA 36/62 bhAgomAM 1/62 bhAganA 6/67 bhAgo bAkI rahetA, pAMcamI daimaMtika AvRtti pravarte che. (tema jANavuM) sUryanakSatra yoga viSayamAM prazna-nirvacana sUtrasugama che. e pramANe daze paNa nakSatrayogane AzrIne sUryanI AvRttio kahI. have caMdranI vaktavyatA - temAM je nakSatramAM vartatA sUrya dakSiNa ke uttaramAM AvRtti kare che, te ja nakSatramAM vartato caMdra paNa dakSiNa ane uttaranI AvRtti kare che. pachI je uttarAbhimukha AvRttio yugamAM caMdranI joI, te sarve paNa niyata abhijit nakSatra sAthe yogamAM kahevI ane je dakSiNAbhimukha AvRtti che, te puSya vaDe yogamAM che. kahyuM che ke - caMdranI paNa AvRttio yugamAM je dRSTa che. abhijita vaDe, puSya vaDe niyamA nakSatra zeSathI jANavuM. ahIM nakSatrAddha mAsathI zeSa sugama che. temAM abhijit uttarAbhimukha AvRttio bhAvita karIe chIe. jo 134 ayana vaDe caMdranA 67-nakSatra paryAyo prApta thAya che, to pahelAM ayanamAM zuM prApta thAya che ? rAzi sthApanA - 134/63/1. ahIM aMtya rAzi vaDe - eka saMkhyAnI madhyanI rAzinA 67-rUpanuM guNana karatAM 63 ja Avaze. temAM 67ne 134 bhAga vaDe bhAga detAM, prApta thaze eka addha paryAya. te aDadhAmAM 915/67 bhAga thAya che. temAM 23/67 bhAgamAM puSya nakSatrane Page #176 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 1/-/105 113 114 sUryapajJapti upAMgasUtra-saTIka anuvAda-2 bhogavIne dakSiNAyana caMdra kare che. bAkInA 4/63 bhAga vaDe anaMtarokata sazi zodhavI. bAkI rahelA-871, temAM 67 vaDe bhAga detAM, ahIM keTalAMka nakSatro addhoga che, te sAddha 33 bhAga pramANa keTalAM samakSetra che, te paripUrNa 67 bhAga pramANa che. keTalAMka phayaddha kSetra che, te addha bhAgAdhika so saMkhyaka 67 bhAga pramANa che. gAmane AzrIne 67 vaDe zuddha thAya che, tethI 67 bhAga laI letAM, prApta thaze-33. zazino uparano bhAga nirlepa thaI zuddha thayo. te tera vaDe AzleSAdithI uttarASADhA sudhInA no zuddha thAya che. tyAre Avela abhijita nakSatranA pahelA samaye caMdra uttarAyaNa kare che. e pramANe badhAM paNa caMdranA uttarAyaNo jANavA. kahyuM che ke - paMdara muhUrtamAM uttarASADhAmAM yukta thaIne eka ahorAtramAM caMdra atyaMtara praveze che. have puSyamAM dakSiNasaMbaMdhI AvRttionI bhAvanA karIe chIe. jo 134 ayana vaDe caMdranA 67 paryAyo prApta thAya che. pachI eka ayana vaDe zuM prApta thAya che ? rAzi traNanI sthApanA - 134/6/1. ahIM aMtya rAzi vaDe eka saMkhyA vaDe madhyanI sazi-67 saMkhyAne guNIe, tethI prApta 67 saMkhyA ja Ave. tenA 134 vaDe bhAgAkArathI eka aDadho paryAya prApta thaze ane te 67 bhAga rUpa-915, pachI abhijit saMbaMdhI - 21 bhAga zodhe che. pachI rahe che - 894, temAM 67 vaDe bhAga devAtA prApta saMkhyA che-13, te tera vaDe punarvasu sudhInA no zuddha thAya, bIjA 23-bAkI rahe che. A ahorAtranA 6-bhAga che, pachI tenA muhUrta karavAne mATe 30 vaDe guNIe, tethI prApta thaze 690, temAM 67 vaDe bhAga devAtA prApta muharta thaze-10. pachI bAkI rahe che . 20/ka bhAga. tethI AvelA A punarvasu nakSAbane sarvapaNe bhogavIne puNyanA daza muhUrtomAM eka muhUrtanA 20 bhAgo bhogavIne sarvAvyaMtara maMDalathI bahAra caMdra nIkaLe che. e pramANe badhAM paNa dakSiNAyano bhAvavA. kahyuM che ke - daza muhUrtamAM sarva muhUrva bhAgamAM 20thI puSya viSayaka abhigata caMdra bahAra nIkaLe che. e pramANe nakSatra yogane AzrIne caMdranI paNa AvRtti kahI, have yogane ja sAmAnyathI prarUpe che - * sUtra-106 : temAM nia A daza bhede yoga kahela che, te A rIte - vRSabhAnujAta, veNukAnuad, maMca, maMcAtimaMca, chatra, chAtichama, yuganaddha, ghanasaMmada, pIkSita, maMDakaDuta. - A pAMca saMvatsaromAM chatrapatichama yogane caMdra kyA dezamAM cheDe che ? te [248] jaMbudvIpa dvIpanA pUrva-pazcima tathA uttara-dakSiNa lAMbI jIvA vaDe 1ra4 maMDala vaDe chedIne dakSiNa-pazcima catubhaga maMDalamAM ra7 bhAga grahaNa karIne 128 vaDe chedIne-18 bhAga grahaNa karIne traNa bhAga grahaNa karIne 128 vaDe chedIne-18 bhAga grahaNa karIne traNa bhAga ane be kalA vaDe dakSiNa pazcimamAM catubhagi maMDala asAptamAM, ahIM te caMdra chAtichatra yogane joDe che upara caMdra, madhyamAM nakSatra ane nIce sUrya te samaye caMdra kayA nAtra vaDe yoga kare che ? te carama samaye cibA vaDe yoga kare che. * vivecana-106 : te yugamAM vize A vacamANa daza bhede yoga kahevA. te A pramANe - vRSabhAnu jAta. ahIM anujAta zabda sardezavacana che. vRSabhanA anujAta-sardeza te vRSabhAnujAta. vRSabha AkArathI caMdra-sUrya-nakSatro, je yogamAM rahe che, te vRSabhAnujAta, ema bhAvanA che, e pramANe badhe kahevuM. veNu * vaMza, tadanujAta-tenA jevuM. te veNukAnujAta. maMtra maMcasamAna. maMcathIvyavahAra prasiddha bIjI ke bIjI bhUmikA bhAvathI atizAyI maMya, te maMcAtimaMca, tenA samAna yoga paNa maMcAtimaMca kahevAya che. chatra-prasiddha che, tadAkAra yogo paNa chatra. chagathI-sAmAnyarUpathI upara acAnya chatranA bhAvathI atizAyI chatra, te chatrAtichatra, tenA AkAra yogathI te paNa chawAtichatra. yuga mAphaka naddha te yuganaddha, jema yuga, vRSabhanA skaMdha upara Aropita varte che, tenI jema yoga paNa dekhAya che, te yuganaddha ema kahevAya che. ghana saMmardarUpa jemAM caMdra ke sUrya graha ke nakSatra madhyamAM jAya che. prINita-upacayane nIta, te pahelAthI caMdra ke sUryamAM ekanA graha ke nakSatra vaDe ekatara thAya, tyArapachI bIjA sUryAdi vaDe upayayane pAme, te prINita. maMDUka tuta nAmaka dazamo, temAM maMDUka gatithI je yoga thAya te maMDukakuta, te graha sAthe jANavA. kemake bIjAnA mAMDuka plata gatizamana asaMbhava che. kahyuM che ke - caMdra, sUrya, na, pratiniyatagativALA che, jyAre graho aniyatagativALA che. temAM ahIM yathAvabodha daze yogonI svarUpamANa-bhAvanA karI, athavA saMpradAya mujaba anyathA kahevuM. - temAM yugamAM chatrAti chatra vajIne bAkInA nava yogo prAyaH ghaNAM dezomAM thAya che. chatrAtichatra yoga kyAreka koIka dezamAM thAya, tethI te viSayamAM praznasUtra kahe che - A anaMtarokta caMdrAdi pAMca saMvatsaromAM chatrAtichatra yoga caMdra kayA dezamAM joDe che ? bhagavaMte kahyuM - jaMbUdvIpa upara pUrva-pazcima ane uttara-dakSiNa lAMbA - Page #177 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 12-106 115 X - X - X - jIvA arthAt pratyaMcA vaDe, 124 maMDala chedIne, ahIM A bhAvanA che - eka jIvA vaDe buddhithI kathita pUrva-pazcima lAMbA ane eka dakSiNa-uttara lAMbA maMDalane samakALane vibhAga kare che ane vibhakta samAna caturbhAgapaNe thAya. te A pramANe - eka bhAga uttarapUrvamAM, eka bhAga dakSiNa-pUrvamAM, eka bhAga dakSiNa-pazcimamAM ane eka bhAga pazcima uttaramAM. temAM dakSiNa pUrva caturbhAgamAtra maMDalamAM arthAt maMDalano caturbhAga. 31-bhANa pramANamAM 27bhAgo grahaNa karIne Akamita kare, 28mAM bhAgane 20 vaDe chedIne, tenA hotA 18 bhAgone AkamIne bAkInA 33 bhAgo vaDe be kaLA ane 1/31 bhAganA hotA be vaDe 20mAM bhAgo vaDe dakSiNapazcima caturbhAgamaMDala asapata, je pradezamAM te caMdra chatrAtichanarUpa yogane kare che. * x upara caMdra, madhya nakSatra, nIce Aditya. ahIM madhya nakSatra kahyA, tethI nakSatra vizeSa pratipatti mATe prazna kare che - te samaye caMdra kayA nakSatrathI yoga kare che ? bhagavaMte kahyuM - te samayamAM biA sAthe yoga kare che. muni dIparatnasAgare karela pAmRta-12-no TIkA sahitano anuvAda pUrNa sUryapajJapti upAMgasUtra-saTIka anuvAda-2 & prAbhRta-13 & - X - X - che e pramANe bAramuM prAkRta kahyuM. have teramuM AraMbhe che, teno A adhikAra che - "caMdranI vRddhi-hAni vaktavyatA" tethI te viSayanuM prAsUtra kahe che - * sUtra-107 : kaI rIte te caMdramAnI vRddhi-hAni kahelA che, tema kahevuM ? te 885 muhUrta ane eka muhUrtanA 1/bhAganA zuklapakSa thakI adhikAra pakSamAM gamana karato caMdra-44ra muhUrta ane eka muhUrtanA 46/ra bhAgamAM jeTalo caMdra jAya che, te A pramANe - pahelA divase pahelo bhAga, bIje divase bIjo bhAga yAvat paMdarame divase paMdaramo bhAga, chellA samaye caMdra kta thAya che, bAkInA samayamAM caMdra kta ane virakta paNa thAya. A amAvAsyA, A amAvAsyAnuM paheluM parva che. te aMdhAra athati kRSNapakSa che. te jyotsanA-zukala pakSamAM gati karatAM caMdra 44ra-muhartA ne muhUrtanA 46/ra bhAgamAM caMdra virakta thAya che, te A pramANe - pahelA divase pahelo bhAga, bIjA divase bIjo bhAga yAvat paMdarame divase padamo bhAga. chellA samayamAM caMdra vikata thAya che, bAkInA samayamAM caMdra kRta ke virakta thAya che. A pUrNimA che, A pUrNimAmAM bhInuM parva che. * vivecana-107 : kayA prakAre bhagavan! Ape caMdramAnI vRddhi ke hAni kahelI che, tema kahevuM ? arthAt kaTalo kALa sudhI caMdramAnI vRddhi ane keTalo kALa sudhI hAni, Apa bhagavaMta vaDe kahevAyela che, tema [sva ziSyone kahevuM? ema pUchatA bhagavaMte kahyuM - x - 885 muhUrtI ane eka muhUrtanA 7/ra bhAgo sudhI vRddhinahAni samudAya vaDe kahela che - jemake eka caMdramAsanI mathe eka pakSamAM caMdramAnI vRddhi ane eka pakSamAM hAni thAya che. caMdramAsanuM parimANa 29 ahorAtra ane eka ahorAtranA dura bhAgo ane ahorAtranA-30 muhUrta karaNArthe 30 vaDe guNIe, tenAthI prApta thaze-870 muhartA ane je paNa 3/ra bhAgo ahorAtranA che, tenA muhUrta bhAga karaNArthe 30 vaDe guNIe-tenAthI prApta thaze-960. uData-960ne 62 vaDe bhAga devAtA, prApta thayA-15 muhartA. te paMdarane muhUrta zazimAM umerIe. tethI Avaze-885 muhUrvo ane zeSa uddhare che - eka muhUrtanA 31 bhAgo. Page #178 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 1B/-/107 113 A ja vAta vizeSa avabodhane mATe vaivika thI spaSTa karatAM kahe che * x - 4 - jyonA pradhAna pakSa te jyotsanA pakSa arthAta zuklapakSa. tyAMthI aMdhakArapakSa-kRSNa pakSa jatAM caMdra-442 muhUrtI ane eka muhUrtanA 86/6ra bhAgo sudhI hAnine pAme che, ema bAkI vAkya samajavuM. je yathokata saMkhyaka so muhUrta sudhI caMdra, rAhuvimAna prabhA vaDe raMjita thAya che. kaI rIte raMjita thAya ? e pramANe te ja saga prakArane te A pramANe ItyAdi pragaTa kare che. pahelAmAM - "ekama"rUpa tithimAM parisamApti karIne prathama-paripUrNa-paMdamAM bhAga sudhI raMjita kare che. bIjA divase parisamApti karanArI tithimAM paripUrNa bIjo paMdamAM bhAga sudhI. e pramANe paMdaramI tithi parisamApti karatAM paripUrNa paMdara bhAga sudhI raMjita kare che. te paMdaramI tithithI chellA samaye caMdra sarvathArUpe sahu vimAnanI prabhAthI raMgAI jAya che. arthAta tirohita thAya che. dikhAto baMdha thaI jAya che.]. je 16-mo bhAga 2, bhAgarUpa anAvRta rahela che. te aA hovAthI ke adezyavathI gaNela nathI. te paMdaramI tithino chello samaya choDIne aMdhakArapakSa-kRSNa pakSanA pahelAM samayathI AraMbhIne bAkI badhAM paNa samayomAM caMdra raMjita ke virakta thAya che athati keTalAMka aMzo rAhu vaDe AvRta ane keTalAMka aMzo anAvRta thAya. kRSNapakSanI vaktavyatAno upasaMhAra - X * A kRSNa pakSamAM paMdaramI tithi, amAvAsyA nAme A yugamAM paheluM parva amAvAsyA che. ahIM mukhyavRttithI parva zabda nAmathI amAvAsyA ane pUrNimA che. upacAsthI pakSamAM parva zabdanI pravRtti che. tethI, kahyuM che - 4 - have kaI rIte 442 muhUrtI ane eka muhUrtanA dai6/6ra bhAgo che? tema pUchatA ... kahe che - ahIM zuklapakSa ke kRSNapakSa caMdramAsanuM aDadho che. tethI pAnuM pramANa cauda ahorAtra ane eka ahorAkanA - 42 bhAga. ahorAmanuM pramANa 30-muhUta che, tethI 30 vaDe guNIe. tethI 420 muhUrtA che. je ahorAtranA 8/2 bhAga che, te paNa muharta bhAga karaNArthe 3 vaDe guNIe, tethI Avaze1410 tene 62 vaDe bhAga detAM prApta thaze-22 muhartA. tene muhad sazimAM umerIe, to Avaze-442 muhUtoM ane zeSa rahe che muhUrtanA jai6/62 bhAga. e pramANe jeTalo kALa caMdramAnI hAni, teTalo kALa pratipAdana karyuM. have vRddhino kALa kahe che - * x * aMdhakAra pakSathI - x * jyotsanA pakSa-zukalapakSe gamana karato caMdra 442 muhUrtI ane eka muhUrtanA dai6/ra bhAgo sudhI vRddhine pAme che. te vAkya 118 sUryapajJapti upAMgasUtra-saTIka anuvAda-2 zeSa che. cokta saMkhyaka so muhUrta sudhI caMdra dhIme dhIme vikta arthAt rAhu vimAnathI anAvRtta thAya che. virANanA prakAro kahe che - te A pramANe-virAga prakAra darzAvavAmAM pahelA divasamAM ekama rUpa tithimAM pahelA 15-bhAga sudhI caMdra vikta thAya che. bIjA divase bIjA paMdara bhAga sudhI e pramANe 15-15 bhAga sudhI. temAM paMdaramI pUrNimA rUpa tithinA chellA samaye caMdra virakta thAya che. arthAt sarvathA rAhuvimAna vaDe anAvRta thAya che, ema kahevAno bhAva che. te paMdaramo carama samaya choDIne zuklapakSane pahelAM samayathI AraMbhIne bAkInA samayomAM caMdra kta paNa hoya ane virakta paNa hoya. dezathI kta ane dezanI vikta hoya che, evuM kahevAno bhAva che. tema jANavuM muhUrvasaMkhyA bhAvanA pUrvavat karavI. zuklapakSa vaktavyatAno upasaMhAra kahe che - A anaMtara kahela paMdaramI tithi pUrNimA nAme A yugamAM che, te bIjI parva pUrNimA jANavI. have evA svarUpe yugamAM keTalI amAvAsyA ane keTalI pUrNimA che, temAM rahela sarva saMkhyA kahe che - * sUtra-108 : temAM niro A dura-pUrNimA ane dura-amAvAsyAo kahevI che. ra mI pUrNimA saMpUrNa vikata ane 6mI amAsa saMpUrNa kad-avarAyelI che. A 1ra4-54 124 saMpUrNa kta-virakta che. jeTalA pAMca saMvatsaronA samayo 1ra4-samayathI jUna che, eTalA paritta asaMkhyAtA deza kta-virata thAya che. amAvAsyAthI pUrNimA 44-muhUrtA ane muhUrtanA 46/ra bhAga kahela che, tema kahetuM. te pUrNimAthI amAvAsyA 44ra muhUrtA ane muhUrtanA kai6/ra bhAga kahela che, tema kahevuM. te amAvAsyAthI amAvAsyA 885 muhUrta ane eka muhUrtanA (r)ra bhAga kahela che, tema kahevuM. te pUrNimAthI pUrNimA-885 muhUrta ane muhUrvanA /kura bhAga kahelA che, tema kahevuM. A ATalo caMdramAsa, ATalo sarva yuga che. * vivecana-108 : tyAM yugamAM vize A svarUpe 6-pUrNimAo ane 62-amAvAsyAo kahelI che, tathA yugamAM caMdramA A - anaMtarokta svarUpa paripUrNa raMjita 62-mI amAvAsyAnA Page #179 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 1B/-/108 119 120 sUryapajJapti upAMgasUtra-saTIka anuvAda-2 pravezIne gati kare che, te prathama ayanamata caMdra dakSiNanA bhAgathI praveza karatA sAta dhamaMDalamAM je caMdra dakSiNanA bhAgathI praveza karato gati kare che, nize te keTalAM sAta TAImaMDalo che, jemAM caMdra dakSiNa bhAgathI praveza karato gati kare che ? yugamAM 62-saMkhyaka pramANatvathI Ama kahyuM. kemake temAMja caMdrano paripUrNa rANa saMbhave che. A anaMtarokta svarUpe yugamAM caMdramAM saMpUrNa virAgarAgano abhAva, 62yugamAM pUrNimAnI saMkhyA-62 hovAthI kahyuM. temAM ja caMdramAno paripUrNa virAga hoya che. tathA yugamAM sarvasaMkhyAthI 124-5va che, kemake amAsa ane pUrNimAno ja parva zabdathI kahela che. temanA pRthaka-pRthaka 62-saMkhyAnA ekatra saMyogathI 124 thAya che. e pramANe ja yuganI madhyamAM sarva saMkalanArI 124 pUrNa raNa-virAma thAya che. jeTalA pAMca-caMdra, caMdra, abhivardhita, caMdra ane abhivardhita rUpa samayo 124 samaya vaDe nyUna, ATalA parimita asaMkhyAta dezarANa-virAga samayo thAya che. kemake A baghAM paNa caMdranA dezathI rAga ane virAmanA bhAvathI kahyuM. je 124 samayo che, temAM 62mAM samayamAM saMpUrNa raMjita ane 62mAM samayamAM saMpUrNa virakta che, tenA vaDe tenuM varjana che, tema mArA vaDe kahevAyela che. A bhagavaMtanA vacananI AthI samyaka zraddhA karavI. dhe keTalA muhUrtA jatAM amAvAsyAthI anaMtara pUrNimA, keTalA muhUta jatAM pUrNimA pachI amAvAsyA Ave che tenuM nirUpaNa kare che - - ukta kathana sugama che. vizeSa e ke - amAvAsyAnI pachI caMdramAsanuM aDadhuM jatAM pUrNimA ane pUrNimA pachI caMdramAsanA addhamAsa vaDe amAvAsyA che. amAvAsyAthI amAvAsyA paripUrNa caMdra mAsathI ane pUrNimAthI pUrNimA paNa paripUrNa caMdra mAsa vaDe cokta muhUrta saMkhyaka thAya che. upasaMhAra kahe che - x * A 885 muhUrta ane muhUrtanA 2/6ra bhAga ATaluM pramANa caMdramAsa che. ATaluM pramANa khaMDarUpa yuga caMdramAsathI mApela pUrNa yuga che. have caMdra jeTalA maMDalo caMdrAddhamAsathI care che-gati kare che, tenuM nirUpaNa kare che - * sUtra-109 :| caMdra adhamAsa vaDe keTalA maMDalo gati kare che ? te cauda ane paMdaramAM maMDalano catubhaga gati kare che ane maMDalanA-1ra4-bhAmAM tei gati kare che.] sUrya-AdamiAsamAM caMdra keTalAM maMDalo gati kare che ? 16-maMDalo gati kare che. soLa maMDalacAramAM tyAre avarAtA niSe be aSTakomAM caMdra keTalAM asAmAnsakamAM svayaM ja pravezI-pravezIne gati kare che ? A te aSTako che, jemAM caMdra, koI asAmAnsakamAM svayaM ja pravezIpravezIne gati kare che. te A pramANe-amAsanA aMtethI niSkramaNa karatAM ane pUrNimAsAMtamAM praveza karatAM. nize A be aTako jyAre caMdra koI asAmAnyamAM vaye ja pravezI nirce A te sAta adhamaMDalo jemAM caMdra dakSiNa bhAgathI praveza karatAM gati kare che, te bIju addhamaMDala, cothuM AdhamaMDala, chaTahu miMDala, AThamuM amiDala, dazamuM amiMDala, bAramuM AdhamaMDala, caudamuM adhamaMDala che. nize A sAta adhamaMDalo che, jemAM caMdra dakSiNa bhAgathI praveza karato gati kare che. te pahelAM ayanagata caMdra uttaranA bhAgathI praveza karato cha amiDala ane adhamaMDalanA B/ja bhAgo jemAM caMdra uttaranI bhAgathI praveza karato cAra care che. vize kayA te cha adhamaMDalo ane ardhamaMDalanA 13 bhAgo che, jemAM caMdra uttaranA bhAgathI praveza karato gati kare che ? nize A te cha adhamaMDalo ane ardhamaMDalanA 13/bhAgo che, jemAM caMdra uttaranA bhAgathI praveza karato gati kare che, te A pramANe - bIja adhamaMDalamAM, pAMcamAM amiMDalamAM, sAtamA adhamaMDalamAM, navamAM AdhamaMDalamAM, agiyAmAM maMDalamAM, temAM madhamaMDalamAM, paMdaramaMDalanA /% bhAga. te A cha miMDalo ane AdhamaMDalanA B/4 bhAgamAM jyAM caMdra uttara bhAgathI pravesa karato cAra care che.. ATalA pramANamAM paheluM caMdra-Ayana samApta thAya. je nakSatra amAsa caMdra adhamAsa nathI, caMdra adhamAsa te nAma ardhamAsanathI. te nakSatra amAsathI te caMdra caMdra ardhamAsathI keTalo adhika gati kare che ? eka adhamaMDala ane adhamaMDalanA */4 bhAga, ane 8 bhAgane 31 che chedIne nava bhAga [oTalA pramANamAM gati kare che. te bIja ayanagata caMdra pUrva bhAgathI nIkaLato sAta-copana jaIne caMdra bIjAe cipsa mAgane patiyare che ane sAta kesa jaIne caMdra potAnA cinei care che. te bIja ayanagata caMdra pazcima bhAgathI niSkramaNa karato 54 bhAga jaI caMdra bIjAno ciNa mArga patiyare che ane cha-terasa jaIne caMdra svayaM citi praticare che. aparaka nice be-tesa bhAga jemAM caMdra keTalAM sAmAnya mArgamAM svayaM ja pravezI-pravezIne gati kare che ? niro keTalAM te be-terasaka che, jemAM caMdra keTalAM asAmAnya mArgamAM pravezI-pravezIne gati kare che - cAra care che tema kahyuM che ? Page #180 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 13/-/109 12 1rara sUryapajJapti upAMgasUtra-saTIka anuvAda-2 nize A te be-terasaka che, jemAM caMdra keTalAMka asAmAnya mArgamAM svaya pravezI-pravezIne gati kare che . savavyaMtara maMDalamAM ane sarva bAhya maMDalamAM. nize A te be-terasa bhAga che, jemAM caMdra keTalAMka cAva4 cArane care che. ATalAM pramANamAM bIjuM caMdra-Ayana samApta thAya che. tema gaNavuM. te nattramAsa, caMdramAsa nathI ane caMdramAsa naprmAsa nathI. te nakSatra mAsathI caMdra mAsa keTalo adhika care che ? te be adhamaMDalo ane ardhamaMDalanA 8 8 bhAgo tathA 38 bhAgane ra1 vaDe chedIne 18-bhAga gati kare che. te bIja ayanamAM rahela caMdra pazcima bhAgathI praveza karato bAhya anaMtara pazcimanA adhamaMDalanA 41/4 bhAgo jemAM caMdra potAnA ke bIjAnA cINa mAni care che. 13% bhAga jemAM caMdra bIjAnA cIna praticare che. 134 bhAga caMdra ravacaM cINa mAna praticare che. ATalAmAM bAhya anaMtara pazcimI AdhamaMDala samApta thAya che. te ayanagata caMdra pUrva bhAgatI pravezatA bAhya bIja pUrvanA ardhvamaMDalane 41/4 bhAga jemAM caMdra potAnA ane bIjAnA jirNa mAgane praticare che. 14/ % bhAga jemAM caMdra bIjAno ciNa mArga praticare che ane 1/4 bhAga, jemAM caMdra potAnA ciNa mArga praticare che. ATalAmAM bAhya trIjI pUrva adhamaMDalamAM samApta thAya che. te trIjI ayanagata caMdra pazcima bhAgathI pravezato bAhya cothA pazcimI AdamiMDalanA ardha-78 bhAga ane 78 bhAgane ra1-vaDe chedIne-18 bhAgo jemAM caMdra potAnA ke bIjAnA cINa mAgane praticare che. ATalA kALamAM bAhya cothuM pazcimI adhamaMDala samApta thAya che.. e pramANe caMdramAsathI caMdra terasyodhana, be-terasa jemAM caMdra bIjAno cINa mArga praticare che. tera-tera jemAM caMdra svayaM cIrNa mAni ticare che. be-ekatAlIza, ATha-acotera bhAga, 4-bhAgane ra1-dDe chedIne 18bhAgo, jemAM caMdra potAnA ane bIjAnA cINa mAni paticare che. bhIjo caMdra paNa be-terasa jemAM caMdra koI asAmAnya mArgamAM svaye ja praveza-pravezIne gati kare che. e rIte A caMdramAsa abhigama-niSkramaNa, vRddhihAni, anavasthita saMsthAna saMsthiti, viSuvavRddhi prApta rUpI caMdra deva caMdra deva kahela che, tema kahetuM. * vivecana-109 : caMdranA ardhamAsa vaDe, pUrvokta svarUpathI caMdra keTalA maMDala gati kare che ? bhagavaMte kahyuM -x - cauda maMDala saMpUrNa ane paMdaramAM maMDalanA catubhaga sahita gati kare che. maMDalanA 124 bhAga. ahIM zuM kahevA mAMge che ? paripUrNa cauda maMDalo ane paMdamAM maMDalano cotho bhAga arthAta 124 maMDalanA hotAM 31 bhANa pramANa. sarva saMkhyAthI batrIza, paMdaramAM maMDalanA 124 bhAgone care che. A kaI rIte jANavuM, ema pUchatAM kahe che - airAzika baLathI. te A rIte - je 124 parva vaDe 1768 maMDalo prApta thAya che, to eka parva vaDe keTalA prApta thAya che ? traNa rAzinI sthApanA-124/1368/1. ahIM aMtya rAzi vaDe madhyarAzine guNIe. to te ja saMkhyA raheze. 1368 x 1 = 1368. temAM Adha rAzi vaDe bhAga detA - 1368 - 124 = 14 ane zeSa raheze-32. tethI 14 321ra4 thaze. temAM chedha-chedaka rAzione be vaDe apavatanA karAya che. tethI A saMkhyA Avaze. 14 maMDala ane paMdaramAM maMDalanA 1/2 bhAga. bIje paNa kahela che ke- cauda maMDalo ane 16/ra bhAgo thAya che, ardhamAsa vaDe caMdra ATalAM kSetrane care che. Aditya vaDe ardhamAsathI caMdra keTalAM maMDalo care che ? bhagavaMta kahe che - X * 16 maMDalo care che, soLamaMDalacArI tyAre bIjA be aSTaka athatu 124 bhAganA aSTaka pramANathI je koIpaNa sAmAnya arthAt koI vaDe paNa AvIfpUrva caMdra svayaM ja pravezIne cAra care che arthAt gati kare che. pachI praznasUga sugama che. bhagavaMte kahyuM - nize A be aSTako, je koInA vaDe paNa pUrve AjIrNamAM caMdra svayaM ja pravezIne cAra care che. te A pramANe - sarva atyaMtara maMDalathI bahAra nIkaLIne sAmAvAsyAne aMte eka aTaka koInA vaDe paNa AvINa caMdra pravezIne cAra care che. sarva bAhya maMDalathI atyaMtara pravezatA ja pUrNimAne aMte bIjuM aTaka koInA vaDe ApINamAM caMdra pravezIne cAra care che. pachInuM upasaMhAra vAkya sugama che. ahIM paramArthathI be caMdra eka cAMdra aImAsa vaDe cauda maMDalo ane paMdaramAM maMDalanA 321ra4 bhAga bhramaNa vaDe pUrita karato, paNa lokarUDhithI vyaktibhedanI apekSA na karIne jAtibheda ja kevaLa Azrine caMdra cauda maMDalo ane paMdaramAM maMDalanA 321ra4 bhAgo care che, e pramANe kahela che. have eka caMdramAM eka ayanamAM keTalAM ardhamaMDalo dakSiNa bhAgamAM, keTalAM uttara bhAgamAM bhamIne pUrita kare che te pratipAdita karavA bhagavaMta kahe che - x - 4 - pahelAM ayanamAM pravezela caMdra dakSiNanA bhAgathI atyaMtara praveza kare tyAre sAta ardhamaMDalo thAya che, jyAre caMdra dakSiNanA bhAgathI atyaMtara pravezato AkamIne cAra care che. pachI praznasUtra sugama che. bhagavaMta kahe che -x - nize A sAta ardhamaMDalo, Page #181 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 13/-/109 123 jemAM caMdra dakSiNanA bhAgathI atyaMtara pravezatA AkramIne cAra care che, te A pramANe * bIjuM adhUmaMDala ItyAdi, sugama che. vizeSamAM ahIM A bhAvanA che - sarvabAhya paMdaramAM maMDalamAM paribhramaNathI pUraNane AzrIne paripUrNa pAzcAtya yuga parisamApti thAya che. pachI bIjA yugamAM pahelAM ayana pravRttimAM pahelAM ahoramAM eka caMdra dakSiNa bhAgathI atyaMtara pravezato bIjA maMDalane saMkramIne cAra care che, te pAzcAtya yuga parisamApti divasamAM uttara dizAmAM cAra care che, cAra caritavAnuM jANavo. pachI te bIjA maMDalathI dhIme dhIme atyaMtara pravezato bIjA ahorAtramAM uttara dizAmAM sarvabAhya maMDalathI atyaMtara bIjA adhamaMDalane saMkamIne cAra care che. bIjA ahoramamAM dakSiNa dizAmAM, cothA ardhamaMDalane cothA ahorAkamAM uttaradizAmAM, pAMcamuM ardhamaMDala pAMcamAM ahoramamAM dakSiNa dizAmAM, chaThuM ardhamaMDala chaThA ahoramamAM uttara dizAmAM, sAtamuM adhamaMDala sAtamAM ahorAkamAM dakSiNa dizAmAM, AThamuM adhamaMDala AThamAM ahorAkamAM uttara dizAmAM, navamuM adhamaMDala navamAM horamamAM dakSiNa dizAmAM, dazamuM ardhamaMDala dazamAM ahorAkamAM uttara dizAmAM, agiyAramuM adhamaMDala agiyAramAM ahorAkamAM dakSiNa dizAmAM, bAramuM adhamaMDala bAramAM ahoramamAM uttara dizAmAM, teramuM ardhamaMDala veramAM ahorAtramAM dakSiNa dizAmAM, caudamuM ardhamaMDala caudamAM ahorAtramAM uttara dizAmAM, paMdaramuM amiMDala 138 bhAgone saMkramIne cAra care che. ATalA kALa vaDe caMdranuM ayana samApta thAya che. caMdrAyana ja nakSatra ardhamAsa pramANa che, te nakSatra sArdhamAsa vaDe caMdracAramAM sAmAnyathI 13-maMDalo ane caudamAM maMDalanA 3 bhAgo prApta thAya che. te A rIte - jo 134-ayana vaDe 1768 maMDalo prApta thAya che, to eka ayana vaDe keTalAM prApta thAya? traNa sazi sthApanA - 134/168/1 ahIM aMtya sazi vaDe eka saMkhyArUpa madhyarAzine guNatAM, Ave che te ja sazi - 1768 x 1 = 1768. tethI tenI Adha zazi 134 vaDe bhAga devAtAM 13-saMkhyA Ave ane zeSa vadhe che - 26. temAM chedha-chedaka rAzione be vaDe apavartatA karatAM prApta 3 prApta thaze, e pramANe jANavuM. kahyuM che ke - 13 maMDalo ane 1 bhAga, caMdra nakSatra-ardhamAsathI zayana vaDe cAra care che. A pramANe sAmAnyathI kahyuM, vizeSa vicAraNAmAM to eka caMdranA yuganA pahelAM ayanamAM yathokta prakArathI dakSiNa bhAga atyaMtara pravezamAM dvitIyAdi ekAMtarita cauda paryAnA sAta ardhamaMDala prApta thAya che. uttara bhAgathI atyaMtara pravezamAM tRtIyAdi ekAMtarita tera paryAnA che 124 sUryapajJapti upAMgasUtra-saTIka anuvAda-2 paripUrNa ardhamaMDala, sAtamAMnA paMdaramaMDalagatanA ardhamaMDalanA 13 bhAgo che. ATalAmAM je kahe che - uttara bhAgathI atyaMtara praveza vicAraNAmAM "tRtIya ardhamaMDalamAM" ItyAdi sUtra, te paNa bhAvita ja che. have dakSiNa bhAgathI atyaMtara pravezamAM je sAta adhamaMDalo kahelAM che, teno upasaMhAra kahe che - te sugama che. have te ja caMdra te ja pahelAM ayanamAM uttara bhAgathI atyaMtara pravezamAM jeTalAM adhamaMDalo thAya che, teTalAnI vivakSA karatAM kahe che - X - X * pahelAM ayanagatayuganI AdimAM pahelAM ayanamAM pravezela caMdramAM uttarabhAgathI atyaMtara praveze che, (tyAre) cha adhamaMDalo thAya che ane sAtamAM ardhamaMDalanA 13 bhAgo, jemAM caMdra uttara bhAgathI atyaMtara pravezI saMkramIne cAra care ce. thaT 7 ItyAdi prazna ane uttara sUtra sugama che. te pahelAM kahevAI gayela che. * x - nigamana vAkya paNa siddha ja che. ATalA kALa vaDe paheluM caMdra ayana samApta thAya che. te paNa pUrve kahyuM che. te rIte pAzcAtya yuga parisamAptinA chellA divasamAM ane uttara dizAmAM cAra caratA, tenA abhinava yuga pakSamAM pahelAM ayanamAM jeTalAM dakSiNa bhAgathI atyaMtara pravezamAM adhamaMDalo jeTalAM uttara bhAgathI atyaMtara pravezamAM ardhamaMDalo che, teTalA sAkSAt kahyA. A rIte bIjA paNa caMdranA te ja pahelAM caMdra ayanomAM adhamaMDalo kahevA joIe. te A rIte - te pAzcAtya yuganI parisamAptinA chellA divasamAM dakSiNa dizA bhAgamAM sarva bAhya maMDalamAM cAra carIne abhinava yuganA pahelAM ayanamAM pahelAM ahorAkamAM uttara dizAmAM bIjA ardha maMDalamAM pravezIne cAra care che. bIjA ahoramamAM dakSiNa dizAmAM sarva bAhyathI trIjA ardhamaMDalamAM pravezIne cAra care che. trIjA ahoramamAM uttara dizAmAM cothuM ardhamaMDala ItyAdi pUrve kahA anusAra, badhuM ja kahevuM joIe. e pramANe A caMdranA pahelAM ayanamAM uttara bhAga thakI atyaMtara praveza vicAraNAmAM dvitIyAdi ekAMtarita cauda sudhInA sAta ardhamaMDalo thAya che. dakSiNa bhAgathI atyaMtara praveza vicAraNAmAM tRtIyAdi ekAMtarita tera sudhInA cha arpamaMDalo thAya che. paMdaramAM adhamaMDalanA 138 bhAga, e pramANe hovAthI jeTalAM caMdranA amAsa che, teTalA nakSatranA ardhamAsa thatAM nathI, paraMtu te nyUna che, e sAmarthyathI jANavuM. - X - X - jo e pramANe eka ayanamAM nakSatra ardhamAsarUpe sAmAnyathI caMdramAM 13maMDalo ane caudamAM maMDalanA 138 bhAga. tethI nAkSatra amAsa caMdra ardhamAsa Page #182 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 13-109 15 thato nathI. cAMdra amAsamAM cauda maMDalo ane paMdaramAM maMDalanA */124 bhAgonA prAyamAnapaNAthI che. A nA amAsa, caMdra ardhamAsa thato nathI, ema kahyuM. je cAMdra aImAsa te kadAcit nANAtra ardhamAsa thAya che. jema 'paramANu-apadeza' ema kahevAthI parama aNu-pradeza ja che, je apradeza che te paramANu paNa thAya che ane paramANuM thAya che. kSetra pradezathI e pramANe zaMkA thAya, to tene dUra karavAne kahe che - cAMdra ardhamAsa, nAkSatra ardhamAsa thato nathI. ema kahetA gautamasvAmI nAba adhamAsa ane cAMdrArdhamAsa e baMnemAM vizeSa parijJAnArthe kahe che * * - nAkSAtra ardhamAsathI ApanA mate bhagavacaMdra cAMdra ardhamAsathI zuM adhika care che? bhagavaMte kahyuM - eka ardhamaMDalane bIjA adhamaMDalanA *ka bhAgomAMnA 17 bhAganA 31 bhede vibhakta thatAM nava bhAga adhika care che. te kema jANavuM ? - airAzikanA baLathI. te A rIte - jo 124 vaDe 1368 maMDalo prApta thAya, to eka parva vaDe keTalAM prApta thAya? traNa rAzi-sthApanA - 124/1368/1. ahIM aMtya sazi vaDe madhyarAzine guNIe to teja saMkhyA Avaze. 1768 x 1 = 1768. pachI Adha zazi-124 vaDe bhAga devAtA ane tyArapachI chedha-chedaka rAzionI cAra vaDe apavartanA karatAM prApta thaze-cauda maMDalo ane 831 bhAgo. AnAthI nAnAddhamAsa gamya kSetra-13maMDala ane eka maMDalanA 13/63 bhAga. e rIte pramANa zodhita karavuM. temAM caudamAMthI tera maMDalo zodhita karyA, pachI eka bAkI rahyuM. have '31 bhAgomAMthI 13ka bhAga zodhita karavA. temAM 67ne 8 vaDe guNavAthI Avaze-pa36 ane 31 vaDe 13ne guNatAM Avaze-403. ATalA 536mAMthI zodhavA. tethI zeSa raheze-133. pachI enA 63 bhAga lAvavA 67-vaDe guNavA. tethI Avaze-8911, chedarAzi mULa-31 che, te 63 vaDe guNIe. tethI Ave-2033. A saMkhyA vaDe bhAga detAM Ave che - /3 bhAga. zeSa rahe che - 603. - pachI te chedha-chedaka sazionI 63 vaDe apavartanA karatAM upara-9 ane nIce 31-prApta thaze. eka bhAganA 63 vaDe cheda karAyela bhAgo. kahyuM che - eka maMDala ane maMDalanA / bhAga, nava-cUrNikA 31 kRta chedathI jANavI. A bhAvanAne karatAM maMDalane maMDala e pramANe je kahyuM. te sAmAnyathI ke gaLyAMtarathI je prasiddha bhAvanA che, tenA uparodha vaDe jANavI. paramArthathI vaLI adhamaMDala jANavuM. temAM sUtra bhAvanAthI koI virodha Avato nathI. e pramANe eka caMdrAyaNa vaktavyatA kahI. have bIjI caMdrAyaNa vaktavatA kahe che. temAM je pahelAM caMdrAyaNamAM dakSiNa bhAgathI atyaMtara pravezatA sAta ardhamaMDalo uttara bhAgathI atyaMtara pravezatA che. 126 sUryapajJapti upAMgasUtra-saTIka anuvAda-2 adhamaMDalo ane sAtamAM ardhamaMDalanA 13/ka bhAgone carelA che. tene AzrIne bIjA ayananI bhAvanA karAya che. temAM ayananuM maMDalaphoma parimANa 13-ardhamaMDalo ane caudamAMnA ardhamaMDalanA 13ka bhAgo. temAM pUrve kahela ayana uttara dizAmAM sarvAbhiMtara maMDalamAM 13/7 bhAga paryanamAM parisamApta thAya che. pachI bIjA ayana pravezamAM paNa bhAga vaDe sarvAtyaMtara maMDalane parisamApta karIne pachI bIjA maMDalamAM cAra care che. temAM 13mAM bhAga paryAmAM eka ardhamaMDalane bIjA ayanane parisamApta kare che. bIjuM adhamaMDala uttaramAM savavyaMtara trIjA ardhamaMDalamAM teramAM bhAga paryano trIjA ardhamaMDalane dakSiNa dizAmAM, cothuM ardhamaMDala uttara dizAmAM samApta kare che. e rIte pAMcamAM ardhamaMDalane dakSiNa dizAmAM, chaThA ardhamaMDalane uttara dizAmAM, sAtamA adhamaMDalane dakSiNa dizAmAM AThamAM adhamaMDalane uttara dizAmAM, navamAM ardhamaMDalane dakSiNa dizAmAM dazamAM ardhamaMDalane uttara dizAmAM, agiyAramAM ardhamaMDalane dakSiNa dizAmAM, bAramAM adhamaMDalane uttara dizAmAM, temAM ardhamaMDalane dakSiNa dizAmAM, caudamAM ardhamaMDalane temAM bhAgapardhAmAM parisamApta kare che. tyArapachI 1/3 bhAgo bIjA care che. ATalA kALamAM bIjuM ayana samApta thAya che. caudamAM maMDalamAM saMkrAMta thaIne pahelI kSaNathI AgaLa sarva bAhyamaMDala abhimukha cAra care che. pachI paramArthathI keTalA bhAga ulaMghIne paMdaramAM sarva bAhyamaMDalamAM jANavuM. te ja A ayanane pUrvabhAgathI dvitIyAdi ekAMtarita cauda sudhInA sAta ardhamaMDalo cIrNa thAya che ane pazcima bhAgamAM tRtIyAdi ekAMtarita maMDala tera maMDala sudhI cha ardhamaMDalo che. temAM pUrvabhAgamAM ke pazcima bhAgamAM je pratimaMDala svayaM cINa ke anya cIrNa maMDalane care che, tenuM nirUpaNa kare che. bIjA ayanamAM rahela caMdra pUrvI bhAgone ullaMghe che. arthAt pUrva bhAgamAM cAra care che. sAta-copana thatAM je caMdra parathI sUryAdi vaDe cIne pratiyare che. sAtatera je thAya che, te caMdra potA vaDe cIrNane prati care che. ahIM bhAvanA A che - merunI pUrva dizAmAM je bhAga, te pUrvabhAga ane je apara dizAmAM che, te pazcima bhAga. temAM pUrva bhAgamAM sAtamAM paNa dvitIyAdi ekAMtaritamAM cauda paryAmAM 63 bhAga pravibhakAmAM pratyeka 54. bhAga caMdra bIjA-sUryAdi vaDe cIma kSetrane praticare che. tera-tera saDasaTha bhAga svayaM cIrNa che. te ja caMdramAM bIjA ayanamata pazcima bhAgathI nIkaLe che - pazcima bhAgamAM cAra care che. cha-copana thatAM je caMdra para vaDe - sudi vaDe cINane praticare che. cha Page #183 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 13/-/109 1ra3 tera je caMdra te svayaM cIrNa pratiyare che. ahIM paNa A bhAvanA-pazcima bhAgamAM che mAM paNa vRtiyAdi ekAMtaritamAM te paryAnA ardhamaMDalamAM 67 bhAga pravibhAmAM pratyeka 54-54 saDasaTha bhAgo pacINane care che. 13/3 bhAgone svayaM cIne care che. bIjA be-tera, te ayanamAM je caMdra che, te koI vaDe pUrve AjIrNamAM svayaM pravezIne cAra care che. krayArUM pragnasUtra sugama che. mAruM - nirvacanavAkya prAyaH nigada siddha che. vizeSa e ke je tera sarvAtyaMtara maMDalamAM te pAzcAtya ayanamata teramAMthI AgaLa jANavuM. bIjuM sarva bAhya maMDalamAM tenuM paryAvartI jANavuM. vANuM hatuM. Adi nigamana vAkya sugama che. te ja eka caMdrane AzrIne bIjA ayananI vaktavatA kahI. A rIte ja bIjA paNa caMdrane AzrIne bIjA ayananI vaktavyatA vicAravI. e pramANe tenA pazcima bhAgamAM sAta-54mAM pacINa caraNIya, sAta-teramAM svayaM cIrNa caraNIya vaktavya che. pUrva bhAgamAM cha-54mAM paravINa caraNIya, cha-teramAM svayaM cIrNa prati caraNIya che. ATalA kALa vaDe dvitIya caMdrAyana samApta thAya che. je e rIte bIjuM ayana paNa ATaluM pramANa hoya to tethI nAma mAsa caMdra mAsa thato nathI ke cAMdramAsa nAkamAsa thato nathI. pe nakhamAsathI caMdramAsa keTalo adhika che, ema jijJAsu prazna kare che - temAM nAkSatra mAsathI caMdra caMdramAsathI keTalo adhika care che ? ema prazna karatAM bhagavaMte kahyuM - be ardhamaMDalamAM trIjA adhamaMDalanA "da bhAgonA 1da bhAgane 31 vaDe chedIne tenA hovAthI 18 bhAga adhika care che ane A pUrvokta eka ayanamAM aghika eka maMDala ItyAdi bamaNuM karIne bhAvanA bhAvavI. dhe jeTalAmAM caMdramAsa paripUrNa thAya che, teTalA mAtramAM bIjA ayananI vaktavyatA kahe che - x - ahIM dvitIya ayanaparyanamAM caudamAM ardhamaMDalamAM 26/7 bhAga mAtra ullaMghIne ane te paramArtha thakI paMdaramuM ardhamaMDala jANavuM. tyArapachI nIlavat parvata pradezamAM sAkSAt paMdaramuM ardhamaMDala, temAM pravezIpravezIne pahelI kSaNathI AgaLa sarva bAhya anaMtara pUrvenA bIjA maMDala abhimukha care che. pachI temAM ja sarva bAhya anaMtara pUrvanA bIjA maMDalamAM cAra carato vivakSita che, tene AzrIne sUga-upanipAta che. trIjA ayanagata caMdra pazcima bhAgamAM praveze che. bAhya anaMtaranA pUrvanA bhAgamAM vartato pAzcAtya ardhamaMDalanA - 41 bhAgo varte che, jemAM caMdra potAnA ane bIjAnA cIrNa ane praticare che. 13/3 bhAgo je caMdra bIjAe carelane pratiyare che. bIjA 3 bhAgo je caMdra ravayaM ke anyae cINa kSetrane pratiyare che. 128 sUryapajJapti upAMgasUtra-saTIka anuvAda-2 ATalA paribhramaNathI bAhya anaMtara pUrvanA pAzcAtya dhamaMDalane parisamApta kare che. tyArapachI temAM ja tRtIya ayanamata caMdra pUrvabhAgamAM praveze che. sarva bAhyathI pUrvanA bIjA adhamaMDalanA 1/3 bhAgo, jemAM caMdra potAnA ke bIjAnA cINane pratiyare che. tyArapachI bIjA tera bhAgo, jemAM caMdra bIjAe ja cINa kSetrane pratiyare che ane anyamAM te tera bhAgo, jemAM caMdra svayaM ane bIjI vaDe cIne praticare che. ATalA sarva bAhya maMDalathI pUrvenA tRtIya pUrva dizAnA ardhamaMDalane parisamApta kare che. kemake saDasaThe paNa bhAgone paripUrNapaNe thaI gayela hovAthI kahela che. pachI temAM ja trIjA ayanamata caMdramAM pazcima bhAgamAM praveze che - sarva bAhya maMDalacI pUrvenA cothA pA lacI parvanA cothA pAzcAtyanA ardhamaMDalanA ATha-saDasaThAMza bhAgo ane temAMnA eka-saDasaThAMza bhAgane ekajhIza vaDe chedIne tenA hovAthI aDhAra bhAgo varte che - temAM caMdra potAnA ke bIjAnA cINane praticare che. ATalA paribhramaNathI caMdramAsa paripUrNa thAya che. have pUrvokata ja mastA caMdramAsagata upasaMhAra kahe che - e rIte - ukta prakAranI nizcita cAMdramAsathI caMdra 13-copanathI thAya che, be ane tera, jemAM caMdra bIjA vaDe cIrNa pratiyare che. ahIM vartamAnakALano nirdeza sarvakALa yuganA pahelAM cAMdramAsa. A rIte ja kahevuM, te jANavA mATe che. temAM te paNa copana hovAthI bIjA ayanamAM, temAM paNa sAta-pacAzathI pUrvabhAgamAM, cha pAzcAtya bhAgamAM, je be- tera, te dvitIya ayananI upara caMdramAsanI avadhinI pUrve jANavA. temAM eka-teraza sarva bAhyathI pUrve dvitIya pAzcAtyamAM ardhamaMDalamAM, dvitIya pUrvamAM trIjA ardhamaMDalamAM tathA tera-teramAM - jemAM caMdra potAnA cINane ja pratiyare che. - A badhAM paNa dvitIya ayanamAM jANavA. - temAM paNa sAta pUrva bhAgamAM ane sAta pazcima bhAgamAM tathA bi - ekatAlIza ane be teravALA ATha-saDasaThAMza bhAgo ane eka-saDasaThAMza bhAgamAM ekajhIza vaDe chedIne, tenA hovAthI aDhAra bhAgo, jemAM A caMdra potAnA ane bIjAnA cIrNakSetrane pratiyare che. - temAM ekatAlIza tathA eka-tera, bIjA ayana upara sarvabAhya maMDalanI pUrve bIja pAzcAtya dhamaMDalamAM bIjA ekatAlIzanA hotA, bIjA-tera, sarva bAhya maMDalanI pUrve, trIjA pUrvamAM bAkInA pAzcAtyamAM sarva bAhyathI pUrvanA cothA cardhamaMDalamAM, have upasaMhArane kahe che - je e pramANe A caMdramAnI saMsthiti e pramANe yoga kahelo che. zuM viziSTa che, te kahe che - ka Page #184 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 13/-/109 129 13n sUryapajJapti upAMgasUtra-saTIka anuvAda-2 [have A zabdonI vyAkhyA kahe che -]. pri sarva bAhya maMDalathI atyaMtara pravezana, ke sarva atyaMtara maMDalathI bahAra gamana, caMdramAno pragaTatAmAM upacaya. ka yayota svarUpa vRddhi abhAva. AnA vaDe anavasthita - saMsthAna, abhigamana nikramaNane AzrIne anavasthAna, vRddhi, nivRddhinI apekSAthI saMsthAna-AkAra jeno che, tetavArUpa saMsthiti, tathA parirdazyamAna caMdra vimAnanA adhiSThAtA vidurvaNa Rddhi-prApta, * rUpavAnuM, - X - caMdra deva kahevo - x che prAkRta-14 che - X - X - che e pramANe teramuM prAbhRta kahyuM. have caudamuM kahe che. teno A adhikAra che. jemake - "kyAre jyonA prabhUta thAya che" tethI te viSayaka praznasUtra kahe che - * sUjha-110 : kyAre te jyonA [caMdra prakAza ghaNo kahela che, te kahevuM ? te jyotsanA zikaq] pakSamAM jyostA ghaNI hoya tema hela che evuM kahevuM? te aMdhakAra (kRSNa) pakSa karatAM jyonI ghaNI hoya tema kahela che, ema kahevuM che te aMdhakAra pakSathI jyotsanA pakSamAM jyonA[caMdraprakAza ghaNo hoya tema kahela che, evuM sviziSyone kahevuM ? [tyAre kahe che -3 dhakAra kRSNa pakSathI jyonA [zukala] pakSamAM gamana karato caMdra 44ra muhUrta ane eka muddA 146/6ra bhAgamAM, jemAM caddha vikRta thAya che. te A muni dIparatnasAgare karelA prAbhRta-13no TIkA sahitano anuvAda pUrNa rIte - pahelA divase pahelo bhAga, bIjA divase bIjo bhAga yAvatu paMdaramAM divase paMdaramo bhAga, e pramANe nice AMdhakAra pakSathI jyonA pakSamAM jyonA adhika kahelI che. jyonA pakSamAM te jyonA keTalI adhika kahelI che tema kahevuM ? te parita asaMkhya bhAga che. te aMdhakAramAM keTalo adhika kahela che, tema kahevuM ? te aMdhakAra pakSamAM ghaNo aMdhakAra kahela che. te aMdhakAra pakSamAM aMdhakAra keTalo adhika keTalo che, tema kahevuM ? te jyonA pakSathI aMdhakAra pakSamAM aMdhakAra adhika kahela che, tema vi ziSyone kahevuM. te jyonA pakSathI aMdhakAra pakSa aMdhakAramAM keTalo adhika kahela che, tema kahevuM te jyonA pakSathI aMdhakAra pakSamAM gamana karato caMdra 4ra muhUrta ane eka mahattvanA 146/6ra bhAgamAM jyAM caMdra rajita thAya che, te A pramANe - prathama divase prathama bhAga, bIje divase bIjo bhAga yAva4 paMdamAM divase paMdaramo bhAga. e pramANe nize jyonA pakSathI AMdhakArapakSamAM AMdhakAra adhika kahelo che, tema kaheto. te keTalAM AMdhakArapakSamAM aMdhakAra kahela che, tema kahevuM ? paritta, asaMkhyAta bhAgamAM. * vivecana-110 - kayA kALe bhagavan! Ape jayostA ghaNI kahelI che, tema kahevuM ? bhagavaMte [24/9] Page #185 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 14-110 13 sUryapajJapti upAMgasUtra-saTIka anuvAda-2 kahyuM -x- jyonA pakSamAM jyonA adhika kahela che, tema kahevuM. kayA prakAre bhagavan! Ape jyonA adhika che tevuM kahela che, ema kahevuM ? bhagavaMte kahyuM- aMdhakAra ItyAdi sugama che. pharI paNa praznasUtra kahyuM te siddha che. te praznano uttara ApatA kahe che -ItyAdi * x * aMdhakAra pakSathI jyowA pakSamAM gamana karato caMdra cAraso beMtAlIza muhad ane eka muhanA beMtAlIza bAsaThAMza bhAgone yAvatu jyonA niraMtara vadhe che. tethI kahe che - jeTalAmAM je caMdra virakta thAya che - dhIme dhIme sahu vimAna vaDe anAvRta svarUpano thAya che, muhUrta saMkhyA gaNita bhAvanA pUrvavat karavI. kaI rIte anAvRta thAya che, e pramANe have kahe che - te A pramANe - ekamarUpa tithimAM pahelAM paMdara-bAsaThAMza bhAga ati catuTya pramANa sudhI anAvRta thAya che. dvitIyA-bIja tithimAM bIjo bhAga cAvatu e pramANe tyAM sudhI jANavuM, jyAM sudhI paMdaramI tithimAM paMdaramo bhAga sudhI anAvRta thAya che. arthAt sarvathA rAhu vimAnathI anAvRta thAya che, tema kahevA mAMge che. upasaMhAramAM kahe che - e pramANe ukata prakArathI nizcita chAMghakAra paNAthI jyonA pakSamAM jayonA adhika kahela che. ahIM A bhAvanA che - zukala pakSamAM jema ekamarUpa pahelI tithithI AraMbhIne, pratimuharta sudhI dhIme dhIme caMdra pragaTa thAya che, tathA aMdhakAra pakSamAM ekamanI pahelI kSaNathI AbhIne pratimuhUrta teTaluM mAtra - teTaluM mAtra dhIme-dhIme caMdra AvRta thAya. tethI jeTalI aMdhakAra paNAmAM cokhA, teTalI ja zakla pakSAmAM paNa prApta thAya. paraMtu zukla pakSamAM je paMdamI yonA, te aMghakAra pakSathI adhika ane aMdhakAra pakSathI zukla pakSamAM jyonA adhika che, tema kahevuM. keTalAM jyonA pakSamAM jayonA kahI che ? bhagavaMte kahyuM - parimita ane asaMkhyAta bhANanirvibhAga. e pramANe aMdhakAra sumo paNa unAnusAra kahevA. vizeSa e - aMdhakAra pakSamAM amAvAsyAmAM je aMdhakAra che, te jyonA pakSathI adhika che. jyostA pakSathI aMdhakAra adhika kahevo. che prAkRta-15 che -- x = x -- che e pramANe caudamuM prAbhRta kahyuM. have paMdaramuM AraMbhe che - teno A adhikAra che . jemake - "keTalA zIghagati kahela che bhagavanuM " e rIte te viSayaka praznasUtra kahe che * sUra111 - bhagavana ! kaI rIte zIghagati vastu kahevI che, tema kahevuM che A caMdrasUryagrahagA-nakSatra-tArArUpamAM caMdra karatAM sUrya zIvagati, sUrya karatAM graho zIghagati, graho karatAM no zIghagati, napho karatAM tArAo zIghagati che. sarva avya gatika caMdra, sarva zalaNatika tArA che. te eka-eka muhathI caMdra keTalAM so bhAga thAya che ? te je-je maMDalamAM saMkramIne cAra care che, tenA-tenA maMDala parikSepanA 168 bhAga Aya che, te 1,09,800ne chedIne. te eka-eka muhUrtathI sUrya keTalAM so bhAga jAya che. te je-je maMDalane saMkamIne cAra care che. te-te maMDala pariopanA 1830 bhAga jaya che. 1,09,8eo maMDalane chedIna. te eka-eka muhamAM nan keTalAM so bhAga jAya che ? te je-je maMDalamAM saMkramIne cAra care che, te-te maMDalanA pariopanA 1835 bhAga jAya che. 1,09,800 maMDalane chedIne. * vivecana-111 - kaI rIte bhagavA Ape caMdra-sUrya Adi vastu zIgha gati kahela che? bhagavaMte kahyuM : x * A caMdra, sUrya, graha, nakSatra, tArA pAMcamAM caMdrathI sUrya zIghagati che, sUryothI graho zIghagatika che. grahothI nakSatra zIghagatika che, nakSatrothI tArA zIghagatika che. tethI A pAMcenI madhyamAM sarva athAgatika caMdra che, ane sarva zIghaNatika tArAo che. A ja arthane savizeSa jANavAne mATe prazna kare che --x* eka eka muhUrta vaDe caMdra keTalAM maMDalanA so bhAgAya che ? bhagavaMte kahyuM -x- je-je maMDalamAM saMkamIne caMdra cAra care che, te te maMDalanA saMbaMdhI parikSepa-paridhinA 188 bhAgo jAya che, maMDalamaMDala parikSepane 1,09,800 vaDe chedIne. ahIM bhAvanA A che, - ahIM pahelAM caMdramAno maMDala kALa nirUpita kaQo. tyArapachI tanasAra muhartagati parimANa bhAvanA kapI. temAM maMDaLa kAla nirUpaNArthe A girAzi che - jo 1368 vaDe sarva yugavartI amiMDalo vaDe 1830 ahorama prApta thAya, to be muni dIparatnasAgare karela prAbhRta-14no TIkAsahitano anuvAda pUrNa Page #186 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 15/-/111 133 ardhamaMDalo vaDe ati eka maMDalathI keTalAM ahorAtra prApta thAya che ? traNa zazi sthApanA - 1368/1830/2. ahIM aMtya zazi be - saMkhyA vaDe madhyarAzine guNavI, tenAthI Avaze - 3660. temAM Adha zazi vaDe bhAga devAmAM AvatA, prApta thaze be ahorama ane zeSa raheze- ekaso covIza. [124]. - temAM ekaika ahorAkamAM 30-muha che, tethI tene 30-vaDe guNatAM Avaze320. temAM 1386 vaDe bhAgadevAtA, prApta thaze-be muhUrto. tyArapachI bAkI chedharAzi ane chedaka rAzionI aTakathI pavatanA karatAM chedha rAzi23, chedaka rAzi-221 thatAM, Avela eka mahadnA baso ekavIsa-tevIza bhAga. ATalA kALathI be ardhamaMDala paripUrNa care che. arthAt A kALathI paripUrNa eka maMDala caMdra care che. e pramANe maMDalakALa parijJAna karyuM. have tenA anusAra muhUrtagati parimANane vicArIe temAM je be ahorama, tenA muhUrta karavAne 30 vaDe guNIe, tethI Avaze-60 muhartA. tethI uparanA be muhartA umeratA thaze- 62. tene savarNanArthe 221 vaDe guNIe. guNIne uparanI saMkhyAmAM 23-umerIe, tethI Avaze-13725. A eka maMDalakAlagata muhUrtathI 221 bhAganuM parimANa karyuM. tethI aizika karma avasaramAM - jo 1335 vaDe 221 bhAgonA maMDala bhAga1,09,800 prApta thAya, to coka muhUrta vaDe keTalAM thAya ? traNa rAzinI sthApanA - 13725/109800/1. ahIM Adha zazi muhUrtagata 221-bhAga rUpa che, tethI tenA savarNanArthe tya zazi "ka"ne 221 vaDe guNIe. tethI prApta thaze - 221 x 1 = 221. ukata saMkhyA vaDe madhya rAzine guNIe. tethI prApta saMkhyA Avaze - 2,42,65,800. tene 13,325 vaDe bhAgadevAmAM Ave to prApta saMkhyA Avaze - 168. ATalA bhAgo A ke te maMDalamAM caMdra eka muhartathI jAya che. *x* eka eka muhafthI sUrya keTalA so bhAga jAya che? bhagavaMte kahyuM - x * te je-je maMDalamAM saMkramIne sUrya cAra care che, te - te maMDala saMbaMdhI parikSepa-paridhinA 1830 bhAga adhika jAya che. te maMDalane 1,09,800 vaDe chedIne jAya che. A kaI rIte jANavuM? te kahe che - airAzika baLathI jANavuM. te A rIte - jo 60 muharta vaDe 1,09,800 maMDala bhAgo prApta thAya che, to eka muhUrta vaDe keTalAM bhAgo prApta thAya che ? "eka vaDe guNavAthI te ja thAya che" e vacanathI, tethI tenI Adha zazi vaDe "6o" saMkhyAthI bhAga devo ane madhya rAzi - 1,09,800ne guNavA aga i1,09,800 x 160, tethI Avaze - 1830. ATalA maMDalanA bhAgomAM sUrya ekaika muhartarI jAya che. eka-eka muhUrta vaDe maMDalanA keTalA bhAgenau jAya che ? bhagavaMte kahyuM - je 134 sUryapajJapti upAMgasUtra-saTIka anuvAda-2 je potAnA kALa pratiniyata maMDalane saMkamIne cAra care che, te te potAnA maMDala saMbaMdhI paridhithI - 1835 bhAga tejA che. (kevI rIte?) 1,09,800 vaDe maMDalane chedIne jAya. ahIM paNa pahelo maMDalakALa nirUpita karyo. kemake tadanusArathI ja muhUrtagati parimANa bhAvanA che. temAM maMDalakALa pramANa vicAraNAmAM A birAzi jANavI. jo 1835 vaDe sakala yuga bhAvi adhamaMDalathI 1830 ahoramonI prApti thAya che, to be ardhamaMDalo vaDe - ekaika paripUrNa maMDalathI keTalA ahoramanI prApti thAya ? traNa zazi sthApanA - 1835/1830/2. ahIM aMtya sazi vaDe madhya rAzine guNatAM prApta saMkhyA thaze- 1830 x 2= 3660. pachI Adha zazi - 1835 - vaDe bhAga devAmAM Ave to- 3660 1835 eTale Avaze - eka ahorama, zeSa vadhe che - 1825. tyArapachI tenA muhUrta lAvavAne mATe A 1825ne 30 vaDe guNIe - 1825 x 30 = prApta saMkhyA thaze - 54750. A saMkhyAne 1835 bhAga vaDe bhAga detA Avaze - 29 muhUrto. tyArapachI zeSa rahela chedha-chedaka rAzione pAMca vaDe apavarNanA karI, tethI uparanI rAzi Avaze - 308 ane A dha razinI chedaka rAzi Avaze - 369. tyAre Avela eka ahorAtra ane eka ahorAtranA 29 muhUrto ane eka muhUrtanA traNaso sAta- traNaso saDasaThAMza. arthAta - 1/ra9/ 30/63 thaze. ahIM A saMkhyA sazi anusAra muharta gati parimANanI vicAraNA karIe. temAM ahorAkanA 30 muhartA thAya che. temAM uparanI rAzimAM 31-muhurtA umerIe, tethI Avaze - 59 muharto. pachI te saMkhyAnA savarNanArthe u63 vaDe guNIe. 59 x 367 = 21653 Avaze. A uparanI saMkhyA- 21653mAM 303 umeravAmAM Ave to prApta saMkhyA thaze-21960. tyArapachI airAzika gaNita karIe - jo muhUrtagata-367 bhAgonA 21960 vaDe 1,09,800 maMDala bhAgo prApta thAya che, to eka muharta vaDe keTalAM prApta thAya ? sazi gaNanI sthApanA - 21960/109800/1. ahIM Adha zazi muhUrtagata 367 bhAga rUpa che. tethI aMtya sazine paNa 363 vaDe guNIe, tethI 369 x 1 = 367 Avaze. Avela 367 vaDe madhya rAzi 1,09,800ne guNavAmAM AvatA - 1,09,800 x 363 karatAM - 4,02,96,6on. [cAra karoDa, be lAkha, channa hajAra chasa] tene Adha zazi 1,09,800 (eka lAkha nava hajAra AThaso] vaDe bhAgadevAtA prApta thaze. 1835. [4,02,96,6oo - 1,09,800 = 1835] ATalo bhAga nakSatra prati muhUrta jAya che. e pramANe je kAraNe caMdra A ke te maMDalamAM ekaika mahacI maMDala parikSepanA 1768 bhAga jAya che. sUrya 1830 bhAga jAya che, nakSatra 1835 bhAga jAya che. tethI caMdra karatAM sUrya zIghagati che, sUrya karatAM zIghagati nakSatro che, graho vaMkAnuvakAdi Page #187 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 15/-/111 1pa gati bhAvathI aniyatagati prasthAna hovAthI tenI ukta prakAre gati pramANa prarUpaNAM karelI nathI. kahyuM che ke (1) caMdrathI zIghatara sUrya hoya che, sUryathI zIghatara hoya che - nAga, aniyatagati prasthAnA bAkInA badhAM graho hoya che. tema jANavuM]. (2) muhUrtanA 1835 bhAga nakSatra jAya che ane caMdra muhUrtanA 1768 bhAga jAya che. (3) 1830 bhAga muhUrtathI sUrya jAya che, nakSatra sImacheda te paNa ahIM jANavo joIe. A traNe gAthA sugama che. vizeSa e ke- namra sImA che, te ja ahIM paNa jANavo joIe. ema kema kahyuM? ahIM paNa maMDala-1,09,800 vaDe vibhakta karavuM. dhe ukta svarUpa ja caMdra-sUrya-nakSatronA paraspara maMDala bhAga viSayane vizeSathI nirdhArita kare che - * sUjha-112 : jyAre caMdra gati samApaka hoya, tyAre sUrya gati samApapka hoya che, te gati mAtrAthI keTalA viroSa hoya? te bAsaTha bhAgathI vizeSa hoya. jyAre caMdra gati samApaka hoya tyAre na gati samApaka hoya che, te gatimAthI keTalA vizeSa hoya? te saDasaTha bhAgathI vizeSa hoya. - jyAre sUrya gati samApaka hoya tyAre nakSatra paNa gati samApaEWka hoya che, to te gatimAmAthI keTalA vizeSa hoya? te pAMca bhAga vizeSa hoya. - jyAre caMdra gati samApaHka hoya, tyAre abhijita nakSama gati samApaHka thaI pUrva bhAgathI yoga kare che, pUrva bhAgathI yoga karatAM nava muharta ane eka muhUrtanA 2/3 bhAga caMdra sAthe yoga kare che, yoga karatAM, yoga anuparivartIta kare che, yoga anuparivartita karIne tene choDe che, pachI vigata yogI thAya che. jyAre caMdra gatisamApakSaka hoya, tyAre zramaNa nakSatra gatisamApaHka thaI, pUrva bhAgathI yoga kare che, pUrva bhAgathI yoga karatAM 30 muhUrNa caMdra sAthe yoga kare che, yoga karIne yogane anuparivartana kare che, yogane anuparivartIta karIne tene choDe che, vigata yogI thAya che.. e pramANe A abhilApathI jANavuM - paMdara muhUrtA, gIza muhUrtA, pIstALIza muhag uttarASADhA paryA kahevA. jyAre caMdra gati samApaka hoya tyAre graho gati samApaka hoya che, te pUrva bhAgathI yoga kare che, pUrva bhAgathI yoga karIne caMdranI sAthe yogathI joDAya che, joDAIne yogane anuparivartita kare che, anuparivartita karIne tene choDe che. pachI yogarahita thaI jAya che. 136 sUryapajJapti upAMgasUtra-saTIka anuvAda-2 - jyAre sUrya gati samAjaka hoya tyAre abhijituM na gati samApaHka thaI pUrvanA bhAgathI yoga kare che, pUrvanA bhAgathI yoga karIne cAra ahoMratra ane cha muhUrta sUrya sAthe yoga joDe che, jeDIne yogane anuparivartita kare che, karIne tene choDa che, yogarahita thAya che. e pramANe ahora che ane ekavIza muhU, te ahorAtra ane bhAra muhad, vIza ahorAtra ane traNa muhUrta badhuM kahevuM yAvatu jyAre sUrya gatisamAjaka hoya tyAre uttarASADhA nakSatra gatisamApaka thaI pUrvanA bhAgathI yoga kare che. pUrvanA bhAgathI yoga karIne 20 ahorAtra ane traNa muhUrta sUryanI sAthe yoga joDe che, yoga joDIne yogane anuparivartita kare che. yoga anuparivartita karIne choDe che . choDe che - choDe che ane yogarahita paNa thaI jAya che. jyAre sUrya gatisamApaka hoya tyAre napu (graha] gati samApapka thAya che, yuvanA bhAgathI yoga kare che, pUrva bhAge yoga karIne sUryanI sAthe yoga cheDe che, jeDIne yogane anuparivartita kare che, anuparivartita karIne vAvata choDe che, ane yogarahita thaI jAya che. * vivecana-112 : jyAre caMdra gatisamApanna apekSAthI sUrya gati samApanna vivakSita hoya che. ahIM zuM kahevA mAMge che? pratimuhUrNa caMdragatinI apekSAthI sUryagati vicAre che, tyAre sUryagati mAtrA vaDe - eka muhUrtagata gatipariNAmathI keTalo bhAga vizeSa che? eka muhUrta vaDe caMdra Akamita bhAgathI keTalA adhika bhAgone sUrya Akrame che, tevuM kahevAno bhAva che. bhagavaMte kahyuM- bAsaTha bhAgone vizeSita kare che. te A rIte- caMdra eka muhUrta vaDe- 168 bhAga jAya che. jyAre sUrya 1830 bhAgajAya che. tethI bAsaTha bhAgaparaspara vizeSa thAya che. [1830-168 = 62). jyAre caMdra gati samApaNa apekSAthI nAma gati samApanna vivakSita hoya che, tyAre nakSatra gatimAnathI - eka muhurta gati parimANathI keTalo vizeSita kare che ? caMdra Akamita bhAga vaDe keTalAM bhAga adhika AkAme che, te bhAva che. bhagavaMta kahe che - 63 bhAga. nakSatra eka muhUrta vaDe 1835 bhAga jAya che, caMdra paNa 1368 bhAga jAya che. tethI 67 bhAga e rIte vizeSa kahyA. [1835-1368] prazna sUtra pUrvavat kahevuM, uttaramAM bhagavaMta kahe che - te pAMca bhAgone vizeSi kare che - sUrya AkAMta bhAga karatAM naphaLa AkAMta bhAgo pAMca vaDe adhika che. te A rIte sUrya eka muhUrtamAM 1830 bhAga jAya che, nakSatra 1835 bhAga jAya che, tethI paraspara pAMca bhAgavizeSa kahyA. jyAre - x- caMdra gati samApa apekSAthI abhijitu nakSatra gatisamApam Page #188 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 15/-/112 thAya che, tyAre pUrvanA bhAgathI pahelAMthI abhijit nakSetra caMdramA sAthe yoga kare che ane te pUrvavat kahevuM. yoga karIne nava muhUrta ane dazamAM muhUrtanA 27/67 bhAgone caMdra sAthe yoga joDe che - kare che. A paNa pUrve kahela ja che. e pramANe pramANa kALa yoga karIne paryanta samayamAM yogane anuparivartita kare che, arthAt zravaNa nakSatrane yoga samarpita kare che. pachI yogane parAvartita karIne potAnI sAthethI yogane choDe che. 939 bIjuM keTaluM kahIe ? yogarahitapaNa thAya che. jyAre caMdra gatisamApanna apekSAthI zravaNa nakSatra gatisamApanna hoya che, tyAre te zravaNanakSatrane prathamathI pUrvanA bhAgathI - pUrva bhAga vaDe caMdrano yoga kare che. samAsAdita thaI caMdra sAthe sArdha trIza muhUrto yAvat yoga joDe che. eTalA pramANa kALane yAvat yoga yukti vaDe paryanta samaye yogane anuparivartita kare che, arthAt dhaniSThA nakSatranA yogane samarpaNa karavAno AraMbha kare che, yoganuM anuparivartana karIne potAnI sAthe yogane choDe che. bIjuM keTaluM kahIe ? yogarahita paNa thAya che. e pramANe ukta prakArathI A anaMtara darzAvelA AlAvA vaDe je 15 muhUrto zatabhiSar Adi nakSatrono je 30 muhUrto dhaniSThA vagere, je pIstALIza muhUrto uttarA bhAdrapadAdi, te badhAM paNa kramathI tyAM sudhI kahevA jyAM sudhI uttarASADhA Ave. teno AlAvo sugama hovAthI svayaM kahevo, graMtha gaurava bhayathI kahetA nathI. have grahane AzrIne yoga vicAraNA kare che - X - jyAre - x - caMdra gati samApannakanI apekSAthI graha gatisamApanna thAya che. tyAre te graha pUrvanA bhAgathI - pUrvabhAga vaDe pahelAM caMdrane samAsAdita thAya che, thaIne yathA saMbhava yoga kera che. yathAsaMbhava yoga joDIne paryanta samaye yathAsaMbhava yogane anuparivartita kare che, yathAsaMbhava anya grahane yoga samarpita karavAne AraMbhe che. yogane anuvartita karIne potAnI sAthe yogane choDe che. bIjuM keTaluM kahIe ? yogarahita paNa thAya che. have sUryanI sAthe nakSatranI yoga vicAraNA kare che - - 4 - 4 -jyAre sUrya gatisamApanna apekSAthI abhijit nakSatra gati samApanna thAya che, tyAre te abhijit nakSatra pahelAthI pUrvanA bhAgathI sUryane samAsAdita kare che, samAsAdita karIne cAra paripUrNa ahorAtra ane pAMcamAM ahorAtranA cha muhUrta sudhI sUryanI sAthe yoga kare che. evA pramANanA kALathI yAvat yogane joDIne paryanta samaye yogane anupavirtita kare che, arthAt zravaNa nakSatrane yoga samarpita karavAnuM AraMbhe che. anupasvirtita karIne potA sahita yogane choDe che. bIjuM keTaluM kahIe ? yogarahita paNa thAya che. sUryaprApti upAMgasUtra-saTIka anuvAda-2 e pramANe ukta prakAre paMdara muhUrto zatabhiSak Adi cha ahorAtra ane sAtamAM ahorAtranA 21-muhUrto zatabhiSak Adi zravaNAdinA tera ahorAtra ane caudamAM ahorAtranA bAra muhUrto, pIstALIza muhUrtonA uttara bhAdrapadAdinA vIza ahorAtra ane ekavIzamAM ahorAtranA traNa muhUrto kramathI badhAM tyAM sudhI kahevA, jyAM sudhI uttarASADhA nakSatra che. temAM uttarASADhA nakSatragata abhilASane sAkSAt darzAve che - ! * * * sugama che. A pramANe bAkInA 5Na AlAvA svayaM kahevA, sugama hovAthI kahetAM nathI. have sUrya sAthe grahanA yoganI vicAraNA kare che - x - x - te sugama che. have caMdrAdi nakSatra mAsathI keTalAM maMDalo care che, te nirUpaNa karavAnI IcchAthI 138 kahe che - * sUtra-113 : te nakSatra mAsathI caMdra keTalA maMDalagati kare che ? te tera maMDalo gati kare che. te nakSatra mAsathI sUrya keTalA maMDala gati kare che ? tera maMDala ane maMDalanA 44/67 bhAga gati kare che. te nakSatra mAsathI nakSatra keTalA maMDala gati kare che ? tera maMDala ane ardha 44/67 bhAga maMDala gati kera che. te caMdramAsathI caMdra keTalA maMDala gati kare che ? savA cauda maMDala ane maMDalanA 1/124 bhAga gati kare che. te caMdra mAsathI sUrya keTalA maMDala gati kare che ? poNA paMdara maMDala ane maMDalanA 1/124 bhAga gati kare che. te caMdramAsathI nakSatra keTalAM maMDala gati kare che ? poNA paMdara maMDala ane maMDalanA 6/124 bhAga gati kaira che. te RtumAsathI racaMdra keTalAM maMDala gati kare che ? cauda maMDala ane maMDalanA 30/61 bhAga gati kare che. te RtumAsathI sUrya keTalAM maMDala gati kare che ? paMdara maMDala te sUrya gati kare che. te RtumAsathI nakSatra keTalAM maMDala gati kare che ? te paMdara maMDala ane 5/122 bhAga maMDalanA, gati kare che. te sUryamAsathI caMd keTalAM maMDala gati kare che ? cauda maMDala ane maMDalanA 11-bhAga gati kare che. te sUryamArAthI sUrya keTalAM maMDala gati kare che ? rAvA paMdara maMDala te sUrya gati kare che. te sUryamAsathI nakSatra keTalAM maMDala gati kare che ? savA paMdara maMDala ane Page #189 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 15/-/113 139 maMDalanA 35/1ra4 bhAga gati kera che. te abhivardhita mAsathI caMdra keTalAM maMDala gati kare che ? 15 maMDala ane maMDalanA 83/186 bhAga gati kare che. te abhivardhita mAsathI sUrya keTalAM maMla gi kare che ? 16-maMDala ane pribhAganUna ra/1ra8 thI maMDalane chedIne gati kare che. te abhivardhita mAsathI nA keTalAM maMDala gati kare che ? 16-maMDala ane 47 bhAga adhika 1488 maMgala chedIne gati kare che. vivecana-113 - - x * nakSatra mAsathI caMdra keTalAM maMDala care che, ema gautame prazna karatAM, bhagavaMte kahyuM - 13 maMDala ane caudamAM maMDalanA 13/63 bhANa, e kevI rIte jANavuM ? tenA uttara Ape che - zika baLathI. te A rIte- jo 67 nakSatra mAsa vaDe 884 maMDalo prApta thAya, to eka namra mAsathI zuM prApta thAya ? traNa rAzinI sthApanA-6884/1. ahIM aMtya sazi vaDe guNatAM, te ja Ave - 884 x 1 = 884. tene 67 vaDe bhAga detA - 884 63 = 13 maMDala ane caudamAM maMDalanA 13/63 bhAga prApta thAya che. - x* sUrya viSayaka prazna sugama che. bhagavaMte kahyuM - tera maMDala ane caudamAM maMDalanA 44/63 bhAga. te A rIte- jo 67naps mAsavarDa915 maMDalo sUryanA prApta thAya, to eka namra mAsa vaDe keTalAM maMDalo prApta thAya ? rAzi praNanI sthApanA - 6915/1. ahIM aMtya sazi vaDe madhyarAzine guNIe, pachI Adha zazi vaDe bhAga daIe to - 1 X 915 - 6 thaze. te rIte prApta thaze. 13 maMDala ane caudamAM maMDalanA 44/63 bhAga - 13/44/67. - x - naba viSayaka praznasUbasugama che. bhagavaMte kahyuM - tera maMDala ane caudamAM maMDalanA sArdha - 47/67 bhAga care che. te A rIte- jo 63 nAtu mAsa vaDe 1835 adhamaMDala nakSatranA prApta thAya, to eka nakSatra mAsathI keTalAM prApta thAya? traNa zazi sthApanA - 67/1835/1 ahIM aMtya sazi vaDe madhya rAzine guNIe, pachI Adha zazi vaDe bhAga detA - 1 x 1835 63. tethI prApta thaze 27 ardhamaMDala ane 28mAM adhamaMDalanA 26/67 bhAga - 2 26/63 . pachI be ardhamaMDala vaDe eka maMDala thatAM, tenI rAzinA aDadhAM karatAM prApta thaze 13-maMDala ane caudamAM maMDalamAM sArdha - 46/63 bhAgo. have caMdramAsane AzrIne caMdrAdinI maMDala nirupaNAne kare che - X- caMdramAsa vaDe pUvokta svarUpathI caMdra keTalAM maMDala gati kare che? bhagavaMte kahyuM -x- catubhaga sahita cauda maMDalo ane maMDalanA 1/124 bhAga. ahIM zuM kahevA mAMge che? paripUrNa cauda maMDala ane paMdaramAM maMDalanA catubhaga athatu 124nA 31 bhAga pramANa eka ane 124 bhAga - 32, paMdaramAM maMDalanA 124 bhAgomAM caMdra gati kare che, te A 140 sUryapajJapti upAMgasUtra-saTIka anuvAda-2 rIte - jo 124-5rva vaDe 884 maMDalo prApta thAya, to be parvo vaDe keTalAM prApta thAya ? traNa rAzinI sthApanA * 124/884/2. ahIM aMtya sazi rUpa-be vaDe madhyarAzine guNatAM - 884 x 2 = 1368. saMkhyA prApta thaze. tene 124 vaDe bhANadetA - 1368 124 tethI 14-maMDala ane paMdaramAM maMDalanA 32/124 bhAga prApta thaze. tethI te rAzi Avaze - 14/32/124. -XsUrya viSayaka prazanasUtra sugama che. *x* catubhaga nyUnA paMdara maMDala ane maMDalanA 1/124 bhAga care che. ahIM zuM kahe che ? cauda maMDala paripUrNa, paMdaramAM maMDalanA 94/124 bhAga care che. te A rIte- jo 124 parva vaDe 915 maMDalo prApta thAya, to be parva vaDe keTalAM prApta thAya ? traNa rAzinI sthApanA- 124/15/2. ahIM aMtya sazi vaDe madhyarAzine guNatAM 916 x 2 = 1830nI saMkhyA prApta thaze. A saMkhyAne Adha zazi - 124 vaDe bhAga detA - 1830 124. prApta thaze 14 maMDala ane paMdaramAM maMDalamAM 94/124 bhAga. arthAt 14/94/124. * x " nakSatra viSayaka praznasUbasugama che. bhagavaMte kahyuM- -x-catubhaga nyUna paMdaramaMDala ane maMDalanA 6/124 bhAga care che. ahIM zuM kahevA mAMge che ? paripUrNa cauda maMDalo ane paMdaramAM maMDalamAM 99/124 bhAga a 14/ 99/124 bhAga care che. te A rIte jo 124 poM vaDe 1835 ardhamaMDalo prApta thAya, to be parvo vaDe keTalAM prApta thAya ? traNa mazinI sthApanA - 124/1835/2. ahIM aMtya sazi 'be' vaDe madhya rAzine guNavI - 1835 x 2 = 3630 saMkhyA prApta thaze. A saMkhyAne Adha rAzi124 vaDe bhAga devAtAM prApta saMkhyA thase-29 ane zeSa vadhaze-34. A ardhamaMDalagata parimANa che. be ardhamaMDala vaDe eka paripUrNa maMDala thAya. tethI A rAzine be vaDe bhAga detAM prApta thaze cauda maMDala ane paMdaramAM maMDalanA 99/124 bhAga. tethI rAzi - 14/ I124 vAya. have RtumAsane AzrIne - karmamAsathI caMdra keTalAM maMDala care che? bhagavaMta kahyuM - cauda maMDala ane paMdaramAM maMDalanA 39/1 bhAga. te A rIte - jo 61kamamAsa vaDe 884 maMDalo prApta thAya, to eka karmamAsa vaDe keTalAM maMDala prApta thAya? traNa rAzinI sthApanA A rIte - 61/884/1. ahIM aMtya sazi coka vaDe madhya rAzine guNIe. 884 x 1 = 884 ja prApta thaze. tene 61 vaDe bhAga detAM 884 61, tenAthI paripUrNa 14 maMDala ane paMdaramAM maMDalanA 3 bhAga prApta thatAM-zazi Avaze - 14/7/1 * * * sUrya viSayaka praznasUtra sugama che. bhagavaMte kahyuM - paMdara paripUrNa maMDalo care che. te A rIte- jo 61-karmamAsa vaDe 915 sUrya maMDalo prApta thAya, to eka Page #190 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 15/-/113 141 karmamAsa vaDe keTalAM maMDala prApta thAya ? traNa mazinI sthApanA - 61/915/1. ahIM tya rAzi eka vaDe madhya rAzine guNIe - 915 x 1 = 915, teja saMkhyA Ave, tene 61-vaDe bhAga detA prApta thAya paripUrNa-15 maMDala. * x * nakSatra viSayaka praznasUtra sugama che. bhagavaMte kahyuM- te 15-maMDala ane soLamAM maMDalanA /1rara bhAgo care che. te A rIte- jo 122-karma mAsa vaDe 1835 nagamaMDalo prApta thAya, to eka karma mAsa vaDe keTalAM maMDala prApta thAya ? ahIM traNa mazinI sthApanA karatAM- 122/1835/1 Ave che. ahIM aMtya sazi eka vaDe madhyarAzine guNIe, to te ja saMkhyA Avaze - 1835 x 1 = 1835. tene Adha rAzi vaDe 122 vaDe bhAgadetA thaze-1835 - 122, tethI Avaze 15-maMDala ane soLamAM maMDalanA - 5/12 bhAga. tethI zazi thaze - 15/5/12 have sUryamAsane AzrIne caMdrAdi maMDalone nirUpe che .* x * sUryamAsa vaDe caMdra keTalAM maMDalo care che ? bhagavaMte kahyuM - cauda maMDala ane paMdaramAM maMDalanA agiyAra - pAMca bhAga. - te A rIte- jo 60 sUryamAsa vaDe - 884 maMDalo caMdranA prApta thAya, to eka sUryamAsa vaDe keTalAM prApta thAya? ahIM gaNa mazinI sthApanA karIe - 60/ 884/1. ahIM aMtya rAzi - eka vaDe madhyarAzine guNatAM te ja saMkhyA Avaze - 884 x 1 = 884. tenA 60 vaDe bhAga devAtAM prApta thaze cauda maMDala ane zeSa rahe che - 44. tyArapachI te chedha-chedaka rAzionI cAra vaDe apavartanA karatAM uparanI sazi11 ane nIcenI rAzi-15 prApta thAya. 4. cheda uDADatA - 11/15 Ave. tethI 14/11/15 thAya. *x- sUrya viSayaka praznasUga sugama che. bhagavaMte kahyuM- catubhaga adhika paMdara maMDala a isavA paMdara maMDala care che. te A rIte- jo 60 sUryamAmo vaDe 915 maMDalo sUryanA prApta thAya, to eka mAsa vaDe keTalAM prApta thAya ? traNa mazinI sthApanA * 60/915/1. ahIM aMtyarAzi eka vaDe madhyarAzine guNIe. to te ja saMkhyA prApta thaze. 15 x 1 = 15. tene 60 vaDe bhAgadetAM 915 - 60 tethI prApta thaze paMdara maMDala ane soLamAM maMDalamAM 60 vaDe bhAga detAM paMdara bhAgarUpa catubhaga - 15/15/go = 15/1} thaze. * x " nakSatra viSaya praznasUtra sugama che. bhagavaMte kahyuM - paMdara maMDala ane catubhaga adhika eTale ke savApaMdara maMDala ane 35/1ra0 bhAga soLamAM maMDalamAM care che. te A rIte Ave jo 120 sUrya mAsa vaDe 1835 maMDalo nAmanA prApta thAya, to eka mAsa vaDe keTalAM maMDala prApta thAya ? traNa mazinI sthApanA 120/1835/1. ahIM satya sazi eka vaDe madhya rAzine guNatAM te ja rAzi Ave - 1835 x 1 = 1835. tene 120 vaDe 142 sUryapajJapti upAMgasUtra-saTIka anuvAda-2 bhAga detAM prApta thaze - paMdara maMDala ane 35/120 bhAga. have abhivardhita mAsane AzrIne caMdrAdinA maMDalonuM nirUpaNa karatAM kahe che * x *x * abhivardhita mAsa vaDe caMdra keTalAM maMDalo care che ? bhagavaMta kahe che - x* paMdara maMDala ane soLamAM maMDalanA 83/14 bhAgomAM care che. te A rIte ahIM trirAzi mUkatAM - A yugamAM abhivardhita mAsa-57, sAta ahorama ane agiyAra muhartA ane eka mahattvanA 23/dara bhAgo che, A rAzi aMza sahita che, tethI airAzika karmaviSaya na thAya. tethI paripUrNa mAsa pratipatti mATe A mazine156 vaDe guNIe. tethI Ave paripUrNa 8928 abhivardhita mAsanA thAya che. ahIM zuM kahe che? 156 saMkhyAmAM yugamAM ATalAM paripUrNa abhivardhitamAsa prApta thAya che ane A bAramAM prAkRtamAM sUtrakAre ja sAkSAt kahela che. tethI aisazika kamavatAra A rIte thaze jo 8928 abhivardhita mAsa vaDe 156 saMkhya yugabhAvi vaDe caMdramaMDalomAM 1,37,904 prApta thAya to eka abhivardhita mAsa vaDe keTalA prApta thAya ? sazi gayA sthApanA- 8928/137904/1. ahIM aMtyarAzirUpa ekane madhya rAzi vaDe tADanathI te ja rAzi prApta thAya che, tethI 1,37,904 x 1 = 1,33,904 thaze. tene 8928 vaDe bhAga devAmAM Ave to * 1,37,904 - 8928, tenAthI prApta thaze - paMdara maMDaLo ane zeSa uddhare che - 3984. pachI chelve-chedaka baMne rAzione 48 vaDe apavartanA karatAM 398*I8928 baMnene 488 thI bhAMgatA uparanI rAzi-83 ane nIcenI zi-186 Avaze. tethI /186 thaze. e rIte A soLamAM maMDalanI sUtrokta sazi prApta thaze. * x- sUrya viSayaka praznasUtra, te sugama che. bhagavaMte kahyuM -x- 16 maMDalo traNa bhAga vaDe cUna care che. maMDalane 248 vaDe chedIne, te A rIte jANavuM - jo 156 saMkhyaka yugabhAvi 8928 vaDe sUrya maMDalonA 1,42,740 prApta thAya, to eka abhivardhita mAsa vaDe zuM prApta thAya? traNa mazinI sthApanA * 8928/ 14234/1. ahIM aMtya rAzi eka vaDe madhyarAzine guNIe, to te ja rAzi prApta thaze - 1,42,740 x 1 = 1,42,340. pachI A sazine Adha zazi-8928 vaDe bhAga devAtA - 142340 - 828, tethI prApta thaze paMdara maMDalo ane zeSa uddhare che - 8820. pachI chedha-chedaka rAzi - 882928 tenI 26 vaDe apavartanA karAtA athavuM 26/ra6 vaDe bhAgAkAra karatAM Avaze uparanI rAzi 245 ane nIcenI sazi 248 arthAt 245ra48 Avela soLamuM maMDala traNa bhAgavaDe nyUna-248 vaDe pravibhakta che. tema jANavuM Page #191 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 15/-/113 143 -x-nakSatraviSayaka praznaNa sugama che. bhagavaMte kahyuM--x- soLamaMDalo 47 bhAga vaDe adhika 1488 maMDalane chedIne thAya. te A rIte jANavuM - jo156 saMkhyaka yugmabhAvI abhivadhitamAsa vaDe 8928 nakSatramaMDalonA 143130 maMDalo prApta thAya, to eka abhivardhita mAsa vaDe keTalAM prApta thAya ? rAzi traNanI sthApanA - 8928/143130/1. ahIM aMtya rAzi eka vaDe madhya rAzi 1,43,130ne guNavAmAM Ave to te ja saMkhyA prApta thaze- 1,43,130x1 = 1,43,130. A rAzine Adha zazi - 8928 vaDe bhAgAkAra karavAmAM AvatAM - 1,43,130 - 8928 tenAthI prApta thaze soLa maMDala ane zeSa uddhare che - 282. pachI che - chedaka rAzi - 282828 che. A baMne sazine / arthAt cha vaDe apavatanA karatAM Avaze upara 43 ane nIcenI rAzi Avaze - 1488 arthAt 28ra1488 have eka-eka ahoraNa vaDe caMdrAdi pratyekakeTalAM maMDalo care che, e nirUpaNArthe kahe che - * sUtra-114 - te eka-eka ahoraNa vaDe caMdra keTalAM maMDalone care che ? te eka adhamaMDala ane 31 bhAga vaDe jUna 915 vaDe dhamaMDalane chedIne care che - gati kare che. te eka-eka ahorAtra vaDe sUryakeTalA maMDala gati kare che ? te eka AdhamaMDala gati kare che. te eka-eka ahorAtra vaDe nakSatra keTalA maMDala gati kare che ? te eka adhamaMDala ane be bhAga vaDe adhika 73ra AdhamaMDalone chedIne care che . gati kare che. te eka eka maMDalane caMdra keTalA ahorAtra vaDe gati kare che ? te be ahorama vaDe ekjhIza bhAga adhika vaDe 444 ahorAtra vaDe chedIne care che . gati kare che. te eka eka maMDalane sUrya keTalAM ahoraNa vaDe gati kare che ? te be ahorAtra vaDe gati kare che. te eka eka maMDalane nakSatra keTalAM ahoraNa vaDe gati kare che ? te be ahorama vaDe, be nyUna vaDe traNaso saDasaTha ahorAtra vaDe chedIne care che - gati kare che. te yugamAM caMdra keTalAM maMDalomAM gati kare che ? te 884 maMDalamAM care che . gati kare che. yugamAM mAtra keTalA maMDalomAM gati kare che ? te 1835 AdhamaMDalamAM care che . gati kare che. A muhUrtagati nAma, atimAsa, ahoraba, yuga maMDala vibhakatA zIghagati 144 sUryapajJapti upAMgasUtra-saTIka anuvAda-2 vastu kahela che - tema huM kahuM chuM. * vivecana-114 : * x* x eka eka ahorAtra vaDe caMdra keTalAM maMDalomAM gati kare che ? bhagavaMte kahyuM-x- eka adhamaMDala ane 31 bhAgo vaDe cUna 15 ardhamaMDalone chedIne care che. te A rIte- ahoramonA-1830 vaDe 1368 ardhamaMDalo caMdranA prApta thAya che. to eka ahoraNa vaDe keTalAM prApta thAya? traNa mazinI sthApanA- 1830/1681. ahIM sAMtya rAzi cokavaDe madhyarAzi1768ne guNatAM te ja rAzi Avaze. 136841 = 1368. tene Adha zazi 1830 vaDe bhAga devAtA 1768 - 1830 thaze. temAM uparanI rAzi nIcenI zithI aA hovAthI bhAga prApta na thAya. tethI chelve-chedaka rAzi baMnene be vaDe apavartanA karAtAM uparanI sazi-884 ane nIcenI sazi 915 Avaze. pachI Avela 31-bhAga vaDe nyUna eka ardhamaMDala-915 vaDe pravibhakta, ema jANavuM. -xsUrya viSayaka praznasUtra sugama che. bhagavaMte kahyuM- eka adhamaMDala care che, ane te supatIta ja che. * x " nakSatra viSayaka praznasUbasugama che. bhagavaMte kahyuM - eka adhamaMDala be bhAgo vaDe ane 32 ardhamaMDalane chedIne care che - gati kare che. te A rIte jo eka ahorAtranA 1830 vaDe 1835 nakSatronA ardhamaMDalo prApta thAya che. to eka ahorAtra vaDe zuM prApta thAya che. traNa mazinI sthApanA-1830/1835/1. ahIM aMtya sazi "eka" vaDe madhya rAzine guNatAM te ja sazi prApta thAya che. 1835 x 1 = 1835. tene AdharAzi-1830 vaDe bhAga detA. 1835 - 1830 to eka ardhamaMDala prApta thaze ane zeSa vadhe che . pAMca. pachI chegha-chedaka rAzi-5/1830 tenI ardhatRtIya[aDhI] saMkhyA vaDe ApavartanA karatAM prApta thAya che - uparanI sazi--ane nIcenI rAzi-932 arthAtu 193ra thaze. have eka-eka paripUrNa maMDalane caMdra Adi pratyeka keTalA ahorAtro vaDe care che, tenA nirUpaNArthe kahe che - x * x* eka eka maMDalane caMdra keTalAM ahorAtra vaDe care che ? bhagavaMte kahyuM *x * be ahorAjho vaDe ane 31-bhAgo vaDe adhika, 442 ahorAgone chedIne care che. te A rIte - jo caMdranA maMDalo 884 ahorAtro vaDe 1830 maMDaLonI prApti thAya che, to eka maMDala vaDe keTalAM ahorAtronI prApti thAya che ? traNa rAzinI sthApanA - 884|1830/1. ahIM aMtya rAzi vaDe madhyarAzine guNatAM te ja zazi Avaze. 1830 x 1 = 1830. temAM Adha zazi 884 vaDe bhAgAkAra karatAM prApta thaze be ahorAtra ane zeSa Page #192 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 15/-/114 145 146 sUryaprApti upAMgasUtra-saTIka anuvAda-2 bhAgo eka muharta vaDe jAya che. yugamAM muhurtA sarva saMkhyA vaDe 54,900 che, tethI te 54,900 vaDe 1835ne guNavAmAM AvatAM prApta thaze - 10,07,41,500, jo adhamaMDalo ahIM jANavAnI IcchA hoya to 1,09,800 nA aDadhAM 54,900, tenA vaDe bhAgadevAtAM, prApta 1835 ardhamaMDalo. have AkhAM prAkRtano upasaMhAra kahe che- e rIte ukata prakA A anaMtarokata muhagati pratimuhUrNa caMdra-sUrya-namonAgatiparimANane tathA nakSatramAsa, caMdramAsa, sUryamAsa, abhivardhita mAsa tathA ahorama, yugane AzrIne maMDala pravibhAgavaivityathI maMDala saMkhyA prarUpaNA, tathA zIghagatirUpa vastu kahI. - x-x muni dIparatnasAgare karela prAbhRta-15no TIkA sahitano anuvAda pUrNa vadhaze-62. tyArapachI chedha-chedaka rAzi - 62884 nI be vaDe apavartanA karatAM uparanI sazi Avaze 31 ane nIcenI rAzi Avaze-442. tethI prApta saMkhAya 31/44ra thaze. jei pUrvokta che.]. -x-x- eka eka maMDala sUrya keTalAM ahoraNa vaDe care che ? bhagavaMta kahe che - x * be ahorAtra vaDe care che. te A rIte jo sUryanA maMDalonA 15 vaDe 1830 ahorAtra prApta thAya che. to eka maMDala vaDe keTalAM ahorAtrane prApta kare che? traNa mazinI sthApanA - 915/1830/1. ahIM tya rAzi vaDe madhya rAzine guNatAM te ja zazi prApta thaze. 1830 x 1 = 1830. tene Adha zazi vaDe - 915thI bhAgAkAra karatAM prApta thaze - 183/15 - be ahorAtra. * *x* te eka eka AtmIya maMDalane naba keTalAM ahorAtra vaDe care che ? bhagavaMte kahyuM-x-be ahorAtra ane be bhAgo vaDe hIna ane traNaso saDasaTha ahorAtra vaDe chedIne care che. te A rIte- jo nAmanA maMDalonA 1835 vaDe 3660 ahorAtro - prApta thAya che, to eka maMDala vaDe zuM prApta thAya? traNa zazi sthApanA - 1835/3360/1. ahIM satya sazi vaDe madhyarAzine guNatAM te ja rAzi prApta thaze - pachI tene 1835 vaDe bhAga detAM prApta thaze eka ahorAka ane zeSa rahe che - 1825. pachI. chelve-chedaka rAzinI pAMca vaDe apavartanA karatAM uparanI rAzi 365 ane nIcenI rAzi-363 Ave che. tethI Avela 365367. be vaDe 363 bhAgothI hIna dvitIya ahorAma. have caMdrAdi pratyeka keTalAM maMDalo yugamaM care che, te kahe che - yuga vaDe keTalAM maMDalo care che ? bhagavaMta kahe che - 884 maMDala care che. caMdra 1,09,8oo vaDe pravibhakta maMDalanA 1368 saMkhyaka bhAgomAM eka muhUrta vaDe jAya che ane yugamAM muhUrtanI sarva saMkhyA pa4,900 che. pachI 168ne pa4,9oo vaDe guNIe. tethI Ave 9,30,63,200, pachI A sazithI 1,09,800 maMDala lAvavA mATe bhAga karAya che. tethI 884 maMDalonI prApti thaze. - X* sUrya viSayaka praznasUtra kahe che, te sugama che. bhagavaMte kahyuM -x* te 915 maMDalone care che. te A rIte jo be ahoramo vaDe eka sUrya maMDala prApta thAya, to sakala yuga bhAvi 1830 ahauramo vaDe keTalAM maMDalo prApta thAya ? rAzi traNanI sthApanA - 2/1/1830, ahIM aMtya sazi vaDe madhyarAzine guNatAM Avaze-1830. tene Adha zazi vaDe bhAga devAtAM prApta thaze - 915. *x- namra viSayaka praznasUtra kahe che - bhagavaMte kahyuM te 1835 adhamaMDalo vaDe care che. te A rIte nakSatra 1,09,800 vaDe pravibhakta maMDalanA hotAM 1835 saMkhyA [24/10]. Page #193 -------------------------------------------------------------------------- ________________ /-/15 14 sUryapajJapti upAMgasUtra-saTIka anuvAda-2 che prAkRta-16 che -- x -- x -- che e pramANe paMdamuM prAmRta kahyuM. have soLamAno AraMbha kare che. teno adhikAra che . "kaI rIte jyonA lakSaNa kahela che." tethI AvA prakAranAM praznasUtra kahe che * sUga-115 : te yoA haww kaI rIte kahela che, tema kahevuM che caMdra vezyAdi ane jyotsanAdi ke cotsanAdi ane caMdraleyAdino zo artha ane kayA lakSaNa che? te ekAka ane ekalakSaNa che. te sUtezyAdi ane atapAdi ke AtapAdi ane sUrya vezyAdino zo artha ane kayA lakSaNa che? te ekAIka, ekalakSaNa che. te aMdhakAra ane chAyA ke chAyA ane aMdhakArano zo artha ane kayA lakSaNa che te ekAka-ekalakSaNa che. * vivecana-115 - kayA prakAre bhagavanuM Ape jyonA lakSaNa kahela che ? ema sAmAnyathI pUchIne vivakSita prahaNanA ane pragaTa karavAne vizeSa praNa kare che *x * caMdra vezyA te jyotsanA. A baMne pado ke jyostA te caMdralezyA e be pado, ahIM akSaronI anApUrvIbhedathI arthabheda jANavo. jemake veda-deva. padonA paNa anApUrvI bheda darzanathI artha bheda darzana jANavuM. jemake putranA guru, guruno putra. pachI ahIM paNa kadAyitu nApUrvIbhedathI arthabheda thaze evI AzaMkAthI caMdravezyA jayonA ema kahIne jyonA te caMdralezyA ema kahyuM. A baMne padonA AnupUrvIthI ke anAnupUrvathI vyavasthitamAM zo artha che ? zuM te baMne paraspara bhinna che ke abhinna che ? te kayA svarUpe lakSya karAya che ?. tenAthI anya vyavaccheda vaDe je jaNAya te lakSaNa * asAdhAraNa svarUpa te lakSaNa, ema prathanamAM bhagavaMte kahyuM - ekAIka ekalakSaNa che. caMdralezyA te jyonA, e baMne pado AnupUrvI ke anAnaparvathI rahela hoya to paNa abhi ja artha che. je eka ja padano vAcya artha che, te ja bIjA padano artha che, tema kahevAno bhAva che. ekalakSaNa - abhinna asAdhAraNa svarUpa lakSaNa jenuM che te. ahIM zuM kahevA mAMge che ? je caMdralesyA e pada vaDe vAsyanuM asAdhAraNa svarUpa jaNAya che, te ja jyotsA e padanuM paNa jaNAya che. jyostA e pada vaDe te ja caMdralezyA pada vaDe che. e pramANe tapa e sUcavezyA yavA sUlezyA e ja tapa tathA aMdhakAra e chAyA, athavA chAyA e aMghakAra, te padonA viSayamAM prazna-uttara sUtro kahevA. muni dIparatnasAgare karela prAbhRta-16no TIkA sahitano anuvAda pUrNa # prAbhRta-17 che. -x -x - on e pramANe soLamuM prAmRta kahyuM. dhe sataramAno AraMbha kare che, tenA A adhikAra che- "cyavana-upapAta" vakatavyatA. tethI te viSayamAM prathanamUpkahe che * sUtra116 : kaI rIte te cyavana ane upapAta kahelA che, tema kahevuM ? te viSayamAM A pacIza patipattio kahelI che - (1) temAM eka ema kahe che ke - anusamaya ja caMdrasUrya anya sthAne avI, anyatra upaje che. (2) eka vaLI ema kahe che ke - anumuhUrta ja caMdra-sUrya anya sthAne cyavI, anyatra upaje che. (1 thI 5) e pramANe jema pUrve kahela che, tema sAvavuM eka vaLI ema kahe che ke - te anu utsarpiNI ane avasarpiNImAM ja caMdra ane sUrya ax ave che ane anyatra upaje che. paraMtu ame [bhagavaMta) ema kahIe chIe ke - te caMdra ane sUrya devo maharvika, mahAzutika, mahAbalI, mahAyazasvI, mahAsaNa, mahAnubhAva, uttama vadhArI, uttama mALAdhArI, uttama gaMdhadhArI, uttama AbharaNadhArI, avyavacchita nayAtAthI kALanI samAptimAM anya sthAne AvI, ama upaje che. * vivecana-116 : 'tA che te' ItyAdi. * * * kayA prakAre bhagavana ! Ape caMdra Adino cyavanA ane upapAta vyAkhyAyita karela che, tema [va ziSyone amAre kahevuM ? e pramANe prazna karatAM bhagavaMte A viSayamAM jeTalI pratipattio anya mato che, teTalAM dazarvila che. temAM ati cyavana ane upapAtanA viSayamAM vize vacamANa svarUpamAM A pacIza pratipattio * paratIrthikonI mAnyatA 5 kahela che, te A pramANe temAM - pacIza paratIrthikonI madhye eka-paratIrthikoe pramANe kahela che ketemAM pahelAM sva ziyo prati aneka vaktavyatA upakamamAM kama upadarzanArthe kahela che. anubhava ja caMdro ane sUryo anya-pUrvotpajJa cyave che * cyavamAna ane - apUrva sthAne utpanna thAya che - upadhamAna kahelA che, ema kahevuM. ahIM upasaMhAra karatAM kahe che, "eka ema kahe che." eka vaLI ema kahe che ke- anumuharta ja caMdro ane sUryo pUrvotpAthI anya sthAne strave che - savamAna che. anya apUrva sthAne utpanna thAya che, ema kahela che, tema kahevuM. upasaMhAra karatAM kahe che - eka ema kahe che e pramANe jema pahelAM kahela che, Page #194 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 17/- 116 tema yAva ItyAdi. e pramANe ukta prakArathI jema pUrve chaTThA prAmRtamAM ojaH saMsthitimAM vicAratAM pacIza pratipattio kahelI che, te pramANe ja ahIM paNa kahevuM joIe. yAvat anuavasarpiNI-utsarpiNI ja ItyAdi chelluM sUtra che. te A rIte kahevuM - (3) eka vaLI ema kahe che ke te anu ahorAtra caMdra ane sUrya anyatra cavI, anyatra upaje che, tema kahela che, ema kahevuM. eka e pramANe kahe che. - (4) eka vaLI ema kahe che - te anupakSa ja caMdra ane sUrya anya sthAne AvI, anyatra upaje, tema kahevuM. - (5) eka vaLI ema kahe che - te anumAsa ja caMdra ane sUrya anyatra rAve che, anyatra upaje che. 149 - (6) eka vaLI ema kahe che - te caMdra ane sUrya anuRtu ja anyatra cave che, anyatra upaje che. - (7) e pramANe te anuayana ja - (8) anusaMvatsara ja - (9) anuyuga ja - (10) anu so varSa ja - (11) anu hajAra varSa 40 - (12) anu lAkha varSa ja - (13) anu pUrva ja - (14) anu so pUrva ja - (15) anu hajAra pUrva ja - (16) anu lAkha pUrva ja - (17) anu palyopama ja - (18) anu so palyopama ja - (19) anu hajAra palyopama ja - (20) anu lAkha palyopama ja - (21) anu sAgaropama ja - (22) anu so sAgaropama ja - (23) anu hajAra sAgaropama ja - (24) anu lAkha sAgaropama ja - (25) pacIzamI pratipatti viSayaka sUtra to sAkSAt sUtrakAre ja darzAvela che. e pramANe paratIrthika pratipatti kahI. A badhI paNa mithyArUpa che. tethI A badhAMthI alaga ja svamatane bhagavaMta davi che - sUryaprajJapti upAMgasUtra-saTIka anuvAda-2 vayaM pukhta ItyAdi. ame vaLI utpanna kevaLajJAna vaDe, e pramANe - vakSyamANa prakArathI kahIe chIe. te AvA prakAre kahe che - ''tA caMmi'' ityAdi, 'tA' e pUrvavat jANavuM. caMdra ane sUrya, pna e vAkyAlaMkArathI che. 150 devo [kevA prakAranA te caMdra ane sUrya devo che ? te viSayaka vizeSaNo sUtrakAre jaNAvelA che, tenI vyAkhyA A rIte che -] 0 mahindrA - mahAt Rddhi-vimAnAdi ane parivArAdi jemane che, 0 madyuti - mahAt dhuti - zarIra ane AbharaNa Azrita jemane che. 0 madAvana - mahA bala-zarIra, prANa jemane che te. 0 mAthamA - mahAt - vistIrNa, sarva paNa jagamAM vistarela hovAthI vistIrNa kahyuM. yajJa - zlAghA, jemAM che te. 0 mahAnubhAva - mahAt anubhAva - vaikriyakaraNAdi viSayaka aciMtya zakti vizeSa che jemAM te. 0 madRAo tha - moTA arthAt bhavanapati, vyaMtathI ati prabhUta, tenI apekSAthI, temAM prazAMtatvathI saukhya jemAM che te. 0 uttama vastradhArI-mALAdhArI, uttama gaMdhadhArI, uttama AbharaNadhArI, avyavacchinna nayArthatA-dravyAstikanayanA matathI. zAne 1 - vakSyamANa pramANa sva-sva Ayuno vyavaccheda thavAthI pUrvotpannathI anyatra ve che - AvamAna anyatra, tevA prakAre jagat svAbhAvyathI cha mAsathI, niyamathI utpanna thAya che. utpadhamAna kahela che, tema svaziSyone kahevuM. muni dIparatnasAgare karela prAkRta-17-no TIkA sahitano anuvAda pUrNa Page #195 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 18/-/11 thI 122 152 sUryapajJapti upAMgasUtra-saTIka anuvAda-2 che prAkRta-18 che - X - X -- che to e pramANe sataramuM prAkRta kahyuM. have aDhAramAMno AraMbha kare che, teno A adhikAra che. "caMdra, sUryAdinA bhUmithI urva-ucchava pramANa-vaktavyatA." tethI te viSaya praznaba * sUga-117 thI 122 : [117] kaI rIte te uMcAI kahelI che, tema kahevuM ? temAM nidhe A pacIza patipattio kahetI che - (1) temAM eka e pramANe kahe che ke- te 1000 cojana sUrya ud uccatvathI kahela che ane caMdra 1500 yojana che. () eka vaLI ema kahe che ke - sUrya 2000 yojana ane caMdra 500 yojana upara uccatvathI kahela che. ) eka vaLI ema kahe che ke - sUrya 3000 yojana ane caMdra 3500 yojana upara uccatvathI kahela che. (4) eka vaLI ema kahe che ke - sUrya 4000 yojana ane caMdra 45oo yojana uM uccavathI kahela che. (5) eka vaLI ema kahe che ke - sUrya 5ooo yojana ane caMdra 55oo yojana ud uccatvathI kahela che. (6) oka vaLI ema kahe che ke - sUrya 6000 yojana ane caMdra 65oo. caujana udhdha uccatvathI kahela che. () eka vaLI ema kahe che ke - sUrya Booo yojana ane caMdra 75oo yojana ud uccattathI kahela che. (8) eka vaLI ema kahe che ke - sUrya cooo caujana ane caMdra 8500 yojana ud uccatvathI kahela che. (6) eka vaLI ema kahe che ke - sUrya 9000 yojana ane caMdra 5oo yojana ud GrayatvathI kahela che. (10) eka vaLI ema kahe che ke- sUrya 10,ooo yojana ane caMdra 10,500 yojana uM uccatvathI kahela che. (11) eka vaLI ema kahe che ke- sUrya 11,000 yojana ane caMdra 11,500 yojana ukta uccatvathI kahela che. ukta AlAvA vaDe AgaLa A pramANe jANavuM. - (1ra) sUrya-12,000 ane caMdra-1ra,pa00 - (13) sUrya-13,000 ane caMdra-13,5oo - (14) sUrya-14,000 ane caMdra-14,5oo - (15) sUrya-15,ooo ane caMdra-15,500 - (16) sUrya-16,000 ane caMdra-16,500 - (1) sUrya-17,ooo Ane caMdra-13,5oo - (18) sUrya-18,000 ane caMdra-18,500 * (19) sUrya-19,000 ane caMdra-195oo - (20) sUrya-20,ooo ane caMdra-20,5oo - (21) sUrya-21,000 ane caMdra-ra1,500 - (2) sUrya-22,000 ane caMdra-22,500 * (3) sUrya-24,ane caMdra-23,5oo - (24) sUrya-24,ooo ane caMdra-24,5oo eka ema kahe che. - () eka vaLI ema kahe che - sUrya 5,000 yojana ane caMdra 5,5oo yojana urva uccatvathI che. paraMtu ame bhigavata] ema kahe che ke - A ranapabhA pRthvInA bahurAma aNIya bhUmibhAgathI 390 yojana UMce jaIne nIce tArA vimAna cAra care che. 800 yojana uMce jaIne sUrya vimAna cAra care che, 880 yojana UMce jaIne caMdra vimAna cAra care che. 900 yojana UMce jaIne upara tArA vimAna cAra care che. sauthI nIce tAsa vimAna, tyAMthI 10 yojana upara jaIne sUrya vimAna cAra care che, 0 yojana upara jaIne caMdravimAna cAra care che, 11 yojana UMce jaIne tArA cAra care che. surya vimAnathI 80 yojana UMce jaIne caMdra vimAna cAra care che, 1oo yojana uMce jaIne sauthI upara tArA cara care che. caMdra vimAnathI ra0 yojana upara jaIne sauthI uMce tArA vimAna cAra care che. e pramANe pUva-parathI 110 yojana bAhalyathI tIjI asaMkhya jyotika viSaya jyotika cAra care che, tema kahyuM. [118] caMdra-sUrya devonA nIce tArA rUpa alpa che, tulya che? te sama tArArUpa ANu paNa che ke tulya paNa che? upara paNa tArarUpa aNu paNa che ke tulya paNa che? te tArarUpa devonuM je prakAre tapa-niya+brahmacarya pUrvabhavamAM hoya, tema-tema te devo AvA prakAre thAya che - aNu ke tulya. e pramANe nize caMdra-sUrya devonA nIce tArA rUpa aNa ke tatra hoya, e pramANe yAvatu upara paNa tArArUpa aNa paNa hoya, tulya paNa hoya. [11] te eka eka caMdra-devano keTalo graha parivAra kahela che? keTalo nAma parivAra kahela che ? keTalo tArA parivAra kahela che ? keTalo tAsa parivAra Page #196 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 18/-/11 thI 122 153 kahela che ? te ekameka caMdra devanA 88 graha parivAra kahela che, 28 nAma parivAra kahela che. (tathA) - [1ra0] eka caMdrano parivAra 66,05 koDAkoDI tArA che. [1ra1] te meru parvatane keTalA abAdhAthI jyotiSa cAra care che ? te 11ra1 yojana bAdhAthI jyotika cAra care che. te lokAMtathI keTalI abAdhAthI jyotika kahela che ? te 1111-yojana abAdhAthI jyotiSa kahela che. [12] te jaMbudvIpa hIpa keTalAM nAma savasviMtarathI cAra care che? keTalAM nA sarva bAhAthI cAra care che? keTalAM nakSatra sauthI nIce cAra care cheabhijitu nAma savascitarathI cAra care che. mUla naba sava bahAthI cAra care che, svAti nakSatra sarvazI upara cAra care che, bharaNI nakSatra sauthI nIce cAra care che. * vivecana-11 thI 122 : kayA prakAre bhagavana! Ape bhUmithI udarva caMdrAdinuM uccatva kahela che ? e pramANe prazna karatAM bhagavaMte A viSayamAM jeTalI pratipatti che, teTalI dazavi che - uccatvanA viSayamAM vaphTamANa svarUpe pacIza pratipatti-anyatIrthikonA matarUpa kahelI che. te pacIza paratIrthiko madhya eka paratIrthika e pramANe kahe che ke - 1000 yojanA bhUmithI uMce sUrya rahela che. 1500 yojanA caMdra bhUmithI uMce rahela che, zuM kahevA mAMge che ? bhUmithI uMce 1000 yojanA gayA pachI ATalA aMtare sUrya rahela che ane 1500 yojana uMce jaIne caMdra rahela che. satramAM rojana saMkhyA padanA ane sUryAdipadatAtulya adhikaraNatva nirdeza bheda upacArathI che, jema pATalIputrathI rAjagRha nava yojana che, ItyAdi. e pramANe AgaLanA sUtromAM paNa kahevuM. have upasaMhAra kare che - eka ema kahe che. vaLI eka ema kahe che ke - bhUmithI uMce 2000 yojana sUrya rahela che, 2500 yojana caMdra rahela che. e pramANe bAkInA sUtro paNa kahevA. A anaMtara kahela AlAvA vaDe bAkInI pratipattinA sUtro jANavA. te A pramANe che - o eka ema kahe che - sUrya 3000 yojana, caMdra 35oo yojanao eka ema kahe che - sUrya 4000 yojana, caMdra 4500 yojana - o eka ema kahe che - sUrya 5000 yojana, caMdra 5500 yojanao eka ema kahe che - sUrya 6000 yojana, caMdra 6500 yojanao eka ema kahe che - sUrya gooo yojana, caMdra 75oo yojanao eka ema kahe che - sUrya 8000 yojana, caMdra 8500 yojana 1pa4 sUryapajJapti upAMgasUtra-saTIka anuvAda-2 o eka ema kahe che - sUrya 000 yojana, caMdra 9500 yojana0 eka ema kahe che - sUrya 10,000 yojana, caMdra 10,500 yojana* eka ema kahe che - sUrya 11,000 yojana, caMdra 11,500 yojana - o eka ema kahe che - sUrya 12,000 yojana, caMdra 12,500 yojanao eka ema kahe che - sUrya 13,000 yojana, caMdra 13,500 yojana - o eka ema kahe che - sUrya 14,000 yojana, caMdra 14,500 yojanao eka ema kahe che - sUrya 15,000 yojana, caMdra 15,500 yojana* eka ema kahe che - sUrya 16,000 yojana, caMdra 16,5oo yojanao eka ema kahe che - sUrya 13,000 yojana, caMdra 17,500 yojana* eka ema kahe che - sUrya 18,000 yojana, caMdra 18,500 yojana - * eka ema kahe che - sUrya 19,000 yojana, caMdra 19,500 yojanao eka ema kahe che - sUrya 20,000 yojana, caMdra 20,500 yojana - o eka ema kahe che - surya 21,000 yojana, caMdra 21,500 yojana* eka ema kahe che - sUrya 22,000 yojana, caMdra 22,500 yojanao eka ema kahe che - sUrya 23,000 yojana, caMdra 23,500 yojanao eka ema kahe che - sUrya 24,000 yojana, caMdra 24,500 yojana A covIze pratipattiomAM vRttikArazrIe sUkakata maharSine anusarIne eka vAkya badhI pratipatiomAM joDela che - "A badhAM paratircika mAne che ke - sUrya ane caMdra ukta pramANathI urva uccatvathI kahela che. pratyeka pratipatinA aMte upasaMhAra karatAM sUtrakArazrI maharSie kahela che ke - eka paratIrthika Ama kahe che." A covIza pratipatione saMkSepake atidezarUpe darzAvyA bAda pacIzamI pratipatti sAkSAt dazavi che - vaLI eka ema kahe che ke ItyAdi. ATalA sUtro sugama hovAthI svayaM vicAravA. A pramANe parapratipattio kahIne, have bhagavaMta sva matane darzAvatA Ama kahe che - ame vaLI utpanna kevaLajJAnathI vaphTamANa prakArathI je kahIe chIe teja prakAra kahe che - A ratnaprabhA pRthvInA bahusama maNIya bhUmibhAgathI ud a90 yojanA jaIne A aMtaramAM nIce tArA vimAna cAra care che -maMDala gatithI paribhramaNane pratipAdita kare che - tathA - A ja radfprabhA pRthvInA bahusamaramaNIya bhUmibhAgathI urva 800 yojano jaIne A aMtaramAM sUrya vimAna cAra care che. A ja ratnaprabhA pRthvInA bahusama ramaNIya bhUmibhAgathI udgha paripUrNa 900 yojana jaIne A aMtaramAM sauthI upara tArA vimAna cAra care che - bhramaNa kare che. Page #197 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 18/-/117 thI 122 sauthI nIcenA tArA vimAnathI urdhva 10 yojana jaIne A aMtaramAM sUrya vimAna cAra care che. 155 te ja sauthI nIcenA tArA vimAnathI 90 yojana urdhva jaIne A aMtaramAM caMdra vimAna cAra care che. te ja sauthI nIcenA tArA vimAnathI 110 yojana urdhva jaIne A aMtaramAM sarvopari rahela tArAvimAna cAra care che. sUrya vimAnathI urdhva 80 yojana jaIne A aMtaramAM caMdravimAna cAra care che. te ja sUrya vimAnathI urdhva 100 yojana jaIne A aMtaramAM sauthI upara tArArUpa jyotip cakracAra care che arthAt bhramaNa kare che. caMdra vimAnathI urdhva 20 yojana jaIne A aMtaramAM sauthI upara tArArUpa jyotiSa cakra cAra care che. e pramANe ukta prakArathI pUrva ane apara sahita arthAt sarvapara-pUrvAparanA maLavAthI, 110 yojana bAhalyathI che. te A rIte - sarva adhastana tArArUpathI jyotip cakrathI urdhva 10 yojane sUrya vimAna, tenAthI paNa 80 yojane caMdravimAna, tenAthI 20 yojane sauthI upara tArArUpa jyotiSu cakra hoya che. e rIte jyotiSu cakranuM 110 yojana bAhalsa che. te 110 yojana bAhalsamAM pharI kevA prakAre che, te kahe che - tircha asaMkhyeya yojana koDAkoDI pramANa jyotirviSayaka manuSya kSetra viSaya jyotiSu cakra cAra re che. cAra caratA manuSya kSetrathI bahAra vaLI avasthita che, ema kahela che. tevuM [sva ziSyone tamAre kahevuM. bhagavan! zuM evuM che ke - je caMdra sUrya devonA kSetranI apekSAthI nIce paNa tArArUpa vimAnanA adhiSThAtA devo dhuti-vaibhava-lezyAdinI apekSAthI keTalAMka aNu-laghu paNa hoya che, arthAt hIna paNa hoya che, keTalAMka tulya paNa hoya che. tathA sama paNa caMdravimAna ane sUrya vimAnanI kSetra apekSAthI samazreNithI vyavasthita tArArUpa-tArAvimAna adhiSThAtA devo paNa che. caMdra sUrya devonA dyuti-vaibhava AdinI apekSAthI keTalAMka aNu paNa hoya ane keTalAMka aNu paNa hoya ane keTalAMka tulya paNa hoya? tathA caMdravimAna ane sUrya vimAnonI upara paNa je tArArUpa - tArArUpa vimAnanA adhiSThAtA devo paNa rahela che. teo paNa caMdra sUryonA devonA dhRti-vaibhava AdinI apekSAthI keTalAMka aNu paNa hoya ane keTalAMka tulya paNa hoya? e pramANe gautama vaDe prazna karAtA bhagavaMta kahe che - je A pramANe te pUchyuM, te badhuM temaja che. ema kahetA pharI prazna kare che - te sugama che. bhagavaMta kahyuM - jema-jema te devonA-tArArUpa vimAnonA adhiSThAtA pUrva bhavamAM tapa-niyama-brahmacarya utkaTa hoya che, 156 sUryaprApti upAMgasUtra-saTIka anuvAda-2 tema tema te devonA, te tArArUpa vimAnanA adhiSThAtA bhavamAM e pramANe tema aNutva ke tulyatva thAya che. ahIM zuM kahevA mAMge che ? jeo vaDe pUrvabhavamAM tapa-niyama-brahmacarya maMda [alpa] karAyelA hoya, teo tArArUpa vimAnAdhiSThAtA devabhavane pAmIne caMdra-sUrya devo karatAM dhruti-vaibhavAdinI apekSA thakI hIna hoya che. jeo vaDe bhavAMtaramAM tapa-niyama-brahmacaryane ati utkaTapaNe sevelA che, te tArArUpa vimAnAdhiSThAtA devatvane pAmIne dhuti-vaibhava AdinI apekSAthI caMdra-sUrya devo sAthe samAna hoya che. A anutpanna nathI. manuSya lokamAM paNa keTalAMka janmAMtasthI upacita tathAvidha punya prAkbhArA rAjatvane na pAmIne paNa rAjAnI sAthe tulya dhuti vaibhavavALA hoya che. '"tA rva anu'' nigamanavAkya sugama che. grahAdi parivAra viSayaka prazna-uttara sUtro sugama che. meru parvata, jaMbUdvIpamAM rahela ane sarva tIrkAlokano madhyavartI che, tenuM keTaluM kSetra abAdhAthI karIne cAra care che ? bhagavaMte kahyuM - te 1121 - yojano abAdhAthI karIne cAra care che. arthAt zuM kahevA mAMge che ? merunI pharatAM 1121 yojana choDIne tyArapachI cakravAlapaNe jyotine cAra care che. te lokAMtanI pUrve keTalAM kSetranI abAdhA karIne - apAMtarAla karIne jyotiSka kahela che ? bhagavaMte kahyuM - 1111 yojana abAdhA karIne - apAMtarAla rAkhIne jyotip kahela ro. te jaMbudvIpadvIpamAM keTalAM nakSatra ItyAdi sugama che. vizeSa e che ke abhijit nakSatra sanviMtara nakSatra maMDalane apekSAthI e pramANe mUlAdi sarva bAhyAdi jANavA. - sUtra-123,124 7 [123] caMdra vimAna kayA AkAre kahela che ? te ardha kapityaka saMsthAna saMsthita, sarva sphaTikamaya, abhyudgata usita pahasita vividha maNi-ratna vaDe Azcarya cakita yAvat pratirUpa che. e pramANe sUrya vimAna, grahavimAna, nakSatravimAna, tArAvimAna jANavA. te caMdravimAna keTalA AyAma-vikuMbhathI ane keTalAM parikSepathI, keTalAM bAhalsathI kahela che ? te 56/61 bhAga yojana AyAma ane vizkabhathI che, tenAthI triguNa savizeSa paridhithI ane yojananA 28/61 bhAga bAhatyathI kahela che. te sUrya vimAna AyAmaviSkathI keTaluM che, ityAdi praznana - te yojananA 28/61 bhAga AyAma vizkebhathI, triguNa savizeSa paridhithI, yojananA 24/1 bhAga bhAhalyathI che. te nakSatra vimAna keTaluM AyAmAdithI che, te pRcchA. te eka koza AyAmavikhaMbhathI, tenAthI triguNa savizeSa paridhithI, ardhakoza bAhalsathI kahela che. Page #198 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 18/-/13,124 153 158 sUryapajJapti upAMgasUtra-saTIka anuvAda-2 te tArA vimAna keTaluM AyAma AdithI che, te pRcchA. te ardha koza AyAmaviddhabhathI, tenAthI guNa savizeSa paridhithI ane 500 dhanuSa bAhazathI che. te caMdravimAna keTalAM hajAra devo parivahe che ? 16,000 devo A vimAnane parivahana kare che. temAM pUrvathI sIMharUpadhArI 4ooo devo pazvina kare che. dakSiNamAM hAthIrUpadhArI 4ooo devo parivahana kare che. pazcimamAM vRSabharUpadhArI 4ooo devo parivahana kare che. uttaramAM azvarUpadhArI 4000 devo parivahana kare che. e pramANe sUryavimAnane paNa jANatuM. te grahavimAnane keTalAM hajAra devo parivahana kare che ? tene cooo devo parivahana kare che. te A pramANe - pUrvathI siMharUpadhArI rahaoo devo pazvihana kare che. e pramANe yAvatu uttarethI AzvarUpadhArI 20eo devo parivahana kare che. te namra vimAnane keTalAM hAra devo parivahana kare che ? te 4000 devo vahana kare che. te A pramANe - pUrvI siMharUpadhArI evA 1ooo devo parivahana kare che. e pramANe yAvata uttarathI AzvarUpadhArI 1ooo devo parivahana kare che. te tArA vimAnane keTalAM hajAra devo parivahana kare che ? tene raooo devo parivahana kare che. te A pramANe - pUrvathI sahapadhArI pa00 devo parivahana kare che. e pramANe yAvatuM uttI AzarUAdhArI pa00 devo parivahana kare che. [1ra4] A caMdrasUrya-graha-napl-tArarUpomAM koNa-konAthI zIghagati ke maMdagati che ? te caMdrathI sUrya zIghagati che. sUryathI graho zIghagati che. grahothI nAma zIghagati che. nathI tArA zIghagati che.. sarva sAgati caMdra che, sarva zIghagati tArA che. A caMdra-sUrya-graha-nAma-tArArUpa koNa-konAthI alpa RhitavALA ke mahAddhivALA che ? tArAthI mahaRddhivAna nakSatra, nakSatrathI graho maharjika che, grahothI sUryamahatika che, sUryathI caMdra mahahika che. sauthI a ddhika tArA che, sauthI mahahidraka caMdra che. * vivecana-123,124 : saMsthAna viSayaka praznasUtra sugama che. bhagavaMte kahyuM - x * ulaTuM karAyelA ardhamAga kapittha, tenA jevuM saMsthAna jenuM che, tenA vaDe saMsthita te ardhakapittha saMsthAna saMsthita, kahe che - jo caMdra vimAna ulaTA karAyela ardhamAtra kapittha phaLa saMsthAna saMsthita che, to udayakALe ke astamayakALe athavA tichuM paribhramaNa karatAM parNimAmAM kaI rIte adhakapittha phaLAkAra prApta thato nathI, mastaka upara vartatu evuM pUrNa vartuLa prApta thAya che. ardhakapitthanI upara dUra avasthApitano para-bhAgadarzanathI vartuLapaNe dekhAvAthI tema che? uttara ApatA kahe che ke A addhakapitya kalAkAra caMdranA vimAnane sAmatyathI na jANavo. paraMtu te caMdravimAnanI pITha ane te pIThanI upara caMdradeva jyotiSa cakrarAjano prAsAda che, te prAsAda te rIte kaMIka paNa rahela che, je rIte pITha sAthe ghaNo vartuLAkAra thAya che. te dUrathI ekAMte samavRtapaNe lokone bhAsita thAya che. tethI kaMI doSa nathI. A ame amArI buddhithI kahetA nathI, paNa A ja vAta jinabhadragaNi kSamAzramaNa vaDe vizeSaNavatImAM AkSepapUrvaka kahela che. adhakapittha AkAra udaya-astamAM kema dekhAto nathI ? caMdra-sUryanA vimAna tIchAM lobasthita che ? uttAna ardhakapitthAkAra pITha, tenI upara prAsAda, vRtAlekhathI dUrabhAvathI samavRta che. - tathA badhuM-niravazeSa sphaTikamaya-sphaTika vizeSa maNimaya tathA abhyadgataAbhimukhyathI sarvathA vinirgata prabaLapaNe badhI dizAmAM prasarela je prabhA-dIpti, tenA vaDe zukala, abhyazrata-unRta-prabhAsitatathA vividha- aneka prakAre maNI-caMdrakAMtAdi, ratnakastanAdi, temanA bhitamAM cItarela aneka rUpavata ke Azcaryavata vividha maNi rana ciga. sugamAM mUkela yAvat zabdathI vAtoddhata ItyAdi pATha che A pAThanA zabdono artha A pramANe jANavo - temAM vAtozrvata-vAyu vaDe kaMpita, vijaya-abhyadaya, tene saMsUcikA vaijayaMti nAmaka patAkA athavA vijayA tevaijayaMtInI pArzvakarNikA kahe che, tenAthI praghAna vaijayaMtI eTale vijaya vaijayaMtInI patAkA, tenI jema vijaya varjitA vaijayaMtI. chatrAti7mo-upara-upara rahela Atapatro, tenA vaDe yukta. evI vAtoddhata vijaya vaijayaMtI patAkA. taMga-ucca, tethI ja gaganatala-AkAzanuM taLa, anulikhata eTale abhilaMghana karatuM zikhara jenuM che te gaganatalAnulikhata zikhara. jAla-jAlaka, te bhavanonI bhitomAM lokamAM pratita che, tenA aMtaramAM viziSTa zobhA nimite rano jemAM che te jAlAMtara ratna, -x- tathA pAMjarAthI bahiSkRtanI mAphaka te paMjaronmIlita. jema koIpaNa vastu paMjarathI-vaMzAdimaya pracchAdAna vizeSathI bahiskRta atyaMta avinaSTa chAyApaNAthI zobhe che, evuM te vimAna paNa che. evuM kahevAno ahIM bhAva che, tema jANavuM. tathA maNi-kanaka saMbaMdhI tRpikAzikhara jene che te-maNikanaka rastupikA, tathA vikasita je zatapatro ane puMDarIko, dvAra AdimAM pratikRtipaNAthI sthita ane tilaka, bhiMta AdimAM paMDro ane ranamaya ardhacaMdra dvAranA agra bhAgAdimAM tenA vaDe citra te vikasita zata puMDarIka tilakAddhacaMdra citra. tathA aMdara ane bahAra glaNa-masRNa. tathA tapanIya-suvarNavizeSa, tenAthI yukta. vAlukA-retI. Page #199 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 18/-/123,124 159 prastaTapUtara jemAM che, te tathA. tathA sukha sparza ke zubhasparza tathA zrIka-zobhA sahita rUpo-manuSya yugalAdi jemAM che, te sazrIkarUpa. tathA prAsAdIya-manane prasAdanA heturUpa, tathI ja darzanIya jovAne yogya, tenA darzanathI tRptinA asaMbhapaNAthI. tathA prativiziSTa-asAdhAraNa rUpa jenuM che, te. o jema caMdra vimAnanuM svarUpa kahyuM, e pramANe sUrya vimAna ane tArA vimAnanI vakatavyatA kahevI. kemake prAyaH badhAM paNa jayotika vimAnonA ekarUpapaNAthI che. tathA samavAyAMgamAM paNa kahela che - bhagavana! jyotika AvAsa kevA kahelA che ? gautama ! A ratnaprabhA pRthvInAM bahusama ramaNIya bhUmi bhAgathI 90 yojana udarva jaIne 110 yojananA bAharAvI ane tIMcha asaMkhyAta jayotikaviSayamAM jyotiSa devonA asaMkhyAtA jyotika vimAnAvAso kahelA che. te jyotika vimAnAvAsa acurNata-samusita-prahasita vividha maNiranathI AzcaryakArI Adi pUrvavat cAvatu prAsAdIya, darzanIya, abhirU5, pratirUpa che. te caMdravimAna ItyAdi, AyAma-vikaMbhAdi viSayaka badhAM ja prazna ane uttara sUtro sugama che. vizeSa e ke- sarvatra paNa paridhi parimANa - vikhaMbha vagane daza gaNo karaNa-vRta paridhi hoya che. tethI karaNanA vazayI svayaM jANavuM. tathA je tArAvimAnanA AyAma, vikuMbha, parimANa kahyuM. ardha gAu uccatva parimANa kroza catubhaga tenI utkRSTa sthitika tArA devanI saMbaMdhI vimAnanA jANavA. je vaLI jaghanyasthitikanA tArA devanA saMbaMdhI vimAna, tenA AyAma-viDaMba-parimANa 500 dhanuSa, uccatva parimANa aDhIso dhanuSa. tathA tavArtha bhASyamAM kahyuM che ke - yojananA 48 bhAga sUrya maMDalano viThaMbha, caMdramAno 56, grahono ardhayojana, nakSatrono gAu, sarvotkRSTa tArAno ardhakoza, jaghanyathI 500 dhanuSa. viThaMbha ardhabAhacathI thAya che * x * caMdravimAnane keTalAM hajAra devo parivahana kare che ? ItyAdi vAhana viSayaka prazna ane uttara sUtro sugama che. vizeSa e ke ahIM A pramANenI bhAvanA jANavI - A caMdrAdi vimAno tevA prakAranA jagatu svAbhAvyathI nirAlaMba vahana karAtA rahela che. kevaLa je Abhiyogika devo che, te tathAvidha nAmakarmodayanA vazathI samAna jAtIya ke hInajAtIya devonA potAnI phAtivizeSa darzAvavA mATe AbhAne bahu majyamAna prasAda mRta thaI satata vahanazIlavimAnomAM nIce rahI-rahIne keTalAMka siMharUpe, keTalAMka hAthIrUpe, keTalAMka vRSabharUpe, keTalAMka azvarUpe te vimAnone vahana kare che, te anutpannanathI. sUryapajJapti upAMgasUtra-saTIka anuvAda-2 te A rIte- koIpaNa tathAvidha abhiyogya nAmakarma upabhogabhogI dAsa bIjA samAnajAtIya ke hInajAtIya pUrva paricitonA ja e pramANe huM nAyakanA A suprasiddhane saMmata-e nija phAti vizeSa pradarzana mATe badhuM paNa svocita karma nAyaka sAme pramudita kare che. tathA Abhiyogika devo paNa tayAvidha Abhiyogya nAma kamoMpabhoganA bhAjaka che. samAna jAtIya ke hIna jAtIya devonA bIjA ja - ame samRddha chIe * ke jethI sarvaloka prasiddha caMdrAdinA vimAnonuM vahana karIe chIe. e pramANe potAnI phAtivizeSanA pradarzana mATe potAne bahu majyamAna, uktaprakArathI caMdrAdinA vimAnone vahata kare che. tecaMdrAdi vimAna vahanazIla abhiyogika devonI A saMkhyA saMgrAhikA jaMbUdvIpa prajJaptimAM rahela gAyA che - 16,000 devo caMdra ane sUryanA vimAnonuM vahana kare che, 8000 devo ekaika graha vimAnane vahe che. 4000 devo nakSatra vimAnone eka-ekane vahana kare che. 20oo devo tArArUpa ekaika vimAnanuM vahana kare che. tema-gAthAne jANavo.] zIghagati viSayaka prazna ane uttaranA sUtro sugama che. A kathana pahelAM paNa karela che, pachI pharIthI paNa vimAnavahananA prastAvathI kahela che, tethI temAM doSa nathI. bIjuM koI kAraNa hoya to bahuzruto pAsethI jANavuM. * sUma-125 thI 128 : [15] te jaMbUdvIpa dvIpamAM eka tAsarUpathI bIjatArArUpanuM keTaluM bAdhAthI aMtara kahe che ? aMtara be prakAre che - vyApAtima ane nivyaghiAtima. temAM je te vyAghAtima aMtara che, te jaghanyathI ra6ra yojana ane utkRSTathI 1224ra yojana eka tArArUpathI bIja tArArUpanuM abAdhAthI aMtara kahela che. temAM je nivyaghiAtima aMtara che, te jaghanyathI paoo dhanuSTra ane utkRSTathI adhayojana eka tArArUpathI bIjI tArArUpanuM bAdhAthI aMtara kahela che. [12] te jyotikendra jyotirAja caMdranI agamahiNIo keTalI kahI che te cAra agamahiSIo kahelI che, te A pramANe che - caMdraprabhA, jyonAbhA, arcimAlI, prabhA . temAM eka-eka devIno 4ooo devIono parivAra kahela che. te devIo bIja aooo devInA parivArane vikadvA samartha che. e pramANe badhI maLIne 16,ooo devIo thAya. tenI eka buTika jANavI. zuM te jyotindra jyotirAja caMdra, caMdrAvataMsaka vimAnamAM sudhamasibhAmAM te buTika sAthe divya bhogopabhoga bhogavato viharavAne samartha che ? nA, tema na thAya. te jyotindra jyotiSarAja caMdra caMdrAvatasaka vimAnamAM sudhamasibhAmAM Page #200 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 18/-/125 thI 128 161 devIonI truTika sAthe divya bhogopabhoga bhogavato viharavAne zA mATe samartha nathI ? te jyotiSendra jyotiSAja caMdranA caMdrAvataMsaka vimAnamAM sudhamasibhAmAM mANavaka caitya staMbhomAM vajramaya golavRtta samasudgatamAM ghaNAM jinasakiya saMnikSipta rahe che. te jyotiSendra jyotiprAja caMdra ane bIjA ghaNAM jyotiSka devo ane devIone anIya, vaMdanIya, pUjanIya, satkAraNIya, sanmAnanIya, kalyANa-maMgaladaivata-caityarUpa ane papAsanIya che. evA kAraNathI jyotiSendra jyotiprAja caMdra caMdrAvataMsaka vimAnamAM sudharmA sabhAmAM devIbuTika sAthe divya bhogopabhoga bhogavato vicaravAne samartha thaI zakato nathI. [paraMtu] te jyotiSendra jyotiprAja caMdra caMdrAvataMka vimAnamAM sudharmAMsabhAmAM caMdra sIMhAsanamAM besIne 4000 sAmAniko, saparivAra cAra agramahiSIo, traNa parmadA, sAta anika, sAta nikAdhipatio, 16,000 AtmarakSaka devo, bIjA paNa ghaNAM jyotika devo ane devIo sAthe saMpatirIne moTI Ahata-nRtyagIta-vAjiMtra-taMtra-tala-tAla-truTita-dhana mRdaMganA karAtA madhura svara vaDe divya bhogopabhoga bhogavato vicaravAne samartha che, mAtra parivARddhi vaDe vicArI zake, paNa maithuna nimitte samartha nathI. te jyotiSendra jyotiprAja sUryanI keTalI agramahiSIo kahelI che ? tenI cAra agramahiSIo kahelI che, te A pramANe - sUryaprabhA, AtapA, arcimAlA, prabhaMkarA. bAkI badhuM caMdranI mAphaka jANavuM. vizeSa e ke - sUvitaMsaka vimAna cAvat maithuna nimittarUpa bhoga bhogavavAne samartha nathI. [127] jyotika devonI keTalo kALa sthiti kahelI che ? jaghanyathI aSTabhAga palyopama ane utkRSTathI palyopama ane eka lAkha varSa Adhika jANavI. te jyotika devInI keTalI kALa sthiti kahelI che ? te jaghanyathI aSTabhAga palyopama ane utkRSTathI ardhapopama ane 50,000 varSa adhika jANavI. caMdra vimAnamAM devonI keTalo kALa sthiti kahelI che ? jaghanyathI caturbhAga palyopama ane utkRSTathI palyopama ane lAkha varSa adhika kahI che, tema jANavI. caMdratimAnamAM devInI keTalo kALa sthiti kahelI che ? jaghanyathI satubhagi popama, utkRSTathI ardhapopama ane 50,000 varSa adhika kahI che, tema jANavI. sUrya vimAnamAM devonI keTalA kALanI sthiti kahelI che ? jaghanyathI caturbhAga palyopama ane utkRSTathI palyopama ane 1000 varSa adhika jANavI. sUryavimAnamAM devInI keTalA kALanI sthiti kahelI che ? jaghanyathI caturbhAga palyopama ane utkRSTathI ardha palyopama ane 500 varSa adhika jANavI. grahavimAnamAM devonI keTalA kALanI sthiti kahelI che ? jaghanyathI caturbhAiga 24/11 sUryaprApti upAMgasUtra-saTIka anuvAda-2 palyopama ane utkRSTathI ardha palyopama ane 500 varSa adhika jANavI. grahavimAnamAM devonI keTalo kALa sthiti kahelI che ? jaghanyathI satubhagi palyopama ane utkRSTathI palyopama. graha vimAnamAM devInI keTalI kALa sthiti kahI che ? jaghanyathI caturbhAga palyopama ane utkRSTathI ardha palyopama. nakSatra vimAnamAM devonI keTalo kALa sthiti kahelI che ? jaghanyathI caturbhAga palyopama ane utkRSTathI AIpalyopama. nakSatra vimAnamAM devInI keTalI kALa sthiti kahI che ? jaghanyathI aSTabhAga palyopama ane utkRSTathI caturbhAga palyopama. tArAvimAnamAM devonI pRcchA. jaghanyathI aSTabhAga palyopama, utkRSTathI catugi palyopama. 162 tArA vimAnamAM devInI pRcchA. jaghanyathI aSTabhAga palyopama ane utkRSTathI sAtireka aSTabhAga palyopama. [28] te A caMdra-sUrya-graha-nakSatra-tArArUpamAM koNa-konAthI alpa, bahu, tulya ke vizeSAdhika che ? te caMdra ane sUrya A baMne tulya che ane sauthI thoDAM che, nakSatro tenAthI saMkhyAtagaNAM che, graho tenAthI saMkhyAtagaNAM che ane tArA tenAthI saMkhyAtagaNAM che. * vivecana-125 thI 128 : tArA vimAna aMtara viSaya praznasUtra sugama che. bhagavaMta kahe che, aMtara be prakAre kahela che - te A pramANe - vyAghAtima ane nirvyAghAtima. temAM vyAhanana te vyAghAtaparvatAdi skhalana, tenA vaDe nivRtta te vyAghAtima. nirvyAghAta-vyAghAtimathI nirgata eTale ke svAbhAvika. [ema jANavuM.] temAM je vyAghAtima che, te jaghanyathI 266 yojana, A niSadhakUTAdinI apekSAthI jANavuM. te A rIte - niSadha parvata svabhAvathI ja uMco 400 yojana, tenA uparI 500 yojana uMco kUTa. te mUlamAM 500 yojana AyAma-vikhaMbhathI, madhyamAM 375 yojana ane upa-252 yojana. temAM uparanA bhAge samazreNi pradezamAM tathA jagatsvAbhAvya thakI ATha yojana baMne bAjue abAdhA karIne tArA vimAno paribhramaNa kare che, tethI jaghanyathI vyAghAtima aMtara 266 yojana thAya che ane utkRSTathI 12,242 yojana che. ukta aMtara merunI apekSAthI jANavuM. te A rIte - merumAM 10,000 yojana, merunI baMne bAju abAdhAthI 1121 yojana che. tethI sarva saMkhyAnA mIlanathI thAya che - 12,242 yojana che. nighiAtima aMtara viSama sUtra-sugama che. Page #201 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 18/-/125 thI 128 163 sUryapajJapti upAMgasUtra-saTIka anuvAda-2 agramahiSI viSayaka sUtra sugama che. vizeSa e- eka devIno 4ooono parivAra che, arthAt zuM kahevA mAMge che ? eka eka aNamahiSI cAra-cAra hajAra, devI paTarANI che. eka eka te AvA prakAranI aNamahiSI pasciAraNA avasaramAM tathAvighajayotikarAja caMdra devanI IcchAne pAmIne samartha che ke - potAnA samAna rUpavALI cAra-cAra hajAra devIne vikrvavA samartha che. -x ema uktaprakAre-x*pUvapiranA maLavAthI svAbhAvika 16,ooo devI, caMdradevanI hoya che. te A rIte- cAra agramahiSIo, ekaikane potAnI sAthe cAra hajAra devIno parivAra che. tethI sarva saMkalanA vaDe 16,ooo devI thAya che. te ATalI caMdra devanI guTika-aMtaHpura che, jIvAbhigama cUrNimAM guTika-aMtaHpura kahyuM che - bhagavaMte kahyuM - nA A artha samartha-upannanathI, arthAt A arcayukta nathI. jemake caMdrAvataMsaka vimAnamAM je sudharmA sabhA che, temAM aMtaHpura sAthe divya bhogopabhoga bhogavato viyaravAne samartha nathI. bhagavaMta kahe che ke - caMdrAvataMsaka vimAnamAM sAmasabhAmAM mANavaka nAmano caitya staMbha che. temAvika khaMbhamAM vajamaya sikkAmAM vajamaya goLAkAra vRta samurzakomAM ghaNA jina asthi rahelA che. - X - te jyotipendra caMdranA bIjA ghaNAM jyotikadevo ane devIne arcanIya-puSpAdithI, vedanIya-stotavya viziSTa stotra vaDe, pUjanIya-vastrAdi vaDe, satkAraNIya-Adarapratipati vaDe, samAnanIya-jinocita pratipatti vaDe, kalyANa-kalyANahetu, maMgala-ritopazama hetu, daivata-paramadevatA, caitya-ISTa devatA pratimA, e kAraNe paryApAsanIya che, te kAraNe samarthanathI. kevalaparicAraNa trAddhithI-A badhAM mArA paciAko che ane huM Amano svAmI chuM ItyAdi - X - jyotipendra caMdra caMdrAvatuMsaka vimAnamAM sudharmA sabhAmAM caMdranAmaka siMhAsanamAM 4000 sAmAniko sAthe cAvat 16,ooo AtmarakSaka devo sAthe, ghaNAM jyotika deva-devI sAthe saMparIvarIne mahA avAja sAthe AkhyAnaka pratibaddha athavA avyAhatanATya-gIta-vAjiMtra tathA vINA, hastakAla, bAkInA tUryavAdha tathA dhanAkAra sAmarthyathI je mRdaMga, je dakSapuruSo vaDe pravAdita che. A badhAMno je sva, tenA vaDe divya arthAt svargamAM thayela eTaleke atipradhAna, zabdAdine bhogavato viharavAne samartha che. paNa maithuna nimite spazadi bhoga bhogavato vicAravA samartha nathI. sUrya viSayaka prazna-uttara sUtro svayaM vicAravA. bAkI badhuM prAbhRta parisamApti sudhI sugama che. vizeSa e ke caMdravimAnamAM caMdradeva utpanna thAya che. ItyAdi prAkRta-19 che. - X - X - che e pramANe aDhAmuM prAkRta kahyuM. have ogaNIsamAMno AraMbha kare che, teno A adhikAra che "sarvalokamAM keTalAM caMdro ane sUryo kahelAM che ? tethI te viSayaka prasUtra kahe che - * sUjha-129 thI 174 : [19] savalokamAM keTalAM caMdro ane sUryo avabhAse che, udho kare che, tape che, prabhAse che, tema kahela che ema kahevuM? te viSayamAM A bA pratipattio kahelI che. temAM - (1) eka ema kahe che - eka sUrya, eka caMdra sarvalokane avabhAse che, udhota kare che, tape che, prabhAse che - eka ema kahe che. (2) eka ema kahe che - traNa caMdro, traNa sU savalokane avabhAse che cAvatu prabhAse che . eka ema kahe che. (1) eka kahe che ke - sADA traNa caMdro, sADA traNa sUya savalokane adbhAse che yAvatu prabhAse che - eka ema kahe che. (4-12) eka vaLI ema kahe che ke - e AlAvAthI jANavuM ke - sAta caMdro ane sAta sUyoM.. daza caMdro ane dasa sUyaoN.. bAra caMdro ane bhAra sUryo.. sara caMdro ane 4ra-sUryo. kara caMdro ane 7ra-sUya. 14ra caMdro ane 14ra sUryo. 12 caMdro ane 172 sUryo. 104ra caMdro ane 104ra suya.. 1072 caMdro ane 1072 sUya sarvalokane avabhAse che, udhota kare che, tape che, prabhAse che. ame vI ema kahIe chIe ke- A jaMbUdvIpa dvIpa yAvata parikSepathI che. te jaMbudvIpa dvIpamAM keTalo caMdro prabhAsita thayA, prabhAsita thAya che, prabhAsita thaze ? keTalAM sUryo tapyA, tape che, tapaze ? keTalAM nAmoe yoga karyo, yoga kare che, yoga karaze ? keTalAM graho cAra cAM, cAra care che, cAra caraze ? keTalAM tArAgaNa koDAkoDI zobhyA hatA, zobhe che ane zobhaze ? te jaMbudvIpamAM be caMdro prabhAse che, be sUryo che tape che, 56-namo yoga kare che, 12 graho cAra care che., 1,ra3,950 tArAgaNa koDAkoDI zobhyA, zobhe che, zobhaze. [130,131] be caMdro, be sUryo, pa6 no niSe hoya che, 12 graho ane 1,30,950 koDAkoDI tArAgaNa jaMbUdvIpamAM jANavA. [13] te jaMbUdvIpa hIpane lavaNa nAme samudra vRtta, valayAkAra saMsthAna saMsthita, sarvathA samaMta saMparikSita rahela che. te lavaNasamudra zuM samacakavAla sAMsthita che ke viSamacakavAla saMsthita che ? muni dIparatnasAgare karela prAbhRta-18no TIkA sahitano anuvAda pUrNa Page #202 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 165 19/-/129 thI 134 te lavaNasamudra samacakravAla saMsthita che, viSama cakavAta saMsthita nathI. te lavaNasamudra keTalAM cakravAla virkamathI, keTalA parikSepa vaDe kahelo che, tema kahevuM ? te be lAkha yojanA viddhamatI ane 15 lAkha, 81 hajAra, 139thI kaMIka vizeSa nyUna paridhithI kaheto. - te lavaNa samudramAM keTalAM caMdro prabhAse che ? ma pana. cAva4 keTalAM koDAkoDI tArAgaNa zobhe che ? te lavaNa samudramAM cAra caMdro prabhAsita thAya che, cAra sUryo tape che, 11ra namo yoga kare che, 35ra mahAgraha cAra care che., 2,67,900 koDAkoDI tArAgaNa zobhe che. [13] 15,81,13thI kaMIka vizeSa jUna lavaNasamudrano parikSepa che, tema kahevuM. [134,135] cAra caMdro, cAra sUryo, 11ra-nAmo, 35ra graho, 267,00 koDAkoDI tArAgaNa lavaNa samudramAM che. [36] te lavaNa samudrane dhAtakIkhaMDa nAme dvIpa vRtta valaya AkAra saMsthitAdi pUrvavat yAvat viSama cakravAla saMsthita nathI. ghAtakIkheDadvIpa keTalAM cakravAla vikaMbhathI, keTalAM parikSepathI kahela che, tema kahevuM ? te cAra lAkha cakravAla viSThabhathI 41,10,661 yojanAthI kaMIka vizeSa jUna paridhithI kahela che. dhAtakI khAMDa dvIpamAM keTalAM caMdro prabhAse che e prathA. pUrvavat dhAtakIkhaMDa dvIpamAM 1ra-caMdro prabhAsita thayA, 1ra-suya tapelA che, 336 namoe yoga karela che, 1056 mahAgraho cAra cayAM che. [] 8,3oBoo koDakoDI tArAgaNa eka caMdrano parivAra che. [18] dhAtakIkhaMDa parikSepathI 41,10,961 yojanathI kaMIka vizeSa parihIna che, tema jANavuM. [139,140] 24-sUrya, ra4-caMdra, 336-nAmo, 1056 nakSatro ane 8,30,9oo koDAkoDI tArAgaNa dhAtakIkhaMDa dvIpamAM che. [141] te ghAtakIkhaMDa dvIpane kAloda nAmano samudra vRtta, valayAkAra saMsthAna saMsthita che, yAvatuM viSamacakravAla saMsthAna vaDe saMsthita nathI. te kAloda samudra keTalAM cakavAla viSaMbhathI, keTalAM parikSepathI kahela che tema kahevuM? te kAloda samudra ATha lAkha yojana cakravAta cakavAla virSAbha vaDe kahela che, 1,70,605 yojanathI kiMcit vizeSAdhika paripathI kahela che, tema kahevuM. te kAloda samudramAM keTalAM caMdro prabhAsita che. e prazna che. te kAloda samudramAM sara caMdro prabhAse che, 4ra-sUryo tapela che, 112 nAmoe yoga karela 166 sUryapajJapti upAMgasUtra-saTIka anuvAda-2 che, 3696 mahAgro cAra care che, ane ra8,12,950 koDAkoDI tArAgaNa zobhe che. [14] kAlodadhi samudranI paridhi sAdhika 91,00,605 yojana. [143 thI 145] kAloda samudramAM 4ra-caMdro, 4ra-suya dipta che, kAlodadhimAM A saMbaMddha vezyAnA care che. 1176 no che ane 3696 mahAgraho che.. 28,12,950 koDAkoDI tArAgaNa kAlodadhi samudramAM [zobhe che-zomyA-zobhaze.) [14] te kAloda samudrane puSkarara nAme vRtta valayAkAra saMsthAna saMsthita dvIpa cotaraphathI saMparikSita rahela che. te pukararadvIpa zuM samayakavAla saMsthita che ke viSama cakravAla saMsthita che ? te samayakavAla saMsthita che, paraMtu viSamacakravAla saMsthita kahelo nathI. te yukaravara dvIpa keTalAM samacakravAla viSaMbhathI kahela che ? keTalo paridhithI che ? te 16-lAkha yojana cakavAla vibhaLI che ane 1,92,49,849 yojanA paridhithI kahela che. te pukaravaradvIpa keTalAM caMdro prabhAse che ? ItyAdi pUrvavatu pRcchA karavI. temAM 14 caMdro prabhAsita thayA che 144nsa tape che, 403ra namoe yoga karela che, 12,672 mahAgraho cAra care che, 96,44,400 koDAkoDI tArAgaNa zobhe che. [14] puSkaravara dvIpanI paridhi 1,92,49,849 yojana che. [148 thI 15o] puravara dvIpamAM 144-caMdro ane 144-sUryo care che ane prabhAsita thAya che.. 4036 nakSatro che ane 12,67ra mahAgraho che. 96,44,400 koDAkoDI tArAgaNa che. [11] pukaravAhIpanA bahu madhyadeza bhAgamAM mAnuSottara nAmaka valayAkAra saMsthAna saMsthita parvata che. jenA kAraNe pukaravara hIpa be bhAgamAM vibhAjita thayelo rahe che. te A pramANe atyaMtara pukarAddha ane bAhya pukarAddha. te abhyatara pukarAddha zuM samacakravAla saMsthita che ke viSama cakravAla saMsthita che? te samacakravAla saMsthita che, viSama cakravAla saMsthita nathI. tema jANavuM] te abhyatara pukasa8 keTalA cakravAla virkamathI ane keTalAM parikSepathI kahela che, tema kahevuM? te ATha lAkha yojana cakravAla viEbhaNI che ane 1,42,30,ra49 yojana parikSepathI che.. te atyaMtara puSkara harTamAM keTalAM caMdro prabhAsita che ? keTalAM sUryo tape che ? ItyAdi pRcchA. 3ra-caMdro prabhAsita che, 3ra-sUryo tape che, 2016 no yoga kare che, 6336-mahAgrahoe cAra carela che, 48,22,200 koDAkoDI tArAgaNa zobhita che. te samaya mAM keTalAM AyAma-kiMjathI, keTalI paridhi vaDe kahela che, Page #203 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 19/-/129 thI 134 16 tema kahevuM? te 45-lAkha AyAma viddhabhathI che ane paridhi * 1,00,42,249 yojana che. te samaya kSetramAM keTalAM caMdro prabhAse che ItyAdi prano pUrvavat karavA. temAM 13ra-caMdro prabhAsita thayA che, 13ra-sUryo tapelA che, 366 namoe yoga karela che, 11,616 mahAgrahoe cAra carela che, 88,40,700 koDAkoDI tArAgaNa zobhita che. [15] avyaMtara pukarAddhano vikaMbha ATha lAkha yojana che, ane 45lAkha manuSya kSetrano vikaMbha che. [15]] manuSya kSetranI paridhi-1,00,42,ra49 che. [154 thI 156] pukavaradvIpAddhamAM karacaMdro ane chara-sUryo care che ane prabhAsita che.. 6336 mahAgraho ane nakSatro-2016 che.. temaja puskarAmAM - 48,22,200 koDAkoDI tArAgaNa che. [157 thI 159) sakala manuSyalokamAM 13ra-caMdro ane 13ra-sUryo care che ane prabhAsita kare che.. 11,616 mahAgraho ane 3696 nakSatro.. 88,40,900 koDAkoDI tArAgaNa che. [16] manuSyalokamAM A tArApiMDa sarva samAsathI kahela che, manuSyalokanI bahAra asaMkhyAta tArAgaNa jinezvare kahela che. [161] manuSyalokamAM ATalo tArAgaNa je kahela che, te kadaMba puSapanA AkAre che ane jyotiSa cAra care che. [16] manuSyalokamAM sUrya, caMdra, graha, nakSatro ATalAM pramANamAM kahA, jenA nAma-gotra prAkRta puruSoe batAvela nathI. [16] be caMdra ane be sUryanI eka piTaka thAya che. evI 66-piTaka caMdrasUryanI manuSyalokamAM che. | [16] 56-nakSatronI eka-eka piTaka thAya che. evI 66-piTaka caMdrasUryanI manuSyalokamAM che. [165) 176-grahonI eka-eka piTaka thAya che evI 66-66 piTaka grahonI manuSyalokamAM che. [16] be caMdra ane be sUryanI evI cAra paMktio thAya che, manuSyalokamAM AvI 66-66 paMktio hoya che. [16] 56-nakSatronI eka paMkita thAya, manuSyalokamAM AvI chAsaTha-chAsaTha paMktio thAya che. [16] 176-nonI eka paMkti thAya, manuSyalokamAM AvI chAsaThachAsaTha paMktio thAya che. [16] 176-grahonI ekaeka paMkti thAya, manuSyalokamAM AvI chAsaTha 168 sUryapajJapti upAMgasUtra-saTIka anuvAda-2 chAsaTha paMktio hoya che. [69] caMdra, sUrya ane grahagaNo anavasthita yogavALA che, tethI te badhAM pradakSiNAvarta maMDalathI merune pradakSiNA kare che. [17] nAkSatra ane tArAgaNa avasthita maMDala jANavA. te paNa pradakSiNAvata ja meTane anusare che. [13] sUrya ane caMdranuM urva ke adhomAM saMkramaNa thatuM nathI. te maMDalamAM sarvabAhya, sarva atyaMtara, tIcha saMkramaNa kare che.. [1] sUrya, caMdra, nagna, mahAgrahanA bhramaNa vizeSathI manuSyonA sukhadu:kha thAya che. [13] temanA pravezatI tApakSetra niyata vadhe che ane tenA kramamAM pharI hAni niSkramaNathI thAya che. [14] caMdra-sUryano tApatra mAryakalaMpuSpa saMsthita che, te aMdarathI saMkucita ane bahArathI vistRta che. * vivecana-129 thI 134 - kayA pramANamAM caMdra ane sUrya sarvalokamAM avabhAsa thAya che, udhotita thAya che, tApita-prakAzita thAya che, prabhAsita thAya che. tema kahevuM ? ema pUchatAM bhagavaMte A viSayamAM jeTalI pratipatio che, teTalI dazavila che. sarvaloka viSayamAM caMdra-sUryanA astitva viSayamAM vacamANa svarUpanI bAra pratipatio-paratIyikonI mAnyatA rUpa kahela che. temAM - bAra paratIciMko mo (1) eka paratIrcika ema kahe che - te paratIrthikomAM pahelAM rava ziSyonI prati aneka vaktavyatA upakramamAM kramane jaNAvavAnuM kahe che ke - eka caMdra, eka sUrya sarvalokane avabhAsatA, udhotita karatAM, prakAzita karatA, prabhAsita karatA kahela che. teno upasaMhAra karatAM kahe che - "eka ema kahe che." (2) vaLI eka ema kahe che - traNa caMdro ane traNa sUryo sarvalokane vibhAsita karatAM ItyAdi kahevA. (3) eka vaLI ema kahe che - sADA traNa caMdro, sADA traNa sUryo sarva lokane avabhAsita karatAM Adi kahevA. - o e pramANe uktaprakArathI A anaMtaroktaAlAvA vaDe trIjA prAbhRta-prAbhRtamAM kahela prakArathI bAra pratipatti viSayaka badhAM paNa sUtro jANavA joIe, te A pramANe (4) eka vaLI ema kahe che-sAta caMdro ane sAta sUryo sarvalokane avabhAsita kare che, tema kahevuM. (5) eka vaLI ema kahe che - daza caMdro ane daza sUyoM sarvalokane avabhAsita kare che, ema kahevuM. (6) eka vaLI ema kahe che - bAra caMdro ane bAra sUryo sarvalokane avabhAsita Page #204 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 19/-/129 thI 134 kare che, ema kahevuM. (7) eka vaLI ema kahe che - 42-caMdro ane 42-sUryo sarvalokane avabhAsita kare che, e pramANe kahevuM. 169 (8) eka vaLI ema kahe che - 72 caMdro ane 72-sUryo sarvalokane avabhAsita kare che, e pramANe kahevuM. (9) eka vaLI ema kahe che - 142 caMdro ane 142-sUryo sarvalokane avabhAsita kare che, e pramANe kahevuM. (10) eka vaLI ema kahe che - 172 caMdro ane 172 sUryo sarvalokane avabhAsita kare che, e pramANe kahevuM. (11) eka vaLI ema kahe che - 1042 caMdro ane 1042 sUryo sarva lokane avabhAsita kare che, ema kahevuM. (12) eka vaLI ema kahe che - 1072 caMdro ane 1072 sUryo sarva lokane avabhAsita kare che, ema kahevuM. A badhI ja pratipattio mithyArUpa che. tathA bhagavaMta svamatathI A badhAMne pRbhUta kahe che - ame vaLI utpanna kevaLajJAnathI vakSyamANa prakAre kahIe chIe. te A prakAre jANavuM - A jaMbudvIpa, vAkya pUrvavat paripUrNa bhaNavuM ane vyAkhyAna karavuM joIe. te jaMbudvIpamAM be caMdro prabhAsita thayA hatA, prabhAsita thAya che ane prabhAsita thaze. dravyAstika mata nayathI sarvakALa e pramANe ja jagat sthitinA sadbhAvathI kahyuM. tathA be sUryo tApita thayA, tApita thAya che, tApita thaze. tathA eka-eka caMdrano 28-nakSatrono parivAra che. jaMbudvIpamAM be caMdro che, tethI 56-nakSatro jaMbudvIpamAM caMdra-sUrya sAthe yoga karela che, yoga kare che ane yoga karaze. tathA eka-eka caMdrano 88 graha parivAra che, tethI be caMdranA ekatra graha milanathI sarvasaMkhyA vaDe 176 graho thAya che. te jaMbUdvIpamAM cAra carcA hatA, care che ane caraze. tathA eka-eka caMdrano tArA parivAra 66,975 koDAkoDI che jaMbudvIpamAM be caMdro che, tethI A tArA pramANane be vaDe guNIe, tethI 1,33,950 koDAkoDI tArAgaNa thAya che. ATalA pramANamAM tArA jaMbUdvIpamAM zobhita thayA-thAya che ane thaze. have ziSyajananA anugrahane mATe yayokta jaMbudvIpagata caMdrAdi saMgrAhikA be gAthA kahe che - ukta baMne gAthA sugama che. vizeSa e ke - jaMbudvIpamAM vicAra karavo. te mATe 'ciyArI' zabda mUkyo che. sUryaprajJapti upAMgasUtra-saTIka anuvAda-2 jaMbudvIpa dvIpane lavaNa nAmano samudra je vRtta che ane valayAkAra saMsthAna vaDe saMsthita che. badhI ja dizA-vidizAmAM vIMTIne rahelo che. [e pramANe kahevuM.] bhagavaMte tema kahetAM gautama prazna kare che te sugama che. bhagavaMte kahyuM - te - 170 samacakravAla che, ItyAdi sugama che. = pharI prazna kare che - te sugama che. bhagavaMta kahe che - te be lAkha yojana cakravAla vikhaMbhathI che. te parikSepathI 15,81,139 yojanathI kaMIka nyUna kahI che. te A rIte - lavaNasamudramAM eka tapha be lAkha yojana cakravAla vikhaMbha che, ane bIjI tarapha paNa be lAkha yojana che. madhyamAM eka lAkha yojanano jaMbUdvIpa che. badhAM maLIne pAMca lAkha yojana che. Ano varga karatAM pacIza ane tenI upara daza zUnyo Avaze, tene 10 vaDe guNavAthI Ave che pacIza pachI 11-zUnyo. A rAzinuM vargamULa = kADhatAM prApta thAya che - 15,81,138 ane zeSa vadhe che - chavIza lAkha, covIza hajAra, navaso chappana, tene bhAMgyA 31-lAkha, 62-hajAra, 276 arthAt 26,24,956+ 31,62,26. A apekSAthI eka yojanamAM kaMIka nyUna prApta thAya che. tethI kahela che kiMcit nyUna-139. lavaNa samudramAM cAra caMdro che, tethI 28-nakSatrone cAra vaDe guNIe, tethI 112 / nakSatro temAM hoya che. 88-grahone cAra vaDe guNIe, tethI 352 thAya che. tArA koDAkoDInA-66,975 che, tene cAra vaDe guNIe-tenAthI yayokta tArA pramANa thAya che. te lavaNasamudra Adi badhuM ja sugama che. vizeSa e - paridhi gaNita paribhAvanA A pramANe karavI joIe - jaMbudvIpanA vikhuMbha lAkha yojanane lavaNanA baMne bAju babbe lAkha yojananA meLavavAthI cAra lAkha, dhAtakIkhaMDanI baMne bAju cAra-cAra lAkha maLIne ATha lAkha che. tethI A badhAM maLIne 13-lAkha thAya che. tethI A rAzino varga karatAM-169 ane tenA pachI daza zUnyo mUkatAM prApta saMkhyA jANavI. pharI tene daza vaDe guNatAM-169nI AgaLa 11-zUnyo mUkavA. tyArapachI tenuM vargamULa kADhavAmAM AvatA 41,10,961 nakSatrAdi parimANa prApta thaze. tenuM nakSatrAdi parimANa paNa 28 Adi saMkhyaka nakSatro bAra vaDe guNIne svayaM ANavuM. dhAtakIkhaMDa ItyAdi badhuM sugama che. te kAloda samudra ItyAdi. e paNa sugama che. vizeSa e ke - parikSepa gaNita bhAvanA A pramANe jANavI. [karavI.] kAloda samudra eka tarapha cakravAlathI ATha lAkha yojana che. bIjI tarapha paNa ATha lAkha yojana che, tethI soLa lAkha thayA. dhAtakIkhaMDanA eka tapha cAra lAkha, bIjI Page #205 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 19/-/129 thI 134 131 172 sUryapajJapti upAMgasUtra-saTIka anuvAda-2 have manuSyoga vaktavyatA kahe che - "temanuSyakSetra ItyAdi badhuM sugama che. vizeSa e ke- mAnuSa phonanA AyAma-vikhaMbha parimANa 45-lAkha yojana che. te A pramANe - tarapha paNa cAra lAkha, eTale kula ATha lAkha, lavaNa samudranA eka tarapha be lAkha, bIjI tarapha paNa be lAkha, e rIte kula cAra lAkha, jaMbUdvIpanA eka lAkha, e rIte badhI, saMkhyA maLIne 16+8+4+1 arthAt 29 lAkha thaze. - A ra9 lAkhano varga karatAM Avaze - 841, tethI AgaLa daza zUnya. tene 10vaDe guNatAM 841thI AgaLa 11-zUnyo Avaze. Avela kamanuM vargamULa kADhatAM - 91,70,605 yathokta paridhiparimANa prApta thaze. zeSa vadhe che - 36,33,975. A saMkhyA je rahe che, tenI apekSAthI vizeSAdhikaq kahyuM ahIM kAloda samudramAM - nakSatrAdi parimANa 28 nakSatrAdine 42 vaDe guNIne kahevA. te kAloda samudrane pukavara ItyAdi sugama che. gaNita-bhAvanA A pramANe che. pukavarahIpanA pUrvathI 16 lAkha yojana ane pazcimathI paNa 16-lAkha yojana che, tethI kula 32-lAkha yojana thAya. kAlodadhinA pUrvathI ATha lAkha ane pazcimathI ATha lAkha, e rIte kula soLa lAkhathaze. dhAtakIkhaMDanA ekataraphathI cAra lAkha ane bIjI taraphapaNa cAra lAkha maLIne ATha lAkha thaze. lavaNa samudranA eka taphathI be lAkha ane bIjI tarapha be lAkha maLIne cAra lAkha ane jaMbUdvIpanA eka lAkha, e badhAM maLIne 3216+8+4+1 = 61 lAkha thaze. A 61,00,000no varga karavAmAM Ave, to prApta zazi 3721 upara daza zUnyo thaze. tene daza vaDe guNatAM 33ra1nI AgaLa agiyAra zUnyo mUkatAM je zazi Ave, teTalI sazi thaze. pachI A rAzinuM vargamULa kADhatAM yazokta paridhi parimANa prApta thaze. [je sUTamAM noMdhela che.] nAgAdi parimANa-28 nakSatrone 144 vaDe guNatAM prApta thaze, tene svayaM vicArI levuM. pukaravaradvIpanA bahumadhyadeza bhAgamAM mAnuSottara nAmaka parvata kahelo che. te vRtta che. vRta madhyamAM pUrNa paNa hoya. jemAM kaumudI kSaNamAM caMdra maMDala, tethI tenI samAnatAnA vyavaccheda mATe kahe che - valayAkAra saMsthAna saMsthita je pukaravaradvIpane be bhAgamAM badhI dizA-vidizAmAM vibhAgakaratAM-karatAM rahe che. kayA ullekhathI be bhAgamAM vibhAjana karIne rahelo che? tethI kahe che - avyaMtara pukarAddha ane bAhya pukarAI' tra' zabda samuccaya arthamAM che. zuM kahevA mAMge che? mAnuSottara parvatanI pUrve je pukharAddha che, te atyaMtara pukarAddha. vaLI je te mAnuSottara parvatathI pachIno pukarAddha che, te bAhya pukarAddha che. te atyaMtara pukarAddha ItyAdi badhuM sugama che. vizeSa e che ke paridhi gaNita bhAvanA pUrvavatuM karavI joIe. nakSatra Adi parimANa 28 Adi saMkhyAvALAnabAdi kara vaDe guNIne vicAravuM joIe. eka lAkha jaMbUdvIpamAM, pachI lavaNasamudramAM eka tarapha be lAkha, bIjI tarapha paNa be lAkha eTale cAra lAkha. dhAtakIkhaMDamAM eka tarapha cAra lAkha, bIjI tarapha paNa cAra lAkha eTale ATha lAkha, pachI kAloda samudramAM eka tarapha ATha lAkha, bIjI tarapha paNa ATha lAkha eTale soLa lAkha, pachI atyaMtara pukarAI eka tarapha ATha lAkha, bIjI tarapha paNa ATha lAkha eTale soLa lAkha. sarva saMkhyA- 16+16+8+4+1 = 45 arthAta pIstAlIza lAkha yojana. paridhi gaNita paribhAvanA to "vikaMbha varga daza guNa" ItyAdi karaNa vazathI svayaM karI levuM. nakSatrAdi parimANa to 28 Adi saMkhyAne nakSatrAdi eka caMdra parivArabhUtane 132 vaDe guNIne svayaM jANavuM. ava navasaMsA ItyAdi, ahIMgAthApUrvAddhithI atyaMtara pukarAddhanuM viheMbha parimANa kahela che ane uttarAddha vaDe mAnuSya kSetranuM vikaMbha parimANa kahela che. 'koTana' ItyAdi, eka yojana karoDa beMtAlIsa lAkha, kIza hajAra baso ogaNapacAza 1,42,30,249 eTalA pramANamAM mAnuSa phomano paridhi che. A ATalA pramANa ja atyaMtara karAInI paNa paridhi che tema jANavuM. 'boMtera caMdra' ItyAdi gAthA-traNa atyaMtara pukarAddhagata caMdrAdi saMkhyAnI pratipAdaka che, te sugama che. jo ke "bagIza caMdra" ItyAdi traNa gAthA sarva manuSya lokagata caMdrAdi saMkhyA pratipAdaka che, te paNa sugama che. 88,44,000 bAkIno artha kahevAyela che. have sarva manuSyalokanA tAragaNano upasaMhAra kahe che - A- anaMtara gAyAmAM kahela saMkhyAka tArApiMDa sarvasaMkhyAthI manuSya lokamAM kahela che, tema jANavuM. vaLI manuSyalokathI je bahAra che, te jita-sarvajJa tIrthakara vaDe kahela che. te asaMkhyAta che. kemake dvIpa-samudronI saMkhyA asaMkhyAta hovAthI tema jANavuM. pratidvIpa ane pratisamudra yathAyoga saMkhyAta ane asaMkhyAta tArAno sadbhAva che. ATalI saMkhyAmAM tAsa parimANa je anaMtara manuSyalokamAM kahyA, te jyotika deva vimAnarUpa kadaMba puNavat nIcethI saMkucita ane upara vistIrNa uttAnIkRta ardhakapitha saMsthAna saMsthita che, cAra care che. tathA jagat svAbhAvathI kahyuM. tAruM grahaNanA upalakSaNa vaDe sarya Adi paNa yathokata saMgAka manuSyalokamAM tathA jagatuM svAbhAvyathI cAra care che, tema kahevuM. have emAM rahela upasaMhArane kahe che- sUrya, caMdra, graha, nakSatra ane upalakSaNathI Page #206 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 19/-/129 thI 134 1p3 134 tArA paNa levA. sarvajJa vaDe manuSyalokamAM ATalI saMkhyAmAM kahela che. je sUrya Adi yathona saMkhyAmAM sakala manuSyalokamAvI che, te pratyekanA nAmagotra - ahIM avarNayukta nAma, siddhAMta paribhASAthI nAma gotra kahevAya che. tenA A artha che - avarNa yukata nAma athavA nAma ane gotra te nAmagoga. prata - atizaya vinAnA puruSo kyAreya paNa kahI zakaze nahIM, kevaLa sarvajJo ja kahI zake. tethI A paNa saMyadi saMkhyA prAkRta puruSa aprameya sarvajJa vaDe upadiSTa che. mATe tenI samyakrasArI rIte zraddhA karavI joIe. ahIM be caMdra ane be sUryanI eka piTaka kahevAya che. AvA svarUpanA caMdra AdinI piTakanI sarva saMkhyA vaDe manuSyalokamAM chAsaTha saMkhyaka thAya che. have piTakanuM pramANa kahe che - ekaika piTakamAM be caMdra ane be sUyoM hoya che. atha be caMdro ane be sUryo eTalAM pramANamAM eka-eka caMdra-sUryanI piTaka. e pramANamAM piTaka jaMbUdvIpamAM che eTale ke eka jaMbudvIpamAM be caMdro ane be sUryo che. be piTaka lavaNa samudramAM che, temAM cAra caMdro ane cAra sUryo che. e pramANe che piTako dhAtakIkhaMDamAM, 21-kAlodamAM, 36-atyaMtara pukarAddhamAM e rIte badhI maLIne caMdra-sUryanI chAsaTha piTako [manuSya kSetramAM che. sarva manuSyalokamAM sarva saMkhyAthI nakSatronI piTako-chAsaTha- che. mAtra piTaka pramANa, be caMdra saMbaMdhI nakSatra saMkhyA parimANa. tethI kahe che - ekaika piTakamAM pa6nakSaNo hoya che. eTale zuM kahe che ? 56-nakSatra saMkhyAnI kaika nAmapiTaka che. ahIM paNa 66-saMkhyA bhAvanA. e pramANe - eka nakSatrapiTaka jaMbUdvIpamAM, be lavaNasamudramAM, cha dhAtakIkhaMDamAM, ra1-kAlodamAM, 36-atyaMtarapukarAddhamAM che. sarvamanuSyalokamAM mahAgrahonI paNa sarvasaMkhyAthI 66-piTako thAya che. grahapiTaka pramANa, be caMdra saMbaMdhI graha saMkhyA pramANa, tathA kahe che - ekaika grahapiTakamAM 16 graho hoya che - X* chAsaTha saMkhyA bhAvanA pUrvavata karavI joIe. A manuSyalokamAM caMdra-sUryanI cAra paMktio hoya che. te A pramANe - be paMkti caMdronI, be paMkti sUryonI, eka-eka paMkti-66nI hoya che. tenI bhAvanA A rIte eka sUrya jaMbUdvIpanA merunA dakSiNa bhAgamAM cAra carato varte che, eka uttara bhAgamAM, eka caMdramA merunA pUrvabhAgamAM, eka caMdra pazcima bhAgamAM varte che. temAM je merunA dakSiNa bhAge sUrya cAra care che, tenI samazreNimAM rahela be dakSiNa bhAgamAM sUrya lavaNa samudramAM, cha dhAtakIkhaMDamAM, 21-kAlodamAM, 36-atyaMtara pukarAddhamAM, e rIte A sUryanI paMktimAM chAsaTha sUryo thAya. jepaNa merunA uttara bhAgamAM rahela sUrya cAra caratA varte che. AnA paNa samazreNithI, vyavasthita, be uttara bhAgamAM sUryo lavaNa samudramAM, dhAtakIkhaMDamAM cha ItyAdi. sUryapajJapti upAMgasUtra-saTIka anuvAda-2 je merunA pUrva bhAgamAM cAra caratA varte che te caMdro paNa samazreNimAM avasthita che, be pUrvabhAge caMdra lavaNa samudramAM. cha dhAtakIkhaMDamAM, 21-kAlodamAM ItyAdi. *x*x - X - X * e rIte caMdramAMnI 66nI saMkhyA thaze. e rIte meranA pazcima bhAgamAM caMdramAnI paMktimAM chAsaTha caMdro jANI levA joIe. manuSyalokamAM nabo sarvasaMkhyAthI pa6-paMkti thAya che. ekaikanI 66-paMkti thAya che. arthAt 66-nakSatronuM pramANa che. te A rIte - A jaMbUdvIpamAM dakSiNathI ardhabhAgamAM eka caMdranA parivAra bhUta abhijitAdi 28-nAgonA kramathI rahela cAra care che. uttathI abhiAgamAM bIjA caMdranA parivArabhUta-28-saMkhyaka abhijitAdi nAno kramathI rahela che. temAM dakSiNathI ardhabhAgamAM je abhijita nakSatrane te samazreNimAM rahela be abhijitu nakSatra lavaNasamudramAM, cha dhAtakI khaMDamAM, 21-kAlodamAM, 36-atyaMtara pukharAddhamAM. e rIte sarvasaMkhyAthI 66-abhijita nakSatro paMktithI che. e pramANe zravaNAdi paNa dakSiNathI ardhabhAgamAM paMkti vaDe vyavasthita-66 saMkhyaka kahevA. uttarathI paNa ardhabhAgamAM je abhijitanaba. te samazreNivyavasthitamAM uttara bhAgamAM ja be abhijitu nAma lavaNasamudramAM, cha dhAtakIkhaMDamAM ItyAdi. e pramANe zravaNAdi paMkti paNa pratyeka 66-saMkhyAmAM jANavI. e pramANe sarva saMkhyA vaDe 56-nakSatronI paMkti che, ane ekaika paMkti chAsaTha saMkhyaka che. grahomAM aMgAraka vagere sarva saMkhyAthI manuSyalokamAM 16 paMkti che. ekaika paMkti 66nI che. ahIM paNa A bhAvanA che - A jaMbUdvIpamAM dakSiNathI ardha bhAgamAM eka caMdranA parivArabhUta aMgAraka vagere 88 graho che. uttarathI ardha bhAgamAM bIjA caMdranA parivArabhUta aMgAraka vagere je-88. temAM dakSiNathI ardhabhAgamAM je aMgAkanAme graha, te samazreNimAM rahela che, dakSiNa bhAgamAM ja be aMgAka lavaNasamudramAM, cha dhAtakI khaMDamAM, 21-kAlodamAM, 36-atyaMtara pukarArdhamAM e pramANe badhAM maLIne chAsaThanI saMkhyA thaI. e pramANe bIjA paNa graho paMkti vaDe rahela che. pratyeka chAsaTha-chAsaTha jANavA. e pramANe uttarathI paNa abhiAgamAM aMgAkAdi 88-grahonI paMkti che, pratyeka 66-saMkhyAmAM jANavI. e rIte graho-136 thAya. pratyekanI paMkti-66. manuSyalokavartI baghAM caMdro, badhAM sUryo, badhAM grahagaNa, yathAyoga anya anya Page #207 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 19/-/129 thI 134 135 nakSatrathI sAthe yoga vaDe upalakSita, prakarSathI badhI dizA-vidizAmAM paribhramaNa karatAM caMdrAdinA dakSiNe ja meru je AvartanamAM hoya te pradakSiNAne pradakSiNAvarta kahe che. tevA maMDalo jemAM che te, merune AzrIne care che. e rIte Ama kahe che - sUrya Adi samasta paNa manuSyalokavartI pradakSiNAvarta maMDalagatithI bhramaNa kare che. ahIM caMdra-sUrya-grahonA maMDalo anAvasthita che. yathAyoga anya anya maMDalomAM tenA saMcAritatvathI kahela che. nakSatra ane tArA maMDalo avasthita ja che, tema jANavuM. ahIM zuM kahe che - AkAla pratiniyata ekaika nakSatro ane tArAnA maMDalo, A avasthita maMDalatvathI kahela nathIne ? evI AzaMkAthI kadAca AnI gati ja na thatI na - hoya, tethI kahe che - te nakSatro ane tArA pradakSiNAvarta ja merune anulakSIne cAra sare che - x - caMdra ane sUryanuM urdhva ke adho saMkramaNa thatuM nathI. kemake tevo jagat svabhAva che. paNa maMDalomAM tIrcha saMkramaNa thAya che. temAM zuM vizeSa che ? te kahe che - atyaMtara ane bAhya vaDe varta che. te sAMmAMtara bAhya. arthAt sarvAnvaMtara maMDalathI teTalAM maMDalomAM saMkramaNa kare jeTalAmAM sarvabAhya maMDala Ave ane sarva bAhya maMDalonI pUrve teTalA maMDalomAM saMkramaNa kare jeTalAmAM sarvAzcaMtara maMDala Ave. caMdra, sUrya, nakSatra ane mahAgrahonA cAra vizeSathI - te-te cAra vaDe sukha-duHkha vidhi manuSyone thAya che. te A rIte - manuSyonA karmo sadA be prakAre hoya che. te A pramANe - zubhavedha ane azubhavedha. karmonA sAmAnyathI vipAkahetu pAMca che. te A pramANe - dravya, kSetra, kALa, bhAva ane bhava. kahyuM che ke - udaya, kSaya, kSayopasama, upazama je karmono kahyo che, te dravya, kSetra, kALa, bhAva, bhavane AzrIne che. zubha karmo prAyaH zubhavedha karmonI zubha dravya-kSetrAdi sAmagrI vipAkahetu che ane azubhavedhonA azubha dravya-kSetrAdi sAmagrI che. tethI jo jemanA janma nakSatrAdi virodhI caMdra-sUryAdino cAra hoya che tyAre temanA prAyaH je azubhavedha karyo che, te tene tayAvidha vipAka sAmagrI ApIne, vipAka pamADe che. vipAka AvatAM zarIramAM roganA utpAdana vaDe ke dhanahAni karIne ke priyajanonA viyoga vaDe ke kalaha saMpAdanathI duHkha utpAdana kare che. jyAre jemanA janmanakSatrAdi anukULa hoya, caMdrAdinocAra tyAre tene prAyaH je zubha vedha karyo hoya, te tene tathAvidha vipAka sAmagrI pamADIne vipAka Ape che. vipAka pAmIne te zarIranirogatA, dhanavRddhi karaNa, vairanuM upazamana, priyano saMprayoga saMpAdanathI ke abhiSTa prayojananA niSpattinA kAraNano prArabdhathI sukha upajAve che. tethI ja parama vivekIne alpa paNa prayojana zubhatithinAtrathI AraMbhe che, game tene nahIM. tethI ja jinavaronI paNa AjJA pravrAjanAdine AzrIne e rIte varte che, jemake 176 sUryaprajJapti upAMgasUtra-saTIka anuvAda-2 - zubhakSetra, zubhadizAmAM abhimukha thaI zubha tithi-nakSatra-muhUttiidamAM pravrAjanA, vratAropaNa Adi karavA joIe. anyathA nahIM. paMcavastukamAM paNa kahyuM che ke - A jinavaronI AjJA che ke zubhakSetramAM, zubha dizAmAM abhimukha karIne, zubha tithi-nakSatra-muhUrta AdimAM dIkSA, vratanuM AropaNa Adi karavA. vaLI kSetrAdi paNa karmonA udayAdi kAraNa bhagavaMta vaDe kahela che. tethI azubha dravya kSetrAdi sAmagrIne pAmIne kadAcit azubha vedha karmonA vipAkane pAmIne udayamAM Ave che. tenA udayamAM gRhita vratanA bhaMgAdi doSa prasaMga Ave che. zubhadravya kSetrAdi sAmagrI pAmIne prAyaH azubha karma vipAkano saMbhava nathI. e rIte nirvighna sAmAyika paripAlanAdi thAya che. tethI avazya chAstha vaDe sarvatra zubhakSetrAdimAM prayatna karavo joIe. je bhagavaMta atizayavALA che, te atizayanA baLathI ja savighna ke nirvighnane samyak jANe che. teo zubha tithi-muhUrvAdikanI apekSA rAkhatAM nathI, tethI tenA mArganuM anusaraNa chAstho mATe nyAyI nathI, tethI je paramamuni paryApAsita pravacana viDaMbaka, apamilita jinazAsana upaniSad bhUta zAstra, guru paraMparAthI Avela nivadha vizada kAlocita sAmAcArI pratipaMthInI svamati kalpita sAmAcArI dhAraNa kare che jemake - pravrajyAdimAM zubha tithinakSatrAdi nirIkSaNa na karavuM joIe. ItyAdi - 4 - sUrya-caMdranA sarvabAhA maMDalathI atyaMtara pravezatAM tApakSetra pratidivasanA kramathI niyamathI AyAma vaDe vadhe che. je krame vadhe che, te ja kramathI sarvAnvaMtara maMDalathI bahAra nIkaLatA ghaTe che. tethI kahe che - sarva bAhya maMDalamAM cAra caratAM sUrya-caMdra pratyeka jaMbudvIpa cakravAlane daza vaDe bhAga karIne be-be bhAga tApakSetra, pachI sUrya atyaMtara pravezatA pratimaMDala 3660no bhAga karIne babbe bhAga tApakSetranI vRddhi kare che. caMdramAM paNa pUrNimAnA kramathI pratimaMDala chavIza-chavIza bhAgo, 27mAMnA 1/3 bhAga vadhAre che. ItyAdi - 4 - te caMdra-sUryAdino tApakSetrapaya nAlikA puSpAkAra hoya che. A ja vAta kahe che - merunI aMdaranI dizAmAM saMkucita ane bahAralavaNa samudranI dizAmAM vistRta che. A pUrve cothA prAkRtamAM kahela che, mATe pharI kahetA nathI. have caMdrane AzrIne gautama pUche che - * sUtra-175 thI 192 : [17] caMdra kaI rIte vadhe che ? caMdranI hAni kaI rIte thAya che ? caMdra kayA anubhAvathI kALo ke zukala thAya che ? [176] kRSNa rAhu vimAna nitya caMdrathI avirahita hoya che. cAra gula caMdranI nIcethI sare che. Page #208 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 138 sUryapajJapti upAMgasUtra-saTIka anuvAda-2 19/-/175 thI 192 137 [17] zukla pakSamAM jyAre caMdranI vRddhi thAya che, tyAre eka eka divasamAM 62-6ra bhAga pramANathI caMdra teno kSaya kare che. [18] paMdara bhAgathI paMdara divasamAM caMdrane te varaNa kare che. 15-bhAgathI vaLI tenuM avakrama kare che. [19] e pramANe caMdra vRddhi pAme che, caMdranI parihAni thAya che. A anubhAvathI caMdra kRSNa ke zukla thAya che. [18] manuSya kSetramAM utpanna thayela caMdrasUrya-grahagaNAdi paMcavidha jyotika bhramaNazIla hoya che. [181] tenA sivAyanA je bAkInA caMdra-sUrya-graha-tArA ane nakSatro che, tene gati ke sara nathI, tene avasthita jANavA. [1] e pramANe jaMbUdvIpamAM bamaNAM, lavaNamAM cAmuNA, tenAthI traNaguNA caMdra-sUryo dhAtakIkhaMDamAM che. [18] A dvIpamAM be caMdra, cAra lavaNasamudramAM, dhAtakIkhaMDamAM bhAra caMdra ane sUryo hoya che. [18] ghAtakIkhaMDathI AgaLa-AgaLa caMdranuM pramANa traNagaNuM ane pUrvanA caMdrane umerIne thAya che. [195] nAma, graha, tArAnuM pramANa je jANavuM hoya to te caMdrathI guNita karavAthI paNa te prApta thaI zake che. [18] manuSyonI bahAra caMdrasUryonI jayonA avasthita che. caMdra abhijithI, sUrya puSyathI yukata hoya che. [18] caMdrathI sUryanuM ane sUryathI caMdranuM aMtara anyUna pacAsa hajAra yojana che. [188] sUryathI sUryanuM ane caMdrathI caMdranuM aMtara manuSya kSetranI bahAra eka lAkha yojana hoya che. [18] manuSyaloka bahAra sUrya-caMdrazI, caMdra-sUNiI aMtapti thAya che, temanI lezyA AzcaryakArI-zubha ane maMda hoya che. [19] eka caMdrano parivAramAM 88 graho, 28 nakSatro hoya che. have huM tArAgaNanuM pramANa kahIza. [11] eka caMdranA parivAramAM 66,05 koDAkoDI tArAgaNa che. [1 manuSyomAM je caMdra, sUrya grahagaNa, nats, tArArUpa che, te devo utqvw, kalotpanna, vimAnotpanna, cAroux, cAra sthitika, gatiratika, gatisamAyaNa che ? te devo utpaka nathI, konka nathI, vimAnom che, cAroka che, cArasthitika nathI, gatiratika che, gatisamApaHka che, umukha kadaMbapuSpa [24/12] saMsthAna saMsthita hajAra yojana tApakSegavALA, bAhya padAthI vimurvita hajAro mahA Ahata nRtya gIta vA>>i taMtrI talatAla guTita dhana mRdaMganA Tu pravAdita rava vaDe, mahA utkRSTa sIMhanAdanA kalakala ravathI, svaccha parvatarAja merune pradakSiNAvata maMDala cArathI anuparivartana kare che. tyAre te devono Indra jyAre strave che, te kaI rIte ahIM vicare che ? to cAra-pAMca sAmAnika devo te sthAnane aMgIkAra karIne vicare che cAvatu ahIM bIje Indra jyAre utpanna thAya che. te IndrasthAna keTalAM kALathI virahita kahela che ? te jaghanya eka samaya ane utkRSTa cha mAsa rahe. manuSyomanI bahAra je caMdra, sUrya graha, nakSatra, tArArUpa che, te devo zuM uMjholyA, kayo, vimAno, cArasthitika, gatiratika, gatimAzaka che? te devo utGu# nathI, kazotpanna nathI, vimAnotpanna che, cArotpanna nathI, cAra sthitika che, gatiratika nathI, gatisamApakSaka nathI, paLa fTanA saMsthAnathI saMsthita che, lAkha yojana tApakSetravALA che, bAhya vaikriya parvadA vaDe lAkho mahAna Ahad, nRtya, gIta, vAjiMtra yAvat ra vaDe divya bhogopabhoga bhogavato vicare che. te devo sukhalezyA, maMDalezyA, maMdAtapalezyA, citara legyA, anyonya samavagADha teyA, kUTanI mAphaka sthAnasthita, te pradezamAM cAre dizA-vidizAne avabhAsita karatAM, udhotIta karatA tApita karatA, prabhAsita karatAM rahe che. tyAM te devono Indra jyAre strave che, teo tyAre zuM kare che? tyAre rAvatuM cAra-pAMca sAmAnika devo te sthAnane pUrvavat yAvat cha mAsa virahakALa rahe che. * vivecana-15 thI 192 - kayA kAraNe zukla pakSamAM caMdra vadhe che ? kyA kAraNe caMdra kRSNa pakSamAM hAni thAya che ? kayA prabhAvathI caMdrano eka pakSa kRSNa thAya che ? eka pakSa zukla thAya che ? ema pUchatAM bhagavaMte kahyuM- sUramAM sahuno ullekha karAyela che. A rAhu be bhede che, te A pramANe- parvarAhu ane nicarAhu. temAM pavarAhu te kahevAya je kyAreka kyAMkathI AvIne nija vimAna vaDe caMdravimAna ane sUrya vimAnane AMtare che. AMtarIne lokamAM te "grahaNa' tarIke prasiddha che. te ahIM na levo. je nitya rAhu che, tenuM vimAna kRSNa che. tevA jagatuM svabhAvathI caMdra sAthe sarvakALa avirahita che tathA cAra AMgaLa vaDe apApta rahI caMdravimAnanI nIce care che. e pramANe caratAM zukalapakSamAM dhIme-dhIme caMdrane pragaTa kare che ane kRSNapakSamAM dhIme dhIme caMdrane Avare che. tethI kahe che - ahIM bAsaTha bhAga karIne caMdravimAnanA be bhAga uparanA Page #209 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 19/-/15 thI 12 139 choDIne bAkInAne paMdara bhAge bhAgadetAM cAra bhAgo prApta thAya che, te dUra-zabdathI kahevAya che - x - A vyAkhyA jIvAbhigamanI cUrNi AdinA darzanathI karela che, svamatithI nahIM. A ja gAthAnA vyAkhyAnamAM jIvAbhigama cUrNimAM kahyuM che - caMdravimAnane 62bhAgakarAya che. pachI paMdara vaDe bhAgadetAM, temAM cAra bhAgo /15 bhAgathI Ave ane zeSa be bhAga rahe. ATalAM divase ne divase zukla pakSamAM caMdra rAhu vaDe mUkAya che. samavAyAMga sUtramAM kahyuM che - zuklapakSanA divase-divase caMdra bAsaTha bhAgathI vadhe che. saMpradAyanA vazathI ja sUnI vyAkhyA karavI, potAnI buddhi vaDe na karavI, saMpradAya yacokta svarUpa che. temAM zuklapakSanA divasamAM jekAraNathI caMdra 662 bhAgone atha62 bhAgonA cAra-cAra bhAga yAvata vadhe che. jyAre kRSNapakSamAM divase-divase te ja 62 bhAganA hotAM cAra-cAra bhAgone ghaTADe che. A ja vAta kahe che - kRSNa pakSamAM pratidina sahavimAna svakIya paMdara bhAgathI caMdravimAnane paMdara bhAgo vaDe DhAMke che. zukla pakSamAM, pharI te ja pratidine paMdara bhAgane svakIya paMdara bhAga vaDe choDe che, caMdrane mukta kare che. ahIM zuM kahevA mAMge che ? kRSNapakSamAM ekamathI zarU karIne potAnA 15bhAgathI pratidivasa kaika paMdara bhAga uparanA bhAgathI AraMbhIne AcchAdita kare che. zuklapakSamAM ekamathI zarU karIne te ja kramathI pratidina ekaika paMdaramAM bhAgane pragaTa kare che. tenAthI jagatamAM caMdramaMDalanI vRddhi-hAni lAge che. svarUpacI vaLI caMdramaMDala avasthita ja che, tema jANavuM. tathA kahe che - sahavimAna vaDe pratidina kramathI anAvaraNa karaNathI caMdra vadhato dekhAya che. sahavimAna vaDe pratidivasa kramathI AvaraNa karaNathI pratihAti pratibhAsa caMdranA viSayamAM che A ja anubhAvathI - kAraNathI eka pakSa kRSNa hoya che. jemAM caMdranI parihAni pratibhAse che. zuklamAM caMdranI vRddhi thAya che. manuSyotranI aMdara pAMca prakAre jyotiko hoya che. te A pramANe- caMdra, sUrya, grahagaNa zabdathI nakSatra ane tArA thAya che. vArIpa - cAra yukta. manuSya kSetrathI AgaLa je zeSa caMdra, sUrya, graha, tAro, nAno che arthAtu tenA vimAno che, temane gati nathI. svasthAnathI calana nathI. vAra - maMDalagatithI paribhramaNa nathI, tethI temane avasthita che temaja jANavA. - e pramANe hovAthI ekaika caMdra-sUrya jaMbUdvIpamAM be gaNAM thAya che arthAt be caMdra ane be sUrya jaMbUdvIpamAM. lavaNa samudramAM te eka sUrya-caMdra cAraguNA thAya che. 180 sUryapajJapti upAMgasUtra-saTIka anuvAda-2 arthAt cAra caMdro ane cAra sUryo lavaNa samudramAM hoya che, tema kahe che. lavaNasamudramAM rahela caMdra ane sUryathI traNa guNA dhAtakI khaMDamAM hoya che. arthAt bAra caMdra ane bAra sUryo. dhAtakIkhaMDa jenI AdimAM che, te dhAtakIkhaMDa vagere dvIpamAM ane samadramAM uddiSTa caMdra bAra Adi che, upalakSaNathI A sUrya-caMdra traNagaNAM karIne uddiSTa caMdrayukta dvIpa ke samudrathI pahelAM jaMbUdvIpane Adi karIne je pUrvanA caMdra, te Adi caMdra, tenA vaDe sUrya sahita jeTalAM cAya, ATaluM pramANa kAlodAdimAM thAya che. temAM dhAtakIkhaMDadvIpamAM uddiSTa caMdra 12 che, tene traNagaNAM karavAthI thAya-36, e pUrvenA caMdro-6, te A rIte- be caMdra jaMbudvIpanA ane cAra caMdro lavaNasamudranA, e rIte badhAM maLIne 42-caMdro thAya. kAloda samudramAM ATalA caMdro che. A ja karaNavidhi sUryonI paNa che. tethI sUrya paNa-4ra-jANavA. tathA kAloda samudramAM-4ra caMdro uddiSTa che, tene traNaguNA karIe. Avaze-126. pUrvenA caMdro che-18, te A rIte jaMbUDIpamA-2, lavaNasamudramAM-cAra, ghAtakIkhaMDamAM bAra A Adima caMdra sahita 126. badhAM maLIne 144 thaze. pukavaradvIpamAM ATalAM caMdro ane ATalAM ja sUryo jANavA. e pramANe badhAM dvIpasamudromAM A karaNa anusAra caMdronI saMkhyA jANavI joIe. have pratidvIpa-pratisamudra graha-nakSatra-tArAparimANa jANavAno upAya kahe che - vimalunAitArA ahIM chelle agra zabda che, te pariNAmavAcI che. je dvIpamAM ke samudramAM nagaparimANa, grahasparimANa, tAraparimANane jANavAne Icche che, te dvIpa ke samudranA saMbaMdhI caMdra vaDe eka caMdranA parivArabhUta nakSatra parimANa, graha parimANa ane tArAnA parimANane guNatAM je thAya che. teTaluM pramANa te dvIpamAM ke samudramAM nakSatrAdi traNenA parimANa Avaze. jema lavaNa samudramAM nAgAdi parimANa jANavA IcchA che. lavaNasamudramAM cAra caMdro eka caMdranA parivArabhUta je 28-nakSatro che, tene cAra vaDe guNIe tethI Avaze112. lavaNasamudramAM ATalA no che tema jANavuM. eka caMdranA parivArabhUta-88 graho che. tene cAra vaDe guNIe. tenAthI Avaze352. ATalA lavaNasamudramAM graho che. tathA eka caMdranA parivArabhUta tArAgaNa koDAkoDI-66,975 che. tene cAra vaDe guNIe, to Avaze-2,67,00 koDAkoDI. ATalAM lavaNasamudrano tArAgaNa che. e pramANe nakSatrAdinI saMkhyA pUrve kahI ja che. e pramANe badhAM dvIpa-samudromAM nakSatrAdi saMkhyA parimANa kahevuM. mAnuSottara parvatanI bahAra caMdra-sUryonA teja avasthita hoya che. arthAt sUryo sadaiva uSNa teja rahita hoya, manuSyalokanA grIkhakALa mAphaka ati uSNa teja vALo kadi na hoya. Page #210 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 182 sUryapajJapti upAMgasUtra-saTIka anuvAda-2 19/-/175 thI 192 181 tathA manuSya kSetrathI bahAra badhAM caMdro sarvadA abhijit nAmathI yukta ane sUrya puSpa vaDe yukta hoya che. manuSya phonanI bahAra caMdrathI sUryanuM ane sUryathI caMdranuM aMtara paripUrNa 50,000 yojana hoya che. e pramANe sUryanuM ane caMdranuM paraspara aMtara kahyuM. pe caMdra ane caMdranuM tathA sUrya ane sUryanuM paraspara aMtara kahe che - 4 - mAnuSotara parvatanI bahAra sUrya-sUryanuM paraspara ane caMdra-caMdranuM paraspara aMtara hoya che eka lAkha yojana. tethI kahe che - caMdrathI aMtarita sUrya ane sUrya aMtarita caMdra vyavasthita che. caMdra-sUryonA paraspara saMta-50,000 cojana che. tethI temanuM paraspara aMtara lAkha yojanA thAya. have bahAranA caMdra-sUryonI paMktimAM avasthAna kahe che - manuSya lokanI bahAra paMktimAM rahela sUryathI aMtaritacaMdra ane caMdra aMtarita sUryadIpta- arthAta - bhAsvara che. te caMdrasUryakevA prakAranA che ? cimAMtara vaizyAkA. citra taralezyA-prakAzarUpa jemAM che, te tathA. temAM citraaMtara caMdronA sUrya aMtaritapaNAthI ane sUryanA caMdrAMtaritavaNI che. citralezyA caMdranI zItarazmitvathI ane sUryanI uNarazmitvathI che. lezyAnA vizeSa pradarzanArthe kahe che - sukhalezyA, caMdranI manuSyalokanA zItakAla jevI nathI kemake te atyaMta zItarazmi che. sUryanI maMDalezyAmanuSyalokanA unALA jevI nathI, paNa ekAMte uNa razmi che, tema jANavuM. tatvArtha TIkAkAra haribhadrasUrijI kahe che - atyaMta zIta caMdra nathI ke sUrya paNa ati uSNa nathI. paNa baMne sAdhAraNa che. ahIM Ama kahela che - je dvIpa ke samudramAM nakSatra Adi parimANa jANavAnI IcchA hoya, temAM eka caMdra parivArabhUta nakSatra Adi parimANa teTalA caMdro vaDe guNavuM joIe. pachI eka caMdra parivArabhUta grahonI saMkhyA kahe che - te baMne gAthAo niSada siddha che. manuSyoganI aMdara je caMdra, sUrya, grahagaNa, nakSatra ane tArA rUpa devo che, te zuM - vizeSaNo nIce mujaba che.] o utvapapala- saughamiida bAra kalpothI urva upapa udevapapaNa kahevAya che. o bhopapanna- kalA eTale saudharmAdi, temAM upapanna. o vimAnopapanna- vimAnamAM - sAmAnyathI upapaH. * cAropapanna - vAra - maMDalagatithI paribhramaNa, te rIte upapanna cArane AzrIte upapanna. 0 cArasthitika-vAra cokta svarUpa, sthiti - abhAva jemAM che, teyArasthitika arthAt cAra sahita. 0 gatiratika - gatimAM rati-Asakti, prIti jemAM che te. AnA vaDe gatimAM ratimAsa kahI, have sAkSAt gatino prazna kare che. 0 gatisamApanna- gatiyukta. ema prazna karatAM bhagavaMte kahyuM te caMdrAdi devo upapanna nathI, kapopapanna paNa nathI, paraMtu vimAnopapanna che, cAropapa* cAra sahita che, cArasthitika nathI. tevA svabhAvathI paNa gatiratika, sAkSAt gatiyukta che. udarvamukhIkRta kalaMbuDApupa saMsthAna saMsthita yojana sAhasika vaDe, aneka yojanA sahasa pramANa tApaga vaDe, sAhasika-aneka sahasa saMkhyA vaDe bAhya parSadA vaDe. vaikurvikA-vikurvita vividharUpa dhAriNI. moTA rava vaDe e yoga che - te joDavuM. mata - akSata, ja nATyo, gIto, vAdiLo ane je taMtrI-vINA, je hastakAla, je Tisa-bAkInA vAgho, je dhana-dhanAkAra dhvani sAdhaccethI. paTu pravAdita-nipuNa puruSa vaDe pravAdita mRdaMga, tenA rava vaDe - tathA - svabhAvathI gatiratika bAhya parSadA aMtargatu devo vaDe vegathI jatAM vimAnomAM utkarSa vazathI je sIMhanAdo karAtA evA je bola, vana * moDhA upara hAtha daIne moTA zabdothI pUtkaraNa. ane je vanajina - vyAkuLa zabda samUha, teno sva. viziSTa zuM che ? te kahe che - cha atIva svaccha, ati nirmaLa kemake jAMbUnada rananI bahulatA che. parvatarAja - parvatandrane pradakSiNAvarta maMDalavAra je rIte thAya, te rIte merune anulakSIne paryaTana kare che. pharI prazna kare che - te jayotika devono Indra jyAre strave che, tyAre te devo Indra virahakALe kaI rIte kare che ? bhagavaMte kahyuM- tyAre cAra ke pAMca sAmAnika devo ekaThAM thaIne te zUnya Indra sthAnane svIkArIne vicAre che - te IndrasthAnanuM paripAlana kare che. -x keTalo kALa sudhI IndrasthAnanuM paripAlana kare che ? kahe che - jyAM sudhI tyAM bIjo Indra utpanna na thAya. Indra sthAna keTalo kALa upapAtathI virahita kahelo che ? bhagavaMte kahyuM- jaghanya eka samaya, utkRSTa cha mAsa. tA thavA i ItyAdi pramnasUtra, pUrvavat kahevuM - x - bhagavaMte kahyuM - x - te manuSyaphogathI bahAra rahelAM caMdrAdi devo urvopapanna nathI, kabhopapanna nathI, paraMtu vimAnopapa che. tathA cArayukata nathI paraMtu cArasthitika che. tethI ja gatiratika paNa nathI gati samApannaka nathI. Page #211 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 19/-/175 thI 192 183 pAkelI iMTanA saMsthAnathI saMsthita ane lAkha yojana tApakSotra vaDe yukta. jema pAMkelI iMTa laMbAIthI dIrdha hoya, vistArathI nAnI hoya, catusa hoya, te pramANe te manuSya zotrathI bahAra rahela caMdra-sUryanuM Atapa kSetra laMbAIthI aneka lAkha yojanA pramANa ane vistArathI eka lAkha yojana hoya. AvA prakAranA Atapa kSetra vaDe aneka hajAra saMkhyaka bAhya parvadA vaDe -x-x - moTI. svargamAM thavAthI divya evA bhogopabhoga - bhogane yogya zabdAdi bhogone bhogavatA vicare che. kaI rIte? te kahe che - zubhalezyA. A caMdranuM vizeSaNa che. tethI ati zItatejavALA nahIM, paraMtu sukhotpAdaka hetu parama lezyAvALA evo artha thAya che. maMDalezyA- A vizeSaNa sUrya pratiche. te kahe che ke- maMda AtapalezyA. - ati uSNa svabhAvanA nahIM tevI AtaparUpa lezyA - razmino samUha jemAM che te. vaLI caMdra-sUrya kevA che ? te kahe che - cikAMtaralezyA, citra aMtara - aMtarAla legyA jenI che te. Ano bhAvArtha pUrve kahevAI gayela che. te AvA svarUpanA caMdra ane sUrya paraspara avagADha lezyA vaDe. tethI kahe che - caMdra ane sUryonI pratyekanI leNyA lAkha yojana pramANa caMdrasUryono vistAra ane sUci paMkti vaDe vyavasthita paraspara aMtara 50,000 yojana che. tethI caMdraprabhA saMmizra apabhA ane sUryaprabhA saMmizra caMdraprabhA, paraspara avagoDhA lezyA vaDe (simAMtara vizeSaNa che.] dAnava - parvata upara vyavasthita zIkharanI jema sthAna sthi-sadaiva eka. sthAne sthitata pradezone potapotAnI nIkaTanA udhotI-abhAsita-tApita-prakAzita kare che. zeSa kathana pUrvavat -x- kahevuM. * sUjha-193 : te puravaradvIpane puSkaroda nAmaka vRtta, valayAkAra saMsthAna saMsthita samudra sava cAvata rahela che. te puSkaroda samudra zuM samacakavAla saMsthita che yAvatu te viSama cakravAla sUryapajJapti upAMgasUtra-saTIka anuvAda-2 A AlAvA vaDe-vaNa dvIpa ane varuNoda samudra - kSIravara dvIpa ane kSIravara samudra. - tavara dvIpa ane dhRtoda samudra. - kSodavara dvIpa ane kSotoda samuddha. - naMdIzvara hIpa ane naMdIzvara samudra. - aruNoda hIpa ane aruNoda samudra. - aNavara dvIpa ane aNavara samudra. - aNavarAvabhAsa dvIpa ane aNavarAvabhAsa samudra - kuMDaladvIpa ane kuMDaloda samudra. - kuMDalavaradvIpa ane kuMDalavara samudra. - kuMDalavarAvabhAsa dvIpa ane kuMDalavarAvabhAsa samudra A badhAM ja anaMtara kahela dvIpa ane samudronA viddhabha ane parikSepa, jyotiko puSkaroda sAgara samAna jANavA. te kuMDalavarAvabhAsa samudrane caka dvIpa ke je vRtta, valayAkAra saMsthAnA saMsthita che, te sarvataH cAvata rahela che. te cakahaN | samacakavAd yAvata te dvIpa viSama cakavAta saMsthita nathI. - te cakahIpa keTalA samayakAla viddhabhathI che ? keTalAM parikSepathI kahela che, tema kahevuM? te asaMkhyAta hajAra yojana cakravAla virkamathI, asaMkhyAta hajAra yojanA parikSepathI kahela che. te cakadvIpamAM keTalAM caMdro prabhAsita che Adi prasta. te cakahIpamAM asaMkhyAta caMdro prabhAsita che ItyAdi yAvat asaMkhyAta tArAgaNa koDAkoDI zobhe che. e pramANe cakasamudra, cakavaradvIpa-cakavaroda samudra, rucakavarAvabhAsa hIpa - DucakavarAvabhAsa samudra, e pramANe tripalyAvatAra jANavA yAvatu sUrya dvIpasUyada samudra, sUravara hIpa-sUravara samudra, sUrAvabhAsa hIpa-sUrAvabhAsa samudra [ukata badhAM dvIpa ane samudronA viSaMbha, parikSepa, jyotika cakavaradvIpa sadeza che. te sUravarAvabhAsoda samudrane deva nAmaka vRtta ane valaya AkAra saMsthAna saMsthita sarve dizA-vidizAmAM cotaraphathI vIMTAyela rahela che, yAvatuM viSamacakravAla saMsthita nathI. te deva dvIpa keTalAM cakavAla viSaMbhathI ane keTalI paridhi thakI kahelo che, tema kahevuM asaMkhyAta hajAro yojana cakravAla virlabha vaDe che, saMkhyAta hajAro yojanA paridhithI kahela che. saMsthita nathI. te puSkaroda samudra keTalA cakravAla vikaMbhathI ane keTalAM parikSepathI kahela che, tema kahevuM ? te saMkhyAta lAkha yojana AyAma-vilakaMbhathI ane saMkhyAta hajAra yojanA parikSepathI kahela che. te puSkaroda samudramAM keTalAM caMdro prabhAsita che. prA. pUvava4 jANavo. pUrvavatu te puroda samudramAM saMkhyAtA caMdro prabhAsita cheo ItyAdi vAva saMkhyAtA koDAkoDI tArAgaNanI zobhA zobhita hatI-che-raheze. Page #212 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 19/-/193 185 te devadvIpamAM keTalAM caMdro prabhAsita che Adi pUrvavat badhAM prano karI tevA te deva dvIpamAM asaMkhyAta caMdro prabhAsita cheItyAdi yAvat asaMkhyAta koDAkoDI tArAgaNa zobhe che. e pramANe devoda samudra, nAgadvIpa-nAgoda samudra, yakSa hIpa-cakSoda samudra, bhUtadvIpa-bhUto samudra, svayaMbhUramaNa hIpa-svayaMbhUramaNa samudra, te badhAM devadvIpa samAna che. * vivecana-193 : -x-x- pukaravara x- dvIpane puSkaroda nAmaka samudra je vRtta ane valayAkAra saMsthita che, badhI bAjuthI-cotaraphathI dvIpane vIMTaLAIne rahela che. ykaroda samudramAM jaLa ati svaccha, pathya, jAtya, tathya-pariNAma, sphaTikavaNanI AbhAyukta, svabhAvika udakarasa che. temAM be devo Adhipatya ane paripAlana karatA rahela che te A pramANe - zrIdhara ane zrIprabha. temAM zrIghara pUrvAddhAdhipati ane zrIpabha-pazcimAddhadhipati che. vikaeNmAdi parimANa [A samudranA sugama che. A anaMtara kahela AlAvA vaDe vaNavaradvIpa kahevo. tyArapachI varuNoda samudra, pachI kSIsvaradvIpa-kSIroda samudra ItyAdi. sUtrapATha A pramANe che - teykaroda samudrane vaNavara dvIpa, je vRta-valayAkAra saMsthAna saMsthita che, cAre dizA-vidizAthI vIMTaLAIne rahela che, ItyAdi. varuNadvIpamAM varuNa ane varuNaprabha ne devo-svAmIo. vizeSa e ke- varuNa pUvaddhAdhipati che ane varuNaprabha pazcimAddhano adhipati che. ema sarvatra kahevuM. varuNoda samudramAM parama sujAta, mRDhIkArasa niSpanna rasathI apITatara AsvAda jaLa che. vANI ane vANIprabha nAme tyAM be devo che. [zeSa kathana pUrvava.]. kSIravaradvIpamAM paMDara ane supadaMta be devo che. kSIroda samudramAM jAtya paMDra-IllucAriNI gAyanuM je dUdha, te sivAyanI gAyone apAya che, tenuM paNa dUdha anyane, tenuM paNa anyane, e pramANe cothA sthAne rahela dUdhane prayatnathI maMdAgni vaDe vayitanA jAya khAMDathI marcaMDikAthI saMmizrano jevo rasa che, tenAthI paNa ISTatara svAdane takALa vikasita karNikAra puSa varNa sabhAnuM jaLa che. temAM vimala ane vimalaprabha devo che. gRtavara dvIpamAM kanaka ane kanakaprabha deva che. vRtoda samadramAM sadhaviryaMditagoLa-ghIno AsvAda che, takALavikasita karNikAra pupanA varNanI AbhA jevuM jaLa che temAM kAMta ane sukAMta devo che. IsuvaradvIpamAM supabha ane mahAprabha devo che. 186 sUryaprajJapti upAMgasUtra-saTIka anuvAda-2 | IkSavara samudramAM jAtya varapaMDranI IkSanA apanIta mULanA upanA mibhAgonA viziSTa gaMdhadravya parivAsitano je rasa, glaSNa vastrathI gALela hoya tenAthI pITatara svAdI jaLa. temAM pUrNa ane pUrNapabha be devo che. naMdIzvaradvIpamAM kailAza e hastivAhana deva che. naMdIzvara samudramAM IkSarasano AsvAda jaLa ane tyAM sumana ane saumanasa be devo che. A AThe dvIpo ane AThe samudro ekaikarUpa che. ahIMthI AgaLanA dvIpo ane samudro gipratyAvatAra che. te A pramANe- araNa, arNavara, arNavarAvabhAsa ItyAdi. temAM araNadvIpamAM azoka ane vItazoka be devo che. aruNoda samudramAM subhadra ane manobhadra deva che. aruNAvara dvIpamAM aruNavarabhadra ane aruNavamahAbhadra deva che. aruNavara samudramAM aruNavara bhadra ane aruNavaramahAbhadra deva che. aruNarAvabhAsa dvIpamAM aNavarAvabhAsa bhadra ane aruNavarAvabhAsamahAbhadra be devo che. araNavarAvabhAsa samudramAM aruNaharAvabhAsavara ane aruNavAvabhAsa mahAvara be deva che. kuMDala dvIpamAM kuMDala-kuMDalabhadra deva che. kuMDala samudramAM cakSuzubha-cakSukAMta deva che, kuMDalavara dvIpamAM kuMDalavarabhadra - kuMDalavaramahAbhadra deva che. kuMDalavara samudramAM kuMDalavarakuMDala mahAvara deva che. kuMDalavarAvabhAsa dvIpamAM kuMDalavarAvabhANabhadra - kuMDala varAvabhAsa mahAbhadra devo che. kuMDala varAvabhAsa samudramAM kuMDalavarAvabhAsavara ane kuMDalavarAvabhAsa mahAvara devo che. A sUtramAM kahela dvIpa samudro kahyA. ahIMthI AgaLanA dvIpa-samudra sUmamAM dazavila nathI. kuMDalavarAvabhAsa samudra pachI rucaka, pachI cakavara, pachI TucakavarAvabhAsa dvIpa ane samudra che. temAM cakadvIpamAM savartha ane manorama devo, rucaka samudramAM sumana ane saumanasa devo, rucakavara dvIpamAM rucakavarabhadra ane rucakavara mahAbhadra deva, rucakavara samudramAM cakavara ane rucaka mahAvara devo, cakavarAvabhANadvIpamAM te nAmanA bhadra ane mahAbhadra devo che. rucaka vAvabhAsa samudramAM nAmanA bhAsavara ane bhAsamahAvara devo che. keTalAM nAmo laI-laIne hIpa-samudro-kahevA zakya che ? tethI je koI AbharaNanA nAmo che - hAra, addhahAra, kanakAvali, ratnAvali Adi che, je vamanA nAmo che, je gaMdhanAmo-koThapuTAdi che, je utpala nAmo- javaraha, caMdrodhotAdi che, je tilaka Adi vRkSanAnAmo che, jepannAnAmo- zatapatra, sahamrapatrAdi che, je pRthvInA nAmo - zarkara pRthvI, vAlukA pRthvI Adi che, je nave nidhi ane cakravartInA cauda ratno che, laghu himavatu Adi varSadhara parvato che, paDA Adi draho che, gaMgA-siMdhu Adi nadIo che, kacchAdi vijaya che, mAlyavaMtAdi pakSakAra parvato che, Page #213 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 19/-/193 183 188 sUryapajJapti upAMgasUtra-saTIka anuvAda-2 ahIM naMdIzarAdi badhAM samudrothI bhUtasamudra sudhInA Izurasoi samudra sardeza udaka jANavuM. svayaMbhUramaNa samudranuM udaka pukharoda samudranA udaka sadeza che. jaMbadvIpa nAmaka asaMkhya dvIpa, lavaNa nAmaka asaMkhyAta samudro e pramANe tyAM sudhI kahevA, cAvatuM sUryavirAbhAsa nAmaka asaMkhyAta samudro che. je pAMca devAdi dvIpa, pAMca devAdi samudro che. te ekaika ja jANavA. A nAmanA bIjA koI dvIpa-samuddho nathI. A vAtanI sAkSI jIvAbhigama sUtramAM paNa che. muni dIparatnasAgare karela prAkRta-19-no TIkAsahitano anuvAda pUrNa saudharma Adi kalponA zakAdi Indro che, devakara-uttarakara-menA AvAsonA, zakAdi saMbaMdhInA, meru nIkaTanA gajadaMtonA, kUTAdinA, laghu himavaMtAdi saMbaMdhInA, kRtikAdi nAgonA, caMdro ane sUryonA nAmo che, te badhAM paNa dvIpa-samudronA prityAvatAra nAmarUpe kahevA. jemake- hAradvIpa, hAra samudra, hAravara hIpa-hAra vara samudra, hArAvabhAsa dvIpa, hArAvarAvabhAsa samudrAdi. A badhAM dvIpa-samadromAM saMkhyAta lAkha yojana pramANa vikuMbha, saMkhyAta lAkha yojanA pramANa paridhi, saMvAta caMdra Adi kuMDalavarAvabhAsa samudra sudhI kahevA. badhAM ja ukta svarUpa dvIpa-samudromAM kuMDalavarAvabhAsa samudra paryAnA viDaMbha, parikSepa, jyotiko pukaroda sAgara samAna kahevA. saMkhyAta yojana pramANa virdabha, parikSepa ane saMkhyAta caMdrAdi vaktavyatA che. tyArapachI je anya sucakanAmaka dvIpa che, tyAMthI rucakasamudra, rucakavaradvIpa, racakavasamudra, cakavarAvabhAdvIpa, rucakavarAvabhAsa samudrAdimAM saMkhyAta yojana pramANa viDaMbha, asaMkhyAta yojana pramANa parikSepa, asaMkhyAta caMdrAdi vaktavyatA che. * x* e rIte ukta prakAre rucakavarAvabhAsa samudrathI AgaLa dvIpa ane samudra prityAvatAra tyAM sudhI jANavA yAvatuM sUryadvIpa-sUrya samudra, sUryavarahIpa-sUryavara samudra, sUryavarAvabhAsa dvIpa - sUryavarAvabhAsa samudra che. jIvAbhigama cUrNimAM kahyuM che - aruNAdi dvIpa-samudro zipatyAvatAra yAvat sUryAvarAvabhAsa samudra. badhAM TucakasamudrAdithI sUravirAvAsa samudra sudhInA, viThaMbha-parikSepajyotikane cakadvIpa sadezakahevA. arthAt asaMkhyAta yojana pramANa viThaMbha, asaMkhyAta yojanA pramANa pariopa ane asaMkhyAta pratyeka caMdrasUrya-graha-nakSatra-tArAnI vaktavyatA. sUrAvabhANoda samudra ItyAdi sugama che. vizeSa e ke - A pAMca deva Adi dvIpa, pAMca devAdi samudra pratyeka ekarUpa che, teno pharI bipatyAvatAra nathI. jIvAbhigama cUrNimAM kahyuM che ke - aMte rahela pAMca dvIpa, pAMca samudro eka prakAranA che. jIvAbhigama sUramAM paNa kahyuM che ke- deva, nAga, yakSa, bhUta ane svayaMbhUmaNa, te eka-eka ja kahevA, tripratyAvatAra nathI. temAM devadvIpamAM be devo che - devabhadra, devamahAbhadra. devasamudramAM devavara-devamahAvara be devo. nAgadvIpamAM nAgabhadra-nAgamahAbhadra be devo. nAga samudramAM nAgavara-nAgamahAvara be devo, yakSadvIpamAM yAbhadrayakSamahAbhadra be devo. yakSa samudramAM cakSavara-cakSamahAvara be devo. bhUtadvIpamAM bhUtabhadra-bhUtamahAbhadra be devo. bhUta samudramAM bhUtavara-bhUta mahAvara be devo. svayaMbhUramaNa dvIpamAM svayaMbhUbhadra-svayaMbhUmahAbhadra be devo. svayaMbhUramaNa samudramAM svayaMbhUvara-svayaMbhUmahAvara be devo che. Page #214 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 20/-/194 19o che prAbhRta-20 che. - X - X - che e pramANe 19muM prAkRta kahyuM. have 20mAMno AraMbha karIe chIe. teno A adhikAra che - "caMdrano anubhAva kevo che ?" tethI taviSayaka praznasUtra kahe che * sUjha-194 - caMdrAdino anubhAva kaI rIte kahelo che ? te viSayamAM A be patipattio kahI che. temAM eka ema kahe che ke - te caMdrasUrya jIva nathI - ajIva che, dhana nathI * suSira chezreSTha zarIraghArI nathI paNa kalevara rUpa che. tene utthAna karma, bhala, vIrya, parAkAra pasakama nathI, temAM vidhuta ke azanipAta ke sAnita dhvani nathI. tenI nIce bhAdara vAyukAya saMmUrha che. nIce bAdara vAyukAya saMmUrzita thatAM vidhuta, zani ke anitano paNa dhvani thAya che. vaLI bIjo eka kahe che ke- te caMdra-sUrya jIva rUpa che, AjIva nathI, dhana che * suSira nathI, bAdara boMdidhara che - kalevara nathI. tene utthAna che cAvatuM vidhuttano dhvani che. ame ema kahIe chIe ke- te caMdra, sUryadevo mahaddhika yAvatuM mahAnubhAga, zreSTha vA-mALA-AbharaNadhArI che tathA avyavacchita nayAtAthI anyatra evI, anyatra upaje che. * vivecana-194 : kayA prakAre caMdrAdino anubhAva-svarUpa vizeSa kahela che ? tyAre bhagavaMte kahyuM - A viSayamAM be pratipatio che - temAM caMdrAdinA anubhAva viSayamAM nize A be pratipati-parIcikanA matarUpa kahI che. te A pramANe - te beparatIrthikomaNe ekaparatIrthika ema kahe che ke- te paratIrthiko pahelAM svaziSyo prati aneka vakatavyatA upakramamAM kramane dazavivA mATe kahe che - caMdra-sUrya jIvarUpa nathI, paNa jIva che. te dhana-nibiDa pradeza upacaya nathI. paNa zaSira che - tathA varaboMdidhara-pradhAna sajIva suvyakta avayava zarIra yukta nathI, paNa kalevara mAtra che. te caMdrAdine utthAna-urvIbhavana. *vA' zabda vikalAmAM ke samuccaya arthamAM che. - uopaNA, apakSepaNAdi. vana - zarIra prANa, vIrya - aMtara utsAha, purapAra * pauruSa abhimAna, parAkrama - te ja sAdhita-abhimata prayojana che. badhuM pUrvavat. - tathA te caMdra-sUrya vidhutane pravartAvatI nathI, vidhuta vizeSa rUpa azani nathI, garjita-meghadhvani. paraMtu caMdra-sUryanI nIce pUrvavat bAdara vAyukAyika saMpUrve che ane nIce bAdara vAyukAyika saMmUrte che. vidhutpaNa pravarte che, azani paNa pravarte che. vidhudAdi rUpe pariName che. sUryapajJapti upAMgasUtra-saTIka anuvAda-2 have upasaMhAra kahe che - eka e pramANe kahe che. bIjA eka ema kahe che ke - caMdra ane sUrya jIvarUpa che, ajIva nathI. jema pUrvAparatIrthikoe kahyuM tathA dhana che, zuSira nathI. tathA vaboMdidhara che, kalevara mAtrA nahIM tathA temAM utthAnAdi che. ItyAdi pUrvavatuM vyAkhyAna karavuM. te vidhune paNa pravatavi che, zani paNa pravatavi che, garjita paNa kare che. ahIM zuM kahevA mAMge che ? vidhutu Adikane sarva caMdra-sUrya pravatavi che. e pramANe paratIciMkanI pratipatine darzAvIne, have bhagavat svamatane kahe che-- ame vaLI ema kahIe chIe, x * caMdra ane sUrya - x * deva svarUpa che, sAmAnyathI jIva mAtra nathI. te devo kevA che? mahaddhika-mahA Rddhi, vimAna, parivArAdi jene che ke, mahadhutika - zarIra, AmaraNa viSayaka mahAdheti jemane che te. mahAbala-mahAbala-zarIranA prANa jemAM che te. mahAyazA-moTI khyAti jemane che te. mahAsaukhya * x * x * mahA sauthavALA tathA mahAnubhAva-viziSTa vaikriyakaraNAdi viSayaka aciMtya zakti jemane che te. varavaagharA ItyAdi sva AyukSaye cyave che. * sUtra-15 : te sahukama kaI rIte kahe che ? te viSayamAM nize A be patipattio kahelI che temAM eka ema kahe che ke - rAhu nAme deva che, je caMdra ke sUryanI grasita kare che. eka ema kahe che. eka vaLI ema kahe che - je caMdrasUryane grase che, teno rAhu nAme koI deva nathI.. pahelA matavALo kahe che ke caMdra ke sUryane grahaNa karato rAhu kyAreka adhobhAgane grahaNa karIne adhobhAgathI choDI de che adho bhAgathI grahaNa karI uda4 bhAge choDI de che, udad bhAgathI grahaNa karIne utd bhAgathI choDI de che, DAbI bAjuthI grahaNa karIne DAbI bAjue choDI de che, DAbI bAjuthI grahaNa karI jamaNI bAjue choDI de che, jamaNI bAjuthI grahaNa karI DAbI bAjuthI choDe che, jamaNI bAjuthI grahaNa karI jamaNI bAjue choDI temAM je ema kahe che ke - rAhu jevo koI deva nathI. je caMdra ke sUryane grasita kare che. teo ema kahe che ke - temAM A paMdara kRSNavarNavALA yugalo kahelA che, te A pramANe - zRMgATaka, jaTilaka, phAraka, #d, aMjana, khaMjana, zItala, himazItala, kailAsa, aruNAbha, parijajaya, nabhasUrya, kapila ane piMgalarAhu. jyAre A paMdara kRSNavarNavALA yugalo sadA caMdra ke sUryane Page #215 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 20/-/195 191 12 sUryapajJapti upAMgasUtra-saTIka anuvAda-2 vezyAnubaddhacArI hoya che, tyAre mAnuSya lokamAM manuSyo ema kahe che ke - e pramANe nize rAhu caMdra ke sUryane grasita kare che. jyAre A paMdara kRSNa varNavALA yugalo sadA caMdra ke sUryane lesyAnubaddhacArI na hoya, tayAre manuSyalokamAM manuSyo ema kahe che ke e pramANe sahu caMdra ke sUryane grasita kare che. ame ema kahIe chIe - te sahudeva mahartika, mahAnubhAva, zreSThavastradhara, zreSTha AbharaNadhara che. sahudevanA nava nAmo che, te A pramANe - zRMgATaka, jaTilaka, kSaka, gaka, DhaDhDhara, magara, kaccha, kaccha, kRNasarSa te sahu devanuM vimAna pAMca varSanuM che. te pramANe - kRSaNa, nIla, lAla, pILuM, sapheda. temAM kALu sahu vimAna khaMjana varSanuM che, nIla rAhu vimAna tuMbaDAnA vaNanuM che. lAla rAhu vimAna maMjiSTha varSanuM che, pILuM rAhu vimAna haLadaranA varSanuM che, zukla rAhu vimAna bhasma rAzi varSanuM che. jyAre sahadeva AvatA ke jatAM vikuvA karatAM, paricAra karatAM caMdra ke sUryane pazcimathI Avare che, sahudeva jyAre jatAM-AvatAM vikuvaNa ke pazciAra karatAM caMdra ke sUryanI vezyAne dakSiNathI AvarIne uttaraNI choDe che, tyAre dakSiNathI caMdra ke sUrya dekhAya che, uttarathI sahu dekhAya che. A AlAla vaDe pazcimathI AvarIne pUrvathI choDe che. uttarathI AvarIne dakSiNathI choDe che. - jyAre rAhudeva jatAM ke AvatAM vikuNA ke paricAraNA karatAM caMdra ke sUryanI vezyAne dakSiNa-pUrvathI AvarIne uttara-pazcimathI choDe che, tyAre dakSiNa-pUrvamAM caMdra ke sUrya dekhAya che ane uttara-pazcime rAhu dekhAya che jyAre sahadava - x - yAvatu - x - dakSiNa pazcimathI AvarIne uttara-pUrvathI choDe che, tyAre dakSiNa-pazcimamAM caMdra ke sUrya dekhAya che ane uttara-pUrvamAM rAhu dekhAya che. A AlAvA vaDe uttara-pazcimathI AvarIne dakSiNa-pUrvamAM choDe che, uttarapUrvathI AvarIne dakSiNa-pazcimathI choDe che. jyAre rAhu deva jatAM ke AvatAM caMdra ke sUryanI vezyAne AvarIne choDe che, tyAre manuSyalokamAM manuSyo kahe che - rAhu vaDe caMdra ke sUrya grasita thAya che. jyAre rAhudeva AvatAM ke jatAM caMdra ke sUryanI vezyAne AvarIne paDakhethI choDe che, tyAre manuSyalokamAM manuSyo kahe che ke caMdra ke sUrya vaDe sahunI kukSI bhUdAI. - jyAre sahadeva AvatAM ke jatAM caMdra ke sUryanI vezyAne AvarIne choDI de che, tyAre manuSya lokamAM manuSyo ema kahe che - rAhu vaDe caMdra ke sUryanuM vamana karyuM. jyAre rAhudeva AvatAM ke jatAM caMdra ke sUryanI teyAne AvarIne madhyamadayathI choDe che, tyAre manuSyalokamAM manuSyo kahe che rAhu vaDe caMdra ke sUrya vitarIta thayo. jyAre rAhudeva AvatAM ke jatAM caMdra ke sUryanI leyAne AvarIne nIce cAre dizA-cAre vidizAmAM rahe che, tyAre manuSyalokamAM manuSyo kahe che - rAhu vaDe caMdra ke sUryagrasta che. rAhu keTalA bhede che ? yuvarAhu ane pavarAhu. temAM je dhavarAhu che kRSNa pakSanI ekame 15 bhAgathI caMdranI teyAne AvaraNa karato rahe che. te A pramANe : pahelA dine pahelA bhAgane yAvatuM paMdaramAM divase paMdamAM bhAgane, chellA samaye caMdara raMjita thAya che, bAkInA samayamAM caMdra rejita ke virata hoya che te ja zukla pakSamAM ughADa karatAM-karatAM rahe che. te pramANe - pahelA divase pahelA bhAgane cAvatu caMdra virakta thAya che, bAkInA samaye caMdra raMjita ke vikta hoya che. temAM je pad rAha jaghanyathI cha mAsamAM, utkRSTathI 4ra-mAsamAM caMdrane ane 48-mAsamAM sUryane grasita kare che. * vivecana-15 : kayA prakAre bhagavan! Ape sahunI kriyA kahI che ? tyAre bhagavaMte A viSayamAM be paratIrthika pratipatti batAvela che - rAhukama viSayamAM A be pratipati kahI che, te be paravAdI madhye eka paratIrthika kahe che - te rAhu nAmaka deva che, je caMdra ke sUryane grahaNa kare che. bIjo paratIthiMka ema kahe che - rAhu nAmanA deva nathI, ke je caMdra ke sUryane grahaNa kare. te ja pratipatti baMne darzAvIne have tenI bhAvanArthe kahe che - temAM je vAdI ema kahe che - rAhu nAmano deva che, je caMdra ke sUryane grahaNa kare che, te evuM kahe che - te e pramANe svamatabhAvanA kare che. - x - rAhudeva caMdra ke sUryane grahaNa karIne cheDethI pakaDIne cheDethI choDI de che. aghobhAgathI grahaNa karIne adhobhAgathI ja choDI de che. kadAcit cheDethI grahaNa karIne mastakeyI choDe che, athavA kadAcit mastakethI pakaDI puMchaDethI choDI de che. ItyAdi - x - kayAreka DAbI bhujAthI pakaDIne DAbI bhujAthI ja choDI de che. arthAt zuM kahe che ? DAbA paDakhethI pakaDIne DAbI bAjuthI choDI de che. athavA DAbA paDakhethI pakaDIne jamaNe paDakhethI choDI de che athavA kadAyitu jamaNI bAjuthI pakaDIne DAbI bAjue choDI de che athavA jamaNI bAjuthI pakaDIne jamaNI bAjue ja choDI de che. - x - Page #216 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 20/-/195 193 te be paratIrthikomAM ja ema kahe che ke - sahadeva nathI ke je caMdra ke sUryane grahaNa kare. teo evuM kahevA mAMge che ke - tyAM jagatamAM A vakSyamANa svarUpe paMdara bhede kRSNa pudgalo kahelAM che, tene ja dazavi che saMpradAya anusAra vaivikalyathI, svIkAravuM. tethI A anaMtaroka 15-bhede kRSNa pudgalo samasta sadA caMdra ke sUryane lezyAnuMbaMdhacArI - caMdra sUrya biMbagata prabhAtucArI hoya che. tyAre manuSyo ema kahe che ke - e pramANe rAhu caMdra ke sUryane grahaNa kare che. jyAre A paMdara kRSNa pagalo samasta, sAtatyathI nahIM tema caMdra ke sUryanA lesyAnubaMdhacArI thAya, tyAre manuSyo ema kahe che ke - e rIte rAhu caMdra ke sUryane grahe che. ema ukta prakAre rAhu caMdra ke sUryane grahaNa kare che, te laukika vAkya jANavuM. * * * - bhagavaMta kahe che ke - A paratIrthiko ema kahe che, paNa ame vaLI utpanna kevaLajJAnathI kevala pAmIne ema kahIe chIe ke rAhu mAtra deva ke parikarSita pugala mAtra nathI. ' te rAhudeva mahaddhika, mahAdhutika, mahAbalI, mahAyazA, mahAsaukhya, mahAnubhAva che, A padArthonI vyAkhyA pUrvavatu bhAvavI. zreSTha vAdhara, zreSTha mAcaghara, zreSTha AbharaNadhara che. te rAhu devanA nava nAmo kahelA che - te A pramANe zRMgATaka ItyAdi, te sugama che. sahadevanA vimAno pAMca varNonA kahelA che. ahIM zuM kahevA mAMge che ? pAMca vimAno pRthak pRthak kaika varNayukta kahela che. te A pramANe - kRSNa Adi sugama che. vizeSa e ke- raInana eTale dIvAnI vATano maLa ane lAuya varNAbha eTale bhInA tuMbaDAnAM jevo varNa. temAM jyAre rAhudeva koI sthAnethI Avato hoya ke koI sthAne jato hoya tyAre vikuNA karatA - svecchAthI tevI-tevI vikriyA karato ke paricaraNa buddhithI ahIM-tahIM jato caMdranI ke sUryanI vezyA-vimAnamAM rahela zvetapaNuM pUrvabAjuthI, AvarIne AgaLano bhAga AvarIne pAchaLanA bhAgathI nIkaLI jAya tyAre pUrvabhAgathI caMdra ke sUrya potAne dasave che ane pazcima bhAge rAhu potAne darzAve che. arthAt tyAre mokSa kALe caMdra ke sUrya pUrvanA dizAbhAge pragaTa dekhAya che ane nIce pazcima bhAge sahu. e pramANe dakSiNottara viSayaka sUtra kahevuM. A anaMtarokta AlAvA vaDe "pazcime AvarIne pUrvathI nIkaLI jAya, uttarethI AvarIne dakSiNe nIkaLI jAya" A viSayaka be sUtro paNa kahevA. te A pramANe[24/13 194 sUryapajJapti upAMgasUtra-saTIka anuvAda-2 jyAre rAhudeva AvatA vikadNA karatA caMdra ke sUryanI vaizyAne pazcimethI AvarIne pUrvamAM choDe, tyAre pazcimamAM caMdra ke sUrya dekhAya che ane pUrvamAM rAhu. e pramANe bIjA sUtramAM paNa kahevuM. e pramANe (1) dakSiNa-pUrva, uttara-pazcima, (2) dakSiNa-pazcima, uttara-pUrva, (3) uttara-pazcima, dakSiNa-pUrva, (4) uttara-pUrva, dakSiNa-pazcima viSayaka cAra sUtro paNa kahevA. tA nathI je ItyAdi sugama che. vizeSa A bhAvArtha kahevo - jyAre caMdra ke sUryanI vezyAne AvarIne sahu rahelo hoya tyAre lokamAM evuM kahevAya ke jema rAhu vaDe caMdra ke sUryanuM grahaNa thayeluM che. jyAre rAhu glezyAne AvarIne paDakhethI mUke tyAre manuSyomAM evuM kahevAya ke - jema caMdra ke sUrya vaDe rAhunI kukSi bhUdAI. rAhunI kukSi bhedIne caMdra ke sUrya nIkaLI gayo. jyAre rAhu caMdranI ke sUryanI vezyAnI AvarIne pAcho sarake che, tyAre manuSyalokamAM manuSyo bole che ke - rAhu vaDe caMdra ke sUryanuM vamana thayuM. jyAre rAhu caMdra ke sUryanA madhyabhAgathI lezyAne AvarIne jAya che, tyAre manuSyalokamAM evo pravAda che ke - caMdra ke sUrya sahu vaDe vyaticarita thayo. arthAt madhyabhAgathI vibhinna thayo. jayAre rAhu caMdranA ke sUryanA sapakSa-sarve paDakhAmAM pUrva-pazcima-dakSiNa-uttaramAM. pratidikSA saMhitA eTale ke badhI vidizAmAM, legyAne AvarIne nIce rahe che. tyAre manuSyamAM lokokita che ke - rAhu vaDe caMdra ke sUrya sarvapaNe grahaNa thayo. kahe che - caMdravimAnanA /61 bhAga nyUna yojana pramANathI sahu vimAnanA grahavimAnapaNAthI adhayojanA pramANatvathI kaI rIte sahavimAnano sarvathA caMdravimAnanA AvaraNano saMbhava che ? te kahe che, jo A grahavimAnonuM ardhayojana pramANa che, te prAyaH jANavuM. tethI rAhugrahanuM ukta adhika pramANa paNa vimAna saMbhave che, tethI anupapatti nathI, tema nahIM. bIjA vaLI ema kahe che - rAhu vimAnane mahAna bahoLo aMdhakAra razmi samUha che. tethI rAhu vimAna nAnuM hoya to paNa mahA bahalathI tamizra razmi jALa vaDe prasAra thatAM badhAM paNa caMdramaMDalane Avare che, tethI temAM koI doSa nathI. have rAhunA bheda vize jijJAsu prazna kare che - te sugama che. bhagavaMta kahe che - rAhu be bhede kahyo che. te A pramANe - dhruvarAhu ane parvarAhu. temAM je sadA caMdravimAnanI nIcethI saMcare che, te ghuvarAhu ane je parvamAM - pUrNimA ke amAsamAM yathAkrame caMdra ke sUryano uparAza kare che, te parvarAhu che. temAM je yuvarAhu che, te kRNapakSanI ekamathI AraMbhIne pratyeka tithimAM Page #217 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 20/-/195 15 potAnA 15-bhAga vaDe 15-15 bhAga caMdranI vaizyAne AvarIne rahe che. te A rIte - ekame pahelAM paMdara bhAga, bIje bIjA, trIje bIjA yAvata paMdaramI tithie paMdaramAM. pacI paMdaramI tithimAM chellA samaye rAhavimAna vaDe upapta thAya che arthAtu saMpUrNapaNe rAhuvimAnathI AcchAdita thAya che. bAkInA samayamAM arthAta ekamabIja, bIja Adi kALamAM caMdra rakta ke vita thAya che. ati dezanI rAhuvimAna vaDe AcchAdita thAya che, dezathI anAcchAdita rahe che. zuklapakSanI ekamathI AraMbhIne pharI te ja paMda-paMdara bhAga pratitithi pragaTa karato rahe che. te A pramANe - ekamatithie pahelAM 15-bhAga pragaTa kare che, bIje bIjA e pramANe yAvatuM paMdaramAM dina-pUrNimA sudhI 15-15 bhAga pragaTa karatAM chellA samaye pUrNimAnA chellA samaye caMdra sarvathA virakta thAya che. arthAt rAhu vimAna vaDe thoDo paNa AcchAdita na hovAthI saMpUrNa pragaTa thAya che. zukla ke kRSNapakSamAM keTalA divaso sudhI rAhuvimAna vRta rahe che. jemAM grahaNa kALamAM pavarAhu, keTalA divaso nahIM? tathA tenuM kAraNa zuM che? A je divasamAM atizaya tamasa vaDe abhibhUta thaI caMdra temAM te vimAna vRtta jaNAya che. caMdraprabhAnA bAhulya prasara bhAvathI rAhuvimAna yathAvasthitapaNe prApta thAya che. jemAM pharI caMdra pharI pragaTa thAya che, temAM. paNa sahuvimAna vaDe temAM caMdraprabhA abhibhUta thatI nathI. parvAhavimAna yuvarAhu vimAnathI atIva tamo bahula che, tethI tenA vaDe thoDo paNa caMdranI prabhAno abhibhava saMbhavato nathI, tenI teno aApaNa vRtavano saMbhava nathI, A vAtanI sAkSI zrI jinabhadragaNi kSamAzramaNanA vizeSaNavatI graMthamAM paNa jovA maLe che, je vRttikAre noMdhI che. - temAM je A parvarAhu che. te jaghanyathI cha mAsanI upara caMdra ane sUryano uparAza kare che. utkRSTathI 4ra-mAsathI vadhu kALe caMdrano ane 48 saMvatsare sUryano. have caMdrane lokamAM "zazI" ema * x * kahe che ? * sUtra-196,193 : [16] kaI rIte te caMdra "zazI" kahevAya che? jyotiSendra jyotiSarAjacaMdra mRgAMka vimAnamAM kAMtadevI, kAMta devI, kAMta Asana, zayana, staMbha, mAMDa-maga-upakaraNo hoya che jyotindra jyotiSarAja caMdra pote paNa saumya, kAMta, zubha, priyadarzana ane surUpa che. e pramANe nize caMdra "zazI', caMdra- 'zazI kahevAya che. kaI rIte te sUrya "ditya, sUrya "Aditya' kahevAya che ? te sUrya samaya, AvalikA, nApA, toka cAvatuM utsarpiNI-avasarpiNInI Adi kare che, e pramANe sUrya 'AdityasUrya-'Aditya' kahevAya che. 196 sUryapajJapti upAMgasUtra-saTIka anuvAda-2 [19] te jyotiSendra jyotirAja caMdranI keTalI mahiSIo kahI che ? caMdrane cAra AzcamahiSI che - caMdraprabhA, jyonAbhA, arcimAlI, prabhaMkarA. te pUrva kahyA mujaba cAvatuM maithuna sevana karI zakato nathI. ema sUryanuM paNa neg. te caMdra-sUrya je jyotiSendra jyotirAja che. te kevA kAmabhogane anubhavatA vicare chejema koI paNa prathama yauvana-utthAna-baLa-sAmamiAM prathama yauvana-utthAna-baLasrAmavALI panI sAthe turaMta vivAhita hoya te dhanAtha thaI arthanI gaveSaNAthI soLa varSe jaIne pachI ladhArtha, kRtakArya, anausamagra pharI paNa potAne ghera zIgha Ave pachI snAna karI, balikarma karI, kautuka-maMgala-prAyazcitta karI zuddha pAdzya maMgala pravara vastro dhAraNa karIne alpa paNa mahAI AbharaNathI alaMkRt zarIrI thaI, manojJa thALI pAka zuddha aDhAra prakAre vyaMjanayukata bhojana karIne, te tevA prakAranA vAsagRhamAM aMdara sacittakarma, bahAra dumita dhRSTa sRSTa, vicitra ulloka cillita tala, bahuma suvibhakata bhUmi bhAge, maNirana vaDe nAzita aMdhakAramAM kAlo aga-avara kuMdaraka-tuka dhUpathI madhamadhatA, gaMdhokrUta abhirAma sugaMdhavaragaMdhI, gaMdhavartIbhUta tevI tevA prakAranI zayyA ke je be bAju uwta, madhyamAM nAtagaMbhIra, AliMgaNavartita, pranatamaMDavilloyaNa, saragsa, gaMgA pulisavAlukA uddAlasAlizaya, suviracita rajawANa, DhAMkela kSaumavastra, kSoma dukula paTTaNI pratichAdana, kata saMvRtta, suramya, Ajinaka-sUta-bUra-navanIta tulya sparzavALI, sugaMdhavara kusuma cUzita upacAyukata tevI tevA prakAranI bhAryA sAthe zRMgAsakAra cAravezavALI, saMgata hasita-bhaSita-ceSTita-saMtApa-vilAsa-nipuNa yukatopacAra kuNAla, anurakadavikad, manonukULa, anyatra kyAMya manane na karatAM, ISTa zabadanA-rasarUpa-gaMdhayukata paMcavidha mAnuSI kAmabhogane anubhavato vihare. tyAre te puruSa viosamaNa kALasamayamAM kevA sAta-saukhyane anubhavato vicare che? he AyuSyamAna zramaNa ! udAra, te puruSanA kAmabhogathI anaMtaguNa viziSTatara vyaMtara devonA kAmabhogo che. vyaMtara devonA kAmabhogo karatAM anaMtaguNa viziSTataraka asurendra sivAyanA vanavAsI devonA kAmabhogo che. asurendra sivAyanA devonA kAmabhogo karatAM asurakumAra devonA kAmabhoga anaMtaguNa viziSTatA che. asukumAra devonA kAmabhogo karatAM graha-nakSatratArA devonA kAmabhogo ane graha-nakSatra-stArAnA kAmabhogo karatAM anataguNa viziSTatA caMdrasUrya devonA kAmabhogo che. AvA prakAranA kAmabhoga jyotiSendra jyotirAja caMdra-sUrya anubhavato vicare che. * vivecana-196,197 :kayA prakAre-kayA anvArthathI caMdrane zazI ema kahe che ? bhagavaMte kahyuM - x Page #218 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 20/-/196,197 193 198 sUryapajJapti upAMgasUtra-saTIka anuvAda-2 * jyotindra jyotindrAja caMdranA mRgacihna vimAnamAM adhikaraNabhUta zata * kamanIyarUpavALA devo, kAMtadevIo kAMta evA Asananzayata-staMbha-mAMDa-mArA upakaraNo che, caMdradeva pote paNa jyotiyendra jyotirAja caMdradeva (kevA che ?]. o ftha - araudrAkAra, 0 #ta : kAMtimAna, 0 guNakA * saubhAgyayuktatvathI lokone vallabha. o fpva * premakArIdarzanavALo, o gurUpa - zobhatarUpavALo. - AvA kAraNothI caMdrane 'zazI' ema kahe che. - ahIM zuM kahevA mAMge che ? sarvapaNe kamanIyatva lakSaNa-avarane AzrIne caMdrane 'zazI' nAme oLakhAvAya che. have vyutpatti kahe che - ahIM 'zA krAMta' e pramANe dhAtu che. * * * * * x *x - tethI na aMtarI rANA jemAM che te paNa evI vyutpatti thAya che. sva vimAna vAstavya deva-devI-zayana-Asana Adi vaDe kamanIya kAMtiyukta artha karyo che. bIjAo vyAkhyA kare che ke - za ema zrI sAthe varte che. tethI 'zrI' thAya prAkRtapaNAMthI 'za' evuM rUpa thayuM. kayA prakAre, kayA anvaryathI sUryane Aditya kahe che ? bhagavaMte kahyuM - sUrya, Adi-prathama jemAM che te sUryAdika. te konI Adi kare che ? o samaya - ahorAgAdi kALano nirvibhAga bhAga. * x* tethI kahe che - sUryodayane avadhi karIne ahorAkano AraMbhaka samaya gaNAya che. anyathA nahIM. 0 AvalikA-Adine e pramANe 'sUAdika' jANavA. vizeSa e ke - asaMkhyAta samaya samudAyAtmikA te AvalikA. o AnaprANa * asamAta AvalikAno eka napANa. vRddha saMpradAya evo che ke - 435ra AvalikAno eka AnapANa. tethI kahe che - 435ra AvalikA pramANathI eka AnapANa che. tema anaMtajJAnIe kahela che. sAta AnaprANano eka toka thAya che. yAvata zabdathI muharta Adi jANavA. te sugama hovAthI svayaM kahevA. - e pramANe A kAraNathI nizcita sUryane 'Aditya' ema kahevAmAM Ave che. AdimAM thAya te Aditya. caMdranI ItyAdi sUtramAM agramahiSI viSayaka pUrvavat jANavuM, prastAvanA anurodhacI karI kahyuM. temAM doSa nathI. te jyotiSendra jayotigrAsa caMdra-sUrya kevA prakAsvA kAmabhogone anubhavato rahe che ? bhagavaMte kahyuM- te nirdiSTa svarUpano jema koI puruSa prathama cauvananA udgamamAM je gata - zArIranA prANa, tenA vaDe samarya. - prathama cauvanamAM utthAna, bala, samartha patnI sAthe turaMta vivAha karelo hoya tevo puruSa pachI - arcano arthI thaI, artha gaveSaNA nimite-soLa varSa sudhI dezAMtaramAM pravAsa karIne, pachI soLa varSa vItyA bAda kevo thAya ? tenA vizeSaNo ane kahela che - (nArtha * ghaNAM ghatane ekatrita karelo hRtai#Athe - sarva prayojana tiSThita thayA che tevo anaHErr * temAM prANa * akSata, mArgamAM koIpaNa cora Adi vaDe luMTAyela nahIM tevuM. * dravya-bhAMDa-upakaraNAdi jenA che te tathA. evo te pharI paNa potAne ghera pAcho Ave. pachI snAna karI, balikarma karI, kautuka-maMgala-prAyazcita karI, zuddhAtmA veSocita pravara vastro paherIne Ava * thoDo, TerI - mahAmUlya vALA AbharaNathI alaMkRtu zarIravALo. manojJa kalama odanAdi thAlI, teno pAka jene che te. anyatra pakAvela suparva thato nathI. tethI A vizeSaNa mUkayuM ke - zuddha * bhojana saMbaMdhI doSa varjita, tethI sthAlipAka te zuddhane sthAlIpAka zuddha kahevAmAM Ave che. lokamAM prasiddha aDhAra prakAranA vyaMjana-masAlA, chAsa vagerethI kula te aDhAra vyaMjanA kuLa athavA aDhAra bhedathI te vyaMjanAkuLa hovAthI aTAdaza vyaMjanAkuLa. A aDhAra bheda A pramANe che - (1) sUpa, (2) yava, (3) vavajJa, (4 thI 6) traNa maMsAdi, (3) gorasa, (8) jyusa, (9) bhaThya, (10) gulalAvaNika, (11,12) mUvaphaLa, haritaka, (13) DAga, (14) sAlu, (15) pAna, (16) pAnIya, (13) pAnaka, (18) zAka. A baMne gAyAo sugama che. vizeSa e ke- traNa mAMsa javanadi vanaspati jANavI. o cUSa - maga, cokhA, jIraka, kaTu bhAMDAdi sa. o bhakSya - khAMDa, khAjA Adi. o guDalAvaNikA * lokaprasiddha goLa pApaDI ke guDadhANA. mULa ane phaLa e eka pada hRddha samAsarUpa che. o haritaka-jIka Adi che zAka-vatthalanI bhAjI o sAla-maliMkA, o pAta-sUrA Adi o pAtIya-jaLa o pAnakadrAkSa pAnakAdi 0 zAka-taka vaDe siddha. AvA prakAranuM bhojana khAIne temAM, tevA vAsagRhamAM. - A vAsagRha kevuM che ? te kahe che - Page #219 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 20/-/196,197 19 Boo sUryapajJapti upAMgasUtra-saTIka anuvAda-2 (1) aMdarathI sacitra karmavALuM. (2) bahArathI dUmita pRSTapRSTa arthAt sumita eTale sudhA paMkadhavalita, vRg - pASANAdinI upara dhasela, tethI mRSTa-maRNa karAyela (ati lIso karAyela]. (3) vicitra-vividha citrayukta caMdaravA vaDe dIpatuM gRhanuM madhyabhAganuM uparanuM taLa jevuM che te. (4) bahusama-ghaNuM ja sama (5) suvibhakta-suvicchittaka bhUmibhAga jemAM che te. (6) maNirana vaDe nAza karAyela aMdhakArayukta. (3) kALo agara, pravara kaMirAka, turaka dhUpanI je gaMdha tenA vaDe maghamaghAyamAna. (8) udbhUta-ahIM-tahIM prasarelI gaMdha vaDe abhirAma athad je maNIya che. tevuM. (9) vagaMdhika - zobhana gaMdha, tenA vaDe karAyela vagaMdhika-zreSThagaMdha jenI che tevuM. tethI ja gaMdhavartIbhUta. - vAsagRha pachI zayanIyanuM varNana che, te A pramANe - (1) ubhaya paDakhe uguta. (2) madhya bhAgathI gaMbhIra (3) zarIra pramANa upadhAna vaDe yukta. (4) mastake ane paga pAse ozIkA jemAM che tevI. (5) viziSTa karma viSayaka buddhi vaDe prApta karela, atIva suSka parikarmita gaMDa-upadhAnaka jemAM che tevI. (6) sArI rIte parikarmita kSaumika dukala-kapAsanA rUmAMthI banAvela vastranA yugala rUpa je paDhazATaka che tenA vaDe jenuM AcchAdana karAyela che, tevI zayyA vaDe yukta. (3) tAMzuka * maccharadAnI samAna vastra vizeSathI saMvRta. (8) Ajinaka-carmamaya vastra vizeSa, te svabhAvathI ati komaLa hoya che. [tethI grahaNa karyuM.. (9) bhUta-kapAsanA parma-ru. (10) bUra-vanaspati vizeSa. (11) navanIta-mAkhaNa - 4 - ukata Ajinaka AdinA sparza jevo sparza jeno che tevA prakArano zasyAno sparza che. sugaMdhI je zreSTha kusumo ane je sugaMdhI cUrNa-paTavAsAdi ane A sivAya paNa tevA prakAranA zayanopacArathI yukta. tathA tevA prakAre kahevAne mATe azakya evI, svarUpathI punyavatIne yogyatAvALI [tathA A vizeSaNavALI (1) zRMgAra rasa poSaka AkArasaliveza vizeSa jeno che tevI. (2) AvA prakAranA zobhanavezavALI. (3) saMta Adi saMgata-maitrIgata gamana, savilAsa pharavuM. (4) hasita-pramoda sahita kapola sUcita hAsya. (5) bhaNita-manmatha uddipaka vicitra vANI. (6) ceSTita-kAma sahita aMga-pratyaMga avayavanA pradarzanapUrvaka priyajana sanmukha avasthAnavALI. () saMtApa-priyanI sAthe pramoda sahita sakAma paraspara saMkathA karI rahelI evI te strI. (8) vilAsa-zubha lIlA vaDe yukta (9) nipuNa-sUma buddhigamya atyaMta kAma viSayamAM parama taipuNyathI sabhara evI strI. (10) yukta-deza kALotpanna upacAra, tenA vaDe kuzaLa. (11) anukad, kyAreya paNa avikta. AvA prakAranI manonukUla patnI sAthe ekAMte ratipasakata-ramaNamAM joDAyelI, bIje kyAMya paNa manane na karatI. kemake bIje mana karavAthI yathAvasthita ISTa bhAgita kAma sukhane anubhavatI nathI. ISTa zabda, sparza, rasa, gaMdha, rUpa evA pAMca bhedathI manuSya bhava saMbaMdhI kAmabhogane anubhavatI. ahIM pratyakumavana mAM prati zabda Abhimukhya arthamAM che, tethI sanamukha rahIne saMvedanA anubhavatI vicare che arthAta rahelI che. tA i ItyAdi. tAvatu zabda krama arthamAM che. - x *x - te puruSa te kALa vaDe tathAvidha upalakSita samaya-avasara, evo kALa samaya, temAM kevA sAtArUpaAhAdarUpa sukhane anubhavato vicare che ? Avo prazna karatAM gautame kahyuM - he bhagavan! zramaNa ! AyuSyamAn ! udA-ati adbhUta sAtA-sukhane anubhavato rahe. bhagavaMte tyAre kahyuM - AvA te puruSasaMbaMdhI kAma bhogo karatAM paNa anaMtaguNapaNe viziSTatara ja vyaMtara devAnA kAmabhogo che, tema kahevAyeluM che. vyaMtaranA AvA kAmabhoga karatAM paNa asurendra sivAyanA bhavanapati devonA kAmabhogo anaMtaguNa viziSTatara che. asurendra sivAyanA bhavanapati devonA kAmabhogo karatAM paNa IndrabhUta asurakumAra devono kAmabhogo anaMtaguNa viziSTa che. - indrabhUta amukumAra devonA kAmabhogo karatAM paNa anaMtaguNa viziSTatA grahanakSatra-ane tArArUpa devonA kAmabhoga che. Page #220 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 202 sUryapajJapti upAMgasUtra-saTIka anuvAda-2 pAdhunika, kanaka-nAma sahitanA pAMca graho. [eo] soma, sahita, AzAsana ane kAryApaka ane kardhaka, Ajakaraka, hiMdubhaka, saMkhannAma sahitanA traNe. [201] kaMsa-nAma sahita traNa, nIla ane rukima vaDe cAra graho thAya. bhasma, tila, puNavarNa, dakavarNa, kALa ane baMdha rihara IndrAni (athavA Indra ane ani), dhUmaketu, hari, piMgalaka, budha ane zuka, bRhaspati, rAhu, agasti, mANavaka ane kAmasparza nAmaka graho che. 20/-/196,197 201 graha-nakSatra-tArarUpa devonA kAmabhogo karatAM paNa anaMtaguNa viziSTatara kAmabhogo caMdra-sUryanA che. AvA svarUpe jyotiSendra jyotirAja caMdra ane sUrya kAmabhogone anubhavatA vicare che.. have pUrve kahelA 88 saMkhyaka grahone tenA-tenA nAmagrahaNapUrvaka jaNAvavAne mATe kahe che - * sUtra-198 thI 20e :[18] temAM nize A 88-mahAgraho kahelA che. te A rIte - (1) gAka, (2) vikAlaka, (3) lohitAkSa, (4) zanaizcara (5) Adhunika (6) pAdhunika, (3) kaNa, (8) kanaka, (9) kaNakanaka. (10) kavitAnaka, (11) kaNa saMtAnaka, (12) soma, (13) sahita (14) AzAsana, (15) kAyopaga, (16) kaTaka, (17) ajaka7, (18) hRdubhaka, (19) zaMkha, (20) zaMkhanAbha. | (21) zaMkhavaNabhi, (22) kaMsa, (3) kaMsanAbha, (24) kaMsavaNabhi, (25) nIla, (26) nIlobhAsa, (27) raya, (28) rUpyabhAsa, (29) bhasma ane (30) bhasmarAzi. (31) tila, (2) tilapuNavarNa, (33) daka, (34) dakavarNa, (35) kAya, (36) baMdha, (39) IndrAni, (38) dhUmaketu, (39) harI, (40) piMgalaka, (41) budha, (42) zuka, (43) bRhaspati, (44) sahu, (45) agastI, (46) mANavaka, (47) kAmasparza, (48) dhura, (49) pramukha, (5) vikaTa. (51) visaMdhikaghellaka, (52) prajala, (53) jaTitAlaka, (54) aruNa (55) anillaka, (56) kALa, (57) mahAkAla, (58) svastika, (59) sauvastika, (60) vardhamAnaka. (61) pralaMba, (ra) nityAloka, (63) nityadhota, (64) svayapabha, (65) avabhAsa, (66) zreyaskara (67) kSemaM% (68) AbhaMkara, (69) prarbhara ane (30) aka. (01) vika, (2) azoka, (3) vItazoka, (34) vimala, (5) vivakta, (6) vitad, (37) vizAla, (8) zAla, (39) suvata. (8) nivRtti, (81) dujarI, (82) kara, 83) karika, (84) rAja (85) ali, (86) yupaketu (8) bhAvaketu, (88) ekajaTI. [55, bhAva, ketu alaga paNa che.] 0 A ja aThayAsI grahonA nAmone have nava saMgrahaNI gAthApUrvaka punaH sugamAM jaNAvelA che. te A rIte - [199] aMgAraka, vikAlaka, lohitAkSa ane zanaizcara tathA Adhunika, [20] dhuka, pramukha, vikaTa, visaMdhikahyA pachI pralaMba ane jaTitAlaka ane aruNa, anila, kAla, mahAkAla. ri04] zreyara sautika, vardhamAnaka ane pachI pralaMba, nityaloka, nityodhota, svayaMpabha ane avabhAsa. [26] vimala, vitad, vizad, vizAla, pachI zAla ane suvata, anivRtti ane ekajaTI, vijatI jANavA. [20] kara, karika, rAjagaMla [athavA rAja ane agala), yuketu ane bhAvaketu jANavA. A aTakyAsI graho nikke AnupUrva krame jANavA joIe. [ahIM puSa, bhAva, ketu alaga paNa gaNela che.] * vivecana-198 thI 20e : temAM ni caMdra-sUrya-nakSatra-tArArUpanI madhye je pUrve 88 saMkhyAthI graho kahelA che, te A pramANe che - aMgAraka ityAdi badhAM sugama che. A ja nAmone sukhecI samajavA mATe cha saMgrahaNI gAthA kahe che. [va gAthAo che, chatAM vRttimAM gAyA paka kahyuM che, te mudraNa doSa che ke anya kaMI sUcave che, teno nirNaya karAvavo.) - X - X - X - - sUtramAM A nava gAthAo kahevAyelI ja che. - vaMtikAra maharSie pharI A nave gAthAo noMdhI che. - sUtra ane vRtimAM noMdhAyela gAyAo samAna ja che. - vRttikAra maharSie sUtrokta gAthAne pharI saMgrahaNI gAthArUpe vRttimAM zA mATe nodhI che, te aMge amane A punarAvartana ke punaruktiAno hetu zo che ke zo hoI zake te kaMI samajAtuM nathI. - sUgamAM 198mAM sUtramAM A ja 88-nAmo che, chatAM sUtrakama 19 thI 207 [nava gAthAmAM] A ja 88-grahonA nAmo mUkelA che. ahIM kadAca evI kalapanA thaI zake ke Agama sUtromAM aneka sthAne saMgrahaNI gAthAone sthAna apAyela che ke Page #221 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 20/-/198 thI 207 je gAthAo sUtramAM kahevAyelI ja hakIkatone padha svarUpe ke viziSTa rUpe rajU karatI hoya che. e paddhatinuM A AgamamAM ahIM paNa anusaraNa karAyuM hoya. paraMtu sUtramAM babbe vakhata kahevAyela ATalI sAmAnya vAta ke jemAM phakta grahonA nAma ja che, tene vRttimAM e ja gAthA svarUpe vRttikArazrIe zA mATe pharI noMdha karI che, tenuM kAraNa amane samajAyela nathI. - kadAca anya koI sthAne paNa AvI gAthAno ullekha hoya tenI sAkSIrUpe noMdha vRttikArazrIe lIdhelI hoya athavA thApa zabda dvAra kaMIka judI gAthA abhipreta hoya to kadAca vRttikArazrI dvArA karAyela gAthAnoMdha sahetuka hoI zake che. 203 - X - * - * * * * * * 0 gAthAnI vRttikAre karela vyAkhyA - [ahIM paNa e ja-88 grahonA nAmo che tethI ame teno purvAanuvAda karyo nathI.] muni dIparatnasAgare karela prAmRta-20-no TIkA sahitano anuvAda pUrNa - X - X + X + X - 0 have sarva zAstranA upasaMhAra rUpe sUtrakAra maharSi 20 mAM prAbhUtane aMte gAthA racanA dvArA jaNAve che ke - * sUtra-208 thI 214 : [208] A pUrvakathita prakArathI prakRtArtha evI tathA abhavyajanonA hRdayamAM durlabha evI bhagavatI jyotiprAja prajJaptinuM [caMdra-sUryapajJaptinuM] kirtana kare che. [209] Ane grahaNa karIne jaDa, gauravayukta, mAnI, pratyanIka, abahuzrutane A prajJaptinuM jJAna na devuM joIe. AnAthI viparIta janone, jemake saraLa yAvat zrutavAnane devuM joIe. [10] zraddhA, dhRti, dhairya, utsAha, utthAna, baLa, vIrya, parAkrama vaDe yukta thaIne AnI zikSA prApta karanAra paNa jo yogya hoya to tene A prajJaptinuM prarUpaNa karavuM na joIe. jemake. [211] je pravacana, kuLa, gaNa, saMghathI bahAra karAyelA hoya. jJAna ane vinayathI hIna hoya, arihaMta-gaNadhara ane sthaviranI maryAdAthI rahita hoya, [temane A prajJapti na devI.] [212] dhairya, utthAna, utsAha, karma, baLa, vIryathI jJAna prApta karavuM joIe. Ane niyamathI AtmAmAM dhAraNa karavI. vinItane A jJAna kyAreya sUryaprajJapti upAMgasUtra-saTIka anuvAda-2 na ApavuM. [213] janma-mRtyu ane kaleza doSatI rahita bhagavaMta mahAvIranA sukha denArA caraNa kamaLamAM huM vinayathI namra thaI vaMdana karuM chuM. [24] A saMgrahaNI gAthAo kahI. * vivecana-208 thI 214 : ukta prakAre anaMtara uddiSTa svarUpA, jinavacana tattvavedIna uttAna arthavALI, abhavyajanonA hRdayathI durlabha, kemake abhavyatvathI ja temane samyak jinavacana pariNitano abhAva che. 204 maLavatI - jJAna aizvarya devatA, jyotiSAja-sUryanI prajJapti. have svayaM grahaNa karyA pachI A kone na ApavI, te kahe che - A sUrya prajJapti svayaM samyakaraNathI grahaNa karavA chatAM stabdha, svabhAvathI ja mAnaprakRti vaDe vinayabhraMza karIne, RddhayAdi gauravavALAne - x - RddhayAdi doSo dUra karIne ja aciMtya ciMtAmaNI kalpa A sUryaprAptine - 4 - avajJAthI jue che, te avajJA duraMta nakAdi prapAta hetu che, tethI temanA upakArane mATe ja temane dAnano pratiSedha karela che. - X + tathA mAni - jAtyAdi mada sahita, pratyanIka-dUrabhavyatA vaDe abhavya, tenA vaDe siddhAMta vacana nikuTTa parane, tathA alpadyutane, te ja jinavacanamAM asamyak bhAvitatvathI. zabdArtha paryAlocanAmAM akSuNNatvathI, jema tema bolanArane paNa samyag catuM nathI mATe teone na devuM. paraMtu ukta durguNothI viparItine ApavuM. - 4 - x - viparIta [sadguNI]ne ApavuM ja, na devAthI zAstra vyavaccheda, tIrtha viccheda prasaMga Ave. - 4 - zravaNInI IcchA, vivakSita jinavacana satya ja che tevuM mAnanAra, sAMbhaLavAne guru pratye sanmukha janAra, zravaNa mATeno utsAha - 4 - 4 - vaMdanAdi karma, vAcanAdi viSayamAM prANa, anupekSAmAM sUkSmArTa vicAraNA zakti, vIrya Adi vaDe yukta thaIne - 4 - grahaNa karavA chatAM - 4 - ayogyane na ApavI. jo te pravacanAdi bAhya hoya, jJAnAcAra hIna hoya, arhat bhagavaMte karela maryAdAne ullaMghato hoya te atikramathI dIrdhasaMsArItA thatI hovAthI tene na ApavI. - 4 - 4 - 4 - AvAne ApavAthI pote ane bIjA dIrdhasaMsArItva pAme che. ema pradAna vidhi kahI. A sUrya prajJapti arthathI mithilAmAM mahAvIra bhagavaMte zAkSAt kahelI che vartamAna - 4 - 4 - tIrthAdhipatine maMgalAyeM zAstrane aMte temane namaskAra karyA che-- vIvara, te nAmAdi bhedathI cAra prakAre che - nAmavIra, sthApanAvIra, dvavyavIra, Page #222 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 200-2208 thI 214 bhAvavIra. je phakta - X - nAmathI vIra che, te 'nAmavIra', koI subhaTanI 'vIra'rUpe sthApanA karavI te 'sthApanAvIra' dravyavIra, AgamathI ane noAgamathI be rIte kahela che - x - x - X - x - X - siddhazIlAtale rahela bhagavaMta te dravyavIra' - 4 - 4 - athavA bhavya zarIra te 'dravyavIra''. - X - 4 - bhagavat svarUpe vartamAnane "bhAvavIra'' - X - X - X - X - temane namaskAra. muni dIparatnasAgare karela sUryaprajJaptino TIkA sahitano anuvAda pUrNa --0-- 00- 0 Agama-16-no anuvAda pUrNa 205 Page #223 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Agama saTIka anuvAdanuM vibhAgIkaraNa 15 - 16 | 17 | AgamanuM nAma bhAga kramAMka AcArAMga | | 1 ane 2 sUtrakRtAMga 3 ane 4 sthAnAMga 5 thI 7 samavAyAMga bhagavatI 9 thI 13 jJAtAdharmakathA 14 upAsakadazA, aMtakRtadazA, anuttaropapAtikadazA, praznavyAkaraNa vipAkazruta, aupapAtika rAjapraznIyA jIvAjIvAbhigama 17 thI 19 prajJApanA 20 thI 22 sUrya/caMdra-prajJapti 23,24 jaMbUdvIpa prajJapti 25 thI 27 nirayAvalikA paMcaka ane payannAsUtro-10+1 | 28 nizItha, vyavahAra, bRhatkalpa dazAzrutaskaMdha ane jItakalpa mahAnizIthA Avazyaka 31 thI 34 piMDaniryukti, oghaniryukti | 35 | dazavaikAlika 36 uttarAdhyayana 37 thI 39 naMdIsUtra | 40 anuyogadvArA kalpa (bArasA) sUtra | 42. 29 30 ] 41.