________________
[૫૭] પ્રતિપાદન કર્યા છે, તેજ દ્વારા અહીં છે, પણ વિધાન પરિમાણ, ઉપભેગ, શસ્ત્ર અને ચ શબ્દથી લક્ષણમાં જુદાપણું જાણવું તેમાં વિધાન પ્રતિપાદન કરવા કહે છે. दुविहाउ वाउ जीवा, सुहमा तह बायराउ लोगंमि। सुहमाय सव्व लोए पंचेवय बायर विहाणा ॥१६॥
વાયુ એજ જે જીવ, તે વાયુ જીવ છે, એ બે પ્રકારે. છે, સૂક્ષમ અને બાદર, તેવાં નામ કર્મના ઉદયથી સૂમ, અને બાદર એમ કહેવાય છે, તેમાં સૂમ સર્વ લોકમાં વ્યાપીને રહે છે. અને વ્યાતિવડે તે એક ઘર જેનાં બારણું જાળીએ વિગેરેને વાસી દઈએ છીએ, છતાં ધુમાડા અંદર રહે છે તેવી રીતે રહે છે બાદર ભેદ પાંચ પ્રકારે છે, તે ભેદ પ્રતિપાદન કરવાને માટે ગાથા કહે છે. उकालिया मंडलिया, गुंजा घणवाय सुद्ध वायाय: बायर वाउ विहाणा, पंच विझ वणिया एए॥१६॥
ઉકલિક વાત, મંડલિક વાત, ગુજરાત, અને શુદ્ધ વાત એમ બાદર વાયુ પાંચ પ્રકારે વર્ણવેલ છે. તેમાં હિ રહિને મજા (હલેસાની) પેઠે જે વાય, તે ઉત્કલિક વાયુ વળીઆને જે વાયુ તે મંડલિક વાયુ; નઝારાની માફક અવાજ કરતાં કરતાં જે વાય તે મુંજાવાયુ-અત્યંત ઘાટે પૃથિવી વિગેરેના આધારપણાથી બરફના જથ્થાની માફક જે રહેલ છે તે ઘનવાયુ. ધીરે ધીર શીત કાલ
૧૭
