________________
[૧૧૬] ચાર લેસ્યાને તેઓ મેળવે છે. તથા દેશવિધ સંજ્ઞા પામેલ છે. તે પૂર્વે આહાર વિગેરે કહિ ગયા છીએ. તથા સૂમ ઉસ નિશ્વાસ સહિત છે, કહ્યું છે કે –
पुढवि काइयाणं भंते ! जीवा आणवन्ति वा पाणवांतवा ऊससन्ति वा नीससन्ति वा! गोयमा अविरहियं सतयं चेव आणवन्ति वा पाणवन्ति वा जससन्ति वा नीससन्ति वा ।
ગતમ ઈન્દ્રભૂતિ મહારાજ પૂછે છે. હે ભગવન! પૃથિવી કાચિક છે શ્વાસ વિગેરે લે છે? ત્યારે જિનેશ્વર ભગવાન કહે છે. હે ગતમ! જરા પણ વિસામે લીધા વિના પૃથિવી કાય ઉસસે નિસાસો લીધા કરે છે. તથા કષા (ક્રોધાદિ પણ સૂક્ષમ હોય છે. એ પ્રમાણે જીવ લક્ષણ તે ઉપયે વિમેરેથી લઈને કષાય સુધીના પ્રથિવી કાયના જીવમાં હોય છે. અને તે જીવ લક્ષણ સમૂહવાળી હેવાથી મનુષ્યની માફક પૃથિવી પણ સચિત્ત જાણવી. શંકા-આપનું કહેવું તે અસિદ્ધવડે અસિદ્ધજ સાધવા જેવું છે. કેમકે ઉપયોગ વિગેરે લક્ષણે પૃથિવી કાયમાં પ્રગટ દેખાતાં નથી ! ઉત્તરતમારું કહેવું સત્ય છે કે ઉપયોગ વિગેરે લક્ષણ પૃથિવી. કાયમાં પ્રગટ દેખાતાં નથી. કારણ કે તે લક્ષણે તેમાં અપ્રગટપણે છે. જેમ કે માણસ ઘણુજ પ્રમાણમાં નસે. ચડે તેવું મદિરાપાન કરે અને તેનું ચિત્ત વ્યાકુળ થઈ
