________________
[૪૫] થોડું કહેવાનું હોવાથી જ્ઞાન સંજ્ઞા બતાવે છે. મનન એટલે મતિ તે અવબોધ છે. તે મતિજ્ઞાન વિગેરે પાંચ ભેદે છે. એટલે જ્ઞાનના પાંચ ભેદમાં કેવળજ્ઞાન ક્ષાયિક ભાવમાં છે. અને મતિ, શ્રુત, અવધિ, અને મનપર્યય એ ચાર જ્ઞાન ક્ષય ઉપશમ ભાવમાં છે. તે ક્ષાયિકી અને ક્ષાયઉપશમિકી સંજ્ઞાઓ જાણવી અને અનુભવ સંજ્ઞામાં પિતાના કરેલા કર્તવ્યથી તેનાં ફળ ભોગવતાં જીવેને જે બંધ થાય છે તે અનુભવ સંજ્ઞા જાણવી. તેના સેળ ભેદ છે તે બતાવે છે. आहार भय परिग्गह, मेहुण सुख दुकख मोह विति
गिच्छा कोह माण माय लोहे, सोगे लोगे य धम्मोहे ॥ ३९ ॥
આહારની ઈચ્છા તે આહાર સંજ્ઞા, આ સંજ્ઞા તેજસ શરીર નામના કર્મના ઉદયથી અને અસાતા વેદની થતાં સર્વે સંસારી અને ઓછા વધતા પ્રમાણમાં ભુખ લાગે છે તે જાણવી, ભય સંજ્ઞા તે ત્રાસરૂપ જાણવી. પરિગ્રહ સંજ્ઞા તે મૂછરૂપ જાણવી. મૈથુન સંજ્ઞા તે સ્ત્રી પુરૂષને પરસ્પર પ્રેમ થાય તે પુરૂષ વેદ વિગેરે જાણવા. આ મેહનીય કર્મના ઉદયથી થાય છે. સુખ દુખ એ બે સંજ્ઞાઓ સાતા અને અસાતારૂપે અનુભવતાં વેદનીય કર્મના ઉદયથી છે. મેહ સંજ્ઞા તે મિથ્યા દર્શનારૂપ મહના ઉદયથી છે વિચિકિત્સા સંજ્ઞા તે ચિત્તની વિધ્વતિ (બ્રમણ)થી મેહના ઉદયથી તથા
