________________
[૨૪] આપે છે. એ પ્રમાણે ઉપર કહેલી વનસ્પતિથી બનેલી વસ્તુના શબ્દાદિ ગુણેમાં જે તે તે સંસારમાં ભમે અને જે આવર્તમાં વિતે તે રાગ દ્વેષ પણે વર્તવાથી ગુણોમાં વતે છે. એમ જાણવું તે આવત્ત, નામ સ્થાપના વિગેરેથી ચાર ભેદવવાળે છે નામ સ્થાપના સુગમ છે. દ્રવ્યા વર્ત, તે, (૧) સ્વામિત્વ (૨) કરણ (૩) અધિકારણ એ ત્રણમાં યથા સંભવ ચેજ, નદી વિગેરેના સ્વામીપણામાં કઈ જગ્યાએ જળનું પરિભ્રમણ (ગેળાકારે ફરવું) થાય તે, દ્રવ્યાવત, જાણવું, અથવા હંસ કારડ ચક્રવાક વિગેરે પક્ષી આકાશમાં ક્રિીડા કરતાં ચકારે ફરે છે, અને સ્વામિત્વમાં દ્રવ્યનું આ વર્ત જાણવું, હવે કરણ આશ્રયી કહે છે. તે ભમતાજ જલવડે જે તૃણુ કલિંચ વિગેરે ભમે તે દ્રવ્યાવર્ત જાણવું. તથા તરવું સીસું, લેટું ચાંદી, સોનું, ગાળતાં ગાળવાના વાસણમાં ગળાકારે ભમે, તે કરણ, દ્રવ્યાવ જાણવું, અધિકરણની વિવક્ષામાં એક જલ દ્રવ્યમાં આ વર્ત છે. અને ચાંદી સોનું, રેતિકા. ( ) તરવું. સીસું એકઠા કરતાં ઘણું દ્રવ્યોમાં આ વર્તે છે. ભાવ આવત નામને એક ભાવથી બીજા ભાવમાં આવર્ત થવું અથવા એરિક ભાવના ઉદયથી નરકાદિ ચાર ગતિમાં જીવ ભમે છે તે, જાણવું ઉપર કહેલા બધા આવર્તમાં ફકત ભાવ આવર્તથી પ્રજન છે. બીજાથી નથી, હવે એ શબ્દાદિ
