________________
[૪૯]
अह पएसो रुयगो, तिरियं लोयस्स मज्ज यारंमि एस पभवो दिसाणं, एसेवभवे अणु दिसाणं ॥४२॥
તિર્યકુ લેકના મધ્ય ભાગમાં રત્ન પ્રભા પૃથિવીના ઉપર બહુમધ્ય દેશમાં મેરૂ પર્વતના અંતરમાં બે સાથી નાના પ્રતર છે. એના ઉપર ચાર પ્રદેશ ગાયના સ્તનના આકાર અને નિચે પણ તેવી જ રીતે ચાર એમ આઠ પ્રદેશને
ખુણે રૂચક નામને ભાગ છે. ત્યાંથી દિશા અને અનુ દિશાઓની પ્રવૃત્તિ થઈ છે તેની સ્થાપના આ પ્રમાણે છે. તેઓનાં નામે કહે છે. इंद ग्गेइ जम्माय, नेरुती वारुणी य वायना सोमा ईसाणावीय, विमलाय तमाय बोद्धव्या ॥४॥
એમાં ઇદ્રના વિજ્ય દ્વારને અનુસરીને પૂર્વ દિશા ! જાણવી. બાકીની પ્રદક્ષિણાથી સાત જાણવી, ઉચી તે વિમળા અને નીચી તે તમા જાણવી. એમનું સ્વરૂપ બતાવે છે. दुपए साडू दुरुत्तर, एगपए सा अणुत्तराचेव च उरो चउरो य दिस', च उराइ अगुत्तरादुपिग ॥४४॥
ચાર મહા દિશા તે બબ્બે પ્રદેશ આદિ બબે પ્રદેશ ઉત્તરે વધેલી અને ચાર વિદિશાઓ એક પ્રદેશ રચનારૂપ એમાં ઉત્તર વૃદ્ધિ નથી. અને ઉંચી નીચી દિશાનું જોડકું તે અનુત્તર છે તે ચાર પ્રદેશ વિગેરે રચનાવાળું જાણવું વળી– अंतो साई आओ, बाहिर पासे अपज्ज बसिआओ
