________________
[૧૯૧ જાણે છે, તથા અગ્નિને સર્વ પ્રાણીઓને ખેદ પમાડવાને એટલે બાળવાને વ્યાપાર હોવાથી, પાક વીગેરે અનેક શક્તિકલાર્થ વધેલા મોટા મણિની માફક જાજવલ્યમાન હોય; તે અગ્નિના વ્યપદેશને પામે છે, તે અગ્નિ (જીને દુઃખ આપનાર) હેવાથી સાધુઓએ તેને આરંભ ન કરે એ એટલે બીજા પ્રાણીઓના ખેદને જાણનાર; તે ખેદજ્ઞ–મુનિ છે, એથીજ દીર્ઘલેક શસ્ત્ર (અગ્નિ)ના ખેદને જાણનાર તેજ સત્તર પ્રકારના સંયમને ખેદજ્ઞ છે. અર્થાત્ મુનિને સંયમ અશસ્ત્ર છે. તે સંયમ નિશ્ચયથી કોઈપણ જીવને ન મારે તેથી અશા છે, તેથી સંયમ જે સર્વ સત્તને અભય દેનાર છે. તે આદરવા વડે અગ્નિ-જીવ સંબંધી આરંભ તજ સહેલ છે, અને પૃથિવીકાય વિગેરેને સમારંભ પણ ત્યાગ એમ વર્તનાર સાધુ-સંયમમાં નિપુણ મતિવાળો છે, અને નિપુણુમતિપણાથી પરમાર્થને જાણનાર અગ્નિ સમારંભથી પાછા હઠીને સંયમ અનુષ્ઠાનમાં પ્રવર્તે છે.
હવે કહેલાં અને આવતાં લક્ષણ વડે અવિના ભાવિત્વ ( સાથે રહેનાર ) બતાવવા માટે વિપર્યય (ઉલટાપણા) વડે સૂત્રના અવયવને વિચાર કરે છે. “જે થક્ષેત્યારે. જે અશસ્ત્રવાળા સંયમમાં નિપુણ છે, તે નિશ્ચયથી દીર્ઘલેક શસ્ત્ર (અગ્નિ)ના ક્ષેત્રને જાણનાર; અથવા બેદને જાણ નાર છે. સંયમપૂર્વક અગ્નિ વિષય ખેદને જાણવા પણું, હેવાથી તથા અગ્નિવિષય ખેદનું જાણવાપણું જેમાં છે, તેજ
