________________
[૪૮] नामं उषणा दविए, खित्ते तावेय पण्णवग भावे एस दिसा निवखेवो, सत्त विहो होहणायव्वी ॥४०॥
નામ, સ્થાપના દ્રવ્ય ક્ષેત્ર, તાપ, પ્રજ્ઞાપક, ભાવ, એમ સાત રૂપે દિશાને નિક્ષેપ જાણ. સચિત્ત આદિ કેઈ વસ્તુનું દિશા એવું નામ, તે નામ દિશા. ચિત્રમાં લખેલ જંબુદ્વીપ વિગેરેના નકશામાં દિશાના વિભાગ સ્થાપવા તે
સ્થાપના દિશા છે. હવે દ્રવ્ય દિશાને નિક્ષેપ કહે છે. तेरस पयसियं खलु, तावह एप्तुं भवे पए सेसुं = જે મi, aavors & સ નિrif I 8? | * દ્રવ્ય દિશા આગમથી અને તે આગમથી એમ બે
પ્રકારે છે. આગમથી દિશાને જાણનારે પણ ઉપયોગ ન રાખે, અને તે આગમથી શરીર ભગ્ય શરીર ને વ્યતિરિક તેર પ્રદેશ વાળું દ્રવ્ય તેને આશ્રયી નિચે આ પ્રવતે છે તે, તેર પ્રદેશમાં રહેલું છે. તે દ્રવ્ય દિશા છે પણ દશ દિશાવાળું કેટલાકે કહેલું છે તે ન લેવું. તે પ્રદેશ એટલે પરમાણું તેમના વડે ઉત્પન્ન થયેલ કાર્ય દ્રવ્ય તેટલા પ્રદેશો એટલે ક્ષેત્રના તેટલા પ્રદેશમાં રહેલું સૌથી નાનું દ્રવ્ય આશ્રયીને દશ દિશાને વિભાગની પરિકલ્પનાથી દ્રવ્ય દિશા જાણવી. તેની સ્થાપના આ પ્રમાણે છે. ત્રણ બાહકવાળા નવ પ્રદેશ ચિત્રીને ચારે દિશામાં એક એક ગ્રહની વૃદ્ધિ કરવી, હવે ક્ષેત્ર દિશા કહે છે.
પ્રકારે છે,
આગમ,
તેને
